大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 12
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 初Sơ 品Phẩm 中Trung 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 法Pháp 施Thí 之Chi 餘Dư (# 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị )#

龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。

答đáp 曰viết 。

檀đàn

義nghĩa 。 如như 上thượng 說thuyết 。

波ba 羅la (# 秦tần 言ngôn 彼bỉ 岸ngạn )# 蜜mật (# 秦tần 言ngôn 到đáo )#

是thị 名danh 渡độ 布bố 施thí 河hà 。 得đắc 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 名danh 不bất 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

答đáp 曰viết 。

譬thí 如như 渡độ 河hà 未vị 到đáo 而nhi 還hoàn 。 名danh 為vi 不bất 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 於ư 六lục 十thập 劫kiếp 。 中trung 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 欲dục 渡độ 布bố 施thí 河hà 。

時thời 有hữu 乞khất 人nhân 來lai 乞khất 其kỳ 眼nhãn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

眼nhãn 無vô 所sở 任nhậm 。 何hà 以dĩ 索sách 之chi 。 若nhược 須tu 我ngã 身thân 及cập 財tài 物vật 者giả 。 當đương 以dĩ 相tương 與dữ 。

答đáp 言ngôn 。

不bất 須tu 汝nhữ 身thân 。 及cập 以dĩ 財tài 物vật 。 唯duy 欲dục 得đắc 眼nhãn 。 若nhược 汝nhữ 實thật 行hạnh 檀đàn 者giả 。 以dĩ 眼nhãn 見kiến 與dữ 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 出xuất 一nhất 眼nhãn 與dữ 之chi 。 乞khất 者giả 得đắc 眼nhãn 。 於ư 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 前tiền 嗅khứu 之chi 嫌hiềm 臭xú 。 唾thóa 而nhi 棄khí 地địa 。 又hựu 以dĩ 腳cước 蹋đạp 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 思tư 惟duy 言ngôn 。

如như 此thử 弊tệ 人nhân 等đẳng 。 難nan 可khả 度độ 也dã 。 眼nhãn 實thật 無vô 用dụng 而nhi 強cường/cưỡng 索sách 之chi 。 既ký 得đắc 而nhi 棄khí 。 又hựu 以dĩ 腳cước 蹋đạp 。 何hà 弊tệ 之chi 甚thậm 。 如như 此thử 人nhân 輩bối 。 不bất 可khả 度độ 也dã 。 不bất 如như 自tự 調điều 。 早tảo 脫thoát 生sanh 死tử 。

思tư 惟duy 是thị 已dĩ 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 退thoái 。 迴hồi 向hướng 小Tiểu 乘Thừa 。 是thị 名danh 不bất 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 若nhược 能năng 直trực 進tiến 不bất 退thoái 。 成thành 辦biện 佛Phật 道Đạo 。 名danh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

復phục 次thứ 。 於ư 事sự 成thành 辦biện 。 亦diệc 名danh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 天Thiên 竺Trúc 俗tục 法pháp 。 凡phàm 造tạo 事sự 成thành 辦biện 皆giai 言ngôn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn )# 。

復phục 次thứ 。 此thử 岸ngạn 名danh 慳san 貪tham 。 檀đàn 名danh 河hà 中trung 。 彼bỉ 岸ngạn 名danh 佛Phật 道Đạo 。

復phục 次thứ 。

有hữu 無vô 見kiến

名danh 此thử 岸ngạn 。 破phá 有hữu 無vô 見kiến 智trí 慧tuệ 名danh 彼bỉ 岸ngạn 。 懃cần 修tu 布bố 施thí 是thị 名danh 河hà 中trung 。

復phục 次thứ 。 檀đàn 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 魔ma 檀đàn 。 二nhị 者giả 。 佛Phật 檀đàn 。 若nhược 為vi 結kết 使sử 賊tặc 所sở 奪đoạt 。 憂ưu 惱não 怖bố 畏úy 。 是thị 為vi 魔ma 檀đàn 。 名danh 曰viết 此thử 岸ngạn 。 若nhược 有hữu 清thanh 淨tịnh 布bố 施thí 。 無vô 結kết 使sử 賊tặc 。 無vô 所sở 怖bố 畏úy 。 得đắc 至chí 佛Phật 道Đạo 。 是thị 為vi 佛Phật 檀đàn 。 名danh 曰viết 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 為vi 波Ba 羅La 蜜Mật 。

如như 《# 佛Phật 說thuyết 毒độc 蛇xà 喻dụ 經kinh 》# 中trung 。

有hữu 人nhân 得đắc 罪tội 於ư 王vương 。 王vương 令linh 掌chưởng 護hộ 一nhất 篋khiếp 。 篋khiếp 中trung 有hữu 四tứ 毒độc 蛇xà 。 王vương 勅sắc 罪tội 人nhân 。 令linh 看khán 視thị 養dưỡng 育dục 。 此thử 人nhân 思tư 惟duy 。

四tứ 蛇xà 難nạn/nan 近cận 。 近cận 則tắc 害hại 人nhân 。 一nhất 猶do 叵phả 養dưỡng 。 而nhi 況huống 於ư 四tứ 。

便tiện 棄khí 篋khiếp 而nhi 走tẩu 。 王vương 令linh 五ngũ 人nhân 拔bạt 刀đao 追truy 之chi 。

復phục 有hữu 一nhất 人nhân 。 口khẩu 言ngôn 附phụ 順thuận 。 心tâm 欲dục 中trúng 傷thương 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

養dưỡng 之chi 以dĩ 理lý 。 此thử 亦diệc 無vô 苦khổ 。

其kỳ 人nhân 覺giác 之chi 。 馳trì 走tẩu 逃đào 命mạng 。 至chí 一nhất 空không 聚tụ 。 有hữu 一nhất 善thiện 人nhân 。 方phương 便tiện 語ngữ 之chi 。

此thử 聚tụ 雖tuy 空không 。 是thị 賊tặc 所sở 止chỉ 處xứ 。 汝nhữ 今kim 住trụ 此thử 。 必tất 為vi 賊tặc 害hại 。 慎thận 勿vật 住trụ 也dã 。

於ư 是thị 復phục 去khứ 。 至chí 一nhất 大đại 河hà 。 河hà 之chi 彼bỉ 岸ngạn 。 即tức 是thị 異dị 國quốc 。 其kỳ 國quốc 安an 樂lạc 。 坦thản 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 無vô 諸chư 患hoạn 難nạn 。 於ư 是thị 集tập 眾chúng 草thảo 木mộc 。 縛phược 以dĩ 為vi 栰phạt 。 進tiến 以dĩ 手thủ 足túc 。 竭kiệt 力lực 求cầu 渡độ 。 既ký 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 安an 樂lạc 無vô 患hoạn 。

王vương 者giả 。 魔ma 王vương 。 篋khiếp 者giả 。 人nhân 身thân 。 四tứ 毒độc 蛇xà 者giả 。 四tứ 大đại 。 五ngũ 拔bạt 刀đao 賊tặc 者giả 。 五ngũ 眾chúng 。 一nhất 人nhân 口khẩu 善thiện 心tâm 惡ác 者giả 。 是thị 染nhiễm 著trước 。 空không 聚tụ 是thị 六lục 情tình 。 賊tặc 是thị 六lục 塵trần 。 一nhất 人nhân 愍mẫn 而nhi 語ngữ 之chi 是thị 為vi 善thiện 師sư 。 大đại 河hà 是thị 愛ái 。 栰phạt 是thị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 手thủ 足túc 懃cần 渡độ 是thị 精tinh 進tấn 。 此thử 岸ngạn 是thị 世thế 間gian 。 彼bỉ 岸ngạn 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 度độ 者giả 漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。

菩Bồ 薩Tát 法pháp 中trung 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 施thí 有hữu 三tam 礙ngại 。

我ngã 與dữ 。 彼bỉ 受thọ 。 所sở 施thí 者giả 財tài 。 是thị 為vi 墮đọa 魔ma 境cảnh 界giới 。 未vị 離ly 眾chúng 難nạn 。 如như 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 。 三tam 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 無vô 此thử 三tam 礙ngại 。 得đắc 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 為vi 諸chư 佛Phật 所sở 讚tán 。 是thị 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

此thử 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 令linh 人nhân 渡độ 慳san 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 染nhiễm 著trước 大đại 海hải 。 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 能năng 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 何hà 以dĩ 不bất 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。

答đáp 曰viết 。

阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 渡độ 彼bỉ 岸ngạn 。 與dữ 佛Phật 渡độ 彼bỉ 岸ngạn 。 名danh 同đồng 而nhi 實thật 異dị 。 彼bỉ 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 此thử 岸ngạn 。 涅Niết 槃Bàn 為vi 彼bỉ 岸ngạn 。 而nhi 不bất 能năng 渡độ 檀đàn 之chi 彼bỉ 岸ngạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

不bất 能năng 以dĩ 一nhất 切thiết 物vật 。 一nhất 切thiết 時thời 。 一nhất 切thiết 種chủng 布bố 施thí 。 設thiết 能năng 布bố 施thí 。 亦diệc 無vô 大đại 心tâm 。 或hoặc 以dĩ 無vô 記ký 心tâm 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 。 或hoặc 無vô 漏lậu 心tâm 施thí 。 無vô 大đại 悲bi 心tâm 。 不bất 能năng 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 施thí 。

菩Bồ 薩Tát 施thí 者giả 。 知tri 布bố 施thí 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 如như 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 施thí 。 是thị 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

一nhất 切thiết 物vật 。 一nhất 切thiết 種chủng 內nội 外ngoại 物vật 。 盡tận 以dĩ 布bố 施thí 。 不bất 求cầu 果quả 報báo 。 如như 是thị 布bố 施thí 。 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

知tri 所sở 施thí 物vật 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 以dĩ 是thị 心tâm 施thí 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 施thí 報báo 不bất 可khả 盡tận 。 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 五ngũ 通thông 仙tiên 人nhân 。 以dĩ 好hảo/hiếu 寶bảo 物vật 。 藏tàng 著trước 石thạch 中trung 。 欲dục 護hộ 此thử 寶bảo 。 磨ma 金kim 剛cang 塗đồ 之chi 。 令linh 不bất 可khả 破phá 。 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 磨ma 塗đồ 之chi 布bố 施thí 。 令linh 不bất 可khả 盡tận 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 布bố 施thí 。 眾chúng 生sanh 數số 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 布bố 施thí 亦diệc 不bất 可khả 盡tận 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 佛Phật 法Pháp 布bố 施thí 。 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 布bố 施thí 亦diệc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。

以dĩ 是thị 故cố 。 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 雖tuy 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 不bất 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 名danh

具cụ 足túc 滿mãn

答đáp 曰viết 。

如như 先tiên 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 一nhất 切thiết 布bố 施thí 。 內nội 外ngoại 大đại 小tiểu 。 多đa 少thiểu 麁thô 細tế 。 著trước 不bất 著trước 。 用dụng 不bất 用dụng 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 物vật 。 一nhất 切thiết 能năng 捨xả 。 心tâm 無vô 所sở 惜tích 。 等đẳng 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 作tác 是thị 觀quán 。

大đại 人nhân 應ưng 與dữ 。 小tiểu 人nhân 不bất 應ưng 與dữ 。 出xuất 家gia 人nhân 應ưng 與dữ 。 不bất 出xuất 家gia 人nhân 不bất 應ưng 與dữ 。 人nhân 應ưng 與dữ 。 禽cầm 獸thú 不bất 應ưng 與dữ 。

於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 平bình 等đẳng 心tâm 施thí 。 施thí 不bất 求cầu 報báo 。 又hựu 得đắc 施thí 實thật 相tướng 。 是thị 名danh 具cụ 足túc 滿mãn 。

亦diệc 不bất 觀quán 時thời 。 無vô 晝trú 無vô 夜dạ 。 無vô 冬đông 無vô 夏hạ 。 無vô 吉cát 無vô 衰suy 。 一nhất 切thiết 時thời 常thường 等đẳng 施thí 。 心tâm 無vô 悔hối 惜tích 。 乃nãi 至chí 頭đầu 目mục 髓tủy 腦não 。 施thí 而nhi 無vô 悋lận 。 是thị 為vi 具cụ 足túc 滿mãn 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 。 於ư 是thị 中trung 間gian 。 名danh 為vi 布bố 施thí 具cụ 足túc 滿mãn 。

復phục 次thứ 。 七thất 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 。 是thị 時thời 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 得đắc 大đại 神thần 通thông 。 能năng 分phân 一nhất 身thân 。 作tác 無vô 數số 身thân 。 一nhất 一nhất 身thân 皆giai 雨vũ 七thất 寶bảo 。 華hoa 香hương 。 幡phan 蓋cái 。 化hóa 作tác 大đại 燈đăng 。 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 供cúng 養dường 十thập 方phương 佛Phật 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 僧Tăng 。 復phục 以dĩ 妙diệu 音âm 。 讚tán 頌tụng 佛Phật 德đức 。 禮lễ 拜bái 供cúng 養dường 。 恭cung 敬kính 將tương 迎nghênh 。

復phục 次thứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 於ư 。 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 餓ngạ 鬼quỷ 國quốc 中trung 。 雨vũ 種chủng 種chủng 飲ẩm 食thực 。 衣y 被bị 。 令linh 其kỳ 充sung 滿mãn 。 得đắc 滿mãn 足túc 已dĩ 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

復phục 至chí 畜súc 生sanh 道đạo 中trung 。 令linh 其kỳ 自tự 善thiện 。 無vô 相tướng 害hại 意ý 。 除trừ 其kỳ 畏úy 怖bố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 須tu 。 各các 令linh 充sung 足túc 。 得đắc 滿mãn 足túc 已dĩ 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

於ư 地địa 獄ngục 無vô 量lượng 苦khổ 中trung 。 能năng 令linh 地địa 獄ngục 。 火hỏa 滅diệt 湯thang 冷lãnh 。 罪tội 息tức 心tâm 善thiện 。 除trừ 其kỳ 飢cơ 渴khát 。 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 人nhân 中trung 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

若nhược 十thập 方phương 人nhân 。 貧bần 窮cùng 者giả 給cấp 之chi 以dĩ 財tài 。 富phú 貴quý 者giả 施thí 以dĩ 異dị 味vị 異dị 色sắc 。 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

若nhược 至chí 欲dục 天thiên 中trung 。 令linh 其kỳ 除trừ 卻khước 天thiên 上thượng 欲dục 樂lạc 。 施thí 以dĩ 妙diệu 寶bảo 法Pháp 樂lạc 。 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

若nhược 至chí 色sắc 天thiên 中trung 。 除trừ 其kỳ 樂nhạo 著trước 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 禪thiền 法pháp 。 而nhi 娛ngu 樂lạc 之chi 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

如như 是thị 乃nãi 至chí 十thập 住trụ 。 是thị 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 滿mãn 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 身thân 。

一nhất 者giả 。 結kết 業nghiệp 生sanh 身thân 。 二nhị 者giả 。 法Pháp 身thân 。 是thị 二nhị 種chủng 身thân 中trung 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。 是thị 名danh 具cụ 足túc 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 名danh 結kết 業nghiệp 生sanh 身thân 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。

答đáp 曰viết 。

未vị 得đắc 法Pháp 身thân 。 結kết 使sử 未vị 盡tận 。 能năng 以dĩ 一nhất 切thiết 寶bảo 物vật 。 頭đầu 。 目mục 。 髓tủy 。 腦não 。 國quốc 。 財tài 。 妻thê 。 子tử 。 內nội 。 外ngoại 所sở 有hữu 。 盡tận 以dĩ 布bố 施thí 。 心tâm 不bất 動động 轉chuyển 。

如như 須tu 提đề 拏noa 太thái 子tử (# 秦tần 言ngôn 好hảo/hiếu 愛ái )# 以dĩ 其kỳ 二nhị 子tử 布bố 施thí 婆Bà 羅La 門Môn 。 次thứ 以dĩ 妻thê 施thí 。 其kỳ 心tâm 不bất 轉chuyển 。

又hựu 如như 薩tát 婆bà 達đạt 王vương (# 秦tần 言ngôn 一nhất 切thiết 施thí )# 為vi 敵địch 國quốc 所sở 滅diệt 。 身thân 竄thoán 窮cùng 林lâm 。 見kiến 有hữu 遠viễn 國quốc 。 婆Bà 羅La 門Môn 來lai 。 欲dục 從tùng 己kỷ 乞khất 。 自tự 以dĩ 國quốc 破phá 家gia 亡vong 。 一nhất 身thân 藏tạng 竄thoán 。 愍mẫn 其kỳ 辛tân 苦khổ 。 故cố 從tùng 遠viễn 來lai 。 而nhi 無vô 所sở 得đắc 。 語ngứ 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。

我ngã 是thị 薩tát 婆bà 達đạt 王vương 。 新tân 王vương 募mộ 人nhân 。 求cầu 我ngã 甚thậm 重trọng 。

即tức 時thời 自tự 縛phược 。 以dĩ 身thân 施thí 之chi 。 送tống 與dữ 新tân 王vương 。 大đại 得đắc 財tài 物vật 。

亦diệc 如như 月nguyệt 光quang 太thái 子tử 。 出xuất 行hành 遊du 觀quan 。 癩lại 人nhân 見kiến 之chi 要yếu 車xa 。 白bạch 言ngôn 。

我ngã 身thân 重trọng 病bệnh 。 辛tân 苦khổ 懊áo 惱não 。 太thái 子tử 嬉hi 遊du 。 獨độc 自tự 歡hoan 耶da 。 大đại 慈từ 愍mẫn 念niệm 。 願nguyện 見kiến 救cứu 療liệu 。

太thái 子tử 聞văn 之chi 。 以dĩ 問vấn 諸chư 醫y 。 醫y 言ngôn 。

當đương 須tu 從tùng 生sanh 長trưởng 大đại 無vô 瞋sân 之chi 人nhân 血huyết 髓tủy 。 塗đồ 而nhi 飲ẩm 之chi 。 如như 是thị 可khả 愈dũ 。

太thái 子tử 念niệm 言ngôn 。

設thiết 有hữu 此thử 人nhân 。 貪tham 生sanh 惜tích 壽thọ 。 何hà 可khả 得đắc 耶da 。 自tự 除trừ 我ngã 身thân 。 無vô 可khả 得đắc 處xứ 。

即tức 命mạng 旃chiên 陀đà 羅la 。 令linh 除trừ 身thân 肉nhục 。 破phá 骨cốt 出xuất 髓tủy 。 以dĩ 塗đồ 病bệnh 人nhân 。 以dĩ 血huyết 飲ẩm 之chi 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 身thân 及cập 妻thê 子tử 。 施thí 而nhi 無vô 悋lận 。 如như 棄khí 草thảo 木mộc 。 觀quán 所sở 施thí 物vật 。 知tri 從tùng 緣duyên 有hữu 。 推thôi 求cầu 其kỳ 實thật 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 如như 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 乃nãi 至chí 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 為vi 結kết 業nghiệp 生sanh 身thân 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。

云vân 何hà 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。

菩Bồ 薩Tát 末mạt 後hậu 肉nhục 身thân 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 捨xả 肉nhục 身thân 得đắc 法Pháp 身thân 。 於ư 十thập 方phương 六lục 道đạo 中trung 。 變biến 身thân 應ưng 適thích 。 以dĩ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 珍trân 寶bảo 。 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 給cấp 施thí 一nhất 切thiết 。 又hựu 以dĩ 頭đầu 。 目mục 。 髓tủy 。 腦não 。 國quốc 。 財tài 。 妻thê 。 子tử 。 內nội 。 外ngoại 所sở 有hữu 。 盡tận 以dĩ 布bố 施thí 。

譬thí 如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 曾tằng 為vi 六lục 牙nha 白bạch 象tượng 。 獵liệp 者giả 伺tứ 便tiện 。 以dĩ 毒độc 箭tiễn 射xạ 之chi 。 諸chư 象tượng 競cạnh 至chí 。 欲dục 來lai 蹈đạo 殺sát 獵liệp 者giả 。 白bạch 象tượng 以dĩ 身thân 捍hãn 之chi 。 擁ủng 護hộ 其kỳ 人nhân 。 愍mẫn 之chi 如như 子tử 。 諭dụ 遣khiển 群quần 象tượng 。 徐từ 問vấn 獵liệp 人nhân 。

何hà 故cố 射xạ 我ngã 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 須tu 汝nhữ 牙nha 。

即tức 時thời 以dĩ 六lục 牙nha 內nội 石thạch 孔khổng 中trung 。 血huyết 肉nhục 俱câu 出xuất 。 以dĩ 鼻tị 舉cử 牙nha 。 授thọ 與dữ 獵liệp 者giả 。

雖tuy 曰viết 象tượng 身thân 。 用dụng 心tâm 如như 是thị 。 當đương 知tri 此thử 象tượng 非phi 畜súc 生sanh 行hành 報báo 。 阿A 羅La 漢Hán 法Pháp 中trung 。 都đô 無vô 此thử 心tâm 。 當đương 知tri 此thử 為vi 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。

有hữu 時thời 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 不bất 知tri 禮lễ 敬kính 。 耆kỳ 舊cựu 有hữu 德đức 。 以dĩ 言ngôn 化hóa 之chi 。 未vị 可khả 得đắc 度độ 。 是thị 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 變biến 其kỳ 身thân 。 作tác 迦ca 頻tần 闍xà 羅la 鳥điểu 。 是thị 鳥điểu 有hữu 二nhị 親thân 友hữu 。

一nhất 者giả 。 大đại 象tượng 。 二nhị 者giả 。 獼mi 猴hầu 。 共cộng 在tại 必tất 鉢bát 羅la 樹thụ 下hạ 住trụ 。 自tự 相tương 問vấn 言ngôn 。

我ngã 等đẳng 不bất 知tri 。 誰thùy 應ưng 為vi 長trường/trưởng 。

象tượng 言ngôn 。

我ngã 昔tích 見kiến 此thử 樹thụ 在tại 我ngã 腹phúc 下hạ 。 今kim 大đại 如như 是thị 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 我ngã 應ưng 為vi 長trường/trưởng 。

獼mi 猴hầu 言ngôn 。

我ngã 曾tằng 蹲tồn 地địa 。 手thủ 挽vãn 樹thụ 頭đầu 。 以dĩ 是thị 推thôi 之chi 。 我ngã 應ưng 為vi 長trường/trưởng 。

鳥điểu 言ngôn 。

我ngã 於ư 必tất 鉢bát 羅la 林lâm 中trung 。 食thực 此thử 樹thụ 果quả 。 子tử 隨tùy 糞phẩn 出xuất 。 此thử 樹thụ 得đắc 生sanh 。 以dĩ 是thị 推thôi 之chi 。 我ngã 應ưng 最tối 長trường/trưởng 。

鳥điểu 復phục 說thuyết 言ngôn 。

先tiên 生sanh 宿túc 舊cựu 。 禮lễ 應ưng 供cúng 養dường 。

即tức 時thời 大đại 象tượng 背bối/bội 負phụ 獼mi 猴hầu 。 鳥điểu 在tại 猴hầu 上thượng 。 周chu 遊du 而nhi 行hành 。 一nhất 切thiết 禽cầm 獸thú 。 見kiến 而nhi 問vấn 之chi 。

何hà 以dĩ 如như 此thử 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 此thử 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 長trưởng 老lão 。

禽cầm 獸thú 受thọ 化hóa 。 皆giai 行hành 禮lễ 敬kính 。 不bất 侵xâm 民dân 田điền 。 不bất 害hại 物vật 命mạng 。 眾chúng 人nhân 疑nghi 怪quái 。 一nhất 切thiết 禽cầm 獸thú 。 不bất 復phục 為vi 害hại 。 獵liệp 者giả 入nhập 林lâm 。 見kiến 象tượng 負phụ 獼mi 猴hầu 。 獼mi 猴hầu 戴đái 鳥điểu 。 行hành 敬kính 化hóa 物vật 。 物vật 皆giai 修tu 善thiện 。 傳truyền 告cáo 國quốc 人nhân 。 人nhân 各các 慶khánh 曰viết 。

時thời 將tương 太thái 平bình 。 鳥điểu 獸thú 而nhi 仁nhân 。

人nhân 亦diệc 效hiệu 之chi 。 皆giai 行hành 禮lễ 敬kính 。 自tự 古cổ 及cập 今kim 。 化hóa 流lưu 萬vạn 世thế 。 當đương 知tri 是thị 為vi 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。

復phục 次thứ 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 時thời 之chi 頃khoảnh 。 化hóa 作tác 無vô 央ương 數số 身thân 。 供cúng 養dường 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 一nhất 時thời 能năng 化hóa 無vô 量lượng 財tài 寶bảo 。 給cấp 足túc 眾chúng 生sanh 。 能năng 隨tùy 一nhất 切thiết 。 上thượng 中trung 下hạ 聲thanh 。 一nhất 時thời 之chi 頃khoảnh 。 普phổ 為vi 說thuyết 法Pháp 。 乃nãi 至chí 坐tọa 佛Phật 樹thụ 下hạ 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。

復phục 次thứ 。 檀đàn 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。 物vật 施thí 。 二nhị 者giả 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 施thí 。 三tam 者giả 。 法Pháp 施thí 。

云vân 何hà 物vật 施thí 。 珍trân 寶bảo 。 衣y 。 食thực 。 頭đầu 。 目mục 。 髓tủy 。 腦não 。 如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 內nội 。 外ngoại 所sở 有hữu 。 盡tận 以dĩ 布bố 施thí 。 是thị 名danh 物vật 施thí 。

恭cung 敬kính 施thí 者giả 。 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 恭cung 敬kính 禮lễ 拜bái 。 將tương 送tống 迎nghênh 逆nghịch 。 讚tán 遶nhiễu 供cúng 養dường 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 為vi 恭cung 敬kính 施thí 。

法Pháp 施thí 者giả 。 為vì 道Đạo 德đức 故cố 。 語ngữ 言ngôn 論luận 議nghị 。 誦tụng 讀đọc 講giảng 說thuyết 。 除trừ 疑nghi 問vấn 答đáp 。 授thọ 人nhân 五Ngũ 戒Giới 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 為vì 佛Phật 道Đạo 故cố 施thí 。 是thị 名danh 法Pháp 施thí 。

是thị 三tam 種chủng 施thí 滿mãn 。 是thị 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 。

復phục 次thứ 。 三tam 事sự 因nhân 緣duyên 生sanh 檀đàn 。

一nhất 者giả 。 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 財tài 物vật 。 三tam 者giả 。 福phước 田điền 。

心tâm 有hữu 三tam 種chủng 。

若nhược 憐lân 愍mẫn 。 若nhược 恭cung 敬kính 。 若nhược 憐lân 愍mẫn 恭cung 敬kính 。

施thí 貧bần 窮cùng 下hạ 賤tiện 。 及cập 諸chư 畜súc 生sanh 。 是thị 為vi 憐lân 愍mẫn 施thí 。 施thí 佛Phật 及cập 諸chư 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 是thị 為vi 恭cung 敬kính 施thí 。 若nhược 施thí 諸chư 老lão 病bệnh 貧bần 乏phạp 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 是thị 為vi 恭cung 敬kính 憐lân 愍mẫn 施thí 。

施thí 物vật 清thanh 淨tịnh 。 非phi 盜đạo 非phi 劫kiếp 。 以dĩ 時thời 而nhi 施thí 。 不bất 求cầu 名danh 譽dự 。 不bất 求cầu 利lợi 養dưỡng 。

或hoặc 時thời 從tùng 心tâm 大đại 得đắc 福phước 德đức 。 或hoặc 從tùng 福phước 田điền 大đại 得đắc 功công 德đức 。 或hoặc 從tùng 妙diệu 物vật 大đại 得đắc 功công 德đức 。

第đệ 一nhất 從tùng 心tâm 。 如như 四Tứ 等Đẳng 心Tâm 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 以dĩ 身thân 施thí 虎hổ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 從tùng 心tâm 大đại 得đắc 功công 德đức 。

福phước 田điền 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 憐lân 愍mẫn 福phước 田điền 。 二nhị 者giả 。 恭cung 敬kính 福phước 田điền 。

憐lân 愍mẫn 福phước 田điền 。 能năng 生sanh 憐lân 愍mẫn 心tâm 。 恭cung 敬kính 福phước 田điền 。 能năng 生sanh 恭cung 敬kính 心tâm 。 如như 阿a 輸du 伽già (# 秦tần 言ngôn 無vô 憂ưu )# 王vương 以dĩ 土thổ/độ 上thượng 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 物vật 施thí 中trung 。 如như 一nhất 女nữ 人nhân 。 酒tửu 醉túy 沒một 心tâm 。 誤ngộ 以dĩ 七thất 寶bảo 瓔anh 珞lạc 。 布bố 施thí 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 塔tháp 。 以dĩ 福phước 德đức 故cố 。 生sanh 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 名danh 為vi 物vật 施thí 。

問vấn 曰viết 。

檀đàn 名danh 捨xả 財tài 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。

具cụ 足túc 無vô 所sở 捨xả 法pháp

答đáp 曰viết 。

檀đàn 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 出xuất 世thế 間gian 。 二nhị 者giả 。 不bất 出xuất 世thế 間gian 。 今kim 說thuyết 出xuất 世thế 間gian 檀đàn 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 故cố 無vô 所sở 捨xả 。 是thị 故cố 言ngôn 。

具cụ 足túc 無vô 所sở 捨xả 法pháp

復phục 次thứ 。 財tài 物vật 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 無vô 所sở 捨xả 。 是thị 物vật 未vị 來lai 。 過quá 去khứ 空không 。 現hiện 在tại 分phân 別biệt 。 無vô 一nhất 定định 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 無vô 所sở 捨xả 。

復phục 次thứ 。 以dĩ 行hành 者giả 捨xả 財tài 時thời 。 心tâm 念niệm 此thử 施thí 大đại 有hữu 功công 德đức 。 倚ỷ 是thị 而nhi 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 愛ái 結kết 等đẳng 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 無vô 所sở 捨xả 。 以dĩ 無vô 所sở 捨xả 故cố 無vô 憍kiêu 慢mạn 。 無vô 憍kiêu 慢mạn 故cố 。 愛ái 結kết 等đẳng 不bất 生sanh 。

復phục 次thứ 。 施thí 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 世thế 間gian 人nhân 。 二nhị 者giả 。 出xuất 世thế 間gian 人nhân 。 世thế 間gian 人nhân 能năng 捨xả 財tài 。 不bất 能năng 捨xả 施thí 。 出xuất 世thế 間gian 人nhân 能năng 捨xả 財tài 。 能năng 捨xả 施thí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 財tài 物vật 。 施thí 心tâm 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 具cụ 足túc 無vô 所sở 捨xả 法pháp 。

復phục 次thứ 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 言ngôn 。

財tài 。 施thí 。 受thọ 者giả 。 三tam 事sự 不bất 可khả 得đắc 。

問vấn 曰viết 。

三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 故cố 名danh 為vi 檀đàn 。 今kim 言ngôn 三tam 事sự 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 名danh 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 滿mãn

今kim 有hữu 財tài 。 有hữu 施thí 。 有hữu 受thọ 者giả 。 云vân 何hà 三tam 事sự 不bất 可khả 得đắc 。

如như 所sở 施thí 疊điệp 實thật 有hữu 。

何hà 以dĩ 故cố 。

疊điệp 有hữu 名danh 。 則tắc 有hữu 疊điệp 法pháp 。 若nhược 無vô 疊điệp 法pháp 。 亦diệc 無vô 疊điệp 名danh 。 以dĩ 有hữu 名danh 故cố 。 應ưng 實thật 有hữu 疊điệp 。

復phục 次thứ 。 疊điệp 有hữu 長trường/trưởng 。 有hữu 短đoản 。 麁thô 。 細tế 。 白bạch 。 黑hắc 。 黃hoàng 。 赤xích 。 有hữu 因nhân 有hữu 緣duyên 。 有hữu 作tác 有hữu 破phá 。 有hữu 果quả 報báo 。 隨tùy 法pháp 生sanh 心tâm 。

十thập 尺xích 為vi 長trường/trưởng 。 五ngũ 尺xích 為vi 短đoản 。 縷lũ 大đại 為vi 麁thô 。 縷lũ 小tiểu 為vi 細tế 。 隨tùy 染nhiễm 有hữu 色sắc 。 有hữu 縷lũ 為vi 因nhân 。 織chức 具cụ 為vi 緣duyên 。 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 為vi 疊điệp 。

人nhân 功công 為vi 作tác 。 人nhân 毀hủy 為vi 破phá 。 御ngự 寒hàn 暑thử 。 弊tệ 身thân 體thể 。 名danh 果quả 報báo 。

人nhân 得đắc 之chi 大đại 喜hỷ 。 失thất 之chi 大đại 憂ưu 。

以dĩ 之chi 施thí 故cố 。 得đắc 福phước 助trợ 道đạo 。 若nhược 盜đạo 若nhược 劫kiếp 。 戮lục 之chi 都đô 市thị 。 死tử 入nhập 地địa 獄ngục 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 知tri 有hữu 此thử 疊điệp 。 是thị 名danh 疊điệp 法pháp 。 云vân 何hà 言ngôn 施thí 物vật 不bất 可khả 得đắc 。

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 言ngôn 有hữu 名danh 故cố 有hữu 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。

名danh 有hữu 二nhị 種chủng 。

有hữu 實thật 。 有hữu 不bất 實thật 。

不bất 實thật 名danh 。 如như 有hữu 一nhất 草thảo 名danh 朱chu 利lợi (# 朱chu 利lợi 秦tần 言ngôn 賊tặc 也dã )# 。 草thảo 亦diệc 不bất 盜đạo 不bất 劫kiếp 。 實thật 非phi 賊tặc 而nhi 名danh 為vi 賊tặc 。

又hựu 如như 兔thố 角giác 。 龜quy 毛mao 。 亦diệc 但đãn 有hữu 名danh 而nhi 無vô 實thật 。

疊điệp 雖tuy 不bất 如như 兔thố 角giác 。 龜quy 毛mao 無vô 。 然nhiên 因nhân 緣duyên 會hội 故cố 有hữu 。 因nhân 緣duyên 散tán 故cố 無vô 。

如như 林lâm 。 如như 軍quân 。 是thị 皆giai 有hữu 名danh 而nhi 無vô 實thật 。

譬thí 如như 木mộc 人nhân 。 雖tuy 有hữu 人nhân 名danh 。 不bất 應ưng 求cầu 其kỳ 人nhân 法pháp 。

疊điệp 中trung 雖tuy 有hữu 名danh 。 亦diệc 不bất 應ưng 求cầu 疊điệp 真chân 實thật 。

疊điệp 能năng 生sanh 人nhân 心tâm 念niệm 因nhân 緣duyên 。 得đắc 之chi 便tiện 喜hỷ 。 失thất 之chi 便tiện 憂ưu 。 是thị 為vi 念niệm 因nhân 緣duyên 。

心tâm 生sanh 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。

有hữu 從tùng 實thật 而nhi 生sanh 。 有hữu 從tùng 不bất 實thật 而nhi 生sanh 。 如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 如như 夜dạ 見kiến 杌ngột 樹thụ 謂vị 為vi 人nhân 。 如như 是thị 名danh 從tùng 不bất 實thật 中trung 能năng 令linh 心tâm 生sanh 。 是thị 緣duyên 不bất 定định 。 不bất 應ưng 言ngôn 心tâm 生sanh 有hữu 故cố 便tiện 是thị 有hữu 。 若nhược 心tâm 生sanh 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 更cánh 不bất 應ưng 求cầu 實thật 有hữu 。 如như 眼nhãn 見kiến 水thủy 中trung 月nguyệt 。 心tâm 生sanh 謂vị 是thị 月nguyệt 。 若nhược 從tùng 心tâm 生sanh 便tiện 是thị 月nguyệt 者giả 。 則tắc 無vô 復phục 真chân 月nguyệt 。

復phục 次thứ 。

有hữu

有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。 相tương 待đãi 有hữu 。 二nhị 者giả 。 假giả 名danh 有hữu 。 三tam 者giả 。 法pháp 有hữu 。

相tương 待đãi 者giả 。 如như 長trường 短đoản 。 彼bỉ 此thử 等đẳng 。 實thật 無vô 長trường 短đoản 。 亦diệc 無vô 彼bỉ 此thử 。 以dĩ 相tương 待đãi 故cố 有hữu 名danh 。 長trường/trưởng 因nhân 短đoản 有hữu 。 短đoản 亦diệc 因nhân 長trường/trưởng 。 彼bỉ 亦diệc 因nhân 此thử 。 此thử 亦diệc 因nhân 彼bỉ 。 若nhược 在tại 物vật 東đông 。 則tắc 以dĩ 為vi 西tây 。 在tại 西tây 則tắc 以dĩ 為vi 東đông 。 一nhất 物vật 未vị 異dị 而nhi 有hữu 東đông 。 西tây 之chi 別biệt 。 此thử 皆giai 有hữu 名danh 而nhi 無vô 實thật 也dã 。 如như 是thị 等đẳng 。 名danh 為vi 相tương 待đãi 有hữu 。 是thị 中trung 無vô 實thật 法pháp 。 不bất 如như 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 等đẳng 。

假giả 名danh 有hữu 者giả 。 如như 酪lạc 有hữu 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 四tứ 事sự 因nhân 緣duyên 合hợp 故cố 。 假giả 名danh 為vi 酪lạc 。 雖tuy 有hữu 。 不bất 同đồng 因nhân 緣duyên 法pháp 有hữu 。 雖tuy 無vô 。 亦diệc 不bất 如như 兔thố 角giác 。 龜quy 毛mao 無vô 。 但đãn 以dĩ 因nhân 緣duyên 合hợp 故cố 。 假giả 名danh 有hữu 酪lạc 。 疊điệp 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。 有hữu 極cực 微vi 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 故cố 有hữu 毛mao 分phần/phân 。 毛mao 分phần/phân 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 毛mao 。 毛mao 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 毳thuế 。 毳thuế 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 縷lũ 。 縷lũ 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 疊điệp 。 疊điệp 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 衣y 。

若nhược 無vô 極cực 微vi 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 毛mao 分phần/phân 。 毛mao 分phần/phân 無vô 故cố 亦diệc 無vô 毛mao 。 毛mao 無vô 故cố 亦diệc 無vô 毳thuế 。 毳thuế 無vô 故cố 亦diệc 無vô 縷lũ 。 縷lũ 無vô 故cố 亦diệc 無vô 疊điệp 。 疊điệp 無vô 故cố 亦diệc 無vô 衣y 。

問vấn 曰viết 。

亦diệc 不bất 必tất 一nhất 切thiết 物vật 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 如như 微vi 塵trần 至chí 細tế 故cố 無vô 分phần/phân 。 無vô 分phần/phân 故cố 無vô 和hòa 合hợp 。 疊điệp 麁thô 故cố 可khả 破phá 。 微vi 塵trần 中trung 無vô 分phần/phân 。 云vân 何hà 可khả 破phá 。

答đáp 曰viết 。

至chí 微vi 無vô 實thật 。 強cường/cưỡng 為vi 之chi 名danh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 麁thô 細tế 相tương 待đãi 。 因nhân 麁thô 故cố 有hữu 細tế 。 是thị 細tế 復phục 應ưng 有hữu 細tế 。

復phục 次thứ 。 若nhược 有hữu 極cực 微vi 色sắc 。 則tắc 有hữu 十thập 方phương 分phần/phân 。 若nhược 有hữu 十thập 方phương 分phần/phân 。 是thị 不bất 名danh 為vi 極cực 微vi 。 若nhược 無vô 十thập 方phương 分phần/phân 。 則tắc 不bất 名danh 為vi 色sắc 。

復phục 次thứ 。 若nhược 有hữu 極cực 微vi 。 則tắc 應ưng 有hữu 虛hư 空không 分phân 齊tề 。 若nhược 有hữu 分phần/phân 者giả 。 則tắc 不bất 名danh 極cực 微vi 。

復phục 次thứ 。 若nhược 有hữu 極cực 微vi 。 是thị 中trung 有hữu 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 作tác 分phần/phân 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 作tác 分phần/phân 。 是thị 不bất 名danh 極cực 微vi 。

以dĩ 是thị 推thôi 求cầu 。 微vi 塵trần 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。 如như 經kinh 言ngôn 。

色sắc 若nhược 麁thô 若nhược 細tế 。 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 總tổng 而nhi 觀quán 之chi 。 無vô 常thường 無vô 我ngã 。

不bất 言ngôn 有hữu 微vi 塵trần 。 是thị 名danh 分phần/phân 破phá 空không 。

復phục 有hữu 觀quán 空không 。

是thị 疊điệp 隨tùy 心tâm 有hữu 。 如như 坐tọa 禪thiền 人nhân 觀quán 疊điệp 或hoặc 作tác 地địa 。 或hoặc 作tác 水thủy 。 或hoặc 作tác 火hỏa 。 或hoặc 作tác 風phong 。 或hoặc 青thanh 。 或hoặc 黃hoàng 。 或hoặc 白bạch 。 或hoặc 赤xích 。 或hoặc 都đô 空không 。 如như 十thập 一nhất 切thiết 入nhập 觀quán 。

如như 佛Phật 在tại 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 中trung 。 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 俱câu 。 入nhập 王Vương 舍Xá 城Thành 。 道đạo 中trung 見kiến 大đại 水thủy 。 佛Phật 於ư 水thủy 上thượng 敷phu 尼ni 師sư 壇đàn 坐tọa 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

若nhược 比Bỉ 丘Khâu 入nhập 禪thiền 。 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 能năng 令linh 大đại 水thủy 作tác 地địa 。 即tức 成thành 實thật 地địa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 水thủy 中trung 有hữu 地địa 分phần/phân 故cố 。 如như 是thị 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 金kim 。 銀ngân 種chủng 種chủng 寶bảo 物vật 。 即tức 皆giai 成thành 實thật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 水thủy 中trung 皆giai 有hữu 其kỳ 分phần/phân 。

復phục 次thứ 。 如như 一nhất 美mỹ 色sắc 。 婬dâm 人nhân 見kiến 之chi 以dĩ 為vi 淨tịnh 妙diệu 。 心tâm 生sanh 染nhiễm 著trước 。 不bất 淨tịnh 觀quán 人nhân 視thị 之chi 。 種chủng 種chủng 惡ác 露lộ 。 無vô 一nhất 淨tịnh 處xứ 。 等đẳng 婦phụ 見kiến 之chi 。 妬đố 瞋sân 憎tăng 惡ác 。 目mục 不bất 欲dục 見kiến 。 以dĩ 為vi 不bất 淨tịnh 。 婬dâm 人nhân 觀quán 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 妬đố 人nhân 觀quán 之chi 為vi 苦khổ 。 行hành 人nhân 觀quán 之chi 得đắc 道Đạo 。 無vô 豫dự 之chi 人nhân 觀quán 之chi 。 無vô 所sở 適thích 莫mạc 。 如như 見kiến 土thổ/độ 木mộc 。 若nhược 此thử 美mỹ 色sắc 實thật 淨tịnh 。 四tứ 種chủng 人nhân 觀quán 。 皆giai 應ưng 見kiến 淨tịnh 。 若nhược 實thật 不bất 淨tịnh 。 四tứ 種chủng 人nhân 觀quán 。 皆giai 應ưng 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 好hảo 醜xú 在tại 心tâm 。 外ngoại 無vô 定định 也dã 。 觀quán 空không 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。 是thị 疊điệp 中trung 有hữu 十thập 八bát 空không 相tướng 故cố 。 觀quán 之chi 便tiện 空không 。 空không 故cố 不bất 可khả 得đắc 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 財tài 物vật 空không 。 決quyết 定định 不bất 可khả 得đắc 。

云vân 何hà 施thí 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。

如như 疊điệp 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 分phần 分phần 推thôi 之chi 。 疊điệp 不bất 可khả 得đắc 。 施thí 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 大đại 圍vi 虛hư 空không 。 名danh 為vi 身thân 。 是thị 身thân 識thức 動động 作tác 來lai 往vãng 坐tọa 起khởi 。 假giả 名danh 為vi 人nhân 。 分phần 分phần 求cầu 之chi 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 。 界giới 。 入nhập 中trung 。 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 我ngã 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 施thí 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 。 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 字tự 。

人nhân 。 天thiên 。 男nam 。 女nữ 。 施thí 人nhân 。 受thọ 人nhân 。 受thọ 苦khổ 人nhân 。 受thọ 樂lạc 人nhân 。 畜súc 生sanh 等đẳng 。 是thị 但đãn 有hữu 名danh 。 而nhi 實thật 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 施thí 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

答đáp 曰viết 。

因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 有hữu 名danh 字tự 。 如như 屋ốc 。 如như 車xa 。 實thật 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。

答đáp 曰viết 。

如như 上thượng

我ngã 聞văn 一nhất 時thời

中trung 已dĩ 說thuyết 。 今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。 佛Phật 說thuyết 六lục 識thức 。

眼nhãn 識thức 及cập 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 法pháp 。 共cộng 緣duyên 色sắc 。 不bất 緣duyên 屋ốc 舍xá 。 城thành 郭quách 種chủng 種chủng 諸chư 名danh 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 識thức 。 亦diệc 如như 是thị 。 意ý 識thức 及cập 意ý 識thức 相tương 應ứng 法pháp 。 知tri 眼nhãn 。 知tri 色sắc 。 知tri 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 知tri 意ý 。 知tri 法pháp 。 知tri 意ý 識thức 。 是thị 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 。 皆giai 空không 無vô 我ngã 。 生sanh 滅diệt 故cố 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。

無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 亦diệc 不bất 計kế 我ngã 。 苦khổ 樂lạc 不bất 受thọ 故cố 。 是thị 中trung 若nhược 強cường/cưỡng 有hữu 我ngã 法pháp 。 應ưng 當đương 有hữu 第đệ 七thất 識thức 識thức 我ngã 。 而nhi 今kim 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 無vô 我ngã 。

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 識thức 無vô 我ngã 。

一nhất 切thiết 人nhân 各các 於ư 自tự 身thân 中trung 生sanh 計kế 我ngã 。 不bất 於ư 他tha 身thân 中trung 生sanh 我ngã 。 若nhược 自tự 身thân 中trung 無vô 我ngã 。 而nhi 妄vọng 見kiến 為vi 我ngã 者giả 。 他tha 身thân 中trung 無vô 我ngã 。 亦diệc 應ưng 於ư 他tha 身thân 而nhi 妄vọng 見kiến 為vi 我ngã 。

復phục 次thứ 。 若nhược 內nội 無vô 我ngã 。 色sắc 識thức 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 知tri 是thị 色sắc 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。

復phục 次thứ 。 若nhược 無vô 我ngã 。 今kim 現hiện 在tại 人nhân 識thức 。 漸tiệm 漸tiệm 生sanh 滅diệt 。 身thân 命mạng 斷đoạn 時thời 亦diệc 盡tận 。 諸chư 行hành 罪tội 福phước 。 誰thùy 隨tùy 誰thùy 受thọ 。 誰thùy 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 誰thùy 解giải 脫thoát 者giả 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。

答đáp 曰viết 。

此thử 俱câu 有hữu 難nạn/nan 。

若nhược 於ư 他tha 身thân 生sanh 計kế 我ngã 者giả 。 復phục 當đương 言ngôn 。

何hà 以dĩ 不bất 自tự 。 身thân 中trung 生sanh 計kế 我ngã

復phục 次thứ 。 五ngũ 眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 空không 無vô 我ngã 。 從tùng 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 。 生sanh 二nhị 十thập 身thân 見kiến 。 是thị 我ngã 見kiến 。 自tự 於ư 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 生sanh 。 以dĩ 從tùng 此thử 五ngũ 。 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 即tức 計kế 此thử 五ngũ 眾chúng 為vi 我ngã 。 不bất 在tại 他tha 身thân 。 以dĩ 其kỳ 習tập 故cố 。

復phục 次thứ 。 若nhược 有hữu 神thần 者giả 。 可khả 有hữu 彼bỉ 我ngã 。 汝nhữ 神thần 有hữu 無vô 未vị 了liễu 。 而nhi 問vấn 彼bỉ 我ngã 。 其kỳ 猶do 人nhân 問vấn 兔thố 角giác 。 答đáp 似tự 馬mã 角giác 。 馬mã 角giác 若nhược 實thật 有hữu 。 可khả 以dĩ 證chứng 兔thố 角giác 。 馬mã 角giác 猶do 尚thượng 未vị 了liễu 。 而nhi 欲dục 以dĩ 證chứng 兔thố 角giác 。

復phục 次thứ 。 自tự 於ư 身thân 生sanh 我ngã 故cố 。 便tiện 自tự 謂vị 有hữu 神thần 。 汝nhữ 言ngôn 。

神thần 遍biến

亦diệc 應ưng 計kế 他tha 身thân 為vi 我ngã 。 以dĩ 是thị 故cố 。 不bất 應ưng 言ngôn 。

自tự 身thân 中trung 生sanh 計kế 我ngã 心tâm 。 於ư 他tha 身thân 不bất 生sanh 。 故cố 知tri 有hữu 神thần 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 於ư 他tha 物vật 中trung 我ngã 心tâm 生sanh 。 如như 外ngoại 道đạo 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 用dụng 地địa 一nhất 切thiết 入nhập 觀quán 時thời 。 見kiến 地địa 則tắc 是thị 我ngã 。 我ngã 則tắc 是thị 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 空không 。 亦diệc 如như 是thị 。 顛điên 倒đảo 故cố 。 於ư 他tha 身thân 中trung 亦diệc 計kế 我ngã 。

復phục 次thứ 。 有hữu 時thời 於ư 他tha 身thân 生sanh 我ngã 。 如như 有hữu 一nhất 人nhân 。 受thọ 使sử 遠viễn 行hành 。 獨độc 宿túc 空không 舍xá 。 夜dạ 中trung 有hữu 鬼quỷ 擔đảm 一nhất 死tử 人nhân 來lai 著trước 其kỳ 前tiền 。

復phục 有hữu 一nhất 鬼quỷ 逐trục 來lai 。 瞋sân 罵mạ 前tiền 鬼quỷ 。

是thị 死tử 人nhân 是thị 我ngã 物vật 。 汝nhữ 何hà 以dĩ 擔đảm 來lai 。

先tiên 鬼quỷ 言ngôn 。

是thị 我ngã 物vật 。 我ngã 自tự 持trì 來lai 。

後hậu 鬼quỷ 言ngôn 。

是thị 死tử 人nhân 實thật 我ngã 擔đảm 來lai 。

二nhị 鬼quỷ 各các 捉tróc 。 一nhất 手thủ 爭tranh 之chi 。 前tiền 鬼quỷ 言ngôn 。

此thử 有hữu 人nhân 可khả 問vấn 。

後hậu 鬼quỷ 即tức 問vấn 。

是thị 死tử 人nhân 誰thùy 擔đảm 來lai 。

是thị 人nhân 思tư 惟duy 。

此thử 二nhị 鬼quỷ 力lực 大đại 。 若nhược 實thật 語ngữ 亦diệc 當đương 死tử 。 若nhược 妄vọng 語ngữ 亦diệc 當đương 死tử 。 俱câu 不bất 免miễn 死tử 。 何hà 為vi 妄vọng 語ngữ 。

語ngữ 言ngôn 。

前tiền 鬼quỷ 擔đảm 來lai 。

後hậu 鬼quỷ 大đại 瞋sân 。 捉tróc 人nhân 手thủ 拔bạt 出xuất 著trước 地địa 。 前tiền 鬼quỷ 取thủ 死tử 人nhân 一nhất 臂tý 拊phụ 之chi 即tức 著trước 。 如như 是thị 兩lưỡng 臂tý 。 兩lưỡng 腳cước 。 頭đầu 。 脇hiếp 。 舉cử 身thân 皆giai 易dị 。 於ư 是thị 二nhị 鬼quỷ 。 共cộng 食thực 所sở 易dị 人nhân 身thân 。 拭thức 口khẩu 而nhi 去khứ 。

其kỳ 人nhân 思tư 惟duy 。

我ngã 人nhân 母mẫu 生sanh 身thân 。 眼nhãn 見kiến 二nhị 鬼quỷ 食thực 盡tận 。 今kim 我ngã 此thử 身thân 。 盡tận 是thị 他tha 肉nhục 。 我ngã 今kim 定định 有hữu 身thân 耶da 。 為vi 無vô 身thân 耶da 。 若nhược 以dĩ 為vi 有hữu 。 盡tận 是thị 他tha 身thân 。 若nhược 以dĩ 為vi 無vô 。 今kim 現hiện 有hữu 身thân 。

如như 是thị 思tư 惟duy 。 其kỳ 心tâm 迷mê 悶muộn 。 譬thí 如như 狂cuồng 人nhân 。

明minh 朝triêu 尋tầm 路lộ 而nhi 去khứ 。 到đáo 前tiền 國quốc 土độ 。 見kiến 有hữu 佛Phật 塔tháp 眾chúng 僧Tăng 。 不bất 論luận 餘dư 事sự 。 但đãn 問vấn 己kỷ 身thân 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 。

汝nhữ 是thị 何hà 人nhân 。

答đáp 言ngôn 。

我ngã 亦diệc 不bất 自tự 知tri 是thị 人nhân 。 非phi 人nhân 。

即tức 為vi 眾chúng 僧Tăng 。 廣quảng 說thuyết 上thượng 事sự 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。

此thử 人nhân 自tự 知tri 無vô 我ngã 。 易dị 可khả 得đắc 度độ 。

而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 身thân 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 恆hằng 自tự 無vô 我ngã 。 非phi 適thích 今kim 也dã 。 但đãn 以dĩ 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 故cố 。 計kế 為vi 我ngã 身thân 。 如như 汝nhữ 本bổn 身thân 。 與dữ 今kim 無vô 異dị 。

諸chư 比Bỉ 丘Khâu 度độ 之chi 為vi 道đạo 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 即tức 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。

是thị 為vi 有hữu 時thời 他tha 身thân 亦diệc 計kế 為vi 我ngã 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 彼bỉ 此thử 故cố 謂vị 有hữu 我ngã 。

復phục 次thứ 。 是thị 我ngã 實thật 性tánh 。 決quyết 定định 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 常thường 相tương/tướng 。 非phi 常thường 相tương/tướng 。 自tự 在tại 相tương/tướng 。 不bất 自tự 在tại 相tương/tướng 。 作tác 相tương/tướng 。 不bất 作tác 相tương/tướng 。 色sắc 相tướng 。 非phi 色sắc 相tướng 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 有hữu 相tương/tướng 則tắc 有hữu 法pháp 。 無vô 相tướng 則tắc 無vô 法pháp 。 我ngã 今kim 無vô 相tướng 。 則tắc 知tri 無vô 我ngã 。

若nhược 我ngã 是thị 常thường 。 不bất 應ưng 有hữu 殺sát 罪tội 。

何hà 以dĩ 故cố 。 身thân 可khả 殺sát 。 非phi 常thường 故cố 。 我ngã 不bất 可khả 殺sát 。 常thường 故cố 。

問vấn 曰viết 。

我ngã 雖tuy 常thường 故cố 不bất 可khả 殺sát 。 但đãn 殺sát 身thân 則tắc 有hữu 殺sát 罪tội 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 殺sát 身thân 有hữu 殺sát 罪tội 者giả 。 《# 毘tỳ 尼ni 》# 中trung 言ngôn 。

自tự 殺sát 無vô 殺sát 罪tội 。

罪tội 福phước 從tùng 惱não 他tha 益ích 他tha 生sanh 。 非phi 自tự 供cúng 養dường 身thân 。 自tự 殺sát 身thân 故cố 。 有hữu 罪tội 有hữu 福phước 。 以dĩ 是thị 故cố 《# 毘tỳ 尼ni 》# 中trung 言ngôn 。

自tự 殺sát 身thân 無vô 殺sát 罪tội 。 有hữu 愚ngu 癡si 。 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 之chi 咎cữu 。

若nhược 神thần 常thường 者giả 。 不bất 應ưng 死tử 。 不bất 應ưng 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 汝nhữ 等đẳng 法pháp 神thần 常thường 。 一nhất 切thiết 遍biến 滿mãn 五ngũ 道đạo 中trung 。 云vân 何hà 有hữu 死tử 生sanh 。 死tử 名danh 此thử 處xứ 失thất 。 生sanh 名danh 彼bỉ 處xứ 出xuất 。 以dĩ 是thị 故cố 。 不bất 得đắc 言ngôn 神thần 常thường 。

若nhược 神thần 常thường 者giả 。 亦diệc 應ưng 不bất 受thọ 苦khổ 樂lạc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 苦khổ 來lai 則tắc 憂ưu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 至chí 則tắc 喜hỷ 。 若nhược 為vi 憂ưu 喜hỷ 所sở 變biến 者giả 。 則tắc 非phi 常thường 也dã 。

若nhược 常thường 應ưng 如như 虛hư 空không 。 雨vũ 不bất 能năng 濕thấp 。 熱nhiệt 不bất 能năng 乾can/kiền/càn 。 亦diệc 無vô 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 。

若nhược 神thần 常thường 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 後hậu 世thế 生sanh 。 今kim 世thế 死tử 。

若nhược 神thần 常thường 者giả 。 則tắc 常thường 有hữu 我ngã 見kiến 。 不bất 應ưng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

若nhược 神thần 常thường 者giả 。 則tắc 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 不bất 應ưng 有hữu 忘vong 失thất 。 以dĩ 其kỳ 無vô 神thần 。 識thức 無vô 常thường 故cố 。 有hữu 忘vong 有hữu 失thất 。 是thị 故cố 神thần 非phi 常thường 也dã 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 可khả 知tri 神thần 非phi 常thường 相tương/tướng 。

若nhược 神thần 無vô 常thường 相tương/tướng 者giả 。 亦diệc 無vô 罪tội 無vô 福phước 。 若nhược 身thân 無vô 常thường 。 神thần 亦diệc 無vô 常thường 。 二nhị 事sự 俱câu 滅diệt 。 則tắc 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 邊biên 。 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 。 則tắc 無vô 到đáo 後hậu 世thế 受thọ 罪tội 福phước 者giả 。 若nhược 斷đoạn 滅diệt 。 則tắc 得đắc 涅Niết 槃Bàn 不bất 須tu 斷đoạn 結kết 。 亦diệc 不bất 用dụng 後hậu 世thế 。 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 可khả 知tri 神thần 非phi 無vô 常thường 。

若nhược 神thần 自tự 在tại 相tương/tướng 。 作tác 相tương/tướng 者giả 。 則tắc 應ưng 隨tùy 所sở 欲dục 得đắc 皆giai 得đắc 。 今kim 所sở 欲dục 更cánh 不bất 得đắc 。 非phi 所sở 欲dục 更cánh 得đắc 。 若nhược 神thần 自tự 在tại 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 作tác 惡ác 行hành 。 墮đọa 畜súc 生sanh 惡ác 道đạo 中trung 。

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 不bất 樂nhạo 苦khổ 。 誰thùy 當đương 好hiếu 樂nhạo 而nhi 更cánh 得đắc 苦khổ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 神thần 不bất 自tự 在tại 。 亦diệc 不bất 作tác 。

又hựu 如như 人nhân 畏úy 罪tội 故cố 。 自tự 強cường 行hành 善thiện 。 若nhược 自tự 在tại 者giả 。 何hà 以dĩ 畏úy 罪tội 而nhi 自tự 強cường 修tu 福phước 。

又hựu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 得đắc 如như 意ý 。 常thường 為vị 煩phiền 惱não 。 愛ái 縛phược 所sở 牽khiên 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 知tri 神thần 不bất 自tự 在tại 。 不bất 自tự 作tác 。

若nhược 神thần 不bất 自tự 在tại 。 不bất 自tự 作tác 者giả 。 是thị 為vi 無vô 神thần 相tương/tướng 。 言ngôn 我ngã 者giả 。 即tức 是thị 六lục 識thức 。 更cánh 無vô 異dị 事sự 。

復phục 次thứ 。 若nhược 不bất 作tác 者giả 。 云vân 何hà 閻diêm 羅la 。 王vương 問vấn 罪tội 人nhân 。

誰thùy 使sử 汝nhữ 作tác 此thử 罪tội 者giả 。

罪tội 人nhân 答đáp 言ngôn 。

是thị 我ngã 自tự 作tác 。

以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 非phi 不bất 自tự 作tác 。

若nhược 神thần 色sắc 相tướng 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 色sắc 無vô 常thường 故cố 。

問vấn 曰viết 。

人nhân 云vân 何hà 言ngôn

色sắc 是thị 我ngã 相tương/tướng

答đáp 曰viết 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

神thần 在tại 心tâm 中trung 。 微vi 細tế 如như 芥giới 子tử 。 清thanh 淨tịnh 名danh 為vi 淨tịnh 色sắc 身thân 。

更cánh 有hữu 人nhân 言ngôn

如như 麥mạch

有hữu 言ngôn 。

如như 豆đậu

有hữu 言ngôn 。

半bán 寸thốn

有hữu 言ngôn 。

一nhất 寸thốn

初sơ 受thọ 身thân 時thời 。 最tối 在tại 前tiền 受thọ 。 譬thí 如như 像tượng 骨cốt 。 及cập 其kỳ 成thành 身thân 。 如như 像tượng 已dĩ 莊trang 。 有hữu 言ngôn 。

大đại 小tiểu 隨tùy 人nhân 身thân 。 死tử 壞hoại 時thời 。 此thử 亦diệc 前tiền 出xuất 。

如như 此thử 事sự 。 皆giai 不bất 爾nhĩ 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 色sắc 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 無vô 常thường 。 若nhược 神thần 是thị 色sắc 。 色sắc 無vô 常thường 。 神thần 亦diệc 無vô 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

身thân 有hữu 二nhị 種chủng 。

麁thô 身thân 及cập 細tế 身thân 。 麁thô 身thân 無vô 常thường 。 細tế 身thân 是thị 神thần 。 世thế 世thế 常thường 去khứ 入nhập 五ngũ 道đạo 中trung 。

答đáp 曰viết 。

此thử 細tế 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 有hữu 細tế 身thân 。 應ưng 有hữu 處xứ 所sở 可khả 得đắc 。 如như 五ngũ 藏tạng 。 四tứ 體thể 一nhất 一nhất 處xứ 中trung 求cầu 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

問vấn 曰viết 。

此thử 細tế 身thân 微vi 細tế 。 初sơ 死tử 時thời 已dĩ 去khứ 。 若nhược 活hoạt 時thời 則tắc 不bất 可khả 求cầu 得đắc 。 汝nhữ 云vân 何hà 能năng 見kiến 。 又hựu 此thử 細tế 身thân 。 非phi 五ngũ 情tình 能năng 見kiến 能năng 知tri 。 唯duy 有hữu 神thần 通thông 。 聖thánh 人nhân 乃nãi 能năng 得đắc 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 與dữ 無vô 無vô 異dị 。 如như 人nhân 死tử 時thời 。 捨xả 此thử 生sanh 陰ấm 。 入nhập 中trung 陰ấm 中trung 。 是thị 時thời 。 今kim 世thế 身thân 滅diệt 。 受thọ 中trung 陰ấm 身thân 。 此thử 無vô 前tiền 後hậu 。 滅diệt 時thời 即tức 生sanh 。 譬thí 如như 蠟lạp 印ấn 印ấn 泥nê 。 泥nê 中trung 受thọ 印ấn 。 印ấn 即tức 時thời 壞hoại 。 成thành 壞hoại 一nhất 時thời 。 亦diệc 無vô 前tiền 後hậu 。 是thị 時thời 。 受thọ 中trung 陰ấm 中trung 有hữu 。 捨xả 此thử 中trung 陰ấm 。 受thọ 生sanh 陰ấm 有hữu 。 汝nhữ 言ngôn 細tế 身thân 。 即tức 此thử 中trung 陰ấm 。 中trung 陰ấm 身thân 無vô 出xuất 無vô 入nhập 。 譬thí 如như 然nhiên 燈đăng 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。

佛Phật 言ngôn 。

一nhất 切thiết 色sắc 眾chúng 。 若nhược 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 。 若nhược 內nội 。 若nhược 外ngoại 。 若nhược 麁thô 。 若nhược 細tế 。 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。

汝nhữ 神thần 微vi 細tế 色sắc 者giả 。 亦diệc 應ưng 無vô 常thường 斷đoạn 滅diệt 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 可khả 知tri 非phi 色sắc 相tướng 。

神thần 非phi 無vô 色sắc 相tướng 。 無vô 色sắc 者giả 。 四tứ 眾chúng 及cập 無vô 為vi 。 四tứ 眾chúng 無vô 常thường 故cố 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 應ưng 是thị 神thần 。 三tam 無vô 為vi 中trung 。 不bất 計kế 有hữu 神thần 。 無vô 所sở 受thọ 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 知tri 神thần 非phi 無vô 色sắc 相tướng 。

如như 是thị 天thiên 地địa 間gian 。 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 三tam 世thế 。 十thập 方phương 。 求cầu 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 但đãn 十thập 二nhị 入nhập 和hòa 合hợp 生sanh 六lục 識thức 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 名danh 觸xúc 。 觸xúc 生sanh 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 等đẳng 心tâm 數số 法pháp 。 是thị 法pháp 中trung 。 無vô 明minh 力lực 故cố 身thân 見kiến 生sanh 。 身thân 見kiến 生sanh 故cố 謂vị 有hữu 神thần 。 是thị 身thân 見kiến 。 見kiến 苦Khổ 諦Đế 。 苦khổ 法pháp 智trí 及cập 苦khổ 比tỉ 智trí 則tắc 斷đoạn 。 斷đoạn 時thời 則tắc 不bất 見kiến 有hữu 神thần 。

汝nhữ 先tiên 言ngôn 。

若nhược 內nội 無vô 神thần 。 色sắc 識thức 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 知tri 色sắc 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。

汝nhữ 若nhược 有hữu 神thần 。 亦diệc 不bất 能năng 獨độc 知tri 。 要yếu 依y 眼nhãn 識thức 故cố 能năng 知tri 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 神thần 無vô 用dụng 也dã 。 眼nhãn 識thức 知tri 色sắc 。 色sắc 生sanh 滅diệt 。 相tương 似tự 生sanh 。 相tương 似tự 滅diệt 。 然nhiên 後hậu 心tâm 中trung 有hữu 法pháp 生sanh 。 名danh 為vi 念niệm 。 是thị 念niệm 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 法pháp 雖tuy 滅diệt 過quá 去khứ 。 是thị 念niệm 能năng 知tri 。 如như 聖thánh 人nhân 智trí 慧tuệ 力lực 。 能năng 知tri 未vị 來lai 世thế 事sự 。 念niệm 念niệm 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 知tri 過quá 去khứ 法pháp 。 若nhược 前tiền 眼nhãn 識thức 滅diệt 。 生sanh 後hậu 眼nhãn 識thức 。 後hậu 眼nhãn 識thức 轉chuyển 利lợi 有hữu 力lực 。 色sắc 雖tuy 暫tạm 有hữu 不bất 住trụ 。 以dĩ 念niệm 力lực 利lợi 故cố 能năng 知tri 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 雖tuy 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 能năng 分phân 別biệt 知tri 色sắc 。

又hựu 汝nhữ 言ngôn 。

今kim 現hiện 在tại 人nhân 。 識thức 新tân 新tân 生sanh 滅diệt 。 身thân 命mạng 斷đoạn 時thời 亦diệc 盡tận 。 諸chư 行hành 罪tội 福phước 。 誰thùy 隨tùy 誰thùy 受thọ 。 誰thùy 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 誰thùy 解giải 脫thoát 者giả 。

今kim 當đương 答đáp 汝nhữ 。

今kim 未vị 得đắc 實thật 道đạo 。 是thị 人nhân 諸chư 煩phiền 惱não 覆phú 心tâm 。 作tác 生sanh 因nhân 緣duyên 業nghiệp 。 死tử 時thời 從tùng 此thử 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 譬thí 如như 一nhất 燈đăng 。 更cánh 然nhiên 一nhất 燈đăng 。 又hựu 如như 穀cốc 生sanh 。 有hữu 三tam 因nhân 緣duyên 。

地địa 。 水thủy 。 種chủng 子tử 。 後hậu 世thế 身thân 生sanh 。 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 身thân 。 有hữu 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 有hữu 結kết 使sử 。 三tam 事sự 故cố 後hậu 身thân 生sanh 。 是thị 中trung 身thân 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 斷đoạn 。 不bất 可khả 破phá 。 但đãn 諸chư 結kết 使sử 可khả 斷đoạn 。 結kết 使sử 斷đoạn 時thời 。 雖tuy 有hữu 殘tàn 身thân 。 殘tàn 業nghiệp 。 可khả 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 有hữu 穀cốc 子tử 。 有hữu 地địa 。 無vô 水thủy 故cố 不bất 生sanh 。 如như 是thị 雖tuy 有hữu 身thân 。 有hữu 業nghiệp 。 無vô 愛ái 結kết 水thủy 潤nhuận 則tắc 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 雖tuy 無vô 神thần 。 亦diệc 名danh 得Đắc 解Giải 脫Thoát 。 無vô 明minh 故cố 縛phược 。 智trí 慧tuệ 故cố 解giải 。 則tắc 我ngã 無vô 所sở 用dụng 。

復phục 次thứ 。 是thị 名danh 色sắc 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 為vi 人nhân 。 是thị 人nhân 為vi 諸chư 結kết 所sở 繫hệ 。 得đắc 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 爪trảo 。 解giải 此thử 諸chư 結kết 。 是thị 時thời 。 名danh 人nhân 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 繩thằng 結kết 。 繩thằng 解giải 。 繩thằng 即tức 是thị 結kết 。 結kết 無vô 異dị 法pháp 。 世thế 界giới 中trung 說thuyết 結kết 繩thằng 。 解giải 繩thằng 。 名danh 色sắc 亦diệc 如như 是thị 。 名danh 色sắc 二nhị 法pháp 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 為vi 人nhân 。 是thị 結kết 使sử 與dữ 名danh 色sắc 不bất 異dị 。 但đãn 名danh 為vi 名danh 色sắc 結kết 。 名danh 色sắc 解giải 。 受thọ 罪tội 福phước 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 無vô 一nhất 法pháp 為vi 人nhân 實thật 。 名danh 色sắc 故cố 受thọ 罪tội 福phước 果quả 。 而nhi 人nhân 得đắc 名danh 。 譬thí 如như 車xa 載tái 物vật 。 一nhất 一nhất 推thôi 之chi 。 竟cánh 無vô 車xa 實thật 。 然nhiên 車xa 受thọ 載tái 物vật 之chi 名danh 。 人nhân 受thọ 罪tội 福phước 亦diệc 如như 是thị 。 名danh 色sắc 受thọ 罪tội 福phước 。 而nhi 人nhân 受thọ 其kỳ 名danh 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 亦diệc 如như 是thị 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 神thần 不bất 可khả 得đắc 。

神thần 即tức 是thị 施thí 者giả 。 受thọ 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 汝nhữ 以dĩ 神thần 為vi 人nhân 。 以dĩ 是thị 故cố 。 施thí 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 人nhân 不bất 可khả 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 財tài 物vật 。 施thí 人nhân 。 受thọ 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 施thí 於ư 諸chư 法pháp 。 是thị 如như 實thật 相tướng 。 無vô 所sở 破phá 。 無vô 所sở 滅diệt 。 無vô 所sở 生sanh 。 無vô 所sở 作tác 。 何hà 以dĩ 故cố 言ngôn 。

三tam 事sự 破phá 析tích 不bất 可khả 得đắc

答đáp 曰viết 。

如như 凡phàm 夫phu 人nhân 見kiến 施thí 者giả 。 見kiến 受thọ 者giả 。 見kiến 財tài 物vật 。 是thị 為vi 顛điên 倒đảo 妄vọng 見kiến 。 生sanh 世thế 間gian 受thọ 樂lạc 。 福phước 盡tận 轉chuyển 還hoàn 。 是thị 故cố 佛Phật 欲dục 令linh 菩Bồ 薩Tát 行hành 實thật 道đạo 。 得đắc 實thật 果quả 報báo 。 實thật 果quả 報báo 則tắc 是thị 佛Phật 道Đạo 。 佛Phật 為vi 破phá 妄vọng 見kiến 故cố 。 言ngôn 三tam 事sự 不bất 可khả 得đắc 。 實thật 無vô 所sở 破phá 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 為vì 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 滿mãn 。

復phục 次thứ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 時thời 。 名danh 為vì 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 滿mãn 。

云vân 何hà 布bố 施thí 。 生sanh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

檀đàn 有hữu 下hạ 。 中trung 。 上thượng 。

從tùng 下hạ 生sanh 中trung 。 從tùng 中trung 生sanh 上thượng 。 若nhược 以dĩ 飲ẩm 食thực 麁thô 物vật 。 軟nhuyễn 心tâm 布bố 施thí 。 是thị 名danh 為vi 下hạ 。 習tập 施thí 轉chuyển 增tăng 。 能năng 以dĩ 衣y 服phục 寶bảo 物vật 布bố 施thí 。 是thị 為vi 從tùng 下hạ 生sanh 中trung 。 施thí 心tâm 轉chuyển 增tăng 。 無vô 所sở 愛ái 惜tích 。 能năng 以dĩ 頭đầu 。 目mục 。 血huyết 。 肉nhục 。 國quốc 。 財tài 。 妻thê 。 子tử 盡tận 用dụng 布bố 施thí 。 是thị 為vi 從tùng 中trung 生sanh 上thượng 。

如như 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 佛Phật 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 作tác 大đại 國quốc 王vương 。 名danh 曰viết 光Quang 明Minh 。 求cầu 索sách 佛Phật 道Đạo 。 少thiểu 多đa 布bố 施thí 。 轉chuyển 受thọ 後hậu 身thân 作tác 陶đào 師sư 。 能năng 以dĩ 澡táo 浴dục 之chi 具cụ 及cập 石thạch 蜜mật 漿tương 。 布bố 施thí 異dị 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 及cập 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 其kỳ 後hậu 轉chuyển 身thân 作tác 大đại 長trưởng 者giả 女nữ 。 以dĩ 燈đăng 供cúng 養dường 憍kiêu 陳trần 若nhược 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 下hạ 布bố 施thí 。

如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 尼Ni 。 佛Phật 本bổn 身thân 作tác 長trưởng 者giả 子tử 。 以dĩ 衣y 布bố 施thí 。 大đại 音âm 聲thanh 佛Phật 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 起khởi 九cửu 十thập 塔tháp 。 後hậu 更cánh 轉chuyển 身thân 作tác 大đại 國quốc 王vương 。 以dĩ 七thất 寶bảo 蓋cái 供cúng 養dường 師sư 子tử 佛Phật 。 後hậu 復phục 受thọ 身thân 。 作tác 大đại 長trưởng 者giả 。 供cúng 養dường 妙diệu 目mục 佛Phật 上thượng 好hảo/hiếu 房phòng 舍xá 及cập 七thất 寶bảo 妙diệu 華hoa 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 中trung 布bố 施thí 。

如như 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 佛Phật 本bổn 身thân 作tác 仙tiên 人nhân 。 見kiến 憍kiêu 陳trần 若nhược 佛Phật 。 端đoan 政chánh 殊thù 妙diệu 。 便tiện 從tùng 高cao 山sơn 上thượng 自tự 投đầu 佛Phật 前tiền 。 其kỳ 身thân 安an 隱ẩn 。 在tại 一nhất 面diện 立lập 。 又hựu 如như 眾chúng 生sanh 。 喜Hỷ 見Kiến 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 身thân 為vi 燈đăng 。 供cúng 養dường 日nhật 月nguyệt 光quang 德đức 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 上thượng 布bố 施thí 。

是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 種chủng 布bố 施thí 。

若nhược 有hữu 初sơ 發phát 佛Phật 心tâm 。 布bố 施thí 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 初sơ 以dĩ 飲ẩm 食thực 布bố 施thí 。 施thí 心tâm 轉chuyển 增tăng 。 能năng 以dĩ 身thân 肉nhục 與dữ 之chi 。 先tiên 以dĩ 種chủng 種chủng 好hảo/hiếu 漿tương 布bố 施thí 。 後hậu 心tâm 轉chuyển 增tăng 。 能năng 以dĩ 身thân 血huyết 與dữ 之chi 。 先tiên 以dĩ 紙chỉ 墨mặc 經kinh 書thư 布bố 施thí 。 及cập 以dĩ 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 四tứ 種chủng 供cúng 養dường 。 供cúng 養dường 法Pháp 師sư 。 後hậu 得đắc 法Pháp 身thân 。 為vì 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 而nhi 為vi 法Pháp 施thí 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 從tùng 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 中trung 生sanh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 思tư 惟duy 。

眾chúng 生sanh 不bất 布bố 施thí 故cố 。 後hậu 世thế 貧bần 窮cùng 。 以dĩ 貧bần 窮cùng 故cố 。 劫kiếp 盜đạo 心tâm 生sanh 。 以dĩ 劫kiếp 盜đạo 故cố 。 而nhi 有hữu 殺sát 害hại 。 以dĩ 貧bần 窮cùng 故cố 。 不bất 足túc 於ư 色sắc 。 色sắc 不bất 足túc 故cố 而nhi 行hành 邪tà 婬dâm 。 又hựu 以dĩ 貧bần 窮cùng 故cố 。 為vi 人nhân 下hạ 賤tiện 。 下hạ 賤tiện 畏úy 怖bố 而nhi 生sanh 妄vọng 語ngữ 。 如như 是thị 等đẳng 貧bần 窮cùng 因nhân 緣duyên 故cố 。 行hành 十thập 不bất 善thiện 道đạo 。 若nhược 行hành 布bố 施thí 。 生sanh 有hữu 財tài 物vật 。 有hữu 財tài 物vật 故cố 。 不bất 為vi 非phi 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 五ngũ 塵trần 充sung 足túc 。 無vô 所sở 乏phạp 短đoản 故cố 。

如như 提đề 婆bà 達đạt 本bổn 生sanh 曾tằng 為vi 一nhất 蛇xà 。 與dữ 一nhất 蝦hà 蟇# 。 一nhất 龜quy 。 在tại 一nhất 池trì 中trung 。 共cộng 結kết 親thân 友hữu 。 其kỳ 後hậu 池trì 水thủy 竭kiệt 盡tận 。 飢cơ 窮cùng 困khốn 乏phạp 。 無vô 所sở 控khống 告cáo 。

時thời 蛇xà 遣khiển 龜quy 以dĩ 呼hô 蝦hà 蟇# 。 蝦hà 蟇# 說thuyết 偈kệ 以dĩ 遣khiển 龜quy 言ngôn 。

若nhược 遭tao 貧bần 窮cùng 失thất 本bổn 心tâm 。 不bất 惟duy 本bổn 義nghĩa 食thực 為vi 先tiên 。

汝nhữ 持trì 我ngã 聲thanh 以dĩ 語ngữ 蛇xà 。 蝦hà 蟇# 終chung 不bất 到đáo 汝nhữ 邊biên 。

若nhược 修tu 布bố 施thí 。 後hậu 生sanh 有hữu 福phước 。 無vô 所sở 短đoản 乏phạp 。 則tắc 能năng 持trì 戒giới 。 無vô 此thử 眾chúng 惡ác 。 是thị 為vi 布bố 施thí 。 能năng 生sanh 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 布bố 施thí 時thời 。 能năng 令linh 破phá 戒giới 諸chư 結kết 使sử 薄bạc 。 益ích 持trì 戒giới 心tâm 。 令linh 得đắc 堅kiên 固cố 。 是thị 為vi 布bố 施thí 。 因nhân 緣duyên 增tăng 益ích 於ư 戒giới 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 。 常thường 於ư 受thọ 者giả 。 生sanh 慈từ 悲bi 心tâm 。 不bất 著trước 於ư 財tài 。 自tự 物vật 不bất 惜tích 。 何hà 況huống 劫kiếp 盜đạo 。 慈từ 悲bi 受thọ 者giả 。 何hà 有hữu 殺sát 意ý 。 如như 是thị 等đẳng 能năng 遮già 破phá 戒giới 。 是thị 為vi 施thí 生sanh 戒giới 。 若nhược 能năng 布bố 施thí 以dĩ 破phá 慳san 心tâm 。 然nhiên 後hậu 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 等đẳng 。 易dị 可khả 得đắc 行hành 。

如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 在tại 昔tích 過quá 去khứ 久cửu 遠viễn 。 劫kiếp 時thời 曾tằng 為vi 比Bỉ 丘Khâu 。 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 得đắc 滿mãn 鉢bát 百bách 味vị 歡hoan 喜hỷ 丸hoàn 。 城thành 中trung 一nhất 小tiểu 兒nhi 。 追truy 而nhi 從tùng 乞khất 。 不bất 即tức 與dữ 之chi 。 乃nãi 至chí 佛Phật 圖đồ 。 手thủ 捉tróc 二nhị 丸hoàn 而nhi 要yếu 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 若nhược 能năng 自tự 食thực 一nhất 丸hoàn 。 以dĩ 一nhất 丸hoàn 施thí 僧Tăng 者giả 。 當đương 以dĩ 施thí 汝nhữ 。

即tức 相tương/tướng 然nhiên 可khả 。 以dĩ 一nhất 歡hoan 喜hỷ 丸hoàn 。 布bố 施thí 眾chúng 僧Tăng 。 然nhiên 後hậu 於ư 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 許hứa 受thọ 戒giới 。 發phát 心tâm 作tác 佛Phật 。 如như 是thị 布bố 施thí 。 能năng 令linh 受thọ 戒giới 發phát 心tâm 作tác 佛Phật 。 是thị 為vi 布bố 施thí 。 生sanh 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 布bố 施thí 之chi 報báo 。 得đắc 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 好hảo/hiếu 國quốc 善thiện 師sư 。 無vô 所sở 乏phạp 少thiểu 。 故cố 能năng 持trì 戒giới 。

又hựu 布bố 施thí 之chi 報báo 。 其kỳ 心tâm 調điều 柔nhu 。 心tâm 調điều 柔nhu 故cố 。 能năng 生sanh 持trì 戒giới 。 能năng 生sanh 持trì 戒giới 故cố 。 從tùng 不bất 善thiện 法Pháp 中trung 能năng 自tự 制chế 心tâm 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 從tùng 布bố 施thí 生sanh 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 布bố 施thí 。 生sanh 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 受thọ 者giả 逆nghịch 罵mạ 。 若nhược 大đại 求cầu 索sách 。 若nhược 不bất 時thời 索sách 。 或hoặc 不bất 應ưng 索sách 而nhi 索sách 。 是thị 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 思tư 惟duy 言ngôn 。

我ngã 今kim 布bố 施thí 。 欲dục 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 亦diệc 無vô 有hữu 人nhân 。 使sử 我ngã 布bố 施thí 。 我ngã 自tự 為vi 故cố 。 云vân 何hà 生sanh 瞋sân 。

如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 而nhi 行hành 忍nhẫn 辱nhục 。 是thị 名danh 布bố 施thí 生sanh 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 若nhược 受thọ 者giả 瞋sân 惱não 。 便tiện 自tự 思tư 惟duy 。

我ngã 今kim 布bố 施thí 內nội 外ngoại 財tài 物vật 。 難nan 捨xả 能năng 捨xả 。 何hà 況huống 空không 聲thanh 而nhi 不bất 能năng 忍nhẫn 。 若nhược 我ngã 不bất 忍nhẫn 。 所sở 可khả 布bố 施thí 。 則tắc 為vi 不bất 淨tịnh 。 譬thí 如như 白bạch 象tượng 。 入nhập 池trì 澡táo 浴dục 。 出xuất 已dĩ 還hoàn 復phục 以dĩ 土thổ/độ 坌bộn 身thân 。 布bố 施thí 不bất 忍nhẫn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 行hành 於ư 忍nhẫn 辱nhục 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 布bố 施thí 因nhân 緣duyên 。 生sanh 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 布bố 施thí 。 生sanh 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 常thường 行hành 精tinh 進tấn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 功công 德đức 未vị 大đại 。

爾nhĩ 時thời 欲dục 行hành 二nhị 施thí 。 充sung 滿mãn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 之chi 願nguyện 。 以dĩ 物vật 不bất 足túc 故cố 。 懃cần 求cầu 財tài 。 法pháp 。 以dĩ 給cấp 足túc 之chi 。

如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 尼Ni 佛Phật 本bổn 身thân 。 作tác 大đại 醫y 王vương 。 療liệu 一nhất 切thiết 病bệnh 。 不bất 求cầu 名danh 利lợi 。 為vì 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 病bệnh 者giả 甚thậm 多đa 。 力lực 不bất 周chu 救cứu 。 憂ưu 念niệm 一nhất 切thiết 。 而nhi 不bất 從tùng 心tâm 。 懊áo 惱não 而nhi 死tử 。 即tức 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 上thượng 。 自tự 思tư 惟duy 言ngôn 。

我ngã 今kim 生sanh 天thiên 。 但đãn 食thực 福phước 報báo 。 無vô 所sở 長trưởng 益ích 。

即tức 自tự 方phương 便tiện 。 自tự 取thủ 滅diệt 身thân 。 捨xả 此thử 天thiên 壽thọ 。 生sanh 婆bà 迦ca 陀đà 龍long 王vương 宮cung 中trung 為vi 龍long 太thái 子tử 。 其kỳ 身thân 長trường 大đại 。 父phụ 母mẫu 愛ái 重trọng 。 欲dục 自tự 取thủ 死tử 。 就tựu 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 鳥điểu 即tức 取thủ 此thử 龍long 子tử 於ư 舍xá 摩ma 利lợi 樹thụ 上thượng 吞thôn 之chi 。 父phụ 母mẫu 嘷hào 咷đào 。 啼đề 哭khốc 懊áo 惱não 。

龍long 子tử 既ký 死tử 。 生sanh 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 中trung 為vi 大đại 國quốc 王vương 太thái 子tử 。 名danh 曰viết 能năng 施thí 。 生sanh 而nhi 能năng 言ngôn 。 問vấn 諸chư 左tả 右hữu 。

今kim 此thử 國quốc 中trung 有hữu 何hà 等đẳng 物vật 。 盡tận 皆giai 持trì 來lai 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 眾chúng 人nhân 怪quái 畏úy 。 皆giai 捨xả 之chi 走tẩu 。 其kỳ 母mẫu 憐lân 愛ái 。 獨độc 自tự 守thủ 之chi 。 語ngứ 其kỳ 母mẫu 言ngôn 。

我ngã 非phi 羅la 剎sát 。 眾chúng 人nhân 何hà 以dĩ 故cố 走tẩu 。 我ngã 本bổn 宿túc 命mạng 常thường 好hiếu 布bố 施thí 。 我ngã 為vì 一nhất 切thiết 。 人nhân 之chi 檀đàn 越việt 。

母mẫu 聞văn 其kỳ 言ngôn 。 以dĩ 語ngữ 眾chúng 人nhân 。 眾chúng 人nhân 即tức 還hoàn 。 母mẫu 好hiếu 養dưỡng 育dục 。 及cập 年niên 長trường/trưởng 大đại 。 自tự 身thân 所sở 有hữu 。 盡tận 以dĩ 施thí 盡tận 。 至chí 父phụ 王vương 所sở 。 索sách 物vật 布bố 施thí 。 父phụ 與dữ 其kỳ 分phần/phân 。 復phục 以dĩ 施thí 盡tận 。 見kiến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 人nhân 貧bần 窮cùng 辛tân 苦khổ 。 思tư 欲dục 給cấp 施thí 而nhi 財tài 物vật 不bất 足túc 。 便tiện 自tự 啼đề 泣khấp 。 問vấn 諸chư 人nhân 言ngôn 。

作tác 何hà 方phương 便tiện 。 當đương 令linh 一nhất 切thiết 。 滿mãn 足túc 於ư 財tài 。

諸chư 宿túc 人nhân 言ngôn 。

我ngã 等đẳng 曾tằng 聞văn 。 有hữu 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 若nhược 得đắc 此thử 珠châu 。 則tắc 能năng 隨tùy 心tâm 所sở 索sách 。 無vô 不bất 必tất 得đắc 。

菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 語ngữ 已dĩ 。 白bạch 其kỳ 父phụ 母mẫu 。

欲dục 入nhập 大đại 海hải 。 求cầu 龍long 王vương 頭đầu 上thượng 。 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。

父phụ 母mẫu 報báo 言ngôn 。

我ngã 唯duy 有hữu 汝nhữ 一nhất 兒nhi 耳nhĩ 。 若nhược 入nhập 大đại 海hải 。 眾chúng 難nạn 難nan 度độ 。 一nhất 旦đán 失thất 汝nhữ 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 當đương 。 何hà 用dụng 活hoạt 為vi 。 不bất 須tu 去khứ 也dã 。 我ngã 今kim 藏tạng 中trung 猶do 亦diệc 有hữu 物vật 。 當đương 以dĩ 給cấp 汝nhữ 。

兒nhi 言ngôn 。

藏tạng 中trung 有hữu 限hạn 。 我ngã 意ý 無vô 量lượng 。 我ngã 欲dục 以dĩ 財tài 。 充sung 滿mãn 一nhất 切thiết 。 令linh 無vô 乏phạp 短đoản 。 願nguyện 見kiến 聽thính 許hứa 。 得đắc 遂toại 本bổn 心tâm 。 使sử 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 一nhất 切thiết 充sung 足túc 。

父phụ 母mẫu 知tri 其kỳ 志chí 大đại 。 不bất 敢cảm 制chế 之chi 。 遂toại 放phóng 令linh 去khứ 。

是thị 時thời 。 五ngũ 百bách 賈cổ 客khách 。 以dĩ 其kỳ 福phước 德đức 大đại 人nhân 。 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 隨tùy 從tùng 。 知tri 其kỳ 行hành 日nhật 。 集tập 海hải 道đạo 口khẩu 。 菩Bồ 薩Tát 先tiên 聞văn 婆bà 伽già 陀đà 龍long 王vương 頭đầu 上thượng 。 有hữu 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 問vấn 眾chúng 人nhân 言ngôn 。

誰thùy 知tri 水thủy 道đạo 。 至chí 彼bỉ 龍long 宮cung 。

有hữu 一nhất 盲manh 人nhân 名danh 陀đà 舍xá 。 曾tằng 以dĩ 七thất 反phản 。 入nhập 大đại 海hải 中trung 。 具cụ 知tri 海hải 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 命mạng 共cộng 行hành 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 年niên 既ký 老lão 。 兩lưỡng 目mục 失thất 明minh 。 曾tằng 雖tuy 數số 入nhập 。 今kim 不bất 能năng 去khứ 。

菩Bồ 薩Tát 語ngữ 言ngôn 。

我ngã 今kim 此thử 行hành 。 不bất 自tự 為vì 身thân 。 普phổ 為vi 一nhất 切thiết 。 求cầu 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 欲dục 給cấp 足túc 眾chúng 生sanh 。 令linh 身thân 無vô 乏phạp 。 次thứ 以dĩ 道Đạo 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 而nhi 教giáo 化hóa 之chi 。 汝nhữ 是thị 智trí 人nhân 。 何hà 得đắc 辭từ 耶da 。 我ngã 願nguyện 得đắc 成thành 。 豈khởi 非phi 汝nhữ 力lực 。

陀đà 舍xá 聞văn 其kỳ 要yếu 言ngôn 。 欣hân 然nhiên 同đồng 懷hoài 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

我ngã 今kim 共cộng 汝nhữ 。 俱câu 入nhập 大đại 海hải 。 我ngã 必tất 不bất 全toàn 。 汝nhữ 當đương 安an 我ngã 尸thi 骸hài 。 著trước 大đại 海hải 之chi 中trung 。 金kim 沙sa 洲châu 上thượng 。

行hành 事sự 都đô 集tập 。 斷đoạn 第đệ 七thất 繩thằng 。 船thuyền 去khứ 如như 馳trì 。 到đáo 眾chúng 寶bảo 渚chử 。 眾chúng 賈cổ 競cạnh 取thủ 七thất 寶bảo 。 各các 各các 已dĩ 足túc 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

何hà 以dĩ 不bất 取thủ 。

菩Bồ 薩Tát 報báo 言ngôn 。

我ngã 所sở 求cầu 者giả 。 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 此thử 有hữu 盡tận 物vật 。 我ngã 不bất 須tu 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 各các 當đương 知tri 足túc 知tri 量lương 。 無vô 令linh 船thuyền 重trọng/trùng 。 不bất 自tự 免miễn 也dã 。

是thị 時thời 。 眾chúng 賈cổ 白bạch 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

大đại 德đức 。 為vi 我ngã 咒chú 願nguyện 。 令linh 得đắc 安an 隱ẩn 。

於ư 是thị 辭từ 去khứ 。 陀đà 舍xá 是thị 時thời 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

別biệt 留lưu 艇# 舟chu 。 當đương 隨tùy 是thị 別biệt 道đạo 而nhi 去khứ 。 待đãi 風phong 七thất 日nhật 。 博bác 海hải 南nam 岸ngạn 。 至chí 一nhất 險hiểm 處xứ 。 當đương 有hữu 絕tuyệt 崖nhai 。 棗táo 林lâm 枝chi 皆giai 覆phú 水thủy 。 大đại 風phong 吹xuy 船thuyền 。 船thuyền 當đương 摧tồi 覆phú 。 汝nhữ 當đương 仰ngưỡng 板bản 棗táo 枝chi 。 可khả 以dĩ 自tự 濟tế 。 我ngã 身thân 無vô 目mục 。 於ư 此thử 當đương 死tử 。 過quá 此thử 隘ải 岸ngạn 。 當đương 有hữu 金kim 沙sa 洲châu 。 可khả 以dĩ 我ngã 身thân 置trí 此thử 沙sa 中trung 。 金kim 沙sa 清thanh 淨tịnh 。 是thị 我ngã 願nguyện 也dã 。

即tức 如như 其kỳ 言ngôn 。 風phong 至chí 而nhi 去khứ 。 既ký 到đáo 絕tuyệt 崖nhai 。 如như 陀đà 舍xá 語ngữ 。 菩Bồ 薩Tát 仰ngưỡng 板bản 棗táo 枝chi 。 得đắc 以dĩ 自tự 免miễn 。 置trí 陀đà 舍xá 屍thi 。 安an 厝thố 金kim 地địa 。 於ư 是thị 獨độc 去khứ 。 如như 其kỳ 先tiên 教giáo 。 深thâm 水thủy 中trung 浮phù 七thất 日nhật 。 至chí 垒# 咽yến/ế/yết 水thủy 中trung 行hành 七thất 日nhật 。 垒# 腰yêu 水thủy 中trung 行hành 七thất 日nhật 。 垒# 膝tất 水thủy 中trung 行hành 七thất 日nhật 。 泥nê 中trung 行hành 七thất 日nhật 。 見kiến 好hảo/hiếu 蓮liên 華hoa 。 鮮tiên 潔khiết 柔nhu 軟nhuyễn 。 自tự 思tư 惟duy 言ngôn 。

此thử 華hoa 軟nhuyễn 脆thúy 。 當đương 入nhập 虛hư 空không 三tam 昧muội 。 自tự 輕khinh 其kỳ 身thân 。

行hành 蓮liên 華hoa 上thượng 七thất 日nhật 。 見kiến 諸chư 毒độc 蛇xà 。 念niệm 言ngôn 。

含hàm 毒độc 之chi 虫trùng 。 甚thậm 可khả 畏úy 也dã 。

即tức 入nhập 慈Từ 心Tâm 三Tam 昧Muội 。 行hành 毒độc 蛇xà 頭đầu 上thượng 七thất 日nhật 。 蛇xà 皆giai 擎kình 頭đầu 。 授thọ 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 蹈đạo 上thượng 而nhi 過quá 。 過quá 此thử 難nạn/nan 已dĩ 。 見kiến 有hữu 七thất 重trùng 寶bảo 城thành 。 有hữu 七thất 重trùng 塹tiệm 。 塹tiệm 中trung 皆giai 滿mãn 毒độc 蛇xà 。 有hữu 三tam 大đại 龍long 守thủ 門môn 。 龍long 見kiến 菩Bồ 薩Tát 形hình 容dung 端đoan 政chánh 。 相tướng 好hảo 嚴nghiêm 儀nghi 。 能năng 度độ 眾chúng 難nạn 。 得đắc 來lai 至chí 此thử 。 念niệm 言ngôn 。

此thử 非phi 凡phàm 夫phu 。 必tất 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 大đại 功công 德đức 人nhân 。

即tức 聽thính 令linh 前tiền 。 逕kính 得đắc 入nhập 宮cung 。

龍long 王vương 夫phu 婦phụ 喪táng 兒nhi 未vị 久cửu 。 猶do 故cố 哀ai 泣khấp 。 見kiến 菩Bồ 薩Tát 來lai 。 龍long 王vương 婦phụ 有hữu 神thần 通thông 。 知tri 是thị 其kỳ 子tử 。 兩lưỡng 乳nhũ 汁trấp 流lưu 出xuất 。 命mạng 之chi 令linh 坐tọa 。 而nhi 問vấn 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 是thị 我ngã 子tử 。 捨xả 我ngã 命mạng 終chung 。 生sanh 在tại 何hà 處xứ 。

菩Bồ 薩Tát 亦diệc 自tự 識thức 宿túc 命mạng 。 知tri 是thị 父phụ 母mẫu 。 而nhi 答đáp 母mẫu 言ngôn 。

我ngã 生sanh 閻Diêm 浮Phù 提Đề 上thượng 。 為vi 大đại 國quốc 王vương 太thái 子tử 。 憐lân 愍mẫn 貧bần 人nhân 。 飢cơ 寒hàn 勤cần 苦khổ 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 來lai 至chí 此thử 。 欲dục 求cầu 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。

母mẫu 言ngôn 。

汝nhữ 父phụ 頭đầu 上thượng 有hữu 此thử 寶bảo 珠châu 。 以dĩ 為vi 首thủ 飾sức 。 難nan 可khả 得đắc 也dã 。 必tất 當đương 將tương 汝nhữ 入nhập 諸chư 寶bảo 藏tạng 。 隨tùy 汝nhữ 所sở 欲dục 。 必tất 欲dục 與dữ 汝nhữ 。 汝nhữ 當đương 報báo 言ngôn 。

其kỳ 餘dư 雜tạp 寶bảo 。 我ngã 不bất 須tu 也dã 。 唯duy 欲dục 大đại 王vương 頭đầu 上thượng 寶bảo 珠châu 。 若nhược 見kiến 憐lân 愍mẫn 。 願nguyện 以dĩ 與dữ 我ngã 。 如như 此thử 可khả 得đắc 。

即tức 往vãng 見kiến 父phụ 。 父phụ 大đại 悲bi 喜hỷ 。 歡hoan 慶khánh 無vô 量lượng 。 愍mẫn 念niệm 其kỳ 子tử 。 遠viễn 涉thiệp 艱gian 難nan 。 乃nãi 來lai 至chí 此thử 。 指chỉ 示thị 妙diệu 寶bảo 。 隨tùy 意ý 與dữ 汝nhữ 。 須tu 者giả 取thủ 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

我ngã 從tùng 遠viễn 來lai 。 願nguyện 見kiến 大đại 王vương 。 求cầu 王vương 頭đầu 上thượng 。 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 若nhược 見kiến 憐lân 愍mẫn 。 當đương 以dĩ 與dữ 我ngã 。 若nhược 不bất 見kiến 與dữ 。 不bất 須tu 餘dư 物vật 。

龍long 王vương 報báo 言ngôn 。

我ngã 唯duy 有hữu 此thử 一nhất 珠châu 。 常thường 為vi 首thủ 飾sức 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 薄bạc 福phước 下hạ 賤tiện 。 不bất 應ưng 見kiến 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 白bạch 言ngôn 。

我ngã 以dĩ 此thử 故cố 。 遠viễn 涉thiệp 艱gian 難nan 。 冒mạo 死tử 遠viễn 來lai 。 為vi 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 薄bạc 福phước 貧bần 賤tiện 。 欲dục 以dĩ 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 濟tế 其kỳ 所sở 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 以dĩ 佛Phật 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 而nhi 教giáo 化hóa 之chi 。

龍long 王vương 與dữ 珠châu 而nhi 要yếu 之chi 言ngôn 。

今kim 以dĩ 此thử 珠châu 與dữ 汝nhữ 。 汝nhữ 既ký 去khứ 世thế 。 當đương 以dĩ 還hoàn 我ngã 。

答đáp 曰viết 。

敬kính 如như 王vương 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 得đắc 珠châu 。 飛phi 騰đằng 虛hư 空không 。 如như 屈khuất 伸thân 臂tý 頃khoảnh 。 到đáo 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 人nhân 王vương 父phụ 母mẫu 見kiến 兒nhi 吉cát 還hoàn 。 歡hoan 悅duyệt 踊dũng 躍dược 。 抱bão 而nhi 問vấn 言ngôn 。

汝nhữ 得đắc 何hà 物vật 。

答đáp 言ngôn 。

得đắc 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。

問vấn 言ngôn 。

今kim 在tại 何hà 許hứa 。

白bạch 言ngôn 。

在tại 此thử 衣y 角giác 裏lý 中trung 。

父phụ 母mẫu 言ngôn 。

何hà 其kỳ 泰thái 小tiểu 。

白bạch 言ngôn 。

在tại 其kỳ 神thần 德đức 。 不bất 在tại 大đại 也dã 。

白bạch 父phụ 母mẫu 言ngôn 。

當đương 勅sắc 城thành 中trung 內nội 外ngoại 。 掃tảo 灑sái 燒thiêu 香hương 。 懸huyền 繒tăng 幡phan 蓋cái 。 持trì 齋trai 受thọ 戒giới 。

明minh 日nhật 清thanh 旦đán 。 以dĩ 長trường/trưởng 木mộc 為vi 表biểu 。 以dĩ 珠châu 著trước 上thượng 。 菩Bồ 薩Tát 是thị 時thời 。 自tự 立lập 誓thệ 願nguyện 。

若nhược 我ngã 當đương 成thành 佛Phật 道Đạo 。 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 者giả 。 珠châu 當đương 如như 我ngã 意ý 願nguyện 。 出xuất 一nhất 切thiết 寶bảo 物vật 。 隨tùy 人nhân 所sở 須tu 。 盡tận 皆giai 備bị 有hữu 。

是thị 時thời 。 陰ấm 雲vân 普phổ 遍biến 。 雨vũ 種chủng 種chủng 寶bảo 物vật 。 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 。 湯thang 藥dược 。 人nhân 之chi 所sở 須tu 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 至chí 其kỳ 命mạng 盡tận 。 常thường 爾nhĩ 不bất 絕tuyệt 。

如như 是thị 等đẳng 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 精Tinh 進Tấn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 能năng 除trừ 慳san 貪tham 。 除trừ 慳san 貪tham 已dĩ 。 因nhân 此thử 布bố 施thí 。 而nhi 行hành 一nhất 心tâm 。 漸tiệm 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 能năng 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 是thị 名danh 為vi 禪thiền 。

復phục 次thứ 。 心tâm 依y 布bố 施thí 。 入nhập 於ư 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 滅diệt 定định 禪thiền 。 云vân 何hà 為vi 依y 。 若nhược 施thi 行hành 禪thiền 人nhân 時thời 。 心tâm 自tự 念niệm 言ngôn 。

我ngã 以dĩ 此thử 人nhân 行hành 禪thiền 定định 故cố 。 淨tịnh 心tâm 供cúng 養dường 。 我ngã 今kim 何hà 為vi 。 自tự 替thế 於ư 禪thiền 。

即tức 自tự 歛liễm 心tâm 。 思tư 惟duy 行hành 禪thiền 。 若nhược 施thí 貧bần 人nhân 。 念niệm 此thử 宿túc 命mạng 作tác 諸chư 不bất 善thiện 。 不bất 求cầu 一nhất 心tâm 。 不bất 修tu 福phước 業nghiệp 。 今kim 世thế 貧bần 窮cùng 。 以dĩ 是thị 自tự 勉miễn 修tu 善thiện 。 一nhất 心tâm 以dĩ 入nhập 禪thiền 定định 。

如như 說thuyết 喜hỷ 見kiến 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 小tiểu 王vương 來lai 朝triêu 。 皆giai 持trì 七thất 寶bảo 妙diệu 物vật 來lai 獻hiến 。 王vương 言ngôn 。

我ngã 不bất 須tu 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 各các 可khả 自tự 以dĩ 修tu 福phước 。

諸chư 王vương 自tự 念niệm 。

大đại 王vương 雖tuy 不bất 肯khẳng 取thủ 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 復phục 不bất 宜nghi 自tự 用dụng 。

即tức 共cộng 造tạo 工công 。 立lập 七thất 寶bảo 殿điện 。 殖thực 七thất 寶bảo 行hàng 樹thụ 。 作tác 七thất 寶bảo 浴dục 池trì 。 於ư 大đại 殿điện 中trung 造tạo 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 七thất 寶bảo 樓lâu 。 樓lâu 中trung 皆giai 有hữu 七thất 寶bảo 床sàng 座tòa 。 雜tạp 色sắc 被bị 枕chẩm 。 置trí 床sàng 兩lưỡng 頭đầu 。 懸huyền 繒tăng 幡phan 蓋cái 。 香hương 熏huân 塗đồ 地địa 。

眾chúng 事sự 備bị 已dĩ 。 白bạch 大đại 王vương 言ngôn 。

願nguyện 受thọ 法pháp 殿điện 。 寶bảo 樹thụ 。 浴dục 池trì 。

王vương 默mặc 然nhiên 受thọ 之chi 。 而nhi 自tự 念niệm 言ngôn 。

我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 先tiên 處xứ 新tân 殿điện 。 以dĩ 自tự 娛ngu 樂lạc 。 當đương 求cầu 善thiện 人nhân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 先tiên 入nhập 供cúng 養dường 。 然nhiên 後hậu 我ngã 當đương 處xứ 之chi 。

即tức 集tập 善thiện 人nhân 。 先tiên 入nhập 寶bảo 殿điện 。 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 微vi 妙diệu 具cụ 足túc 。

諸chư 人nhân 出xuất 已dĩ 。 王vương 入nhập 寶bảo 殿điện 。 登đăng 金kim 樓lâu 。 坐tọa 銀ngân 床sàng 。 念niệm 布bố 施thí 。 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 攝nhiếp 六lục 情tình 。 卻khước 六lục 塵trần 。 受thọ 喜hỷ 樂lạc 。 入nhập 初sơ 禪thiền 。 次thứ 登đăng 銀ngân 樓lâu 。 坐tọa 金kim 床sàng 。 入nhập 二nhị 禪thiền 。 次thứ 登đăng 毘tỳ 琉lưu 璃ly 樓lâu 。 坐tọa 頗pha 梨lê 寶bảo 床sàng 。 入nhập 三tam 禪thiền 。 次thứ 登đăng 頗pha 梨lê 寶bảo 樓lâu 。 坐tọa 毘tỳ 琉lưu 璃ly 床sàng 。 入nhập 四tứ 禪thiền 。 獨độc 坐tọa 思tư 惟duy 。 終chung 竟cánh 三tam 月nguyệt 。

玉ngọc 女nữ 寶bảo 后hậu 。 與dữ 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 諸chư 侍thị 女nữ 俱câu 。 皆giai 以dĩ 白bạch 珠châu 名danh 寶bảo 。 瓔anh 珞lạc 其kỳ 身thân 。 來lai 白bạch 大đại 王vương 。

久cửu 違vi 親thân 覲cận 。 敢cảm 來lai 問vấn 訊tấn 。

王vương 告cáo 諸chư 妹muội 。

汝nhữ 等đẳng 各các 當đương 端đoan 心tâm 。 當đương 為vi 知tri 識thức 。 勿vật 為vi 我ngã 怨oán 。

玉ngọc 女nữ 寶bảo 后hậu 。 垂thùy 淚lệ 而nhi 言ngôn 。

大đại 王vương 。 何hà 為vi 謂vị 我ngã 為vi 妹muội 。 必tất 有hữu 異dị 心tâm 。 願nguyện 聞văn 其kỳ 意ý 。 云vân 何hà 見kiến 勅sắc 。

當đương 為vi 知tri 識thức 。 勿vật 為vi 我ngã 怨oán 。

王vương 告cáo 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 若nhược 以dĩ 我ngã 為vi 世thế 因nhân 緣duyên 。 共cộng 行hành 欲dục 事sự 。 以dĩ 為vi 歡hoan 樂lạc 。 是thị 為vi 我ngã 怨oán 。 若nhược 能năng 覺giác 悟ngộ 非phi 常thường 。 知tri 身thân 如như 幻huyễn 。 修tu 福phước 行hành 善thiện 。 絕tuyệt 去khứ 欲dục 情tình 。 是thị 為vi 知tri 識thức 。

諸chư 玉ngọc 女nữ 言ngôn 。

敬kính 如như 王vương 勅sắc 。

說thuyết 此thử 語ngữ 已dĩ 。 各các 遣khiển 令linh 還hoàn 。

諸chư 女nữ 出xuất 已dĩ 。 王vương 登đăng 金kim 樓lâu 。 坐tọa 銀ngân 床sàng 。 行hành 慈từ 三tam 昧muội 。 登đăng 銀ngân 樓lâu 。 坐tọa 金kim 床sàng 。 行hành 悲bi 三tam 昧muội 。 登đăng 毘tỳ 琉lưu 璃ly 樓lâu 。 坐tọa 頗pha 梨lê 床sàng 。 行hành 喜hỷ 三tam 昧muội 。 登đăng 頗pha 梨lê 寶bảo 樓lâu 。 坐tọa 毘tỳ 琉lưu 璃ly 床sàng 。 行hành 捨xả 三tam 昧muội 。

是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 知tri 此thử 布bố 施thí 必tất 有hữu 果quả 報báo 而nhi 不bất 疑nghi 惑hoặc 。 能năng 破phá 邪tà 見kiến 無vô 明minh 。 是thị 為vi 布bố 施thí 。 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 能năng 分phân 別biệt 知tri 。

不bất 持trì 戒giới 人nhân 。 若nhược 鞭tiên 打đả 拷khảo 掠lược 。 閉bế 繫hệ 枉uổng 法pháp 。 得đắc 財tài 而nhi 作tác 布bố 施thí 。 生sanh 象tượng 。 馬mã 。 牛ngưu 中trung 。 雖tuy 受thọ 畜súc 生sanh 形hình 。 負phụ 重trọng 鞭tiên 策sách 。 羇ki 靽bán 乘thừa 騎kỵ 。 而nhi 常thường 得đắc 好hảo/hiếu 屋ốc 好hảo/hiếu 食thực 。 為vi 人nhân 所sở 重trọng/trùng 。 以dĩ 人nhân 供cung 給cấp 。

又hựu 知tri 惡ác 人nhân 。 多đa 懷hoài 瞋sân 恚khuể 。 心tâm 曲khúc 不bất 端đoan 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 當đương 墮đọa 龍long 中trung 。 得đắc 七thất 寶bảo 宮cung 殿điện 。 妙diệu 食thực 好hảo/hiếu 色sắc 。

又hựu 知tri 憍kiêu 人nhân 多đa 慢mạn 。 瞋sân 心tâm 布bố 施thí 。 墮đọa 金kim 翅sí 鳥điểu 中trung 。 常thường 得đắc 自tự 在tại 。 有hữu 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 以dĩ 為vi 瓔anh 珞lạc 。 種chủng 種chủng 所sở 須tu 。 皆giai 得đắc 自tự 恣tứ 。 無vô 不bất 如như 意ý 。 變biến 化hóa 萬vạn 端đoan 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。

又hựu 知tri 宰tể 官quan 之chi 人nhân 。 枉uổng 濫lạm 人nhân 民dân 。 不bất 順thuận 治trị 法pháp 而nhi 取thủ 財tài 物vật 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 墮đọa 鬼quỷ 神thần 中trung 。 作tác 鳩cưu 槃bàn 荼đồ 鬼quỷ 。 能năng 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 五ngũ 塵trần 自tự 娛ngu 。

又hựu 知tri 多đa 瞋sân 佷hận 戾lệ 。 嗜thị 好hảo/hiếu 酒tửu 肉nhục 之chi 人nhân 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 墮đọa 地địa 夜dạ 叉xoa 鬼quỷ 中trung 。 常thường 得đắc 種chủng 種chủng 歡hoan 樂lạc 。 音âm 樂nhạc 。 飲ẩm 食thực 。

又hựu 知tri 有hữu 人nhân 剛cang 愎# 強cường 梁lương 而nhi 能năng 布bố 施thí 。 車xa 馬mã 代đại 步bộ 。 墮đọa 虛hư 空không 夜dạ 叉xoa 。 中trung 而nhi 有hữu 大đại 力lực 。 所sở 至chí 如như 風phong 。

又hựu 知tri 有hữu 人nhân 妬đố 心tâm 好hảo/hiếu 諍tranh 。 而nhi 能năng 以dĩ 好hảo/hiếu 房phòng 舍xá 。 臥ngọa 具cụ 。 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 布bố 施thí 。 故cố 生sanh 宮cung 觀quán 飛phi 行hành 夜dạ 叉xoa 中trung 。 有hữu 種chủng 種chủng 娛ngu 樂lạc 便tiện 身thân 之chi 物vật 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 。 當đương 布bố 施thí 時thời 能năng 分phân 別biệt 知tri 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 般Bát 若Nhã 。

復phục 次thứ 。 布bố 施thí 飲ẩm 食thực 得đắc 力lực 。 色sắc 。 命mạng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 瞻chiêm 。 若nhược 布bố 施thí 衣y 服phục 。 得đắc 生sanh 知tri 慚tàm 愧quý 。 威uy 德đức 端đoan 正chánh 。 身thân 心tâm 安an 樂lạc 。 若nhược 施thí 房phòng 舍xá 。 則tắc 得đắc 種chủng 種chủng 七thất 寶bảo 宮cung 觀quán 。 自tự 然nhiên 而nhi 有hữu 。 五ngũ 欲dục 自tự 娛ngu 。 若nhược 施thí 井tỉnh 池trì 泉tuyền 水thủy 種chủng 種chủng 好hảo/hiếu 漿tương 。 所sở 生sanh 則tắc 得đắc 無vô 飢cơ 。 無vô 渴khát 。 五ngũ 欲dục 備bị 有hữu 。 若nhược 施thí 橋kiều 船thuyền 及cập 諸chư 履lý 屣tỉ 。 生sanh 有hữu 種chủng 種chủng 車xa 馬mã 具cụ 足túc 。 若nhược 施thí 園viên 林lâm 。 則tắc 得đắc 豪hào 尊tôn 。 為vi 一nhất 切thiết 依y 止chỉ 。 受thọ 身thân 端đoan 政chánh 。 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 憂ưu 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 人nhân 中trung 。 因nhân 緣duyên 布bố 施thí 所sở 得đắc 。

若nhược 人nhân 布bố 施thí 。 修tu 作tác 福phước 德đức 。 不bất 好hiếu 有hữu 為vi 。 作tác 業nghiệp 生sanh 活hoạt 。 則tắc 得đắc 生sanh 四Tứ 天Thiên 王Vương 處xứ 。 若nhược 人nhân 布bố 施thí 。 加gia 以dĩ 供cung 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 及cập 諸chư 伯bá 叔thúc 。 兄huynh 弟đệ 姊tỷ 妹muội 。 無vô 瞋sân 無vô 恨hận 。 不bất 好hảo/hiếu 諍tranh 訟tụng 。 又hựu 不bất 喜hỷ 見kiến 諍tranh 訟tụng 之chi 人nhân 。 得đắc 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 上thượng 。 焰diễm 摩ma 。 兜đâu 術thuật 。 化hóa 自tự 在tại 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 分phân 別biệt 布bố 施thí 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 般Bát 若Nhã 。

若nhược 人nhân 布bố 施thí 。 心tâm 不bất 染nhiễm 著trước 。 厭yếm 患hoạn 世thế 間gian 。 求cầu 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 為vi 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 布bố 施thí 。 若nhược 人nhân 布bố 施thí 為vi 佛Phật 道Đạo 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 布bố 施thí 中trung 分phân 別biệt 知tri 。 是thị 為vi 布bố 施thí 。 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 布bố 施thí 時thời 。 思tư 惟duy 三tam 事sự 實thật 相tướng 。 如như 上thượng 說thuyết 。 如như 是thị 能năng 知tri 。 是thị 為vi 布bố 施thí 。 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 功công 德đức 因nhân 緣duyên 。 皆giai 由do 布bố 施thí 。 如như 千thiên 佛Phật 始thỉ 發phát 意ý 時thời 。 種chủng 種chủng 財tài 物vật 。 布bố 施thí 諸chư 佛Phật 。 或hoặc 以dĩ 華hoa 香hương 。 或hoặc 以dĩ 衣y 服phục 。 或hoặc 以dĩ 楊dương 枝chi 布bố 施thí 而nhi 以dĩ 發phát 意ý 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 布bố 施thí 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 布bố 施thí 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị