Đại Thừa Yếu Ngữ –

大Đại 乘Thừa 要Yếu 語Ngữ

大Đại 乘Thừa 要yếu 語ngữ 一nhất 卷quyển

水thủy 油du 同đồng 形hình 非phi 農nông 人nhân 不bất 識thức (# 喻dụ 真chân 妄vọng )# 來lai 時thời 見kiến 事sự 生sanh (# 見kiến 心tâm 生sanh )# 去khứ 時thời 事sự 不bất 現hiện 。 明minh 了liễu 知tri 來lai 去khứ 。 依y 相tương/tướng 不bất 分phân 別biệt 。 師sư 子tử (# 獸thú 中trung 王vương )# 逐trục 人nhân 不bất 逐trục 塵trần 塊khối (# 識thức 微vi 細tế 種chủng 子tử 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 能năng 斷đoạn 第đệ 八bát 識thức 斷đoạn 集tập )# 如như 犬khuyển 逐trục 塵trần 塊khối 不bất 逐trục 人nhân (# 滅diệt 前tiền 六lục 識thức 不bất 見kiến 第đệ 七thất 八bát 識thức 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 靜tĩnh 慮lự 如như 毛mao 頭đầu 許hứa 。 莬# 毛mao )# 佛Phật 性tánh 非phi 有hữu 如như 虛hư 空không (# 仁nhân 王vương 云vân 。 波Ba 羅La 蜜Mật 非phi 似tự 虛hư 空không 常thường 住trụ 非phi 無vô 知tri 如như 菟thố 角giác (# 似tự 莬# 角giác 柏# 不bất 諦đế 不bất 是thị 也dã )# 譬thí 如như 二nhị 象tượng 覺giác 力lực (# 如như □# )# 忽hốt 一nhất 被bị 傷thương 退thoái (# 初sơ 心tâm 人nhân 心tâm 雖tuy 覺giác 卻khước )# 而nhi 不bất 復phục 伏phục (# 心tâm 起khởi 利lợi 心tâm 復phục 起khởi 不bất 礙ngại 放phóng 喻dụ 起khởi 覺giác )# 師sư 子tử 獨độc 行hành 驅khu 六lục 賊tặc 禪thiền 師sư (# 喻dụ 第đệ 六lục 意ý 識thức 兼kiêm 前tiền 五ngũ 識thức 。 喻dụ 中trung 六lục 賊tặc 禪thiền 師sư 。 喻dụ 恚khuể 人nhân 滅diệt 第đệ 六lục 意ý 識thức 不bất 行hành 前tiền 五ngũ 識thức )# 射xạ 殺sát 五ngũ 平bình 王vương (# 喻dụ 五ngũ 蘊uẩn 五ngũ 根căn 名danh 平bình 王vương )# 又hựu 問vấn 。 石thạch 女nữ 兒nhi 有hữu 兒nhi 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 石thạch 女nữ 兒nhi 不bất 解giải 生sanh 道đạo 無vô 耶da 。 既ký 有hữu 兒nhi 何hà 處xứ 去khứ 也dã 。 答đáp 。 作tác 峯phong 子tử 。 何hà 處xứ 作tác 峯phong 子tử 去khứ 。 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 裏lý 作tác 峯phong 子tử 得đắc 何hà 軍quân 器khí 糧lương 食thực 。 答đáp 。 將tương 龜quy 毛mao 箭tiễn 兔thố 角giác 弓cung 水thủy 聚tụ 沫mạt 作tác 糧lương 食thực 去khứ 也dã 。 在tại 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 何hà 角giác 作tác 峰phong 子tử 。 答đáp 。 四tứ 角giác 並tịnh 不bất 坐tọa 當đương 心tâm 坐tọa 耶da 。 四tứ 角giác 總tổng 不bất 坐tọa 當đương 心tâm 。 更cánh 誰thùy 坐tọa 耶da 。 菩Bồ 薩Tát 商thương 人nhân 。 貿mậu 易dị 之chi 處xứ 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 市thị 肆tứ 而nhi 歸quy 。 欲dục 漏lậu 不bất 先tiên 除trừ 。 眼nhãn 等đẳng 貪tham 者giả 著trước 名danh 之chi 為vi 欲dục 。 即tức 此thử 欲dục 者giả 便tiện 是thị 漏lậu )# 畜súc 文văn 成thành 過quá 誤ngộ (# 畜súc 等đẳng 者giả 不bất 了liễu 法pháp 人nhân 色sắc 聲thanh 觸xúc 著trước 便tiện 礙ngại 。 了liễu 人nhân 色sắc 聲thanh 芽nha 是thị 等đẳng )# 將tương 文văn 治trị 佛Phật 佛Phật 何hà 不bất 自tự 聞văn 。 聞văn 難Nan 陀Đà 世Thế 尊Tôn 訶ha 喻dụ 阿a )# 無vô 依y 一nhất 精tinh 明minh (# 第đệ 六lục 心tâm 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 一nhất 處xứ 停đình 休hưu 息tức (# 保bảo 六lục 用dụng 皆giai 不bất 成thành 。 喻dụ 心tâm )# 迷mê 時thời 悟ngộ 心tâm 心tâm 不bất 異dị 。 只chỉ 為vì 有hữu 心tâm 心tâm 有hữu 異dị 。 將tương 心tâm 覓mịch 佛Phật 歷lịch 僧Tăng 祇kỳ 受thọ (# 心tâm 若nhược 不bất 起khởi 各các 別biệt 故cố 不bất 一nhất 。 體thể 同đồng 故cố 不bất 異dị )# 空không 手thủ 携huề 鋤# 鉤câu 。 步bộ 行hành 騎kỵ 水thủy 牛ngưu 。 騎kỵ 牛ngưu 水thủy 上thượng 過quá 橋kiều 流lưu 水thủy 不bất 流lưu 。 青thanh 青thanh 翠thúy 柳liễu 遍biến 真Chân 如Như 喻dụ 無vô 情tình )# 欝uất 欝uất 黃hoàng 花hoa 無vô 非phi 般Bát 若Nhã 喻dụ 有hữu 情tình )# 思tư 覺giác 不bất 相tương 違vi 病bệnh (# 相tương/tướng )# 盡tận 藥dược 不bất 起khởi 還hoàn 飛phi 不bất 覺giác 相tương 違vi 者giả 有hữu 起khởi 時thời 覺giác 不bất 立lập 。 不bất 相tương 違vi 者giả 即tức 覺giác 去khứ 即tức 不bất 立lập 二nhị 相tương/tướng 。 五ngũ 法pháp 名danh 相tướng 分phân 別biệt 正chánh 智trí 如như 若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 汝nhữ 是thị 可khả 見kiến 吾ngô 知tri 見kiến 。 若nhược 同đồng 見kiến 者giả 。 名danh 為vi 見kiến 吾ngô 。 吾ngô 若nhược 不bất 見kiến 時thời 何hà 不bất 見kiến 吾ngô 知tri 見kiến 。 若nhược 見kiến 不bất 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 比tỉ 。 此thử 是thị 日nhật 。

聞văn 伏phục 翳ế 根căn 除trừ 。 塵trần 溑# 覺giác 圓viên 淨tịnh 。 淨tịnh 極cực 光quang 通thông 達đạt 。 寂tịch 照chiếu 合hợp 虛hư 空không 。 卻khước 來lai 觀quán 世thế 間gian 。 猶do 如như 夢mộng 中trung 事sự 。 此thử 是thị 聞văn )# 唯duy 覺giác 所sở 明minh 阿A 難Nan 陀Đà 。 心tâm 是thị 覺giác )# 稱xưng 名danh 明minh 覺giác 儞nễ 。 為vi 覺giác 不bất 明minh 。 稱xưng 名danh 明minh 覺giác 。 若nhược 覺giác 不bất 名danh 稱xưng 名danh 覺giác 者giả 則tắc 無vô 無vô 明minh 。 不bất 是thị 無vô 始thỉ 煩phiền 惱não )# 有hữu 所sở 即tức 非phi 覺giác 。 無vô 明minh 即tức 非phi 名danh 無vô 明minh 。 有hữu 非phi 覺giác 甚thậm 明minh 性tánh 。

若nhược 知tri 唯duy 識thức 現hiện (# 不bất 知tri 夜dạ 見kiến 笑tiếu 鬼quỷ 蛇xà 形hình 無vô 鬼quỷ 地địa )# 離ly 於ư 心tâm 所sở 得đắc (# 不bất 悟ngộ 不bất 依y 心tâm 所sở 得đắc 分phân 別biệt 不bất 現hiện 前tiền (# 悟ngộ 離ly 依y 心tâm 得đắc )# 亦diệc 不bất 住trụ 其kỳ 性tánh (# 不bất 悟ngộ 分phân 別biệt 悟ngộ 不bất 分phân 別biệt 。 住trụ 無vô 為vi 心tâm )# 五ngũ 蔭ấm 叢tùng 林lâm 蜜mật 。 真Chân 如Như 土thổ/độ 地địa 平bình (# 喻dụ 眾chúng 生sanh )# 一nhất 雲vân 垂thùy 雨vũ 露lộ 。 三tam 草thảo 競cạnh 分phân 明minh 戒giới 定định 惠huệ )# 渾hồn 渾hồn 常thường 不bất 濁trược 。 澄trừng 澄trừng 復phục 不bất 清thanh 。 清thanh 濁trược 合hợp 不bất 合hợp 。 故cố 號hiệu 生sanh 無vô 生sanh 。 一nhất 覺giác 是thị 本bổn 覺giác 理lý (# 一nhất 覺giác 者giả 豈khởi 則tắc 是thị 覺giác )# 未vị 知tri 本bổn 覺giác 者giả (# 本bổn 覺giác 者giả 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 悟ngộ 理lý 由do 同đồng 也dã )# 如như 比tỉ 得đắc 金kim 錢tiền (# 去khứ 處xứ 則tắc 覺giác 者giả 即tức 是thị 本bổn 所sở 用dụng 。 自tự 身thân 中trung 得đắc 金kim 錢tiền 也dã )# 所sở 得đắc 亦diệc 非phi 得đắc (# 非phi 是thị 他tha 人nhân 得đắc 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 空không 者giả 是thị 覺giác 。 大đại 覺giác 者giả 是thị 佛Phật )# 如như 海hải 藻tảo 發phát (# 大đại 覺giác 從tùng 空không 中trung 約ước 大đại 海hải 浮phù 藻tảo 發phát 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 六lục 種chủng 有hữu 漏lậu 微vi 塵trần 國quốc 。 微vi 塵trần 者giả 色sắc 聲thanh 六lục 種chủng 皆giai 從tùng 空không 處xứ 生sanh (# 皆giai 從tùng 空không 等đẳng 者giả 並tịnh 從tùng 妄vọng 念niệm 中trung 生sanh 。 漚âu 滅diệt 空không 本bổn 無vô 。 況huống 復phục 諸chư 三tam 有hữu 。 諸chư 三tam 有hữu 者giả 地địa 微vi 等đẳng 有hữu 時thời 即tức 無vô )# 若nhược 法pháp 生sanh 時thời (# 法pháp 正chánh 生sanh 時thời 令linh 滅diệt 無vô 見kiến 。 令linh 滅diệt 無vô 見kiến 。 若nhược 法pháp 滅diệt 時thời 令linh 滅diệt 有hữu 見kiến 。 若nhược 法pháp 滅diệt 時thời 。 令linh 滅diệt 有hữu 見kiến 。 無vô 見kiến 自tự 生sanh 然nhiên 不bất 生sanh )# 。

心tâm 用dụng 性tánh 緣duyên 理lý 是thị 真chân 淨tịnh (# 心tâm 者giả 去khứ 也dã 。 性tánh 者giả 清thanh 淨tịnh 性tánh 。 緣duyên 者giả 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 。 真chân 淨tịnh 者giả 不bất 生sanh 滅diệt 理lý 也dã )# 性tánh 用dụng 心tâm 不bất 可khả (# 性tánh 者giả 悟ngộ 法pháp 之chi 人nhân 不bất 可khả 滅diệt 心tâm 數số 法pháp )# 毀hủy 壞hoại 照chiếu 真chân 金kim (# 真chân 金kim 者giả 心tâm 心tâm 等đẳng )# 習tập 氣khí 不bất 離ly 心tâm 。 心tâm 亦diệc 不bất 似tự 心tâm 俱câu (# 習tập 者giả 煩phiền 惱não 。 心tâm 者giả 性tánh 也dã 。 即tức 氣khí 不bất 離ly 心tâm 。 心tâm 共cộng 習tập 等đẳng 亦diệc 不bất 是thị 一nhất 習tập 氣khí 縳truyện 纏triền )# 須tu 臾du 習tập 所sở 前tiền 。 其kỳ 體thể 無vô 差sai 別biệt 眾chúng 生sanh 心tâm 者giả 清thanh 淨tịnh 性tánh 結kết 解giải 同đồng 所sở 因nhân 。 結kết 者giả 解giải 也dã 。 即tức 繩thằng 礙ngại 中trung 解giải 聖thánh 凡phàm 無vô 二nhị 路lộ 。 不bất 悟ngộ 者giả 聖thánh 凡phàm 路lộ 別biệt 。 悟ngộ 者giả 即tức 凡phàm 聖thánh 是thị 一nhất 。 修tu 門môn 人nhân 有hữu 時thời 不bất 有hữu 未vị 犯phạm 五ngũ 蘊uẩn 有hữu 地địa 虛hư )# 如như 觀quán 茇bát 中trung 性tánh 。 空không 有hữu 二nhị 俱câu 非phi 。 覺giác 不bất 堅kiên 為vi 堅kiên 。 善thiện 住trụ 於ư 顛điên 倒đảo (# 主chủ 方phương 便tiện 蘇tô 去khứ 說thuyết 覺giác 。 覺giác 不bất 堅kiên 忍nhẫn 堅kiên 。 悟ngộ 覺giác 任nhậm 倒đảo )# 極cực 煩phiền 惱não 所sở 惱não 。 得đắc 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。

因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 是thị 義nghĩa 滅diệt 非phi 生sanh 。 猶do 如như 椽chuyên 木mộc 父phụ 國quốc 林lâm 緣duyên 必tất 竟cánh 滅diệt 。 滅diệt 諸chư 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 是thị 義nghĩa 生sanh 非phi 滅diệt 。

汝nhữ 等đẳng 見kiến 聞văn 。 緣duyên 無vô 異dị 生sanh 。 六lục 塵trần 皆giai 曰viết 有hữu 相tương/tướng 異dị 生sanh 。 性tánh 中trung 相tương 知tri 。 用dụng 中trung 相tương/tướng 皆giai 。 同đồng 二nhị (# 異dị )# 失thất 准chuẩn 。 將tương 知tri 妄vọng 聲thanh (# 相tương/tướng 成thành )# 。

若nhược 知tri 前tiền 念niệm 是thị 病bệnh 。 令linh 不bất 起khởi 後hậu 念niệm 。 若nhược 起khởi 後hậu 念niệm 。 同đồng 還hoàn 不bất 覺giác 。 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 不bất 別biệt 。 如như 是thị 二nhị 心tâm 先tiên 心tâm 難nạn/nan 。 初sơ 發phát 以dĩ 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 勝thắng 出xuất 聲Thanh 聞Văn 及cập 緣Duyên 覺Giác 。

菩Bồ 薩Tát 清thanh 涼lương 月nguyệt 。 遊du 於ư 畢tất 竟cánh 空không 。 眾chúng 生sanh 心tâm 氷băng 淨tịnh 。 菩Bồ 提Đề 影ảnh 現hiện 中trung 。 身thân 是thị 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 心tâm 是thị 明minh 鏡kính 臺đài 。

時thời 時thời 拂phất 力lực 下hạ 。 不bất 備bị 若nhược 塵trần 埃ai 。 無vô 樹thụ 而nhi 有hữu 影ảnh 譬thí 如như 虛hư 空không 中trung 風phong 。 衢cù 以dĩ 鳥điểu 跡tích 。 此thử 見kiến 悉tất 為vi 難nạn/nan 。 能năng 遣khiển 及cập 所sở 造tạo 。 色sắc 亦diệc 非phi 色sắc 法pháp 。 於ư 彼bỉ 見kiến 如Như 來Lai 。 其kỳ 難nạn 亦diệc 如như 是thị 。

樹thụ 上thượng 千thiên 般ban 葉diệp 。 根căn 從tùng 空không 處xứ 生sanh 。 風phong 吹xuy 葉diệp 不bất 動động 。 日nhật 照chiếu 競cạnh 分phân 明minh 。 欲dục 得đắc 明minh 明minh 見kiến 。 唯duy 須tu 見kiến 理lý 明minh (# 見kiến 生sanh 死tử 喧huyên 雜tạp 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 見kiến 生sanh 死tử 不bất 喧huyên 雜tạp 。 涅Niết 槃Bàn 不bất 靜tĩnh )# 如như 人nhân 覺giác 賊tặc 不bất 能năng 違vi 。

調điều 伏phục 難nan 調điều 伏phục 。 解giải 脫thoát 魔ma 所sở 縛phược 。 超siêu 然nhiên 路lộ 地địa 坐tọa 識thức 蔭ấm 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 覺giác 海hải 性tánh 澄trừng 圓viên 。 澄trừng 圓viên 覺giác 無vô 妙diệu 。 無vô 明minh 照chiếu 生sanh 死tử (# 所sở )# 又hựu 立lập 見kiến 所sở 望vọng (# 亡vong )# 。