大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận
Quyển 2
無Vô 著Trước 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 波Ba 羅La 頗Phả 蜜Mật 多Đa 羅La 譯Dịch
大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị
無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo
大đại 唐đường 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 波ba 羅la 頗phả 蜜mật 多đa 羅la 譯dịch
發Phát 心Tâm 品Phẩm 第đệ 五ngũ
釋thích 曰viết 。 如như 說thuyết 已dĩ 分phân 別biệt 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 。 次thứ 分phân 別biệt 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 相tương/tướng 。 偈kệ 曰viết 。
勇dũng 猛mãnh 及cập 方phương 便tiện 。 利lợi 益ích 及cập 出xuất 離ly 。
四tứ 大đại 三tam 功công 德đức 。 二nhị 義nghĩa 故cố 心tâm 起khởi 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 有hữu 四tứ 種chủng 大đại 。 一nhất 勇dũng 猛mãnh 大đại 。 謂vị 弘hoằng 誓thệ 精tinh 進tấn 。 甚thậm 深thâm 難nạn/nan 作tác 長trường 時thời 隨tùy 順thuận 故cố 。 二nhị 方phương 便tiện 大đại 。 謂vị 被bị 弘hoằng 誓thệ 鉀giáp 已dĩ 恆hằng 時thời 方phương 便tiện 勤cần 精tinh 進tấn 故cố 。 三tam 利lợi 益ích 大đại 。 謂vị 一nhất 切thiết 時thời 作tác 自tự 他tha 利lợi 故cố 。 四tứ 出xuất 離ly 大đại 。 謂vị 為vì 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 故cố 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 種chủng 大đại 顯hiển 示thị 三tam 種chủng 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 大đại 顯hiển 示thị 作tác 丈trượng 夫phu 。 所sở 作tác 功công 德đức 。 第đệ 三tam 大đại 顯hiển 示thị 作tác 大đại 義nghĩa 功công 德đức 。 第đệ 四tứ 大đại 顯hiển 示thị 受thọ 果quả 功công 德đức 。 此thử 三tam 功công 德đức 以dĩ 二nhị 義nghĩa 為vi 緣duyên 。 所sở 謂vị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 由do 此thử 思tư 故cố 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 已dĩ 說thuyết 發phát 心tâm 相tương/tướng 。 次thứ 說thuyết 發phát 心tâm 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。
信tín 行hành 與dữ 淨tịnh 依y 。 報báo 得đắc 及cập 無vô 障chướng 。
發phát 心tâm 依y 諸chư 地địa 。 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 種chủng 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 依y 諸chư 地địa 有hữu 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 一nhất 信tín 行hành 發phát 心tâm 。 謂vị 信tín 行hành 他tha 。 二nhị 淨tịnh 依y 發phát 心tâm 。 謂vị 前tiền 七thất 地địa 。 三tam 報báo 得đắc 發phát 心tâm 。 謂vị 後hậu 三tam 地địa 。 四tứ 無vô 障chướng 發phát 心tâm 。 謂vị 如Như 來Lai 地địa 。 已dĩ 說thuyết 差sai 別biệt 。 次thứ 當đương 廣quảng 釋thích 。 問vấn 如như 此thử 發phát 心tâm 。 以dĩ 何hà 為vi 根căn 。 何hà 所sở 依y 止chỉ 。 何hà 所sở 信tín 。 何hà 所sở 緣duyên 。 何hà 所sở 乘thừa 。 何hà 所sở 住trụ 。 何hà 等đẳng 障chướng 難nạn 。 何hà 等đẳng 功công 德đức 。 何hà 等đẳng 自tự 性tánh 。 何hà 所sở 出xuất 離ly 。 何hà 處xứ 究cứu 竟cánh 。 偈kệ 曰viết 。
大đại 悲bi 與dữ 利lợi 物vật 。 大đại 法pháp 將tương 種chủng 智trí 。
勝thắng 欲dục 亦diệc 大đại 護hộ 。 受thọ 障chướng 及cập 增tăng 善thiện 。
福phước 智trí 與dữ 修tu 度độ 。 及cập 以dĩ 地địa 地địa 滿mãn 。
初sơ 根căn 至chí 後hậu 竟cánh 。 隨tùy 次thứ 解giải 應ưng 知tri 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 根căn 。 以dĩ 利lợi 物vật 為vi 依y 止chỉ 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 法Pháp 為vi 所sở 信tín 。 以dĩ 種chủng 智trí 為vi 所sở 緣duyên 。 為vi 求cầu 彼bỉ 故cố 。 以dĩ 勝thắng 欲dục 為vi 所sở 乘thừa 。 欲dục 無vô 上thượng 乘thừa 故cố 。 以dĩ 大đại 護hộ 為vi 所sở 住trụ 。 住trụ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 故cố 。 以dĩ 受thọ 障chướng 為vi 難nạn/nan 。 起khởi 異dị 乘thừa 心tâm 故cố 。 以dĩ 增tăng 善thiện 為vi 功công 德đức 。 以dĩ 福phước 智trí 為vi 自tự 性tánh 。 以dĩ 習tập 諸chư 度Độ 為vi 出xuất 離ly 。 以dĩ 地địa 滿mãn 為vi 究cứu 竟cánh 。 由do 地địa 地địa 勤cần 方phương 便tiện 。 與dữ 彼bỉ 彼bỉ 相tương 應ứng 故cố 。 如như 此thử 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 次thứ 說thuyết 受thọ 世thế 俗tục 發phát 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。
友hữu 力lực 及cập 因nhân 力lực 。 根căn 力lực 亦diệc 聞văn 力lực 。
四tứ 力lực 總tổng 二nhị 發phát 。 不bất 堅kiên 及cập 以dĩ 堅kiên 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 從tùng 他tha 說thuyết 得đắc 覺giác 而nhi 發phát 心tâm 。 是thị 名danh 受thọ 世thế 俗tục 發phát 心tâm 。 此thử 發phát 心tâm 由do 四tứ 力lực 。 一nhất 者giả 友hữu 力lực 發phát 心tâm 。 或hoặc 得đắc 善Thiện 知Tri 識Thức 隨tùy 順thuận 故cố 。 二nhị 者giả 因nhân 力lực 發phát 心tâm 。 或hoặc 過quá 去khứ 曾tằng 發phát 心tâm 為vi 性tánh 故cố 。 三tam 者giả 根căn 力lực 發phát 心tâm 。 或hoặc 過quá 去khứ 曾tằng 行hành 諸chư 善thiện 根căn 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 四tứ 者giả 聞văn 力lực 發phát 心tâm 。 或hoặc 處xứ 處xứ 說thuyết 法Pháp 時thời 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 又hựu 習tập 善thiện 根căn 者giả 。 或hoặc 現hiện 在tại 如như 法Pháp 常thường 聞văn 受thọ 持trì 等đẳng 故cố 。
復phục 次thứ 彼bỉ 四tứ 力lực 發phát 心tâm 總tổng 為vi 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 堅kiên 發phát 。 謂vị 友hữu 力lực 發phát 心tâm 故cố 。 二nhị 者giả 堅kiên 發phát 。 謂vị 因nhân 等đẳng 三tam 力lực 發phát 心tâm 故cố 。 已dĩ 說thuyết 世thế 俗tục 發phát 心tâm 。 次thứ 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 發phát 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。
親thân 近cận 正chánh 遍biến 知tri 。 善thiện 集tập 福phước 智trí 聚tụ 。
於ư 法pháp 無vô 分phân 別biệt 。 最tối 上thượng 真chân 智trí 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 發phát 心tâm 顯hiển 有hữu 三tam 種chủng 勝thắng 。 一nhất 教giáo 授thọ 勝thắng 。 親thân 近cận 正chánh 遍biến 知tri 故cố 。 二nhị 隨tùy 順thuận 勝thắng 。 善thiện 集tập 福phước 智trí 聚tụ 故cố 。 三tam 得đắc 果quả 勝thắng 。 生sanh 無vô 分phân 別biệt 智trí 故cố 。 此thử 發phát 心tâm 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 由do 歡hoan 喜hỷ 勝thắng 故cố 。 問vấn 此thử 勝thắng 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 偈kệ 曰viết 。
諸chư 法Pháp 及cập 眾chúng 生sanh 。 所sở 作tác 及cập 佛Phật 體thể 。
於ư 此thử 四tứ 平bình 等đẳng 。 故cố 得đắc 歡hoan 喜hỷ 勝thắng 。
釋thích 曰viết 。 四tứ 平bình 等đẳng 者giả 一nhất 法pháp 平bình 等đẳng 。 由do 通thông 達đạt 法pháp 無vô 我ngã 故cố 。 二nhị 眾chúng 生sanh 平bình 等đẳng 。 由do 至chí 得đắc 自tự 他tha 平bình 等đẳng 故cố 。 三tam 所sở 作tác 平bình 等đẳng 。 由do 令linh 他tha 盡tận 苦khổ 如như 自tự 盡tận 苦khổ 故cố 。 四tứ 佛Phật 體thể 平bình 等đẳng 。 由do 法Pháp 界Giới 與dữ 我ngã 無vô 別biệt 決quyết 定định 能năng 通thông 達đạt 故cố 。 已dĩ 說thuyết 勝thắng 因nhân 。 次thứ 說thuyết 勝thắng 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。
生sanh 位vị 及cập 願nguyện 位vị 。 亦diệc 猛mãnh 亦diệc 淨tịnh 依y 。
餘dư 巧xảo 及cập 餘dư 出xuất 。 六lục 勝thắng 復phục 如như 是thị 。
釋thích 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 發phát 心tâm 復phục 有hữu 六lục 勝thắng 。 一nhất 生sanh 位vị 勝thắng 。 二nhị 願nguyện 位vị 勝thắng 三tam 勇dũng 猛mãnh 勝thắng 。 四tứ 淨tịnh 依y 勝thắng 。 五ngũ 餘dư 巧xảo 勝thắng 。 六lục 餘dư 出xuất 勝thắng 。 問vấn 此thử 六lục 云vân 何hà 勝thắng 。 偈kệ 曰viết 。
生sanh 勝thắng 由do 四tứ 義nghĩa 。 願nguyện 大đại 有hữu 十thập 種chủng 。
勇dũng 猛mãnh 恆hằng 不bất 退thoái 。 淨tịnh 依y 二nhị 利lợi 生sanh 。
巧xảo 便tiện 進tiến 餘dư 地địa 。 出xuất 離ly 善thiện 思tư 惟duy 。
如như 此thử 六lục 道Đạo 理lý 。 次thứ 第đệ 成thành 六lục 勝thắng 。
釋thích 曰viết 。 生sanh 勝thắng 由do 四tứ 義nghĩa 者giả 。 一nhất 種chủng 子tử 勝thắng 。 信tín 大Đại 乘Thừa 法Pháp 為vi 種chủng 子tử 故cố 。 二nhị 生sanh 母mẫu 勝thắng 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 生sanh 母mẫu 故cố 。 三tam 胎thai 藏tạng 勝thắng 。 大đại 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 胎thai 藏tạng 故cố 。 四tứ 乳nhũ 母mẫu 勝thắng 。 大đại 悲bi 長trưởng 養dưỡng 為vi 乳nhũ 母mẫu 故cố 。 願nguyện 大đại 有hữu 十thập 種chủng 者giả 。 十thập 大đại 願nguyện 如như 十Thập 地Địa 經kinh 說thuyết 。 發phát 此thử 願nguyện 勝thắng 故cố 。 勇dũng 猛mãnh 恆hằng 不bất 退thoái 者giả 。 能năng 行hành 難nan 行hành 。 永vĩnh 不bất 退thoái 故cố 。 淨tịnh 依y 二nhị 利lợi 生sanh 者giả 。 一nhất 知tri 自tự 近cận 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 知tri 利lợi 他tha 方phương 便tiện 故cố 巧xảo 便tiện 進tiến 餘dư 地địa 者giả 。 得đắc 趣thú 上thượng 地địa 方phương 便tiện 故cố 。 出xuất 離ly 善thiện 思tư 惟duy 者giả 。 思tư 惟duy 住trụ 諸chư 地địa 中trung 所sở 建kiến 立lập 法Pháp 。 故cố 問vấn 云vân 何hà 思tư 惟duy 。 答đáp 如như 所sở 建kiến 立lập 分phân 齊tề 分phân 別biệt 知tri 故cố 。 以dĩ 是thị 分phân 別biệt 亦diệc 知tri 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 已dĩ 說thuyết 發phát 心tâm 。 次thứ 說thuyết 譬thí 喻dụ 顯hiển 此thử 發phát 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。
如như 地địa 如như 淨tịnh 金kim 。 如như 月nguyệt 如như 增tăng 火hỏa 。
如như 藏tạng 如như 寶bảo 篋khiếp 。 如như 海hải 如như 金kim 剛cang 。
如như 山sơn 如như 藥dược 王vương 。 如như 友hữu 如như 如như 意ý 。
如như 日nhật 如như 美mỹ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 王vương 如như 庫khố 倉thương 。
如như 道đạo 如như 車xa 乘thừa 。 如như 泉tuyền 如như 喜hỷ 聲thanh 。
如như 流lưu 亦diệc 如như 雲vân 。 發phát 心tâm 譬thí 如như 是thị 。
釋thích 曰viết 。 如như 此thử 發phát 心tâm 與dữ 諸chư 譬thí 喻dụ 。 何hà 義nghĩa 相tương 似tự 。 答đáp 譬thí 如như 大đại 地địa 。 最tối 初sơ 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 能năng 生sanh 持trì 故cố 。 譬thí 如như 淨tịnh 金kim 。 依y 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 不bất 退thoái 壞hoại 故cố 。 譬thí 如như 新tân 月nguyệt 。 勤cần 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 故cố 。 譬thí 如như 增tăng 火hỏa 。 極cực 依y 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 益ích 薪tân 火hỏa 熾sí 積tích 行hành 依y 極cực 故cố 。 譬thí 如như 大đại 藏tạng 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 財tài 周chu 給cấp 亦diệc 無vô 盡tận 故cố 。 譬thí 如như 寶bảo 篋khiếp 。 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 功công 德đức 法Pháp 寶bảo 從tùng 彼bỉ 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 諸chư 來lai 違vi 逆nghịch 心tâm 不bất 動động 故cố 。 譬thí 如như 金kim 剛cang 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 勇dũng 猛mãnh 堅kiên 牢lao 。 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。 譬thí 如như 山sơn 王vương 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 物vật 無vô 能năng 動động 以dĩ 不bất 亂loạn 故cố 。 譬thí 如như 藥dược 王vương 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 應ưng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 惑hoặc 智trí 二nhị 病bệnh 此thử 能năng 破phá 故cố 。 譬thí 如như 善thiện 友hữu 。 無vô 量lượng 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 如như 意ý 珠châu 。 神thần 通thông 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 所sở 欲dục 現hiện 能năng 成thành 就tựu 故cố 。 譬thí 如như 盛thịnh 日nhật 。 攝nhiếp 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 如như 日nhật 熟thục 穀cốc 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 美mỹ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 辯biện 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 國quốc 王vương 。 量lượng 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 為vi 正Chánh 道Đạo 不bất 壞hoại 因nhân 故cố 。 譬thí 如như 倉thương 庫khố 。 聚tụ 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 福phước 智trí 法Pháp 財tài 之chi 所sở 聚tụ 故cố 。 譬thí 如như 王vương 路lộ 。 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 大đại 聖thánh 先tiên 行hành 餘dư 隨tùy 行hành 故cố 。 譬thí 如như 車xa 乘thừa 。 止Chỉ 觀Quán 相tương 應ứng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 二nhị 輪luân 具cụ 足túc 安an 樂lạc 去khứ 故cố 。 譬thí 如như 涌dũng 泉tuyền 。 總tổng 持trì 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 聞văn 者giả 雖tuy 多đa 法pháp 無vô 盡tận 故cố 。 譬thí 如như 喜hỷ 聲thanh 。 法pháp 印ấn 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 所sở 樂lạc 聞văn 故cố 。 譬thí 如như 河hà 流lưu 。 自tự 性tánh 相tướng 應ưng 發phát 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 道đạo 自tự 然nhiên 而nhi 流lưu 不bất 作tác 意ý 故cố 。 譬thí 如như 大đại 雲vân 。 能năng 成thành 世thế 界giới 。 方phương 便tiện 相tương 應ứng 發phát 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 示thị 現hiện 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 。 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 如như 此thử 等đẳng 及cập 二nhị 十thập 二nhị 譬thí 。 譬thí 彼bỉ 發phát 心tâm 。 如như 聖thánh 者giả 無vô 盡tận 慧tuệ 經kinh 廣quảng 說thuyết 應ưng 知tri 。 已dĩ 說thuyết 發phát 心tâm 譬thí 喻dụ 。 次thứ 說thuyết 不bất 發phát 心tâm 過quá 失thất 。 偈kệ 曰viết 。
思tư 利lợi 及cập 得đắc 方phương 。 解giải 義nghĩa 亦diệc 證chứng 實thật 。
如như 是thị 四tứ 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 。 趣thú 寂tịch 則tắc 便tiện 捨xả 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 四tứ 種chủng 樂lạc 。 一nhất 思tư 利lợi 樂lạc 。 謂vị 思tư 惟duy 利lợi 益ích 他tha 時thời 。 二nhị 得đắc 方phương 樂nhạo/nhạc/lạc 。 謂vị 至chí 得đắc 巧xảo 方phương 便tiện 時thời 。 三tam 解giải 義nghĩa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 謂vị 解giải 了liễu 大Đại 乘Thừa 意ý 時thời 。 四tứ 證chứng 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 謂vị 證chứng 人nhân 法pháp 無vô 我ngã 時thời 。 若nhược 人nhân 棄khí 捨xả 眾chúng 生sanh 趣thú 向hướng 寂tịch 滅diệt 。 應ưng 知tri 是thị 人nhân 。 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 已dĩ 呵ha 不bất 發phát 心tâm 。 發phát 心tâm 者giả 應ưng 讚tán 歎thán 。 偈kệ 曰viết 。
最tối 初sơ 發phát 大đại 心tâm 。 善thiện 護hộ 無vô 邊biên 惡ác 。
善thiện 增tăng 悲bi 增tăng 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 苦khổ 亦diệc 喜hỷ 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。
爾nhĩ 時thời 依y 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 即tức 得đắc 善thiện 護hộ 。 不bất 作tác 諸chư 惡ác 。 為vi 此thử 故cố 是thị 人nhân 遠viễn 離ly 退thoái 。 墮đọa 惡ác 道đạo 畏úy 。
復phục 次thứ 由do 有hữu 善thiện 及cập 增tăng 故cố 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 常thường 喜hỷ 。 由do 有hữu 悲bi 及cập 增tăng 故cố 於ư 苦khổ 常thường 喜hỷ 。 為vi 此thử 故cố 是thị 人nhân 遠viễn 離ly 退thoái 失thất 善thiện 道đạo 畏úy 。 已dĩ 讚tán 發phát 心tâm 。 次thứ 說thuyết 因nhân 此thử 發phát 心tâm 得đắc 不bất 作tác 護hộ 。 偈kệ 曰viết 。
愛ái 他tha 過quá 自tự 愛ái 。 忘vong 己kỷ 利lợi 眾chúng 生sanh 。
不bất 為vi 自tự 憎tăng 他tha 。 豈khởi 作tác 不bất 善thiện 業nghiệp 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 略lược 示thị 彼bỉ 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 愛ái 他tha 過quá 於ư 自tự 愛ái 。 由do 此thử 故cố 忘vong 自tự 身thân 命mạng 而nhi 利lợi 於ư 他tha 。 不bất 為vì 自tự 利lợi 。 而nhi 損tổn 於ư 彼bỉ 。 由do 此thử 故cố 能năng 於ư 眾chúng 生sanh 絕tuyệt 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 已dĩ 說thuyết 得đắc 不bất 作tác 護hộ 。 次thứ 說thuyết 得đắc 不bất 退thoái 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。
觀quán 法pháp 如như 知tri 幻huyễn 。 觀quán 生sanh 如như 入nhập 苑uyển 。
若nhược 成thành 若nhược 不bất 成thành 。 惑hoặc 苦khổ 皆giai 無vô 怖bố 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 似tự 知tri 幻huyễn 。 若nhược 成thành 就tựu 時thời 於ư 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 怖bố 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 自tự 生sanh 處xứ 如như 入nhập 園viên 苑uyển 。 若nhược 不bất 成thành 就tựu 時thời 於ư 苦khổ 惱não 。 亦diệc 不bất 生sanh 怖bố 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 更cánh 有hữu 何hà 意ý 而nhi 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 耶da 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。
自tự 嚴nghiêm 及cập 自tự 食thực 。 園viên 地địa 與dữ 戲hí 喜hỷ 。
如như 是thị 有hữu 四tứ 事sự 。 悲bi 者giả 非phi 餘dư 乘thừa 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 自tự 功công 德đức 而nhi 為vi 自tự 嚴nghiêm 。 以dĩ 利lợi 他tha 歡hoan 喜hỷ 而nhi 為vi 自tự 食thực 。 以dĩ 作tác 意ý 生sanh 處xứ 而nhi 為vi 園viên 地địa 。 以dĩ 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 而nhi 為vi 戲hí 喜hỷ 。 如như 此thử 四tứ 事sự 。 唯duy 菩Bồ 薩Tát 有hữu 。 於ư 二Nhị 乘Thừa 無vô 。 菩Bồ 薩Tát 既ký 有hữu 此thử 四tứ 事sự 。 云vân 何hà 當đương 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 已dĩ 說thuyết 不bất 退thoái 心tâm 。 次thứ 遮già 畏úy 苦khổ 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。
極cực 勤cần 利lợi 眾chúng 生sanh 。 大đại 悲bi 為vi 性tánh 故cố 。
無vô 間gian 如như 樂lạc 處xứ 。 豈khởi 怖bố 諸chư 有hữu 苦khổ 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 體thể 。 是thị 故cố 極cực 勤cần 利lợi 他tha 。 雖tuy 入nhập 阿A 鼻Tỳ 。 地địa 獄ngục 如như 遊du 樂lạc 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 於ư 餘dư 苦khổ 中trung 豈khởi 生sanh 怖bố 畏úy 。 因nhân 此thử 怖bố 畏úy 而nhi 退thoái 心tâm 耶da 。 偈kệ 曰viết 。
大đại 悲bi 恆hằng 在tại 意ý 。 他tha 苦khổ 為vi 自tự 苦khổ 。
自tự 然nhiên 作tác 所sở 作tác 。 待đãi 勸khuyến 深thâm 慚tàm 羞tu 。
釋thích 曰viết 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 。 闍xà 梨lê 常thường 在tại 心tâm 中trung 。 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 即tức 自tự 生sanh 苦khổ 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 自tự 然nhiên 作tác 所sở 應ưng 作tác 。 若nhược 待đãi 善thiện 友hữu 勸khuyến 發phát 深thâm 生sanh 極cực 重trọng 慚tàm 羞tu 。 偈kệ 曰viết 。
荷hà 負phụ 眾chúng 生sanh 擔đảm 。 懈giải 怠đãi 醜xú 非phi 勝thắng 。
為vi 解giải 自tự 他tha 縛phược 。 精tinh 進tấn 應ưng 百bách 倍bội 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 荷hà 負phụ 眾chúng 生sanh 重trọng 擔đảm 。 若nhược 去khứ 賒xa 緩hoãn 此thử 是thị 醜xú 事sự 。 非phi 為vi 第đệ 一nhất 端đoan 正chánh 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 思tư 。 若nhược 自tự 若nhược 他tha 。 有hữu 種chủng 種chủng 急cấp 縛phược 。 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 。 為vi 解giải 此thử 縛phược 應ưng 須tu 百bách 倍bội 精tinh 進tấn 。 過quá 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 作tác 所sở 應ưng 作tác 。 發phát 心tâm 品phẩm 究cứu 竟cánh 。
大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận 二Nhị 利Lợi 品Phẩm 第Đệ 六Lục
釋thích 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 發phát 心tâm 。 次thứ 說thuyết 依y 此thử 發phát 心tâm 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 自tự 他tha 利lợi 行hành 。 偈kệ 曰viết 。
大đại 依y 及cập 大đại 行hành 。 大đại 果quả 次thứ 第đệ 說thuyết 。
大đại 取thủ 及cập 大đại 忍nhẫn 。 大đại 義nghĩa 三tam 事sự 成thành 。
釋thích 曰viết 。 大đại 依y 者giả 。 依y 止chỉ 大đại 菩Bồ 提Đề 而nhi 發phát 心tâm 故cố 。 大đại 行hành 者giả 。 為vi 利lợi 自tự 他tha 。 而nhi 發phát 行hạnh 故cố 。 大đại 果quả 者giả 。 令linh 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 故cố 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 大đại 取thủ 者giả 。 發phát 心tâm 時thời 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 大đại 忍nhẫn 者giả 。 發phát 行hạnh 時thời 忍nhẫn 一nhất 切thiết 大đại 苦khổ 故cố 。 大đại 義nghĩa 者giả 。 得đắc 果quả 時thời 廣quảng 利lợi 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 成thành 就tựu 故cố 。 已dĩ 說thuyết 次thứ 第đệ 。 次thứ 說thuyết 自tự 他tha 無vô 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。
他tha 自tự 心tâm 平bình 等đẳng 。 愛ái 則tắc 於ư 彼bỉ 勝thắng 。
如như 是thị 有hữu 勝thắng 相tương/tướng 。 二nhị 利lợi 何hà 差sai 別biệt 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 他tha 自tự 心tâm 平bình 等đẳng 。 或hoặc 由do 信tín 得đắc 。 謂vị 世thế 俗tục 發phát 心tâm 時thời 。 或hoặc 由do 智trí 得đắc 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 發phát 心tâm 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 有hữu 此thử 心tâm 。 然nhiên 愛ái 他tha 身thân 則tắc 勝thắng 自tự 身thân 。 於ư 他tha 既ký 有hữu 如như 此thử 勝thắng 想tưởng 。 則tắc 不bất 復phục 分phân 別biệt 。 何hà 者giả 為vi 自tự 利lợi 何hà 者giả 為vi 他tha 利lợi 。 俱câu 無vô 別biệt 故cố 。 已dĩ 說thuyết 無vô 差sai 別biệt 。 次thứ 說thuyết 他tha 利lợi 勝thắng 。 偈kệ 曰viết 。
於ư 世thế 無vô 怨oán 業nghiệp 。 利lợi 彼bỉ 恆hằng 自tự 苦khổ 。
悲bi 性tánh 自tự 然nhiên 起khởi 。 是thị 故cố 利lợi 他tha 勝thắng 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 久cửu 絕tuyệt 怨oán 業nghiệp 。 是thị 故cố 恆hằng 為vi 成thành 就tựu 他tha 利lợi 。 自tự 身thân 受thọ 諸chư 勤cần 苦khổ 。 由do 大đại 悲bi 為vi 體thể 自tự 然nhiên 起khởi 故cố 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 則tắc 利lợi 他tha 為vi 勝thắng 。 問vấn 如như 是thị 利lợi 他tha 云vân 何hà 隨tùy 順thuận 。 偈kệ 曰viết 。
善thiện 說thuyết 令linh 歸quy 向hướng 。 令linh 入nhập 亦diệc 令linh 調điều 。
令linh 成thành 亦diệc 令linh 住trụ 。 令linh 覺giác 令linh 解giải 脫thoát 。
集tập 德đức 及cập 生sanh 家gia 。 得đắc 記ký 并tinh 受thọ 職chức 。
至chí 成thành 如Như 來Lai 智trí 。 以dĩ 是thị 利lợi 群quần 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 三tam 種chủng 眾chúng 生sanh 。 謂vị 住trụ 下hạ 中trung 上thượng 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 如như 其kỳ 所sở 住trụ 。 而nhi 攝nhiếp 取thủ 之chi 。 以dĩ 十thập 三tam 種chủng 隨tùy 順thuận 利lợi 益ích 。 一nhất 者giả 善thiện 說thuyết 。 由do 隨tùy 教giáo 及cập 記ký 心tâm 故cố 。 二nhị 者giả 令linh 歸quy 向hướng 。 由do 神thần 通thông 力lực 故cố 。 三tam 者giả 令linh 入nhập 。 由do 向hướng 已dĩ 能năng 令linh 信tín 受thọ 正chánh 教giáo 故cố 。 四tứ 者giả 令linh 調điều 。 由do 入nhập 已dĩ 斷đoạn 其kỳ 疑nghi 故cố 。 五ngũ 者giả 令linh 成thành 。 由do 成thành 熟thục 善thiện 根căn 故cố 。 六lục 者giả 令linh 住trụ 。 由do 教giáo 授thọ 令linh 心tâm 住trụ 故cố 。 七thất 者giả 令linh 覺giác 。 由do 得đắc 智trí 慧tuệ 故cố 。 八bát 者giả 令linh 解giải 脫thoát 。 由do 得đắc 神thần 通thông 等đẳng 諸chư 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 九cửu 者giả 集tập 德đức 。 由do 遍biến 集tập 福phước 智trí 故cố 。 十thập 者giả 生sanh 家gia 。 由do 生sanh 佛Phật 家gia 故cố 。 十thập 一nhất 者giả 得đắc 記ký 。 由do 八bát 地địa 受thọ 記ký 故cố 。 十thập 二nhị 者giả 受thọ 職chức 。 由do 十Thập 地Địa 受thọ 職chức 故cố 。 十thập 三tam 者giả 得đắc 如Như 來Lai 智trí 。 由do 入nhập 佛Phật 地địa 故cố 。 問vấn 如như 此thử 隨tùy 順thuận 。 云vân 何hà 成thành 立lập 。 偈kệ 曰viết 。
不bất 倒đảo 及cập 不bất 高cao 。 無vô 著trước 亦diệc 通thông 達đạt 。
能năng 忍nhẫn 及cập 調điều 順thuận 。 遠viễn 去khứ 亦diệc 無vô 盡tận 。
應ưng 知tri 此thử 八bát 義nghĩa 。 成thành 就tựu 彼bỉ 十thập 三tam 。
釋thích 曰viết 。 不bất 倒đảo 者giả 。 若nhược 人nhân 已dĩ 住trụ 於ư 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 機cơ 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 不bất 妄vọng 授thọ 故cố 。 不bất 高cao 者giả 。 彼bỉ 歸quy 向hướng 時thời 不bất 恃thị 神thần 通thông 而nhi 自tự 高cao 故cố 。 無vô 著trước 者giả 。 彼bỉ 入nhập 正Chánh 法Pháp 時thời 不bất 染nhiễm 眾chúng 生sanh 故cố 。 通thông 達đạt 者giả 。 斷đoạn 彼bỉ 疑nghi 網võng 故cố 。 能năng 忍nhẫn 者giả 。 善thiện 成thành 熟thục 彼bỉ 故cố 。 調điều 順thuận 者giả 。 隨tùy 順thuận 教giáo 授thọ 非phi 不bất 調điều 教giáo 授thọ 故cố 。 遠viễn 去khứ 者giả 。 隨tùy 順thuận 生sanh 家gia 等đẳng 非phi 不bất 遠viễn 去khứ 令linh 他tha 能năng 作tác 故cố 。 無vô 盡tận 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 時thời 願nguyện 無vô 盡tận 故cố 。 是thị 名danh 成thành 就tựu 應ưng 知tri 。 問vấn 此thử 隨tùy 順thuận 云vân 何hà 勝thắng 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。
習tập 欲dục 大đại 可khả 畏úy 。 有hữu 愛ái 動động 而nhi 倒đảo 。
樂nhạo/nhạc/lạc 滅diệt 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 大đại 悲bi 求cầu 佛Phật 法Pháp 。
釋thích 曰viết 。 習tập 欲dục 者giả 。 謂vị 欲dục 界giới 人nhân 。 大đại 可khả 畏úy 者giả 。 身thân 心tâm 苦khổ 多đa 及cập 向hướng 惡ác 趣thú 故cố 。 有hữu 愛ái 者giả 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 人nhân 。 動động 而nhi 倒đảo 者giả 。 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 常thường 故cố 動động 。 行hành 苦khổ 故cố 倒đảo 。 樂nhạo/nhạc/lạc 滅diệt 者giả 。 謂vị 自tự 利lợi 人nhân 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。 由do 煩phiền 惱não 所sở 持trì 則tắc 苦khổ 不bất 斷đoạn 為vi 離ly 苦khổ 故cố 。 自tự 斷đoạn 煩phiền 惱não 而nhi 求cầu 寂tịch 滅diệt 。 大đại 悲bi 者giả 。 謂vị 利lợi 他tha 人nhân 。 求cầu 佛Phật 法Pháp 者giả 。 此thử 人nhân 常thường 求cầu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 擬nghĩ 利lợi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 偈kệ 曰viết 。
世thế 間gian 求cầu 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 樂nhạo 恆hằng 極cực 苦khổ 。
菩Bồ 薩Tát 勤cần 樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 。 二nhị 利lợi 成thành 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。
釋thích 曰viết 。 世thế 間gian 愚ngu 癡si 。 常thường 求cầu 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 不bất 得đắc 樂lạc 反phản 得đắc 極cực 苦khổ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 常thường 勤cần 樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 而nhi 二nhị 利lợi 成thành 就tựu 。 更cánh 得đắc 第đệ 一nhất 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 勝thắng 隨tùy 順thuận 差sai 別biệt 。 已dĩ 說thuyết 利lợi 他tha 隨tùy 順thuận 。 次thứ 以dĩ 此thử 行hành 。 迴hồi 向hướng 眾chúng 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。
異dị 根căn 於ư 異dị 處xứ 。 異dị 作tác 有hữu 異dị 行hành 。
凡phàm 是thị 諸chư 所sở 作tác 。 迴hồi 以dĩ 利lợi 眾chúng 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 迴hồi 向hướng 隨tùy 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 行hành 種chủng 種chủng 處xứ 作tác 種chủng 種chủng 威uy 儀nghi 。 業nghiệp 行hành 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 是thị 諸chư 行hành 。 若nhược 事sự 相tướng 應ưng 及cập 以dĩ 相tương 似tự 。 彼bỉ 皆giai 迴hồi 向hướng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 行hành 清thanh 淨tịnh 經kinh 中trung 廣quảng 說thuyết 。 已dĩ 說thuyết 迴hồi 向hướng 心tâm 。 次thứ 遮già 不bất 忍nhẫn 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。
眾chúng 生sanh 不bất 自tự 在tại 。 常thường 作tác 諸chư 惡ác 業nghiệp 。
忍nhẫn 彼bỉ 增tăng 悲bi 故cố 。 無vô 惱não 亦diệc 無vô 違vi 。
釋thích 曰viết 。 眾chúng 生sanh 為vi 煩phiền 惱não 所sở 惱não 心tâm 不bất 自tự 在tại 。 是thị 故cố 作tác 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 於ư 彼bỉ 常thường 起khởi 大đại 忍nhẫn 增tăng 長trưởng 大đại 悲bi 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 不bất 起khởi 惱não 心tâm 。 亦diệc 不bất 欲dục 作tác 不bất 隨tùy 順thuận 事sự 。 已dĩ 遮già 不bất 忍nhẫn 心tâm 。 次thứ 顯hiển 隨tùy 順thuận 大đại 。 偈kệ 曰viết 。
勝thắng 出xuất 與dữ 寂tịch 靜tĩnh 。 功công 德đức 及cập 利lợi 物vật 。
次thứ 第đệ 依y 四tứ 義nghĩa 。 說thuyết 大đại 有hữu 四tứ 種chủng 。
釋thích 曰viết 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 有hữu 四tứ 種chủng 隨tùy 順thuận 大đại 。 一nhất 者giả 勝thắng 出xuất 大đại 。 於ư 三tam 有hữu 五ngũ 趣thú 中trung 而nhi 勝thắng 出xuất 故cố 。 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 說thuyết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 色sắc 有hữu 法pháp 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 人nhân 阿a 修tu 羅la 故cố 。 二nhị 者giả 寂tịch 靜tĩnh 大đại 。 隨tùy 向hướng 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 三tam 者giả 功công 德đức 大đại 。 福phước 智trí 二nhị 聚tụ 增tăng 長trưởng 故cố 。 四tứ 者giả 利lợi 物vật 大đại 。 常thường 依y 大đại 悲bi 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 故cố 。 二nhị 利lợi 品phẩm 究cứu 竟cánh 。
大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận 真Chân 實Thật 品Phẩm 第Đệ 七Thất
釋thích 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 次thứ 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tướng 。 偈kệ 曰viết 。
非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。 非phi 如như 亦diệc 非phi 異dị 。
非phi 生sanh 亦diệc 非phi 滅diệt 。 非phi 增tăng 亦diệc 非phi 減giảm 。
非phi 淨tịnh 非phi 不bất 淨tịnh 。 此thử 五ngũ 無vô 二nhị 相tương/tướng 。
是thị 名danh 第đệ 一nhất 義nghĩa 。 行hành 者giả 應ưng 當đương 知tri 。
釋thích 曰viết 。 無vô 二nhị 義nghĩa 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 五ngũ 種chủng 示thị 現hiện 。 非phi 有hữu 者giả 。 分phân 別biệt 依y 他tha 二nhị 相tương/tướng 無vô 故cố 非phi 無vô 者giả 。 真chân 實thật 相tướng 有hữu 故cố 。 非phi 如như 者giả 。 分phân 別biệt 依y 他tha 二nhị 相tương/tướng 無vô 一nhất 實thật 體thể 故cố 。 非phi 異dị 者giả 。 彼bỉ 二nhị 種chủng 如như 無vô 異dị 體thể 故cố 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 者giả 。 無vô 為vi 故cố 。 非phi 增tăng 非phi 減giảm 者giả 。 淨tịnh 染nhiễm 二nhị 分phần 起khởi 時thời 滅diệt 時thời 法Pháp 界Giới 正chánh 如như 是thị 住trụ 故cố 。 非phi 淨tịnh 者giả 。 自tự 性tánh 無vô 染nhiễm 不bất 須tu 淨tịnh 故cố 。 非phi 不bất 淨tịnh 者giả 。 客khách 塵trần 去khứ 故cố 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tương 應ứng 知tri 。 已dĩ 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 次thứ 遮già 於ư 彼bỉ 起khởi 顛điên 倒đảo 。 偈kệ 曰viết 。
我ngã 見kiến 非phi 見kiến 我ngã 。 無vô 相tướng 非phi 無vô 緣duyên 。
異dị 二nhị 無vô 我ngã 故cố 。 解giải 脫thoát 唯duy 迷mê 盡tận 。
釋thích 曰viết 。 我ngã 見kiến 非phi 見kiến 我ngã 者giả 。 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 我ngã 相tương/tướng 但đãn 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 非phi 無vô 緣duyên 者giả 。 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 所sở 起khởi 緣duyên 五ngũ 受thọ 陰ấm 故cố 。 異dị 二nhị 無vô 我ngã 故cố 者giả 。 二nhị 謂vị 我ngã 見kiến 及cập 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 亦diệc 非phi 異dị 此thử 二nhị 種chủng 而nhi 有hữu 我ngã 相tương/tướng 。 如như 是thị 我ngã 見kiến 但đãn 是thị 迷mê 謬mậu 。 實thật 無vô 我ngã 相tương/tướng 可khả 得đắc 故cố 。 解giải 脫thoát 唯duy 迷mê 盡tận 者giả 。 若nhược 緣duyên 自tự 身thân 起khởi 解giải 脫thoát 亦diệc 唯duy 迷mê 盡tận 。 無vô 別biệt 有hữu 我ngã 名danh 解giải 脫thoát 者giả 故cố 。 已dĩ 遮già 妄vọng 見kiến 。 次thứ 訶ha 顛điên 倒đảo 。 偈kệ 曰viết 。
云vân 何hà 依y 我ngã 見kiến 。 不bất 見kiến 苦khổ 自tự 性tánh 。
迷mê 苦khổ 及cập 苦khổ 者giả 。 法pháp 性tánh 與dữ 無vô 性tánh 。
釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 依y 我ngã 見kiến 不bất 見kiến 苦khổ 自tự 性tánh 者giả 。 咄đốt 哉tai 世thế 間gian 。 云vân 何hà 依y 止chỉ 。 我ngã 見kiến 起khởi 種chủng 種chủng 迷mê 不bất 能năng 了liễu 達đạt 諸chư 行hành 。 是thị 苦khổ 自tự 性tánh 而nhi 常thường 隨tùy 逐trục 邪tà 。 迷mê 苦khổ 及cập 苦khổ 者giả 法pháp 性tánh 與dữ 無vô 性tánh 者giả 。 苦khổ 謂vị 受thọ 彼bỉ 苦khổ 觸xúc 。 苦khổ 者giả 謂vị 苦khổ 不bất 斷đoạn 非phi 我ngã 與dữ 苦khổ 相tương 應ứng 。 名danh 為vi 苦khổ 者giả 。 迷mê 苦khổ 謂vị 不bất 解giải 苦khổ 自tự 性tánh 。 迷mê 苦khổ 者giả 謂vị 不bất 解giải 無vô 我ngã 。 法pháp 性tánh 者giả 唯duy 法pháp 。 由do 人nhân 無vô 我ngã 故cố 。 無vô 性tánh 者giả 非phi 法pháp 。 由do 法pháp 無vô 我ngã 故cố 。 偈kệ 曰viết 。
云vân 何hà 緣duyên 起khởi 體thể 。 現hiện 見kiến 生sanh 異dị 見kiến 。
闇ám 故cố 不bất 見kiến 有hữu 。 亦diệc 復phục 不bất 有hữu 見kiến 。
釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 體thể 現hiện 見kiến 生sanh 異dị 見kiến 者giả 。 咄đốt 哉tai 世thế 間gian 。 云vân 何hà 現hiện 見kiến 。 諸chư 行hành 各các 從tùng 緣duyên 起khởi 。 而nhi 依y 此thử 體thể 橫hoạnh 生sanh 異dị 見kiến 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 體thể 非phi 緣duyên 起khởi 。 邪tà 闇ám 故cố 不bất 見kiến 有hữu 。 亦diệc 復phục 不bất 有hữu 見kiến 者giả 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 緣duyên 起khởi 之chi 法pháp 。 是thị 有hữu 而nhi 不bất 見kiến 有hữu 。 我ngã 體thể 不bất 有hữu 而nhi 復phục 有hữu 見kiến 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 偈kệ 曰viết 。
生sanh 死tử 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 二nhị 無vô 少thiểu 異dị 。
善thiện 住trụ 無vô 我ngã 故cố 。 生sanh 盡tận 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。
釋thích 曰viết 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 二nhị 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 少thiểu 異dị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 我ngã 平bình 等đẳng 故cố 。 若nhược 人nhân 善thiện 住trụ 無vô 我ngã 。 而nhi 修tu 善thiện 業nghiệp 。 則tắc 生sanh 死tử 便tiện 盡tận 。 而nhi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 已dĩ 遮già 顛điên 倒đảo 。 次thứ 應ưng 說thuyết 彼bỉ 對đối 治trị 。 偈kệ 曰viết 。
福phước 智trí 無vô 邊biên 際tế 。 生sanh 長trưởng 悉tất 圓viên 滿mãn 。
思tư 法pháp 決quyết 定định 已dĩ 。 通thông 達đạt 義nghĩa 類loại 性tánh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 第đệ 一nhất 集tập 大đại 聚tụ 位vị 。 福phước 智trí 無vô 邊biên 際tế 者giả 。 由do 差sai 別biệt 無vô 數số 及cập 時thời 節tiết 無vô 邊biên 故cố 。 生sanh 長trưởng 悉tất 圓viên 滿mãn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 集tập 此thử 大đại 聚tụ 。 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 思tư 法pháp 決quyết 定định 已dĩ 者giả 。 依y 止chỉ 定định 心tâm 而nhi 思tư 惟duy 故cố 。 通thông 達đạt 義nghĩa 類loại 性tánh 者giả 。 解giải 所sở 思tư 諸chư 法pháp 義nghĩa 類loại 。 悉tất 以dĩ 意ý 言ngôn 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 偈kệ 曰viết 。
已dĩ 知tri 義nghĩa 類loại 性tánh 。 善thiện 住trụ 唯duy 心tâm 光quang 。
現hiện 見kiến 法Pháp 界Giới 故cố 。 解giải 脫thoát 於ư 二nhị 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 第đệ 二nhị 通thông 達đạt 分phần/phân 位vị 。 由do 解giải 一nhất 切thiết 諸chư 義nghĩa 。 唯duy 是thị 意ý 言ngôn 為vi 性tánh 。 則tắc 了liễu 一nhất 切thiết 。 諸chư 義nghĩa 悉tất 是thị 心tâm 光quang 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 名danh 善thiện 住trụ 唯duy 識thức 。 從tùng 彼bỉ 後hậu 現hiện 見kiến 法Pháp 界Giới 。 了liễu 達đạt 所sở 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 即tức 解giải 脫thoát 能năng 執chấp 所sở 執chấp 。 偈kệ 曰viết 。
心tâm 外ngoại 無vô 有hữu 物vật 。 物vật 無vô 心tâm 亦diệc 無vô 。
以dĩ 解giải 二nhị 無vô 故cố 。 善thiện 住trụ 真chân 法Pháp 界Giới 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 第đệ 三tam 見kiến 道đạo 位vị 。 如như 彼bỉ 現hiện 見kiến 法Pháp 界Giới 故cố 。 解giải 心tâm 外ngoại 無vô 有hữu 所sở 取thủ 物vật 。 所sở 取thủ 物vật 無vô 故cố 。 亦diệc 無vô 能năng 取thủ 心tâm 。 由do 離ly 所sở 取thủ 能năng 取thủ 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 應ưng 知tri 善thiện 住trụ 法Pháp 界Giới 自tự 性tánh 。 偈kệ 曰viết 。
無vô 分phân 別biệt 智trí 力lực 。 恆hằng 平bình 等đẳng 遍biến 行hành 。
為vi 壞hoại 過quá 聚tụ 體thể 。 如như 藥dược 能năng 除trừ 毒độc 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 第đệ 四tứ 修tu 道Đạo 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 智trí 轉chuyển 依y 已dĩ 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 恆hằng 平bình 等đẳng 行hành 及cập 遍biến 處xứ 行hành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 壞hoại 依y 止chỉ 。 依y 他tha 性tánh 熏huân 習tập 稠trù 林lâm 過quá 聚tụ 相tương/tướng 故cố 。 問vấn 此thử 智trí 力lực 云vân 何hà 。 答đáp 譬thí 如như 阿a 伽già 陀đà 大đại 藥dược 。 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 眾chúng 毒độc 。 彼bỉ 力lực 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。
緣duyên 佛Phật 善thiện 成thành 法pháp 。 心tâm 根căn 安an 法Pháp 界Giới 。
解giải 念niệm 唯duy 分phân 別biệt 。 速tốc 窮cùng 功công 德đức 海hải 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 第đệ 五ngũ 究cứu 竟cánh 位vị 。 緣duyên 佛Phật 善thiện 成thành 法pháp 者giả 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 於ư 佛Phật 善thiện 成thành 立lập 一nhất 切thiết 。 妙diệu 法Pháp 中trung 作tác 總tổng 聚tụ 緣duyên 故cố 。 問vấn 云vân 何hà 總tổng 聚tụ 緣duyên 。 答đáp 心tâm 根căn 安an 法Pháp 界Giới 。 此thử 明minh 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 智trí 故cố 。 由do 此thử 慧tuệ 安an 住trụ 法Pháp 界Giới 。 是thị 故cố 此thử 心tâm 名danh 根căn 。 問vấn 此thử 後hậu 復phục 云vân 何hà 。 答đáp 解giải 念niệm 唯duy 分phân 別biệt 。 謂vị 此thử 後hậu 起khởi 觀quán 如như 前tiền 觀quán 事sự 。 處xứ 處xứ 念niệm 轉chuyển 。 解giải 知tri 諸chư 念niệm 唯duy 是thị 分phân 別biệt 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 問vấn 如như 此thử 知tri 已dĩ 得đắc 進tiến 何hà 位vị 。 答đáp 速tốc 窮cùng 功công 德đức 海hải 。 謂vị 如như 是thị 知tri 已dĩ 。 佛Phật 果Quả 功công 德đức 海hải 。 能năng 速tốc 窮cùng 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 真chân 實thật 品phẩm 究cứu 竟cánh 。
大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận 神Thần 通Thông 品Phẩm 第Đệ 八Bát
釋thích 曰viết 。 說thuyết 真chân 實thật 義nghĩa 已dĩ 。 次thứ 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 相tương/tướng 。 偈kệ 曰viết 。
起khởi 滅diệt 及cập 言ngôn 音âm 。 心tâm 行hành 亦diệc 先tiên 住trụ 。
向hướng 彼bỉ 令linh 出xuất 離ly 。 六lục 智trí 自tự 在tại 通thông 。
釋thích 曰viết 。 起khởi 滅diệt 者giả 。 謂vị 生sanh 死tử 智trí 境cảnh 。 知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 故cố 。 言ngôn 音âm 者giả 。 謂vị 天thiên 耳nhĩ 智trí 境cảnh 。 隨tùy 彼bỉ 所sở 起khởi 言ngôn 語ngữ 悉tất 聞văn 知tri 故cố 。 心tâm 行hành 者giả 。 謂vị 他tha 心tâm 智trí 境cảnh 。 能năng 知tri 他tha 人nhân 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 故cố 。 先tiên 住trụ 者giả 。 謂vị 宿túc 命mạng 智trí 境cảnh 。 知tri 彼bỉ 先tiên 住trụ 善thiện 惡ác 所sở 集tập 故cố 。 向hướng 彼bỉ 者giả 。 謂vị 如như 意ý 智trí 境cảnh 。 隨tùy 彼bỉ 處xứ 處xứ 往vãng 教giáo 化hóa 故cố 。 出xuất 離ly 者giả 。 謂vị 漏lậu 盡tận 智trí 境cảnh 。 知tri 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 出xuất 離ly 應ưng 不bất 應ưng 故cố 。 如như 此thử 六lục 智trí 。 於ư 諸chư 世thế 界giới 。 六lục 義nghĩa 差sai 別biệt 。 遍biến 知tri 無vô 礙ngại 。 勇dũng 猛mãnh 自tự 在tại 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 神thần 通thông 自tự 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 。 次thứ 說thuyết 修tu 習tập 。 偈kệ 曰viết 。
第đệ 四tứ 極cực 淨tịnh 禪thiền 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 攝nhiếp 。
如như 所sở 立lập 方phương 便tiện 。 依y 此thử 淨tịnh 諸chư 通thông 。
釋thích 曰viết 。 如như 所sở 依y 禪thiền 。 如như 所sở 攝nhiếp 智trí 。 如như 所sở 立lập 方phương 便tiện 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 意ý 。 修tu 習tập 則tắc 得đắc 最tối 上thượng 神thần 通thông 。 已dĩ 說thuyết 修tu 通thông 。 次thứ 說thuyết 得đắc 果quả 。 偈kệ 曰viết 。
三tam 住trụ 住trụ 無vô 比tỉ 。 所sở 住trụ 善thiện 供cúng 養dường 。
令linh 彼bỉ 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 是thị 說thuyết 神thần 通thông 果quả 。
釋thích 曰viết 。 神thần 通thông 有hữu 三tam 種chủng 果quả 。 一nhất 勝thắng 住trụ 果quả 。 此thử 住trụ 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 聖thánh 住trụ 。 二nhị 梵Phạm 住trụ 。 三tam 天thiên 住trụ 。 所sở 得đắc 無vô 比tỉ 無vô 上thượng 故cố 。 二nhị 善thiện 供cúng 養dường 果quả 。 隨tùy 所sở 住trú 處xứ 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 大đại 供cúng 養dường 故cố 。 三tam 令linh 他tha 清thanh 淨tịnh 果quả 。 能năng 令linh 供cúng 養dường 者giả 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 問vấn 神thần 通thông 有hữu 六lục 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 自tự 業nghiệp 。 二nhị 他tha 業nghiệp 。 三tam 光quang 業nghiệp 。 四tứ 戲hí 業nghiệp 。 五ngũ 化hóa 業nghiệp 。 六lục 淨tịnh 業nghiệp 此thử 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。
世thế 生sanh 成thành 壞hoại 事sự 。 見kiến 彼bỉ 猶do 如như 幻huyễn 。
種chủng 種chủng 他tha 所sở 欲dục 。 自tự 在tại 隨tùy 意ý 成thành 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 上thượng 半bán 顯hiển 示thị 自tự 業nghiệp 。 見kiến 諸chư 世thế 界giới 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 成thành 若nhược 壞hoại 。 猶do 如như 幻huyễn 故cố 。 下hạ 半bán 顯hiển 示thị 他tha 業nghiệp 。 謂vị 動động 地địa 放phóng 光quang 等đẳng 事sự 。 隨tùy 他tha 所sở 欲dục 。 自tự 在tại 現hiện 故cố 。 十thập 種chủng 自tự 在tại 如như 十Thập 地Địa 經kinh 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。
神thần 光quang 照chiếu 惡ác 趣thú 。 令linh 信tín 生sanh 善thiện 道đạo 。
威uy 力lực 震chấn 天thiên 宮cung 。 動động 殿điện 令linh 魔ma 怖bố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 光quang 業nghiệp 。 光quang 業nghiệp 二nhị 種chủng 。 一nhất 救cứu 苦khổ 。 二nhị 怖bố 魔ma 。 上thượng 半bán 偈kệ 明minh 救cứu 苦khổ 。 謂vị 下hạ 照chiếu 惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 發phát 信tín 心tâm 得đắc 生sanh 善thiện 道đạo 故cố 。 下hạ 半bán 偈kệ 明minh 怖bố 魔ma 。 謂vị 上thượng 照chiếu 天thiên 宮cung 動động 魔ma 宮cung 殿điện 。 令linh 魔ma 驚kinh 怖bố 故cố 。 偈kệ 曰viết 。
遊du 戲hí 諸chư 三tam 昧muội 。 僧Tăng 中trung 最tối 第đệ 一nhất 。
恆hằng 現hiện 三tam 種chủng 化hóa 。 以dĩ 是thị 利lợi 眾chúng 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 上thượng 半bán 顯hiển 示thị 戲hí 業nghiệp 。 於ư 佛Phật 眾chúng 中trung 遊du 戲hí 諸chư 定định 。 最tối 得đắc 自tự 在tại 。 下hạ 半bán 顯hiển 示thị 化hóa 業nghiệp 。 化hóa 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 業nghiệp 化hóa 。 工công 巧xảo 業nghiệp 處xứ 。 自tự 在tại 化hóa 故cố 。 二nhị 隨tùy 化hóa 。 隨tùy 他tha 所sở 欲dục 。 自tự 在tại 化hóa 故cố 。 三tam 上thượng 化hóa 。 住trụ 兜Đâu 率Suất 天thiên 等đẳng 勝thắng 上thượng 化hóa 故cố 。 以dĩ 是thị 三tam 化hóa 恆hằng 為vi 利lợi 益ích 。 偈kệ 曰viết 。
智trí 力lực 普phổ 自tự 在tại 。 剎sát 土độ 隨tùy 欲dục 現hiện 。
無vô 佛Phật 令linh 聞văn 佛Phật 。 懸huyền 擲trịch 有hữu 佛Phật 境cảnh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 淨tịnh 業nghiệp 。 淨tịnh 業nghiệp 二nhị 種chủng 。 一nhất 淨tịnh 剎sát 土độ 。 二nhị 淨tịnh 眾chúng 生sanh 。 上thượng 半bán 偈kệ 明minh 淨tịnh 剎sát 土độ 。 由do 智trí 自tự 在tại 隨tùy 彼bỉ 所sở 欲dục 。 能năng 現hiện 水thủy 精tinh 琉lưu 璃ly 。 等đẳng 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 故cố 。 下hạ 半bán 偈kệ 明minh 淨tịnh 眾chúng 生sanh 。 於ư 無vô 佛Phật 世thế 。 界giới 能năng 令linh 聞văn 佛Phật 起khởi 淨tịnh 信tín 心tâm 。 生sanh 有hữu 佛Phật 處xứ 故cố 。 已dĩ 說thuyết 業nghiệp 用dụng 。 次thứ 說thuyết 相tương 應ứng 。 偈kệ 曰viết 。
成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 力lực 。 諸chư 佛Phật 所sở 稱xưng 譽dự 。
發phát 語ngữ 無vô 不bất 信tín 。 如như 是thị 說thuyết 相tương 應ứng 。
釋thích 曰viết 。 神thần 通thông 相tương 應ứng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 成thành 生sanh 相tương 應ứng 。 譬thí 如như 鳥điểu 翅sí 初sơ 得đắc 成thành 就tựu 。 二nhị 稱xưng 譽dự 相tương 應ứng 。 常thường 得đắc 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 讚tán 歎thán 。 三tam 信tín 受thọ 相tương 應ứng 。 凡phàm 所sở 言ngôn 說thuyết 。 人nhân 皆giai 信tín 受thọ 。 已dĩ 說thuyết 相tương 應ứng 。 次thứ 說thuyết 住trụ 神thần 通thông 具cụ 。 偈kệ 曰viết 。
六lục 智trí 及cập 三Tam 明Minh 。 八bát 解giải 八bát 勝thắng 處xứ 。
十thập 遍biến 諸chư 三tam 昧muội 。 勇dũng 猛mãnh 資tư 神thần 通thông 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 神thần 通thông 具cụ 有hữu 六lục 種chủng 差sai 別biệt 。 一nhất 六lục 智trí 。 二nhị 三Tam 明Minh 。 三tam 八bát 解giải 脫thoát 。 四tứ 八bát 勝thắng 處xứ 。 五ngũ 十thập 遍biến 入nhập 。 六lục 諸chư 三tam 昧muội 。 如như 是thị 六lục 義nghĩa 。 是thị 分phân 別biệt 神thần 通thông 具cụ 差sai 別biệt 。 已dĩ 說thuyết 住trụ 神thần 通thông 具cụ 。 次thứ 說thuyết 神thần 通thông 大đại 。 偈kệ 曰viết 。
能năng 安an 不bất 自tự 在tại 。 常thường 勤cần 於ư 利lợi 物vật 。
行hành 有hữu 無vô 怖bố 畏úy 。 勇dũng 猛mãnh 如như 師sư 子tử 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 有hữu 三tam 種chủng 大đại 。 一nhất 自tự 在tại 大đại 。 眾chúng 生sanh 由do 煩phiền 惱não 故cố 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 力lực 。 能năng 自tự 在tại 安an 置trí 故cố 。 二nhị 歡hoan 樂lạc 大đại 。 由do 常thường 勤cần 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 一nhất 向hướng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 三tam 無vô 畏úy 大đại 。 行hành 三tam 有hữu 中trung 得đắc 極cực 勇dũng 猛mãnh 如như 師sư 子tử 故cố 。 神thần 通thông 品phẩm 究cứu 竟cánh 。
大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận 成Thành 熟Thục 品Phẩm 第Đệ 九Cửu
釋thích 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 自tự 成thành 熟thục 。 偈kệ 曰viết 。
欲dục 信tín 捨xả 悲bi 忍nhẫn 。 念niệm 力lực 堅kiên 支chi 具cụ 。
應ưng 知tri 自tự 成thành 熟thục 。 此thử 九cửu 皆giai 上thượng 品phẩm 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 九cửu 種chủng 自tự 成thành 熟thục 。 一nhất 者giả 欲dục 成thành 熟thục 。 由do 悕hy 求cầu 大đại 法pháp 故cố 。 二nhị 者giả 信tín 成thành 熟thục 。 由do 淨tịnh 心tâm 說thuyết 者giả 故cố 。 三tam 者giả 捨xả 成thành 熟thục 。 由do 滅diệt 離ly 煩phiền 惱não 故cố 。 四tứ 者giả 悲bi 成thành 熟thục 。 由do 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 五ngũ 者giả 忍nhẫn 成thành 熟thục 。 由do 能năng 行hành 難nan 行hành 故cố 。 六lục 者giả 念niệm 成thành 熟thục 。 由do 一nhất 切thiết 受thọ 持trì 故cố 。 七thất 者giả 力lực 成thành 熟thục 。 由do 皆giai 能năng 通thông 達đạt 故cố 。 八bát 者giả 堅kiên 成thành 熟thục 。 由do 惡ác 魔ma 外ngoại 道đạo 。 不bất 能năng 奪đoạt 故cố 。 九cửu 者giả 支chi 成thành 熟thục 。 由do 善thiện 分phần/phân 圓viên 滿mãn 故cố 。 如như 此thử 九cửu 種chủng 窮cùng 最tối 上thượng 位vị 。 是thị 名danh 成thành 熟thục 相tương/tướng 。 此thử 九cửu 成thành 熟thục 。 一nhất 一nhất 有hữu 因nhân 有hữu 體thể 有hữu 業nghiệp 。 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。
近cận 友hữu 聞văn 亦diệc 思tư 。 勝thắng 勇dũng 勝thắng 究cứu 竟cánh 。
攝nhiếp 法pháp 及cập 受thọ 法pháp 。 說thuyết 欲dục 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 法Pháp 思tư 惟duy 。 此thử 三tam 能năng 起khởi 大đại 欲dục 。 是thị 名danh 欲dục 因nhân 。 上thượng 大đại 精tinh 進tấn 一nhất 切thiết 不bất 思tư 議nghị 處xứ 。 究cứu 竟cánh 無vô 疑nghi 。 是thị 名danh 欲dục 體thể 。 於ư 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 有hữu 災tai 橫hoạnh 處xứ 則tắc 能năng 守thủ 護hộ 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 。 信tín 心tâm 領lãnh 受thọ 。 是thị 名danh 欲dục 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
如Như 來Lai 福phước 智trí 聚tụ 。 淨tịnh 心tâm 不bất 可khả 壞hoại 。
速tốc 受thọ 定định 智trí 果quả 。 說thuyết 信tín 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 婆bà 伽già 婆bà 如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。 是thị 名danh 信tín 因nhân 。 得đắc 不bất 壞hoại 淨tịnh 。 是thị 名danh 信tín 體thể 。 得đắc 定định 智trí 果quả 。 是thị 名danh 信tín 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
善thiện 護hộ 於ư 六lục 根căn 。 離ly 惡ác 起khởi 對đối 治trị 。
樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 說thuyết 捨xả 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 以dĩ 念niệm 倚ỷ 等đẳng 善thiện 護hộ 六lục 根căn 。 是thị 名danh 捨xả 因nhân 。 離ly 不bất 善thiện 覺giác 起khởi 無vô 間gian 道đạo 。 是thị 名danh 捨xả 體thể 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 恆hằng 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 習tập 。 是thị 名danh 捨xả 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 哀ai 憐lân 離ly 小tiểu 心tâm 。
受thọ 身thân 世thế 間gian 勝thắng 。 說thuyết 悲bi 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 是thị 名danh 悲bi 因nhân 。 起khởi 極cực 憐lân 愍mẫn 遠viễn 離ly 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 。 是thị 名danh 悲bi 體thể 。 得đắc 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 勝thắng 諸chư 地địa 不bất 退thoái 。 是thị 名danh 悲bi 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
持trì 性tánh 數số 修tu 習tập 。 極cực 苦khổ 能năng 安an 忍nhẫn 。
善thiện 根căn 恆hằng 樂nhạo/nhạc/lạc 進tiến 。 說thuyết 忍nhẫn 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 持trì 耐nại 忍nhẫn 謂vị 名danh 門môn 數số 習tập 成thành 性tánh 。 是thị 名danh 忍nhẫn 因nhân 。 能năng 受thọ 極cực 風phong 寒hàn 等đẳng 苦khổ 。 是thị 名danh 忍nhẫn 體thể 。 隨tùy 勝thắng 生sanh 處xứ 恆hằng 修tu 善thiện 法Pháp 。 是thị 名danh 忍nhẫn 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
報báo 淨tịnh 善thiện 隨tùy 順thuận 。 極cực 入nhập 善thiện 惡ác 說thuyết 。
能năng 起khởi 大đại 般Bát 若Nhã 。 說thuyết 念niệm 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 器khí 。 是thị 名danh 念niệm 因nhân 。 隨tùy 所sở 聞văn 說thuyết 善thiện 惡ác 二nhị 義nghĩa 。 聞văn 思tư 修tu 已dĩ 深thâm 了liễu 不bất 忘vong 。 是thị 名danh 念niệm 體thể 。 能năng 生sanh 出xuất 世thế 般Bát 若Nhã 。 是thị 名danh 念niệm 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
二nhị 聚tụ 界giới 圓viên 滿mãn 。 果quả 起khởi 依y 最tối 上thượng 。
世thế 間gian 得đắc 第đệ 一nhất 。 說thuyết 力lực 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 福phước 智trí 二nhị 聚tụ 種chủng 子tử 充sung 滿mãn 。 是thị 名danh 力lực 因nhân 。 能năng 得đắc 最tối 上thượng 依y 止chỉ 。 是thị 名danh 力lực 體thể 。 世thế 間gian 第đệ 一nhất 隨tùy 意ý 成thành 熟thục 。 是thị 名danh 力lực 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
深thâm 觀quán 妙diệu 法Pháp 理lý 。 諸chư 魔ma 不bất 可khả 奪đoạt 。
能năng 與dữ 異dị 部bộ 過quá 。 說thuyết 堅kiên 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 妙diệu 法Pháp 道Đạo 理lý 作tác 心tâm 觀quán 察sát 。 是thị 名danh 堅kiên 固cố 。 惡ác 魔ma 波Ba 旬Tuần 。 不bất 能năng 障chướng 礙ngại 。 是thị 名danh 堅kiên 體thể 。 能năng 與dữ 他tha 部bộ 而nhi 作tác 過quá 失thất 。 是thị 名danh 堅kiên 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
所sở 有hữu 善thiện 根căn 聚tụ 。 依y 勤cần 能năng 發phát 起khởi 。
離ly 惡ác 及cập 修tu 善thiện 。 說thuyết 支chi 成thành 熟thục 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 彼bỉ 成thành 熟thục 善thiện 根căn 聚tụ 。 是thị 名danh 支chi 因nhân 。 依y 此thử 因nhân 能năng 發phát 起khởi 上thượng 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 支chi 體thể 。 離ly 諸chư 不bất 善thiện 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 勝thắng 善thiện 。 是thị 名danh 支chi 業nghiệp 。 偈kệ 曰viết 。
如như 此thử 九cửu 種chủng 物vật 。 自tự 熟thục 亦diệc 熟thục 他tha 。
增tăng 善thiện 增tăng 法Pháp 身thân 。 如như 世thế 極cực 親thân 者giả 。
釋thích 曰viết 。 欲dục 等đẳng 九cửu 物vật 能năng 自tự 成thành 熟thục 亦diệc 成thành 熟thục 他tha 。 常thường 增tăng 長trưởng 一nhất 切thiết 。 善thiện 根căn 及cập 增tăng 長trưởng 法Pháp 身thân 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 增tăng 故cố 。 如như 似tự 世thế 間gian 第đệ 一nhất 親thân 者giả 。 已dĩ 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 自tự 得đắc 成thành 熟thục 。 次thứ 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。
癰ung 熟thục 則tắc 堪kham 治trị 。 食thực 熟thục 則tắc 堪kham 噉đạm 。
眾chúng 生sanh 熟thục 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 分phần 捨xả 用dụng 故cố 。
釋thích 曰viết 。 二nhị 分phần 者giả 。 一nhất 障chướng 分phần/phân 。 二nhị 治trị 分phần/phân 。 障chướng 熟thục 須tu 捨xả 。 如như 癰ung 熟thục 須tu 潰hội 。 治trị 熟thục 須tu 用dụng 。 如như 食thực 熟thục 須tu 噉đạm 。 是thị 名danh 成thành 熟thục 依y 止chỉ 。 已dĩ 說thuyết 成thành 熟thục 依y 止chỉ 。 次thứ 說thuyết 成thành 熟thục 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。
捨xả 普phổ 勝thắng 隨tùy 善thiện 。 得đắc 常thường 漸tiệm 為vi 八bát 。
如như 此thử 諸chư 成thành 熟thục 。 是thị 說thuyết 差sai 別biệt 種chủng 。
釋thích 曰viết 。 成thành 熟thục 他tha 相tương/tướng 有hữu 八bát 種chủng 。 一nhất 者giả 捨xả 成thành 熟thục 。 令linh 滅diệt 煩phiền 惱não 故cố 。 二nhị 者giả 普phổ 成thành 熟thục 。 化hóa 以dĩ 三tam 乘thừa 故cố 。 三tam 者giả 勝thắng 成thành 熟thục 。 過quá 外ngoại 道đạo 法pháp 故cố 。 四tứ 者giả 隨tùy 成thành 熟thục 。 應ứng 機cơ 說thuyết 故cố 。 五ngũ 者giả 善thiện 成thành 熟thục 心tâm 恭cung 敬kính 故cố 。 六lục 者giả 得đắc 成thành 熟thục 。 令linh 不bất 倒đảo 解giải 故cố 。 七thất 者giả 常thường 成thành 熟thục 。 令linh 永vĩnh 不bất 退thoái 故cố 。 八bát 者giả 漸tiệm 成thành 熟thục 。 令linh 次thứ 第đệ 增tăng 長trưởng 故cố 。 已dĩ 說thuyết 成thành 熟thục 差sai 別biệt 。 次thứ 說thuyết 成thành 熟thục 心tâm 勝thắng 。 偈kệ 曰viết 。
利lợi 子tử 及cập 利lợi 親thân 。 利lợi 己kỷ 三tam 利lợi 勝thắng 。
菩Bồ 薩Tát 利lợi 一nhất 切thiết 。 過quá 彼bỉ 勝thắng 無vô 比tỉ 。
釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 安an 樂lạc 自tự 子tử 安an 樂lạc 自tự 親thân 安an 樂lạc 自tự 身thân 。 此thử 心tâm 最tối 勝thắng 。 菩Bồ 薩Tát 普phổ 欲dục 成thành 熟thục 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 過quá 彼bỉ 三tam 心tâm 。 不bất 可khả 為vi 比tỉ 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 心tâm 最tối 勝thắng 。 問vấn 此thử 勝thắng 云vân 何hà 成thành 立lập 。 偈kệ 曰viết 。
世thế 間gian 不bất 自tự 愛ái 。 何hà 況huống 能năng 愛ái 他tha 。
菩Bồ 薩Tát 自tự 愛ái 捨xả 。 但đãn 為vi 愛ái 他tha 故cố 。
釋thích 曰viết 。 世thế 人nhân 雖tuy 欲dục 自tự 愛ái 尚thượng 不bất 能năng 自tự 安an 利lợi 處xứ 。 況huống 能năng 愛ái 他tha 安an 他tha 利lợi 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 捨xả 於ư 自tự 愛ái 但đãn 為vi 愛ái 他tha 。 是thị 故cố 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 勝thắng 過quá 於ư 彼bỉ 。 問vấn 用dụng 此thử 心tâm 勝thắng 云vân 何hà 成thành 熟thục 。 偈kệ 曰viết 。
身thân 財tài 一nhất 切thiết 捨xả 。 平bình 等đẳng 及cập 無vô 厭yếm 。
所sở 乏phạp 令linh 充sung 足túc 。 安an 立lập 於ư 善thiện 根căn 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 檀đàn 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 資tư 生sanh 檀đàn 。 內nội 外ngoại 身thân 財tài 。 一nhất 切thiết 捨xả 故cố 。 二nhị 平bình 等đẳng 檀đàn 。 於ư 諸chư 施thí 田điền 離ly 高cao 下hạ 故cố 。 三tam 無vô 厭yếm 檀đàn 。 勇dũng 猛mãnh 恆hằng 施thí 。 不bất 疲bì 倦quyện 故cố 。 以dĩ 是thị 三tam 檀đàn 二nhị 世thế 隨tùy 攝nhiếp 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 皆giai 令linh 充sung 足túc 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 安an 立lập 善thiện 根căn 。 偈kệ 曰viết 。
常thường 與dữ 性tánh 及cập 滿mãn 。 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 放phóng 逸dật 。
引dẫn 入nhập 於ư 戒giới 足túc 。 二nhị 果quả 常thường 無vô 盡tận 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 五ngũ 種chủng 尸thi 羅la 。 一nhất 者giả 常thường 尸thi 羅la 。 生sanh 生sanh 常thường 有hữu 故cố 。 二nhị 者giả 自tự 性tánh 尸thi 羅la 。 無vô 功công 用dụng 心tâm 住trụ 真chân 實thật 體thể 故cố 。 三tam 者giả 圓viên 滿mãn 尸thi 羅la 。 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 。 皆giai 具cụ 足túc 故cố 。 如như 十Thập 地Địa 經kinh 說thuyết 。 四tứ 者giả 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 尸thi 羅la 。 恆hằng 自tự 愛ái 樂nhạo 故cố 。 五ngũ 者giả 不bất 放phóng 逸dật 尸thi 羅la 。 念niệm 念niệm 無vô 犯phạm 故cố 。 以dĩ 是thị 五ngũ 種chủng 尸thi 羅la 二nhị 世thế 隨tùy 攝nhiếp 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 安an 立lập 戒giới 品phẩm 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 令linh 依y 報báo 二nhị 果quả 功công 德đức 無vô 絕tuyệt 。 偈kệ 曰viết 。
不bất 益ích 得đắc 益ích 想tưởng 。 極cực 忍nhẫn 解giải 方phương 便tiện 。
令linh 彼bỉ 起khởi 隨tùy 順thuận 。 及cập 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 若nhược 他tha 以dĩ 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 。 來lai 向hướng 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 彼bỉ 。 得đắc 饒nhiêu 益ích 解giải 起khởi 極cực 忍nhẫn 辱nhục 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 彼bỉ 隨tùy 順thuận 。 令linh 我ngã 忍Nhẫn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 亦diệc 以dĩ 是thị 忍nhẫn 二nhị 世thế 隨tùy 攝nhiếp 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 令linh 起khởi 歸quy 向hướng 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 令linh 種chúng 善thiện 根căn 。 偈kệ 曰viết 。
久cửu 劫kiếp 行hành 上thượng 勤cần 。 利lợi 物vật 心tâm 無vô 退thoái 。
令linh 生sanh 一nhất 念niệm 善thiện 。 況huống 欲dục 善thiện 無vô 量lượng 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 億ức 百bách 千thiên 劫kiếp 。 行hành 最tối 上thượng 精tinh 進tấn 。 為vi 成thành 熟thục 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 退thoái 轉chuyển 。 以dĩ 是thị 精tinh 進tấn 。 二nhị 世thế 隨tùy 攝nhiếp 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 但đãn 令linh 得đắc 生sanh 一nhất 念niệm 善thiện 心tâm 。 況huống 於ư 未vị 來lai 令linh 無vô 量lượng 善thiện 根căn 。 皆giai 得đắc 增tăng 益ích 。 偈kệ 曰viết 。
得đắc 上thượng 自tự 在tại 禪thiền 。 離ly 染nhiễm 及cập 見kiến 慢mạn 。
現hiện 在tại 令linh 歸quy 向hướng 。 未vị 來lai 善thiện 法Pháp 增tăng 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 禪thiền 定định 遠viễn 離ly 愛ái 見kiến 慢mạn 等đẳng 故cố 自tự 在tại 最tối 上thượng 。 以dĩ 是thị 禪thiền 定định 二nhị 世thế 隨tùy 攝nhiếp 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 令linh 歸quy 向hướng 第đệ 一nhất 妙diệu 法Pháp 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 令linh 增tăng 長trưởng 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 偈kệ 曰viết 。
知tri 真chân 及cập 知tri 意ý 。 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 疑nghi 。
於ư 法pháp 令linh 恭cung 敬kính 。 自tự 他tha 功công 德đức 滿mãn 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 知tri 真chân 者giả 。 解giải 法pháp 不bất 顛điên 倒đảo 故cố 。 知tri 意ý 者giả 。 了liễu 達đạt 眾chúng 生sanh 。 心tâm 行hành 斷đoạn 彼bỉ 疑nghi 故cố 。 以dĩ 是thị 般Bát 若Nhã 二nhị 世thế 隨tùy 攝nhiếp 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 令linh 向hướng 大đại 法pháp 。 深thâm 生sanh 恭cung 敬kính 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 令linh 彼bỉ 自tự 身thân 功công 德đức 及cập 他tha 身thân 功công 德đức 。 皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 。 偈kệ 曰viết 。
善thiện 趣thú 及cập 三tam 乘thừa 。 大đại 悲bi 有hữu 三tam 品phẩm 。
盡tận 於ư 未vị 來lai 際tế 。 如như 是thị 熟thục 眾chúng 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 大đại 成thành 熟thục 相tương/tướng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 位vị 大đại 。 謂vị 窮cùng 四tứ 位vị 安an 立lập 善thiện 道đạo 。 及cập 以dĩ 三tam 乘thừa 。 二nhị 者giả 品phẩm 大đại 。 悲bi 極cực 三tam 品phẩm 。 下hạ 者giả 信tín 行hành 地địa 。 中trung 者giả 初Sơ 地Địa 至chí 七Thất 地Địa 。 上thượng 者giả 八bát 九cửu 十Thập 地Địa 。 三tam 者giả 時thời 大đại 。
時thời 節tiết 無vô 邊biên 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 大đại 成thành 熟thục 相tương/tướng 。 成thành 熟thục 品phẩm 究cứu 竟cánh 。
大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị