大Đại 乘Thừa 集Tập 菩Bồ 薩Tát 學Học 論Luận
Quyển 15
法Pháp 稱Xưng 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 宋Tống 法Pháp 護Hộ 等Đẳng 譯Dịch
大Đại 乘Thừa 集Tập 菩Bồ 薩Tát 學Học 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 五ngũ
西tây 天thiên 譯dịch 經kinh 三Tam 藏Tạng 。 朝triêu 散tán 大đại 夫phu 。 試thí 鴻hồng 臚lư 少thiểu 卿khanh 宣tuyên 梵Phạm 大đại 師sư 賜tứ 紫tử 沙Sa 門Môn 臣thần 日nhật 稱xưng 等đẳng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 治trị 心tâm 品phẩm 第đệ 十thập 二nhị 之chi 二nhị (# 亦diệc 名danh 禪Thiền 定Định 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 品phẩm )# 。
復phục 有hữu 佛Phật 緣duyên 菩Bồ 薩Tát 緣duyên 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 緣duyên 眾chúng 生sanh 緣duyên 等đẳng 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 緣duyên 者giả 。 謂vị 先tiên 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 以dĩ 禪thiền 定định 意ý 與dữ 彼bỉ 慈từ 故cố 。 或hoặc 有hữu 知tri 識thức 客khách 寄ký 近cận 住trụ 。 以dĩ 己kỷ 聚tụ 落lạc 如như 他tha 聚tụ 落lạc 。 乃nãi 至chí 於ư 此thử 。 一nhất 方phương 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 汝nhữ 緣duyên 十thập 方phương 佛Phật 等đẳng 亦diệc 無vô 厭yếm 怠đãi 。 如như 金kim 剛cang 幢tràng 。 迴hồi 向hướng 中trung 說thuyết 。 具cụ 足túc 修tu 習tập 。 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 若nhược 所sở 見kiến 色sắc 對đối 治trị 於ư 愛ái 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 對đối 治trị 於ư 愛ái 。 則tắc 無vô 罪tội 犯phạm 。 是thị 淨tịnh 是thị 善thiện 。 最tối 上thượng 光quang 潔khiết 超siêu 諸chư 妙diệu 樂lạc 。 生sanh 適thích 悅duyệt 意ý 起khởi 淨tịnh 信tín 樂nhạo 。 發phát 生sanh 踊dũng 躍dược 安an 住trụ 極cực 喜hỷ 。 於ư 分phân 別biệt 心tâm 不bất 生sanh 退thoái 惱não 。 心tâm 意ý 調điều 柔nhu 諸chư 根căn 猛mãnh 利lợi 。 常thường 受thọ 妙diệu 樂lạc 。 如như 是thị 迴hồi 向hướng 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 轉chuyển 復phục 迴hồi 向hướng 諸chư 佛Phật 般Bát 若Nhã 。 而nhi 得đắc 具cụ 足túc 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 佛Phật 妙diệu 樂lạc 行hành 。 然nhiên 未vị 同đồng 佛Phật 得đắc 善thiện 攝nhiếp 受thọ 三tam 摩ma 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 是thị 力lực 能năng 展triển 轉chuyển 得đắc 佛Phật 無vô 量lượng 妙diệu 樂lạc 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 佛Phật 解giải 脫thoát 樂nhạo/nhạc/lạc 。 攝nhiếp 受thọ 無vô 量lượng 佛Phật 神thần 通thông 樂nhạo/nhạc/lạc 。 得đắc 善thiện 攝nhiếp 受thọ 無vô 數số 諸chư 佛Phật 。 無vô 著trước 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 。 得đắc 佛Phật 自tự 在tại 。 如như 彼bỉ 牛ngưu 王vương 所sở 至chí 遠viễn 近cận 速tốc 疾tật 妙diệu 樂lạc 。 畢tất 竟cánh 獲hoạch 得đắc 無vô 量lượng 佛Phật 力lực 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 。 寂tịch 靜tĩnh 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 無vô 著trước 行hành 而nhi 常thường 等đẳng 引dẫn 得đắc 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 二nhị 集tập 行hành 無vô 瞋sân 妙diệu 樂lạc 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 以dĩ 如như 是thị 。 善thiện 根căn 迴hồi 向hướng 如Như 來Lai 。 迴hồi 向hướng 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 謂vị 於ư 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 圓viên 滿mãn 者giả 。 迴hồi 向hướng 圓viên 滿mãn 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 未vị 清thanh 淨tịnh 者giả 。 深thâm 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 未vị 成thành 辦biện 者giả 。 為vi 令linh 成thành 辦biện 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 猶do 若nhược 金kim 剛cang 。 令linh 一Nhất 切Thiết 智Trí 鎧khải 無vô 有hữu 退thoái 屈khuất 。 若nhược 令linh 一Nhất 切Thiết 智Trí 鎧khải 無vô 退thoái 屈khuất 者giả 。 則tắc 於ư 菩Bồ 提Đề 妙diệu 樂lạc 隨tùy 所sở 輕khinh 安an 。 於ư 諸chư 善thiện 道đạo 無vô 所sở 退thoái 向hướng 。 平bình 等đẳng 安an 住trụ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 圓viên 滿mãn 大đại 願nguyện 。 修tu 習tập 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。 了liễu 知tri 菩Bồ 薩Tát 利lợi 根căn 神thần 通thông 。 由do 斯tư 善thiện 根căn 證chứng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 以dĩ 如như 是thị 善thiện 根căn 義nghĩa 故cố 。 迴hồi 向hướng 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 若nhược 學học 佛Phật 教giáo 者giả 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 等đẳng 。 亦diệc 以dĩ 善thiện 根căn 。 如như 是thị 迴hồi 向hướng 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 聞văn 佛Phật 法Pháp 聲thanh 。 及cập 賢hiền 聖thánh 眾chúng 為vi 作tác 尊tôn 重trọng 。 以dĩ 此thử 善thiện 根căn 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 所sở 謂vị 念niệm 佛Phật 圓viên 滿mãn 迴hồi 向hướng 。 念niệm 法pháp 方phương 便tiện 迴hồi 向hướng 。 尊tôn 重trọng 聖thánh 眾chúng 迴hồi 向hướng 。 不bất 離ly 見kiến 佛Phật 迴hồi 向hướng 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 迴hồi 向hướng 。 通thông 達đạt 佛Phật 法Pháp 迴hồi 向hướng 。 所sở 修tu 無vô 量lượng 。 功công 德đức 迴hồi 向hướng 。 清thanh 淨tịnh 一nhất 切thiết 。 神thần 通thông 善thiện 根căn 迴hồi 向hướng 。 斷đoạn 諸chư 法pháp 疑nghi 迴hồi 向hướng 。 是thị 為vi 於ư 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 等đẳng 。 學học 佛Phật 教giáo 者giả 之chi 所sở 迴hồi 向hướng 。 又hựu 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 以dĩ 善thiện 根căn 。 迴hồi 向hướng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 謂vị 遠viễn 離ly 。 地địa 獄ngục 道đạo 迴hồi 向hướng 。 斷đoạn 除trừ 畜súc 生sanh 道đạo 迴hồi 向hướng 。 與dữ 琰diêm 摩ma 羅la 界giới 妙diệu 樂lạc 迴hồi 向hướng 。 斷đoạn 除trừ 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 迴hồi 向hướng 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 樂nhạo 欲dục 增tăng 長trưởng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 迴hồi 向hướng 。 為vi 令linh 深thâm 心tâm 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 心tâm 迴hồi 向hướng 。 不bất 謗báng 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 迴hồi 向hướng 。 畢tất 竟cánh 成thành 就tựu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 地địa 迴hồi 向hướng 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 迴hồi 向hướng 。 以dĩ 無vô 量lượng 智trí 。 迴hồi 向hướng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 所sở 有hữu 。 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 臥ngọa 具cụ 病bệnh 緣duyên 醫y 藥dược 。 於ư 身thân 承thừa 事sự 。 去khứ 來lai 坐tọa 立lập 。 種chủng 種chủng 作tác 業nghiệp 住trụ 律luật 儀nghi 道đạo 。 於ư 律luật 儀nghi 道đạo 。 不bất 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 如như 善thiện 修tu 作tác 。 密mật 緻trí 諸chư 根căn 而nhi 或hoặc 自tự 身thân 消tiêu 息tức 。 按án 摩ma 等đẳng 事sự 。 眾chúng 味vị 飲ẩm 食thực 。 若nhược 開khai 若nhược 合hợp 。 若nhược 觀quán 不bất 觀quán 。 若nhược 臥ngọa 若nhược 覺giác 。 而nhi 復phục 自tự 身thân 詣nghệ 彼bỉ 承thừa 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 緣duyên 平bình 等đẳng 相tương 應ứng 者giả 無vô 不bất 迴hồi 向hướng 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 智trí 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 利lợi 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 意ý 常thường 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 發phát 起khởi 善thiện 根căn 。 遠viễn 離ly 憍kiêu 逸dật 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 令linh 諸chư 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 現hiện 前tiền 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 所sở 守thủ 護hộ 。 決quyết 定định 勤cần 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 道đạo 。 愛ái 樂nhạo 親thân 近cận 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 乃nãi 至chí 而nhi 能năng 修tu 習tập 。 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 速tốc 得đắc 圓viên 滿mãn 。 相tương 續tục 諸chư 行hành 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 彼bỉ 畜súc 生sanh 趣thú 者giả 。 或hoặc 以dĩ 少thiểu 飯phạn 而nhi 能năng 施thí 與dữ 。 令linh 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 得đắc 生sanh 善thiện 趣thú 。 如như 是thị 利lợi 益ích 。 解giải 脫thoát 迴hồi 向hướng 。 彼bỉ 畜súc 生sanh 者giả 。 是thị 為vi 苦khổ 海hải 。 是thị 苦khổ 所sở 取thủ 。 是thị 為vi 苦khổ 蘊uẩn 。 是thị 名danh 苦khổ 受thọ 。 是thị 為vi 苦khổ 聚tụ 。 是thị 苦khổ 遷thiên 流lưu 。 是thị 苦khổ 邊biên 際tế 。 是thị 苦khổ 根căn 本bổn 。 是thị 苦khổ 依y 處xứ 。 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 不bất 退thoái 迴hồi 向hướng 。 又hựu 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 緣duyên 者giả 。 謂vị 於ư 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 作tác 意ý 。 由do 先tiên 所sở 作tác 。 善thiện 根căn 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 迴hồi 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 不bất 墮đọa 輪luân 迴hồi 離ly 諸chư 險hiểm 難nạn 得đắc 佛Phật 妙diệu 樂lạc 現hiện 前tiền 無vô 礙ngại 超siêu 輪luân 迴hồi 海hải 永vĩnh 斷đoạn 相tương 續tục 照chiếu 明minh 佛Phật 法Pháp 。 起khởi 大đại 慈từ 故cố 。 如như 最tối 勝thắng 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 慈từ 悲bi 藏tạng 伽già 陀đà 云vân 。
是thị 金Kim 光Quang 明Minh 。 最tối 勝thắng 金kim 鼓cổ 。 所sở 出xuất 妙diệu 聲thanh 。
遍biến 三Tam 千Thiên 界Giới 。 能năng 息tức 地địa 獄ngục 。 及cập 焰diễm 摩ma 羅la 。
乃nãi 至chí 人nhân 中trung 。 貧bần 窮cùng 苦khổ 等đẳng 。 又hựu 此thử 金kim 鼓cổ 。
滅diệt 除trừ 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 障chướng 惱não 。 亦diệc 願nguyện 眾chúng 生sanh 。
得đắc 除trừ 恐khủng 怖bố 。 如như 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 。 寂tịch 靜tĩnh 無vô 畏úy 。
如như 諸chư 聖thánh 人nhân 。 處xử 生sanh 死tử 海hải 。 修tu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。
如như 彼bỉ 所sở 得đắc 。 勝thắng 慧tuệ 等đẳng 持trì 。 及cập 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。
功công 德đức 大đại 海hải 。 又hựu 此thử 鼓cổ 音âm 。 願nguyện 諸chư 眾chúng 生sanh 。
獲hoạch 斯tư 梵Phạm 響hưởng 。 如như 佛Phật 證chứng 已dĩ 。 勝thắng 妙diệu 菩Bồ 提Đề 。
轉chuyển 淨tịnh 法Pháp 輪luân 。 住trụ 無vô 數số 劫kiếp 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 。
滅diệt 貪tham 瞋sân 癡si 。 煩phiền 惱não 眾chúng 苦khổ 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。
住trụ 於ư 惡ác 道đạo 。 為vị 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 身thân 常thường 洞đỗng 然nhiên 。
聞văn 斯tư 鼓cổ 音âm 。 如như 教giáo 誨hối 言ngôn 。 令linh 歸quy 佛Phật 寶bảo 。
又hựu 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 宿túc 住trụ 念niệm 。 於ư 百bách 千thiên 億ức 。
俱câu 胝chi 生sanh 中trung 。 念niệm 牢lao 尼ni 尊tôn 。 聞văn 甚thậm 深thâm 教giáo 。
又hựu 此thử 鼓cổ 音âm 。 常thường 得đắc 近cận 佛Phật 。 淨tịnh 脩tu 善thiện 行hành 。
遠viễn 離ly 罪tội 惡ác 。 乃nãi 至chí 偈kệ 云vân 。 又hựu 諸chư 剎sát 土độ 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 息tức 除trừ 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 諸chư 苦khổ 。
又hựu 若nhược 眾chúng 生sanh 。 身thân 分phần/phân 下hạ 劣liệt 。 根căn 缺khuyết 減giảm 者giả 。
普phổ 得đắc 諸chư 根căn 。 悉tất 皆giai 圓viên 滿mãn 。 若nhược 疾tật 病bệnh 者giả 。
身thân 形hình 怯khiếp 弱nhược 。 隨tùy 其kỳ 方phương 處xứ 。 無vô 所sở 依y 怙hộ 。
解giải 脫thoát 眾chúng 病bệnh 。 得đắc 獲hoạch 輕khinh 安an 。 根căn 力lực 充sung 實thật 。
又hựu 若nhược 眾chúng 生sanh 。 王vương 法pháp 所sở 加gia 。 生sanh 種chủng 種chủng 怖bố 。
及cập 多đa 憂ưu 惱não 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 苦khổ 難nạn 若nhược 至chí 。
最tối 極cực 惡ác 事sự 。 百bách 種chủng 怖bố 畏úy 。 悉tất 令linh 解giải 脫thoát 。
或hoặc 復phục 捶chúy 打đả 。 枷già 鎖tỏa 繫hệ 縛phược 。 種chủng 種chủng 苦khổ 具cụ 。
逼bức 切thiết 其kỳ 身thân 。 又hựu 復phục 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 種chủng 類loại 。
憂ưu 畏úy 愁sầu 歎thán 。 間gian 擾nhiễu 其kỳ 心tâm 。 牢lao 獄ngục 繫hệ 閉bế 。
打đả 撻thát 楚sở 毒độc 。 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。 被bị 臨lâm 刑hình 者giả 。
遽cự 活hoạt 軀khu 命mạng 。 眾chúng 苦khổ 雖tuy 至chí 。 得đắc 無vô 怖bố 懼cụ 。
又hựu 若nhược 眾chúng 生sanh 。 飢cơ 渴khát 逼bức 惱não 。 令linh 得đắc 上thượng 味vị 。
美mỹ 膳thiện 飲ẩm 食thực 。 盲manh 者giả 備bị 覩đổ 。 眾chúng 妙diệu 色sắc 相tướng 。
聾lung 者giả 得đắc 聞văn 。 適thích 意ý 音âm 響hưởng 。 彼bỉ 裸lõa 形hình 者giả 。
得đắc 細tế 軟nhuyễn 衣y 。 貧bần 窶lụ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 眾chúng 伏phục 藏tạng 。
倉thương 庫khố 豐phong 饒nhiêu 。 眾chúng 寶bảo 嚴nghiêm 飾sức 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
獲hoạch 斯tư 妙diệu 樂lạc 。 無vô 一nhất 眾chúng 生sanh 。 受thọ 諸chư 苦khổ 報báo 。
諸chư 相tướng 端đoan 嚴nghiêm 。 人nhân 所sở 樂nhạo 見kiến 。 飲ẩm 膳thiện 豐phong 饒nhiêu 。
福phước 德đức 具cụ 足túc 。 常thường 得đắc 受thọ 用dụng 。 無vô 量lượng 妙diệu 樂lạc 。
箜không 篌hầu 簫tiêu 笛địch 。 眾chúng 妙diệu 音âm 聲thanh 。 隨tùy 彼bỉ 心tâm 念niệm 。
應ứng 時thời 現hiện 前tiền 。 念niệm 水thủy 即tức 現hiện 。 清thanh 淨tịnh 池trì 沼chiểu 。
金kim 色sắc 蓮liên 華hoa 。 及cập 優ưu 鉢bát 羅la 。 遍biến 覆phú 其kỳ 上thượng 。
隨tùy 彼bỉ 心tâm 念niệm 。 應ứng 時thời 現hiện 前tiền 。 乃nãi 至chí 偈kệ 云vân 。
塗đồ 香hương 花hoa 鬘man 。 和hòa 合hợp 末mạt 香hương 。 每mỗi 日nhật 三tam 時thời 。
從tùng 樹thụ 而nhi 雨vũ 。 眾chúng 生sanh 取thủ 已dĩ 。 咸hàm 生sanh 喜hỷ 悅duyệt 。
供cúng 養dường 十thập 方phương 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。
菩Bồ 提Đề 妙diệu 法Pháp 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。
諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 得đắc 離ly 一nhất 切thiết 。 卑ty 下hạ 種chủng 族tộc 。
及cập 八bát 難nạn 處xứ 。 常thường 值trị 無vô 難nạn/nan 。 最tối 勝thắng 中trung 王vương 。
常thường 得đắc 親thân 近cận 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 乃nãi 至chí 偈kệ 云vân 。
願nguyện 諸chư 女nữ 人nhân 。 得đắc 為vi 男nam 子tử 。 剛cang 健kiện 勇dũng 猛mãnh 。
智trí 慧tuệ 聰thông 利lợi 。 而nhi 常thường 修tu 行hành 。 諸chư 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 在tại 寶bảo 樹thụ 下hạ 。
處xứ 琉lưu 璃ly 座tòa 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 圍vi 繞nhiễu 恭cung 敬kính 。
聞văn 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。
論luận 曰viết 。 此thử 略lược 明minh 慈từ 行hành 對đối 治trị 於ư 瞋sân 。 以dĩ 緣duyên 生sanh 觀quán 對đối 治trị 於ư 癡si 。 今kim 當đương 說thuyết 是thị 中trung 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 有hữu 稻đạo 稈# 經kinh 說thuyết 。 云vân 何hà 內nội 緣duyên 生sanh 法pháp 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 因nhân 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 若nhược 無vô 無vô 明minh 。 則tắc 知tri 無vô 有hữu 行hành 。 乃nãi 至chí 若nhược 無vô 有hữu 生sanh 。 則tắc 知tri 無vô 有hữu 老lão 死tử 。 又hựu 若nhược 實thật 無vô 明minh 滅diệt 則tắc 行hành 滅diệt 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 生sanh 滅diệt 則tắc 老lão 死tử 滅diệt 。 又hựu 彼bỉ 無vô 明minh 。 不bất 念niệm 我ngã 從tùng 行hành 起khởi 。 行hành 亦diệc 不bất 念niệm 我ngã 從tùng 無vô 明minh 得đắc 起khởi 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 生sanh 亦diệc 不bất 念niệm 我ngã 從tùng 老lão 死tử 得đắc 起khởi 。 老lão 死tử 亦diệc 不bất 念niệm 我ngã 從tùng 生sanh 得đắc 起khởi 若nhược 實thật 無vô 明minh 起khởi 者giả 。 則tắc 行hành 起khởi 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 生sanh 起khởi 則tắc 老lão 死tử 起khởi 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 應ưng 知tri 是thị 為vi 。 內nội 緣duyên 生sanh 法pháp 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 因nhân 。 復phục 何hà 內nội 緣duyên 生sanh 法pháp 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 緣duyên 。 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 空không 識thức 等đẳng 界giới 。 和hòa 合hợp 於ư 內nội 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 緣duyên 。 云vân 何hà 地địa 界giới 。 謂vị 令linh 此thử 身thân 聚tụ 集tập 而nhi 轉chuyển 。 堅kiên 硬ngạnh 為vi 性tánh 。 說thuyết 為vi 地địa 界giới 。 又hựu 若nhược 令linh 身thân 攝nhiếp 持trì 造tạo 作tác 。 說thuyết 為vi 水thủy 界giới 。 又hựu 若nhược 令linh 身thân 煖noãn 性tánh 現hiện 前tiền 飲ẩm 食thực 成thành 熟thục 。 說thuyết 為vi 火hỏa 界giới 。 又hựu 若nhược 於ư 身thân 造tạo 出xuất 入nhập 息tức 。 說thuyết 為vi 風phong 界giới 。 又hựu 若nhược 於ư 身thân 中trung 有hữu 竅khiếu 隙khích 。 說thuyết 為vi 空không 界giới 。 謂vị 此thử 名danh 色sắc 猶do 如như 交giao 蘆lô 。 令linh 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 繫hệ 屬thuộc 。 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 。 說thuyết 為vi 識thức 界giới 。 若nhược 非phi 此thử 緣duyên 者giả 。 則tắc 身thân 不bất 轉chuyển 。 若nhược 內nội 不bất 闕khuyết 地địa 界giới 。 如như 是thị 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 識thức 界giới 亦diệc 無vô 闕khuyết 減giảm 。 彼bỉ 彼bỉ 和hòa 合hợp 則tắc 身thân 定định 轉chuyển 故cố 。 然nhiên 此thử 地địa 界giới 不bất 念niệm 我ngã 能năng 令linh 身thân 堅kiên 聚tụ 。 水thủy 界giới 不bất 念niệm 我ngã 能năng 令linh 身thân 攝nhiếp 持trì 造tạo 作tác 。 火hỏa 界giới 不bất 念niệm 我ngã 能năng 令linh 身thân 溫ôn 煖noãn 飲ẩm 食thực 成thành 熟thục 。 風phong 界giới 不bất 念niệm 我ngã 能năng 於ư 身thân 作tác 出xuất 入nhập 息tức 。 空không 界giới 不bất 念niệm 我ngã 能năng 於ư 身thân 中trung 成thành 竅khiếu 隙khích 。 識thức 界giới 不bất 念niệm 我ngã 為vi 緣duyên 生sanh 由do 是thị 緣duyên 故cố 。 身thân 定định 得đắc 轉chuyển 。 又hựu 此thử 地địa 界giới 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 者giả 無vô 意ý 生sanh 無vô 儒nho 童đồng 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 亦diệc 非phi 非phi 男nam 。 亦diệc 非phi 非phi 女nữ 無vô 自tự 在tại 無vô 主chủ 宰tể 無vô 此thử 無vô 彼bỉ 。 及cập 無vô 所sở 有hữu 。 如như 是thị 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 識thức 界giới 亦diệc 復phục 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 者giả 無vô 意ý 生sanh 無vô 儒nho 童đồng 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 亦diệc 非phi 非phi 男nam 。 亦diệc 非phi 非phi 女nữ 無vô 自tự 在tại 無vô 主chủ 宰tể 無vô 此thử 無vô 彼bỉ 。 及cập 無vô 所sở 有hữu 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 者giả 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 於ư 此thử 六lục 界giới 之chi 中trung 。 起khởi 一nhất 想tưởng 合hợp 想tưởng 堅kiên 固cố 想tưởng 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 想tưởng 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 意ý 生sanh 儒nho 童đồng 想tưởng 自tự 在tại 主chủ 宰tể 等đẳng 想tưởng 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 無vô 智trí 。 說thuyết 為vi 無vô 明minh 。 由do 此thử 無vô 明minh 。 謂vị 實thật 有hữu 境cảnh 。 起khởi 貪tham 瞋sân 癡si 。 即tức 彼bỉ 貪tham 瞋sân 癡si 境cảnh 。 此thử 說thuyết 為vi 行hành 。 於ư 事sự 表biểu 了liễu 。 此thử 說thuyết 為vi 識thức 。 識thức 俱câu 生sanh 時thời 彼bỉ 四tứ 取thủ 蘊uẩn 。 說thuyết 為vi 名danh 色sắc 。 又hựu 此thử 名danh 色sắc 所sở 依y 諸chư 根căn 。 說thuyết 為vi 六lục 處xứ 。 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 。 此thử 說thuyết 為vi 觸xúc 。 由do 觸xúc 領lãnh 納nạp 。 此thử 說thuyết 為vi 受thọ 。 受thọ 耽đam 著trước 故cố 。 此thử 說thuyết 名danh 愛ái 。 愛ái 深thâm 廣quảng 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 取thủ 。 取thủ 能năng 生sanh 有hữu 。 有hữu 復phục 生sanh 因nhân 。 由do 是thị 蘊uẩn 起khởi 名danh 生sanh 。 蘊uẩn 熟thục 為vi 老lão 。 蘊uẩn 滅diệt 名danh 死tử 。 癡si 瞋sân 染nhiễm 著trước 畏úy 死tử 名danh 憂ưu 。 追truy 感cảm 傷thương 歎thán 名danh 悲bi 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 不bất 常thường 領lãnh 納nạp 名danh 苦khổ 。 作tác 意ý 和hòa 合hợp 極cực 苦khổ 名danh 惱não 。 如như 是thị 引dẫn 生sanh 隨tùy 煩phiền 惱não 等đẳng 。 乃nãi 至chí 總tổng 略lược 。
大Đại 乘Thừa 集Tập 菩Bồ 薩Tát 學Học 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 五ngũ