Đại Thừa Đạo Can Kinh Tùy Thính Sớ –

大Đại 乘Thừa 稻Đạo 芉Can 經Kinh 隨Tùy 聽Thính 疏Sớ

唐Đường 法Pháp 成Thành 撰Soạn

大Đại 乘Thừa 稻Đạo 芉Can 經Kinh 隨Tùy 聽Thính 疏Sớ/sơ

沙Sa 門Môn 法Pháp 成thành 集tập

將tương 釋thích 此thử 經Kinh 。 總tổng 以dĩ 五ngũ 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 立lập 所sở 宗tông 。 二nhị 明minh 歸quy 乘thừa 。 三Tam 明Minh 歸quy 分phần/phân 。 四tứ 辯biện 歸quy 藏tạng 。 第đệ 五ngũ 解giải 釋thích 。 如như 是thị 五ngũ 義nghĩa 。 依y 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 及cập 以dĩ 諸chư 論luận 。 今kim 當đương 略lược 釋thích 。

第đệ 一nhất 言ngôn 立lập 所sở 宗tông 者giả 。 世thế 間gian 宗tông 見kiến 。 雖tuy 有hữu 無vô 量lượng 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 。 一nhất 外ngoại 。 二nhị 內nội 。 彼bỉ 外ngoại 宗tông 見kiến 。 有hữu 九cửu 十thập 六lục 。 束thúc 而nhi 言ngôn 之chi 。 有hữu 十thập 六lục 論luận 。 是thị 故cố 瑜du 伽già 論luận 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 有hữu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 三tam 地địa 內nội 云vân 嗢ốt 柁đả 南nam 曰viết 。 執chấp 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 顯hiển 了liễu 有hữu 去khứ 來lai 。 我ngã 常thường 宿túc 作tác 因nhân 。 自tự 在tại 等đẳng 害hại 法pháp 。 是thị 無vô 邊biên 憍kiêu 亂loạn 。 計kế 無vô 因nhân 斷đoạn 空không 。 最tối 勝thắng 淨tịnh 吉cát 祥tường 。 名danh 十thập 六lục 異dị 論luận 。 彼bỉ 長trường/trưởng 行hành 解giải 釋thích 云vân 。 由do 十thập 六lục 種chủng 異dị 論luận 差sai 別biệt 。 顯hiển 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 應ưng 知tri 。 何hà 等đẳng 十thập 六lục 。 一nhất 因nhân 中trung 有hữu 果quả 論luận 。 二nhị 從tùng 緣duyên 顯hiển 了liễu 論luận 。 三tam 去khứ 來lai 實thật 有hữu 論luận 。 四tứ 計kế 我ngã 論luận 。 五ngũ 計kế 常thường 論luận 。 六lục 宿túc 作tác 因nhân 論luận 。 七thất 計kế 自tự 在tại 等đẳng 為vi 作tác 者giả 論luận 。 八bát 害hại 為vi 正Chánh 法Pháp 論luận 。 九cửu 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 論luận 。 十thập 不bất 死tử 憍kiêu 亂loạn 論luận 。 十thập 一nhất 無vô 因nhân 見kiến 論luận 。 十thập 二nhị 斷đoạn 見kiến 論luận 。 十thập 三tam 空không 見kiến 論luận 。 十thập 四tứ 妄vọng 計kế 最tối 勝thắng 論luận 。 十thập 五ngũ 妄vọng 計kế 清thanh 淨tịnh 論luận 。 十thập 六lục 妄vọng 計kế 吉cát 祥tường 論luận 。 如như 是thị 諸chư 論luận 究cứu 竟cánh 而nhi 歸quy 二nhị 種chủng 之chi 見kiến 。 一nhất 斷đoạn 。 二nhị 常thường 。 此thử 十thập 六lục 論luận 所sở 有hữu 立lập 破phá 文văn 繁phồn 不bất 述thuật 。 如như 瑜du 伽già 論luận 二nhị 廣quảng 明minh 。 言ngôn 內nội 宗tông 者giả 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 。 二nhị 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 言ngôn 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 者giả 大đại 師sư 在tại 同đồng 一nhất 師sư 學học 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 為vi 諸chư 師sư 等đẳng 情tình 見kiến 不bất 同đồng 遂toại 分phần/phân 多đa 部bộ 。 或hoặc 有hữu 諸chư 論luận 本bổn 末mạt 合hợp 說thuyết 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 或hoặc 有hữu 論luận 說thuyết 而nhi 本bổn 及cập 末mạt 有hữu 二nhị 十thập 部bộ 。 廣quảng 如như 二nhị 種chủng 宗tông 輪luân 論luận 說thuyết 。 如như 是thị 小Tiểu 乘Thừa 部bộ 執chấp 雖tuy 多đa 。 畢tất 竟cánh 歸quy 依y 皆giai 同đồng 一nhất 見kiến 。 何hà 者giả 是thị 一nhất 。 謂vị 執chấp 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 實thật 體thể 性tánh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 蘊uẩn 界giới 處xứ 體thể 皆giai 實thật 故cố 。 若nhược 蘊uẩn 等đẳng 體thể 實thật 是thị 無vô 者giả 。 世Thế 尊Tôn 不bất 說thuyết 諸chư 大đại 種chủng 等đẳng 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 又hựu 若nhược 色sắc 等đẳng 法pháp 猶do 如như 兔thố 角giác 。 非phi 真chân 實thật 有hữu 唯duy 有hữu 識thức 者giả 。 為vi 本bổn 無vô 故cố 。 內nội 心tâm 變biến 現hiện 有hữu 色sắc 等đẳng 法pháp 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 若nhược 無vô 有hữu 因nhân 不bất 能năng 生sanh 故cố 。 又hựu 若nhược 無vô 因nhân 心tâm 能năng 現hiện 者giả 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 石thạch 女nữ 兒nhi 等đẳng 亦diệc 應ưng 可khả 得đắc 。 又hựu 破phá 外ngoại 境cảnh 故cố 。 而nhi 折chiết 麁thô 法pháp 至chí 於ư 極cực 微vi 。 又hựu 彼bỉ 極cực 微vi 有hữu 方phương 分phần/phân 故cố 不bất 成thành 實thật 故cố 。 言ngôn 唯duy 識thức 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 分phần/phân 折chiết 識thức 心tâm 前tiền 後hậu 諸chư 分phần/phân 不bất 成thành 。 實thật 有hữu 同đồng 一nhất 遇ngộ 故cố 。 不bất 應ưng 而nhi 作tác 。 如như 是thị 之chi 言ngôn 。 唯duy 有hữu 內nội 心tâm 而nhi 無vô 外ngoại 境cảnh 。 又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 各các 別biệt 而nhi 說thuyết 內nội 外ngoại 緣duyên 起khởi 緣duyên 性tánh 二nhị 種chủng 法pháp 故cố 。 心tâm 及cập 外ngoại 境cảnh 是thị 真chân 實thật 有hữu 。 而nhi 諸chư 經kinh 中trung 而nhi 無vô 外ngoại 境cảnh 唯duy 識thức 心tâm 者giả 。 彼bỉ 欲dục 為vi 遮già 常thường 見kiến 等đẳng 。 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 中trung 乘thừa 宗tông 見kiến 與dữ 小Tiểu 乘Thừa 同đồng 。 二nhị 俱câu 合hợp 說thuyết 總tổng 名danh 小Tiểu 乘Thừa 。 故cố 不bất 別biệt 論luận 。 餘dư 有hữu 立lập 破phá 。 文văn 繁phồn 不bất 述thuật 。 言ngôn 大Đại 乘Thừa 宗tông 者giả 亦diệc 有hữu 三tam 別biệt 。 一nhất 依y 經kinh 中trung 宗tông 。 亦diệc 名danh 勝thắng 義nghĩa 皆giai 宗tông 空không 。 亦diệc 云vân 破phá 相tương/tướng 宗tông 。 二nhị 唯duy 識thức 中trung 宗tông 。 亦diệc 名danh 應ưng 理lý 圓viên 實thật 宗tông 。 亦diệc 云vân 立lập 相tương/tướng 宗tông 。 三tam 依y 論luận 中trung 宗tông 。 亦diệc 名danh 法pháp 性tánh 圓viên 融dung 宗tông 。 亦diệc 云vân 法pháp 性tánh 宗tông 。 言ngôn 依y 經kinh 中trung 宗tông 者giả 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 六lục 百bách 歲tuế 來lai 。 部bộ 執chấp 競cạnh 興hưng 。 多đa 著trước 有hữu 見kiến 。 謗báng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 毀hủy 滅diệt 真chân 宗tông 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 國quốc 。 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 號hiệu 為vi 龍long 猛mãnh 。 證chứng 極Cực 喜Hỷ 地Địa 。 為vi 破phá 有hữu 見kiến 。 依y 大đại 般Bát 若Nhã 等đẳng 大Đại 乘Thừa 之chi 經kinh 造tạo 中trung 論luận 等đẳng 。 後hậu 彼bỉ 師sư 弟đệ 子tử 聖thánh 提đề 婆bà 等đẳng 諸chư 大đại 論luận 抄sao 。 亦diệc 造tạo 百bách 論luận 等đẳng 。 廣quảng 闡xiển 大đại 義nghĩa 。 是thị 故cố 因nhân 茲tư 有hữu 此thử 宗tông 。 起khởi 此thử 宗tông 見kiến 。 云vân 何hà 以dĩ 三tam 無vô 性tánh 為vi 真chân 了liễu 義nghĩa 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 世thế 俗tục 故cố 有hữu 。 勝thắng 義nghĩa 故cố 空không 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 緣duyên 生sanh 有hữu 故cố 。 故cố 名danh 世thế 俗tục 。 即tức 彼bỉ 緣duyên 生sanh 即tức 彼bỉ 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 空không 故cố 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 勝thắng 義nghĩa 世thế 俗tục 其kỳ 體thể 不bất 異dị 。 體thể 不bất 異dị 故cố 非phi 空không 非phi 有hữu 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 是thị 中trung 道Đạo 理lý 。 得đắc 中trung 道đạo 故cố 不bất 住trụ 二nhị 邊biên 。 雖tuy 依y 世thế 俗tục 有hữu 所sở 遣khiển 。 修tu 由do 觀quán 勝thắng 義nghĩa 而nhi 無vô 所sở 得đắc 。 止Chỉ 觀Quán 雙song 行hành 成thành 無vô 住trụ 道đạo 故cố 。 依y 世thế 俗tục 說thuyết 有hữu 三tam 性tánh 。 若nhược 勝thắng 義nghĩa 諦đế 三tam 無vô 性tánh 皆giai 無vô 。 由do 執chấp 世thế 俗tục 故cố 說thuyết 生sanh 死tử 。 令linh 出xuất 離ly 故cố 說thuyết 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 故cố 無vô 三tam 性tánh 名danh 。 真chân 了liễu 義nghĩa 更cánh 有hữu 立lập 破phá 。 文văn 繁phồn 不bất 述thuật 。 言ngôn 唯duy 識thức 中trung 宗tông 者giả 。 既ký 有hữu 如như 是thị 。 前tiền 宗tông 起khởi 故cố 。 由do 是thị 眾chúng 生sanh 。 復phục 著trước 空không 見kiến 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 九cửu 百bách 年niên 初sơ 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 而nhi 出xuất 於ư 世thế 。 位vị 登đăng 初Sơ 地Địa 得đắc 法Pháp 光quang 定định 。 破phá 空không 見kiến 故cố 造tạo 瑜du 伽già 等đẳng 論luận 。 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 有hữu 異dị 母mẫu 弟đệ 。 號hiệu 為vi 世thế 親thân 。 位vị 階giai 加gia 行hành 。 亦diệc 造tạo 三tam 十thập 論luận 等đẳng 。 竪thụ 立lập 唯duy 識thức 。 故cố 此thử 宗tông 起khởi 。 此thử 宗tông 見kiến 云vân 何hà 。 謂vị 色sắc 等đẳng 外ngoại 法pháp 非phi 真chân 實thật 有hữu 。 唯duy 識thức 變biến 現hiện 。 世thế 間gian 及cập 論luận 所sở 說thuyết 有hữu 我ngã 及cập 法pháp 種chủng 種chủng 。 皆giai 是thị 內nội 識thức 轉chuyển 。 似tự 外ngoại 境cảnh 我ngã 法pháp 。 分phân 別biệt 重trọng/trùng 集tập 力lực 故cố 。 諸chư 識thức 生sanh 時thời 變biến 似tự 我ngã 法pháp 。 此thử 我ngã 法pháp 相tướng 雖tuy 在tại 內nội 識thức 。 而nhi 由do 分phân 別biệt 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 而nhi 無vô 有hữu 境cảnh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 現hiện 見kiến 麁thô 相tương/tướng 微vi 塵trần 集tập 成thành 。 而nhi 彼bỉ 微vi 塵trần 。 有hữu 六lục 方phương 分phần/phân 。 不bất 成thành 彼bỉ 故cố 無vô 外ngoại 境cảnh 。 如như 目mục 有hữu 翳ế 於ư 虛hư 空không 中trung 。 見kiến 垂thùy 髮phát 等đẳng 。 又hựu 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 諸chư 勝thắng 最tối 子tử 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 又hựu 密mật 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 內nội 外ngoại 一nhất 切thiết 物vật 。 所sở 見kiến 唯duy 自tự 心tâm 。 眾chúng 生sanh 心tâm 二nhị 性tánh 。 能năng 取thủ 及cập 所sở 取thủ 。 心tâm 體thể 有hữu 二nhị 門môn 。 即tức 心tâm 見kiến 二nhị 物vật 。 凡phàm 夫phu 性tánh 迷mê 惑hoặc 。 於ư 自tự 不bất 能năng 了liễu 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 外ngoại 無vô 有hữu 物vật 唯duy 識thức 變biến 現hiện 。 又hựu 彼bỉ 識thức 心tâm 常thường 相tương 續tục 起khởi 。 是thị 真chân 實thật 有hữu 得đắc 轉chuyển 依y 時thời 。 亦diệc 有hữu 遠viễn 離ly 能năng 取thủ 無vô 二nhị 正chánh 智trí 實thật 有hữu 非phi 無vô 。 又hựu 立lập 三tam 性tánh 教giáo 為vi 真chân 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 由do 二nhị 諦đế 故cố 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 於ư 三tam 性tánh 中trung 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 其kỳ 性tánh 都đô 無vô 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 離ly 妄vọng 真chân 實thật 。 所sở 執chấp 無vô 故cố 。 空không 而nhi 非phi 有hữu 。 依y 圓viên 存tồn 故cố 。 有hữu 而nhi 非phi 空không 。 非phi 有hữu 非phi 空không 。 是thị 中trung 道Đạo 理lý 。 由do 迷mê 圓viên 成thành 於ư 依y 他tha 智trí 成thành 計kế 所sở 執chấp 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 。 由do 見kiến 圓viên 成thành 悟ngộ 依y 他tha 智trí 如như 幻huyễn 非phi 真chân 離ly 此thử 所sở 執chấp 。 故cố 知tri 定định 有hữu 依y 圓viên 二nhị 性tánh 為vi 遣khiển 執chấp 故cố 說thuyết 三tam 無vô 性tánh 非phi 他tha 等đẳng 。 其kỳ 性tánh 都đô 無vô 故cố 說thuyết 三tam 性tánh 為vi 真chân 了liễu 義nghĩa 。 餘dư 有hữu 立lập 破phá 。 如như 二nhị 十thập 三tam 十thập 等đẳng 論luận 所sở 明minh 。 言ngôn 依y 論luận 中trung 宗tông 者giả 。 為vi 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 有hữu 一nhất 弟đệ 子tử 。 名danh 曰viết 那na 多đa 落lạc 尸thi 多đa 。 依y 於ư 無vô 著trước 所sở 造tạo 瑜du 伽già 撰soạn 中trung 宗tông 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng 論luận 。 立lập 世thế 俗tục 法pháp 同đồng 唯duy 識thức 宗tông 。 若nhược 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 而nhi 即tức 同đồng 於ư 勝thắng 義nghĩa 皆giai 空không 。 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 若nhược 離ly 識thức 心tâm 外ngoại 有hữu 境cảnh 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 識thức 了liễu 境cảnh 時thời 。 外ngoại 境cảnh 是thị 其kỳ 識thức 自tự 性tánh 故cố 。 乃nãi 能năng 了liễu 別biệt 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 則tắc 不bất 能năng 了liễu 。 若nhược 其kỳ 識thức 心tâm 是thị 真chân 實thật 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 為vi 外ngoại 色sắc 等đẳng 是thị 識thức 性tánh 故cố 。 即tức 如như 外ngoại 境cảnh 有hữu 名danh 種chủng 相tương/tướng 。 心tâm 亦diệc 同đồng 彼bỉ 有hữu 多đa 種chủng 故cố 。 又hựu 如như 識thức 無vô 形hình 外ngoại 境cảnh 同đồng 彼bỉ 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 有hữu 此thử 二nhị 過quá 。 非phi 真chân 實thật 有hữu 。 更cánh 有hữu 所sở 立lập 。 如như 餘dư 處xứ 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 如như 是thị 。 宗tông 見kiến 差sai 別biệt 。 今kim 釋thích 此thử 經Kinh 。 唯duy 依y 經kinh 中trung 宗tông 說thuyết 如như 理lý 應ưng 思tư 。 立lập 所sở 宗tông 竟cánh 。

二nhị 言ngôn 歸quy 乘thừa 者giả 。 若nhược 論luận 法pháp 體thể 。 無vô 乘thừa 建kiến 立lập 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 根căn 器khí 差sai 別biệt 。 隨tùy 機cơ 引dẫn 導đạo 。 假giả 說thuyết 種chủng 多đa 。 雖tuy 有hữu 種chủng 多đa 。 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 三tam 種chủng 。 一nhất 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 。 二nhị 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 言ngôn 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 者giả 。 因nhân 聲thanh 悟ngộ 道đạo 而nhi 通thông 達đạt 。 故cố 名danh 聲Thanh 聞Văn 。 又hựu 有hữu 釋thích 曰viết 。 言ngôn 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 從tùng 於ư 善thiện 友hữu 而nhi 聽thính 聞văn 已dĩ 所sở 證chứng 果Quả 。 獲hoạch 令linh 他tha 聞văn 故cố 。 故cố 名danh 聲Thanh 聞Văn 。 言ngôn 乘thừa 者giả 。 運vận 載tái 之chi 義nghĩa 。 如như 下hạ 所sở 明minh 。 此thử 乘thừa 修tu 證chứng 。 為vi 根căn 劣liệt 故cố 。 四Tứ 諦Đế 之chi 中trung 。 先tiên 悟ngộ 有hữu 漏lậu 。 此thử 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 知tri 是thị 眾chúng 苦khổ 所sở 依y 之chi 處xứ 。 麁thô 而nhi 易dị 觀quán 。 即tức 悟ngộ 苦Khổ 諦Đế 。 而nhi 尋tầm 苦khổ 因nhân 即tức 能năng 了liễu 知tri 。 是thị 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 名danh 悟ngộ 集Tập 諦Đế 。 捨xả 業nghiệp 煩phiền 惱não 離ly 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 了liễu 知tri 安an 樂lạc 。 即tức 悟ngộ 滅Diệt 諦Đế 了liễu 八bát 聖thánh 道Đạo 。 是thị 滅diệt 方phương 便tiện 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 而nhi 悟ngộ 道Đạo 諦Đế 。 如như 是thị 有hữu 漏lậu 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 唯duy 有hữu 因nhân 果quả 。 此thử 中trung 無vô 有hữu 。 作tác 者giả 壽thọ 者giả 。 如như 是thị 見kiến 故cố 了liễu 人nhân 無vô 我ngã 。 又hựu 能năng 了liễu 知tri 生sanh 死tử 。 極cực 苦khổ 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 妙diệu 。 於ư 彼bỉ 二nhị 法pháp 。 捨xả 一nhất 取thủ 一nhất 。 厭yếm 怖bố 生sanh 死tử 悲bi 智trí 極cực 劣liệt 。 修tu 六Lục 度Độ 等đẳng 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 不bất 為vi 眾chúng 多đa 獨độc 為vì 己kỷ 身thân 。 取thủ 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 證chứng 現hiện 觀quán 時thời 。 若nhược 無vô 善thiện 友hữu 。 自tự 不bất 能năng 悟ngộ 四Tứ 諦Đế 真chân 性tánh 。 而nhi 根căn 鈍độn 故cố 。 故cố 名danh 下hạ 乘thừa 。 言ngôn 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 者giả 。 是thị 中trung 根căn 故cố 。 從tùng 於ư 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 門môn 入nhập 了liễu 知tri 老lão 死tử 是thị 生sanh 死tử 過quá 。 而nhi 尋tầm 此thử 因nhân 。 從tùng 生sanh 而nhi 有hữu 如như 是thị 逆nghịch 尋tầm 。 至chí 於ư 無vô 明minh 。 耳nhĩ 為vi 因nhân 果quả 。 唯duy 有hữu 緣duyên 起khởi 緣duyên 性tánh 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 了liễu 人nhân 無vô 我ngã 。 又hựu 復phục 了liễu 知tri 。 無vô 明minh 若nhược 滅diệt 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 而nhi 不bất 生sanh 故cố 。 則tắc 能năng 了liễu 知tri 緣duyên 起khởi 緣duyên 生sanh 順thuận 逆nghịch 染nhiễm 淨tịnh 。 厭yếm 背bối/bội 生sanh 死tử 。 欣hân 求cầu 淨tịnh 妙diệu 。 悲bi 智trí 劣liệt 故cố 。 修tu 六Lục 度Độ 等đẳng 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 獨độc 為vì 己kỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 利lợi 眾chúng 多đa 。 故cố 名danh 緣Duyên 覺Giác 。 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 者giả 。 為vi 根căn 勝thắng 故cố 。 於ư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 自tự 空không 寂tịch 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 了liễu 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 若nhược 世thế 俗tục 諦đế 。 了liễu 知tri 如như 幻huyễn 。 具cụ 大đại 悲bi 智trí 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 不bất 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 修tu 十thập 度độ 等đẳng 。 自tự 他tha 利lợi 滿mãn 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 知tri 地địa 及cập 果quả 證chứng 。 名danh 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 有hữu 七thất 大đại 義nghĩa 。 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 。 如như 下hạ 所sở 說thuyết 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 攝nhiếp 。 非phi 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 明minh 歸quy 乘thừa 竟cánh 。

三tam 言ngôn 歸quy 分phần/phân 者giả 。 一nhất 切thiết 聖thánh 教giáo 雖tuy 有hữu 無vô 量lượng 。 以dĩ 類loại 相tương 從tùng 。 有hữu 十thập 二nhị 分phần 。 謂vị 。 契Khế 經Kinh 。 應ưng 頌tụng 。 記ký 別biệt 。 諷phúng 頌tụng 。 自tự 說thuyết 。 緣duyên 起khởi 。 辟tịch 喻dụ 。 本bổn 事sự 。 本bổn 生sanh 。 方Phương 廣Quảng 。 未vị 曾tằng 有hữu 。 法pháp 論luận 議nghị 經kinh 也dã 。 言ngôn 契Khế 經Kinh 者giả 。 謂vị 貫quán 穿xuyên 義nghĩa 。 長trường/trưởng 行hành 直trực 說thuyết 分phần/phân 多đa 攝nhiếp 受thọ 意ý 趣thú 體thể 性tánh 。 言ngôn 應ưng 頌tụng 者giả 。 謂vị 長trường/trưởng 行hành 後hậu 宣tuyên 說thuyết 伽già 他tha 。 又hựu 略lược 標tiêu 所sở 說thuyết 。 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 言ngôn 記ký 別biệt 者giả 。 謂vị 廣quảng 分phân 別biệt 略lược 所sở 標tiêu 義nghĩa 及cập 記ký 命mạng 過quá 弟đệ 子tử 生sanh 處xứ 。 言ngôn 諷phúng 頌tụng 者giả 。 涅niết 以dĩ 句cú 記ký 。 或hoặc 以dĩ 二nhị 句cú 或hoặc 以dĩ 三tam 四tứ 五ngũ 六lục 句cú 說thuyết 。 言ngôn 自tự 說thuyết 者giả 。 謂vị 無vô 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 為vi 令linh 弟đệ 子tử 得đắc 勝thắng 解giải 故cố 。 為vi 令linh 上thượng 品phẩm 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 安an 住trụ 勝thắng 理lý 自tự 然nhiên 而nhi 說thuyết 。 如như 經kinh 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 今kim 者giả 。 自tự 然nhiên 宣tuyên 說thuyết 。 言ngôn 緣duyên 起khởi 者giả 。 謂vị 有hữu 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 如như 經kinh 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 一nhất 時thời 依y 黑hắc 麁thô 子tử 為vì 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 宣tuyên 說thuyết 法Pháp 要yếu 等đẳng 。 言ngôn 譬thí 喻dụ 者giả 。 謂vị 有hữu 譬thí 喻dụ 經kinh 。 由do 譬thí 喻dụ 故cố 隱ẩn 義nghĩa 明minh 了liễu 。 言ngôn 本bổn 事sự 者giả 。 謂vị 除trừ 本bổn 生sanh 宣tuyên 說thuyết 前tiền 際tế 。 諸chư 所sở 有hữu 事sự 。 言ngôn 本bổn 生sanh 者giả 。 謂vị 宣tuyên 說thuyết 己kỷ 身thân 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 時thời 。 自tự 本bổn 生sanh 事sự 。 言ngôn 方Phương 廣Quảng 者giả 。 謂vị 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 及cập 宣tuyên 諸chư 佛Phật 百bách 四tứ 十thập 種chủng 。 佛Phật 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 謂vị 四tứ 一nhất 切thiết 種chủng 清thanh 淨tịnh 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 種chủng 妙diệu 智trí 等đẳng 。 言ngôn 未vị 曾tằng 有hữu 法pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 若nhược 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 若nhược 在tại 家gia 者giả 。 說thuyết 希hy 奇kỳ 法pháp 。 如như 諸chư 經kinh 中trung 。 因nhân 希hy 有hữu 事sự 起khởi 於ư 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 論luận 議nghị 者giả 。 謂vị 諸chư 經Kinh 典điển 修tu 環hoàn 研nghiên 竅khiếu 摩ma [怡-台+(日/工)]# 理lý 迦ca 。 即tức 一nhất 切thiết 了liễu 義nghĩa 經kinh 皆giai 名danh 摩ma [怡-台+(日/工)]# 理lý 迦ca 。 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 今kim 此thử 經Kinh 者giả 即tức 十thập 二nhị 中trung 自tự 說thuyết 論luận 議nghị 分phần/phân 攝nhiếp 。 明minh 歸quy 分phần/phân 竟cánh 。

四tứ 言ngôn 辯biện 歸quy 藏tạng 者giả 。 如như 是thị 十thập 二nhị 。 分phần/phân 教giáo 總tổng 束thúc 為vi 三tam 。 一nhất 素tố 怛đát 攬lãm 藏tạng 。 此thử 云vân 契Khế 經Kinh 。 貫quán 穿xuyên 連liên 綴chuế 所sở 詮thuyên 定định 學học 。 契khế 理lý 契khế 機cơ 攝nhiếp 益ích 他tha 故cố 。 藏tạng 者giả 攝nhiếp 也dã 。 二nhị 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 此thử 云vân 調điều 伏phục 。 所sở 攝nhiếp 戒giới 學học 。 調điều 和hòa 三tam 業nghiệp 。 制chế 伏phục 惡ác 行hành 。 而nhi 攝nhiếp 益ích 故cố 。 三tam 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 此thử 云vân 對đối 法pháp 。 所sở 詮thuyên 惠huệ 學học 。 對đối 向hướng 涅Niết 槃Bàn 對đối 觀quán 四Tứ 諦Đế 而nhi 攝nhiếp 益ích 故cố 。 云vân 何hà 此thử 三tam 而nhi 攝nhiếp 十thập 二nhị 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 三tam 藏tạng 所sở 攝nhiếp 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 若nhược 說thuyết 契Khế 經Kinh 。 應ưng 頌tụng 。 記ký 別biệt 。 諷phúng 頌tụng 。 自tự 說thuyết 。 譬thí 喻dụ 。 本bổn 事sự 。 本bổn 生sanh 。 方Phương 廣Quảng 。 希hy 法pháp 是thị 名danh 素tố 怛đát 攬lãm 藏tạng 。 若nhược 說thuyết 因nhân 緣duyên 是thị 名danh 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 。 若nhược 說thuyết 論luận 議nghị 是thị 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 是thị 故cố 如như 是thị 十thập 二nhị 。 分phần/phân 教giáo 三tam 藏tạng 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 如như 是thị 契Khế 經Kinh 等đẳng 三tam 藏tạng 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 契Khế 經Kinh 。 應ưng 頌tụng 。 記ký 別biệt 。 諷phúng 頌tụng 。 自tự 說thuyết 。 皆giai 是thị 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 素tố 怛đát 攬lãm 藏tạng 。 緣duyên 起khởi 。 譬thí 喻dụ 。 本bổn 事sự 。 本bổn 生sanh 。 并tinh 加gia 眷quyến 屬thuộc 名danh 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 。 方Phương 廣Quảng 。 希hy 法pháp 。 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 素tố 怛đát 攬lãm 藏tạng 。 論luận 議nghị 經kinh 者giả 。 即tức 是thị 彼bỉ 二nhị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 建kiến 立lập 三tam 藏tạng 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 疑nghi 隨tùy 煩phiền 惱não 立lập 素tố 怛đát 攬lãm 藏tạng 。 對đối 墮đọa 二nhị 邊biên 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 建kiến 毘tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 。 對đối 治trị 見kiến 取thủ 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 今kim 此thử 經Kinh 者giả 即tức 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 攝nhiếp 。 辯biện 歸quy 藏tạng 竟cánh 。

第đệ 五ngũ 言ngôn 解giải 釋thích 者giả 。 經kinh 大đại 門môn 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 釋thích 題đề 目mục 。 二nhị 釋thích 本bổn 文văn 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 釋thích 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 二nhị 釋thích 稻đạo 芉can 。 三tam 釋thích 經kinh 義nghĩa 。 初sơ 言ngôn 大Đại 乘Thừa 者giả 。 以dĩ 七thất 種chủng 大đại 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 故cố 名danh 為vi 大đại 。 言ngôn 七thất 大đại 者giả 。 一nhất 所sở 緣duyên 大đại 。 二nhị 發phát 心tâm 大đại 三tam 信tín 樂nhạo 大đại 。 四tứ 思tư 惟duy 大đại 。 五ngũ 資tư 糧lương 大đại 。 六lục 時thời 大đại 。 七thất 成thành 就tựu 大đại 。 言ngôn 所sở 緣duyên 大đại 者giả 。 為vi 大đại 般Bát 若Nhã 大đại 集tập 大đại 寶bảo 積tích 經kinh 等đẳng 所sở 說thuyết 。 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 言ngôn 發phát 心tâm 大đại 者giả 。 為vi 發phát 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 言ngôn 信tín 樂nhạo 大đại 者giả 。 為vi 信tín 樂nhạo 甚thậm 深thâm 法Pháp 故cố 。 言ngôn 思tư 惟duy 大đại 者giả 。 為vi 思tư 惟duy 利lợi 樂lạc 一nhất 切thiết 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 言ngôn 資tư 糧lương 大đại 者giả 。 為vi 具cụ 福phước 智trí 二nhị 種chủng 。 大đại 功công 德đức 故cố 。 言ngôn 時thời 大đại 者giả 。 為vi 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 趣thú 菩Bồ 提Đề 故cố 。 言ngôn 成thành 就tựu 大đại 者giả 。 為vi 成thành 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 諸chư 大đại 功công 德đức 故cố 。 所sở 言ngôn 乘thừa 者giả 是thị 運vận 載tái 義nghĩa 。 猶do 如như 船thuyền 筏phiệt 。 運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。 出xuất 生sanh 死tử 海hải 。 令linh 至chí 涅Niết 槃Bàn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 二nhị 言ngôn 稻đạo 芉can 者giả 。 夫phu 一nhất 切thiết 經kinh 皆giai 以dĩ 四tứ 義nghĩa 而nhi 立lập 其kỳ 名danh 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 一nhất 處xứ 所sở 。 二nhị 人nhân 。 三tam 法pháp 。 四tứ 喻dụ 。 言ngôn 處xứ 所sở 者giả 。 如như 楞lăng 伽già 經kinh 等đẳng 。 言ngôn 約ước 人nhân 立lập 名danh 者giả 。 如như 維duy 摩ma 經kinh 等đẳng 。 言ngôn 從tùng 法pháp 立lập 名danh 者giả 。 如như 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 等đẳng 。 言ngôn 從tùng 喻dụ 立lập 名danh 者giả 。 如như 寶bảo 雲vân 經kinh 。 說thuyết 彼bỉ 經kinh 時thời 。 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 譬thí 如như 大đại 雲vân 。 悉tất 皆giai 雲vân 集tập 。 故cố 名danh 寶bảo 雲vân 。 此thử 經Kinh 亦diệc 爾nhĩ 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 觀quán 見kiến 稻đạo 芉can 。 說thuyết 此thử 法pháp 故cố 。 三tam 言ngôn 經kinh 者giả 。 准chuẩn 諸chư 經kinh 論luận 中trung 釋thích 多đa 途đồ 。 今kim 略lược 舉cử 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 常thường 義nghĩa 。 古cổ 今kim 不bất 易dị 故cố 名danh 常thường 。 二nhị 者giả 遍biến 攝nhiếp 諸chư 法pháp 稱xưng 云vân 為vi 要yếu 。 二nhị 釋thích 本bổn 文văn 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 解giải 釋thích 分phần/phân 云vân 。 夫phu 欲dục 解giải 釋thích 一nhất 切thiết 經kinh 者giả 。 應ưng 以dĩ 五ngũ 門môn 通thông 釋thích 諸chư 經kinh 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 一nhất 總tổng 攝nhiếp 門môn 。 二nhị 經kinh 之chi 所sở 詮thuyên 。 三tam 釋thích 句cú 義nghĩa 。 四tứ 辯biện 次thứ 第đệ 。 五ngũ 答đáp 難nạn/nan 。 此thử 經Kinh 亦diệc 爾nhĩ 。 亦diệc 以dĩ 五ngũ 分phần 分phần 別biệt 解giải 擇trạch 。 初sơ 門môn 之chi 中trung 復phục 分phân 為vi 七thất 。 一nhất 者giả 序tự 分phần/phân 。 二nhị 發phát 起khởi 序tự 。 三tam 所sở 知tri 事sự 。 四tứ 所sở 知tri 性tánh 。 五ngũ 所sở 知tri 果quả 。 六lục 云vân 何hà 所sở 知tri 。 七thất 經kinh 之chi 所sở 要yếu 。 初sơ 言ngôn 序tự 者giả 因nhân 義nghĩa 。 謂vị 集tập 經kinh 者giả 欲dục 令linh 聽thính 眾chúng 生sanh 其kỳ 信tín 故cố 。 故cố 列liệt 序tự 分phần/phân 。 經kinh 始thỉ 從tùng 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 至chí 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 俱câu 是thị 也dã 。 二nhị 言ngôn 發phát 起khởi 序tự 者giả 。 為vì 聽thính 法Pháp 故cố 。 應ứng 時thời 而nhi 問vấn 不bất 失thất 所sở 宜nghi 。 故cố 名danh 發phát 起khởi 序tự 。 經kinh 從tùng 爾nhĩ 時thời 具Cụ 壽thọ 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 至chí 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 三tam 言ngôn 所sở 知tri 事sự 者giả 。 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 。 之chi 法pháp 順thuận 流lưu 逆nghịch 流lưu 是thị 智trí 境cảnh 故cố 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 種chủng 法pháp 性tánh 。 順thuận 流lưu 法pháp 中trung 復phục 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 煩phiền 惱não 。 二nhị 者giả 是thị 業nghiệp 。 三tam 者giả 是thị 苦khổ 。 故cố 因nhân 緣duyên 論luận 云vân 。 初sơ 八bát 死tử 煩phiền 惱não 。 二nhị 及cập 十thập 是thị 業nghiệp 。 餘dư 七thất 皆giai 是thị 苦khổ 。 十thập 二nhị 惟duy 三tam 攝nhiếp 。 經kinh 從tùng 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 答đáp 具Cụ 壽thọ 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 至chí 如như 是thị 唯duy 滅diệt 。 純thuần 極cực 大đại 苦khổ 之chi 聚tụ 。 此thử 是thị 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 四tứ 言ngôn 所sở 知tri 性tánh 者giả 。 此thử 道đạo 能năng 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 故cố 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 法Pháp 。 名danh 所sở 知tri 性tánh 。 經kinh 從tùng 何hà 者giả 是thị 法Pháp 。 至chí 此thử 是thị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 五ngũ 言ngôn 所sở 知tri 果quả 者giả 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 上thượng 。 二nhị 者giả 無vô 上thượng 。 言ngôn 有hữu 上thượng 者giả 。 謂vị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 是thị 也dã 。 言ngôn 無vô 上thượng 者giả 。 所sở 謂vị 無Vô 上Thượng 菩Bồ 薩Tát 之chi 果quả 。 此thử 二nhị 顯hiển 其kỳ 所sở 趣thú 方phương 便tiện 及cập 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 。 經kinh 從tùng 果quả 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 至chí 學Học 無Vô 學Học 法Pháp 故cố 。 六lục 言ngôn 云vân 何hà 所sở 知tri 者giả 。 所sở 謂vị 應ưng 以dĩ 二nhị 諦đế 觀quán 因nhân 緣duyên 法pháp 。 是thị 故cố 解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 應ưng 以dĩ 二nhị 諦đế 而nhi 觀quán 諸chư 法pháp 。 此thử 是thị 所sở 知tri 之chi 義nghĩa 。 經kinh 從tùng 云vân 何hà 見kiến 因nhân 緣duyên 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí 是thị 故cố 應ưng 以dĩ 五ngũ 種chủng 觀quán 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 七thất 言ngôn 經kinh 之chi 所sở 要yếu 者giả 。 所sở 謂vị 除trừ 二nhị 種chủng 障chướng 及cập 得đắc 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 者giả 是thị 也dã 。 若nhược 論luận 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 途đồ 無vô 量lượng 。 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 何hà 謂vị 為vi 二nhị 。 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 悲bi 智trí 二nhị 種chủng 是thị 也dã 。 何hà 故cố 此thử 二nhị 名danh 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 具cụ 智trí 惠huệ 故cố 。 不bất 墮đọa 生sanh 死tử 。 具cụ 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 言ngôn 二nhị 障chướng 者giả 。 一nhất 煩phiền 惱não 。 二nhị 所sở 知tri 。 言ngôn 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 無vô 知tri 。 言ngôn 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 謂vị 非phi 染nhiễm 污ô 無vô 知tri 。 了liễu 人nhân 空không 故cố 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 得đắc 有hữu 上thượng 果quả 。 了liễu 法pháp 空không 故cố 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 得đắc 無vô 上thượng 果quả 。 經kinh 從tùng 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 至chí 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 釋thích 總tổng 攝nhiếp 門môn 竟cánh 。 大đại 門môn 第đệ 二nhị 言ngôn 經kinh 之chi 所sở 詮thuyên 者giả 。 與dữ 上thượng 所sở 說thuyết 經Kinh 之chi 所sở 要yếu 義nghĩa 同đồng 故cố 。 更cánh 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。 大đại 門môn 第đệ 三tam 言ngôn 釋thích 句cú 義nghĩa 者giả 。 釋thích 其kỳ 句cú 義nghĩa 。 有hữu 無vô 量lượng 門môn 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 六lục 種chủng 。 所sở 謂vị 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 語ngữ 行hành 相tương/tướng 機cơ 請thỉnh 。 大đại 門môn 第đệ 四tứ 言ngôn 辯biện 次thứ 第đệ 者giả 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 辯biện 圓viên 滿mãn 次thứ 第đệ 。 二nhị 辯biện 解giải 釋thích 次thứ 第đệ 。 三tam 辨biện 能năng 成thành 次thứ 第đệ 。 大đại 門môn 第đệ 五ngũ 言ngôn 答đáp 難nạn/nan 者giả 。 夫phu 難nạn/nan 起khởi 之chi 因nhân 而nhi 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 了liễu 義nghĩa 故cố 難nạn/nan 。 二nhị 者giả 語ngữ 相tương 違vi 故cố 難nạn/nan 。 三tam 者giả 與dữ 道Đạo 理lý 相tương 違vi 故cố 難nạn/nan 。 四tứ 者giả 不bất 決quyết 定định 故cố 難nạn/nan 。 五ngũ 者giả 事sự 不bất 現hiện 故cố 難nạn/nan 。 上thượng 來lai 五ngũ 門môn 之chi 中trung 。 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 。 此thử 四tứ 門môn 義nghĩa 遍biến 此thử 經Kinh 故cố 不bất 可khả 配phối 文văn 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 以dĩ 義nghĩa 通thông 辯biện 。 第đệ 一nhất 總tổng 門môn 攝nhiếp 中trung 文văn 有hữu 七thất 段đoạn 。 今kim 當đương 第đệ 一nhất 明minh 其kỳ 序tự 分phần/phân 。 於ư 中trung 文văn 四tứ 。 一nhất 時thời 成thành 就tựu 。 二nhị 主chủ 成thành 就tựu 。 三tam 處xứ 所sở 成thành 就tựu 。 四tứ 眾chúng 成thành 就tựu 。 是thị 故cố 與dữ 何hà 時thời 是thị 誰thùy 何hà 處xứ 為vi 何hà 等đẳng 言ngôn 隨tùy 類loại 而nhi 配phối 。

經kinh 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 一nhất 時thời 。 此thử 初sơ 時thời 成thành 就tựu 也dã 。 言ngôn 如như 是thị 者giả 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 結kết 集tập 之chi 時thời 。 啟khải 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 言ngôn 。 汝nhữ 云vân 何hà 聞văn 。 當đương 如như 實thật 說thuyết 。 彼bỉ 即tức 答đáp 言ngôn 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 。

此thử 即tức 能năng 引dẫn 下hạ 諸chư 經kinh 文văn 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 集tập 經kinh 者giả 。 不bất 言ngôn 自tự 說thuyết 。 言ngôn 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 答đáp 。 離ly 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 謗báng 故cố 。 言ngôn 我ngã 聞văn 者giả 。 此thử 二nhị 顯hiển 其kỳ 親thân 聞văn 非phi 自tự 證chứng 也dã 。 為vi 自tự 親thân 聞văn 無vô 傳truyền 聞văn 過quá 失thất 。 所sở 以dĩ 立lập 我ngã 。 但đãn 聞văn 非phi 證chứng 故cố 。 立lập 於ư 聞văn 。 除trừ 佛Phật 一nhất 人nhân 。 餘dư 則tắc 不bất 能năng 了liễu 此thử 義nghĩa 故cố 。 若nhược 言ngôn 自tự 證chứng 不bất 生sanh 信tín 故cố 。 言ngôn 一nhất 時thời 者giả 。 即tức 聞văn 經Kinh 時thời 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 與dữ 聞văn 相tương/tướng 合hợp 。 二nhị 與dữ 住trụ 合hợp 。 與dữ 聞văn 相tương/tướng 合hợp 者giả 。 顯hiển 此thử 經Kinh 寶bảo 難nan 得đắc 聞văn 故cố 。 與dữ 住trụ 相tương/tướng 合hợp 者giả 。 此thử 顯hiển 如Như 來Lai 即tức 於ư 餘dư 時thời 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 住trụ 餘dư 處xứ 故cố 。

經kinh 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 此thử 二nhị 主chủ 成thành 就tựu 也dã 。 言ngôn 薄bạc 伽già 梵Phạm 者giả 。 此thử 是thị 梵Phạm 音âm 。 此thử 翻phiên 云vân 降hàng 伏phục 具cụ 足túc 。 謂vị 。 降giáng/hàng 四tứ 魔ma 。 具cụ 六lục 功công 德đức 故cố 。 名danh 薄bạc 伽già 梵Phạm 。

經kinh 。 住trú 王Vương 舍Xá 城Thành 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 此thử 三tam 處xứ 所sở 成thành 就tựu 也dã 。 此thử 有hữu 通thông 別biệt 。 通thông 言ngôn 王vương 舍xá 城thành 。 別biệt 即tức 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 言ngôn 住trụ 者giả 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 威uy 儀nghi 住trụ 。 二nhị 說thuyết 法Pháp 住trụ 。 三tam 禪thiền 定định 住trụ 。 中trung 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 梵Phạm 住trụ 。 二nhị 天thiên 住trụ 。 三tam 佛Phật 住trụ 。 王vương 舍xá 者giả 往vãng 昔tích 之chi 時thời 。 為vị 諸chư 非phi 人nhân 。 惱não 亂loạn 國quốc 人nhân 。 毀hủy 壞hoại 村thôn 邑ấp 。 王vương 勅sắc 國quốc 人nhân 。 於ư 其kỳ 門môn 上thượng 題đề 王vương 舍xá 字tự 。 由do 是thị 非phi 人nhân 。 不bất 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 王vương 舍xá 城thành 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 者giả 此thử 翻phiên 鷲Thứu 峯Phong 山Sơn 也dã 。 此thử 山sơn 峯phong 勢thế 狀trạng 如như 鷲thứu 鳥điểu 。 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。 列liệt 二nhị 處xứ 者giả 。 一nhất 為vì 欲dục 利lợi 益ích 。 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 諸chư 人nhân 等đẳng 故cố 。 二nhị 為vi 令linh 自tự 具cụ 利lợi 足túc 他tha 利lợi 圓viên 滿mãn 故cố 。 為vi 此thử 聚tụ 落lạc 諸chư 聚tụ 落lạc 中trung 最tối 為vi 尊tôn 貴quý 。 此thử 經Kinh 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 諸chư 經Kinh 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 故cố 。 於ư 此thử 說thuyết 立lập 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 中trung 。 者giả 此thử 經Kinh 甚thậm 深thâm 難nan 得đắc 入nhập 故cố 。 顯hiển 高cao 勝thắng 義nghĩa 也dã 。

經kinh 。 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 俱câu 。 此thử 第đệ 四tứ 眾chúng 成thành 就tựu 也dã 。 文văn 二nhị 。 一nhất 聲Thanh 聞Văn 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 成thành 就tựu 也dã 。 初sơ 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 舉cử 名danh 。 二nhị 列liệt 數số 。 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 此thử 舉cử 名danh 也dã 。 言ngôn 大đại 者giả 。 一nhất 數số 大đại 。 二nhị 威uy 德đức 大đại 。 有hữu 千thiên 二nhị 百bách 。 五ngũ 十thập 故cố 名danh 數số 大đại 。 皆giai 是thị 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 名danh 威uy 德đức 大đại 。 言ngôn 比Bỉ 丘Khâu 者giả 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 名danh 字tự 。 二nhị 乞khất 求cầu 。 三tam 自tự 稱xưng 。 四tứ 破phá 結kết 使sử 。 五ngũ 白bạch 四tứ 羯yết 磨ma 得đắc 處xứ 。 所sở 雖tuy 有hữu 五ngũ 種chủng 。 今kim 取thủ 第đệ 四tứ 。 言ngôn 眾chúng 者giả 和hòa 合hợp 義nghĩa 也dã 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 者giả 。 此thử 二nhị 列liệt 數số 也dã 。 世Thế 尊Tôn 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 於ư 王Vương 舍Xá 城Thành 。 度độ 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 迦Ca 葉Diếp 。 師sư 及cập 弟đệ 子tử 五ngũ 百bách 眷quyến 屬thuộc 。 頻tần 螺loa 迦Ca 葉Diếp 師sư 及cập 弟đệ 子tử 。 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 迦ca 耶da 迦Ca 葉Diếp 亦diệc 。 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 目Mục 連Liên 共cộng 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 住trú 王Vương 舍Xá 城Thành 。 說thuyết 此thử 經Kinh 故cố 。 問vấn 。 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 何hà 故cố 列liệt 聲Thanh 聞Văn 耶da 。 答đáp 。 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 。 一nhất 為vi 集tập 經kinh 者giả 欲dục 令linh 於ư 自tự 生sanh 信tín 故cố 。 二nhị 令linh 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 入nhập 大Đại 乘Thừa 故cố 。 三tam 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 是thị 共cộng 有hữu 法pháp 故cố 。 先tiên 列liệt 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 一nhất 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 離ly 於ư 佛Phật 。 常thường 作tác 侍thị 者giả 故cố 。 二nhị 於ư 出xuất 家gia 人nhân 生sanh 恭cung 敬kính 故cố 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 俱câu 。 此thử 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 眾chúng 成thành 就tựu 也dã 。 此thử 是thị 梵Phạm 音âm 。 翻phiên 為vi 道Đạo 心tâm 大Đại 道Đạo 心tâm 。 言ngôn 道Đạo 心tâm 者giả 。 修tu 其kỳ 聖thánh 道Đạo 趣thú 菩Bồ 提Đề 故cố 。 言ngôn 大Đại 道Đạo 心tâm 者giả 。 簡giản 異dị 二Nhị 乘Thừa 下hạ 劣liệt 心tâm 故cố 。 有hữu 七thất 大đại 義nghĩa 同đồng 前tiền 所sở 釋thích 。 言ngôn 俱câu 者giả 兼kiêm 并tinh 共cộng 及cập 異dị 名danh 之chi 義nghĩa 。 次thứ 明minh 總tổng 攝nhiếp 門môn 中trung 第đệ 二nhị 發phát 起khởi 序tự 。 文văn 分phân 為vi 五ngũ 。 一nhất 往vãng 。 二nhị 恭cung 敬kính 。 三tam 就tựu 坐tọa 。 四tứ 陳trần 疑nghi 。 五ngũ 嶽nhạc 問vấn 。

經kinh 。

爾nhĩ 時thời 具Cụ 壽thọ 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 往vãng 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 經kinh 行hành 之chi 處xứ 。 此thử 初sơ 往vãng 也dã 。 言ngôn 爾nhĩ 時thời 者giả 。 佛Phật 在tại 王vương 舍xá 。 聞văn 經Kinh 時thời 也dã 。 言ngôn 具Cụ 壽thọ 者giả 。 恭cung 敬kính 之chi 辭từ 。 具cụ 命mạng 根căn 故cố 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 者giả 。 從tùng 母mẫu 立lập 名danh 也dã 言ngôn 彌Di 勒Lặc 者giả 。 梵Phạm 音âm 。 此thử 云vân 慈Từ 氏Thị 也dã 。 一nhất 從tùng 願nguyện 立lập 名danh 。 過quá 去khứ 有hữu 佛Phật 。 號hiệu 為vi 慈Từ 氏Thị 。 於ư 彼bỉ 發phát 心tâm 。 願nguyện 我ngã 當đương 來lai 。 成thành 佛Phật 之chi 時thời 。 亦diệc 同đồng 此thử 號hiệu 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。 二nhị 約ước 行hành 立lập 名danh 。 為vi 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 四tứ 。 無vô 量lượng 偏thiên 修tu 慈từ 故cố 。 三tam 從tùng 母mẫu 立lập 名danh 者giả 。 過quá 去khứ 之chi 時thời 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。 名danh 最tối 勝thắng 尊tôn 。 母mẫu 名danh 慈Từ 氏Thị 。 是thị 故cố 言ngôn 慈Từ 氏Thị 也dã 。 言ngôn 經kinh 行hành 之chi 處xứ 者giả 。 謂vị 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 說thuyết 法Pháp 地địa 也dã 。

經kinh 。 到đáo 已dĩ 共cộng 相tương 慰úy 問vấn 。 此thử 二nhị 互hỗ 相tương 恭cung 敬kính 也dã 。 為vi 談đàm 妙diệu 法Pháp 無vô 有hữu 嗔sân 。 客khách 言ngôn 善thiện 來lai 。 善thiện 來lai 等đẳng 名danh 為vi 慰úy 問vấn 。 二nhị 俱câu 尊tôn 故cố 。 但đãn 以dĩ 慰úy 問vấn 互hỗ 不bất 禮lễ 也dã 。 若nhược 致trí 禮lễ 者giả 。 不bất 成thành 恭cung 敬kính 。 有hữu 過quá 失thất 故cố 。

經kinh 。 俱câu 坐tọa 盤bàn 陀đà 石thạch 上thượng 。 此thử 三tam 就tựu 座tòa 言ngôn 。 俱câu 座tòa 者giả 。 彌Di 勒Lặc 與dữ 身thân 子tử 。 同đồng 於ư 一nhất 座tòa 論luận 妙diệu 法Pháp 故cố 不bất 求cầu 餘dư 座tòa 就tựu 石thạch 座tòa 者giả 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 此thử 石thạch 近cận 故cố 。 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 深thâm 法Pháp 故cố 。 是thị 故cố 不bất 求cầu 餘dư 座tòa 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 是thị 智trí 惠huệ 第đệ 一nhất 故cố 能năng 問vấn 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 補bổ 處xứ 故cố 能năng 答đáp 。

經kinh 。 是thị 時thời 具Cụ 壽thọ 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 向hướng 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 彌Di 勒Lặc 今kim 日nhật 。 世Thế 尊Tôn 觀quán 見kiến 稻đạo 芉can 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 見kiến 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 即tức 見kiến 法Pháp 。 若nhược 見kiến 於ư 法Pháp 。 即tức 能năng 見kiến 佛Phật 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 默mặc 然nhiên 無vô 言ngôn 。 彌Di 勒Lặc 善Thiện 逝Thệ 何hà 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 此thử 四tứ 陳trần 疑nghi 也dã 。 觀quán 見kiến 稻đạo 芉can 。 說thuyết 此thử 法pháp 者giả 。 為vi 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 與dữ 內nội 因nhân 緣duyên 二nhị 俱câu 無vô 我ngã 。 假giả 因nhân 緣duyên 有hữu 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 為vì 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 說thuyết 此thử 法pháp 者giả 。 欲dục 令linh 引dẫn 小tiểu 趣thú 大đại 法pháp 故cố 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 法Pháp 已dĩ 而nhi 默mặc 然nhiên 邪tà 。 若nhược 論luận 聖thánh 旨chỉ 微vi 細tế 難nan 測trắc 。 雖tuy 然nhiên 以dĩ 比tỉ 量lượng 論luận 有hữu 其kỳ 三tam 意ý 。 一nhất 為vi 除trừ 慢mạn 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 常thường 作tác 是thị 念niệm 。 佛Phật 雖tuy 少thiểu 說thuyết 我ngã 能năng 悟ngộ 大đại 除trừ 此thử 慢mạn 故cố 。 二nhị 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 說thuyết 如Như 來Lai 。 祕bí 密mật 意ý 趣thú 。 嘆thán 彼bỉ 德đức 故cố 。 三tam 此thử 中trung 具cụ 足túc 更cánh 無vô 餘dư 故cố 。 言ngôn 善Thiện 逝Thệ 者giả 。 善thiện 者giả 好hảo/hiếu 。 逝thệ 者giả 去khứ 。 去khứ 已dĩ 不bất 退thoái 。 故cố 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 言ngôn 其kỳ 事sự 云vân 何hà 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 不bất 離ly 四tứ 種chủng 密mật 語ngữ 四tứ 種chủng 意ý 趣thú 。 於ư 八bát 法pháp 中trung 。 今kim 於ư 何hà 法pháp 說thuyết 此thử 法pháp 邪tà 。 問vấn 此thử 事sự 故cố 。 故cố 列liệt 斯tư 問vấn 。 言ngôn 四tứ 密mật 語ngữ 者giả 。 一nhất 引dẫn 入nhập 。 二nhị 自tự 性tánh 。 三tam 對đối 治trị 。 四tứ 轉chuyển 變biến 。 引dẫn 入nhập 密mật 語ngữ 者giả 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 。 為vi 引dẫn 外ngoại 道đạo 令linh 入nhập 法pháp 故cố 。 說thuyết 有hữu 我ngã 等đẳng 。 如như 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 欲dục 令linh 引dẫn 入nhập 小tiểu 趣thú 大đại 果quả 故cố 。 說thuyết 蘊uẩn 界giới 等đẳng 。 自tự 性tánh 密mật 語ngữ 者giả 。 依y 遍biến 計kế 性tánh 說thuyết 一nhất 切thiết 無vô 依y 。 後hậu 二nhị 色sắc 性tánh 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 等đẳng 。 對đối 治trị 密mật 語ngữ 者giả 。 為vi 對đối 法pháp 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 諸chư 塵trần 勞lao 故cố 。 說thuyết 諸chư 對đối 治trị 門môn 等đẳng 。 轉chuyển 變biến 密mật 語ngữ 者giả 。 如như 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。

覺giác 不bất 堅kiên 為vi 堅kiên 。 善thiện 住trụ 於ư 顛điên 倒đảo 。

極cực 煩phiền 惱não 所sở 惱não 。 而nhi 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。

又hựu 云vân 。

若nhược 人nhân 能năng 殺sát 於ư 父phụ 母mẫu 。 王vương 及cập 二nhị 種chủng 淨tịnh 行hạnh 人nhân 。

能năng 壞hoại 國quốc 土độ 并tinh 眷quyến 屬thuộc 。 此thử 人nhân 名danh 為vi 。 清thanh 淨tịnh 者giả 等đẳng 。

言ngôn 四tứ 趣thú 意ý 者giả 。 一nhất 平bình 等đẳng 。 二nhị 別biệt 時thời 。 三tam 別biệt 義nghĩa 。 四tứ 隨tùy 人nhân 平bình 等đẳng 意ý 趣thú 者giả 。 如như 楞lăng 伽già 經kinh 。 為vi 依y 身thân 法pháp 語ngữ 字tự 平bình 等đẳng 故cố 。 言ngôn 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 皆giai 是thị 我ngã 身thân 等đẳng 。 別biệt 時thời 意ý 趣thú 者giả 。 如như 經kinh 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 。 聞văn 寶bảo 髻kế 佛Phật 名danh 者giả 。 即tức 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 別biệt 義nghĩa 意ý 趣thú 者giả 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 若nhược 不bất 供cúng 養dường 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 不bất 悟ngộ 大Đại 乘Thừa 等đẳng 。 隨tùy 人nhân 意ý 趣thú 者giả 。 如như 經kinh 。 為vi 慳san 貪tham 者giả 而nhi 讚tán 於ư 施thí 。 為vi 惡ác 戒giới 者giả 髮phát 呰tử 布bố 施thí 。 而nhi 嘆thán 於ư 戒giới 等đẳng 。 問vấn 。 見kiến 何hà 相tương 違vi 問vấn 密mật 語ngữ 及cập 意ý 趣thú 邪tà 。 答đáp 。 言ngôn 因nhân 緣duyên 者giả 。 是thị 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 。 言ngôn 法pháp 者giả 是thị 無vô 漏lậu 道Đạo 及cập 。 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 言ngôn 佛Phật 者giả 是thị 無vô 漏lậu 果quả 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 此thử 等đẳng 性tánh 相tướng 各các 不bất 相tương 似tự 。 云vân 何hà 見kiến 不bất 相tương 似tự 因nhân 緣duyên 。 而nhi 能năng 見kiến 法pháp 佛Phật 耶da 。 若nhược 能năng 見kiến 者giả 眼nhãn 亦diệc 聞văn 聲thanh 等đẳng 。 有hữu 此thử 疑nghi 故cố 故cố 致trí 問vấn 也dã 。

經kinh 。 何hà 者giả 因nhân 緣duyên 。 何hà 者giả 是thị 法Pháp 。 何hà 者giả 是thị 佛Phật 。 云vân 何hà 見kiến 因nhân 緣duyên 。 即tức 能năng 見kiến 法Pháp 。 云vân 何hà 見kiến 法Pháp 。 即tức 能năng 見kiến 佛Phật 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 此thử 五ngũ 徵trưng 問vấn 也dã 。 此thử 六lục 答đáp 文văn 如như 經kinh 下hạ 釋thích 。 次thứ 明minh 總tổng 攝nhiếp 門môn 第đệ 三tam 所sở 知tri 事sự 。 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 標tiêu 後hậu 釋thích 。

經kinh 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 答đáp 具Cụ 壽thọ 舍Xá 利Lợi 子Tử 言ngôn 。 今kim 佛Phật 法Pháp 王vương 正chánh 遍biến 知tri 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 見kiến 因nhân 緣duyên 。 即tức 能năng 見kiến 法Pháp 。 若nhược 見kiến 於ư 法Pháp 。 即tức 能năng 見kiến 佛Phật 者giả 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 言ngôn 法Pháp 王Vương 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 若nhược 得đắc 自tự 在tại 。 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 堪kham 信tín 受thọ 故cố 。 言ngôn 正Chánh 遍Biến 知Tri 者giả 。 此thử 則tắc 為vi 顯hiển 法Pháp 王Vương 之chi 因nhân 。 具cụ 四tứ 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 遍biến 知tri 。 一nhất 無vô 遺di 知tri 。 二nhị 無vô 量lượng 知tri 。 三tam 不bất 共cộng 知tri 。 四tứ 不bất 顛điên 倒đảo 知tri 。 二nhị 釋thích 文văn 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 一nhất 流lưu 轉chuyển 。 二nhị 非phi 流lưu 轉chuyển 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 結kết 。

經kinh 。 此thử 中trung 何hà 者giả 是thị 因nhân 緣duyên 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。 上thượng 六lục 問vấn 中trung 答đáp 初sơ 問vấn 故cố 。 故cố 致trí 斯tư 問vấn 。

經kinh 。 言ngôn 因nhân 緣duyên 者giả 。 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 所sở 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 識thức 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 入nhập 。 六lục 入nhập 緣duyên 觸xúc 。 觸xúc 緣duyên 受thọ 受thọ 緣duyên 愛ái 愛ái 緣duyên 取thủ 取thủ 緣duyên 有hữu 有hữu 緣duyên 生sanh 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 愁sầu 嘆thán 苦khổ 憂ưu 惱não 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 言ngôn 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。 從tùng 不bất 動động 緣duyên 而nhi 有hữu 故cố 。 言ngôn 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 從tùng 無vô 常thường 緣duyên 而nhi 生sanh 故cố 。 諸chư 餘dư 句cú 義nghĩa 下hạ 經kinh 所sở 明minh 故cố 不bất 重trọng/trùng 釋thích 問vấn 。 何hà 故cố 定định 列liệt 十thập 二nhị 法pháp 耶da 。 答đáp 為vi 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 一nhất 能năng 引dẫn 支chi 。 即tức 無vô 明minh 行hành 識thức 。 二nhị 所sở 引dẫn 支chi 。 即tức 名danh 色sắc 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 三tam 能năng 成thành 支chi 。 即tức 愛ái 取thủ 有hữu 。 四tứ 所sở 成thành 支chi 。 即tức 生sanh 。 五ngũ 過quá 失thất 支chi 。 即tức 老lão 死tử 。 能năng 引dẫn 支chi 者giả 即tức 是thị 遠viễn 因nhân 。 能năng 成thành 支chi 者giả 即tức 是thị 近cận 因nhân 。 若nhược 無vô 此thử 二nhị 生sanh 不bất 成thành 故cố 。 故cố 說thuyết 二nhị 因nhân 。 以dĩ 此thử 五ngũ 義nghĩa 若nhược 少thiểu 十thập 二nhị 義nghĩa 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 過quá 十thập 二nhị 即tức 無vô 所sở 用dụng 故cố 無vô 加gia 減giảm 。 問vấn 。 不bất 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 故cố 生sanh 死tử 有hữu 始thỉ 無vô 明minh 不bất 從tùng 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 耶da 。 答đáp 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 依y 自tự 性tánh 緣duyên 無vô 明minh 生sanh 故cố 故cố 無vô 有hữu 始thỉ 不bất 成thành 無vô 因nhân 。 若nhược 言ngôn 非phi 如như 理lý 作tác 意ý 。 是thị 無vô 明minh 因nhân 者giả 。 彼bỉ 非phi 正chánh 因nhân 是thị 助trợ 因nhân 故cố 。 又hựu 非phi 如như 理lý 作tác 意ý 。 等đẳng 是thị 無vô 明minh 性tánh 故cố 與dữ 理lý 無vô 違vi 。

經kinh 。 如như 是thị 唯duy 生sanh 。 純thuần 極cực 大đại 苦khổ 之chi 聚tụ 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 言ngôn 唯duy 者giả 離ly 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 言ngôn 純thuần 極cực 大đại 苦khổ 者giả 。 謂vị 三tam 苦khổ 八bát 苦khổ 故cố 。 言ngôn 大đại 者giả 無vô 有hữu 始thỉ 故cố 。 二nhị 明minh 非phi 流lưu 轉chuyển 文văn 三tam 。 初sơ 列liệt 數số 。 次thứ 結kết 。 後hậu 引dẫn 證chứng 。

經kinh 。 此thử 中trung 無vô 明minh 滅diệt 故cố 行hành 滅diệt 。 行hành 滅diệt 故cố 識thức 滅diệt 。 識thức 滅diệt 故cố 名danh 色sắc 滅diệt 。 名danh 色sắc 滅diệt 故cố 六lục 入nhập 滅diệt 。 六lục 入nhập 滅diệt 故cố 觸xúc 滅diệt 。 觸xúc 滅diệt 故cố 受thọ 滅diệt 。 受thọ 滅diệt 故cố 愛ái 滅diệt 。 愛ái 滅diệt 故cố 取thủ 滅diệt 。 取thủ 滅diệt 故cố 有hữu 滅diệt 。 有hữu 滅diệt 故cố 生sanh 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 故cố 老lão 死tử 。 愁sầu 嘆thán 苦khổ 憂ưu 惱não 得đắc 滅diệt 。 此thử 初sơ 也dã 。 問vấn 。 何hà 故cố 無vô 明minh 滅diệt 等đẳng 名danh 緣duyên 生sanh 法pháp 耶da 。 答đáp 。 遮già 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 遮già 無vô 。 二nhị 遮già 非phi 。 此thử 遮già 非phi 故cố 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 眼nhãn 其kỳ 仙tiên 藥dược 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 修tu 道Đạo 力lực 不bất 與dữ 無vô 明minh 。 等đẳng 相tương 應ứng 而nhi 得đắc 轉chuyển 依y 漸tiệm 令linh 增tăng 勝thắng 故cố 。 無vô 明minh 滅diệt 等đẳng 亦diệc 名danh 緣duyên 生sanh 。 說thuyết 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 法pháp 者giả 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 迷mê 於ư 流lưu 轉chuyển 非phi 流lưu 轉chuyển 法pháp 捨xả 此thử 迷mê 故cố 故cố 說thuyết 二nhị 種chủng 。

經kinh 。 如như 是thị 唯duy 滅diệt 。 純thuần 極cực 大đại 苦khổ 之chi 聚tụ 。 此thử 二nhị 結kết 也dã 。

經kinh 。 此thử 是thị 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 此thử 三tam 引dẫn 證chứng 也dã 。 非phi 自tự 意ý 故cố 故cố 列liệt 引dẫn 證chứng 。 總tổng 攝nhiếp 門môn 第đệ 四tứ 明minh 所sở 知tri 性tánh 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 何hà 者giả 是thị 法Pháp 。 此thử 初sơ 也dã 。 問vấn 文văn 可khả 見kiến 。

經kinh 。 所sở 謂vị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支chi 。 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 正chánh 定định 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 若nhược 論luận 於ư 法pháp 而nhi 有hữu 三tam 種chủng 。 今kim 所sở 說thuyết 者giả 。 取thủ 其kỳ 行hành 法pháp 。 此thử 八bát 聖thánh 道Đạo 是thị 行hành 法pháp 故cố 。 於ư 如như 實thật 理lý 無vô 顛điên 倒đảo 見kiến 。 者giả 名danh 為vi 正chánh 見kiến 。 如như 理lý 籌trù 量lượng 。 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。 如như 實thật 而nhi 說thuyết 。 離ly 於ư 口khẩu 過quá 。 口khẩu 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 名danh 之chi 正chánh 語ngữ 。 離ly 身thân 三tam 德đức 。 身thân 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 名danh 為vi 正chánh 業nghiệp 。 離ly 四tứ 邪tà 等đẳng 。 如như 法Pháp 而nhi 求cầu 身thân 口khẩu 清thanh 淨tịnh 。 故cố 名danh 正chánh 命mạng 。 為vi 除trừ 餘dư 障chướng 諸chư 過quá 惡ác 故cố 而nhi 修tu 勇dũng 悍hãn 。 名danh 正chánh 精tinh 進tấn 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 名danh 為vi 正chánh 念niệm 。 為vi 求cầu 勝thắng 德đức 心tâm 注chú 一nhất 境cảnh 。 名danh 為vi 正chánh 定định 。 此thử 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 為vi 六lục 支chi 。 一nhất 了liễu 別biệt 支chi 。 即tức 是thị 正chánh 見kiến 。 正chánh 了liễu 別biệt 已dĩ 決quyết 定định 取thủ 故cố 。 二nhị 表biểu 示thị 支chi 。 即tức 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 。 所sở 思tư 之chi 事sự 。 為vì 人nhân 說thuyết 故cố 。 三tam 信tín 受thọ 支chi 。 即tức 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 。 若nhược 有hữu 問vấn 法pháp 如như 實thật 答đáp 故cố 。 不bất 作tác 非phi 業nghiệp 戒giới 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 法Pháp 而nhi 求cầu 常thường 少thiểu 欲dục 故cố 。 四tứ 除trừ 障chướng 支chi 。 即tức 正chánh 精tinh 進tấn 。 此thử 則tắc 能năng 除trừ 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 種chủng 障chướng 故cố 。 五ngũ 捨xả 隨tùy 煩phiền 惱não 支chi 。 即tức 正chánh 念niệm 。 為vi 正chánh 念niệm 故cố 棹# 舉cử 惛hôn 沈trầm 不bất 得đắc 便tiện 故cố 。 六lục 成thành 功công 德đức 支chi 。 即tức 正chánh 定định 。 由do 定định 力lực 故cố 能năng 得đắc 三Tam 明Minh 。 諸chư 功công 德đức 故cố 。

經kinh 。 此thử 是thị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支chi 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 次thứ 明minh 總tổng 攝nhiếp 門môn 第đệ 五ngũ 所sở 知tri 果quả 文văn 二nhị 。 一nhất 有hữu 上thượng 。 二nhị 無vô 上thượng 。 初sơ 復phục 分phần/phân 三tam 。 一nhất 有hữu 為vi 。 二nhị 無vô 為vi 。 三tam 引dẫn 證chứng 。

經kinh 果quả 。 此thử 初sơ 也dã 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 。 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。

經kinh 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 二nhị 無vô 為vi 也dã 。 捨xả 煩phiền 惱não 已dĩ 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 是thị 無vô 為vi 故cố 。 論luận 說thuyết 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 皆giai 是thị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 者giả 。 彼bỉ 通thông 論luận 故cố 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 別biệt 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 故cố 分phân 為vi 二nhị 。 又hựu 解giải 言ngôn 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 即tức 是thị 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 彼bỉ 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。

經kinh 。 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 名danh 之chi 為vi 法Pháp 。 此thử 三tam 引dẫn 證chứng 。 言ngôn 法pháp 者giả 執chấp 自tự 性tánh 為vi 義nghĩa 。 二nhị 明minh 無vô 上thượng 文văn 四tứ 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三Tam 明Minh 因nhân 。 四tứ 辨biện 所sở 緣duyên 。

經kinh 。 何hà 者giả 是thị 佛Phật 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 以dĩ 無vô 漏lậu 惠huệ 如như 理lý 而nhi 知tri 內nội 外ngoại 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。

經kinh 。 以dĩ 彼bỉ 惠huệ 眼nhãn 及cập 法Pháp 身thân 。 此thử 三Tam 明Minh 因nhân 也dã 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 是thị 無vô 漏lậu 惠huệ 非phi 肉nhục 眼nhãn 故cố 。 故cố 言ngôn 眼nhãn 。 顯hiển 惠huệ 眼nhãn 因nhân 故cố 列liệt 法Pháp 身thân 。 言ngôn 法Pháp 身thân 者giả 。 即tức 清thanh 淨tịnh 智trí 及cập 真Chân 如Như 也dã 。

經kinh 。 能năng 見kiến 作tác 菩Bồ 提Đề 。 學Học 無Vô 學Học 法Pháp 故cố 。 此thử 四tứ 辨biện 所sở 緣duyên 。 言ngôn 能năng 見kiến 者giả 。 以dĩ 惠huệ 眼nhãn 及cập 法Pháp 身thân 能năng 見kiến 故cố 也dã 。 言ngôn 作tác 菩Bồ 提Đề 者giả 。 即tức 是thị 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 之chi 因nhân 。 所sở 謂vị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 及cập 十thập 二nhị 分phần 教giáo 等đẳng 是thị 也dã 。 言ngôn 有hữu 學học 者giả 。 從tùng 四tứ 加gia 行hành 至chí 第đệ 七thất 人nhân 名danh 為vi 有hữu 學học 。 言ngôn 無Vô 學Học 者giả 第đệ 八bát 人nhân 也dã 。 問vấn 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 非phi 有Hữu 學Học 非phi 無Vô 學Học 耶da 。 答đáp 。 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 尚thượng 自tự 能năng 知tri 。 豈khởi 非phi 非phi 有Hữu 學Học 非phi 無Vô 學Học 。 而nhi 不bất 能năng 知tri 。 故cố 不bất 列liệt 也dã 。 總tổng 攝nhiếp 門môn 第đệ 六lục 明minh 云vân 何hà 所sở 知tri 。 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 世thế 俗tục 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 初sơ 觀quán 因nhân 緣duyên 。 次thứ 觀quán 於ư 法pháp 。 後hậu 觀quán 於ư 佛Phật 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。

經kinh 。 云vân 何hà 見kiến 因nhân 緣duyên 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 能năng 見kiến 因nhân 緣duyên 之chi 法pháp 。 常thường 無vô 壽thọ 離ly 壽thọ 如như 實thật 性tánh 無vô 錯thác 謬mậu 性tánh 。 無vô 生sanh 無vô 起khởi 。 無vô 作tác 無vô 為vi 。 無vô 障chướng 礙ngại 無vô 境cảnh 界giới 寂tịch 靜tĩnh 無vô 畏úy 。 無vô 侵xâm 奪đoạt 不bất 寂tịch 靜tĩnh 相tướng 者giả 是thị 也dã 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 以dĩ 勝thắng 義nghĩa 世thế 俗tục 。 觀quán 因nhân 緣duyên 者giả 。 為vi 欲dục 令linh 捨xả 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 謗báng 故cố 。 若nhược 唯duy 勝thắng 義nghĩa 。 觀quán 因nhân 緣duyên 者giả 。 墮đọa 於ư 斷đoạn 見kiến 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 若nhược 唯duy 世thế 俗tục 。 觀quán 因nhân 緣duyên 者giả 。 即tức 墮đọa 增tăng 益ích 。 以dĩ 二nhị 門môn 觀quán 。 則tắc 離ly 二nhị 謗báng 處xứ 中trung 道đạo 故cố 無vô 明minh 行hành 等đẳng 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 假giả 因nhân 緣duyên 有hữu 。 雖tuy 然nhiên 。 而nhi 於ư 三tam 世thế 。 無vô 有hữu 生sanh 者giả 。 即tức 名danh 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 經Kinh 云vân 。 無vô 生sanh 是thị 實thật 。 餘dư 皆giai 虛hư 妄vọng 。 問vấn 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 。 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 何hà 故cố 此thử 經Kinh 說thuyết 常thường 無vô 壽thọ 等đẳng 耶da 。 答đáp 。 作tác 是thị 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 世thế 俗tục 。 為vi 欲dục 表biểu 示thị 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 具cụ 無vô 生sanh 故cố 。 故cố 名danh 為vi 常thường 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 三tam 世thế 一nhất 如như 無vô 變biến 異dị 也dã 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 與dữ 說thuyết 有hữu 我ngã 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 破phá 此thử 疑nghi 故cố 。 故cố 言ngôn 無vô 壽thọ 。 自tự 性tánh 本bổn 非phi 時thời 我ngã 性tánh 故cố 。 言ngôn 離ly 壽thọ 者giả 。 無vô 有hữu 一nhất 物vật 與dữ 此thử 差sai 別biệt 。 我ngã 人nhân 壽thọ 者giả 。 能năng 動động 轉chuyển 故cố 而nhi 此thử 因nhân 緣duyên 。 勝thắng 義nghĩa 之chi 法pháp 。 非phi 如như 常thường 我ngã 。 橫hoạnh/hoành 計kế 有hữu 故cố 。 故cố 言ngôn 如như 實thật 性tánh 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 非phi 橫hoạnh/hoành 計kế 也dã 。 何hà 故cố 此thử 非phi 橫hoạnh/hoành 計kế 。 示thị 此thử 因nhân 故cố 。 故cố 列liệt 無vô 錯thác 謬mậu 性tánh 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 無vô 顛điên 倒đảo 也dã 。 此thử 現hiện 有hữu 生sanh 。 何hà 故cố 言ngôn 不bất 生sanh 耶da 。 為vi 除trừ 此thử 疑nghi 故cố 。 言ngôn 無vô 生sanh 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 而nhi 生sanh 故cố 也dã 。 故cố 經Kinh 云vân 。 從tùng 緣duyên 所sở 生sanh 彼bỉ 不bất 生sanh 。 此thử 則tắc 名danh 為vi 無vô 生sanh 法pháp 。 雖tuy 現hiện 不bất 生sanh 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 不bất 具cụ 生sanh 耶da 。 捨xả 此thử 見kiến 故cố 故cố 言ngôn 無vô 起khởi 。 過quá 去khứ 之chi 世thế 。 亦diệc 如như 現hiện 在tại 。 無vô 所sở 生sanh 故cố 。 雖tuy 自tự 不bất 生sanh 故cố 。 無vô 生sanh 無vô 起khởi 。 為vi 自tự 在tại 等đẳng 而nhi 不bất 造tạo 作tác 耶da 。 為vi 除trừ 此thử 見kiến 故cố 言ngôn 無vô 作tác 。 無vô 有hữu 常thường 因nhân 漸tiệm 頓đốn 造tạo 作tác 有hữu 相tương 違vi 故cố 。 此thử 則tắc 離ly 其kỳ 無vô 因nhân 不bất 相tương 似tự 因nhân 也dã 。 雖tuy 非phi 自tự 在tại 等đẳng 作tác 為vi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 共cộng 相tương 作tác 故cố 。 此thử 明minh 有hữu 為vi 。 為vi 除trừ 此thử 見kiến 故cố 言ngôn 無vô 為vi 。 以dĩ 勝thắng 義nghĩa 觀quán 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 雖tuy 於ư 此thử 處xứ 而nhi 無vô 有hữu 生sanh 惑hoặc 。 於ư 餘dư 處xứ 而nhi 則tắc 能năng 生sanh 。 為vi 捨xả 此thử 見kiến 故cố 言ngôn 無vô 障chướng 礙ngại 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 此thử 空không 性tánh 無vô 不bất 遍biến 故cố 。 是thị 故cố 此thử 無vô 生sanh 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 無vô 所sở 礙ngại 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 往vãng 一nhất 切thiết 處xứ 也dã 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 有hữu 德đức 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 何hà 故cố 而nhi 不bất 知tri 耶da 。 為vi 除trừ 此thử 疑nghi 故cố 言ngôn 無vô 境cảnh 界giới 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 是thị 故cố 貪tham 著trước 能năng 取thủ 所sở 取thủ 諸chư 有hữu 情tình 等đẳng 。 而nhi 不bất 能năng 知tri 。 雖tuy 然nhiên 離ly 諸chư 戲hí 論luận 。 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 而nhi 能năng 知tri 見kiến 。 有hữu 何hà 勝thắng 益ích 。 而nhi 令linh 修tu 此thử 勝thắng 義nghĩa 觀quán 耶da 。 為vi 示thị 勝thắng 益ích 故cố 言ngôn 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 能năng 而nhi 修tu 勝thắng 義nghĩa 觀quán 者giả 。 能năng 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 惡ác 法pháp 故cố 。 名danh 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 者giả 。 無vô 有hữu 苦khổ 樂lạc 等đẳng 事sự 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 語ngữ 言ngôn 境cảnh 故cố 。 誰thùy 能năng 樂nhạo/nhạc/lạc 此thử 法pháp 耶da 。 為vi 捨xả 此thử 見kiến 故cố 言ngôn 無vô 畏úy 。 於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 無vô 怖bố 畏úy 故cố 。 貪tham 著trước 有hữu 境cảnh 樂nhạo 著trước 於ư 我ngã 。 則tắc 有hữu 怖bố 畏úy 。 若nhược 見kiến 勝thắng 義nghĩa 捨xả 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 若nhược 能năng 修tu 此thử 法pháp 者giả 。 離ly 怖bố 畏úy 故cố 。 雖tuy 證chứng 此thử 因nhân 緣duyên 勝thắng 義nghĩa 。 後hậu 於ư 異dị 時thời 。 遇ngộ 惡ác 知tri 識thức 。 起khởi 顛điên 倒đảo 故cố 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 而nhi 能năng 生sanh 起khởi 復phục 為vi 怖bố 因nhân 。 為vi 除trừ 此thử 見kiến 故cố 言ngôn 無vô 侵xâm 奪đoạt 。 見kiến 勝thắng 義nghĩa 者giả 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 故cố 。 言ngôn 無vô 侵xâm 奪đoạt 也dã 。 雖tuy 見kiến 真chân 實thật 。 餘dư 不bất 能năng 壞hoại 。 為vi 自tự 隨tùy 顛điên 倒đảo 故cố 。 而nhi 不bất 侵xâm 奪đoạt 耶da 。 為vi 除trừ 此thử 疑nghi 故cố 。 言ngôn 不bất 寂tịch 靜tĩnh 相tướng 。 於ư 此thử 勝thắng 義nghĩa 無vô 生sanh 法pháp 中trung 。 無vô 有hữu 對đối 治trị 。 修tu 道Đạo 之chi 力lực 。 能năng 除trừ 顛điên 倒đảo 。 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。 性tánh 明minh 淨tịnh 故cố 。 故cố 因nhân 緣duyên 論luận 云vân 。 此thử 中trung 無vô 可khả 遣khiển 。 亦diệc 無vô 少thiểu 安an 立lập 。 於ư 真chân 以dĩ 觀quán 真chân 。 見kiến 真chân 而nhi 解giải 脫thoát 。

經kinh 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 於ư 法pháp 亦diệc 見kiến 常thường 。 無vô 壽thọ 離ly 壽thọ 如như 實thật 性tánh 無vô 生sanh 無vô 起khởi 。 無vô 作tác 無vô 為vi 。 無vô 障chướng 礙ngại 無vô 境cảnh 界giới 寂tịch 靜tĩnh 無vô 畏úy 。 無vô 侵xâm 奪đoạt 不bất 寂tịch 靜tĩnh 相tướng 者giả 。 此thử 二nhị 觀quán 法pháp 也dã 。 而nhi 此thử 經Kinh 文văn 同đồng 上thượng 所sở 釋thích 故cố 不bất 明minh 也dã 。

經kinh 。 得đắc 正chánh 智trí 故cố 。 能năng 悟ngộ 勝thắng 法Pháp 。 以dĩ 無vô 上thượng 法Pháp 身thân 。 而nhi 見kiến 於ư 佛Phật 。 此thử 三tam 觀quán 佛Phật 也dã 。 言ngôn 正chánh 智trí 者giả 。 若nhược 有hữu 能năng 證chứng 勝thắng 義nghĩa 法pháp 者giả 。 名danh 為vi 正chánh 智trí 。 言ngôn 勝thắng 法Pháp 者giả 。 即tức 勝thắng 義nghĩa 諦đế 也dã 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 勝thắng 義nghĩa 之chi 法pháp 名danh 。 無vô 上thượng 法Pháp 身thân 。 若nhược 具cụ 正chánh 智trí 住trụ 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 故cố 。 而nhi 觀quán 因nhân 緣duyên 法pháp 及cập 諸chư 佛Phật 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 若nhược 見kiến 因nhân 緣duyên 。 即tức 能năng 見kiến 法Pháp 。 若nhược 見kiến 於ư 法Pháp 。 即tức 能năng 見kiến 佛Phật 者giả 。 與dữ 理lý 無vô 違vi 。 依y 平bình 等đẳng 意ý 趣thú 圓viên 成thành 密mật 語ngữ 。 說thuyết 此thử 法pháp 故cố 。 次thứ 明minh 第đệ 二nhị 世thế 俗tục 。 而nhi 觀quán 因nhân 緣duyên 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 從tùng 有hữu 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 二nhị 從tùng 種chủng 種chủng 無vô 常thường 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 三tam 從tùng 無vô 我ngã 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。

經kinh 。 問vấn 曰viết 何hà 故cố 名danh 因nhân 緣duyên 至chí 不bất 顛điên 倒đảo 性tánh 等đẳng 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 此thử 初sơ 也dã 。 文văn 四tứ 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 結kết 。 四tứ 引dẫn 證chứng 。 經kinh 。 問vấn 曰viết 何hà 故cố 名danh 因nhân 緣duyên 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。 既ký 前tiền 言ngôn 。 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 於ư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 無vô 生sanh 無vô 為vi 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 何hà 故cố 此thử 法pháp 名danh 因nhân 緣duyên 耶da 。 問vấn 此thử 事sự 故cố 故cố 列liệt 斯tư 問vấn 。

經kinh 。 答đáp 曰viết 有hữu 因nhân 有hữu 緣duyên 。 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。 非phi 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 此thử 則tắc 能năng 除trừ 無vô 因nhân 之chi 見kiến 。 此thử 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 雖tuy 無vô 有hữu 生sanh 。 然nhiên 約ước 世thế 諦đế 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 假giả 因nhân 假giả 緣duyên 有hữu 施thi 設thiết 故cố 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 留lưu 教giáo 於ư 世thế 與dữ 理lý 無vô 違vi 。 若nhược 世thế 諦đế 門môn 。 如như 幻huyễn 化hóa 者giả 。 何hà 故cố 說thuyết 此thử 法pháp 耶da 。 雖tuy 然nhiên 。 為vi 捨xả 外ngoại 道đạo 五ngũ 種chủng 見kiến 故cố 。 所sở 謂vị 無vô 因nhân 執chấp 常thường 有hữu 我ngã 不bất 能năng 作tác 者giả 故cố 。 佛Phật 為vi 說thuyết 從tùng 有hữu 因nhân 所sở 生sanh 。 從tùng 種chủng 種chủng 無vô 常thường 因nhân 所sở 生sanh 。 從tùng 無vô 我ngã 因nhân 所sở 生sanh 。 從tùng 能năng 成thành 因nhân 所sở 生sanh 。 從tùng 無vô 作tác 者giả 因nhân 所sở 生sanh 門môn 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。

經kinh 。 世Thế 尊Tôn 略lược 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 之chi 相tướng 。 彼bỉ 緣duyên 生sanh 果quả 。 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 若nhược 不bất 出xuất 現hiện 。 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 。 乃nãi 至chí 法pháp 性tánh 。 法pháp 住trụ 性tánh 法pháp 定định 性tánh 。 與dữ 因nhân 緣duyên 相tương 應ứng 性tánh 。 真Chân 如Như 性tánh 。 無vô 錯thác 謬mậu 性tánh 。 無vô 變biến 異dị 性tánh 。 真chân 實thật 性tánh 。 實thật 際tế 性tánh 。 不bất 虛hư 妄vọng 性tánh 。 不bất 顛điên 倒đảo 性tánh 等đẳng 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 此thử 四tứ 引dẫn 證chứng 也dã 。 言ngôn 彼bỉ 緣duyên 生sanh 果quả 。 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 若nhược 不bất 出xuất 現hiện 。 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 者giả 。 從tùng 因nhân 生sanh 果quả 之chi 法pháp 。 不bất 假giả 諸chư 佛Phật 出xuất 現hiện 。 於ư 世thế 及cập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 法pháp 爾nhĩ 故cố 也dã 。 言ngôn 法pháp 性tánh 者giả 。 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 故cố 。 言ngôn 法pháp 住trụ 性tánh 者giả 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 本bổn 自tự 住trụ 故cố 。 言ngôn 法pháp 定định 性tánh 者giả 。 依y 本bổn 因nhân 故cố 。 言ngôn 與dữ 因nhân 緣duyên 相tương 應ứng 性tánh 者giả 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 假giả 因nhân 緣duyên 。 而nhi 能năng 生sanh 故cố 。 言ngôn 真Chân 如Như 性tánh 者giả 。 若nhược 證chứng 此thử 法pháp 了liễu 真Chân 如Như 故cố 。 言ngôn 無vô 錯thác 謬mậu 性tánh 者giả 。 捨xả 顛điên 倒đảo 故cố 。 言ngôn 無vô 變biến 異dị 性tánh 者giả 。 捨xả 邪tà 曲khúc 故cố 。 言ngôn 真chân 實thật 性tánh 者giả 。 無vô 虛hư 誑cuống 故cố 。 言ngôn 實thật 際tế 性tánh 者giả 。 是thị 聖Thánh 諦Đế 故cố 。 言ngôn 不bất 虛hư 妄vọng 性tánh 者giả 。 非phi 顛điên 倒đảo 橫hoạnh/hoành 計kế 故cố 。 言ngôn 不bất 顛điên 倒đảo 性tánh 者giả 。 是thị 正chánh 智trí 境cảnh 界giới 故cố 。 有hữu 師sư 解giải 云vân 。 前tiền 文văn 釋thích 後hậu 如như 理lý 應ưng 思tư 。 次thứ 二nhị 明minh 從tùng 種chủng 種chủng 無vô 常thường 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 文văn 三tam 。 初sơ 標tiêu 。 次thứ 徵trưng 。 後hậu 答đáp 。

經kinh 。 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 以dĩ 其kỳ 二nhị 種chủng 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。

經kinh 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 此thử 二nhị 徵trưng 也dã 。

經kinh 。 所sở 為vi 因nhân 相tương 應ứng 緣duyên 相tương 應ứng 。 此thử 三tam 答đáp 也dã 。 言ngôn 因nhân 相tương 應ứng 者giả 。 此thử 是thị 取thủ 因nhân 。 不bất 共cộng 有hữu 故cố 。 言ngôn 緣duyên 相tương 應ứng 者giả 。 此thử 是thị 助trợ 因nhân 是thị 共cộng 有hữu 故cố 。

經kinh 。 彼bỉ 復phục 有hữu 二nhị 。 謂vị 外ngoại 及cập 內nội 。 此thử 第đệ 三tam 從tùng 無vô 我ngã 因nhân 所sở 生sanh 門môn 也dã 。 言ngôn 彼bỉ 者giả 即tức 是thị 與dữ 因nhân 緣duyên 相tương 應ứng 法pháp 也dã 。 為vi 諸chư 凡phàm 愚ngu 執chấp 內nội 諸chư 入nhập 以dĩ 為vi 其kỳ 我ngã 。 於ư 外ngoại 諸chư 入nhập 執chấp 為vi 我ngã 。 取thủ 捨xả 此thử 二nhị 故cố 。 故cố 說thuyết 二nhị 種chủng 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 同đồng 一nhất 無vô 我ngã 。 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 第đệ 二nhị 此thử 明minh 釋thích 文văn 二nhị 。 初sơ 外ngoại 。 後hậu 內nội 。 初sơ 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 因nhân 相tương 應ứng 。 二nhị 緣duyên 相tương 應ứng 。

經kinh 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 因nhân 相tương 應ứng 。 至chí 應ưng 如như 是thị 觀quán 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 因nhân 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 初sơ 因nhân 相tương 應ứng 也dã 。 文văn 二nhị 。 一nhất 從tùng 能năng 成thành 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 二nhị 從tùng 無vô 作tác 者giả 所sở 生sanh 門môn 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 證chứng 成thành 。

經kinh 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 因nhân 相tương 應ứng 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 從tùng 種chủng 生sanh 芽nha 。 從tùng 芽nha 生sanh 葉diệp 。 從tùng 葉diệp 生sanh 莖hành 。 從tùng 莖hành 生sanh 節tiết 。 從tùng 節tiết 生sanh 穗tuệ 。 從tùng 穗tuệ 生sanh 花hoa 。 從tùng 花hoa 生sanh 實thật 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 為vi 種chủng 等đẳng 諸chư 法pháp 名danh 為vi 因nhân 故cố 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 從tùng 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 。 一nhất 切thiết 能năng 成thành 之chi 法pháp 。 各các 各các 別biệt 故cố 。

經kinh 。 若nhược 無vô 有hữu 種chủng 。 芽nha 即tức 不bất 生sanh 。 乃nãi 至chí 若nhược 無vô 有hữu 花hoa 。 實thật 亦diệc 不bất 生sanh 有hữu 。 芽nha 種chủng 生sanh 如như 是thị 有hữu 花hoa 。 實thật 亦diệc 得đắc 生sanh 。 此thử 三tam 證chứng 成thành 也dã 。 此thử 則tắc 示thị 其kỳ 能năng 成thành 義nghĩa 也dã 。 二nhị 明minh 從tùng 無vô 作tác 者giả 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 文văn 四tứ 。 一nhất 明minh 因nhân 無vô 作tác 者giả 。 二nhị 果quả 無vô 作tác 者giả 。 三tam 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 四tứ 結kết 。

經kinh 。 彼bỉ 種chủng 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 生sanh 芽nha 芽nha 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 從tùng 種chủng 生sanh 。 乃nãi 至chí 花hoa 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 我ngã 能năng 生sanh 。 實thật 實thật 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 從tùng 花hoa 生sanh 。 此thử 一nhất 二nhị 明minh 因nhân 無vô 作tác 者giả 及cập 果quả 無vô 作tác 者giả 也dã 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 唯duy 有hữu 因nhân 而nhi 無vô 作tác 者giả 。 若nhược 諸chư 作tác 者giả 是thị 其kỳ 因nhân 者giả 。 為vi 與dữ 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 相tương 連liên 。 不bất 饒nhiêu 益ích 故cố 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 有hữu 種chủng 故cố 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 有hữu 花hoa 故cố 。 實thật 即tức 而nhi 能năng 成thành 就tựu 。 此thử 三Tam 明Minh 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 故cố 不bất 明minh 也dã 。

經kinh 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 因nhân 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 四tứ 結kết 也dã 。 結kết 文văn 可khả 見kiến 。 次thứ 明minh 第đệ 二nhị 緣duyên 相tương 應ứng 。 文văn 三tam 。 初sơ 從tùng 能năng 成thành 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 次thứ 從tùng 無vô 作tác 者giả 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 後hậu 遮già 惡ác 見kiến 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 七thất 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 徵trưng 。 四tứ 答đáp 列liệt 數số 。 五ngũ 結kết 。 六lục 明minh 業nghiệp 用dụng 。 七thất 證chứng 成thành 。

經kinh 。 應ưng 云vân 何hà 觀quán 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 緣duyên 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 謂vị 六lục 界giới 和hòa 合hợp 故cố 。

此thử 二nhị 答đáp 。

經kinh 。 以dĩ 何hà 六lục 界giới 和hòa 合hợp 。 此thử 三tam 徵trưng 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 時thời 。 界giới 等đẳng 和hòa 合hợp 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 此thử 四tứ 答đáp 列liệt 數số 也dã 。 六lục 界giới 體thể 義nghĩa 如như 下hạ 經kinh 文văn 。

經kinh 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 緣duyên 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 五ngũ 結kết 也dã 。

經kinh 。 地địa 界giới 者giả 能năng 持trì 於ư 種chủng 。 水thủy 界giới 者giả 潤nhuận 漬tí 於ư 種chủng 。 火hỏa 界giới 者giả 能năng 暖noãn 於ư 種chủng 。 風phong 界giới 者giả 動động 搖dao 於ư 種chủng 。 空không 界giới 者giả 不bất 障chướng 於ư 種chủng 。 時thời 則tắc 能năng 變biến 種chủng 子tử 。 此thử 六lục 明minh 業nghiệp 用dụng 也dã 。 言ngôn 地địa 界giới 者giả 。 堅kiên 強cường 為vi 性tánh 。 水thủy 界giới 者giả 流lưu 濕thấp 為vi 性tánh 。 火hỏa 界giới 者giả 溫ôn 燥táo 為vi 性tánh 。 風phong 界giới 者giả 輕khinh 等đẳng 動động 性tánh 。 空không 風phong 者giả 虛hư 通thông 為vi 性tánh 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 謂vị 明minh 及cập 闇ám 。 言ngôn 時thời 者giả 為vi 約ước 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 而nhi 建kiến 立lập 也dã 。

經kinh 。 若nhược 無vô 此thử 眾chúng 緣duyên 。 種chủng 則tắc 不bất 能năng 。 而nhi 生sanh 於ư 芽nha 。 若nhược 具cụ 外ngoại 地địa 界giới 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 水thủy 。 火hỏa 風phong 空không 時thời 等đẳng 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 一nhất 切thiết 和hòa 合hợp 。 種chủng 子tử 滅diệt 時thời 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 此thử 七thất 證chứng 成thành 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。 二nhị 明minh 從tùng 無vô 作tác 者giả 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 文văn 六lục 。 一nhất 六lục 緣duyên 無vô 作tác 者giả 。 二nhị 因nhân 無vô 作tác 者giả 。 三tam 果quả 無vô 作tác 者giả 。 四tứ 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 。 五ngũ 證chứng 成thành 。 六lục 結kết 。

經kinh 。 此thử 中trung 地địa 界giới 。 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 任nhậm 持trì 種chủng 子tử 如như 是thị 水thủy 界giới 。 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 潤nhuận 漬tí 。 於ư 種chủng 火hỏa 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 暖noãn 於ư 種chủng 。 子tử 風phong 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 動động 搖dao 於ư 種chủng 。 空không 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 不bất 障chướng 於ư 種chủng 。 時thời 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 變biến 於ư 種chủng 子tử 。 此thử 初sơ 明minh 六lục 緣duyên 無vô 作tác 者giả 。

經kinh 。 種chủng 子tử 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 生sanh 芽nha 。 此thử 二nhị 因nhân 無vô 作tác 者giả 也dã 。

經kinh 。 芽nha 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 從tùng 此thử 眾chúng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 此thử 三Tam 明Minh 果quả 無vô 作tác 者giả 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 有hữu 此thử 眾chúng 緣duyên 。 而nhi 種chủng 滅diệt 時thời 。 芽nha 即tức 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 有hữu 花hoa 之chi 時thời 。 實thật 即tức 得đắc 生sanh 。 此thử 四tứ 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 也dã 。

經kinh 。 彼bỉ 芽nha 亦diệc 非phi 自tự 作tác 。 亦diệc 非phi 他tha 作tác 。 非phi 自tự 他tha 俱câu 作tác 。 非phi 自tự 在tại 作tác 。 亦diệc 非phi 時thời 變biến 。 非phi 自tự 性tánh 生sanh 。 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 雖tuy 然nhiên 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 時thời 。 界giới 等đẳng 和hòa 合hợp 種chủng 滅diệt 之chi 時thời 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 此thử 五ngũ 證chứng 成thành 也dã 。 言ngôn 非phi 自tự 作tác 者giả 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 不bất 為vi 自tự 因nhân 無vô 所sở 施thí 為vi 。 不bất 能năng 成thành 故cố 。 言ngôn 亦diệc 非phi 他tha 作tác 者giả 。 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 而nhi 先tiên 起khởi 意ý 而nhi 造tạo 作tác 故cố 。 此thử 則tắc 顯hiển 其kỳ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 我ngã 也dã 。 言ngôn 非phi 自tự 他tha 俱câu 作tác 。 者giả 自tự 性tánh 及cập 餘dư 不bất 造tạo 作tác 故cố 。 言ngôn 非phi 自tự 在tại 作tác 者giả 。 為vi 諸chư 法pháp 因nhân 常thường 自tự 在tại 等đẳng 時thời 時thời 而nhi 生sanh 。 與dữ 理lý 相tương 違vi 。 因nhân 具cụ 足túc 故cố 。 言ngôn 亦diệc 非phi 時thời 變biến 者giả 。 諸chư 法pháp 假giả 因nhân 緣duyên 有hữu 不bất 待đãi 時thời 故cố 。 言ngôn 非phi 自tự 性tánh 生sanh 者giả 。 非phi 是thị 數số 論luận 所sở 計kế 法pháp 故cố 。 此thử 則tắc 斷đoạn 除trừ 不bất 同đồng 因nhân 也dã 。 言ngôn 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 者giả 。 諸chư 法pháp 假giả 因nhân 緣duyên 故cố 。 此thử 捨xả 無vô 因nhân 見kiến 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 應ưng 如như 是thị 觀quán 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 緣duyên 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 六lục 結kết 也dã 。 三Tam 明Minh 遮già 惡ác 見kiến 。 文văn 五ngũ 。 一nhất 標tiêu 。 二nhị 問vấn 。 三tam 答đáp 。 四tứ 解giải 釋thích 。 五ngũ 總tổng 結kết 。

經kinh 。 應ưng 以dĩ 五ngũ 種chủng 觀quán 彼bỉ 外ngoại 因nhân 緣duyên 法pháp 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。

經kinh 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

此thử 二nhị 問vấn 。

經kinh 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。 不bất 移di 從tùng 於ư 小tiểu 因nhân 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 此thử 三tam 答đáp 也dã 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 常thường 。 至chí 是thị 故cố 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 此thử 四tứ 解giải 釋thích 也dã 。 文văn 五ngũ 。 一nhất 明minh 不bất 常thường 。 二nhị 明minh 不bất 斷đoạn 。 三Tam 明Minh 不bất 移di 。 四tứ 明minh 小tiểu 因nhân 生sanh 大đại 。 五ngũ 相tương 似tự 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 常thường 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 為vi 芽nha 與dữ 種chủng 。 各các 別biệt 異dị 故cố 。 彼bỉ 芽nha 非phi 種chủng 。 非phi 種chủng 壞hoại 時thời 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 亦diệc 非phi 不bất 滅diệt 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 種chủng 壞hoại 之chi 時thời 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 若nhược 是thị 常thường 者giả 。 此thử 是thị 因nhân 此thử 是thị 果quả 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。

經kinh 。 是thị 故cố 不bất 常thường 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 二nhị 明minh 不bất 斷đoạn 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 斷đoạn 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 非phi 過quá 去khứ 種chủng 壞hoại 。 而nhi 生sanh 於ư 芽nha 。 亦diệc 非phi 不bất 滅diệt 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 種chủng 子tử 亦diệc 壞hoại 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 如như 秤xứng 高cao 下hạ 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 因nhân 果quả 相tương 續tục 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 故cố 名danh 不bất 斷đoạn 。 往vãng 文văn 可khả 見kiến 。

經kinh 。 是thị 故cố 不bất 斷đoạn 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 三Tam 明Minh 不bất 移di 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 移di 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 芽nha 與dữ 種chủng 別biệt 。 芽nha 非phi 種chủng 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 因nhân 與dữ 種chủng 別biệt 故cố 名danh 不bất 移di 。

經kinh 。 是thị 故cố 不bất 移di 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 四tứ 明minh 小tiểu 因nhân 生sanh 大đại 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 小tiểu 因nhân 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 從tùng 小tiểu 種chủng 子tử 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 如như 拘câu 律luật 陀đà 樹thụ 等đẳng 因nhân 。 雖tuy 極cực 小tiểu 莖hành 葉diệp 甚thậm 大đại 故cố 。 從tùng 小tiểu 因nhân 生sanh 大đại 果quả 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 從tùng 於ư 小tiểu 因nhân 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 五ngũ 明minh 相tướng 似tự 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 如như 所sở 植thực 種chủng 。 生sanh 彼bỉ 果quả 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 如như 稻đạo 種chủng 子tử 。 即tức 生sanh 彼bỉ 果quả 。 不bất 為vi 餘dư 故cố 。 為vi 果quả 與dữ 因nhân 。 不bất 顛điên 倒đảo 故cố 。 此thử 顯hiển 業nghiệp 用dụng 無vô 有hữu 失thất 也dã 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 。 而nhi 失thất 業nghiệp 用dụng 一nhất 等đẳng 及cập 小tiểu 二nhị 顛điên 倒đảo 生sanh 果quả 。

經kinh 。 是thị 故cố 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。

經kinh 。 是thị 以dĩ 五ngũ 種chủng 。 觀quán 外ngoại 因nhân 緣duyên 之chi 法pháp 。 此thử 五ngũ 總tổng 結kết 也dã 。 結kết 文văn 可khả 見kiến 。 明minh 外ngoại 因nhân 緣duyên 竟cánh 。 第đệ 二nhị 明minh 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 因nhân 相tương 應ứng 。 二nhị 緣duyên 相tương 應ứng 。 初sơ 復phục 分phần/phân 三tam 。 一nhất 從tùng 種chủng 種chủng 無vô 常thường 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 二nhị 能năng 成thành 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 三tam 從tùng 無vô 作tác 者giả 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。

經kinh 。 如như 是thị 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 至chí 所sở 謂vị 因nhân 相tương 應ứng 緣duyên 相tương 應ứng 。 此thử 初sơ 明minh 從tùng 種chủng 種chủng 無vô 常thường 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 文văn 三tam 。 初sơ 標tiêu 。 次thứ 問vấn 。 後hậu 答đáp 。

經kinh 。 如như 是thị 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 亦diệc 以dĩ 二nhị 種chủng 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。

經kinh 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 此thử 二nhị 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 因nhân 相tương 應ứng 緣duyên 相tương 應ứng 。 此thử 三tam 答đáp 也dã 。 二nhị 明minh 從tùng 能năng 成thành 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 證chứng 成thành 。

經kinh 。 何hà 者giả 是thị 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 因nhân 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 始thỉ 從tùng 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。

經kinh 。 若nhược 無vô 明minh 不bất 生sanh 。 行hành 亦diệc 不bất 有hữu 。 乃nãi 至chí 若nhược 無vô 有hữu 生sanh 。 老lão 死tử 非phi 有hữu 。 如như 是thị 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 行hành 乃nãi 得đắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 有hữu 生sanh 故cố 。 老lão 死tử 得đắc 有hữu 。 此thử 三tam 證chứng 成thành 也dã 。 三Tam 明Minh 從tùng 無vô 作tác 者giả 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 又hựu 四tứ 。 一nhất 因nhân 無vô 作tác 者giả 。 二nhị 果quả 無vô 作tác 者giả 。 三tam 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 。 四tứ 結kết 。

經kinh 。 無vô 明minh 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 生sanh 行hành 。 行hành 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 從tùng 無vô 明minh 而nhi 生sanh 乃nãi 至chí 生sanh 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 生sanh 於ư 老lão 死tử 老lão 死tử 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 從tùng 生sanh 有hữu 。 此thử 一nhất 二nhị 明minh 因nhân 無vô 作tác 者giả 及cập 果quả 無vô 作tác 者giả 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 有hữu 無vô 明minh 。 故cố 行hành 乃nãi 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 有hữu 生sanh 故cố 。 老lão 死tử 得đắc 有hữu 。 此thử 三tam 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 應ưng 如như 是thị 。 觀quán 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 因nhân 相tương 應ứng 義nghĩa 。 此thử 四tứ 結kết 也dã 。 第đệ 二nhị 次thứ 明minh 緣duyên 相tương 應ứng 義nghĩa 文văn 八bát 。 一nhất 從tùng 種chủng 種chủng 無vô 常thường 因nhân 所sở 生sanh 門môn 。 二nhị 從tùng 能năng 成thành 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 三tam 從tùng 無vô 作tác 者giả 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 四tứ 辨biện 體thể 。 五ngũ 釋thích 名danh 。 六lục 續tục 支chi 。 七thất 離ly 二nhị 邊biên 。 八bát 束thúc 因nhân 。 初sơ 門môn 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 徵trưng 。 四tứ 答đáp 列liệt 數số 。 五ngũ 結kết 。

經kinh 。 應ưng 云vân 何hà 觀quán 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 緣duyên 相tương 應ứng 事sự 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 為vi 六lục 界giới 和hòa 合hợp 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。

經kinh 。 以dĩ 何hà 六lục 界giới 和hòa 合hợp 。 此thử 三tam 徵trưng 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 空không 識thức 界giới 等đẳng 和hòa 合hợp 故cố 。 此thử 四tứ 答đáp 列liệt 數số 也dã 。

經kinh 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 緣duyên 相tương 應ứng 事sự 。 此thử 五ngũ 結kết 也dã 。 二nhị 明minh 從tùng 能năng 成thành 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 又hựu 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 示thị 相tương/tướng 。 後hậu 證chứng 成thành 。

經kinh 。 何hà 者giả 是thị 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 地địa 界giới 之chi 相tướng 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 為vi 此thử 身thân 中trung 。 作tác 堅kiên 硬ngạnh 者giả 。 名danh 為vi 地địa 界giới 。 至chí 能năng 成thành 就tựu 此thử 身thân 。 名danh 色sắc 芽nha 者giả 。 名danh 為vi 識thức 界giới 。 此thử 二nhị 示thị 相tương/tướng 也dã 又hựu 分phân 為vi 六lục 。 一nhất 明minh 地địa 界giới 。 二nhị 水thủy 界giới 。 三tam 火hỏa 界giới 。 四tứ 風phong 界giới 。 五ngũ 空không 界giới 。 六lục 識thức 界giới 。

經kinh 。 為vi 此thử 身thân 中trung 。 作tác 堅kiên 硬ngạnh 者giả 。 名danh 為vi 地địa 界giới 。 此thử 初sơ 明minh 地địa 界giới 也dã 。

經kinh 。 為vi 令linh 此thử 身thân 。 而nhi 聚tụ 集tập 者giả 。 名danh 為vi 水thủy 界giới 。 此thử 二nhị 明minh 水thủy 界giới 。 若nhược 此thử 身thân 中trung 無vô 水thủy 界giới 者giả 而nhi 教giáo 失thất 故cố 。

經kinh 。 能năng 消tiêu 身thân 所sở 食thực 。 飲ẩm 嚼tước 噉đạm 者giả 。 名danh 為vi 火hỏa 界giới 。 此thử 三Tam 明Minh 火hỏa 界giới 也dã 。 言ngôn 食thực 者giả 。 謂vị 諸chư 正chánh 食thực 。 言ngôn 飲ẩm 者giả 。 謂vị 諸chư 漿tương 等đẳng 。 言ngôn 嚼tước 者giả 。 即tức 是thị 正chánh 食thực 。 言ngôn 噉đạm 者giả 。 謂vị 諸chư 助trợ 食thực 。 若nhược 無vô 火hỏa 界giới 不bất 能năng 變biến 故cố 。

經kinh 。 為vi 此thử 身thân 中trung 。 作tác 內nội 外ngoại 出xuất 入nhập 息tức 者giả 。 名danh 為vi 風phong 界giới 。 此thử 四tứ 明minh 風phong 界giới 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。

經kinh 。 為vi 此thử 身thân 中trung 。 作tác 虛hư 通thông 者giả 。 名danh 為vi 空không 界giới 。 此thử 五ngũ 明minh 空không 界giới 也dã 。 若nhược 無vô 空không 界giới 為vi 一nhất 合hợp 故cố 。

經kinh 。 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 。 及cập 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 。 猶do 如Như 來Lai 蘆lô 能năng 成thành 就tựu 此thử 身thân 。 名danh 色sắc 芽nha 者giả 。 名danh 為vi 識thức 界giới 。 此thử 六lục 明minh 識thức 界giới 也dã 。 言ngôn 五ngũ 識thức 身thân 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 言ngôn 相tương 應ứng 者giả 。 與dữ 彼bỉ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 法pháp 也dã 。 言ngôn 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 者giả 。 為vi 有hữu 一nhất 分phần/phân 無vô 漏lậu 故cố 也dã 。 言ngôn 束thúc 蘆lô 者giả 。 此thử 即tức 顯hiển 其kỳ 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。 獨độc 不bất 立lập 也dã 。

經kinh 。 若nhược 無vô 此thử 眾chúng 緣duyên 。 身thân 則tắc 不bất 生sanh 。 若nhược 內nội 地địa 界giới 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 水thủy 。 火hỏa 風phong 空không 識thức 界giới 等đẳng 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 一nhất 切thiết 和hòa 合hợp 。 身thân 即tức 得đắc 生sanh 。 此thử 三tam 證chứng 成thành 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。 三Tam 明Minh 從tùng 無vô 作tác 者giả 緣duyên 所sở 生sanh 門môn 。 文văn 四tứ 。 一nhất 明minh 六lục 緣duyên 無vô 作tác 者giả 。 二nhị 果quả 無vô 作tác 者giả 。 三tam 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 。 四tứ 證chứng 成thành 。

經kinh 。 彼bỉ 地địa 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 而nhi 作tác 身thân 中trung 。 堅kiên 硬ngạnh 之chi 事sự 。 水thủy 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 為vi 身thân 而nhi 作tác 聚tụ 集tập 火hỏa 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 而nhi 消tiêu 身thân 所sở 食thực 。 飲ẩm 嚼tước 噉đạm 之chi 事sự 。 風phong 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 作tác 內nội 外ngoại 出xuất 入nhập 息tức 空không 界giới 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 能năng 而nhi 作tác 身thân 中trung 。 虛hư 通thông 之chi 事sự 。 識thức 界giới 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 能năng 成thành 就tựu 此thử 身thân 。 名danh 色sắc 之chi 芽nha 。 此thử 初sơ 明minh 六lục 緣duyên 無vô 作tác 者giả 也dã 。 經kinh 文văn 自tự 顯hiển 。

經kinh 。 身thân 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 從tùng 此thử 眾chúng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 此thử 二nhị 果quả 無vô 作tác 者giả 也dã 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 有hữu 此thử 眾chúng 緣duyên 。 之chi 時thời 身thân 即tức 得đắc 生sanh 。 此thử 三tam 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 也dã 。

經kinh 。 彼bỉ 地địa 界giới 亦diệc 非phi 是thị 我ngã 。 非phi 是thị 眾chúng 生sanh 。 非phi 命mạng 生sanh 者giả 非phi 儒nho 童đồng 非phi 作tác 者giả 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 非phi 黃hoàng 門môn 非phi 自tự 在tại 非phi 我ngã 所sở 。 亦diệc 非phi 餘dư 等đẳng 。 此thử 四tứ 證chứng 成thành 也dã 。 何hà 故cố 地địa 等đẳng 諸chư 界giới 。 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 等đẳng 為vi 身thân 中trung 堅kiên 硬ngạnh 等đẳng 事sự 耶da 。 為vi 捨xả 此thử 見kiến 故cố 。 言ngôn 彼bỉ 地địa 界giới 亦diệc 非phi 是thị 我ngã 。 言ngôn 我ngã 者giả 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 為vi 諸chư 界giới 等đẳng 性tánh 非phi 是thị 我ngã 離ly 我ngã 慢mạn 故cố 。 為vi 即tức 彼bỉ 我ngã 。 而nhi 於ư 諸chư 趣thú 數số 受thọ 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 地địa 等đẳng 諸chư 界giới 離ly 趣thú 生sanh 故cố 。 非phi 眾chúng 生sanh 也dã 。 為vi 有hữu 我ngã 故cố 。 盡tận 刑hình 壽thọ 生sanh 名danh 之chi 為vi 命mạng 。 諸chư 法pháp 剎sát 那na 故cố 非phi 命mạng 者giả 。 於ư 諸chư 趣thú 中trung 。 而nhi 能năng 生sanh 故cố 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 離ly 生sanh 作tác 者giả 故cố 非phi 生sanh 者giả 也dã 。 言ngôn 儒nho 童đồng 者giả 。 從tùng 作tác 者giả 生sanh 地địa 等đẳng 諸chư 界giới 。 離ly 作tác 者giả 故cố 非phi 儒nho 童đồng 也dã 。 執chấp 有hữu 能năng 為vi 故cố 名danh 作tác 者giả 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 故cố 非phi 作tác 者giả 也dã 。 言ngôn 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 非phi 黃hoàng 門môn 者giả 。 男nam 等đẳng 諸chư 相tướng 。 約ước 地địa 界giới 等đẳng 橫hoạnh/hoành 立lập 計kế 故cố 。 言ngôn 非phi 我ngã 所sở 者giả 。 為vi 離ly 橫hoạnh/hoành 計kế 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 言ngôn 亦diệc 非phi 餘dư 等đẳng 者giả 。 為vi 無vô 大đại 自tự 在tại 等đẳng 造tạo 作tác 性tánh 故cố 。 自tự 餘dư 經kinh 文văn 同đồng 上thượng 所sở 釋thích 。 四tứ 明minh 辨biện 體thể 。 文văn 分phần/phân 十thập 七thất 。 始thỉ 從tùng 辨biện 無vô 明minh 體thể 義nghĩa 。 至chí 明minh 惱não 之chi 自tự 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 無vô 明minh 體thể 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 何hà 者giả 是thị 無vô 明minh 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 於ư 此thử 六lục 界giới 。 起khởi 於ư 一nhất 想tưởng 。 一nhất 合hợp 想tưởng 常thường 想tưởng 堅kiên 牢lao 想tưởng 不bất 壞hoại 想tưởng 安an 樂lạc 想tưởng 眾chúng 生sanh 命mạng 者giả 。 生sanh 者giả 養dưỡng 育dục 士sĩ 夫phu 儒nho 童đồng 作tác 者giả 我ngã 我ngã 所sở 想tưởng 。 等đẳng 及cập 餘dư 種chủng 種chủng 無vô 知tri 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 言ngôn 六lục 界giới 者giả 。 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 識thức 界giới 。 於ư 六lục 界giới 差sai 別biệt 起khởi 無vô 異dị 想tưởng 者giả 名danh 為vi 一nhất 想tưởng 。 極cực 微vi 成thành 身thân 執chấp 一nhất 見kiến 者giả 。 名danh 一nhất 合hợp 想tưởng 。 剎sát 那na 遷thiên 變biến 執chấp 有hữu 常thường 存tồn 。 名danh 為vi 常thường 想tưởng 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 執chấp 自tự 然nhiên 生sanh 。 名danh 堅kiên 牢lao 想tưởng 。 起khởi 已dĩ 還hoàn 無vô 執chấp 過quá 去khứ 有hữu 名danh 不bất 壞hoại 想tưởng 。 於ư 八bát 三tam 若nhược 起khởi 安an 樂lạc 者giả 。 名danh 安an 樂lạc 想tưởng 。 眾chúng 生sanh 命mạng 生sanh 者giả 。 義nghĩa 如như 前tiền 解giải 。 為vi 有hữu 我ngã 故cố 。 能năng 生sanh 諸chư 趣thú 。 養dưỡng 育dục 此thử 身thân 故cố 。 名danh 養dưỡng 育dục 執chấp 。 有hữu 士sĩ 夫phu 有hữu 大đại 力lực 用dụng 。 於ư 內nội 動động 轉chuyển 。 故cố 名danh 士sĩ 夫phu 。 言ngôn 人nhân 者giả 。 亦diệc 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 能năng 往vãng 諸chư 趣thú 。 所sở 受thọ 人nhân 天thiên 等đẳng 身thân 。 故cố 名danh 數số 取thủ 趣thú 。 言ngôn 及cập 餘dư 種chủng 種chủng 無vô 知tri 者giả 。 為vi 取thủ 知tri 者giả 見kiến 者giả 覺giác 者giả 等đẳng 故cố 也dã 。

經kinh 。 此thử 是thị 無vô 明minh 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 二nhị 明minh 於ư 行hành 。 文văn 二nhị 。 一nhất 釋thích 。 二nhị 結kết 。

經kinh 。 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 起khởi 貪tham 嗔sân 癡si 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 起khởi 貪tham 嗔sân 癡si 者giả 。 此thử 初sơ 釋thích 也dã 。 從tùng 貪tham 嗔sân 癡si 起khởi 三tam 行hành 故cố 。

經kinh 。 此thử 是thị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 此thử 二nhị 結kết 也dã 。 三Tam 明Minh 其kỳ 識thức 。 文văn 二nhị 。 一nhất 解giải 。 二nhị 結kết 。

經kinh 。 而nhi 於ư 諸chư 事sự 。 能năng 了liễu 別biệt 者giả 。 此thử 初sơ 解giải 也dã 。 言ngôn 諸chư 事sự 者giả 。 謂vị 色sắc 聲thanh 等đẳng 。

經kinh 。 名danh 之chi 為vi 識thức 。 此thử 二nhị 結kết 也dã 。 四tứ 明minh 名danh 色sắc 。 文văn 二nhị 。 初sơ 辨biện 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。 四tứ 取thủ 蘊uẩn 者giả 。 此thử 初sơ 辨biện 也dã 。 言ngôn 四tứ 取thủ 蘊uẩn 者giả 。 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 蘊uẩn 也dã 。

經kinh 。 此thử 是thị 名danh 色sắc 。 此thử 二nhị 結kết 也dã 。 五ngũ 明minh 六lục 入nhập 。

經kinh 。 依y 名danh 色sắc 諸chư 根căn 。 名danh 為vi 六lục 入nhập 。 若nhược 無vô 名danh 色sắc 六lục 入nhập 無vô 因nhân 故cố 。 六lục 明minh 觸xúc 。

經kinh 。 三tam 和hòa 合hợp 者giả 名danh 之chi 為vi 觸xúc 。 言ngôn 三tam 和hòa 合hợp 者giả 根căn 境cảnh 識thức 也dã 。 七thất 明minh 受thọ 。

經kinh 。 覺giác 受thọ 觸xúc 者giả 。 名danh 之chi 為vi 受thọ 。 從tùng 觸xúc 有hữu 受thọ 故cố 也dã 。 八bát 明minh 愛ái 。

經kinh 。 於ư 受thọ 貪tham 著trước 名danh 愛ái 。 九cửu 明minh 取thủ 。

經kinh 。 增tăng 長trưởng 愛ái 者giả 。 名danh 之chi 為vi 取thủ 。 十thập 明minh 有hữu 。

經kinh 。 從tùng 取thủ 而nhi 生sanh 。 能năng 生sanh 業nghiệp 者giả 。 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 言ngôn 能năng 生sanh 業nghiệp 者giả 。 為vi 近cận 因nhân 故cố 。 十thập 一nhất 明minh 生sanh 。

經kinh 。 而nhi 從tùng 彼bỉ 因nhân 。 所sở 生sanh 之chi 蘊uẩn 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 言ngôn 彼bỉ 因nhân 者giả 即tức 近cận 因nhân 故cố 。 十thập 二nhị 明minh 老lão 死tử 。

經kinh 。 生sanh 已dĩ 蘊uẩn 成thành 熟thục 者giả 。 名danh 之chi 為vi 老lão 。 老lão 已dĩ 蘊uẩn 滅diệt 壞hoại 者giả 。 名danh 之chi 為vi 死tử 。 熟thục 即tức 是thị 老lão 壞hoại 即tức 死tử 故cố 。 十thập 三Tam 明Minh 愁sầu 。

經kinh 。 臨lâm 終chung 之chi 時thời 。 內nội 具cụ 貪tham 著trước 。 及cập 熱nhiệt 惱não 者giả 。 名danh 之chi 為vi 愁sầu 。 言ngôn 貪tham 著trước 者giả 謂vị 男nam 女nữ 妻thê 子tử 等đẳng 也dã 。 十thập 四tứ 明minh 嘆thán 。

經kinh 。 從tùng 愁sầu 而nhi 生sanh 諸chư 言ngôn 辭từ 者giả 。 名danh 之chi 為vi 嘆thán 。 十thập 五ngũ 明minh 苦khổ 。

經kinh 。 五ngũ 識thức 身thân 受thọ 苦khổ 者giả 。 名danh 之chi 為vi 苦khổ 。 言ngôn 五ngũ 識thức 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 也dã 。 此thử 顯hiển 身thân 苦khổ 。 十thập 六lục 明minh 憂ưu 。

經kinh 。 作tác 意ý 意ý 識thức 。 受thọ 諸chư 苦khổ 者giả 。 名danh 之chi 為vi 憂ưu 。 言ngôn 作tác 意ý 識thức 者giả 第đệ 六lục 識thức 也dã 此thử 顯hiển 心tâm 苦khổ 。 十thập 七thất 明minh 惱não 。

經kinh 。 具cụ 如như 是thị 等đẳng 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 名danh 之chi 為vi 惱não 。 言ngôn 等đẳng 者giả 為vi 王vương 內nội 侍thị 販phán 賣mại 求cầu 利lợi 等đẳng 。 惱não 身thân 心tâm 故cố 言ngôn 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 忿phẫn 恨hận 等đẳng 。 第đệ 五ngũ 釋thích 名danh 。 文văn 分phần/phân 十thập 七thất 。 始thỉ 從tùng 無vô 明minh 終chung 至chí 其kỳ 惱não 。 經kinh 文văn 自tự 明minh 。 言ngôn 大đại 者giả 無vô 有hữu 始thỉ 故cố 。 言ngôn 黑hắc 闇ám 者giả 覆phú 真chân 性tánh 故cố 。 言ngôn 造tạo 作tác 者giả 。 造tạo 後hậu 有hữu 故cố 。 言ngôn 了liễu 別biệt 者giả 了liễu 諸chư 境cảnh 故cố 。 言ngôn 相tương 依y 者giả 為vi 識thức 與dữ 四tứ 蘊uẩn 而nhi 相tương 依y 故cố 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 識thức 依y 四tứ 處xứ 。 謂vị 隨tùy 色sắc 識thức 及cập 隨tùy 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 也dã 。 言ngôn 為vi 生sanh 門môn 者giả 。 為vi 與dữ 六lục 識thức 為vi 生sanh 門môn 故cố 言ngôn 受thọ 者giả 。 為vi 受thọ 先tiên 業nghiệp 異dị 熟thục 故cố 。 言ngôn 渴khát 者giả 。 為vi 愛ái 貪tham 著trước 後hậu 有hữu 故cố 也dã 。 言ngôn 取thủ 者giả 。 為vi 取thủ 後hậu 有hữu 故cố 。 彼bỉ 復phục 有hữu 四tứ 。 謂vị 愛ái 取thủ 見kiến 取thủ 禁cấm 戒giới 取thủ 我ngã 見kiến 取thủ 也dã 。 言ngôn 生sanh 後hậu 有hữu 者giả 。 從tùng 有hữu 而nhi 生sanh 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。 第đệ 六lục 明minh 續tục 支chi 門môn 。 文văn 分phần/phân 十thập 二nhị 。 始thỉ 從tùng 續tục 無vô 明minh 支chi 。 至chí 續tục 老lão 死tử 支chi 。 經kinh 文văn 自tự 顯hiển 。 言ngôn 不bất 了liễu 真chân 性tánh 者giả 。 為vi 不bất 了liễu 人nhân 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 性tánh 故cố 。 言ngôn 顛điên 倒đảo 無vô 知tri 者giả 。 雖tuy 是thị 知tri 性tánh 為vi 顛điên 倒đảo 知tri 故cố 。 言ngôn 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 能năng 成thành 三tam 行hành 者giả 。 為vi 諸chư 凡phàm 愚ngu 橫hoạnh/hoành 執chấp 有hữu 我ngã 。 貪tham 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 而nhi 作tác 罪tội 行hành 。 貪tham 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 而nhi 修tu 福phước 行hành 。 為vi 求cầu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 故cố 修tu 不bất 動động 行hành 。 為vi 諸chư 罪tội 行hành 從tùng 無vô 明minh 起khởi 名danh 無vô 明minh 緣duyên 者giả 。 與dữ 理lý 無vô 違vi 。 福phước 及cập 不bất 動động 。 從tùng 無vô 貪tham 等đẳng 善thiện 根căn 而nhi 生sanh 。 何hà 故cố 名danh 無vô 明minh 緣duyên 耶da 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 。 一nhất 迷mê 因nhân 果quả 。 二nhị 迷mê 真chân 性tánh 。 福phước 及cập 不bất 動động 。 從tùng 迷mê 真chân 性tánh 而nhi 有hữu 故cố 也dã 。 言ngôn 福phước 行hành 者giả 。 是thị 欲dục 界giới 業nghiệp 。 言ngôn 罪tội 行hành 者giả 。 是thị 三tam 塗đồ 業nghiệp 。 與dữ 福phước 相tương 違vi 。 故cố 名danh 罪tội 行hành 。 言ngôn 不bất 動động 行hành 者giả 。 上thượng 二nhị 界giới 業nghiệp 。 若nhược 准chuẩn 義nghĩa 論luận 。 何hà 者giả 。 是thị 行hành 緣duyên 識thức 從tùng 於ư 福phước 行hành 而nhi 生sanh 。 福phước 行hành 識thức 從tùng 於ư 罪tội 行hành 而nhi 生sanh 。 罪tội 行hành 識thức 從tùng 於ư 不bất 動động 行hành 而nhi 生sanh 。 不bất 動động 行hành 識thức 者giả 此thử 是thị 八bát 緣duyên 識thức 合hợp 有hữu 此thử 言ngôn 。

經kinh 。 略lược 不bất 列liệt 以dĩ 義nghĩa 思tư 之chi 名danh 色sắc 等đẳng 支chi 他tha 皆giai 倣# 此thử 。 言ngôn 能năng 成thành 事sự 者giả 。 為vi 見kiến 聞văn 等đẳng 事sự 。 言ngôn 六lục 聚tụ 觸xúc 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 六lục 聚tụ 觸xúc 也dã 。 言ngôn 染nhiễm 愛ái 耽đam 著trước 者giả 。 為vi 與dữ 下hạ 中trung 上thượng 上thượng 中trung 上thượng 愛ái 隨tùy 類loại 而nhi 釋thích 。 言ngôn 好hảo/hiếu 色sắc 者giả 為vi 意ý 所sở 樂lạc 。 言ngôn 安an 樂lạc 者giả 謂vị 與dữ 自tự 相tương 應ứng 。 言ngôn 願nguyện 樂nhạo 者giả 。 於ư 未vị 來lai 好hảo/hiếu 色sắc 生sanh 貪tham 著trước 也dã 。 七thất 明minh 離ly 二nhị 邊biên 。

經kinh 。 是thị 故cố 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 十thập 二nhị 支chi 法pháp 。 互hỗ 相tương 為vi 因nhân 。 互hỗ 相tương 為vi 緣duyên 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。 非phi 無vô 因nhân 非phi 無vô 緣duyên 非phi 有hữu 受thọ 非phi 盡tận 法pháp 非phi 壞hoại 法pháp 非phi 滅diệt 法pháp 從tùng 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 如như 瀑bộc 流lưu 水thủy 。 而nhi 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 言ngôn 互hỗ 相tương 為vi 因nhân 。 互hỗ 相tương 為vi 緣duyên 者giả 。 為vi 有hữu 眾chúng 多đa 相tương 似tự 因nhân 及cập 不bất 相tương 似tự 因nhân 故cố 。 此thử 遮già 常thường 見kiến 及cập 自tự 在tại 等đẳng 橫hoạnh/hoành 計kế 因nhân 也dã 。 言ngôn 非phi 常thường 者giả 。 為vi 生sanh 滅diệt 故cố 。 言ngôn 非phi 無vô 常thường 者giả 。 剎sát 那na 相tương 續tục 故cố 。 言ngôn 非phi 有hữu 為vi 者giả 。 無vô 有hữu 我ngã 人nhân 。 而nhi 先tiên 起khởi 意ý 能năng 造tạo 作tác 故cố 。 言ngôn 非phi 無vô 為vi 者giả 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 各các 假giả 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 作tác 故cố 。 言ngôn 非phi 無vô 因nhân 非phi 無vô 緣duyên 者giả 。 各các 假giả 定định 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 故cố 。 言ngôn 非phi 有hữu 受thọ 者giả 。 無vô 作tác 者giả 故cố 。 言ngôn 非phi 盡tận 法pháp 者giả 。 因nhân 果quả 相tương 稱xứng 自tự 不bất 盡tận 故cố 。 言ngôn 非phi 壞hoại 法pháp 者giả 。 若nhược 緣duyên 和hòa 合hợp 能năng 生sanh 果quả 故cố 。 言ngôn 非phi 滅diệt 法pháp 者giả 。 無vô 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 自tự 不bất 滅diệt 故cố 。 言ngôn 無vô 始thỉ 者giả 。 生sanh 死tử 無vô 際tế 故cố 。 言ngôn 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 者giả 。 因nhân 壞hoại 果quả 生sanh 。 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 言ngôn 如như 瀑bộc 流lưu 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 大đại 海hải 是thị 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 此thử 一nhất 門môn 義nghĩa 斷đoạn 除trừ 增tăng 益ích 及cập 損tổn 減giảm 謗báng 斷đoạn 常thường 見kiến 也dã 。 八bát 明minh 束thúc 因nhân 。 文văn 分phần/phân 十thập 一nhất 。 一nhất 標tiêu 。 二nhị 問vấn 。 三tam 答đáp 列liệt 數số 。 四tứ 作tác 用dụng 。 五ngũ 解giải 釋thích 。 六lục 四tứ 法pháp 無vô 作tác 者giả 。 七thất 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 。 八bát 果quả 無vô 作tác 者giả 。 九cửu 證chứng 成thành 。 十thập 雖tuy 現hiện 有hữu 多đa 業nghiệp 一nhất 時thời 不bất 受thọ 其kỳ 報báo 。 十thập 一nhất 遮già 惡ác 見kiến 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 此thử 因nhân 緣duyên 十thập 二nhị 支chi 法pháp 。 互hỗ 相tương 為vi 因nhân 。 互hỗ 相tương 為vi 緣duyên 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。 非phi 無vô 因nhân 非phi 無vô 緣duyên 非phi 有hữu 受thọ 非phi 盡tận 法pháp 非phi 壞hoại 法pháp 非phi 滅diệt 法pháp 從tùng 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 如như 暴bạo 流lưu 水thủy 而nhi 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 有hữu 其kỳ 四tứ 支chi 。 能năng 攝nhiếp 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 之chi 法pháp 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 若nhược 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。 如như 暴bạo 流lưu 水thủy 而nhi 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 者giả 。 捨xả 何hà 等đẳng 因nhân 得đắc 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 示thị 彼bỉ 因nhân 故cố 說thuyết 束thúc 門môn 因nhân 也dã 。 餘dư 文văn 同đồng 上thượng 所sở 釋thích 。

經kinh 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 無vô 明minh 愛ái 業nghiệp 識thức 。 此thử 三tam 答đáp 列liệt 數số 也dã 。 緣duyên 起khởi 初sơ 支chi 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 二nhị 法pháp 俱câu 是thị 貪tham 性tánh 。 以dĩ 束thúc 為vi 一nhất 。 說thuyết 明minh 為vi 愛ái 。 言ngôn 業nghiệp 者giả 行hành 及cập 有hữu 也dã 。

經kinh 。 識thức 者giả 以dĩ 種chủng 子tử 性tánh 為vi 因nhân 。 業nghiệp 者giả 以dĩ 田điền 性tánh 為vi 因nhân 。 無vô 明minh 及cập 愛ái 。 以dĩ 煩phiền 惱não 性tánh 為vi 因nhân 。 此thử 四tứ 明minh 作tác 用dụng 也dã 。 言ngôn 識thức 者giả 以dĩ 種chủng 子tử 性tánh 為vi 因nhân 者giả 。 為vi 煩phiền 惱não 及cập 業nghiệp 所sở 熏huân 之chi 識thức 。 能năng 為vi 後hậu 有hữu 名danh 色sắc 等đẳng 因nhân 故cố 也dã 。 言ngôn 業nghiệp 者giả 以dĩ 田điền 性tánh 為vi 因nhân 者giả 。 此thử 業nghiệp 能năng 於ư 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 而nhi 造tạo 作tác 故cố 。 言ngôn 無vô 明minh 及cập 愛ái 。 以dĩ 煩phiền 惱não 性tánh 為vi 因nhân 者giả 。 雖tuy 有hữu 其kỳ 業nghiệp 。 若nhược 無vô 煩phiền 惱não 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 故cố 。

經kinh 。 此thử 中trung 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 能năng 生sanh 。 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 業nghiệp 則tắc 能năng 作tác 。 種chủng 子tử 識thức 田điền 。 愛ái 則tắc 能năng 潤nhuận 。 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 無vô 明minh 能năng 殖thực 。 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 眾chúng 緣duyên 。 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 而nhi 不bất 能năng 成thành 。 此thử 五ngũ 解giải 釋thích 也dã 。 言ngôn 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 能năng 生sanh 。 種chủng 子tử 識thức 者giả 。 若nhược 無vô 此thử 二nhị 不bất 成thành 後hậu 有hữu 名danh 色sắc 等đẳng 故cố 。 言ngôn 業nghiệp 則tắc 能năng 作tác 。 種chủng 子tử 識thức 田điền 者giả 。 依y 業nghiệp 習tập 氣khí 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 而nhi 能năng 生sanh 故cố 。 言ngôn 愛ái 則tắc 能năng 潤nhuận 。 種chủng 子tử 識thức 者giả 。 為vi 有hữu 我ngã 愛ái 捨xả 苦khổ 取thủ 樂nhạo/nhạc/lạc 潤nhuận 生sanh 故cố 也dã 。 言ngôn 無vô 明minh 能năng 殖thực 。 種chủng 子tử 識thức 者giả 。 為vi 顛điên 倒đảo 無vô 知tri 。 而nhi 能năng 生sanh 於ư 不bất 善thiện 處xứ 故cố 。

經kinh 。 彼bỉ 業nghiệp 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 今kim 能năng 作tác 。 種chủng 子tử 識thức 田điền 。 愛ái 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 能năng 潤nhuận 於ư 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 彼bỉ 種chủng 子tử 識thức 。 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 今kim 從tùng 此thử 眾chúng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 此thử 六lục 明minh 四tứ 法pháp 無vô 作tác 者giả 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 依y 彼bỉ 業nghiệp 田điền 。 及cập 愛ái 所sở 潤nhuận 。 無vô 明minh 糞phẩn 壤nhưỡng 。 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 入nhập 於ư 母mẫu 胎thai 。 能năng 生sanh 名danh 色sắc 之chi 芽nha 。 此thử 七thất 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 也dã 。

經kinh 。 彼bỉ 名danh 色sắc 芽nha 。 亦diệc 非phi 自tự 在tại 亦diệc 非phi 他tha 作tác 。 亦diệc 非phi 自tự 他tha 俱câu 作tác 。 非phi 自tự 在tại 化hóa 。 亦diệc 非phi 時thời 變biến 。 非phi 自tự 性tánh 生sanh 。 非phi 假giả 作tác 者giả 。 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 此thử 八bát 明minh 果quả 無vô 作tác 者giả 。 經kinh 文văn 如như 上thượng 所sở 釋thích 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 父phụ 母mẫu 和hòa 合hợp 時thời 。 及cập 餘dư 緣duyên 和hòa 合hợp 之chi 時thời 。 無vô 我ngã 之chi 法pháp 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 彼bỉ 諸chư 幻huyễn 法pháp 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 依y 彼bỉ 生sanh 處xứ 。 入nhập 於ư 母mẫu 胎thai 。 則tắc 能năng 成thành 就tựu 。 執chấp 受thọ 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 名danh 色sắc 之chi 芽nha 。 此thử 九cửu 明minh 證chứng 成thành 也dã 。 言ngôn 無vô 我ngã 法pháp 者giả 。 無vô 自tự 在tại 等đẳng 諸chư 作tác 法pháp 故cố 。 言ngôn 無vô 我ngã 者giả 。 是thị 無vô 性tánh 故cố 無vô 我ngã 也dã 。 言ngôn 無vô 我ngã 所sở 者giả 。 無vô 有hữu 我ngã 人nhân 。 先tiên 起khởi 意ý 故cố 。 自tự 此thử 已dĩ 上thượng 。 明minh 人nhân 無vô 我ngã 也dã 。 言ngôn 猶do 如như 虛hư 空không 者giả 。 自tự 性tánh 空không 故cố 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 何hà 故cố 此thử 名danh 因nhân 緣duyên 法pháp 耶da 。 故cố 言ngôn 彼bỉ 諸chư 幻huyễn 法pháp 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 譬thí 如như 幻huyễn 化hóa 。 雖tuy 無vô 性tánh 相tướng 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 而nhi 現hiện 有hữu 生sanh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 與dữ 理lý 無vô 違vi 。 此thử 顯hiển 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。 十thập 明minh 雖tuy 現hiện 有hữu 多đa 業nghiệp 。 一nhất 時thời 不bất 受thọ 其kỳ 報báo 。 文văn 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 明minh 現hiện 業nghiệp 。 二nhị 明minh 生sanh 業nghiệp 。 三Tam 明Minh 後hậu 業nghiệp 。 四tứ 明minh 不bất 定định 業nghiệp 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 喻dụ 。 二nhị 合hợp 。

經kinh 。 如như 眼nhãn 識thức 生sanh 時thời 。 乃nãi 至chí 諸chư 餘dư 眼nhãn 等đẳng 隨tùy 類loại 知tri 云vân 。 此thử 初sơ 喻dụ 也dã 。 文văn 八bát 。 一nhất 標tiêu 。 二nhị 問vấn 。 三tam 答đáp 。 四tứ 作tác 用dụng 。 五ngũ 能năng 成thành 。 六lục 因nhân 無vô 作tác 者giả 。 七thất 果quả 無vô 作tác 者giả 。 八bát 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 。

經kinh 。 如như 眼nhãn 識thức 生sanh 時thời 。 若nhược 具cụ 五ngũ 緣duyên 。 而nhi 則tắc 得đắc 生sanh 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。

經kinh 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 此thử 二nhị 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 依y 色sắc 明minh 空không 依y 作tác 意ý 故cố 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 此thử 三tam 答đáp 也dã 。

經kinh 。 此thử 中trung 眼nhãn 則tắc 能năng 作tác 。 眼nhãn 色sắc 所sở 依y 色sắc 則tắc 能năng 作tác 。 眼nhãn 識thức 之chi 境cảnh 。 明minh 則tắc 能năng 為vi 。 顯hiển 現hiện 之chi 事sự 。 空không 則tắc 能năng 為vi 。 不bất 障chướng 之chi 事sự 。 作tác 意ý 能năng 為vi 。 思tư 想tưởng 之chi 事sự 。 此thử 四tứ 明minh 作tác 用dụng 也dã 。

經kinh 。 若nhược 無vô 此thử 眾chúng 緣duyên 。 眼nhãn 識thức 不bất 生sanh 。 若nhược 內nội 入nhập 眼nhãn 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 色sắc 相tướng 空không 作tác 意ý 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 一nhất 切thiết 和hòa 合hợp 之chi 時thời 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 此thử 五ngũ 明minh 能năng 成thành 也dã 。

經kinh 。 彼bỉ 眼nhãn 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 能năng 為vi 眼nhãn 識thức 。 所sở 依y 色sắc 亦diệc 不bất 念niệm 我ngã 今kim 能năng 作tác 眼nhãn 識thức 。 之chi 境cảnh 明minh 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 今kim 能năng 作tác 。 顯hiển 現hiện 之chi 事sự 。 作tác 意ý 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 今kim 能năng 為vi 眼nhãn 識thức 所sở 思tư 。 此thử 六lục 明minh 因nhân 無vô 作tác 者giả 。

經kinh 。 彼bỉ 眼nhãn 識thức 亦diệc 不bất 作tác 念niệm 。 我ngã 是thị 從tùng 此thử 。 眾chúng 緣duyên 而nhi 有hữu 。 此thử 七thất 明minh 果quả 無vô 作tác 者giả 。

經kinh 。 雖tuy 然nhiên 有hữu 此thử 眾chúng 緣duyên 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 諸chư 餘dư 眼nhãn 等đẳng 。 隨tùy 類loại 知tri 之chi 。 此thử 八bát 明minh 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 成thành 其kỳ 果quả 也dã 。 此thử 眼nhãn 識thức 喻dụ 現hiện 報báo 業nghiệp 也dã 。

經kinh 。 如như 是thị 無vô 有hữu 。 少thiểu 法pháp 而nhi 從tùng 此thử 世thế 。 移di 至chí 他tha 世thế 。 雖tuy 然nhiên 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 業nghiệp 果quả 亦diệc 現hiện 。 此thử 二nhị 明minh 合hợp 也dã 。 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。 二nhị 明minh 生sanh 業nghiệp 。 文văn 二nhị 。 初sơ 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。

經kinh 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 之chi 中trung 。 現hiện 其kỳ 面diện 像tượng 。 雖tuy 彼bỉ 面diện 像tượng 。 不bất 移di 鏡kính 中trung 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 面diện 像tượng 亦diệc 現hiện 。 此thử 初sơ 喻dụ 也dã 。 此thử 明minh 鏡kính 喻dụ 生sanh 報báo 業nghiệp 也dã 。

經kinh 。 如như 是thị 無vô 少thiểu 許hứa 從tùng 於ư 此thử 滅diệt 。 生sanh 其kỳ 餘dư 處xứ 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 業nghiệp 果quả 亦diệc 現hiện 。 此thử 二nhị 合hợp 也dã 。 三Tam 明Minh 後hậu 業nghiệp 。 文văn 二nhị 。 初sơ 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。

經kinh 。 譬thí 如như 月nguyệt 輪luân 。 從tùng 此thử 四tứ 萬vạn 二nhị 千thiên 由do 旬tuần 而nhi 行hành 。 彼bỉ 月nguyệt 輪luân 形hình 像tượng 現hiện 其kỳ 有hữu 水thủy 。 小tiểu 器khí 中trung 者giả 。 彼bỉ 月nguyệt 輪luân 亦diệc 不bất 從tùng 彼bỉ 。 移di 至chí 於ư 有hữu 水thủy 之chi 器khí 。 雖tuy 然nhiên 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 月nguyệt 輪luân 亦diệc 現hiện 。 此thử 初sơ 喻dụ 也dã 。 此thử 月nguyệt 輪luân 喻dụ 。 後hậu 報báo 業nghiệp 也dã 。

經kinh 。 如như 是thị 無vô 有hữu 少thiểu 許hứa 。 從tùng 於ư 此thử 滅diệt 。 而nhi 生sanh 餘dư 處xứ 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 業nghiệp 果quả 亦diệc 現hiện 。 此thử 二nhị 合hợp 也dã 。 四tứ 明minh 不bất 定định 業nghiệp 。 文văn 三tam 。 初sơ 喻dụ 。 次thứ 合hợp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 譬thí 如như 其kỳ 火hỏa 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 若nhược 不bất 具cụ 足túc 。 而nhi 不bất 能năng 燃nhiên 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 具cụ 足túc 之chi 時thời 。 乃nãi 可khả 得đắc 燃nhiên 。 此thử 初sơ 喻dụ 也dã 。 而nhi 此thử 火hỏa 喻dụ 不bất 定định 業nghiệp 也dã 。

經kinh 。 如như 是thị 無vô 我ngã 之chi 法pháp 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 依y 彼bỉ 幻huyễn 法pháp 。 因nhân 及cập 眾chúng 緣duyên 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 入nhập 於ư 母mẫu 胎thai 。 則tắc 能năng 成thành 就tựu 。 種chủng 子tử 之chi 識thức 。 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 。 名danh 色sắc 之chi 芽nha 。 此thử 二nhị 合hợp 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 應ưng 如như 是thị 。 觀quán 內nội 因nhân 緣duyên 法pháp 。 緣duyên 相tương 應ứng 事sự 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 十thập 一nhất 遮già 惡ác 見kiến 。 文văn 四tứ 。 一nhất 標tiêu 。 二nhị 問vấn 。 三tam 答đáp 。 四tứ 釋thích 。

經kinh 。 應ưng 以dĩ 五ngũ 種chủng 觀quán 內nội 因nhân 。 緣duyên 法pháp 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。

經kinh 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 此thử 二nhị 問vấn 也dã 。

經kinh 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。 不bất 移di 從tùng 於ư 小tiểu 因nhân 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 此thử 三tam 答đáp 也dã 。 四tứ 明minh 釋thích 。 文văn 分phân 為vi 五ngũ 。 一nhất 不bất 常thường 。 二nhị 不bất 斷đoạn 。 三tam 不bất 移di 。 四tứ 從tùng 小tiểu 生sanh 大đại 。 五ngũ 相tương 似tự 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 三tam 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 常thường 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 所sở 謂vị 彼bỉ 後hậu 滅diệt 蘊uẩn 。 與dữ 彼bỉ 生sanh 分phần 各các 異dị 。 為vi 後hậu 滅diệt 蘊uẩn 非phi 生sanh 分phần 故cố 。 彼bỉ 後hậu 滅diệt 蘊uẩn 亦diệc 滅diệt 。 生sanh 分phần 亦diệc 得đắc 現hiện 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 也dã 。 為vi 生sanh 死tử 有hữu 各các 差sai 別biệt 故cố 名danh 不bất 常thường 。

經kinh 。 是thị 故cố 不bất 常thường 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 二nhị 明minh 不bất 斷đoạn 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 此thử 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 斷đoạn 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 非phi 依y 後hậu 滅diệt 蘊uẩn 。 滅diệt 壞hoại 之chi 時thời 。 生sanh 分phần 得đắc 有hữu 。 亦diệc 非phi 不bất 滅diệt 。 彼bỉ 後hậu 滅diệt 蘊uẩn 亦diệc 滅diệt 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 生sanh 分phân 之chi 蘊uẩn 。 如như 秤xứng 高cao 下hạ 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 約ước 世thế 俗tục 法pháp 。 與dữ 後hậu 滅diệt 蘊uẩn 同đồng 一nhất 剎sát 那na 。 生sanh 分phần/phân 成thành 故cố 。

經kinh 。 是thị 故cố 不bất 斷đoạn 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 三Tam 明Minh 不bất 移di 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 不bất 移di 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 從tùng 非phi 種chủng 同đồng 分phần/phân 處xứ 。 能năng 生sanh 眾chúng 同đồng 分phần 處xứ 故cố 。 此thử 二nhị 答đáp 。 為vi 從tùng 人nhân 等đẳng 眾chúng 同đồng 分phần/phân 處xứ 而nhi 生sanh 天thiên 等đẳng 非phi 趣thú 故cố 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 不bất 移di 。 此thử 三tam 結kết 也dã 。 四tứ 明minh 從tùng 小tiểu 生sanh 大đại 。 文văn 三tam 。 初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 後hậu 結kết 。

經kinh 。 云vân 何hà 從tùng 於ư 小tiểu 因nhân 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。

經kinh 。 作tác 於ư 小tiểu 業nghiệp 。 感cảm 大đại 異dị 熟thục 。 此thử 二nhị 答đáp 。 為vi 極cực 淨tịnh 信tín 煩phiền 惱não 之chi 心tâm 。 而nhi 於ư 一nhất 念niệm 。 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 能năng 感cảm 善thiện 處xứ 及cập 三tam 塗đồ 故cố 。

經kinh 。 是thị 故cố 從tùng 於ư 小tiểu 因nhân 。 而nhi 生sanh 大đại 果quả 。 此thử 三tam 結kết 。 五ngũ 明minh 相tướng 似tự 文văn 二nhị 。 一nhất 釋thích 。 二nhị 結kết 。

經kinh 。 如như 所sở 作tác 因nhân 。 感cảm 彼bỉ 果quả 故cố 。 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 此thử 初sơ 釋thích 也dã 。

經kinh 。 是thị 故cố 應ưng 以dĩ 五ngũ 種chủng 觀quán 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 此thử 二nhị 結kết 也dã 。 此thử 明minh 大đại 門môn 第đệ 七thất 經kinh 知tri 所sở 要yếu 。 文văn 四tứ 。 一nhất 除trừ 三tam 世thế 迷mê 。 二nhị 捨xả 諸chư 見kiến 。 三Tam 明Minh 果quả 利lợi 。 四tứ 聞văn 經Kinh 信tín 授thọ 。 初sơ 又hựu 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 明minh 因nhân 。 二nhị 明minh 果quả 。

經kinh 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 若nhược 復phục 有hữu 八bát 能năng 以dĩ 正chánh 智trí 。 常thường 觀quán 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 無vô 壽thọ 離ly 壽thọ 如như 實thật 性tánh 無vô 錯thác 謬mậu 性tánh 。 無vô 生sanh 無vô 起khởi 。 無vô 作tác 無vô 為vi 。 無vô 障chướng 礙ngại 無vô 境cảnh 界giới 寂tịch 靜tĩnh 無vô 畏úy 。 無vô 侵xâm 奪đoạt 無vô 盡tận 不bất 寂tịch 靜tĩnh 相tướng 。 不bất 有hữu 虛hư 誑cuống 無vô 堅kiên 實thật 如như 病bệnh 如như 癰ung 如như 箭tiễn 。 過quá 失thất 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 者giả 。 此thử 初sơ 明minh 因nhân 也dã 。 無vô 壽thọ 等đẳng 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 言ngôn 不bất 有hữu 者giả 。 猶do 如như 於ư 夢mộng 。 不bất 真chân 實thật 故cố 。 言ngôn 虛hư 者giả 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 不bất 可khả 觀quán 故cố 。 言ngôn 誑cuống 者giả 。 譬thí 如như 陽dương 焰diễm 諸chư 愛ái 境cảnh 界giới 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 言ngôn 無vô 堅kiên 實thật 者giả 。 譬thí 如như 芭ba 蕉tiêu 。 中trung 無vô 堅kiên 故cố 。 言ngôn 病bệnh 者giả 。 雖tuy 受thọ 少thiểu 樂lạc 。 以dĩ 變biến 苦khổ 而nhi 逼bức 惱não 故cố 。 言ngôn 如như 癰ung 者giả 。 為vi 以dĩ 苦khổ 苦khổ 猶do 如như 其kỳ 癰ung 而nhi 損tổn 傷thương 故cố 。 言ngôn 如như 箭tiễn 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 為vi 具cụ 行hành 苦khổ 諸chư 聖thánh 無vô 所sở 欲dục 故cố 。 言ngôn 過quá 去khứ 者giả 。 是thị 生sanh 死tử 因nhân 。 而nhi 應ưng 捨xả 故cố 。 言ngôn 無vô 常thường 者giả 。 生sanh 滅diệt 法pháp 故cố 。 言ngôn 苦khổ 者giả 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 空không 者giả 。 無vô 有hữu 我ngã 人nhân 。 而nhi 造tạo 作tác 故cố 。 言ngôn 無vô 我ngã 者giả 。 自tự 性tánh 非phi 我ngã 故cố 。 次thứ 二nhị 明minh 果quả 。 文văn 三tam 。 一nhất 明minh 過quá 去khứ 。 二nhị 未vị 來lai 。 三tam 現hiện 在tại 。

經kinh 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 而nhi 有hữu 生sanh 耶da 。 而nhi 無vô 生sanh 耶da 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 。 過quá 去khứ 之chi 際tế 。 此thử 初sơ 明minh 過quá 去khứ 也dã 。 為vi 不bất 迷mê 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。 等đẳng 而nhi 動động 搖dao 故cố 。 為vi 過quá 去khứ 時thời 與dữ 此thử 因nhân 緣duyên 。 而nhi 相tương 應ứng 故cố 。

經kinh 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 生sanh 於ư 何hà 處xứ 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 未vị 來lai 之chi 際tế 。 此thử 二nhị 明minh 未vị 來lai 也dã 。 言ngôn 生sanh 於ư 何hà 處xứ 者giả 。 於ư 五ngũ 趣thú 之chi 中trung 為vi 天thiên 耶da 為vi 人nhân 耶da 。 為vi 作tác 人nhân 天thiên 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 受thọ 壽thọ 命mạng 長trường 遠viễn 。 名danh 字tự 種chủng 性tánh 。 形hình 狀trạng 處xứ 所sở 。 而nhi 於ư 此thử 事sự 不bất 迷mê 故cố 也dã 。

經kinh 。 此thử 是thị 何hà 耶da 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 而nhi 作tác 何hà 物vật 。 此thử 諸chư 有hữu 情tình 。 從tùng 何hà 而nhi 來lai 。 從tùng 於ư 此thử 滅diệt 。 而nhi 生sanh 何hà 處xứ 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 現hiện 在tại 之chi 有hữu 。 此thử 三Tam 明Minh 現hiện 在tại 也dã 。 言ngôn 此thử 是thị 何hà 耶da 者giả 。 是thị 我ngã 耶da 非phi 我ngã 耶da 。 不bất 分phân 別biệt 故cố 。 言ngôn 此thử 復phục 云vân 何hà 者giả 。 若nhược 其kỳ 有hữu 我ngã 。 是thị 有hữu 色sắc 耶da 是thị 無vô 色sắc 耶da 。 不bất 分phân 別biệt 故cố 。 言ngôn 而nhi 作tác 何hà 物vật 者giả 。 而nhi 從tùng 此thử 處xứ 於ư 未vị 來lai 世thế 。 而nhi 修tu 善thiện 耶da 。 而nhi 或hoặc 作tác 惡ác 。 不bất 分phân 別biệt 故cố 。 言ngôn 此thử 諸chư 有hữu 情tình 。 從tùng 何hà 而nhi 來lai 者giả 。 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 。 因nhân 緣duyên 有hữu 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。 二nhị 明minh 捨xả 諸chư 見kiến 。 文văn 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。

經kinh 。 復phục 能năng 滅diệt 於ư 世thế 間gian 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 同đồng 諸chư 見kiến 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 言ngôn 沙Sa 門Môn 者giả 。 出xuất 家gia 人nhân 也dã 。 言ngôn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 此thử 云vân 外ngoại 意ý 。 在tại 家gia 人nhân 也dã 。 言ngôn 不bất 同đồng 諸chư 見kiến 者giả 。 有hữu 多đa 種chủng 故cố 。

經kinh 。 所sở 謂vị 我ngã 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 壽thọ 者giả 見kiến 人nhân 見kiến 希hy 有hữu 見kiến 吉cát 祥tường 見kiến 開khai 合hợp 之chi 見kiến 。 善thiện 了liễu 知tri 故cố 。 如như 多đa 羅la 樹thụ 。 明minh 了liễu 斷đoạn 除trừ 。 諸chư 根căn 栽tài 已dĩ 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 證chứng 得đắc 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 之chi 法Pháp 。 此thử 二nhị 釋thích 也dã 。 言ngôn 希hy 有hữu 見kiến 者giả 。 若nhược 說thuyết 往vãng 昔tích 過quá 去khứ 。 之chi 事sự 及cập 歌ca 舞vũ 等đẳng 。 我ngã 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 言ngôn 吉cát 祥tường 見kiến 者giả 。 臥ngọa 吉cát 祥tường 草thảo 。 作tác 三tam 點điểm 畫họa 。 若nhược 見kiến 乳nhũ 酪lạc 。 眾chúng 花hoa 滿mãn 瓶bình 。 蘇tô 及cập 婆Bà 羅La 門Môn 。 諸chư 最tối 勝thắng 等đẳng 。 星tinh 宿tú 時thời 節tiết 。 日nhật 數số 澡táo 浴dục 等đẳng 。 以dĩ 為vi 清thanh 淨tịnh 。 執chấp 吉cát 祥tường 故cố 。 言ngôn 開khai 合hợp 見kiến 者giả 。 為vi 心tâm 廣quảng 大đại 及cập 下hạ 劣liệt 故cố 。 言ngôn 明minh 了liễu 者giả 。 為vi 了liễu 我ngã 等đẳng 顛điên 倒đảo 境cảnh 界giới 非phi 真chân 實thật 故cố 。 言ngôn 斷đoạn 除trừ 諸chư 根căn 栽tài 者giả 。 以dĩ 聖thánh 惠huệ 劍kiếm 而nhi 斷đoạn 習tập 氣khí 。 永vĩnh 不bất 起khởi 故cố 。 言ngôn 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 者giả 。 為vi 斷đoạn 根căn 栽tài 。 若nhược 無vô 有hữu 生sanh 。 而nhi 無vô 滅diệt 故cố 。 三Tam 明Minh 果quả 利lợi 。 文văn 三tam 。 初sơ 明minh 因nhân 。 次thứ 嘆thán 德đức 。 後hậu 示thị 果quả 。

經kinh 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 具cụ 足túc 如như 是thị 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 善thiện 能năng 了liễu 別biệt 。 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 者giả 。 此thử 初sơ 明minh 因nhân 也dã 。

經kinh 。 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 。 正chánh 遍biến 知tri 明Minh 行Hạnh 足Túc 善Thiện 逝Thệ 。 世Thế 間Gian 解Giải 無Vô 上Thượng 士Sĩ 。 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 天Thiên 人Nhân 師Sư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 此thử 二nhị 嘆thán 德đức 也dã 。 此thử 十thập 號hiệu 義nghĩa 。 如như 餘dư 處xứ 明minh 。

經kinh 。 即tức 與dữ 授thọ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 記ký 。 此thử 三Tam 明Minh 示thị 果quả 也dã 。 住trụ 此thử 道đạo 者giả 名danh 授thọ 記ký 故cố 。 此thử 四tứ 明minh 聞văn 經Kinh 信tín 授thọ 。

經kinh 。

爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 說thuyết 是thị 語ngữ 已dĩ 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 及cập 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 阿a 修tu 羅la 。 乾càn 闥thát 婆bà 等đẳng 。 聞văn 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 此thử 四tứ 明minh 聞văn 經Kinh 信tín 受thọ 也dã 。 言ngôn 世thế 間gian 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 是thị 法Pháp 器khí 故cố 。

大Đại 乘Thừa 稻Đạo 芉Can 經Kinh 隨Tùy 聽Thính 手Thủ 鏡Kính 記Ký

永vĩnh 康khang 寺tự 後hậu 輩bối 法pháp 律luật 比Bỉ 丘Khâu 福phước 漸tiệm 受thọ 持trì 并tinh 兼kiêm 通thông 稻đạo 芉can 及cập 坐tọa 禪thiền 並tịnh 具cụ 足túc 義nghĩa