大Đại 乘Thừa 稻Đạo 芉Can 經Kinh 隨Tùy 聽Thính 疏Sớ 決Quyết


大Đại 乘Thừa 稻Đạo 芉Can 經Kinh 隨Tùy 聽Thính 疏Sớ/sơ 決Quyết

稽khể 首thủ 恭cung 敬kính 正chánh 遍biến 知tri 。 及cập 以dĩ 妙diệu 法Pháp 僧Tăng 伽già 眾chúng 。

所sở 有hữu 稻đạo 芉can 未vị 決quyết 義nghĩa 。 今kim 當đương 次thứ 第đệ 略lược 解giải 釋thích 。

十thập 六lục 論luận 中trung 第đệ 一nhất 言ngôn 因nhân 中trung 有hữu 果quả 論luận 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 若nhược 沙Sa 門Môn 。 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 立lập 論luận 。 常thường 常thường 時thời 恆hằng 恆hằng 時thời 。 於ư 諸chư 因nhân 中trung 具cụ 有hữu 果quả 性tánh 。 謂vị 雨vũ 眾chúng 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 計kế 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 起khởi 如như 是thị 計kế 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 顯hiển 示thị 因nhân 中trung 具cụ 有hữu 果quả 性tánh 。 由do 教giáo 及cập 理lý 故cố 。 教giáo 者giả 謂vị 彼bỉ 先tiên 師sư 所sở 造tạo 教giáo 藏tạng 。 隨tùy 門môn 傳truyền 授thọ 。 傳truyền 至chí 于vu 今kim 。 顯hiển 示thị 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 果quả 性tánh 。 理lý 者giả 謂vị 即tức 彼bỉ 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 為vi 性tánh 。 尋tầm □# □# □# □# 察sát 住trụ 即tức 思tư 地địa 住trụ 自tự 辯biện 地địa 住trụ 異dị 生sanh 地địa 住trụ 。 隨tùy 思tư 惟duy 觀quán 察sát 行hành 地địa 。 彼bỉ 作tác 是thị 思tư 。 若nhược 從tùng 彼bỉ 性tánh 此thử 住trụ 得đắc 生sanh 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 共cộng 知tri 共cộng 立lập 。 彼bỉ 為vi 此thử 因nhân 非phi 餘dư 。 又hựu 求cầu 果quả 者giả 惟duy 所sở 此thử 因nhân 非phi 餘dư 。 又hựu 即tức 於ư 彼bỉ 。 加gia 功công 營doanh 構# 諸chư 所sở 求cầu 事sự 非phi 餘dư 。 又hựu 若nhược 彼bỉ 果quả 即tức 從tùng 彼bỉ 生sanh 不bất 從tùng 餘dư 生sanh 。 是thị 故cố 彼bỉ 果quả 因nhân 中trung 已dĩ 有hữu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 立lập 一nhất 切thiết 是thị 一nhất 切thiết 因nhân 。 為vi 求cầu 一nhất 果quả 應ưng 所sở 一nhất 切thiết 。 應ưng 於ư 一nhất 切thiết 。 加gia 功công 營doanh 構# 。 應ưng 從tùng 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 果quả 生sanh 。 如như 是thị 由do 施thi 設thiết 故cố 。 求cầu 所sở 故cố 。 所sở 作tác 決quyết 定định 故cố 。 生sanh 故cố 。 彼bỉ 見kiến 因nhân 中trung 常thường 有hữu 果quả 性tánh 。 應ưng 審thẩm 問vấn 彼bỉ 。 汝nhữ 何hà 所sở 欲dục 。 何hà 者giả 因nhân 相tương/tướng 。 何hà 者giả 果quả 相tương/tướng 。 因nhân 果quả 兩lưỡng 相tương/tướng 。 為vi 異dị 不bất 異dị 。 若nhược 無vô 異dị 相tướng 。 便tiện 無vô 因nhân 果quả 二nhị 種chủng 。 決quyết 定định 因nhân 果quả 二nhị 種chủng 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 有hữu 異dị 相tướng 。 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 因nhân 中trung 果quả 相tương/tướng 為vi 未vị 生sanh 相tương/tướng 。 為vi 已dĩ 生sanh 相tương/tướng 。 若nhược 未vị 生sanh 相tương/tướng 。 便tiện 於ư 因nhân 中trung 果quả 猶do 未vị 生sanh 而nhi 說thuyết 。 是thị 有hữu 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 已dĩ 生sanh 相tương/tướng 即tức 果quả 。 已dĩ 生sanh 復phục 從tùng 因nhân 生sanh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 是thị 故cố 因nhân 中trung 非phi 先tiên 有hữu 果quả 。 然nhiên 要yếu 有hữu 因nhân 待đãi 緣duyên 果quả 生sanh 。 又hựu 有hữu 相tương/tướng 法pháp 。 於ư 有hữu 相tương/tướng 法pháp 中trung 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 故cố 。 方phương 可khả 了liễu 知tri 。 於ư 一nhất 處xứ 所sở 可khả 得đắc 。 如như 瓶bình 中trung 水thủy 。 二nhị 於ư 所sở 依y 可khả 得đắc 。 如như 眼nhãn 中trung 眼nhãn 識thức 。 三tam 即tức 自tự 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 如như 因nhân 自tự 體thể 不bất 由do 比tỉ 度độ 。 四tứ 即tức 由do 自tự 作tác 業nghiệp 可khả 得đắc 。 五ngũ 由do 因nhân 變biến 異dị 故cố 成thành 變biến 異dị 。 或hoặc 由do 緣duyên 變biến 異dị 故cố 果quả 成thành 變biến 異dị 。 是thị 故cố 彼bỉ 說thuyết 常thường 常thường 時thời 恆hằng 恆hằng 時thời 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 所sở 立lập 論luận 非phi 如như 理lý 說thuyết 。 如như 是thị 不bất 異dị 相tương/tướng 故cố 。 異dị 相tướng 故cố 。 未vị 生sanh 相tương/tướng 故cố 。 已dĩ 生sanh 相tương/tướng 故cố 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 二nhị 言ngôn 從tùng 緣duyên 顯hiển 了liễu 。 論luận 者giả 。 即tức 如như 有hữu 一nhất 若nhược 沙Sa 門Môn 。 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 是thị 有hữu 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 顯hiển 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 謂vị 即tức 因nhân 中trung 有hữu 果quả 論luận 者giả 。 及cập 聲thanh 相tương/tướng 論luận 者giả 。 作tác 如như 是thị 計kế 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 論luận 者giả 。 見kiến 諸chư 因nhân 中trung 。 先tiên 有hữu 果quả 性tánh 。 從tùng 緣duyên 顯hiển 耶da 。 由do 教giáo 及cập 理lý 故cố 。 教giáo 如như 前tiền 說thuyết 。 理lý 者giả 謂vị 如như 有hữu 一nhất 為vi 性tánh 。 即tức 思tư 為vi 性tánh 觀quán 察sát 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 彼bỉ 如như 是thị 思tư 。 果quả 先tiên 是thị 有hữu 。 復phục 從tùng 因nhân 生sanh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 然nhiên 非phi 不bất 用dụng 功công 為vi 成thành 於ư 果quả 。 彼bỉ 復phục 何hà 緣duyên 而nhi 作tác 功công 用dụng 。 豈khởi 非phi 唯duy 為vi 顯hiển 了liễu 果quả 耶da 彼bỉ 作tác 如như 是thị 。 妄vọng 分phân 別biệt 已dĩ 。 立lập 顯hiển 了liễu 論luận 。 應ưng 審thẩm 問vấn 彼bỉ 。 汝nhữ 何hà 所sở 欲dục 為vi 無vô 障chướng 緣duyên 而nhi 為vi 障chướng 礙ngại 。 為vi 有hữu 障chướng 緣duyên 耶da 。 若nhược 無vô 障chướng 緣duyên 者giả 。 無vô 障chướng 礙ngại 緣duyên 。 而nhi 為vi 障chướng 礙ngại 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 有hữu 障chướng 緣duyên 者giả 。 屬thuộc 果quả 之chi 因nhân 。 何hà 故cố 不bất 障chướng 。 同đồng 是thị 有hữu 故cố 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 譬thí 如như 黑hắc 闇ám 障chướng 盆bồn 中trung 水thủy 。 亦diệc 能năng 障chướng 盆bồn 。 若nhược 言ngôn 障chướng 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 能năng 障chướng 者giả 。 亦diệc 應ưng 顯hiển 因nhân 。 俱câu 被bị 障chướng 故cố 。 而nhi 言ngôn 但đãn 顯hiển 因nhân 中trung 光quang 有hữu 果quả 生sanh 不bất 顯hiển 因nhân 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 復phục 應ưng 問vấn 彼bỉ 。 為vi 有hữu 性tánh 是thị 障chướng 緣duyên 為vi 異dị 耶da 。 若nhược 有hữu 性tánh 是thị 障chướng 緣duyên 者giả 。 是thị 即tức 有hữu 性tánh 應ưng 常thường 不bất 顯hiển 了liễu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 因nhân 亦diệc 是thị 有hữu 。 何hà 不bất 為vi 障chướng 。 若nhược 言ngôn 果quả 性tánh 。 是thị 障chướng 緣duyên 者giả 。 是thị 則tắc 一nhất 法pháp 亦diệc 因nhân 亦diệc 果quả 。 如như 芽nha 是thị 種chủng 子tử 。 果quả 是thị 莖hành 等đẳng 。 因nhân 是thị 即tức 一nhất 法pháp 亦diệc 顯hiển 不bất 顯hiển 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 今kim 問vấn 汝nhữ 。 隨tùy 汝nhữ 意ý 答đáp 。 本bổn 法pháp 與dữ 顯hiển 。 為vi 異dị 不bất 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 法pháp 應ưng 常thường 顯hiển 。 一nhất 已dĩ 復phục 顯hiển 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 言ngôn 異dị 者giả 。 彼bỉ 顯hiển 為vi 無vô 因nhân 耶da 。 為vi 有hữu 因nhân 耶da 。 若nhược 言ngôn 無vô 因nhân 。 無vô 因nhân 而nhi 顯hiển 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 有hữu 因nhân 者giả 。 果quả 性tánh 可khả 顯hiển 。 非phi 是thị 因nhân 性tánh 。 以dĩ 不bất 顯hiển 因nhân 能năng 顯hiển 於ư 果quả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 如như 是thị 無vô 障chướng 緣duyên 故cố 。 有hữu 障chướng 緣duyên 故cố 。 有hữu 相tương/tướng 故cố 。 果quả 相tương/tướng 故cố 。 顯hiển 不bất 異dị 故cố 。 顯hiển 異dị 故cố 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 三tam 言ngôn 去khứ 來lai 實thật 有hữu 論luận 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 若nhược 沙Sa 門Môn 。 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 在tại 此thử 法pháp 者giả 。 由do 不bất 正chánh 思tư 惟duy 故cố 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 有hữu 過quá 去khứ 有hữu 未vị 來lai 其kỳ 相tương/tướng 成thành 就tựu 。 猶do 如như 見kiến 在tại 實thật 有hữu 非phi 假giả 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 起khởi 如như 見kiến 立lập 如như 是thị 論luận 。 由do 教giáo 及cập 理lý 。 教giáo 如như 前tiền 說thuyết 。 又hựu 在tại 此thử 法pháp 者giả 。 於ư 如Như 來Lai 經kinh 。 不bất 如như 理lý 分phân 別biệt 故cố 。 謂vị 如như 經kinh 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 者giả 。 即tức 十thập 二nhị 處xứ 。 此thử 二nhị 十thập 處xứ 實thật 相tướng 是thị 有hữu 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 有hữu 過quá 去khứ 業nghiệp 。 又hựu 說thuyết 。 有hữu 過quá 去khứ 色sắc 。 有hữu 未vị 來lai 色sắc 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 理lý 者giả 謂vị 如như 有hữu 一nhất 為vi 性tánh 尋tầm 思tư 為vi 性tánh 觀quán 察sát 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 彼bỉ 如như 是thị 思tư 。 若nhược 法pháp 自tự 相tướng 。 安an 住trụ 此thử 法pháp 。 真chân 實thật 是thị 有hữu 。 此thử 若nhược 未vị 來lai 無vô 者giả 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 未vị 受thọ 相tương/tướng 。 此thử 若nhược 過quá 去khứ 無vô 者giả 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 失thất 自tự 相tương/tướng 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 法pháp 法pháp 自tự 相tương 應ứng 不bất 成thành 就tựu 。 由do 是thị 道Đạo 理lý 亦diệc 非phi 真chân 實thật 故cố 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 由do 是thị 思tư 惟duy 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 性tánh 相tướng 實thật 有hữu 。 應ưng 審thẩm 問vấn 彼bỉ 。 汝nhữ 何hà 所sở 欲dục 。 去khứ 來lai 二nhị 相tương/tướng 。 與dữ 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 若nhược 言ngôn 相tương/tướng 一nhất 立lập 三tam 世thế 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 相tương/tướng 異dị 者giả 。 性tánh 相tướng 實thật 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 汝nhữ 應ưng 說thuyết 。 自tự 意ý 所sở 欲dục 。 隨tùy 三tam 世thế 法pháp 。 為vi 是thị 常thường 耶da 。 為vi 無vô 常thường 耶da 。 若nhược 常thường 相tương/tướng 者giả 。 墮đọa 在tại 三tam 世thế 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 無vô 常thường 相tương/tướng 。 於ư 三tam 世thế 中trung 。 恆hằng 是thị 實thật 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 今kim 問vấn 汝nhữ 。 隨tùy 汝nhữ 意ý 答đáp 。 為vi 計kế 未vị 來lai 法pháp 至chí 現hiện 在tại 世thế 耶da 。 為vi 彼bỉ 死tử 已dĩ 於ư 此thử 生sanh 耶da 。 為vi 即tức 住trụ 未vị 來lai 。 為vi 緣duyên 生sanh 現hiện 在tại 耶da 。 為vi 本bổn 無vô 業nghiệp 。 今kim 有hữu 業nghiệp 耶da 。 為vi 本bổn 相tương/tướng 不bất 圓viên 滿mãn 。 今kim 相tương/tướng 圓viên 滿mãn 耶da 。 為vi 本bổn 異dị 相tướng 。 今kim 非phi 異dị 相tướng 耶da 。 為vi 於ư 未vị 來lai 有hữu 現hiện 在tại 分phần/phân 耶da 。 若nhược 即tức 未vị 法pháp 來lai 來lai 至chí 現hiện 在tại 者giả 。 此thử 便tiện 有hữu 方phương 所sở 。 後hậu 與dữ 現hiện 在tại 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 復phục 應ưng 是thị 常thường 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 言ngôn 未vị 來lai 死tử 已dĩ 現hiện 在tại 生sanh 者giả 。 是thị 即tức 未vị 來lai 不bất 生sanh 。 於ư 今kim 現hiện 在tại 世thế 。 法pháp 本bổn 無vô 今kim 生sanh 。 又hựu 未vị 來lai 未vị 生sanh 。 而nhi 言ngôn 死tử 歿một 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。