大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 雜Tạp 集Tập 論Luận
Quyển 9
安An 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 糅Nhữu 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 雜Tạp 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu

安an 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 糅nhữu

大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

決Quyết 擇Trạch 分Phần/phân 中Trung 諦Đế 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 四tứ

云vân 何hà 見kiến 道đạo 若nhược 總tổng 說thuyết 。 謂vị 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 無vô 間gian 。 無vô 所sở 得đắc 三tam 摩ma 地địa 鉢bát 羅la 若nhược 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 等đẳng 法pháp 。 由do 無vô 分phân 別biệt 奢xa 摩ma 他tha 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 等đẳng 為vi 體thể 相tướng 故cố 。

又hựu 所sở 緣duyên 能năng 緣duyên 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 智trí 為vi 其kỳ 相tương/tướng 。 由do 此thử 通thông 達đạt 所sở 取thủ 能năng 取thủ 無vô 性tánh 真Chân 如Như 故cố 。

又hựu 遣khiển 各các 別biệt 有hữu 情tình 假giả 法pháp 假giả 。 遍biến 遣khiển 二nhị 假giả 所sở 緣duyên 法pháp 智trí 為vi 相tương/tướng 。 云vân 何hà 遣khiển 各các 別biệt 有hữu 情tình 假giả 所sở 緣duyên 法pháp 智trí 為vi 相tương/tướng 。 由do 此thử 智trí 於ư 自tự 相tương 續tục 中trung 不bất 分phân 別biệt 我ngã 相tương/tướng 故cố 。 不bất 分phân 別biệt 者giả 。 是thị 除trừ 遣khiển 義nghĩa 。 云vân 何hà 遣khiển 各các 別biệt 法pháp 假giả 所sở 緣duyên 法pháp 智trí 為vi 相tương/tướng 。 由do 此thử 智trí 於ư 自tự 相tương 續tục 中trung 不bất 分phân 別biệt 色sắc 等đẳng 法pháp 相tướng 故cố 。 云vân 何hà 遍biến 遣khiển 二nhị 假giả 所sở 緣duyên 法pháp 智trí 為vi 相tương/tướng 。 由do 此thử 智trí 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 不bất 分phân 別biệt 我ngã 。 及cập 法pháp 相tướng 故cố 。

復phục 次thứ 若nhược 別biệt 說thuyết 見kiến 道đạo 差sai 別biệt 。 謂vị 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 無vô 間gian 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 苦khổ 法pháp 智trí 。 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 苦khổ 類loại 智trí 。 集tập 法pháp 智trí 忍nhẫn 集tập 法pháp 智trí 。 集tập 類loại 智trí 忍nhẫn 集tập 類loại 智trí 。 滅diệt 法pháp 智trí 忍nhẫn 滅diệt 法pháp 智trí 。 滅diệt 類loại 智trí 忍nhẫn 滅diệt 類loại 智trí 。 道Đạo 法Pháp 智trí 忍nhẫn 道Đạo 法Pháp 智trí 。 道đạo 類loại 智trí 忍nhẫn 道đạo 類loại 智trí 。 如như 是thị 十thập 六lục 種chủng 。 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 中trung 法pháp 類loại 智trí 忍nhẫn 及cập 法pháp 類loại 智trí 。 是thị 見kiến 道đạo 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 苦khổ 者giả 。 謂vị 苦Khổ 諦Đế 。 苦khổ 法pháp 者giả 。 謂vị 苦Khổ 諦Đế 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 教giáo 法pháp 。 法pháp 智trí 者giả 。 謂vị 於ư 方phương 便tiện 道đạo 中trung 觀quán 察sát 諦đế 增tăng 上thượng 法pháp 智trí 。 智trí 忍nhẫn 者giả 。 謂vị 先tiên 觀quán 察sát 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 於ư 各các 別biệt 苦Khổ 諦Đế 中trung 起khởi 現hiện 證chứng 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 由do 此thử 慧tuệ 故cố 。 永vĩnh 捨xả 見kiến 苦khổ 所sở 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 所sở 說thuyết 義nghĩa 者giả 。 謂vị 於ư 方phương 便tiện 道đạo 中trung 觀quán 察sát 依y 止chỉ 苦Khổ 諦Đế 所sở 起khởi 。 契Khế 經Kinh 等đẳng 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 所sở 攝nhiếp 智trí 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 於ư 自tự 相tương 續tục 苦Khổ 諦Đế 中trung 現hiện 證chứng 彼bỉ 真Chân 如Như 。 出xuất 世thế 間gian 慧tuệ 。 正chánh 見kiến 體thể 生sanh 。 由do 此thử 慧tuệ 故cố 。 永vĩnh 捨xả 一nhất 切thiết 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 二nhị 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。

苦khổ 法pháp 智trí 者giả 。 謂vị 忍nhẫn 無vô 間gian 。 由do 此thử 智trí 故cố 。 於ư 前tiền 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 解giải 脫thoát 而nhi 得đắc 作tác 證chứng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 先tiên 由do 忍nhẫn 故cố 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 令linh 所sở 依y 轉chuyển 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 由do 如như 是thị 智trí 生sanh 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。 是thị 名danh 苦khổ 法pháp 智trí 。

苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 者giả 。 謂vị 苦khổ 法pháp 智trí 無vô 間gian 無vô 漏lậu 慧tuệ 生sanh 。 於ư 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 及cập 苦khổ 法pháp 智trí 各các 別biệt 內nội 證chứng 。 言ngôn 後hậu 諸chư 聖thánh 法pháp 皆giai 是thị 此thử 種chủng 類loại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 初sơ 二nhị 種chủng 若nhược 忍nhẫn 若nhược 智trí 。 是thị 後hậu 一nhất 切thiết 學học 與dữ 無Vô 學Học 聖thánh 法Pháp 種chủng 類loại 。 從tùng 此thử 彼bỉ 得đắc 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 無vô 漏lậu 慧tuệ 生sanh 各các 別biệt 內nội 證chứng 。 緣duyên 此thử 為vi 境cảnh 。 言ngôn 後hậu 諸chư 聖thánh 法pháp 皆giai 是thị 此thử 種chủng 類loại 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 。

苦khổ 類loại 智trí 者giả 。 謂vị 此thử 無vô 間gian 無vô 漏lậu 智trí 生sanh 。 審thẩm 定định 印ấn 可khả 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 無vô 間gian 無vô 漏lậu 智trí 生sanh 。 於ư 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 內nội 證chứng 印ấn 可khả 。 故cố 名danh 苦khổ 類loại 智trí 。

如như 是thị 於ư 餘dư 諦đế 。 中trung 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 諸chư 忍nhẫn 諸chư 智trí 盡tận 當đương 知tri 。 於ư 此thử 位vị 中trung 由do 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 覺giác 悟ngộ 所sở 取thủ 。 由do 類loại 忍nhẫn 類loại 智trí 覺giác 悟ngộ 能năng 取thủ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 有hữu 二nhị 境cảnh 界giới 。 謂vị 真Chân 如Như 及cập 正chánh 智trí 。 法pháp 智trí 品phẩm 道đạo 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 類loại 智trí 品phẩm 道đạo 正chánh 智trí 為vi 境cảnh 。 由do 此thử 諸chư 忍nhẫn 智trí 。 如như 實thật 了liễu 知tri 故cố 。 又hựu 於ư 此thử 一nhất 切thiết 。 忍nhẫn 智trí 位vị 中trung 。 說thuyết 名danh 安an 住trụ 。 無vô 相tướng 觀quán 者giả 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 說thuyết 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 者giả 。 即tức 現hiện 住trụ 此thử 忍nhẫn 智trí 位vị 中trung 者giả 是thị 也dã 。 於ư 此thử 位vị 中trung 一nhất 切thiết 相tương/tướng 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 無vô 相tướng 住trụ 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 滅diệt 定định 有hữu 頂đảnh 見kiến 道đạo 。 如như 是thị 十thập 六lục 心tâm 剎sát 那na 說thuyết 名danh 見kiến 道đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 如như 是thị 忍nhẫn 智trí 所sở 攝nhiếp 十thập 六lục 心tâm 剎sát 那na 。 於ư 曾tằng 所sở 未vị 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 境cảnh 。 各các 以dĩ 四tứ 剎sát 那na 見kiến 故cố 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 又hựu 心tâm 剎sát 那na 者giả 。 謂vị 於ư 所sở 知tri 境cảnh 智trí 生sanh 究cứu 竟cánh 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 非phi 唯duy 於ư 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 生sanh 時thời 名danh 心tâm 剎sát 那na 。

何hà 以dĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 於ư 所sở 知tri 境cảnh 能năng 知tri 智trí 生sanh 所sở 作tác 究cứu 竟cánh 。 名danh 一nhất 剎sát 那na 故cố 。 如như 說thuyết 苦khổ 應ưng 遍biến 知tri 是thị 一nhất 心tâm 剎sát 那na 。 如như 是thị 集tập 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 如như 上thượng 說thuyết 。 見kiến 道đạo 差sai 別biệt 皆giai 假giả 建kiến 立lập 非phi 真chân 實thật 爾nhĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 出xuất 世thế 位vị 中trung 各các 別biệt 內nội 證chứng 絕tuyệt 戲hí 論luận 故cố 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 道Đạo 諦Đế 由do 四tứ 種chủng 相tương 應ứng 隨tùy 覺giác 了liễu 。 謂vị 安an 立lập 故cố 思tư 惟duy 故cố 證chứng 受thọ 故cố 圓viên 滿mãn 故cố 。 安an 立lập 者giả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 隨tùy 自tự 所sở 證chứng 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 。 為vì 欲dục 令linh 他tha 。 亦diệc 了liễu 知tri 故cố 。 由do 後hậu 得đắc 智trí 以dĩ 無vô 量lượng 種chủng 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 安an 立lập 道Đạo 諦Đế 。 謂vị 於ư 諸chư 諦đế 中trung 有hữu 如như 是thị 如như 是thị 。 忍nhẫn 如như 是thị 如như 是thị 智trí 。 如như 是thị 等đẳng 。 思tư 惟duy 者giả 。 謂vị 正chánh 修tu 習tập 。 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 。 以dĩ 世thế 間gian 智trí 如như 所sở 安an 立lập 思tư 惟duy 數số 習tập 。 證chứng 受thọ 者giả 。 謂vị 如như 是thị 數số 習tập 已dĩ 。 自tự 內nội 證chứng 受thọ 最tối 初sơ 見kiến 道đạo 。 正chánh 出xuất 世thế 間gian 無vô 戲hí 論luận 位vị 。 圓viên 滿mãn 者giả 。 謂vị 此thử 位vị 後hậu 圓viên 滿mãn 轉chuyển 依y 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 究cứu 竟cánh 。 彼bỉ 既ký 證chứng 得đắc 究cứu 竟cánh 位vị 已dĩ 。 復phục 由do 後hậu 得đắc 智trí 以dĩ 名danh 句cú 文văn 身thân 。 安an 立lập 道Đạo 諦Đế 。 如như 是thị 四tứ 相tương/tướng 真chân 實thật 道đạo 輪luân 數sác 數sác 展triển 轉chuyển 。 相tương 依y 而nhi 轉chuyển 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 如như 經kinh 言ngôn 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 生sanh 者giả 。 此thử 依y 見kiến 道đạo 說thuyết 。 諸chư 法Pháp 忍Nhẫn 能năng 遠viễn 塵trần 。 諸chư 法pháp 智trí 能năng 離ly 垢cấu 。 由do 彼bỉ 最tối 初sơ 。 於ư 諸chư 諦đế 中trung 妙diệu 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 法Pháp 忍Nhẫn 能năng 遠viễn 塵trần 者giả 。 由do 諸chư 法Pháp 忍Nhẫn 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 塵trần 故cố 。 法pháp 智trí 能năng 離ly 垢cấu 者giả 。 由do 諸chư 法pháp 智trí 已dĩ 斷đoạn 障chướng 垢cấu 依y 得đắc 生sanh 故cố 。 又hựu 於ư 此thử 忍nhẫn 智trí 兩lưỡng 位vị 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 遍biến 智trí 故cố 永vĩnh 斷đoạn 故cố 道đạo 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 依y 此thử 而nhi 說thuyết 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 又hựu 經kinh 言ngôn 。 見kiến 法Pháp 得đắc 法Pháp 。 極cực 通thông 達đạt 法pháp 究cứu 竟cánh 堅kiên 法pháp 。 越việt 度độ 一nhất 切thiết 。 希hy 望vọng 疑nghi 惑hoặc 。 不bất 假giả 他tha 緣duyên 。 於ư 大đại 師sư 教giáo 餘dư 不bất 能năng 引dẫn 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 者giả 。 此thử 亦diệc 依y 見kiến 道đạo 說thuyết 。 於ư 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 無vô 間gian 說thuyết 故cố 。 見kiến 法pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 法Pháp 忍Nhẫn 。 由do 彼bỉ 通thông 達đạt 。 真chân 實thật 法Pháp 故cố 。 得đắc 法Pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 智trí 。 彼bỉ 於ư 轉chuyển 依y 能năng 作tác 證chứng 故cố 。 極cực 通thông 達đạt 法pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 類loại 忍nhẫn 。 通thông 達đạt 諸chư 聖thánh 法pháp 。 是thị 此thử 二nhị 類loại 故cố 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 法pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 類loại 智trí 。 於ư 諸chư 所sở 知tri 已dĩ 究cứu 竟cánh 故cố 。 越việt 度độ 一nhất 切thiết 希hy 望vọng 者giả 。 由do 諸chư 忍nhẫn 智trí 。 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 證chứng 得đắc 長trường 夜dạ 所sở 希hy 聖thánh 果Quả 。 於ư 自tự 所sở 證chứng 無vô 希hy 慮lự 故cố 。 越việt 度độ 一nhất 切thiết 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 於ư 此thử 位vị 中trung 於ư 他tha 所sở 證chứng 。 無vô 有hữu 猶do 豫dự 。 謂vị 餘dư 亦diệc 能năng 證chứng 此thử 勝thắng 位vị 故cố 。 不bất 假giả 他tha 緣duyên 者giả 。 於ư 所sở 修tu 道Đạo 中trung 雖tuy 無vô 他tha 導đạo 引dẫn 自tự 然nhiên 善thiện 巧xảo 故cố 。 於ư 大đại 師sư 教giáo 餘dư 不bất 能năng 引dẫn 者giả 。 於ư 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 已dĩ 得đắc 證chứng 淨tịnh 。 雖tuy 轉chuyển 餘dư 生sanh 不bất 為vi 邪tà 道đạo 所sở 化hóa 引dẫn 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 者giả 。 於ư 依y 所sở 證chứng 問vấn 記ký 法pháp 中trung 。 如như 惡ác 欲dục 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 怯khiếp 劣liệt 心tâm 永vĩnh 無vô 有hữu 故cố 。

云vân 何hà 修tu 道Đạo 。 謂vị 見kiến 道đạo 上thượng 所sở 有hữu 世thế 間gian 。 道đạo 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 軟nhuyễn 道đạo 中trung 道đạo 上thượng 道đạo 方phương 便tiện 道đạo 無vô 間gian 道đạo 解giải 脫thoát 道đạo 勝thắng 進tiến 道đạo 等đẳng 。 皆giai 名danh 修tu 道Đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 聖thánh 弟đệ 子tử 。 已dĩ 得đắc 諦đế 現hiện 觀quán 。 從tùng 此thử 已dĩ 上thượng 。 為vi 斷đoạn 餘dư 結kết 方phương 便tiện 數số 習tập 世thế 間gian 道đạo 等đẳng 。 是thị 名danh 修tu 道Đạo 。

世thế 間gian 道đạo 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 初sơ 靜tĩnh 慮lự 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 如như 是thị 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。 由do 四tứ 種chủng 相tương 應ứng 廣quảng 分phân 別biệt 。 謂vị 雜tạp 染nhiễm 故cố 清thanh 白bạch 故cố 建kiến 立lập 故cố 清thanh 淨tịnh 故cố 。

雜tạp 染nhiễm 者giả 。 謂vị 四tứ 無vô 記ký 根căn 。 一nhất 愛ái 二nhị 見kiến 三tam 慢mạn 四tứ 無vô 明minh 。 由do 此thử 四tứ 惑hoặc 。 染nhiễm 污ô 其kỳ 心tâm 。 於ư 諸chư 染nhiễm 污ô 靜tĩnh 慮lự 定định 門môn 令linh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 生sanh 長trưởng 不bất 絕tuyệt 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 有hữu 愛ái 故cố 。 味vị 上thượng 靜tĩnh 慮lự 。 雜tạp 染nhiễm 所sở 染nhiễm 。 貪tham 味vị 淨tịnh 定định 輕khinh 安an 樂lạc 故cố 。 由do 有hữu 見kiến 故cố 見kiến 上thượng 靜tĩnh 慮lự 。 雜tạp 染nhiễm 所sở 染nhiễm 。 依y 止chỉ 靜tĩnh 慮lự 發phát 起khởi 計kế 度độ 先tiên 際tế 等đẳng 見kiến 故cố 。 由do 有hữu 慢mạn 故cố 慢mạn 上thượng 靜tĩnh 慮lự 。 雜tạp 染nhiễm 所sở 染nhiễm 。 依y 證chứng 勝thắng 定định 起khởi 高cao 慢mạn 故cố 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 疑nghi 上thượng 靜tĩnh 慮lự 。 雜tạp 染nhiễm 所sở 染nhiễm 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 由do 未vị 通thông 達đạt 真chân 實thật 道Đạo 理lý 。 於ư 勝thắng 品phẩm 所sở 證chứng 常thường 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 為vi 解giải 脫thoát 耶da 不bất 解giải 脫thoát 耶da 。 如như 是thị 煩phiền 惱não 。 恆hằng 染nhiễm 其kỳ 心tâm 。 令linh 色sắc 無vô 色sắc 大đại 小tiểu 二nhị 惑hoặc 。 相tương 續tục 流lưu 轉chuyển 。

清thanh 白bạch 者giả 。 謂vị 淨tịnh 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。 由do 性tánh 善thiện 故cố 說thuyết 名danh 清thanh 白bạch 。 雖tuy 是thị 世thế 間gian 離ly 纏triền 垢cấu 故cố 亦diệc 名danh 為vi 淨tịnh 。

建kiến 立lập 者giả 。 有hữu 四tứ 種chủng 建kiến 立lập 。 謂vị 支chi 分phần/phân 建kiến 立lập 。 等đẳng 至chí 建kiến 立lập 。 品phẩm 類loại 建kiến 立lập 。 名danh 想tưởng 建kiến 立lập 。 於ư 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 具cụ 四tứ 建kiến 立lập 。 諸chư 無vô 色sắc 中trung 唯duy 有hữu 。 三tam 種chủng 除trừ 支chi 分phần/phân 。

支chi 分phần/phân 建kiến 立lập 者giả 。 謂vị 初sơ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 五ngũ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 尋tầm 二nhị 伺tứ 三tam 喜hỷ 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 有hữu 四tứ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 二nhị 喜hỷ 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 四tứ 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 有hữu 五ngũ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 捨xả 二nhị 念niệm 三tam 正chánh 智trí 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 四tứ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 捨xả 清thanh 淨tịnh 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 三tam 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 四tứ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 問vấn 法pháp 有hữu 無vô 量lượng 。 何hà 故cố 唯duy 立lập 尋tầm 等đẳng 為vi 支chi 。 答đáp 對đối 治trị 支chi 故cố 。 利lợi 益ích 支chi 故cố 。 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 自tự 性tánh 支chi 故cố 。 由do 此thử 三tam 種chủng 支chi 分phần/phân 滿mãn 足túc 不bất 待đãi 餘dư 故cố 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 尋tầm 伺tứ 二nhị 種chủng 是thị 對đối 治trị 支chi 。 能năng 斷đoạn 欲dục 界giới 欲dục 恚khuể 害hại 等đẳng 尋tầm 伺tứ 故cố 。 喜hỷ 樂lạc 二nhị 種chủng 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 由do 尋tầm 伺tứ 支chi 治trị 所sở 治trị 已dĩ 得đắc 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 自tự 性tánh 支chi 。 依y 止chỉ 定định 力lực 尋tầm 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 中trung 內nội 等đẳng 淨tịnh 是thị 對đối 治trị 支chi 。 由do 此thử 能năng 治trị 尋tầm 伺tứ 故cố 。 喜hỷ 樂lạc 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 。 自tự 性tánh 支chi 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 捨xả 念niệm 正chánh 知tri 是thị 對đối 治trị 支chi 。 由do 此thử 三tam 能năng 治trị 喜hỷ 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 。 自tự 性tánh 支chi 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 捨xả 清thanh 淨tịnh 念niệm 清thanh 淨tịnh 是thị 對đối 治trị 支chi 。 由do 此thử 二nhị 能năng 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 。 自tự 性tánh 支chi 諸chư 無vô 色sắc 中trung 不bất 立lập 支chi 分phần/phân 。 以dĩ 奢xa 摩ma 他tha 一nhất 味vị 性tánh 故cố 。

云vân 何hà 等đẳng 至chí 建kiến 立lập 者giả 。 謂vị 由do 七thất 種chủng 作tác 意ý 證chứng 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 七thất 種chủng 作tác 意ý 。 謂vị 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 。 果quả 作tác 意ý 。 此thử 廣quảng 分phân 別biệt 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 後hậu 瑜du 伽già 處xứ 。 云vân 何hà 證chứng 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 時thời 由do 七thất 作tác 意ý 。 謂vị 由do 定định 地địa 作tác 意ý 見kiến 欲dục 界giới 中trung 過quá 患hoạn 等đẳng 故cố 。 了liễu 達đạt 麁thô 相tương/tướng 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 此thử 相tương/tướng 無vô 故cố 名danh 為vi 靜tĩnh 相tương/tướng 。 是thị 名danh 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 猶do 為vi 聞văn 思tư 之chi 所sở 間gian 雜tạp 。 從tùng 此thử 已dĩ 上thượng 。 超siêu 越việt 聞văn 思tư 。 一nhất 向hướng 修tu 相tương/tướng 緣duyên 麁thô 靜tĩnh 相tương/tướng 以dĩ 為vi 境cảnh 界giới 。 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 數sác 數sác 思tư 惟duy 如như 所sở 尋tầm 思tư 麁thô 靜tĩnh 性tánh 相tướng 。 是thị 名danh 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 由do 修tu 習tập 此thử 故cố 。 最tối 初sơ 斷đoạn 道đạo 生sanh 彼bỉ 俱câu 行hành 作tác 意ý 。 名danh 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 由do 此thử 能năng 斷đoạn 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 故cố 。 及cập 能năng 遠viễn 離ly 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 故cố 。 此thử 觀quán 行hành 者giả 復phục 欣hân 樂nhạo 上thượng 斷đoạn 見kiến 上thượng 斷đoạn 功công 德đức 。 已dĩ 觸xúc 少thiểu 分phần 遠viễn 離ly 喜hỷ 樂lạc 。 為vi 欲dục 除trừ 去khứ 。 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。

時thời 時thời 修tu 習tập 淨tịnh 妙diệu 作tác 意ý 以dĩ 悅duyệt 其kỳ 心tâm 。 是thị 名danh 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 如như 是thị 正chánh 修tu 行hành 者giả 。 方phương 便tiện 善thiện 品phẩm 所sở 資tư 持trì 故cố 。 令linh 欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 纏triền 垢cấu 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 因nhân 此thử 為vi 欲dục 審thẩm 察sát 煩phiền 惱não 斷đoạn 與dữ 未vị 斷đoạn 。 復phục 更cánh 作tác 意ý 觀quán 察sát 彼bỉ 生sanh 隨tùy 順thuận 淨tịnh 相tương/tướng 。 是thị 名danh 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 數sác 數sác 觀quán 察sát 。 進tiến 修tu 對đối 治trị 。 為vi 令linh 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 於ư 暫tạm 時thời 間gian 得đắc 離ly 繫hệ 故cố 。 此thử 對đối 治trị 道đạo 。 相tương 應ứng 作tác 意ý 。 是thị 初sơ 靜tĩnh 慮lự 最tối 後hậu 方phương 便tiện 故cố 。 名danh 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 證chứng 得đắc 根căn 本bổn 最tối 初sơ 靜tĩnh 慮lự 俱câu 行hành 作tác 意ý 。 是thị 名danh 方phương 便tiện 。 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 又hựu 由do 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 發phát 希hy 願nguyện 心tâm 。 為vi 正chánh 了liễu 知tri 所sở 應ưng 斷đoạn 所sở 應ưng 得đắc 。 為vi 斷đoạn 故cố 為vi 得đắc 故cố 。 由do 勝thắng 解giải 作tác 意ý 為vi 所sở 求cầu 義nghĩa 發phát 正chánh 方phương 便tiện 。 由do 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 捨xả 上thượng 品phẩm 惑hoặc 。 由do 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 捨xả 中trung 品phẩm 惑hoặc 。 由do 觀quán 察sát 作tác 意ý 安an 心tâm 於ư 所sở 證chứng 遠viễn 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 由do 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 。 作tác 意ý 捨xả 下hạ 品phẩm 惑hoặc 由do 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 領lãnh 彼bỉ 所sở 修tu 作tác 意ý 修tu 果quả 。 如như 為vi 證chứng 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 定định 修tu 七thất 作tác 意ý 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 為vi 證chứng 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 定định 。 如như 應ưng 當đương 知tri 又hựu 麁thô 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 下hạ 地địa 從tùng 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 如như 是thị 麁thô 相tương/tướng 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 住trụ 於ư 重trọng/trùng 苦khổ 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 故cố 。 二nhị 命mạng 行hành 微vi 少thiểu 。 壽thọ 命mạng 短đoản 促xúc 故cố 。 靜tĩnh 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 上thượng 地địa 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 與dữ 麁thô 相tương/tướng 相tương 違vi 故cố 。

品phẩm 類loại 建kiến 立lập 者giả 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 具cụ 三tam 品phẩm 熏huân 修tu 。 謂vị 軟nhuyễn 中trung 上thượng 。 如như 初sơ 靜tĩnh 慮lự 餘dư 靜tĩnh 慮lự 及cập 無vô 色sắc 三tam 品phẩm 熏huân 修tu 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 軟nhuyễn 中trung 上thượng 品phẩm 。 熏huân 修tu 初sơ 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 還hoàn 生sanh 三tam 異dị 熟thục 。 如như 初sơ 靜tĩnh 慮lự 於ư 餘dư 靜tĩnh 慮lự 中trung 若nhược 熏huân 修tu 若nhược 生sanh 果quả 各các 三tam 品phẩm 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 中trung 三tam 品phẩm 熏huân 修tu 生sanh 三tam 果quả 者giả 。 謂vị 梵Phạm 眾chúng 天thiên 梵Phạm 輔phụ 天thiên 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 如như 是thị 等đẳng 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 中trung 無vô 別biệt 處xứ 所sở 故cố 。 不bất 立lập 生sanh 果quả 差sai 別biệt 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 有hữu 安an 堵đổ 宮cung 殿điện 等đẳng 處xứ 故cố 。 不bất 建kiến 立lập 生sanh 果quả 差sai 別biệt 。 然nhiên 由do 三tam 品phẩm 熏huân 修tu 無vô 色sắc 定định 故cố 。 彼bỉ 異dị 熟thục 生sanh 時thời 有hữu 高cao 有hữu 下hạ 有hữu 劣liệt 有hữu 勝thắng 。 彼bỉ 異dị 熟thục 生sanh 時thời 有hữu 高cao 有hữu 下hạ 者giả 。 由do 壽thọ 命mạng 等đẳng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 劣liệt 勝thắng 者giả 。 染nhiễm 污ô 不bất 染nhiễm 污ô 多đa 分phần 少thiểu 分phần 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。

名danh 想tưởng 。 建kiến 立lập 者giả 謂vị 於ư 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 三tam 摩ma 地địa 差sai 別biệt 無vô 量lượng 。 名danh 字tự 不bất 可khả 算toán 數số 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 所sở 攝nhiếp 定định 中trung 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 及cập 得đắc 究cứu 竟cánh 大đại 威uy 德đức 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 所sở 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 彼bỉ 三tam 摩ma 地địa 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 獨Độc 覺Giác 等đẳng 。 尚thượng 不bất 了liễu 其kỳ 名danh 。 豈khởi 能năng 知tri 數số 。 況huống 復phục 證chứng 入nhập 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 經kinh 中trung 說thuyết 。 三tam 摩ma 地địa 其kỳ 數số 過quá 百bách 。 如như 是thị 於ư 餘dư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 說thuyết 。 三tam 摩ma 地địa 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 如như 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 所sở 攝nhiếp 定định 。 於ư 餘dư 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 所sở 攝nhiếp 定định 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 皆giai 依y 靜tĩnh 慮lự 。 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。

清thanh 淨tịnh 者giả 。 謂vị 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 中trung 邊biên 際tế 定định 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 邊biên 際tế 定định 。 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 邊biên 際tế 定định 者giả 。 為vì 欲dục 引dẫn 發phát 。 勝thắng 品phẩm 功công 德đức 得đắc 自tự 在tại 等đẳng 。 修tu 堪kham 任nhậm 定định 到đáo 究cứu 竟cánh 處xứ 故cố 。

出xuất 世thế 間gian 道Đạo 者giả 。 謂vị 於ư 修tu 道Đạo 中trung 法pháp 智trí 類loại 智trí 品phẩm 所sở 攝nhiếp 苦khổ 智trí 集tập 智trí 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 。 如như 是thị 八bát 智trí 相tương/tướng 於ư 見kiến 道đạo 中trung 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 三tam 摩ma 地địa 等đẳng 。 或hoặc 未vị 至chí 定định 所sở 攝nhiếp 。 或hoặc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 唯duy 是thị 世thế 間gian 。 不bất 明minh 了liễu 想tưởng 恆hằng 現hiện 行hành 故cố 。 由do 不bất 明minh 了liễu 想tưởng 恆hằng 現hiện 在tại 前tiền 。 非phi 極cực 明minh 了liễu 現hiện 行hành 聖thánh 道Đạo 。 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 是thị 故cố 一nhất 向hướng 。 世thế 間gian 所sở 攝nhiếp 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 彼bỉ 想tưởng 羸luy 劣liệt 不bất 能năng 猛mãnh 利lợi 。 取thủ 所sở 緣duyên 相tương/tướng 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 無vô 有hữu 聖thánh 道Đạo 。 由do 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 乃nãi 至chí 有hữu 想tưởng 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 方phương 能năng 如như 實thật 照chiếu 了liễu 。 通thông 達đạt 滅diệt 盡tận 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 由do 聖thánh 道Đạo 後hậu 所sở 證chứng 得đắc 故cố 。 要yếu 於ư 人nhân 趣thú 方phương 能năng 引dẫn 發phát 。 言ngôn 引dẫn 發phát 者giả 是thị 初sơ 起khởi 義nghĩa 。 或hoặc 於ư 人nhân 趣thú 或hoặc 於ư 色sắc 界giới 能năng 現hiện 在tại 前tiền 。 先tiên 已dĩ 生sanh 起khởi 後hậu 重trọng/trùng 現hiện 前tiền 故cố 。 或hoặc 於ư 人nhân 趣thú 者giả 謂vị 即tức 於ư 此thử 生sanh 。 或hoặc 於ư 色sắc 界giới 者giả 。 謂vị 後hậu 生sanh 彼bỉ 。 云vân 何hà 聖thánh 弟đệ 子tử 已dĩ 得đắc 無vô 色sắc 定định 已dĩ 離ly 色sắc 界giới 。 欲dục 復phục 生sanh 色sắc 界giới 耶da 。 不bất 必tất 永vĩnh 離ly 色sắc 界giới 。 欲dục 方phương 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 若nhược 已dĩ 離ly 色sắc 界giới 欲dục 者giả 。 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 。 入nhập 無vô 色sắc 界giới 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 定định 耶da 。 設thiết 能năng 入nhập 無vô 色sắc 界giới 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 定định 者giả 。 一nhất 切thiết 已dĩ 離ly 色sắc 界giới 欲dục 耶da 。 答đáp 此thử 初sơ 句cú 者giả 。 謂vị 依y 未vị 至chí 定định 已dĩ 離ly 色sắc 界giới 欲dục 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 入nhập 無vô 色sắc 界giới 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 定định 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 已dĩ 得đắc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 求cầu 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 而nhi 起khởi 厭yếm 背bối/bội 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 行hành 恆hằng 現hiện 在tại 前tiền 。 捨xả 斷đoạn 結kết 道đạo 依y 勝thắng 進tiến 道đạo 。 漸tiệm 次thứ 能năng 入nhập 。 無vô 色sắc 界giới 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 定định 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 謂vị 即tức 此thử 行hành 者giả 勤cần 求cầu 離ly 欲dục 依y 斷đoạn 結kết 道đạo 。 漸tiệm 次thứ 能năng 入nhập 。 無vô 色sắc 界giới 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 定định 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 除trừ 上thượng 爾nhĩ 所sở 相tương/tướng 。 問vấn 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 何hà 故cố 滅diệt 定định 不bất 起khởi 現hiện 前tiền 。 答đáp 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 多đa 分phần 不bất 起khởi 現hiện 前tiền 。 由do 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 。 異dị 熟thục 者giả 於ư 此thử 滅diệt 定định 多đa 不bất 發phát 起khởi 勤cần 方phương 便tiện 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 為vi 欲dục 安an 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 故cố 。 於ư 人nhân 趣thú 等đẳng 引dẫn 此thử 滅diệt 定định 令linh 現hiện 在tại 前tiền 。 若nhược 已dĩ 生sanh 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 不bất 由do 功công 用dụng 自tự 然nhiên 安an 住trụ 第đệ 一nhất 寂tịch 靜tĩnh 。 解giải 脫thoát 異dị 熟thục 住trụ 不bất 復phục 發phát 起khởi 方phương 便tiện 功công 用dụng 求cầu 此thử 滅diệt 定định 令linh 現hiện 在tại 前tiền 。

軟nhuyễn 道đạo 者giả 。 謂vị 軟nhuyễn 軟nhuyễn 軟nhuyễn 中trung 軟nhuyễn 上thượng 品phẩm 道đạo 。 由do 此thử 道đạo 故cố 。 能năng 捨xả 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 地địa 地địa 中trung 上thượng 上thượng 上thượng 中trung 上thượng 下hạ 三tam 品phẩm 煩phiền 惱não 。 中trung 道đạo 者giả 。 謂vị 中trung 軟nhuyễn 中trung 中trung 中trung 上thượng 品phẩm 道đạo 。 由do 此thử 道đạo 故cố 。 能năng 捨xả 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 地địa 地địa 中trung 中trung 上thượng 中trung 中trung 中trung 軟nhuyễn 三tam 品phẩm 煩phiền 惱não 。

上thượng 道đạo 者giả 。 謂vị 上thượng 軟nhuyễn 上thượng 中trung 上thượng 上thượng 三tam 品phẩm 道đạo 。 由do 此thử 道đạo 故cố 。 能năng 捨xả 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 地địa 地địa 中trung 軟nhuyễn 上thượng 軟nhuyễn 中trung 軟nhuyễn 軟nhuyễn 三tam 品phẩm 煩phiền 惱não 。

如như 是thị 軟nhuyễn 中trung 上thượng 品phẩm 道đạo 。 復phục 各các 別biệt 分phân 為vi 軟nhuyễn 等đẳng 三tam 建kiến 立lập 九cửu 品phẩm 。 為vi 顯hiển 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 故cố 。 復phục 何hà 因nhân 緣duyên 。 軟nhuyễn 軟nhuyễn 品phẩm 道đạo 。 能năng 斷đoạn 上thượng 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 於ư 極cực 猛mãnh 利lợi 毀hủy 滅diệt 慚tàm 愧quý 無vô 羞tu 恥sỉ 者giả 身thân 中trung 。 麁thô 重trọng 現hiện 行hành 易dị 可khả 覺giác 了liễu 易dị 可khả 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 此thử 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 猶do 如như 麁thô 垢cấu 。 微vi 少thiểu 對đối 治trị 即tức 能năng 除trừ 遣khiển 。 若nhược 下hạ 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 在tại 與dữ 上thượng 相tương 違vi 者giả 身thân 中trung 。 微vi 隱ẩn 現hiện 行hành 難nan 可khả 覺giác 了liễu 。 難nan 可khả 分phân 別biệt 。 如như 微vi 隱ẩn 垢cấu 大đại 力lực 對đối 治trị 方phương 能năng 除trừ 遣khiển 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 所sở 餘dư 能năng 治trị 所sở 治trị 。 相tương/tướng 翻phiên 建kiến 立lập 亦diệc 爾nhĩ 。

方phương 便tiện 道Đạo 者giả 。 謂vị 由do 此thử 道đạo 能năng 捨xả 煩phiền 惱não 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 正chánh 修tu 如như 是thị 道Đạo 時thời 。 能năng 漸tiệm 捨xả 離ly 各các 別biệt 上thượng 品phẩm 等đẳng 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 品phẩm 類loại 麁thô 重trọng 。 一nhất 分phần/phân 漸tiệm 得đắc 轉chuyển 依y 。 是thị 名danh 修tu 道Đạo 中trung 方phương 便tiện 道đạo 。

無vô 間gian 道đạo 者giả 謂vị 由do 此thử 道đạo 無vô 間gian 。 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 令linh 無vô 所sở 餘dư 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 道đạo 無vô 間gian 。 能năng 永vĩnh 除trừ 遣khiển 此thử 品phẩm 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 品phẩm 類loại 麁thô 重trọng 。 令linh 無vô 有hữu 餘dư 。 又hựu 轉chuyển 麁thô 重trọng 依y 得đắc 無vô 麁thô 重trọng 。 是thị 名danh 修tu 道Đạo 中trung 無vô 間gian 道đạo 。

解giải 脫thoát 道đạo 者giả 。 謂vị 由do 此thử 道đạo 證chứng 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 得đắc 解giải 脫thoát 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 道đạo 能năng 證chứng 煩phiền 惱não 永vĩnh 斷đoạn 所sở 得đắc 轉chuyển 依y 故cố 。 勝thắng 進tiến 道đạo 者giả 。 謂vị 為vi 斷đoạn 餘dư 品phẩm 煩phiền 惱não 所sở 有hữu 方phương 便tiện 。 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 。 是thị 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 為vi 斷đoạn 此thử 品phẩm 後hậu 餘dư 煩phiền 惱não 所sở 有hữu 方phương 便tiện 。 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 。 望vọng 此thử 品phẩm 是thị 勝thắng 進tiến 故cố 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。 又hựu 復phục 棄khí 捨xả 斷đoạn 煩phiền 惱não 方phương 便tiện 。 或hoặc 勤cần 方phương 便tiện 。 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 。 或hoặc 勤cần 方phương 便tiện 安an 住trụ 諸chư 法pháp 。 或hoặc 進tiến 修tu 餘dư 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 諸chư 所sở 有hữu 道đạo 。 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。 又hựu 復phục 者giả 為vi 顯hiển 餘dư 義nghĩa 。 捨xả 斷đoạn 煩phiền 惱não 諸chư 方phương 便tiện 道đạo 。 但đãn 正chánh 思tư 惟duy 。 契Khế 經Kinh 等đẳng 法Pháp 。 或hoặc 復phục 於ư 先tiên 所sở 思tư 所sở 證chứng 法pháp 中trung 安an 住trụ 觀quán 察sát 。 或hoặc 復phục 進tiến 入nhập 餘dư 勝thắng 品phẩm 定định 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。 又hựu 為vi 引dẫn 發phát 勝thắng 品phẩm 功công 德đức 。 或hoặc 復phục 安an 住trụ 諸chư 所sở 有hữu 道đạo 。 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 為vi 引dẫn 發phát 神thần 通thông 無vô 量lượng 等đẳng 諸chư 勝thắng 品phẩm 功công 德đức 。 或hoặc 彼bỉ 生sanh 已dĩ 現hiện 前tiền 安an 住trụ 。 如như 是thị 等đẳng 道đạo 名danh 勝thắng 進tiến 道đạo 。 如như 是thị 已dĩ 廣quảng 說thuyết 修tu 道Đạo 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 今kim 乘thừa 義nghĩa 勢thế 更cánh 辯biện 諸chư 道đạo 修tu 之chi 差sai 別biệt 。

修tu 云vân 何hà 。 略lược 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 得đắc 修tu 習tập 修tu 除trừ 去khứ 修tu 對đối 治trị 修tu 。 得đắc 修tu 者giả 。 謂vị 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 修tu 習tập 令linh 生sanh 。 習tập 修tu 者giả 。 謂vị 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。 修tu 令linh 堅kiên 住trụ 不bất 忘vong 。 倍bội 復phục 增tăng 廣quảng 。 除trừ 去khứ 修tu 者giả 。 謂vị 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 修tu 令linh 永vĩnh 斷đoạn 。 對đối 治trị 修tu 者giả 。 謂vị 未vị 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 修tu 令linh 不bất 生sanh 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 修tu 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 依y 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 說thuyết 。 為vi 得đắc 故cố 修tu 名danh 為vi 得đắc 修tu 。 由do 此thử 修tu 力lực 得đắc 所sở 未vị 得đắc 諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。 習tập 即tức 是thị 修tu 名danh 為vi 習tập 修tu 。 由do 此thử 修tu 力lực 數số 習tập 已dĩ 得đắc 諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。 為vi 除trừ 故cố 修tu 名danh 除trừ 去khứ 修tu 。 由do 此thử 修tu 力lực 除trừ 去khứ 現hiện 行hành 位vị 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 故cố 。 修tu 習tập 對đối 治trị 名danh 對đối 治trị 修tu 。 對đối 治trị 未vị 來lai 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 令linh 成thành 不bất 生sanh 法pháp 故cố 又hựu 道đạo 生sanh 時thời 能năng 安an 立lập 自tự 習tập 氣khí 。 是thị 名danh 得đắc 修tu 。 從tùng 此thử 種chủng 類loại 展triển 轉chuyển 增tăng 盛thịnh 。 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 道đạo 現hiện 前tiền 修tu 習tập 。 是thị 名danh 習tập 修tu 。 由do 即tức 此thử 道đạo 現hiện 前tiền 行hành 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 道Đạo 現hiện 在tại 前tiền 。 時thời 能năng 捨xả 自tự 障chướng 。 是thị 名danh 除trừ 去khứ 修tu 。 由do 此thử 能năng 滅diệt 自tự 所sở 對đối 治trị 麁thô 重trọng 障chướng 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 道đạo 既ký 捨xả 自tự 障chướng 。 又hựu 令linh 彼bỉ 未vị 來lai 住trụ 。 不bất 生sanh 法pháp 中trung 。 是thị 名danh 對đối 治trị 修tu 。 由do 已dĩ 得đắc 轉chuyển 依y 於ư 未vị 來lai 世thế 。 安an 置trí 彼bỉ 障chướng 令linh 住trụ 不bất 生sanh 法pháp 故cố 。 又hựu 由do 具cụ 四tứ 種chủng 對đối 治trị 故cố 。 名danh 對đối 治trị 修tu 。 謂vị 厭yếm 壞hoại 對đối 治trị 。 斷đoạn 對đối 治trị 。 持trì 對đối 治trị 。 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 。 厭yếm 壞hoại 對đối 治trị 者giả 。 於ư 有hữu 漏lậu 諸chư 行hành 見kiến 多đa 過quá 患hoạn 。 謂vị 以dĩ 如như 病bệnh 如như 癰ung 等đẳng 行hành 厭yếm 壞hoại 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 故cố 。 斷đoạn 對đối 治trị 者giả 。 謂vị 方phương 便tiện 及cập 無vô 間gian 道đạo 。 由do 彼bỉ 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 持trì 對đối 治trị 者giả 。 謂vị 解giải 脫thoát 道đạo 。 由do 彼bỉ 任nhậm 持trì 斷đoạn 得đắc 故cố 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 者giả 。 謂vị 此thử 後hậu 諸chư 道đạo 。 由do 彼bỉ 令linh 先tiên 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 轉chuyển 遠viễn 離ly 故cố 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 對đối 治trị 差sái 別biệt 。 是thị 前tiền 對đối 治trị 修tu 差sai 別biệt 義nghĩa 。

復phục 次thứ 道đạo 差sai 別biệt 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 謂vị 觀quán 察sát 事sự 道đạo 。 勤cần 功công 用dụng 道đạo 。 修tu 治trị 定định 道đạo 。 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 道đạo 。 親thân 近cận 現hiện 觀quán 道đạo 。 現hiện 觀quán 道đạo 。 清thanh 淨tịnh 出xuất 離ly 道đạo 。 依y 根căn 差sai 別biệt 道đạo 淨tịnh 修tu 三tam 學học 道Đạo 。 發phát 諸chư 功công 德đức 道đạo 。 遍biến 攝nhiếp 諸chư 道đạo 道đạo 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 覺giác 分phần/phân 等đẳng 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 十thập 一nhất 種chủng 道đạo 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 謂vị 三tam 十thập 七thất 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 四tứ 種chủng 正chánh 行hạnh 四tứ 種chủng 法pháp 迹tích 。 奢xa 摩ma 他tha 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 觀quán 察sát 事sự 道đạo 者giả 。 謂vị 四tứ 念niệm 住trụ 。 由do 此thử 最tối 初sơ 以dĩ 不bất 淨tịnh 等đẳng 行hành 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 事sự 故cố 。 勤cần 功công 用dụng 道đạo 者giả 。 謂vị 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 由do 遍biến 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 。 事sự 已dĩ 為vi 斷đoạn 諸chư 障chướng 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 故cố 。 修tu 治trị 定định 道đạo 者giả 。 謂vị 四Tứ 神Thần 足Túc 。 如như 是thị 淨tịnh 除trừ 一nhất 切thiết 障chướng 已dĩ 。 復phục 由do 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 門môn 。 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 令linh 成thành 調điều 順thuận 堪kham 任nhậm 性tánh 故cố 。 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 道đạo 者giả 。 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 如như 是thị 修tu 治trị 三tam 摩ma 地địa 已dĩ 。 為vi 欲dục 證chứng 得đắc 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 勤cần 修tu 增tăng 上thượng 緣duyên 煖noãn 頂đảnh 方phương 便tiện 故cố 。 親thân 近cận 現hiện 觀quán 道đạo 者giả 。 謂vị 信tín 等đẳng 五Ngũ 力Lực 。 如như 是thị 已dĩ 得đắc 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。 為vi 欲dục 無vô 間gian 通thông 達đạt 諦đế 理lý 。 修tu 習tập 摧tồi 伏phục 不bất 信tín 等đẳng 障chướng 。 忍nhẫn 第đệ 一nhất 法pháp 近cận 方phương 便tiện 故cố 。 現hiện 觀quán 道đạo 者giả 。 謂vị 七thất 覺giác 支chi 。 由do 此thử 最tối 初sơ 各các 別biệt 內nội 證chứng 覺giác 真chân 理lý 故cố 。 清thanh 淨tịnh 出xuất 離ly 道đạo 者giả 。 謂vị 聖thánh 八bát 支chi 道đạo 。 由do 從tùng 此thử 後hậu 為vi 令linh 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 永vĩnh 得đắc 清thanh 淨tịnh 修tu 出xuất 離ly 道đạo 故cố 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 依y 根căn 差sai 別biệt 道đạo 者giả 。 謂vị 四tứ 正chánh 行hạnh 。 由do 依y 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 等đẳng 地địa 差sai 別biệt 及cập 利lợi 鈍độn 根căn 差sai 別biệt 故cố 。 苦khổ 正chánh 行hạnh 者giả 依y 止chỉ 未vị 至chí 及cập 無vô 色sắc 定định 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 止Chỉ 觀Quán 劣liệt 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 行hạnh 者giả 依y 止chỉ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 雙song 道đạo 轉chuyển 故cố 。 二nhị 遲trì 通thông 者giả 。 謂vị 鈍độn 根căn 依y 苦khổ 樂lạc 。 二nhị 速tốc 通thông 者giả 。 謂vị 利lợi 根căn 依y 苦khổ 樂lạc 。 淨tịnh 修tu 三tam 學học 道Đạo 者giả 。 謂vị 四tứ 法pháp 迹tích 。 由do 此thử 淨tịnh 修tu 增tăng 上thượng 戒giới 等đẳng 三tam 學học 故cố 。 無vô 貪tham 無vô 恚khuể 能năng 淨tịnh 修tu 治trị 。 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 終chung 不bất 於ư 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 門môn 毀hủy 犯phạm 所sở 學học 處xứ 故cố 。 正chánh 念niệm 能năng 淨tịnh 修tu 治trị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 由do 不bất 忘vong 所sở 緣duyên 持trì 心tâm 令linh 定định 故cố 。 正chánh 定định 能năng 淨tịnh 修tu 治trị 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 由do 心tâm 得đắc 定định 能năng 。 證chứng 如như 實thật 智trí 故cố 。 發phát 諸chư 功công 德đức 道đạo 者giả 。 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 由do 此thử 能năng 成thành 辦biện 一nhất 切thiết 功công 德đức 故cố 。 攝nhiếp 諸chư 道đạo 道đạo 者giả 。 謂vị 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 由do 此thử 能năng 攝nhiếp 初sơ 中trung 究cứu 竟cánh 一nhất 切thiết 道đạo 故cố 。 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 攝nhiếp 方phương 便tiện 道đạo 及cập 見kiến 道đạo 。 已dĩ 知tri 根căn 攝nhiếp 修tu 道Đạo 。 具cụ 知tri 根căn 攝nhiếp 究cứu 竟cánh 道đạo 。

大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 雜Tạp 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu