大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 雜Tạp 集Tập 論Luận
Quyển 4
安An 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 糅Nhữu 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 雜Tạp 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
安an 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 糅nhữu
大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 三Tam 法Pháp 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 四tứ
云vân 何hà 不bất 善thiện 。 幾kỷ 是thị 不bất 善thiện 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 不bất 善thiện 耶da 謂vị 自tự 性tánh 故cố 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 隨tùy 逐trục 故cố 發phát 起khởi 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 生sanh 得đắc 故cố 方phương 便tiện 故cố 現hiện 前tiền 供cúng 養dường 故cố 損tổn 害hại 故cố 引dẫn 攝nhiếp 故cố 所sở 治trị 故cố 障chướng 礙ngại 故cố 。 是thị 不bất 善thiện 義nghĩa 。 五ngũ 蘊uẩn 十thập 界giới 四tứ 處xứ 一nhất 分phân 是thị 不bất 善thiện 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 非phi 法pháp 合hợp 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 不bất 善thiện 。 自tự 性tánh 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 除trừ 染nhiễm 污ô 意ý 相tương 應ứng 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 煩phiền 惱não 等đẳng 。 所sở 餘dư 能năng 發phát 惡ác 行hành 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 不bất 任nhậm 運vận 起khởi 者giả 是thị 不bất 善thiện 。 若nhược 任nhậm 運vận 起khởi 能năng 發phát 惡ác 行hành 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 善thiện 。 所sở 餘dư 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 相tương/tướng 屬thuộc 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 即tức 此thử 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 法pháp 。 隨tùy 逐trục 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 即tức 彼bỉ 習tập 氣khí 。 發phát 起khởi 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 彼bỉ 所sở 起khởi 。 身thân 業nghiệp 語ngữ 業nghiệp 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 流lưu 轉chuyển 。 生sanh 得đắc 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 由do 串xuyến 習tập 不bất 善thiện 故cố 感cảm 得đắc 如như 是thị 異dị 熟thục 。 由do 此thử 自tự 性tánh 即tức 於ư 不bất 善thiện 任nhậm 運vận 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 方phương 便tiện 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 依y 止chỉ 親thân 近cận 不bất 善thiện 丈trượng 夫phu 故cố 。 聽thính 聞văn 不bất 正Chánh 法Pháp 。 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 行hành 身thân 語ngữ 意ý 惡ác 行hành 。 現hiện 前tiền 供cúng 養dường 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 想tưởng 對đối 歸quy 依y 隨tùy 一nhất 天thiên 眾chúng 已dĩ 。 或hoặc 殺sát 害hại 意ý 為vi 先tiên 。 或hoặc 邪tà 惡ác 見kiến 為vi 先tiên 。 建kiến 立lập 祠từ 廟miếu 興hưng 供cúng 養dường 業nghiệp 。 令linh 無vô 量lượng 眾chúng 。 廣quảng 樹thụ 非phi 福phước 。 殺sát 害hại 意ý 為vi 先tiên 建kiến 立lập 祠từ 廟miếu 者giả 。 謂vị 於ư 是thị 處xứ 害hại 牛ngưu 羊dương 等đẳng 以dĩ 祭tế 天thiên 神thần 。 邪tà 惡ác 見kiến 為vi 先tiên 建kiến 立lập 祠từ 廟miếu 者giả 。 謂vị 於ư 是thị 處xứ 受thọ 自tự 餓ngạ 等đẳng 苦khổ 求cầu 福phước 求cầu 願nguyện 。 損tổn 害hại 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 處xử 起khởi 身thân 語ngữ 意ý 種chủng 種chủng 邪tà 行hành 。 引dẫn 攝nhiếp 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 行hành 身thân 語ngữ 意ý 諸chư 惡ác 行hành 已dĩ 。 於ư 惡ác 趣thú 善thiện 趣thú 引dẫn 攝nhiếp 不bất 愛ái 果quả 異dị 熟thục 。 或hoặc 引dẫn 或hoặc 滿mãn 。 於ư 惡ác 趣thú 中trung 具cụ 受thọ 引dẫn 滿mãn 果quả 異dị 熟thục 。 於ư 諸chư 善thiện 趣thú 唯duy 受thọ 滿mãn 果quả 。 謂vị 生sanh 彼bỉ 已dĩ 由do 惡ác 行hành 力lực 。 受thọ 貧bần 窮cùng 苦khổ 。 所sở 治trị 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 諸chư 對đối 治trị 所sở 對đối 治trị 法pháp 。 障chướng 礙ngại 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 能năng 障chướng 礙ngại 諸chư 善thiện 品phẩm 法pháp 。 如như 數số 與dữ 眾chúng 集tập 等đẳng 。
云vân 何hà 無vô 記ký 。 幾kỷ 是thị 無vô 記ký 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 無vô 記ký 耶da 。 謂vị 自tự 性tánh 故cố 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 隨tùy 逐trục 故cố 發phát 起khởi 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 生sanh 得đắc 故cố 方phương 便tiện 故cố 現hiện 前tiền 供cúng 養dường 故cố 饒nhiêu 益ích 故cố 受thọ 用dụng 故cố 引dẫn 攝nhiếp 故cố 對đối 治trị 故cố 寂tịch 靜tĩnh 故cố 等đẳng 流lưu 故cố 。 是thị 無vô 記ký 義nghĩa 。 八bát 界giới 八bát 處xứ 全toàn 及cập 餘dư 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 無vô 記ký 。 八bát 界giới 者giả 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 八bát 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 離ly 法pháp 非phi 法pháp 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 無vô 記ký 。 自tự 性tánh 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 八bát 色sắc 界giới 處xứ 意ý 相tương 應ứng 品phẩm 。 命mạng 根căn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 相tương/tướng 屬thuộc 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 懷hoài 非phi 穢uế 非phi 淨tịnh 心tâm 者giả 。 所sở 有hữu 由do 名danh 句cú 文văn 身thân 。 所sở 攝nhiếp 受thọ 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 非phi 穢uế 非phi 淨tịnh 心tâm 者giả 。 顯hiển 善thiện 不bất 善thiện 相tướng 違vi 心tâm 。 由do 名danh 句cú 文văn 身thân 。 所sở 攝nhiếp 受thọ 者giả 。 顯hiển 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 義nghĩa 。 以dĩ 彼bỉ 意ý 言ngôn 門môn 轉chuyển 故cố 。 隨tùy 逐trục 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 即tức 彼bỉ 戲hí 論luận 習tập 氣khí 。 以dĩ 名danh 身thân 等đẳng 。 熏huân 習tập 心tâm 故cố 。 由do 此thử 習tập 氣khí 後hậu 戲hí 論luận 生sanh 。 發phát 起khởi 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 所sở 發phát 。 身thân 業nghiệp 語ngữ 業nghiệp 。 此thử 所sở 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 懷hoài 非phi 穢uế 非phi 淨tịnh 心tâm 者giả 。 所sở 有hữu 名danh 身thân 等đẳng 戲hí 論luận 行hành 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 心tâm 心tâm 法pháp 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 。 生sanh 得đắc 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 諸chư 不bất 善thiện 有hữu 漏lậu 善thiện 法Pháp 報báo 方phương 便tiện 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 非phi 染nhiễm 非phi 善thiện 心tâm 者giả 。 所sở 有hữu 威uy 儀nghi 路lộ 工công 巧xảo 處xứ 法pháp 。 非phi 染nhiễm 非phi 善thiện 心tâm 者giả 。 此thử 顯hiển 若nhược 非phi 染nhiễm 非phi 善thiện 心tâm 所sở 發phát 威uy 儀nghi 路lộ 等đẳng 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 所sở 餘dư 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 不bất 善thiện 。 現hiện 前tiền 供cúng 養dường 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 想tưởng 對đối 歸quy 依y 隨tùy 一nhất 天thiên 眾chúng 。 遠viễn 離ly 殺sát 害hại 。 意ý 邪tà 惡ác 見kiến 。 而nhi 建kiến 立lập 祠từ 廟miếu 興hưng 供cúng 養dường 業nghiệp 。 令linh 無vô 量lượng 眾chúng 。 於ư 如như 是thị 處xứ 。 不bất 生sanh 長trưởng 福phước 非phi 福phước 。 饒nhiêu 益ích 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 自tự 僕bộc 使sử 妻thê 子tử 等đẳng 所sở 。 以dĩ 非phi 穢uế 非phi 淨tịnh 心tâm 。 而nhi 行hành 惠huệ 施thí 。 受thọ 用dụng 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 以dĩ 無vô 簡giản 擇trạch 無vô 染nhiễm 污ô 心tâm 受thọ 用dụng 資tư 具cụ 。 無vô 簡giản 擇trạch 心tâm 者giả 為vi 別biệt 善thiện 性tánh 。 無vô 染nhiễm 污ô 心tâm 者giả 為vi 別biệt 不bất 善thiện 性tánh 。 引dẫn 攝nhiếp 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 工công 巧xảo 處xứ 串xuyến 習tập 故cố 。 於ư 當đương 來lai 世thế 。 復phục 引dẫn 攝nhiếp 如như 是thị 相tương/tướng 身thân 。 由do 此thử 身thân 故cố 。 習tập 工công 巧xảo 處xứ 速tốc 疾tật 究cứu 竟cánh 。 對đối 治trị 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 為vi 治trị 疾tật 病bệnh 。 得đắc 安an 樂lạc 故cố 。 以dĩ 簡giản 擇trạch 心tâm 好hảo/hiếu 服phục 醫y 藥dược 。 寂tịch 靜tĩnh 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 由do 奢xa 摩ma 他tha 所sở 藏tạng 伏phục 故cố 。 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 變biến 化hóa 心tâm 俱câu 生sanh 品phẩm 。 是thị 證chứng 等đẳng 流lưu 故cố 名danh 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 。 變biến 化hóa 心tâm 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 等đẳng 法pháp 名danh 俱câu 生sanh 品phẩm 。 此thử 心tâm 心tâm 法pháp 謂vị 嬉hi 戲hí 故cố 發phát 起khởi 變biến 化hóa 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 若nhược 為vì 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 有hữu 情tình 。 當đương 知tri 是thị 善thiện 。
復phục 有hữu 示thị 現hiện 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 佛Phật 及cập 得đắc 第đệ 一nhất 究cứu 竟cánh 菩Bồ 薩Tát 摩ma 訶ha 薩tát 。 為vì 欲dục 饒nhiêu 益ích 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 有hữu 所sở 示thị 現hiện 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 真chân 實thật 可khả 得đắc 。 有hữu 所sở 示thị 現hiện 者giả 。 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 由do 所sở 化hóa 有hữu 情tình 力lực 故cố 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 示thị 現hiện 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 化hóa 作tác 賊tặc 等đẳng 示thị 現hiện 斷đoạn 其kỳ 首thủ 足túc 等đẳng 事sự 。 怖bố 餘dư 有hữu 情tình 令linh 調điều 伏phục 故cố 。
云vân 何hà 欲dục 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 欲dục 界giới 繫hệ 耶da 。 謂vị 未vị 離ly 欲dục 者giả 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 義nghĩa 。 未vị 離ly 欲dục 言ngôn 顯hiển 猶do 未vị 離ly 少thiểu 分phần 欲dục 界giới 欲dục 。 是thị 未vị 證chứng 得đắc 三tam 摩ma 地địa 義nghĩa 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 非phi 至chí 定định 法pháp 。 亦diệc 應ưng 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 彼bỉ 已dĩ 得đắc 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 愛ái 樂nhạo 斷đoạn 滅diệt 。 以dĩ 所sở 治trị 麁thô 重trọng 少thiểu 分phần 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 得đắc 說thuyết 有hữu 一nhất 分phân 離ly 欲dục 。 外ngoại 諸chư 色sắc 等đẳng 是thị 未vị 離ly 欲dục 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 所sở 生sanh 故cố 。 亦diệc 名danh 欲dục 界giới 繫hệ 。 經kinh 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 共cộng 有hữu 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 所sở 生sanh 者giả 。 為vi 顯hiển 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 者giả 亦diệc 有hữu 未vị 離ly 欲dục 。 業nghiệp 種chủng 隨tùy 逐trục 故cố 。 四tứ 界giới 二nhị 處xứ 全toàn 。 及cập 餘dư 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。 四tứ 界giới 者giả 。 謂vị 香hương 味vị 鼻tị 舌thiệt 識thức 界giới 。 二nhị 處xứ 者giả 。 謂vị 香hương 味vị 處xứ 。 餘dư 一nhất 分phần/phân 者giả 。 謂vị 除trừ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 欲dục 增tăng 上thượng 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 欲dục 界giới 繫hệ 。
云vân 何hà 色sắc 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 是thị 色sắc 界giới 繫hệ 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 色sắc 界giới 繫hệ 耶da 。 謂vị 已dĩ 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 未vị 離ly 色sắc 界giới 欲dục 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 是thị 色sắc 界giới 繫hệ 義nghĩa 。 除trừ 前tiền 所sở 說thuyết 四tứ 界giới 二nhị 處xứ 。 餘dư 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 分phân 是thị 色sắc 界giới 繫hệ 。 一nhất 分phần/phân 者giả 。 謂vị 除trừ 欲dục 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 離ly 欲dục 界giới 欲dục 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 色sắc 界giới 繫hệ 。
云vân 何hà 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 是thị 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 耶da 。 謂vị 已dĩ 離ly 色sắc 界giới 欲dục 。 未vị 離ly 無vô 色sắc 界giới 欲dục 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 是thị 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 義nghĩa 。 三tam 界giới 二nhị 處xứ 四tứ 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 是thị 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 三tam 界giới 者giả 。 謂vị 意ý 界giới 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。 二nhị 處xứ 者giả 。 謂vị 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 。 四tứ 蘊uẩn 者giả 。 謂vị 受thọ 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 三tam 摩ma 地địa 所sở 生sanh 色sắc 。 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 。 一nhất 分phần/phân 者giả 。 謂vị 除trừ 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 。 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 離ly 色sắc 界giới 欲dục 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。
復phục 次thứ 有hữu 一nhất 分phân 離ly 欲dục 。 具cụ 分phân 離ly 欲dục 。 通thông 達đạt 離ly 欲dục 。 損tổn 伏phục 離ly 欲dục 。 永vĩnh 害hại 離ly 欲dục 。 一nhất 分phần/phân 具cụ 分phân 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 或hoặc 依y 地địa 離ly 欲dục 說thuyết 。 若nhược 於ư 此thử 地địa 乃nãi 至chí 能năng 斷đoạn 八bát 品phẩm 煩phiền 惱não 。 是thị 一nhất 分phân 離ly 欲dục 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 第đệ 九cửu 品phẩm 。 是thị 具cụ 分phân 離ly 欲dục 。 或hoặc 依y 薩tát 迦ca 耶da 離ly 欲dục 說thuyết 。 若nhược 有hữu 學học 位vị 是thị 一nhất 分phân 離ly 欲dục 。 若nhược 無Vô 學Học 位vị 是thị 具cụ 分phân 離ly 欲dục 。 通thông 達đạt 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 由do 見kiến 道đạo 離ly 欲dục 。 損tổn 伏phục 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 由do 世thế 間gian 道đạo 離ly 欲dục 。 永vĩnh 害hại 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 由do 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 離ly 欲dục 。
復phục 有hữu 十thập 種chủng 離ly 欲dục 。 謂vị 自tự 性tánh 離ly 欲dục 。 損tổn 害hại 離ly 欲dục 任nhậm 持trì 離ly 欲dục 。 增tăng 上thượng 離ly 欲dục 。 愚ngu 癡si 離ly 欲dục 。 對đối 治trị 離ly 欲dục 。 遍biến 知tri 離ly 欲dục 。 永vĩnh 斷đoạn 離ly 欲dục 。 有hữu 上thượng 離ly 欲dục 。 無vô 上thượng 離ly 欲dục 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 離ly 欲dục 當đương 知tri 。 是thị 違vi 背bội 義nghĩa 不bất 必tất 斷đoạn 義nghĩa 。 由do 自tự 性tánh 故cố 離ly 欲dục 名danh 自tự 性tánh 離ly 欲dục 。 乃nãi 至chí 由do 永vĩnh 斷đoạn 故cố 離ly 欲dục 名danh 永vĩnh 斷đoạn 離ly 欲dục 。 如như 是thị 諸chư 句cú 義nghĩa 分phân 別biệt 種chủng 類loại 應ưng 知tri 。 自tự 性tánh 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 於ư 苦khổ 受thọ 及cập 順thuận 苦khổ 受thọ 處xứ 法pháp 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 損tổn 害hại 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 習tập 欲dục 者giả 暢sướng 熱nhiệt 惱não 已dĩ 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 任nhậm 持trì 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 飽bão 食thực 已dĩ 於ư 諸chư 美mỹ 膳thiện 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 增tăng 上thượng 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 得đắc 勝thắng 處xứ 已dĩ 於ư 下hạ 劣liệt 處xứ 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 已dĩ 得đắc 城thành 主chủ 等đẳng 勝thắng 位vị 已dĩ 。 於ư 村thôn 主chủ 等đẳng 下hạ 劣liệt 位vị 生sanh 厭yếm 背bối/bội 心tâm 。 愚ngu 癡si 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 諸chư 愚ngu 夫phu 於ư 涅Niết 槃Bàn 界giới 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 以dĩ 不bất 了liễu 達đạt 寂tịch 靜tĩnh 性tánh 故cố 。 及cập 堅kiên 實thật 著trước 薩tát 迦ca 耶da 故cố 。 對đối 治trị 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 由do 世thế 出xuất 世thế 道đạo 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 遍biến 知tri 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 見kiến 道đạo 者giả 於ư 三tam 界giới 法pháp 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 由do 遍biến 了liễu 知tri 行hành 苦khổ 性tánh 已dĩ 。 厭yếm 背bối/bội 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 事sự 故cố 。 永vĩnh 斷đoạn 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 永vĩnh 斷đoạn 地địa 地địa 諸chư 煩phiền 惱não 已dĩ 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 有hữu 上thượng 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 諸chư 世thế 間gian 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 所sở 有hữu 離ly 欲dục 。 無vô 上thượng 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 所sở 有hữu 離ly 欲dục 。 為vì 欲dục 利lợi 樂lạc 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。
云vân 何hà 有hữu 學học 。 幾kỷ 是thị 有hữu 學học 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 有hữu 學học 耶da 。 謂vị 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 是thị 有hữu 學học 義nghĩa 。 從tùng 積tích 集tập 資tư 糧lương 位vị 已dĩ 去khứ 名danh 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 當đương 知tri 求cầu 證chứng 解giải 脫thoát 分phần/phân 位vị 。 名danh 積tích 集tập 資tư 糧lương 位vị 。 十thập 界giới 四tứ 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phân 是thị 有hữu 學học 。 十thập 界giới 者giả 。 謂vị 七thất 識thức 色sắc 聲thanh 法Pháp 界Giới 。 四tứ 處xứ 者giả 。 謂vị 色sắc 聲thanh 意ý 法pháp 處xứ 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 求cầu 解giải 脫thoát 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 有hữu 學học 。
云vân 何hà 無Vô 學Học 。 幾kỷ 是thị 無Vô 學Học 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 無Vô 學Học 耶da 。 謂vị 於ư 諸chư 學học 處xứ 。 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 以dĩ 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 於ư 增tăng 上thượng 戒giới 心tâm 慧tuệ 學học 處xứ 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 故cố 名danh 無Vô 學Học 。 十thập 界giới 四tứ 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phân 是thị 無Vô 學Học 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 已dĩ 脫thoát 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 無Vô 學Học 。
云vân 何hà 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 幾kỷ 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 耶da 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 及cập 諸chư 學học 者giả 染nhiễm 污ô 無vô 記ký 法pháp 。 諸chư 無Vô 學Học 者giả 無vô 記ký 法pháp 并tinh 無vô 為vi 法pháp 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 諸chư 異dị 生sanh 者giả 。 謂vị 除trừ 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 於ư 諸chư 學học 處xứ 。 求cầu 修tu 學học 故cố 。 即tức 名danh 有hữu 學học 。 有hữu 學học 染nhiễm 污ô 無vô 記ký 者giả 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 不bất 善thiện 及cập 有hữu 覆phú 無vô 記ký 是thị 染nhiễm 污ô 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 是thị 無vô 記ký 。 八bát 界giới 八bát 處xứ 全toàn 及cập 餘dư 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 不bất 解giải 脫thoát 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。
云vân 何hà 見kiến 所sở 斷đoạn 。 幾kỷ 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 見kiến 所sở 斷đoạn 耶da 。 謂vị 分phân 別biệt 所sở 起khởi 染nhiễm 污ô 見kiến 疑nghi 。 見kiến 處xứ 疑nghi 處xứ 。 及cập 於ư 見kiến 等đẳng 所sở 起khởi 邪tà 行hành 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 及cập 見kiến 等đẳng 所sở 發phát 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 并tinh 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 。 等đẳng 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 義nghĩa 。 此thử 中trung 分phân 別biệt 所sở 起khởi 染nhiễm 污ô 見kiến 疑nghi 者giả 。 謂vị 聞văn 不bất 正Chánh 法Pháp 等đẳng 為vi 先tiên 。 所sở 起khởi 五ngũ 見kiến 等đẳng 。 分phân 別biệt 所sở 起khởi 言ngôn 為vi 簡giản 。 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 及cập 邊biên 執chấp 見kiến 。 問vấn 何hà 相tương/tướng 邊biên 執chấp 見kiến 。 是thị 俱câu 生sanh 耶da 。 答đáp 謂vị 斷đoạn 見kiến 已dĩ 學học 現hiện 觀quán 者giả 起khởi 如như 是thị 怖bố 。 今kim 者giả 我ngã 我ngã 。 為vi 何hà 所sở 在tại 。 見kiến 處xứ 者giả 。 謂vị 諸chư 見kiến 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 法pháp 。 及cập 彼bỉ 種chủng 子tử 。 疑nghi 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 見kiến 等đẳng 所sở 起khởi 邪tà 行hành 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 依y 見kiến 等đẳng 門môn 及cập 緣duyên 見kiến 等đẳng 。 所sở 起khởi 貪tham 等đẳng 一nhất 切thiết 一nhất 分phần/phân 。 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 一nhất 分phần/phân 者giả 。 除trừ 修tu 所sở 斷đoạn 及cập 無vô 漏lậu 故cố 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 見kiến 圓viên 滿mãn 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 見kiến 所sở 斷đoạn 。
云vân 何hà 修tu 所sở 斷đoạn 。 幾kỷ 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 修tu 所sở 斷đoạn 耶da 。 謂vị 得đắc 見kiến 道đạo 後hậu 。 見kiến 所sở 斷đoạn 相tương 違vi 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 義nghĩa 。 見kiến 所sở 斷đoạn 相tương 違vi 者giả 。 謂vị 除trừ 分phân 別biệt 所sở 起khởi 染nhiễm 污ô 見kiến 等đẳng 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 有hữu 漏lậu 法pháp 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 隨tùy 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 。 麁thô 重trọng 所sở 隨tùy 故cố 。 一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 一nhất 分phần/phân 者giả 。 除trừ 見kiến 所sở 斷đoạn 。 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 修tu 圓viên 滿mãn 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 修tu 所sở 斷đoạn 。
云vân 何hà 非phi 所sở 斷đoạn 。 幾kỷ 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 非phi 所sở 斷đoạn 耶da 。 謂vị 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 除trừ 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 。 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 無vô 漏lậu 法pháp 者giả 。 謂vị 出xuất 世thế 聖thánh 道Đạo 及cập 後hậu 所sở 得đắc 并tinh 無vô 為vi 法pháp 。 十thập 界giới 四tứ 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 問vấn 何hà 等đẳng 色sắc 聲thanh 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 答đáp 無Vô 學Học 身thân 中trung 善thiện 身thân 語ngữ 業nghiệp 自tự 性tánh 。 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 成thành 滿mãn 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 非phi 所sở 斷đoạn 。
云vân 何hà 緣duyên 生sanh 。 幾kỷ 是thị 緣duyên 生sanh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 緣duyên 生sanh 耶da 。 謂vị 相tương/tướng 故cố 。 分phân 別biệt 支chi 故cố 。 略lược 攝nhiếp 支chi 故cố 。 建kiến 立lập 支chi 緣duyên 故cố 。 建kiến 立lập 支chi 業nghiệp 故cố 。 支chi 雜tạp 染nhiễm 攝nhiếp 故cố 。 義nghĩa 故cố 。 甚thậm 深thâm 故cố 。 差sai 別biệt 故cố 順thuận 逆nghịch 故cố 。 是thị 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。
相tương/tướng 者giả 。 謂vị 無vô 作tác 緣duyên 生sanh 故cố 。 無vô 常thường 緣duyên 生sanh 故cố 。 勢thế 用dụng 緣duyên 生sanh 故cố 。 是thị 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 由do 此thử 相tương/tướng 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。 顯hiển 無vô 作tác 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 唯duy 由do 有hữu 緣duyên 故cố 果quả 法pháp 得đắc 有hữu 。 非phi 緣duyên 有hữu 實thật 作tác 用dụng 能năng 生sanh 果quả 法pháp 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 顯hiển 無vô 常thường 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 非phi 無vô 生sanh 法pháp 為vi 因nhân 故cố 。 少thiểu 所sở 生sanh 法pháp 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 等đẳng 者giả 。 顯hiển 勢thế 用dụng 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 雖tuy 復phục 諸chư 法pháp 無vô 作tác 無vô 常thường 。 然nhiên 不bất 隨tùy 一nhất 法pháp 為vi 緣duyên 故cố 一nhất 切thiết 果quả 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 諸chư 法pháp 功công 能năng 差sai 別biệt 故cố 。 如như 從tùng 無vô 明minh 力lực 故cố 諸chư 行hành 得đắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 生sanh 力lực 故cố 得đắc 有hữu 老lão 死tử 。 分phân 別biệt 支chi 者giả 。 謂vị 分phân 別biệt 緣duyên 生sanh 為vi 十thập 二nhị 分phần 。 由do 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 故cố 。 何hà 等đẳng 十thập 二nhị 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 識thức 名danh 色sắc 。 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 愛ái 取thủ 有hữu 生sanh 及cập 老lão 死tử 。
略lược 攝nhiếp 支chi 者giả 。 謂vị 前tiền 所sở 分phân 別biệt 無vô 明minh 。 等đẳng 十thập 二nhị 支chi 。 今kim 復phục 略lược 攝nhiếp 為vi 四tứ 。 謂vị 能năng 引dẫn 支chi 所sở 引dẫn 支chi 能năng 生sanh 支chi 所sở 生sanh 支chi 。 唯duy 由do 如như 是thị 四tứ 種chủng 支chi 故cố 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 生sanh 起khởi 法pháp 盡tận 。 謂vị 於ư 因nhân 時thời 有hữu 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 。 於ư 果quả 時thời 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 能năng 引dẫn 支chi 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 識thức 。 為vi 起khởi 未vị 來lai 生sanh 故cố 。 於ư 諸chư 諦đế 境cảnh 無vô 智trí 為vi 先tiên 。 造tạo 諸chư 行hành 業nghiệp 。 熏huân 習tập 在tại 心tâm 故cố 。 所sở 引dẫn 支chi 者giả 。 謂vị 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 由do 心tâm 習tập 氣khí 力lực 能năng 令linh 當đương 來lai 名danh 色sắc 等đẳng 前tiền 後hậu 相tương 依y 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 種chủng 子tử 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 能năng 生sanh 支chi 者giả 。 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 。 由do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 欲dục 等đẳng 愛ái 力lực 。 於ư 欲dục 等đẳng 中trung 愛ái 樂nhạo 。 妙diệu 行hạnh 惡ác 行hành 差sai 別biệt 為vi 先tiên 發phát 起khởi 貪tham 欲dục 。 以dĩ 有hữu 有hữu 取thủ 識thức 故cố 。 於ư 命mạng 終chung 位vị 將tương 與dữ 異dị 熟thục 隨tùy 順thuận 貪tham 欲dục 。 隨tùy 一nhất 業nghiệp 習tập 氣khí 現hiện 前tiền 有hữu 故cố 。 所sở 生sanh 支chi 者giả 。 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 由do 如như 是thị 業nghiệp 差sai 別biệt 習tập 氣khí 現hiện 前tiền 有hữu 故cố 。 隨tùy 於ư 一nhất 趣thú 一nhất 生sanh 等đẳng 差sai 別biệt 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 如như 先tiên 所sở 引dẫn 名danh 色sắc 等đẳng 異dị 熟thục 生sanh 起khởi 故cố 。 生sanh 老lão 死tử 言ngôn 為vi 顯hiển 依y 三tam 有hữu 為vi 相tướng 故cố 。 所sở 以dĩ 老lão 死tử 合hợp 立lập 一nhất 支chi 者giả 。 為vi 顯hiển 離ly 老lão 得đắc 有hữu 死tử 故cố 。 非phi 於ư 胎thai 生sanh 身thân 中trung 離ly 名danh 色sắc 等đẳng 得đắc 有hữu 六lục 處xứ 等đẳng 法pháp 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 各các 別biệt 立lập 支chi 。
建kiến 立lập 支chi 緣duyên 者giả 。 謂vị 習tập 氣khí 故cố 引dẫn 發phát 故cố 思tư 惟duy 故cố 俱câu 有hữu 故cố 。 建kiến 立lập 支chi 緣duyên 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 依y 四tứ 緣duyên 相tương/tướng 建kiến 立lập 支chi 緣duyên 。 且thả 如như 無vô 明minh 望vọng 行hành 。 前tiền thọ 生sanh 習tập 氣khí 故cố 。 得đắc 為vi 因nhân 緣duyên 。 由do 彼bỉ 熏huân 習tập 相tương 續tục 所sở 生sanh 諸chư 業nghiệp 能năng 造tạo 後hậu 有hữu 故cố 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 現hiện 行hành 無vô 明minh 能năng 引dẫn 發phát 故cố 。 為vi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 由do 彼bỉ 引dẫn 發phát 差sai 別biệt 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 思tư 惟duy 彼bỉ 故cố 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 以dĩ 計kế 最tối 勝thắng 等đẳng 不bất 如như 理lý 思tư 惟duy 。 緣duyên 愚ngu 癡si 位vị 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 彼bỉ 俱câu 有hữu 故cố 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 由do 彼bỉ 增tăng 上thượng 力lực 令linh 相tương 應ứng 思tư 顛điên 倒đảo 緣duyên 境cảnh 而nhi 造tạo 作tác 故cố 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 盡tận 當đương 知tri 。
建kiến 立lập 支chi 業nghiệp 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 支chi 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 有hữu 愚ngu 癡si 。 二nhị 與dữ 行hành 作tác 緣duyên 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 有hữu 愚ngu 癡si 者giả 。 謂vị 由do 彼bỉ 所sở 覆phú 於ư 前tiền 中trung 後hậu 際tế 。 不bất 如như 實thật 知tri 故cố 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 起khởi 如như 是thị 疑nghi 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 如như 是thị 等đẳng 。 與dữ 行hành 作tác 緣duyên 者giả 。 由do 彼bỉ 勢thế 力lực 令linh 後hậu 有hữu 業nghiệp 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 行hành 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 諸chư 趣thú 中trung 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 二nhị 與dữ 識thức 作tác 緣duyên 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 趣thú 差sai 別biệt 者giả 。 由do 業nghiệp 勢thế 力lực 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 趣thú 種chủng 種chủng 異dị 趣thú 故cố 。 與dữ 識thức 作tác 緣duyên 者giả 。 由do 習tập 氣khí 力lực 能năng 使sử 當đương 來lai 名danh 色sắc 等đẳng 生sanh 起khởi 種chủng 子tử 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 持trì 諸chư 有hữu 情tình 所sở 有hữu 業nghiệp 縛phược 。 二nhị 與dữ 名danh 色sắc 作tác 緣duyên 。 持trì 諸chư 有hữu 情tình 業nghiệp 縛phược 者giả 。 與dữ 行hành 所sở 引dẫn 習tập 氣khí 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。 與dữ 名danh 色sắc 作tác 緣duyên 者giả 。 由do 識thức 入nhập 母mẫu 胎thai 名danh 色sắc 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 名danh 色sắc 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 攝nhiếp 諸chư 有hữu 情tình 自tự 體thể 。 二nhị 與dữ 六lục 處xứ 作tác 緣duyên 。 攝nhiếp 有hữu 情tình 自tự 體thể 者giả 。 由do 彼bỉ 生sanh 已dĩ 得đắc 預dự 有hữu 情tình 眾chúng 同đồng 分phần/phân 差sai 別biệt 數số 故cố 。 與dữ 六lục 處xứ 為vi 緣duyên 者giả 。 由do 名danh 色sắc 等đẳng 前tiền 支chi 為vi 依y 止chỉ 六lục 處xứ 。 等đẳng 後hậu 支chi 得đắc 生sanh 起khởi 故cố 。 六lục 處xứ 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 攝nhiếp 諸chư 有hữu 情tình 自tự 體thể 圓viên 滿mãn 二nhị 與dữ 觸xúc 作tác 緣duyên 。 攝nhiếp 諸chư 有hữu 情tình 體thể 圓viên 滿mãn 者giả 。 由do 彼bỉ 生sanh 已dĩ 餘dư 根căn 無vô 缺khuyết 故cố 。 觸xúc 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 所sở 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 流lưu 轉chuyển 。 二nhị 與dữ 受thọ 作tác 緣duyên 。 令linh 有hữu 情tình 於ư 境cảnh 轉chuyển 者giả 。 依y 此thử 為vi 門môn 。 受thọ 用dụng 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 三tam 種chủng 境cảnh 界giới 故cố 。 受thọ 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 所sở 受thọ 用dụng 生sanh 果quả 流lưu 轉chuyển 。 二nhị 與dữ 愛ái 作tác 緣duyên 。 令linh 有hữu 情tình 於ư 受thọ 用dụng 生sanh 果quả 流lưu 轉chuyển 者giả 。 由do 此thử 為vi 依y 受thọ 用dụng 種chủng 種chủng 。 可khả 愛ái 等đẳng 業nghiệp 異dị 熟thục 故cố 。 與dữ 愛ái 為vi 緣duyên 者giả 。 悕hy 求cầu 與dữ 此thử 和hòa 合hợp 等đẳng 為vi 門môn 。 諸chư 愛ái 生sanh 故cố 。 愛ái 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 引dẫn 諸chư 有hữu 情tình 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 二nhị 與dữ 取thủ 作tác 緣duyên 。 引dẫn 諸chư 有hữu 情tình 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 者giả 。 由do 彼bỉ 勢thế 力lực 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。 與dữ 取thủ 作tác 緣duyên 者giả 。 愛ái 味vị 求cầu 欲dục 為vi 門môn 。 於ư 欲dục 等đẳng 中trung 貪tham 欲dục 轉chuyển 故cố 。 取thủ 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 為vi 取thủ 後hậu 有hữu 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 發phát 有hữu 取thủ 識thức 。 二nhị 與dữ 有hữu 作tác 緣duyên 。 為vi 取thủ 後hậu 有hữu 發phát 有hữu 取thủ 識thức 者giả 。 為vi 那na 落lạc 迦ca 趣thú 等đẳng 差sai 別biệt 後hậu 有hữu 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 令linh 業nghiệp 習tập 氣khí 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 與dữ 有hữu 作tác 緣duyên 者giả 。 由do 此thử 勢thế 力lực 諸chư 行hành 習tập 氣khí 得đắc 轉chuyển 變biến 故cố 。 有hữu 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 後hậu 有hữu 現hiện 前tiền 。 二nhị 與dữ 生sanh 作tác 緣duyên 。 令linh 後hậu 有hữu 現hiện 前tiền 者giả 。 能năng 引dẫn 無vô 間gian 餘dư 趣thú 故cố 。 與dữ 生sanh 作tác 緣duyên 者giả 。 由do 此thử 勢thế 力lực 餘dư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 轉chuyển 故cố 。 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 。 二nhị 與dữ 老lão 死tử 作tác 緣duyên 。 令linh 名danh 色sắc 等đẳng 次thứ 第đệ 起khởi 者giả 。 能năng 引dẫn 後hậu 後hậu 位vị 差sai 別biệt 故cố 。 與dữ 老lão 死tử 作tác 緣duyên 者giả 。 由do 有hữu 此thử 生sanh 彼bỉ 相tương 續tục 變biến 壞hoại 皆giai 得đắc 有hữu 故cố 。 老lão 死tử 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 數số 令linh 有hữu 情tình 時thời 分phần/phân 變biến 異dị 壞hoại 少thiểu 盛thịnh 故cố 。 二nhị 數số 令linh 有hữu 情tình 壽thọ 命mạng 。 變biến 異dị 壞hoại 壽thọ 命mạng 故cố 。
支chi 雜tạp 染nhiễm 攝nhiếp 者giả 。 若nhược 無vô 明minh 若nhược 愛ái 若nhược 取thủ 。 是thị 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 行hành 若nhược 識thức 若nhược 有hữu 。 是thị 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 餘dư 是thị 生sanh 雜tạp 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 問vấn 何hà 故cố 識thức 支chi 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 攝nhiếp 耶da 。 答đáp 諸chư 行hành 習tập 氣khí 所sở 顯hiển 故cố 。 義nghĩa 者giả 。 謂vị 無vô 作tác 者giả 義nghĩa 。 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 離ly 有hữu 情tình 義nghĩa 。 依y 他tha 起khởi 義nghĩa 。 無vô 作tác 用dụng 義nghĩa 。 無vô 常thường 義nghĩa 。 有hữu 剎sát 那na 義nghĩa 。 因nhân 果quả 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。 因nhân 果quả 相tương 似tự 攝nhiếp 受thọ 義nghĩa 因nhân 果quả 差sai 別biệt 義nghĩa 。 因nhân 果quả 決quyết 定định 義nghĩa 。 是thị 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 謂vị 離ly 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 作tác 者giả 故cố 。 是thị 無vô 作tác 者giả 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 明minh 等đẳng 為vi 因nhân 故cố 。 是thị 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 無vô 自tự 然nhiên 我ngã 故cố 。 是thị 離ly 有hữu 情tình 義nghĩa 。 託thác 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 是thị 依y 他tha 起khởi 義nghĩa 眾chúng 緣duyên 作tác 用dụng 空không 故cố 。 是thị 無vô 作tác 用dụng 義nghĩa 。 以dĩ 非phi 恆hằng 故cố 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 生sanh 時thời 過quá 已dĩ 無vô 暫tạm 住trụ 故cố 。 是thị 有hữu 剎sát 那na 義nghĩa 。 因nhân 剎sát 那na 滅diệt 果quả 剎sát 那na 生sanh 時thời 分phần/phân 等đẳng 故cố 。 是thị 因nhân 果quả 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。 不bất 從tùng 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 生sanh 故cố 。 是thị 因nhân 果quả 相tương 似tự 攝nhiếp 受thọ 義nghĩa 。 從tùng 非phi 一nhất 一nhất 類loại 因nhân 一nhất 非phi 一nhất 類loại 果quả 生sanh 故cố 。 是thị 因nhân 果quả 差sai 別biệt 義nghĩa 。 於ư 餘dư 相tương 續tục 不bất 受thọ 果quả 故cố 。 是thị 因nhân 果quả 決quyết 定định 義nghĩa 。 甚thậm 深thâm 者giả 。 因nhân 甚thậm 深thâm 故cố 。 相tương/tướng 甚thậm 深thâm 故cố 。 生sanh 甚thậm 深thâm 故cố 。 住trụ 甚thậm 深thâm 故cố 。 轉chuyển 甚thậm 深thâm 故cố 。 是thị 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。 謂vị 即tức 由do 此thử 無vô 作tác 者giả 等đẳng 義nghĩa 顯hiển 緣duyên 起khởi 法pháp 五ngũ 種chủng 甚thậm 深thâm 。 由do 二nhị 種chủng 義nghĩa 顯hiển 因nhân 甚thậm 深thâm 。 對đối 治trị 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 無vô 因nhân 論luận 故cố 。 由do 一nhất 種chủng 義nghĩa 顯hiển 相tương/tướng 甚thậm 深thâm 。 是thị 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。 由do 二nhị 種chủng 義nghĩa 顯hiển 生sanh 甚thậm 深thâm 。 雖tuy 從tùng 眾chúng 緣duyên 果quả 法pháp 得đắc 生sanh 。 然nhiên 非phi 彼bỉ 所sở 作tác 故cố 。 由do 二nhị 種chủng 義nghĩa 顯hiển 住trụ 甚thậm 深thâm 。 實thật 無vô 安an 立lập 顯hiển 現hiện 似tự 住trụ 故cố 。 由do 四tứ 種chủng 義nghĩa 顯hiển 轉chuyển 甚thậm 深thâm 。 因nhân 果quả 流lưu 轉chuyển 難nan 了liễu 知tri 故cố 。 又hựu 諸chư 緣duyên 起khởi 法pháp 。 雖tuy 剎sát 那na 滅diệt 而nhi 住trụ 可khả 得đắc 。 雖tuy 無vô 作tác 用dụng 緣duyên 而nhi 有hữu 功công 能năng 緣duyên 可khả 得đắc 。 雖tuy 離ly 有hữu 情tình 而nhi 有hữu 情tình 可khả 得đắc 。 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 而nhi 諸chư 業nghiệp 果quả 不bất 壞hoại 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 甚thậm 深thâm 。 業nghiệp 果quả 不bất 壞hoại 者giả 雖tuy 內nội 無vô 作tác 者giả 而nhi 有hữu 作tác 業nghiệp 。 受thọ 彼bỉ 果quả 報báo 又hựu 諸chư 法pháp 。 不bất 從tùng 自tự 生sanh 。 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 不bất 從tùng 共cộng 生sanh 。 非phi 不bất 自tự 作tác 他tha 作tác 因nhân 生sanh 。 是thị 故cố 甚thậm 深thâm 。 不bất 從tùng 自tự 生sanh 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 自tự 所sở 作tác 。 彼bỉ 未vị 生sanh 時thời 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 不bất 從tùng 他tha 生sanh 者giả 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 緣duyên 非phi 作tác 者giả 故cố 。 不bất 從tùng 共cộng 生sanh 者giả 。 謂vị 即tức 由do 此thử 二nhị 種chủng 因nhân 故cố 。 非phi 不bất 自tự 作tác 他tha 作tác 因nhân 生sanh 者giả 。 緣duyên 望vọng 果quả 生sanh 有hữu 功công 能năng 故cố 。 又hựu 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 待đãi 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 非phi 自tự 作tác 。 雖tuy 有hữu 眾chúng 緣duyên 無vô 種chủng 子tử 不bất 生sanh 故cố 非phi 他tha 作tác 。 彼bỉ 俱câu 無vô 作tác 用dụng 故cố 非phi 共cộng 作tác 。 種chủng 子tử 及cập 眾chúng 緣duyên 皆giai 有hữu 功công 能năng 故cố 。 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 是thị 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 自tự 種chủng 有hữu 故cố 不bất 從tùng 他tha 。 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 非phi 自tự 作tác 。 無vô 作tác 用dụng 故cố 非phi 共cộng 生sanh 。 有hữu 功công 能năng 故cố 非phi 無vô 因nhân 。 若nhược 緣duyên 起khởi 理lý 。 非phi 自tự 非phi 他tha 。 遣khiển 雙song 句cú 者giả 猶do 為vi 甚thậm 深thâm 。 況huống 總tổng 忘vong 四tứ 句cú 。 是thị 故cố 緣duyên 起khởi 。 最tối 極cực 甚thậm 深thâm 。
差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 識thức 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 內nội 死tử 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 外ngoại 穀cốc 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 成thành 壞hoại 差sai 別biệt 故cố 。 食thực 持trì 差sai 別biệt 故cố 。 愛ái 非phi 愛ái 趣thú 分phân 別biệt 差sai 別biệt 故cố 。 清thanh 淨tịnh 差sai 別biệt 故cố 。 威uy 德đức 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 差sai 別biệt 義nghĩa 。 識thức 生sanh 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 等đẳng 內nội 死tử 生sanh 差sai 別biệt 者giả 。 依y 有hữu 情tình 世thế 間gian 說thuyết 。 謂vị 無vô 明minh 等đẳng 為vi 緣duyên 能năng 生sanh 行hành 等đẳng 。 外ngoại 穀cốc 生sanh 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 種chủng 緣duyên 芽nha 芽nha 緣duyên 莖hành 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 枝chi 葉diệp 花hoa 果quả 。 次thứ 第đệ 得đắc 生sanh 。 成thành 壞hoại 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 共cộng 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 為vi 緣duyên 大đại 地địa 等đẳng 生sanh 故cố 。 食thực 持trì 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 四tứ 食thực 為vi 緣duyên 三tam 界giới 有hữu 情tình 相tương 續tục 住trụ 故cố 。 愛ái 非phi 愛ái 趣thú 分phân 別biệt 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 妙diệu 行hạnh 惡ác 行hành 為vi 緣duyên 往vãng 善thiện 惡ác 趣thú 故cố 。 清thanh 淨tịnh 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 為vi 緣duyên 生sanh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 。 如như 是thị 見kiến 道đạo 等đẳng 漸tiệm 次thứ 乃nãi 至chí 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 等đẳng 。 或hoặc 外ngoại 從tùng 他tha 聞văn 音âm 內nội 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 緣duyên 發phát 生sanh 正chánh 見kiến 。 次thứ 第đệ 乃nãi 至chí 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 威uy 德đức 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 內nội 證chứng 為vi 緣duyên 發phát 神thần 通thông 等đẳng 。 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 由do 此thử 差sai 別biệt 應ưng 隨tùy 廣quảng 說thuyết 諸chư 行hành 緣duyên 起khởi 。
順thuận 逆nghịch 者giả 。 謂vị 雜tạp 染nhiễm 順thuận 逆nghịch 故cố 。 清thanh 淨tịnh 順thuận 逆nghịch 故cố 。 是thị 說thuyết 緣duyên 起khởi 順thuận 逆nghịch 。 雜tạp 染nhiễm 順thuận 逆nghịch 者giả 。 或hoặc 依y 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 說thuyết 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 順thuận 次thứ 第đệ 說thuyết 或hoặc 依y 安an 立lập 諦đế 說thuyết 。 謂vị 老lão 死tử 苦khổ 老lão 死tử 集tập 老lão 死tử 滅diệt 老lão 死tử 趣thú 滅diệt 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 逆nghịch 次thứ 第đệ 說thuyết 。 清thanh 淨tịnh 順thuận 逆nghịch 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 滅diệt 故cố 行hành 滅diệt 。 如như 是thị 等đẳng 順thuận 次thứ 第đệ 說thuyết 。 由do 誰thùy 無vô 故cố 老lão 死tử 無vô 。 由do 誰thùy 滅diệt 故cố 老lão 死tử 滅diệt 。 如như 是thị 等đẳng 逆nghịch 次thứ 第đệ 說thuyết 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 。 緣duyên 生sanh 起khởi 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 緣duyên 生sanh 。 唯duy 除trừ 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 無vô 因nhân 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 緣duyên 生sanh 。
云vân 何hà 緣duyên 。 幾kỷ 是thị 緣duyên 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 緣duyên 耶da 。 謂vị 因nhân 故cố 等đẳng 無vô 間gian 故cố 所sở 緣duyên 故cố 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 是thị 緣duyên 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 。 我ngã 為vi 因nhân 法pháp 故cố 。 觀quán 察sát 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 及cập 善thiện 習tập 氣khí 與dữ 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 諸chư 法pháp 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 成thành 熟thục 及cập 加gia 行hành 。 成thành 熟thục 者giả 。 是thị 諸chư 生sanh 得đắc 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 加gia 行hành 者giả 。 是thị 諸chư 方phương 便tiện 法pháp 及cập 當đương 來lai 世thế 。 餘dư 阿a 賴lại 耶da 識thức 因nhân 緣duyên 。 又hựu 加gia 行hành 阿a 賴lại 耶da 識thức 者giả 。 謂vị 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 現hiện 行hành 轉chuyển 識thức 等đẳng 之chi 所sở 熏huân 集tập 。 善thiện 習tập 氣khí 者giả 。 謂vị 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 習tập 氣khí 。 由do 此thử 習tập 氣khí 用dụng 出xuất 世thế 間gian 證chứng 等đẳng 流lưu 法pháp 為vi 緣duyên 生sanh 故cố 。 能năng 與dữ 出xuất 世thế 法pháp 作tác 因nhân 緣duyên 。 又hựu 自tự 性tánh 故cố 差sai 別biệt 故cố 助trợ 伴bạn 故cố 等đẳng 行hành 故cố 增tăng 益ích 故cố 障chướng 礙ngại 故cố 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 是thị 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 以dĩ 自tự 性tánh 等đẳng 六lục 種chủng 因nhân 相tương/tướng 顯hiển 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 謂vị 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 兩lưỡng 句cú 建kiến 立lập 能năng 作tác 因nhân 。 餘dư 句cú 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 建kiến 立lập 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 同đồng 類loại 遍biến 行hành 異dị 熟thục 因nhân 。
自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 能năng 作tác 因nhân 自tự 性tánh 依y 因nhân 自tự 性tánh 建kiến 立lập 。 能năng 作tác 因nhân 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 因nhân 皆giai 能năng 作tác 因nhân 所sở 攝nhiếp 。 為vi 顯hiển 差sai 別biệt 義nghĩa 故cố 。 復phục 別biệt 建kiến 立lập 助trợ 伴bạn 等đẳng 因nhân 。
差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 能năng 作tác 因nhân 差sai 別biệt 略lược 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 一nhất 生sanh 能năng 作tác 。 謂vị 識thức 和hòa 合hợp 望vọng 識thức 。 由do 此thử 和hòa 合hợp 所sở 作tác 本bổn 無vô 今kim 有hữu 故cố 。 二nhị 住trụ 能năng 作tác 。 謂vị 食thực 望vọng 已dĩ 生sanh 及cập 求cầu 生sanh 有hữu 情tình 。 由do 此thử 勢thế 力lực 生sanh 已dĩ 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。 三tam 持trì 能năng 作tác 。 謂vị 大đại 地địa 望vọng 有hữu 情tình 。 載tái 令linh 不bất 墮đọa 故cố 。 四tứ 照chiếu 能năng 作tác 。 謂vị 燈đăng 望vọng 諸chư 色sắc 了liễu 闇ám 障chướng 故cố 。 五ngũ 變biến 壞hoại 能năng 作tác 。 謂vị 火hỏa 望vọng 薪tân 。 令linh 彼bỉ 相tương 續tục 變biến 異dị 故cố 。 六lục 分phần 離ly 能năng 作tác 。 謂vị 鎌# 望vọng 所sở 斷đoạn 。 令linh 連liên 屬thuộc 物vật 成thành 二nhị 分phần 故cố 。 七thất 轉chuyển 變biến 能năng 作tác 。 謂vị 工công 巧xảo 智trí 等đẳng 望vọng 金kim 銀ngân 等đẳng 物vật 。 轉chuyển 彼bỉ 方phương 分phần/phân 成thành 異dị 相tướng 故cố 。 八bát 信tín 解giải 能năng 作tác 。 謂vị 煙yên 望vọng 火hỏa 。 由do 此thử 比tỉ 知tri 不bất 現hiện 見kiến 故cố 。 九cửu 顯hiển 了liễu 能năng 作tác 。 謂vị 宗tông 因nhân 喻dụ 望vọng 所sở 成thành 義nghĩa 。 由do 此thử 得đắc 正chánh 決quyết 定định 故cố 。 十thập 等đẳng 至chí 能năng 作tác 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 望vọng 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 證chứng 彼bỉ 故cố 。 十thập 一nhất 隨tùy 說thuyết 能năng 作tác 。 謂vị 名danh 想tưởng 見kiến 。 由do 如như 名danh 字tự 取thủ 相tương/tướng 執chấp 著trước 隨tùy 起khởi 說thuyết 故cố 。 十thập 二nhị 觀quán 待đãi 能năng 作tác 。 謂vị 觀quán 待đãi 此thử 故cố 。 於ư 彼bỉ 求cầu 欲dục 生sanh 。 如như 待đãi 飢cơ 渴khát 追truy 求cầu 飲ẩm 食thực 。 由do 此thử 是thị 彼bỉ 欲dục 生sanh 因nhân 故cố 。 十thập 三tam 招chiêu 引dẫn 能năng 作tác 。 謂vị 懸huyền 遠viễn 緣duyên 。 如như 無vô 明minh 望vọng 老lão 死tử 。 由do 此thử 異dị 位vị 展triển 轉chuyển 招chiêu 當đương 有hữu 故cố 。 十thập 四tứ 生sanh 起khởi 能năng 作tác 。 謂vị 隣lân 近cận 緣duyên 。 如như 無vô 明minh 望vọng 行hành 。 由do 此thử 無vô 間gian 生sanh 當đương 有hữu 故cố 。 十thập 五ngũ 攝nhiếp 受thọ 能năng 作tác 。 謂vị 所sở 餘dư 緣duyên 。 如như 田điền 水thủy 糞phẩn 等đẳng 望vọng 穀cốc 生sanh 等đẳng 。 雖tuy 自tự 種chủng 所sở 生sanh 。 然nhiên 增tăng 彼bỉ 力lực 故cố 。 十thập 六lục 引dẫn 發phát 能năng 作tác 。 謂vị 隨tùy 順thuận 緣duyên 。 如như 臣thần 事sự 王vương 令linh 王vương 悅duyệt 豫dự 。 由do 隨tùy 順thuận 引dẫn 發phát 故cố 。 十thập 七thất 定định 別biệt 能năng 作tác 。 謂vị 差sai 別biệt 緣duyên 。 如như 五ngũ 趣thú 緣duyên 望vọng 五ngũ 趣thú 果quả 。 由do 差sai 別biệt 自tự 性tánh 招chiêu 別biệt 別biệt 果quả 故cố 。 十thập 八bát 同đồng 事sự 能năng 作tác 。 謂vị 和hòa 合hợp 緣duyên 。 如như 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 作tác 意ý 正chánh 起khởi 望vọng 所sở 生sanh 識thức 。 以dĩ 成thành 自tự 所sở 作tác 必tất 待đãi 餘dư 能năng 作tác 故cố 。 十thập 九cửu 相tương 違vi 能năng 作tác 。 謂vị 障chướng 礙ngại 緣duyên 。 如như 雹bạc 望vọng 穀cốc 。 能năng 損tổn 彼bỉ 故cố 。 二nhị 十thập 不bất 相tương 違vi 能năng 作tác 。 謂vị 無vô 障chướng 礙ngại 。 如như 穀cốc 無vô 障chướng 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 於ư 此thử 能năng 作tác 因nhân 差sai 別biệt 中trung 。 唯duy 說thuyết 識thức 和hòa 合hợp 等đẳng 者giả 。 且thả 舉cử 綱cương 要yếu 為vì 諸chư 智trí 者giả 。 依y 此thử 一nhất 方phương 。 類loại 思tư 餘dư 故cố 。
助trợ 伴bạn 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 而nhi 生sanh 。 必tất 無vô 缺khuyết 減giảm 。 如như 四tứ 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 色sắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 非phi 一nhất 切thiết 聚tụ 定định 有hữu 四tứ 大đại 及cập 色sắc 等đẳng 所sở 造tạo 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 有hữu 爾nhĩ 所sở 量lượng 。 此thử 必tất 俱câu 生sanh 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。
等đẳng 行hành 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 等đẳng 行hành 所sở 緣duyên 必tất 無vô 缺khuyết 減giảm 。 如như 心tâm 心tâm 法pháp 前tiền 約ước 助trợ 伴bạn 。 決quyết 定định 建kiến 立lập 俱câu 有hữu 因nhân 中trung 。 唯duy 說thuyết 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 色sắc 者giả 。 此thử 但đãn 略lược 摽phiếu/phiêu 綱cương 目mục 。 以dĩ 心tâm 心tâm 法pháp 互hỗ 。 不bất 相tương 離ly 性tánh 。 決quyết 定định 故cố 。 亦diệc 助trợ 伴bạn 攝nhiếp 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 應ưng 別biệt 立lập 相tương 應ứng 因nhân 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 亦diệc 共cộng 有hữu 因nhân 所sở 攝nhiếp 故cố 。 雖tuy 爾nhĩ 然nhiên 義nghĩa 有hữu 異dị 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 等đẳng 行hành 所sở 緣duyên 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 此thử 等đẳng 行hành 故cố 立lập 相tương 應ứng 因nhân 。 非phi 唯duy 共cộng 有hữu 義nghĩa 。 如như 心tâm 心tâm 法pháp 。
增tăng 益ích 者giả 。 謂vị 前tiền 際tế 修tu 習tập 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 故cố 。 能năng 令linh 後hậu 際tế 善thiện 等đẳng 諸chư 法pháp 展triển 轉chuyển 。 增tăng 勝thắng 後hậu 後hậu 生sanh 起khởi 。 前tiền 際tế 修tu 習tập 者giả 。 謂vị 先tiên 所sở 數số 習tập 現hiện 行hành 義nghĩa 。 後hậu 際tế 展triển 轉chuyển 增tăng 勝thắng 。 後hậu 後hậu 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 由do 彼bỉ 長trưởng 養dưỡng 諸chư 種chủng 子tử 故cố 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 即tức 彼bỉ 種chủng 類loại 增tăng 勝thắng 而nhi 生sanh 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 能năng 為vi 相tương 似tự 增tăng 長trưởng 因nhân 故cố 立lập 同đồng 類loại 因nhân 。
障chướng 礙ngại 者giả 。 謂vị 隨tùy 所sở 數số 習tập 。 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 隨tùy 所sở 有hữu 惑hoặc 皆giai 得đắc 相tương 續tục 。 增tăng 長trưởng 堅kiên 固cố 。 乃nãi 令linh 相tương 續tục 遠viễn 避tị 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 遍biến 行hành 因nhân 。 非phi 唯duy 令linh 相tương 似tự 煩phiền 惱não 增tăng 長trưởng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 隨tùy 習tập 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 皆giai 令linh 瞋sân 等đẳng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 相tương 續tục 增tăng 長trưởng 堅kiên 固cố 。 由do 此thử 深thâm 重trọng 縛phược 故cố 障chướng 解giải 脫thoát 得đắc 。 是thị 故cố 建kiến 立lập 遍biến 行hành 因nhân 。
攝nhiếp 受thọ 者giả 。 謂vị 不bất 善thiện 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 能năng 攝nhiếp 受thọ 自tự 體thể 故cố 。 即tức 是thị 異dị 熟thục 因nhân 。 由do 此thử 能năng 引dẫn 攝nhiếp 當đương 來lai 一nhất 向hướng 不bất 相tương 似tự 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 自tự 體thể 所sở 攝nhiếp 。 異dị 熟thục 果quả 故cố 即tức 攝nhiếp 受thọ 義nghĩa 。 建kiến 立lập 異dị 熟thục 因nhân 。 善thiện 有hữu 漏lậu 言ngôn 為vi 簡giản 無vô 漏lậu 。 由do 違vi 生sanh 死tử 故cố 不bất 能năng 感cảm 異dị 熟thục 果quả 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 雜Tạp 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ