大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao
Quyển 48
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 述Thuật
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 八bát
唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật
疏sớ/sơ 。 後hậu 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 下hạ 釋thích 此thử 第đệ 三tam 段đoạn 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 從tùng 無vô 數số 下hạ 卻khước 釋thích 前tiền 二nhị 段đoạn 中trung 增tăng 數số 之chi 相tướng 。 三tam 然nhiên 一nhất 一nhất 諸chư 言ngôn 下hạ 。 揀giản 定định 言ngôn 。 定định 通thông 香hương 等đẳng 者giả 。 香hương 等đẳng 十thập 事sự 為vi 能năng 成thành 體thể 。 故cố 得đắc 定định 通thông 。 言ngôn 不bất 全toàn 通thông 於ư 蓋cái 等đẳng 者giả 。 蓋cái 等đẳng 是thị 所sở 成thành 。 所sở 成thành 有hữu 二nhị 十thập 事sự 。 如như 以dĩ 香hương 為vi 宮cung 殿điện 則tắc 有hữu 楯thuẫn 等đẳng 。 香hương 為vi 光quang 明minh 何hà 有hữu 楯thuẫn 等đẳng 。 況huống 燈đăng 光quang 明minh 為vi 能năng 成thành 。 類loại 前tiền 亦diệc 成thành 蓋cái 等đẳng 。 以dĩ 燈đăng 光quang 明minh 。 成thành 燈đăng 光quang 明minh 。 此thử 之chi 光quang 上thượng 難nạn/nan 具cụ 楯thuẫn 等đẳng 。 故cố 云vân 不bất 全toàn 通thông 於ư 蓋cái 等đẳng 。 以dĩ 能năng 成thành 中trung 有hữu 燈đăng 光quang 明minh 。 所sở 成thành 之chi 中trung 復phục 有hữu 燈đăng 光quang 明minh 。 故cố 略lược 舉cử 燈đăng 光quang 以dĩ 示thị 無vô 楯thuẫn 等đẳng 。 例lệ 且thả 如như 香hương 河hà 。 河hà 裏lý 如như 何hà 安an 前tiền 楯thuẫn 等đẳng 。 明minh 知tri 總tổng 相tương/tướng 則tắc 有hữu 別biệt 相tướng 。 或hoặc 無vô 思tư 之chi 可khả 見kiến 。 疏sớ/sơ 此thử 為vi 入nhập 空không 之chi 方phương 便tiện 者giả 。 真chân 空không 非phi 得đắc 而nhi 無vô 不bất 得đắc 故cố 。 疏sớ/sơ 欲dục 顯hiển 隨tùy 相tương 離ly 相tương/tướng 無vô 前tiền 後hậu 故cố 者giả 。 釋thích 上thượng 正chánh 用dụng 前tiền 意ý 也dã 。 欲dục 將tương 離ly 相tương/tướng 無vô 得đắc 導đạo 前tiền 隨tùy 相tương/tướng 之chi 有hữu 故cố 。 言ngôn 義nghĩa 兼kiêm 於ư 後hậu 者giả 。 前tiền 意ý 是thị 結kết 前tiền 。 此thử 意ý 是thị 生sanh 後hậu 。 亦diệc 不bất 住trụ 於ư 離ly 相tương/tướng 故cố 。 疏sớ/sơ 準chuẩn 大đại 般Bát 若Nhã 下hạ 。 例lệ 釋thích 無vô 得đắc 為vi 方phương 便tiện 。 如như 清thanh 淨tịnh 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 則tắc 以dĩ 清thanh 淨tịnh 為vi 方phương 便tiện 也dã 。 若nhược 云vân 無vô 生sanh 即tức 云vân 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 生sanh 所sở 謂vị 色sắc 無vô 生sanh 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 無vô 生sanh 。 眼nhãn 無vô 生sanh 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 無vô 生sanh 等đẳng 。 今kim 此thử 猶do 是thị 略lược 舉cử 能năng 入nhập 方phương 便tiện 廣quảng 更cánh 有hữu 多đa 故cố 。
復phục 有hữu 等đẳng 言ngôn 。 等đẳng 取thủ 無vô 依y 無vô 作tác 。 清thanh 淨tịnh 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 可khả 取thủ 不bất 可khả 見kiến 不bất 可khả 動động 不bất 可khả 壞hoại 等đẳng 。 疏sớ/sơ 謂vị 事sự 法pháp 既ký 虛hư 下hạ 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。 次thứ 業nghiệp 空không 故cố 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 正chánh 以dĩ 緣duyên 生sanh 即tức 空không 破phá 權quyền 小tiểu 見kiến 。 顯hiển 業nghiệp 不bất 能năng 為vi 因nhân 招chiêu 果quả 。 果quả 亦diệc 不bất 能năng 為vi 果quả 酬thù 因nhân 。 二nhị 兼kiêm 破phá 外ngoại 道đạo 因nhân 中trung 有hữu 果quả 等đẳng 。 彼bỉ 計kế 因nhân 中trung 有hữu 果quả 者giả 。 如như 乳nhũ 是thị 酪lạc 因nhân 。 乳nhũ 中trung 有hữu 酪lạc 。 成thành 酪lạc 之chi 後hậu 亦diệc 有hữu 於ư 乳nhũ 。 故cố 曰viết 果quả 中trung 有hữu 因nhân 疏sớ/sơ 若nhược 約ước 觀quán 心tâm 者giả 。 上thượng 約ước 法pháp 理lý 通thông 境cảnh 及cập 智trí 。 今kim 約ước 觀quán 心tâm 。 但đãn 一nhất 是thị 非phi 有hữu 即tức 名danh 為vi 寂tịch 。 亦diệc 無vô 心tâm 於ư 事sự 理lý 。 方phương 稱xưng 為vi 寂tịch 。 不bất 失thất 於ư 照chiếu 故cố 名danh 為vi 用dụng 。 不bất 取thủ 用dụng 相tương/tướng 即tức 用dụng 常thường 寂tịch 。 疏sớ/sơ 此thử 與dữ 初sơ 句cú 但đãn 事sự 理lý 之chi 異dị 者giả 。 初sơ 句cú 約ước 理lý 無vô 入nhập 而nhi 入nhập 。 今kim 約ước 事sự 上thượng 無vô 入nhập 能năng 入nhập 。 以dĩ 諸chư 法pháp 即tức 事sự 。 而nhi 能năng 深thâm 入nhập 。 故cố 云vân 即tức 事sự 入nhập 玄huyền 。 疏sớ/sơ 大đại 般Bát 若Nhã 云vân 下hạ 。 引dẫn 此thử 文văn 者giả 揀giản 義nghĩa 不bất 同đồng 。 謂vị 般Bát 若Nhã 意ý 卻khước 是thị 即tức 用dụng 而nhi 寂tịch 。 同đồng 上thượng 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 偈kệ 云vân 無vô 見kiến 即tức 是thị 見kiến 。 能năng 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 於ư 法pháp 若nhược 有hữu 見kiến 。 是thị 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 此thử 偈kệ 則tắc 先tiên 正chánh 後hậu 反phản 。 大đại 般Bát 若Nhã 則tắc 先tiên 反phản 後hậu 正chánh 。 今kim 此thử 中trung 意ý 明minh 理lý 不bất 礙ngại 事sự 故cố 意ý 別biệt 也dã 。 疏sớ/sơ 末mạt 句cú 不bất 有hữu 能năng 所sở 見kiến 者giả 。 以dĩ 文văn 言ngôn 不bất 有hữu 於ư 法pháp 。 法pháp 通thông 能năng 所sở 見kiến 也dã 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 法pháp 是thị 能năng 所sở 見kiến 。 以dĩ 下hạ 句cú 云vân 悉tất 知tri 見kiến 故cố 。 即tức 同đồng 金Kim 剛Cang 如Như 來Lai 。 悉tất 知tri 悉tất 見kiến 。 疏sớ/sơ 待đãi 對đối 假giả 言ngôn 故cố 皆giai 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 出xuất 絕tuyệt 事sự 理lý 之chi 意ý 。 一nhất 相tương 待đãi 門môn 。 謂vị 待đãi 事sự 說thuyết 理lý 。 待đãi 理lý 說thuyết 事sự 。 如như 因nhân 長trường/trưởng 有hữu 短đoản 短đoản 。 不bất 可khả 得đắc 等đẳng 。 二nhị 云vân 假giả 言ngôn 者giả 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 。 本bổn 絕tuyệt 名danh 言ngôn 。 今kim 云vân 事sự 理lý 皆giai 假giả 名danh 耳nhĩ 。 故cố 皆giai 雙song 絕tuyệt 。 上thượng 是thị 疏sớ/sơ 家gia 釋thích 成thành 。 下hạ 句cú 經kinh 自tự 釋thích 成thành 。 疏sớ/sơ 良lương 以dĩ 事sự 虛hư 下hạ 。 出xuất 事sự 理lý 無vô 礙ngại 之chi 相tướng 。 是thị 總tổng 意ý 。 亦diệc 十thập 門môn 中trung 相tương/tướng 即tức 門môn 。 是thị 三tam 義nghĩa 中trung 無vô 礙ngại 義nghĩa 也dã 。 廣quảng 如như 上thượng 說thuyết 。 疏sớ/sơ 上thượng 四tứ 句cú 下hạ 。 總tổng 融dung 前tiền 四tứ 。 言ngôn 有hữu 未vị 曾tằng 損tổn 者giả 。 法pháp 即tức 是thị 空không 非phi 法pháp 滅diệt 空không 。 故cố 有hữu 未vị 始thỉ 存tồn 者giả 即tức 空không 之chi 有hữu 。 有hữu 相tương/tướng 虛hư 故cố 。 言ngôn 無vô 隱ẩn 無vô 顯hiển 者giả 。 事sự 存tồn 則tắc 空không 隱ẩn 。 理lý 存tồn 則tắc 空không 顯hiển 。 今kim 由do 兩lưỡng 亡vong 故cố 非phi 隱ẩn 顯hiển 。 言ngôn 存tồn 沒một 同đồng 時thời 者giả 。 空không 不bất 礙ngại 有hữu 故cố 存tồn 。 有hữu 不bất 礙ngại 空không 故cố 沒một 。 然nhiên 隱ẩn 顯hiển 皆giai 就tựu 理lý 明minh 存tồn 沒một 。 並tịnh 約ước 事sự 說thuyết 。 亦diệc 影ảnh 略lược 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 四tứ 句cú 鎔dong 融dung 下hạ 。 總tổng 結kết 。 此thử 則tắc 非phi 唯duy 離ly 前tiền 隨tùy 相tương/tướng 。 亦diệc 離ly 離ly 相tương/tướng 真chân 無vô 礙ngại 也dã 。 真chân 實thật 際tế 也dã 。 疏sớ/sơ 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 者giả 。 然nhiên 通thông 相tương/tướng 說thuyết 。 總tổng 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 緣duyên 生sanh 故cố 有hữu 。 二nhị 無vô 性tánh 故cố 空không 。 三tam 緣duyên 生sanh 故cố 空không 。 四tứ 無vô 性tánh 故cố 有hữu 。 今kim 但đãn 取thủ 因nhân 緣duyên 二nhị 句cú 。 謂vị 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 安an 得đắc 言ngôn 無vô 。 二nhị 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 故cố 名danh 為vi 空không 。 上thượng 二nhị 即tức 空không 有hữu 二nhị 門môn 。 從tùng 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 有hữu 者giả 。 即tức 明minh 中trung 道đạo 亦diệc 從tùng 因nhân 緣duyên 。 謂vị 既ký 緣duyên 有hữu 。 有hữu 即tức 不bất 有hữu 。 既ký 從tùng 緣duyên 空không 空không 即tức 不bất 空không 。 合hợp 前tiền 二nhị 句cú 即tức 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 。 四tứ 門môn 之chi 理lý 。 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 後hậu 因nhân 緣duyên 故cố 流lưu 轉chuyển 下hạ 。 辨biện 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 皆giai 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 下hạ 。 結kết 例lệ 上thượng 。 所sở 明minh 義nghĩa 略lược 舉cử 綱cương 要yếu 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 故cố 中trung 論luận 云vân 下hạ 。 引dẫn 證chứng 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 然nhiên 論luận 此thử 偈kệ 前tiền 有hữu 一nhất 偈kệ 云vân 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 未vị 曾tằng 有hữu 一nhất 法pháp 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 空không 者giả 。 前tiền 偈kệ 亦diệc 得đắc 證chứng 前tiền 四tứ 句cú 成thành 三tam 觀quán 義nghĩa 。 而nhi 後hậu 偈kệ 釋thích 於ư 前tiền 偈kệ 故cố 但đãn 引dẫn 之chi 。 而nhi 論luận 略lược 結kết 云vân 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 空không 者giả 。 亦diệc 合hợp 云vân 未vị 曾tằng 有hữu 一nhất 法pháp 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 假giả 者giả 。 又hựu 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 中trung 者giả 。 今kim 此thử 但đãn 取thủ 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 緣duyên 之chi 義nghĩa 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 有hữu 為vi 緣duyên 生sanh 下hạ 通thông 妨phương 。 妨phương 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 我ngã 觀quán 諸chư 行hành 。 悉tất 皆giai 無vô 常thường 。 云vân 何hà 知tri 耶da 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 故cố 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 緣duyên 生sanh 者giả 。 則tắc 知tri 無vô 常thường 。 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 是thị 故cố 無vô 常thường 虛Hư 空Không 如Như 來Lai 。 佛Phật 性tánh 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 是thị 故cố 名danh 常thường 則tắc 無vô 為vi 非phi 因nhân 緣duyên 。 何hà 言ngôn 為vì 無vô 為vi 法Pháp 。 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 故cố 今kim 答đáp 云vân 從tùng 緣duyên 有hữu 二nhị 。 一nhất 從tùng 緣duyên 生sanh 有hữu 無vô 常thường 義nghĩa 。 二nhị 約ước 緣duyên 顯hiển 何hà 得đắc 非phi 緣duyên 。 故cố 說thuyết 佛Phật 性tánh 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 。 豈khởi 非phi 因nhân 緣duyên 生sanh 。 此thử 是thị 一nhất 義nghĩa 。 次thứ 云vân 因nhân 有hữu 有hữu 為vi 下hạ 相tương 待đãi 門môn 。 釋thích 待đãi 於ư 有hữu 為vi 即tức 從tùng 緣duyên 義nghĩa 。 復phục 云vân 又hựu 形hình 奪đoạt 相tương/tướng 盡tận 者giả 。 要yếu 待đãi 形hình 奪đoạt 相tương/tướng 盡tận 故cố 。 真chân 無vô 為vi 亦diệc 是thị 從tùng 緣duyên 。 疏sớ/sơ 論luận 云vân 若nhược 見kiến 因nhân 緣duyên 。 法pháp 則tắc 為vi 能năng 見kiến 佛Phật 者giả 。 上thượng 偈kệ 及cập 此thử 皆giai 四Tứ 諦Đế 品phẩm 。 下hạ 句cú 云vân 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 亦diệc 可khả 證chứng 第đệ 二nhị 句cú 。 疏sớ/sơ 尚thượng 無vô 有hữu 二nhị 。 何hà 況huống 有hữu 五ngũ 者giả 。 結kết 彈đàn 五ngũ 性tánh 。 疏sớ/sơ 以dĩ 業nghiệp 攝nhiếp 報báo 等đẳng 者giả 。 以dĩ 經kinh 但đãn 云vân 業nghiệp 境cảnh 。 今kim 業nghiệp 攝nhiếp 報báo 故cố 有hữu 因nhân 果quả 。 境cảnh 必tất 對đối 心tâm 故cố 有hữu 內nội 外ngoại 。 疏sớ/sơ 六lục 即tức 事sự 顯hiển 理lý 而nhi 不bất 壞hoại 事sự 者giả 。 有hữu 為vi 事sự 也dã 。 無vô 為vi 理lý 也dã 。 事sự 能năng 顯hiển 理lý 故cố 。 云vân 於ư 有hữu 為vi 界giới 示thị 無vô 為vi 法pháp 。 事sự 即tức 是thị 理lý 故cố 不bất 壞hoại 事sự 。 若nhược 壞hoại 於ư 事sự 成thành 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 下hạ 句cú 反phản 此thử 可khả 知tri 。 疏sớ/sơ 若nhược 滅diệt 壞hoại 有hữu 為vi 下hạ 。 反phản 成thành 上thượng 二nhị 。 是thị 以dĩ 若nhược 約ước 相tương/tướng 即tức 下hạ 。 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 。 於ư 中trung 略lược 有hữu 數số 門môn 。 一nhất 相tương/tướng 即tức 門môn 。 二nhị 若nhược 約ước 無vô 礙ngại 下hạ 。 即tức 相tương/tướng 成thành 門môn 。 又hựu 云vân 而nhi 非phi 理lý 而nhi 非phi 事sự 。 即tức 不bất 相tương 是thị 門môn 。 即tức 是thị 事sự 理lý 無vô 礙ngại 十thập 門môn 中trung 六lục 門môn 。 謂vị 真chân 理lý 即tức 事sự 門môn 。 事sự 法pháp 即tức 理lý 門môn 。 依y 理lý 成thành 事sự 門môn 。 事sự 能năng 顯hiển 理lý 門môn 。 真chân 理lý 非phi 事sự 門môn 。 事sự 法pháp 非phi 理lý 門môn 。 又hựu 前tiền 有hữu 形hình 奪đoạt 相tương/tướng 盡tận 。 即tức 真chân 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 。 事sự 能năng 隱ẩn 理lý 門môn 。 通thông 辨biện 無vô 礙ngại 即tức 事sự 遍biến 於ư 理lý 。 理lý 遍biến 於ư 事sự 也dã 。 八bát 門môn 非phi 異dị 不bất 相tương 是thị 。 二nhị 門môn 非phi 一nhất 故cố 。 疏sớ/sơ 結kết 云vân 為vi 與dữ 無vô 為vi 體thể 非phi 一nhất 異dị 也dã 。 疏sớ/sơ 示thị 謂vị 顯hiển 示thị 下hạ 。 隨tùy 難nạn/nan 別biệt 釋thích 。 第đệ 五ngũ 迴hồi 向hướng 。 疏sớ/sơ 初sơ 三tam 可khả 知tri 者giả 。 餘dư 即tức 經kinh 五ngũ 也dã 。 一nhất 懺sám 悔hối 。 二nhị 禮lễ 敬kính 三tam 勸khuyến 請thỉnh 。 四tứ 隨tùy 喜hỷ 。 五ngũ 迴hồi 向hướng 。 迴hồi 向hướng 在tại 後hậu 。 然nhiên 昔tích 有hữu 別biệt 章chương 六lục 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 說thuyết 多đa 少thiểu 。 二nhị 釋thích 名danh 。 三tam 出xuất 體thể 。 四tứ 釋thích 相tương/tướng 。 五ngũ 明minh 益ích 。 六lục 問vấn 答đáp 。 今kim 並tịnh 具cụ 之chi 但đãn 略lược 出xuất 體thể 。 總tổng 分phân 為vi 三tam 初sơ 明minh 開khai 合hợp 即tức 彼bỉ 多đa 少thiểu 。 二nhị 釋thích 名danh 辨biện 相tương/tướng 。 三tam 料liệu 揀giản 含hàm 餘dư 別biệt 門môn 。 今kim 初sơ 。 初sơ 為vi 八bát 行hành 。 言ngôn 離Ly 垢Cấu 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 問vấn 經kinh 者giả 。 唯duy 一nhất 卷quyển 經kinh 。 大đại 旨chỉ 如như 常thường 可khả 知tri 。 二nhị 或hoặc 合hợp 禮lễ 讚tán 俱câu 是thị 所sở 依y 懺sám 悔hối 故cố 。 三tam 或hoặc 略lược 供cúng 養dường 即tức 但đãn 為vi 六lục 。 供cúng 養dường 亦diệc 屬thuộc 佛Phật 故cố 。 四tứ 或hoặc 但đãn 為vi 五ngũ 。 以dĩ 迴hồi 向hướng 發phát 願nguyện 。 但đãn 總tổng 別biệt 之chi 異dị 者giả 。 二nhị 俱câu 是thị 願nguyện 。 迴hồi 向hướng 是thị 總tổng 。 發phát 願nguyện 是thị 別biệt 。 是thị 別biệt 發phát 故cố 。 言ngôn 如như 十thập 住trụ 毘tỳ 婆bà 沙sa 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 初sơ 明minh 至chí 第đệ 四tứ 方phương 懺sám 悔hối 。 即tức 今kim 晨thần 朝triêu 懺sám 悔hối 。 是thị 第đệ 五ngũ 發phát 願nguyện 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 經kinh 闍xà 王vương 發phát 願nguyện 後hậu 人nhân 安an 之chi 。 五ngũ 今kim 文văn 依y 此thử 則tắc 同đồng 上thượng 有hữu 五ngũ 。 六lục 或hoặc 但đãn 有hữu 三tam 即tức 智trí 論luận 第đệ 七thất 也dã 。 若nhược 依y 善thiện 戒giới 即tức 合hợp 為vi 二nhị 。 以dĩ 禮lễ 讚tán 是thị 懺sám 所sở 依y 依y 人nhân 德đức 故cố 。 迴hồi 向hướng 攝nhiếp 願nguyện 亦diệc 攝nhiếp 。 隨tùy 喜hỷ 勸khuyến 請thỉnh 。 故cố 結kết 云vân 隨tùy 時thời 廣quảng 略lược 。 又hựu 隨tùy 時thời 者giả 看khán 臨lâm 其kỳ 時thời 應ứng 用dụng 廣quảng 略lược 。 然nhiên 晝trú 夜dạ 三tam 時thời 。 不bất 宜nghi 闕khuyết 也dã 。 疏sớ/sơ 然nhiên 懺sám 名danh 陳trần 露lộ 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 文văn 即tức 釋thích 名danh 辨biện 相tương/tướng 。 四tứ 事sự 即tức 為vi 四tứ 段đoạn 。 今kim 初sơ 釋thích 懺sám 悔hối 。 先tiên 釋thích 名danh 懺sám 悔hối 二nhị 字tự 古cổ 有hữu 二nhị 釋thích 。 今kim 疏sớ/sơ 即tức 天thiên 台thai 釋thích 。 亦diệc 通thông 漢hán 梵Phạm 二nhị 者giả 。 今kim 釋thích 即tức 半bán 梵Phạm 半bán 漢hán 。 懺sám 悔hối 者giả 梵Phạm 云vân 懺sám 磨ma 。 此thử 云vân 請thỉnh 忍nhẫn 。 悔hối 即tức 此thử 方phương 。 體thể 是thị 惡ác 作tác 。 厭yếm 先tiên 過quá 失thất 求cầu 請thỉnh 三Tam 寶Bảo 。 忍nhẫn 受thọ 悔hối 過quá 。 單đơn 云vân 悔hối 者giả 非phi 是thị 六lục 釋thích 。 合hợp 二nhị 即tức 是thị 依y 主chủ 。 此thử 上thượng 釋thích 名danh 。 二nhị 云vân 除trừ 惡ác 業nghiệp 障chướng 故cố 須tu 懺sám 也dã 。 此thử 辨biện 懺sám 益ích 。 亦diệc 懺sám 意ý 也dã 。 疏sớ/sơ 然nhiên 懺sám 有hữu 二nhị 即tức 辨biện 相tương/tướng 也dã 。 疏sớ/sơ 如như 方Phương 等Đẳng 者giả 。 經kinh 中trung 令linh 先tiên 。 嚴nghiêm 淨tịnh 道Đạo 場Tràng 。 香hương 泥nê 塗đồ 地địa 及cập 室thất 內nội 外ngoại 。 作tác 圓viên 壇đàn 彩thải 畫họa 。 懸huyền 五ngũ 色sắc 旛phan 。 燒thiêu 海hải 岸ngạn 香hương 。 然nhiên 燈đăng 敷phu 高cao 座tòa 。 請thỉnh 二nhị 十thập 四tứ 尊tôn 像tượng 。 多đa 亦diệc 無vô 妨phương 。 設thiết 餚hào 饍thiện 盡tận 心tâm 力lực 。 須tu 新tân 衣y 鞋hài 履lý 。 無vô 新tân 洗tẩy 故cố 。 出xuất 入nhập 脫thoát 著trước 令linh 無vô 參tham 雜tạp 。 七thất 日nhật 長trường/trưởng 齋trai 日nhật 。 三tam 時thời 洗tẩy 浴dục 。 初sơ 日nhật 供cúng 養dường 僧Tăng 隨tùy 意ý 多đa 少thiểu 。 別biệt 請thỉnh 一nhất 明minh 了liễu 內nội 外ngoại 律luật 者giả 。 為vi 師sư 受thọ 二nhị 十thập 四tứ 戒giới 及cập 陀đà 羅la 尼ni 咒chú 。 對đối 師sư 說thuyết 罪tội 。 要yếu 月nguyệt 八bát 日nhật 十thập 五ngũ 日nhật 當đương 以dĩ 七thất 日nhật 為vi 一nhất 期kỳ 此thử 不bất 可khả 減giảm 。 若nhược 能năng 更cánh 進tiến 隨tùy 意ý 堪kham 任nhậm 。 十thập 人nhân 已dĩ 還hoàn 不bất 得đắc 出xuất 此thử 。 俗tục 人nhân 亦diệc 得đắc 須tu 辦biện 單đơn 縫phùng 三tam 衣y 備bị 佛Phật 法Pháp 式thức 。 旋toàn 遶nhiễu 一nhất 百bách 二nhị 十thập 匝táp 。 卻khước 坐tọa 思tư 惟duy 等đẳng 廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 。 佛Phật 名danh 經kinh 常thường 所sở 見kiến 聞văn 。 疏sớ/sơ 如như 淨tịnh 名danh 說thuyết 。 即tức 優ưu 波ba 離ly 章chương 。 波ba 離ly 白bạch 佛Phật 。 憶ức 念niệm 昔tích 時thời 者giả 。 有hữu 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 犯phạm 律luật 行hạnh 。 以dĩ 為vi 恥sỉ 不bất 敢cảm 問vấn 佛Phật 。 來lai 謂vị 我ngã 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 犯phạm 律luật 。 誠thành 以dĩ 為vi 恥sỉ 。 不bất 敢cảm 問vấn 佛Phật 。 願nguyện 解giải 疑nghi 悔hối 。 得đắc 免miễn 斯tư 咎cữu 。 我ngã 即tức 為vì 其kỳ 。 如như 法Pháp 解giải 說thuyết 。
時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 來lai 謂vị 我ngã 言ngôn 。 唯duy 優ưu 波ba 離ly 無vô 重trọng 增tăng 此thử 。 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 罪tội 。 當đương 直trực 除trừ 滅diệt 。 勿vật 擾nhiễu 其kỳ 心tâm 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 罪tội 性tánh 不bất 在tại 內nội 。 不bất 在tại 外ngoại 不bất 在tại 中trung 間gian 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 心tâm 垢cấu 故cố 眾chúng 生sanh 垢cấu 。 心tâm 淨tịnh 故cố 眾chúng 生sanh 淨tịnh 。 心tâm 亦diệc 不bất 在tại 內nội 。 不bất 在tại 外ngoại 亦diệc 不bất 在tại 中trung 間gian 。 如như 其kỳ 心tâm 然nhiên 。 罪tội 垢cấu 亦diệc 然nhiên 。 諸chư 法pháp 亦diệc 然nhiên 。 不bất 出xuất 於ư 如như 如như 。 優ưu 波ba 離ly 以dĩ 心tâm 相tướng 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 。 寧ninh 有hữu 垢cấu 不phủ 。 我ngã 言ngôn 不phủ 也dã 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 相tương/tướng 無vô 垢cấu 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 優ưu 波ba 離ly 。 妄vọng 想tưởng 是thị 垢cấu 。 無vô 妄vọng 想tưởng 是thị 淨tịnh 。 取thủ 我ngã 是thị 垢cấu 。 不bất 取thủ 我ngã 是thị 淨tịnh 。 顛điên 倒đảo 是thị 垢cấu 。 不bất 顛điên 倒đảo 是thị 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 夢mộng 如như 焰diễm 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 其kỳ 知tri 此thử 者giả 。 是thị 名danh 奉phụng 律luật 。 其kỳ 知tri 此thử 者giả 。 是thị 名danh 善thiện 解giải 等đẳng 。 即tức 一nhất 向hướng 理lý 觀quán 以dĩ 呵ha 事sự 也dã 。 疏sớ/sơ 若nhược 普phổ 賢hiền 觀quán 經kinh 初sơ 令linh 晝trú 夜dạ 六lục 時thời 。 對đối 十thập 方phương 佛Phật 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 遍biến 懺sám 六lục 根căn 即tức 事sự 懺sám 也dã 。 復phục 令linh 觀quán 心tâm 。 令linh 此thử 空không 慧tuệ 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 即tức 是thị 理lý 懺sám 。 如như 前tiền 釋thích 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 已dĩ 引dẫn 經kinh 竟cánh 。 今kim 時thời 常thường 用dụng 一nhất 切thiết 業nghiệp 障chướng 海hải 。 皆giai 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 等đẳng 。 即tức 彼bỉ 經kinh 後hậu 總tổng 偈kệ 。 皆giai 事sự 理lý 雙song 明minh 隨tùy 好hảo/hiếu 品phẩm 意ý 。 至chí 下hạ 當đương 明minh 。 疏sớ/sơ 言ngôn 禮lễ 敬kính 者giả 。 此thử 牒điệp 第đệ 二nhị 行hành 經kinh 。 除trừ 我ngã 慢mạn 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 初sơ 明minh 行hành 益ích 。 以dĩ 我ngã 慢mạn 故cố 。 不bất 能năng 禮lễ 敬kính 。 今kim 摧tồi 我ngã 慢mạn 山sơn 即tức 是thị 除trừ 惡ác 起khởi 信tín 敬kính 善thiện 即tức 是thị 成thành 德đức 。 二nhị 皆giai 行hành 益ích 故cố 勒lặc 那na 下hạ 。 即tức 辨biện 相tương/tướng 也dã 。 前tiền 七thất 是thị 三tam 藏tạng 意ý 。 後hậu 三tam 疏sớ/sơ 以dĩ 義nghĩa 加gia 。 略lược 無vô 釋thích 名danh 以dĩ 易dị 知tri 故cố 。 然nhiên 三tam 恭cung 敬kính 禮lễ 云vân 五ngũ 輪luân 著trước 地địa 者giả 。 離ly 垢cấu 慧tuệ 經Kinh 云vân 。 一nhất 一nhất 發phát 願nguyện 初sơ 總tổng 願nguyện 云vân 我ngã 今kim 五ngũ 輪luân 。 於ư 佛Phật 作tác 禮lễ 。 為vi 斷đoạn 五ngũ 道đạo 。 離ly 於ư 五ngũ 蓋cái 。 願nguyện 諸chư 眾chúng 生sanh 。 常thường 得đắc 安an 住trụ 。 不bất 壞hoại 五ngũ 通thông 具cụ 足túc 五ngũ 眼nhãn 。 願nguyện 我ngã 右hữu 膝tất 。 著trước 地địa 之chi 時thời 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 得đắc 正chánh 覺giác 道đạo 。 願nguyện 我ngã 左tả 膝tất 。 著trước 地địa 之chi 時thời 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 外ngoại 道đạo 法pháp 。 不bất 起khởi 邪tà 見kiến 。 悉tất 得đắc 安an 立lập 。 正chánh 覺giác 道Đạo 中trung 。 願nguyện 我ngã 右hữu 手thủ 。 著trước 地địa 之chi 時thời 。 猶do 如như 世Thế 尊Tôn 。 坐tọa 金kim 剛cang 座tòa 。 右hữu 手thủ 指chỉ 地địa 。 震chấn 動động 現hiện 瑞thụy 。 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 今kim 亦diệc 爾nhĩ 。 共cộng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 證chứng 覺giác 道Đạo 。 願nguyện 我ngã 左tả 手thủ 。 著trước 地địa 之chi 時thời 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 離ly 諸chư 外ngoại 道đạo 。 難nan 調điều 伏phục 者giả 。 以dĩ 四Tứ 攝Nhiếp 法Pháp 。 而nhi 攝nhiếp 取thủ 之chi 。 令linh 入nhập 正Chánh 道Đạo 。 願nguyện 我ngã 首thủ 頂đảnh 。 著trước 地địa 之chi 時thời 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 離ly 憍kiêu 慢mạn 心tâm 。 悉tất 得đắc 成thành 就tựu 。 無vô 見kiến 頂đảnh 相tướng 。 餘dư 義nghĩa 可khả 思tư 。 疏sớ/sơ 言ngôn 勸khuyến 請thỉnh 者giả 此thử 牒điệp 第đệ 三tam 行hành 也dã 下hạ 疏sớ/sơ 解giải 釋thích 。 除trừ 謗báng 法pháp 下hạ 先tiên 明minh 成thành 益ích 。 二nhị 聲Thanh 聞Văn 自tự 度độ 下hạ 來lai 意ý 。 三tam 此thử 文văn 略lược 下hạ 辯biện 相tương/tướng 。 疏sớ/sơ 智trí 論luận 復phục 加gia 請thỉnh 佛Phật 住trụ 世thế 者giả 。 如như 十thập 住trụ 毘tỳ 婆bà 沙sa 亦diệc 請thỉnh 住trụ 世thế 云vân 。 十thập 方phương 一nhất 切thiết 佛Phật 。 現hiện 在tại 成thành 道Đạo 者giả 。 我ngã 請thỉnh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 安an 樂lạc 諸chư 眾chúng 生sanh 。 十thập 方phương 一nhất 切thiết 佛Phật 。 若nhược 欲dục 捨xả 壽thọ 命mạng 。 我ngã 今kim 頭đầu 面diện 禮lễ 。 勸khuyến 請thỉnh 令linh 久cửu 住trụ 。 疏sớ/sơ 占chiêm 察sát 經kinh 等đẳng 者giả 。 經kinh 具cụ 五ngũ 懺sám 悔hối 。 勸khuyến 請thỉnh 云vân 唯duy 願nguyện 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 成thành 正chánh 覺giác 者giả 。 願nguyện 速tốc 成thành 正chánh 覺giác 。 已dĩ 成thành 正chánh 覺giác 。 者giả 願nguyện 常thường 住trụ 世thế 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 釋thích 曰viết 。 即tức 具cụ 三tam 也dã 。 疏sớ/sơ 次thứ 句cú 因nhân 聞văn 法Pháp 故cố 下hạ 。 即tức 經kinh 自tự 辯biện 勸khuyến 請thỉnh 成thành 益ích 。 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 等đẳng 即tức 七thất 作tác 意ý 義nghĩa 如như 三tam 地địa 釋thích 。 疏sớ/sơ 言ngôn 隨tùy 喜hỷ 者giả 此thử 明minh 第đệ 四tứ 行hành 也dã 。 為vi 慶khánh 下hạ 釋thích 先tiên 明minh 行hành 名danh 。 二nhị 除trừ 嫉tật 下hạ 行hành 益ích 。 三tam 然nhiên 十thập 住trụ 下hạ 辯biện 相tương/tướng 。 然nhiên 智trí 論luận 多đa 同đồng 十thập 住trụ 婆bà 沙sa 。 婆bà 沙sa 論luận 云vân 所sở 有hữu 布bố 施thí 。 福phước 持trì 戒giới 修tu 禪thiền 定định 從tùng 身thân 口khẩu 意ý 生sanh 。 去khứ 來lai 今kim 所sở 有hữu 習tập 學học 三tam 乘thừa 人nhân 。 具cụ 足túc 一Nhất 乘Thừa 者giả 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 福phước 皆giai 隨tùy 而nhi 歡hoan 喜hỷ 。 釋thích 曰viết 。 其kỳ 初sơ 三tam 句cú 通thông 三tam 世thế 佛Phật 也dã 。 疏sớ/sơ 大đại 品phẩm 隨tùy 喜hỷ 下hạ 。 重trọng/trùng 示thị 隨tùy 喜hỷ 成thành 益ích 。 釋thích 上thượng 平bình 等đẳng 。 善thiện 根căn 功công 德đức 。 初sơ 引dẫn 大đại 品phẩm 即tức 第đệ 十thập 七thất 。 次thứ 引dẫn 法pháp 華hoa 即tức 第đệ 六lục 經kinh 。 隨tùy 喜hỷ 功công 德đức 。 品phẩm 第đệ 十thập 八bát 。
爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 有hữu 聞văn 是thị 法Pháp 。 華hoa 經kinh 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 為vi 得đắc 幾kỷ 所sở 福phước 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 滅diệt 度độ 後hậu 。 其kỳ 有hữu 聞văn 是thị 經Kinh 。 若nhược 能năng 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 為vi 得đắc 幾kỷ 所sở 福phước 。 經kinh 答đáp 文văn 廣quảng 今kim 當đương 略lược 引dẫn 。 謂vị 有hữu 人nhân 於ư 會hội 中trung 聞văn 。 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 隨tùy 喜hỷ 已dĩ 從tùng 法Pháp 會hội 出xuất 。 至chí 於ư 餘dư 處xứ 。 轉chuyển 為vi 人nhân 說thuyết 。 是thị 第đệ 二nhị 人nhân 聞văn 已dĩ 復phục 轉chuyển 為vi 第đệ 三tam 人nhân 說thuyết 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 至chí 第đệ 五ngũ 十thập 。 其kỳ 第đệ 五ngũ 十thập 。 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 今kim 當đương 說thuyết 之chi 。 若nhược 四tứ 百bách 萬vạn 億ức 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 六lục 趣thú 四tứ 生sanh 。 充sung 滿mãn 其kỳ 中trung 。 有hữu 人nhân 求cầu 福phước 。 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 與dữ 滿mãn 閻Diêm 浮Phù 金kim 銀ngân 瑠lưu 璃ly 。 # 璖# 碼mã 碯não 。 珊san 瑚hô 琥hổ 珀phách 。 乃nãi 至chí 象tượng 馬mã 車xa 乘thừa 。 奴nô 婢tỳ 人nhân 民dân 。 七thất 寶bảo 樓lâu 閣các 。 比tỉ 第đệ 五ngũ 十thập 人nhân 。 聞văn 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 隨tùy 喜hỷ 功công 德đức 。 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 知tri 。 下hạ 結kết 云vân 何hà 況huống 最tối 初sơ 。 於ư 會hội 中trung 聞văn 。 而nhi 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 釋thích 曰viết 。 此thử 顯hiển 功công 德đức 多đa 。 從tùng 此thử 據cứ 隨tùy 喜hỷ 如Như 來Lai 權quyền 實thật 功công 德đức 者giả 。 疏sớ/sơ 出xuất 得đắc 多đa 所sở 以dĩ 。 大đại 品phẩm 但đãn 通thông 明minh 隨tùy 喜hỷ 之chi 福phước 。 今kim 就tựu 所sở 隨tùy 喜hỷ 中trung 分phần/phân 其kỳ 勝thắng 劣liệt 。 勝thắng 境cảnh 隨tùy 喜hỷ 其kỳ 福phước 更cánh 多đa 。 言ngôn 權quyền 實thật 功công 德đức 者giả 。 即tức 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 故cố 經Kinh 云vân 此thử 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 也dã 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 實thật 也dã 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 甚thậm 深thâm 無vô 量lượng 。 實thật 也dã 其kỳ 智trí 慧tuệ 門môn 。 難nan 解giải 難nan 入nhập 。 權quyền 也dã 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 從tùng 實thật 開khai 權quyền 也dã 。 十thập 方phương 佛Phật 土độ 中trung 。 唯duy 有hữu 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 。 無vô 二nhị 亦diệc 無vô 三tam 。 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 會hội 權quyền 歸quy 實thật 也dã 。 世Thế 尊Tôn 法Pháp 久cửu 後hậu 。 要yếu 當đương 說thuyết 真chân 實thật 實thật 也dã 。 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 示thị 以dĩ 三tam 乘thừa 教giáo 權quyền 也dã 。 二nhị 十thập 八bát 品phẩm 三tam 周chu 之chi 文văn 。 但đãn 顯hiển 如Như 來Lai 權quyền 實thật 知tri 見kiến 。 昔tích 人nhân 云vân 此thử 華hoa 不bất 有hữu 則tắc 已dĩ 有hữu 則tắc 華hoa 實thật 雙song 含hàm 。 此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 則tắc 已dĩ 說thuyết 則tắc 權quyền 實thật 雙song 辨biện 。 明minh 知tri 法pháp 華hoa 不bất 出xuất 權quyền 實thật 功công 德đức 耳nhĩ 。 既ký 窮cùng 終chung 極cực 唱xướng 。 難nan 信tín 難nan 解giải 。 今kim 能năng 隨tùy 喜hỷ 故cố 德đức 難nan 量lương 。 最tối 初sơ 聞văn 人nhân 近cận 獲hoạch 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 遠viễn 則tắc 速tốc 成thành 佛Phật 果quả 故cố 云vân 其kỳ 福phước 更cánh 多đa 。 疏sớ/sơ 然nhiên 佛Phật 是thị 除trừ 罪tội 勝thắng 緣duyên 下hạ 。 第đệ 三tam 料liệu 揀giản 。 於ư 中trung 曲khúc 有hữu 三tam 門môn 。 一nhất 明minh 次thứ 第đệ 。 二nhị 然nhiên 禮lễ 等đẳng 五ngũ 果quả 下hạ 辨biện 果quả 報báo 。 三tam 約ước 教giáo 下hạ 約ước 教giáo 揀giản 定định 。 言ngôn 可khả 思tư 者giả 如như 前tiền 禮lễ 佛Phật 十thập 重trọng/trùng 。 初sơ 二nhị 非phi 儀nghi 令linh 其kỳ 知tri 非phi 故cố 辨biện 之chi 耳nhĩ 。 三tam 通thông 權quyền 小tiểu 。 四tứ 是thị 始thỉ 教giáo 順thuận 空không 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 是thị 終chung 教giáo 通thông 事sự 理lý 故cố 。 六lục 七thất 頓đốn 教giáo 但đãn 禮lễ 心tâm 佛Phật 無vô 禮lễ 禮lễ 故cố 。 八bát 通thông 終chung 教giáo 同đồng 教giáo 一Nhất 乘Thừa 故cố 。 後hậu 三tam 合hợp 成thành 圓viên 教giáo 。 八bát 是thị 能năng 禮lễ 一nhất 具cụ 一nhất 切thiết 故cố 。 九cửu 融dung 深thâm 淺thiển 事sự 隨tùy 理lý 融dung 事sự 事sự 無vô 礙ngại 故cố 。 而nhi 言ngôn 攝nhiếp 前tiền 六lục 者giả 二nhị 非phi 儀nghi 故cố 。 但đãn 禮lễ 心tâm 佛Phật 十thập 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 故cố 。 下hạ 經Kinh 云vân 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 悉tất 明minh 見kiến 不bất 思tư 議nghị 。 數số 無vô 量lượng 佛Phật 。 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 皆giai 如như 是thị 。 普phổ 禮lễ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 燈đăng 。 舉cử 身thân 次thứ 第đệ 恭cung 敬kính 禮lễ 如như 是thị 。 無vô 邊biên 諸chư 最tối 勝thắng 。 亦diệc 以dĩ 言ngôn 辭từ 普phổ 稱xưng 讚tán 窮cùng 盡tận 未vị 來lai 一nhất 切thiết 劫kiếp 。 一nhất 如Như 來Lai 所sở 供cúng 養dường 。 具cụ 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 等đẳng 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 又hựu 普phổ 賢hiền 行hành 云vân 。 於ư 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 圍vi 繞nhiễu 。 法Pháp 界Giới 塵trần 亦diệc 然nhiên 。 一nhất 一nhất 如Như 來Lai 所sở 。 一nhất 切thiết 剎sát 塵trần 禮lễ 等đẳng 。 若nhược 依y 此thử 禮lễ 一nhất 禮lễ 則tắc 無vô 有hữu 盡tận 功công 德đức 豈khởi 可khả 量lượng 哉tai 。 餘dư 之chi 七thất 門môn 可khả 以dĩ 思tư 準chuẩn 。 不bất 入nhập 斯tư 觀quán 。 徒đồ 自tự 疲bì 勞lao 。 疏sớ/sơ 又hựu 此thử 二nhị 段đoạn 之chi 中trung 具cụ 足túc 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 。 依y 佛Phật 地địa 經kinh 論luận 。 此thử 十thập 八bát 種chủng 華hoa 藏tạng 品phẩm 中trung 已dĩ 具cụ 列liệt 釋thích 。 今kim 經kinh 文văn 具cụ 。 疏sớ/sơ 但đãn 隨tùy 文văn 配phối 屬thuộc 難nạn/nan 則tắc 釋thích 之chi 。 今kim 鈔sao 重trọng/trùng 依y 彼bỉ 經kinh 論luận 牒điệp 經kinh 配phối 屬thuộc 。 論luận 云vân 經kinh 曰viết 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 住trụ 最Tối 勝Thắng 光Quang 曜Diệu 七Thất 寶Bảo 莊Trang 嚴Nghiêm 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 此thử 上thượng 顯hiển 色sắc 圓viên 滿mãn )# 。 無vô 量lượng 方phương 所sở 。 妙diệu 飾sức 間gian 列liệt 。 形hình 色sắc 圓viên 滿mãn 。 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 其kỳ 量lượng 難nan 測trắc 。 分phần/phân 量lượng 圓viên 滿mãn )# 。 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 所sở 行hành 之chi 處xứ 。 方phương 所sở 圓viên 滿mãn )# 。 勝thắng 出xuất 世thế 間gian 。 善thiện 根căn 所sở 起khởi 。 因nhân 圓viên 滿mãn 也dã )# 。 最tối 極cực 自tự 在tại 。 淨tịnh 識thức 為vi 相tướng 。 果quả 圓viên 滿mãn 也dã )# 。 如Như 來Lai 所sở 都đô 。 主chủ 圓viên 滿mãn )# 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 所sở 共cộng 雲vân 集tập (# 輔phụ 翼dực 圓viên 滿mãn )# 。 無vô 量lượng 天thiên 龍long 。 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 常thường 所sở 翼dực 從tùng 。 眷quyến 屬thuộc 圓viên 滿mãn 。 廣quảng 大đại 法Pháp 味vị 。 喜hỷ 樂lạc 所sở 持trì 。 住trụ 持trì 圓viên 滿mãn )# 。 作tác 諸chư 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 。 事sự 業nghiệp 圓viên 滿mãn )# 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 災tai 橫hoạnh 纏triền 垢cấu 。 攝nhiếp 益ích 圓viên 滿mãn )# 。 遠viễn 離ly 眾chúng 魔ma 。 無vô 畏úy 圓viên 滿mãn )# 。 過quá 諸chư 莊trang 嚴nghiêm 。 如Như 來Lai 莊trang 嚴nghiêm 。 之chi 所sở 依y 處xứ 。 依y 處xứ 圓viên 滿mãn 大đại 念niệm 慧tuệ 行hành 。 以dĩ 為vi 遊du 路lộ 。 即tức 路lộ 圓viên 滿mãn )# 。 大đại 止chỉ 妙diệu 觀quán 。 以dĩ 為vi 一Nhất 乘Thừa 乘thừa 圓viên 滿mãn 也dã )# 。 大đại 空không 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 為vi 所sở 入nhập 門môn 。 門môn 圓viên 滿mãn 也dã )# 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 眾chúng 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。 大đại 寶bảo 華hoa 王vương 眾chúng 所sở 建kiến 立lập 。 依y 持trì 圓viên 滿mãn 。 大đại 宮cung 殿điện 中trung 。 論luận 曰viết 此thử 顯hiển 如Như 來Lai 住trú 處xứ 圓viên 滿mãn 。 謂vị 佛Phật 淨tịnh 土độ 由do 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 淨tịnh 事sự 故cố 說thuyết 名danh 圓viên 滿mãn 。 次thứ 列liệt 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 竟cánh 。 下hạ 結kết 云vân 如như 是thị 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 即tức 此thử 圓viên 滿mãn 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 宮cung 殿điện 名danh 佛Phật 淨tịnh 土độ 。 佛Phật 住trụ 如như 是thị 大đại 宮cung 殿điện 中trung 。 說thuyết 此thử 契Khế 經Kinh 。 釋thích 曰viết 下hạ 隨tùy 疏sớ/sơ 釋thích 依y 今kim 經kinh 。 次thứ 釋thích 義nghĩa 即tức 彼bỉ 論luận 廣quảng 釋thích 之chi 文văn 。 疏sớ/sơ 今kim 初sơ 先tiên 舉cử 時thời 辨biện 處xứ 下hạ 。 於ư 此thử 總tổng 中trung 數số 多đa 者giả 。 佛Phật 所sở 莊trang 嚴nghiêm 廣quảng 大đại 剎sát 。 等đẳng 於ư 一nhất 切thiết 。 微vi 塵trần 數số 故cố 。 其kỳ 中trung 已dĩ 有hữu 圓viên 滿mãn 之chi 相tướng 。 如như 方phương 處xứ 間gian 列liệt 即tức 方phương 處xứ 圓viên 滿mãn 。 無vô 分phần/phân 量lượng 故cố 者giả 即tức 分phần/phân 量lượng 圓viên 滿mãn 。 淨tịnh 識thức 所sở 現hiện 者giả 唯duy 佛Phật 窮cùng 故cố 。 謂vị 賴lại 耶da 淨tịnh 識thức 現hiện 於ư 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 第đệ 七thất 淨tịnh 識thức 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 餘dư 五ngũ 淨tịnh 識thức 現hiện 變biến 化hóa 土thổ/độ 。 唯duy 佛Phật 窮cùng 者giả 八bát 識thức 轉chuyển 智trí 唯duy 佛Phật 窮cùng 故cố 。 登đăng 地địa 分phần/phân 見kiến 見kiến 他tha 受thọ 用dụng 故cố 。 雖tuy 含hàm 有hữu 別biệt 意ý 皆giai 是thị 總tổng 。 疏sớ/sơ 初sơ 辨biện 因nhân 滿mãn 下hạ 。 總tổng 明minh 。 初sơ 句cú 亦diệc 總tổng 下hạ 別biệt 。 別biệt 有hữu 五ngũ 句cú 亦diệc 總tổng 亦diệc 別biệt 即tức 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 行hành 所sở 流lưu 所sở 引dẫn 。 亦diệc 總tổng 下hạ 中trung 自tự 利lợi 行hành 業nghiệp 親thân 招chiêu 為vi 所sở 流lưu 。 利lợi 他tha 行hành 業nghiệp 與dữ 物vật 為vi 緣duyên 。 故cố 云vân 所sở 引dẫn 故cố 釋thích 云vân 隨tùy 業nghiệp 現hiện 故cố 此thử 業nghiệp 即tức 所sở 化hóa 者giả 業nghiệp 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 生sanh 。 之chi 業nghiệp 為vi 因nhân 。 親thân 感cảm 他tha 受thọ 用dụng 變biến 化hóa 之chi 土thổ/độ 。 如Như 來Lai 利lợi 他tha 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 隨tùy 他tha 眾chúng 生sanh 之chi 業nghiệp 成thành 。 故cố 云vân 引dẫn 也dã 泉tuyền 能năng 成thành 池trì 名danh 為vi 所sở 流lưu 。 鑿tạc 池trì 引dẫn 水thủy 水thủy 名danh 所sở 引dẫn 。 正chánh 同đồng 於ư 世thế 界giới 品phẩm 引dẫn 生sanh 公công 義nghĩa 行hành 。 致trí 淨tịnh 土độ 非phi 造tạo 之chi 也dã 。 造tạo 於ư 土thổ/độ 者giả 眾chúng 生sanh 類loại 矣hĩ 。 疏sớ/sơ 別biệt 則tắc 唯duy 約ước 受thọ 用dụng 土thổ/độ 下hạ 。 釋thích 上thượng 亦diệc 別biệt 之chi 言ngôn 。 於ư 中trung 三tam 初sơ 總tổng 明minh 。 二nhị 引dẫn 論luận 成thành 立lập 二nhị 因nhân 之chi 義nghĩa 。 三tam 示thị 二nhị 因nhân 之chi 體thể 。 今kim 初sơ 因nhân 緣duyên 親thân 生sanh 曰viết 流lưu 。 增tăng 上thượng 緣duyên 踈sơ 為vi 引dẫn 。 疏sớ/sơ 故cố 佛Phật 地địa 論luận 下hạ 。 第đệ 二nhị 引dẫn 論luận 成thành 立lập 二nhị 因nhân 之chi 義nghĩa 。 此thử 中trung 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 唯duy 立lập 因nhân 緣duyên 此thử 已dĩ 含hàm 二nhị 法pháp 。 一nhất 如Như 來Lai 淨tịnh 識thức 。 二nhị 無vô 漏lậu 善thiện 合hợp 二nhị 為vi 因nhân 。 亦diệc 同đồng 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 與dữ 阿a 賴lại 耶da 中trung 解giải 性tánh 。 合hợp 之chi 為vi 因nhân 也dã 。 然nhiên 引dẫn 論luận 猶do 略lược 。 若nhược 具cụ 應ưng 云vân 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 用dụng 出xuất 世thế 間gian 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 後hậu 得đắc 智trí 善thiện 根căn 為vi 因nhân 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 非phi 是thị 無vô 因nhân 。 非phi 大đại 自tự 在tại 等đẳng 而nhi 為vi 其kỳ 因nhân 。 乃nãi 至chí 云vân 此thử 用dụng 本bổn 來lai 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 種chủng 子tử 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 令linh 增tăng 廣quảng 。 為vi 此thử 淨tịnh 土độ 變biến 現hiện 生sanh 因nhân 。 此thử 佛Phật 淨tịnh 土độ 如Như 來Lai 識thức 中trung 。 無vô 漏lậu 善thiện 根căn 為vi 因nhân 而nhi 生sanh 。 則tắc 具cụ 修tu 生sanh 本bổn 有hữu 二nhị 法pháp 合hợp 為vi 因nhân 緣duyên 也dã 。 二nhị 云vân 有hữu 義nghĩa 但đãn 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 生sanh 下hạ 。 出xuất 所sở 以dĩ 云vân 以dĩ 外ngoại 法pháp 故cố 。 謂vị 以dĩ 識thức 生sanh 識thức 可khả 是thị 因nhân 緣duyên 。 外ngoại 生sanh 淨tịnh 土độ 那na 是thị 因nhân 緣duyên 。 外ngoại 土thổ/độ 即tức 為vi 增tăng 上thượng 果quả 故cố 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 三tam 云vân 有hữu 義nghĩa 亦diệc 是thị 因nhân 緣duyên 下hạ 。 雙song 立lập 。 非phi 謂vị 但đãn 取thủ 因nhân 緣duyên 亦diệc 取thủ 增tăng 上thượng 。 亦diệc 取thủ 因nhân 緣duyên 故cố 云vân 亦diệc 是thị 親thân 能năng 生sanh 故cố 出xuất 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 下hạ 反phản 難nạn/nan 。 成thành 立lập 一nhất 切thiết 外ngoại 法pháp 。 皆giai 因nhân 內nội 法pháp 熏huân 習tập 為vi 因nhân 。 明minh 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 云vân 不bất 爾nhĩ 應ưng 無vô 因nhân 緣duyên 。 無vô 則tắc 非phi 理lý 。 次thứ 云vân 外ngoại 法pháp 相tướng 望vọng 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 者giả 。 正chánh 成thành 上thượng 義nghĩa 將tương 第đệ 一nhất 師sư 義nghĩa 難nạn/nan 第đệ 二nhị 師sư 。 汝nhữ 已dĩ 外ngoại 法pháp 故cố 唯duy 增tăng 上thượng 緣duyên 外ngoại 法pháp 。 則tắc 不bất 得đắc 立lập 於ư 因nhân 緣duyên 。 今kim 謂vị 外ngoại 假giả 內nội 熏huân 明minh 有hữu 因nhân 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 內nội 熏huân 其kỳ 外ngoại 既ký 非phi 自tự 類loại 何hà 名danh 因nhân 緣duyên 。 境cảnh 全toàn 心tâm 變biến 即tức 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 離ly 心tâm 亦diệc 因nhân 緣duyên 矣hĩ 。 意ý 以dĩ 後hậu 義nghĩa 為vi 正chánh 。 四tứ 疏sớ/sơ 家gia 斷đoạn 取thủ 也dã 兼kiêm 顯hiển 是thị 通thông 二nhị 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 有hữu 云vân 感cảm 報báo 淨tịnh 土độ 以dĩ 四tứ 塵trần 種chủng 子tử 而nhi 為vi 正chánh 因nhân 下hạ 。 出xuất 二nhị 因nhân 體thể 。 四tứ 塵trần 種chủng 子tử 全toàn 在tại 識thức 中trung 。 即tức 八bát 識thức 中trung 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 也dã 。 言ngôn 或hoặc 以dĩ 自tự 利lợi 後hậu 得đắc 者giả 。 上thượng 言ngôn 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 則tắc 通thông 二nhị 利lợi 。 此thử 依y 唯duy 識thức 別biệt 義nghĩa 。 以dĩ 利lợi 他tha 後hậu 得đắc 為vi 他tha 受thọ 用dụng 變biến 化hóa 土thổ/độ 緣duyên 。 故cố 用dụng 自tự 利lợi 後hậu 得đắc 為vi 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 緣duyên 也dã 。 疏sớ/sơ 依y 此thử 經Kinh 宗tông 下hạ 。 正chánh 異dị 前tiền 文văn 唯duy 取thủ 自tự 利lợi 為vi 自tự 受thọ 用dụng 緣duyên 故cố 。 二nhị 利lợi 之chi 行hành 同đồng 取thủ 他tha 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 。 從tùng 以dĩ 皆giai 是thị 下hạ 。 出xuất 互hỗ 通thông 所sở 以dĩ 故cố 指chỉ 如như 世thế 界giới 品phẩm 。 問vấn 明minh 品phẩm 賢hiền 首thủ 章chương 中trung 亦diệc 以dĩ 明minh 矣hĩ 餘dư 可khả 思tư 準chuẩn 。 疏sớ/sơ 現hiện 作tác 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 者giả 。 即tức 佛Phật 地địa 論luận 文văn 。 但đãn 略lược 其kỳ 要yếu 。 具cụ 足túc 論luận 云vân 。 如như 其kỳ 淨tịnh 土độ 任nhậm 持trì 圓viên 滿mãn 。 作tác 何hà 事sự 業nghiệp (# 問vấn 也dã 作tác 諸chư 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 。 引dẫn 經kinh 文văn 總tổng 答đáp 也dã )# 謂vị 於ư 此thử 中trung 能năng 現hiện 作tác 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 。 或hoặc 生sanh 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 自tự 作tác 義nghĩa 利lợi 等đẳng 。 然nhiên 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 皆giai 初sơ 假giả 問vấn 生sanh 起khởi 次thứ 引dẫn 經kinh 答đáp 。 三tam 以dĩ 論luận 釋thích 又hựu 皆giai 約ước 宮cung 殿điện 上thượng 明minh 。 今kim 之chi 所sở 明minh 乃nãi 通thông 說thuyết 耳nhĩ 。 以dĩ 問vấn 易dị 知tri 故cố 並tịnh 不bất 出xuất 。 疏sớ/sơ 從tùng 初sơ 得đắc 佛Phật 下hạ 。 即tức 唯duy 識thức 論luận 文văn 。 然nhiên 論luận 云vân 相tương 續tục 變biến 為vi 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 今kim 無vô 變biến 字tự 乃nãi 是thị 義nghĩa 釋thích 謂vị 雖tuy 復phục 相tương 續tục 變biến 化hóa 。 不bất 同đồng 他tha 受thọ 用dụng 土thổ/độ 前tiền 後hậu 改cải 變biến 。 故cố 不bất 云vân 變biến 。 言ngôn 橫hoạnh/hoành 周chu 法Pháp 界Giới 云vân 無vô 際tế 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 論luận 前tiền 所sở 引dẫn 論luận 後hậu 云vân 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 佛Phật 地địa 經kinh 中trung 同đồng 佛Phật 地địa 論luận 。 又hựu 云vân 無vô 際tế 者giả 。 謂vị 無vô 長trường 短đoản 等đẳng 分phân 齊tề 相tương/tướng 難nan 測trắc 故cố 。 下hạ 說thuyết 他tha 受thọ 用dụng 並tịnh 如như 世thế 界giới 品phẩm 。 疏sớ/sơ 果quả 圓viên 滿mãn 下hạ 。 引dẫn 鏡kính 智trí 等đẳng 即tức 世thế 界giới 品phẩm 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 最tối 極cực 自tự 在tại 。 淨tịnh 識thức 為vi 相tướng 。 疏sớ/sơ 三tam 無vô 量lượng 下hạ 。 依y 持trì 圓viên 滿mãn 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 引dẫn 佛Phật 地địa 經kinh 。 二nhị 今kim 文văn 下hạ 釋thích 文văn 。 三tam 佛Phật 地địa 經kinh 唯duy 據cứ 下hạ 。 會hội 佛Phật 地địa 論luận 。 今kim 初sơ 然nhiên 彼bỉ 論luận 先tiên 問vấn 起khởi 云vân 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 門môn 既ký 圓viên 滿mãn 如như 餘dư 宮cung 殿điện 應ưng 有hữu 所sở 依y 故cố 。 次thứ 須tu 說thuyết 依y 持trì 圓viên 滿mãn (# 問vấn 起khởi 無vô 量lượng 功công 德đức 。 眾chúng 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。 大đại 寶bảo 華hoa 王vương 眾chúng 所sở 建kiến 立lập 。 舉cử 經kinh 答đáp 也dã )# 今kim 疏sớ/sơ 引dẫn 經Kinh 云vân 為vi 所sở 依y 持trì 者giả 。 以dĩ 先tiên 無vô 問vấn 後hậu 不bất 引dẫn 釋thích 。 故cố 但đãn 結kết 歸quy 名danh 耳nhĩ 。 後hậu 會hội 彼bỉ 論luận 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 出xuất 彼bỉ 論luận 意ý 。 以dĩ 論luận 廣quảng 釋thích 但đãn 約ước 華hoa 故cố 。 論luận 云vân 謂vị 如như 地địa 等đẳng 依y 風phong 輪luân 等đẳng 。 或hoặc 如như 世thế 間gian 宮cung 殿điện 依y 地địa 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 眾chúng 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。 大đại 寶bảo 紅hồng 蓮liên 華hoa 王vương 。 眾chúng 所sở 建kiến 立lập 。 即tức 紅hồng 蓮liên 華hoa 。 大đại 寶bảo 所sở 成thành 。 如như 是thị 大đại 寶bảo 無vô 量lượng 功công 德đức 。 眾chúng 善thiện 所sở 起khởi 。 於ư 眾chúng 寶bảo 中trung 。 勝thắng 故cố 名danh 大đại 。 寶bảo 此thử 紅hồng 蓮liên 華hoa 於ư 諸chư 華hoa 中trung 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 故cố 名danh 華hoa 王vương 或hoặc 此thử 寶bảo 華hoa 望vọng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 善thiện 根căn 。 所sở 起khởi 紅hồng 蓮liên 華hoa 最tối 勝thắng 故cố 名danh 為vi 大đại 佛Phật 法Pháp 。 王vương 是thị 佛Phật 最tối 勝thắng 善thiện 根căn 所sở 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 王vương 。 又hựu 此thử 寶bảo 華hoa 極cực 難nan 得đắc 故cố 名danh 為vi 大đại 寶bảo 華hoa 中trung 最tối 勝thắng 故cố 名danh 華hoa 王vương 。 又hựu 此thử 大đại 華hoa 非phi 一nhất 。 或hoặc 華hoa 蘂nhị 多đa 故cố 名danh 為vi 眾chúng 。 釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 唯duy 據cứ 事sự 也dã 。 以dĩ 將tương 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 屬thuộc 佛Phật 故cố 。 若nhược 將tương 無vô 量lượng 功công 德đức 通thông 理lý 。 則tắc 佛Phật 地địa 亦diệc 有hữu 佛Phật 力lực 任nhậm 持trì 故cố 。 疏sớ/sơ 云vân 功công 德đức 亦diệc 通thông 事sự 理lý 。 如Như 來Lai 所sở 都đô 。 全toàn 同đồng 佛Phật 地địa 經kinh 。 論luận 釋thích 曰viết 。 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 為vi 主chủ 非phi 餘dư 。 以dĩ 殊thù 勝thắng 故cố 唯duy 屬thuộc 世Thế 尊Tôn 。 或hoặc 唯duy 屬thuộc 世Thế 尊Tôn 住trụ 持trì 攝nhiếp 受thọ 非phi 餘dư 所sở 能năng 故cố 。 疏sớ/sơ 輔phụ 翼dực 圓viên 滿mãn 佛Phật 地Địa 論luận 云vân 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 主chủ 既ký 圓viên 滿mãn 應ưng 有hữu 輔phụ 翼dực 主chủ 。 必tất 攝nhiếp 受thọ 輔phụ 翼dực 故cố 輔phụ 翼dực 之chi 者giả 。 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 所sở 雲vân 集tập 。 論luận 云vân 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 有hữu 無vô 數số 大đại 菩Bồ 薩Tát 僧Tăng 所sở 共cộng 雲vân 集tập 。 諸chư 來lai 朝triêu 者giả 名danh 為vi 輔phụ 翼dực 。 既ký 有hữu 如như 是thị 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 僧Tăng 常thường 來lai 輔phụ 翼dực 。 故cố 無vô 怨oán 敵địch 能năng 為vi 違vi 害hại 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 其kỳ 眷quyến 屬thuộc 圓viên 滿mãn 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 無vô 量lượng 天thiên 龍long 。 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 常thường 行hành 翼dực 從tùng 。 今kim 文văn 無vô 此thử 故cố 以dĩ 諸chư 眾chúng 攝nhiếp 之chi 。 然nhiên 皆giai 菩Bồ 薩Tát 化hóa 作tác 示thị 淨tịnh 土độ 不bất 空không 。 即tức 彼bỉ 論luận 釋thích 妨phương 云vân 。 云vân 何hà 淨tịnh 土độ 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 所sở 行hành 之chi 處xứ 。 而nhi 有hữu 天thiên 等đẳng 。 以dĩ 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 天thiên 等đẳng 皆giai 是thị 三tam 界giới 攝nhiếp 故cố 。 答đáp 云vân 淨tịnh 識thức 如như 是thị 攝nhiếp 受thọ 變biến 現hiện 。 為vi 嚴nghiêm 淨tịnh 土độ 故cố 不bất 相tương 違vi (# 第đệ 一nhất 釋thích 也dã )# 或hoặc 為vi 成thành 熟thục 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 示thị 現hiện 如như 是thị 。 變biến 化hóa 種chủng 類loại 第đệ 二nhị 釋thích 也dã )# 即tức 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 云vân 。 是thị 諸chư 眾chúng 鳥điểu 。 皆giai 是thị 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 欲dục 令linh 法Pháp 音âm 宣tuyên 流lưu 。 變biến 化hóa 所sở 作tác 。 論luận 云vân 或hoặc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 化hóa 作tác 無vô 量lượng 。 天thiên 龍long 等đẳng 身thân 。 住trụ 淨tịnh 土độ 中trung 供cúng 養dường 佛Phật 故cố 。 第đệ 三tam 釋thích 也dã )# 或hoặc 自tự 化hóa 身thân 為vi 天thiên 龍long 等đẳng 。 翼dực 從tùng 如Như 來Lai 是thị 故cố 無vô 過quá 。 第đệ 四tứ 釋thích 也dã 四tứ 義nghĩa 皆giai 示thị 不bất 空không 爾nhĩ )# 疏sớ/sơ 初sơ 明minh 方phương 所sở 圓viên 滿mãn 。 此thử 即tức 標tiêu 名danh 。 論luận 云vân 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 分phần/phân 量lượng 圓viên 滿mãn 為vi 同đồng 三tam 界giới 。 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da (# 問vấn 也dã 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 所sở 行hành 之chi 處xứ 。 答đáp 也dã )# 論luận 釋thích 云vân 。 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 處xứ 所sở 方phương 域vực 。 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 所sở 行hành 之chi 處xứ 。 非phi 如như 三tam 界giới 自tự 地địa 法pháp 愛ái 。 執chấp 為vì 己kỷ 有hữu 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 縛phược 隨tùy 增tăng 是thị 彼bỉ 異dị 熟thục 及cập 增tăng 上thượng 果quả 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 非phi 三tam 界giới 愛ái 所sở 執chấp 受thọ 故cố 。 離ly 二nhị 縛phược 故cố 。 非phi 彼bỉ 異dị 熟thục 增tăng 上thượng 果quả 故cố 。 如như 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 超siêu 過quá 三tam 界giới 。 異dị 熟thục 果quả 地địa 。 乃nãi 至chí 云vân 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 為vi 三tam 界giới 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 。 為vi 各các 別biệt 耶da (# 問vấn 也dã )# 有hữu 義nghĩa 。 別biệt 有hữu 處xứ 說thuyết 在tại 淨tịnh 居cư 天thiên 。 亦diệc 有hữu 處xứ 說thuyết 在tại 西tây 方Phương 等Đẳng 。 有hữu 義nghĩa 。 同đồng 處xứ 淨tịnh 土độ 周chu 圓viên 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 遍biến 法Pháp 界Giới 故cố 。 如như 實thật 義nghĩa 者giả 。 實thật 受thọ 用dụng 土thổ/độ 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 離ly 三tam 界giới 處xứ 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 即tức 三tam 界giới 處xứ 。 若nhược 隨tùy 菩Bồ 薩Tát 所sở 宜nghi 現hiện 者giả 。 或hoặc 有hữu 在tại 色sắc 界giới 。 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 上thượng 。 或hoặc 在tại 西tây 方Phương 等Đẳng 處xứ 所sở 不bất 定định 。 釋thích 曰viết 。 今kim 疏sớ/sơ 直trực 用dụng 其kỳ 要yếu 兼kiêm 取thủ 如như 實thật 義nghĩa 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 以dĩ 三tam 三tam 昧muội 為vi 所sở 入nhập 門môn 者giả 。 即tức 義nghĩa 引dẫn 也dã 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 解giải 脫thoát 為vi 所sở 入nhập 門môn 故cố 。 疏sớ/sơ 以dĩ 經kinh 配phối 三tam 門môn 相tương/tướng 言ngôn 。 入nhập 不Bất 思Tư 議Nghị 三Tam 昧Muội 。 通thông 該cai 前tiền 後hậu 者giả 。 該cai 前tiền 明minh 空không 等đẳng 為vi 不bất 思tư 議nghị 三tam 昧muội 故cố 。 該cai 後hậu 以dĩ 三tam 昧muội 等đẳng 為vi 攝nhiếp 益ích 故cố 。 疏sớ/sơ 三tam 又hựu 此thử 淨tịnh 業nghiệp 下hạ 。 辨biện 攝nhiếp 益ích 相tương/tướng 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 災tai 橫hoạnh 纏triền 垢cấu 故cố 。 論luận 云vân 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 纏triền 垢cấu 。 如như 是thị 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 為vi 諸chư 纏triền 垢cấu 。 如như 是thị 即tức 名danh 。 諸chư 災tai 橫hoạnh 因nhân 。 煩phiền 惱não 纏triền 垢cấu 。 此thử 中trung 無vô 故cố 。 所sở 作tác 災tai 橫hoạnh 此thử 中trung 亦diệc 無vô 。 釋thích 曰viết 。 離ly 此thử 煩phiền 惱não 等đẳng 即tức 名danh 攝nhiếp 益ích 。 又hựu 現hiện 證chứng 得đắc 解giải 脫thoát 。 無vô 煩phiền 惱não 災tai 橫hoạnh 纏triền 垢cấu 。 殊thù 勝thắng 福phước 智trí 故cố 名danh 攝nhiếp 益ích 。 故cố 疏sớ/sơ 指chỉ 上thượng 淨tịnh 業nghiệp 名danh 為vi 攝nhiếp 益ích 。 疏sớ/sơ 一nhất 者giả 形hình 相tướng 即tức 形hình 色sắc 圓viên 滿mãn 者giả 。 彼bỉ 論luận 雙song 問vấn 云vân 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 顯hiển 色sắc 圓viên 滿mãn 形hình 色sắc 云vân 何hà 。 引dẫn 經kinh 答đáp 形hình 色sắc 云vân 無vô 量lượng 方phương 所sở 。 妙diệu 飾sức 間gian 列liệt 。 論luận 釋thích 云vân 。 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 無vô 量lượng 妙diệu 飾sức 方phương 所sở 間gian 列liệt 。 言ngôn 無vô 量lượng 者giả 。 或hoặc 殿điện 無vô 量lượng 。 或hoặc 處xứ 無vô 量lượng 。 妙diệu 慧tuệ 為vi 光quang 。 安an 布bố 為vi 飾sức 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 妙diệu 飾sức 間gian 列liệt 。 釋thích 曰viết 。 無vô 量lượng 相tướng 貌mạo 間gian 列liệt 即tức 形hình 色sắc 也dã 。 疏sớ/sơ 二nhị 無vô 量lượng 光quang 色sắc 。 即tức 顯hiển 色sắc 者giả 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 最tối 勝thắng 光quang 曜diệu 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。 無vô 邊biên 世thế 間gian 。 論luận 釋thích 云vân 。 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 用dụng 最tối 勝thắng 光quang 曜diệu 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 或hoặc 寶bảo 嚴nghiêm 故cố 最tối 勝thắng 光quang 曜diệu 於ư 此thử 所sở 。 重trọng/trùng 且thả 言ngôn 七thất 寶bảo 其kỳ 實thật 淨tịnh 土độ 無vô 量lượng 妙diệu 寶bảo 。 綺ỷ 飾sức 莊trang 嚴nghiêm 非phi 世thế 所sở 識thức 故cố 。 此thử 經Kinh 云vân 無vô 量lượng 光quang 色sắc 。 又hựu 論luận 釋thích 放phóng 大đại 光quang 明minh 等đẳng 云vân 。 謂vị 大đại 宮cung 殿điện 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 或hoặc 大đại 宮cung 殿điện 其kỳ 體thể 周chu 遍biến 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 故cố 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 經kinh 有hữu 其kỳ 二nhị 句cú 。 今kim 經Kinh 云vân 無vô 量lượng 光quang 色sắc 。 則tắc 已dĩ 攝nhiếp 二nhị 。 無vô 量lượng 光quang 者giả 是thị 彼bỉ 放phóng 無vô 邊biên 光quang 句cú 。 無vô 量lượng 色sắc 者giả 即tức 初sơ 最tối 勝thắng 光quang 曜diệu 等đẳng 。 疏sớ/sơ 住trú 處xứ 圓viên 滿mãn 彼bỉ 經Kinh 云vân 過quá 諸chư 莊trang 嚴nghiêm 。 如Như 來Lai 莊trang 嚴nghiêm 。 之chi 所sở 依y 處xứ 。 論luận 釋thích 云vân 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 佛Phật 所sở 住trú 處xứ 。 勝thắng 過quá 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 及cập 餘dư 莊trang 嚴nghiêm 住trú 處xứ 。 唯duy 是thị 如Như 來Lai 妙diệu 飾sức 莊trang 嚴nghiêm 為vi 所sở 住trú 處xứ 。 由do 勝thắng 彼bỉ 一nhất 切thiết 莊trang 嚴nghiêm 住trú 處xứ 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 住trú 處xứ 圓viên 滿mãn 。 疏sớ/sơ 中trung 以dĩ 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 即tức 彼bỉ 論luận 文văn 。 經kinh 顯hiển 處xứ 嚴nghiêm 在tại 文văn 極cực 顯hiển 。 疏sớ/sơ 亦diệc 可khả 并tinh 前tiền 總tổng 標tiêu 通thông 結kết 上thượng 來lai 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 等đẳng 者giả 。 上thượng 來lai 過quá 去khứ 有hữu 二nhị 。 未vị 來lai 有hữu 九cửu 。 現hiện 在tại 有hữu 三tam 。 但đãn 有hữu 十thập 四tứ 下hạ 人nhân 寶bảo 中trung 有hữu 五ngũ 。 事sự 業nghiệp 分phần/phân 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 遂toại 即tức 重trọng/trùng 出xuất 。 除trừ 餘dư 重trọng/trùng 出xuất 十thập 八bát 云vân 何hà 攝nhiếp 耶da 。 今kim 總tổng 標tiêu 文văn 為vi 主chủ 圓viên 滿mãn 。 以dĩ 言ngôn 佛Phật 土độ 故cố 。 別biệt 中trung 二nhị 十thập 九cửu 句cú 有hữu 十thập 七thất 圓viên 滿mãn 。 一nhất 莊trang 嚴nghiêm 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 。 為vi 因nhân 圓viên 滿mãn 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 超siêu 出xuất 世thế 間gian 。 善thiện 根căn 所sở 生sanh 。 今kim 以dĩ 清thanh 淨tịnh 故cố 為vi 出xuất 世thế 。 以dĩ 其kỳ 莊trang 嚴nghiêm 為vi 所sở 起khởi 嚴nghiêm 。 萬vạn 善thiện 嚴nghiêm 故cố 。 三tam 四tứ 事sự 業nghiệp 平bình 等đẳng 妙diệu 好hảo 故cố 。 五ngũ 即tức 是thị 路lộ 大đại 念niệm 慧tuệ 行hành 。 為vi 威uy 德đức 故cố 。 六lục 七thất 住trú 處xứ 廣quảng 大đại 安an 樂lạc 。 八bát 即tức 輔phụ 翼dực 叵phả 壞hoại 。 九cửu 眷quyến 屬thuộc 無vô 盡tận 。 十thập 分phần/phân 量lượng 無vô 量lượng 。 十thập 一nhất 依y 持trì 不bất 動động 。 十thập 二nhị 無vô 畏úy 名danh 同đồng 。 十thập 三tam 顯hiển 色sắc 光quang 明minh 。 十thập 四tứ 無vô 違vi 。 十thập 五ngũ 可khả 愛ái 皆giai 攝nhiếp 益ích 圓viên 滿mãn 。 無vô 煩phiền 惱não 災tai 橫hoạnh 之chi 違vi 故cố 可khả 愛ái 也dã 。 十thập 六lục 照chiếu 明minh 。 十thập 七thất 嚴nghiêm 好hảo/hiếu 皆giai 果quả 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 為vi 其kỳ 相tương/tướng 故cố 。 十thập 八bát 精tinh 麗lệ 。 十thập 九cửu 妙diệu 巧xảo 。 二nhị 十thập 第đệ 一nhất 皆giai 依y 持trì 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 眾chúng 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。 大đại 寶bảo 華hoa 王vương 眾chúng 所sở 建kiến 立lập 故cố 。 二nhị 十thập 一nhất 二nhị 三tam 四tứ 皆giai 門môn 圓viên 滿mãn 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 為vi 最tối 勝thắng 等đẳng 故cố 。 二nhị 十thập 五ngũ 六lục 皆giai 乘thừa 大đại 止chỉ 妙diệu 觀quán 。 為vi 無vô 上thượng 等đẳng 故cố 。 二nhị 十thập 七thất 無vô 等đẳng 。 二nhị 十thập 八bát 無vô 比tỉ 。 二nhị 十thập 九cửu 無vô 譬thí 喻dụ 皆giai 方phương 所sở 。 以dĩ 遍biến 法Pháp 界Giới 性tánh 不bất 並tịnh 真chân 無vô 比tỉ 對đối 故cố 。 經kinh 旨chỉ 多đa 含hàm 略lược 為vi 此thử 配phối 未vị 必tất 要yếu 爾nhĩ 。 故cố 疏sớ/sơ 略lược 示thị 令linh 如như 理lý 思tư 。 疏sớ/sơ 大đại 念niệm 慧tuệ 行hành 。 為vi 所sở 遊du 路lộ 。 即tức 佛Phật 地địa 經kinh 文văn 。 言ngôn 路lộ 即tức 道đạo 之chi 異dị 名danh 者giả 。 是thị 彼bỉ 論luận 釋thích 。 彼bỉ 論luận 具cụ 云vân 。 謂vị 此thử 中trung 大đại 念niệm 大đại 慧tuệ 及cập 以dĩ 大đại 行hành 。 為vi 所sở 遊du 履lý 故cố 名danh 遊du 路lộ 。 是thị 道đạo 異dị 名danh 。 聞văn 所sở 成thành 慧tuệ 。 名danh 為vi 大đại 念niệm 。 聞văn 已dĩ 記ký 持trì 無vô 離ly 義nghĩa 故cố 。 思tư 所sở 成thành 慧tuệ 。 名danh 為vi 大đại 慧tuệ 。 依y 理lý 審thẩm 思tư 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 名danh 為vi 大đại 行hành 。 由do 修tu 習tập 力lực 緣duyên 真chân 理lý 故cố 。 大đại 者giả 念niệm 等đẳng 緣duyên 大Đại 乘Thừa 法Pháp 而nhi 生sanh 起khởi 故cố 。 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 故cố 履lý 三tam 妙diệu 慧tuệ 。 淨tịnh 土độ 往vãng 還hoàn 故cố 名danh 遊du 路lộ 。 此thử 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 因nhân 三tam 妙diệu 慧tuệ 得đắc 入nhập 淨tịnh 土độ 故cố 名danh 遊du 路lộ 。 疏sớ/sơ 七thất 念niệm 等đẳng 者giả 。 尋tầm 常thường 六lục 念niệm 加gia 念niệm 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 上thượng 辨biện 佛Phật 業nghiệp 者giả 。 佛Phật 地địa 經kinh 但đãn 云vân 作tác 諸chư 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 。 論luận 先tiên 問vấn 云vân 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 任nhậm 持trì 圓viên 滿mãn 作tác 何hà 事sự 業nghiệp 。 即tức 引dẫn 向hướng 經kinh 論luận 云vân 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 即tức 能năng 現hiện 作tác 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 。 或hoặc 令linh 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 自tự 作tác 一nhất 切thiết 義nghĩa 利lợi 等đẳng 。 今kim 經kinh 上thượng 明minh 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 中trung 成thành 道Đạo 。 故cố 是thị 佛Phật 業nghiệp 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 常thường 作tác 佛Phật 事sự 。 故cố 是thị 菩Bồ 薩Tát 業nghiệp 。 疏sớ/sơ 大đại 止chỉ 妙diệu 觀quán 。 為vi 所sở 乘thừa 故cố 者giả 。 即tức 佛Phật 地địa 經kinh 文văn 。 論luận 釋thích 云vân 。 止chỉ 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 。 觀quán 謂vị 般Bát 若Nhã 。 大đại 義nghĩa 如như 前tiền 大đại 念niệm 中trung 緣duyên 大Đại 乘Thừa 。 故cố 此thử 二nhị 等đẳng 運vận 故cố 名danh 乘thừa 。 乘thừa 止chỉ 與dữ 觀quán 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 行hành 前tiền 道đạo 路lộ 。 疏sớ/sơ 無vô 畏úy 圓viên 滿mãn 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 遠viễn 離ly 眾chúng 魔ma 。 論luận 云vân 謂vị 以dĩ 此thử 中trung 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 蘊uẩn 死tử 及cập 以dĩ 天thiên 魔ma 。 或hoặc 令linh 他tha 人nhân 遠viễn 離ly 四tứ 魔ma 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 是thị 怖bố 畏úy 因nhân 。 由do 是thị 能năng 生sanh 。 諸chư 怖bố 畏úy 故cố 。 此thử 中trung 無vô 彼bỉ 故cố 名danh 無vô 畏úy 。 疏sớ/sơ 即tức 任nhậm 持trì 圓viên 滿mãn 者giả 。 彼bỉ 經kinh 文văn 云vân 。 廣quảng 大đại 法Pháp 味vị 。 喜hỷ 樂lạc 所sở 持trì 。 疏sớ/sơ 即tức 論luận 釋thích 也dã 。 此thử 文văn 猶do 略lược 。 具cụ 云vân 謂vị 於ư 此thử 中trung 大Đại 乘Thừa 法Pháp 味vị 。 喜hỷ 樂lạc 所sở 持trì 。 食thực 能năng 令linh 住trụ 住trụ 是thị 持trì 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 云vân 此thử 淨tịnh 土độ 中trung 諸chư 佛Phật 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 之chi 智trí 能năng 說thuyết 能năng 持trì 受thọ 大Đại 乘Thừa 法Pháp 味vị 。 生sanh 大đại 喜hỷ 樂lạc 。 又hựu 正chánh 體thể 智trí 受thọ 真Chân 如Như 味vị 。 生sanh 大đại 喜hỷ 樂lạc 。 能năng 任nhậm 持trì 身thân 命mạng 不bất 斷đoạn 壞hoại 故cố 。 長trưởng 養dưỡng 善thiện 法Pháp 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 在tại 文văn 可khả 知tri 。 疏sớ/sơ 亦diệc 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 以dĩ 大đại 止chỉ 妙diệu 觀quán 。 為vi 熏huân 修tu 故cố 。 疏sớ/sơ 此thử 之chi 二nhị 段đoạn 反phản 覆phúc 相tương/tướng 成thành 者giả 。 由do 見kiến 實thật 故cố 離ly 妄vọng 。 如như 見kiến 杌ngột 則tắc 不bất 見kiến 鬼quỷ 。 由do 離ly 妄vọng 故cố 見kiến 實thật 。 若nhược 無vô 鬼quỷ 見kiến 是thị 見kiến 木mộc 故cố 。 疏sớ/sơ 思tư 所sở 起khởi 者giả 。 謂vị 身thân 語ngữ 業nghiệp 者giả 。 俱câu 舍xá 云vân 世thế 別biệt 由do 業nghiệp 生sanh 思tư 及cập 思tư 所sở 作tác 。 思tư 即tức 是thị 意ý 業nghiệp 所sở 作tác 。 謂vị 身thân 語ngữ 故cố 九cửu 地địa 廣quảng 明minh 。 疏sớ/sơ 以dĩ 即tức 空không 故cố 下hạ 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 釋thích 不bất 壞hoại 因nhân 果quả 。 初sơ 同đồng 淨tịnh 名danh 色sắc 即tức 是thị 空không 。 非phi 色sắc 滅diệt 空không 故cố 。 此thử 約ước 空không 觀quán 。 二nhị 不bất 礙ngại 存tồn 故cố 即tức 假giả 觀quán 。 三tam 不bất 壞hoại 假giả 名danh 說thuyết 實thật 相tướng 故cố 。 二nhị 義nghĩa 雙song 照chiếu 為vi 中trung 道đạo 觀quán 。 疏sớ/sơ 俱câu 空không 叵phả 得đắc 。 即tức 上thượng 云vân 有hữu 諍tranh 說thuyết 生sanh 死tử 。 無vô 諍tranh 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 二nhị 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 約ước 性tánh 空không 下hạ 約ước 顯hiển 實thật 。 疏sớ/sơ 故cố 楞lăng 伽già 云vân 遠viễn 離ly 覺giác 所sở 覺giác 前tiền 已dĩ 引dẫn 竟cánh 。 疏sớ/sơ 文Văn 殊Thù 問vấn 云vân 下hạ 。 亦diệc 前tiền 已dĩ 引dẫn 。 影ảnh 公công 即tức 中trung 論luận 疏sớ/sơ 。 疏sớ/sơ 一nhất 無vô 眾chúng 生sanh 離ly 眾chúng 生sanh 垢cấu 故cố 者giả 。 多đa 同đồng 淨tịnh 名danh 即tức 目Mục 連Liên 章chương 中trung 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 夫phu 說thuyết 法Pháp 者giả 。 當đương 如như 法Pháp 說thuyết 法pháp 。 無vô 眾chúng 生sanh 離ly 眾chúng 生sanh 垢cấu 故cố 。 法pháp 無vô 有hữu 我ngã 。 離ly 我ngã 垢cấu 故cố 。 法pháp 無vô 壽thọ 命mạng 。 離ly 生sanh 死tử 故cố 。 法pháp 無vô 有hữu 人nhân 。 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 故cố 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 四tứ 句cú 我ngã 空không 故cố 故cố 疏sớ/sơ 取thủ 之chi 。 此thử 四tứ 即tức 金kim 剛cang 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 者giả 。 今kim 經kinh 辨biện 次thứ 不bất 同đồng 二nhị 經kinh 。 皆giai 明minh 無vô 定định 前tiền 後hậu 也dã 。 名danh 亦diệc 小tiểu 異dị 。 以dĩ 作tác 者giả 當đương 我ngã 。 以dĩ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 當đương 人nhân 。 若nhược 釋thích 義nghĩa 者giả 人nhân 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 十thập 行hành 已dĩ 具cụ 。 空không 之chi 所sở 以dĩ 亦diệc 如như 前tiền 辨biện 。 今kim 取thủ 彼bỉ 經kinh 意ý 案án 今kim 文văn 釋thích 。 一nhất 法pháp 無vô 眾chúng 生sanh 者giả 。 已dĩ 無vô 眾chúng 生sanh 為vi 法pháp 故cố 。 遠viễn 公công 云vân 正chánh 明minh 理lý 無vô 其kỳ 所sở 無vô 有hữu 三tam 。 一nhất 無vô 橫hoạnh/hoành 計kế 神thần 我ngã 。 二nhị 於ư 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 無vô 有hữu 定định 性tánh 。 三tam 無vô 假giả 名danh 。 眾chúng 生sanh 之chi 相tướng 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 相tương/tướng 有hữu 理lý 無vô 餘dư 門môn 類loại 爾nhĩ 。 離ly 眾chúng 生sanh 垢cấu 者giả 。 破phá 情tình 顯hiển 理lý 取thủ 我ngã 之chi 心tâm 名danh 眾chúng 生sanh 垢cấu 。 生sanh 公công 亦diệc 云vân 。 若nhược 得đắc 見kiến 理lý 垢cấu 情tình 必tất 盡tận 。 以dĩ 離ly 垢cấu 驗nghiệm 之chi 知tri 無vô 眾chúng 生sanh 也dã 。 二nhị 法pháp 無vô 壽thọ 命mạng 。 正chánh 明minh 理lý 無vô 。 離ly 生sanh 死tử 故cố 。 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。 無vô 壽thọ 命mạng 謂vị 色sắc 心tâm 連liên 持trì 。 從tùng 生sanh 至chí 死tử 。 本bổn 無vô 生sanh 死tử 何hà 有hữu 壽thọ 命mạng 。 又hựu 壽thọ 命mạng 為vi 生sanh 死tử 之chi 果quả 。 若nhược 有hữu 實thật 者giả 不bất 合hợp 得đắc 離ly 。 今kim 有hữu 永vĩnh 離ly 之chi 人nhân 明minh 本bổn 無vô 矣hĩ 。 三tam 無vô 有hữu 我ngã 者giả 。 理lý 本bổn 無vô 也dã 離ly 我ngã 垢cấu 故cố 。 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 一nhất 同đồng 初sơ 句cú 。 四tứ 數số 取thủ 趣thú 淨tịnh 名danh 為vi 人nhân 。 智trí 論luận 云vân 能năng 造tạo 善thiện 惡ác 行hành 人nhân 法pháp 故cố 。 取thủ 於ư 諸chư 趣thú 三tam 際tế 輪luân 迴hồi 。 本bổn 無vô 數số 取thủ 者giả 何hà 有hữu 前tiền 後hậu 際tế 耶da 。 又hựu 若nhược 定định 有hữu 者giả 不bất 應ưng 聖thánh 人nhân 斷đoạn 前tiền 後hậu 際tế 。 今kim 聖thánh 有hữu 斷đoạn 明minh 無vô 有hữu 人nhân 能năng 數số 取thủ 也dã 。 疏sớ/sơ 螺loa 髻kế 亦diệc 是thị 淨tịnh 名danh 前tiền 已dĩ 引dẫn 竟cánh 餘dư 即tức 可khả 知tri 。 第đệ 六lục 迴hồi 向hướng 。 疏sớ/sơ 今kim 初sơ 牒điệp 名danh 。 徵trưng 起khởi 中trung 六lục 。 一nhất 總tổng 釋thích 名danh 。 二nhị 本bổn 分phần/phân 下hạ 會hội 前tiền 文văn 。 三tam 本bổn 業nghiệp 下hạ 會hội 他tha 經kinh 。 四tứ 此thử 約ước 下hạ 別biệt 顯hiển 得đắc 名danh 。 五ngũ 亦diệc 可khả 名danh 為vi 下hạ 會hội 六lục 釋thích 。 六lục 即tức 。 以dĩ 無vô 礙ngại 下hạ 出xuất 體thể 性tánh 。 疏sớ/sơ 千thiên 乘thừa 之chi 國quốc 者giả 古cổ 以dĩ 一nhất 城thành 出xuất 革cách 車xa 一Nhất 乘Thừa 。 千thiên 乘thừa 之chi 國quốc 其kỳ 地địa 千thiên 城thành 也dã 。 乘thừa 即tức 車xa 乘thừa 謂vị 以dĩ 皮bì 裏lý 車xa 革cách 即tức 皮bì 也dã 。 生sanh 曰viết 革cách 。 熟thục 曰viết 韋vi 。 每mỗi 乘thừa 管quản 卒thốt 七thất 十thập 二nhị 人nhân 。 疏sớ/sơ 則tắc 一nhất 洲châu 已dĩ 去khứ 者giả 。 輪Luân 王Vương 有hữu 四tứ 。 鐵thiết 輪luân 即tức 王vương 一nhất 州châu 故cố 。 疏sớ/sơ 二nhị 等đẳng 教giáo 十Thập 善Thiện 者giả 。 夫phu 輪Luân 王Vương 以dĩ 十Thập 善Thiện 化hóa 世thế 故cố 。 疏sớ/sơ 具cụ 八bát 異dị 熟thục 是thị 增tăng 上thượng 生sanh 者giả 。 即tức 瑜du 伽già 論luận 三tam 十thập 六lục 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 已dĩ 辨biện 。 疏sớ/sơ 別biệt 中trung 若nhược 望vọng 迴hồi 向hướng 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 舉cử 其kỳ 都đô 數số 。 二nhị 於ư 中trung 前tiền 二nhị 十thập 七thất 下hạ 。 以dĩ 內nội 外ngoại 料liệu 揀giản 即tức 一nhất 切thiết 施thí 中trung 二nhị 門môn 明minh 義nghĩa 。 三tam 又hựu 前tiền 二nhị 十thập 七thất 下hạ 。 以dĩ 四Tứ 等Đẳng 料liệu 揀giản 喜hỷ 捨xả 二nhị 行hành 在tại 下hạ 總tổng 句cú 中trung 。 四tứ 又hựu 代đại 命mạng 救cứu 殘tàn 害hại 男nam 刑hình 下hạ 。 以dĩ 三tam 施thí 料liệu 揀giản 。 即tức 一nhất 切thiết 施thí 也dã 。 疏sớ/sơ 所sở 謂vị 下hạ 。 別biệt 顯hiển 中trung 三tam 。 一nhất 彰chương 所sở 攝nhiếp 之chi 法pháp 。 二nhị 言ngôn 善thiện 攝nhiếp 下hạ 總tổng 釋thích 善thiện 攝nhiếp 。 三tam 謂vị 捨xả 住trụ 著trước 下hạ 。 釋thích 隨tùy 順thuận 善thiện 根căn 。 略lược 舉cử 六Lục 度Độ 總tổng 結kết 萬vạn 行hạnh 。 疏sớ/sơ 第đệ 二nhị 依y 標tiêu 廣quảng 顯hiển 於ư 中trung 四tứ 。 一nhất 總tổng 相tương/tướng 辨biện 異dị 。 二nhị 然nhiên 其kỳ 都đô 門môn 下hạ 。 正chánh 出xuất 八bát 十thập 六lục 十thập 所sở 以dĩ 。 以dĩ 開khai 合hợp 有hữu 無vô 故cố 。 三tam 昔tích 光quang 統thống 下hạ 。 辨biện 成thành 法Pháp 門môn 。 四tứ 此thử 上thượng 且thả 約ước 下hạ 。 總tổng 結kết 無vô 量lượng 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 引dẫn 文văn 成thành 多đa 。 次thứ 實thật 則tắc 下hạ 。 出xuất 其kỳ 本bổn 意ý 以dĩ 皆giai 成thành 事sự 事sự 無vô 礙ngại 重trùng 重trùng 之chi 行hành 。 後hậu 故cố 知tri 六lục 十thập 下hạ 。 結kết 示thị 文văn 旨chỉ 。 疏sớ/sơ 然nhiên 阿a 含hàm 唯duy 識thức 食thực 總tổng 有hữu 四tứ 者giả 。 唯duy 識thức 第đệ 四tứ 云vân 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 段đoạn 食thực (# 即tức 分phân 段đoạn 義nghĩa )# 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 能năng 為vi 食thực 事sự (# 但đãn 觸xúc 所sở 得đắc )# 由do 此thử 色sắc 處xứ 非phi 段đoạn 食thực 攝nhiếp 。 以dĩ 變biến 壞hoại 時thời 色sắc 無vô 用dụng 故cố (# 戀luyến 壞hoại 不bất 益ích 眼nhãn 根căn 故cố 又hựu 色sắc 麁thô 著trước 與dữ 眼nhãn 相tương 離ly 方phương 能năng 有hữu 用dụng 不bất 與dữ 眼nhãn 合hợp 故cố 非phi 是thị 食thực 也dã 問vấn 此thử 三tam 為vi 食thực 為vi 對đối 自tự 根căn 亦diệc 對đối 餘dư 根căn 答đáp 先tiên 資tư 身thân 根căn 為vi 資tư 養dưỡng 也dã 後hậu 資tư 餘dư 根căn 發phát 識thức 明minh 利lợi )# 二nhị 觸xúc 食thực 觸xúc 境cảnh 為vi 相tương/tướng (# 即tức 心tâm 所sở 觸xúc 為vi 此thử 餘dư 體thể )# 。 謂vị 有hữu 漏lậu 觸xúc 纔tài 取thủ 境cảnh 時thời 。 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 等đẳng 能năng 為vi 食thực 事sự (# 此thử 正chánh 顯hiển 也dã )# 。 此thử 觸xúc 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 七thất 八bát 觸xúc 境cảnh 細tế 故cố 不bất 攝nhiếp 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 故cố )# 。 屬thuộc 六lục 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 觸xúc 麁thô 顯hiển 境cảnh 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 。 及cập 順thuận 益ích 捨xả 資tư 養dưỡng 勝thắng 故cố 。 三tam 思tư 食thực 。 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng (# 唯duy 取thủ 與dữ 欲dục 俱câu 思tư )# 謂vị 有hữu 漏lậu 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 希hy 可khả 愛ái 境cảnh 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 思tư 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 屬thuộc 意ý 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 意ý 識thức 於ư 境cảnh 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。 四tứ 者giả 識thức 食thực 。 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 漏lậu 識thức 由do 段đoạn 觸xúc 思tư 勢thế 力lực 增tăng 長trưởng 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 識thức 雖tuy 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 。 而nhi 第đệ 八bát 識thức 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 執chấp 持trì 勝thắng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 食thực 勢thế 增tăng 長trưởng 。 此thử 識thức 亦diệc 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 由do 是thị 集tập 論luận 說thuyết 彼bỉ 四tứ 食thực 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 。 釋thích 曰viết 。 段đoạn 食thực 是thị 色sắc 。 觸xúc 思tư 是thị 行hành 。 識thức 食thực 如như 名danh 。 段đoạn 是thị 香hương 味vị 觸xúc 三tam 處xứ 。 思tư 是thị 法pháp 處xứ 。 識thức 是thị 意ý 處xứ 。 段đoạn 攝nhiếp 三tam 界giới 。 觸xúc 思tư 法Pháp 界Giới 。 識thức 七thất 心tâm 界giới 。 論luận 此thử 四tứ 能năng 持trì 有hữu 情tình 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 故cố 名danh 為vi 食thực 。 餘dư 如như 彼bỉ 論luận 。 而nhi 列liệt 段đoạn 食thực 居cư 其kỳ 後hậu 者giả 。 前tiền 三tam 有hữu 漏lậu 通thông 於ư 三tam 界giới 。 段đoạn 唯duy 欲dục 界giới 故cố 。 又hựu 順thuận 經kinh 翻phiên 最tối 在tại 後hậu 故cố 。 疏sớ/sơ 說thuyết 出xuất 世thế 食thực 有hữu 其kỳ 五ngũ 種chủng 者giả 。 然nhiên 上thượng 云vân 阿a 含hàm 即tức 雜tạp 阿a 含hàm 。 連liên 說thuyết 九cửu 食thực 前tiền 四tứ 世thế 間gian 後hậu 五ngũ 出xuất 世thế 。 一nhất 禪thiền 悅duyệt 食thực 者giả 。 禪thiền 定định 資tư 神thần 輕khinh 安an 適thích 悅duyệt 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 然nhiên 其kỳ 五ngũ 食thực 既ký 云vân 出xuất 世thế 通thông 資tư 法Pháp 身thân 。 二nhị 願nguyện 力lực 。 任nhậm 持trì 出xuất 世thế 之chi 法Pháp 。 法Pháp 身thân 增tăng 長trưởng 即tức 為vi 食thực 義nghĩa 。 三tam 念niệm 力lực 。 明minh 記ký 聖thánh 道Đạo 現hiện 前tiền 故cố 。 四tứ 解giải 脫thoát 。 除trừ 障chướng 居cư 然nhiên 資tư 益ích 。 五ngũ 法Pháp 喜hỷ 。 內nội 充sung 攝nhiếp 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 疏sớ/sơ 下hạ 翻phiên 方phương 出xuất 食thực 義nghĩa 。 一nhất 翻phiên 前tiền 思tư 成thành 第đệ 三tam 念niệm 。 以dĩ 經Kinh 云vân 智trí 慧tuệ 釋thích 成thành 於ư 念niệm 。 念niệm 慧tuệ 隣lân 故cố 出xuất 其kỳ 所sở 以dĩ 。 亦diệc 如như 四tứ 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。 故cố 隣lân 近cận 名danh 念niệm 。 二nhị 翻phiên 觸xúc 成thành 第đệ 五ngũ 兼kiêm 於ư 第đệ 四tứ 。 三tam 翻phiên 識thức 成thành 第đệ 一nhất 。 四tứ 翻phiên 段đoạn 成thành 第đệ 二nhị 願nguyện 食thực 言ngôn 摶đoàn 者giả 尚thượng 依y 古cổ 譯dịch 。 今kim 以dĩ 飲ẩm 水thủy 等đẳng 亦diệc 是thị 段đoạn 食thực 不bất 可khả 摶đoàn 握ác 。 故cố 譯dịch 為vi 段đoạn 。 形hình 段đoạn 分phân 段đoạn 而nhi 食thực 故cố 。 疏sớ/sơ 一nhất 如như 飲ẩm 無vô 間gian 。 此thử 即tức 敵địch 體thể 相tướng 似tự 。 斷đoạn 世thế 渴khát 愛ái 常thường 求cầu 佛Phật 智trí 。 即tức 惑hoặc 翻phiên 也dã 。 得đắc 法Pháp 喜hỷ 樂lạc 。 等đẳng 即tức 順thuận 也dã 。 入nhập 海hải 霔# 雨vũ 即tức 同đồng 水thủy 義nghĩa 也dã 。 下hạ 諸chư 門môn 中trung 體thể 勢thế 亦diệc 爾nhĩ 隨tùy 時thời 解giải 釋thích 。 疏sớ/sơ 經kinh 說thuyết 佛Phật 大đại 牙nha 後hậu 等đẳng 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 十thập 四tứ 其kỳ 施thí 食thực 等đẳng 。 亦diệc 皆giai 發phát 願nguyện 各các 是thị 一nhất 事sự 與dữ 此thử 大đại 同đồng 不bất 能năng 繁phồn 引dẫn 。 疏sớ/sơ 義nghĩa 通thông 馬mã 等đẳng 者giả 。 以dĩ 梵Phạn 語ngữ 通thông 呼hô 車xa 乘thừa 云vân 野dã (# 余dư 我ngã 切thiết )# 囊nang 。 若nhược 別biệt 呼hô 車xa 云vân 奢xa 羯yết 吒tra 。 若nhược 呼hô 車xa 輅lộ 云vân 曷hạt 羅la 他tha 。 此thử 云vân 野dã 囊nang 。 明minh 是thị 車xa 乘thừa 故cố 通thông 馬mã 等đẳng 。 下hạ 第đệ 十thập 六lục 即tức 單đơn 是thị 車xa 。 以dĩ 梵Phạm 云vân 奢xa 羯yết 吒tra 故cố 。 疏sớ/sơ 涅Niết 槃Bàn 第đệ 九cửu 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 下hạ 。 即tức 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 廣quảng 歎thán 涅Niết 槃Bàn 之chi 德đức 。 疏sớ/sơ 但đãn 舉cử 喻dụ 彼bỉ 合hợp 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 得đắc 見kiến 聞văn 大đại 涅Niết 槃Bàn 自tự 。 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 皆giai 悉tất 發phát 心tâm 為vi 菩Bồ 提Đề 因nhân 。 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 光quang 所sở 入nhập 毛mao 孔khổng 必tất 為vi 妙diệu 因nhân 。 彼bỉ 一nhất 闡xiển 提đề 雖tuy 有hữu 佛Phật 性tánh 。 而nhi 為vi 無vô 量lượng 。 罪tội 垢cấu 所sở 纏triền 。 不bất 能năng 得đắc 出xuất 。 如như 蠶tằm 處xứ 繭kiển 。 以dĩ 其kỳ 合hợp 文văn 第đệ 一nhất 疏sớ/sơ 已dĩ 用dụng 今kim 但đãn 要yếu 喻dụ 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 九cửu 月nguyệt 光quang 開khai 青thanh 蓮liên 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 二nhị 十thập 者giả 。 即tức 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 耆kỳ 婆bà 為vi 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 說thuyết 。 因nhân 世Thế 尊Tôn 入nhập 月nguyệt 愛ái 三tam 昧muội 放phóng 光quang 照chiếu 王vương 。 王vương 問vấn 其kỳ 故cố 。 耆kỳ 婆bà 答đáp 云vân 。 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 入nhập 月nguyệt 愛ái 三tam 昧muội 放phóng 光quang 。 王vương 問vấn 云vân 何hà 。 等đẳng 名danh 為vi 月nguyệt 愛ái 三tam 昧muội 。 耆kỳ 婆bà 答đáp 言ngôn 。 譬thí 如như 月nguyệt 光quang 。 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 優ưu 鉢bát 羅la 華hoa 。 開khai 敷phu 鮮tiên 榮vinh 。 月nguyệt 愛ái 三tam 昧muội 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 善thiện 心tâm 開khai 敷phu 。 下hạ 即tức 廣quảng 說thuyết 。 今kim 但đãn 取thủ 月nguyệt 開khai 青thanh 蓮liên 耳nhĩ 。 合hợp 以dĩ 佛Phật 智trí 為vi 月nguyệt 行hành 為vi 蓮liên 開khai 。 疏sớ/sơ 或hoặc 以dĩ 纓anh 身thân 者giả 。 在tại 身thân 曰viết 纓anh 在tại 首thủ 曰viết 鬘man 。 纓anh 乃nãi 鬘man 類loại 皆giai 結kết 華hoa 成thành 因nhân 便tiện 故cố 來lai 。 疏sớ/sơ 然nhiên 準chuẩn 瑜du 伽già 賢hiền 首thủ 皆giai 明minh 施thí 燈đăng 等đẳng 者giả 。 瑜du 伽già 文văn 廣quảng 事sự 亦diệc 可khả 知tri 。 賢hiền 首thủ 偈kệ 云vân 。 又hựu 放phóng 光quang 名danh 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 。 能năng 令linh 盲manh 者giả 見kiến 眾chúng 色sắc 。 以dĩ 燈đăng 施thí 佛Phật 及cập 佛Phật 塔tháp 。 是thị 故cố 得đắc 成thành 此thử 光quang 明minh 。 疏sớ/sơ 然nhiên 燈đăng 功công 德đức 經kinh 者giả 。 亦diệc 名danh 施thí 燈đăng 功công 德đức 唯duy 有hữu 一nhất 卷quyển 。 前tiền 廣quảng 說thuyết 施thí 燈đăng 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。 近cận 後hậu 偈kệ 云vân 。 於ư 彼bỉ 佛Phật 塔tháp 施thí 燈đăng 已dĩ 其kỳ 人nhân 身thân 光quang 如như 日nhật 照chiếu 。 牟mâu 尼ni 牛ngưu 王vương 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。 以dĩ 好hảo 燈đăng 明minh 照chiếu 彼bỉ 塔tháp 。 得đắc 於ư 無vô 漏lậu 無vô 上thượng 道Đạo 。 其kỳ 身thân 光quang 明minh 照chiếu 十thập 方phương 。 見kiến 四tứ 真Chân 諦Đế 。 具cụ 十Thập 力Lực 不Bất 共Cộng 之chi 法Pháp 。 亦diệc 究cứu 竟cánh 得đắc 遍biến 見kiến 眼nhãn 成thành 善Thiện 逝Thệ 。 此thử 果quả 皆giai 由do 布bố 施thí 燈đăng 。 釋thích 曰viết 。 此thử 明minh 至chí 極cực 功công 德đức 。 次thứ 有hữu 偈kệ 校giảo 量lượng 云vân 。 設thiết 令linh 一nhất 切thiết 諸chư 眾chúng 生sanh 。 昔tích 曾tằng 供cúng 養dường 無vô 量lượng 佛Phật 。 具cụ 大đại 威uy 德đức 見kiến 實thật 義nghĩa 。 億ức 劫kiếp 來lai 成thành 緣Duyên 覺Giác 道đạo 。 十thập 方phương 所sở 有hữu 諸chư 世thế 界giới 。 悉tất 布bố 燈đăng 明minh 無vô 有hữu 餘dư 。 以dĩ 是thị 世thế 界giới 諸chư 燈đăng 鬘man 。 若nhược 人nhân 信tín 心tâm 供cúng 養dường 彼bỉ 。 是thị 人nhân 如như 是thị 修tu 供cúng 養dường 。 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 常thường 不bất 斷đoạn 。 若nhược 人nhân 一nhất 燈đăng 供cúng 養dường 佛Phật 。 得đắc 福phước 過quá 前tiền 無vô 有hữu 量lượng 。 燈đăng 油du 譬thí 如như 大đại 海hải 水thủy 。 其kỳ 炷chú 猶do 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 有hữu 人nhân 能năng 然nhiên 如như 是thị 燈đăng 。 遍biến 照chiếu 一nhất 切thiết 諸chư 世thế 界giới 。 是thị 人nhân 深thâm 心tâm 懷hoài 敬kính 信tín 。 其kỳ 志chí 唯duy 求cầu 緣Duyên 覺Giác 道đạo 。 十thập 方phương 遍biến 置trí 如như 是thị 燈đăng 。 一nhất 心tâm 恭cung 敬kính 而nhi 供cúng 養dường 。 若nhược 人nhân 發phát 於ư 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 手thủ 執chấp 草thảo 炬cự 暫tạm 供cung 佛Phật 。 是thị 人nhân 得đắc 福phước 過quá 於ư 彼bỉ 。 我ngã 見kiến 實thật 義nghĩa 作tác 是thị 說thuyết 。 釋thích 曰viết 。 案án 上thượng 經kinh 文văn 以dĩ 佛Phật 德đức 難nan 思tư 故cố 。 舉cử 廣quảng 供cung 辟Bích 支Chi 不bất 及cập 佛Phật 塔tháp 非phi 令linh 發phát 願nguyện 。 今kim 取thủ 下hạ 七thất 十thập 八bát 大đại 願nguyện 為vi 炷chú 大đại 悲bi 為vi 油du 等đẳng 。 例lệ 之chi 應ưng 廣quảng 發phát 願nguyện 。 令linh 其kỳ 事sự 理lý 皆giai 廣quảng 大đại 耳nhĩ 。
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 八bát