Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ – Quyển 50

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ
Quyển 50
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 撰Soạn

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn

(# 已dĩ 下hạ 入nhập 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị 經kinh )# 第đệ 五ngũ 明minh 出xuất 現hiện 境cảnh 界giới 。正chánh 顯hiển 分phân 齊tề 之chi 境cảnh 。兼kiêm 辨biện 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。依y 初sơ 義nghĩa 者giả 。前tiền 約ước 智trí 以dĩ 顯hiển 心tâm 。此thử 正chánh 明minh 智trí 用dụng 分phân 齊tề 。依y 後hậu 義nghĩa 者giả 。前tiền 明minh 能năng 知tri 今kim 辨biện 所sở 緣duyên 。由do 所sở 緣duyên 無vô 邊biên 故cố 。顯hiển 分phân 齊tề 難nan 思tư 。分phân 齊tề 難nan 思tư 故cố 方phương 窮cùng 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 如như 函hàm 蓋cái 相tương 稱xứng 。文văn 中trung 長trường/trưởng 行hành 分phần/phân 三tam 。謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 法pháp 後hậu 喻dụ 。法pháp 中trung 亦diệc 二nhị 。先tiên 廣quảng 取thủ 所sở 緣duyên 顯hiển 分phân 齊tề 境cảnh 。後hậu 近cận 取thủ 諸chư 心tâm 以dĩ 況huống 佛Phật 境cảnh 。前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。先tiên 列liệt 所sở 緣duyên 無vô 邊biên 。後hậu 顯hiển 分phân 齊tề 無vô 量lượng 。今kim 初sơ 。先tiên 令linh 以dĩ 無vô 障chướng 礙ngại 。智trí 為vi 能năng 知tri 者giả 。非phi 此thử 不bất 能năng 量lượng 佛Phật 境cảnh 故cố 。後hậu 正chánh 顯hiển 所sở 緣duyên 文văn 有hữu 十thập 句cú 。一nhất 通thông 舉cử 所sở 化hóa 。二nhị 化hóa 時thời 。三tam 化hóa 處xứ 。四tứ 化hóa 法pháp 。五ngũ 所sở 化hóa 人nhân 。六lục 七thất 八bát 三tam 皆giai 明minh 所sở 證chứng 。於ư 中trung 真Chân 如Như 語ngữ 其kỳ 體thể 。常thường 一nhất 味vị 故cố 云vân 無vô 差sai 別biệt 。法Pháp 界Giới 生sanh 法pháp 所sở 依y 。故cố 云vân 無vô 礙ngại 實thật 際tế 。是thị 窮cùng 事sự 至chí 實thật 故cố 云vân 無vô 邊biên 。九cửu 化hóa 處xứ 分phân 齊tề 。後hậu 一nhất 遍biến 通thông 。若nhược 約ước 二nhị 諦đế 境cảnh 。前tiền 五ngũ 為vi 俗tục 次thứ 三tam 為vi 真chân 。九cửu 通thông 真chân 俗tục 。事sự 空không 理lý 空không 俱câu 是thị 空không 故cố 。後hậu 一nhất 雙song 非phi 。顯hiển 前tiền 九cửu 境cảnh 即tức 同đồng 無vô 故cố 。若nhược 約ước 三tam 諦đế 空không 即tức 是thị 真chân 三tam 真chân 為vi 中trung 道đạo 。若nhược 以dĩ 五ngũ 界giới 攝nhiếp 之chi 。初sơ 三tam 是thị 世thế 界giới 無vô 量lượng 。四tứ 即tức 調điều 伏phục 及cập 調điều 伏phục 加gia 行hành 界giới 。五ngũ 即tức 眾chúng 生sanh 次thứ 三tam 即tức 法Pháp 界Giới 。餘dư 二nhị 雙song 非phi 。二nhị 佛Phật 子tử 如như 一nhất 切thiết 下hạ 。顯hiển 分phân 齊tề 無vô 量lượng 中trung 。先tiên 約ước 十thập 境cảnh 以dĩ 顯hiển 分phân 齊tề 。境cảnh 智trí 相tương 稱xứng 故cố 皆giai 無vô 量lượng 。後hậu 約ước 無vô 境cảnh 顯hiển 其kỳ 非phi 有hữu 。乃nãi 至Chí 真Chân 如như 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。是thị 以dĩ 諸chư 境cảnh 雲vân 興hưng 而nhi 常thường 寂tịch 也dã 。如như 無vô 既ký 爾nhĩ 。如như 真Chân 如Như 等đẳng 無vô 變biến 易dị 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 至chí 應ưng 知tri 心tâm 下hạ 。近cận 取thủ 諸chư 心tâm 以dĩ 況huống 佛Phật 境cảnh 。於ư 中trung 二nhị 。先tiên 正chánh 明minh 後hậu 徵trưng 釋thích 。今kim 初sơ 。無vô 量lượng 無vô 邊biên 。語ngữ 其kỳ 相tương/tướng 用dụng 廣quảng 大đại 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。明minh 其kỳ 體thể 性tánh 深thâm 寂tịch 。次thứ 徵trưng 意ý 云vân 。何hà 以dĩ 將tương 心tâm 況huống 於ư 佛Phật 境cảnh 。釋thích 意ý 云vân 。菩Bồ 薩Tát 自tự 心tâm 。隨tùy 思tư 即tức 顯hiển 故cố 無vô 分phần/phân 量lượng 。佛Phật 境cảnh 亦diệc 爾nhĩ 。隨tùy 機cơ 顯hiển 現hiện 。若nhược 身thân 若nhược 智trí 何hà 有hữu 量lượng 耶da 。智trí 假giả 思tư 顯hiển 則tắc 性tánh 無vô 縛phược 脫thoát 。不bất 為vi 相tương/tướng 縛phược 後hậu 無vô 脫thoát 故cố 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 如như 大đại 龍long 下hạ 喻dụ 顯hiển 。文văn 有hữu 三tam 喻dụ 。前tiền 二nhị 喻dụ 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。後hậu 一nhất 喻dụ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。無vô 量lượng 無vô 邊biên 。通thông 前tiền 二nhị 段đoạn 。今kim 初sơ 。前tiền 明minh 降giáng 雨vũ 無vô 從tùng 喻dụ 。正chánh 喻dụ 無vô 縛phược 脫thoát 。既ký 無vô 來lai 處xứ 有hữu 何hà 縛phược 脫thoát 耶da 。後hậu 明minh 海hải 水thủy 從tùng 心tâm 喻dụ 。喻dụ 無vô 縛phược 脫thoát 所sở 因nhân 。水thủy 從tùng 心tâm 力lực 為vi 因nhân 。非phi 定định 內nội 外ngoại 。智trí 從tùng 昔tích 願nguyện 。緣duyên 起khởi 故cố 來lai 即tức 無vô 來lai 。第đệ 二nhị 海hải 水thủy 宏hoành 深thâm 喻dụ 。喻dụ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 中trung 三tam 。先tiên 標tiêu 章chương 誡giới 聽thính 。二nhị 佛Phật 子tử 此thử 閻Diêm 浮Phù 下hạ 喻dụ 顯hiển 。三tam 佛Phật 子tử 於ư 汝nhữ 意ý 下hạ 。法pháp 合hợp 喻dụ 中trung 三tam 。初sơ 別biệt 顯hiển 水thủy 多đa 文văn 有hữu 四tứ 節tiết 。一nhất 四tứ 洲châu 水thủy 。二nhị 龍long 王vương 雨vũ 水thủy 。三tam 宮cung 殿điện 出xuất 水thủy 。四tứ 娑Sa 竭Kiệt 龍Long 王Vương 。兼kiêm 雨vũ 兼kiêm 出xuất 。皆giai 後hậu 後hậu 倍bội 前tiền 以dĩ 顯hiển 深thâm 廣quảng 。二nhị 其kỳ 所sở 出xuất 下hạ 。通thông 顯hiển 水thủy 相tương/tướng 。涌dũng 出xuất 故cố 潮triều 上thượng 速tốc 。為vi 寶bảo 消tiêu 故cố 潮triều 下hạ 。此thử 為vi 極cực 說thuyết 。三tam 佛Phật 子tử 如như 是thị 大đại 海hải 下hạ 。通thông 顯hiển 無vô 量lượng 兼kiêm 水thủy 有hữu 四tứ 。第đệ 三tam 合hợp 中trung 二nhị 。先tiên 合hợp 水thủy 無vô 量lượng 。佛Phật 智trí 一nhất 念niệm 即tức 無vô 窮cùng 盡tận 。況huống 盡tận 三tam 際tế 周chu 乎hồ 十thập 方phương 。重trùng 重trùng 重trùng 重trùng 安an 可khả 喻dụ 顯hiển 。二nhị 佛Phật 子tử 至chí 應ưng 知tri 如Như 來Lai 下hạ 。合hợp 通thông 顯hiển 無vô 量lượng 。非phi 唯duy 智trí 為vi 佛Phật 境cảnh 。菩Bồ 提Đề 分phần/phân 等đẳng 皆giai 分phân 齊tề 境cảnh 也dã 。智trí 海hải 合hợp 水thủy 餘dư 合hợp 寶bảo 等đẳng 。並tịnh 顯hiển 可khả 知tri 。大đại 文văn 第đệ 三tam 總tổng 結kết 。即tức 結kết 云vân 知tri 意ý 。不bất 知tri 佛Phật 境cảnh 。安an 能năng 利lợi 生sanh 。第đệ 二nhị 偈kệ 頌tụng 。五ngũ 偈kệ 分phần/phân 二nhị 。初sơ 一nhất 頌tụng 法pháp 說thuyết 。餘dư 頌tụng 前tiền 喻dụ 亦diệc 二nhị 。初sơ 二nhị 合hợp 頌tụng 前tiền 二nhị 喻dụ 。同đồng 喻dụ 無vô 縛phược 脫thoát 。後hậu 二nhị 頌tụng 大đại 海hải 宏hoành 深thâm 喻dụ 。但đãn 頌tụng 通thông 顯hiển 無vô 量lượng 。餘dư 文văn 略lược 無vô 。第đệ 六lục 出xuất 現hiện 之chi 行hành 。前tiền 明minh 分phân 齊tề 境cảnh 智trí 無vô 邊biên 。今kim 彰chương 運vận 用dụng 則tắc 悲bi 智trí 無vô 盡tận 。雖tuy 智trí 海hải 已dĩ 滿mãn 悲bi 無vô 息tức 故cố 。長trường/trưởng 行hành 中trung 二nhị 。先tiên 標tiêu 舉cử 後hậu 釋thích 相tương/tướng 。釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。初sơ 雙song 標tiêu 二nhị 行hành 。次thứ 雙song 釋thích 二nhị 行hành 。後hậu 雙song 結kết 二nhị 行hành 。今kim 初sơ 。義nghĩa 有hữu 多đa 含hàm 。一nhất 無vô 礙ngại 行hành 者giả 。即tức 理lý 之chi 事sự 行hành 。真Chân 如Như 行hành 者giả 。即tức 事sự 之chi 理lý 行hành 。前tiền 即tức 行hành 相tương/tướng 後hậu 即tức 行hành 體thể 。又hựu 前tiền 是thị 即tức 智trí 之chi 悲bi 。後hậu 是thị 即tức 悲bi 之chi 智trí 。前tiền 即tức 真chân 之chi 俗tục 。後hậu 即tức 俗tục 之chi 真chân 融dung 而nhi 無vô 礙ngại 。為vi 如Như 來Lai 行hành 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 如như 真Chân 如Như 下hạ 。雙song 釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 釋thích 真Chân 如Như 行hành 。後hậu 釋thích 無vô 礙ngại 行hành 。今kim 初sơ 。真Chân 如Như 之chi 名danh 言ngôn 含hàm 法pháp 喻dụ 。文văn 中trung 有hữu 三tam 。初sơ 牒điệp 名danh 以dĩ 解giải 。明minh 體thể 絕tuyệt 三tam 際tế 故cố 同đồng 真Chân 如Như 。契khế 如như 成thành 行hàng 行hàng 即tức 如như 也dã 。過quá 未vị 非phi 緣duyên 故cố 不bất 生sanh 不bất 動động 。現hiện 在tại 離ly 緣duyên 故cố 非phi 起khởi 也dã 。二nhị 復phục 舉cử 法Pháp 界Giới 無vô 形hình 。明minh 雙song 非phi 契khế 中trung 。是thị 知tri 實thật 相tướng 等đẳng 皆giai 如Như 來Lai 行hành 。三tam 舉cử 鳥điểu 飛phi 虛hư 空không 喻dụ 。釋thích 非phi 量lượng 義nghĩa 。非phi 量lượng 有hữu 二nhị 。一nhất 行hành 廣quảng 無vô 量lượng 故cố 。云vân 如Như 來Lai 行hành 無vô 邊biên 際tế 故cố 。二nhị 即tức 事sự 同đồng 真chân 便tiện 無vô 分phần/phân 量lượng 故cố 。以dĩ 空không 喻dụ 。既ký 無vô 有hữu 量lượng 何hà 有hữu 無vô 量lượng 若nhược 謂vị 無vô 量lượng 即tức 是thị 量lượng 故cố 。雙song 非phi 永vĩnh 寂tịch 為vi 如Như 來Lai 行hành 故cố 。心tâm 彌di 虛hư 行hành 彌di 曠khoáng 。終chung 日nhật 行hành 而nhi 未vị 曾tằng 行hành 。故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。

復phục 有hữu 一nhất 行hành 。是thị 如Như 來Lai 行hạnh 。所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 。大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 應ưng 正chánh 等đẳng 下hạ 。釋thích 無vô 礙ngại 行hành 。文văn 中trung 二nhị 。先tiên 約ước 法pháp 總tổng 明minh 。後hậu 以dĩ 喻dụ 別biệt 顯hiển 。今kim 初sơ 。智trí 無vô 所sở 住trụ 悲bi 示thị 所sở 行hành 。即tức 悲bi 智trí 無vô 礙ngại 自tự 無vô 二nhị 礙ngại 。令linh 他tha 無vô 礙ngại 皆giai 無vô 礙ngại 行hành 也dã 。二nhị 別biệt 以dĩ 喻dụ 顯hiển 中trung 二nhị 喻dụ 。初sơ 金kim 翅sí 闢tịch 海hải 喻dụ 。喻dụ 即tức 智trí 之chi 悲bi 。後hậu 日nhật 月nguyệt 無vô 思tư 喻dụ 。喻dụ 悲bi 不bất 失thất 智trí 。第đệ 三tam 佛Phật 子tử 至chí 應ưng 以dĩ 如như 是thị 下hạ 。雙song 結kết 二nhị 行hành 。性tánh 結kết 真Chân 如Như 。相tương/tướng 結kết 無vô 礙ngại 。第đệ 二nhị 偈kệ 頌tụng 有hữu 五ngũ 。前tiền 三tam 頌tụng 真Chân 如Như 後hậu 。二nhị 頌tụng 無vô 礙ngại 。第đệ 七thất 出xuất 現hiện 菩Bồ 提Đề 圓viên 行hành 之chi 果quả 。故cố 對đối 緣duyên 造tạo 修tu 必tất 有hữu 成thành 正chánh 覺giác 。故cố 文văn 中trung 三tam 。謂vị 徵trưng 起khởi 釋thích 相tương/tướng 總tổng 結kết 。徵trưng 言ngôn 正chánh 覺giác 略lược 顯hiển 五ngũ 門môn 。一nhất 釋thích 名danh 。晉tấn 名danh 菩Bồ 提Đề 存tồn 其kỳ 梵Phạn 語ngữ 。此thử 翻phiên 為vi 覺giác 。正chánh 揀giản 二Nhị 乘Thừa 成thành 異dị 菩Bồ 薩Tát 。初sơ 會hội 已dĩ 顯hiển 。又hựu 單đơn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 。但đãn 是thị 所sở 覺giác 之chi 道đạo 。今kim 云vân 成thành 者giả 。即tức 理lý 智trí 契khế 合hợp 之chi 名danh 。二nhị 明minh 體thể 性tánh 。攝nhiếp 論luận 云vân 。二nhị 智trí 二nhị 斷đoạn 為vi 菩Bồ 提Đề 體thể 。智trí 論luận 云vân 。菩Bồ 提Đề 菩Bồ 提Đề 斷đoạn 俱câu 。名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。若nhược 依y 此thử 經Kinh 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。如như 文văn 具cụ 之chi 。三tam 辨biện 種chủng 類loại 。或hoặc 說thuyết 唯duy 一nhất 如như 智trí 契khế 合hợp 。無vô 二nhị 相tướng 故cố 。淨tịnh 名danh 云vân 。夫phu 如như 者giả 不bất 二nhị 不bất 異dị 故cố 。或hoặc 開khai 為vi 二nhị 。大đại 品phẩm 明minh 有hữu 性tánh 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 及cập 修tu 成thành 故cố 。亦diệc 名danh 性tánh 淨tịnh 方phương 便tiện 淨tịnh 也dã 。或hoặc 分phân 為vi 三tam 。約ước 三tam 乘thừa 故cố 。如như 十Thập 地Địa 論luận 或hoặc 開khai 為vi 四tứ 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。下hạ 智trí 觀quán 者giả 。得đắc 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。乃nãi 至chí 上thượng 上thượng 智trí 觀quán 。得đắc 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。又hựu 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 亦diệc 是thị 四tứ 義nghĩa 。或hoặc 分phân 為vi 五ngũ 。如như 大đại 品phẩm 智trí 論luận 說thuyết 發phát 心tâm 等đẳng 故cố 。或hoặc 具cụ 明minh 十thập 。如như 離ly 世thế 間gian 品phẩm 。唯duy 十thập 為vi 圓viên 是thị 此thử 所sở 辨biện 。三tam 除trừ 前tiền 二nhị 。四tứ 除trừ 前tiền 三tam 。五ngũ 除trừ 前tiền 四tứ 。餘dư 皆giai 兼kiêm 通thông 。同đồng 教giáo 一Nhất 乘Thừa 之chi 所sở 攝nhiếp 故cố 。若nhược 業nghiệp 用dụng 所sở 現hiện 。則tắc 無vô 所sở 不bất 收thu 。四tứ 明minh 業nghiệp 用dụng 文văn 有hữu 十thập 門môn 。而nhi 體thể 用dụng 參tham 顯hiển 各các 隨tùy 別biệt 義nghĩa 立lập 目mục 。今kim 統thống 收thu 之chi 。謂vị 緣duyên 二nhị 諦đế 斷đoạn 二nhị 障chướng 。證chứng 二nhị 空không 起khởi 二nhị 智trí 。印ấn 群quần 機cơ 現hiện 萬vạn 像tượng 。具cụ 十thập 身thân 遍biến 十thập 方phương 。周chu 於ư 毛mao 端đoan 微vi 塵trần 等đẳng 處xứ 。通thông 因nhân 及cập 果quả 業nghiệp 用dụng 無vô 邊biên 。具cụ 如như 文văn 顯hiển 。五ngũ 者giả 辨biện 相tương/tướng 。即tức 當đương 釋thích 文văn 略lược 辨biện 十thập 門môn 。一nhất 總tổng 明minh 體thể 相tướng 。二nhị 即tức 現hiện 萬vạn 機cơ 。三tam 體thể 相tướng 甚thậm 深thâm 。四tứ 三tam 輪luân 平bình 等đẳng 。五ngũ 因nhân 果quả 交giao 徹triệt 。六lục 體thể 離ly 虧khuy 盈doanh 。七thất 相tương/tướng 無vô 增tăng 減giảm 。八bát 用dụng 該cai 動động 寂tịch 。九cửu 周chu 于vu 法Pháp 界Giới 。十thập 普phổ 遍biến 諸chư 心tâm 。十thập 門môn 之chi 中trung 亦diệc 可khả 當đương 門môn 別biệt 釋thích 。今kim 且thả 以dĩ 初sơ 為vi 總tổng 餘dư 九cửu 為vi 別biệt 。別biệt 雖tuy 九cửu 門môn 而nhi 釋thích 十thập 義nghĩa 。初sơ 釋thích 第đệ 一nhất 。二nhị 釋thích 第đệ 十thập 。謂vị 舉cử 初sơ 該cai 後hậu 。三tam 從tùng 第đệ 二nhị 次thứ 第đệ 解giải 釋thích 。第đệ 十thập 一nhất 門môn 釋thích 八bát 九cửu 二nhị 義nghĩa 。至chí 文văn 當đương 知tri 。釋thích 文văn 顯hiển 然nhiên 不bất 應ưng 異dị 解giải 。今kim 初sơ 。總tổng 明minh 具cụ 有hữu 十thập 門môn 。皆giai 含hàm 體thể 相tướng 用dụng 三tam 。一nhất 寂tịch 照chiếu 為vi 菩Bồ 提Đề 體thể 。故cố 云vân 於ư 一nhất 切thiết 義nghĩa 。無vô 所sở 觀quán 察sát 。一nhất 切thiết 義nghĩa 者giả 。真chân 俗tục 境cảnh 也dã 。觀quán 極cực 於ư 無vô 觀quán 故cố 。淨tịnh 名danh 云vân 。不bất 觀quán 是thị 菩Bồ 提Đề 。離ly 諸chư 緣duyên 故cố 。如như 海hải 無vô 心tâm 而nhi 能năng 頓đốn 鑒giám 。非phi 無vô 所sở 了liễu 故cố 。晉tấn 經Kinh 云vân 解giải 一nhất 切thiết 義nghĩa 。二nhị 經kinh 合hợp 明minh 義nghĩa 方phương 圓viên 。妙diệu 解giải 即tức 是thị 觀quán 觀quán 即tức 無vô 觀quán 。既ký 觀quán 念niệm 斯tư 寂tịch 無vô 惑hoặc 習tập 種chủng 。無vô 觀quán 是thị 體thể 照chiếu 斷đoạn 為vi 用dụng 。合hợp 之chi 為vi 相tương/tướng 。二nhị 等đẳng 同đồng 萬vạn 法pháp 為vi 菩Bồ 提Đề 體thể 。謂vị 智trí 與dữ 理lý 冥minh 同đồng 一nhất 圓viên 覺giác 。故cố 云vân 於ư 法pháp 平bình 等đẳng 。而nhi 不bất 失thất 照chiếu 。決quyết 斷đoán 分phân 明minh 云vân 無vô 疑nghi 惑hoặc 。既ký 無vô 所sở 疑nghi 即tức 所sở 知tri 永vĩnh 寂tịch 。上thượng 二nhị 已dĩ 攝nhiếp 攝nhiếp 論luận 之chi 體thể 。三tam 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 。不bất 見kiến 生sanh 佛Phật 有hữu 異dị 故cố 云vân 無vô 二nhị 。以dĩ 知tri 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 故cố 。亦diệc 是thị 能năng 所sở 不bất 二nhị 淨tịnh 名danh 云vân 。不bất 二nhị 是thị 菩Bồ 提Đề 。離ly 意ý 法pháp 故cố 。四tứ 總tổng 指chỉ 前tiền 三tam 體thể 相tướng 寂tịch 滅diệt 。寂tịch 滅diệt 是thị 菩Bồ 提Đề 。滅diệt 諸chư 相tướng 故cố 。五ngũ 即tức 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。湛trạm 然nhiên 不bất 遷thiên 。亦diệc 是thị 不bất 行hành 。是thị 菩Bồ 提Đề 無vô 憶ức 念niệm 故cố 。六lục 雖tuy 覺giác 而nhi 常thường 定định 不bất 住trụ 定định 故cố 。七thất 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 橫hoạnh/hoành 遍biến 十thập 方Phương 廣Quảng 無vô 量lượng 故cố 。二nhị 體thể 無vô 生sanh 滅diệt 絕tuyệt 分phần/phân 量lượng 故cố 。八bát 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。一nhất 豎thụ 念niệm 念niệm 成thành 無vô 際tế 畔bạn 故cố 。二nhị 一nhất 得đắc 永vĩnh 常thường 無vô 後hậu 際tế 故cố 。心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 冥minh 符phù 於ư 理lý 。無vô 前tiền 際tế 故cố 。九cửu 離ly 邊biên 契khế 中trung 。晉tấn 經kinh 此thử 前tiền 有hữu 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。並tịnh 含hàm 在tại 二nhị 邊biên 之chi 內nội 。謂vị 若nhược 染nhiễm 若nhược 淨tịnh 。若nhược 縛phược 若nhược 脫thoát 。有hữu 無vô 一nhất 異dị 等đẳng 。斯tư 邊biên 皆giai 離ly 不bất 偏thiên 住trụ 著trước 。故cố 曰viết 離ly 邊biên 。非phi 見kiến 有hữu 邊biên 邊biên 即tức 中trung 故cố 。無vô 中trung 無vô 邊biên 。方phương 住trụ 中trung 道đạo 。十thập 總tổng 顯hiển 離ly 言ngôn 。上thượng 九cửu 寄ký 言ngôn 顯hiển 深thâm 。未vị 盡tận 菩Bồ 提Đề 之chi 奧áo 。故cố 收thu 歸quy 性tánh 離ly 。令linh 亡vong 言ngôn 契khế 之chi 。第đệ 二nhị 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。印ấn 現hiện 萬vạn 機cơ 。即tức 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。文văn 中trung 三tam 。初sơ 法pháp 。一nhất 念niệm 知tri 三tam 世thế 。名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。次thứ 喻dụ 即tức 舉cử 海hải 印ấn 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 提Đề 無vô 心tâm 頓đốn 現hiện 。三tam 合hợp 。言ngôn 無vô 所sở 現hiện 者giả 。有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 無vô 心tâm 現hiện 故cố 如như 海hải 。二nhị 所sở 現hiện 空không 故cố 如như 像tượng 。三tam 無vô 別biệt 體thể 故cố 。如như 水thủy 與dữ 像tượng 不bất 可khả 分phần/phân 異dị 。自tự 體thể 顯hiển 現hiện 。故cố 名danh 為vi 覺giác 。起khởi 信tín 論luận 云vân 。諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。離ly 於ư 見kiến 想tưởng 。無vô 所sở 不bất 遍biến 。心tâm 真chân 實thật 故cố 。即tức 是thị 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 自tự 體thể 。顯hiển 照chiếu 一nhất 切thiết 妄vọng 法pháp 。有hữu 大đại 智trí 用dụng 斯tư 即tức 無vô 思tư 。顯hiển 照chiếu 同đồng 體thể 之chi 境cảnh 為vi 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 用dụng 。故cố 上thượng 文văn 云vân 於ư 一nhất 切thiết 義nghĩa 。無vô 所sở 觀quán 察sát 。第đệ 三tam 佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 下hạ 。性tánh 相tướng 甚thậm 深thâm 。性tánh 離ly 言ngôn 故cố 。理lý 圓viên 言ngôn 偏thiên 故cố 。第đệ 四tứ 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 應ưng 正chánh 等đẳng 下hạ 。三tam 輪luân 平bình 等đẳng 。釋thích 上thượng 於ư 法pháp 平bình 等đẳng 。等đẳng 諸chư 法pháp 故cố 意ý 輪luân 等đẳng 故cố 。何hà 所sở 疑nghi 哉tai 。文văn 中trung 二nhị 。先tiên 別biệt 舉cử 身thân 等đẳng 。後hậu 類loại 結kết 顯hiển 多đa 。今kim 初sơ 。有hữu 十thập 三Tam 身Thân 。前tiền 六lục 等đẳng 事sự 。次thứ 三tam 等đẳng 理lý 。次thứ 一nhất 等đẳng 事sự 理lý 。事sự 事sự 無vô 礙ngại 。後hậu 三tam 等đẳng 因nhân 果quả 。略lược 舉cử 十thập 三tam 故cố 結kết 云vân 無vô 量lượng 。皆giai 言ngôn 量lượng 者giả 。是thị 所sở 等đẳng 之chi 分phần 量lượng 。皆giai 言ngôn 等đẳng 者giả 。即tức 能năng 等đẳng 之chi 三tam 輪luân 等đẳng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 者giả 等đẳng 彼bỉ 事sự 理lý 之chi 量lượng 。二nhị 者giả 等đẳng 彼bỉ 事sự 理lý 之chi 體thể 。所sở 以dĩ 等đẳng 者giả 。彼bỉ 諸chư 理lý 事sự 即tức 我ngã 所sở 證chứng 。能năng 所sở 冥minh 合hợp 彼bỉ 尚thượng 即tức 我ngã 。等đẳng 之chi 何hà 難nạn/nan 。是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。空không 洞đỗng 無vô 像tượng 物vật 無vô 非phi 我ngã 。會hội 萬vạn 物vật 以dĩ 成thành 己kỷ 也dã 。後hậu 佛Phật 子tử 如như 所sở 得đắc 下hạ 。類loại 結kết 可khả 知tri 。第đệ 五ngũ 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 下hạ 。明minh 因nhân 果quả 交giao 徹triệt 。釋thích 上thượng 無vô 二nhị 同đồng 一nhất 性tánh 故cố 。文văn 中trung 三tam 。初sơ 標tiêu 次thứ 皆giai 同đồng 下hạ 釋thích 。三tam 知tri 一nhất 切thiết 下hạ 結kết 。今kim 初sơ 。八bát 相tương/tướng 之chi 中trung 。略lược 舉cử 其kỳ 二nhị 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。此thử 文văn 正chánh 同đồng 淨tịnh 名danh 云vân 若nhược 彌Di 勒Lặc 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 亦diệc 應ưng 得đắc 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 。彌Di 勒Lặc 示thị 迷mê 此thử 旨chỉ 。但đãn 謂vị 理lý 詰cật 之chi 言ngôn 。不bất 知tri 真chân 得đắc 菩Bồ 提Đề 。實thật 如như 所sở 詰cật 。又hựu 前tiền 章chương 以dĩ 我ngã 等đẳng 彼bỉ 故cố 。遍biến 同đồng 彼bỉ 量lượng 。今kim 明minh 以dĩ 彼bỉ 等đẳng 我ngã 故cố 全toàn 現hiện 我ngã 中trung 。是thị 知tri 一nhất 性tánh 平bình 等đẳng 。反phản 覆phúc 相tương/tướng 成thành 。此thử 中trung 之chi 成thành 為vi 理lý 為vi 事sự 。若nhược 是thị 事sự 成thành 。何hà 以dĩ 釋thích 云vân 同đồng 一nhất 性tánh 故cố 。若nhược 是thị 理lý 成thành 。何hà 以dĩ 此thử 云vân 。成thành 正chánh 覺giác 耶da 。入nhập 涅Niết 槃Bàn 耶da 。此thử 是thị 華hoa 嚴nghiêm 大đại 節tiết 圓viên 宗tông 之chi 義nghĩa 。不bất 對đối 諸chư 宗tông 難nan 以dĩ 取thủ 解giải 。然nhiên 諸chư 眾chúng 生sanh 。若nhược 於ư 人nhân 天thiên 位vị 中trung 。觀quán 之chi 具cụ 足túc 人nhân 法pháp 二nhị 我ngã 。小Tiểu 乘Thừa 唯duy 是thị 五ngũ 蘊uẩn 實thật 法pháp 。大Đại 乘Thừa 或hoặc 說thuyết 但đãn 心tâm 所sở 現hiện 。或hoặc 說thuyết 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 。人nhân 法pháp 俱câu 遣khiển 。或hoặc 說thuyết 唯duy 如Như 來Lai 藏tạng 具cụ 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 故cố 。眾chúng 生sanh 即tức 在tại 纏triền 法Pháp 身thân 。法Pháp 身thân 眾chúng 生sanh 義nghĩa 一nhất 名danh 異dị 。猶do 據cứ 理lý 說thuyết 。更cánh 有hữu 說thuyết 言ngôn 。相tương/tướng 本bổn 自tự 盡tận 性tánh 本bổn 自tự 現hiện 。不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。即tức 佛Phật 不bất 即tức 佛Phật 等đẳng 。若nhược 依y 此thử 宗tông 。舊cựu 來lai 成thành 竟cánh 亦diệc 涅Niết 槃Bàn 竟cánh 。非phi 約ước 同đồng 體thể 此thử 成thành 。即tức 是thị 彼bỉ 成thành 。若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 現hiện 有hữu 眾chúng 生sanh 。非phi 即tức 佛Phật 耶da 。若nhược 就tựu 眾chúng 生sanh 位vị 看khán 者giả 。尚thượng 不bất 見kiến 唯duy 心tâm 即tức 空không 。安an 見kiến 圓viên 教giáo 中trung 事sự 。如như 迷mê 東đông 謂vị 西tây 。正chánh 執chấp 西tây 故cố 若nhược 諸chư 情tình 頓đốn 破phá 。則tắc 法Pháp 界Giới 圓viên 現hiện 。無vô 不bất 已dĩ 成thành 。猶do 彼bỉ 人nhân 悟ngộ 西tây 處xứ 全toàn 東đông 。若nhược 爾nhĩ 諸chư 佛Phật 何hà 以dĩ 更cánh 化hóa 眾chúng 生sanh 。不bất 如như 是thị 知tri 所sở 以dĩ 須tu 化hóa 。如như 是thị 化hóa 者giả 。是thị 究cứu 竟cánh 化hóa 。如như 是thị 化hóa 者giả 。無vô 不bất 化hóa 時thời 。故cố 下hạ 結kết 云vân 。大đại 悲bi 相tương 續tục 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。隨tùy 門môn 不bất 同đồng 種chủng 種chủng 有hữu 異dị 。約ước 成thành 佛Phật 門môn 一nhất 切thiết 成thành 也dã 。又hựu 此thử 眾chúng 生sanh 。乃nãi 是thị 像tượng 上thượng 之chi 模mô 。令linh 其kỳ 去khứ 模mô 則tắc 。自tự 見kiến 己kỷ 佛Phật 。亦diệc 見kiến 他tha 成thành 。如như 第đệ 十thập 段đoạn 。二nhị 釋thích 中trung 先tiên 總tổng 釋thích 。同đồng 一nhất 無vô 性tánh 故cố 得đắc 現hiện 成thành 。妄vọng 性tánh 本bổn 虛hư 生sanh 元nguyên 是thị 佛Phật 真chân 性tánh 叵phả 得đắc 非phi 今kim 始thỉ 成thành 。故cố 皆giai 成thành 也dã 。

次thứ 轉chuyển 徵trưng 所sở 無vô 無vô 何hà 等đẳng 性tánh 同đồng 菩Bồ 提Đề 性tánh 故cố 。後hậu 釋thích 所sở 無vô 。有hữu 十thập 二nhị 句cú 。前tiền 四tứ 通thông 生sanh 及cập 佛Phật 。次thứ 四tứ 約ước 眾chúng 生sanh 。後hậu 四tứ 唯duy 約ước 佛Phật 。非phi 獨độc 妄vọng 空không 真chân 有hữu 。亦diệc 非phi 妄vọng 有hữu 真chân 空không 。以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 法Pháp 界Giới 圓viên 現hiện 。故cố 由do 此thử 無vô 說thuyết 成thành 正chánh 覺giác 。又hựu 攝nhiếp 十thập 二nhị 總tổng 為vi 六lục 對đối 。一nhất 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương 對đối 。謂vị 染nhiễm 相tướng 淨tịnh 相tương/tướng 相tương 待đãi 有hữu 故cố 。念niệm 念niệm 之chi 盡tận 緣duyên 所sở 盡tận 故cố 。煩phiền 惱não 永vĩnh 盡tận 。本bổn 自tự 盡tận 故cố 。二nhị 生sanh 滅diệt 對đối 。約ước 凡phàm 則tắc 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。即tức 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。不bất 復phục 更cánh 滅diệt 故cố 。約ước 佛Phật 菩Bồ 提Đề 非phi 始thỉ 生sanh 故cố 。何hà 有hữu 滅diệt 耶da 。三tam 我ngã 非phi 我ngã 對đối 有hữu 緣duyên 無vô 主chủ 故cố 。我ngã 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。非phi 我ngã 何hà 可khả 得đắc 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 故cố 。四tứ 緣duyên 非phi 緣duyên 對đối 。攬lãm 緣duyên 生sanh 故cố 。緣duyên 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。五ngũ 能năng 所sở 證chứng 對đối 。能năng 證chứng 菩Bồ 提Đề 因nhân 所sở 證chứng 故cố 。所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 由do 智trí 顯hiển 故cố 。六lục 合hợp 不bất 合hợp 對đối 。虛hư 空không 非phi 合hợp 因nhân 有hữu 顯hiển 故cố 。所sở 以dĩ 性tánh 無vô 。成thành 覺giác 是thị 合hợp 。理lý 智trí 契khế 合hợp 即tức 為vi 緣duyên 起khởi 。故cố 非phi 有hữu 也dã 。三tam 結kết 中trung 。物vật 物vật 無vô 性tánh 故cố 成thành 種chủng 智trí 。證chứng 斯tư 同đồng 體thể 。而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。一nhất 得đắc 永vĩnh 常thường 故cố 云vân 相tương 續tục 。又hựu 只chỉ 由do 不bất 知tri 無vô 性tánh 。故cố 教giáo 化hóa 不bất 絕tuyệt 。第đệ 六lục 佛Phật 子tử 譬thí 如như 虛hư 空không 下hạ 。明minh 體thể 離ly 虧khuy 盈doanh 。釋thích 上thượng 無vô 相tướng 虛hư 空không 無vô 生sanh 。故cố 體thể 無vô 增tăng 減giảm 。菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 成thành 不bất 寧ninh 殊thù 。第đệ 七thất 佛Phật 子tử 假giả 使sử 下hạ 。明minh 相tướng 無vô 增tăng 減giảm 釋thích 上thượng 無vô 行hành 。湛trạm 然nhiên 不bất 異dị 行hành 豈khởi 能năng 遷thiên 。文văn 中trung 三tam 。初sơ 舉cử 喻dụ 問vấn 答đáp 。以dĩ 化hóa 現hiện 無vô 形hình 喻dụ 成thành 不bất 莫mạc 異dị 。化hóa 多đa 心tâm 者giả 。喻dụ 修tu 多đa 因nhân 。化hóa 成thành 多đa 佛Phật 喻dụ 證chứng 多đa 果quả 。次thứ 普phổ 賢hiền 下hạ 。讚tán 善thiện 以dĩ 合hợp 。三tam 佛Phật 子tử 下hạ 。結kết 此thử 生sanh 後hậu 。第đệ 八bát 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 時thời 下hạ 。用dụng 該cai 動động 寂tịch 釋thích 上thượng 無vô 止chỉ 。不bất 滯trệ 定định 故cố 。文văn 中trung 四tứ 。初sơ 舉cử 所sở 依y 三tam 昧muội 。覺giác 不bất 滯trệ 寂tịch 故cố 名danh 善thiện 覺giác 。覺giác 彼bỉ 一nhất 相tương/tướng 故cố 用dụng 為vi 方phương 便tiện 。二nhị 入nhập 已dĩ 下hạ 。顯hiển 一nhất 身thân 之chi 用dụng 。既ký 以dĩ 一nhất 相tương/tướng 為vi 方phương 便tiện 則tắc 物vật 皆giai 一nhất 相tương/tướng 故cố 。一nhất 則tắc 現hiện 多đa 。三tam 如như 一nhất 下hạ 。類loại 顯hiển 餘dư 身thân 。如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。布bố 身thân 雲vân 於ư 法Pháp 界Giới 。一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。廣quảng 大đại 之chi 身thân 。並tịnh 如như 一nhất 身thân 之chi 現hiện 。四tứ 佛Phật 子tử 下hạ 。總tổng 結kết 多đa 門môn 。謂vị 上thượng 來lai 所sở 現hiện 一nhất 定định 為vi 門môn 餘dư 定định 亦diệc 爾nhĩ 。定định 門môn 既ký 然nhiên 。悲bi 智trí 總tổng 持trì 等đẳng 門môn 亦diệc 爾nhĩ 。故cố 有hữu 無vô 量lượng 界giới 矣hĩ 。是thị 謂vị 高cao 而nhi 無vô 上thượng 。廣quảng 不bất 可khả 極cực 。第đệ 九cửu 佛Phật 子tử 至chí 應ưng 知tri 如Như 來Lai 下hạ 。明minh 周chu 于vu 法Pháp 界Giới 。釋thích 上thượng 無vô 量lượng 無vô 量lượng 有hữu 二nhị 。一nhất 廣quảng 多đa 無vô 量lượng 。一nhất 毛mao 含hàm 多đa 遍biến 法Pháp 界Giới 故cố 。二nhị 無vô 分phần/phân 量lượng 皆giai 不bất 生sanh 故cố 。文văn 中trung 三tam 。初sơ 明minh 一nhất 毛mao 含hàm 多đa 。釋thích 以dĩ 不bất 生sanh 故cố 。此thử 與dữ 前tiền 段đoạn 分phần/phân 。有hữu 分phần/phân 異dị 。又hựu 此thử 唯duy 現hiện 佛Phật 。即tức 同đồng 類loại 相tương 望vọng 。前tiền 通thông 多đa 類loại 即tức 異dị 類loại 相tương/tướng 入nhập 。又hựu 前tiền 則tắc 住trụ 體thể 遍biến 應ưng 。此thử 則tắc 如như 理lý 而nhi 含hàm 。亦diệc 如như 理lý 而nhi 遍biến 。二nhị 如như 一nhất 毛mao 下hạ 。類loại 顯hiển 多đa 毛mao 。但đãn 容dung 毛mao 處xứ 即tức 是thị 毛mao 孔khổng 。次thứ 徵trưng 意ý 云vân 。身thân 契khế 無vô 生sanh 。可khả 許hứa 能năng 含hàm 法Pháp 界Giới 。虛hư 空không 無vô 有hữu 能năng 契khế 。何hà 能năng 亦diệc 含hàm 。釋thích 云vân 。無vô 處xứ 不bất 至chí 則tắc 無vô 非phi 佛Phật 身thân 矣hĩ 。是thị 謂vị 大đại 包bao 天thiên 地địa 。細tế 入nhập 無vô 間gian 。三tam 隨tùy 其kỳ 下hạ 釋thích 疑nghi 。疑nghi 云vân 。若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 要yếu 就tựu 覺giác 樹thụ 。釋thích 云vân 。隨tùy 機cơ 所sở 能năng 受thọ 耳nhĩ 。是thị 知tri 坐tọa 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。多đa 身thân 頓đốn 成thành 。尚thượng 曰viết 隨tùy 宜nghi 。有hữu 頂đảnh 鹿lộc 園viên 豈khởi 為vi 真chân 極cực 。第đệ 十thập 佛Phật 子tử 至chí 應ưng 知tri 自tự 心tâm 下hạ 。明minh 普phổ 遍biến 諸chư 心tâm 釋thích 前tiền 二nhị 門môn 。即tức 分phân 為vi 二nhị 。初sơ 正chánh 明minh 普phổ 遍biến 。釋thích 上thượng 無vô 際tế 。念niệm 念niệm 常thường 成thành 無vô 際tế 畔bạn 故cố 。後hậu 廣quảng 大đại 下hạ 。總tổng 結kết 雙song 非phi 。釋thích 上thượng 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。住trụ 於ư 中Trung 道Đạo 。今kim 初sơ 亦diệc 二nhị 。先tiên 指chỉ 一nhất 心tâm 。後hậu 如như 自tự 心tâm 下hạ 。例lệ 一nhất 切thiết 心tâm 。前tiền 中trung 先tiên 標tiêu 。次thứ 徵trưng 後hậu 釋thích 。釋thích 云vân 不bất 離ly 者giả 。有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 眾chúng 生sanh 身thân 心tâm 。即tức 佛Phật 所sở 證chứng 故cố 。二nhị 全toàn 即tức 佛Phật 菩Bồ 提Đề 性tánh 故cố 。此thử 即tức 他tha 果quả 在tại 我ngã 之chi 因nhân 。非phi 約ước 因nhân 人nhân 自tự 有hữu 佛Phật 性tánh 。此thử 文văn 正chánh 顯hiển 。佛Phật 菩Bồ 提Đề 故cố 。後hậu 總tổng 結kết 雙song 非phi 。不bất 離ly 不bất 斷đoạn 。釋thích 有hữu 二nhị 意ý 。一nhất 不bất 離ly 。結kết 上thượng 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。不bất 斷đoạn 生sanh 下hạ 。無vô 有hữu 休hưu 息tức 。二nhị 不bất 離ly 者giả 。生sanh 佛Phật 非phi 異dị 故cố 。不bất 斷đoạn 者giả 。生sanh 佛Phật 非phi 一nhất 。不bất 同đồng 眾chúng 生sanh 可khả 斷đoạn 壞hoại 故cố 。是thị 名danh 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。方phương 便tiện 法Pháp 門môn 。是thị 以dĩ 不bất 得đắc 意ý 者giả 。作tác 眾chúng 生sanh 思tư 故cố 是thị 不bất 可khả 。設thiết 作tác 佛Phật 思tư 。是thị 亦diệc 不bất 可khả 。即tức 亦diệc 不bất 可khả 。非phi 即tức 亦diệc 不bất 可khả 。當đương 淨tịnh 智trí 眼nhãn 無vô 取thủ 諸chư 情tình 。第đệ 三tam 總tổng 結kết 。即tức 最tối 後hậu 佛Phật 子tử 。今kim 依y 此thử 知tri 映ánh 前tiền 十thập 門môn 。無vô 幽u 不bất 盡tận 。離ly 此thử 何hà 有hữu 真chân 菩Bồ 提Đề 耶da 。後hậu 偈kệ 有hữu 六lục 頌tụng 前tiền 十thập 門môn 。初sơ 二nhị 次thứ 第đệ 頌tụng 初sơ 二nhị 門môn 。次thứ 三tam 如như 次thứ 頌tụng 六lục 七thất 八bát 。後hậu 一nhất 通thông 頌tụng 四tứ 五ngũ 九cửu 十thập 。以dĩ 同đồng 是thị 普phổ 現hiện 無vô 量lượng 義nghĩa 故cố 。其kỳ 第đệ 三tam 門môn 。但đãn 顯hiển 離ly 言ngôn 故cố 略lược 不bất 頌tụng 。第đệ 八bát 明minh 出xuất 。現hiện 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。理lý 必tất 轉chuyển 授thọ 。長trường/trưởng 行hành 中trung 三tam 。初sơ 標tiêu 徵trưng 次thứ 釋thích 相tương/tướng 。後hậu 總tổng 結kết 。就tựu 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。先tiên 顯hiển 體thể 用dụng 。後hậu 顯hiển 所sở 因nhân 。今kim 初sơ 分phần/phân 三tam 。初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 結kết 勸khuyến 。今kim 初sơ 。文văn 有hữu 九cửu 句cú 。減giảm 數sổ 十thập 也dã 。皆giai 先tiên 標tiêu 後hậu 釋thích 。前tiền 五ngũ 顯hiển 體thể 性tánh 寂tịch 寥liêu 。後hậu 四tứ 辨biện 相tương/tướng 用dụng 深thâm 廣quảng 。前tiền 中trung 一nhất 能năng 轉chuyển 心tâm 。二nhị 所sở 轉chuyển 體thể 。三tam 所sở 得đắc 果quả 。四tứ 能năng 詮thuyên 教giáo 。五ngũ 所sở 顯hiển 理lý 。夫phu 轉chuyển 法Pháp 輪luân 不bất 過quá 此thử 五ngũ 。今kim 皆giai 即tức 事sự 契khế 真chân 。一nhất 能năng 轉chuyển 心tâm 者giả 。由do 知tri 法pháp 無vô 起khởi 故cố 。正chánh 轉chuyển 法pháp 時thời 不bất 起khởi 心tâm 念niệm 。言ngôn 我ngã 轉chuyển 授thọ 前tiền 人nhân 。名danh 心tâm 自tự 在tại 。如như 是thị 方phương 為vi 真chân 能năng 轉chuyển 也dã 。二nhị 所sở 轉chuyển 體thể 者giả 。即tức 示thị 勸khuyến 證chứng 名danh 為vi 三tam 轉chuyển 。此thử 三tam 名danh 輪luân 者giả 。摧tồi 障chướng 惱não 故cố 。言ngôn 離ly 邊biên 者giả 。若nhược 有hữu 惑hoặc 可khả 摧tồi 未vị 離ly 於ư 常thường 。無vô 惑hoặc 可khả 摧tồi 寧ninh 免miễn 於ư 斷đoạn 。今kim 永vĩnh 離ly 斷đoạn 常thường 等đẳng 邊biên 。方phương 為vi 真chân 能năng 斷đoạn 所sở 應ưng 斷đoạn 。知tri 與dữ 證chứng 修tu 亦diệc 然nhiên 。三tam 所sở 得đắc 果quả 者giả 。由do 斷đoạn 惑hoặc 故cố 得đắc 離ly 欲dục 際tế 。由do 證chứng 性tánh 空không 本bổn 無vô 可khả 離ly 。斯tư 際tế 亦diệc 遣khiển 。四tứ 能năng 詮thuyên 教giáo 者giả 。理lý 假giả 言ngôn 詮thuyên 。今kim 了liễu 本bổn 寂tịch 滅diệt 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。則tắc 終chung 日nhật 言ngôn 而nhi 未vị 曾tằng 言ngôn 也dã 。五ngũ 所sở 顯hiển 理lý 。謂vị 即tức 寂tịch 滅diệt 。今kim 了liễu 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。法pháp 本bổn 不bất 然nhiên 。今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。方phương 為vi 究cứu 竟cánh 之chi 滅diệt 。是thị 知tri 。其kỳ 輪luân 本bổn 來lai 常thường 清thanh 淨tịnh 也dã 。後hậu 四tứ 相tương/tướng 用dụng 深thâm 廣quảng 中trung 。一nhất 觸xúc 言ngôn 皆giai 輪luân 廣quảng 也dã 。二nhị 即tức 用dụng 而nhi 寂tịch 深thâm 也dã 。下hạ 二nhị 亦diệc 深thâm 亦diệc 廣quảng 。三tam 一nhất 即tức 多đa 而nhi 無vô 主chủ 。四tứ 即tức 橫hoạnh/hoành 竪thụ 而nhi 恆hằng 虛hư 。謂vị 橫hoạnh/hoành 則tắc 無vô 遺di 。無vô 所sở 不bất 轉chuyển 故cố 。竪thụ 則tắc 無vô 盡tận 窮cùng 未vị 來lai 故cố 。而nhi 不bất 著trước 內nội 外ngoại 。則tắc 深thâm 廣quảng 無vô 涯nhai 矣hĩ 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 譬thí 如như 下hạ 。喻dụ 中trung 文văn 有hữu 二nhị 喻dụ 。一nhất 文văn 字tự 無vô 盡tận 喻dụ 。喻dụ 第đệ 九cửu 無vô 盡tận 。二nhị 遍biến 入nhập 無vô 住trụ 喻dụ 。喻dụ 六lục 七thất 八bát 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 故cố 。於ư 中trung 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。合hợp 中trung 二nhị 。先tiên 合hợp 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 。以dĩ 上thượng 法pháp 中trung 。但đãn 云vân 入nhập 一nhất 切thiết 言ngôn 故cố 。今kim 明minh 入nhập 餘dư 法pháp 則tắc 觸xúc 類loại 皆giai 法Pháp 輪luân 。豈khởi 同đồng 三tam 乘thừa 但đãn 用dụng 佛Phật 聲thanh 為vi 輪luân 等đẳng 耶da 。二nhị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 下hạ 。正chánh 合hợp 前tiền 文văn 入nhập 一nhất 切thiết 語ngữ 。前tiền 五ngũ 易dị 故cố 略lược 不bất 喻dụ 之chi 。第đệ 三tam 佛Phật 子tử 下hạ 。結kết 勸khuyến 可khả 知tri 。第đệ 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 。顯hiển 法Pháp 輪luân 所sở 因nhân 。於ư 中trung 三tam 。先tiên 辨biện 輪luân 所sở 起khởi 因nhân 。因nhân 機cơ 差sai 故cố 。若nhược 離ly 物vật 機cơ 佛Phật 無vô 說thuyết 故cố 。次thứ 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 下hạ 。明minh 因nhân 所sở 起khởi 輪luân 。物vật 既ký 為vi 力lực 不bất 同đồng 。教giáo 須tu 適thích 宜nghi 差sai 別biệt 。於ư 中trung 說thuyết 法Pháp 。所sở 依y 之chi 定định 名danh 者giả 。無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。無vô 所sở 怯khiếp 畏úy 。得đắc 究cứu 竟cánh 者giả 唯duy 佛Phật 有hữu 故cố 。後hậu 能năng 如như 是thị 知tri 下hạ 。結kết 其kỳ 得đắc 失thất 。及cập 第đệ 三tam 總tổng 結kết 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。偈kệ 有hữu 五ngũ 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。初sơ 二nhị 偈kệ 頌tụng 法Pháp 輪luân 體thể 用dụng 。後hậu 三tam 偈kệ 頌tụng 法Pháp 輪luân 所sở 因nhân 。第đệ 九cửu 出xuất 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。轉chuyển 化hóa 既ký 周chu 安an 住trụ 祕bí 藏tạng 。為vi 物vật 示thị 滅diệt 故cố 次thứ 明minh 之chi 。然nhiên 大đại 涅Niết 槃Bàn 蓋cái 眾chúng 聖thánh 歸quy 宗tông 冥minh 會hội 之chi 所sở 。寂tịch 寥liêu 無vô 為vi 而nhi 廣quảng 大đại 悉tất 備bị 。形hình 名danh 絕tuyệt 眹# 識thức 智trí 難nan 思tư 。今kim 以dĩ 無vô 名danh 強cường/cưỡng 名danh 亦diệc 為vi 五ngũ 別biệt 。一nhất 釋thích 名danh 。涅Niết 槃Bàn 正chánh 名danh 為vi 滅diệt 。取thủ 其kỳ 義nghĩa 類loại 乃nãi 有hữu 多đa 方phương 。總tổng 以dĩ 義nghĩa 翻phiên 稱xưng 為vi 圓viên 寂tịch 。以dĩ 義nghĩa 充sung 法Pháp 界Giới 德đức 備bị 塵trần 沙sa 曰viết 圓viên 。體thể 窮cùng 真chân 性tánh 妙diệu 絕tuyệt 相tương/tướng 累lũy/lụy/luy 為vi 寂tịch 。而nhi 言ngôn 大đại 者giả 。橫hoạnh/hoành 無vô 不bất 包bao 竪thụ 無vô 初sơ 際tế 。此thử 約ước 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 約ước 義nghĩa 開khai 略lược 明minh 三tam 義nghĩa 。一nhất 者giả 體thể 大đại 。自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。二nhị 者giả 相tương/tướng 大đại 。方phương 便tiện 修tu 淨tịnh 累lũy/lụy/luy 亡vong 德đức 備bị 故cố 。三tam 者giả 用dụng 大đại 。化hóa 用dụng 無vô 盡tận 故cố 。般bát 者giả 入nhập 義nghĩa 。性tánh 入nhập 真chân 入nhập 示thị 現hiện 入nhập 故cố 。若nhược 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 。即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。二nhị 出xuất 體thể 性tánh 。涅Niết 槃Bàn 既ký 妙diệu 絕tuyệt 常thường 數số 。恬điềm 怕phạ 希hy 夷di 。雖tuy 逈huýnh 出xuất 百bách 非phi 。而nhi 靡mĩ 所sở 不bất 在tại 。今kim 以dĩ 義nghĩa 求cầu 不bất 出xuất 三tam 法pháp 。即tức 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。解giải 脫thoát 法Pháp 身thân 以dĩ 為vi 其kỳ 體thể 。所sở 以dĩ 三tam 者giả 。翻phiên 三tam 雜tạp 染nhiễm 故cố 。成thành 智trí 恩ân 斷đoạn 故cố 。成thành 法Pháp 門môn 法pháp 性tánh 應ứng 化hóa 身thân 故cố 。能năng 證chứng 大đại 智trí 冥minh 所sở 證chứng 理lý 累lũy/lụy/luy 永vĩnh 寂tịch 故cố 。然nhiên 此thử 三tam 種chủng 。不bất 離ly 一nhất 如như 德đức 用dụng 分phần/phân 異dị 。即tức 寂tịch 之chi 照chiếu 為vi 般Bát 若Nhã 。即tức 照chiếu 之chi 寂tịch 為vi 解giải 脫thoát 。寂tịch 照chiếu 之chi 體thể 為vi 法Pháp 身thân 。如như 一nhất 明minh 淨tịnh 圓viên 珠châu 。明minh 即tức 般Bát 若Nhã 淨tịnh 即tức 解giải 脫thoát 。圓viên 體thể 法Pháp 身thân 。約ước 用dụng 不bất 同đồng 體thể 。不bất 相tương 離ly 故cố 。此thử 三tam 法pháp 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 。如như 天thiên 之chi 目mục 如như 世thế 之chi 伊y 。名danh 祕bí 密mật 藏tạng 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。三tam 顯hiển 種chủng 類loại 。雖tuy 理lý 無vô 不bất 統thống 義nghĩa 類loại 塵trần 沙sa 。今kim 自tự 陜# 之chi 寬khoan 略lược 分phần/phân 一nhất 兩lưỡng 。或hoặc 唯duy 說thuyết 一nhất 。即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 說thuyết 有hữu 二nhị 。自tự 有hữu 三tam 門môn 。一nhất 餘dư 無vô 餘dư 。二nhị 性tánh 淨tịnh 方phương 便tiện 淨tịnh 。三tam 真chân 與dữ 應ưng 。或hoặc 分phân 為vi 三tam 。此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 約ước 三tam 乘thừa 。二nhị 即tức 自tự 性tánh 真chân 應ưng 。或hoặc 分phân 為vi 四tứ 。一nhất 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。二nhị 有hữu 餘dư 依y 。三tam 無vô 餘dư 依y 。四tứ 無vô 住trú 處xứ 。有hữu 餘dư 無vô 餘dư 義nghĩa 通thông 大đại 小tiểu 。今kim 唯duy 說thuyết 大đại 。於ư 三tam 種chủng 內nội 不bất 明minh 二Nhị 乘Thừa 。餘dư 皆giai 具cụ 論luận 融dung 而nhi 無vô 礙ngại 。為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。如như 文văn 具cụ 之chi 非phi 獨độc 應ưng 滅diệt 。四tứ 彰chương 業nghiệp 用dụng 。囊nang 括quát 終chung 古cổ 導đạo 達đạt 群quần 方phương 。靡mĩ 不bất 度độ 生sanh 。靡mĩ 不bất 成thành 就tựu 。故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。能năng 建kiến 大đại 事sự 則tắc 出xuất 現hiện 法Pháp 門môn 。皆giai 斯tư 用dụng 也dã 。然nhiên 諸chư 門môn 廣quảng 義nghĩa 備bị 於ư 別biệt 章chương 。略lược 在tại 文văn 具cụ 。第đệ 五ngũ 釋thích 文văn 中trung 二nhị 。先tiên 徵trưng 起khởi 後hậu 正chánh 顯hiển 。正chánh 顯hiển 中trung 十thập 。一nhất 體thể 性tánh 真chân 常thường 。二nhị 德đức 用dụng 圓viên 備bị 。三tam 出xuất 沒một 常thường 湛trạm 。四tứ 虧khuy 盈doanh 不bất 遷thiên 。五ngũ 示thị 滅diệt 妙diệu 存tồn 六lục 隨tùy 緣duyên 起khởi 盡tận 。七thất 存tồn 亡vong 互hỗ 現hiện 。八bát 大đại 用dụng 無vô 涯nhai 。九cửu 體thể 離ly 二nhị 邊biên 。十thập 結kết 歸quy 無vô 住trụ 。然nhiên 斯tư 十thập 段đoạn 。隨tùy 義nghĩa 雖tuy 殊thù 皆giai 含hàm 體thể 用dụng 。互hỗ 相tương 交giao 徹triệt 顯hiển 大đại 涅Niết 槃Bàn 。今kim 初sơ 分phần/phân 三tam 。初sơ 舉cử 法pháp 勸khuyến 知tri 。二nhị 如như 真Chân 如Như 下hạ 。指chỉ 理lý 同đồng 事sự 。三tam 何hà 以dĩ 下hạ 。釋thích 顯hiển 同đồng 相tương/tướng 。今kim 初sơ 。根căn 本bổn 自tự 性tánh 者giả 。即tức 下hạ 所sở 列liệt 真Chân 如Như 等đẳng 十thập 。為vi 真chân 應ưng 涅Niết 槃Bàn 之chi 根căn 本bổn 故cố 。體thể 即tức 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。以dĩ 出xuất 二nhị 礙ngại 名danh 方phương 便tiện 淨tịnh 。為vi 真chân 涅Niết 槃Bàn 。大đại 悲bi 應ưng 物vật 亦diệc 自tự 此thử 流lưu 故cố 名danh 為vi 本bổn 。以dĩ 是thị 本bổn 故cố 。但đãn 了liễu 真Chân 如Như 即tức 了liễu 涅Niết 槃Bàn 。二nhị 指chỉ 理lý 同đồng 事sự 中trung 。皆giai 云vân 如như 者giả 如như 即tức 同đồng 義nghĩa 。能năng 同đồng 涅Niết 槃Bàn 通thông 真chân 及cập 應ưng 。所sở 同đồng 如như 等đẳng 。即tức 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 故cố 。上thượng 句cú 皆giai 有hữu 涅Niết 槃Bàn 之chi 稱xưng 。應Ứng 真Chân 無vô 本bổn 應ưng 非phi 不bất 生sanh 。何hà 出xuất 現hiện 之chi 為vi 妙diệu 。故cố 以dĩ 本bổn 該cai 末mạt 以dĩ 體thể 顯hiển 用dụng 令linh 皆giai 圓viên 寂tịch 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。所sở 以dĩ 列liệt 十thập 名danh 者giả 。欲dục 明minh 究cứu 竟cánh 妙diệu 道đạo 。窮cùng 理lý 盡tận 性tánh 無vô 不bất 同đồng 故cố 。德đức 無vô 盡tận 故cố 。十thập 名danh 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。於ư 中trung 後hậu 二nhị 加gia 際tế 言ngôn 者giả 。窮cùng 真chân 於ư 無vô 真chân 。為vi 真Chân 如Như 際tế 等đẳng 故cố 。三tam 釋thích 顯hiển 同đồng 相tương/tướng 者giả 。向hướng 言ngôn 亦diệc 如như 是thị 者giả 。云vân 何hà 如như 耶da 。故cố 云vân 如như 真Chân 如Như 等đẳng 不bất 生sanh 滅diệt 故cố 。何hà 以dĩ 不bất 生sanh 。以dĩ 但đãn 了liễu 因nhân 所sở 顯hiển 非phi 生sanh 因nhân 所sở 生sanh 故cố 。既ký 無vô 有hữu 生sanh 亦diệc 非phi 出xuất 障chướng 。始thỉ 既ký 無vô 生sanh 則tắc 永vĩnh 常thường 不bất 滅diệt 。是thị 知tri 玄huyền 道đạo 存tồn 於ư 妙diệu 悟ngộ 。妙diệu 悟ngộ 在tại 於ư 即tức 真chân 。即tức 真chân 則tắc 生sanh 滅diệt 齊tề 觀quán 。齊tề 觀quán 則tắc 彼bỉ 此thử 莫mạc 二nhị 所sở 以dĩ 真Chân 如Như 與dữ 我ngã 同đồng 根căn 。法pháp 性tánh 與dữ 我ngã 一nhất 體thể 。真chân 既ký 不bất 滅diệt 應ưng 滅diệt 寧ninh 真chân 。是thị 知tri 涅Niết 槃Bàn 名danh 滅diệt 者giả 。乃nãi 在tại 於ư 無vô 滅diệt 者giả 矣hĩ 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 不bất 為vì 下hạ 。明minh 德đức 用dụng 圓viên 備bị 者giả 。如Như 來Lai 之chi 身thân 。色sắc 相tướng 圓viên 備bị 。常thường 現hiện 大đại 機cơ 前tiền 故cố 。文văn 中trung 先tiên 標tiêu 舉cử 。後hậu 徵trưng 釋thích 。標tiêu 中trung 約ước 人nhân 顯hiển 實thật 。云vân 不bất 為vi 菩Bồ 薩Tát 。明minh 說thuyết 永vĩnh 滅diệt 是thị 為vi 二Nhị 乘Thừa 。迹tích 盡tận 雙song 樹thụ 並tịnh 為vi 凡phàm 小tiểu 。據cứ 此thử 亦diệc 名danh 揀giản 異dị 灰hôi 斷đoạn 。後hậu 徵trưng 釋thích 中trung 文văn 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 。初sơ 釋thích 之chi 中trung 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 令linh 稱xưng 實thật 見kiến 受thọ 用dụng 身thân 。即tức 同đồng 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 其kỳ 前tiền 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。涅Niết 槃Bàn 不bất 空không 者giả 。謂vị 有hữu 善thiện 色sắc 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 故cố 。因nhân 滅diệt 無vô 常thường 獲hoạch 此thử 常thường 故cố 。二nhị 於ư 一nhất 念niệm 下hạ 。令linh 見kiến 三tam 際tế 應ứng 用dụng 。亦diệc 即tức 是thị 常thường 。故cố 云vân 皆giai 如như 現hiện 在tại 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 常thường 身thân 。法Pháp 身thân 下hạ 。開khai 栴chiên 檀đàn 座tòa 佛Phật 塔tháp 。見kiến 三tam 世thế 佛Phật 無vô 涅Niết 槃Bàn 者giả 。楞lăng 伽già 亦diệc 云vân 。無vô 有hữu 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 。亦diệc 不bất 起khởi 二nhị 不bất 二nhị 想tưởng 者giả 。遠viễn 離ly 覺giác 所sở 覺giác 故cố 。謂vị 既ký 知tri 幽u 靈linh 不bất 竭kiệt 妙diệu 色sắc 湛trạm 然nhiên 。三tam 際tế 大đại 均quân 。何hà 生sanh 滅diệt 之chi 動động 靜tĩnh 。故cố 不bất 起khởi 二nhị 也dã 。亦diệc 不bất 取thủ 此thử 一nhất 常thường 。故cố 無vô 不bất 二nhị 也dã 。下hạ 重trọng/trùng 徵trưng 釋thích 。徵trưng 意ý 云vân 。菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 能năng 不bất 起khởi 想tưởng 。釋thích 云vân 。菩Bồ 薩Tát 由do 了liễu 法pháp 空không 本bổn 。無vô 想tưởng 著trước 故cố 。既ký 無vô 心tâm 於ư 動động 靜tĩnh 。終chung 不bất 謂vị 佛Phật 常thường 與dữ 非phi 常thường 。第đệ 三tam 佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 下hạ 。出xuất 沒một 常thường 湛trạm 。謂vị 涅Niết 槃Bàn 無vô 為vi 而nhi 無vô 所sở 不bất 為vi 。無vô 不bất 為vi 故cố 能năng 建kiến 大đại 事sự 。不bất 礙ngại 出xuất 沒một 。以dĩ 無vô 為vi 故cố 住trụ 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。體thể 常thường 湛trạm 然nhiên 不bất 礙ngại 出xuất 沒một 故cố 。顯hiển 迹tích 為vi 生sanh 即tức 是thị 有hữu 餘dư 。息tức 迹tích 為vi 滅diệt 即tức 是thị 無vô 餘dư 。故cố 餘dư 無vô 餘dư 乃nãi 應ưng 物vật 之chi 假giả 號hiệu 耳nhĩ 。體thể 性tánh 常thường 湛trạm 。故cố 存tồn 不bất 為vi 有hữu 亡vong 不bất 為vi 無vô 。是thị 知tri 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。未vị 嘗thường 無vô 為vi 。應ưng 迹tích 無vô 方phương 未vị 嘗thường 有hữu 為vi 。豈khởi 可khả 隨tùy 於ư 見kiến 聞văn 。以dĩ 滯trệ 殊thù 應ưng 之chi 迹tích 。第đệ 四tứ 佛Phật 子tử 譬thí 如như 日nhật 出xuất 下hạ 。虧khuy 盈doanh 不bất 遷thiên 。先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。然nhiên 法Pháp 身thân 無vô 像tượng 故cố 。無vô 器khí 而nhi 不bất 形hình 。聖thánh 智trí 無vô 心tâm 故cố 。無vô 感cảm 而nhi 不bất 應ưng 。像tượng 非phi 我ngã 有hữu 。自tự 彼bỉ 器khí 之chi 虧khuy 盈doanh 。心tâm 非phi 我ngã 生sanh 豈khởi 普phổ 現hiện 之chi 前tiền 後hậu 。故cố 攝nhiếp 論luận 第đệ 十thập 頌tụng 云vân 。眾chúng 生sanh 罪tội 不bất 見kiến 如như 月nguyệt 於ư 破phá 器khí 。遍biến 滿mãn 諸chư 世thế 間gian 。由do 法pháp 光quang 如như 日nhật 。是thị 以dĩ 經kinh 言ngôn 非phi 日nhật 咎cữu 也dã 。持trì 戒giới 器khí 破phá 定định 水thủy 無vô 依y 。菩Bồ 提Đề 器khí 破phá 智trí 水thủy 寧ninh 止chỉ 。無vô 信tín 清thanh 珠châu 故cố 。心tâm 水thủy 渾hồn 濁trược 何hà 由do 見kiến 佛Phật 耶da 。然nhiên 此thử 中trung 雖tuy 明minh 現hiện 身thân 。即tức 是thị 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 所sở 流lưu 大đại 用dụng 。亦diệc 涅Niết 槃Bàn 攝nhiếp 。若nhược 爾nhĩ 寧ninh 殊thù 出xuất 現hiện 之chi 身thân 。出xuất 現hiện 身thân 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 門môn 而nhi 論luận 真chân 應ưng 。非phi 無vô 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 二nhị 德đức 。智trí 慧tuệ 日nhật 身thân 無vô 不bất 照chiếu 。故cố 永vĩnh 離ly 戲hí 論luận 。即tức 解giải 脫thoát 故cố 。醫y 王vương 之chi 喻dụ 即tức 示thị 滅diệt 故cố 。此thử 有hữu 般Bát 若Nhã 寧ninh 異dị 菩Bồ 提Đề 。若nhược 分phần/phân 相tương/tướng 說thuyết 。菩Bồ 提Đề 為vi 能năng 證chứng 智trí 。唯duy 是thị 修tu 生sanh 。涅Niết 槃Bàn 是thị 所sở 證chứng 理lý 。唯duy 約ước 修tu 顯hiển 故cố 。涅Niết 槃Bàn 中trung 說thuyết 菩Bồ 提Đề 。必tất 從tùng 生sanh 因nhân 所sở 生sanh 。涅Niết 槃Bàn 必tất 從tùng 了liễu 因nhân 所sở 顯hiển 。若nhược 攝nhiếp 相tương/tướng 說thuyết 。菩Bồ 提Đề 是thị 即tức 理lý 之chi 智trí 。涅Niết 槃Bàn 是thị 即tức 智trí 之chi 理lý 。即tức 智trí 之chi 理lý 。不bất 礙ngại 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。即tức 理lý 之chi 智trí 不bất 礙ngại 寂tịch 滅diệt 菩Bồ 提Đề 智trí 性tánh 本bổn 有hữu 。亦diệc 是thị 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。修tu 顯hiển 亦diệc 方phương 便tiện 淨tịnh 。隨tùy 一nhất 為vi 門môn 則tắc 皆giai 放phóng 盡tận 即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。真chân 菩Bồ 提Đề 也dã 。今kim 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 收thu 之chi 。非phi 唯duy 菩Bồ 提Đề 及cập 身thân 。前tiền 後hậu 諸chư 門môn 皆giai 從tùng 三tam 德đức 所sở 流lưu 。能năng 建kiến 大đại 事sự 。第đệ 五ngũ 佛Phật 子tử 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 下hạ 。示thị 滅diệt 妙diệu 存tồn 。既ký 為vi 物vật 示thị 滅diệt 即tức 體thể 無vô 滅diệt 。第đệ 六lục 佛Phật 子tử 譬thí 如như 火hỏa 大đại 下hạ 。隨tùy 緣duyên 起khởi 盡tận 有hữu 喻dụ 合hợp 結kết 。合hợp 中trung 以dĩ 機cơ 喻dụ 薪tân 。以dĩ 涅Niết 槃Bàn 喻dụ 火hỏa 。眾chúng 生sanh 善thiện 根căn 未vị 熟thục 。可khả 熟thục 者giả 成thành 正chánh 覺giác 。以dĩ 熟thục 之chi 如như 為vi 火hỏa 事sự 。若nhược 所sở 應ưng 度độ 者giả 。皆giai 已dĩ 度độ 竟cánh 。則tắc 現hiện 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。寂tịch 無vô 所sở 為vi 如như 火hỏa 息tức 滅diệt 。故cố 法pháp 華hoa 云vân 佛Phật 此thử 夜dạ 滅diệt 度độ 。如như 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 。然nhiên 現hiện 滅diệt 現hiện 生sanh 。皆giai 是thị 涅Niết 槃Bàn 大đại 用dụng 。故cố 攝nhiếp 論luận 第đệ 十thập 名danh 涅Niết 槃Bàn 如như 火hỏa 。既ký 起khởi 滅diệt 在tại 緣duyên 。則tắc 益ích 不bất 可khả 盈doanh 。損tổn 不bất 可khả 虧khuy 云vân 云vân 。自tự 彼bỉ 非phi 佛Phật 然nhiên 也dã 。第đệ 七thất 復phục 次thứ 佛Phật 子tử 。譬thí 如như 幻huyễn 師sư 下hạ 。存tồn 亡vong 亙# 現hiện 由do 順thuận 機cơ 故cố 。此thử 滅diệt 彼bỉ 存tồn 。非phi 如Như 來Lai 身thân 不bất 能năng 長trường 久cửu 。前tiền 喻dụ 約ước 見kiến 滅diệt 見kiến 成thành 。此thử 喻dụ 約ước 常thường 見kiến 不bất 見kiến 。第đệ 八bát 復phục 次thứ 下hạ 。大đại 用dụng 無vô 涯nhai 。謂vị 正chánh 宗tông 涅Niết 槃Bàn 。而nhi 便tiện 分phân 身thân 無vô 邊biên 。窮cùng 於ư 來lai 際tế 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 者giả 。究cứu 竟cánh 寂tịch 滅diệt 也dã 。由do 寂tịch 無vô 動động 故cố 。無vô 所sở 不bất 動động 耳nhĩ 。涅Niết 槃Bàn 受thọ 純thuần 陀đà 供cung 處xứ 大đại 同đồng 於ư 此thử 。而nhi 佛Phật 數số 少thiểu 順thuận 機cơ 不bất 同đồng 故cố 。第đệ 九cửu 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 身thân 者giả 下hạ 。體thể 離ly 二nhị 邊biên 。身thân 若nhược 是thị 實thật 有hữu 不phủ 可khả 滅diệt 。身thân 若nhược 是thị 虛hư 何hà 能năng 起khởi 滅diệt 。若nhược 有hữu 方phương 所sở 。此thử 現hiện 彼bỉ 無vô 。由do 非phi 實thật 故cố 起khởi 滅diệt 無vô 恆hằng 。由do 非phi 虛hư 故cố 能năng 無vô 不bất 現hiện 。無vô 方phương 所sở 故cố 感cảm 處xứ 即tức 形hình 。本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。化hóa 周chu 法Pháp 界Giới 。隨tùy 堪kham 度độ 故cố 見kiến 則tắc 不bất 同đồng 。第đệ 十thập 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 住trụ 於ư 下hạ 。結kết 歸quy 無vô 住trụ 。上thượng 來lai 九cửu 門môn 。初sơ 門môn 多đa 顯hiển 其kỳ 體thể 。餘dư 八bát 皆giai 體thể 用dụng 雙song 明minh 。今kim 此thử 分phần/phân 二nhị 。初sơ 至chí 實thật 際tế 。通thông 結kết 九cửu 門môn 之chi 體thể 。後hậu 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 下hạ 。通thông 結kết 八bát 門môn 之chi 用dụng 。隨tùy 時thời 示thị 現hiện 。正chánh 顯hiển 於ư 用dụng 。本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。顯hiển 用dụng 所sở 因nhân 。無vô 有hữu 休hưu 息tức 。皆giai 窮cùng 來lai 際tế 。不bất 捨xả 已dĩ 下hạ 。明minh 用dụng 分phân 齊tề 。誰thùy 獨độc 非phi 涅Niết 槃Bàn 而nhi 欲dục 捨xả 之chi 耶da 。是thị 則tắc 初sơ 住trụ 實thật 際tế 故cố 。不bất 住trụ 生sanh 死tử 。後hậu 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 故cố 。不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。由do 雙song 住trụ 故cố 能năng 俱câu 不bất 住trụ 。前tiền 即tức 大đại 智trí 後hậu 即tức 大đại 悲bi 。大đại 悲bi 般Bát 若Nhã 常thường 所sở 輔phụ 翼dực 。為vi 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。眾chúng 生sanh 等đẳng 有hữu 。二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 容dung 有hữu 前tiền 三tam 。唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。獨độc 言ngôn 具cụ 四tứ 。故cố 就tựu 無vô 住trụ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。即tức 安an 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。建kiến 大đại 事sự 也dã 。偈kệ 文văn 有hữu 六lục 。初sơ 偈kệ 頌tụng 第đệ 四tứ 次thứ 偈kệ 頌tụng 第đệ 六lục 。次thứ 偈kệ 頌tụng 第đệ 七thất 。次thứ 二nhị 偈kệ 頌tụng 第đệ 八bát 。後hậu 偈kệ 頌tụng 第đệ 十thập 。初sơ 句cú 無vô 生sanh 之chi 生sanh 。次thứ 句cú 無vô 滅diệt 之chi 滅diệt 。次thứ 句cú 結kết 歸quy 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 。後hậu 句cú 結kết 其kỳ 大đại 用dụng 無vô 盡tận 。此thử 二nhị 無vô 礙ngại 是thị 無vô 住trụ 義nghĩa 。餘dư 不bất 頌tụng 者giả 。含hàm 在tại 此thử 中trung 。第đệ 十thập 明minh 出xuất 現hiện 見kiến 聞văn 親thân 近cận 。所sở 生sanh 善thiện 根căn 。前tiền 九cửu 門môn 出xuất 現hiện 一nhất 期kỳ 始thỉ 終chung 。今kim 明minh 於ư 上thượng 見kiến 聞văn 功công 深thâm 益ích 遠viễn 獎tưởng 物vật 進tiến 修tu 。文văn 中trung 三tam 。初sơ 徵trưng 起khởi 次thứ 正chánh 顯hiển 。後hậu 結kết 示thị 。就tựu 正chánh 顯hiển 中trung 分phần/phân 二nhị 。先tiên 明minh 見kiến 聞văn 信tín 向hướng 益ích 。後hậu 見kiến 聞văn 不bất 信tín 益ích 。前tiền 中trung 先tiên 法pháp 後hậu 喻dụ 。法pháp 中trung 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。今kim 初sơ 。見kiến 等đẳng 如như 後hậu 喻dụ 合hợp 中trung 。後hậu 出xuất 生sanh 下hạ 。別biệt 即tức 示thị 不bất 虛hư 之chi 相tướng 。有hữu 十thập 一nhất 句cú 不bất 出xuất 智trí 斷đoạn 恩ân 德đức 思tư 之chi 。第đệ 二nhị 喻dụ 中trung 三tam 喻dụ 。喻dụ 其kỳ 三tam 德đức 。初sơ 少thiểu 服phục 金kim 剛cang 喻dụ 。喻dụ 於ư 智trí 德đức 。智trí 慧tuệ 破phá 惑hoặc 。如như 金kim 剛cang 故cố 。以dĩ 有hữu 智trí 慧tuệ 者giả 。必tất 無vô 煩phiền 惱não 故cố 不bất 共cộng 住trú 。第đệ 二nhị 少thiểu 火hỏa 燒thiêu 多đa 喻dụ 。喻dụ 斷đoạn 德đức 。性tánh 究cứu 竟cánh 者giả 。了liễu 惑hoặc 本bổn 寂tịch 故cố 。第đệ 三tam 藥dược 王vương 遍biến 益ích 喻dụ 。喻dụ 恩ân 德đức 。種chủng 種chủng 利lợi 生sanh 故cố 。文văn 中trung 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。合hợp 中trung 二nhị 。先tiên 明minh 為vi 六lục 根căn 境cảnh 界giới 益ích 。合hợp 上thượng 藥dược 王vương 遍biến 益ích 。六lục 根căn 皆giai 通thông 。在tại 世thế 滅diệt 後hậu 。滅diệt 後hậu 亦diệc 有hữu 見kiến 故cố 。況huống 憶ức 念niệm 等đẳng 。寶bảo 性tánh 論luận 中trung 。亦diệc 明minh 如Như 來Lai 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。為vi 六lục 根căn 境cảnh 界giới 。大đại 同đồng 於ư 此thử 。後hậu 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。供cúng 養dường 如Như 來Lai 。所sở 經kinh 土thổ/độ 地địa 下hạ 。明minh 遺di 迹tích 之chi 益ích 。合hợp 上thượng 取thủ 彼bỉ 地địa 土thổ/độ 。所sở 經kinh 土thổ/độ 地địa 猶do 通thông 現hiện 滅diệt 。其kỳ 塔tháp 廟miếu 者giả 。唯duy 約ước 滅diệt 後hậu 。亦diệc 同đồng 法pháp 華hoa 乃nãi 至chí 舉cử 一nhất 手thủ 等đẳng 。皆giai 已dĩ 成thành 佛Phật 道Đạo 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 我ngã 今kim 告cáo 下hạ 。明minh 不bất 信tín 益ích 者giả 。此thử 明minh 益ích 深thâm 。如Như 來Lai 祕bí 密mật 藏tạng 經kinh 明minh 。罵mạ 藥dược 服phục 之chi 得đắc 力lực 。罵mạ 沈trầm 燒thiêu 已dĩ 還hoàn 香hương 。罵mạ 佛Phật 猶do 勝thắng 敬kính 諸chư 外ngoại 道đạo 。若nhược 爾nhĩ 豈khởi 無vô 罵mạ 罪tội 罵mạ 罪tội 非phi 無vô 。今kim 語ngữ 遠viễn 益ích 故cố 。法pháp 華hoa 云vân 。跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 等đẳng 。罵mạ 常thường 不bất 輕khinh 千thiên 劫kiếp 於ư 阿A 毘Tỳ 地Địa 獄Ngục 。受thọ 大đại 苦khổ 惱não 畢tất 。是thị 罪tội 已dĩ 。還hoàn 遇ngộ 常thường 不Bất 輕Khinh 菩Bồ 薩Tát 教giáo 化hóa 。涅Niết 槃Bàn 喻dụ 以dĩ 毒độc 塗đồ 之chi 鼓cổ 。欲dục 聞văn 不bất 聞văn 。無vô 不bất 死tử 者giả 。故cố 菩Bồ 薩Tát 之chi 名danh 。起khởi 自tự 聞văn 謗báng 之chi 日nhật 。謗báng 尚thượng 遠viễn 益ích 況huống 深thâm 信tín 耶da 。況huống 解giải 行hành 耶da 。況huống 證chứng 悟ngộ 耶da 。弘hoằng 持trì 之chi 者giả 。勉miễn 思tư 此thử 文văn 。第đệ 三tam 佛Phật 子tử 至chí 應ưng 如như 是thị 下hạ 。結kết 示thị 可khả 知tri 。第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 下hạ 。總tổng 以dĩ 結kết 酬thù 揀giản 喻dụ 異dị 法pháp 。上thượng 來lai 性tánh 起khởi 請thỉnh 說thuyết 因nhân 喻dụ 。普phổ 賢hiền 依y 請thỉnh 明minh 十thập 出xuất 現hiện 。皆giai 借tá 象tượng 取thủ 譬thí 。意ý 顯hiển 佛Phật 旨chỉ 深thâm 玄huyền 。深thâm 玄huyền 之chi 旨chỉ 尚thượng 。不bất 可khả 以dĩ 智trí 知tri 。豈khởi 言ngôn 象tượng 之chi 能năng 及cập 。故cố 令linh 外ngoại 亡vong 言ngôn 象tượng 內nội 絕tuyệt 思tư 求cầu 。則tắc 庶thứ 幾kỷ 於ư 出xuất 現hiện 之chi 旨chỉ 。大đại 文văn 第đệ 五ngũ 佛Phật 子tử 此thử 法Pháp 門môn 下hạ 。顯hiển 名danh 受thọ 持trì 分phần/phân 。於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。先tiên 長trường/trưởng 行hành 後hậu 偈kệ 頌tụng 。今kim 初sơ 。準chuẩn 晉tấn 經kinh 。此thử 前tiền 有hữu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。發phát 二nhị 種chủng 問vấn 。謂vị 何hà 名danh 此thử 經Kinh 。云vân 何hà 奉phụng 持trì 。今kim 但đãn 有hữu 答đáp 。即tức 分phân 為vi 二nhị 。先tiên 顯hiển 名danh 後hậu 佛Phật 子tử 此thử 法Pháp 門môn 下hạ 。明minh 受thọ 持trì 令linh 知tri 總tổng 名danh 。尋tầm 名danh 求cầu 旨chỉ 識thức 受thọ 持trì 法Pháp 。依y 之chi 修tu 持trì 故cố 。今kim 初sơ 。有hữu 十thập 名danh 分phân 為vi 五ngũ 對đối 。一nhất 內nội 深thâm 外ngoại 絕tuyệt 對đối 。謂vị 內nội 證chứng 三tam 德đức 祕bí 密mật 藏tạng 故cố 。外ngoại 則tắc 凡phàm 小tiểu 不bất 能năng 測trắc 故cố 。二nhị 證chứng 寂tịch 開khai 智trí 對đối 。三tam 現hiện 果quả 成thành 因nhân 對đối 。謂vị 性tánh 淨tịnh 萬vạn 德đức 。即tức 是thị 佛Phật 種chủng 。今kim 十thập 門môn 出xuất 現hiện 即tức 是thị 現hiện 義nghĩa 。四tứ 越việt 世thế 順thuận 佛Phật 對đối 。世thế 尚thượng 不bất 知tri 安an 能năng 破phá 壞hoại 。此thử 十thập 通thông 是thị 佛Phật 分phân 齊tề 境cảnh 。五ngũ 淨tịnh 機cơ 演diễn 實thật 對đối 。知tri 生sanh 佛Phật 同đồng 源nguyên 則tắc 能năng 淨tịnh 故cố 。隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 之chi 性tánh 諸chư 佛Phật 本bổn 故cố 。而nhi 性tánh 相tướng 無vô 礙ngại 因nhân 果quả 圓viên 融dung 為vi 不bất 思tư 議nghị 。過quá 此thử 更cánh 無vô 為vi 究cứu 竟cánh 法pháp 。前tiền 九cửu 別biệt 義nghĩa 後hậu 一nhất 總tổng 該cai 。第đệ 二nhị 明minh 受thọ 持trì 中trung 二nhị 。先tiên 辨biện 定định 法Pháp 器khí 後hậu 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。舉cử 益ích 勸khuyến 修tu 。今kim 初sơ 。有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。法pháp 中trung 二nhị 。先tiên 標tiêu 器khí 非phi 器khí 。非phi 器khí 不bất 為vi 。所sở 謂vị 權quyền 小Tiểu 乘Thừa 可khả 思tư 議nghị 乘thừa 。歷lịch 次thứ 修tu 故cố 名danh 餘dư 眾chúng 生sanh 。是thị 器khí 則tắc 為vi 所sở 謂vị 圓viên 機cơ 。不bất 揀giản 凡phàm 聖thánh 。趣thú 向hướng 大Đại 乘Thừa 。揀giản 於ư 小Tiểu 乘Thừa 。不bất 思tư 議nghị 乘thừa 。揀giản 於ư 權quyền 乘thừa 。一nhất 運vận 一nhất 切thiết 運vận 。十thập 信tín 滿mãn 心tâm 即tức 攝nhiếp 諸chư 位vị 。圓viên 融dung 無vô 礙ngại 名danh 不bất 思tư 議nghị 乘thừa 。後hậu 此thử 法Pháp 門môn 下hạ 。明minh 受thọ 非phi 受thọ 。釋thích 上thượng 為vi 不bất 為vi 。有hữu 圓viên 信tín 手thủ 能năng 受thọ 眾chúng 行hành 故cố 。上thượng 為vi 之chi 。權quyền 小tiểu 於ư 斯tư 不bất 盡tận 能năng 受thọ 。是thị 故cố 不bất 為vị 。法pháp 集tập 經Kinh 云vân 。是thị 經Kinh 雖tuy 行hành 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。於ư 能năng 信tín 深thâm 法Pháp 者giả 常thường 住trụ 如như 是thị 。眾chúng 生sanh 心tâm 手thủ 中trung 行hành 亦diệc 有hữu 以dĩ 信tín 解giải 行hành 證chứng 皆giai 有hữu 手thủ 義nghĩa 。以dĩ 後hậu 後hậu 破phá 前tiền 前tiền 亦diệc 是thị 一nhất 理lý 。第đệ 二nhị 喻dụ 可khả 知tri 。第đệ 三tam 合hợp 中trung 以dĩ 經kinh 合hợp 七thất 寶bảo 者giả 。若nhược 無vô 此thử 法pháp 非phi 真chân 佛Phật 故cố 。生sanh 如Như 來Lai 家gia 。合hợp 第đệ 一nhất 夫phu 人nhân 。所sở 生sanh 太thái 子tử 。如Như 來Lai 相tương/tướng 者giả 。初sơ 心tâm 頓đốn 行hành 佛Phật 行hạnh 故cố 。散tán 滅diệt 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 不bất 能năng 信tín 受thọ 。則tắc 教giáo 不bất 行hành 故cố 。二nhị 不bất 能năng 修tu 行hành 。則tắc 行hành 不bất 行hành 故cố 。般Bát 若Nhã 論luận 云vân 。法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 者giả 。修tu 行hành 滅diệt 故cố 。下hạ 釋thích 散tán 滅diệt 所sở 由do 可khả 知tri 。第đệ 二nhị 舉cử 益ích 勸khuyến 修tu 中trung 三tam 。初sơ 略lược 標tiêu 釋thích 。二nhị 佛Phật 子tử 設thiết 有hữu 下hạ 。廣quảng 釋thích 所sở 由do 。三tam 佛Phật 子tử 至chí 成thành 就tựu 如như 是thị 功công 德đức 下hạ 。總tổng 結kết 成thành 益ích 。就tựu 廣quảng 釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 反phản 顯hiển 後hậu 順thuận 釋thích 。今kim 初sơ 。若nhược 不bất 依y 此thử 教giáo 。縱túng/tung 多đa 劫kiếp 修tu 行hành 尚thượng 非phi 真chân 實thật 。況huống 能năng 疾tật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。此thử 中trung 設thiết 有hữu 之chi 言ngôn 。似tự 當đương 假giả 設thiết 。望vọng 慈Từ 氏Thị 讚tán 善thiện 財tài 言ngôn 。餘dư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。於ư 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。那na 由do 他tha 劫kiếp 。乃nãi 能năng 滿mãn 足túc 。菩Bồ 薩Tát 願nguyện 行hành 。今kim 善thiện 財tài 一nhất 生sanh 則tắc 能năng 淨tịnh 佛Phật 剎sát 等đẳng 。斯tư 則tắc 舉cử 權quyền 顯hiển 實thật 非phi 假giả 設thiết 也dã 。若nhược 實thật 有hữu 此thử 不bất 信tín 人nhân 者giả 。為vi 在tại 何hà 位vị 。文văn 無vô 定định 判phán 義nghĩa 當đương 三tam 賢hiền 。以dĩ 入nhập 證chứng 聖thánh 必tất 信tín 圓viên 故cố 。若nhược 約ước 教giáo 道đạo 三tam 祇kỳ 亦diệc 未vị 入nhập 玄huyền 。所sở 以dĩ 凡phàm 夫phu 頓đốn 能năng 信tín 者giả 。宿túc 因nhân 聞văn 熏huân 為vi 種chủng 別biệt 故cố 。今kim 更cánh 不bất 信tín 當đương 來lai 豈khởi 聞văn 。第đệ 二nhị 若nhược 得đắc 聞văn 下hạ 。順thuận 釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 明minh 聞văn 信tín 生sanh 家gia 益ích 。後hậu 佛Phật 子tử 至chí 聞văn 此thử 法Pháp 已dĩ 則tắc 能năng 下hạ 。信tín 聞văn 成thành 行hành 益ích 。今kim 初sơ 。先tiên 明minh 聞văn 信tín 。後hậu 當đương 知tri 下hạ 成thành 益ích 。生sanh 如Như 來Lai 家gia 。為vi 總tổng 餘dư 句cú 為vi 別biệt 。別biệt 中trung 一nhất 以dĩ 如như 境cảnh 為vi 家gia 。無vô 性tánh 論luận 云vân 。生sanh 如Như 來Lai 家gia 者giả 。謂vị 佛Phật 法Pháp 界giới 於ư 此thử 證chứng 會hội 故cố 。名danh 為vi 生sanh 家gia 。二nhị 以dĩ 行hành 法pháp 為vi 家gia 具cụ 家gia 法pháp 故cố 。三tam 以dĩ 俗tục 境cảnh 為vi 家gia 。世thế 親thân 釋thích 云vân 。由do 此thử 能năng 令linh 諸chư 佛Phật 種chủng 性tánh 。不bất 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。四tứ 遠viễn 離ly 非phi 家gia 。五ngũ 以dĩ 佛Phật 行hạnh 為vi 家gia 。十thập 住trụ 毘tỳ 婆bà 沙sa 第đệ 一nhất 云vân 。今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。行hành 如Như 來Lai 道đạo 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。六lục 菩Bồ 薩Tát 法pháp 性tánh 為vi 家gia 亦diệc 是thị 佛Phật 種chủng 性tánh 故cố 。亦diệc 同đồng 如Như 來Lai 一nhất 如như 境cảnh 故cố 。七thất 淨tịnh 當đương 佛Phật 家gia 。八bát 住trụ 本bổn 佛Phật 家gia 。九cửu 總tổng 明minh 因nhân 果quả 事sự 理lý 無vô 礙ngại 家gia 。前tiền 六lục 自tự 分phần/phân 家gia 。後hậu 三tam 勝thắng 進tiến 家gia 。前tiền 來lai 初sơ 住trụ 見kiến 心tâm 性tánh 故cố 。故cố 名danh 生sanh 家gia 。四tứ 地địa 寄ký 出xuất 世thế 故cố 。生sanh 道Đạo 品Phẩm 家gia 。八bát 地địa 無vô 功công 用dụng 故cố 。生sanh 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 家gia 。今kim 此thử 通thông 三tam 。兼kiêm 顯hiển 凡phàm 夫phu 解giải 心tâm 亦diệc 名danh 生sanh 家gia 。因nhân 果quả 無vô 礙ngại 故cố 。第đệ 二nhị 信tín 聞văn 成thành 行hành 益ích 。十thập 句cú 分phân 為vi 五ngũ 對đối 無vô 礙ngại 。一nhất 即tức 觀quán 不bất 礙ngại 於ư 止chỉ 。二nhị 見kiến 佛Phật 不bất 礙ngại 入nhập 法pháp 。三tam 智trí 行hành 法Pháp 界Giới 不bất 礙ngại 起khởi 福phước 。四Tứ 智Trí 不bất 染nhiễm 世thế 不bất 礙ngại 悲bi 入nhập 。五ngũ 體thể 絕tuyệt 三tam 世thế 不bất 礙ngại 用dụng 而nhi 迴hồi 向hướng 。不bất 入nhập 而nhi 入nhập 釋thích 上thượng 入nhập 義nghĩa 。不bất 於ư 已dĩ 下hạ 。復phục 釋thích 不bất 入nhập 而nhi 入nhập 。智trí 體thể 即tức 如như 。如như 外ngoại 無vô 法pháp 而nhi 可khả 攀phàn 緣duyên 故cố 。無vô 可khả 入nhập 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。寂tịch 然nhiên 無vô 入nhập 不bất 失thất 照chiếu 用dụng 故cố 。恆hằng 以dĩ 一nhất 如như 而nhi 觀quán 諸chư 法pháp 故cố 名danh 而nhi 入nhập 。此thử 二nhị 無vô 礙ngại 方phương 為vi 真chân 入nhập 。又hựu 一nhất 即tức 是thị 如như 。便tiện 於ư 一nhất 中trung 已dĩ 見kiến 一nhất 切thiết 。第đệ 三tam 總tổng 結kết 可khả 知tri 。第đệ 二nhị 偈kệ 頌tụng 即tức 屬thuộc 第đệ 十thập 見kiến 聞văn 之chi 益ích 。不bất 頌tụng 顯hiển 名danh 受thọ 持trì 。顯hiển 名danh 受thọ 持trì 後hậu 文văn 自tự 頌tụng 。此thử 頌tụng 應ưng 在tại 揀giản 法pháp 異dị 喻dụ 之chi 前tiền 。以dĩ 前tiền 長trường/trưởng 行hành 鉤câu 鎖tỏa 顯hiển 名danh 。亦diệc 是thị 見kiến 聞văn 益ích 故cố 。若nhược 迴hồi 此thử 偈kệ 於ư 現hiện 瑞thụy 後hậu 。與dữ 後hậu 偈kệ 相tương 續tục 。文văn 理lý 甚thậm 順thuận 。四tứ 偈kệ 分phần/phân 二nhị 。初sơ 一nhất 頌tụng 法pháp 說thuyết 。後hậu 三tam 如như 次thứ 頌tụng 前tiền 三tam 喻dụ 。大đại 文văn 第đệ 六lục 現hiện 瑞thụy 證chứng 成thành 。於ư 中trung 二nhị 。先tiên 現hiện 瑞thụy 後hậu 證chứng 成thành 。今kim 初sơ 先tiên 此thử 界giới 。後hậu 類loại 通thông 。動động 剎sát 等đẳng 數số 皆giai 廣quảng 多đa 者giả 。法pháp 難nan 思tư 故cố 。二nhị 是thị 時thời 十thập 方phương 。下hạ 證chứng 成thành 中trung 二nhị 。先tiên 果quả 人nhân 證chứng 。後hậu 因nhân 人nhân 證chứng 。所sở 以dĩ 具cụ 二nhị 者giả 法pháp 玄huyền 妙diệu 故cố 。因nhân 果quả 交giao 徹triệt 之chi 法pháp 故cố 。因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 之chi 法pháp 故cố 。前tiền 來lai 諸chư 會hội 唯duy 菩Bồ 薩Tát 者giả 。唯duy 因nhân 行hành 故cố 。發phát 心tâm 品phẩm 中trung 唯duy 果quả 證chứng 者giả 。果quả 之chi 本bổn 故cố 初sơ 心tâm 成thành 佛Phật 難nan 信tín 受thọ 故cố 。隨tùy 義nghĩa 各các 別biệt 。所sở 以dĩ 互hỗ 無vô 唯duy 斯tư 具cụ 二nhị 。今kim 初sơ 分phần/phân 四tứ 。一nhất 現hiện 身thân 。二nhị 而nhi 作tác 下hạ 讚tán 說thuyết 。三tam 佛Phật 子tử 我ngã 等đẳng 下hạ 引dẫn 說thuyết 證chứng 成thành 。兼kiêm 明minh 結kết 通thông 所sở 說thuyết 。一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 故cố 。四tứ 今kim 此thử 會hội 下hạ 舉cử 益ích 證chứng 成thành 。於ư 中trung 四tứ 一nhất 得đắc 因nhân 位vị 果quả 滿mãn 益ích 。一nhất 生sanh 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。神thần 通thông 三tam 昧muội 。即tức 十thập 通thông 十thập 定định 故cố 。二nhị 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 下hạ 得đắc 發phát 心tâm 益ích 。與dữ 遠viễn 記ký 者giả 不bất 期kỳ 速tốc 成thành 故cố 。又hựu 前tiền 明minh 一nhất 生sanh 即tức 多đa 之chi 一nhất 。此thử 辨biện 多đa 劫kiếp 即tức 一nhất 之chi 多đa 。既ký 一nhất 多đa 圓viên 融dung 何hà 定định 劫kiếp 數số 。妄vọng 生sanh 多đa 劫kiếp 智trí 日nhật 不bất 遷thiên 。苟cẩu 執chấp 短đoản 長trường/trưởng 未vị 期kỳ 成thành 佛Phật 。同đồng 號hiệu 佛Phật 殊thù 勝thắng 境cảnh 者giả 。緣duyên 佛Phật 出xuất 現hiện 境cảnh 故cố 。三tam 我ngã 等đẳng 下hạ 護hộ 持trì 久cửu 遠viễn 益ích 。四tứ 如như 此thử 下hạ 結kết 益ích 廣quảng 遍biến 。第đệ 二nhị 爾nhĩ 時thời 十thập 方phương 。下hạ 因nhân 人nhân 證chứng 。於ư 中trung 四tứ 。一nhất 明minh 集tập 因nhân 。前tiền 果quả 人nhân 證chứng 承thừa 前tiền 現hiện 瑞thụy 之chi 因nhân 。故cố 略lược 不bất 敘tự 。今kim 此thử 顯hiển 因nhân 果quả 別biệt 故cố 。廣quảng 出xuất 集tập 因nhân 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。二nhị 十thập 方phương 各các 過quá 。下hạ 明minh 現hiện 身thân 。雖tuy 來lai 自tự 十thập 方phương 而nhi 。周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。則tắc 來lai 即tức 無vô 來lai 矣hĩ 。三tam 示thị 現hiện 菩Bồ 薩Tát 。下hạ 辨biện 其kỳ 德đức 用dụng 。十thập 句cú 文văn 顯hiển 。四tứ 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 。下hạ 發phát 言ngôn 誠thành 證chứng 皆giai 同đồng 普phổ 者giả 普phổ 法pháp 同đồng 故cố 。界giới 佛Phật 名danh 異dị 者giả 。不bất 失thất 主chủ 伴bạn 故cố 。普phổ 光quang 明minh 者giả 。常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 無vô 不bất 遍biến 故cố 。佛Phật 名danh 普phổ 幢tràng 自tự 在tại 者giả 。本bổn 智trí 高cao 出xuất 無vô 所sở 不bất 摧tồi 。事sự 理lý 無vô 礙ngại 故cố 。兼kiêm 亦diệc 結kết 通thông 所sở 說thuyết 。大đại 文văn 第đệ 七thất 爾nhĩ 時thời 普Phổ 賢Hiền 下hạ 。以dĩ 偈kệ 總tổng 攝nhiếp 。文văn 中trung 二nhị 。先tiên 敘tự 意ý 後hậu 正chánh 頌tụng 。前tiền 中trung 二nhị 。先tiên 說thuyết 儀nghi 。後hậu 欲dục 重trọng/trùng 下hạ 辨biện 意ý 。欲dục 重trọng/trùng 顯hiển 前tiền 十thập 門môn 出xuất 現hiện 故cố 。文văn 有hữu 十thập 句cú 。句cú 各các 一nhất 門môn 。而nhi 約ước 利lợi 生sanh 為vi 次thứ 不bất 等đẳng 。一nhất 成thành 正chánh 覺giác 。二nhị 即tức 法Pháp 輪luân 。三tam 是thị 見kiến 聞văn 生sanh 善thiện 。此thử 三tam 正chánh 顯hiển 益ích 故cố 。四tứ 即tức 出xuất 現hiện 之chi 法pháp 。是thị 前tiền 總tổng 門môn 。五ngũ 即tức 是thị 心tâm 約ước 智trí 顯hiển 故cố 。六lục 即tức 圓viên 音âm 。七thất 即tức 境cảnh 界giới 。境cảnh 界giới 無vô 量lượng 。生sanh 光quang 亦diệc 多đa 。八bát 即tức 涅Niết 槃Bàn 動động 寂tịch 自tự 在tại 。大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。為vi 佛Phật 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。九cửu 即tức 是thị 身thân 約ước 本bổn 說thuyết 一nhất 故cố 。十thập 即tức 是thị 行hành 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 故cố 。後hậu 正chánh 頌tụng 中trung 四tứ 頌tụng 。初sơ 一nhất 頌tụng 說thuyết 分phần/phân 中trung 結kết 酬thù 。以dĩ 此thử 總tổng 包bao 十thập 段đoạn 意ý 故cố 。後hậu 三tam 頌tụng 顯hiển 名danh 受thọ 持trì 。初sơ 句cú 顯hiển 名danh 。餘dư 皆giai 勸khuyến 持trì 。且thả 分phân 為vi 三tam 。初sơ 偈kệ 歎thán 深thâm 難nan 聞văn 。次thứ 一nhất 偈kệ 明minh 文văn 由do 多đa 善thiện 。後hậu 偈kệ 舉cử 勝thắng 勸khuyến 持trì 。然nhiên 此thử 一nhất 品phẩm 文văn 旨chỉ 宏hoành 奧áo 。能năng 頓đốn 能năng 圓viên 。究cứu 眾chúng 生sanh 之chi 本bổn 源nguyên 。罄khánh 諸chư 佛Phật 之chi 淵uyên 海hải 。根căn 本bổn 法Pháp 輪luân 之chi 內nội 更cánh 處xứ 其kỳ 心tâm 生sanh 在tại 金kim 輪luân 種chủng 中trung 。復phục 為vi 嫡đích 子tử 。妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 玄huyền 中trung 之chi 玄huyền 。並tịnh 居cư 凡phàm 類loại 之chi 心tâm 。少thiểu 功công 而nhi 能năng 速tốc 證chứng 。安an 得đắc 自tự 欺khi 不bất 受thọ 。長trường/trưởng 淪luân 生sanh 死tử 之chi 中trung 。今kim 聞văn 解giải 能năng 欣hân 尤vưu 須tu 自tự 慶khánh 昔tích 善thiện 。出xuất 現hiện 品phẩm 竟cánh 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập