Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ – Quyển 37

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ
Quyển 37
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 撰Soạn

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 七thất

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn

第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 下hạ 。得đắc 五ngũ 神thần 通thông 。明minh 行hành 功công 用dụng 果quả 。前tiền 內nội 懷hoài 慈từ 濟tế 之chi 心tâm 。此thử 外ngoại 現hiện 救cứu 生sanh 之chi 用dụng 。從tùng 多đa 分phần 說thuyết 但đãn 為vi 邪tà 歸quy 。妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 曰viết 神thần 自tự 在tại 無vô 擁ủng 曰viết 通thông 。文văn 中trung 有hữu 五ngũ 。一nhất 神thần 境cảnh 。二nhị 天thiên 耳nhĩ 。三tam 他tha 心tâm 。四tứ 宿túc 住trụ 。五ngũ 天thiên 眼nhãn 。寄ký 同đồng 世thế 間gian 故cố 但đãn 得đắc 五ngũ 。外ngoại 色sắc 內nội 身thân 皆giai 神thần 之chi 境cảnh 。轉chuyển 變biến 多đa 種chủng 偏thiên 受thọ 神thần 名danh 。亦diệc 名danh 神thần 足túc 。依y 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 之chi 所sở 成thành 。故cố 亦diệc 名danh 如như 意ý 。隨tùy 意ý 成thành 故cố 餘dư 名danh 易dị 了liễu 。若nhược 語ngữ 其kỳ 體thể 。通thông 是thị 慧tuệ 數số 別biệt 則tắc 前tiền 四tứ 是thị 智trí 。後hậu 一nhất 是thị 見kiến 見kiến 亦diệc 是thị 智trí 。照chiếu 了liễu 分phân 明minh 順thuận 眼nhãn 義nghĩa 。故cố 偏thiên 立lập 見kiến 名danh 。餘dư 處xứ 天thiên 眼nhãn 居cư 神thần 境cảnh 。次thứ 者giả 顯hiển 自tự 修tu 者giả 。先tiên 成thành 自tự 根căn 勝thắng 用dụng 。次thứ 知tri 他tha 心tâm 。後hậu 知tri 往vãng 業nghiệp 故cố 。今kim 約ước 利lợi 他tha 三tam 業nghiệp 故cố 。天thiên 眼nhãn 居cư 末mạt 。初sơ 一nhất 身thân 業nghiệp 到đáo 化hóa 機cơ 所sở 。次thứ 二nhị 口khẩu 業nghiệp 。天thiên 耳nhĩ 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。聞văn 眾chúng 方phương 言ngôn 。以dĩ 他Tha 心Tâm 智Trí 。隨tùy 種chủng 種chủng 言ngôn 音âm 。皆giai 盡tận 知tri 已dĩ 。將tương 前tiền 所sở 聞văn 之chi 法pháp 。隨tùy 其kỳ 方phương 言ngôn 之chi 異dị 。復phục 宜nghi 用dụng 何hà 言ngôn 之chi 異dị 而nhi 授thọ 與dữ 之chi 後hậu 。二nhị 意ý 業nghiệp 。宿túc 住trụ 知tri 其kỳ 過quá 去khứ 是thị 何hà 界giới 種chủng 。天thiên 眼nhãn 見kiến 其kỳ 未vị 來lai 遠viễn 近cận 成thành 益ích 。隨tùy 應ứng 化hóa 之chi 。餘dư 如như 十thập 通thông 品phẩm 辨biện 。今kim 初sơ 身thân 通thông 文văn 二nhị 。初sơ 總tổng 明minh 。後hậu 能năng 動động 下hạ 別biệt 顯hiển 。總tổng 中trung 云vân 得đắc 者giả 總tổng 修tu 總tổng 得đắc 。若nhược 準chuẩn 瑜du 伽già 三tam 十thập 三tam 。得đắc 四tứ 靜tĩnh 慮lự 竟cánh 。各các 各các 別biệt 修tu 皆giai 有hữu 假giả 想tưởng 。則tắc 別biệt 修tu 別biệt 得đắc 。既ký 寄ký 位vị 次thứ 第đệ 別biệt 亦diệc 無vô 違vi 。然nhiên 通thông 依y 四tứ 禪thiền 多đa 依y 第đệ 四tứ 。後hậu 別biệt 中trung 得đắc 三tam 種chủng 自tự 在tại 。一nhất 世thế 間gian 自tự 在tại 動động 大đại 地địa 故cố 。二nhị 以dĩ 一nhất 身thân 下hạ 身thân 自tự 在tại 。三tam 石thạch 壁bích 下hạ 作tác 業nghiệp 自tự 在tại 。第đệ 二nhị 天thiên 耳nhĩ 通thông 。初sơ 總tổng 標tiêu 其kỳ 體thể 。謂vị 天thiên 耳nhĩ 清thanh 淨tịnh 。清thanh 淨tịnh 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 離ly 欲dục 界giới 法pháp 。得đắc 靜tĩnh 慮lự 。引dẫn 生sanh 清thanh 淨tịnh 大đại 種chủng 所sở 造tạo 故cố 。二nhị 離ly 於ư 障chướng 礙ngại 。審thẩm 諦đế 聞văn 故cố 。由do 此thử 故cố 云vân 。過quá 於ư 人nhân 耳nhĩ 。悉tất 聞văn 下hạ 顯hiển 用dụng 釋thích 過quá 人nhân 義nghĩa 。遠viễn 細tế 皆giai 知tri 故cố 。第đệ 三tam 他tha 心tâm 通thông 中trung 三tam 。初sơ 總tổng 知tri 他tha 心tâm 者giả 。通thông 於ư 王vương 所sở 。次thứ 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 。後hậu 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 結kết 。別biệt 中trung 二nhị 十thập 六lục 心tâm 行hành 相tương/tướng 各các 異dị 。然nhiên 除trừ 小tiểu 等đẳng 四tứ 心tâm 。餘dư 皆giai 障chướng 治trị 間gian 明minh 。善thiện 惡ác 對đối 顯hiển 。總tổng 攝nhiếp 為vi 九cửu 。一nhất 以dĩ 初sơ 六lục 心tâm 明minh 隨tùy 煩phiền 惱não 。謂vị 隨tùy 緣duyên 現hiện 起khởi 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。故cố 名danh 為vi 隨tùy 。非phi 約ước 小tiểu 惑hoặc 名danh 隨tùy 。言ngôn 有hữu 貪tham 者giả 。於ư 可khả 愛ái 所sở 緣duyên 貪tham 纏triền 所sở 纏triền 故cố 離ly 貪tham 者giả 遠viễn 離ly 如như 是thị 貪tham 纏triền 故cố 。下hạ 四tứ 例lệ 知tri 。即tức 三tam 不bất 善thiện 根căn 。及cập 三tam 善thiện 根căn 。以dĩ 為vi 能năng 治trị 。論luận 今kim 但đãn 以dĩ 能năng 治trị 亦diệc 因nhân 煩phiền 惱não 而nhi 來lai 。故cố 皆giai 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。下hạ 使sử 亦diệc 然nhiên 。二nhị 有hữu 煩phiền 惱não 等đẳng 二nhị 心tâm 。明minh 使sử 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。三tam 小tiểu 等đẳng 四tứ 心tâm 名danh 生sanh 約ước 無vô 記ký 。報báo 心tâm 人nhân 心tâm 。小tiểu 欲dục 天thiên 廣quảng 色sắc 天thiên 。大đại 無vô 色sắc 二nhị 。解giải 脫thoát 無vô 量lượng 。以dĩ 作tác 空không 識thức 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 故cố 。上thượng 二nhị 不bất 爾nhĩ 故cố 非phi 無vô 量lượng 。而nhi 論luận 不bất 明minh 上thượng 二nhị 空không 處xứ 。意ý 明minh 無vô 所sở 有hữu 及cập 昧muội 劣liệt 故cố 。或hoặc 是thị 略lược 非phi 略lược 攝nhiếp 之chi 。四tứ 有hữu 四tứ 心tâm 學học 三tam 昧muội 行hành 。略lược 者giả 謂vị 由do 止chỉ 行hành 。於ư 內nội 所sở 緣duyên 繫hệ 縛phược 其kỳ 心tâm 故cố 。非phi 略lược 者giả 。太thái 沈trầm 昧muội 故cố 。或hoặc 不bất 一nhất 所sở 緣duyên 故cố 。散tán 者giả 太thái 舉cử 。於ư 五ngũ 妙diệu 欲dục 境cảnh 隨tùy 順thuận 流lưu 散tán 故cố 。非phi 散tán 者giả 。於ư 妙diệu 所sở 緣duyên 明minh 了liễu 顯hiển 現hiện 故cố 。前tiền 二nhị 約ước 定định 。後hậu 二nhị 約ước 慧tuệ 。定định 等đẳng 均quân 者giả 則tắc 名danh 等đẳng 持trì 。論luận 經kinh 合hợp 之chi 為vi 二nhị 。名danh 攝nhiếp 不bất 攝nhiếp 。故cố 論luận 以dĩ 散tán 不bất 散tán 釋thích 之chi 。五ngũ 有hữu 二nhị 心tâm 明minh 得đắc 三tam 昧muội 定định 者giả 。正chánh 入nhập 根căn 本bổn 定định 故cố 。不bất 定định 者giả 。未vị 入nhập 及cập 起khởi 時thời 故cố 。六lục 有hữu 二nhị 心tâm 明minh 得đắc 解giải 脫thoát 。有hữu 縛phược 無vô 縛phược 故cố 。七thất 有hữu 二nhị 心tâm 。餘dư 凡phàm 夫phu 增tăng 上thượng 慢mạn 即tức 前tiền 類loại 之chi 。餘dư 以dĩ 得đắc 四tứ 禪thiền 謂vị 為vi 四Tứ 果Quả 。即tức 麁thô 習tập 行hành 名danh 上thượng 無vô 。此thử 即tức 細tế 習tập 行hành 名danh 無vô 上thượng 。八bát 有hữu 二nhị 心tâm 妄vọng 行hành 正chánh 行hạnh 。論luận 經kinh 名danh 求cầu 不bất 求cầu 。心tâm 希hy 求cầu 名danh 聞văn 即tức 是thị 雜tạp 染nhiễm 。反phản 此thử 非phi 染nhiễm 。九cửu 有hữu 二nhị 心tâm 。大Đại 乘Thừa 得đắc 失thất 悲bi 智trí 兼kiêm 濟tế 為vi 廣quảng 。隨tùy 闕khuyết 非phi 廣quảng 。論luận 闕khuyết 此thử 二nhị 。上thượng 之chi 九cửu 類loại 不bất 出xuất 三tam 種chủng 。初sơ 二nhị 煩phiền 惱não 。次thứ 一nhất 是thị 苦khổ 。餘dư 皆giai 是thị 業nghiệp 。業nghiệp 有hữu 善thiện 惡ác 耳nhĩ 。亦diệc 即tức 四Tứ 諦Đế 開khai 解giải 脫thoát 為vi 滅diệt 。善thiện 業nghiệp 為vi 道đạo 故cố 。皆giai 如như 實thật 知tri 者giả 。審thẩm 於ư 事sự 實thật 見kiến 理lý 實thật 故cố 。亦diệc 非phi 心tâm 外ngoại 見kiến 法pháp 。亦diệc 非phi 無vô 境cảnh 可khả 知tri 。若nhược 自tự 他tha 相tương/tướng 絕tuyệt 。則tắc 與dữ 眾chúng 生sanh 心tâm 同đồng 一nhất 體thể 。故cố 無vô 心tâm 外ngoại 也dã 。不bất 壞hoại 能năng 所sở 故cố 能năng 知tri 也dã 。又hựu 他tha 心tâm 是thị 總tổng 餘dư 皆giai 是thị 別biệt 。六lục 相tương/tướng 圓viên 融dung 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 知tri 也dã 。第đệ 四tứ 宿túc 住trụ 智trí 通thông 。初sơ 總tổng 標tiêu 誰thùy 能năng 念niệm 即tức 。宿túc 住trụ 之chi 智trí 。次thứ 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 顯hiển 。後hậu 如như 是thị 過quá 去khứ 下hạ 總tổng 結kết 。別biệt 中trung 初sơ 念niệm 何hà 等đẳng 事sự 。謂vị 一nhất 生sanh 乃nãi 至chí 多đa 劫kiếp 中trung 事sự 。此thử 顯hiển 念niệm 時thời 分phần/phân 。次thứ 我ngã 曾tằng 下hạ 云vân 何hà 念niệm 。即tức 念niệm 相tương/tướng 差sai 別biệt 也dã 。念niệm 彼bỉ 因nhân 中trung 名danh 字tự 不bất 同đồng 姓tánh 。謂vị 父phụ 母mẫu 家gia 姓tánh 如như 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 種chủng 族tộc 即tức 剎sát 利lợi 等đẳng 貴quý 賤tiện 餘dư 可khả 知tri 。第đệ 五ngũ 天thiên 眼nhãn 通thông 。論luận 名danh 生sanh 死tử 智trí 通thông 。約ước 根căn 約ước 境cảnh 異dị 故cố 。初sơ 總tổng 顯hiển 能năng 見kiến 。誰thùy 能năng 見kiến 天thiên 眼nhãn 故cố 。清thanh 淨tịnh 者giả 審thẩm 見kiến 故cố 。過quá 人nhân 者giả 遠viễn 見kiến 故cố 。次thứ 見kiến 諸chư 下hạ 別biệt 顯hiển 所sở 見kiến 。初sơ 見kiến 生sanh 死tử 本bổn 有hữu 之chi 果quả 隨tùy 業nghiệp 之chi 因nhân 。若nhược 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。下hạ 云vân 何hà 見kiến 別biệt 。見kiến 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。如như 二nhị 地địa 攝nhiếp 善thiện 戒giới 中trung 辨biện 。菩Bồ 薩Tát 下hạ 結kết 。第đệ 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 總tổng 結kết 自tự 在tại 。近cận 結kết 厭yếm 果quả 遠viễn 結kết 前tiền 厭yếm 。於ư 何hà 自tự 在tại 即tức 前tiền 禪thiền 等đẳng 。禪thiền 謂vị 四tứ 禪thiền 。三tam 昧muội 者giả 。四tứ 無vô 量lượng 慈từ 等đẳng 三tam 昧muội 故cố 。三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 者giả 。論luận 云vân 五ngũ 神thần 通thông 。此thử 應ưng 譯dịch 者giả 之chi 誤ngộ 。合hợp 云vân 三tam 摩ma 呬hê 多đa 。以dĩ 此thử 云vân 等đẳng 引dẫn 。五ngũ 通thông 即tức 所sở 引dẫn 故cố 。三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。此thử 云vân 等đẳng 至chí 。非phi 神thần 通thông 故cố 。云vân 何hà 自tự 在tại 智trí 能năng 入nhập 出xuất 。則tắc 散tán 動động 不bất 能năng 縛phược 。即tức 生sanh 心tâm 時thời 。隨tùy 心tâm 用dụng 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。大đại 悲bi 方phương 便tiện 。不bất 隨tùy 受thọ 生sanh 。則tắc 定định 不bất 能năng 縛phược 。若nhược 不bất 隨tùy 禪thiền 生sanh 。當đương 何hà 所sở 生sanh 。不bất 揀giản 淨tịnh 穢uế 但đãn 能năng 滿mãn 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。處xử 即tức 生sanh 其kỳ 中trung 。論luận 主chủ 從tùng 勝thắng 及cập 自tự 利lợi 說thuyết 。謂vị 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。共cộng 生sanh 一nhất 處xứ 。是thị 能năng 滿mãn 處xứ 。以dĩ 願nguyện 力lực 者giả 非phi 業nghiệp 繫hệ 生sanh 故cố 。第đệ 二nhị 位vị 果quả 。三tam 果quả 即tức 為vi 三tam 別biệt 。初sơ 調điều 柔nhu 果quả 中trung 三tam 。初sơ 調điều 柔nhu 行hành 體thể 。二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 四tứ 攝nhiếp 下hạ 。別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 。三tam 佛Phật 子tử 是thị 名danh 下hạ 結kết 說thuyết 地địa 相tương/tướng 。前tiền 中trung 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。法pháp 中trung 三tam 。初sơ 練luyện 行hành 緣duyên 。二nhị 悉tất 以dĩ 下hạ 明minh 能năng 練luyện 行hành 。三tam 見kiến 縛phược 下hạ 明minh 所sở 練luyện 淨tịnh 。二nhị 中trung 先tiên 福phước 行hành 。次thứ 迴hồi 向hướng 行hành 。後hậu 修tu 智trí 行hành 。言ngôn 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 者giả 。即tức 法pháp 性tánh 觀quán 。於ư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 中trung 。不bất 見kiến 增tăng 故cố 。不bất 生sanh 煩phiền 惱não 。妄vọng 想tưởng 中trung 不bất 見kiến 減giảm 故cố 不bất 滅diệt 。因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 者giả 。成thành 上thượng 由do 淨tịnh 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 。故cố 無vô 可khả 增tăng 。妄vọng 法pháp 從tùng 緣duyên 滅diệt 故cố 無vô 可khả 減giảm 。二nhị 約ước 不bất 壞hoại 相tương/tướng 故cố 雖tuy 體thể 不bất 生sanh 滅diệt 不bất 礙ngại 生sanh 滅diệt 依y 對đối 治trị 因nhân 緣duyên 。離ly 煩phiền 惱não 妄vọng 想tưởng 故cố 滅diệt 。轉chuyển 勝thắng 清thanh 淨tịnh 般Bát 若Nhã 現hiện 前tiền 故cố 生sanh 。以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。不bất 生sanh 般Bát 若Nhã 生sanh 。故cố 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 滅diệt 。妄vọng 想tưởng 滅diệt 故cố 。以dĩ 此thử 該cai 後hậu 則tắc 見kiến 縛phược 等đẳng 滅diệt 。是thị 不bất 滅diệt 之chi 滅diệt 也dã 。又hựu 以dĩ 此thử 三tam 地địa 世thế 間gian 滿mãn 故cố 。於ư 禪thiền 定định 中trung 。為vi 此thử 實thật 觀quán 。生sanh 起khởi 後hậu 地địa 。無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 。亦diệc 即tức 善thiện 巧xảo 決quyết 定định 觀quán 察sát 智trí 也dã 。三tam 所sở 練luyện 淨tịnh 中trung 先tiên 明minh 斷đoạn 惑hoặc 。後hậu 揀giản 細tế 異dị 麁thô 。前tiền 中trung 五ngũ 縛phược 即tức 五ngũ 住trụ 煩phiền 惱não 。若nhược 合hợp 色sắc 有hữu 即tức 是thị 四tứ 縛phược 。縛phược 眾chúng 生sanh 故cố 。亦diệc 名danh 四tứ 流lưu 。見kiến 縛phược 先tiên 滅diệt 者giả 。初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 已dĩ 斷đoạn 分phân 別biệt 惑hoặc 故cố 。一nhất 切thiết 欲dục 等đẳng 者giả 。論luận 云vân 。一nhất 切thiết 修tu 道Đạo 中trung 三tam 縛phược 及cập 彼bỉ 因nhân 。同đồng 無vô 明minh 習tập 氣khí 皆giai 悉tất 微vi 薄bạc 。謂vị 煩phiền 惱não 障chướng 三tam 縛phược 現hiện 行hành 及cập 種chủng 。故cố 云vân 彼bỉ 因nhân 。與dữ 當đương 地địa 所sở 知tri 障chướng 種chủng 同đồng 滅diệt 。故cố 云vân 同đồng 無vô 明minh 習tập 氣khí 。習tập 氣khí 即tức 種chủng 義nghĩa 。瑜du 伽già 四tứ 十thập 八bát 云vân 。捨xả 欲dục 貪tham 故cố 無vô 欲dục 縛phược 。棄khí 捨xả 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 持trì 。故cố 斷đoạn 有hữu 縛phược 。後hậu 於ư 無vô 量lượng 下hạ 揀giản 細tế 異dị 麁thô 。謂vị 是thị 斷đoạn 細tế 。以dĩ 多đa 劫kiếp 不bất 積tích 三tam 不bất 善thiện 根căn 故cố 。細tế 種chủng 漸tiệm 斷đoạn 善thiện 根căn 轉chuyển 淨tịnh 。言ngôn 多đa 劫kiếp 者giả 。仁nhân 王vương 經kinh 說thuyết 初Sơ 地Địa 經kinh 四tứ 。阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。二nhị 地địa 五ngũ 三tam 地địa 六lục 。細tế 障chướng 難nạn 斷đoạn 經kinh 劫kiếp 轉chuyển 多đa 。多đa 劫kiếp 不bất 積tích 故cố 邪tà 貪tham 等đẳng 斷đoạn 。然nhiên 但đãn 斷đoạn 細tế 習tập 非phi 是thị 斷đoạn 麁thô 。麁thô 障chướng 見kiến 道đạo 初Sơ 地Địa 已dĩ 斷đoạn 麁thô 障chướng 。修tu 者giả 。二nhị 地địa 已dĩ 斷đoạn 故cố 。善thiện 根căn 轉chuyển 淨tịnh 即tức 前tiền 信tín 等đẳng 。喻dụ 言ngôn 秤xứng 兩lưỡng 不bất 減giảm 者giả 。厭yếm 離ly 世thế 間gian 。勝thắng 於ư 前tiền 地địa 信tín 等đẳng 。入nhập 於ư 厭yếm 火hỏa 故cố 自tự 在tại 不bất 失thất 減giảm 也dã 。三tam 合hợp 中trung 二nhị 。先tiên 正chánh 合hợp 前tiền 行hành 淨tịnh 。後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 顯hiển 忍nhẫn 淨tịnh 。此thử 地địa 忍nhẫn 增tăng 故cố 偏thiên 明minh 之chi 。有hữu 十thập 三tam 心tâm 。初sơ 二nhị 句cú 為vi 總tổng 。一nhất 他tha 加gia 惡ác 辱nhục 能năng 忍nhẫn 受thọ 故cố 。二nhị 善thiện 護hộ 他tha 心tâm 。謂vị 他tha 人nhân 陵lăng 我ngã 以dĩ 剛cang 強cường 我ngã 則tắc 騁sính 之chi 。以dĩ 柔nhu 和hòa 故cố 。下hạ 諸chư 句cú 別biệt 釋thích 此thử 二nhị 。初sơ 有hữu 二nhị 心tâm 分phân 別biệt 。善thiện 護hộ 他tha 心tâm 。一nhất 諧hài 順thuận 心tâm 者giả 。以dĩ 他tha 於ư 菩Bồ 薩Tát 作tác 惡ác 疑nghi 菩Bồ 薩Tát 。瞋sân 恨hận 菩Bồ 薩Tát 現hiện 同đồng 伴bạn 侶lữ 與dữ 之chi 諧hài 和hòa 。二nhị 悅duyệt 美mỹ 者giả 愛ái 語ngữ 誨hối 誘dụ 。次thứ 以dĩ 三tam 心tâm 分phân 別biệt 。加gia 惡ác 忍nhẫn 受thọ 謂vị 身thân 加gia 惡ác 而nhi 不bất 瞋sân 。口khẩu 毀hủy 辱nhục 而nhi 不bất 動động 心tâm 。嫉tật 害hại 而nhi 憂ưu 惱não 不bất 能năng 濁trược 。以dĩ 萬vạn 頃khoảnh 之chi 陂bi 方phương 其kỳ 量lượng 故cố 。次thứ 有hữu 三tam 心tâm 出xuất 上thượng 二nhị 因nhân 。無vô 高cao 下hạ 者giả 。過quá 去khứ 久cửu 離ly 憍kiêu 慢mạn 故cố 。不bất 自tự 高cao 舉cử 。輕khinh 下hạ 於ư 彼bỉ 。由do 此thử 能năng 柔nhu 和hòa 護hộ 他tha 。後hậu 二nhị 即tức 加gia 惡ác 不bất 改cải 之chi 因nhân 。一nhất 不bất 望vọng 報báo 恩ân 故cố 。益ích 他tha 被bị 辱nhục 而nhi 忍nhẫn 受thọ 。二nhị 受thọ 恩ân 常thường 念niệm 小tiểu 恩ân 大đại 報báo 故cố 。眾chúng 生sanh 於ư 我ngã 。有hữu 恩ân 法pháp 爾nhĩ 應ưng 忍nhẫn 。後hậu 三tam 心tâm 顯hiển 上thượng 二nhị 心tâm 。離ly 障chướng 雖tuy 柔nhu 順thuận 護hộ 他tha 而nhi 非phi 諂siểm 。實thật 為vì 利lợi 益ích 故cố 。不bất 誑cuống 心tâm 無vô 隱ẩn 覆phú 諂siểm 佞nịnh 故cố 無vô 譣# 詖# 。譣# 詖# 者giả 諂siểm 佞nịnh 也dã 。餘dư 皆giai 可khả 知tri 。二nhị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。下hạ 攝nhiếp 報báo 果quả 。此thử 下hạ 諸chư 地địa 攝nhiếp 報báo 。文văn 皆giai 分phần/phân 二nhị 。初sơ 上thượng 勝thắng 身thân 。後hậu 能năng 以dĩ 下hạ 上thượng 勝thắng 果quả 果quả 中trung 。一nhất 自tự 分phần/phân 行hành 。二nhị 復phục 作tác 是thị 念niệm 。下hạ 勝thắng 進tiến 行hành 。第đệ 三tam 重trọng/trùng 頌tụng 。十thập 八bát 頌tụng 分phần/phân 五ngũ 。初sơ 一nhất 頌tụng 起khởi 厭yếm 行hành 分phần/phân 。二nhị 有hữu 十thập 二nhị 頌tụng 頌tụng 厭yếm 行hành 分phần/phân 。於ư 中trung 初sơ 二nhị 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。次thứ 三tam 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。後hậu 七thất 方phương 便tiện 攝nhiếp 行hành 。三tam 一nhất 頌tụng 厭yếm 分phần/phân 及cập 果quả 四tứ 三tam 頌tụng 頌tụng 位vị 果quả 。五ngũ 一nhất 頌tụng 結kết 說thuyết 三tam 地địa 竟cánh (# 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 入nhập 第đệ 三tam 十thập 六lục 經kinh )# 第đệ 四tứ 焰diễm 慧tuệ 地địa 。所sở 以dĩ 來lai 者giả 。瑜du 伽già 七thất 十thập 八bát 引dẫn 解giải 深thâm 密mật 。明minh 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 。能năng 攝nhiếp 諸chư 地Địa 。前tiền 三tam 即tức 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 戒giới 定định 增tăng 上thượng 三tam 清thanh 淨tịnh 訖ngật 。此thử 下hạ 第đệ 四tứ 訖ngật 於ư 佛Phật 地địa 。明minh 慧tuệ 增tăng 上thượng 故cố 次thứ 來lai 也dã 。又hựu 慧tuệ 有hữu 多đa 種chủng 。四tứ 地địa 正chánh 明minh 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。故cố 次thứ 來lai 也dã 。又hựu 前tiền 地địa 雖tuy 得đắc 世thế 定định 總tổng 持trì 。而nhi 未vị 能năng 得đắc 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。捨xả 於ư 定định 愛ái 。及cập 與dữ 法Pháp 愛ái 。今kim 修tu 證chứng 彼bỉ 行hành 故cố 次thứ 來lai 也dã 。若nhược 依y 本bổn 論luận 。前tiền 三tam 寄ký 世thế 間gian 今kim 此thử 出xuất 世thế 。次thứ 第đệ 故cố 來lai 。若nhược 近cận 望vọng 前tiền 地địa 。因nhân 前tiền 定định 聞văn 發phát 此thử 證chứng 智trí 。故cố 次thứ 來lai 也dã 。故cố 論luận 云vân 。依y 彼bỉ 淨tịnh 三tam 昧muội 。聞văn 持trì 如như 實thật 智trí 淨tịnh 。顯hiển 示thị 故cố 。言ngôn 焰diễm 慧tuệ 者giả 。法pháp 喻dụ 雙song 舉cử 。亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 約ước 初sơ 入nhập 地địa 釋thích 。初sơ 入nhập 證chứng 智trí 。能năng 燒thiêu 前tiền 地địa 解giải 法pháp 慢mạn 薪tân 故cố 。本bổn 分phần/phân 云vân 。不bất 忘vong 煩phiền 惱não 薪tân 智trí 火hỏa 能năng 燒thiêu 故cố 。二nhị 約ước 地địa 中trung 釋thích 。成thành 唯duy 識thức 云vân 。安an 住trụ 最tối 勝thắng 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 慧tuệ 焰diễm 增tăng 故cố 。由do 住trụ 第đệ 四Tứ 地Địa 。竟cánh 方phương 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。明minh 是thị 地địa 中trung 若nhược 唯duy 取thủ 此thử 而nhi 為vi 慧tuệ 者giả 。未vị 修tu 道Đạo 品phẩm 應ưng 非phi 焰diễm 地địa 。以dĩ 此thử 地địa 正chánh 明minh 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。中trung 該cai 初sơ 後hậu 諸chư 論luận 多đa 依y 此thử 釋thích 。攝nhiếp 論luận 云vân 。由do 諸chư 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。焚phần 燒thiêu 一nhất 切thiết 障chướng 故cố 。障chướng 即tức 二nhị 障chướng 。莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。以dĩ 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 慧tuệ 為vi 焰diễm 自tự 性tánh 。以dĩ 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 為vi 薪tân 自tự 性tánh 。此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。能năng 起khởi 焰diễm 慧tuệ 燒thiêu 二nhị 障chướng 薪tân 。名danh 焰Diễm 慧Tuệ 地Địa 。瑜du 伽già 七thất 十thập 八bát 。引dẫn 深thâm 密mật 經kinh 大đại 同đồng 此thử 說thuyết 。彼bỉ 云vân 。所sở 得đắc 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。能năng 燒thiêu 煩phiền 惱não 智trí 火hỏa 如như 焰diễm 。金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。顯hiển 揚dương 論luận 不bất 殊thù 此thử 意ý 。三tam 約ước 地địa 滿mãn 。從tùng 證chứng 智trí 摩ma 尼ni 放phóng 阿a 含hàm 光quang 。故cố 名danh 為vi 焰diễm 。下hạ 論luận 具cụ 之chi 。然nhiên 所sở 燒thiêu 煩phiền 惱não 。即tức 所sở 離ly 微vi 細tế 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 障chướng 。謂vị 所sở 知tri 障chướng 中trung 俱câu 生sanh 一nhất 分phần/phân 。亦diệc 攝nhiếp 定định 愛ái 法pháp 愛ái 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。特đặc 違vi 於ư 彼bỉ 。故cố 能năng 燒thiêu 之chi 。由do 斯tư 四tứ 地địa 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 。及cập 彼bỉ 麁thô 重trọng 。一nhất 等đẳng 至chí 愛ái 愚ngu 味vị 八bát 定định 故cố 。二nhị 法pháp 愛ái 愚ngu 即tức 解giải 法pháp 慢mạn 。今kim 得đắc 無vô 漏lậu 。定định 及cập 無vô 漏lậu 教giáo 。故cố 違vi 於ư 彼bỉ 。由do 此thử 證chứng 得đắc 。無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 。謂vị 此thử 真Chân 如Như 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。非phi 我ngã 執chấp 等đẳng 所sở 依y 取thủ 故cố 。得đắc 此thử 真Chân 如Như 寧ninh 有hữu 定định 法pháp 之chi 愛ái 。便tiện 能năng 成thành 菩Bồ 提Đề 。分phần/phân 行hành 及cập 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 。精tinh 進tấn 不bất 退thoái 。由do 達đạt 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 。便tiện 得đắc 攝nhiếp 生sanh 之chi 果quả 。次thứ 正chánh 釋thích 文văn 。文văn 亦diệc 三tam 分phần/phân 。一nhất 讚tán 請thỉnh 。二nhị 正chánh 說thuyết 。三tam 重trọng/trùng 頌tụng 。今kim 初sơ 六lục 偈kệ 分phần/phân 二nhị 。初sơ 二nhị 偈kệ 半bán 集tập 經kinh 者giả 序tự 述thuật 。地địa 海hải 動động 者giả 表biểu 無vô 明minh 厚hậu 地địa 。大đại 愛ái 海hải 水thủy 可khả 傾khuynh 竭kiệt 故cố 。後hậu 三tam 偈kệ 半bán 正chánh 明minh 讚tán 請thỉnh 。於ư 中trung 初sơ 二nhị 偈kệ 半bán 天thiên 王vương 請thỉnh 。後hậu 一nhất 眾chúng 首thủ 請thỉnh 。第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 分phần/phân 中trung 二nhị 。初sơ 明minh 地địa 相tương/tướng 。後hậu 明minh 地địa 果quả 。前tiền 中trung 論luận 為vi 四tứ 分phần/phân 。一nhất 清thanh 淨tịnh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 因nhân 分phần/phân 。謂vị 清thanh 淨tịnh 等đẳng 。是thị 次thứ 二nhị 分phần 今kim 趣thú 地địa 方phương 便tiện 為vi 彼bỉ 之chi 因nhân 。二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。焰diễm 慧tuệ 下hạ 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。是thị 初sơ 入nhập 地địa 出xuất 障chướng 行hành 故cố 。三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 第đệ 四tứ 下hạ 。對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 。即tức 正chánh 住trụ 地địa 行hành 道Đạo 品phẩm 等đẳng 行hành 。能năng 有hữu 所sở 除trừ 故cố 云vân 對đối 治trị 。進tiến 習tập 上thượng 上thượng 名danh 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 。四tứ 佛Phật 子tử 至chí 所sở 有hữu 身thân 見kiến 下hạ 彼bỉ 果quả 分phần/phân 。此thử 即tức 地địa 滿mãn 。是thị 中trung 二nhị 分phần 之chi 果quả 。又hựu 此thử 四tứ 分phần/phân 即tức 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 四tứ 道đạo 。又hựu 四tứ 中trung 初sơ 一nhất 入nhập 心tâm 。後hậu 三tam 住trụ 心tâm 。出xuất 心tâm 在tại 調điều 柔nhu 果quả 。住trụ 心tâm 中trung 三tam 分phần/phân 攝nhiếp 前tiền 三tam 位vị 。初sơ 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 即tức 攝nhiếp 生sanh 貴quý 住trụ 。次thứ 攝nhiếp 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 迴hồi 向hướng 。後hậu 攝nhiếp 無vô 盡tận 行hành 。至chí 文văn 當đương 知tri 。今kim 初sơ 因nhân 分phần/phân 文văn 三tam 。初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu 。次thứ 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 列liệt 別biệt 名danh 。三tam 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 。下hạ 結kết 行hành 入nhập 位vị 。今kim 初sơ 十thập 法pháp 明minh 門môn 者giả 。門môn 即tức 通thông 入nhập 之chi 義nghĩa 。故cố 論luận 經kinh 名danh 入nhập 。明minh 為vi 能năng 入nhập 之chi 門môn 。法pháp 為vi 所sở 入nhập 之chi 處xứ 。故cố 論luận 云vân 得đắc 證chứng 地địa 智trí 光quang 明minh 依y 彼bỉ 智trí 明minh 。入nhập 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 中trung 。言ngôn 證chứng 地địa 智trí 者giả 。即tức 四tứ 地địa 證chứng 智trí 也dã 。光quang 明minh 者giả 即tức 三tam 地địa 慧tuệ 光quang 。謂vị 三tam 地địa 中trung 得đắc 此thử 四tứ 地địa 證chứng 智trí 前tiền 相tương/tướng 。故cố 併tinh 舉cử 二nhị 處xứ 之chi 智trí 。以dĩ 釋thích 於ư 明minh 。亦diệc 猶do 地địa 前tiền 明minh 得đắc 定định 也dã 。故cố 前tiền 地địa 論luận 云vân 。彼bỉ 慧tuệ 此thử 中trung 名danh 光quang 明minh 。即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。言ngôn 所sở 說thuyết 法Pháp 者giả 。前tiền 求cầu 多đa 聞văn 從tùng 佛Phật 聞văn 說thuyết 。眾chúng 生sanh 法Pháp 界Giới 等đẳng 。十thập 種chủng 之chi 法pháp 。便tiện 以dĩ 智trí 光quang 游du 入nhập 數sác 數sác 游du 入nhập 。游du 入nhập 即tức 是thị 修tu 行hành 。修tu 行hành 即tức 下hạ 觀quán 察sát 。觀quán 察sát 增tăng 上thượng 極cực 圓viên 滿mãn 故cố 。方phương 得đắc 證chứng 入nhập 四tứ 地địa 。二nhị 徵trưng 列liệt 中trung 有hữu 十thập 種chủng 差sai 別biệt 。觀quán 察sát 此thử 十thập 。略lược 以dĩ 三tam 重trọng/trùng 釋thích 之chi 。一nhất 初sơ 句cú 為vi 總tổng 。本bổn 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。餘dư 九cửu 為vi 別biệt 皆giai 眾chúng 生sanh 事sự 故cố 。二nhị 前tiền 八bát 為vi 染nhiễm 後hậu 二nhị 為vi 淨tịnh 。三tam 前tiền 五ngũ 推thôi 能năng 依y 至chí 所sở 依y 。後hậu 五ngũ 依y 所sở 依y 立lập 能năng 依y 。前tiền 中trung 一nhất 觀quán 眾chúng 生sanh 。假giả 名danh 差sai 別biệt 。假giả 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 因nhân 成thành 假giả 。二nhị 相tương 續tục 假giả 。三tam 相tương 待đãi 假giả 。假giả 為vi 空không 詮thuyên 故cố 先tiên 觀quán 之chi 因nhân 成thành 有hữu 二nhị 。一nhất 五ngũ 蘊uẩn 和hòa 合hợp 假giả 名danh 某mỗ 甲giáp 。則tắc 入nhập 眾chúng 生sanh 空không 。二nhị 陰ấm 亦diệc 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。則tắc 入nhập 法pháp 空không 。二nhị 空không 所sở 顯hiển 。即tức 是thị 真Chân 如Như 。不bất 壞hoại 假giả 名danh 。空không 有hữu 不bất 二nhị 。即tức 是thị 中trung 道đạo 。言ngôn 相tương 續tục 者giả 。由do 前tiền 陰ấm 滅diệt 後hậu 陰ấm 續tục 生sanh 。念niệm 念niệm 相tương 續tục 。假giả 而nhi 非phi 實thật 。亦diệc 入nhập 二nhị 空không 真chân 實thật 。言ngôn 相tương 待đãi 者giả 。待đãi 非phi 眾chúng 生sanh 以dĩ 說thuyết 眾chúng 生sanh 。入nhập 實thật 亦diệc 然nhiên 。此thử 一nhất 推thôi 假giả 入nhập 實thật 餘dư 九cửu 例lệ 知tri 。故cố 論luận 但đãn 顯hiển 。差sai 別biệt 之chi 相tướng 。二nhị 法Pháp 界Giới 者giả 。論luận 當đương 第đệ 三tam 是thị 依y 正chánh 之chi 因nhân 。即tức 染nhiễm 法Pháp 界Giới 。此thử 從tùng 別biệt 義nghĩa 。若nhược 淨tịnh 法Pháp 界Giới 通thông 為vi 十thập 依y 。則tắc 十thập 與dữ 法Pháp 界Giới 究cứu 竟cánh 無vô 別biệt 。三tam 世thế 界giới 者giả 。彼bỉ 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 所sở 住trụ 依y 報báo 。四tứ 依y 正chánh 所sở 依y 虛hư 空không 。瑜du 伽già 名danh 為vi 平bình 等đẳng 勝thắng 義nghĩa 。即tức 是thị 理lý 空không 。皆giai 無vô 盡tận 故cố 。五ngũ 染nhiễm 淨tịnh 所sở 依y 是thị 本bổn 識thức 界giới 後hậu 五ngũ 依y 此thử 所sở 依y 。立lập 後hậu 能năng 依y 故cố 。此thử 識thức 界giới 前tiền 後hậu 兩lưỡng 向hướng 。向hướng 前tiền 為vi 依y 正chánh 依y 。向hướng 後hậu 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 初sơ 三tam 句cú 。由do 煩phiền 惱não 使sử 染nhiễm 成thành 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 。有hữu 三tam 界giới 差sai 別biệt 。著trước 欲dục 著trước 受thọ 及cập 著trước 想tưởng 故cố 。三tam 界giới 唯duy 心tâm 故cố 。後hậu 二nhị 廣quảng 大đại 信tín 解giải 成thành 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 。論luận 經kinh 前tiền 是thị 勝thắng 心tâm 信tín 解giải 依y 。煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 。與dữ 聲Thanh 聞Văn 同đồng 。後hậu 大đại 心tâm 信tín 解giải 依y 。不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn 。今kim 經kinh 即tức 前tiền 云vân 廣quảng 。則tắc 明minh 護hộ 陜# 兼kiêm 濟tế 之chi 心tâm 。後hậu 是thị 大đại 心tâm 。即tức 是thị 護hộ 小tiểu 。求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 。則tắc 二nhị 心tâm 俱câu 異dị 二Nhị 乘Thừa 。前tiền 觀quán 眾chúng 生sanh 。同đồng 體thể 大đại 悲bi 。後hậu 觀quán 眾chúng 生sanh 具cụ 佛Phật 知tri 見kiến 。誓thệ 令linh 同đồng 得đắc 。又hựu 皆giai 言ngôn 界giới 者giả 通thông 事sự 理lý 也dã 。事sự 即tức 曲khúc 盡tận 差sai 別biệt 。理lý 則tắc 一nhất 一nhất 入nhập 實thật 。即tức 淨tịnh 法Pháp 界Giới 故cố 皆giai 為vi 明minh 門môn 。三tam 結kết 行hành 入nhập 位vị 。觀quán 察sát 圓viên 滿mãn 與dữ 十thập 理lý 冥minh 。則tắc 入nhập 四tứ 地địa 。故cố 瑜du 伽già 四tứ 十thập 八bát 云vân 。先tiên 於ư 增tăng 上thượng 心tâm 住trụ 。以dĩ 求cầu 多đa 聞văn 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。已dĩ 得đắc 十thập 法Pháp 明minh 入nhập 。由do 此thử 十thập 法Pháp 明minh 入nhập 。成thành 上thượng 品phẩm 故cố 。極cực 圓viên 滿mãn 故cố 。入nhập 初sơ 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。大đại 文văn 第đệ 二nhị 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。即tức 攝nhiếp 生sanh 貴quý 住trụ 故cố 前tiền 文văn 云vân 。於ư 諸chư 佛Phật 聖thánh 教giáo 中trung 生sanh 。云vân 何hà 清thanh 淨tịnh 。於ư 如Như 來Lai 家gia 轉chuyển 有hữu 勢thế 力lực 故cố 。文văn 中trung 三tam 。初sơ 總tổng 明minh 。次thứ 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 釋thích 。三tam 是thị 為vi 十thập 者giả 總tổng 結kết 。初sơ 中trung 文văn 有hữu 三tam 句cú 。末mạt 句cú 生sanh 家gia 是thị 總tổng 相tương/tướng 。初sơ 句cú 十thập 智trí 為vi 能năng 生sanh 因nhân 。次thứ 句cú 內nội 法pháp 為vi 所sở 生sanh 家gia 。由do 以dĩ 十thập 智trí 觀quán 察sát 下hạ 。諸chư 行hành 等đẳng 十thập 法pháp 。得đắc 成thành 熟thục 故cố 。成thành 熟thục 則tắc 除trừ 滅diệt 三tam 地địa 解giải 法pháp 智trí 障chướng 。攝nhiếp 四tứ 地địa 出xuất 世thế 勝thắng 智trí 。契khế 於ư 法pháp 體thể 故cố 云vân 得đắc 彼bỉ 內nội 法pháp 。內nội 法pháp 者giả 顯hiển 非phi 外ngoại 相tướng 。此thử 法pháp 即tức 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。教giáo 化hóa 之chi 法Pháp 。名danh 如Như 來Lai 家gia 。此thử 地địa 寄ký 出xuất 世thế 之chi 首thủ 。故cố 名danh 為vi 生sanh 。然nhiên 如Như 來Lai 家gia 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 菩Bồ 提Đề 心tâm 家gia 。初sơ 住trụ 即tức 生sanh 。二nhị 大đại 教giáo 家gia 四tứ 住trụ 即tức 生sanh 。三tam 法Pháp 界Giới 家gia 。初Sơ 地Địa 證chứng 故cố 生sanh 。今kim 此thử 攝nhiếp 四tứ 住trụ 。故cố 以dĩ 智trí 契khế 教giáo 法pháp 合hợp 於ư 法Pháp 界Giới 。具cụ 下hạ 十thập 義nghĩa 。故cố 名danh 為vi 生sanh 。若nhược 瑜du 伽già 但đãn 云vân 。長trưởng 如Như 來Lai 家gia 。論luận 經kinh 亦diệc 但đãn 云vân 於ư 如Như 來Lai 。家gia 轉chuyển 有hữu 勢thế 力lực 。意ý 明minh 初Sơ 地Địa 已dĩ 生sanh 家gia 。二nhị 三tam 地địa 起khởi 修tu 方phương 便tiện 。早tảo 有hữu 勢thế 力lực 。今kim 依y 三tam 地địa 多đa 聞văn 成thành 出xuất 世thế 智trí 。故cố 云vân 轉chuyển 有hữu 。此thử 中trung 智trí 契khế 。即tức 無vô 行hành 無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 光quang 。二nhị 徵trưng 列liệt 中trung 列liệt 有hữu 十thập 句cú 。論luận 攝nhiếp 為vi 四tứ 。初sơ 句cú 自tự 住trú 處xứ 畢tất 竟cánh 智trí 。謂vị 大Đại 乘Thừa 是thị 菩Bồ 薩Tát 。自tự 所sở 住trú 處xứ 。深thâm 心tâm 相tương 應ứng 為vi 住trụ 。畢tất 竟cánh 即tức 是thị 不bất 退thoái 。二nhị 同đồng 敬kính 三Tam 寶Bảo 畢tất 竟cánh 智trí 。謂vị 證chứng 三Tam 寶Bảo 同đồng 體thể 成thành 不bất 壞hoại 信tín 故cố 。上thượng 二nhị 約ước 行hành 德đức 差sai 別biệt 初sơ 自tự 分phần/phân 後hậu 勝thắng 進tiến 故cố 。下hạ 有hữu 二nhị 智trí 約ước 智trí 解giải 差sai 別biệt 。初sơ 證chứng 後hậu 教giáo 。謂vị 三tam 有hữu 二nhị 句cú 明minh 真Chân 如Như 智trí 。謂vị 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 證chứng 二nhị 無vô 我ngã 故cố 。一nhất 但đãn 有hữu 蘊uẩn 等đẳng 諸chư 行hành 。而nhi 生sanh 滅diệt 流lưu 轉chuyển 故cố 無vô 人nhân 我ngã 。二nhị 即tức 此thử 蘊uẩn 等đẳng 諸chư 法pháp 。本bổn 來lai 不bất 生sanh 。故cố 無vô 法pháp 我ngã 。四tứ 餘dư 六lục 句cú 明minh 分phân 別biệt 說thuyết 智trí 。謂vị 是thị 教giáo 智trí 故cố 名danh 為vi 說thuyết 。知tri 世thế 諦đế 故cố 。名danh 為vi 分phân 別biệt 。分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。謂vị 初sơ 二nhị 句cú 是thị 染nhiễm 。後hậu 三tam 句cú 是thị 淨tịnh 。第đệ 三tam 句cú 具cụ 染nhiễm 淨tịnh 。各các 有hữu 因nhân 果quả 即tức 是thị 四Tứ 諦Đế 故cố 。謂vị 初sơ 二nhị 句cú 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。染nhiễm 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 依y 正chánh 二nhị 報báo 。隨tùy 煩phiền 惱não 集tập 因nhân 所sở 生sanh 故cố 。謂vị 初sơ 句cú 依y 報báo 。次thứ 句cú 正chánh 報báo 故cố 云vân 有hữu 生sanh 。同đồng 因nhân 於ư 業nghiệp 業nghiệp 與dữ 煩phiền 惱não 二nhị 俱câu 集tập 因nhân 。故cố 論luận 與dữ 經kinh 影ảnh 略lược 而nhi 說thuyết 。第đệ 三tam 句cú 中trung 初sơ 觀quán 生sanh 死tử 。論luận 經kinh 名danh 世thế 間gian 即tức 煩phiền 惱não 染nhiễm 。上thượng 句cú 以dĩ 因nhân 顯hiển 果quả 。云vân 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 。此thử 句cú 以dĩ 果quả 顯hiển 因nhân 。故cố 云vân 生sanh 死tử 。生sanh 死tử 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 體thể 故cố 。即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。此thử 順thuận 論luận 意ý 。次thứ 觀quán 涅Niết 槃Bàn 是thị 所sở 有hữu 淨tịnh 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。若nhược 直trực 就tựu 經kinh 文văn 。亦diệc 可khả 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 是thị 集Tập 諦Đế 。生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。復phục 雙song 觀quán 苦khổ 滅diệt 耳nhĩ 。後hậu 三tam 句cú 隨tùy 所sở 淨tịnh 。即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。隨tùy 順thuận 前tiền 滅diệt 故cố 。三tam 中trung 初sơ 一nhất 利lợi 他tha 行hành 。論luận 云vân 。諸chư 佛Phật 世thế 界giới 中trung 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。自tự 業nghiệp 成thành 熟thục 故cố 。準chuẩn 此thử 論luận 意ý 譯dịch 。此thử 初sơ 句cú 應ưng 言ngôn 觀quán 諸chư 國quốc 土thổ 。化hóa 眾chúng 生sanh 業nghiệp 。則tắc 不bất 濫lạm 前tiền 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 。後hậu 二nhị 句cú 自tự 利lợi 行hành 。謂vị 觀quán 煩phiền 惱não 染nhiễm 及cập 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 。為vi 順thuận 滅diệt 之chi 道đạo 。初sơ 句cú 約ước 事sự 觀quán 煩phiền 惱não 無vô 始thỉ 故cố 為vi 前tiền 際tế 。涅Niết 槃Bàn 無vô 終chung 故cố 為vi 後hậu 際tế 。後hậu 句cú 順thuận 理lý 觀quán 煩phiền 惱não 本bổn 空không 。無vô 有hữu 損tổn 減giảm 。故cố 無vô 可khả 盡tận 。涅Niết 槃Bàn 性tánh 淨tịnh 非phi 新tân 增tăng 益ích 。自tự 性tánh 盡tận 故cố 皆giai 名danh 無vô 所sở 有hữu 盡tận 。煩phiền 惱não 影ảnh 取thủ 生sanh 死tử 。涅Niết 槃Bàn 影ảnh 取thủ 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 提Đề 之chi 智trí 亦diệc 符phù 理lý 故cố 。然nhiên 是thị 世thế 諦đế 中trung 觀quán 故cố 。與dữ 前tiền 如như 智trí 。又hựu 後hậu 二nhị 句cú 即tức 本bổn 有hữu 今kim 無vô 偈kệ 意ý 。亦diệc 是thị 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。無vô 明minh 行hành 為vi 前tiền 際tế 。生sanh 老lão 死tử 為vi 後hậu 際tế 。無vô 明minh 滅diệt 行hành 滅diệt 。自tự 性tánh 滅diệt 故cố 。名danh 無vô 所sở 有hữu 盡tận 。如như 六lục 地địa 中trung 。自tự 下hạ 大đại 文văn 第đệ 三tam 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 中trung 二nhị 。初sơ 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。後hậu 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。如như 是thị 下hạ 明minh 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。前tiền 是thị 大đại 智trí 自tự 利lợi 異dị 凡phàm 。後hậu 是thị 大đại 悲bi 利lợi 他tha 異dị 小tiểu 。此thử 二nhị 相tương/tướng 導đạo 成thành 不bất 住trụ 道đạo 。無vô 所sở 不bất 至chí 。故cố 攝nhiếp 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 迴hồi 向hướng 也dã 。今kim 初sơ 即tức 修tu 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。論luận 主chủ 別biệt 有hữu 道Đạo 品Phẩm 論luận 故cố 此thử 不bất 釋thích 。今kim 略lược 為vi 四tứ 門môn 。一nhất 釋thích 名danh 。菩Bồ 提Đề 是thị 覺giác 分phân 是thị 因nhân 義nghĩa 。此thử 三tam 十thập 七thất 為vi 諸chư 乘thừa 覺giác 因nhân 故cố 。亦diệc 云vân 道Đạo 品Phẩm 。品phẩm 即tức 是thị 類loại 。因nhân 為vi 果quả 類loại 故cố 。別biệt 名danh 至chí 文văn 自tự 顯hiển 。二nhị 顯hiển 同đồng 異dị 。瑜du 伽già 四tứ 十thập 四tứ 。大Đại 乘Thừa 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 乃nãi 有hữu 多đa 種chủng 。三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。乃nãi 是thị 其kỳ 中trung 別biệt 義nghĩa 。通thông 於ư 大đại 小tiểu 。涅Niết 槃Bàn 亦diệc 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。為vi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。非phi 大đại 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。道Đạo 品Phẩm 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 因nhân 故cố 。下hạ 五ngũ 地địa 中trung 說thuyết 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 。及cập 離ly 世thế 間gian 品phẩm 說thuyết 道Đạo 及cập 助trợ 道đạo 。皆giai 名danh 無vô 量lượng 。今kim 約ước 寄ký 位vị 故cố 但đãn 三tam 十thập 七thất 耳nhĩ 。若nhược 準chuẩn 智trí 論luận 。但đãn 三tam 十thập 七thất 。無vô 所sở 不bất 攝nhiếp 。即tức 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 。亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。如như 分phân 別biệt 四Tứ 諦Đế 。有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。但đãn 心tâm 行hành 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。淨tịnh 名danh 云vân 。道Đạo 品Phẩm 是thị 道Đạo 場Tràng 。是thị 法pháp 。身thân 因nhân 。大đại 集tập 名danh 菩Bồ 薩Tát 寶bảo 炬cự 陀đà 羅la 尼ni 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。若nhược 人nhân 能năng 觀quán 八bát 正Chánh 道Đạo 。即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。名danh 得đắc 醍đề 醐hồ 。皆giai 約ước 大đại 說thuyết 。三Tam 明Minh 體thể 性tánh 。雖tuy 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。但đãn 以dĩ 十thập 法pháp 。而nhi 為vi 根căn 本bổn 。謂vị 信tín 戒giới 念niệm 精tinh 進tấn 定định 慧tuệ 。除trừ 喜hỷ 捨xả 思tư 惟duy 。由do 信tín 二nhị 戒giới 三tam 。念niệm 開khai 為vi 四tứ 。精tinh 進tấn 定định 慧tuệ 。此thử 三tam 各các 八bát 。餘dư 四tứ 各các 一nhất 。故cố 成thành 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。復phục 束thúc 此thử 十thập 以dĩ 三tam 蘊uẩn 為vi 體thể 。謂vị 戒giới 是thị 無vô 表biểu 色sắc 。喜hỷ 支chi 是thị 受thọ 餘dư 皆giai 行hành 蘊uẩn 。五ngũ 類loại 法pháp 中trung 但đãn 二nhị 為vi 體thể 。謂vị 色sắc 及cập 心tâm 所sở 。若nhược 取thủ 助trợ 伴bạn 則tắc 通thông 五ngũ 蘊uẩn 。若nhược 取thủ 所sở 緣duyên 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。廣quảng 顯hiển 差sai 別biệt 如như 智trí 論luận 二nhị 十thập 一nhất 二nhị 。及cập 五ngũ 十thập 三tam 。瑜du 伽già 二nhị 十thập 八bát 九cửu 。及cập 四tứ 十thập 五ngũ 。雜tạp 集tập 第đệ 十thập 。下hạ 所sở 解giải 釋thích 依y 此thử 諸chư 論luận 。四tứ 正chánh 釋thích 文văn 。即tức 是thị 行hành 相tương/tướng 。三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。總tổng 有hữu 七thất 類loại 。一nhất 對đối 治trị 顛điên 倒đảo 道đạo 。即tức 四tứ 念niệm 處xứ 。二nhị 斷đoạn 諸chư 懈giải 怠đãi 道đạo 。謂vị 四tứ 正chánh 勤cần 。三tam 引dẫn 發phát 神thần 通thông 道đạo 。謂vị 四Tứ 神Thần 足Túc 。四tứ 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 道đạo 。所sở 謂vị 五ngũ 根căn 。五ngũ 親thân 近cận 現hiện 觀quán 道đạo 即tức 是thị 五Ngũ 力Lực 。六lục 現hiện 觀quán 自tự 體thể 道đạo 。謂vị 七thất 覺giác 分phần/phân 。七thất 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 道đạo 。謂vị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。此thử 七thất 次thứ 者giả 。若nhược 聞văn 法Pháp 已dĩ 先tiên 當đương 念niệm 持trì 。次thứ 即tức 勤cần 修tu 。勤cần 故cố 攝nhiếp 心tâm 調điều 柔nhu 。調điều 柔nhu 故cố 信tín 等đẳng 成thành 根căn 。根căn 增tăng 為vi 力lực 。次thứ 七thất 覺giác 分phân 別biệt 。八bát 正chánh 正chánh 行hạnh 。有hữu 時thời 八bát 正chánh 在tại 前tiền 。則tắc 未vị 辦biện 名danh 道đạo 已dĩ 辦biện 名danh 覺giác 。然nhiên 上thượng 猶do 寄ký 位vị 。若nhược 約ước 行hành 者giả 初sơ 心tâm 通thông 修tu 。況huống 入nhập 地địa 菩Bồ 薩Tát 。今kim 初sơ 對đối 治trị 顛điên 倒đảo 道đạo 。名danh 四tứ 念niệm 處xứ 。四tứ 謂vị 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。念niệm 謂vị 念niệm 慧tuệ 。身thân 等đẳng 為vi 其kỳ 念niệm 慧tuệ 所sở 安an 住trú 處xứ 。故cố 亦diệc 名danh 念niệm 住trụ 。瑜du 伽già 云vân 。若nhược 於ư 此thử 住trụ 即tức 是thị 身thân 等đẳng 。若nhược 由do 此thử 住trụ 即tức 是thị 念niệm 慧tuệ 。體thể 實thật 是thị 慧tuệ 。以dĩ 慧tuệ 觀quán 守thủ 境cảnh 由do 念niệm 。得đắc 住trụ 與dữ 念niệm 相tương 近cận 隣lân 近cận 名danh 念niệm 。雜tạp 集tập 云vân 。一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。皆giai 由do 五ngũ 門môn 。而nhi 得đắc 建kiến 立lập 。一nhất 所sở 緣duyên 。二nhị 自tự 體thể 。三tam 助trợ 伴bạn 。四tứ 修tu 習tập 。五ngũ 修tu 果quả 。文văn 或hoặc 略lược 無vô 義nghĩa 必tất 須tu 具cụ 。今kim 初sơ 念niệm 處xứ 身thân 等đẳng 是thị 所sở 緣duyên 。念niệm 慧tuệ 為vi 自tự 體thể 。循tuần 身thân 觀quán 等đẳng 為vi 修tu 習tập 。破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 趣thú 入nhập 四Tứ 諦Đế 。身thân 等đẳng 離ly 繫hệ 。以dĩ 為vi 其kỳ 果Quả 。此thử 身thân 等đẳng 四tứ 前tiền 三tam 即tức 三tam 蘊uẩn 。而nhi 合hợp 想tưởng 行hành 為vi 法pháp 念niệm 者giả 。為vi 明minh 我ngã 所sở 依y 事sự 我ngã 受thọ 用dụng 事sự 。我ngã 自tự 體thể 事sự 我ngã 染nhiễm 淨tịnh 事sự 故cố 。要yếu 此thử 四tứ 者giả 治trị 四tứ 倒đảo 故cố 。謂vị 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。治trị 於ư 淨tịnh 倒đảo 。觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。觀quán 心tâm 無vô 常thường 。觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。治trị 三tam 可khả 知tri 。此thử 次thứ 第đệ 者giả 。從tùng 麁thô 至chí 細tế 教giáo 對đối 治trị 故cố 。智trí 論luận 云vân 。此thử 身thân 既ký 爾nhĩ 。不bất 淨tịnh 眾chúng 生sanh 貪tham 者giả 。以dĩ 其kỳ 情tình 塵trần 生sanh 諸chư 受thọ 故cố 。計kế 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。誰thùy 受thọ 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。故cố 次thứ 觀quán 心tâm 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。後hậu 觀quán 二nhị 蘊uẩn 皆giai 不bất 自tự 在tại 。破phá 此thử 四tứ 倒đảo 行hành 四tứ 正chánh 行hạnh 。開khai 實thật 相tướng 門môn 。若nhược 爾nhĩ 說thuyết 四tứ 倒đảo 中trung 。何hà 以dĩ 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。而nhi 為vi 其kỳ 次thứ 。此thử 約ước 先tiên 重trọng/trùng 後hậu 輕khinh 為vi 次thứ 第đệ 故cố 。然nhiên 此thử 四tứ 處xứ 。皆giai 容dung 各các 起khởi 四tứ 倒đảo 從tùng 多đa 計kế 說thuyết 。各các 語ngữ 其kỳ 一nhất 。然nhiên 觀quán 不bất 淨tịnh 等đẳng 通thông 於ư 大đại 小tiểu 。瑜du 伽già 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。菩Bồ 薩Tát 於ư 聲Thanh 聞Văn 道Đạo 品Phẩm 。如như 實thật 了liễu 知tri 。如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 。云vân 何hà 大Đại 乘Thừa 如như 實thật 了liễu 知tri 。謂vị 勝thắng 義nghĩa 修tu 及cập 世thế 俗tục 修tu 。世thế 俗tục 修tu 者giả 。即tức 觀quán 不bất 淨tịnh 等đẳng 。然nhiên 不bất 計kế 實thật 。勝thắng 義nghĩa 修tu 者giả 謂vị 離ly 相tương/tướng 性tánh 。大đại 集tập 般Bát 若Nhã 等đẳng 。皆giai 性tánh 相tướng 雙song 觀quán 。智trí 論luận 亦diệc 爾nhĩ 。乃nãi 至chí 不bất 念niệm 。身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。無vô 行hành 經Kinh 云vân 。觀quán 身thân 畢tất 竟cánh 空không 。觀quán 受thọ 內nội 外ngoại 空không 。觀quán 心tâm 無vô 所sở 有hữu 。觀quán 法pháp 但đãn 有hữu 名danh 。此thử 約ước 如như 實thật 。然nhiên 有hữu 二nhị 意ý 。一nhất 則tắc 法pháp 性tánh 湛trạm 然nhiên 。常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。即tức 遣khiển 無vô 常thường 等đẳng 倒đảo 。二nhị 此thử 入nhập 法pháp 空không 俱câu 遣khiển 八bát 倒đảo 。勝thắng 鬘man 亦diệc 說thuyết 四tứ 念niệm 能năng 除trừ 八bát 倒đảo 。既ký 除trừ 八bát 倒đảo 則tắc 成thành 八bát 行hành 。涅Niết 槃Bàn 雙song 樹thụ 四tứ 雙song 八bát 隻chỉ 。四tứ 枯khô 四tứ 榮vinh 正chánh 表biểu 於ư 此thử 。大đại 品phẩm 明minh 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。云vân 何hà 一nhất 切thiết 種chủng 修tu 。應ưng 觀quán 此thử 身thân 之chi 色sắc 法pháp 性tánh 緣duyên 生sanh 故cố 。一nhất 色sắc 一nhất 切thiết 色sắc 緣duyên 生sanh 即tức 空không 故cố 。一nhất 切thiết 色sắc 一nhất 色sắc 。法pháp 性tánh 中trung 故cố 。非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 。雙song 照chiếu 一nhất 一nhất 切thiết 亦diệc 。非phi 色sắc 非phi 不bất 色sắc 。雙song 照chiếu 色sắc 不bất 色sắc 身thân 念niệm 既ký 爾nhĩ 。餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 。云vân 何hà 枯khô 榮vinh 表biểu 此thử 念niệm 處xứ 。謂vị 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 。實thật 非phi 是thị 淨tịnh 。凡phàm 夫phu 計kế 淨tịnh 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。實thật 非phi 不bất 淨tịnh 。二Nhị 乘Thừa 計kế 不bất 淨tịnh 。是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。今kim 觀quán 色sắc 種chủng 即tức 空không 。一nhất 切thiết 即tức 空không 。空không 中trung 無vô 淨tịnh 云vân 何hà 染nhiễm 著trước 。則tắc 凡phàm 淨tịnh 倒đảo 破phá 枯khô 念niệm 處xứ 成thành 。色sắc 種chủng 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 假giả 分phân 別biệt 名danh 相tướng 。不bất 可khả 盡tận 極cực 。假giả 智trí 常thường 淨tịnh 。云vân 何hà 滯trệ 空không 而nhi 取thủ 灰hôi 斷đoạn 。言ngôn 色sắc 不bất 淨tịnh 。是thị 名danh 二Nhị 乘Thừa 不bất 淨tịnh 倒đảo 。破phá 榮vinh 念niệm 處xứ 成thành 。是thị 以dĩ 八bát 倒đảo 俱câu 破phá 枯khô 榮vinh 雙song 立lập 。觀quán 色sắc 本bổn 際tế 非phi 空không 非phi 假giả 。則tắc 一nhất 切thiết 非phi 空không 非phi 假giả 。非phi 空không 故cố 非phi 不bất 淨tịnh 倒đảo 。非phi 假giả 故cố 非phi 淨tịnh 倒đảo 。既ký 非phi 二nhị 邊biên 乃nãi 名danh 中trung 道đạo 。佛Phật 會hội 此thử 理lý 。故cố 於ư 中trung 間gian 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。餘dư 三tam 類loại 此thử 。是thị 則tắc 對đối 治trị 法pháp 藥dược 。其kỳ 數số 有hữu 四tứ 。法pháp 性tánh 觀quán 智trí 名danh 之chi 為vi 念niệm 。一nhất 諦đế 三tam 諦đế 名danh 之chi 為vi 處xứ 。一nhất 切thiết 即tức 空không 諸chư 倒đảo 枯khô 榮vinh 。無vô 不bất 空không 寂tịch 。一nhất 切thiết 即tức 假giả 二nhị 邊biên 雙song 樹thụ 。無vô 不bất 成thành 立lập 。一nhất 切thiết 即tức 中trung 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。只chỉ 一nhất 念niệm 心tâm 廣quảng 遠viễn 若nhược 此thử 。故cố 深thâm 觀quán 念niệm 處xứ 即tức 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。更cánh 不bất 須tu 餘dư 。機cơ 宜nghi 不bất 同đồng 故cố 說thuyết 餘dư 品phẩm 。一nhất 科khoa 既ký 爾nhĩ 深thâm 奧áo 。餘dư 六lục 倣# 此thử 可khả 知tri 。下hạ 文văn 之chi 中trung 但đãn 略lược 釋thích 相tương/tướng 。說thuyết 者giả 有hữu 力lực 。一nhất 一nhất 開khai 示thị 。今kim 經kinh 但đãn 云vân 觀quán 身thân 。不bất 言ngôn 淨tịnh 不bất 淨tịnh 等đẳng 。從tùng 通thông 相tương/tướng 說thuyết 顯hiển 包bao 含hàm 故cố 。文văn 中trung 二nhị 。初sơ 別biệt 觀quán 身thân 念niệm 。後hậu 如như 是thị 下hạ 類loại 顯hiển 餘dư 三tam 。今kim 初sơ 觀quán 身thân 自tự 有hữu 內nội 等đẳng 三tam 觀quán 。此thử 三tam 智trí 論luận 瑜du 伽già 廣quảng 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 。今kim 略lược 舉cử 一nhất 兩lưỡng 。瑜du 伽già 云vân 。內nội 自tự 有hữu 情tình 色sắc 為vi 內nội 身thân 。外ngoại 非phi 情tình 色sắc 為vi 外ngoại 身thân 。他tha 有hữu 情tình 數số 為vi 內nội 外ngoại 身thân 。初sơ 即tức 自tự 身thân 我ngã 愛ái 愛ái 故cố 。次thứ 即tức 資tư 具cụ 等đẳng 我ngã 所sở 愛ái 故cố 。後hậu 即tức 眷quyến 屬thuộc 妻thê 子tử 。彼bỉ 我ngã 我ngã 愛ái 我ngã 所sở 愛ái 故cố 。智trí 論luận 二nhị 十thập 八bát 亦diệc 廣quảng 明minh 此thử 。五ngũ 十thập 三tam 又hựu 云vân 。自tự 身thân 名danh 內nội 他tha 身thân 名danh 外ngoại 。而nhi 不bất 明minh 內nội 外ngoại 。取thủ 下hạ 釋thích 意ý 但đãn 合hợp 前tiền 二nhị 。故cố 云vân 內nội 外ngoại 。所sở 以dĩ 有hữu 此thử 三tam 者giả 。破phá 三tam 種chủng 邪tà 行hành 故cố 。有hữu 人nhân 著trước 內nội 情tình 多đa 捨xả 妻thê 財tài 。以dĩ 全toàn 身thân 。有hữu 著trước 外ngoại 情tình 多đa 貪tham 財tài 喪táng 驅khu 為vi 妻thê 捨xả 命mạng 。有hữu 二nhị 俱câu 著trước 。破phá 此thử 三tam 邪tà 成thành 三tam 正chánh 行hạnh 。此thử 約ước 三tam 人nhân 對đối 治trị 各các 別biệt 。若nhược 約ước 一nhất 人nhân 起khởi 觀quán 始thỉ 終chung 。謂vị 先tiên 觀quán 自tự 身thân 求cầu 淨tịnh 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 。或hoặc 當đương 外ngoại 有hữu 。次thứ 便tiện 觀quán 外ngoại 。復phục 不bất 可khả 得đắc 。便tiện 生sanh 疑nghi 云vân 。我ngã 觀quán 內nội 時thời 於ư 外ngoại 或hoặc 錯thác 。觀quán 外ngoại 之chi 時thời 於ư 內nội 或hoặc 錯thác 。次thứ 內nội 外ngoại 俱câu 觀quán 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。初sơ 二nhị 是thị 別biệt 後hậu 一nhất 是thị 總tổng 。以dĩ 斯tư 二nhị 釋thích 明minh 知tri 。但đãn 合hợp 前tiền 二nhị 為vi 內nội 外ngoại 身thân 。今kim 初sơ 觀quán 內nội 身thân 。初sơ 標tiêu 別biệt 所sở 緣duyên 。次thứ 循tuần 身thân 觀quán 者giả 總tổng 顯hiển 修tu 相tương/tướng 。智trí 論luận 云vân 。尋tầm 隨tùy 觀quán 察sát 知tri 其kỳ 不bất 淨tịnh 等đẳng 。然nhiên 循tuần 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 尋tầm 義nghĩa 。五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 遍biến 尋tầm 求cầu 故cố 。二nhị 隨tùy 義nghĩa 。謂vị 雖tuy 冥minh 目mục 了liễu 見kiến 身thân 之chi 影ảnh 像tượng 。隨tùy 順thuận 本bổn 質chất 相tương 似tự 性tánh 故cố 。前tiền 標tiêu 內nội 身thân 即tức 是thị 本bổn 質chất 。今kim 云vân 循tuần 身thân 即tức 是thị 影ảnh 像tượng 。此thử 雜tạp 集tập 意ý 。次thứ 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 顯hiển 修tu 之chi 儀nghi 。以dĩ 貪tham 等đẳng 世thế 事sự 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 。離ly 之chi 甚thậm 難nan 。過quá 於ư 世thế 間gian 。慈từ 父phụ 離ly 於ư 孝hiếu 子tử 。故cố 須tu 精tinh 進tấn 方phương 能năng 除trừ 遣khiển 。勤cần 即tức 欲dục 勤cần 策sách 勵lệ 。勇dũng 謂vị 勇dũng 猛mãnh 不bất 息tức 。念niệm 則tắc 明minh 記ký 不bất 忘vong 。知tri 則tắc 決quyết 斷đoán 無vô 悔hối 。又hựu 心tâm 若nhược 馳trì 散tán 當đương 念niệm 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。三tam 惡ác 道đạo 苦khổ 。身thân 命mạng 無vô 常thường 。佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。名danh 為vi 念niệm 知tri 。則tắc 能năng 鞭tiên 心tâm 令linh 復phục 本bổn 觀quán 。便tiện 生sanh 勤cần 勇dũng 。具cụ 上thượng 諸chư 義nghĩa 則tắc 不bất 放phóng 逸dật 。次thứ 言ngôn 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 者giả 。即tức 觀quán 之chi 果quả 有hữu 所sở 離ly 故cố 。觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。本bổn 為vi 治trị 貪tham 行hành 者giả 。既ký 離ly 五ngũ 欲dục 世thế 樂lạc 。未vị 得đắc 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。或hoặc 時thời 生sanh 憂ưu 。如như 魚ngư 樂nhạo/nhạc/lạc 水thủy 。常thường 求cầu 樂lạc 事sự 。還hoàn 念niệm 本bổn 欲dục 多đa 生sanh 此thử 二nhị 。故cố 偏thiên 遣khiển 之chi 。又hựu 貪tham 為vi 五ngũ 蓋cái 之chi 首thủ 。貪tham 除trừ 則tắc 五ngũ 蓋cái 盡tận 去khứ 。如như 破phá 竹trúc 初sơ 節tiết 憂ưu 。於ư 五ngũ 受thọ 之chi 中trung 。偏thiên 能năng 障chướng 定định 。如như 滅diệt 惡ác 賊tặc 先tiên 除trừ 巨cự 害hại 。故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。其kỳ 不bất 淨tịnh 等đẳng 廣quảng 如như 二nhị 論luận 。如như 實thật 觀quán 相tướng 。已dĩ 如như 上thượng 說thuyết 。次thứ 觀quán 外ngoại 身thân 及cập 內nội 外ngoại 身thân 。所sở 觀quán 小tiểu 異dị 觀quán 相tương/tướng 大đại 同đồng 。後hậu 例lệ 餘dư 三tam 念niệm 處xứ 者giả 。準chuẩn 瑜du 伽già 意ý 。依y 前tiền 內nội 等đẳng 三Tam 身Thân 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 。故cố 受thọ 心tâm 法pháp 隨tùy 所sở 依y 生sanh 。亦diệc 有hữu 內nội 等đẳng 。智trí 論luận 之chi 意ý 大đại 同đồng 於ư 此thử 。論luận 問vấn 云vân 。於ư 四tứ 念niệm 中trung 心tâm 唯duy 是thị 內nội 。受thọ 法pháp 唯duy 外ngoại 。身thân 通thông 內nội 外ngoại 。云vân 何hà 於ư 四tứ 皆giai 有hữu 內nội 等đẳng 。答đáp 受thọ 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 身thân 二nhị 心tâm 。心tâm 受thọ 名danh 內nội 身thân 受thọ 名danh 外ngoại 。又hựu 意ý 識thức 相tương 應ứng 受thọ 名danh 內nội 。五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。受thọ 名danh 外ngoại 等đẳng 。心tâm 雖tuy 是thị 內nội 緣duyên 外ngoại 法pháp 故cố 名danh 外ngoại 。五ngũ 識thức 一nhất 向hướng 是thị 外ngoại 。又hựu 定định 心tâm 為vi 內nội 散tán 心tâm 為vi 外ngoại 。法pháp 雖tuy 是thị 外ngoại 。緣duyên 內nội 法pháp 心tâm 數số 法pháp 名danh 內nội 。緣duyên 外ngoại 法pháp 心tâm 數số 法pháp 。及cập 無vô 為vi 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 是thị 外ngoại 。後hậu 三tam 念niệm 處xứ 。亦diệc 合hợp 前tiền 二nhị 以dĩ 為vi 內nội 外ngoại 。餘dư 如như 二nhị 論luận 。其kỳ 循tuần 歷lịch 觀quán 相tương/tướng 如như 先tiên 總tổng 說thuyết 。第đệ 二nhị 正chánh 勤cần 者giả 。四tứ 念niệm 智trí 火hỏa 若nhược 得đắc 勤cần 風phong 。則tắc 無vô 所sở 不bất 燒thiêu 。故cố 次thứ 辨biện 之chi 。精tinh 進tấn 為vi 其kỳ 自tự 體thể 。故cố 總tổng 名danh 勤cần 。揀giản 非phi 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。相tương 違vi 之chi 勤cần 。故cố 名danh 為vi 正chánh 。雖tuy 是thị 一nhất 勤cần 隨tùy 義nghĩa 分phần/phân 四tứ 。前tiền 二nhị 勤cần 斷đoạn 二nhị 惡ác 。是thị 止chỉ 惡ác 行hành 。後hậu 二nhị 勤cần 修tu 二nhị 善thiện 。是thị 作tác 善thiện 行hành 。二nhị 善thiện 二nhị 惡ác 皆giai 所sở 緣duyên 境cảnh 。前tiền 中trung 未vị 生sanh 之chi 惡ác 遏át 令linh 不bất 生sanh 。已dĩ 生sanh 之chi 惡ác 斷đoạn 令linh 不bất 續tục 。後hậu 二nhị 未vị 生sanh 善thiện 令linh 生sanh 。已dĩ 生sanh 令linh 廣quảng 。亦diệc 名danh 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。後hậu 二nhị 是thị 修tu 而nhi 言ngôn 斷đoạn 者giả 。善thiện 是thị 斷đoạn 處xứ 。正chánh 修tu 斷đoạn 者giả 斷đoạn 懈giải 怠đãi 故cố 。故cố 瑜du 伽già 云vân 。一nhất 律luật 儀nghi 斷đoạn 二nhị 者giả 斷đoạn 斷đoạn 。三tam 修tu 習tập 斷đoạn 。四tứ 防phòng 護hộ 斷đoạn 。然nhiên 其kỳ 善thiện 惡ác 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。別biệt 正chánh 取thủ 前tiền 念niệm 處xứ 觀quán 中trung 懈giải 怠đãi 。五ngũ 蓋cái 等đẳng 。以dĩ 為vi 不bất 善thiện 。其kỳ 能năng 對đối 治trị 為vi 所sở 生sanh 善thiện 。約ước 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。勤cần 觀quán 法pháp 性tánh 。除trừ 實thật 相tướng 之chi 外ngoại 皆giai 名danh 為vi 惡ác 。就tựu 一nhất 一nhất 勤cần 中trung 文văn 皆giai 有hữu 四tứ 。今kim 初sơ 一nhất 未vị 生sanh 不bất 善thiện 法Pháp 此thử 舉cử 所sở 緣duyên 。二nhị 為vì 不bất 生sanh 故cố 。明minh 修tu 觀quán 意ý 。三tam 欲dục 生sanh 者giả 起khởi 希hy 願nguyện 心tâm 。是thị 修tu 習tập 依y 止chỉ 。即tức 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 圓viên 滿mãn 。四tứ 勤cần 精tinh 進tấn 下hạ 正chánh 顯hiển 修tu 習tập 。即tức 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 勤cần 精tinh 進tấn 者giả 。常thường 自tự 策sách 勵lệ 發phát 心tâm 。正Chánh 斷Đoạn 者giả 。謂vị 策sách 心tâm 持trì 心tâm 。餘dư 三tam 處xứ 文văn 例lệ 此thử 可khả 知tri 。若nhược 二nhị 惡ác 不bất 生sanh 棄khí 捨xả 二nhị 善thiện 得đắc 生sanh 增tăng 廣quảng 。是thị 正chánh 勤cần 果quả 。第đệ 三tam 四Tứ 神Thần 足Túc 者giả 。以dĩ 勤cần 過quá 散tán 亂loạn 智trí 火hỏa 微vi 弱nhược 故cố 。須tu 定định 制chế 則tắc 。所sở 欲dục 自tự 在tại 。神thần 即tức 神thần 通thông 足túc 即tức 是thị 定định 。瑜du 伽già 云vân 。如như 有hữu 足túc 者giả 能năng 往vãng 能năng 還hoàn 。騰đằng 躍dược 勇dũng 健kiện 能năng 得đắc 。能năng 證chứng 世thế 間gian 勝thắng 法Pháp 。世thế 殊thù 勝thắng 法Pháp 。說thuyết 名danh 為vi 神thần 。彼bỉ 能năng 到đáo 此thử 故cố 名danh 神thần 足túc 。此thử 舉cử 喻dụ 也dã 。由do 出xuất 世thế 法pháp 。最tối 勝thắng 自tự 在tại 。是thị 最tối 勝thắng 神thần 。欲dục 等đẳng 四tứ 定định 能năng 證chứng 此thử 。故cố 名danh 為vi 神thần 足túc 。亦diệc 名danh 如như 意ý 足túc 。所sở 欲dục 如như 心tâm 故cố 。神thần 足túc 所sở 緣duyên 即tức 種chủng 種chủng 變biến 事sự 。神thần 足túc 自tự 體thể 。即tức 三tam 摩ma 地địa 。欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 皆giai 是thị 助trợ 伴bạn 。欲dục 謂vị 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。勤cần 謂vị 精tinh 進tấn 無vô 間gian 。心tâm 即tức 是thị 定định 。謂vị 專chuyên 心tâm 守thủ 境cảnh 觀quán 即tức 是thị 慧tuệ 。由do 聞văn 教giáo 法pháp 內nội 自tự 揀giản 擇trạch 。由do 欲dục 增tăng 上thượng 力lực 證chứng 。心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。名danh 為vi 欲dục 定định 。餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 。勤cần 觀quán 心tâm 性tánh 名danh 為vi 上thượng 定định 。皆giai 從tùng 加gia 行hành 受thọ 名danh 。此thử 四tứ 加gia 行hành 。即tức 前tiền 正chánh 勤cần 中trung 。欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。發phát 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 等đẳng 。以dĩ 發phát 心tâm 中trung 持trì 心tâm 能năng 生sanh 心tâm 定định 。持trì 太thái 舉cử 故cố 。策sách 心tâm 能năng 生sanh 觀quán 定định 策sách 太thái 沈trầm 故cố 。是thị 以dĩ 隨tùy 一nhất 念niệm 處xứ 有hữu 四tứ 正chánh 勤cần 。隨tùy 一nhất 正chánh 勤cần 。有hữu 四Tứ 神Thần 足Túc 。文văn 中trung 先tiên 別biệt 明minh 欲dục 定định 。後hậu 修tu 行hành 精tinh 進tấn 。下hạ 通thông 顯hiển 餘dư 三tam 。今kim 初sơ 言ngôn 修tu 行hành 欲dục 定định 者giả 。標tiêu 舉cử 所sở 修tu 助trợ 伴bạn 自tự 體thể 。斷đoạn 行hành 二nhị 字tự 總tổng 顯hiển 修tu 相tương/tướng 。亦diệc 修tu 之chi 果quả 。云vân 何hà 修tu 相tương/tướng 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。一nhất 修tu 習tập 欲dục 定định 。能năng 斷đoạn 現hiện 行hành 諸chư 惑hoặc 纏triền 故cố 。二nhị 為vi 欲dục 永vĩnh 害hại 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。修tu 八bát 斷đoạn 行hành 。謂vị 欲dục 勤cần 信tín 安an 念niệm 正chánh 知tri 思tư 及cập 捨xả 。云vân 何hà 亦diệc 果quả 。若nhược 將tương 斷đoạn 行hành 屬thuộc 下hạ 成thành 就tựu 。則tắc 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 。亦diệc 神thần 足túc 果quả 。次thứ 成thành 就tựu 神thần 足túc 。唯duy 是thị 彼bỉ 果quả 。後hậu 依y 止chỉ 厭yếm 下hạ 復phục 顯hiển 修tu 相tương/tướng 。兼kiêm 辨biện 所sở 緣duyên 。準chuẩn 雜tạp 集tập 論luận 。五ngũ 根căn 已dĩ 下hạ 方phương 緣duyên 四Tứ 諦Đế 為vi 境cảnh 。七thất 覺giác 已dĩ 下hạ 方phương 有hữu 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 。以dĩ 為vi 修tu 相tương/tướng 。今kim 經kinh 神thần 足túc 。即tức 緣duyên 四Tứ 諦Đế 而nhi 修tu 。謂vị 緣duyên 苦khổ 修tu 必tất 依y 厭yếm 苦khổ 。若nhược 緣duyên 集tập 修tu 必tất 依y 離ly 欲dục 。若nhược 緣duyên 滅diệt 修tu 必tất 求cầu 證chứng 滅diệt 。若nhược 緣duyên 道đạo 修tu 必tất 趣thú 滅diệt 苦khổ 之chi 行hành 。能năng 捨xả 於ư 苦khổ 。緣duyên 此thử 境cảnh 時thời 必tất 求cầu 修tu 習tập 。故cố 云vân 迴hồi 向hướng 。亦diệc 是thị 加gia 行hành 等đẳng 四tứ 道đạo 。下hạ 文văn 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 並tịnh 同đồng 此thử 釋thích 。第đệ 四tứ 五ngũ 根căn 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 道đạo 。增tăng 上thượng 名danh 根căn 。五ngũ 根căn 自tự 體thể 即tức 信tín 等đẳng 五ngũ 。此thử 五ngũ 通thông 於ư 生sanh 起khởi 。出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。而nhi 為vi 增tăng 上thượng 。前tiền 四tứ 復phục 能năng 起khởi 後hậu 得đắc 增tăng 上thượng 名danh 。而nhi 信tín 為vi 上thượng 首thủ 。能năng 起khởi 餘dư 四tứ 。文văn 中trung 先tiên 別biệt 明minh 信tín 根căn 。後hậu 通thông 顯hiển 餘dư 四tứ 。二nhị 段đoạn 中trung 各các 先tiên 標tiêu 舉cử 所sở 修tu 。後hậu 依y 止chỉ 等đẳng 別biệt 顯hiển 修tu 相tương/tướng 。下hạ 之chi 三tam 科khoa 例lệ 此thử 可khả 知tri 。今kim 此thử 所sở 修tu 。即tức 於ư 諦đế 實thật 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。餘dư 四tứ 即tức 於ư 前tiền 所sở 信tín 策sách 勤cần 而nhi 行hành 。明minh 記ký 不bất 忘vong 。繫hệ 緣duyên 一nhất 境cảnh 。揀giản 擇trạch 是thị 非phi 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。然nhiên 始thỉ 入nhập 佛Phật 法Pháp 即tức 有hữu 信tín 心tâm 。未vị 有hữu 定định 慧tuệ 不bất 得đắc 名danh 根căn 。今kim 由do 前tiền 三tam 科khoa 。則tắc 信tín 不bất 可khả 拔bạt 。此thử 中trung 念niệm 即tức 念niệm 處xứ 中trung 念niệm 。進tiến 即tức 正chánh 勤cần 定định 則tắc 神thần 足túc 。慧tuệ 即tức 緣duyên 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 。前tiền 三tam 至chí 此thử 總tổng 得đắc 名danh 根căn 。若nhược 依y 位vị 者giả 。在tại 於ư 見kiến 道đạo 之chi 前tiền 。則tắc 以dĩ 速tốc 發phát 現hiện 觀quán 而nhi 為vi 其kỳ 果quả 。今kim 在tại 四tứ 地địa 。即tức 應ưng 以dĩ 發phát 後hậu 地địa 為vi 果quả 。第đệ 五ngũ 五Ngũ 力Lực 。即tức 前tiền 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。魔ma 梵Phạm 惑hoặc 等đẳng 不bất 能năng 屈khuất 伏phục 。故cố 名danh 為vi 力lực 。又hựu 能năng 損tổn 減giảm 不bất 信tín 等đẳng 障chướng 。故cố 復phục 名danh 力lực 。智trí 論luận 云vân 。能năng 破phá 煩phiền 惱não 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 名danh 為vi 力lực 。第đệ 六lục 七thất 覺giác 。覺giác 謂vị 覺giác 了liễu 。若nhược 依y 位vị 說thuyết 。即tức 現hiện 觀quán 自tự 性tánh 如như 實thật 覺giác 慧tuệ 。覺giác 法pháp 自tự 性tánh 。覺giác 支chi 自tự 體thể 即tức 念niệm 等đẳng 。七thất 文văn 中trung 亦diệc 二nhị 。先tiên 別biệt 明minh 念niệm 覺giác 。後hậu 通thông 顯hiển 餘dư 六lục 。然nhiên 七thất 覺giác 分phần/phân 七thất 皆giai 自tự 體thể 。而nhi 差sai 別biệt 者giả 覺giác 為vi 自tự 體thể 。餘dư 六lục 皆giai 覺giác 之chi 分phần 。謂vị 念niệm 是thị 所sở 依y 支chi 。由do 繫hệ 念niệm 故cố 。令linh 諸chư 善thiện 法Pháp 。皆giai 不bất 忘vong 失thất 。擇trạch 法pháp 是thị 自tự 體thể 支chi 覺giác 自tự 相tương/tướng 故cố 。精tinh 進tấn 是thị 出xuất 離ly 支chi 。由do 此thử 勢thế 力lực 能năng 到đáo 所sở 到đáo 故cố 。喜hỷ 是thị 利lợi 益ích 支chi 。由do 心tâm 勇dũng 悅duyệt 身thân 調điều 適thích 故cố 。猗ỷ 定định 捨xả 三tam 是thị 不bất 染nhiễm 污ô 支chi 。猗ỷ 即tức 輕khinh 安an 。由do 此thử 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 。謂vị 由do 安an 故cố 能năng 除trừ 麁thô 重trọng 。定định 者giả 依y 此thử 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 。謂vị 依y 止chỉ 定định 得đắc 轉chuyển 依y 故cố 。捨xả 者giả 體thể 是thị 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 。謂vị 行hành 捨xả 平bình 等đẳng 永vĩnh 除trừ 貪tham 憂ưu 。不bất 染nhiễm 污ô 位vị 。為vi 自tự 性tánh 故cố 。總tổng 收thu 七thất 覺giác 不bất 出xuất 三tam 品phẩm 。念niệm 通thông 定định 慧tuệ 。次thứ 三tam 是thị 慧tuệ 。後hậu 三tam 定định 攝nhiếp 。雖tuy 是thị 前tiền 三tam 至chí 此thử 增tăng 故cố 。依y 位vị 所sở 明minh 能năng 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。以dĩ 為vi 其kỳ 果Quả 。又hựu 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 七thất 法pháp 俱câu 起khởi 。而nhi 隨tùy 行hành 相tương/tướng 各các 說thuyết 功công 能năng 。念niệm 除trừ 妄vọng 念niệm 。擇trạch 除trừ 不bất 正chánh 知tri 。餘dư 除trừ 懈giải 怠đãi 惛hôn 沈trầm 麁thô 重trọng 散tán 亂loạn 掉trạo 舉cử 。上thượng 約ước 通thông 說thuyết 。大Đại 乘Thừa 七thất 覺giác 不bất 念niệm 諸chư 法pháp 故cố 。決quyết 擇trạch 不bất 可khả 得đắc 故cố 。離ly 進tiến 怠đãi 相tương/tướng 故cố 。絕tuyệt 憂ưu 喜hỷ 故cố 。除trừ 安an 心tâm 緣duyên 皆giai 叵phả 得đắc 故cố 。性tánh 定định 之chi 中trung 無vô 定định 亂loạn 故cố 。亦diệc 不bất 見kiến 於ư 。能năng 所sở 捨xả 故cố 。第đệ 七thất 八bát 正chánh 。若nhược 依y 位vị 說thuyết 。即tức 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 道đạo 。為vi 斷đoạn 修tu 道Đạo 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。離ly 八bát 邪tà 故cố 名danh 為vi 八bát 正chánh 。開khai 通thông 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 為vi 道đạo 。亦diệc 云vân 八bát 聖thánh 道Đạo 。聖thánh 者giả 道đạo 故cố 。八bát 正chánh 自tự 體thể 即tức 正chánh 見kiến 等đẳng 。文văn 中trung 亦diệc 先tiên 別biệt 明minh 正chánh 見kiến 。後hậu 通thông 顯hiển 餘dư 七thất 。言ngôn 正chánh 見kiến 者giả 。是thị 分phân 別biệt 支chi 。依y 前tiền 所sở 證chứng 真chân 實thật 揀giản 擇trạch 故cố 。正chánh 思tư 惟duy 者giả 。是thị 誨hối 示thị 他tha 支chi 。如như 其kỳ 所sở 證chứng 方phương 便tiện 安an 立lập 。思tư 惟duy 名danh 義nghĩa 發phát 語ngữ 言ngôn 故cố 。次thứ 三tam 是thị 令linh 他tha 信tín 支chi 。謂vị 正chánh 語ngữ 者giả 。善thiện 依y 所sở 證chứng 問vấn 答đáp 決quyết 擇trạch 令linh 他tha 信tín 。有hữu 見kiến 清thanh 淨tịnh 故cố 。正chánh 業nghiệp 者giả 。身thân 業nghiệp 進tiến 止chỉ 正chánh 行hạnh 具cụ 足túc 令linh 他tha 信tín 。有hữu 戒giới 清thanh 淨tịnh 故cố 。正chánh 命mạng 者giả 。如như 法Pháp 乞khất 求cầu 依y 聖thánh 種chủng 住trụ 。離ly 五ngũ 邪tà 命mệnh 令linh 他tha 信tín 。有hữu 命mạng 清thanh 淨tịnh 故cố 。正chánh 精tinh 進tấn 者giả 。是thị 淨tịnh 煩phiền 惱não 障chướng 支chi 。由do 此thử 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 結kết 故cố 。正chánh 念niệm 者giả 。是thị 淨tịnh 隨tùy 煩phiền 惱não 支chi 。由do 不bất 忘vong 失thất 正chánh 止chỉ 舉cử 相tương/tướng 。永vĩnh 不bất 容dung 受thọ 沈trầm 掉trạo 等đẳng 故cố 。正chánh 定định 者giả 。是thị 能năng 淨tịnh 最tối 勝thắng 功công 德đức 障chướng 支chi 。由do 此thử 引dẫn 發phát 神thần 通thông 等đẳng 無vô 量lượng 。勝thắng 功công 德đức 故cố 。若nhược 能năng 如như 上thượng 分phân 別biệt 誨hối 示thị 等đẳng 。即tức 是thị 道đạo 支chi 之chi 果quả 。然nhiên 其kỳ 八bát 中trung 。語ngữ 業nghiệp 命mạng 三tam 是thị 戒giới 蘊uẩn 攝nhiếp 。念niệm 定định 是thị 定định 餘dư 三tam 是thị 慧tuệ 。定định 慧tuệ 大đại 同đồng 諸chư 品phẩm 。但đãn 增tăng 勝thắng 耳nhĩ 。戒giới 則tắc 前tiền 來lai 未vị 有hữu 覺giác 支chi 。雖tuy 有hữu 定định 共cộng 律luật 儀nghi 無vô 表biểu 相tương/tướng 微vi 。此thử 中trung 正chánh 行hạnh 故cố 新tân 建kiến 立lập 。此thử 寄ký 位vị 說thuyết 。若nhược 依y 此thử 經Kinh 離ly 世thế 間gian 品phẩm 。八bát 正chánh 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。一nhất 者giả 正chánh 見kiến 。遠viễn 離ly 邪tà 見kiến 。乃nãi 至chí 第đệ 八bát 正chánh 定định 。善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。於ư 一nhất 三tam 昧muội 。出xuất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。不bất 可khả 思tư 議nghị 法Pháp 。一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。則tắc 與dữ 前tiền 說thuyết 旨chỉ 趣thú 懸huyền 殊thù 。上thượng 之chi 七thất 類loại 總tổng 以dĩ 喻dụ 顯hiển 。法pháp 性tánh 如như 大đại 地địa 。念niệm 處xứ 如như 種chủng 子tử 。正chánh 勤cần 為vi 種chúng 植thực 。神thần 足túc 如như 抽trừu 芽nha 。五ngũ 根căn 如như 生sanh 根căn 。五Ngũ 力Lực 如như 莖hành 葉diệp 增tăng 長trưởng 。開khai 七thất 覺giác 華hoa 結kết 八bát 正chánh 果quả 。第đệ 二nhị 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 中trung 十thập 句cú 。初sơ 總tổng 餘dư 別biệt 。總tổng 中trung 如như 是thị 功công 德đức 。指chỉ 前tiền 道Đạo 品Phẩm 。為vi 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。正chánh 明minh 護hộ 義nghĩa 。不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。之chi 獨độc 善thiện 故cố 。別biệt 中trung 具cụ 有hữu 悲bi 智trí 已dĩ 出xuất 於ư 小tiểu 。況huống 以dĩ 此thử 導đạo 。前tiền 九cửu 句cú 為vi 四tứ 。一nhất 始thỉ 。二nhị 益ích 。三tam 希hy 。四tứ 行hành 。前tiền 三tam 護hộ 小tiểu 心tâm 。後hậu 一nhất 護hộ 小tiểu 行hành 。一nhất 始thỉ 者giả 大đại 願nguyện 為vi 起khởi 行hành 之chi 本bổn 故cố 。二nhị 慈từ 悲bi 益ích 物vật 。上thượng 二nhị 護hộ 陜# 心tâm 。三tam 思tư 念niệm 種chủng 智trí 為vi 希hy 。此thử 護hộ 小tiểu 也dã 。四tứ 行hành 中trung 有hữu 五ngũ 句cú 。前tiền 四tứ 自tự 利lợi 。初sơ 二nhị 求cầu 果quả 。一nhất 修tu 淨tịnh 土độ 行hành 求cầu 佛Phật 依y 報báo 。二nhị 修tu 起khởi 佛Phật 法Pháp 行hành 。求cầu 佛Phật 十Thập 力Lực 等đẳng 正chánh 報báo 之chi 法pháp 。後hậu 二nhị 求cầu 因nhân 。三tam 求cầu 彼bỉ 地địa 方phương 便tiện 無vô 厭yếm 足túc 行hành 。謂vị 五ngũ 六lục 七thất 地địa 故cố 云vân 上thượng 上thượng 勝thắng 道đạo 。四tứ 修tu 入nhập 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 行hành 。即tức 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 順thuận 佛Phật 解giải 脫thoát 也dã 。後hậu 一nhất 利lợi 他tha 即tức 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 行hành 。必tất 須tu 善thiện 巧xảo 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 七thất