大Đại 佛Phật 頂Đảnh 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 會Hội 解Giải
Quyển 0007
唐Đường 宋Tống 九Cửu 師Sư 釋Thích 元Nguyên 惟Duy 則Tắc 會Hội 解Giải
大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 脩tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 會hội 解giải 卷quyển 第đệ 七thất 。 綿miên 七thất 。
天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 般bát 剌lạt 密mật 帝đế 譯dịch
烏ô 萇# 國quốc 沙Sa 門Môn 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 譯dịch 語ngữ
菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 前tiền 正chánh 議nghị 大đại 夫phu 同đồng 中trung 書thư 門môn 下hạ 平bình 章chương 事sự 房phòng 融dung 筆bút 受thọ
師sư 子tử 林lâm 沙Sa 門Môn 。 惟duy 則tắc 。 會hội 觧# 。
爾nhĩ 時thời 富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 徧biến 袒đản 右hữu 肩kiên 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 而nhi 白bạch 。 佛Phật 言ngôn 大đại 威uy 德đức 世Thế 尊Tôn 。 善thiện 為vì 眾chúng 生sanh 。 敷phu 演diễn 如Như 來Lai 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 世Thế 尊Tôn 常thường 推thôi 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 中trung 。 我ngã 為vi 第đệ 一nhất 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 猶do 如như 聾lung 人nhân 。 逾du 百bách 步bộ 外ngoại 。 聆linh 於ư 蚊văn 蚋nhuế 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 何hà 况# 得đắc 聞văn 佛Phật 雖tuy 宣tuyên 明minh 。 令linh 我ngã 除trừ 惑hoặc 。 今kim 猶do 未vị 詳tường 。 斯tư 義nghĩa 究cứu 竟cánh 。 無vô 疑nghi 惑hoặc 地địa 。 世Thế 尊Tôn 如như 阿A 難Nan 軰# 雖tuy 則tắc 開khai 悟ngộ 。 習tập 漏lậu 未vị 除trừ 。 我ngã 等đẳng 會hội 中trung 。 登đăng 無vô 漏lậu 者giả 。 雖tuy 盡tận 諸chư 漏lậu 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 法Pháp 音âm 。 尚thượng 紆hu 疑nghi 悔hối 。
長trường/trưởng 水thủy 曰viết 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 不bất 空không 不bất 有hữu 即tức 性tánh 即tức 相tương/tướng 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 佛Phật 所sở 證chứng 。 决# 定định 無vô 妄vọng 審thẩm 實thật 名danh 諦đế 吳ngô 興hưng 曰viết 聾lung 人nhân 聆linh 蚋nhuế 等đẳng 譬thí 小Tiểu 乘Thừa 根căn 性tánh 遠viễn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 雖tuy 承thừa 如Như 來Lai 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 本bổn 不bất 似tự 見kiến 何hà 况# 真chân 聞văn 孤cô 山sơn 曰viết 雖tuy 則tắc 開khai 悟ngộ 。 習tập 漏lậu 未vị 除trừ 。 者giả 初sơ 果quả 已dĩ 破phá 見kiến 惑hoặc 思tư 惑hoặc 全toàn 在tại 阿A 難Nan 向hướng 悟ngộ 常thường 心tâm 實thật 登đăng 圓viên 位vị 欲dục 汲cấp 引dẫn 小tiểu 機cơ 令linh 歸quy 大Đại 道Đạo 故cố 舉cử 其kỳ 初sơ 果quả 以dĩ 為vi 請thỉnh 端đoan 也dã 資tư 中trung 曰viết 雖tuy 盡tận 諸chư 漏lậu 。 至chí 尚thượng 紆hu 疑nghi 悔hối 。 者giả 羅La 漢Hán 雖tuy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 而nhi 所sở 知tri 障chướng 在tại 。
世Thế 尊Tôn 若nhược 復phục 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 根căn 塵trần 。 陰ấm 處xứ 界giới 等đẳng 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 清thanh 淨tịnh 則tắc 宜nghi 無vô 諸chư 相tướng 本bổn 然nhiên 則tắc 宜nghi 無vô 遷thiên 流lưu 資tư 中trung 曰viết 從tùng 初sơ 至chí 第đệ 二nhị 卷quyển 破phá 心tâm 見kiến 二nhị 執chấp 以dĩ 顯hiển 人nhân 空không 從tùng 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。 至chí 第đệ 三tam 卷quyển 破phá 陰ấm 處xứ 界giới 等đẳng 。 以dĩ 顯hiển 法pháp 空không 故cố 知tri 前tiền 破phá 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 顯hiển 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 今kim 顯hiển 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 富phú 那na 有hữu 此thử 問vấn 也dã 。
又hựu 如Như 來Lai 說thuyết 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 地địa 性tánh 徧biến 云vân 何hà 容dung 水thủy 。 水thủy 性tánh 周chu 徧biến 火hỏa 則tắc 不bất 生sanh 。 復phục 云vân 何hà 明minh 。 水thủy 火hỏa 二nhị 性tánh 。 俱câu 徧biến 虛hư 空không 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 。 世Thế 尊Tôn 地địa 性tánh 障chướng 礙ngại 。 空không 性tánh 虛hư 通thông 。 云vân 何hà 二nhị 俱câu 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 而nhi 我ngã 不bất 知tri 。 是thị 義nghĩa 攸du 徃# 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 宣tuyên 流lưu 大đại 慈từ 。 開khai 我ngã 迷mê 雲vân 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 欽khâm 渴khát 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 慈từ 誨hối 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 二nhị 問vấn 皆giai 躡niếp 前tiền 四tứ 科khoa 七thất 大đại 之chi 文văn 起khởi 疑nghi 也dã 意ý 以dĩ 性tánh 相tướng 相tương 違vi 理lý 事sự 相tướng 礙ngại 實thật 常thường 情tình 疑nghi 滯trệ 故cố 致trí 此thử 問vấn 庶thứ 獲hoạch 决# 通thông 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 及cập 諸chư 會hội 中trung 。 漏lậu 盡tận 無Vô 學Học 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 如Như 來Lai 今kim 日nhật 。 普phổ 為vì 此thử 會hội 。 宣tuyên 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 令linh 汝nhữ 會hội 中trung 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 諸chư 一nhất 切thiết 。 未vị 得đắc 二nhị 空không 。 回hồi 向hướng 上thượng 乘thừa 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 皆giai 獲hoạch 一Nhất 乘Thừa 。 寂tịch 滅diệt 場tràng 地địa 。 真chân 阿a 練luyện 若nhã 。 正chánh 脩tu 行hành 處xứ 汝nhữ 今kim 諦đế 聴# 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 富Phú 樓Lâu 那Na 等đẳng 。 欽khâm 佛Phật 法Pháp 音âm 。 默mặc 然nhiên 承thừa 聴# 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 有hữu 世thế 俗tục 諦đế 有hữu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 脫thoát 俗tục 冥minh 真chân 超siêu 情tình 離ly 妄vọng 世thế 間gian 三tam 有hữu 出xuất 世thế 二nhị 乘thừa 以dĩ 所sở 知tri 心tâm 。 不bất 能năng 測trắc 度độ 是thị 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 即tức 下hạ 文văn 由do 覺giác 明minh 以dĩ 辨biện 真chân 覺giác 因nhân 了liễu 發phát 以dĩ 窮cùng 諸chư 妄vọng 至chí 於ư 山sơn 河hà 不bất 復phục 出xuất 水thủy 火hỏa 不bất 相tương 陵lăng 身thân 含hàm 十thập 方phương 。 毛mao 現hiện 塵trần 剎sát 皆giai 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 也dã 阿a 練luyện 若nhã 云vân 無vô 諠huyên 雜tạp 孤cô 山sơn 曰viết 未vị 得đắc 二nhị 空không 。 者giả 未vị 得đắc 大Đại 乘Thừa 人nhân 法pháp 二nhị 空không 亦diệc 未vị 得đắc 大Đại 乘Thừa 性tánh 相tướng 二nhị 空không 吳ngô 興hưng 曰viết 滅diệt 場tràng 指chỉ 得đắc 果quả 之chi 地địa 練luyện 若nhược 指chỉ 脩tu 因nhân 之chi 處xứ 因nhân 果quả 所sở 依y 皆giai 是thị 實thật 相tướng 故cố 曰viết 寂tịch 曰viết 真chân 也dã 。
佛Phật 言ngôn 富Phú 樓Lâu 那Na 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 汝nhữ 常thường 不bất 聞văn 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 常thường 聞văn 佛Phật 。 宣tuyên 說thuyết 斯tư 義nghĩa 。
孤cô 山sơn 曰viết 本bổn 亦diệc 性tánh 也dã 變biến 其kỳ 文văn 耳nhĩ 以dĩ 本bổn 元nguyên 自tự 性tánh 既ký 能năng 所sở 雙song 絕tuyệt 而nhi 寂tịch 照chiếu 互hỗ 融dung 即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 曰viết 妙diệu 明minh 即tức 照chiếu 而nhi 寂tịch 曰viết 明minh 妙diệu 寂tịch 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 寂tịch 照chiếu 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 照chiếu 只chỉ 是thị 本bổn 性tánh 之chi 覺giác 妙diệu 明minh 互hỗ 融dung 故cố 作tác 兩lưỡng 句cú 說thuyết 耳nhĩ 吳ngô 興hưng 曰viết 性tánh 覺giác 本bổn 覺giác 中trung 道đạo 之chi 體thể 也dã 妙diệu 明minh 明minh 妙diệu 空không 假giả 之chi 用dụng 也dã 體thể 用dụng 不bất 二nhị 空không 假giả 相tương/tướng 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 彷phảng 彿phất 在tại 茲tư 又hựu 若nhược 複phức 踈sơ 顯hiển 妙diệu 當đương 如như 圓viên 師sư 云vân 三tam 諦đế 俱câu 寂tịch 三tam 諦đế 俱câu 照chiếu 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 俱câu 非phi 寂tịch 俱câu 非phi 照chiếu 盖# 是thị 文văn 畧lược 然nhiên 此thử 句cú 義nghĩa 與dữ 前tiền 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 辭từ 異dị 意ý 同đồng 上thượng 云vân 忽hốt 生sanh 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 下hạ 云vân 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 即tức 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 之chi 謂vị 也dã 由do 當đương 機cơ 未vị 悟ngộ 故cố 滿mãn 慈từ 發phát 起khởi 如Như 來Lai 。 重trọng/trùng 示thị 又hựu 前tiền 文văn 正chánh 明minh 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 此thử 下hạ 多đa 說thuyết 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 故cố 資tư 中trung 以dĩ 空không 不bất 空không 二nhị 藏tạng 收thu 之chi 頗phả 得đắc 其kỳ 旨chỉ 補bổ 註chú 曰viết 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 二nhị 家gia 之chi 釋thích 皆giai 通thông 此thử 盖# 佛Phật 意ý 欲dục 顯hiển 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 由do 妄vọng 覺giác 生sanh 故cố 且thả 先tiên 標tiêu 真chân 覺giác 體thể 用dụng 互hỗ 顯hiển 而nhi 初sơ 無vô 能năng 所sở 者giả 以dĩ 立lập 本bổn 也dã 下hạ 文văn 乃nãi 舉cử 真chân 妄vọng 二nhị 覺giác 詰cật 其kỳ 所sở 觧# 方phương 便tiện 勾# 引dẫn 以dĩ 顯hiển 妄vọng 覺giác 耳nhĩ 。
佛Phật 言ngôn 汝nhữ 稱xưng 覺giác 明minh 。 為vi 復phục 性tánh 明minh 。 稱xưng 名danh 為vi 覺giác 。 為vi 覺giác 不bất 明minh 。 稱xưng 為vi 明minh 覺giác 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 促xúc 舉cử 前tiền 義nghĩa 問vấn 之chi 定định 其kỳ 觧# 惑hoặc 也dã 夫phu 汝nhữ 所sở 謂vị 覺giác 所sở 謂vị 明minh 意ý 作tác 何hà 觧# 為vi 復phục 性tánh 本bổn 自tự 明minh 靈linh 然nhiên 不bất 昧muội 故cố 稱xưng 之chi 為vi 覺giác 邪tà 為vi 復phục 性tánh 自tự 不bất 明minh 用dụng 心tâm 覺giác 之chi 故cố 稱xưng 之chi 為vi 明minh 覺giác 邪tà 靈linh 然nhiên 不bất 昧muội 者giả 真chân 覺giác 也dã 用dụng 心tâm 覺giác 之chi 者giả 妄vọng 覺giác 也dã 。
富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 若nhược 此thử 不bất 明minh 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 明minh 。
補bổ 註chú 曰viết 上thượng 文văn 兼kiêm 舉cử 真chân 妄vọng 二nhị 覺giác 以dĩ 詰cật 富phú 那na 性tánh 明minh 者giả 真chân 覺giác 也dã 覺giác 不bất 明minh 者giả 妄vọng 覺giác 也dã 不bất 明minh 即tức 是thị 無vô 明minh 。 若nhược 謂vị 覺giác 了liễu 無vô 明minh 稱xưng 為vi 明minh 覺giác 。 則tắc 有hữu 能năng 覺giác 與dữ 所sở 明minh 矣hĩ 既ký 有hữu 能năng 所sở 非phi 妄vọng 而nhi 何hà 而nhi 富phú 那na 未vị 觧# 詰cật 意ý 乃nãi 以dĩ 覺giác 不bất 明minh 者giả 為vi 是thị 故cố 此thử 荅# 云vân 若nhược 此thử 不bất 明minh 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 明minh 。 意ý 謂vị 必tất 有hữu 所sở 明minh 方phương 名danh 為vi 覺giác 殊thù 不bất 知tri 纔tài 有hữu 所sở 明minh 即tức 墮đọa 明minh 覺giác 無vô 窮cùng 妄vọng 業nghiệp 由do 是thị 而nhi 生sanh 故cố 下hạ 文văn 云vân 覺giác 非phi 所sở 明minh 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。
佛Phật 言ngôn 若nhược 無vô 所sở 明minh 。 則tắc 無vô 明minh 覺giác 。 有hữu 所sở 非phi 覺giác 。 無vô 所sở 非phi 明minh 。 無vô 明minh 又hựu 非phi 。 覺giác 湛trạm 明minh 性tánh 。
補bổ 註chú 曰viết 若nhược 無vô 所sở 明minh 。 則tắc 無vô 明minh 覺giác 。 者giả 如như 云vân 若nhược 得đắc 果quả 無vô 所sở 明minh 則tắc 無vô 明minh 覺giác 。 矣hĩ 豈khởi 不bất 幸hạnh 哉tai 盖# 明minh 覺giác 之chi 妄vọng 由do 所sở 明minh 起khởi 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 有hữu 所sở 非phi 覺giác 。 者giả 若nhược 有hữu 所sở 明minh 則tắc 非phi 真chân 覺giác 以dĩ 真chân 覺giác 之chi 性tánh 離ly 能năng 所sở 故cố 無vô 所sở 非phi 明minh 。 者giả 若nhược 無vô 所sở 明minh 。 則tắc 無vô 妄vọng 明minh 以dĩ 因nhân 妄vọng 明minh 立lập 能năng 立lập 所sở 故cố 非phi 明minh 之chi 明minh 指chỉ 妄vọng 明minh 也dã 無vô 明minh 又hựu 非phi 。 覺giác 湛trạm 明minh 性tánh 。 者giả 無vô 明minh 即tức 妄vọng 明minh 也dã 以dĩ 無vô 覺giác 湛trạm 之chi 真chân 明minh 故cố 曰viết 無vô 明minh 。
性tánh 覺giác 必tất 明minh 。 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。
吳ngô 興hưng 曰viết 本bổn 性tánh 之chi 覺giác 必tất 具cụ 湛trạm 明minh 之chi 性tánh 以dĩ 不bất 了liễu 故cố 妄vọng 為vi 能năng 明minh 之chi 明minh 所sở 覺giác 之chi 覺giác 。
覺giác 非phi 所sở 明minh 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。
吳ngô 興hưng 曰viết 性tánh 覺giác 之chi 體thể 本bổn 非phi 所sở 明minh 但đãn 因nhân 妄vọng 明minh 對đối 能năng 立lập 所sở 此thử 即tức 因nhân 惑hoặc 立lập 所sở 見kiến 之chi 相tướng 也dã 所sở 見kiến 之chi 相tướng 既ký 立lập 能năng 見kiến 之chi 相tướng 即tức 生sanh 能năng 所sở 同đồng 時thời 前tiền 後hậu 異dị 說thuyết 耳nhĩ 。
無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 異dị 彼bỉ 所sở 異dị 。 因nhân 異dị 立lập 同đồng 。 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 。
吳ngô 興hưng 曰viết 此thử 明minh 所sở 立lập 境cảnh 界giới 後hậu 文văn 虛hư 空không 為vi 同đồng 。 世thế 界giới 為vi 異dị 。 者giả 顯hiển 示thị 其kỳ 相tương/tướng 也dã 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 等đẳng 三tam 義nghĩa 資tư 中trung 以dĩ 起khởi 信tín 論luận 業nghiệp 轉chuyển 現hiện 三tam 細tế 配phối 之chi 乃nãi 至chí 長trường/trưởng 水thủy 等đẳng 亦diệc 復phục 承thừa 用dụng 洎kịp 乎hồ 孤cô 山sơn 別biệt 以dĩ 惑hoặc 性tánh 具cụ 九cửu 界giới 執chấp 執chấp 有hữu 執chấp 空không 及cập 取thủ 中trung 道đạo 三tam 相tương/tướng 釋thích 之chi 余dư 研nghiên 此thử 文văn 竊thiết 所sở 不bất 韙# 若nhược 論luận 三tam 細tế 應ưng 在tại 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 此thử 三tam 句cú 中trung 已dĩ 有hữu 三tam 相tương/tướng 明minh 即tức 業nghiệp 相tương/tướng 能năng 即tức 轉chuyển 相tương/tướng 所sở 即tức 現hiện 相tướng 斯tư 由do 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 而nhi 分phần/phân 三tam 相tương/tướng 微vi 而nhi 未vị 著trước 故cố 曰viết 三tam 細tế 今kim 文văn 既ký 云vân 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 又hựu 云vân 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 合hợp 是thị 六lục 麄# 境cảnh 界giới 耳nhĩ 况# 將tương 三tam 細tế 配phối 屬thuộc 同đồng 異dị 等đẳng 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 迂# 不bất 煩phiền 敘tự 引dẫn 又hựu 若nhược 以dĩ 惑hoặc 性tánh 所sở 具cụ 亦diệc 應ưng 須tu 在tại 性tánh 覺giác 必tất 明minh 。 及cập 覺giác 非phi 所sở 明minh 。 二nhị 句cú 中trung 攝nhiếp 其kỳ 猶do 木mộc 具cụ 火hỏa 性tánh 未vị 有hữu 燒thiêu 相tương/tướng 今kim 熾sí 然nhiên 發phát 明minh 豈khởi 性tánh 具cụ 邪tà 良lương 由do 諸chư 師sư 見kiến 下hạ 文văn 云vân 如như 是thị 擾nhiễu 亂loạn 。 相tương 待đãi 生sanh 勞lao 。 乃nãi 至chí 引dẫn 起khởi 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。 等đẳng 便tiện 謂vị 此thử 中trung 未vị 涉thiệp 麄# 事sự 抑ức 為vi 細tế 惑hoặc 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 盖# 此thử 經Kinh 所sở 說thuyết 。 迷mê 真chân 起khởi 妄vọng 多đa 是thị 先tiên 說thuyết 無vô 情tình 世thế 界giới 次thứ 說thuyết 有hữu 情tình 因nhân 果quả 如như 前tiền 文văn 云vân 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 。 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 等đẳng 又hựu 下hạ 文văn 明minh 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 先tiên 世thế 界giới 次thứ 眾chúng 生sanh 後hậu 業nghiệp 果quả 耳nhĩ 如như 是thị 若nhược 將tương 起khởi 信tín 麄# 細tế 次thứ 第đệ 對đối 之chi 則tắc 並tịnh 成thành 顛điên 亂loạn 矣hĩ 。
如như 是thị 擾nhiễu 亂loạn 。 相tương 待đãi 生sanh 勞lao 。 勞lao 久cửu 發phát 塵trần 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 由do 是thị 引dẫn 起khởi 。 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。
吳ngô 興hưng 曰viết 指chỉ 前tiền 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 動động 雜tạp 真chân 性tánh 故cố 曰viết 擾nhiễu 亂loạn 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 即tức 相tương 待đãi 生sanh 勞lao 。 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 等đẳng 即tức 勞lao 久cửu 發phát 塵trần 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 也dã 上thượng 言ngôn 勞lao 者giả 且thả 屬thuộc 無vô 明minh 下hạ 云vân 塵trần 勞lao 正chánh 謂vị 見kiến 思tư 煩phiền 惱não 。
起khởi 為vi 世thế 界giới 。 靜tĩnh 成thành 虛hư 空không 。 虛hư 空không 為vi 同đồng 。 世thế 界giới 為vi 異dị 。 彼bỉ 無vô 同đồng 異dị 。 真chân 有hữu 為vi 法pháp 。
吳ngô 興hưng 曰viết 空không 界giới 屬thuộc 依y 有hữu 為vi 屬thuộc 正chánh 界giới 是thị 器khí 界giới 色sắc 相tướng 差sai 別biệt 故cố 云vân 起khởi 云vân 異dị 也dã 空không 是thị 頑ngoan 空không 不bất 動động 常thường 一nhất 故cố 云vân 靜tĩnh 云vân 同đồng 也dã 彼bỉ 指chỉ 上thượng 之chi 辭từ 真chân 猶do 實thật 也dã 上thượng 云vân 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 名danh 濫lạm 於ư 理lý 今kim 指chỉ 其kỳ 體thể 實thật 有hữu 為vi 耳nhĩ 何hà 者giả 眾chúng 生sanh 。 正chánh 報báo 兼kiêm 乎hồ 色sắc 心tâm 造tạo 作tác 善thiện 惡ác 。 靡mĩ 不bất 由do 此thử 以dĩ 有hữu 心tâm 性tánh 故cố 非phi 如như 世thế 界giới 之chi 異dị 以dĩ 有hữu 色sắc 相tướng 故cố 非phi 如như 虛hư 空không 之chi 同đồng 相tương 待đãi 立lập 之chi 故cố 云vân 無vô 同đồng 異dị 也dã 然nhiên 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 實thật 通thông 依y 正chánh 既ký 以dĩ 世thế 界giới 為vi 異dị 。 則tắc 知tri 別biệt 就tựu 眾chúng 生sanh 得đắc 名danh 如như 滿mãn 慈từ 所sở 問vấn 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 豈khởi 獨độc 問vấn 依y 而nhi 不bất 問vấn 正chánh 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 何hà 等đẳng 名danh 有hữu 為vi 法pháp 所sở 謂vị 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 况# 下hạ 文văn 云vân 精tinh 研nghiên 七thất 趣thú 。 皆giai 是thị 昬# 沉trầm 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 豈khởi 非phi 顯hiển 以dĩ 正chánh 報báo 名danh 有hữu 為vi 邪tà 又hựu 如như 文Văn 殊Thù 云vân 迷mê 妄vọng 有hữu 虛hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 想tưởng 澄trừng 成thành 國quốc 土độ 。 知tri 覺giác 乃nãi 眾chúng 生sanh 。 此thử 與dữ 今kim 文văn 三tam 義nghĩa 符phù 合hợp 但đãn 空không 界giới 有hữu 先tiên 後hậu 之chi 異dị 耳nhĩ 適thích 時thời 之chi 說thuyết 理lý 在tại 不bất 疑nghi 補bổ 註chú 曰viết 此thử 章chương 問vấn 荅# 良lương 有hữu 以dĩ 焉yên 前tiền 佛Phật 舉cử 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 見kiến 識thức 以dĩ 詼# 萬vạn 法pháp 則tắc 世thế 界giới 虛hư 空không 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 果quả 。 皆giai 在tại 其kỳ 中trung 。 矣hĩ 惟duy 其kỳ 談đàm 七thất 大đại 之chi 相tướng 則tắc 曰viết 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 談đàm 七thất 大đại 之chi 性tánh 則tắc 曰viết 周chu 徧biến 圓viên 融dung 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 富phú 那na 至chí 是thị 未vị 達đạt 其kỳ 循tuần 發phát 徧biến 融dung 之chi 義nghĩa 因nhân 此thử 二nhị 疑nghi 而nhi 興hưng 二nhị 問vấn 初sơ 問vấn 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 等đẳng 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 也dã 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 即tức 世thế 界giới 及cập 虛hư 空không 也dã 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 即tức 眾chúng 生sanh 及cập 業nghiệp 果quả 也dã 以dĩ 其kỳ 未vị 達đạt 循tuần 發phát 之chi 義nghĩa 故cố 曰viết 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 此thử 四tứ 字tự 為vi 要yếu 緊khẩn 問vấn 也dã 如Như 來Lai 遂toại 指chỉ 性tánh 覺giác 之chi 中trung 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 者giả 諭dụ 之chi 而nhi 斷đoạn 之chi 曰viết 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 此thử 四tứ 字tự 為vi 要yếu 緊khẩn 荅# 也dã 盖# 明minh 即tức 妄vọng 明minh 妄vọng 明minh 即tức 無vô 明minh 也dã 所sở 即tức 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 發phát 現hiện 之chi 由do 也dã 要yếu 而nhi 言ngôn 之chi 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 者giả 即tức 是thị 因nhân 無vô 明minh 而nhi 生sanh 。 起khởi 世thế 界giới 虛hư 空không 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 果quả 。 也dã 然nhiên 則tắc 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 之chi 疑nghi 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 之chi 問vấn 一nhất 荅# 俱câu 銷tiêu 不bất 勞lao 餘dư 說thuyết 立lập 所sở 以dĩ 後hậu 雖tuy 復phục 隱ẩn 顯hiển 發phát 揚dương 總tổng 別biệt 開khai 示thị 特đặc 不bất 過quá 鋪phô 陳trần 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 之chi 說thuyết 以dĩ 終chung 其kỳ 說thuyết 耳nhĩ 今kim 復phục 逐trục 節tiết 明minh 之chi 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 此thử 一nhất 節tiết 且thả 指chỉ 無vô 明minh 也dã 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 至chí 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 此thử 一nhất 節tiết 謂vị 因nhân 上thượng 無vô 明minh 而nhi 成thành 世thế 界giới 虛hư 空không 。 及cập 眾chúng 生sanh 也dã 如như 是thị 擾nhiễu 亂loạn 。 相tương 待đãi 生sanh 勞lao 。 勞lao 久cửu 發phát 塵trần 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 者giả 上thượng 二nhị 句cú 重trọng/trùng 指chỉ 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 等đẳng 下hạ 二nhị 句cú 重trọng/trùng 指chỉ 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 等đẳng 塵trần 即tức 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 由do 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 而nhi 有hữu 業nghiệp 果quả 故cố 復phục 云vân 由do 是thị 引dẫn 起khởi 。 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。 此thử 一nhất 節tiết 躡niếp 括quát 前tiền 義nghĩa 而nhi 且thả 隱ẩn 然nhiên 示thị 三tam 種chủng 之chi 情tình 狀trạng 也dã 起khởi 為vi 世thế 界giới 。 至Chí 真Chân 有hữu 為vi 法pháp 乃nãi 牒điệp 合hợp 上thượng 文văn 異dị 同đồng 等đẳng 義nghĩa 而nhi 顯hiển 示thị 三tam 種chủng 之chi 名danh 相tướng 矣hĩ 然nhiên 此thử 猶do 是thị 總tổng 顯hiển 自tự 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 以dĩ 後hậu 始thỉ 別biệt 開khai 三tam 節tiết 詳tường 敘tự 三tam 種chủng 之chi 相tướng 續tục 詳tường 敘tự 既ký 終chung 復phục 云vân 如như 是thị 三tam 種chủng 。 顛điên 倒đảo 相tương 續tục 。 皆giai 是thị 覺giác 明minh 。 明minh 了liễu 知tri 性tánh 。 因nhân 了liễu 發phát 相tương 。 從tùng 妄vọng 見kiến 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 因nhân 此thử 虛hư 妄vọng 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 者giả 此thử 又hựu 總tổng 結kết 一nhất 章chương 荅# 意ý 以dĩ 牒điệp 示thị 之chi 也dã 第đệ 二nhị 問vấn 荅# 後hậu 文văn 別biệt 釋thích 。
覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 故cố 有hữu 風phong 輪luân 。 執chấp 持trì 世thế 界giới 。 因nhân 空không 生sanh 搖dao 。 堅kiên 明minh 立lập 礙ngại 。 彼bỉ 金kim 寶bảo 者giả 。 明minh 覺giác 立lập 堅kiên 。 故cố 有hữu 金kim 輪luân 。 保bảo 持trì 國quốc 土độ 。 堅kiên 覺giác 寶bảo 成thành 。 搖dao 明minh 風phong 出xuất 。 風phong 金kim 相tương 摩ma 。 故cố 有hữu 火hỏa 光quang 。 為vi 變biến 化hóa 性tánh 。 寶bảo 明minh 生sanh 潤nhuận 。 火hỏa 光quang 上thượng 蒸chưng 。 故cố 有hữu 水thủy 輪luân 。 含hàm 十thập 方phương 界giới 。 火hỏa 騰đằng 水thủy 降giáng 。 交giao 發phát 立lập 堅kiên 。 濕thấp 為vi 巨cự 海hải 。 乾can/kiền/càn 為vi 洲châu 潭đàm 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 彼bỉ 大đại 海hải 中trung 。 火hỏa 光quang 常thường 起khởi 。 彼bỉ 洲châu 潭đàm 中trung 江giang 河hà 常thường 注chú 。 水thủy 勢thế 劣liệt 火hỏa 。 結kết 為vi 高cao 山sơn 。 是thị 故cố 山sơn 石thạch 。 擊kích 則tắc 成thành 熖# 融dung 則tắc 成thành 水thủy 。 土thổ 勢thế 劣liệt 水thủy 。 抽trừu 為vi 草thảo 木mộc 。 是thị 故cố 林lâm 藪tẩu 。 遇ngộ 燒thiêu 成thành 土thổ 。 因nhân 絞giảo 成thành 水thủy 。 交giao 妄vọng 發phát 生sanh 。 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 世thế 界giới 相tương 續tục 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 萬vạn 法pháp 自tự 五ngũ 行hành 變biến 起khởi 五ngũ 行hành 由do 妄vọng 覺giác 發phát 生sanh 故cố 世thế 界giới 起khởi 始thỉ 肇triệu 於ư 覺giác 明minh 而nhi 依y 風phong 金kim 火hỏa 水thủy 以dĩ 生sanh 成thành 萬vạn 物vật 也dã 真chân 覺giác 妙diệu 空không 本bổn 非phi 明minh 昧muội 由do 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 遂toại 有hữu 昧muội 空không 明minh 昧muội 相tương/tướng 傾khuynh 則tắc 不bất 覺giác 心tâm 動động 故cố 曰viết 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 故cố 有hữu 風phong 輪luân 。 世thế 界giới 最tối 下hạ 依y 風phong 輪luân 住trụ 。 故cố 曰viết 執chấp 持trì 世thế 界giới 。 因nhân 空không 生sanh 搖dao 。 等đẳng 者giả 因nhân 空không 昧muội 動động 念niệm 覺giác 明minh 堅kiên 執chấp 而nhi 立lập 礙ngại 感cảm 金kim 也dã 大đại 地địa 最tối 下hạ 依y 金kim 輪luân 起khởi 故cố 曰viết 保bảo 持trì 國quốc 土độ 。 土thổ 水thủy 生sanh 木mộc 木mộc 土thổ 生sanh 金kim 金kim 木mộc 生sanh 火hỏa 火hỏa 金kim 生sanh 水thủy 水thủy 火hỏa 生sanh 土thổ 世thế 界giới 初sơ 由do 覺giác 明minh 發phát 識thức 為vi 水thủy 空không 昧muội 結kết 色sắc 為vi 土thổ 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 為vi 風phong 為vi 木mộc 即tức 土thổ 水thủy 生sanh 木mộc 也dã 又hựu 因nhân 空không 昧muội 之chi 土thổ 生sanh 搖dao 為vi 木mộc 而nhi 堅kiên 明minh 立lập 礙ngại 。 即tức 木mộc 土thổ 生sanh 金kim 也dã 餘dư 文văn 甚thậm 明minh 土thổ 由do 水thủy 火hỏa 所sở 生sanh 若nhược 子tử 受thọ 父phụ 母mẫu 氣khí 分phần/phân 故cố 海hải 中trung 火hỏa 起khởi 潬đán 中trung 水thủy 注chú 也dã 五ngũ 行hành 以dĩ 我ngã 尅khắc 為vi 妻thê 夫phu 劣liệt 然nhiên 後hậu 陰âm 陽dương 和hòa 而nhi 生sanh 子tử 故cố 水thủy 劣liệt 火hỏa 為vi 山sơn 土thổ 劣liệt 水thủy 為vi 木mộc 燄diệm 融dung 明minh 水thủy 火hỏa 氣khí 分phần/phân 燒thiêu 絞giảo 明minh 土thổ 水thủy 氣khí 分phần/phân 也dã 此thử 世thế 界giới 相tương 續tục 之chi 由do 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 四tứ 輪luân 持trì 世thế 其kỳ 實thật 土thổ 輪luân 金kim 輪luân 水thủy 輪luân 風phong 輪luân 也dã 此thử 不bất 言ngôn 土thổ 者giả 土thổ 與dữ 金kim 同đồng 是thị 堅kiên 性tánh 俱câu 屬thuộc 地địa 大đại 故cố 此thử 但đãn 言ngôn 四tứ 大đại 則tắc 已dĩ 攝nhiếp 四tứ 輪luân 矣hĩ 然nhiên 此thử 四tứ 大đại 風phong 金kim 則tắc 由do 妄vọng 心tâm 而nhi 起khởi 火hỏa 水thủy 復phục 由do 風phong 金kim 而nhi 起khởi 或hoặc 曰viết 愛ái 心tâm 外ngoại 感cảm 於ư 水thủy 者giả 則tắc 違vi 經kinh 文văn 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 。 者giả 如như 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 為vi 風phong 輪luân 種chủng 因nhân 搖dao 立lập 礙ngại 為vi 金kim 輪luân 種chủng 風phong 金kim 相tương 摩ma 。 為vi 火hỏa 大đại 種chủng 金kim 火hỏa 復phục 為vi 水thủy 大đại 種chủng 火hỏa 水thủy 又hựu 為vi 海hải 洲châu 種chủng 水thủy 土thổ 復phục 為vi 草thảo 木mộc 種chủng 應ưng 了liễu 此thử 諸chư 妄vọng 法pháp 於ư 一nhất 真chân 性tánh 如như 空không 中trung 華hoa 華hoa 處xứ 空không 處xứ 本bổn 無vô 有hữu 異dị 故cố 觀quán 妄vọng 具cụ 惟duy 見kiến 真chân 具cụ 具cụ 無vô 具cụ 相tương/tướng 彼bỉ 此thử 誰thùy 名danh 世thế 界giới 相tương 續tục 。 既ký 然nhiên 下hạ 二nhị 相tương 續tục 其kỳ 旨chỉ 亦diệc 爾nhĩ 吳ngô 興hưng 曰viết 俱câu 舍xá 論luận 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 先tiên 於ư 最tối 下hạ 依y 止chỉ 虛hư 空không 有hữu 風phong 輪luân 生sanh 風phong 輪luân 之chi 上thượng 次thứ 有hữu 水thủy 輪luân 水thủy 輪luân 之chi 上thượng 方phương 有hữu 金kim 輪luân 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 起khởi 大đại 雲vân 雨vũ 澍chú 風phong 輪luân 上thượng 滴tích 如như 車xa 軸trục 積tích 水thủy 成thành 輪luân 復phục 有hữu 別biệt 風phong 搏bác 擊kích 此thử 水thủy 上thượng 結kết 成thành 金kim 此thử 與dữ 彼bỉ 異dị 者giả 彼bỉ 約ước 安an 立lập 世thế 界giới 自tự 下hạ 升thăng 上thượng 以dĩ 成thành 其kỳ 次thứ 此thử 約ước 生sanh 起khởi 世thế 界giới 由do 內nội 感cảm 外ngoại 以dĩ 成thành 其kỳ 次thứ 然nhiên 大đại 小tiểu 義nghĩa 別biệt 不bất 須tu 會hội 通thông 。
復phục 次thứ 富Phú 樓Lâu 那Na 。 明minh 妄vọng 非phi 他tha 。 覺giác 明minh 為vi 咎cữu 。 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 明minh 理lý 不bất 踰du 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 聴# 不bất 出xuất 聲thanh 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 六lục 妄vọng 成thành 就tựu 。 由do 是thị 分phân 開khai 。 見kiến 覺giác 聞văn 知tri 。 同đồng 業nghiệp 相tương 纏triền 。 合hợp 離ly 成thành 化hóa 。
吳ngô 興hưng 曰viết 明minh 妄vọng 即tức 妄vọng 明minh 也dã 非phi 他tha 者giả 言ngôn 此thử 妄vọng 明minh 之chi 體thể 更cánh 非phi 他tha 法pháp 所sở 成thành 全toàn 是thị 真chân 覺giác 起khởi 於ư 妄vọng 明minh 而nhi 為vi 過quá 咎cữu 覺giác 明minh 為vi 咎cữu 。 已dĩ 是thị 妄vọng 能năng 故cố 今kim 但đãn 言ngôn 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 即tức 前tiền 文văn 云vân 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 由do 妄vọng 明minh 之chi 性tánh 非phi 局cục 而nhi 局cục 故cố 曰viết 明minh 理lý 不bất 踰du 。 聴# 不bất 出xuất 聲thanh 等đẳng 示thị 不bất 踰du 之chi 相tướng 也dã 下hạ 文văn 云vân 元nguyên 依y 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 溫ôn 陵lăng 曰viết 真chân 明minh 妙diệu 理lý 本bổn 無vô 能năng 所sở 元nguyên 一nhất 圓viên 融dung 清thanh 淨tịnh 寶bảo 覺giác 。 由do 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 遂toại 成thành 隔cách 礙ngại 故cố 明minh 理lý 不bất 踰du 。 以dĩ 不bất 踰du 故cố 聴# 見kiến 六lục 根căn 於ư 是thị 妄vọng 局cục 色sắc 香hương 六lục 塵trần 於ư 是thị 妄vọng 染nhiễm 覺giác 知tri 六lục 識thức 於ư 是thị 妄vọng 分phần/phân 根căn 塵trần 識thức 三tam 為vi 業nghiệp 性tánh 故cố 發phát 起khởi 妄vọng 業nghiệp 於ư 是thị 同đồng 業nghiệp 相tương 纏triền 。 合hợp 離ly 成thành 化hóa 。 此thử 六lục 道đạo 四tứ 生sanh 之chi 始thỉ 也dã 同đồng 業nghiệp 即tức 胎thai 卵noãn 類loại 因nhân 父phụ 母mẫu 己kỷ 三tam 者giả 業nghiệp 同đồng 故cố 相tương 纏triền 著trước 而nhi 有hữu 生sanh 合hợp 離ly 即tức 濕thấp 化hóa 類loại 不bất 因nhân 父phụ 母mẫu 但đãn 由do 己kỷ 業nghiệp 或hoặc 合hợp 濕thấp 而nhi 成thành 形hình 即tức 蠢xuẩn 蝡nhuyễn 也dã 或hoặc 離ly 異dị 而nhi 託thác 化hóa 如như 天thiên 獄ngục 鬼quỷ 等đẳng 類loại 也dã 。
見kiến 明minh 色sắc 發phát 。 明minh 見kiến 想tưởng 成thành 。 異dị 見kiến 成thành 憎tăng 。 同đồng 想tưởng 成thành 愛ái 。 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 納nạp 想tưởng 為vi 胎thai 。 交giao 遘cấu 發phát 生sanh 。 吸hấp 引dẫn 同đồng 業nghiệp 。 故cố 有hữu 因nhân 緣duyên 。 生sanh 羯yết 羅la 藍lam 。 遏át 蒲bồ 曇đàm 等đẳng 。 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 卵noãn 惟duy 想tưởng 生sanh 。 胎thai 因nhân 情tình 有hữu 。 濕thấp 以dĩ 合hợp 感cảm 。 化hóa 以dĩ 離ly 應ứng 。 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 。 更cánh 相tương 變biến 易dị 。 所sở 有hữu 受thọ 業nghiệp 。 逐trục 其kỳ 飛phi 沉trầm 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。
孤cô 山sơn 曰viết 妄vọng 心tâm 見kiến 妄vọng 境cảnh 故cố 云vân 見kiến 明minh 色sắc 發phát 。 即tức 於ư 中trung 陰ấm 見kiến 其kỳ 父phụ 母mẫu 也dã 明minh 見kiến 想tưởng 成thành 。 者giả 依y 妄vọng 境cảnh 起khởi 妄vọng 惑hoặc 也dã 異dị 見kiến 謂vị 父phụ 是thị 所sở 憎tăng 境cảnh 同đồng 想tưởng 謂vị 母mẫu 是thị 所sở 愛ái 境cảnh 女nữ 子tử 託thác 胎thai 反phản 此thử 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 者giả 注chú 愛ái 於ư 母mẫu 識thức 託thác 其kỳ 中trung 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 明minh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 一nhất 潤nhuận 業nghiệp 無vô 明minh 謂vị 過quá 去khứ 煩phiền 惱não 也dã 二nhị 潤nhuận 生sanh 無vô 明minh 即tức 託thác 胎thai 時thời 於ư 父phụ 母mẫu 起khởi 憎tăng 愛ái 也dã 納nạp 想tưởng 為vi 胎thai 。 者giả 有hữu 福phước 之chi 人nhân 想tưởng 其kỳ 母mẫu 胎thai 如như 華hoa 林lâm 殿điện 堂đường 薄bạc 福phước 之chi 者giả 惟duy 棘cức 樹thụ 圊# 廁trắc 交giao 遘cấu 發phát 生sanh 。 謂vị 男nam 女nữ 會hội 合hợp 染nhiễm 心tâm 成thành 就tựu 吸hấp 引dẫn 同đồng 業nghiệp 。 謂vị 吸hấp 引dẫn 過quá 去khứ 同đồng 業nghiệp 而nhi 入nhập 胎thai 也dã 俱câu 舍xá 明minh 胎thai 中trung 凡phàm 有hữu 五ngũ 位vị 一nhất 七thất 名danh 羯yết 剌lạt 藍lam 此thử 云vân 凝ngưng 滑hoạt 二nhị 七thất 名danh 頞át 部bộ 曇đàm 此thử 云vân 皰pháo 狀trạng 如như 瘡sang 皰pháo 三tam 七thất 名danh 閉bế 尸thi 此thử 云vân 輭nhuyễn 肉nhục 四tứ 七thất 名danh 徤# 南nam 此thử 云vân 堅kiên 肉nhục 五ngũ 七thất 名danh 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 此thử 云vân 形hình 位vị 今kim 畧lược 舉cử 前tiền 二nhị 等đẳng 取thủ 餘dư 三tam 溫ôn 陵lăng 曰viết 四tứ 生sanh 之chi 類loại 卵noãn 應ưng 於ư 想tưởng 胎thai 應ưng 於ư 情tình 濕thấp 應ưng 於ư 合hợp 化hóa 應ưng 於ư 離ly 故cố 曰viết 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 也dã 亂loạn 思tư 曰viết 想tưởng 結kết 愛ái 曰viết 情tình 氣khí 附phụ 曰viết 合hợp 合hợp 濕thấp 而nhi 生sanh 也dã 形hình 遁độn 曰viết 離ly 離ly 此thử 生sanh 彼bỉ 也dã 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 。 有hữu 生sanh 皆giai 具cụ 此thử 以dĩ 多đa 分phần 言ngôn 之chi 卵noãn 生sanh 居cư 首thủ 者giả 想tưởng 念niệm 初sơ 動động 情tình 愛ái 後hậu 起khởi 又hựu 兼kiêm 胎thai 濕thấp 化hóa 故cố 也dã 此thử 文văn 論luận 想tưởng 乃nãi 內nội 分phần/phân 染nhiễm 想tưởng 非phi 外ngoại 分phần/phân 淨tịnh 想tưởng 論luận 化hóa 乃nãi 轉chuyển 蛻thuế 業nghiệp 化hóa 非phi 意ý 生sanh 妙diệu 化hóa 也dã 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 。 更cánh 相tương 變biến 易dị 。 者giả 或hoặc 情tình 變biến 為vi 想tưởng 合hợp 變biến 為vi 離ly 無vô 定định 業nghiệp 也dã 卵noãn 易dị 為vi 胎thai 濕thấp 易dị 為vi 化hóa 無vô 定định 質chất 也dã 故cố 所sở 受thọ 業nghiệp 報báo 。 或hoặc 升thăng 或hoặc 沉trầm 無vô 定định 趣thú 也dã 此thử 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 之chi 由do 也dã 。
富Phú 樓Lâu 那Na 想tưởng 愛ái 同đồng 結kết 。 愛ái 不bất 能năng 離ly 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 父phụ 母mẫu 子tử 孫tôn 。 相tương 生sanh 不bất 斷đoạn 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 欲dục 貪tham 為vi 本bổn 。 貪tham 愛ái 同đồng 滋tư 。 貪tham 不bất 能năng 止chỉ 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 卵noãn 化hóa 濕thấp 胎thai 隨tùy 力lực 強cường 弱nhược 。 遞đệ 相tương 吞thôn 食thực 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 殺sát 貪tham 為vi 本bổn 。 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 羊dương 死tử 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 為vi 羊dương 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 生sanh 之chi 類loại 。 死tử 死tử 生sanh 生sanh 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 惡ác 業nghiệp 俱câu 生sanh 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 盜đạo 貪tham 為vi 本bổn 。
吳ngô 興hưng 曰viết 欲dục 貪tham 通thông 乎hồ 四tứ 生sanh 今kim 正chánh 約ước 胎thai 生sanh 言ngôn 之chi 又hựu 胎thai 生sanh 復phục 通thông 今kim 多đa 就tựu 人nhân 倫luân 辨biện 之chi 以dĩ 其kỳ 易dị 見kiến 故cố 也dã 以dĩ 強cường/cưỡng 殺sát 弱nhược 因nhân 食thực 成thành 貪tham 不bất 滋tư 口khẩu 腹phúc 則tắc 屬thuộc 瞋sân 恚khuể 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 下hạ 問vấn 此thử 與dữ 殺sát 貪tham 何hà 異dị 荅# 殺sát 貪tham 未vị 論luận 酬thù 償thường 先tiên 債trái 。 今kim 約ước 過quá 去khứ 於ư 身thân 命mạng 財tài 。 非phi 理lý 而nhi 取thủ 故cố 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 以dĩ 責trách 其kỳ 盜đạo 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 不bất 與dữ 而nhi 取thủ 。 曰viết 盜đạo 又hựu 陰ấm 取thủ 曰viết 盜đạo 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 不bất 與dữ 取thủ 也dã 羊dương 死tử 為vi 人nhân 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 陰ấm 取thủ 也dã 世thế 間gian 相tương/tướng 噉đạm 皆giai 盜đạo 貪tham 也dã [婬-壬+(工/山)]# 殺sát 盜đạo 三tam 為vi 業nghiệp 果quả 根căn 本bổn 。
汝nhữ 負phụ 我ngã 命mạng 。 我ngã 還hoàn 汝nhữ 債trái 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 常thường 在tại 纏triền 縛phược 。 惟duy 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 三tam 為vi 根căn 本bổn 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 上thượng 明minh 業nghiệp 果quả 之chi 本bổn 此thử 明minh 相tướng 續tục 之chi 由do 負phụ 債trái 殺sát 盜đạo 由do 也dã 愛ái 憐lân 欲dục 貪tham 由do 也dã 惟duy 殺sát 下hạ 結kết 顯hiển 也dã 補bổ 註chú 曰viết 命mạng 債trái 二nhị 句cú 文văn 義nghĩa 互hỗ 見kiến 如như 云vân 汝nhữ 負phụ 我ngã 命mạng 。 汝nhữ 還hoàn 我ngã 命mạng 我ngã 負phụ 汝nhữ 債trái 我ngã 還hoàn 汝nhữ 債trái 。 愛ái 憐lân 二nhị 句cú 亦diệc 應ưng 互hỗ 見kiến 此thử 即tức 相tương 續tục 之chi 由do 也dã 。
富Phú 樓Lâu 那Na 如như 是thị 三tam 種chủng 。 顛điên 倒đảo 相tương 續tục 。 皆giai 是thị 覺giác 明minh 。 明minh 了liễu 知tri 性tánh 。 因nhân 了liễu 發phát 相tương 。 從tùng 妄vọng 見kiến 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 因nhân 此thử 虛hư 妄vọng 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 總tổng 牒điệp 前tiền 文văn 結kết 荅# 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 果quả 皆giai 覺giác 明minh 為vi 咎cữu 。 也dã 覺giác 明minh 明minh 了liễu 知tri 性tánh 。 即tức 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 者giả 也dã 了liễu 發phát 相tương/tướng 即tức 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 者giả 也dã 妄vọng 見kiến 即tức 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 者giả 也dã 此thử 虛hư 妄vọng 指chỉ 覺giác 明minh 也dã 前tiền 問vấn 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 至chí 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 此thử 全toàn 牒điệp 其kỳ 辭từ 而nhi 指chỉ 覺giác 明minh 以dĩ 荅# 也dã 。
富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 若nhược 此thử 妙diệu 覺giác 。 本bổn 妙diệu 覺giác 明minh 。 與dữ 如Như 來Lai 心tâm 。 不bất 增tăng 不bất 减# 無vô 狀trạng 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 如Như 來Lai 今kim 得đắc 。 妙diệu 空không 明minh 覺giác 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 有hữu 為vi 習tập 漏lậu 。 何hà 當đương 復phục 生sanh 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 眾chúng 生sanh 覺giác 體thể 與dữ 佛Phật 無vô 別biệt 無vô 端đoan 忽hốt 生sanh 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 則tắc 如Như 來Lai 既ký 證chứng 空không 覺giác 何hà 時thời 復phục 生sanh 。 諸chư 有hữu 耶da 此thử 固cố 常thường 情tình 所sở 惑hoặc 故cố 富Phú 樓Lâu 那Na 特đặc 反phản 難nạn/nan 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 無vô 狀trạng 猶do 言ngôn 無vô 故cố 也dã 。
佛Phật 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 譬thí 如như 迷mê 人nhân 。 於ư 一nhất 聚tụ 落lạc 。 惑hoặc 南nam 為vi 北bắc 。 此thử 迷mê 為vi 復phục 。 因nhân 迷mê 而nhi 有hữu 。 因nhân 悟ngộ 所sở 出xuất 富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 如như 是thị 迷mê 人nhân 。 亦diệc 不bất 因nhân 迷mê 。 又hựu 不bất 因nhân 悟ngộ 。 何hà 以dĩ 故cố 迷mê 本bổn 無vô 根căn 。 云vân 何hà 因nhân 迷mê 。 悟ngộ 非phi 生sanh 迷mê 。 云vân 何hà 因nhân 悟ngộ 。 佛Phật 言ngôn 彼bỉ 之chi 迷mê 人nhân 。 正chánh 在tại 迷mê 時thời 。 倐thúc 有hữu 悟ngộ 人nhân 指chỉ 示thị 令linh 悟ngộ 。 富Phú 樓Lâu 那Na 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 人nhân 縱túng 迷mê 。 於ư 此thử 聚tụ 落lạc 。 更cánh 生sanh 迷mê 不phủ 。
不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 富Phú 樓Lâu 那Na 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 迷mê 無vô 本bổn 。 性tánh 畢tất 竟cánh 空không 。 昔tích 本bổn 無vô 迷mê 。 似tự 有hữu 迷mê 覺giác 。 覺giác 迷mê 迷mê 滅diệt 。 覺giác 不bất 生sanh 迷mê 。
補bổ 註chú 曰viết 昔tích 本bổn 無vô 迷mê 。 似tự 有hữu 迷mê 覺giác 。 謂vị 本bổn 無vô 有hữu 迷mê 亦diệc 無vô 有hữu 覺giác 覺giác 即tức 悟ngộ 也dã 然nhiên 今kim 既ký 因nhân 迷mê 而nhi 得đắc 悟ngộ 則tắc 似tự 有hữu 覺giác 迷mê 之chi 覺giác 矣hĩ 覺giác 乃nãi 始thỉ 覺giác 也dã 覺giác 至chí 始thỉ 本bổn 不bất 異dị 惟duy 一nhất 妙diệu 覺giác 則tắc 不bất 復phục 生sanh 迷mê 此thử 顯hiển 既ký 覺giác 不bất 迷mê 也dã 。
亦diệc 如như 翳ế 人nhân 。 見kiến 空không 中trung 華hoa 。 翳ế 病bệnh 若nhược 除trừ 。 華hoa 於ư 空không 滅diệt 。 忽hốt 有hữu 愚ngu 人nhân 。 於ư 彼bỉ 空không 華hoa 。 所sở 滅diệt 空không 地địa 。 待đãi 華hoa 更cánh 生sanh 。 汝nhữ 觀quán 是thị 人nhân 。 為vi 愚ngu 為vi 慧tuệ 。 富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 空không 元nguyên 無vô 華hoa 。 妄vọng 見kiến 生sanh 滅diệt 。 見kiến 華hoa 滅diệt 空không 。 已dĩ 是thị 顛điên 倒đảo 。 勑# 令linh 更cánh 出xuất 斯tư 實thật 狂cuồng 癡si 。 云vân 何hà 更cánh 名danh 。 如như 是thị 狂cuồng 人nhân 。 為vi 愚ngu 為vi 慧tuệ 。 佛Phật 言ngôn 如như 汝nhữ 所sở 觧# 云vân 何hà 問vấn 言ngôn 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 妙diệu 覺giác 明minh 空không 。 何hà 當đương 更cánh 出xuất 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 翳ế 喻dụ 妄vọng 見kiến 華hoa 喻dụ 山sơn 河hà 空không 華hoa 滅diệt 地địa 喻dụ 妙diệu 空không 明minh 覺giác 。 佛Phật 言ngôn 下hạ 謂vị 既ký 了liễu 所sở 喻dụ 何hà 復phục 前tiền 疑nghi 。
又hựu 如như 金kim 鑛khoáng 雜tạp 於ư 精tinh 金kim 。 其kỳ 金kim 一nhất 純thuần 。 更cánh 不bất 成thành 雜tạp 。 如như 木mộc 成thành 灰hôi 。 不bất 重trọng 為vi 木mộc 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 金kim 喻dụ 菩Bồ 提Đề 果quả 覺giác 無vô 變biến 灰hôi 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 果quả 德đức 無vô 生sanh 果quả 至chí 無vô 變biến 無vô 生sanh 則tắc 習tập 漏lậu 不bất 生sanh 可khả 知tri 矣hĩ 前tiền 以dĩ 聚tụ 落lạc 喻dụ 既ký 覺giác 不bất 迷mê 復phục 以dĩ 空không 華hoa 喻dụ 妙diệu 空không 無vô 習tập 然nhiên 四tứ 喻dụ 之chi 意ý 前tiền 二nhị 明minh 昔tích 本bổn 無vô 迷mê 。 迷mê 由do 妄vọng 起khởi 後hậu 金kim 灰hôi 二nhị 喻dụ 明minh 習tập 漏lậu 妄vọng 緣duyên 證chứng 乃nãi 永vĩnh 斷đoạn 若nhược 但đãn 舉cử 前tiền 二nhị 恐khủng 謂vị 妄vọng 不bất 妨phương 真chân 惑hoặc 能năng 自tự 滅diệt 成thành 撥bát 無vô 執chấp 但đãn 舉cử 後hậu 二nhị 恐khủng 謂vị 覺giác 本bổn 非phi 淨tịnh 性tánh 本bổn 有hữu 生sanh 成thành 雜tạp 染nhiễm 見kiến 所sở 以dĩ 四tứ 喻dụ 兼kiêm 舉cử 使sử 知tri 迷mê 悟ngộ 雖tuy 妄vọng 而nhi 不bất 廢phế 脩tu 證chứng 也dã 補bổ 註chú 曰viết 此thử 卷quyển 之chi 初sơ 富phú 那na 有hữu 二nhị 問vấn 一nhất 問vấn 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 何hà 生sanh 諸chư 相tướng 二nhị 問vấn 四tứ 大đại 各các 徧biến 云vân 何hà 相tương 容dung 此thử 下hạ 荅# 第đệ 二nhị 問vấn 也dã 。
富Phú 樓Lâu 那Na 又hựu 汝nhữ 問vấn 言ngôn 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 疑nghi 水thủy 火hỏa 性tánh 。 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 。 又hựu 徵trưng 虛hư 空không 。 及cập 諸chư 大đại 地địa 。 俱câu 徧biến 法Pháp 界Giới 不bất 合hợp 相tương 容dung 。 富Phú 樓Lâu 那Na 譬thí 如như 虛hư 空không 。 體thể 非phi 群quần 相tướng 。 而nhi 不bất 拒cự 彼bỉ 。 諸chư 相tướng 發phát 揮huy 。
吳ngô 興hưng 曰viết 譬thí 前tiền 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 本bổn 非phi 七thất 大đại 而nhi 不bất 拒cự 彼bỉ 。 七thất 大đại 發phát 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 富Phú 樓Lâu 那Na 彼bỉ 太thái 虛hư 空không 。 日nhật 照chiếu 則tắc 明minh 。 雲vân 屯truân 則tắc 暗ám 。 風phong 搖dao 則tắc 動động 。 霽tễ 澄trừng 則tắc 清thanh 。 氣khí 凝ngưng 則tắc 濁trược 。 土thổ 積tích 成thành 霾mai 。 水thủy 澄trừng 成thành 映ánh 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如như 是thị 殊thù 方phương 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 為vi 因nhân 彼bỉ 生sanh 。 為vi 復phục 空không 有hữu 。 若nhược 彼bỉ 所sở 生sanh 。 富Phú 樓Lâu 那Na 且thả 日nhật 照chiếu 時thời 。 既ký 是thị 日nhật 明minh 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 同đồng 為vi 日nhật 色sắc 。 云vân 何hà 空không 中trung 。 更cánh 見kiến 圓viên 日nhật 。 若nhược 是thị 空không 明minh 。 空không 應ưng 自tự 照chiếu 。 云vân 何hà 中trung 宵tiêu 。 雲vân 霧vụ 之chi 時thời 。 不bất 生sanh 光quang 耀diệu 。 當đương 知tri 是thị 明minh 。 非phi 日nhật 非phi 空không 。 不bất 異dị 空không 日nhật 。 觀quán 相tướng 元nguyên 妄vọng 。 無vô 可khả 指chỉ 陳trần 。 猶do 邀yêu 空không 華hoa 。 結kết 為vi 空không 果quả 。 云vân 何hà 詰cật 其kỳ 。 相tương 陵lăng 滅diệt 義nghĩa 。 觀quán 性tánh 元nguyên 真chân 。 惟duy 妙diệu 覺giác 明minh 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 先tiên 非phi 水thủy 火hỏa 。 云vân 何hà 復phục 問vấn 。 不bất 相tương 容dung 者giả 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 所sở 以dĩ 下hạ 示thị 諸chư 相tướng 於ư 意ý 下hạ 明minh 相tướng 容dung 也dã 觀quán 相tướng 元nguyên 妄vọng 。 陵lăng 滅diệt 亦diệc 妄vọng 觀quán 性tánh 一nhất 真chân 無vô 不bất 容dung 者giả 隨tùy 處xứ 而nhi 發phát 故cố 曰viết 殊thù 方phương 彼bỉ 指chỉ 日nhật 雲vân 等đẳng 也dã 補bổ 註chú 曰viết 諸chư 像tượng 之chi 妄vọng 既ký 無vô 可khả 指chỉ 何hà 況huống 更cánh 詰cật 相tương 陵lăng 滅diệt 義nghĩa 。 是thị 猶do 邀yêu 空không 華hoa 。 而nhi 結kết 空không 果quả 也dã 。
真chân 妙diệu 覺giác 明minh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 汝nhữ 以dĩ 空không 明minh 。 則tắc 有hữu 空không 現hiện 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 各các 各các 發phát 明minh 。 則tắc 各các 各các 現hiện 。 若nhược 俱câu 發phát 明minh 。 則tắc 有hữu 俱câu 現hiện 。
資tư 中trung 曰viết 以dĩ 真Chân 如Như 不bất 守thủ 自tự 性tánh 隨tùy 緣duyên 所sở 現hiện 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 溫ôn 陵lăng 曰viết 此thử 如như 虛hư 空không 非phi 相tướng 而nhi 不bất 拒cự 發phát 揮huy 也dã 。
云vân 何hà 俱câu 現hiện 。 富Phú 樓Lâu 那Na 如như 一nhất 水thủy 中trung 。 現hiện 於ư 日nhật 影ảnh 。 兩lưỡng 人nhân 同đồng 觀quán 。 水thủy 中trung 之chi 日nhật 。 東đông 西tây 各các 行hành 。 則tắc 各các 有hữu 日nhật 。 隨tùy 二nhị 人nhân 去khứ 。 一nhất 東đông 一nhất 西tây 。 先tiên 無vô 凖# 的đích 不bất 應ưng 難nan 言ngôn 。 此thử 日nhật 是thị 一nhất 。 云vân 何hà 各các 行hành 。 各các 日nhật 既ký 雙song 。 云vân 何hà 現hiện 一nhất 。 宛uyển 轉chuyển 虛hư 妄vọng 。 無vô 可khả 憑bằng 據cứ 。
孤cô 山sơn 曰viết 日nhật 喻dụ 真chân 性tánh 水thủy 喻dụ 妄vọng 心tâm 水thủy 中trung 之chi 日nhật 。 喻dụ 妄vọng 境cảnh 兩lưỡng 人nhân 喻dụ 妄vọng 業nghiệp 各các 行hành 則tắc 循tuần 業nghiệp 俱câu 發phát 隨tùy 去khứ 則tắc 妄vọng 境cảnh 俱câu 現hiện 同đồng 觀quán 是thị 一nhất 知tri 二nhị 是thị 虛hư 各các 行hành 既ký 二nhị 驗nghiệm 一nhất 是thị 妄vọng 故cố 云vân 。 宛uyển 轉chuyển 虛hư 妄vọng 。
富Phú 樓Lâu 那Na 汝nhữ 以dĩ 色sắc 空không 。 相tương 傾khuynh 相tương 奪đoạt 。 於ư 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 隨tùy 為vi 色sắc 空không 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 是thị 故cố 於ư 中trung 。 風phong 動động 空không 澄trừng 。 日nhật 明minh 雲vân 暗ám 。 眾chúng 生sanh 迷mê 悶muộn 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 故cố 發phát 塵trần 勞lao 。 有hữu 世thế 間gian 相tướng 。
吳ngô 興hưng 曰viết 色sắc 攝nhiếp 四tứ 大đại 對đối 空không 成thành 五ngũ 前tiền 滿mãn 慈từ 問vấn 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 疑nghi 水thủy 火hỏa 性tánh 。 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 。 即tức 相tương/tướng 傾khuynh 也dã 虛hư 空không 大đại 地địa 。 不bất 合hợp 相tương 容dung 。 即tức 相tương/tướng 奪đoạt 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 迷mê 失thất 真chân 體thể 分phân 別biệt 緣duyên 影ảnh 名danh 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 了liễu 相tương/tướng 元nguyên 妄vọng 觀quán 性tánh 元nguyên 真chân 。 名danh 滅diệt 塵trần 合hợp 覺giác 。
我ngã 以dĩ 妙diệu 明minh 。 不bất 滅diệt 不bất 生sanh 。 合hợp 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 惟duy 妙diệu 覺giác 明minh 圓viên 。 照chiếu 法Pháp 界Giới 是thị 故cố 於ư 中trung 。 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 身thân 含hàm 十thập 方phương 。 無vô 盡tận 虛hư 空không 。 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 現hiện 寶bảo 王vương 剎sát 。 坐tọa 微vi 塵trần 裏lý 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 滅diệt 塵trần 合hợp 覺giác 。 故cố 發phát 真Chân 如Như 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。
吳ngô 興hưng 曰viết 妙diệu 明minh 謂vị 寂tịch 照chiếu 之chi 智trí 不bất 滅diệt 不bất 生sanh 。 謂vị 智trí 體thể 真chân 常thường 此thử 皆giai 能năng 合hợp 如Như 來Lai 藏tạng 。 即tức 所sở 合hợp 也dã 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 牒điệp 所sở 合hợp 之chi 理lý 惟duy 妙diệu 覺giác 明minh 牒điệp 能năng 合hợp 之chi 智trí 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 示thị 鑑giám 物vật 之chi 用dụng 以dĩ 譬thí 言ngôn 之chi 如Như 來Lai 藏tạng 如như 鏡kính 之chi 體thể 妙diệu 覺giác 明minh 如như 鏡kính 之chi 光quang 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 如như 鑑giám 現hiện 像tượng 雖tuy 三tam 而nhi 一nhất 雖tuy 一nhất 而nhi 三tam 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 等đẳng 皆giai 顯hiển 此thử 義nghĩa 也dã 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 者giả 總tổng 列liệt 四tứ 義nghĩa 不bất 動động 下hạ 別biệt 示thị 其kỳ 相tương/tướng 不bất 動động 道đạo 塲# 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 者giả 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 也dã 道đạo 塲# 指chỉ 寂tịch 滅diệt 之chi 地địa 依y 此thử 起khởi 應ưng 應ưng 徧biến 十thập 方phương 亦diệc 如như 華hoa 嚴nghiêm 中trung 不bất 動động 不bất 離ly 而nhi 升thăng 而nhi 遊du 身thân 含hàm 十thập 方phương 。 無vô 盡tận 虛hư 空không 。 者giả 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 也dã 身thân 即tức 法pháp 體thể 故cố 能năng 含hàm 受thọ 十thập 方phương 虛hư 空không 。 虛hư 空không 必tất 攝nhiếp 世thế 界giới 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 趣thú 一nhất 也dã 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 現hiện 寶bảo 王vương 剎sát 。 坐tọa 微vi 塵trần 裏lý 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 者giả 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 也dã 毛mao 端đoan 現hiện 剎sát 即tức 正chánh 中trung 現hiện 依y 塵trần 裏lý 轉chuyển 輪luân 即tức 依y 中trung 現hiện 正chánh 也dã 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 易dị 明minh 故cố 畧lược 之chi 滅diệt 塵trần 合hợp 覺giác 。 等đẳng 者giả 總tổng 結kết 前tiền 義nghĩa 也dã 不bất 思tư 議nghị 用dụng 非phi 脩tu 所sở 成thành 故cố 曰viết 發phát 今kim 不bất 言ngôn 用dụng 而nhi 云vân 性tánh 者giả 並tịnh 由do 理lý 具cụ 方phương 有hữu 事sự 用dụng 。
而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 妙diệu 圓viên 心tâm 。 非phi 心tâm 非phi 空không 非phi 地địa 非phi 水thủy 非phi 風phong 非phi 火hỏa 非phi 眼nhãn 非phi 耳nhĩ 鼻tị 。 舌thiệt 身thân 意ý 非phi 色sắc 非phi 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 非phi 眼nhãn 識thức 界giới 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 非phi 意ý 識thức 界giới 。 非phi 明minh 無vô 明minh 。 明minh 無vô 明minh 盡tận 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 非phi 老lão 非phi 死tử 。 非phi 老lão 死tử 盡tận 。 非phi 苦khổ 非phi 集tập 非phi 滅diệt 非phi 道đạo 非phi 智trí 非phi 得đắc 非phi 檀đàn 那na 非phi 尸thi 羅la 非phi 毗tỳ 梨lê 耶da 。 非phi 羼sằn 提đề 非phi 禪thiền 那na 非phi 般bát 剌lạt 若nhược 非phi 波ba 羅la 密mật 多đa 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 非phi 怛đát 闥thát 阿a 竭kiệt 。 非phi 阿A 羅La 訶Ha 。 三Tam 耶Da 三Tam 菩Bồ 。 非phi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 常thường 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 我ngã 非phi 淨tịnh 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 雖tuy 滅diệt 塵trần 發phát 真chân 於ư 一nhất 多đa 小tiểu 大đại 能năng 一nhất 切thiết 如như 而nhi 本bổn 妙diệu 圓viên 體thể 初sơ 無vô 變biến 異dị 故cố 非phi 心tâm 非phi 空không 乃nãi 至chí 非phi 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 也dã 非phi 心tâm 至chí 非phi 火hỏa 謂vị 非phi 七thất 大đại 五ngũ 陰ấm 也dã 心tâm 即tức 識thức 大đại 而nhi 攝nhiếp 五ngũ 陰ấm 也dã 非phi 眼nhãn 非phi 耳nhĩ 至chí 非phi 意ý 識thức 界giới 謂vị 非phi 十thập 八bát 界giới 。 亦diệc 攝nhiếp 十thập 二nhị 處xứ 此thử 上thượng 為vi 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 非phi 明minh 無vô 明minh 。 至chí 非phi 老lão 死tử 盡tận 。 謂vị 非phi 緣Duyên 覺Giác 法Pháp 也dã 緣Duyên 覺Giác 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。 有hữu 生sanh 起khởi 相tương/tướng 有hữu 脩tu 斷đoạn 相tương/tướng 此thử 兼kiêm 舉cử 之chi 自tự 緣Duyên 覺Giác 至chí 涅Niết 槃Bàn 皆giai 為vi 出xuất 世thế 法pháp 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 非phi 心tâm 至chí 非phi 意ý 識thức 界giới 總tổng 非phi 六lục 凡phàm 界giới 也dã 非phi 明minh 無vô 明minh 。 等đẳng 非phi 緣Duyên 覺Giác 界giới 也dã 非phi 苦khổ 非phi 集tập 等đẳng 非phi 聲Thanh 聞Văn 界giới 也dã 非phi 智trí 非phi 得đắc 者giả 非phi 二nhị 乘thừa 理lý 智trí 得đắc 即tức 理lý 也dã 非phi 檀đàn 那na 等đẳng 非phi 菩Bồ 薩Tát 界giới 先tiên 非phi 能năng 趣thú 行hành 非phi 波ba 羅la 密mật 多đa 者giả 總tổng 非phi 所sở 趣thú 理lý 也dã 非phi 怛đát 闥thát 阿a 竭kiệt 。 下hạ 非phi 佛Phật 界giới 先tiên 非phi 能năng 證chứng 人nhân 三tam 號hiệu 是thị 也dã 次thứ 非phi 所sở 證chứng 法pháp 涅Niết 槃Bàn 四tứ 德đức 是thị 也dã 怛đát 闥thát 阿a 竭kiệt 云vân 如Như 來Lai 阿A 羅La 訶Ha 云vân 應Ứng 供Cúng 三Tam 耶Da 三Tam 菩Bồ 。 云vân 正Chánh 徧Biến 知Tri 即tức 十thập 號hiệu 之chi 三tam 也dã 涅Niết 槃Bàn 是thị 總tổng 四tứ 德đức 是thị 別biệt 。
以dĩ 是thị 俱câu 非phi 。 世thế 出xuất 世thế 故cố 。
孤cô 山sơn 曰viết 世thế 結kết 六lục 凡phàm 也dã 出xuất 世thế 結kết 四tứ 聖thánh 也dã 藏tạng 理lý 即tức 空không 無vô 有hữu 十thập 界giới 故cố 並tịnh 非phi 之chi 溫ôn 陵lăng 曰viết 結kết 上thượng 起khởi 下hạ 也dã 。
即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 元nguyên 明minh 心tâm 妙diệu 。 即tức 心tâm 即tức 空không 即tức 地địa 即tức 水thủy 即tức 風phong 即tức 火hỏa 即tức 眼nhãn 即tức 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 即tức 色sắc 即tức 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 即tức 眼nhãn 識thức 界giới 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 即tức 意ý 識thức 界giới 。 即tức 明minh 無vô 明minh 。 明minh 無vô 明minh 盡tận 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 即tức 老lão 即tức 死tử 。 即tức 老lão 死tử 盡tận 。 即tức 苦khổ 即tức 集tập 即tức 滅diệt 即tức 道đạo 即tức 智trí 即tức 得đắc 即tức 檀đàn 那na 即tức 尸thi 羅la 即tức 毗tỳ 梨lê 耶da 。 即tức 羼sằn 提đề 即tức 禪thiền 那na 即tức 般bát 剌lạt 若nhược 即tức 波ba 羅la 密mật 多đa 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 即tức 怛đát 闥thát 阿a 竭kiệt 。 即tức 阿A 羅La 訶Ha 。 三Tam 耶Da 三Tam 菩Bồ 。 即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 常thường 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 我ngã 即tức 淨tịnh 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 體thể 雖tuy 無vô 變biến 用dụng 乃nãi 如như 如như 故cố 即tức 心tâm 即tức 法pháp 即tức 法pháp 即tức 心tâm 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 上thượng 文văn 俱câu 非phi 約ước 真Chân 諦Đế 示thị 如Như 來Lai 藏tạng 此thử 文văn 俱câu 即tức 約ước 俗tục 諦đế 示thị 如Như 來Lai 藏tạng 以dĩ 藏tạng 理lý 即tức 無vô 而nhi 有hữu 十thập 界giới 宛uyển 然nhiên 故cố 也dã 。
以dĩ 是thị 俱câu 即tức 。 世thế 出xuất 世thế 故cố 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 明minh 心tâm 元nguyên 。 離ly 即tức 離ly 非phi 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 此thử 文văn 似tự 乎hồ 矯kiểu 亂loạn 而nhi 各các 有hữu 所sở 主chủ 。 初sơ 曰viết 本bổn 妙diệu 圓viên 心tâm 。 自tự 體thể 言ngôn 也dã 次thứ 曰viết 元nguyên 明minh 心tâm 妙diệu 。 自tự 用dụng 言ngôn 也dã 終chung 曰viết 妙diệu 明minh 心tâm 元nguyên 。 合hợp 體thể 用dụng 言ngôn 之chi 也dã 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 本bổn 妙diệu 圓viên 心tâm 。 非phi 心tâm 非phi 空không 等đẳng 約ước 非phi 相tướng 以dĩ 明minh 真Chân 諦Đế 也dã 元nguyên 明minh 心tâm 妙diệu 。 即tức 心tâm 即tức 空không 等đẳng 約ước 即tức 相tương/tướng 以dĩ 明minh 俗tục 諦đế 也dã 妙diệu 明minh 心tâm 元nguyên 。 離ly 即tức 離ly 非phi 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。 者giả 約ước 遮già 照chiếu 以dĩ 明minh 中trung 道Đạo 諦Đế 也dã 此thử 約ước 二nhị 門môn 不bất 二nhị 惟duy 是thị 一nhất 心tâm 雙song 遮già 真chân 俗tục 故cố 曰viết 離ly 即tức 離ly 非phi 。 雙song 照chiếu 真chân 俗tục 故cố 曰viết 是thị 即tức 非phi 即tức 。 三tam 諦đế 一nhất 體thể 故cố 皆giai 云vân 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 且thả 法Pháp 界Giới 一nhất 如như 本bổn 無vô 名danh 相tướng 因nhân 迷mê 有hữu 妄vọng 對đối 妄vọng 說thuyết 真chân 真chân 妄vọng 相tướng 形hình 名danh 言ngôn 不bất 息tức 隨tùy 名danh 執chấp 相tướng 顛điên 倒đảo 何hà 窮cùng 是thị 故cố 因nhân 言ngôn 遣khiển 言ngôn 以dĩ 至chí 無vô 遣khiển 初sơ 且thả 以dĩ 非phi 遣khiển 相tương 次thứ 乃nãi 以dĩ 即tức 遣khiển 非phi 終chung 帶đái 名danh 言ngôn 未vị 極cực 一nhất 真chân 之chi 旨chỉ 離ly 即tức 非phi 即tức 無vô 非phi 不bất 非phi 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 方phương 顯hiển 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 故cố 維duy 摩ma 經kinh 三tam 十thập 二nhị 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 皆giai 以dĩ 言ngôn 遣khiển 相tương/tướng 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 以dĩ 言ngôn 遣khiển 言ngôn 維duy 摩ma 大Đại 士Sĩ 以dĩ 無vô 言ngôn 遣khiển 言ngôn 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 此thử 之chi 三tam 義nghĩa 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 補bổ 註chú 曰viết 是thị 即tức 非phi 即tức 。 者giả 如như 云vân 不bất 離ly 即tức 不bất 離ly 非phi 也dã 。
如như 何hà 世thế 間gian 。 三tam 有hữu 眾chúng 生sanh 。 及cập 出xuất 世thế 間gian 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 以dĩ 所sở 知tri 心tâm 。 測trắc 度độ 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 用dụng 世thế 語ngữ 言ngôn 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。
孤cô 山sơn 曰viết 所sở 以dĩ 但đãn [后-口+十]# 凡phàm 小tiểu 而nhi 不bất 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 正chánh 對đối 滿mãn 慈từ 是thị 二nhị 乘thừa 故cố 其kỳ 實thật 偏thiên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 不bất 能năng 測trắc 故cố 法pháp 華hoa 云vân 不bất 退thoái 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 所sở 不bất 能năng 知tri 。
譬thí 如như 琴cầm 瑟sắt 箜không 篌hầu 琵tỳ 琶bà 雖tuy 有hữu 妙diệu 音âm 。 若nhược 無vô 妙diệu 指chỉ 。 終chung 不bất 能năng 發phát 。 汝nhữ 與dữ 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 寶bảo 覺giác 真chân 心tâm 。 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 如như 我ngã 按án 指chỉ 。 海hải 印ấn 發phát 光quang 。 汝nhữ 暫tạm 舉cử 心tâm 。 塵trần 勞lao 先tiên 起khởi 。 由do 不bất 勤cần 求cầu 。 無vô 上thượng 覺giác 道Đạo 。 愛ái 念niệm 小Tiểu 乘Thừa 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。
長trường/trưởng 水thủy 曰viết 琴cầm 等đẳng 喻dụ 眾chúng 生sanh 妙diệu 音âm 喻dụ 藏tạng 性tánh 妙diệu 指chỉ 喻dụ 實thật 智trí 發phát 喻dụ 起khởi 用dụng 汝nhữ 與dữ 眾chúng 生sanh 。 合hợp 前tiền 琴cầm 等đẳng 寶bảo 覺giác 真chân 心tâm 。 合hợp 前tiền 妙diệu 音âm 按án 指chỉ 即tức 智trí 契khế 於ư 理lý 發phát 光quang 即tức 大đại 用dụng 現hiện 前tiền 汝nhữ 暫tạm 舉cử 心tâm 。 等đẳng 合hợp 前tiền 無vô 妙diệu 指chỉ 也dã 資tư 中trung 曰viết 海hải 印ấn 者giả 大đại 集tập 云vân 閻Diêm 浮Phù 所sở 有hữu 色sắc 像tượng 大đại 海hải 皆giai 有hữu 印ấn 文văn 此thử 喻dụ 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 性tánh 海hải 普phổ 現hiện 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 之chi 相tướng 也dã 此thử 文văn 大đại 意ý 為vi 釋thích 伏phục 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 若nhược 一nhất 切thiết 即tức 真chân 我ngã 等đẳng 云vân 何hà 。 與dữ 如Như 來Lai 不bất 同đồng 妙diệu 用dụng 故cố 今kim 釋thích 云vân 汝nhữ 雖tuy 具cụ 有hữu 寶bảo 覺giác 真chân 心tâm 。 未vị 得đắc 妙diệu 用dụng 以dĩ 塵trần 勞lao 妄vọng 念niệm 未vị 清thanh 淨tịnh 故cố 孤cô 山sơn 曰viết 由do 不bất 勤cần 求cầu 。 下hạ 釋thích 塵trần 勞lao 先tiên 起khởi 。 之chi 由do 也dã 雖tuy 別biệt 指chỉ 小Tiểu 乘Thừa 意ý 該cai 餘dư 界giới 故cố 向hướng 云vân 汝nhữ 與dữ 眾chúng 生sanh 等đẳng 。
富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 我ngã 與dữ 如Như 來Lai 。 寶bảo 覺giác 圓viên 明minh 。 真chân 妙diệu 淨tịnh 心tâm 。 無vô 二nhị 圓viên 滿mãn 。 而nhi 我ngã 昔tích 遭tao 。 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 。 久cửu 在tại 輪luân 廻hồi 今kim 得đắc 聖thánh 乘thừa 。 猶do 未vị 究cứu 竟cánh 世Thế 尊Tôn 諸chư 妄vọng 。 一nhất 切thiết 圓viên 滅diệt 。 獨độc 妙diệu 真chân 常thường 。 敢cảm 問vấn 如Như 來Lai 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 何hà 因nhân 有hữu 妄vọng 。 自tự 蔽tế 妙diệu 明minh 。 受thọ 此thử 淪luân 溺nịch 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 躡niếp 上thượng 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 之chi 言ngôn 發phát 問vấn 也dã 既ký 悟ngộ 無vô 二nhị 益ích 顯hiển 妄vọng 淪luân 而nhi 不bất 知tri 妄vọng 之chi 所sở 由do 故cố 請thỉnh 窮cùng 其kỳ 因nhân 補bổ 註chú 云vân 近cận 則tắc 躡niếp 上thượng 遠viễn 則tắc 躡niếp 前tiền 盖# 前tiền 文văn 未vị 達đạt 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 之chi 義nghĩa 遂toại 有hữu 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 之chi 問vấn 如Như 來Lai 乃nãi 以dĩ 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 等đẳng 答đáp 之chi 富phú 那na 既ký 知tri 其kỳ 妄vọng 但đãn 未vị 知tri 何hà 因nhân 有hữu 妄vọng 。 故cố 有hữu 此thử 問vấn 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 猶do 未vị 究cứu 竟cánh 此thử 有hữu 二nhị 意ý 若nhược 就tựu 外ngoại 現hiện 則tắc 無Vô 學Học 小tiểu 聖thánh 無vô 明minh 全toàn 在tại 故cố 未vị 究cứu 竟cánh 若nhược 就tựu 內nội 秘bí 則tắc 分phần/phân 真chân 大Đại 士Sĩ 有hữu 上thượng 地địa 惑hoặc 故cố 未vị 究cứu 竟cánh 諸chư 妄vọng 圓viên 滅diệt 即tức 極cực 果quả 斷đoạn 德đức 獨độc 妙diệu 真chân 常thường 。 即tức 究cứu 竟cánh 智trí 德đức 。
佛Phật 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 汝nhữ 雖tuy 除trừ 疑nghi 。 餘dư 惑hoặc 未vị 盡tận 。 吾ngô 以dĩ 世thế 間gian 。 現hiện 前tiền 諸chư 事sự 。 今kim 復phục 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 豈khởi 不bất 聞văn 。 室Thất 羅La 城Thành 中trung 。 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 忽hốt 於ư 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 鏡kính 照chiếu 面diện 。 愛ái 鏡kính 中trung 頭đầu 。 眉mi 目mục 可khả 見kiến 。 瞋sân 責trách 己kỷ 頭đầu 。 不bất 見kiến 面diện 目mục 。 以dĩ 為vi 魑si 魅mị 。 無vô 狀trạng 狂cuồng 走tẩu 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 人nhân 何hà 因nhân 。 無vô 故cố 狂cuồng 走tẩu 。 富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 是thị 人nhân 心tâm 狂cuồng 。 更cánh 無vô 他tha 故cố 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 云vân 祠từ 授thọ 從tùng 神thần 乞khất 得đắc 故cố 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 照chiếu 鏡kính 喻dụ 妄vọng 心tâm 推thôi 畫họa 分phân 別biệt 愛ái 鏡kính 中trung 頭đầu 。 喻dụ 取thủ 著trước 妄vọng 境cảnh 妄vọng 事sự 易dị 著trước 如như 眉mi 目mục 可khả 見kiến 。 真chân 理lý 難nan 知tri 如như 瞋sân 責trách 己kỷ 頭đầu 。 等đẳng 背bối/bội 悟ngộ 向hướng 迷mê 如như 無vô 狀trạng 狂cuồng 走tẩu 。 也dã 四tứ 趣thú 則tắc 背bối/bội 善thiện 向hướng 惡ác 人nhân 天thiên 則tắc 背bối/bội 苦khổ 向hướng 樂nhạo/nhạc/lạc 二nhị 乘thừa 則tắc 背bối/bội 有hữu 向hướng 空không 菩Bồ 薩Tát 則tắc 背bối/bội 邊biên 向hướng 中trung 悉tất 名danh 狂cuồng 走tẩu 心tâm 狂cuồng 者giả 喻dụ 九cửu 界giới 取thủ 舍xá 悉tất 由do 妄vọng 心tâm 補bổ 註chú 曰viết 引dẫn 達đạt 多đa 照chiếu 鏡kính 為ví 喻dụ 而nhi 言ngôn 其kỳ 無vô 故cố 狂cuồng 走tẩu 。 使sử 知tri 狂cuồng 走tẩu 無vô 故cố 則tắc 知tri 妄vọng 元nguyên 無vô 因nhân 矣hĩ 。
佛Phật 言ngôn 妙diệu 覺giác 明minh 圓viên 。 本bổn 圓viên 明minh 妙diệu 。 既ký 稱xưng 為vi 妄vọng 。 云vân 何hà 有hữu 因nhân 。 若nhược 有hữu 所sở 因nhân 。 云vân 何hà 名danh 妄vọng 。 自tự 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 從tùng 迷mê 積tích 迷mê 。 以dĩ 歷lịch 塵trần 刼# 雖tuy 佛Phật 發phát 明minh 。 猶do 不bất 能năng 返phản 。 如như 是thị 迷mê 因nhân 。 因nhân 迷mê 自tự 有hữu 。 識thức 迷mê 無vô 因nhân 。 妄vọng 無vô 所sở 依y 。 尚thượng 無vô 有hữu 生sanh 。 欲dục 何hà 為vi 滅diệt 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 如như 寤ngụ 時thời 人nhân 。 說thuyết 夢mộng 中trung 事sự 。 心tâm 縱túng 精tinh 明minh 。 欲dục 何hà 因nhân 緣duyên 。 取thủ 夢mộng 中trung 物vật 。 况# 復phục 無vô 因nhân 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 如như 彼bỉ 城thành 中trung 。 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 豈khởi 有hữu 因nhân 緣duyên 。 自tự 怖bố 頭đầu 走tẩu 。 忽hốt 然nhiên 狂cuồng 歇hiết 。 頭đầu 非phi 外ngoại 得đắc 。 縱túng/tung 未vị 歇hiết 狂cuồng 亦diệc 何hà 遺di 失thất 。 富Phú 樓Lâu 那Na 妄vọng 性tánh 如như 是thị 。 因nhân 何hà 為vi 在tại 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 妙diệu 覺giác 明minh 圓viên 。 指chỉ 我ngã 與dữ 如Như 來Lai 。 無vô 二nhị 圓viên 滿mãn 。 者giả 本bổn 圓viên 明minh 妙diệu 。 言ngôn 本bổn 無vô 虧khuy 欠khiếm 本bổn 無vô 迷mê 妄vọng 此thử 人nhân 人nhân 本bổn 來lai 靣# 目mục 也dã 柰nại 何hà 以dĩ 妄vọng 二nhị 之chi 虧khuy 之chi 遂toại 分phần/phân 物vật 我ngã 強cường/cưỡng 起khởi 憎tăng 愛ái 諸chư 妄vọng 相tương/tướng 因nhân 迷mê 輪luân 不bất 返phản 識thức 迷mê 下hạ 因nhân 富Phú 樓Lâu 那Na 自tự 恨hận 昔tích 遭tao 妄vọng 想tưởng 而nhi 稱xưng 世Thế 尊Tôn 諸chư 妄vọng 。 圓viên 滅diệt 似tự 謂vị 迷mê 有hữu 所sở 因nhân 妄vọng 有hữu 可khả 滅diệt 故cố 告cáo 以dĩ 此thử 如như 彼bỉ 城thành 中trung 。 下hạ 牒điệp 喻dụ 重trọng/trùng 顯hiển 令linh 了liễu 妄vọng 無vô 因nhân 無vô 可khả 滅diệt 者giả 。 資tư 中trung 曰viết 自tự 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 者giả 如như 初sơ 一nhất 人nhân 忽hốt 然nhiên 妄vọng 說thuyết 遞đệ 遞đệ 相tương 承thừa 乃nãi 至chí 多đa 人nhân 。 及cập 推thôi 其kỳ 本bổn 了liễu 無vô 所sở 實thật 。
汝nhữ 但đãn 不bất 隨tùy 。 分phân 別biệt 世thế 間gian 。 業nghiệp 果quả 眾chúng 生sanh 。 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 三tam 緣duyên 斷đoạn 故cố 。 三tam 因nhân 不bất 生sanh 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 中trung 。 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 何hà 藉tạ 劬cù 勞lao 。 [宋-木+月]# 綮khính/khể 脩tu 證chứng 。
吳ngô 興hưng 曰viết 三tam 緣duyên 即tức 業nghiệp 果quả 中trung 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 也dã 三tam 因nhân 即tức 殺sát 等đẳng 三tam 種chủng 貪tham 也dã 即tức 指chỉ 此thử 因nhân 名danh 為vi 狂cuồng 性tánh 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 世thế 間gian 業nghiệp 果quả 眾chúng 生sanh 。 皆giai 妙diệu 心tâm 影ảnh 明minh 如như 鏡kính 中trung 頭đầu 分phân 別biệt 則tắc 妄vọng 故cố 不bất 隨tùy 分phân 別biệt 則tắc 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 也dã 以dĩ 世thế 間gian 業nghiệp 果quả 眾chúng 生sanh 。 為vi 三tam 緣duyên 者giả 妄vọng 心tâm 緣duyên 之chi 而nhi 起khởi 也dã 以dĩ 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 為vi 三tam 因nhân 者giả 妄vọng 心tâm 因nhân 之chi 而nhi 有hữu 也dã 所sở 謂vị 自tự 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 故cố 斷đoạn 而nhi 不bất 生sanh 則tắc 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 也dã 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 等đẳng 者giả 所sở 謂vị 但đãn 離ly 妄vọng 緣duyên 即tức 如như 如như 佛Phật 骨cốt 間gian 肉nhục 曰viết [宋-木+月]# 筋cân 肉nhục 結kết 處xứ 曰viết 綮khính/khể 莊trang 子tử 技kỹ 經kinh [宋-木+月]# 綮khính/khể 之chi 未vị 嘗thường 今kim 以dĩ [宋-木+月]# 綮khính/khể 譬thí 微vi 細tế 惑hoặc 結kết 盖# 劬cù 勞lao 脩tu 證chứng 只chỉ 為vì 妄vọng 惑hoặc 妄vọng 因nhân 既ký 息tức 惑hoặc 結kết 自tự 除trừ 故cố 不bất 勞lao [宋-木+月]# 綮khính/khể 脩tu 證chứng 也dã 補bổ 註chú 曰viết 汝nhữ 但đãn 不bất 隨tùy 。 分phân 別biệt 世thế 間gian 。 業nghiệp 果quả 眾chúng 生sanh 。 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 三tam 緣duyên 斷đoạn 故cố 。 三tam 因nhân 不bất 生sanh 。 者giả 三tam 緣duyên 三tam 因nhân 即tức 指chỉ 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 相tương 續tục 因nhân 緣duyên 即tức 無vô 明minh 能năng 所sở 等đẳng 也dã 故cố 前tiền 文văn 云vân 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 世thế 界giới 相tương 續tục 。 等đẳng 是thị 也dã 無vô 明minh 能năng 所sở 即tức 微vi 細tế 惑hoặc 結kết 也dã 即tức [宋-木+月]# 綮khính/khể 之chi 所sở 喻dụ 者giả 也dã 此thử 之chi 因nhân 緣duyên 既ký 斷đoạn 而nhi 不bất 生sanh 則tắc 菩Bồ 提Đề 心tâm 得đắc 矣hĩ 盖# 富phú 那na 於ư 前tiền 相tương 續tục 文văn 中trung 已dĩ 聞văn 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 之chi 說thuyết 至chí 此thử 但đãn 問vấn 何hà 因nhân 有hữu 妄vọng 。 是thị 亦diệc 要yếu 緊khẩn 一nhất 問vấn 窮cùng 到đáo 最tối 深thâm 最tối 微vi 處xứ 矣hĩ 如Như 來Lai 欲dục 示thị 妄vọng 元nguyên 無vô 因nhân 。 自tự 無vô 藉tạ 口khẩu 故cố 引dẫn 達đạt 多đa 照chiếu 鏡kính 無vô 因nhân 狂cuồng 走tẩu 以dĩ 喻dụ 之chi 引dẫn 喻dụ 將tương 終chung 即tức 復phục 勸khuyến 曰viết 汝nhữ 但đãn 不bất 隨tùy 。 等đẳng 如như 云vân 汝nhữ 但đãn 不bất 隨tùy 。 妄vọng 見kiến 分phân 別biệt 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 併tinh 其kỳ 能năng 所sở 無vô 明minh 斷đoạn 而nhi 不bất 生sanh 則tắc 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 復phục 何hà 藉tạ [宋-木+月]# 綮khính/khể 脩tu 證chứng 哉tai 上thượng 所sở 謂vị 忽hốt 然nhiên 狂cuồng 歇hiết 。 頭đầu 非phi 外ngoại 得đắc 。 者giả 義nghĩa 顯hiển 于vu 此thử 環hoàn 師sư 乃nãi 指chỉ 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 三tam 業nghiệp 為vi 三tam 因nhân 岳nhạc 師sư 又hựu 指chỉ 三tam 業nghiệp 為vi 緣duyên 三tam 貪tham 為vi 因nhân 二nhị 師sư 之chi 意ý 皆giai 為vi 下hạ 文văn 阿A 難Nan 一nhất 語ngữ 之chi 所sở 礙ngại 耳nhĩ 阿A 難Nan 云vân 世Thế 尊Tôn 現hiện 說thuyết 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 業nghiệp 者giả 此thử 乃nãi 就tựu 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 中trung 畧lược 舉cử 業nghiệp 果quả 而nhi 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 在tại 其kỳ 間gian 矣hĩ 是thị 則tắc 舉cử 一nhất 詼# 三tam 本bổn 非phi 獨độc 指chỉ 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 也dã 且thả 殺sát 等đẳng 三tam 貪tham 尚thượng 屬thuộc 麄# 浮phù 之chi 惑hoặc 此thử 惑hoặc 纔tài 斷đoạn 而nhi 便tiện 謂vị 不bất 籍tịch [宋-木+月]# 綮khính/khể 脩tu 證chứng 可khả 乎hồ 古cổ 人nhân 指chỉ 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 為vi 頓đốn 教giáo 者giả 盖# 以dĩ 其kỳ 頓đốn 斷đoạn 細tế 惑hoặc 而nhi 不bất 藉tạ 脩tu 證chứng 也dã 詳tường 味vị 佛Phật 語ngữ 厥quyết 旨chỉ 甚thậm 明minh 。
譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 自tự 衣y 中trung 。 繫hệ 如như 意ý 珠châu 。 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 窮cùng 露lộ 他tha 方phương 。 乞khất 食thực 馳trì 走tẩu 。 雖tuy 實thật 貧bần 窮cùng 。 珠châu 不bất 曾tằng 失thất 。 忽hốt 有hữu 智trí 者giả 。 指chỉ 示thị 其kỳ 珠châu 。 所sở 願nguyện 從tùng 心tâm 。 致trí 大đại 饒nhiêu 富phú 。 方phương 悟ngộ 神thần 珠châu 。 非phi 從tùng 外ngoại 得đắc 。
吳ngô 興hưng 曰viết 衣y 喻dụ 五ngũ 陰ấm 珠châu 喻dụ 藏tạng 性tánh 由do 無vô 明minh 故cố 。 不bất 覺giác 乏phạp 妙diệu 用dụng 故cố 窮cùng 露lộ 佛Phật 界giới 如như 本bổn 國quốc 九cửu 界giới 如như 他tha 方phương 求cầu 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 取thủ 偏thiên 小tiểu 益ích 猶do 乞khất 食thực 馳trì 走tẩu 。 妄vọng 情tình 暫tạm 失thất 真chân 性tánh 本bổn 圓viên 猶do 雖tuy 貧bần 珠châu 在tại 佛Phật 如như 智trí 者giả 教giáo 如như 示thị 珠châu 證chứng 理lý 起khởi 用dụng 則tắc 致trí 大đại 饒nhiêu 富phú 。 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 得đắc 珠châu 之chi 喻dụ 亦diệc 喻dụ 妄vọng 息tức 真chân 現hiện 不bất 勞lao 脩tu 證chứng 也dã 。
即tức 時thời 阿A 難Nan 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 現hiện 說thuyết 殺sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 業nghiệp 三tam 緣duyên 斷đoạn 故cố 。 三tam 因nhân 不bất 生sanh 。 心tâm 中trung 達đạt 多đa 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 斯tư 則tắc 因nhân 緣duyên 。 皎hiệu 然nhiên 明minh 白bạch 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 頓đốn 棄khí 因nhân 緣duyên 。 我ngã 從tùng 因nhân 緣duyên 。 心tâm 得đắc 開khai 悟ngộ 。 世Thế 尊Tôn 此thử 義nghĩa 何hà 獨độc 。 我ngã 等đẳng 年niên 少thiếu 。 有Hữu 學Học 聲Thanh 聞Văn 。 今kim 此thử 會hội 中trung 。 大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 及cập 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 從tùng 老lão 梵Phạm 志Chí 。 聞văn 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 發phát 心tâm 開khai 悟ngộ 。 得đắc 成thành 無vô 漏lậu 。 今kim 說thuyết 菩Bồ 提Đề 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 。 則tắc 王Vương 舍Xá 城Thành 。 拘Câu 舍Xá 梨Lê 等đẳng 。 所sở 說thuyết 自tự 然nhiên 。 成thành 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 發phát 迷mê 悶muộn 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 遞đệ 躡niếp 上thượng 文văn 起khởi 難nạn/nan 為vi 後hậu 學học 决# 疑nghi 也dã 上thượng 稱xưng 緣duyên 斷đoạn 而nhi 因nhân 不bất 生sanh 斯tư 正chánh 因nhân 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 何hà 前tiền 言ngôn 頓đốn 棄khí 邪tà 今kim 棄khí 因nhân 緣duyên 則tắc 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 之chi 說thuyết 為vi 當đương 矣hĩ 富phú 那na 之chi 後hậu 復phục 以dĩ 阿A 難Nan 問vấn 難nạn/nan 者giả 諸chư 法pháp 既ký 明minh 則tắc 進tiến 脩tu 無vô 滯trệ 將tương 示thị 脩tu 證chứng 之chi 門môn 故cố 又hựu 以dĩ 當đương 機cơ 之chi 人nhân 發phát 起khởi 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 即tức 如như 城thành 中trung 。 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 狂cuồng 性tánh 因nhân 緣duyên 。 若nhược 得đắc 滅diệt 除trừ 。 則tắc 不bất 狂cuồng 性tánh 。 自tự 然nhiên 而nhi 出xuất 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 理lý 窮cùng 於ư 是thị 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 狂cuồng 因nhân 既ký 滅diệt 則tắc 自tự 然nhiên 性tánh 出xuất 不bất 狂cuồng 之chi 前tiền 二nhị 皆giai 本bổn 無vô 由do 是thị 觀quán 之chi 。 凡phàm 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 本bổn 皆giai 不bất 有hữu 悉tất 因nhân 狂cuồng 妄vọng 而nhi 立lập 故cố 曰viết 。 理lý 窮cùng 於ư 是thị 。
大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 脩Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 會Hội 觧# 卷quyển 第đệ 七thất