大Đại 佛Phật 頂Đảnh 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 會Hội 解Giải
Quyển 0002
唐Đường 宋Tống 九Cửu 師Sư 釋Thích 元Nguyên 惟Duy 則Tắc 會Hội 解Giải
大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 脩tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 會hội 觧# 卷quyển 第đệ 二nhị 。 綿miên 二nhị 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 十thập 種chủng 異dị 生sanh 。 同đồng 將tương 識thức 心tâm 。 居cư 在tại 身thân 內nội 。 縱túng 觀quan 如Như 來Lai 。 青thanh 蓮liên 華hoa 眼nhãn 。 亦diệc 在tại 佛Phật 面diện 。 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 。 秪# 在tại 我ngã 面diện 如như 是thị 識thức 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 內nội 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 謂vị 心tâm 在tại 內nội 目mục 在tại 外ngoại 自tự 眾chúng 生sanh 至chí 如Như 來Lai 阿A 難Nan 皆giai 然nhiên 文văn 互hỗ 見kiến 也dã 異dị 生sanh 有hữu 十thập 二nhị 類loại 除trừ 土thổ 木mộc 空không 散tán 非phi 心tâm 眼nhãn 倫luân 也dã 補bổ 註chú 曰viết 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 。 言ngôn 眼nhãn 也dã 詳tường 見kiến 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 現hiện 坐tọa 。 如Như 來Lai 講giảng 堂đường 。 觀quan 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。 世Thế 尊Tôn 此thử 大đại 重Trùng 閣Các 。 清thanh 淨tịnh 講giảng 堂đường 。 在tại 給Cấp 孤Cô 園Viên 。 今kim 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 實thật 在tại 堂đường 外ngoại 。 阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 堂đường 中trung 。 先tiên 何hà 所sở 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 在tại 堂đường 中trung 。 先tiên 見kiến 如Như 來Lai 。 次thứ 觀quan 大đại 眾chúng 。 如như 是thị 外ngoại 望vọng 。 方phương 矚chú 林lâm 園viên 。 阿A 難Nan 汝nhữ 矚chú 林lâm 園viên 。 因nhân 何hà 有hữu 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 此thử 大đại 講giảng 堂đường 。 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 。 故cố 我ngã 在tại 堂đường 。 得đắc 遠viễn 瞻chiêm 見kiến 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 定định 內nội 外ngoại 境cảnh 欲dục 明minh 在tại 內nội 之chi 心tâm 當đương 次thứ 第đệ 見kiến 定định 先tiên 後hậu 見kiến 欲dục 破phá 在tại 內nội 之chi 心tâm 不bất 先tiên 見kiến 內nội 汝nhữ 矚chú 等đẳng 皆giai 且thả 引dẫn 事sự 辨biện 定định 下hạ 乃nãi 牒điệp 破phá 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 舒thư 金kim 色sắc 臂tý 。 摩ma 阿A 難Nan 頂đảnh 。 告cáo 云vân 阿A 難Nan 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王Vương 具Cụ 足Túc 萬Vạn 行Hạnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聴# 阿A 難Nan 頂đảnh 禮lễ 。 伏phục 受thọ 慈từ 旨chỉ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 三Tam 摩Ma 提Đề 亦diệc 云vân 三tam 摩ma 地địa 亦diệc 云vân 三tam 昧muội 此thử 云vân 正chánh 定định 首thủ 楞lăng 三tam 昧muội 千thiên 聖thánh 共cộng 由do 故cố 曰viết 一nhất 門môn 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 由do 此thử 而nhi 至chí 故cố 謂vị 之chi 路lộ 孤cô 山sơn 曰viết 阿A 難Nan 向hướng 以dĩ 三tam 名danh 為vi 請thỉnh 今kim 如Như 來Lai 但đãn 舉cử 三tam 摩ma 提đề 者giả 。 圓viên 融dung 三tam 止chỉ 舉cử 一nhất 即tức 三tam 故cố 下hạ 文văn 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 其kỳ 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 身thân 在tại 講giảng 堂đường 。 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 。 遠viễn 矚chú 林lâm 園viên 。 亦diệc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 在tại 此thử 堂đường 中trung 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 見kiến 堂đường 外ngoại 者giả 。 阿A 難Nan 荅# 言ngôn 世Thế 尊Tôn 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 能năng 見kiến 林lâm 泉tuyền 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 阿A 難Nan 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 汝nhữ 之chi 心tâm 靈linh 。 一nhất 切thiết 明minh 了liễu 。 若nhược 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 所sở 明minh 了liễu 心tâm 。 實thật 在tại 身thân 內nội 。 爾nhĩ 時thời 先tiên 合hợp 。 了liễu 知tri 內nội 身thân 。 頗phả 有hữu 眾chúng 生sanh 。 先tiên 見kiến 身thân 中trung 。 後hậu 觀quan 外ngoại 物vật 。 縱túng 不bất 能năng 見kiến 。 心tâm 肝can 脾tì 胃vị 。
。
溫ôn 陵lăng 曰viết 心tâm 在tại 身thân 內nội 合hợp 見kiến 身thân 中trung 頗phả 猶do 可khả 也dã 引dẫn 眾chúng 以dĩ 問vấn 决# 不bất 能năng 也dã 心tâm 胃vị 內nội 藏tạng 縱túng/tung 不bất 能năng 知tri 。 [# 書thư -# 曰viết +# 皿mãnh 。
阿A 難Nan 稽khể 首thủ 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 聞văn 如Như 來Lai 。 如như 是thị 法Pháp 音âm 。 悟ngộ 知tri 我ngã 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 外ngoại 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 譬thí 如như 燈đăng 光quang 。 然nhiên 於ư 室thất 中trung 。 是thị 燈đăng 必tất 能năng 。 先tiên 照chiếu 室thất 內nội 。 從tùng 其kỳ 室thất 門môn 。 後hậu 及cập 庭đình 際tế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 身thân 中trung 。 獨độc 見kiến 身thân 外ngoại 。 亦diệc 如như 燈đăng 光quang 。 居cư 在tại 室thất 外ngoại 。 不bất 能năng 照chiếu 室thất 。 是thị 義nghĩa 必tất 明minh 。 將tương 無vô 所sở 惑hoặc 。 同đồng 佛Phật 了liễu 義nghĩa 。 得đắc 無vô 妄vọng 邪tà 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 適thích 來lai 從tùng 我ngã 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 循tuần 乞khất 摶đoàn 食thực 。 歸quy 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 我ngã 已dĩ 宿túc 齋trai 。 汝nhữ 觀quan 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 人nhân 食thực 時thời 。 諸chư 人nhân 飽bão 不bất 阿A 難Nan 荅# 言ngôn 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 雖tuy 阿A 羅La 漢Hán 。 軀khu 命mạng 不bất 同đồng 。 云vân 何hà 一nhất 人nhân 。 能năng 令linh 眾chúng 飽bão 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 因nhân 破phá 非phi 內nội 復phục 生sanh 妄vọng 計kế 謂vị 心tâm 在tại 外ngoại 彼bỉ 食thực 不bất 能năng 飽bão 此thử 則tắc 外ngoại 心tâm 不bất 能năng 知tri 。 身thân 矣hĩ 宿túc 預dự 也dã 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 搏bác 即tức 叚giả 也dã 有hữu 形hình 叚giả 可khả 搏bác 取thủ 揀giản 非phi 思tư 食thực 識thức 食thực 等đẳng 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 前tiền 云vân 受thọ 請thỉnh 今kim 言ngôn 從tùng 我ngã 乞khất 食thực 者giả 。 提đề 獎tưởng 阿A 難Nan 。 在tại 赴phó 請thỉnh 日nhật 為vi 彼bỉ 演diễn 法pháp 事sự 應ưng 隔cách 宵tiêu 故cố 指chỉ 即tức 日nhật 循tuần 乞khất 為vi 例lệ 我ngã 已dĩ 宿túc 齋trai 。 者giả 即tức 我ngã 一nhất 人nhân 已dĩ 飽bão 也dã 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 知tri 見kiến 之chi 心tâm 。 實thật 在tại 身thân 外ngoại 。 身thân 心tâm 相tương 外ngoại 。 自tự 不bất 相tương 干can 。 則tắc 心tâm 所sở 知tri 。 身thân 不bất 能năng 覺giác 。 覺giác 在tại 身thân 際tế 。 心tâm 不bất 能năng 知tri 。 我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 。 兜đâu 羅la 綿miên 手thủ 。 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 時thời 。 心tâm 分phân 別biệt 不bất 阿A 難Nan 荅# 言ngôn 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 若nhược 相tương 知tri 者giả 。 云vân 何hà 在tại 外ngoại 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 住trụ 在tại 身thân 外ngoại 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 身thân 心tâm 相tương 外ngoại 。 下hạ 辨biện 非phi 外ngoại 也dã 我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 。 下hạ 驗nghiệm 非phi 外ngoại 也dã 兜đâu 羅la 此thử 云vân 細tế 香hương 其kỳ 綿miên 色sắc 如như 霜sương 佛Phật 手thủ 柔nhu 軟nhuyễn 如như 之chi 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 不bất 見kiến 內nội 故cố 。 不bất 居cư 身thân 內nội 。 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 不bất 在tại 身thân 外ngoại 。 我ngã 今kim 思tư 惟duy 。 知tri 在tại 一nhất 處xứ 。 佛Phật 言ngôn 處xứ 今kim 何hà 在tại 阿A 難Nan 言ngôn 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 既ký 不bất 知tri 內nội 。 而nhi 能năng 見kiến 外ngoại 。 如như 我ngã 思tư 忖thốn 。 潛tiềm 伏phục 根căn 裏lý 。 猶do 如như 有hữu 人nhân 。 取thủ 琉lưu 璃ly 椀# 合hợp 其kỳ 兩lưỡng 眼nhãn 。 雖tuy 有hữu 物vật 合hợp 。 而nhi 不bất 留lưu 礙ngại 。 彼bỉ 根căn 隨tùy 見kiến 。 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 。 然nhiên 我ngã 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 不bất 見kiến 內nội 者giả 。 為vi 在tại 根căn 故cố 。 分phân 明minh 矚chú 外ngoại 。 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 潛tiềm 根căn 內nội 故cố 。
長trường/trưởng 水thủy 曰viết 琉lưu 璃ly 喻dụ 根căn 眼nhãn 喻dụ 於ư 心tâm 眼nhãn 根căn 色sắc 淨tịnh 不bất 礙ngại 於ư 心tâm 同đồng 琉lưu 璃ly 椀# 不bất 礙ngại 於ư 眼nhãn 隨tùy 照chiếu 一nhất 境cảnh 心tâm 隨tùy 根căn 知tri 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 潛tiềm 根căn 內nội 者giả 。 猶do 如như 琉lưu 璃ly 。 彼bỉ 人nhân 當đương 以dĩ 。 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 。 當đương 見kiến 山sơn 河hà 。 見kiến 琉lưu 璃ly 不bất 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 是thị 人nhân 當đương 以dĩ 。 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 。 實thật 見kiến 琉lưu 璃ly 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 心tâm 若nhược 同đồng 。 琉lưu 璃ly 合hợp 者giả 。 當đương 見kiến 山sơn 河hà 。 何hà 不bất 見kiến 眼nhãn 。 若nhược 見kiến 眼nhãn 者giả 。 眼nhãn 即tức 同đồng 境cảnh 。 不bất 得đắc 成thành 隨tùy 。 若nhược 不bất 能năng 見kiến 。 云vân 何hà 說thuyết 言ngôn 。 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 潛tiềm 在tại 根căn 內nội 。 如như 琉lưu 璃ly 合hợp 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 潛tiềm 伏phục 根căn 裏lý 。 如như 琉lưu 璃ly 合hợp 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
真chân 際tế 曰viết 此thử 責trách 阿A 難Nan 有hữu 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 之chi 過quá 喻dụ 見kiến 琉lưu 璃ly 法pháp 不bất 見kiến 根căn 縱túng/tung 許hứa 見kiến 根căn 根căn 即tức 是thị 境cảnh 若nhược 是thị 境cảnh 者giả 不bất 得đắc 言ngôn 隨tùy 以dĩ 前tiền 文văn 云vân 彼bỉ 根căn 隨tùy 見kiến 。 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 。 故cố 溫ôn 陵lăng 曰viết 事sự 理lý 俱câu 違vi 非phi 潛tiềm 根căn 矣hĩ 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 今kim 。 又hựu 作tác 如như 是thị 思tư 惟duy 。 是thị 眾chúng 生sanh 身thân 。 腑phủ 藏tạng 在tại 中trung 竅khiếu 穴huyệt 居cư 外ngoại 。 有hữu 藏tạng 則tắc 暗ám 。 有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 。 今kim 我ngã 對đối 佛Phật 。 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 名danh 為vi 見kiến 外ngoại 。 閉bế 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 名danh 為vi 見kiến 內nội 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。
吳ngô 興hưng 曰viết 初sơ 計kế 心tâm 在tại 身thân 內nội 佛Phật 以dĩ 不bất 見kiến 腑phủ 藏tạng 為vi 破phá 次thứ 計kế 在tại 外ngoại 復phục 招chiêu 身thân 心tâm 相tương 離ly 之chi 難nạn/nan 又hựu 計kế 潛tiềm 根căn 且thả 乖quai 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 。 之chi 喻dụ 今kim 立lập 內nội 外ngoại 欲dục 免miễn 前tiền 三tam 之chi 過quá 也dã 何hà 者giả 良lương 以dĩ 有hữu 藏tạng 則tắc 暗ám 。 故cố 見kiến 暗ám 時thời 即tức 名danh 為vi 內nội 何hà 必tất 須tu 見kiến 內nội 之chi 物vật 耶da 有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 。 故cố 見kiến 明minh 時thời 即tức 名danh 為vi 外ngoại 豈khởi 應ưng 更cánh 責trách 外ngoại 不bất 相tương 干can 耶da 內nội 外ngoại 若nhược 成thành 自tự 顯hiển 此thử 心tâm 不bất 在tại 一nhất 處xứ 亦diệc 異dị 潛tiềm 根căn 也dã 然nhiên 則tắc 雖tuy 云vân 見kiến 外ngoại 所sở 執chấp 心tâm 體thể 還hoàn 成thành 在tại 內nội 以dĩ 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 不bất 同đồng 燈đăng 在tại 室thất 外ngoại 故cố 泐# 潭đàm 曰viết 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 五ngũ 臟tạng 即tức 肝can 心tâm 肺phế 腎thận 脾tì 六lục 腑phủ 者giả 即tức 五ngũ 臟tạng 之chi 宮cung 府phủ 也dã 胃vị 為vi 脾tì 之chi 府phủ 膀# 胱# 為vi 腎thận 之chi 府phủ 三tam 焦tiêu 為vi 命mạng 之chi 府phủ 膽đảm 為vi 肝can 之chi 府phủ 大đại 小tiểu 腸tràng 為vi 心tâm 府phủ 肺phế 府phủ 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 復phục 計kế 心tâm 在tại 內nội 故cố 以dĩ 見kiến 暗ám 為vi 見kiến 腑phủ 藏tạng 也dã 下hạ 約ước 三tam 節tiết 破phá 之chi 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 當đương 閉bế 眼nhãn 。 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 此thử 暗ám 境cảnh 界giới 。 為vi 與dữ 眼nhãn 對đối 。 為vi 不bất 對đối 眼nhãn 。 若nhược 與dữ 眼nhãn 對đối 。 暗ám 在tại 眼nhãn 前tiền 。 云vân 何hà 成thành 內nội 。 若nhược 成thành 內nội 者giả 。 居cư 暗ám 室thất 中trung 。 無vô 日nhật 月nguyệt 燈đăng 。 此thử 室thất 暗ám 中trung 。 皆giai 汝nhữ 焦tiêu 腑phủ 。 若nhược 不bất 對đối 者giả 。 云vân 何hà 成thành 見kiến 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 汝nhữ 當đương 下hạ 問vấn 之chi 若nhược 與dữ 下hạ 難nạn/nan 之chi 若nhược 不bất 下hạ 破phá 也dã 。
若nhược 離ly 外ngoại 見kiến 。 內nội 對đối 所sở 成thành 。 合hợp 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 名danh 為vi 身thân 中trung 。 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 何hà 不bất 見kiến 面diện 。 若nhược 不bất 見kiến 面diện 。 內nội 對đối 不bất 成thành 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 眼nhãn 前tiền 之chi 境cảnh 名danh 外ngoại 見kiến 身thân 內nội 之chi 境cảnh 名danh 內nội 對đối 前tiền 以dĩ 對đối 眼nhãn 為vi 外ngoại 不bất 得đắc 成thành 內nội 今kim 縱túng/tung 離ly 外ngoại 見kiến 而nhi 成thành 內nội 對đối 即tức 是thị 眼nhãn 能năng 返phản 觀quán 且thả 合hợp 能năng 返phản 觀quán 身thân 中trung 則tắc 開khai 應ưng 返phản 觀quán 己kỷ 面diện 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 義nghĩa 不bất 成thành 矣hĩ 。
見kiến 面diện 若nhược 成thành 。 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 及cập 與dữ 眼nhãn 根căn 。 乃nãi 在tại 虛hư 空không 。 何hà 成thành 在tại 內nội 。 若nhược 在tại 虛hư 空không 。 自tự 非phi 汝nhữ 體thể 。 即tức 應ưng 如Như 來Lai 。 今kim 見kiến 汝nhữ 面diện 。 亦diệc 是thị 汝nhữ 身thân 。 汝nhữ 眼nhãn 已dĩ 知tri 。 身thân 合hợp 非phi 覺giác 。 必tất 汝nhữ 執chấp 言ngôn 。 身thân 眼nhãn 兩lưỡng 覺giác 。 應ưng 有hữu 二nhị 知tri 。 即tức 汝nhữ 一nhất 身thân 。 應ưng 成thành 兩lưỡng 佛Phật 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 汝nhữ 言ngôn 見kiến 暗ám 。 名danh 見kiến 內nội 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 展triển 轉chuyển 辨biện 明minh 無vô 返phản 觀quán 理lý 也dã 汝nhữ 眼nhãn 已dĩ 知tri 。 身thân 合hợp 非phi 覺giác 。 者giả 既ký 在tại 虛hư 空không 自tự 非phi 汝nhữ 體thể 。 也dã 若nhược 執chấp 兩lưỡng 皆giai 有hữu 知tri 則tắc 成thành 兩lưỡng 體thể 矣hĩ 吳ngô 興hưng 曰viết 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 下hạ 不bất 言ngôn 見kiến 明minh 為vi 外ngoại 者giả 略lược 也dã 又hựu 見kiến 外ngoại 為vi 成thành 見kiến 內nội 今kim 從tùng 正chánh 計kế 結kết 也dã 。
阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 嘗thường 聞văn 佛Phật 。 開khai 示thị 四tứ 眾chúng 。 由do 心tâm 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。 由do 法pháp 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。 我ngã 今kim 思tư 惟duy 。 即tức 思tư 惟duy 體thể 。 實thật 我ngã 心tâm 性tánh 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。 亦diệc 非phi 內nội 外ngoại 。 中trung 間gian 三tam 處xứ 。
孤cô 山sơn 曰viết 心tâm 生sanh 法pháp 生sanh 境cảnh 從tùng 心tâm 起khởi 也dã 法pháp 生sanh 心tâm 生sanh 心tâm 逐trục 境cảnh 遷thiên 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 以dĩ 心tâm 法pháp 相tướng 生sanh 則tắc 隨tùy 境cảnh 思tư 惟duy 即tức 是thị 。 心tâm 體thể 心tâm 法pháp 合hợp 處xứ 即tức 為vi 心tâm 在tại 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 說thuyết 言ngôn 。 由do 法pháp 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 隨tùy 有hữu 者giả 。 是thị 心tâm 無vô 體thể 。 則tắc 無vô 所sở 合hợp 。 若nhược 無vô 有hữu 體thể 。 而nhi 能năng 合hợp 者giả 。 則tắc 十thập 九cửu 界giới 。 因nhân 七thất 塵trần 合hợp 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 有hữu 體thể 者giả 。 如như 汝nhữ 以dĩ 手thủ 。 自tự 挃trất 其kỳ 體thể 。 汝nhữ 所sở 知tri 心tâm 。 為vi 復phục 內nội 出xuất 。 為vi 從tùng 外ngoại 入nhập 。 若nhược 復phục 內nội 出xuất 。 還hoàn 見kiến 身thân 中trung 。 若nhược 從tùng 外ngoại 來lai 。 先tiên 合hợp 見kiến 面diện 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 以dĩ 即tức 思tư 惟duy 體thể 。 為vi 心tâm 特đặc 浮phù 想tưởng 耳nhĩ 故cố 難nạn/nan 其kỳ 體thể 之chi 有hữu 無vô 也dã 設thiết 若nhược 無vô 體thể 則tắc 空không 有hữu 其kỳ 名danh 云vân 何hà 。 隨tùy 合hợp 如như 十thập 九cửu 界giới 。 七thất 塵trần 特đặc 空không 名danh 耳nhĩ 設thiết 若nhược 有hữu 體thể 當đương 何hà 所sở 在tại 令linh 挃trất 身thân 而nhi 驗nghiệm 明minh 體thể 實thật 無vô 在tại 也dã 挃trất 猶do 觸xúc 也dã 。
阿A 難Nan 言ngôn 見kiến 是thị 其kỳ 眼nhãn 。 心tâm 知tri 非phi 眼nhãn 。 為vi 見kiến 非phi 義nghĩa 。 佛Phật 言ngôn 若nhược 眼nhãn 能năng 見kiến 。 汝nhữ 在tại 室thất 中trung 。 門môn 能năng 見kiến 不phủ 。 則tắc 諸chư 已dĩ 死tử 。 尚thượng 有hữu 眼nhãn 存tồn 。 應ưng 皆giai 見kiến 物vật 。 若nhược 見kiến 物vật 者giả 。 云vân 何hà 名danh 死tử 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 阿A 難Nan 言ngôn 下hạ 觧# 上thượng 難nạn/nan 也dã 謂vị 心tâm 但đãn 能năng 知tri 不bất 可khả 言ngôn 見kiến 曾tằng 不bất 悟ngộ 能năng 見kiến 在tại 心tâm 徒đồ 眼nhãn 不bất 見kiến 也dã 佛Phật 言ngôn 下hạ 舉cử 門môn 喻dụ 能năng 見kiến 在tại 心tâm 舉cử 死tử 明minh 徒đồ 眼nhãn 不bất 見kiến 。
阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 若nhược 必tất 有hữu 體thể 。 為vi 復phục 一nhất 體thể 。 為vi 有hữu 多đa 體thể 。 今kim 在tại 汝nhữ 身thân 。 為vi 復phục 徧biến 體thể 為vi 不bất 徧biến 體thể 若nhược 一nhất 體thể 者giả 。 則tắc 汝nhữ 以dĩ 手thủ 。 挃trất 一nhất 支chi 時thời 。 四tứ 支chi 應ưng 覺giác 。 若nhược 咸hàm 覺giác 者giả 。 挃trất 應ưng 無vô 在tại 。 若nhược 挃trất 有hữu 所sở 。 則tắc 汝nhữ 一nhất 體thể 。 自tự 不bất 能năng 成thành 。 若nhược 多đa 體thể 者giả 。 則tắc 成thành 多đa 人nhân 。 何hà 體thể 為vi 汝nhữ 。 若nhược 徧biến 體thể 者giả 同đồng 前tiền 所sở 挃trất 。 若nhược 不bất 徧biến 者giả 當đương 汝nhữ 觸xúc 頭đầu 。 亦diệc 觸xúc 其kỳ 足túc 。 頭đầu 有hữu 所sở 覺giác 。 足túc 應ưng 無vô 知tri 。 今kim 汝nhữ 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 當đương 知tri 真chân 心tâm 非phi 一nhất 非phi 多đa 非phi 徧biến 不bất 徧biến 四tứ 義nghĩa 既ký 非phi 則tắc 不bất 可khả 謂vị 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 隨tùy 有hữu 也dã 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 亦diệc 聞văn 佛Phật 。 與dữ 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。 談đàm 實thật 相tướng 時thời 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 言ngôn 。 心tâm 不bất 在tại 內nội 。 亦diệc 不bất 在tại 外ngoại 。 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 內nội 無vô 所sở 見kiến 。 外ngoại 不bất 相tương 知tri 。 內nội 無vô 知tri 故cố 。 在tại 內nội 不bất 成thành 。 身thân 心tâm 相tương 知tri 。 在tại 外ngoại 非phi 義nghĩa 。 今kim 相tương 知tri 故cố 。 復phục 內nội 無vô 見kiến 。 當đương 在tại 中trung 間gian 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 以dĩ 為vi 在tại 內nội 則tắc 不bất 見kiến 腑phủ 藏tạng 以dĩ 為vi 在tại 外ngoại 則tắc 身thân 不bất 相tương 知tri 二nhị 義nghĩa 不bất 成thành 當đương 在tại 根căn 境cảnh 之chi 中trung 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 外ngoại 不bất 相tương 知tri 。 合hợp 云vân 外ngoại 又hựu 相tương 知tri 恐khủng 字tự 之chi 誤ngộ 也dã 。
佛Phật 言ngôn 汝nhữ 言ngôn 中trung 間gian 。 中trung 必tất 不bất 迷mê 。 非phi 無vô 所sở 在tại 。 今kim 汝nhữ 推thôi 中trung 。 中trung 何hà 為vi 在tại 。 為vi 復phục 在tại 處xứ 。 為vi 當đương 在tại 身thân 。 若nhược 在tại 身thân 者giả 。 在tại 邊biên 非phi 中trung 。 在tại 中trung 同đồng 內nội 。 若nhược 在tại 處xứ 者giả 。 為vi 有hữu 所sở 表biểu 。 為vi 無vô 所sở 表biểu 。 無vô 表biểu 同đồng 無vô 。 表biểu 則tắc 無vô 定định 。 何hà 以dĩ 故cố 如như 人nhân 以dĩ 表biểu 。 表biểu 為vi 中trung 時thời 。 東đông 看khán 則tắc 西tây 。 南nam 觀quan 成thành 北bắc 。 表biểu 體thể 既ký 混hỗn 。 心tâm 應ưng 雜tạp 亂loạn 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 此thử 且thả 各các 就tựu 根căn 境cảnh 辨biện 定định 中trung 位vị 身thân 即tức 根căn 處xứ 即tức 境cảnh 也dã 若nhược 在tại 身thân 者giả 。 下hạ 謂vị 身thân 有hữu 中trung 邊biên 二nhị 義nghĩa 在tại 邊biên 則tắc 不bất 得đắc 為vi 中trung 在tại 中trung 則tắc 同đồng 前tiền 在tại 內nội 應ưng 見kiến 內nội 矣hĩ 若nhược 在tại 處xứ 者giả 。 下hạ 亦diệc 辨biện 中trung 位vị 無vô 定định 也dã 表biểu 者giả 標tiêu 物vật 以dĩ 表biểu 顯hiển 也dã 混hỗn 亂loạn 則tắc 無vô 所sở 取thủ 中trung 矣hĩ 。
阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 所sở 說thuyết 中trung 。 非phi 此thử 二nhị 種chủng 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 眼nhãn 有hữu 分phân 別biệt 。 色sắc 塵trần 無vô 知tri 。 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 則tắc 為vi 心tâm 在tại 。 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 心tâm 若nhược 在tại 。 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 此thử 之chi 心tâm 體thể 。 為vi 復phục 兼kiêm 二nhị 。 為vi 不bất 兼kiêm 二nhị 。 若nhược 兼kiêm 二nhị 者giả 。 物vật 體thể 雜tạp 亂loạn 。 物vật 非phi 體thể 知tri 。 成thành 敵địch 兩lưỡng 立lập 。 云vân 何hà 為vi 中trung 。 兼kiêm 二nhị 不bất 成thành 。 非phi 知tri 不bất 知tri 。 即tức 無vô 體thể 性tánh 。 中trung 何hà 為vi 相tướng 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 當đương 在tại 中trung 間gian 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 若nhược 兼kiêm 二nhị 者giả 。 下hạ 破phá 兼kiêm 二nhị 不bất 得đắc 為vi 中trung 也dã 物vật 根căn 塵trần 也dã 體thể 心tâm 體thể 也dã 物vật 非phi 體thể 知tri 。 者giả 物vật 不bất 同đồng 體thể 之chi 有hữu 知tri 則tắc 根căn 塵trần 與dữ 心tâm 兩lưỡng 立lập 無vô 中trung 位vị 矣hĩ 兼kiêm 二nhị 不bất 成thành 。 下hạ 破phá 不bất 兼kiêm 不bất 得đắc 為vi 中trung 也dã 不bất 兼kiêm 根căn 則tắc 非phi 知tri 不bất 兼kiêm 塵trần 則tắc 非phi 不bất 知tri 二nhị 義nghĩa 既ký 非phi 中trung 云vân 何hà 定định 補bổ 註chú 曰viết 環hoàn 師sư 觧# 物vật 非phi 體thể 知tri 。 則tắc 曰viết 根căn 塵trần 無vô 知tri 心tâm 體thể 有hữu 知tri 及cập 觧# 非phi 知tri 不bất 知tri 。 則tắc 又hựu 以dĩ 根căn 為vi 有hữu 知tri 語ngữ 似tự 未vị 順thuận 今kim 應ưng 仍nhưng 以dĩ 知tri 属# 心tâm 體thể 不bất 知tri 属# 根căn 塵trần 盖# 謂vị 若nhược 不bất 兼kiêm 二nhị 則tắc 非phi 心tâm 又hựu 非phi 根căn 塵trần 即tức 無vô 體thể 性tánh 。 矣hĩ 中trung 何hà 相tương/tướng 哉tai 物vật 非phi 體thể 知tri 。 古cổ 人nhân 有hữu 以dĩ 體thể 知tri 為vi 根căn 者giả 非phi 也dã 盖# 佛Phật 明minh 言ngôn 此thử 之chi 心tâm 體thể 故cố 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 昔tích 見kiến 佛Phật 。 與dữ 大Đại 目Mục 連Liên 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 富Phú 樓Lâu 那Na 舍Xá 利Lợi 弗Phất 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 。 共cộng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 常thường 言ngôn 覺giác 知tri 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 。 既ký 不bất 在tại 內nội 。 亦diệc 不bất 在tại 外ngoại 。 不bất 在tại 中trung 間gian 。 俱câu 無vô 所sở 在tại 。 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 則tắc 我ngã 無vô 著trước 。 名danh 為vi 心tâm 不phủ 。
泐# 潭đàm 曰viết 既ký 非phi 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 即tức 知tri 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 而nhi 不bất 知tri 佛Phật 意ý 破phá 妄vọng 無vô 體thể 令linh 識thức 本bổn 真Chân 如Như 云vân 三tam 際tế 求cầu 心tâm 心tâm 不bất 有hữu 心tâm 不bất 有hữu 故cố 妄vọng 元nguyên 無vô 妄vọng 心tâm 無vô 處xứ 即tức 菩Bồ 提Đề 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 本bổn 平bình 等đẳng 。 不bất 了liễu 此thử 意ý 謬mậu 引dẫn 佛Phật 言ngôn 妄vọng 立lập 無vô 著trước 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 知tri 。 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 。 俱câu 無vô 在tại 者giả 。 世thế 間gian 虛hư 空không 。 水thủy 陸lục 飛phi 行hành 。 諸chư 所sở 物vật 象tượng 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 汝nhữ 不bất 著trước 者giả 。 為vi 在tại 為vi 無vô 。 無vô 則tắc 同đồng 於ư 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 云vân 何hà 不bất 著trước 。 有hữu 不bất 著trước 者giả 。 不bất 可khả 名danh 無vô 。
補bổ 註chú 曰viết 七thất 徵trưng 之chi 文văn 皆giai 且thả 破phá 其kỳ 妄vọng 心tâm 無vô 所sở 依y 處xứ 。 阿A 難Nan 前tiền 云vân 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 即tức 隨tùy 有hữu 佛Phật 即tức 難nạn/nan 其kỳ 心tâm 體thể 是thị 有hữu 是thị 無vô 是thị 一nhất 是thị 多đa 是thị 徧biến 不bất 徧biến 雖tuy 似tự 破phá 其kỳ 隨tùy 有hữu 之chi 心tâm 然nhiên 既ký 令linh 其kỳ 挃trất 身thân 以dĩ 驗nghiệm 則tắc 意ý 在tại 破phá 其kỳ 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 也dã 今kim 指chỉ 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 佛Phật 乃nãi 難nạn/nan 其kỳ 世thế 間gian 虛hư 空không 。 水thủy 陸lục 飛phi 行hành 。 一nhất 切thiết 物vật 象tượng 。 為vi 在tại 為vi 無vô 。 等đẳng 者giả 亦diệc 是thị 就tựu 其kỳ 所sở 依y 之chi 處xứ 破phá 也dã 溫ôn 陵lăng 曰viết 為vi 在tại 為vi 無vô 。 者giả 問vấn 汝nhữ 心tâm 不bất 著trước 而nhi 彼bỉ 物vật 象tượng 為vi 存tồn 在tại 耶da 為vi 空không 無vô 耶da 若nhược 彼bỉ 空không 無vô 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 云vân 何hà 可khả 著trước 而nhi 說thuyết 不bất 著trước 若nhược 有hữu 不bất 著trước 。 者giả 則tắc 為vi 有hữu 物vật 故cố 曰viết 不bất 可khả 名danh 無vô 。 此thử 皆giai 牒điệp 難nạn/nan 下hạ 乃nãi 結kết 破phá 。
無vô 相tướng 則tắc 無vô 。 非phi 無vô 即tức 相tương/tướng 相tướng 有hữu 則tắc 在tại 。 云vân 何hà 無vô 著trước 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 覺giác 知tri 心tâm 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 物vật 果quả 無vô 相tướng 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 物vật 果quả 非phi 無vô 即tức 自tự 有hữu 相tương 知tri 相tương/tướng 有hữu 則tắc 心tâm 有hữu 在tại 云vân 何hà 得đắc 為vi 無vô 著trước 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 夫phu 相tương/tướng 不bất 自tự 有hữu 由do 心tâm 在tại 故cố 有hữu 心tâm 不bất 自tự 無vô 由do 相tương/tướng [書-曰+皿]# 故cố 無vô 是thị 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 無vô 著trước 者giả 理lý 不bất 可khả 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 總tổng 此thử 七thất 番phiên 似tự 破phá 四tứ 性tánh 在tại 內nội 潛tiềm 根căn 見kiến 內nội 似tự 自tự 性tánh 在tại 外ngoại 似tự 他tha 性tánh 中trung 間gian 似tự 共cộng 性tánh 隨tùy 合hợp 無vô 著trước 似tự 無vô 因nhân 性tánh 故cố 龍long 樹thụ 云vân 諸chư 法pháp 不bất 自tự 生sanh 亦diệc 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 不bất 共cộng 不bất 無vô 因nhân 是thị 故cố 說thuyết 無vô 生sanh 是thị 知tri 如Như 來Lai 七thất 番phiên 逐trục 破phá 使sử 介giới 爾nhĩ 妄vọng 心tâm 無vô 逃đào 避tị 處xứ 。 妄vọng 賊tặc 既ký 除trừ 真chân 王vương 得đắc 顯hiển 無vô 生sanh 之chi 理lý 於ư 茲tư 見kiến 矣hĩ 利lợi 根căn 上thượng 智trí 已dĩ 合hợp 潛tiềm 悟ngộ 但đãn 為vi 中trung 下hạ 之chi 軰# 更cánh 廣quảng 說thuyết 耳nhĩ 補bổ 註chú 云vân 虛hư 妄vọng 浮phù 心tâm 。 緣duyên 塵trần 而nhi 有hữu 本bổn 無vô 實thật 體thể 。 亦diệc 無vô 定định 所sở 上thượng 文văn 七thất 番phiên 破phá 其kỳ 妄vọng 所sở 意ý 在tại 顯hiển 真chân 而nhi 阿A 難Nan 未vị 悟ngộ 故cố 於ư 下hạ 文văn 重trọng/trùng 請thỉnh 開khai 示thị 世Thế 尊Tôn 乃nãi 復phục 放phóng 光quang 現hiện 瑞thụy 示thị 以dĩ 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 次thứ 則tắc 舉cử 拳quyền 驗nghiệm 見kiến 重trọng/trùng 詰cật 其kỳ 心tâm 引dẫn 其kỳ 復phục 認nhận 能năng 推thôi 然nhiên 後hậu 咄đốt 而nhi 告cáo 之chi 乃nãi 至chí 今kim 其kỳ 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 等đẳng 始thỉ 是thị 破phá 其kỳ 妄vọng 心tâm 無vô 實thật 體thể 也dã 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 徧biến 袒đản 右hữu 肩kiên 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 而nhi 白bạch 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 是thị 如Như 來Lai 。 最tối 小tiểu 之chi 弟đệ 。 蒙mông 佛Phật 慈từ 愛ái 。 雖tuy 令linh 出xuất 家gia 猶do 恃thị 憍kiêu 憐lân 所sở 以dĩ 多đa 聞văn 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 不bất 能năng 折chiết 伏phục 。 娑sa 毘tỳ 羅la 咒chú 為vị 彼bỉ 所sở 轉chuyển 。 溺nịch 於ư [婬-壬+(工/山)]# 舍xá 當đương 由do 不bất 知tri 。 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 大đại 慈từ 哀ai 愍mẫn 。 開khai 示thị 我ngã 等đẳng 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 令linh 諸chư 闡xiển 提đề 。 隳huy 彌di 戾lệ 車xa 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 傾khuynh 渴khát 翹kiều 佇trữ 。 欽khâm 聞văn 示thị 誨hối 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 因nhân 前tiền 徵trưng 發phát 乃nãi 知tri 迷mê 妄vọng 而nhi 責trách 躬cung 請thỉnh 教giáo 求cầu 詣nghệ 真chân 際tế 真chân 際tế 者giả 真chân 心tâm 實thật 際tế 也dã 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 乃nãi 所sở 以dĩ 詣nghệ 真chân 際tế 也dã 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 闡xiển 提đề 即tức 撥bát 無vô 之chi 人nhân 隳huy 壞hoại 也dã 彌di 戾lệ 車xa 惡ác 見kiến 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 從tùng 其kỳ 面diện 門môn 。 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 。 其kỳ 光quang 晃hoảng 耀diệu 。 如như 百bách 千thiên 日nhật 。 普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 如như 是thị 十thập 方phương 。 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 一nhất 時thời 開khai 現hiện 。 佛Phật 之chi 威uy 神thần 。 令linh 諸chư 世thế 界giới 。 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。 其kỳ 世thế 界giới 中trung 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 住trụ 本bổn 國quốc 。 合hợp 掌chưởng 承thừa 聴# 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 將tương 顯hiển 本bổn 明minh 故cố 先tiên 現hiện 此thử 瑞thụy 。 言ngôn 面diện 門môn 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 。 即tức 口khẩu 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 。 眉mi 間gian 之chi 光quang 並tịnh 放phóng 示thị 此thử 本bổn 明minh 於ư 諸chư 根căn 門môn 。 無vô 所sở 不bất 現hiện 也dã 以dĩ 無vô 所sở 不bất 現hiện 故cố 齊tề 彰chương 並tịnh 照chiếu 如như 百bách 千thiên 日nhật 。 普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 即tức 法Pháp 界Giới 也dã 六lục 震chấn 者giả 表biểu 破phá 六lục 識thức 無vô 明minh 感cảm 結kết 妄vọng 境cảnh 也dã 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 一nhất 時thời 開khai 現hiện 。 者giả 本bổn 明minh 洞đỗng 照chiếu 妄vọng 塵trần 不bất 隔cách 也dã 十thập 方phương 世thế 界giới 。 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。 者giả 智trí 境cảnh 圓viên 現hiện 情tình 量lượng 不bất 礙ngại 也dã 菩Bồ 薩Tát 聴# 眾chúng 皆giai 住trụ 本bổn 國quốc 。 者giả 心tâm 量lượng 本bổn 周chu 心tâm 聞văn 本bổn 洞đỗng 也dã 了liễu 茲tư 光quang 瑞thụy 則tắc 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 得đắc 矣hĩ 補bổ 註chú 曰viết 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 者giả 即tức 動động 踊dũng 震chấn 起khởi 吼hống 擊kích 也dã 搖dao 揚dương 不bất 安an 曰viết 動động # 壠# 凹ao 凸# 曰viết 踊dũng 隱ẩn 隱ẩn 有hữu 聲thanh 曰viết 震chấn 自tự 下hạ 升thăng 高cao 曰viết 起khởi 砰# 磕# 發phát 響hưởng 曰viết 吼hống 打đả 搏bác 警cảnh 物vật 曰viết 擊kích 然nhiên 各các 有hữu 三tam 直trực 動động 名danh 動động 四tứ 天thiên 下hạ 動động 名danh 徧biến 動động [書-曰+皿]# 大Đại 千Thiên 動động 名danh 等đẳng 徧biến 動động 餘dư 五ngũ 例lệ 此thử 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 種chủng 種chủng 顛điên 倒đảo 。 業nghiệp 種chủng 自tự 然nhiên 。 如như 惡ác 义# 聚tụ 諸chư 脩tu 行hành 人nhân 不bất 能năng 得đắc 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 別biệt 成thành 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 及cập 成thành 外ngoại 道đạo 。 諸chư 天thiên 魔ma 王vương 。 及cập 魔ma 眷quyến 属# 皆giai 由do 不bất 知tri 。 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 錯thác 亂loạn 脩tu 習tập 猶do 如như 煮chử 沙sa 。 欲dục 成thành 嘉gia 饌soạn 。 縱túng 經kinh 塵trần 劫kiếp 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 云vân 何hà 二nhị 種chủng 。 阿A 難Nan 一nhất 者giả 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 與dữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 用dụng 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 二nhị 者giả 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 能năng 生sanh 諸chư 緣duyên 。 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 由do 諸chư 眾chúng 生sanh 。 遺di 此thử 本bổn 明minh 。 雖tuy 終chung 日nhật 行hành 。 而nhi 不bất 自tự 覺giác 。 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 眾chúng 生sanh 業nghiệp 種chủng 成thành 聚tụ 行hành 人nhân 不bất 成thành 正chánh 果quả 皆giai 由do 不bất 知tri 。 二nhị 本bổn 錯thác 亂loạn 脩tu 習tập 故cố 須tu 決quyết 擇trạch 也dã 業nghiệp 種chủng 者giả 顛điên 倒đảo 妄vọng 惑hoặc 也dã 惡ác 义# 果quả 一nhất 枝chi 三tam 子tử 生sanh 必tất 同đồng 科khoa 喻dụ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 生sanh 必tất 同đồng 聚tụ 也dã 攀phàn 緣duyên 心tâm 即tức 前tiền 七thất 處xứ 妄vọng 認nhận 者giả 清thanh 淨tịnh 體thể 即tức 今kim 正chánh 與dữ 決quyết 擇trạch 者giả 不bất 染nhiễm 煩phiền 惱não 名danh 菩Bồ 提Đề 不bất 涉thiệp 生sanh 死tử 名danh 涅Niết 槃Bàn 不bất 染nhiễm 不bất 涉thiệp 故cố 號hiệu 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 識thức 精tinh 陀đà 那na 性tánh 識thức 也dã 元nguyên 明minh 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 也dã 根căn 身thân 器khí 界giới 一nhất 切thiết 緣duyên 法pháp 。 依y 此thử 而nhi 生sanh 而nhi 人nhân 者giả 認nhận 緣duyên 失thất 真chân 故cố 曰viết 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 由do 遺di 此thử 故cố 無vô 明minh 不bất 覺giác 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。 言ngôn 元nguyên 體thể 元nguyên 明minh 又hựu 言ngôn 本bổn 明minh 者giả 自tự 本bổn 而nhi 出xuất 曰viết 元nguyên 直trực 指chỉ 當đương 體thể 曰viết 本bổn 。
阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 願nguyện 出xuất 生sanh 死tử 。 今kim 復phục 問vấn 汝nhữ 。 即tức 時thời 如Như 來Lai 。 舉cử 金kim 色sắc 臂tý 。 屈khuất 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 不phủ 。 阿A 難Nan 言ngôn 見kiến 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 何hà 所sở 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 舉cử 臂tý 屈khuất 指chỉ 。 為vi 光quang 明minh 拳quyền 。 耀diệu 我ngã 心tâm 目mục 。 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 與dữ 大đại 眾chúng 。 同đồng 將tương 眼nhãn 見kiến 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 荅# 我ngã 如Như 來Lai 屈khuất 指chỉ 為vi 光quang 明minh 拳quyền 。 耀diệu 汝nhữ 心tâm 目mục 。 汝nhữ 目mục 可khả 見kiến 。 以dĩ 何hà 為vi 心tâm 。 當đương 我ngã 拳quyền 耀diệu 。 阿A 難Nan 言ngôn 如Như 來Lai 現hiện 今kim 。 徵trưng 心tâm 所sở 在tại 。 而nhi 我ngã 以dĩ 心tâm 。 推thôi 窮cùng 尋tầm 逐trục 。 即tức 能năng 推thôi 者giả 。 我ngã 將tương 為vi 心tâm 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 金kim 拳quyền 舉cử 處xứ 直trực 下hạ 要yếu 識thức 本bổn 明minh 塵trần 相tương/tướng 未vị 除trừ 依y 舊cựu 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。
佛Phật 言ngôn 咄đốt 阿A 難Nan 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。 阿A 難Nan 瞿cù 然nhiên 避tị 座tòa 合hợp 掌chưởng 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 此thử 非phi 我ngã 心tâm 。 當đương 名danh 何hà 等đẳng 。
孤cô 山sơn 曰viết 佛Phật 言ngôn 咄đốt 者giả 嗟ta 其kỳ 迷mê 重trọng/trùng 故cố 叱sất 以dĩ 語ngữ 之chi 矍quắc 驚kinh 愕ngạc 貌mạo 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 此thử 是thị 前tiền 塵trần 。 虛hư 妄vọng 相tướng 想tưởng 。 惑hoặc 汝nhữ 真chân 性tánh 。 由do 汝nhữ 無vô 始thỉ 。 至chí 于vu 今kim 生sanh 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 失thất 汝nhữ 元nguyên 常thường 。 故cố 受thọ 輪luân 轉chuyển 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 佛Phật 寵sủng 弟đệ 。 心tâm 愛ái 佛Phật 故cố 。 令linh 我ngã 出xuất 家gia 。 我ngã 心tâm 何hà 獨độc 。 供cúng 養dường 如Như 來Lai 。 乃nãi 至chí 徧biến 歷lịch 恆Hằng 沙sa 國quốc 土độ 承thừa 事sự 諸chư 佛Phật 。 及cập 善Thiện 知Tri 識Thức 。 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 行hành 諸chư 一nhất 切thiết 。 難nan 行hành 法Pháp 事sự 。 皆giai 用dụng 此thử 心tâm 。 縱túng 令linh 謗báng 法pháp 。 永vĩnh 退thoái 善thiện 根căn 。 亦diệc 因nhân 此thử 心tâm 。 若nhược 此thử 發phát 明minh 。 不bất 是thị 心tâm 者giả 。 我ngã 乃nãi 無vô 心tâm 。 同đồng 諸chư 土thổ 木mộc 。 離ly 此thử 覺giác 知tri 。 更cánh 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 非phi 心tâm 。 我ngã 實thật 驚kinh 怖bố 。 兼kiêm 此thử 大đại 眾chúng 。 無vô 不bất 疑nghi 惑hoặc 。 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 示thị 未vị 悟ngộ 。
吳ngô 興hưng 曰viết 阿A 難Nan 以dĩ 對đối 境cảnh 覺giác 知tri 異dị 乎hồ 土thổ 木mộc 封phong 為vi 我ngã 心tâm 此thử 則tắc 正chánh 當đương 人nhân 執chấp 之chi 相tướng 忽hốt 聞văn 訶ha 斥xích 故cố 以dĩ 無vô 情tình 為vi 難nạn/nan 而nhi 不bất 知tri 真chân 我ngã 無vô 我ngã 靈linh 知tri 無vô 知tri 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 何hà 所sở 不bất 在tại 斯tư 由do 大đại 權quyền 起khởi 教giáo 豈khởi 慶khánh 喜hỷ 之chi 實thật 然nhiên 乎hồ 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 開khai 示thị 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 欲dục 令linh 心tâm 入nhập 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 於ư 師sư 子tử 座tòa 。 摩ma 阿A 難Nan 頂đảnh 。 而nhi 告cáo 之chi 言ngôn 。 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。 阿A 難Nan 若nhược 諸chư 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 其kỳ 中trung 乃nãi 至chí 。 草thảo 葉diệp 縷lũ 結kết 。 詰cật 其kỳ 根căn 元nguyên 。 咸hàm 有hữu 體thể 性tánh 。 縱túng 令linh 虛hư 空không 。 亦diệc 有hữu 名danh 貌mạo 。 何hà 况# 清thanh 淨tịnh 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 。 而nhi 自tự 無vô 體thể 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 因nhân 其kỳ 怖bố 謂vị 無vô 心tâm 故cố 舉cử 常thường 所sở 說thuyết 引dẫn 物vật 以dĩ 證chứng 示thị 有hữu 真chân 心tâm 使sử 知tri 所sở 措thố 也dã 心tâm 入nhập 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 令linh 悟ngộ 實thật 相tướng 。 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 也dã 三tam 界giới 惟duy 心tâm 萬vạn 法pháp 惟duy 識thức 故cố 曰viết 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 指chỉ 十thập 界giới 正chánh 報báo 也dã 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 指chỉ 十thập 界giới 依y 報báo 也dã 既ký 無vô 不bất 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。 安an 得đắc 謂vị 之chi 無vô 心tâm 同đồng 土thổ 木mộc 哉tai 以dĩ 本bổn 自tự 無vô 染nhiễm 曰viết 清thanh 淨tịnh 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 曰viết 妙diệu 淨tịnh 孤cô 山sơn 曰viết 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 者giả 因nhân 心tâm 本bổn 具cụ 隨tùy 緣duyên 能năng 造tạo 故cố 所sở 造tạo 法pháp 全toàn 能năng 造tạo 心tâm 依y 正chánh 既ký 是thị 一nhất 心tâm 一nhất 心tâm 實thật 無vô 能năng 所sở 譬thí 如như 水thủy 具cụ 波ba 性tánh 方phương 能năng 造tạo 波ba 全toàn 所sở 造tạo 波ba 即tức 能năng 造tạo 水thủy 故cố 觀quán 所sở 造tạo 惟duy 見kiến 本bổn 具cụ 此thử 則tắc 實thật 相tướng 真chân 心tâm 法pháp 爾nhĩ 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 諸chư 法pháp 法pháp 爾nhĩ 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 故cố 雖tuy 本bổn 具cụ 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 共cộng 而nhi 不bất 雜tạp 離ly 亦diệc 不bất 分phân 雖tuy 一nhất 一nhất 徧biến 亦diệc 無vô 所sở 在tại 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 。 者giả 即tức 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 能năng 為vi 九cửu 界giới 妄vọng 心tâm 之chi 本bổn 性tánh 也dã 。
若nhược 汝nhữ 執chấp 恡lận 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 所sở 了liễu 知tri 性tánh 。 必tất 為vi 心tâm 者giả 。 此thử 心tâm 即tức 應ưng 。 離ly 諸chư 一nhất 切thiết 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 諸chư 塵trần 事sự 業nghiệp 。 別biệt 有hữu 全toàn 性tánh 。 如như 汝nhữ 今kim 者giả 。 承thừa 聴# 我ngã 法pháp 此thử 則tắc 因nhân 聲thanh 。 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 。 縱túng 滅diệt 一nhất 切thiết 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 內nội 守thủ 幽u 閑nhàn 猶do 為vi 法pháp 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 此thử 依y 六lục 塵trần 辨biện 無vô 自tự 性tánh 也dã 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 即tức 能năng 推thôi 心tâm 也dã 此thử 心tâm 離ly 塵trần 無vô 性tánh 不bất 應ưng 執chấp 以dĩ 為vi 真chân 覺giác 知tri 滅diệt 則tắc 意ý 幽u 閑nhàn 然nhiên 彼bỉ 幽u 閑nhàn 者giả 猶do 是thị 法pháp 塵trần 影ảnh 事sự 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 也dã 真chân 際tế 曰viết 諸chư 塵trần 事sự 業nghiệp 。 即tức 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 皆giai 有hữu 牽khiên 心tâm 為vi 緣duyên 業nghiệp 用dụng 。
我ngã 非phi 勑# 汝nhữ 執chấp 為vi 非phi 心tâm 。 但đãn 汝nhữ 於ư 心tâm 。 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 若nhược 離ly 前tiền 塵trần 。 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 。 即tức 真chân 汝nhữ 心tâm 。 若nhược 分phân 別biệt 性tánh 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 斯tư 則tắc 前tiền 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 塵trần 非phi 常thường 住trụ 。 若nhược 變biến 滅diệt 時thời 。 此thử 心tâm 則tắc 同đồng 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 則tắc 汝nhữ 法Pháp 身thân 。 同đồng 於ư 斷đoạn 滅diệt 。 其kỳ 誰thùy 脩tu 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。
補bổ 註chú 曰viết 我ngã 非phi 勑# 汝nhữ 執chấp 為vi 非phi 心tâm 。 等đẳng 者giả 暫tạm 縱túng/tung 之chi 辭từ 也dã 盖# 上thượng 已dĩ 破phá 其kỳ 執chấp 恡lận 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 非phi 真chân 心tâm 矣hĩ 恐khủng 其kỳ 固cố 執chấp 而nhi 未vị 悟ngộ 乃nãi 復phục 暫tạm 縱túng/tung 之chi 曰viết 我ngã 非phi 勑# 汝nhữ 所sở 執chấp 定định 非phi 真chân 心tâm 汝nhữ 且thả 試thí 將tương 此thử 心tâm 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 以dĩ 自tự 驗nghiệm 其kỳ 真chân 邪tà 妄vọng 邪tà 孤cô 山sơn 曰viết 但đãn 汝nhữ 下hạ 勸khuyến 其kỳ 揣đoàn 摩ma 分phân 別biệt 之chi 心tâm 為vi 當đương 離ly 塵trần 有hữu 體thể 為vi 復phục 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 若nhược 此thử 妄vọng 心tâm 離ly 塵trần 有hữu 體thể 則tắc 容dung 是thị 真chân 心tâm 既ký 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 非phi 妄vọng 而nhi 何hà 應ưng 知tri 即tức 真chân 汝nhữ 心tâm 。 亦diệc 暫tạm 縱túng/tung 之chi 語ngữ 非phi 顯hiển 真chân 也dã 盖# 六lục 塵trần 如như 形hình 分phân 別biệt 如như 影ảnh 影ảnh 由do 形hình 有hữu 故cố 無vô 自tự 體thể 心tâm 因nhân 塵trần 有hữu 豈khởi 有hữu 體thể 邪tà 。
即tức 時thời 阿A 難Nan 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 默mặc 然nhiên 自tự 失thất 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 諸chư 脩tu 學học 人nhân 現hiện 前tiền 雖tuy 成thành 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 由do 執chấp 此thử 。 生sanh 死tử 妄vọng 想tưởng 。 誤ngộ 為vi 真chân 實thật 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 雖tuy 得đắc 多đa 聞văn 。 不bất 成thành 聖thánh 果Quả 。
長trường/trưởng 水thủy 曰viết 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 及cập 滅diệt 受thọ 想tưởng 名danh 為vi 九cửu 定định 從tùng 一nhất 禪thiền 入nhập 一nhất 禪thiền 次thứ 第đệ 而nhi 脩tu 然nhiên 脩tu 此thử 定định 能năng 成thành 無vô 漏lậu 今kim 言ngôn 不bất 得đắc 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 者giả 此thử 明minh 不bất 得đắc 大Đại 乘Thừa 。 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 亦diệc 云vân 二nhị 乘thừa 滅diệt [書-曰+皿]# 定định 補bổ 註chú 曰viết 上thượng 文văn 破phá 妄vọng 心tâm 此thử 下hạ 破phá 妄vọng 見kiến 以dĩ 至chí 會hội 見kiến 歸quy 心tâm 漸tiệm 顯hiển 真chân 性tánh 也dã 原nguyên 夫phu 妄vọng 心tâm 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 依y 真chân 發phát 現hiện 全toàn 體thể 即tức 真chân 所sở 謂vị 破phá 無vô 所sở 破phá 無vô 明minh 即tức 明minh 真chân 無vô 別biệt 真chân 一nhất 念niệm 即tức 是thị 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 全toàn 像tượng 是thị 鏡kính 此thử 乃nãi 今kim 經kinh 之chi 圓viên 旨chỉ 也dã 世Thế 尊Tôn 前tiền 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 知tri 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 今kim 云vân 執chấp 此thử 生sanh 死tử 妄vọng 想tưởng 。 誤ngộ 為vi 真chân 實thật 。 然nhiên 則tắc 妄vọng 想tưởng 果quả 非phi 真chân 心tâm 邪tà 當đương 知tri 法Pháp 無vô 得đắc 失thất 迷mê 悟ngộ 在tại 人nhân 若nhược 根căn 利lợi 惑hoặc 薄bạc 者giả 了liễu 達đạt 妄vọng 想tưởng 之chi 體thể 直trực 下hạ 便tiện 是thị 真chân 心tâm 是thị 猶do 因nhân 像tượng 悟ngộ 鏡kính 則tắc 無vô 像tượng 而nhi 不bất 是thị 於ư 鏡kính 因nhân 鏡kính 悟ngộ 像tượng 則tắc 無vô 鏡kính 而nhi 不bất 具cụ 於ư 像tượng 也dã 今kim 阿A 難Nan 示thị 同đồng 於ư 迷mê 大đại 似tự 不bất 識thức 鏡kính 體thể 卻khước 認nhận 去khứ 來lai 之chi 像tượng 而nhi 執chấp 以dĩ 為vi 鏡kính 不bất 亦diệc 誤ngộ 哉tai 故cố 假giả 重trùng 重trùng 破phá 斥xích 掃tảo 蕩đãng 執chấp 情tình 使sử 其kỳ 是thị 非phi 明minh 白bạch 然nhiên 後hậu 始thỉ 可khả 會hội 妄vọng 全toàn 真chân 也dã 會hội 通thông 之chi 文văn 備bị 見kiến 於ư 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 卷quyển 中trung 。
阿A 難Nan 聞văn 已dĩ 。 重trùng 復phục 悲bi 淚lệ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 長trường 跪quỵ 合hợp 掌chưởng 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 自tự 我ngã 從tùng 佛Phật 。 發phát 心tâm 出xuất 家gia 。 恃thị 佛Phật 威uy 神thần 。 常thường 自tự 思tư 惟duy 。 無vô 勞lao 我ngã 脩tu 將tương 謂vị 如Như 來Lai 。 惠huệ 我ngã 三tam 昧muội 。 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 本bổn 不bất 相tương 代đại 。 失thất 我ngã 本bổn 心tâm 。 雖tuy 身thân 出xuất 家gia 心tâm 不bất 入nhập 道Đạo 。 譬thí 如như 窮cùng 子tử 。 捨xả 父phụ 逃đào 逝thệ 。 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 雖tuy 有hữu 多đa 聞văn 。 若nhược 不bất 脩tu 行hành 與dữ 不bất 聞văn 等đẳng 。 如như 人nhân 說thuyết 食thực 。 終chung 不bất 能năng 飽bão 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 等đẳng 。 今kim 者giả 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 良lương 由do 不bất 知tri 。 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 哀ai 愍mẫn 窮cùng 露lộ 。 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。
資tư 中trung 曰viết 煩phiền 惱não 所sở 知tri 名danh 為vi 二nhị 障chướng 煩phiền 惱não 障chướng 謂vị 根căn 本bổn 及cập 隨tùy 也dã 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 云vân 智trí 障chướng 障chướng 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 吳ngô 興hưng 曰viết 前tiền 破phá 妄vọng 心tâm 但đãn 離ly 麄# 執chấp 故cố 今kim 請thỉnh 云vân 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 也dã 將tương 破phá 妄vọng 見kiến 欲dục 顯hiển 真chân 見kiến 故cố 復phục 請thỉnh 云vân 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。 也dã 又hựu 則tắc 眼nhãn 見kiến 必tất 由do 識thức 心tâm 故cố 心tâm 眼nhãn 雙song 舉cử 扣khấu 佛Phật 音âm 教giáo 其kỳ 旨chỉ 甚thậm 微vi 問vấn 何hà 故cố 先tiên 破phá 妄vọng 心tâm 後hậu 破phá 妄vọng 見kiến 荅# 應ưng 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 者giả 心tâm 為vi 迷mê 妄vọng 之chi 元nguyên 復phục 是thị 人nhân 執chấp 之chi 本bổn 須tu 先tiên 破phá 之chi 二nhị 者giả 心tâm 属# 王vương 數số 通thông 乎hồ 三tam 性tánh 故cố 在tại 前tiền 破phá 見kiến 惟duy 眼nhãn 根căn 但đãn 属# 無vô 記ký 故cố 在tại 後hậu 破phá 三tam 者giả 所sở 破phá 妄vọng 心tâm 且thả 離ly 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 想tưởng 相tương/tướng 而nhi 未vị 能năng 知tri 心tâm 性tánh 常thường 住trụ 今kim 破phá 妄vọng 見kiến 則tắc 引dẫn 盲manh 人nhân 矚chú 暗ám 等đẳng 以dĩ 彰chương 見kiến 性tánh 不bất 滅diệt 乃nãi 至chí 舉cử 手thủ 飛phi 光quang 皆giai 顯hiển 性tánh 無vô 搖dao 動động 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 從tùng 麄# 至chí 細tế 自tự 淺thiển 而nhi 深thâm 開khai 示thị 阿A 難Nan 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 也dã 。
即tức 時thời 如Như 來Lai 。 從tùng 胸hung 卍vạn 字tự 。 涌dũng 出xuất 寶bảo 光quang 其kỳ 光quang 晃hoảng 昱dục 。 有hữu 百bách 千thiên 色sắc 。 十thập 方phương 微vi 塵trần 。 普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 一nhất 時thời 周chu 徧biến 徧biến 灌quán 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 寶bảo 剎sát 諸chư 如Như 來Lai 頂đảnh 。 旋toàn 至chí 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 將tương 明minh 真chân 見kiến 而nhi 從tùng 胸hung 卍vạn 字tự 。 放phóng 寶bảo 光quang 者giả 表biểu 由do 寶bảo 明minh 妙diệu 心tâm 發phát 正chánh 知tri 見kiến 也dã 佛Phật 胸hung 有hữu 卍vạn 字tự 。 表biểu 吉cát 祥tường 萬vạn 德đức 所sở 集tập 其kỳ 光quang 晃hoảng 然nhiên 明minh 昱dục 然nhiên 盛thịnh 有hữu 百bách 千thiên 色sắc 。 亦diệc 表biểu 妙diệu 心tâm 照chiếu 用dụng 具cụ 足túc 萬vạn 德đức 也dã 光quang 徧biến 佛Phật 界giới 者giả 示thị 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 也dã 徧biến 灌quán 佛Phật 頂đảnh 者giả 表biểu 極cực 果quả 所sở 同đồng 也dã 旋toàn 及cập 大đại 眾chúng 者giả 示thị 群quần 靈linh 共cộng 有hữu 也dã 此thử 即tức 妙diệu 心tâm 道Đạo 眼nhãn 之chi 真chân 光quang 在tại 聖thánh 不bất 增tăng 處xứ 凡phàm 不bất 减# 但đãn 隨tùy 量lượng 應ưng 現hiện 耳nhĩ 。
告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 亦diệc 令linh 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 獲hoạch 妙diệu 微vi 密mật 。 性tánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 幢tràng 表biểu 摧tồi 邪tà 立lập 正chánh 也dã 下hạ 明minh 妙diệu 心tâm 淨tịnh 眼nhãn 使sử 摧tồi 伏phục 邪tà 異dị 得đắc 正chánh 知tri 見kiến 。 是thị 謂vị 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 邪tà 異dị 既ký 摧tồi 知tri 見kiến 既ký 正chánh 則tắc 妙diệu 心tâm 可khả 獲hoạch 淨tịnh 眼nhãn 可khả 得đắc 矣hĩ 生sanh 佛Phật 等đẳng 有hữu 而nhi 不bất 可khả 測trắc 知tri 曰viết 妙diệu 微vi 密mật 垢cấu 不bất 能năng 染nhiễm 暗ám 不bất 能năng 昏hôn 曰viết 性tánh 淨tịnh 明minh 見kiến 離ly 眚sảnh 病bệnh 廓khuếch 然nhiên 照chiếu 了liễu 曰viết 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。
阿A 難Nan 汝nhữ 先tiên 荅# 我ngã 見kiến 光quang 明minh 拳quyền 。 此thử 拳quyền 光quang 明minh 。 因nhân 何hà 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 成thành 拳quyền 。 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 由do 佛Phật 全toàn 體thể 。 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 。 赩hách 如như 寶bảo 山sơn 。 清thanh 淨tịnh 所sở 生sanh 。 故cố 有hữu 光quang 明minh 。 我ngã 實thật 眼nhãn 觀quan 。 五ngũ 輪luân 指chỉ 端đoan 。 屈khuất 握ác 示thị 人nhân 。 故cố 有hữu 拳quyền 相tướng 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如Như 來Lai 今kim 日nhật 。 實thật 言ngôn 告cáo 汝nhữ 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 要yếu 以dĩ 譬thí 喻dụ 。 而nhi 得đắc 開khai 悟ngộ 。 阿A 難Nan 譬thí 如như 我ngã 拳quyền 。 若nhược 無vô 我ngã 手thủ 。 不bất 成thành 我ngã 拳quyền 。 若nhược 無vô 汝nhữ 眼nhãn 。 不bất 成thành 汝nhữ 見kiến 。 以dĩ 汝nhữ 眼nhãn 根căn 。 例lệ 我ngã 拳quyền 理lý 。 其kỳ 義nghĩa 均quân 不bất 阿A 難Nan 言ngôn 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 既ký 無vô 我ngã 眼nhãn 。 不bất 成thành 我ngã 見kiến 。 以dĩ 我ngã 眼nhãn 根căn 。 例lệ 如Như 來Lai 拳quyền 。 事sự 義nghĩa 相tương 類loại 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 樹thụ 果quả 汁trấp 入nhập 水thủy 沙sa 石thạch 成thành 金kim 赩hách 赤xích 熖# 也dã 眼nhãn 根căn 例lệ 拳quyền 事sự 義nghĩa 不bất 類loại 而nhi 阿A 難Nan 示thị 同đồng 未vị 悟ngộ 故cố 荅# 言ngôn 類loại 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 言ngôn 相tương 類loại 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 故cố 如như 無vô 手thủ 人nhân 。 拳quyền 畢tất 竟cánh 滅diệt 。 彼bỉ 無vô 眼nhãn 者giả 。 非phi 見kiến 全toàn 無vô 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 汝nhữ 試thí 於ư 途đồ 。 詢tuân 問vấn 盲manh 人nhân 。 汝nhữ 何hà 所sở 見kiến 。 彼bỉ 諸chư 盲manh 人nhân 。 必tất 來lai 荅# 汝nhữ 我ngã 今kim 眼nhãn 前tiền 。 惟duy 見kiến 黑hắc 暗ám 更cánh 無vô 他tha 矚chú 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 觀quán 。 前tiền 塵trần 自tự 暗ám 。 見kiến 何hà 虧khuy 損tổn 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 見kiến 暗ám 即tức 見kiến 矣hĩ 是thị 知tri 盲manh 非phi 無vô 見kiến 特đặc 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 。
阿A 難Nan 言ngôn 諸chư 盲manh 眼nhãn 前tiền 。 惟duy 覩đổ 黑hắc 暗ám 云vân 何hà 成thành 見kiến 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 諸chư 盲manh 無vô 眼nhãn 。 惟duy 觀quán 黑hắc 暗ám 與dữ 有hữu 眼nhãn 入nhập 處xử 於ư 暗ám 室thất 。 二nhị 黑hắc 有hữu 別biệt 。 為vi 無vô 有hữu 別biệt 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 此thử 暗ám 中trung 人nhân 。 與dữ 彼bỉ 群quần 盲manh 。 二nhị 黑hắc 校giảo 量lượng 曾tằng 無vô 有hữu 異dị 。 阿A 難Nan 若nhược 無vô 眼nhãn 人nhân 。 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 。 忽hốt 得đắc 眼nhãn 光quang 。 還hoàn 於ư 前tiền 塵trần 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 名danh 眼nhãn 見kiến 者giả 。 彼bỉ 暗ám 中trung 人nhân 。 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 。 忽hốt 獲hoạch 燈đăng 光quang 。 亦diệc 於ư 前tiền 塵trần 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 應ứng 名danh 燈đăng 見kiến 。 若nhược 燈đăng 見kiến 者giả 。 燈đăng 能năng 有hữu 見kiến 。 自tự 不bất 名danh 燈đăng 。 又hựu 則tắc 燈đăng 觀quan 。 何hà 關quan 汝nhữ 事sự 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 燈đăng 能năng 顯hiển 色sắc 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 眼nhãn 非phi 燈đăng 。 眼nhãn 能năng 顯hiển 色sắc 。 如như 是thị 見kiến 性tánh 。 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 。
溫ôn 陵lăng 曰viết 若nhược 燈đăng 見kiến 者giả 。 下hạ 牒điệp 上thượng 結kết 明minh 見kiến 不bất 由do 眼nhãn 也dã 資tư 中trung 曰viết 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。 餘dư 是thị 助trợ 緣duyên 既ký 知tri 見kiến 性tánh 属# 心tâm 漸tiệm 明minh 真chân 見kiến 矣hĩ 。
阿A 難Nan 雖tuy 復phục 。 得đắc 聞văn 是thị 言ngôn 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 口khẩu 已dĩ 默mặc 然nhiên 。 心tâm 未vị 開khai 悟ngộ 。 猶do 冀ký 如Như 來Lai 。 慈từ 音âm 宣tuyên 示thị 。 合hợp 掌chưởng 清thanh 心tâm 。 佇trữ 佛Phật 悲bi 誨hối 。
真chân 際tế 曰viết 大đại 眾chúng 默mặc 然nhiên 。 佇trữ 誨hối 良lương 由do 真chân 妄vọng 未vị 明minh 若nhược 認nhận 見kiến 境cảnh 之chi 心tâm 前tiền 來lai 已dĩ 奪đoạt 若nhược 謂vị 本bổn 真chân 之chi 見kiến 豈khởi 假giả 根căn 塵trần 口khẩu 既ký 默mặc 然nhiên 心tâm 希hy 開khai 悟ngộ 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 舒thư 兜đâu 羅la 綿miên 。 網võng 相tướng 光quang 手thủ 。 開khai 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 誨hối 敕sắc 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 我ngã 初sơ 成thành 道Đạo 。 於ư 鹿Lộc 園Viên 中trung 。 為vì 阿A 若Nhã 多Đa 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 及cập 汝nhữ 四tứ 眾chúng 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 成thành 菩Bồ 提Đề 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 由do 客khách 塵trần 。 煩phiền 惱não 所sở 誤ngộ 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 時thời 。 因nhân 何hà 開khai 悟ngộ 。 今kim 成thành 聖thánh 果Quả 。
長trường/trưởng 水thủy 曰viết 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 者giả 初sơ 佛Phật 入nhập 山sơn 脩tu 道Đạo 王vương 命mệnh 父phụ 族tộc 三tam 人nhân 一nhất 阿a 濕thấp 婆bà 二nhị 跋bạt 提đề 三tam 摩ma 訶ha 男nam 拘câu 利lợi 母mẫu 族tộc 二nhị 人nhân 一nhất 憍Kiều 陳Trần 如Như 二nhị 十thập 力lực 迦Ca 葉Diếp 隨tùy 而nhi 衛vệ 之chi 後hậu 各các 捨xả 佛Phật 去khứ 在tại 鹿lộc 苑uyển 脩tu 異dị 道đạo 佛Phật 得đắc 果quả 已dĩ 乃nãi 徃# 為vi 三tam 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 問vấn 言ngôn 觧# 不bất 陳trần 那na 先tiên 荅# 已dĩ 觧# 已dĩ 知tri 故cố 佛Phật 命mạng 名danh 阿A 若Nhã 多Đa 。 者giả 觧# 也dã 憍Kiều 陳Trần 那Na 姓tánh 也dã 此thử 云vân 火hỏa 器khí 其kỳ 先tiên 事sự 火hỏa 因nhân 以dĩ 命mạng 族tộc 也dã 資tư 中trung 曰viết 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 即tức 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 非phi 無vô 始thỉ 無vô 明minh 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 此thử 中trung 所sở 問vấn 且thả 約ước 昔tích 時thời 小Tiểu 乘Thừa 所sở 悟ngộ 耳nhĩ 意ý 令linh 荅# 出xuất 客khách 塵trần 是thị 動động 主chủ 空không 不bất 動động 欲dục 將tương 動động 以dĩ 譬thí 妄vọng 不bất 動động 喻dụ 真chân 下hạ 文văn 屈khuất 指chỉ 飛phi 光quang 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 或hoặc 曰viết 此thử 教giáo 既ký 經kinh 開khai 顯hiển 故cố 今kim 問vấn 荅# 客khách 塵trần 二nhị 字tự 即tức 是thị 根căn 本bổn 無vô 明minh 者giả 非phi 也dã 。
時thời 憍Kiều 陳Trần 那Na 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 我ngã 今kim 長trưởng 老lão 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 獨độc 得đắc 觧# 名danh 因nhân 悟ngộ 客khách 塵trần 。 二nhị 字tự 成thành 果Quả 。 世Thế 尊Tôn 譬thí 如như 行hành 客khách 。 投đầu 寄ký 旅lữ 亭đình 。 或hoặc 宿túc 或hoặc 食thực 。 食thực 宿túc 事sự 畢tất 俶thục 裝trang 前tiền 途đồ 。 不bất 遑hoàng 安an 住trú 。 若nhược 實thật 主chủ 人nhân 。 自tự 無vô 攸du 徃# 如như 是thị 思tư 惟duy 。 不bất 住trụ 名danh 客khách 。 住trụ 名danh 主chủ 人nhân 。 以dĩ 不bất 住trụ 者giả 。 名danh 為vi 客khách 義nghĩa 。 又hựu 如như 新tân 霽tễ 。 清thanh 暘dương 升thăng 天thiên 。 光quang 入nhập 隙khích 中trung 。 發phát 明minh 空không 中trung 。 諸chư 有hữu 塵trần 相tướng 。 塵trần 質chất 搖dao 動động 。 虛hư 空không 寂tịch 然nhiên 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 澄trừng 寂tịch 名danh 空không 。 搖dao 動động 名danh 塵trần 。 以dĩ 搖dao 動động 者giả 。 名danh 為vi 塵trần 義nghĩa 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。
吳ngô 興hưng 曰viết 小Tiểu 乘Thừa 客khách 塵trần 喻dụ 見kiến 思tư 生sanh 滅diệt 主chủ 空không 喻dụ 真Chân 諦Đế 寂tịch 然nhiên 真Chân 諦Đế 理lý 一nhất 以dĩ 喻dụ 從tùng 法pháp 則tắc 主chủ 之chi 與dữ 空không 不bất 可khả 分phần/phân 二nhị 見kiến 思tư 惑hoặc 異dị 則tắc 客khách 之chi 與dữ 塵trần 應ưng 有hữu 二nhị 義nghĩa 何hà 則tắc 客khách 義nghĩa 麄# 故cố 喻dụ 迷mê 事sự 之chi 惑hoặc 塵trần 義nghĩa 細tế 故cố 喻dụ 迷mê 理lý 之chi 惑hoặc 。
即tức 時thời 如Như 來Lai 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 屈khuất 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 屈khuất 已dĩ 復phục 開khai 。 開khai 已dĩ 又hựu 屈khuất 。 謂vị 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 何hà 見kiến 阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 百bách 寶bảo 輪luân 掌chưởng 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 見kiến 我ngã 手thủ 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。 為vi 是thị 我ngã 手thủ 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 為vi 復phục 汝nhữ 見kiến 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 阿A 難Nan 言ngôn 世Thế 尊Tôn 寶bảo 手thủ 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 非phi 我ngã 見kiến 性tánh 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 佛Phật 言ngôn 誰thùy 動động 誰thùy 靜tĩnh 阿A 難Nan 言ngôn 佛Phật 手thủ 不bất 住trụ 。 而nhi 我ngã 見kiến 性tánh 。 尚thượng 無vô 有hữu 靜tĩnh 。 誰thùy 為vi 無vô 住trụ 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。 如Như 來Lai 於ư 是thị 。 從tùng 輪luân 掌chưởng 中trung 。 飛phi 一nhất 寶bảo 光quang 。 在tại 阿A 難Nan 右hữu 。 即tức 時thời 阿A 難Nan 。 廻hồi 首thủ 右hữu 盻# 又hựu 放phóng 一nhất 光quang 。 在tại 阿A 難Nan 左tả 。 阿A 難Nan 又hựu 則tắc 。 廻hồi 首thủ 左tả 盻# 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 頭đầu 今kim 日nhật 。 何hà 因nhân 搖dao 動động 。 阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 出xuất 妙diệu 寶bảo 光quang 。 來lai 我ngã 左tả 右hữu 。 故cố 左tả 右hữu 觀quan 。 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 阿A 難Nan 汝nhữ 盻# 佛Phật 光quang 左tả 右hữu 動động 頭đầu 。 為vi 汝nhữ 頭đầu 動động 。 為vi 復phục 見kiến 動động 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 頭đầu 自tự 動động 。 而nhi 我ngã 見kiến 性tánh 。 尚thượng 無vô 有hữu 止chỉ 。 誰thùy 為vi 搖dao 動động 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。
長trường/trưởng 水thủy 曰viết 前tiền 明minh 手thủ 有hữu 開khai 合hợp 見kiến 無vô 動động 靜tĩnh 對đối 外ngoại 境cảnh 以dĩ 辨biện 也dã 次thứ 於ư 內nội 身thân 自tự 分phần/phân 動động 靜tĩnh 動động 中trung 有hữu 不bất 動động 也dã 。
於ư 是thị 如Như 來Lai 。 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 若nhược 復phục 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 搖dao 動động 者giả 。 名danh 之chi 為vi 塵trần 。 以dĩ 不bất 住trụ 者giả 。 名danh 之chi 為vi 客Khách 。 汝nhữ 觀quan 阿A 難Nan 。 頭đầu 自tự 動động 搖dao 。 見kiến 無vô 所sở 動động 。 又hựu 汝nhữ 觀quan 我ngã 。 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 見kiến 無vô 舒thư 卷quyển 。 云vân 何hà 汝nhữ 今kim 。 以dĩ 動động 為vi 身thân 。 以dĩ 動động 為vi 境cảnh 。 從tùng 始thỉ 洎kịp 終chung 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。
補bổ 註chú 曰viết 只chỉ 一nhất 身thân 境cảnh 所sở 計kế 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 則tắc 計kế 其kỳ 身thân 境cảnh 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 是thị 於ư 無vô 常thường 而nhi 計kế 常thường 也dã 二nhị 乘thừa 雖tuy 知tri 身thân 境cảnh 無vô 常thường 而nhi 尚thượng 未vị 悟ngộ 其kỳ 真chân 常thường 之chi 理lý 是thị 於ư 真chân 常thường 而nhi 計kế 無vô 常thường 也dã 故cố 佛Phật 因nhân 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 而nhi 總tổng 責trách 之chi 語ngữ 意ý 淺thiển 深thâm 隨tùy 機cơ 各các 觧# 吳ngô 興hưng 曰viết 此thử 因nhân 阿A 難Nan 謂vị 身thân 境cảnh 有hữu 動động 見kiến 性tánh 不bất 動động 寄ký 斥xích 大đại 眾chúng 迷mê 真chân 常thường 而nhi 見kiến 無vô 常thường 也dã 智trí 論luận 明minh 無vô 常thường 有hữu 二nhị 種chủng 謂vị 相tương 續tục 法pháp 壞hoại 及cập 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 今kim 云vân 從tùng 始thỉ 洎kịp 終chung 。 盖# 言ngôn 從tùng 生sanh 至chí 死tử 。 即tức 相tương 續tục 法pháp 壞hoại 也dã 既ký 失thất 真chân 性tánh 惟duy 造tạo 妄vọng 業nghiệp 故cố 曰viết 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。
性tánh 心tâm 失thất 真chân 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 輪luân 廻hồi 是thị 中trung 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。
吳ngô 興hưng 曰viết 前tiền 云vân 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。 但đãn 是thị 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 正chánh 斥xích 能năng 迷mê 之chi 心tâm 今kim 言ngôn 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 又hựu 斥xích 認nhận 所sở 迷mê 之chi 境cảnh 為vi 我ngã 我ngã 所sở 也dã 如như 圓viên 覺giác 云vân 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 若nhược 如như 是thị 則tắc 塵trần 勞lao 之chi 境cảnh 何hà 由do 可khả 出xuất 邪tà 故cố 曰viết 輪luân 廻hồi 是thị 中trung 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。 已dĩ 上thượng 經kinh 文văn 雖tuy 明minh 見kiến 性tánh 不bất 動động 然nhiên 猶do 未vị 論luận 此thử 見kiến 亦diệc 妄vọng 離ly 見kiến 乃nãi 真chân 資tư 中trung 曰viết 此thử 寄ký 麄# 相tương/tướng 密mật 談đàm 真chân 見kiến 分phân 別biệt 顯hiển 了liễu 並tịnh 在tại 後hậu 文văn 。
大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 脩Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 會Hội 觧# 卷quyển 第đệ 二nhị