大Đại 日Nhật 經Kinh 疏Sớ 指Chỉ 心Tâm 鈔Sao
Quyển 9
唐Đường 釋Thích 一Nhất 行Hành 撰Soạn

大Đại 日Nhật 經Kinh 疏Sớ/sơ [指-匕+ㄙ]# 心Tâm 鈔Sao 卷quyển 第đệ 九cửu

疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị 之chi 二nhị

經kinh 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 彼bỉ 心tâm 者giả 抄sao 云vân 經kinh 說thuyết 彼bỉ 心tâm 者giả 即tức 指chỉ 彼bỉ 六lục 十thập 心tâm 也dã 謂vị 上thượng 問vấn 云vân 心tâm 諸chư 相tướng 與dữ 時thời 願nguyện 佛Phật 廣quảng 開khai 演diễn 故cố (# 文văn )# 此thử 意ý 今kim 重trọng/trùng 請thỉnh 但đãn 局cục 六lục 十thập 心tâm 問vấn 也dã 所sở 以dĩ [前-刖+合]# 說thuyết 文văn 云vân 諦đế 聼# 心tâm 相tương/tướng 之chi 故cố 問vấn 下hạ 釈# 三tam 劫kiếp 文văn 云vân 亦diệc 是thị [前-刖+合]# 諸chư 心tâm 相tương 及cập 心tâm 殊thù 異dị 也dã (# 文văn )# 此thử 又hựu [前-刖+合]# 心tâm 相tương/tướng 何hà 不bất 通thông 彼bỉ 文văn 乎hồ [前-刖+合]# 此thử 既ký 兼kiêm 殊thù 異dị 故cố 非phi [酉*(刀/(刀*刀))]# 今kim 問vấn 也dã 若nhược 云vân [前-刖+合]# 心tâm 相tương/tướng 故cố 此thử 問vấn 被bị 彼bỉ 可khả 及cập 六lục 無vô 畏úy 文văn 彼bỉ 又hựu 兼kiêm 殊thù 異dị 故cố 非phi 鐘chung 谷cốc 響hưởng 也dã 私tư 云vân 既ký 云vân 說thuyết 彼bỉ 心tâm 未vị 云vân 心tâm 相tương/tướng 此thử 重trọng/trùng 請thỉnh 兼kiêm 殊thù 異dị 何hà [先-儿+八]# 况# 三tam 劫kiếp 文văn 無vô 別biệt 請thỉnh 問vấn 最tối 可khả [酉*(刀/(刀*刀))]# 此thử 問vấn 也dã 若nhược 九cửu 句cú 中trung 問vấn 故cố 無vô 重trùng 問vấn 者giả 心tâm 相tương/tướng 何hà 重trọng/trùng 請thỉnh 及cập 兩lưỡng 度độ (# 矣hĩ )# 又hựu 三tam 刧# 文văn 心tâm 相tương/tướng [酉*(刀/(刀*刀))]# 此thử 問vấn 者giả 殊thù 異dị 何hà 無vô 今kim 問vấn 乎hồ 但đãn 諦đế 聼# 心tâm 相tương/tướng 者giả 問vấn 雖tuy 廣quảng 約ước 六lục 十thập 心tâm 先tiên [前-刖+合]# 心tâm 相tương/tướng 也dã 問vấn 若nhược 尒# 六lục 無vô 畏úy 又hựu 可khả [酉*(刀/(刀*刀))]# 此thử 問vấn 何hà 又hựu 問vấn 乎hồ 。

[前-刖+合]# 三tam 劫kiếp [前-刖+合]# 二nhị 句cú 故cố 恐khủng 六lục 無vô 畏úy [冰-水+監]# 二nhị 句cú 故cố 更cánh 問vấn 随# 一nhất 也dã 或hoặc 又hựu 復phục 但đãn 問vấn 心tâm 相tương/tướng 顕# 今kim 問vấn 通thông 二nhị 句cú 也dã 故cố 下hạ 問vấn 云vân 演diễn 說thuyết 心tâm 相tương/tướng 今kim 云vân 說thuyết 彼bỉ 心tâm 可khả 悉tất 之chi 又hựu 義nghĩa 三tam 劫kiếp 文văn 心tâm 相tương/tướng 邊biên 近cận [前-刖+合]# 前tiền 重trùng 問vấn 殊thù 異dị 邊biên 遠viễn [前-刖+合]# 九cửu 句cú 中trung 也dã 兼kiêm 二nhị 意ý 故cố 無vô 重trọng/trùng 請thỉnh 也dã 又hựu 准chuẩn 十thập 緣duyên 生sanh 句cú 無vô 重trùng 問vấn 而nhi 直trực [前-刖+合]# 修tu 行hành 句cú 三tam 劫kiếp 文văn 無vô 重trùng 問vấn [前-刖+合]# 九cửu 句cú 中trung 無vô 失thất 。

△# 初sơ 列liệt 六lục 十thập 心tâm 名danh 次thứ 釈# 其kỳ 相tương/tướng 者giả 上thượng 唱xướng 經kinh 文văn 中trung 謂vị 貪tham 心tâm 至chí 受thọ 生sanh 心tâm 是thị 列liệt 名danh 也dã 云vân 何hà 貪tham 心tâm 下hạ 釈# 相tương/tướng 也dã 。

問vấn 今kim 此thử 二nhị 句cú 為vi 釈# 云vân 何hà 已dĩ 下hạ 經kinh 文văn 先tiên 在tại 文văn 前tiền 明minh 列liệt 名danh 釈# 相tương/tướng 義nghĩa 也dã 猶do 如như 云vân 次thứ 明minh 順thuận 理lý 之chi 心tâm 故cố 知tri 云vân 何hà 貪tham 心tâm 者giả 列liệt 名danh 也dã 謂vị 隨tùy 順thuận 下hạ 釋thích 相tương/tướng 也dã 餘dư 心tâm 亦diệc 尒# 也dã 况# 前tiền 文văn 中trung 名danh 闕khuyết 一nhất 釈# 闕khuyết 三tam 於ư 後hậu 文văn 依y 阿a 闍xà 梨lê 所sở 。 傳truyền 加gia 名danh 釈# 故cố 非phi 云vân 六lục 十thập 心tâm 名danh 等đẳng 耶da 。

[前-刖+合]# 凢# [前-刖+合]# 前tiền 問vấn 中trung 有hữu 列liệt 名danh 釈# 相tương/tướng 若nhược 此thử 文văn 唯duy 釋thích 云vân 何hà 已dĩ 下hạ 者giả 有hữu 不bất 釈# 受thọ 生sanh 心tâm 已dĩ 上thượng 文văn 之chi 過quá 又hựu 問vấn 句cú 可khả 属# 釈# 相tương/tướng 何hà 云vân 列liệt 名danh 例lệ 如như 釋thích 論luận 唱xướng 章chương 判phán 說thuyết 門môn 耳nhĩ 又hựu 雖tuy 闕khuyết 一nhất 三tam 依y 阿a 闍xà 梨lê 意ý 故cố 云vân 六lục 十thập 心tâm 也dã 又hựu 約ước 滿mãn 數số 歟# 。

△# 謂vị 染nhiễm 著trước 前tiền 境cảnh 等đẳng 者giả 今kim 此thử 二nhị 句cú 釈# 經kinh 染nhiễm 著trước 字tự 也dã 唯duy 識thức 論luận 云vân 云vân 何hà 為vi 貪tham 於ư 有hữu 々# 具cụ 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh (# 文văn )# 論luận 疏sớ/sơ 云vân 於ư 有hữu 者giả 謂vị 後hậu 有hữu 即tức 唯duy 異dị 熟thục 三tam 有hữu 果quả 也dã 有hữu 具cụ 者giả 即tức 中trung 有hữu 并tinh 煩phiền 惱não 業nghiệp 及cập 噐# 世thế 等đẳng 三tam 有hữu 具cụ 故cố 或hoặc 無vô 漏lậu 法pháp 。

○# 薩tát 婆bà 多đa 師sư 緣duyên 無vô 漏lậu 貪tham 是thị 善thiện 法Pháp 欲dục 今kim 大đại 乗# 說thuyết 愛ái 佛Phật 貪tham 業nghiệp 皆giai 染nhiễm 汙ô 故cố 與dữ 見kiến 俱câu 生sanh 緣duyên 無vô 漏lậu 起khởi 故cố 無vô 漏lậu 法pháp 能năng 資tư 長trường/trưởng 有hữu 亦diệc 名danh 有hữu 具cụ (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 釈# 前tiền 境cảnh 者giả 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 法pháp 歟# 又hựu 准chuẩn 下hạ 違vi 不bất 染nhiễm 善thiện 法Pháp 無vô 貪tham 今kim 前tiền 境cảnh 可khả 局cục 惡ác 無vô 記ký 法pháp 歟# 又hựu 依y 即tức 是thị 染nhiễm 汙ô 淨tịnh 心tâm 釈# 通thông 無vô 漏lậu 歟# 或hoặc 又hựu 貪tham 心tâm 起khởi 淨tịnh 心tâm 染nhiễm 故cố 云vân 尒# 非phi 所sở 著trước 境cảnh 歟# 若nhược 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 此thử 法pháp 者giả 釈# 經kinh 隨tùy 順thuận 法pháp 三tam 字tự 也dã 此thử 者giả 指chỉ 前tiền 染nhiễm 著trước 前tiền 境cảnh 也dã 此thử 貪tham 染nhiễm 即tức 法pháp 故cố 云vân 此thử 法pháp 也dã 行hành 人nhân 順thuận 行hành 此thử 貪tham 染nhiễm 法pháp 云vân 有hữu 貪tham 心tâm 也dã 餘dư 修tu 行hành 名danh 善thiện 今kim 順thuận 行hành 染nhiễm 法pháp 云vân 修tu 行hành 也dã 修tu 即tức 行hành 義nghĩa 故cố 如như 云vân 惡ác 行hành 耳nhĩ 以dĩ 心tâm 法pháp 下hạ 委ủy 釈# 順thuận 修tu 義nghĩa 也dã 謂vị 貪tham 性tánh 內nội 成thành 事sự 業nghiệp 彰chương 于vu 外ngoại 故cố 云vân 有hữu 相tương/tướng 也dã 第đệ 四tứ 慈từ 心tâm 釈# 云vân 上thượng 慈từ 字tự 據cứ 內nội 心tâm 下hạ 慈từ 字tự 是thị 外ngoại 相tướng 所sở 為vi 事sự 業nghiệp 也dã (# 文văn )# 今kim 准chuẩn 此thử 云vân 何hà 貪tham 心tâm 是thị 約ước 內nội 心tâm 下hạ 染nhiễm 法pháp 即tức 外ngoại 相tướng 事sự 業nghiệp 歟# 又hựu 或hoặc 本bổn 云vân 謂vị 隨tùy 順thuận 貪tham 染nhiễm 法pháp 者giả (# 文văn )# 可khả 云vân 下hạ 貪tham 歟# 。

△# 多đa 以dĩ 順thuận 修tu 明minh 義nghĩa 者giả 抄sao 云vân 此thử 六lục 十thập 心tâm 多đa 分phần 將tương 以dĩ 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 之chi 者giả 明minh 其kỳ 心tâm 性tánh 之chi 義nghĩa 或hoặc 染nhiễm 汙ô 心tâm 或hoặc 清thanh 淨tịnh 心tâm 。

問vấn 云vân 何hà 是thị 清thanh 淨tịnh 貪tham 心tâm 。

[前-刖+合]# 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 但đãn 觀quán 貪tham 心tâm 實thật 相tướng 自tự 然nhiên 貪tham 不bất 染nhiễm 心tâm 即tức 是thị 清thanh 淨tịnh 貪tham 心tâm 如như 下hạ 經kinh 明minh 十thập 六lục 大đại 菩Bồ 薩Tát 第đệ 三tam 。 名danh 金kim 剛cang 貪tham 染nhiễm 菩Bồ 薩Tát (# 文văn )# 大đại 疏sớ/sơ 抄sao 一nhất 云vân 諸chư 句cú 以dĩ 隨tùy 順thuận 明minh 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 意ý 何hà [前-刖+合]# 內nội 有hữu 其kỳ 心tâm 時thời 其kỳ 相tương/tướng 外ngoại 彰chương 譬thí 如như 見kiến 烟yên 知tri 火hỏa 。 性tánh 言ngôn 也dã 可khả 悉tất 之chi 順thuận 者giả 如như 依y 義nghĩa 准chuẩn 宗tông 也dã (# 云vân 云vân )# 。

△# 未vị 得đắc 出xuất 世thế 。 心tâm 等đẳng 者giả 下hạ 文văn 云vân 冣# 初sơ 解giải 了liễu 唯duy 薀# 無vô 我ngã 時thời 即tức 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 心tâm 生sanh 度độ 世thế 間gian 六lục 十thập 心tâm (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 文văn 今kim 出xuất 世thế 心tâm 者giả 唯duy 薀# 無vô 我ngã 悟ngộ 也dã 。

問vấn 釈# 守thủ 護hộ 心tâm 云vân 學học 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 多đa 生sanh 此thử 心tâm 也dã (# 文văn )# 又hựu 釈# 室thất 宅trạch 心tâm 云vân 多đa 是thị 聲Thanh 聞Văn 習tập 也dã (# 文văn )# 狗cẩu 心tâm 亦diệc 同đồng 之chi 又hựu 具cụ 緣duyên 品phẩm 明minh 択# 地địa 時thời 以dĩ 毛mao 髮phát 糖đường 糩hối 灰hôi 等đẳng 為vi 除trừ 去khứ 法pháp 此thử 中trung 灰hôi 炭thán 疏sớ/sơ 釈# 云vân 謂vị 示thị 小tiểu 法pháp 起khởi 二nhị 乗# 心tâm (# 文văn )# 然nhiên 今kim 釈# 六lục 十thập 心tâm 云vân 平bình 治trị 心tâm 地địa 時thời 亦diệc 當đương 一nhất 々# 蕳# 去khứ 也dã (# 文văn )# 應ưng 知tri 二nhị 乗# 心tâm 所sở 除trừ 六lục 十thập 心tâm 攝nhiếp 也dã 若nhược 尒# 何hà 云vân 今kim 出xuất 世thế 心tâm 耶da 。

[前-刖+合]# 六lục 十thập 心tâm 但đãn 與dữ 順thuận 世thế 善thiện 雜tạp 起khởi 之chi 心tâm 故cố 疏sớ/sơ 第đệ 四tứ 云vân 謂vị 六lục 十thập 心tâm 與dữ 善thiện 種chủng 八bát 心tâm 共cộng 躰# 而nhi 生sanh (# 文văn )# 何hà 三tam 乗# 出xuất 世thế 心tâm 為vi 六lục 十thập 心tâm 攝nhiếp (# 矣hĩ )# 但đãn 第đệ 四tứ 卷quyển 釈# 者giả 擇trạch 地địa 義nghĩa 廣quảng 除trừ 去khứ 法pháp 是thị 多đa 以dĩ 云vân 除trừ 去khứ 二nhị 乗# 心tâm 不bất 可khả 為vi 攝nhiếp 六lục 十thập 心tâm 義nghĩa 彼bỉ 毛mao 髮phát 者giả 六lục 十thập 心tâm 故cố 今kim 平bình 治trị 心tâm 地địa 約ước 毛mao 髮phát 彼bỉ 廣quảng 除trừ 去khứ 三tam 妄vọng 故cố 故cố 下hạ 釈# 云vân 百bách 六lục 十thập 種chủng 上thượng 中trung 下hạ 微vi 垢cấu 應ưng 擇trạch 使sử 無vô 餘dư (# 文văn )# 今kim 文văn 學học 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 者giả 約ước 聲Thanh 聞Văn 凢# 位vị 歟# 仍nhưng 無vô 失thất 又hựu 云vân 若nhược 以dĩ 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 為vi 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 釈# 地địa 前tiền 三tam 妄vọng 位vị 六lục 十thập 心tâm 可khả 雜tạp 起khởi 歟# 六lục 十thập 心tâm 又hựu 為vi 百bách 六lục 十thập 心tâm 未vị 惑hoặc 通thông 三tam 重trọng/trùng 故cố (# 具cụ 如như 下hạ 弁# )# 故cố 知tri 初Sơ 地Địa 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 為vi 出xuất 世thế 心tâm 歟# 依y 之chi 舞vũ 心tâm 五ngũ 通thông 餘dư 習tập 神thần 変# 為vi 除trừ 盖# 障chướng 之chi 所sở 治trị 窟quật 心tâm 得đắc 劫kiếp 壽thọ 見kiến 未vị 來lai 佛Phật 以dĩ 法pháp 明minh 道đạo 為vi 能năng 治trị 除trừ 障chướng 法pháp 明minh 是thị 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 異dị 名danh 故cố 或hoặc 又hựu 六lục 十thập 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 品phẩm 相tương/tướng 雜tạp 水thủy 心tâm 云vân 洗tẩy 濯trạc 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 板bản 心tâm 云vân 習tập 行hành 八bát 齊tề 烏ô 心tâm 云vân 持trì 戒giới 修tu 善thiện 。 此thử 等đẳng 非phi 一nhất 向hướng 不bất 善thiện 故cố 若nhược 尒# 出xuất 世thế 心tâm 隨tùy 冝# 可khả 不bất 定định 歟# 或hoặc 但đãn 。

皆giai 染nhiễm 心tâm 也dã 持trì 戒giới 修tu 善thiện 。 時thời 於ư 生sanh 死tử 生sanh 怖bố 為vi 烏ô 心tâm 非phi 取thủ 戒giới 善thiện 又hựu 行hành 八bát 齊tề 更cánh 不bất 行hành 餘dư 善thiện 為vi 板bản 心tâm 非phi 云vân 八bát 齊tề 也dã 。

△# 與dữ 善thiện 種chủng 々# 雜tạp 起khởi 之chi 心tâm 者giả 或hoặc 云vân 雜tạp 起khởi 者giả 相tương 應ứng 俱câu 起khởi 義nghĩa 歟# 故cố 疏sớ/sơ 第đệ 四tứ 云vân 謂vị 六lục 十thập 心tâm 等đẳng 與dữ 善thiện 種chủng 八bát 心tâm 共cộng 躰# 而nhi 生sanh 及cập 已dĩ 覺giác 察sát 則tắc 冝# 除trừ 剪tiễn 未vị 得đắc 出xuất 世thế 。 間gian 心tâm 以dĩ 來lai 雜tạp 起khởi 紛phân 乱# 難nan 可khả 條điều 緒tự (# 文văn )# 此thử 釈# 同đồng 今kim 文văn 既ký 云vân 共cộng 躰# 而nhi 生sanh 定định 知tri 俱câu 起khởi 義nghĩa 也dã 又hựu 當đương 卷quyển 下hạ 釈# 云vân 或hoặc 一nhất 時thời 雜tạp 起khởi (# 文văn )# 此thử 豈khởi 非phi 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 義nghĩa 乎hồ 或hoặc 云vân 雜tạp 起khởi 者giả 染nhiễm 善thiện 間gian 雜tạp 而nhi 生sanh 故cố 云vân 尒# 非phi 俱câu 起khởi 義nghĩa 也dã 性tánh 相tướng 釈# 云vân 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 必tất 同đồng 性tánh 故cố (# 文văn )# 誰thùy 疑nghi 之chi 疏sớ/sơ 第đệ 四tứ 釈# 抄sao 云vân 謂vị 是thị 六lục 十thập 心tâm 等đẳng 與dữ 善thiện 種chủng 八bát 心tâm 間gian 雜tạp 生sanh 例lệ 如như 彼bỉ 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 漏lậu 無vô 漏lậu 間gian 雜tạp 而nhi 起khởi 也dã 又hựu 或hoặc 一nhất 時thời 雜tạp 起khởi 者giả 六lục 十thập 心tâm 中trung 相tương 順thuận 心tâm 品phẩm 俱câu 起khởi 相tương 違vi 心tâm 品phẩm 次thứ 第đệ 生sanh (# 為vi 言ngôn )# 雜tạp 起khởi 言ngôn 雖tuy 同đồng 彼bỉ 云vân 一nhất 時thời 故cố 異dị 今kim 文văn (# 矣hĩ )# 又hựu 義nghĩa 下hạ 約ước 六lục 十thập 心tâm 故cố 俱câu 起khởi 云vân 雜tạp 起khởi 其kỳ 性tánh 同đồng 染nhiễm 故cố 今kim 間gian 雜tạp 生sanh 云vân 雜tạp 起khởi 善thiện 染nhiễm 異dị 故cố 又hựu 義nghĩa 今kim 宗tông 異dị 性tánh 相tướng 彼bỉ 云vân 貪tham 與dữ 嗔sân 疑nghi 定định 不bất 俱câu 起khởi (# 文văn )# 今kim 六lục 十thập 心tâm 并tinh 生sanh 故cố 貪tham 嗔sân 疑nghi 既ký 俱câu 起khởi 若nhược 尒# 何hà 與dữ 善thiện 不bất 俱câu 生sanh 染nhiễm 善thiện 雖tuy 異dị 同đồng 有hữu 漏lậu 故cố 若nhược 准chuẩn 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 為vi 所sở 由do 者giả 可khả 云vân 與dữ 出xuất 世thế 心tâm 雜tạp 起khởi 既ký 不bất 尒# 與dữ 有hữu 漏lậu 善thiện 俱câu 起khởi 歟# 。

△# 若nhược 行hành 者giả 善thiện 識thức 真chân 偽ngụy 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 謂vị 觀quán 貪tham 之chi 實thật 性tánh 善thiện 能năng 了liễu 知tri 。 或hoặc 貪tham 為vi 真chân 而nhi 不bất 貪tham 為vi 偽ngụy 或hoặc 不bất 貪tham 為vi 真chân 而nhi 貪tham 為vi 偽ngụy 猶do 如như 農nông 夫phu 務vụ 除trừ 穢uế 草thảo 以dĩ 輔phụ 嘉gia 苗miêu (# 文văn )# 今kim 此thử 釈# 舉cử 第đệ 二nhị 能năng 治trị 所sở 治trị 。 為vi 真chân 偽ngụy 歟# 故cố 知tri 今kim 此thử 文văn 通thông 六lục 十thập 心tâm [(打-丁+匆)/心]# [(卄/至)*寸]# 治trị 歟# 私tư 云vân 此thử 上thượng 釈# 云vân 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。

○# 與dữ 善thiện 種chủng 々# 雜tạp 起khởi 之chi 心tâm (# 文văn )# 隣lân 此thử 文văn 述thuật 對đối 治trị 行hành 相tương/tướng 故cố 知tri 善thiện 種chủng 八bát 心tâm 為vi 嘉gia 苗miêu 穢uế 草thảo 譬thí 六lục 十thập 心tâm 也dã 雜tạp 起khởi 心tâm 中trung 卻khước 染nhiễm 取thủ 善thiện 之chi 義nghĩa 也dã 或hoặc 云vân 既ký 云vân 輔phụ 嘉gia 苗miêu 此thử 善thiện 輔phụ 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 應ưng 云vân 嘉gia 苗miêu 也dã 次thứ 下hạ 淨tịnh 心tâm [執/力]# 力lực 漸tiệm 增tăng 者giả 此thử 意ý 也dã 故cố 下hạ 釈# 云vân 當đương 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 留lưu 心tâm 覺giác 察sát 自tự 然nhiên 得đắc 順thuận 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm (# 文văn )# 今kim 云vân 除trừ 穢uế 草thảo 嘉gia 苗miêu 自tự 增tăng 長trưởng 故cố 云vân 輔phụ 又hựu 云vân 淨tịnh 心tâm 增tăng 長trưởng 此thử 淨tịnh 心tâm 即tức 善thiện 八bát 心tâm 也dã 故cố 疏sớ/sơ 上thượng 釈# 云vân 淨tịnh 心tâm 冣# 初sơ 生sanh 起khởi (# 文văn )# 然nhiên 下hạ 文văn 云vân 順thuận 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 今kim 有hữu 漏lậu 淨tịnh 心tâm 順thuận 無vô 漏lậu 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 故cố 彼bỉ 此thử 文văn 義nghĩa 異dị 歟# 或hoặc 又hựu 下hạ 釈# 云vân 願nguyện 來lai 世thế 間gian 悉tất 地địa 障chướng 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 今kim 淨tịnh 心tâm 似tự 出xuất 世thế (# 矣hĩ )# 。

△# 勿vật 謂vị 是thị 因nhân 緣duyên 事sự 相tướng 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 不bất 可khả 一nhất 向hướng 謂vị 是thị 因nhân 緣duyên 事sự 相tướng 之chi 迹tích 輕khinh 忽hốt 如Như 來Lai 至chí 覺giác 之chi 言ngôn 令linh 心tâm 沒một 在tại 於ư 常thường 教giáo 之chi 中trung 耳nhĩ (# 文văn )# 或hoặc 云vân 於ư 雜tạp 起khởi 心tâm 能năng 分phân 別biệt 。 真chân 偽ngụy 者giả 妄vọng 執chấp 消tiêu 除trừ 淨tịnh 心tâm 增tăng 長trưởng 是thị 時thời 但đãn 知tri 因nhân 緣duyên 事sự 相tướng 而nhi 不bất 觀quán 不bất 生sanh 實thật 相tướng 者giả 其kỳ 心tâm 專chuyên 沒một 常thường 途đồ 淺thiển 權quyền 教giáo 中trung 輕khinh 忽hốt 如Như 來Lai 至chí 實thật 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 凢# 佛Phật 說thuyết 心tâm 相tương 生sanh 起khởi 者giả 為vi 令linh 知tri 其kỳ 本bổn 不bất 生sanh 性tánh 也dã (# 云vân 云vân )# 私tư 云vân 因nhân 緣duyên 事sự 相tướng 者giả 六lục 十thập 心tâm 事sự 業nghiệp 外ngoại 相tướng 也dã 至chí 言ngôn 者giả 至chí 教giáo 即tức 正chánh 教giáo 異dị 名danh 也dã 意ý 今kim 聖thánh 教giáo 中trung 以dĩ 順thuận 修tu 明minh 六lục 十thập 心tâm 義nghĩa 是thị 即tức 令linh 行hành 者giả 知tri 妄vọng 心tâm 事sự 相tướng 而nhi 為vi 令linh 不bất 沒một 妄vọng 心tâm 中trung 也dã 而nhi 忽hốt 緒tự 聖thánh 教giáo 使sử 心tâm 沒một 妄vọng 心tâm 中trung 勿vật 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 (# 為vi 言ngôn )# 。

△# 乃nãi 至chí 所sở 應ưng 進tiến 求cầu 善thiện 處xứ 者giả 所sở 進tiến 求cầu 善thiện 人nhân 法pháp 依y 正chánh 非phi 一nhất 故cố 云vân 乃nãi 至chí 歟# 又hựu 今kim 善thiện 者giả 順thuận 世thế 善thiện 心tâm 出xuất 世thế 無vô 漏lậu 法pháp 云vân 乃nãi 至chí (# 矣hĩ )# 又hựu 善thiện 處xứ 者giả 依y 報báo 欤# 此thử 外ngoại 法pháp 云vân 乃nãi 至chí 歟# 所sở 以dĩ 約ước 不bất 示thị 法pháp 無vô 貪tham 非phi 一nhất 故cố 云vân 俱câu 障chướng 善thiện 萠bằng 也dã 或hoặc 又hựu 貪tham 無vô 貪tham 同đồng 障chướng 善thiện 萠bằng 故cố 云vân 俱câu 依y 此thử 義nghĩa 俱câu 觀quán 貪tham 實thật 相tướng 對đối 治trị 可khả 通thông 前tiền 貪tham 心tâm 歟# 。

△# 無vô 染nhiễm 汙ô 心tâm 名danh 同đồng 事sự 異dị 者giả 今kim 無vô 貪tham 心tâm 與dữ 疏sớ/sơ 下hạ 所sở 舉cử 無vô 貪tham 善thiện 根căn 及cập 餘dư 教giáo 所sở 說thuyết 無vô 貪tham 名danh 同đồng 事sự 異dị 也dã (# 為vi 言ngôn )# 唯duy 識thức 論luận 六lục 云vân 云vân 何hà 無vô 貪tham 於ư 有hữu 々# 具cụ 無vô 著trước 為vi 性tánh 對đối 治trị 貪tham 著trước 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp (# 文văn )# 故cố 知tri 彼bỉ 不bất 貪tham 三tam 有hữu 唯duy 善thiện 也dã 此thử 不bất 貪tham 善thiện 處xứ 妄vọng 心tâm 也dã 故cố 今kim 無vô 貪tham 還hoàn 貪tham 心tâm 攝nhiếp 也dã 例lệ 如như 正chánh 理lý 論luận 中trung 邪tà 信tín 釈# 是thị 不bất 信tín 攝nhiếp (# 矣hĩ )# 。

△# 但đãn 觀quán 貪tham 心tâm 實thật 相tướng 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 如như 經kinh 偈kệ 云vân 三tam 界giới 極cực 重trọng 罪tội 不bất 過quá 於ư 厭yếm 離ly 汝nhữ 於ư 貪tham 欲dục 處xứ 莫mạc 生sanh 厭yếm 離ly 心tâm 。 不bất 應ưng 如như 彼bỉ 二nhị 乗# 厭yếm 離ly 眾chúng 主chủ 也dã (# 文văn )# 又hựu 經Kinh 云vân 貪tham 欲dục 是thị 涅Niết 槃Bàn (# 文văn )# 私tư 云vân 貪tham 心tâm 事sự 相tướng 即tức 不bất 生sanh 生sanh 故cố 即tức 堅kiên 固cố 性tánh 也dã 不bất 出xuất ◇# 字tự 不bất 生sanh 際tế 故cố 云vân 觀quán 貪tham 實thật 相tướng 也dã 。

問vấn 觀quán 貪tham 實thật 相tướng 可khả 治trị 貪tham 心tâm 何hà 為vi 無vô 貪tham 對đối 治trị 乎hồ 。

[前-刖+合]# 無vô 貪tham 即tức 貪tham 心tâm 故cố 無vô 違vi 或hoặc 云vân 觀quán 貪tham 實thật 相tướng 治trị 貪tham 無vô 貪tham 歟# 云vân 俱câu 障chướng 善thiện 萠bằng 故cố 或hoặc 云vân 初sơ 句cú 通thông 二nhị 心tâm [(打-丁+匆)/心]# 句cú 自tự 然nhiên 下hạ 別biệt 句cú 此thử 中trung 初sơ 句cú 明minh 貪tham 心tâm 對đối 治trị 後hậu 二nhị 句cú 示thị 無vô 貪tham 對đối 治trị 也dã 。

△# 經Kinh 云vân 何hà 嗔sân 心tâm 謂vị 隨tùy 順thuận 怒nộ 法pháp 者giả 。

問vấn 准chuẩn 性tánh 相tướng 釈# 大đại 乗# 嗔sân 恚khuể 為vi 根căn 本bổn 忿phẫn 怒nộ 為vi 隨tùy 惑hoặc 小tiểu 乗# 中trung 忿phẫn 小tiểu 煩phiền 惱não 嗔sân 不bất 定định 地địa 攝nhiếp 若nhược 尒# 何hà 問vấn 嗔sân [前-刖+合]# 怒nộ 耶da 。

[前-刖+合]# 六lục 十thập 心tâm 皆giai 以dĩ 順thuận 修tu 明minh 義nghĩa 故cố 問vấn 嗔sân [前-刖+合]# 怒nộ 也dã 以dĩ 順thuận 修tu 怒nộ 法pháp 顯hiển 嗔sân 故cố 々# 釈# 云vân 怒nộ 謂vị 嗔sân 心tâm 發phát 動động 事sự 彰chương 於ư 外ngoại (# 云vân 云vân )# 又hựu 唯duy 識thức 論luận 第đệ 六lục 云vân 謂vị 嗔sân 必tất 令linh 身thân 心tâm [烈-列+執]# 惱não 起khởi 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 不bất 染nhiễm 性tánh 故cố (# 文văn )# 又hựu 云vân 謂vị 懷hoài 忿phẫn 者giả 多đa 發phát 暴bạo 惡ác 身thân 表biểu 業nghiệp 故cố 此thử 即tức 嗔sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 躰# 離ly 嗔sân 無vô 別biệt 相tướng 用dụng 故cố (# 文văn )# 謂vị 嗔sân 必tất 令linh 身thân 心tâm [烈-列+執]# 惱não 者giả 嗔sân 心tâm 發phát 動động 之chi 義nghĩa 多đa 發phát 暴bạo 惡ác 身thân 表biểu 業nghiệp 故cố 是thị 事sự 彰chương 於ư 外ngoại 之chi 義nghĩa 也dã 疏sớ/sơ 釈# 既ký 同đồng 彼bỉ 應ưng 知tri 今kim 經kinh 約ước 躰# 同đồng 不bất 別biệt 立lập 彼bỉ 論luận 約ước 內nội 外ngoại 異dị 開khai 二nhị 也dã 又hựu 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 忿phẫn 障chướng 無vô 嗔sân 故cố (# 文văn )# 此thử 又hựu 忿phẫn 與dữ 嗔sân 同đồng 也dã 。

△# 但đãn 於ư 此thử 眾chúng 緣duyên 中trung 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 若nhược 行hành 者giả 覺giác 知tri 如như 是thị 。 嗔sân 心tâm 相tương/tướng 起khởi 之chi 時thời 但đãn 當đương 於ư 此thử 。 眾chúng 多đa 緣duyên 生sanh 句cú 中trung 而nhi 觀quán 察sát 之chi 。 則tắc 不bất 為vi 障chướng 也dã (# 文văn )# 今kim 此thử 能năng 治trị 可khả 通thông 諸chư 句cú 歟# 又hựu 無vô 所sở 住trụ 是thị ◇# 字tự 本bổn 不bất 生sanh 義nghĩa 今kim 經kinh 以dĩ ◇# 字tự 為vi 宗tông 故cố 最tối 可khả 為vi 通thông 治trị 也dã 但đãn 今kim [(打-丁+匆)/心]# 兼kiêm 別biệt 故cố 。

△# 愛ái 見kiến 心tâm 垢cấu 之chi 慈từ 者giả 此thử [再-土+(┴/十)]# 數số 時thời 無vô 嗔sân 也dã 故cố 云vân 與dữ 嗔sân 相tương 違vi 與dữ 無vô 嗔sân 善thiện 名danh 異dị 事sự 同đồng 猶do 如như 無vô 貪tham 也dã 此thử 貪tham 相tương 應ứng 之chi 慈từ 故cố 云vân 愛ái 見kiến 心tâm 垢cấu 等đẳng 歟# 非phi 善thiện 種chủng 所sở 生sanh 故cố 善thiện 種chủng 所sở 生sanh 慈từ 無vô 量lượng 怨oán 親thân 平bình 等đẳng 。 故cố 非phi 貪tham 相tương 應ứng 故cố 為vi 能năng 所sở 治trị 也dã 慈từ 無vô 量lượng 以dĩ 善thiện 無vô 嗔sân 為vi 躰# 瑜du 伽già 云vân 大đại 悲bi 以dĩ 彼bỉ 無vô 嗔sân 無vô 癡si 二nhị 法pháp 為vi 躰# (# 文văn )# 今kim 所sở 治trị 無vô 嗔sân 實thật 嗔sân 攝nhiếp 歟# 例lệ 如như 無vô 貪tham 是thị 貪tham 攝nhiếp 也dã 。

問vấn 若nhược 尒# 何hà 與dữ 貪tham 相tương 應ứng 。 唯duy 識thức 釈# 貪tham 與dữ 嗔sân 疑nghi 定định 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。

[前-刖+合]# 顯hiển 密mật 分phần/phân [敲-高+山]# 今kim 宗tông 許hứa 俱câu 起khởi 歟# 故cố 下hạ 釈# 云vân 或hoặc 一nhất 時thời 雜tạp 起khởi (# 文văn )# 况# 六lục 十thập 心tâm 與dữ 善thiện 雜tạp 起khởi (# 云vân 云vân )# 異dị 性tánh 既ký 俱câu 起khởi 貪tham 嗔sân 何hà 不bất 並tịnh 故cố 釈# 論luận 中trung 釈# 麤thô 者giả 起khởi 貪tham 嗔sân 等đẳng 能năng 善thiện 分phân 別biệt 違vi 順thuận 境cảnh 故cố 而nhi 許hứa 四tứ 相tương/tướng 俱câu 起khởi 此thử 豈khởi 非phi 貪tham 嗔sân 俱câu 起khởi 義nghĩa 乎hồ 或hoặc 又hựu 唯duy 識thức 既ký 云vân 不bất 俱câu 起khởi 今kim 又hựu 可khả 尒# 愛ái 見kiến 慈từ 者giả 貪tham 攝nhiếp 歟# 非phi 嗔sân 也dã 善thiện 慈từ 既ký 無vô 嗔sân 為vi 躰# 今kim 何hà 嗔sân 為vi 躰# 行hành 相tương/tướng 々# 違vi 故cố 但đãn 或hoặc 一nhất 時thời 雜tạp 起khởi 是thị 約ước 相tương 順thuận 心tâm 也dã 與dữ 善thiện 種chủng 雜tạp 起khởi 者giả 抄sao 云vân 間gian 雜tạp 生sanh (# 文văn )# 釈# 論luận 釈# 四tứ 相tương/tướng 具cụ 起khởi 約ước 唯duy 心tâm 轉chuyển 変# 義nghĩa 麤thô 分phân 別biệt 又hựu 依y 境cảnh 因nhân 識thức 果quả 義nghĩa 故cố 無vô 違vi (# 矣hĩ )# 上thượng 慈từ 據cứ 內nội 等đẳng 者giả 准chuẩn 云vân 何hà 嗔sân 心tâm 謂vị 隨tùy 順thuận 怒nộ 法pháp 可khả 知tri 之chi 問vấn 內nội 心tâm 慈từ [前-刖+合]# 外ngoại 相tướng 慈từ 故cố 云vân 尒# 也dã 。

△# 遇ngộ 便tiện 信tín 受thọ 者giả 。

問vấn 癡si 是thị 迷mê 闇ám 為vi 性tánh 故cố 唯duy 識thức 云vân 迷mê 闇ám 為vi 性tánh (# 文văn )# 信tín 是thị 心tâm 淨tịnh 為vi 義nghĩa 故cố 次thứ 下hạ 云vân 信tín 者giả 能năng 入nhập (# 文văn )# 又hựu 信tín 唯duy 是thị 善thiện 癡si 惡ác 無vô 記ký 性tánh 躰# 性tánh 既ký 水thủy 火hỏa 何hà 釈# 癡si 云vân 信tín 受thọ 耶da 。

[前-刖+合]# 無vô 惠huệ 蕳# 擇trạch 善thiện 惡ác 是thị 非phi 。 遇ngộ 便tiện 信tín 受thọ 。 是thị 迷mê 闇ám 義nghĩa 歟# 例lệ 如như 彼bỉ 性tánh 相tướng 中trung 雖tuy 無vô 貪tham 為vi 唯duy 善thiện 今kim 立lập 染nhiễm 汙ô 心tâm 也dã 今kim 既ký 信tín 惡ác 及cập 非phi 豈khởi 淨tịnh 心tâm 乎hồ 猶do 如như 正chánh 理lý 中trung 邪tà 信tín 云vân 是thị 不bất 信tín 攝nhiếp 耳nhĩ 。

△# 皆giai 以dĩ 智trí 蕳# 擇trạch 等đẳng 者giả 以dĩ 智trí 惠huệ 蕳# 擇trạch 所sở 說thuyết 法Pháp 勝thắng 劣liệt 而nhi 捨xả 劣liệt 取thủ 勝thắng 是thị 勝thắng 義nghĩa 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 戒giới 序tự 釈# 勝thắng 義nghĩa 心tâm 云vân 須tu 蕳# 知tri 乗# 之chi 優ưu 劣liệt (# 云vân 云vân )# 何hà 此thử 云vân 所sở 度độ 妄vọng 心tâm 乎hồ 然nhiên 能năng 治trị 云vân 觀quán 察sát 世thế 智trí 辨biện 聡# 依y 世thế 智trí 徒đồ 無vô 義nghĩa 費phí 言ngôn 語ngữ 云vân 世thế 智trí 辨biện 聡# 也dã 故cố 知tri 於ư 世thế 間gian 種chủng 々# 所sở 說thuyết 中trung 蕳# 擇trạch 勝thắng 劣liệt 也dã 世thế 出xuất 世thế 智trí 。 異dị 故cố 無vô 違vi 耳nhĩ 。

問vấn 若nhược 尒# 以dĩ 出xuất 世thế 智trí 可khả 治trị 世thế 智trí 難nạn/nan 何hà 云vân 唯duy 信tín 耶da 。

[前-刖+合]# 信tín 智trí 相tương 應ứng 能năng 入nhập 故cố 云vân 信tín 遮già 世thế 智trí 與dữ 信tín 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 云vân 唯duy 也dã 又hựu 智trí 論luận 云vân 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 信tín 為vi 能năng 入nhập (# 文văn )# 又hựu 唯duy 有hữu 蕳# 持trì 决# 定định 顕# 勝thắng 義nghĩa 今kim 唯duy 信tín 者giả 約ước 顕# 勝thắng 義nghĩa 歟# 又hựu 義nghĩa 第đệ 五ngũ 邪tà 信tín 既ký 正chánh 惠huệ 所sở 治trị 第đệ 六lục 世thế 智trí 淨tịnh 信tín 所sở 断# 何hà 失thất 然nhiên 道Đạo 人Nhân 者giả 或hoặc 本bổn 過quá 人nhân (# 云vân 云vân )# 出xuất 過quá 世thế 間gian 。 義nghĩa 歟# 或hoặc 本bổn 果quả 人nhân (# 云vân 云vân )# 智trí 力lực 籌trù 量lượng 者giả 世thế 智trí 籌trù 量lượng 也dã 。

△# 經kinh 謂vị 尊tôn 教giáo 命mệnh 者giả 或hoặc 本bổn 尊tôn 字tự 遵tuân 字tự 也dã 疏sớ/sơ 中trung 二nhị 心tâm 雙song 牒điệp 釈# 疑nghi 心tâm 决# 定định 心tâm 自tự 顕# 故cố 先tiên 為vi 釈# 疑nghi 心tâm 故cố 。

△# 智Trí 度Độ 偈kệ 云vân 等đẳng 者giả 抄sao 引dẫn 智trí 論luận 云vân 如như 人nhân 在tại 歧kỳ 路lộ 疑nghi 惑hoặc 無vô 所sở 趣thú 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 疑nghi 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 在tại 世thế 。 雖tuy 有hữu 疑nghi 當đương 隨tùy 妙diệu 善thiện 法Pháp 譬thí 如như 觀quán 歧kỳ 道đạo 利lợi 好hảo/hiếu 者giả 應ưng 遂toại (# 文văn )# 疏sớ/sơ 所sở 引dẫn 岐kỳ 路lộ 好hảo 惡ác (# 云vân 云vân )# 或hoặc 本bổn 無vô 惡ác 字tự 無vô 本bổn 同đồng 正chánh 文văn (# 矣hĩ )# 又hựu 智trí 論luận 正chánh 本bổn 可khả 撿kiểm 也dã 抄sao 云vân 謂vị 如như 人nhân 求cầu 利lợi 須tu 審thẩm 觀quán 岐kỳ 路lộ 利lợi 好hảo/hiếu 處xứ 應ưng 便tiện 馳trì 遂toại 若nhược 疑nghi 惑hoặc 不bất 進tiến 則tắc 有hữu 異dị 此thử 好hảo/hiếu 字tự 上thượng 聲thanh 讀đọc 之chi 謂vị 利lợi 有hữu 好hảo/hiếu 弱nhược 好hảo/hiếu 利lợi 者giả 逐trục 之chi 弱nhược 利lợi 者giả 棄khí 之chi (# 文văn )# 。

△# 又hựu 决# 定định 心tâm 等đẳng 者giả 此thử 下hạ 釈# 前tiền 决# 定định 心tâm 也dã 如như 法Pháp 教giáo 命mệnh 等đẳng 者giả 菩Bồ 提Đề 心tâm 論luận 云vân 凢# 今kim 之chi 人nhân 若nhược 心tâm 决# 定định 如như 教giáo 修tu 行hành 。 不bất 起khởi 于vu 座tòa 。 三tam 摩ma 地địa 現hiện 前tiền (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 文văn 如như 教giáo 奉phụng 行hành 。 即tức 身thân 成thành 佛Phật 軌quỹ 則tắc 何hà 云vân 所sở 度độ 妄vọng 心tâm 乎hồ [前-刖+合]# 能năng 破phá 既ký 云vân 生sanh 正chánh 决# 定định 心tâm 雖tuy 云vân 如như 教giáo 奉phụng 行hành 。 猶do 邪tà 决# 定định 義nghĩa 歟# 故cố 義nghĩa 忠trung 釈# 云vân 生sanh 正chánh 决# 定định 心tâm 離ly 邪tà 决# 定định 心tâm 也dã (# 文văn )# 或hoặc 云vân 如như 教giáo 奉phụng 行hành 。 起khởi 執chấp 故cố 為vi 過quá 歟# 。

△# 謂vị 如như 四Tứ 諦Đế 不bất 淨tịnh 無vô 常thường 等đẳng 者giả 唯duy 識thức 論luận 六lục 云vân 云vân 何hà 為vi 疑nghi 於ư 諸chư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 為vi 性tánh 能năng 障chướng 不bất 疑nghi 善thiện 品phẩm 為vi 業nghiệp 謂vị 猶do 豫dự 者giả 善thiện 不bất 生sanh 故cố 有hữu 義nghĩa 此thử 疑nghi 以dĩ 惠huệ 為vi 躰# 猶do 豫dự 蕳# 擇trạch 說thuyết 為vi 疑nghi 故cố (# 文văn )# 述thuật 記ký 六lục (# 本bổn )# 云vân 此thử 中trung 說thuyết 疑nghi 迷mê 於ư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 五ngũ 十thập 八bát 中trung 依y 五ngũ 相tương/tướng 別biệt 謂vị 他tha 世thế 作tác 用dụng 因nhân 果quả 諦đế 實thật 此thử 中trung 言ngôn 諦đế 亦diệc 攝nhiếp 彼bỉ 盡tận 如như 理lý 應ưng 思tư 即tức 緣duyên 理lý 事sự 俱câu 是thị 疑nghi 也dã 然nhiên 疑nghi 執chấp 為vi 人nhân 非phi 此thử 疑nghi 惑hoặc 異dị 熟thục 心tâm 等đẳng (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 釈# 四Tứ 諦Đế 懷hoài 猶do 豫dự 雖tuy 同đồng 論luận 疑nghi 如như 夜dạ 見kiến 株chu 杌ngột 是thị 異dị 疏sớ/sơ 釈# 故cố 知tri 今kim 闇ám 心tâm 或hoặc 疑nghi 攝nhiếp 或hoặc 似tự 非phi 疑nghi 又hựu 見kiến 机cơ 生sanh 臆ức 度độ 之chi 心tâm 似tự 論luận 第đệ 二nhị 師sư 解giải (# 矣hĩ )# 又hựu 義nghĩa 章chương 六lục (# 十thập 使sử 義nghĩa )# 云vân 所sở 言ngôn 疑nghi 者giả 於ư 境cảnh 不bất 决# 猶do 豫dự 曰viết 疑nghi 々# 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 疑nghi 事sự 如như 夜dạ 觀quán 樹thụ 疑nghi 為vi 是thị 人nhân 為vi 非phi 人nhân 等đẳng 二nhị 者giả 疑nghi 理lý 疑nghi 諸chư 諦đế 等đẳng 小tiểu 乗# 法pháp 中trung 唯duy 取thủ 疑nghi 理lý 說thuyết 為vi 疑nghi 使sử 大đại 乗# 通thông 取thủ 皆giai 須tu 断# 故cố (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 釈# 四Tứ 諦Đế 夜dạ 杌ngột 如như 次thứ 為vi 理lý 事sự 疑nghi 若nhược 尒# 今kim 闇ám 心tâm 是thị 疑nghi 心tâm 攝nhiếp (# 矣hĩ )# 。

問vấn 若nhược 尒# 與dữ 前tiền 疑nghi 心tâm 何hà 異dị 乎hồ 。

[前-刖+合]# 或hoặc 云vân 前tiền 事sự 疑nghi 故cố 經Kinh 云vân 不bất 定định 等đẳng 事sự 此thử 理lý 疑nghi 故cố 云vân 謂vị 如như 四Tứ 諦Đế 等đẳng 但đãn 今kim 取thủ 夜dạ 杌ngột 喻dụ 是thị 譬thí 迷mê 理lý 也dã 或hoặc 又hựu 前tiền 疑nghi 理lý 故cố 所sở 引dẫn 智trí 論luận 正chánh 文văn 云vân 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 疑nghi 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 文văn )# 今kim 疑nghi 事sự 義nghĩa 章chương 中trung 如như 夜dạ 觀quán 樹thụ 為vi 疑nghi 事sự 故cố 但đãn 舉cử 四Tứ 諦Đế 事sự 諦đế 亦diệc 攝nhiếp 事sự 故cố 又hựu 前tiền 翻phiên 决# 定định 心tâm 此thử 對đối 明minh 心tâm 故cố 猶do 豫dự 者giả 或hoặc 云vân 江giang 乃nãi 古cổ 作tác 幾kỷ 太thái 津tân 訓huấn 也dã 小tiểu 大đại 先tiên 人nhân 行hành 至chí 岐kỳ 分phần/phân 處xứ 生sanh 疑nghi 不bất 進tiến 義nghĩa 也dã 前tiền 文văn 如như 人nhân 道Đạo 行hạnh 以dĩ 疑nghi 惑hoặc 故cố 。 不bất 能năng 前tiền 進tiến 。 (# 云vân 云vân )# 此thử 意ý (# 矣hĩ )# 。

△# 謂vị 於ư 决# 定định 法pháp 印ấn 等đẳng 者giả 抄sao 云vân [(留-田)-刀+ㄗ]# 謂vị 三tam 法pháp 印ấn 或hoặc 四tứ 法pháp 印ấn 是thị 决# 定định 法pháp 若nhược 過quá 若nhược 不phủ 。 及cập 者giả 過quá 則tắc 為vi 增tăng 不bất 及cập 為vi 減giảm 異dị 於ư 處xứ 中trung 之chi 惠huệ 也dã (# 文văn )# 私tư 云vân 若nhược 過quá 者giả 明minh 心tâm 故cố 云vân 即tức 能năng 懸huyền 信tín 也dã 若nhược 不bất 及cập 者giả 闇ám 心tâm 故cố 云vân 生sanh 疑nghi 慮lự 解giải 處xứ 中trung 惠huệ 是thị 彼bỉ 兩lưỡng 心tâm 能năng 治trị 也dã 但đãn 在tại 明minh 心tâm 叚giả 述thuật 二nhị 心tâm 能năng 治trị 如như 七thất 八bát 兩lưỡng 心tâm 經kinh 文văn 雙song 牒điệp 若nhược 不bất 舉cử 過quá 與dữ 不bất 及cập 處xứ 中trung 義nghĩa 難nạn/nan 立lập 故cố 又hựu 義nghĩa 懸huyền 信tín 通thông 二nhị 義nghĩa 謂vị 不bất 及cập 故cố 懸huyền 也dã 若nhược 過quá 故cố 懸huyền 也dã 若nhược 尒# 但đãn 明minh 心tâm 能năng 治trị 也dã 。

問vấn 經Kinh 云vân 修tu 行hành 何hà 釈# 懸huyền 信tín 耶da 。

[前-刖+合]# 信tín 即tức 行hành 歟# 或hoặc 互hỗ 顕# 歟# 。

問vấn 前tiền 决# 定định 心tâm 不bất 生sanh 疑nghi 慮lự 奉phụng 行hành 今kim 於ư 决# 定định 印ấn 無vô 疑nghi 慮lự 修tu 行hành 何hà 異dị 耶da 。

[前-刖+合]# 明minh 心tâm 有hữu 若nhược 過quá 若nhược 不phủ 。 及cập 義nghĩa 决# 定định 不bất 尒# 歟# 。

▲# 經Kinh 云vân 何hà 鬥đấu 心tâm 等đẳng 者giả 今kim 此thử 鬥đấu 心tâm 者giả 對đối 他tha 好hảo/hiếu 論luận 是thị 非phi 故cố 云vân 互hỗ 相tương 是thị 非phi 。 下hạ 諍tranh 心tâm 於ư 自tự 己kỷ 生sanh 是thị 非phi 故cố 二nhị 心tâm 是thị 別biệt 猶do 如như 慚tàm 愧quý 自tự 他tha 別biệt 也dã 下hạ 無vô 諍tranh 心tâm 翻phiên 對đối 此thử 二nhị 歟# 並tịnh 自tự 他tha 故cố 又hựu 不bất 立lập 無vô 鬥đấu 心tâm 故cố 。

▲# 於ư 六lục 十thập 心tâm 下hạ 皆giai 合hợp 有hữu 為vi 性tánh 之chi 字tự 者giả 或hoặc 於ư 初sơ 可khả 作tác 此thử 釈# 若nhược 又hựu 可khả 在tại 終chung 若nhược 因nhân 便tiện 諍tranh 心tâm 若nhược 鬥đấu 心tâm 時thời 可khả 作tác 此thử 釈# 乎hồ 。

[前-刖+合]# 六lục 十thập 心tâm 中trung 為vi 性tánh 字tự 在tại 於ư 何hà 心tâm 隨tùy 在tại 何hà 句cú 雖tuy 須tu 釈# 前tiền 鬥đấu 心tâm 云vân 互hỗ 相tương 是thị 非phi 。 為vi 性tánh 故cố 今kim 心tâm 云vân 是thị 非phi 俱câu 捨xả 翻phiên 彼bỉ 故cố 就tựu 此thử 句cú 作tác 釈# 歟# 。

▲# 或hoặc 先tiên 以dĩ 為vi 是thị 等đẳng 者giả 或hoặc 云vân (# 智trí 禪thiền 房phòng )# 謂vị 其kỳ 心tâm (# 乃nãi 至chí )# 即tức 受thọ 行hành 之chi [(打-丁+匆)/心]# 釈# 或hoặc 先tiên 已dĩ 下hạ 別biệt 釈# 也dã (# 云vân 云vân )# 此thử 意ý 如như 是thị 見kiến 解giải 及cập 更cánh 聞văn 異dị 言ngôn 二nhị 句cú 各các 通thông 是thị 非phi 歟# 不bất 指chỉ 其kỳ 名danh 故cố 以dĩ 違vi 合hợp 理lý 句cú 又hựu 通thông 二nhị 歟# 意ý 云vân 異dị 言ngôn 若nhược 是thị 若nhược 非phi 。 以dĩ 違vi 先tiên 習tập 或hoặc 非phi 或hoặc 是thị 而nhi [(生*刀)/大]# 理lý 則tắc 受thọ 行hành 也dã (# 為vi 言ngôn )# 別biệt 釈# 中trung 或hoặc 言ngôn 顕# 不bất 定định 故cố 舉cử 是thị 捨xả 而nhi 顕# 非phi 捨xả 也dã 或hoặc 云vân (# 觀quán 乗# 房phòng )# 雖tuy 先tiên 所sở 宗tông 習tập 等đẳng 捨xả 是thị 也dã 或hoặc 先tiên 已dĩ 下hạ 捨xả 非phi 也dã (# 云vân 云vân )# 此thử 意ý 如như 是thị 見kiến 解giải 者giả 是thị 見kiến 也dã 異dị 言ngôn 以dĩ 違vi 者giả 非phi 也dã 此thử 非phi 受thọ 行hành 故cố 捨xả 前tiền 是thị 或hoặc 先tiên 以dĩ 為vi 是thị 者giả 受thọ 行hành 非phi 謂vị 是thị 聞văn 他tha 為vi 不bất 善thiện 又hựu 捨xả 故cố 云vân 捨xả 非phi 也dã 無vô 記ký 無vô 諍tranh 心tâm 者giả 今kim 無vô 諍tranh 心tâm 也dã 是thị 非phi 俱câu 捨xả 故cố 云vân 無vô 記ký 或hoặc 此thử 心tâm 有hữu 覆phú 無vô 記ký 妄vọng 心tâm 故cố 實thật 相tướng 無vô 諍tranh 者giả 實thật 相tướng 平bình 等đẳng 故cố 云vân 無vô 諍tranh 也dã 即tức 諍tranh 心tâm 也dã 。

▲# 如như 諸chư 天thiên 以dĩ 先tiên 世thế 等đẳng 者giả 今kim 此thử 天thiên 准chuẩn 下hạ 曾tằng 生sanh 上thượng 界giới 可khả 色sắc 界giới 等đẳng 天thiên 也dã 欲dục 天thiên 亦diệc 五ngũ 欲dục 境cảnh 雖tuy 隨tùy 念niệm 或hoặc 自tự 化hóa 或hoặc 他tha 化hóa 非phi 無vô 功công 力lực 今kim 云vân 若nhược 有hữu 所sở 須tu 。 不bất 加gia 功công 力lực 。 但đãn 可khả 上thượng 界giới 也dã 或hoặc 又hựu 可khả 通thông 欲dục 天thiên 五ngũ 欲dục 境cảnh 非phi 如như 人nhân 間gian 故cố 云vân 不bất 加gia 功công 力lực 。 也dã 但đãn 上thượng 界giới 者giả 舉cử 勝thắng 也dã 或hoặc 望vọng 人nhân 間gian 云vân 上thượng 界giới 歟# 義nghĩa 章chương 云vân 若nhược 依y 地địa 持trì 所sở 受thọ 自tự 然nhiên 故cố 名danh 為vi 天thiên (# 文văn )# 。

▲# 阿a 名danh 為vi 非phi 修tu 羅la 名danh 天thiên 者giả 法pháp 花hoa 義nghĩa 疏sớ/sơ 云vân 婆bà 藪tẩu 傳truyền 云vân 非phi 天thiên 亦diệc 言ngôn 非phi 善thiện [(皮-(〡/又)+(王/丘))*戊]# 諸chư 天thiên 以dĩ 善thiện 法Pháp [(皮-(〡/又)+(王/丘))*戊]# 樂nhạo/nhạc/lạc 其kỳ 多đa 作tác 不bất 善thiện 。 [(皮-(〡/又)+(王/丘))*戊]# 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã (# 文văn )# 此thử 知tri 有hữu 解giải 脫thoát 之chi 利lợi 等đẳng 者giả 修tu 羅la 雖tuy 鬥đấu 戰chiến 為vi 本bổn 又hựu 知tri 解giải 脫thoát 利lợi 歟# 凡phàm 修tu 羅la 通thông 天thiên 鬼quỷ 畜súc 三tam 趣thú 今kim 為vi 天thiên 趣thú 攝nhiếp 歟# 云vân 果quả 報báo 似tự 天thiên 故cố 義nghĩa 章chương 云vân 修tu 羅la 有hữu 三tam 一nhất 天thiên 二nhị 鬼quỷ 三tam 者giả 畜súc 生sanh 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 中trung 唯duy 說thuyết 二nhị 種chủng 鬼quỷ 之chi 與dữ 畜súc (# 文văn )# 。

▲# 思tư 惟duy 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 老lão 子tử 云vân 知tri 足túc 不bất 辱nhục 注chú 云vân 知tri 足túc 之chi 人nhân 。 絕tuyệt 利lợi 去khứ 欲dục 不bất 辱nhục 於ư 身thân (# 文văn )# 。

▲# 某mỗ 甲giáp 曾tằng 於ư 我ngã 所sở 。 等đẳng 者giả 或hoặc 云vân 恩ân 者giả 致trí 善thiện 報báo 怨oán 人nhân 懷hoài 惡ác 報báo 是thị 常thường 人nhân 之chi 習tập 也dã 故cố 今kim 報báo 者giả 惡ác 報báo 也dã 經kinh 文văn 思tư 念niệm 利lợi 他tha 者giả 舉cử 善thiện 報báo 顯hiển 惡ác 報báo 歟# 或hoặc 本bổn 思tư 念niệm 他tha 利lợi (# 云vân 云vân )# 或hoặc 云vân 不bất 分phân 怨oán 親thân 懷hoài 善thiện 報báo 可khả 為vi 人nhân 心tâm 也dã 太thái 賢hiền 古cổ 迹tích 引dẫn 經Kinh 云vân 以dĩ 怨oán 報báo 怨oán 々# 終chung 不bất 滅diệt 以dĩ 德đức 報báo 怨oán 々# 乃nãi 盡tận 耳nhĩ (# 文văn )# 今kim 釈# 理lý 人nhân 利lợi 物vật 即tức 此thử 意ý 矣hĩ 又hựu 義nghĩa 理lý 人nhân 言ngôn 通thông 惡ác 報báo 歟# 又hựu 對đối 治trị 文văn 不bất 應ưng 紛phân 紜vân 思tư 慮lự 他tha 緣duyên 者giả 似tự 作tác 善thiện 惡ác 報báo (# 矣hĩ )# 古cổ 迹tích 云vân 世thế 間gian 之chi 孝hiếu 以dĩ 怨oán 報báo 怨oán 如như 草thảo 滅diệt 火hỏa 勝thắng 義nghĩa 之chi 孝hiếu 以dĩ 慈từ 報báo 怨oán 如như 水thủy 滅diệt 火hỏa (# 文văn )# 今kim 人nhân 心tâm 是thị 世thế 間gian 報báo 故cố 以dĩ 怨oán 報báo 怨oán 歟# 。

▲# 修tu 此thử 法pháp 者giả 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 此thử 法pháp 即tức 真chân 言ngôn 者giả 即tức 行hành 人nhân 亦diệc 者giả 相tương 似tự 如như 前tiền 外ngoại 道đạo 所sở 事sự 名danh 為vi 自tự 在tại 行hành 者giả 所sở 事sự 即tức 是thị 本bổn 尊tôn 以dĩ 此thử 類loại 彼bỉ 故cố 曰viết 亦diệc 常thường 真chân 言ngôn 行hạnh 人nhân 數số 々# 係hệ 念niệm 如như 是thị 本bổn 尊tôn 及cập 悉tất 地địa 事sự 當đương 知tri 亦diệc 是thị 。 自tự 在tại 之chi 心tâm 。 應ưng 當đương 觀quán 察sát 。 悉tất 地địa 之chi 法pháp 悉tất 属# 因nhân 緣duyên 遠viễn 離ly 自tự 心tâm 本bổn 尊tôn 之chi 相tướng 則tắc 無vô 有hữu 自tự 在tại 。 也dã (# 文văn )# 私tư 案án 此thử 法pháp 者giả 指chỉ 彼bỉ 宗tông 計kế 也dã 非phi 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 義nghĩa 也dã 謂vị 外ngoại 道đạo 又hựu 立lập 三tam 寳# 故cố 自tự 在tại 天thiên (# 乃nãi 至chí )# 苦khổ 樂lạc 等đẳng 事sự 者giả 出xuất 彼bỉ 宗tông 佛Phật 法Pháp 德đức 也dã 修tu 此thử 法pháp 等đẳng 示thị 彼bỉ 僧Tăng 寳# 傳truyền 授thọ 修tu 行hành 之chi 義nghĩa 故cố 云vân 亦diệc 常thường 等đẳng 本bổn 尊tôn 者giả 自tự 在tại 天thiên 也dã 若nhược 真chân 言ngôn 行hạnh 人nhân 等đẳng 下hạ 示thị 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 能năng 行hành 之chi 心tâm 也dã 猶do 如như 十thập 六lục 心tâm 二nhị 十thập 一nhất 等đẳng 云vân 若nhược 行hành 人nhân 等đẳng 若nhược 言ngôn 起khởi 盡tận 無vô 異dị 論luận 者giả 歟# 是thị 所sở 對đối 治trị 者giả 前tiền 文văn 云vân 是thị 彼bỉ 對đối 治trị 其kỳ 文văn 可khả 然nhiên 今kim 何hà 云vân 所sở 耶da 或hoặc 云vân 是thị 者giả 今kim 能năng 治trị 所sở 對đối 治trị 者giả 舉cử 所sở 治trị 歟# 文văn 點điểm 云vân 是thị 所sở 治trị 也dã 又hựu 狸li 心tâm 無vô 是thị 字tự 但đãn 云vân 為vi 所sở 對đối 治trị 。 如như 何hà 今kim 心tâm 與dữ 前tiền 天thiên 心tâm 別biệt 者giả 或hoặc 云vân 前tiền 天thiên 心tâm [(打-丁+匆)/心]# 思tư 一nhất 切thiết 如như 意ý 。 今kim 自tự 在tại 心tâm 別biệt 思tư 如như 自Tự 在Tại 天Thiên 。 也dã 私tư 云vân 前tiền 天thiên 心tâm 思tư 隨tùy 念niệm 此thử 欲dục 如như 自Tự 在Tại 天Thiên 。 或hoặc 前tiền 通thông 諸chư 天thiên 今kim 局cục 自tự 在tại 故cố 。

▲# 此thử 是thị 世thế 典điển 當đương 如như 是thị 處xứ 用dụng 等đẳng 者giả 佛Phật 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 利lợi 物vật 以dĩ 逗đậu 機cơ 說thuyết 法Pháp 為vi 本bổn 故cố 疏sớ/sơ 下hạ 卷quyển 云vân 差sai 機cơ 說thuyết 法Pháp 為vi 人nhân 天thiên 惡ác (# 文văn )# 今kim 何hà 為vi 過quá 今kim 雖tuy 逗đậu 機cơ 思tư 自tự 得đắc 利lợi 故cố 為vi 過quá 耳nhĩ 。

▲# 即tức 知tri 界giới 入nhập 緣duyên 起khởi 等đẳng 者giả 十thập 八bát 界giới 十thập 二nhị 入nhập 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 等đẳng 歟# 上thượng 諸chư 薀# 者giả 五ngũ 薀# 也dã 意ý 云vân 聞văn 五ngũ 薀# 無vô 常thường 等đẳng 何hà 尋tầm 廣quảng 聞văn 修tu 行hành 緩hoãn 怠đãi 問vấn 今kim 廣quảng 聞văn 與dữ 前tiền 多đa 聞văn 何hà 異dị 耶da 。

[前-刖+合]# 前tiền 多đa 聞văn 擬nghĩ 他tha 用dụng 今kim 廣quảng 聞văn 充sung 自tự 用dụng 故cố 異dị 也dã 三tam 農nông 月nguyệt 者giả 或hoặc 云vân 五ngũ 月nguyệt 也dã 此thử 月nguyệt 麥mạch 茢# 苗miêu 蒔thi 田điền 殖thực 也dã 或hoặc 云vân 三tam 四tứ 五ngũ 月nguyệt 也dã 或hoặc 云vân 三tam 月nguyệt 下hạ 種chủng 五ngũ 月nguyệt 田điền 殖thực 八bát 月nguyệt 茢# 蔵# 也dã 。

▲# 此thử 心tâm 性tánh 雙song 依y 二nhị 邊biên 者giả 此thử [(打-丁+匆)/心]# 句cú 或hoặc 時thời 下hạ 別biệt 句cú 也dã 凡phàm 。

依y 二nhị 邊biên 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 修tu 断# 常thường 二nhị 信tín 邪tà 正chánh 此thử 中trung 断# 常thường 雖tuy 前tiền 後hậu 一nhất 人nhân 心tâm 品phẩm 依y 二nhị 邊biên 故cố 云vân 河hà 依y 等đẳng 也dã 如như 河hà 水thủy 下hạ 譬thí 說thuyết 也dã 河hà 水thủy 漂phiêu 物vật 譬thí 心tâm 品phẩm 如như 次thứ 配phối 兩lưỡng 釋thích 兩lưỡng 岸ngạn 譬thí 断# 常thường 不bất 定định 係hệ 一nhất 邊biên 比tỉ 兼kiêm 邪tà 正chánh 也dã 河hà 水thủy 譬thí 內nội 心tâm 依y 兩lưỡng 岸ngạn 類loại 外ngoại 相tướng 也dã 或hoặc 又hựu 水thủy 譬thí 內nội 心tâm 物vật 喻dụ 外ngoại 事sự 歟# 。

▲# 是thị 中trung 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 等đẳng 者giả 問vấn 前tiền 龍long 心tâm 用dụng 此thử 對đối 治trị 二nhị 心tâm 何hà 異dị 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 云vân 思tư 念niệm 廣quảng 大đại 資tư 財tài 是thị 大đại 欲dục 也dã 於ư 未vị 得đắc 資tư 財tài 珍trân 寳# 而nhi 願nguyện 來lai 故cố 此thử 乃nãi 少thiểu 欲dục 所sở 治trị 也dã 此thử 云vân 渴khát 無vô 猒# 足túc 即tức 不bất 喜hỷ 足túc 也dã 於ư 已dĩ 得đắc 名danh 利lợi 眷quyến 属# 更cánh 多đa 求cầu 來lai 集tập 無vô 猒# 足túc 故cố 々# 譬thí 說thuyết 云vân 如như 已dĩ 得đắc 乳nhũ 糜mi 更cánh 渴khát 望vọng 餘dư 味vị (# 云vân 云vân )# 此thử 乃nãi 喜hỷ 足túc 所sở 治trị 也dã 故cố 光quang 記ký 云vân 不bất 喜hỷ 足túc 望vọng 已dĩ 得đắc 大đại 欲dục 望vọng 未vị 得đắc 喜hỷ 足túc 能năng 治trị 不bất 喜hỷ 足túc 少thiểu 欲dục 能năng 治trị 大đại 欲dục (# 文văn )# 但đãn 能năng 治trị 並tịnh 舉cử 兼kiêm 正chánh 互hỗ 用dụng 故cố 前tiền 文văn 無vô 猒# 足túc 者giả 約ước 兼kiêm 義nghĩa 歟# 或hoặc 又hựu 前tiền 但đãn 約ước 世thế 寳# 此thử 廣quảng 通thông 出xuất 世thế 云vân 於ư 所sở 學học 法pháp 等đẳng 故cố 或hoặc 又hựu 前tiền 外ngoại 財tài 物vật 此thử 內nội 財tài 物vật 故cố 但đãn 於ư 對đối 治trị 同đồng 者giả 內nội 外ngoại 世thế 出xuất 世thế 雖tuy 異dị 彼bỉ 所sở 治trị 故cố 。

▲# 緣duyên 起khởi 法Pháp 門môn 等đẳng 者giả 真Chân 如Như 緣duyên 起khởi 法Pháp 界Giới 緣duyên 起khởi 等đẳng 法Pháp 門môn 甚thậm 深thâm 微vi 細tế 難nan 了liễu 知tri 故cố 論luận 云vân 無vô 明minh 熏huân 習tập 所sở 起khởi 識thức 者giả 非phi 凢# 夫phu 能năng 知tri (# 等đẳng 文văn )# 故cố 知tri 今kim 緣duyên 起khởi 者giả 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 事sự 相tướng 非phi 法pháp 性tánh 緣duyên 起khởi 之chi 義nghĩa 歟# 。

▲# 如như 龜quy 蔵# 六lục 者giả 抄sao 云vân 謂vị 此thử 心tâm 守thủ 護hộ 身thân 心tâm 六lục 根căn 等đẳng 如như 龜quy 蔵# 護hộ 四tứ 足túc 頭đầu 尾vĩ 六lục 事sự 不bất 令linh 他tha 損tổn 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 龜quy 有hữu 頭đầu 尾vĩ 四tứ 足túc 名danh 為vi 六lục 處xứ 若nhược 侵xâm 惱não 則tắc 蔵# 入nhập 殻# 中trung 眾chúng 生sanh 六lục 根căn 馳trì 流lưu 外ngoại 境cảnh 塵trần 財tài 來lai 侵xâm 自tự 守thủ 根căn 門môn 如như 龜quy 蔵# 六lục 也dã (# 文văn )# 宗tông 鏡kính 錄lục 云vân 如như 龜quy 蔵# 六lục 善thiện 護hộ 其kỳ 命mạng (# 文văn )# 。

▲# 皆giai 好hảo/hiếu 秘bí 惜tích 不bất 以dĩ 惠huệ 人nhân 者giả 唯duy 識thức 論luận 六lục 云vân 何hà 為vi 慳san 躭đam 著trước 財tài 法pháp 不bất 能năng 惠huệ 捨xả 秘bí 吝lận 為vi 性tánh 能năng 障chướng 不bất 慳san 鄙bỉ 畜súc 為vi 業nghiệp 謂vị 慳san 吝lận 者giả 心tâm 多đa 鄙bỉ 涉thiệp 畜súc 積tích 財tài 法pháp 不bất 能năng 捨xả 故cố 此thử 即tức 貪tham 愛ái 一nhất 分phân 為vi 躰# 離ly 貪tham 無vô 別biệt 慳san 相tương/tướng 用dụng 故cố (# 文văn )# 財tài 法pháp 者giả 今kim 疏sớ/sơ 財tài 物vật 善thiện 法Pháp 也dã 貪tham 外ngoại 立lập 慳san 者giả 本bổn 隨tùy 二nhị 惑hoặc 異dị 故cố 問vấn 若nhược 尒# 嗔sân 外ngoại 何hà 不bất 立lập 忿phẫn 乎hồ 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 約ước 無vô 別biệt 躰# 故cố 此thử 依y 假giả 實thật 異dị 故cố 影ảnh 畧lược 互hỗ 顕# 耳nhĩ 。

▲# 猫miêu 狸li 伺tứ 捕bộ 等đẳng 者giả 廣quảng 韻vận 云vân 猫miêu (# 獸thú 捕bộ [光-兀+(夙-歹+(舉-與))]# 尒# 雅nhã 曰viết ▆# 竊thiết 毛mao 謂vị 之chi 虦# 猫miêu (# 云vân 云vân )# )# 又hựu 云vân 狸li (# 野dã 猫miêu (# 云vân 云vân )# )# 玉ngọc 篇thiên 云vân 猫miêu (# 眉mi 驕kiêu 切thiết 夏hạ 田điền 也dã 食thực 鼠thử 也dã 或hoặc 作tác 貓miêu )# 狸li (# 音âm 离# 似tự 猫miêu )# 。

▲# 望vọng 至chí 度độ 內nội 者giả 度độ 者giả 行hành 度độ 義nghĩa 平bình 聲thanh 讀đọc 之chi ▆# 到đáo 可khả 行hành 度độ 之chi 內nội 也dã 或hoặc 至chí 字tự 属# 下hạ 文văn 矣hĩ 又hựu 度độ 者giả 度độ 量lương 義nghĩa 入nhập 聲thanh 讀đọc 之chi 望vọng 至chí 度độ 量lương 之chi 內nội 也dã 。

▲# 經kinh 謂vị 得đắc 少thiểu 分phần 以dĩ 為vi 喜hỷ 足túc 。 者giả 問vấn 前tiền 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 為vi 能năng 治trị 德đức 今kim 何hà 為vi 失thất 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 於ư 可khả 猒# 世thế 法pháp 生sanh 喜hỷ 足túc 故cố 為vi 德đức 此thử 可khả 欣hân 善thiện 法Pháp 起khởi 喜hỷ 足túc 故cố 為vi 失thất 准chuẩn 樂nhạo/nhạc/lạc 断# 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 立lập 喜hỷ 足túc 今kim 喜hỷ 足túc 還hoàn 似tự 可khả 云vân 不bất 喜hỷ 足túc (# 矣hĩ )# 。

▲# 經kinh 迦ca 樓lâu 羅la 心tâm 。 者giả 法pháp 花hoa 義nghĩa 疏sớ/sơ 一nhất 云vân 迦ca 樓lâu 羅la 者giả 此thử 云vân 金kim 翅sí 鳥điểu 以dĩ 其kỳ 翅sí 頭đầu 有hữu 金kim 色sắc 故cố 々# 以dĩ 為vi 名danh 。

○# 經Kinh 云vân 兩lưỡng 翅sí 相tương/tướng 去khứ 三tam 百bách 三tam 十thập 。 六lục 萬vạn 里lý 閻Diêm 浮Phù 提đề 止chỉ 容dung 其kỳ 一nhất 足túc (# 文văn )# 。

▲# 如như 見kiến 人nhân 行hành 善thiện 等đẳng 者giả 此thử 下hạ 委ủy 辨biện 第đệ 二nhị 釈# 意ý 也dã 此thử 意ý 以dĩ 他tha 行hành 類loại 朋bằng 黨đảng 羽vũ 翼dực 也dã 。

問vấn 三tam 種chủng 練luyện 磨ma 是thị 菩Bồ 薩Tát 之chi 用dụng 心tâm 故cố 唯duy 識thức 論luận 云vân 引dẫn 他tha 已dĩ 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 者giả 練luyện 磨ma 自tự 心tâm 勇dũng 猛mãnh 不bất 退thoái 。 (# 文văn )# 何hà [前-刖+合]# 望vọng 真chân 言ngôn 勇dũng 健kiện 菩Bồ 提Đề 心tâm 彼bỉ 猶do 属# 過quá 歟# 發phát 心tâm 已dĩ 後hậu 猶do 有hữu 退thoái 故cố 。

問vấn 若nhược 尒# 何hà 下hạ 師sư 子tử 心tâm 為vi 異dị 乎hồ [前-刖+合]# 彼bỉ 譬thí 勝thắng 他tha 心tâm 故cố 慢mạn 心tâm 攝nhiếp 歟# 今kim 顯hiển 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 々# 下hạ 釋thích 云vân 當đương 發phát 釋Thích 迦Ca 師Sư 子Tử 心tâm 也dã 。

△# 當đương 念niệm 勇dũng 健kiện 菩Bồ 提Đề 心tâm 等đẳng 者giả 對đối 治trị 文văn 也dã 疏sớ/sơ 第đệ 一nhất 云vân 今kim 此thử 宗tông 明minh 義nghĩa 言ngôn 師sư 子tử 者giả 即tức 是thị 勇dũng 健kiện 菩Bồ 提Đề 心tâm 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。 以dĩ 來lai 得đắc 大đại 精tinh 進tấn 無vô 有hữu 怯khiếp 弱nhược 。 猶do 如như 師sư 子tử 。 隨tùy 所sở 執chấp 縳truyện 必tất 獲hoạch 無vô 遺di (# 文văn )# 。

△# 所sở 有hữu 繫hệ 属# 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 謂vị 行hành 者giả 見kiến 他tha 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 繫hệ 眷quyến 属# 及cập 他tha 人nhân 辨biện 之chi 事sự 憘hỉ 好hảo/hiếu 離ly 間gian 當đương 知tri 鼠thử 心tâm 使sử 然nhiên 也dã 。

○# 若nhược 對đối 治trị 者giả 行hành 人nhân 或hoặc 見kiến 眷quyến 属# 不bất 和hòa 冝# 勸khuyến 令linh 和hòa 見kiến 他tha 成thành 辦biện 種chủng 々# 善thiện 事sự 遞đệ 相tương 讚tán 成thành 是thị 所sở 對đối 治trị 下hạ 准chuẩn 此thử 釋thích (# 文văn )# 。

△# 梵Phạm 本bổn 缺khuyết 文văn 不bất 釈# 者giả 今kim 經kinh 有hữu 問vấn 無vô 尺xích 故cố 云vân 尒# 也dã 泥nê 心tâm 又hựu 同đồng 之chi 。

△# 多đa 是thị 聲Thanh 聞Văn 宿túc 習tập 者giả 問vấn 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 轉chuyển 為vi 眾chúng 生sanh 是thị 菩Bồ 薩Tát 利lợi 他tha 行hành 相tương/tướng 何hà 云vân 二nhị 乗# 自tự 利lợi 之chi 宿túc 習tập 耶da 。

[前-刖+合]# 是thị 聲Thanh 聞Văn 轉chuyển 教giáo 付phó 財tài 義nghĩa 非phi 正chánh 悟ngộ 解giải 歟# 故cố 抄sao 下hạ 釈# 云vân 謂vị 湏# 菩Bồ 提Đề 於ư 般Bát 若Nhã 會hội 中trung 猶do 能năng 羕# 佛Phật 威uy 神thần 說thuyết 人nhân 法pháp 俱câu 空không (# 文văn )# 又hựu 疏sớ/sơ 云vân 雖tuy 湏# 菩Bồ 提Đề 等đẳng 猶do 能năng 羕# 佛Phật 威uy 神thần 衍diễn 說thuyết 人nhân 法pháp 俱câu 空không 。

○# 心tâm 生sanh 驚kinh 疑nghi 。 不bất 知tri 所sở 趣thú 。 (# 文văn )# 或hoặc 又hựu 大đại 乗# 聲Thanh 聞Văn 歟# 法pháp 花hoa 云vân 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 真chân 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 以dĩ 佛Phật 道Đạo 聲thanh 。 令linh 一nhất 切thiết 聞văn 。 (# 文văn )# 從tùng 他tha 聼# 聞văn 正Chánh 法Pháp 是thị 以dĩ 佛Phật 道Đạo 聲thanh 。 之chi 義nghĩa 也dã 令linh 此thử 妙diệu 音âm 處xứ 々# 聞văn 知tri 即tức 令linh 一nhất 切thiết 聞văn 。 之chi 義nghĩa 也dã 小tiểu 乗# 聲Thanh 聞Văn 是thị 依y 聲thanh 得đắc 道Đạo 義nghĩa 故cố 大đại 乗# 聲Thanh 聞Văn 猶do 未vị 得đắc 內nội 證chứng 自tự 然nhiên 之chi 惠huệ 故cố 遮già 之chi 故cố 鈔sao 云vân 聲Thanh 聞Văn 宿túc 習tập 者giả 以dĩ 不bất 修tu 自tự 然nhiên 佛Phật 惠huệ 故cố (# 文văn )# 又hựu 義nghĩa 念niệm 名danh 利lợi 莊trang 嚴nghiêm 文văn 句cú 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 是thị 不bất 淨tịnh 說thuyết 法Pháp 。 歟# 此thử 乃nãi 昔tích 聞văn 法Pháp 聲thanh 宿túc 習tập 也dã 未vị 必tất 二nhị 乗# 中trung 聲Thanh 聞Văn 也dã 。

△# 當đương 念niệm 我ngã 當đương 得đắc 內nội 證chứng 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 此thử 則tắc 對đối 治trị 一nhất 類loại 唯duy 政chánh 言ngôn 說thuyết 不bất 修tu 理lý 觀quán 之chi 者giả 也dã (# 文văn )# 問vấn 疏sớ/sơ 下hạ 釈# 云vân 或hoặc 有hữu 說thuyết 言ngôn 但đãn 觀quán 心tâm 性tánh 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 不bất 應ưng 種chủng 々# 紛phân 動động 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 此thử 說thuyết 非phi 也dã (# 文văn )# 相tương/tướng [這-言+(素-糸+ㄆ)]# 如như 何hà [前-刖+合]# 今kim 宗tông 三tam 密mật 具cụ 修tu 故cố 以dĩ 偏thiên 為vi 失thất 矣hĩ 。

△# 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 者giả 除trừ 蓋cái 障chướng 三tam 昧muội 云vân 滅diệt 定định 除trừ 滅diệt 五ngũ 蓋cái 障chướng 故cố 非phi 滅diệt 盡tận 空không 也dã 彼bỉ 滅diệt 心tâm 心tâm 所sở 故cố 又hựu 非phi 五ngũ 通thông 所sở 依y 定định 故cố 俱câu 舎# 云vân 五ngũ 通thông 必tất 依y 止Chỉ 觀Quán 均quân 地địa (# 文văn )# 今kim 依y 除trừ 蓋cái 障chướng 定định 起khởi 神thần 通thông 成thành 出xuất 世thế 利lợi 益ích 故cố 治trị 世thế 間gian 小tiểu 驗nghiệm 也dã 故cố 疏sớ/sơ 第đệ 一nhất 云vân 得đắc 除trừ 蓋cái 障chướng 三tam 昧muội 故cố 發phát 五ngũ 神thần 通thông 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 (# 取thủ 意ý )# 。

△# 無vô 㝵# 辯biện 广# 者giả 抄sao 云vân 疏sớ/sơ 無vô 畏úy 辨biện 才tài 者giả 無vô 畏úy 四Tứ 無Vô 畏Úy 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 佛Phật 四Tứ 無Vô 畏Úy 二nhị 菩Bồ 薩Tát 四Tứ 無Vô 畏Úy 今kim 取thủ 菩Bồ 薩Tát 。

○# 言ngôn 辯biện 才tài 者giả 七thất 辨biện 才tài 也dã (# 文văn )# 今kim 本bổn 云vân 無vô 㝵# 四tứ 無vô 㝵# 歟# 辯biện 才tài 所sở 治trị 云vân 擊kích 皷cổ 心tâm 能năng 治trị 云vân 語ngữ 言ngôn 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 。 義nghĩa 詞từ 樂nhạo/nhạc/lạc 四tứ 無vô 㝵# 冝# 能năng 所sở [(生*刀)/大]# 當đương 矣hĩ 例lệ 如như 舞vũ 心tâm 能năng 所sở 治trị 俱câu 神thần 通thông 也dã 又hựu 早tảo 證chứng 無vô 量lượng 語ngữ 言ngôn 陀đà 羅la 尼ni 亦diệc 法pháp 明minh 道đạo 所sở 得đắc 與dữ 五ngũ 通thông 同đồng 故cố 疏sớ/sơ 第đệ 一nhất 云vân 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 故cố 發phát 五ngũ 神thần 通thông 以dĩ 神thần 通thông 故cố 獲hoạch 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 語ngữ 言ngôn 陀đà 羅la 尼ni (# 等đẳng 文văn )# 。

△# 經kinh 謂vị 隨tùy 順thuận 自tự 護hộ 身thân 法pháp 者giả 前tiền 守thủ 護hộ 心tâm 常thường 守thủ 護hộ 身thân 心tâm (# 云vân 云vân )# 二nhị 心tâm 何hà 別biệt 耶da 。

[前-刖+合]# 守thủ 護hộ 義nghĩa 雖tuy 同đồng 所sở 護hộ 法Pháp 寛# 狹hiệp 異dị 前tiền 通thông 護hộ 身thân 心tâm 今kim 但đãn 護hộ 身thân 故cố 又hựu 前tiền 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 論luận 是thị 非phi 故cố 云vân 此thử 心tâm 實thật 餘dư 心tâm 不bất 實thật 此thử 但đãn 守thủ 自tự 不bất 非phi 他tha 故cố 云vân 自tự 護hộ 身thân 法pháp 或hoặc 前tiền 約ước 現hiện 世thế 此thử 通thông 現hiện 未vị 故cố 。

△# 云vân 何hà 師sư 子tử 心tâm 者giả 光quang 顯hiển 抄sao 云vân 師sư 子tử 者giả 梵Phạm 名danh 迦ca 羅la 此thử 云vân 無vô 畏úy 或hoặc 云vân 師sư 子tử 無vô 畏úy 義nghĩa 可khả 知tri 師sư 子tử 者giả 此thử 非phi 敵địch 對đối 翻phiên 此thử 獸thú 王vương 形hình 似tự 梵Phạm 文văn 師sư 字tự 故cố 子tử 者giả 指chỉ 躰# 語ngữ 也dã (# 文văn )# 當đương 發phát 釋Thích 迦Ca 師Sư 子Tử 。 心tâm 者giả 經kinh 具cụ 緣duyên 品phẩm 云vân 真chân 言ngôn 勢thế 無vô 比tỉ 能năng 摧tồi 彼bỉ 大đại 力lực 極cực 忿phẫn 怒nộ 魔ma 軍quân 釈# 迦ca 師sư 子tử 救cứu 世thế (# 文văn )# 。

△# 云vân 何hà 鵂hưu 鶹lưu 心tâm 者giả 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 一nhất (# 末mạt )# 云vân 嗢ốt 露lộ 迦ca 此thử 云vân 鵂hưu 鶹lưu 謂vị 即tức 獯# 猴hầu 之chi 異dị 名danh 鳥điểu 舊cựu 云vân 優ưu 婁lâu 佉khư 訛ngoa 也dã (# 文văn )# 釋thích 論luận 四tứ 云vân 若nhược 迦ca 羅la 鳩cưu 奢xa 那na 唯duy 見kiến 清thanh 淨tịnh 光quang 明minh 。 之chi 色sắc (# 文văn )# 釋thích 論luận 梵Phạm 名danh 畨# 眼nhãn 赤xích 鳥điểu 是thị 樢# 也dã 於ư 闇ám 夜dạ 中trung 。 見kiến 明minh 故cố 云vân 夜dạ 則tắc 六lục 情tình [(木-(企-止)+(人/人))/(坐-土+大)]# 利lợi 也dã 六lục 根căn 明minh 利lợi 義nghĩa 也dã 昬# 憒hội 者giả 昬# 昧muội 憒hội 閙náo 之chi 義nghĩa 歟# 。

△# 或hoặc 時thời 伺tứ 求cầu 其kỳ 便tiện 。 者giả 對đối 善thiện 心tâm 惠huệ 養dưỡng 云vân 或hoặc 惡ác 心tâm 伺tứ 求cầu 其kỳ 便tiện 。 也dã 若nhược 不bất 尒# 何hà 云vân 俱câu 生sanh 等đẳng 矣hĩ 下hạ 云vân 饒nhiêu 益ích 及cập 陷hãm 誤ngộ 如như 次thứ 可khả 同đồng 今kim 二nhị 心tâm 歟# 文văn 點điểm 云vân 雖tuy 善thiện 友hữu 欲dục 為vi 饒nhiêu 益ích 。 及cập [阿-可+伯]# 誤ngộ 者giả 又hựu 云vân 雖tuy 善thiện 友hữu 欲dục 為vi 饒nhiêu 益ích 。 及cập 陷hãm 誤ngộ 之chi 者giả 一nhất 槩# 猜# 阻trở 而nhi 懷hoài 疑nghi 懼cụ (# 云vân 云vân )# 前tiền 二nhị 點điểm 陷hãm 誤ngộ 義nghĩa 不bất 順thuận 善thiện 友hữu 又hựu 雖tuy 字tự 不bất 符phù 一nhất 槩# 等đẳng 句cú 後hậu 點điểm 不bất 合hợp 前tiền 善thiện 惡ác 所sở 作tác 然nhiên 後hậu 點điểm 上thượng 下hạ 綴chuế 文văn 冝# 歟# 。

△# 云vân 何hà 羅la [剁-几+ㄆ]# 心tâm 者giả 抄sao 云vân 梵Phạn 語ngữ 羅la [剁-几+ㄆ]# 此thử 云vân 破phá 壞hoại 謂vị 此thử 心tâm 好hảo/hiếu 破phá 壞hoại 一nhất 切thiết 。 功công 德đức 故cố 名danh 為vi 羅la [剁-几+ㄆ]# 心tâm (# 文văn )# 對đối 治trị 中trung 不bất 念niệm 彼bỉ 短đoản 者giả 准chuẩn 律luật 家gia 所sở 判phán 殺sát 畜súc 等đẳng 小tiểu 乗# 律luật 是thị 波ba 逸dật 提đề 攝nhiếp 也dã 大đại 乗# 戒giới 又hựu 波ba 羅la 夷di 攝nhiếp 也dã 設thiết 雖tuy 觀quán 造tạo 塔tháp 功công 德đức 不bất 念niệm 損tổn 虫trùng 等đẳng 短đoản 依y 大đại 乗# 戒giới 還hoàn 犯phạm 重trọng 罪tội 依y 之chi 疏sớ/sơ 四tứ 釈# 擇trạch 地địa 云vân 微vi 細tế 小tiểu 虫trùng 皆giai 擇trạch 去khứ 也dã 若nhược 多đa 不bất 可khả 除trừ 即tức 是thị 有hữu 妨phương 難nạn 處xứ 不bất 可khả 辨biện 之chi (# 云vân 云vân )# 又hựu 十thập 七thất 釈# 十Thập 善Thiện 戒giới 云vân 此thử 中trung 不bất 殺sát 者giả 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 有hữu 命mạng 之chi 類loại 乃nãi 至chí 不bất 一nhất 念niệm 殺sát 心tâm (# 等đẳng 文văn )# 何hà 違vi 此thử 等đẳng 說thuyết 云vân 不bất 念niệm 彼bỉ 短đoản 耶da 私tư 案án 菩Bồ 薩Tát 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 故cố 憐lân 愍mẫn 彼bỉ 等đẳng 。 以dĩ 造tạo 塔tháp 功công 德đức 令linh 彼bỉ 離ly 生sanh 死tử 断# 彼bỉ 命mạng 非phi 重trọng/trùng 犯phạm 歟# 故cố 古cổ 迹tích 云vân 如như 是thị 於ư 彼bỉ 。 或hoặc 以dĩ 善thiện 心tâm 。 或hoặc 無vô 記ký 心tâm 。 知tri 此thử 事sự 已dĩ 。 為vì 當đương 來lai 故cố 。 深thâm 生sanh 慚tàm 愧quý 。 以dĩ 憐lân 愍mẫn 心tâm 。 而nhi 断# 彼bỉ 命mạng 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 無vô 所sở 違vi 犯phạm 。 生sanh 多đa 功công 德đức 。 (# 文văn )# 又hựu 瑜du 伽già 論luận 云vân 若nhược 有hữu 勝thắng 利lợi 性tánh 罪tội 現hiện 行hành (# 文văn )# 又hựu 古cổ 迹tích 云vân 攝nhiếp 大đại 乗# 論luận 以dĩ 言ngôn 十thập 惡ác 見kiến 利lợi 行hành 故cố (# 文văn )# 又hựu 疏sớ/sơ 下hạ 釋thích 者giả 十thập 七thất 卷quyển 釈# 云vân 復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 有hữu 十thập 重trọng 戒giới 如như 前tiền 不bất 殺sát 等đẳng 不bất 在tại 其kỳ 數số 乃nãi 是thị 偷thâu 蘭lan 也dã 。

○# 若nhược 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 正chánh 順thuận 後hậu 十thập 戒giới 故cố 假giả 使sử 行hành 前tiền 十thập 事sự 中trung 而nhi 不bất 為vi 犯phạm (# 文văn )# 此thử 中trung 前tiền 十thập 事sự 者giả 不bất 殺sát 等đẳng 十Thập 善Thiện 戒giới 也dã 後hậu 十thập 戒giới 者giả 不bất 捨xả 三tam 寳# 等đẳng 十thập 重trọng 戒giới 也dã 當đương 知tri 造tạo 塔tháp 等đẳng 是thị 崇sùng 重trọng/trùng 三tam 寳# 故cố 不bất 捨xả 三tam 寳# 等đẳng 攝nhiếp 歟# 若nhược 尒# 既ký 云vân 前tiền 十thập 事sự 中trung 而nhi 不bất 為vi 犯phạm 故cố 云vân 不bất 念niệm 彼bỉ 短đoản 歟# 又hựu 擇trạch 地địa 是thị 除trừ 去khứ 弟đệ 子tử 煩phiền 惱não 等đẳng 之chi 義nghĩa 故cố 去khứ 彼bỉ 歟# 或hoặc 又hựu 有hữu 開khai 遮già 二nhị 意ý 故cố 歟# 故cố 小tiểu 乗# 律luật 中trung 為vi 造tạo 塔tháp 有hữu 虫trùng 損tổn 等đẳng 地địa 弃khí 捨xả 而nhi 點điểm 餘dư 處xứ 歟# 。

△# 是thị 故cố 常thường 懷hoài 惡ác 作tác 等đẳng 者giả 此thử 通thông 上thượng 來lai 追truy 悔hối 慚tàm 懼cụ [(打-丁+匆)/心]# 結kết 也dã 動động 慮lự 不bất 安an 義nghĩa 通thông 善thiện 惡ác 々# 作tác 故cố 々# 譬thí 說thuyết 令linh 近cận 者giả 不bất 安an (# 文văn )# 又hựu 義nghĩa 局cục 下hạ 善thiện 惡ác 作tác 歟# 懼cụ 是thị 慚tàm 愧quý 非phi 惡ác 作tác 故cố 然nhiên 慚tàm 非phi 惡ác 作tác 懼cụ 義nghĩa 是thị 惡ác 作tác 歟# 故cố 抄sao 釈# 對đối 治trị 云vân 謂vị 對đối 治trị 上thượng 來lai 追truy 悔hối 慚tàm 懼cụ (# 文văn )# 。

△# 若nhược 有hữu 犯phạm 速tốc 務vụ 懺sám 除trừ 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 若nhược 作tác 惡ác 事sự 速tốc 務vụ 悔hối 除trừ 所sở 為vi 善thiện 事sự 。 生sanh 慶khánh 幸hạnh 心tâm 勿vật 生sanh 掉trạo 悔hối (# 文văn )# 此thử 釈# 意ý 勿vật 生sanh 掉trạo 悔hối 一nhất 句cú 通thông 善thiện 惡ác 二nhị 悔hối 能năng 治trị 也dã 掉trạo 悔hối 是thị 動động 慮lự 不bất 安an 義nghĩa 故cố 々# 抄sao 云vân 掉trạo 謂vị 掉trạo 舉cử 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh (# 文văn )# 意ý 惡ác 速tốc 悔hối 除trừ 善thiện 生sanh 慶khánh 幸hạnh 勿vật 生sanh 掉trạo 悔hối (# 為vi 言ngôn )# 若nhược 悔hối 除trừ 言ngôn 不bất 通thông 善thiện 追truy 悔hối 慚tàm 懼cụ 可khả 非phi 過quá 矣hĩ 速tốc 務vụ 懺sám 除trừ 者giả 抄sao 云vân 如như 人nhân 身thân 中trung 有hữu 刺thứ 若nhược 不bất 速tốc 拔bạt 為vi 害hại 斯tư 甚thậm 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 也dã (# 文văn )# 追truy 悔hối 懺sám 悔hối 為vi 能năng 所sở 治trị 雖tuy 追truy 悔hối 不bất 用dụng 懴# 悔hối 不bất 滅diệt 罪tội 歟# 懺sám 悔hối 通thông 事sự 理lý 如như 常thường 也dã 又hựu 唯duy 識thức 論luận 五ngũ 云vân 悔hối 眠miên 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 断# 亦diệc 邪tà 見kiến 等đẳng [執/力]# 力lực 起khởi 故cố (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 文văn 善thiện 惡ác 作tác 亦diệc 邪tà 見kiến 所sở 起khởi 故cố 為vi 所sở 離ly 也dã 。

△# 如như 多đa 種chủng 子tử 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 者giả 上thượng 所sở 舉cử 外ngoại 道đạo 天thiên 尊tôn 三tam 乗# 行hành 等đẳng 云vân 多đa 種chủng 子tử 歟# 起khởi 彼bỉ 行hành 譬thí 田điền 中trung 下hạ 種chủng 也dã 喻dụ 取thủ 少thiểu 分phần 故cố 若nhược 不bất 尒# 者giả 以dĩ 何hà 譬thí 田điền 乎hồ 。

△# 澄trừng 之chi 則tắc 淨tịnh 者giả 似tự 不bất 順thuận 經kinh 文văn 洗tẩy 濯trạc 然nhiên 澄trừng 時thời 垢cấu 去khứ 故cố 云vân 洗tẩy 濯trạc 歟# 第đệ 二nhị 釈# [(生*刀)/大]# 文văn 矣hĩ 發phát 露lộ 垢cấu 惡ác 等đẳng 者giả 發phát 露lộ 對đối 他tha 語ngứ 我ngã 所sở 犯phạm 罪tội 懺sám 悔hối 眾chúng 僧Tăng 作tác 羯yết 磨ma 令linh 懺sám 悔hối 彼bỉ 罪tội 。 具cụ 如như 律luật 家gia 判phán 但đãn 今kim 懺sám 洗tẩy 理lý 懺sám 悔hối 也dã 故cố 云vân 觀quán 心tâm 實thật 相tướng 等đẳng 也dã 。

△# 猛mãnh 暴bạo 之chi 心tâm 等đẳng 者giả 今kim 此thử 猛mãnh 暴bạo 之chi 心tâm 可khả 通thông 善thiện 惡ác 譬thí 熾sí 盛thịnh 火hỏa 故cố 問vấn 猛mãnh 暴bạo 惡ác 實thật 可khả 離ly 之chi 勇dũng 猛mãnh 善thiện 何hà 遮già 彼bỉ 乎hồ 所sở 以dĩ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 之chi 中trung 勇dũng 健kiện 為vi 三tam 句cú 之chi 源nguyên 波Ba 羅La 蜜Mật 之chi 間gian 精tinh 進tấn 為vi 六Lục 度Độ 之chi 本bổn 依y 之chi 師sư 子tử 心tâm 對đối 治trị 云vân 當đương 發phát 釈# 迦ca 師sư 子tử 心tâm 商thương 人nhân 心tâm 能năng 治trị 云vân 修tu 捷tiệp 疾tật 智trí 若nhược 尒# 何hà 猛mãnh 暴bạo 善thiện 為vi 失thất 又hựu 非phi 前tiền 後hậu 相tương 違vi 耶da 。

[前-刖+合]# 猛mãnh 暴bạo 善thiện 亦diệc 有hữu 敗bại 傷thương 故cố 為vi 失thất 慈từ 善thiện 水thủy 滅diệt 惡ác 火hỏa 善thiện 事sự 令linh 恆hằng 久cửu 故cố 若nhược 過quá 若nhược 滅diệt 皆giai 過quá 故cố 前tiền 釈# 迦ca 師sư 子tử 心tâm 等đẳng 無vô 敗bại 傷thương 故cố 無vô 違vi 耳nhĩ 。

△# 律luật 云vân 猶do 如như 泥nê 團đoàn 等đẳng 者giả 埿nê 濘nính 者giả 濘nính 乃nãi 定định 反phản 埿nê 濘nính 水thủy 流lưu 貌mạo 也dã 淖# 弱nhược 者giả 淖# 女nữ 教giáo 反phản 埿nê 淖# 濁trược 。

△# 若nhược 覺giác 有hữu 此thử 方phương 便tiện 。 者giả 此thử 下hạ 明minh 能năng 治trị 也dã 或hoặc 云vân 捨xả 前tiền 泥nê 及cập 橋kiều 之chi 方phương 便tiện 也dã 橋kiều 梁lương 又hựu 泥nê 具cụ 故cố 離ly 泥nê 時thời 同đồng 捨xả 之chi 也dã 善thiện 友hữu 者giả 彼bỉ 方phương 便tiện 開khai 發phát 人nhân 也dã 私tư 云vân 此thử 目mục 近cận 詞từ 故cố [指-匕+ㄙ]# 上thượng 橋kiều 梁lương 也dã 泥nê 心tâm 者giả 泥nê 團đoàn 義nghĩa 所sở 越việt 妄vọng 心tâm 故cố 云vân 一nhất 向hướng 無vô 明minh 又hựu 云vân 無vô 知tri 也dã 橋kiều 梁lương 能năng 越việt 淨tịnh 心tâm 去khứ 無vô 知tri 方phương 便tiện 也dã 但đãn 至chí 橋kiều 又hựu 捨xả 者giả 如như 惑hoặc 品phẩm 断# 已dĩ 智trí 又hựu 隨tùy 亡vong 或hoặc 如như 遇ngộ 筏phiệt 逹# 於ư 彼bỉ 岸ngạn 法pháp 已dĩ 應ưng 捨xả 也dã 又hựu 所sở 治trị 中trung 舉cử 橋kiều 梁lương 為vi 顯hiển 所sở 治trị 泥nê 濘nính 歟# 。

問vấn 今kim 泥nê 心tâm 前tiền 癡si 心tâm 何hà 異dị 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 善thiện 惡ác 是thị 非phi 。 遇ngộ 便tiện 信tín 受thọ 。 此thử 目mục 前tiền 近cận 事sự 不bất 能năng 記ký 憶ức (# 云vân 云vân )# 其kỳ 躰# 雖tuy 同đồng 行hành 相tương/tướng 別biệt 故cố 為vi 二nhị 心tâm 歟# 例lệ 如như 貪tham 心tâm 無vô 貪tham 心tâm 等đẳng 矣hĩ 。

△# 乃nãi 至chí 習tập 行hành 八bát 齊tề 等đẳng 者giả 問vấn 六lục 十thập 心tâm 與dữ 善thiện 種chủng 八bát 心tâm 雜tạp 起khởi 心tâm 也dã 而nhi 六lục 十thập 心tâm 攝nhiếp 八bát 心tâm 有hữu 一nhất 心tâm 並tịnh 生sanh 過quá 大đại 小tiểu 乗# 性tánh 相tướng 不bất 許hứa 者giả 歟# 。

[前-刖+合]# 今kim 板bản 心tâm 取thủ 々# 捨xả 心tâm 非phi 取thủ 八bát 齊tề 也dã 或hoặc 又hựu 雖tuy 取thủ 善thiện 心tâm 從tùng 多đa 分phần 云vân 尒# 歟# 或hoặc 間gian 雜tạp 而nhi 生sanh 故cố 無vô 失thất 前tiền 文văn 羕# 上thượng 以dĩ 來lai 者giả 上thượng 所sở 舉cử 善thiện 法Pháp 業nghiệp 云vân 上thượng 謂vị 今kim 八bát 齊tề 等đẳng 也dã 猶do 如như 板bản 上thượng 載tái 諸chư 物vật 也dã 以dĩ 廣quảng 大đại 心tâm 。 下hạ 明minh 對đối 治trị 也dã 此thử 心tâm 與dữ 前tiền 狗cẩu 心tâm 何hà 別biệt 耶da 釈# 云vân 此thử 云vân 捨xả 棄khí 餘dư 善thiện 彼bỉ 云vân 以dĩ 為vi 喜hỷ 足túc 故cố 別biệt 也dã 。

△# 經kinh 謂vị 所sở 犱# 異dị 所sở 思tư 異dị 者giả 私tư 云vân 案án 所sở 犱# 異dị 者giả 遍biến 計kế 所sở 犱# 迷mê 西tây 而nhi 犱# 東đông 故cố 云vân 所sở 犱# 異dị 也dã 所sở 思tư 異dị 者giả 能năng 迷mê 妄vọng 心tâm 也dã 向hướng 西tây 而nhi 欲dục 向hướng 東đông 故cố 云vân 所sở 思tư 異dị 也dã 所sở 犱# 能năng 迷mê 同đồng 異dị 本bổn 方phương 故cố 云vân 異dị 也dã 。

問vấn 既ký 云vân 所sở 思tư 何hà 云vân 能năng 迷mê 乎hồ 。

[前-刖+合]# 所sở 字tự 有hữu 被bị 處xứ 二nhị 訓huấn 今kim 用dụng 處xứ 訓huấn 為vi 能năng 思tư 歟# 猶do 如như 是thị 所sở 對đối 治trị 或hoặc 又hựu 所sở 犱# 所sở 思tư 俱câu 名danh 遍biến 計kế 歟# 或hoặc 所sở 思tư 者giả 所sở 遍biến 計kế 境cảnh 歟# 虵xà 異dị 繩thằng 故cố 云vân 所sở 犱# 異dị 繩thằng 異dị 蛇xà 故cố 云vân 所sở 思tư 異dị 也dã 。

△# 經kinh 謂vị 順thuận 修tu 無vô 生sanh 分phần/phân 法pháp 者giả 中trung 川xuyên 點điểm 本bổn 云vân 無vô 生sanh 之chi 分phần 法pháp 順thuận 修tu (# 云vân 云vân )# 釈# 中trung 漸tiệm 入nhập 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 中trung 者giả 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 也dã 三tam 論luận 玄huyền 舉cử 四tứ 犱# 中trung 第đệ 四tứ 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 也dã 唯duy 識thức 五ngũ 見kiến 中trung 邪tà 見kiến 攝nhiếp 也dã 而nhi 對đối 治trị 中trung 離ly 断# 滅diệt 空không 者giả 四tứ 犱# 中trung 第đệ 三tam 有hữu 因nhân 無vô 果quả 出xuất 断# 見kiến 之chi 流lưu 五ngũ 見kiến 中trung 邊biên 見kiến 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 中trung 七thất 断# 滅diệt 論luận 断# 見kiến 也dã 似tự 能năng 所sở 治trị 相tương 違vi 然nhiên 影ảnh 畧lược 互hỗ 而nhi 顕# 今kim 心tâm 同đồng 彼bỉ 兩lưỡng 計kế 歟# 三tam 論luận 玄huyền 云vân [(打-丁+匆)/心]# 論luận 西tây 域vực 九cửu 十thập 六lục 術thuật 。 別biệt 序tự 宗tông 要yếu 則tắc 四tứ 犱# 盛thịnh 行hành 一nhất 計kế 邪tà 因nhân 邪tà 果quả 二nhị 犱# 無vô 因nhân 有hữu 果quả 三tam 立lập 有hữu 因nhân 無vô 果quả 四tứ 辨biện 。 無vô 因nhân 無vô 果quả 。

○# 問vấn 云vân 何hà 名danh 為vi 。 有hữu 因nhân 無vô 果quả 。

[前-刖+合]# 断# 見kiến 之chi 流lưu 唯duy 有hữu 現hiện 在tại 無vô 後hậu 世thế 。

○# 云vân 何hà 名danh 為vi 。 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 [前-刖+合]# 既ký 撥bát 無vô 後hậu 世thế 受thọ 果quả 亦diệc 無vô 現hiện 在tại 之chi 因nhân (# 文văn )# 問vấn 今kim 心tâm 通thông 断# 見kiến 與dữ 下hạ 立lập 罥quyến 索sách 心tâm 墮đọa 於ư 断# 見kiến 等đẳng 何hà 異dị 耶da 。

[前-刖+合]# 此thử 無vô 生sanh 分phân 之chi 義nghĩa 同đồng 断# 滅diệt 彼bỉ 取thủ 縳truyện 之chi 義nghĩa 故cố 無vô 失thất 是thị 所sở 治trị 甘cam 露lộ 等đẳng 者giả 或hoặc 本bổn 所sở 謂vị (# 云vân 云vân )# 此thử 本bổn 冝# 歟# 但đãn 多đa 本bổn 治trị 字tự 也dã 前tiền 後hậu 皆giai 云vân 所sở 對đối 治trị 矣hĩ 。

△# 墮đọa 於ư 断# 見kiến 等đẳng 者giả 經Kinh 云vân 我ngã 縳truyện 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 是thị 別biệt 何hà 云vân 断# 見kiến 我ngã 縳truyện 耶da 我ngã 言ngôn 有hữu 通thông 別biệt 義nghĩa 歟# 或hoặc 又hựu 經kinh 但đãn 雖tuy 舉cử 我ngã 釈# 兼kiêm 示thị 断# 見kiến 歟# 。

△# 而nhi 修tu 定định 心tâm 及cập 觀quán 察sát 法pháp 義nghĩa 者giả 問vấn 止Chỉ 觀Quán 雙song 修tu 是thị 佛Phật 道Đạo 修tu 行hành 至chí 要yếu 也dã 何hà 為vi 所sở 遣khiển 心tâm 故cố 起khởi 信tín 論luận 中trung 唯duy 修tu 於ư 止chỉ 付phó 過quá 專chuyên 勸khuyến 止Chỉ 觀Quán 俱câu 行hành 乎hồ 。

[前-刖+合]# [(卄/至)*寸]# 治trị 中trung 云vân 思tư 惟duy 修tu 靜tĩnh 乱# 無vô 間gian 思tư 惟duy 觀quán 修tu 習tập 定định 此thử 止Chỉ 觀Quán 靜tĩnh 乱# 不bất 離ly 故cố 云vân 無vô 間gian 故cố 釈# 論luận 云vân 修tu 習tập 三tam 昧muội 。 逹# 寂tịch 靜tĩnh 憶ức 修tu 習tập 智trí 惠huệ 照chiếu 散tán 動động 境cảnh 在tại 寂tịch 靜tĩnh 中trung 常thường 不bất 捨xả 動động 在tại 散tán 乱# 中trung 常thường 不bất 捨xả 寂tịch 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 俱câu 行hành 俱câu 轉chuyển (# 文văn )# 以dĩ 能năng 治trị 案án 所sở 治trị 偏thiên 定định 偏thiên 觀quán 故cố 為vi 失thất 歟# 又hựu 義nghĩa 既ký 云vân 寂tịch 然nhiên 住trụ 立lập 。 靜tĩnh 義nghĩa 是thị 定định 故cố 但đãn 修tu 止chỉ 歟# 觀quán 察sát 者giả 釈# 論luận 記ký 云vân 由do 定định 亦diệc 具cụ 觀quán 察sát 用dụng 故cố 復phục 云vân 觀quán 義nghĩa (# 文văn )# 又hựu 義nghĩa 既ký 置trí 及cập 言ngôn 顯hiển 定định 惠huệ 無vô 雜tạp 何hà 云vân 定định 用dụng 就tựu 中trung 譬thí 既ký 云vân 二nhị 足túc 止chỉ 住trụ 何hà 云vân 唯duy 止chỉ 經kinh 中trung 輪luân 闕khuyết 者giả 譬thí 一nhất 足túc 人nhân 同đồng 分phần/phân 故cố 應ưng 知tri 但đãn 端đoan 坐tọa 住trụ 立lập 不bất 通thông 四tứ 儀nghi 六lục 緣duyên 故cố 為vi 失thất 云vân 二nhị 足túc 止chỉ 住trụ 歟# 又hựu 能năng 治trị 文văn 云vân 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 處xử 此thử 意ý 矣hĩ 故cố 起khởi 信tín 論luận 云vân 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 所sở 有hữu 修tu 善thiện 隨tùy 己kỷ 堪kham 能năng 不bất 捨xả 修tu 學học 。 心tâm 無vô 懈giải 怠đãi 。

○# 若nhược 住trụ 若nhược 行hành 若nhược 卧# 若nhược 起khởi 皆giai 應ưng 止Chỉ 觀Quán 俱câu 行hành 。 (# 文văn )# 筆bút 削tước 記ký 云vân 此thử 約ước 四tứ 儀nghi 六lục 緣duyên 之chi 中trung 皆giai 湏# 止Chỉ 觀Quán 雙song 修tu 定định 惠huệ 俱câu 運vận (# 文văn )# 。

△# 霖lâm 雨vũ 特đặc 甚thậm 等đẳng 者giả 霖lâm 力lực 今kim 反phản 霖lâm 雨vũ 者giả 雨vũ 不bất 止chỉ 久cửu 雨vũ 三tam 日nhật 雨vũ 也dã 滯trệ [泳-永+(瑤-王)]# 滯trệ 又hựu 作tác [怡-台+((世-廿+卄)/(冗-几+巾))]# 直trực 例lệ 反phản 沉trầm 滯trệ 夂# 〡# 也dã 淫dâm 以dĩ 針châm 反phản 潤nhuận 〡# 又hựu 餘dư 針châm 反phản 滯trệ 淫dâm 者giả 久cửu 雨vũ 也dã 蟄chập 又hựu 作tác 墊điếm 都đô 念niệm 反phản 蔵# 〡# 意ý 顯hiển 可khả 知tri (# 矣hĩ )# 蔚úy 翳ế 者giả 蔚úy 於ư 謂vị 反phản 茂mậu 〡# 盛thịnh 〡# 翳ế 於ư 計kế 反phản 隱ẩn 〡# 障chướng 〡# 意ý 時thời 俗tục 憂ưu 喜hỷ 苦khổ 樂lạc 思tư 慮lự 之chi 心tâm 茂mậu 盛thịnh 互hỗ 以dĩ 隱ẩn 障chướng 滋tư 多đa (# 為vi 言ngôn )# 。

△# 則tắc 當đương 行hành 捨xả 心tâm 等đẳng 者giả 五ngũ 受thọ 中trung 以dĩ 捨xả 受thọ 治trị 世thế 間gian 憂ưu 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 歟# 今kim 不bất 舉cử 苦khổ 受thọ 舉cử 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 顯hiển 苦khổ 受thọ 歟# 或hoặc 又hựu 攝nhiếp 憂ưu 歟# 開khai 彼bỉ 故cố 三tam 受thọ 五ngũ 受thọ 開khai 合hợp 不bất 同đồng 故cố 唯duy 識thức 論luận 第đệ 五ngũ 云vân 或hoặc [(打-丁+匆)/心]# 分phần/phân 五ngũ 謂vị 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 捨xả 三tam 中trung 苦khổ 樂lạc 各các 分phần/phân 二nhị 者giả 。

△# 常thường 修tu 治trị 耕canh 墾khẩn 者giả 墾khẩn 枯khô 佷hận 反phản 訓huấn 堀# 也dã 芸vân 除trừ 茢# 拂phất 也dã 廻hồi 此thử 功công 力lực 修tu 事sự 其kỳ 心tâm 者giả 私tư 案án 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 云vân 迴hồi 修tu 事sự 其kỳ 身thân 之chi 功công 力lực 修tu 事sự 其kỳ 心tâm (# 為vi 言ngôn )# 其kỳ 心tâm 者giả 以dĩ 嚴nghiêm 身thân 塗đồ 養dưỡng 具cụ 翻phiên 供cúng 養dường 福phước 田điền 欲dục 成thành 勝thắng 梁lương 之chi 心tâm 也dã 一nhất 云vân 廻hồi 嚴nghiêm 身thân 功công 力lực 修tu 事sự 而nhi 其kỳ 廻hồi 心tâm 以dĩ 供cúng 養dường 具cụ 施thí 福phước 田điền 成thành 果quả (# 為vi 言ngôn )# 。

△# 還hoàn 復phục 自tự 推thôi 求cầu 是thị 心tâm 等đẳng 者giả 問vấn 觀quán 展triển 轉chuyển 緣duyên 生sanh 義nghĩa ◇# 字tự 門môn 實thật 義nghĩa 故cố 疏sớ/sơ 七thất 釈# ◇# 字tự 實thật 義nghĩa 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 從tùng 緣duyên 生sanh 者giả 。 悉tất 皆giai 有hữu 始thỉ 有hữu 本bổn 今kim 觀quán 此thử 能năng 生sanh 之chi 緣duyên 亦diệc 復phục 從tùng 眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 展triển 轉chuyển 從tùng 緣duyên 誰thùy 為vi 其kỳ 本bổn 如như 是thị 觀quán 察sát 時thời 。 則tắc 知tri 本bổn 不bất 生sanh 。 際tế (# 文văn )# 何hà [前-刖+合]# 未vị 見kiến 緣duyên 生sanh 無vô 義nghĩa 觀quán 展triển 轉chuyển 生sanh 無vô 窮cùng 盡tận 未vị 知tri 本bổn 不bất 生sanh 。 際tế 故cố 異dị 彼bỉ 義nghĩa 矣hĩ 。

△# 當đương 一nhất 向hướng 安an 心tâm 等đẳng 者giả 抄sao 云vân 當đương 念niệm 一nhất 向hướng 安an 心tâm 於ư 四Tứ 諦Đế 之chi 理lý 務vụ 令linh 貫quán 穿xuyên 窮cùng 徹triệt 所sở 謂vị 生sanh 滅diệt 無vô 生sanh 無vô 量lượng 無vô 作tác 從tùng 淺thiển 之chi 深thâm 以dĩ 盡tận 因nhân 果quả 離ly 此thử 之chi 上thượng 更cánh 生sanh 推thôi 求cầu 則tắc 但đãn 增tăng 心tâm 數số 徒đồ 令linh 發phát 狂cuồng 終chung 無vô 其kỳ 理lý 故cố 云vân 當đương 一nhất 向hướng 安an 心tâm 等đẳng (# 文văn )# 私tư 云vân 生sanh 滅diệt 等đẳng 者giả 今kim 諦đế 理lý 示thị 通thông 四tứ 教giáo 四Tứ 諦Đế 也dã 謂vị 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 蔵# 教giáo (# 乃nãi 至chí )# 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 圓viên 教giáo 故cố 但đãn 疏sớ/sơ 似tự 作tác 二nhị 釈# 抄sao 為vi 一nhất 釈# 歟# 。

△# 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 三tam 毒độc 之chi 根căn 者giả 抄sao 云vân 謂vị 三tam 毒độc 從tùng 無vô 明minh 住trụ 地địa 生sanh 。 增tăng 長trưởng 名danh 三tam 毒độc 根căn 若nhược 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 壞hoại 時thời 彼bỉ 亦diệc 隨tùy 壞hoại 。

○# 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 云vân 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 種chủng 謂vị 住trụ 地địa 煩phiền 惱não 。 及cập 起khởi 煩phiền 惱não 。 住trụ 地địa 有hữu 四tứ 謂vị 見kiến 一nhất 處xứ 乃nãi 至chí 有hữu 愛ái 起khởi 煩phiền 惱não 者giả 勝thắng 鬘man 說thuyết 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 名danh 起khởi 煩phiền 惱não (# 取thủ 意ý )# 此thử 意ý 二nhị 障chướng 相tương 望vọng 為vi 能năng 所sở 生sanh 也dã 謂vị 無vô 明minh 者giả 所sở 知tri 障chướng 四tứ 住trụ 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 意ý 所sở 知tri 無vô 明minh 住trụ 地địa 生sanh 。 煩phiền 惱não 三tam 毒độc 之chi 根căn 本bổn 也dã 。 (# 為vi 言ngôn )# 私tư 云vân 不bất 尒# 由do 無vô 明minh 生sanh 五ngũ 根căn 本bổn 此thử 五ngũ 根căn 本bổn 豈khởi 但đãn 初sơ 刧# 所sở 度độ 人nhân 犱# 乎hồ 五ngũ 根căn 本bổn 通thông 三tam 妄vọng 故cố 况# 淨tịnh 影ảnh 釈# 以dĩ 勝thắng 鬘man 起khởi 煩phiền 惱não 未vị 必tất 為vị 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 具cụ 如như 釈# 論luận 愚ngu 抄sao 辨biện 恐khủng 不bất 合hợp 疏sớ/sơ 家gia 釈# 義nghĩa 亦diệc 疏sớ/sơ 第đệ 三tam 云vân 為vi 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 。 擇trạch 去khứ 心tâm 中trung 無vô 明minh 父phụ 母mẫu 極cực 細tế 之chi 垢cấu 亦diệc 名danh 治trị 地địa (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 文văn 微vi 細tế 妄vọng 犱# 望vọng 三tam 妄vọng 而nhi 為vi 根căn 本bổn 。 故cố 云vân 無vô 明minh 三tam 毒độc 之chi 根căn 歟# 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 其kỳ 力lực 冣# 大đại 佛Phật 菩Bồ 提Đề 智trí 之chi 所sở 能năng 断# (# 文văn )# 又hựu 當đương 卷quyển 下hạ 釈# 云vân 由do 有hữu 無vô 明minh 生sanh 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 心tâm (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 文văn 似tự 五ngũ 根căn 本bổn 外ngoại 更cánh 有hữu 能năng 生sanh 無vô 明minh 今kim 文văn 之chi 隔cách 法pháp 詞từ 歟# 又hựu 義nghĩa 無vô 明minh 是thị 三tam 毒độc 五ngũ 根căn 本bổn 中trung 隨tùy 一nhất 癡si 也dã 雖tuy 其kỳ 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 必tất 由do 癡si 故cố 云vân 尒# 非phi 五ngũ 根căn 本bổn 之chi 外ngoại 有hữu 別biệt 躰# 也dã 故cố 法pháp 相tướng 宗tông 釈# 云vân 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 必tất 由do 癡si 故cố (# 文văn )# 之chi 是thị 助trợ 語ngữ 之chi 詞từ 也dã 若nhược 存tồn 無vô 明minh 別biệt 躰# 者giả 百bách 六lục 十thập 心tâm 可khả 增tăng 其kỳ 數số 既ký 不bất 尒# 未vị 別biệt 躰# 也dã 又hựu 疏sớ/sơ 三tam 云vân 無vô 明minh 三tam 毒độc 名danh 為vi 愚ngu 癡si (# 文văn )# 此thử 又hựu 三tam 毒độc [(打-丁+匆)/心]# 似tự 云vân 無vô 明minh 愚ngu 癡si 然nhiên 實thật 貪tham 嗔sân 生sanh 起khởi 又hựu 必tất 由do 無vô 明minh 故cố 云vân 尒# 歟# 。

問vấn 若nhược 尒# 下hạ 文văn 云vân 我ngã 倒đảo 所sở 生sanh 三tam 毒độc 根căn 本bổn 。 (# 文văn )# 何hà 必tất 由do 癡si 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 取thủ 見kiến 所sở 断# 之chi 見kiến 惑hoặc 邊biên 故cố 云vân 尒# 非phi [這-言+(庴-日+八)]# 必tất 由do 癡si 故cố 義nghĩa 此thử 義nghĩa 通thông 見kiến 修tu 無vô 蕳# 別biệt 故cố 况# 我ngã 倒đảo 五ngũ 見kiến 攝nhiếp 非phi 本bổn 惑hoặc 何hà 云vân 能năng 生sanh 根căn 本bổn 應ưng 知tri 為vi 取thủ 三tam 毒độc 見kiến 惑hoặc 邊biên 耳nhĩ 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 者giả 指chỉ 上thượng 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 云vân 妄vọng 想tưởng 也dã 故cố 菩Bồ 提Đề 心tâm 論luận 云vân 迷mê 途đồ 之chi 法pháp 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 (# 文văn )# 花hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 若nhược 離ly 妄vọng 想tưởng 一Nhất 切Thiết 智Trí 等đẳng 即tức 得đắc 現hiện 前tiền (# 云vân 云vân )# 釈# 論luận 根căn 本bổn 無vô 明minh 又hựu 是thị 也dã 。

△# 常thường 以dĩ 高cao 舉cử 為vi 性tánh 等đẳng 者giả 唯duy 識thức 論luận 六lục 云vân 云vân 何hà 為vi [慢-又+万]# 恃thị 己kỷ 於ư 他tha 高cao 舉cử 為vi 性tánh 能năng 障chướng 不bất [慢-又+万]# 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 謂vị 若nhược 有hữu [慢-又+万]# 於ư 德đức 有hữu 德đức 心tâm 不bất 謙khiêm 下hạ 由do 此thử 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 無vô 窮cùng 受thọ 諸chư 苦khổ 故cố (# 文văn )# 論luận 疏sớ/sơ 云vân 於ư 勝thắng 德đức 法pháp 及cập 有hữu 德đức 者giả 心tâm 不bất 謙khiêm 下hạ 故cố (# 文văn )# 疏sớ/sơ 不bất 能năng 下hạ 意ý 。 者giả 論luận 心tâm 不bất 謙khiêm 下hạ 之chi 意ý 也dã 不bất 可khả 屈khuất 撓nạo 者giả 抄sao 云vân 疏sớ/sơ 不bất 可khả 屈khuất 撓nạo (# 以dĩ 教giáo 切thiết )# 者giả 撓nạo 字tự 切thiết 韻vận 注chú 云vân 曲khúc 木mộc 也dã 即tức 是thị 不bất 可khả 拗# 屈khuất 令linh 其kỳ 曲khúc 直trực 也dã (# 文văn )# 撓nạo [冉-工+又]# 教giáo 反phản 如như 草thảo 反phản 擾nhiễu 撓nạo 覧# 〡# 曲khúc 也dã 常thường 操thao 者giả 常thường 心tâm 操thao 歟# 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 下hạ 明minh 對đối 治trị 也dã 。

△# 前tiền 心tâm 務vụ 高cao 此thử 心tâm 務vụ 廣quảng 者giả 前tiền 彌di 慮lự 心tâm 於ư 師sư 僧Tăng 等đẳng 勝thắng 人nhân 生sanh 高cao 舉cử 故cố 七thất [慢-又+万]# 中trung [慢-又+万]# 過quá [慢-又+万]# 也dã 俱câu 舎# 論luận 十thập 九cửu 云vân 於ư 勝thắng 謂vị 勝thắng 名danh [慢-又+万]# 過quá [慢-又+万]# (# 文văn )# 今kim 海hải 等đẳng 心tâm 於ư 一nhất 切thiết 。 勝thắng 事sự 皆giai 歸quy 於ư 己kỷ 似tự 增tăng 上thượng [慢-又+(〦/力)]# 光quang 記ký 云vân 於ư 未vị 證chứng 得đắc 勝thắng 功công 德đức 。 中trung 謂vị 已dĩ 證chứng 得đắc 名danh 增tăng 上thượng [慢-又+万]# (# 文văn )# 故cố 知tri 今kim 二nhị 心tâm 於ư [慢-又+万]# 開khai 之chi 故cố 對đối 治trị 釈# 云vân 不bất 應ưng 起khởi 大đại [慢-又+万]# 之chi 心tâm 也dã (# 文văn )# 。

△# 譬thí 如như 完hoàn 堅kiên 之chi 器khí 者giả 廣quảng 韻vận 云vân 完hoàn 全toàn 也dã 。

△# 如như 是thị 同đồng 性tánh 者giả 此thử 一nhất 句cú 示thị 能năng 同đồng 之chi 心tâm 也dã 此thử 心tâm 亦diệc 尒# 下hạ 釈# 此thử 句cú 也dã 已dĩ 上thượng 釈# 上thượng 二nhị 句cú 也dã 文văn 點điểm 云vân 謂vị 諸chư 有hữu 修tu 習tập 。 行hành 業nghiệp 彼bỉ 生sanh 心tâm 如như 是thị 同đồng 性tánh (# 云vân 云vân )# 今kim 如như 是thị 同đồng 性tánh 一nhất 句cú 別biệt 顯hiển 受thọ 生sanh 心tâm 能năng 同đồng [(打-丁+匆)/心]# 通thông 諸chư 心tâm 能năng 似tự 也dã 。

△# 由do 黑hắc 白bạch 業nghiệp 受thọ 善thiện 惡ác 報báo 者giả 。 此thử 俱câu 舎# 論luận 等đẳng 中trung 明minh 四tứ 業nghiệp 中trung 白bạch 々# 業nghiệp 黑hắc 々# 業nghiệp 二nhị 種chủng 也dã 如như 次thứ 異dị 熟thục 又hựu 白bạch 黑hắc 故cố 云vân 受thọ 善thiện 惡ác 報báo 故cố 頌tụng 疏sớ/sơ 十thập 六lục 云vân 欲dục 界giới 諸chư 不bất 善thiện 業nghiệp 。 一nhất 向hướng 名danh 黑hắc 染nhiễm 汙ô 性tánh 故cố 異dị 熟thục 亦diệc 黑hắc 不bất 可khả 意ý 故cố 色sắc 界giới 善thiện 業nghiệp 一nhất 向hướng 名danh 白bạch 不bất 雜tạp 惡ác 故cố 異dị 熟thục 亦diệc 白bạch 是thị 可khả 意ý 故cố (# 文văn )# 問vấn 若nhược 約ước 四tứ 業nghiệp 次thứ 第đệ 可khả 云vân 黑hắc 白bạch 何hà 云vân 白bạch 黑hắc 乎hồ 。

[前-刖+合]# 若nhược 云vân 黑hắc 白bạch 乱# 第đệ 三tam 雜tạp 業nghiệp 故cố 為vi 顯hiển 是thị 善thiện 惡ác 二nhị 種chủng 業nghiệp 云vân 白bạch 黑hắc 也dã 四tứ 業nghiệp 中trung 無vô 隨tùy 一nhất 白bạch 黑hắc 故cố 々# 光quang 記ký 云vân 以dĩ 欲dục 界giới 中trung 惡ác 勝thắng 善thiện 故cố 惡ác 名danh 黑hắc 々# 不bất 名danh 白bạch 黑hắc 善thiện 名danh 白bạch 々# (# 文văn )# 故cố 知tri 今kim 白bạch 黑hắc 者giả 舉cử 欲dục 不bất 善thiện 色sắc 善thiện 業nghiệp 也dã 由do 所sở 作tác 種chủng 々# 雜tạp 故cố 等đẳng 者giả 第đệ 三tam 黑hắc 白bạch 業nghiệp 也dã 故cố 頌tụng 疏sớ/sơ 云vân 欲dục 界giới 善thiện 業nghiệp 名danh 黑hắc 白bạch 惡ác 所sở 雜tạp 故cố 異dị 熟thục 亦diệc 黑hắc 白bạch 非phi 愛ái 果quả 雜tạp 故cố 善thiện 性tánh 是thị 白bạch 非phi 是thị 黑hắc 々# 來lai 陵lăng 雜tạp 立lập 黑hắc 白bạch 名danh 約ước 前tiền 後hậu 間gian 雜tạp 不bất 據cứ 自tự 性tánh 也dã (# 文văn )# 。

問vấn 異dị 熟thục 云vân 彼bỉ 々# 無vô 量lượng 差sai 別biệt 身thân 何hà 但đãn 云vân 人nhân 果quả 耶da 。

[前-刖+合]# 非phi 愛ái 果quả 雜tạp 故cố 云vân 無vô 量lượng 身thân 歟# 或hoặc 又hựu 大đại 師sư 釈# 云vân 人nhân 及cập 修tu 羅la 非phi 是thị 純thuần 惡ác 雜tạp 業nghiệp 所sở 感cảm (# 文văn )# 通thông 二nhị 趣thú 故cố 云vân 無vô 量lượng 身thân 歟# 。

問vấn 若nhược 尒# 惡ác 果quả 既ký 通thông 三tam 惡ác 趣thú 何hà 不bất 云vân 無vô 量lượng 乎hồ 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 雖tuy 三tam 趣thú 皆giai 惡ác 果quả 故cố 此thử 雖tuy 二nhị 趣thú 有hữu 善thiện 惡ác 果quả 故cố 又hựu 修tu 羅la 通thông 天thiên 鬼quỷ 畜súc 三tam 趣thú 故cố 言ngôn 實thật 有hữu 四tứ 趣thú 故cố 云vân 無vô 量lượng 歟# 。

△# 除trừ 去khứ 不bất 善thiện 純thuần 修tu 白bạch 法Pháp 者giả 或hoặc 云vân 前tiền 白bạch 黑hắc 業nghiệp 中trung 除trừ 去khứ 黑hắc 業nghiệp 純thuần 修tu 白bạch 業nghiệp 故cố 云vân 純thuần 白bạch 前tiền 與dữ 黑hắc 俱câu 故cố 非phi 純thuần 耳nhĩ 應ưng 知tri 由do 所sở 作tác 種chủng 々# 雜tạp 故cố 等đẳng 者giả 釈# 成thành 上thượng 白bạch 黑hắc 業nghiệp 等đẳng 也dã 就tựu 此thử 善thiện 中trung 等đẳng 者giả 此thử 善thiện 有hữu 命mạng 終chung 生sanh 天thiên 。 後hậu 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 功công 故cố 云vân 更cánh 去khứ 麤thô 鑛khoáng 乃nãi 至chí 得đắc 成thành 。 醍đề 醐hồ 妙diệu 果Quả 也dã 私tư 云vân 六lục 十thập 心tâm 皆giai 所sở 治trị 妄vọng 心tâm 故cố 黑hắc 白bạch 俱câu 所sở 治trị 妄vọng 心tâm 何hà 其kỳ 中trung 捨xả 黑hắc 取thủ 白bạch 况# 復phục 今kim 白bạch 黑hắc 業nghiệp 所sở 似tự 之chi 譬thí 也dã 全toàn 非phi 能năng 同đồng 之chi 心tâm 何hà 云vân 取thủ 彼bỉ 中trung 乎hồ 故cố 知tri 今kim 能năng 治trị 白bạch 法Pháp 者giả 無vô 漏lậu 業nghiệp 歟# 所sở 以dĩ 未vị 得đắc 出xuất 世thế 。 以dĩ 來lai 六lục 十thập 心tâm 與dữ 善thiện 種chủng 雜tạp 起khởi 故cố 四tứ 業nghiệp 中trung 有hữu 漏lậu 三tam 種chủng 業nghiệp 為vi 所sở 治trị 無vô 漏lậu 業nghiệp 為vi 能năng 治trị 也dã 故cố 俱câu 舎# 論luận 云vân 佛Phật 依y 業nghiệp 果quả 性tánh 類loại 不bất 同đồng 所sở 治trị 能năng 治trị 殊thù 說thuyết 黑hắc 々# 等đẳng 四tứ (# 文văn )# 又hựu 云vân 能năng 盡tận 彼bỉ 無vô 漏lậu 者giả 彼bỉ 是thị 所sở 治trị 也dã 無vô 漏lậu 能năng 治trị 也dã 謂vị 無vô 漏lậu 業nghiệp 能năng 盡tận 彼bỉ 前tiền 黑hắc 等đẳng 三tam 業nghiệp 名danh 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 (# 文văn )# 問vấn 若nhược 尒# 所sở 除trừ 既ký 通thông 善thiện 惡ác 何hà 唯duy 云vân 除trừ 去khứ 不bất 善thiện 又hựu 無vô 漏lậu 名danh 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 但đãn 云vân 純thuần 白bạch 耶da 。

[前-刖+合]# 若nhược 望vọng 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 善thiện 猶do 属# 惡ác 故cố 々# 釈# 論luận 中trung 五ngũ 趣thú 四tứ 生sanh 業nghiệp 皆giai 名danh 惡ác 業nghiệp 也dã 上thượng 行hành 者giả 能năng 同đồng 心tâm 亦diệc 兼kiêm 善thiện 惡ác 者giả 可khả 漏lậu 無vô 漏lậu 若nhược 不bất 尒# 者giả 行hành 者giả 以dĩ 所sở 修tu 行hành 迴hồi 向hướng 惡ác 趣thú 乎hồ 或hoặc 又hựu 除trừ 去khứ 不bất 善thiện 者giả 以dĩ 無vô 漏lậu 除trừ 有hữu 漏lậu 不bất 善thiện 就tựu 此thử 善thiện 中trung 下hạ 以dĩ 無vô 漏lậu 去khứ 有hữu 漏lậu 善thiện 也dã 又hựu 依y 前tiền 義nghĩa 去khứ 因nhân 劣liệt 無vô 漏lậu 得đắc 果quả 無vô 漏lậu 義nghĩa 也dã 又hựu 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 者giả 彼bỉ 論luận 釈# 此thử 事sự 云vân 此thử 非phi 白bạch 言ngôn 是thị 密mật 意ý 說thuyết 謂vị 佛Phật 於ư 彼bỉ 大đại 空không 經kinh 中trung 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 諸chư 無vô 学# 法pháp 純thuần 善thiện 純thuần 白bạch 一nhất 向hướng 無vô 罪tội (# 文văn )# 仍nhưng 無vô 失thất 。

△# 第đệ 六lục 十thập 心tâm 梵Phạm 本bổn 缺khuyết 文văn 者giả 或hoặc 本bổn 云vân 第đệ 六lục 十thập 云vân 何hà 世thế 心tâm 梵Phạm 本bổn 缺khuyết 文văn 又hựu 經kinh 異dị 本bổn 釈# 相tương/tướng 終chung 有hữu 此thử 四tứ 字tự 私tư 案án 經kinh 疏sớ/sơ 俱câu 以dĩ 無vô 本bổn 為vi 善thiện 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 既ký 云vân 梵Phạm 本bổn 缺khuyết 文văn 又hựu 云vân 少thiểu 一nhất 猨viên 猴hầu 心tâm 不bất 云vân 世thế 心tâm 又hựu 經kinh 中trung 列liệt 名danh 中trung 既ký 不bất 摽phiếu/phiêu 釈# 相tương/tướng 中trung 何hà 致trí 此thử 問vấn 乎hồ 。

問vấn 歌ca 詠vịnh 心tâm 泥nê 心tâm 雖tuy 列liệt 名danh 舉cử 之chi 又hựu 釈# 相tương/tướng 中trung 致trí 問vấn 疏sớ/sơ 中trung 釈# 梵Phạm 本bổn 缺khuyết 文văn 今kim 又hựu 可khả 尒# 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 二nhị 心tâm 釈# 義nghĩa 是thị 異dị 今kim 釈# 故cố 二nhị 心tâm 釈# 云vân 第đệ 卅# 二nhị 歌ca 詠vịnh 心tâm 梵Phạm 本bổn 缺khuyết 文văn 不bất 釈# 阿a 闍xà 梨lê 言ngôn 此thử 喻dụ 傳truyền 法Pháp 音âm 也dã (# 文văn )# [泥-匕+工]# 心tâm 釈# 同đồng 之chi 彼bỉ 二nhị 心tâm 列liệt 名danh 并tinh 有hữu 問vấn 故cố 疏sớ/sơ 摽phiếu/phiêu 歌ca 詠vịnh 心tâm [泥-匕+工]# 心tâm 未vị 釈# 行hành 相tương/tướng 故cố 云vân 缺khuyết 文văn 不bất 釈# 顯hiển 闕khuyết 釈# 文văn 之chi 義nghĩa 又hựu 云vân 阿a 闍xà 梨lê 言ngôn 此thử 喻dụ 傳truyền 法Pháp 音âm 也dã 出xuất 行hành 相tương/tướng 而nhi 未vị 云vân 少thiểu 歌ca 詠vịnh 心tâm 然nhiên 今kim 但đãn 云vân 第đệ 六lục 十thập 心tâm 不bất 摽phiếu/phiêu 名danh 又hựu 無vô 不bất 釈# 言ngôn 應ưng 知tri 梵Phạm 本bổn 闕khuyết 名danh 及cập 釈# 也dã 又hựu 經kinh 若nhược 有hữu 列liệt 名danh 及cập 問vấn 何hà 云vân 少thiểu 猨viên 猴hầu 心tâm 直trực 可khả 釈# 行hành 相tương/tướng 也dã 又hựu 設thiết 雖tuy 有hữu 問vấn 准chuẩn 前tiền 二nhị 心tâm 應ưng 云vân 第đệ 六lục 十thập 世thế 心tâm 若nhược 第đệ 六lục 十thập 心tâm 外ngoại 有hữu 云vân 何hà 世thế 心tâm 句cú 似tự 重trọng/trùng 言ngôn 無vô 用dụng 就tựu 中trung 諸chư 本bổn 經kinh 皆giai 列liệt 名danh 無vô 舉cử 此thử 名danh 何hà 輙triếp 致trí 問vấn 不bất 然nhiên 則tắc 宿túc 業nghiệp 餘dư 氣khí 能năng 生sanh 障chướng 㝵# 也dã 。

○# 毛mao 髮phát 謂vị 六lục 十thập 心tâm 等đẳng 。

○# 灰hôi 炭thán 謂vị 示thị 小tiểu 法pháp 起khởi 二nhị 乗# 心tâm 。

○# 若nhược 欲dục 使sử 極cực 淨tịnh 道đạo 塲# 者giả 百bách 六lục 十thập 種chủng 上thượng 中trung 微vi 垢cấu 皆giai 擇trạch 使sử 無vô 餘dư 乃nãi 至chí 至chí 灌quán 頂đảnh 地địa 中trung 非phi 淨tịnh 土độ 者giả 悉tất 冝# 蕳# 去khứ 之chi 方phương 名danh 究cứu 竟cánh 淨tịnh 也dã (# 文văn )# 又hựu 第đệ 三tam 卷quyển 云vân 且thả 如như 下hạ 文văn 云vân 先tiên 為vi 弟đệ 子tử 擇trạch 治trị 平bình 地địa 若nhược 論luận 外ngoại 事sự 自tự 如như 常thường 釈# 若nhược 為vi 我ngã 倒đảo 凢# 夫phu 擇trạch 得đắc 一nhất 念niệm 守thủ 齊tề 種chủng 子tử 心tâm 治trị 令linh 平bình 正chánh 亦diệc 名danh 治trị 地địa 乃nãi 至chí 為vi 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 。 擇trạch 去khứ 心tâm 中trung 無vô 明minh 父phụ 母mẫu 極cực 細tế 之chi 垢cấu 亦diệc 名danh 治trị 地địa (# 文văn )# 准chuẩn 此thử 等đẳng 釈# 治trị 毛mao 髮phát 六lục 十thập 心tâm 初sơ 至chí 出xuất 世thế 初sơ 心tâm 未vị 及cập 治trị 灰hôi 炭thán 度độ 百bách 六lục 十thập 心tâm 度độ 無vô 明minh 極cực 細tế 歟# 。

三tam 刧# 叚giả 。

△# 經kinh 一nhất 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 再tái 數số 等đẳng 者giả 。

問vấn 法pháp 躰# 未vị 顯hiển 由do 何hà 再tái 數số 說thuyết 來lai 耶da 。

[前-刖+合]# 或hoặc 云vân 由do 前tiền 六lục 十thập 心tâm 又hựu 此thử 說thuyết 來lai 也dã 。

問vấn 彼bỉ 文văn 貪tham 心tâm 無vô 貪tham 心tâm 等đẳng 專chuyên 明minh 再tái 數số 義nghĩa 非phi 全toàn 示thị 五ngũ 根căn 本bổn 躰# 况# 彼bỉ 但đãn 見kiến 惑hoặc 今kim 通thông 見kiến 修tu 義nghĩa 門môn 既ký 異dị 何hà 依y 彼bỉ 云vân 明minh 今kim 再tái 數số 乎hồ 。

[前-刖+合]# 貪tham 無vô 貪tham 名danh 異dị 其kỳ 躰# 同đồng 貪tham 嗔sân 心tâm 慈từ 心tâm 等đẳng 亦diệc 尒# 以dĩ 未vị 推thôi 本bổn 貪tham 嗔sân 癡si 等đẳng 義nghĩa 自tự 顯hiển 故cố 疏sớ/sơ 云vân 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si [慢-又+万]# 疑nghi 也dã 又hựu 寛# 狹hiệp 雖tuy 異dị 貪tham 嗔sân 等đẳng 義nghĩa 同đồng 故cố 或hoặc 又hựu 六lục 十thập 心tâm 何hà 局cục 見kiến 惑hoặc 矣hĩ 故cố 乗# 前tiền 此thử 文văn 來lai 矣hĩ 或hoặc 又hựu 六lục 十thập 心tâm 中trung 說thuyết 再tái 數số 故cố 百bách 六lục 十thập 心tâm 五ngũ 重trọng/trùng 再tái 數số 依y 彼bỉ 文văn 而nhi 來lai 也dã 私tư 云vân 大đại 本bổn 中trung 具cụ 出xuất 名danh 相tướng 今kim 略lược 本bổn 故cố 但đãn 舉cử 再tái 數số 說thuyết 也dã 故cố 知tri 依y 大đại 本bổn 而nhi 此thử 說thuyết 來lai 矣hĩ 故cố 疏sớ/sơ 云vân 其kỳ 名danh 相tướng 具cụ 如như 十thập 萬vạn 偈kệ 中trung 說thuyết (# 文văn )# 例lệ 如như 起khởi 信tín 論luận 摩Ma 訶Ha 衍Diên 者giả 。 句cú 牒điệp 大đại 覺giác 經kinh 文văn 也dã 。

問vấn 再tái 數số 局cục 五ngũ 重trọng/trùng 有hữu 何hà 因nhân 耶da 。

[前-刖+合]# 暹# 僧Tăng 都đô 云vân 此thử 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 橫hoạnh/hoành 有hữu 五ngũ 種chủng 故cố 竪thụ 亦diệc 有hữu 五ngũ 再tái 數số 歟# 私tư 云vân 為vi 對đối 百bách 六lục 十thập 摩ma 訶ha 衍diễn 歟# 或hoặc 隨tùy 冝# 安an 立lập 何hà 必tất 責trách 所sở 由do 矣hĩ 。

△# 疏sớ/sơ 亦diệc 是thị [前-刖+合]# 諸chư 心tâm 相tương/tướng 等đẳng 者giả 私tư 記ký 第đệ 十thập 云vân 自tự 下hạ 明minh 百bách 六lục 十thập 心tâm 義nghĩa 也dã 是thị 即tức [前-刖+合]# 前tiền 第đệ 八bát 問vấn 凢# 夫phu 異dị 熟thục 心tâm 義nghĩa 也dã 又hựu 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 生sanh 乃nãi 至chí 四tứ 分phần 之chi 一nhất 。 度độ 於ư 信tín 解giải 者giả [前-刖+合]# 第đệ 九cửu 問vấn 行hành 者giả 之chi 殊thù 異dị 心tâm 之chi 義nghĩa 也dã (# 文văn )# 私tư 云vân 此thử 記ký 意ý 以dĩ 越việt 世thế 間gian 三tam 妄vọng 犱# 句cú 中trung 所sở 越việt 百bách 六lục 十thập 心tâm [前-刖+合]# 前tiền 第đệ 八bát 問vấn 云vân 也dã 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 第đệ 八bát 問vấn 前tiền 未vị [前-刖+合]# 何hà 云vân 亦diệc 是thị 乎hồ 故cố 知tri 可khả [前-刖+合]# 第đệ 四tứ 心tâm 諸chư 相tướng 句cú 也dã 前tiền 六lục 十thập 心tâm [前-刖+合]# 彼bỉ 今kim 復phục [前-刖+合]# 故cố 云vân 亦diệc 是thị 也dã 猶do 如như 六lục 無vô 畏úy 文văn 云vân 猶do 是thị [前-刖+合]# 前tiền 心tâm 相tương/tướng 句cú 矣hĩ 然nhiên 三tam 處xứ [前-刖+合]# 之chi 請thỉnh 心tâm 相tương/tướng 句cú 兼kiêm 三tam 意ý 故cố 所sở 以dĩ 六lục 十thập 心tâm 唯duy 顯hiển 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 六lục 無vô 畏úy 偏thiên 示thị 淨tịnh 心tâm 義nghĩa 今kim 通thông 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 也dã 若nhược 尒# 今kim 文văn 廣quảng 通thông 能năng 越việt 所sở 越việt 心tâm 何hà 唯duy 云vân 眾chúng 生sanh 異dị 熟thục 心tâm 而nhi 配phối 初sơ 一nhất 句cú 耶da 疏sớ/sơ 中trung 既ký 唱xướng 一nhất 章chương 不bất 別biệt 属# 故cố 知tri 諸chư 心tâm 相tương 問vấn 通thông 能năng 所sở 越việt 文văn 心tâm 殊thù 異dị 唯duy 在tại 於ư 能năng 越việt 文văn 故cố 不bất 指chỉ 属# 也dã 或hoặc 云vân 心tâm 殊thù 異dị 通thông 第đệ 八bát 九cửu 二nhị 句cú 若nhược 尒# 殊thù 異dị 又hựu 遍biến 全toàn 文văn 歟# 若nhược 約ước 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 自tự 位vị [前-刖+合]# 心tâm 相tương/tướng 若nhược 又hựu 相tương 望vọng 互hỗ 異dị 故cố [前-刖+合]# 殊thù 異dị 也dã 私tư 云vân 疏sớ/sơ 第đệ 一nhất 云vân 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 殊thù 異dị 之chi 心tâm 專chuyên 可khả 淨tịnh 心tâm 又hựu 十thập 八bát 釈# 云vân 殊thù 異dị 者giả 謂vị 如Như 來Lai 三tam 々# 昧muội 耶da 之chi 身thân (# 文văn )# 心tâm 身thân 雖tuy 異dị 同đồng 是thị 淨tịnh 法pháp 因nhân 果quả 雖tuy 別biệt 俱câu 又hựu 善thiện 躰# 也dã 何hà 云vân 通thông 染nhiễm 心tâm 矣hĩ 當đương 知tri 心tâm 相tương 通thông 染nhiễm 淨tịnh 殊thù 異dị 唯duy 能năng 越việt 心tâm 也dã 。

問vấn 若nhược 尒# 六lục 無vô 畏úy 何hà 不bất [前-刖+合]# 殊thù 異dị 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 唯duy 淨tịnh 心tâm 故cố 今kim 文văn 對đối 所sở 度độ 妄vọng 心tâm 顯hiển 能năng 度độ 殊thù 異dị 故cố 又hựu 義nghĩa 於ư 三tam 刧# 淨tịnh 心tâm 有hữu 顯hiển 密mật 能năng 所sở 寄ký 齊tề 心tâm 所sở 寄ký 齊tề 淨tịnh 心tâm [前-刖+合]# 心tâm 相tương/tướng 故cố 六lục 無vô 畏úy 云vân [前-刖+合]# 心tâm 相tương/tướng 而nhi 不bất 云vân [前-刖+合]# 殊thù 異dị 今kim 文văn 中trung 第đệ 三tam 刧# 明minh 能năng 寄ký 齊tề 真chân 言ngôn 行hạnh 故cố 此thử 文văn [前-刖+合]# 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 殊thù 異dị 心tâm 也dã 問vấn 其kỳ 文văn 既ký 別biệt 何hà 不bất 指chỉ 属# 耶da 。

[前-刖+合]# 謂vị 理lý 實thật 為vi 顯hiển 三tam 劫kiếp 皆giai 通thông 密mật 不bất 指chỉ 属# 歟# 。

問vấn 若nhược 尒# 六lục 無vô 畏úy 亦diệc 可khả 尒# 何hà 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 經kinh 中trung 偏thiên 說thuyết 如như 常thường 故cố 若nhược 依y 疏sớ/sơ 意ý 可khả 尒# 也dã 故cố 釈# 云vân 明minh 三tam 刧# 六lục 無vô 畏úy 眾chúng 多đa 心tâm 相tương/tướng 擬nghĩ 儀nghi 外ngoại 迹tích 而nhi 顯hiển 修tu 證chứng 之chi 深thâm 淺thiển (# 云vân 云vân )# 可khả 悉tất 之chi 。

△# 疏sớ/sơ 由do 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 等đẳng 者giả 五ngũ 根căn 本bổn 外ngoại 存tồn 無vô 明minh 別biệt 躰# 歟# 能năng 所sở 生sanh 義nghĩa 別biệt 故cố 又hựu 譬thí 樹thụ 根căn 種chủng 子tử 別biệt 故cố 々# 疏sớ/sơ 上thượng 文văn 云vân 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 三tam 毒độc 之chi 根căn (# 文văn )# 雜tạp 問vấn [前-刖+合]# 云vân 。

問vấn 此thử 五ngũ 根căn 本bổn 何hà 為vi 種chủng 子tử 。

[前-刖+合]# 無vô 明minh 是thị 種chủng (# 文văn )# 又hựu 大đại 師sư 三tam 妄vọng 外ngoại 更cánh 出xuất 微vi 細tế 妄vọng 犱# 疏sớ/sơ 下hạ 文văn 舉cử 無vô 明minh 父phụ 母mẫu 極cực 細tế 五ngũ 見kiến 百bách 六lục 十thập 心tâm 所sở 不bất 攝nhiếp 之chi 義nghĩa 言ngôn 属# 見kiến 煩phiền 惱não 在tại 六lục 十thập 心tâm 中trung (# 云vân 云vân )# 此thử 意ý 為vi 以dĩ 五ngũ 見kiến 而nhi 為vi 五ngũ 根căn 本bổn 之chi 未vị 惑hoặc 所sở 由do 也dã 意ý 属# 五ngũ 見kiến 之chi 煩phiền 惱não 多đa 在tại 六lục 十thập 心tâm 未vị 惑hoặc 之chi 中trung 也dã (# 為vi 言ngôn )# 非phi 謂vị 見kiến 惑hoặc 矣hĩ 。

問vấn 大đại 小tiểu 乗# 經kinh 論luận 中trung 皆giai 以dĩ 五ngũ 見kiến 名danh 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 故cố 百bách 法pháp 論luận 云vân 根căn 本bổn 六lục 者giả 一nhất 貪tham 二nhị 嗔sân 三tam [慢-又+万]# 四tứ 無vô 明minh 五ngũ 疑nghi 六lục 不bất 正chánh 見kiến (# 文văn )# 又hựu 今kim 疏sớ/sơ 第đệ 九cửu 云vân 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si 見kiến [慢-又+万]# 疑nghi 六lục 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 (# 文văn )(# 論luận 不bất 正chánh 見kiến 疏sớ/sơ 見kiến 中trung 攝nhiếp 五ngũ 見kiến 也dã )# 若nhược 尒# 何hà 違vi 顯hiển 密mật 釈# 義nghĩa 為vi 未vị 惑hoặc 耶da 况# 復phục 十thập 煩phiền 惱não 是thị 利lợi 鈍độn 水thủy 火hỏa 法pháp 何hà 以dĩ 五ngũ 利lợi 為vi 五ngũ 鈍độn 未vị 惑hoặc 乎hồ 。

[前-刖+合]# 本bổn 未vị 隨tùy 冝# 故cố 唯duy 識thức 中trung 百bách 廿# 八bát 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 者giả 身thân 見kiến 為vi 諸chư 惑hoặc 本bổn 又hựu 如như 云vân 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 必tất 由do 癡si 故cố 者giả 以dĩ 無vô 明minh 為vi 本bổn 今kim 疏sớ/sơ 又hựu 云vân 由do 無vô 明minh 故cố 。 等đẳng 又hựu 云vân 我ngã 倒đảo 所sở 生sanh 等đẳng 准chuẩn 知tri 又hựu 利lợi 鈍độn 雖tuy 異dị 引dẫn 生sanh 義nghĩa 不bất 定định 何hà 不bất 為vi 末mạt 惑hoặc 矣hĩ 私tư 記ký 第đệ 十thập 云vân 是thị 明minh 於ư 百bách 六lục 十thập 心tâm 不bất 攝nhiếp 五ngũ 見kiến 之chi 所sở 以dĩ (# 云vân 云vân )# 又hựu 云vân 彼bỉ 六lục 十thập 心tâm 之chi 中trung 貪tham 嗔sân 癡si 等đẳng 是thị 属# 見kiến 煩phiền 惱não 所sở 引dẫn 生sanh 惑hoặc 也dã 此thử 百bách 六lục 十thập 心tâm 之chi 中trung 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 是thị 属# 愛ái 類loại 也dã 是thị 類loại 別biệt 故cố 但đãn 此thử 經Kinh 雖tuy 說thuyết 属# 愛ái 百bách 六lục 十thập 義nghĩa 而nhi 理lý 實thật 於ư 五ngũ 見kiến 煩phiền 惱não 亦diệc 再tái 數số 可khả 有hữu 百bách 六lục 十thập 心tâm 也dã (# 取thủ 意ý )# 此thử 意ý 属# 見kiến 惑hoặc 煩phiền 惱não 在tại 六lục 十thập 心tâm 也dã (# 為vi 言ngôn )# 問vấn 五ngũ 根căn 本bổn 中trung 疑nghi 唯duy 是thị 見kiến 惑hoặc 何hà 百bách 六lục 十thập 心tâm 唯duy 修tu 惑hoặc 耶da 又hựu 於ư 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 內nội 有hữu 三tam 種chủng 三tam 妄vọng 六lục 十thập 心tâm 既ký 麁thô 妄vọng 攝nhiếp 何hà 見kiến 修tu 大đại 別biệt 乎hồ 。

[前-刖+合]# 疑nghi 是thị 俱câu 舎# 唯duy 識thức 等đẳng 雖tuy 判phán 唯duy 見kiến 惑hoặc 義nghĩa 章chương 中trung 於ư 疑nghi 分phân 別biệt 疑nghi 事sự 疑nghi 理lý 通thông 見kiến 修tu 歟# 私tư 記ký 云vân 疑nghi 是thị 始thỉ 教giáo 中trung 判phán 唯duy 見kiến 断# 今kim 圓viên 密mật 兩lưỡng 教giáo 中trung 亦diệc 通thông 修tu 断# 無vô 咎cữu (# 云vân 云vân )# 又hựu 然nhiên 就tựu 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 內nội 者giả 五ngũ 鈍độn 五ngũ 利lợi 各các 有hữu 三tam 妄vọng 故cố 見kiến 修tu 俱câu 指chỉ 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 內nội 無vô 失thất 或hoặc 人nhân 云vân 六lục 十thập 心tâm 廣quảng 通thông 十thập 煩phiền 惱não 故cố 百bách 六lục 十thập 心tâm 狹hiệp 局cục 五ngũ 鈍độn 故cố 々# 陀đà 羅la 尼ni 義nghĩa 。 云vân 問vấn 此thử 百bách 六lục 十thập 心tâm 十thập 煩phiền 惱não 中trung 何hà 煩phiền 惱não 耶da 。

[前-刖+合]# 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 心tâm 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 疑nghi 也dã 所sở 謂vị 不bất 說thuyết 五ngũ 見kiến 以dĩ 属# 見kiến 煩phiền 惱não 多đa 在tại 六lục 十thập 心tâm 中trung (# 文văn )# 私tư 案án 諸chư 義nghĩa 皆giai 未vị 詳tường 但đãn 六lục 十thập 心tâm 百bách 六lục 十thập 心tâm 可khả 通thông 見kiến 修tu 二nhị 惑hoặc 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 雜tạp 起khởi 心tâm 何hà 唯duy 局cục 見kiến 惑hoặc 不bất 通thông 修tu 惑hoặc 多đa 分phần 應ưng 是thị 任nhậm 運vận 起khởi 惑hoặc 未vị 必tất 依y 邪tà 師sư 等đẳng 故cố 但đãn 下hạ 見kiến 道đạo 所sở 断# 舉cử 六lục 十thập 心tâm 者giả 彼bỉ 且thả 取thủ 見kiến 惑hoặc 邊biên 故cố 云vân 我ngã 倒đảo 所sở 生sanh (# 俱câu 舎# 云vân 疑nghi 及cập 五ngũ 見kiến 唯duy 分phân 別biệt 起khởi (# 文văn )# 今kim 疏sớ/sơ 依y 此thử 意ý 歟# )# [(打-丁+匆)/心]# 言ngôn 之chi 六lục 十thập 心tâm 通thông 見kiến 修tu 故cố 今kim 通thông 妨phương 明minh 無vô 明minh 所sở 生sanh 之chi 義nghĩa (# 如như 抄sao 釈# 也dã )# 或hoặc 又hựu 大đại 乗# 意ý 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 通thông 見kiến 修tu 故cố 我ngã 倒đảo 所sở 生sanh 義nghĩa 非phi 局cục 見kiến 惑hoặc 之chi 因nhân 歟# 又hựu 疑nghi 是thị 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 大đại 小tiểu 乗# 所sở 判phán 無vô 違vi 何hà 唯duy 云vân 修tu 惑hoặc 義nghĩa 章chương 釈# 彼bỉ 具cụ 釈# 云vân 疑nghi 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 疑nghi 事sự 。

○# 二nhị 者giả 疑nghi 理lý 。

○# 小tiểu 乗# 法pháp 中trung 唯duy 取thủ [疑-(匕/矢)+(止/天)]# 理lý 大đại 乗# 通thông 取thủ 皆giai 湏# 断# 故cố (# 文văn )# 此thử 釈# 意ý 事sự 疑nghi 是thị 大đại 乗# 意ý 歟# 然nhiên 彼bỉ 章chương 釈# 見kiến 修tu 云vân 大đại 乗# 所sở 說thuyết 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 無vô 不bất 迷mê 理lý 於ư 中trung 麁thô 者giả 判phán 為vi 見kiến 惑hoặc 細tế 為vi 修tu 惑hoặc (# 文văn )# 既ký 於ư 迷mê 理lý 許hứa 修tu 断# 若nhược 尒# 迷mê 事sự 何hà 非phi 見kiến 断# 故cố 唯duy 識thức 論luận 雖tuy 判phán 疑nghi 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 彼bỉ 疏sớ/sơ 釈# 云vân 即tức 緣duyên 事sự 理lý 俱câu 是thị 疑nghi 也dã (# 文văn )# 當đương 知tri 不bất 遮già 迷mê 事sự 疑nghi 亦diệc 見kiến 断# 耳nhĩ (# 具cụ 如như 六lục 十thập 心tâm 文văn 弁# )# 又hựu 般Bát 若Nhã 寺tự 釈# 五ngũ 根căn 本bổn 雖tuy 皆giai 見kiến 惑hoặc 非phi 謂vị 五ngũ 皆giai 修tu 惑hoặc 歟# 當đương 知tri 六lục 十thập 百bách 六lục 十thập 皆giai 通thông 見kiến 修tu 故cố 亦diệc 各các 可khả 攝nhiếp 十thập 煩phiền 惱não 百bách 六lục 十thập 心tâm 又hựu 五ngũ 根căn 本bổn 癡si 攝nhiếp 五ngũ 見kiến 歟# 故cố 疏sớ/sơ 第đệ 九cửu 列liệt 六lục 根căn 本bổn 次thứ 第đệ 異dị 諸chư 論luận 說thuyết 癡si 次thứ 舉cử 見kiến 可khả 思tư 之chi (# 其kỳ 文văn 如như 上thượng 引dẫn )# 故cố 義nghĩa 章chương 六lục 云vân 三tam 毒độc 分phân 別biệt 除trừ 貪tham 除trừ 嗔sân 除trừ 疑nghi 自tự 餘dư 一nhất 切thiết 。 悉tất 是thị 無vô 明minh (# 文văn )# 。

問vấn 案án 六lục 十thập 心tâm 文văn 專chuyên 舉cử 五ngũ 鈍độn 未vị 見kiến 五ngũ 見kiến 名danh 若nhược 在tại 六lục 十thập 心tâm 故cố 今kim 不bất 示thị 者giả 專chuyên 今kim 不bất 可khả 舉cử 五ngũ 鈍độn 耶da 。

[前-刖+合]# 六lục 十thập 心tâm 中trung 雖tuy 舉cử 五ngũ 鈍độn 彼bỉ 再tái 數số 未vị 惑hoặc 非phi 本bổn 故cố 五ngũ 見kiến 無vô 名danh 非phi 無vô 其kỳ 躰# 謂vị 河hà 心tâm 邊biên 見kiến 自tự 在tại 心tâm 等đẳng 身thân 見kiến 歟# 故cố 云vân 尒# 歟# 或hoặc 云vân 属# 見kiến 煩phiền 惱não 者giả 。 非phi 直trực 取thủ 五ngũ 見kiến 躰# 取thủ 見kiến 俱câu 生sanh 之chi 惑hoặc 及cập 前tiền 後hậu 所sở 引dẫn 之chi 惑hoặc 云vân 属# 見kiến 煩phiền 惱não 歟# 何hà 者giả 六lục 十thập 心tâm 中trung 亦diệc 有hữu 五ngũ 鈍độn 故cố 謂vị 見kiến 俱câu 生sanh 但đãn 局cục 五ngũ 鈍độn 所sở 引dẫn 廣quảng 通thông 十thập 煩phiền 惱não 也dã 意ý 云vân 以dĩ 能năng 属# 見kiến 俱câu 生sanh 及cập 前tiền 後hậu 起khởi 之chi 煩phiền 惱não 多đa 在tại 六lục 十thập 心tâm 中trung 所sở 属# 五ngũ 見kiến 可khả 攝nhiếp 六lục 十thập 心tâm 中trung 也dã (# 為vi 言ngôn )# 疏sớ/sơ 上thượng 文văn 云vân 或hoặc 一nhất 時thời 雜tạp 起khởi 或hoặc 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 (# 文văn )# 可khả 悉tất 之chi 又hựu 義nghĩa 属# 見kiến 者giả 属# 見kiến 惑hoặc 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 中trung (# 疑nghi 及cập 五ngũ 見kiến 唯duy 分phân 別biệt 起khởi )# 疑nghi 在tại 百bách 六lục 十thập 心tâm 中trung 故cố 少thiểu 也dã 五ngũ 見kiến 在tại 六lục 十thập 心tâm 中trung 故cố 云vân 多đa 也dã 或hoặc 義nghĩa 云vân 私tư 謂vị 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 中trung 除trừ 疑nghi 外ngoại 只chỉ 是thị 鈍độn 使sử 此thử 之chi 四tứ 種chủng 自tự 通thông 利lợi 鈍độn 又hựu 涉thiệp 見kiến 思tư 言ngôn 不bất 說thuyết 者giả 見kiến 惑hoặc 是thị 初sơ 果quả 所sở 断# 即tức 初sơ 重trọng/trùng 中trung 初sơ 重trọng/trùng 是thị 也dã 今kim 只chỉ 取thủ 二nhị 果quả 已dĩ 上thượng 所sở 断# 故cố 云vân 不bất 說thuyết 也dã (# 云vân 云vân )# 私tư 云vân 四tứ 種chủng 通thông 利lợi 鈍độn 依y 慿# 何hà 在tại 大đại 乗# 章chương 第đệ 六lục 云vân 依y 如như 毘tỳ 曇đàm 前tiền 五ngũ 是thị 利lợi 推thôi 求cầu 性tánh 故cố 後hậu 五ngũ 是thị 鈍độn 非phi 推thôi 求cầu 故cố 前tiền 依y 成thành 實thật 。

○# 前tiền 五ngũ 唯duy 利lợi 後hậu 五ngũ 種chủng 中trung 貪tham 嗔sân [慢-又+万]# 疑nghi 一nhất 向hướng 是thị 鈍độn 無vô 明minh 不bất 定định 。

○# 大đại 乗# 法pháp 中trung 俱câu 有hữu 其kỳ 相tương/tướng (# 文văn )# 依y 此thử 釈# 今kim 義nghĩa 違vi 三tam 宗tông 說thuyết (# 矣hĩ )# 又hựu 百bách 六lục 十thập 心tâm 局cục 二nhị 果quả 所sở 断# 未vị 審thẩm 麁thô 妄vọng 中trung 三tam 重trọng/trùng 初sơ 六lục 十thập 心tâm 何hà 非phi 百bách 六lục 十thập 攝nhiếp 乎hồ 。

△# 疏sớ/sơ 初sơ 再tái 數số 為vi 十thập 等đẳng 者giả 教giáo 相tương/tướng 抄sao 第đệ 三tam 云vân 就tựu 此thử 五ngũ 鈍độn 惑hoặc 成thành 百bách 六lục 十thập 心tâm 時thời 初sơ 再tái 數số 為vi 十thập 者giả 約ước 所sở 緣duyên 境cảnh 貪tham 分phần/phân 二nhị 種chủng 謂vị 貪tham 心tâm 無vô 貪tham 心tâm 乃nãi 至chí 疑nghi 分phần/phân 二nhị 謂vị 疑nghi 心tâm 决# 定định 心tâm 也dã 故cố 成thành 十thập 此thử 中trung 貪tham 心tâm 者giả 貪tham 染nhiễm 法pháp 故cố 無vô 貪tham 心tâm 者giả 不bất 好hảo/hiếu 善thiện 處xứ 故cố 乃nãi 至chí 疑nghi 心tâm 者giả 疑nghi 善thiện 惡ác 决# 定định 心tâm 者giả 一nhất 切thiết 行hành 隨tùy 人nhân 教giáo 命mệnh 而nhi 正chánh 惠huệ 觀quán 察sát 也dã 次thứ 第đệ 二nhị 再tái 數số 成thành 二nhị 十thập 者giả 於ư 貪tham 心tâm 亦diệc 分phần/phân 二nhị 謂vị 緣duyên 色sắc 貪tham 緣duyên 心tâm 貪tham 也dã 無vô 貪tham 心tâm 亦diệc 分phần/phân 二nhị 不bất 求cầu 有hữu 漏lậu 善thiện 不bất 求cầu 無vô 漏lậu 善thiện 乃nãi 至chí 疑nghi 分phần/phân 二nhị 謂vị 緣duyên 色sắc 疑nghi 緣duyên 心tâm 疑nghi 决# 定định 心tâm 亦diệc 分phần/phân 二nhị 謂vị 信tín 無vô 理lý 苦khổ 行hạnh 信tín 無vô 理lý 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 等đẳng 也dã 故cố 成thành 二nhị 十thập 次thứ 第đệ 三tam 再tái 數số 成thành 四tứ 十thập 者giả 付phó 上thượng 所sở 成thành 二nhị 十thập 惑hoặc 色sắc 貪tham 分phân 為vi 二nhị 謂vị 緣duyên 為vi 我ngã 所sở 之chi 境cảnh 色sắc 貪tham 緣duyên 他tha 所sở 有hữu 之chi 色sắc 貪tham 也dã 緣duyên 我ngã 所sở 境cảnh 時thời 即tức 起khởi 身thân 見kiến 也dã 如như 是thị 等đẳng 即tức 身thân 見kiến 云vân 貪tham 之chi 未vị 惑hoặc 也dã 心tâm 貪tham 分phần/phân 二nhị 謂vị 愛ái 自tự 持trì 戒giới 心tâm 為vi 真chân 道đạo 愛ái 他tha 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 心tâm 為vi 涅Niết 槃Bàn 如như 此thử 等đẳng 即tức 戒giới 取thủ 見kiến 取thủ 云vân 貪tham 未vị 惑hoặc 也dã 乃nãi 至chí 信tín 無vô 理lý 苦khổ 行hạnh 分phần/phân 二nhị 信tín 無vô 理lý 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 亦diệc 分phần/phân 二nhị 故cố 成thành 四tứ 十thập 如như 是thị 五ngũ 度độ 數số 之chi 故cố 成thành 百bách 六lục 十thập 心tâm 又hựu 義nghĩa 云vân 於ư 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 五ngũ 返phản 數số 之chi 成thành 百bách 六lục 十thập 心tâm (# 取thủ 意ý )(# 私tư 云vân 第đệ 二nhị 義nghĩa 貪tham 貪tham 嗔sân 々# 乃nãi 至chí 疑nghi 々# 等đẳng 五ngũ 返phản 數số 之chi 欤# )# 顯hiển 密mật 問vấn [前-刖+合]# (# 宝# 生sanh 御ngự 房phòng )# 下hạ 云vân 問vấn 大đại 日nhật 經kinh 并tinh 疏sớ/sơ 云vân 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 五ngũ 度độ 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 今kim 云vân 貪tham 嗔sân 癡si 開khai 者giả 成thành 百bách 六lục 十thập 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 三tam 毒độc 與dữ 五ngũ 根căn 本bổn 々# 數số 已dĩ 不bất 同đồng 如như 何hà 同đồng 云vân 成thành 百bách 六lục 十thập 乎hồ [前-刖+合]# 五ngũ 根căn 本bổn 五ngũ 度độ 數số 之chi 成thành 百bách 六lục 十thập 故cố 貪tham 一nhất 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 有hữu 百bách 六lục 十thập 乃nãi 至chí 疑nghi 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 亦diệc 有hữu 百bách 六lục 十thập 故cố 三tam 毒độc 一nhất 々# 開khai 時thời 云vân 有hữu 百bách 六lục 十thập 也dã 。

問vấn 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 五ngũ 度độ 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 方phương 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 此thử 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 初sơ 再tái 數số 為vi 十thập 第đệ 二nhị 再tái 數số 成thành 二nhị 十thập 第đệ 三tam 再tái 數số 成thành 四tứ 十thập 第đệ 四tứ 再tái 數số 成thành 八bát 十thập 第đệ 五ngũ 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 心tâm 故cố 云vân 一nhất 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 心tâm 也dã 。

○# 問vấn 五ngũ 度độ 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 明minh 一nhất 念niệm 心tâm 性tánh 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 根căn 本bổn 十thập 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 塵trần 勞lao 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 一nhất 々# 根căn 本bổn 隨tùy 惑hoặc 緣duyên 起khởi 一nhất 念niệm 貪tham 心tâm 起khởi 時thời 本bổn 來lai 具cụ 足túc 相tướng 應ưng 種chủng 類loại 而nhi 有hữu 貪tham 無vô 嗔sân 無vô 嗔sân 等đẳng 十thập 煩phiền 惱não 故cố 云vân 初sơ 再tái 數số 為vi 十thập 也dã 第đệ 二nhị 再tái 數số 成thành 二nhị 十thập 者giả 嗔sân 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 嗔sân 具cụ 前tiền 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 十thập 無vô 嗔sân 具cụ 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 十thập 故cố 云vân 第đệ 二nhị 再tái 數số 成thành 二nhị 十thập 也dã 第đệ 三tam 再tái 數số 成thành 四tứ 十thập 者giả 癡si 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 癡si 具cụ 前tiền 二nhị 十thập 無vô 癡si 具cụ 前tiền 二nhị 十thập 故cố 云vân 第đệ 三tam 再tái 數số 成thành 四tứ 十thập 也dã 第đệ 四tứ 再tái 數số 成thành 八bát 十thập 者giả [慢-又+万]# 煩phiền 惱não 起khởi 時thời [慢-又+万]# 具cụ 前tiền 四tứ 十thập 無vô [慢-又+万]# 具cụ 前tiền 四tứ 十thập 故cố 云vân 第đệ 四tứ 再tái 數số 成thành 八bát 十thập 也dã 第đệ 五ngũ 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 者giả 疑nghi 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 疑nghi 具cụ 前tiền 八bát 十thập 無vô 疑nghi 具cụ 前tiền 八bát 十thập 故cố 云vân 第đệ 五ngũ 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 也dã 又hựu 疑nghi 為vi 始thỉ 逆nghịch 數số 至chí 貪tham 亦diệc 同đồng 成thành 百bách 六lục 十thập 也dã 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 皆giai 同đồng 始thỉ 終chung 次thứ 第đệ 無vô 定định 但đãn 五ngũ 中trung 隨tùy 起khởi 為vi 始thỉ 。

為vi 終chung 五ngũ 度độ 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 貪tham 具cụ 百bách 六lục 十thập 嗔sân 具cụ 百bách 六lục 十thập 乃nãi 至chí 疑nghi 具cụ 百bách 六lục 十thập 有hữu 五ngũ 種chủng 百bách 六lục 十thập 也dã 此thử 百bách 六lục 十thập 具cụ 貪tham 時thời 此thử 百bách 六lục 十thập 皆giai 成thành 貪tham 種chủng 類loại 具cụ 嗔sân 時thời 此thử 百bách 六lục 十thập 皆giai 成thành 嗔sân 種chủng 類loại 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 百bách 六lục 十thập 種chủng 類loại 義nghĩa 門môn 各các 別biệt 也dã 故cố 摽phiếu/phiêu 貪tham 嗔sân 癡si 云vân 百bách 六lục 十thập 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 意ý 可khả 知tri (# 文văn )# 私tư 云vân 今kim 云vân 貪tham 嗔sân 癡si 開khai 成thành 百bách 六lục 十thập 者giả 大đại 師sư 秘bí 蔵# 記ký 云vân 三tam 妄vọng 犱# 貪tham 嗔sân 癡si 開khai 百bách 六lục 十thập 心tâm 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 塵trần 勞lao (# 文văn )# 此thử 文văn 也dã 再tái 數số 古cổ 德đức 二nhị 義nghĩa 中trung 朝triêu 譽dự 意ý 開khai 五ngũ 根căn 本bổn 單đơn 成thành 百bách 六lục 十thập 問vấn [前-刖+合]# 意ý 五ngũ 根căn 本bổn 各các 々# 成thành 百bách 六lục 十thập 初sơ 度độ 再tái 數số 二nhị 師sư 雖tuy 同đồng 後hậu 々# 再tái 數số 二nhị 義nghĩa 有hữu 殊thù 故cố 也dã 此thử 中trung 前tiền 義nghĩa 雖tuy 粗thô 順thuận 疏sớ/sơ 文văn 頗phả 違vi 記ký 文văn 矣hĩ 後hậu 義nghĩa 非phi 啻# 順thuận 疏sớ/sơ 文văn 亦diệc 冥minh 記ký 文văn 矣hĩ 故cố 知tri 疏sớ/sơ 家gia 舉cử 五ngũ 根căn 本bổn 是thị 顯hiển 再tái 數sác 數sác 五ngũ 返phản 而nhi 成thành 百bách 六lục 十thập 宗tông 家gia 但đãn 舉cử 三tam 毒độc 又hựu 示thị 一nhất 々# 皆giai 具cụ 百bách 六lục 十thập 也dã 又hựu 記ký 文văn 舉cử 三tam 毒độc 攝nhiếp [慢-又+万]# 疑nghi 歟# 義nghĩa 章chương 第đệ 六lục 云vân 二nhị 三tam 毒độc 分phân 別biệt 除trừ 貪tham 除trừ 嗔sân 自tự 餘dư 一nhất 切thiết 。 悉tất 是thị 無vô 明minh 故cố 論luận 說thuyết 言ngôn 除trừ 貪tham 除trừ 嗔sân 餘dư 之chi 八bát 使sử 從tùng 捨xả 生sanh 故cố 斯tư 名danh 癡si 也dã (# 文văn )# 准chuẩn 又hựu 以dĩ [慢-又+万]# 疑nghi 攝nhiếp 癡si 也dã 。

問vấn 再tái 數số 何hà 以dĩ 知tri 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 乎hồ 。

[前-刖+合]# 大đại 師sư 陀đà 羅la 尼ni 義nghĩa 云vân 。

問vấn 其kỳ 百bách 六lục 十thập 心tâm 者giả 何hà 耶da 。

[前-刖+合]# 一nhất 貪tham 心tâm 二nhị 無vô 貪tham 心tâm 三tam 嗔sân 心tâm 四tứ 慈từ 心tâm 等đẳng 具cụ 如như 經kinh 文văn (# 云vân 云vân )# 私tư 云vân 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 疑nghi 心tâm 决# 定định 心tâm 等đẳng 也dã 具cụ 如như 經kinh 文văn 者giả 今kim 經kinh 中trung 六lục 十thập 心tâm 文văn 也dã 應ưng 知tri 六lục 十thập 心tâm 是thị 示thị 再tái 數số 惑hoặc 也dã 又hựu 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 五ngũ 重trọng/trùng 再tái 數số 名danh 相tướng 經kinh 文văn 者giả 指chỉ 大đại 本bổn 歟# 故cố 疏sớ/sơ 云vân 其kỳ 名danh 相tướng 具cụ 如như 十thập 方phương 偈kệ 中trung 說thuyết (# 文văn )# 問vấn 准chuẩn 大đại 小tiểu 乗# 性tánh 相tướng 無vô 貪tham 無vô 嗔sân 等đẳng 其kỳ 性tánh 唯duy 善thiện 不bất 通thông 惡ác 無vô 記ký 何hà 為vi 再tái 數số 未vị 惑hoặc 故cố 唯duy 識thức 論luận 釈# 十thập 一nhất 唯duy 善thiện 俱câu 舎# 論luận 判phán 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 何hà 。

[前-刖+合]# 其kỳ 名danh 雖tuy 同đồng 其kỳ 躰# 全toàn 別biệt 此thử 不bất 貪tham 善thiện 法Pháp 彼bỉ 不bất 著trước 三tam 有hữu 。 故cố 又hựu 非phi 無vô 依y 慿# 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 三tam 百bách 一nhất 十thập 六lục (# 初sơ 分phần/phân 趣thú 智trí 品phẩm )# 云vân 善thiện 現hiện 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 於ư 如như 是thị 。 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 生sanh 信tín 解giải 者giả 。 何hà 性tánh 何hà 相tương/tướng 何hà 狀trạng 何hà 貌mạo 佛Phật 言ngôn 善thiện 現hiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 調điều 伏phục 貪tham 嗔sân 癡si 性tánh 為vi 性tánh 遠viễn 離ly 貪tham 嗔sân 癡si 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng (# 狀trạng 貌mạo 准chuẩn 之chi )# 復phục 次thứ 善Thiện 現Hiện 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 調điều 伏phục 貪tham 無vô 貪tham 嗔sân 無vô 嗔sân 癡si 無vô 癡si 性tánh 為vi 性tánh 遠viễn 離ly 貪tham 無vô 貪tham 嗔sân 無vô 嗔sân 癡si 無vô 癡si 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng (# 狀trạng 貌mạo 准chuẩn 知tri )# 善thiện 現hiện 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 如như 是thị 性tánh 。 相tướng 狀trạng 貌mạo 乃nãi 於ư 如như 是thị 。 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 能năng 生sanh 信tín 解giải 。 (# 文văn )# 私tư 案án 此thử 文văn 既ký 以dĩ 無vô 貪tham 無vô 嗔sân 等đẳng 為vi 障chướng 信tín 解giải 之chi 惑hoặc 品phẩm 又hựu 正chánh 說thuyết 中trung 但đãn 云vân 貪tham 嗔sân 癡si 復phục 次thứ 文văn 云vân 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 應ưng 知tri 再tái 數số 貪tham 等đẳng 云vân 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 也dã 故cố 知tri 無vô 貪tham 無vô 嗔sân 等đẳng 為vi 再tái 數số 末mạt 惑hoặc 專chuyên 出xuất 于vu 此thử 經Kinh 矣hĩ 。

△# 常thường 依y 二nhị 法pháp 不bất 得đắc 中trung 道đạo 等đẳng 者giả 顯hiển 密mật 問vấn [前-刖+合]# 抄sao 下hạ 云vân 二nhị 法pháp 者giả 貪tham 無vô 貪tham 嗔sân 無vô 嗔sân 乃nãi 至chí 疑nghi 無vô 疑nghi 等đẳng 也dã 。

○# 隨tùy 事sự 異dị 名danh 者giả 隨tùy 六lục 塵trần 境cảnh 事sự 起khởi 心tâm 愛ái 色sắc 惡ác 色sắc 愛ái 聲thanh 惡ác 聲thanh 亦diệc 嗔sân 色sắc 喜hỷ 色sắc 嗔sân 聲thanh 喜hỷ 聲thanh 如như 是thị 事sự 。 [# 得đắc -# 彳# 。

△# 就tựu 此thử 二nhị 中trung 復phục 更cánh 展triển 轉chuyển 等đẳng 者giả 此thử 文văn 依y 再tái 數số 而nhi 成thành 八bát 萬vạn 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 之chi 所sở 由do 也dã 合hợp 譬thí 中trung 從tùng 此thử 復phục 更cánh 等đẳng 文văn 矣hĩ 若nhược 更cánh 約ước 下hạ 出xuất 別biệt 義nghĩa 謂vị 於ư 五ngũ 根căn 本bổn 又hựu 約ước 九cửu 品phẩm 等đẳng 開khai 百bách 六lục 十thập 心tâm 乃nãi 至chí 成thành 無vô 量lượng 也dã 故cố 知tri 法pháp 說thuyết 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 譬thí 中trung 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 也dã 又hựu 云vân 此thử 義nghĩa 不bất 尒# 以dĩ 眾chúng 生sanh 下hạ 出xuất 再tái 數số 所sở 由do 中trung 以dĩ 眾chúng 生sanh (# 乃nãi 至chí )# 輙triếp 分phân 為vi 二nhị 者giả 是thị 舉cử 初sơ 返phản 再tái 數số 之chi 所sở 由do 也dã 意ý 云vân 眾chúng 生sanh 五ngũ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 心tâm 中trung 先tiên 貪tham 心tâm 一nhất 種chủng 隨tùy 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 而nhi 異dị 二nhị 名danh 也dã 依y 染nhiễm 淨tịnh 汙ô 淨tịnh 心tâm 名danh 貪tham 心tâm 不bất 染nhiễm 善thiện 法Pháp 故cố 名danh 無vô 貪tham 心tâm 故cố 云vân 常thường 依y 二nhị 法pháp 隨tùy 事sự 異dị 名danh 也dã 餘dư 又hựu 尒# 也dã 次thứ 就tựu 此thử 二nhị 中trung (# 乃nãi 至chí )# 偈kệ 中trung 說thuyết 者giả 於ư 前tiền 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 展triển 轉chuyển 隨tùy 事sự 四tứ 反phản 再tái 數số 成thành 百bách 六lục 十thập 心tâm 也dã 彼bỉ 等đẳng 名danh 相tướng 如như 大đại 木mộc 也dã (# 為vi 言ngôn )# 復phục 若nhược 更cánh 約ước 下hạ 約ước 九cửu 品phẩm 而nhi 明minh 成thành 八bát 萬vạn 并tinh 無vô 量lượng 之chi 義nghĩa 也dã 可khả 合hợp 譬thí 中trung 從tùng 此thử 復phục 更cánh 等đẳng 法pháp 譬thí 相tương 順thuận 何hà 煩phiền 法pháp 中trung 分phần/phân 兩lưỡng 重trọng/trùng 乎hồ 若nhược 百bách 六lục 十thập 心tâm 又hựu 約ước 九cửu 品phẩm 者giả 不bất 順thuận 再tái 數số 經kinh 文văn 又hựu 約ước 九cửu 品phẩm 再tái 數số 五ngũ 反phản 再tái 數số 其kỳ 數số 可khả 增tăng 百bách 六lục 十thập 矣hĩ 故cố 知tri 若nhược 更cánh 前tiền 百bách 六lục 十thập 心tâm 約ước 九cửu 品phẩm 等đẳng 數số 乃nãi 至chí 成thành 八bát 萬vạn 及cập 無vô 量lượng 也dã (# 為vi 言ngôn )# 。

又hựu 如như 劫kiếp 初sơ 時thời 人nhân 等đẳng 者giả 頌tụng 疏sớ/sơ 第đệ 十thập 二nhị 云vân 劫kiếp 初sơ 時thời 人nhân 皆giai 如như 色sắc 界giới 諸chư 根căn 無vô 缺khuyết 。 形hình 色sắc 端đoan 嚴nghiêm 。 身thân 帯# 光quang 明minh 騰đằng 空không 自tự 在tại 。 飲ẩm 食thực 喜hỷ 樂lạc 長trường 壽thọ 久cửu 住trụ 有hữu 如như 是thị 類loại 地địa 味vị 漸tiệm 生sanh 其kỳ 味vị 甘cam 美mỹ 。 其kỳ 香hương 欝uất 馥phức 時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 稟bẩm 性tánh 躭đam 味vị 馥phức 香hương 取thủ 食thực 餘dư 人nhân 隨tùy 学# 竸# 取thủ 食thực 之chi 尒# 時thời 方phương 名danh 初sơ 受thọ 叚giả 食thực 資tư 叚giả 食thực 故cố 身thân 漸tiệm 堅kiên 重trọng/trùng 光quang 明minh 隱ẩn 沒một 黑hắc 闇ám 便tiện 生sanh 日nhật 月nguyệt 眾chúng 星tinh 從tùng 茲tư 出xuất 現hiện 由do 漸tiệm 躭đam 味vị 地địa 味vị 便tiện 隱ẩn 從tùng 斯tư 復phục 有hữu 地địa 皮bì 餅bính 生sanh 竸# 躭đam 食thực 之chi 地địa 餅bính 復phục 隱ẩn 尒# 時thời 復phục 有hữu 林lâm 藤đằng 出xuất 現hiện 竸# 躭đam 食thực 故cố 林lâm 藤đằng 復phục 隱ẩn 尒# 時thời 有hữu 非phi 耕canh 種chúng 香hương 稻đạo 自tự 生sanh 眾chúng 共cộng 取thủ 之chi 。 以dĩ 充sung 所sở 食thực 此thử 食thực 麁thô 故cố 殘tàn 穢uế 在tại 身thân 為vi 欲dục 蠲quyên 除trừ 便tiện 生sanh 二nhị 道đạo 因nhân 斯tư 遂toại 復phục 有hữu 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 生sanh 由do 二nhị 根căn 殊thù 故cố 形hình 相tướng 亦diệc 異dị 宿túc 習tập 力lực 故cố 便tiện 相tương/tướng 瞻chiêm 視thị 因nhân 此thử 遂toại 生sanh 非phi 理lý 作tác 意ý 。 欲dục 貪tham 鬼quỷ 魅mị 惑hoặc 乱# 身thân 心tâm 失thất 意ý 猖# 狂cuồng 行hành 非phi 梵Phạm 行hạnh 。 人nhân 中trung 欲dục 鬼quỷ 初sơ 生sanh 發phát 此thử 時thời 尒# 時thời 諸chư 人nhân 隨tùy 取thủ 香hương 稻đạo 無vô 所sở 貯trữ 積tích 後hậu 時thời 有hữu 人nhân 稟bẩm 性tánh 懶lãn 惰nọa 長trường/trưởng 取thủ 香hương 稻đạo 眝# 擬nghĩ 所sở 食thực 餘dư 人nhân 隨tùy 學học 漸tiệm 多đa 停đình 貯trữ 由do 此thử 於ư 稻đạo 生sanh 我ngã 心tâm 多đa 收thu 無vô 猒# 隨tùy 收thu 處xứ 無vô 復phục 再tái 生sanh 遂toại 共cộng 分phần/phân 田điền 慮lự 遠viễn 盡tận 於ư 己kỷ 分phần/phân 田điền 生sanh 恡lận 護hộ 心tâm 於ư 他tha 分phần/phân 田điền 有hữu 懷hoài 侵xâm 奪đoạt 劫kiếp 偷thâu 過quá 起khởi 始thỉ 於ư 此thử 時thời 為vi 欲dục 遮già 防phòng 共cộng 取thủ 聚tụ 評bình 議nghị 僉thiêm 量lượng 眾chúng 內nội 一nhất 有hữu 德đức 人nhân 各các 以dĩ 所sở 收thu 六lục 分phần 之chi 一nhất 雇cố 令linh 防phòng 護hộ 封phong 為vi 田điền 主chủ 因nhân 斯tư 故cố 立lập [剁-几+ㄆ]# 帝đế 利lợi 名danh 大đại 眾chúng 欽khâm 羕# 恩ân 流lưu [率-ㄠ+(言-〦)]# 土thổ/độ 故cố 復phục 名danh 大đại 三tam 未vị 多đa 王vương (# 此thử 云vân 共cộng 許hứa 王vương 也dã )# 自tự 後hậu 諸chư 王vương 此thử 王vương 為vi 首thủ 時thời 人nhân 或hoặc 有hữu 情tình 猒# 居cư 樂nhạo/nhạc/lạc 家gia 在tại 空không 閑nhàn 精tinh 修tu 戒giới 行hạnh 因nhân 斯tư 故cố 得đắc 波ba 羅la 門môn 名danh (# 此thử 云vân 淨tịnh 志chí )# 後hậu 時thời 有hữu 王vương 貪tham 恡lận 財tài 物vật 不bất 能năng 均quân 給cấp 國quốc 土thổ 人nhân 民dân 。 故cố 貧bần 匱quỹ 人nhân 者giả 多đa 行hành 賊tặc 盜đạo 王vương 為vi 禁cấm 止chỉ 行hành 輕khinh 重trọng 罸# 為vi 殺sát 害hại 業nghiệp 始thỉ 於ư 此thử 時thời 々# 有hữu 罪tội 人nhân 心tâm 怖bố 刑hình 罸# 覆phú 蔵# 其kỳ 罪tội 異dị 想tưởng 發phát 言ngôn 虗hư 誑cuống 語ngữ 生sanh 此thử 時thời 為vi 首thủ (# 文văn )# 私tư 云vân 頌tụng 疏sớ/sơ 中trung 地địa 味vị 地địa 餅bính 如như 次thứ 當đương 今kim 疏sớ/sơ 地địa 肥phì 地địa 膚phu 歟# 又hựu 疏sớ/sơ 中trung 地địa 肥phì 乃nãi 至chí 地địa 膚phu 林lâm 藤đằng (# 云vân 云vân )# 乃nãi 至chí 言ngôn 顯hiển 何hà 物vật 乎hồ 可khả 見kiến 阿a 含hàm 經kinh 矣hĩ 。

問vấn 今kim 一nhất 叚giả 文văn 法pháp 譬thí 中trung 何hà 耶da 。

[前-刖+合]# 或hoặc 云vân 法pháp 說thuyết 也dã 如như 者giả 指chỉ 事sự 義nghĩa 也dã 煩phiền 惱não 生sanh 起khởi 義nghĩa 專chuyên 是thị 法pháp 說thuyết 故cố 知tri 法pháp 譬thí 後hậu 重trọng/trùng 出xuất 舉cử 法pháp 說thuyết 現hiện 證chứng 也dã 或hoặc 云vân 譬thí 說thuyết 中trung 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 其kỳ 一nhất 也dã 又hựu 言ngôn 顯hiển 譬thí 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 如như 者giả 譬thí 喻dụ 義nghĩa 也dã 合hợp 說thuyết 文văn 中trung 為vi 此thử 喻dụ 者giả 等đẳng 者giả 此thử 意ý 矣hĩ 但đãn 以dĩ 法pháp 譬thí 法pháp 其kỳ 例lệ 非phi 無vô 嘉gia 祥tường 釈# 云vân 法pháp 性tánh 如như 涅Niết 槃Bàn (# 文văn )# 所sở 以dĩ 舉cử 刧# 初sơ 現hiện 證chứng 顯hiển 滅diệt 後hậu 煩phiền 惱não 生sanh 起khởi 故cố 為vi 法pháp 譬thí 也dã 又hựu 義nghĩa 云vân 准chuẩn 法pháp 花hoa 三tam 周chu 說thuyết 法Pháp 譬thí 因nhân 緣duyên 次thứ 第đệ 歟# 謂vị 雖tuy 上thượng 以dĩ 法pháp 譬thí 明minh 再tái 數số 義nghĩa 而nhi 未vị 示thị 無vô 明minh 生sanh 起khởi 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 又hựu 舉cử 如như 劫kiếp 初sơ 人nhân 示thị 彼bỉ 生sanh 起khởi 之chi 因nhân 緣duyên 例lệ 如như 善thiện 心tâm 生sanh 起khởi 舉cử 劫kiếp 初sơ 人nhân 等đẳng 矣hĩ 但đãn 所sở 以dĩ 為vi 此thử 喻dụ 者giả 喻dụ 者giả 曉hiểu 義nghĩa 未vị 必tất 譬thí 喻dụ 之chi 義nghĩa 也dã 即tức 曉hiểu 釈# 義nghĩa 也dã 猶do 如như 二nhị 教giáo 論luận 云vân 喻dụ 曰viết 耳nhĩ 。

大Đại 日Nhật 經Kinh 疏Sớ/sơ 指Chỉ 心Tâm 鈔Sao 卷Quyển 九Cửu