大Đại 唐Đường 西Tây 域Vực 記Ký
Quyển 0002
唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch 辯Biện 機Cơ 撰Soạn
大Đại 唐Đường 西Tây 域Vực 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị (# 三tam 國quốc )#
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
大đại 總tổng 持trì 寺tự 沙Sa 門Môn 辯biện 機cơ 撰soạn
-# 濫lạm 波ba 國quốc
-# 那na 揭yết 羅la 曷hạt 國quốc
-# 健kiện 馱đà 邏la 國quốc
詳tường 夫phu 天Thiên 竺Trúc 之chi 稱xưng 。 異dị 議nghị 糺củ 紛phân 。 舊cựu 云vân 身thân 毒độc 。 或hoặc 曰viết 賢hiền 豆đậu 。 今kim 從tùng 正chánh 音âm 。 宜nghi 云vân 印ấn 度độ 。 印ấn 度độ 之chi 人nhân 。 隨tùy 地địa 稱xưng 國quốc 。 殊thù 方phương 異dị 俗tục 。 遙diêu 舉cử 總tổng 名danh 。 語ngữ 其kỳ 所sở 美mỹ 。 謂vị 之chi 印ấn 度độ 。 印ấn 度độ 者giả 。 唐đường 言ngôn 月nguyệt 。 月nguyệt 有hữu 多đa 名danh 。 斯tư 其kỳ 一nhất 稱xưng 。 言ngôn 諸chư 群quần 生sanh 輪luân 迴hồi 不bất 息tức 。 無vô 明minh 長trường 夜dạ 莫mạc 有hữu 司ty 晨thần 。 其kỳ 猶do 白bạch 日nhật 既ký 隱ẩn 。 宵tiêu 燭chúc 斯tư 繼kế 。 雖tuy 有hữu 星tinh 光quang 之chi 照chiếu 。 豈khởi 如như 朗lãng 月nguyệt 之chi 明minh 。 苟cẩu 緣duyên 斯tư 致trí 。 因nhân 而nhi 譬thí 月nguyệt 。 良lương 以dĩ 其kỳ 土thổ/độ 聖thánh 賢hiền 繼kế 軌quỹ 。 導đạo 凡phàm 御ngự 物vật 。 如như 月nguyệt 照chiếu 臨lâm 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 謂vị 之chi 印ấn 度độ 。 印ấn 度độ 種chủng 姓tánh 族tộc 類loại 群quần 分phần/phân 。 而nhi 婆Bà 羅La 門Môn 。 特đặc 為vi 清thanh 貴quý 。 從tùng 其kỳ 雅nhã 稱xưng 。 傳truyền 以dĩ 成thành 俗tục 。 無vô 云vân 經kinh 界giới 之chi 別biệt 。 總tổng 謂vị 婆Bà 羅La 門Môn 國quốc 焉yên 。
若nhược 其kỳ 封phong 疆cương 之chi 域vực 。 可khả 得đắc 而nhi 言ngôn 。 五ngũ 印ấn 度độ 之chi 境cảnh 。 周chu 九cửu 萬vạn 餘dư 里lý 。 三tam 垂thùy 大đại 海hải 。 北bắc 背bối/bội 雪Tuyết 山Sơn 。 北bắc 廣quảng 南nam 狹hiệp 。 形hình 如như 半bán 月nguyệt 。 畫họa 野dã 區khu 分phần/phân 。 七thất 十thập 餘dư 國quốc 。
時thời 特đặc 暑thử 熱nhiệt 。 地địa 多đa 泉tuyền 濕thấp 。 北bắc 乃nãi 山sơn 阜phụ 隱ẩn 軫# 。 丘khâu 陵lăng 舃# 鹵lỗ 。 東đông 則tắc 川xuyên 野dã 沃ốc 潤nhuận 。 疇trù 壠# 膏cao 腴# 。 南nam 方phương 草thảo 木mộc 榮vinh 茂mậu 。 西tây 方phương 土thổ/độ 地địa 磽khao 确xác 。 斯tư 大đại 概khái 也dã 。 可khả 略lược 言ngôn 焉yên 。
夫phu 數số 量lượng 之chi 稱xưng 。 謂vị 踰du 繕thiện 那na (# 舊cựu 曰viết 由do 旬tuần 。 又hựu 曰viết 踰du 闍xà 那na 。 又hựu 曰viết 由do 延diên 。 皆giai 訛ngoa 略lược 也dã )# 。 踰du 繕thiện 那na 者giả 。 自tự 古cổ 聖thánh 王vương 一nhất 日nhật 軍quân 行hành 也dã 。 舊cựu 傳truyền 一nhất 踰du 繕thiện 那na 。 四tứ 十thập 里lý 矣hĩ 。 印ấn 度độ 國quốc 俗tục 乃nãi 三tam 十thập 里lý 。 聖thánh 教giáo 所sở 載tái 唯duy 十thập 六lục 里lý 。 窮cùng 微vi 之chi 數số 。 分phần/phân 一nhất 踰du 繕thiện 那na 。 為vi 八bát 拘câu 盧lô 舍xá 。 拘câu 盧lô 舍xá 者giả 。 謂vị 大đại 牛ngưu 鳴minh 聲thanh 所sở 極cực 聞văn 。 稱xưng 拘câu 盧lô 舍xá 。 分phần/phân 一nhất 拘câu 盧lô 舍xá 為vi 五ngũ 百bách 弓cung 。 分phần/phân 一nhất 弓cung 為vi 四tứ 肘trửu 。 分phần/phân 一nhất 肘trửu 為vi 二nhị 十thập 四tứ 指chỉ 。 分phần/phân 一nhất 指chỉ 節tiết 為vi 七thất 宿túc 麥mạch 。 乃nãi 至chí 蝨sắt 。 蟣kỉ 。 隙khích 塵trần 。 牛ngưu 毛mao 。 羊dương 毛mao 兔thố 毫hào 。 金kim 。 水thủy 。 次thứ 第đệ 七thất 分phần 。 以dĩ 至chí 細tế 塵trần 。 細tế 塵trần 七thất 分phần 。 為vi 極cực 細tế 塵trần 。 極cực 細tế 塵trần 者giả 。 不bất 可khả 復phục 析tích 。 析tích 即tức 歸quy 空không 。 故cố 曰viết 極cực 微vi 也dã 。
若nhược 乃nãi 陰âm 陽dương 曆lịch 運vận 。 日nhật 月nguyệt 次thứ 舍xá 。 稱xưng 謂vị 雖tuy 殊thù 。
時thời 候hậu 無vô 異dị 。 隨tùy 其kỳ 星tinh 建kiến 。 以dĩ 標tiêu 月nguyệt 名danh 。
時thời 極cực 短đoản 者giả 。 謂vị 剎sát 那na 也dã 。 百bách 二nhị 十thập 剎sát 那na 為vi 一nhất 呾đát 剎sát 那na 。 六lục 十thập 呾đát 剎sát 那na 為vi 一nhất 臘lạp 縛phược 。 三tam 十thập 臘lạp 縛phược 為vi 一nhất 牟mâu 呼hô 栗lật 多đa 。 五ngũ 牟mâu 呼hô 栗lật 多đa 為vi 一nhất 時thời 。 六lục 時thời 合hợp 成thành 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 晝trú 三tam 夜dạ 三tam 。 居cư 俗tục 日nhật 夜dạ 分phân 為vi 八bát 時thời (# 晝trú 四tứ 夜dạ 四tứ 。 於ư 一nhất 一nhất 時thời 各các 有hữu 四tứ 分phần/phân )# 。 月nguyệt 盈doanh 至chí 滿mãn 謂vị 之chi 白bạch 分phần/phân 。 月nguyệt 虧khuy 至chí 晦hối 謂vị 之chi 黑hắc 分phần/phân 。 黑hắc 分phần/phân 或hoặc 十thập 四tứ 日nhật 。 十thập 五ngũ 日nhật 。 月nguyệt 有hữu 小tiểu 大đại 故cố 也dã 。 黑hắc 前tiền 白bạch 後hậu 。 合hợp 為vi 一nhất 月nguyệt 。 六lục 月nguyệt 合hợp 為vi 一nhất 行hành 。 日nhật 遊du 在tại 內nội 。 北bắc 行hành 也dã 。 日nhật 遊du 在tại 外ngoại 。 南nam 行hành 也dã 。 總tổng 此thử 二nhị 行hành 。 合hợp 為vi 一nhất 歲tuế 。 又hựu 分phần/phân 一nhất 歲tuế 以dĩ 為vi 六lục 時thời 。
正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 三tam 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 漸tiệm 熱nhiệt 也dã 。 三tam 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 五ngũ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 盛thịnh 熱nhiệt 也dã 。 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 雨vũ 時thời 也dã 。 七thất 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 九cửu 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 茂mậu 時thời 也dã 。 九cửu 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 十thập 一nhất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 漸tiệm 寒hàn 也dã 。 十thập 一nhất 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 盛thịnh 寒hàn 也dã 。 如Như 來Lai 聖Thánh 教giáo 。 歲tuế 為vi 三tam 時thời 。
正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 五ngũ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 熱nhiệt 時thời 也dã 。 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 九cửu 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 雨vũ 時thời 也dã 。 九cửu 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 寒hàn 時thời 也dã 。 或hoặc 為vi 四tứ 時thời 。 春xuân 。 夏hạ 。 秋thu 。 冬đông 也dã 。 春xuân 三tam 月nguyệt 謂vị 制chế 呾đát 羅la 月nguyệt 。 吠phệ 舍xá 佉khư 月nguyệt 。 逝thệ 瑟sắt 吒tra 月nguyệt 。 當đương 此thử 從tùng 正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 四tứ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 夏hạ 三tam 月nguyệt 謂vị 頞át 沙sa 荼đồ 月nguyệt 。 室thất 羅la 伐phạt 拏noa 月nguyệt 。 婆bà 羅la 鉢bát 陀đà 月nguyệt 。 當đương 此thử 從tùng 四tứ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 秋thu 三tam 月nguyệt 謂vị 頞át 濕thấp 縛phược 庾dữu 闍xà 月nguyệt 。 迦ca 剌lạt 底để 迦ca 月nguyệt 。 末mạt 伽già 始thỉ 羅la 月nguyệt 。 當đương 此thử 從tùng 七thất 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 十thập 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 冬đông 三tam 月nguyệt 謂vị 報báo 沙sa 月nguyệt 。 磨ma 袪# 月nguyệt 。 頗phả 勒lặc 窶lụ 拏noa 月nguyệt 。 當đương 此thử 從tùng 十thập 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 故cố 印ấn 度độ 僧Tăng 徒đồ 依y 佛Phật 聖thánh 教giáo 坐tọa 兩lưỡng 安an 居cư 。 或hoặc 前tiền 三tam 月nguyệt 。 或hoặc 後hậu 三tam 月nguyệt 。 前tiền 三tam 月nguyệt 當đương 此thử 從tùng 五ngũ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 八bát 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 後hậu 三tam 月nguyệt 當đương 此thử 從tùng 六lục 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 九cửu 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 前tiền 代đại 譯dịch 經kinh 律luật 者giả 。 或hoặc 云vân 坐tọa 夏hạ 。 或hoặc 云vân 坐tọa 臘lạp 。 斯tư 皆giai 邊biên 裔duệ 殊thù 俗tục 。 不bất 達đạt 中trung 國quốc 正chánh 音âm 。 或hoặc 方phương 言ngôn 未vị 融dung 。 而nhi 傳truyền 譯dịch 有hữu 謬mậu 。 又hựu 推thôi 如Như 來Lai 入nhập 胎thai 。 初sơ 生sanh 。 出xuất 家gia 。 成thành 佛Phật 。 涅Niết 槃Bàn 日nhật 月nguyệt 。 皆giai 有hữu 參tham 差sai 。 語ngữ 在tại 後hậu 記ký 。
若nhược 夫phu 邑ấp 里lý 閭lư 閻diêm 。 方phương 城thành 廣quảng 峙trĩ 。 街nhai 衢cù 巷hạng 陌mạch 。 曲khúc 徑kính 盤bàn 迂# 。 闤hoàn 闠hội 當đương 塗đồ 。 旗kỳ 亭đình 夾giáp 路lộ 。 屠đồ 。 釣điếu 。 倡xướng 。 優ưu 。 魁khôi 膾khoái 。 除trừ 糞phẩn 。 旌tinh 厥quyết 宅trạch 居cư 。 斥xích 之chi 邑ấp 外ngoại 。 行hành 里lý 往vãng 來lai 。 僻tích 於ư 路lộ 左tả 。 至chí 於ư 宅trạch 居cư 之chi 製chế 。 垣viên 郭quách 之chi 作tác 。 地địa 勢thế 卑ty 濕thấp 。 城thành 多đa 壘lũy 塼chuyên 。 暨kỵ 諸chư 牆tường 壁bích 。 或hoặc 編biên 竹trúc 木mộc 。 室thất 宇vũ 臺đài 觀quán 。 板bản 屋ốc 平bình 頭đầu 。 泥nê 以dĩ 石thạch 灰hôi 。 覆phú 以dĩ 甎chuyên 墼kích 。 諸chư 異dị 崇sùng 構# 。 製chế 同đồng 中trung 夏hạ 。 苫thiêm 茅mao 苫thiêm 草thảo 。 或hoặc 塼chuyên 或hoặc 板bản 。 壁bích 以dĩ 石thạch 灰hôi 為vi 飾sức 。 地địa 塗đồ 牛ngưu 糞phẩn 為vi 淨tịnh 。
時thời 花hoa 散tán 布bố 。 斯tư 其kỳ 異dị 也dã 。 諸chư 僧tăng 伽già 藍lam 。 頗phả 極cực 奇kỳ 製chế 。 隅ngung 樓lâu 四tứ 起khởi 。 重trùng 閣các 三tam 層tằng 。 榱# 梠lữ 棟đống 梁lương 。 奇kỳ 形hình 彫điêu 鏤lũ 。 戶hộ 牖dũ 垣viên 牆tường 。 圖đồ 畫họa 眾chúng 綵thải 。 黎lê 庶thứ 之chi 居cư 。 內nội 侈xỉ 外ngoại 儉kiệm 。 隩# 室thất 中trung 堂đường 。 高cao 廣quảng 有hữu 異dị 。 層tằng 臺đài 重trùng 閣các 。 形hình 製chế 不bất 拘câu 。 門môn 闢tịch 東đông 戶hộ 。 朝triêu 座tòa 東đông 面diện 。 至chí 於ư 坐tọa 止chỉ 。 咸hàm 用dụng 繩thằng 床sàng 。 王vương 族tộc 。 大đại 人nhân 。 士sĩ 。 庶thứ 。 豪hào 右hữu 。 莊trang 飾sức 有hữu 殊thù 。 規quy 矩củ 無vô 異dị 。 君quân 王vương 朝triêu 座tòa 。 彌di 復phục 高cao 廣quảng 。 珠châu 璣ky 間gian 錯thác 。 謂vị 師sư 子tử 床sàng 。 敷phu 以dĩ 細tế 氎điệp 。 蹈đạo 以dĩ 寶bảo 机cơ 。 凡phàm 百bách 庶thứ 僚liêu 。 隨tùy 其kỳ 所sở 好hiếu 。 刻khắc 彫điêu 異dị 類loại 。 瑩oánh 飾sức 奇kỳ 珍trân 。 衣y 裳thường 服phục 玩ngoạn 。 無vô 所sở 裁tài 製chế 。 貴quý 鮮tiên 白bạch 。 輕khinh 雜tạp 綵thải 。 男nam 則tắc 繞nhiễu 腰yêu 絡lạc 腋dịch 。 橫hoạnh/hoành 巾cân 右hữu 袒đản 。 女nữ 乃nãi 襜xiêm 衣y 下hạ 垂thùy 。 通thông 肩kiên 總tổng 覆phú 。 頂đảnh 為vi 小tiểu 髻kế 。 餘dư 髮phát 垂thùy 下hạ 。 或hoặc 有hữu 剪tiễn 髭tì 。 別biệt 為vi 詭quỷ 俗tục 。 首thủ 冠quan 花hoa 鬘man 。 身thân 佩bội 瓔anh 珞lạc 。 其kỳ 所sở 服phục 者giả 。 謂vị 憍kiều 奢xa 耶da 衣y 。 及cập 氎điệp 布bố 等đẳng 。 憍kiêu 奢xa 耶da 者giả 。 野dã 蠶tằm 絲ti 也dã 。 叢tùng 摩ma 衣y 。 麻ma 之chi 類loại 也dã 。 頷hạm (# [據-豕+丘]# 嚴nghiêm 反phản )# 鉢bát 羅la 衣y 。 織chức 細tế 羊dương 毛mao 也dã 。 褐hạt 剌lạt 縭# 衣y 。 織chức 野dã 獸thú 毛mao 也dã 。 獸thú 毛mao 細tế 耎nhuyễn 。 可khả 得đắc 緝tập 績# 。 故cố 以dĩ 見kiến 珍trân 。 而nhi 充sung 服phục 用dụng 。 其kỳ 北bắc 印ấn 度độ 。 風phong 土thổ/độ 寒hàn 烈liệt 。 短đoản 製chế 褊biển 衣y 。 頗phả 同đồng 胡hồ 服phục 。 外ngoại 道đạo 服phục 飾sức 。 紛phân 雜tạp 異dị 製chế 。 或hoặc 衣y 孔khổng 雀tước 羽vũ 尾vĩ 。 或hoặc 飾sức 髑độc 髏lâu 瓔anh 珞lạc 。 或hoặc 無vô 服phục 露lộ 形hình 。 或hoặc 草thảo 板bản 掩yểm 體thể 。 或hoặc 拔bạt 髮phát 斷đoạn 髭tì 。 或hoặc 蓬bồng 鬢mấn 椎chùy 髻kế 。 裳thường 衣y 無vô 定định 。 赤xích 白bạch 不bất 恆hằng 。 沙Sa 門Môn 法Pháp 服phục 。 唯duy 有hữu 三tam 衣y 及cập 僧Tăng 卻khước 崎# 。 泥nê 縛phược 些# (# 桑tang 箇cá 反phản )# 那na 。 三tam 衣y 裁tài 製chế 。 部bộ 執chấp 不bất 同đồng 。 或hoặc 緣duyên 有hữu 寬khoan 狹hiệp 。 或hoặc 葉diệp 有hữu 小tiểu 大đại 。 僧Tăng 卻khước 崎# (# 唐đường 言ngôn 掩yểm 腋dịch 。 舊cựu 曰viết 僧Tăng 祇kỳ 支chi 。 訛ngoa 也dã )# 。 覆phú 左tả 肩kiên 。 掩yểm 兩lưỡng 腋dịch 。 左tả 開khai 右hữu 合hợp 。 長trường/trưởng 裁tài 過quá 腰yêu 。 泥nê 縛phược 些# 那na (# 唐đường 言ngôn 裙quần 。 舊cựu 曰viết 涅Niết 槃Bàn 僧Tăng 。 訛ngoa 也dã )# 。 既ký 無vô 帶đái 襻# 。 其kỳ 將tương 服phục 也dã 。 集tập 衣y 為vi 襵# 。 束thúc 帶đái 以dĩ 縚# 。 襵# 則tắc 諸chư 部bộ 各các 異dị 。 色sắc 乃nãi 黃hoàng 赤xích 不bất 同đồng 。 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 清thanh 素tố 居cư 簡giản 。 潔khiết 白bạch 儉kiệm 約ước 。 國quốc 王vương 。 大đại 臣thần 服phục 玩ngoạn 良lương 異dị 。 花hoa 鬘man 寶bảo 冠quan 以dĩ 為vi 首thủ 飾sức 。 環hoàn 釧xuyến 瓔anh 珞lạc 。 而nhi 作tác 身thân 佩bội 。 其kỳ 有hữu 富phú 商thương 。 大đại 賈cổ 。 唯duy 釧xuyến 而nhi 已dĩ 。 人nhân 多đa 徒đồ 跣tiển 。 少thiểu 有hữu 所sở 履lý 。 染nhiễm 其kỳ 牙nha 齒xỉ 。 或hoặc 赤xích 或hoặc 黑hắc 。 齊tề 髮phát 穿xuyên 耳nhĩ 。 脩tu 鼻tị 大đại 眼nhãn 。 斯tư 其kỳ 貌mạo 也dã 。
夫phu 其kỳ 潔khiết 清thanh 自tự 守thủ 。 非phi 矯kiểu 其kỳ 志chí 。 凡phàm 有hữu 饌soạn 食thực 。 必tất 先tiên 盥quán 洗tẩy 。 殘tàn 宿túc 不bất 再tái 。 食thực 器khí 不bất 傳truyền 。 瓦ngõa 木mộc 之chi 器khí 。 經kinh 用dụng 必tất 棄khí 。 金kim 。 銀ngân 。 銅đồng 。 鐵thiết 。 每mỗi 加gia 摩ma 瑩oánh 。 饌soạn 食thực 既ký 訖ngật 。 嚼tước 楊dương 枝chi 而nhi 為vi 淨tịnh 。 澡táo 漱thấu 未vị 終chung 。 無vô 相tướng 執chấp 觸xúc 。 每mỗi 有hữu 溲# 溺nịch 。 必tất 事sự 澡táo 灌quán 。 身thân 塗đồ 諸chư 香hương 。 所sở 謂vị 栴chiên 檀đàn 。 欝uất 金kim 也dã 。 君quân 王vương 將tương 浴dục 。 鼓cổ 奏tấu 絃huyền 歌ca 。 祭tế 祀tự 拜bái 祠từ 。 沐mộc 浴dục 盥quán 洗tẩy 。
詳tường 其kỳ 文văn 字tự 。 梵Phạm 天Thiên 所sở 製chế 。 原nguyên 始thỉ 垂thùy 則tắc 。 四tứ 十thập 七thất 言ngôn 也dã 。 寓# 物vật 合hợp 成thành 。 隨tùy 事sự 轉chuyển 用dụng 。 流lưu 演diễn 枝chi 派phái 。 其kỳ 源nguyên 浸tẩm 廣quảng 。 因Nhân 地Địa 隨tùy 人nhân 。 微vi 有hữu 改cải 變biến 。 語ngữ 其kỳ 大đại 較giảo 。 未vị 異dị 本bổn 源nguyên 。 而nhi 中trung 印ấn 度độ 特đặc 為vi 詳tường 正chánh 。 辭từ 調điều 和hòa 雅nhã 。 與dữ 天thiên 同đồng 音âm 。 氣khí 韻vận 清thanh 亮lượng 。 為vi 人nhân 軌quỹ 則tắc 。 隣lân 境cảnh 異dị 國quốc 。 習tập 謬mậu 成thành 訓huấn 。 競cạnh 趨xu 澆kiêu 俗tục 。 莫mạc 守thủ 淳thuần 風phong 。
至chí 於ư 記ký 言ngôn 書thư 事sự 。 各các 有hữu 司ty 存tồn 。 史sử 誥# 總tổng 稱xưng 。 謂vị 尼ni 羅la 蔽tế 荼đồ (# 唐đường 言ngôn 清thanh 藏tạng )# 。 善thiện 惡ác 具cụ 舉cử 。 災tai 祥tường 備bị 著trước 。
而nhi 開khai 蒙mông 誘dụ 進tiến 。 先tiên 導đạo 十thập 二nhị 章chương 。 七thất 歲tuế 之chi 後hậu 。 漸tiệm 授thọ 五ngũ 明minh 大đại 論luận 。
一nhất 曰viết 聲thanh 明minh 。 釋thích 詁# 訓huấn 字tự 。 詮thuyên 目mục 疏sớ/sơ 別biệt 。 二nhị 工công 巧xảo 明minh 。 伎kỹ 術thuật 機cơ 關quan 。 陰âm 陽dương 曆lịch 數số 。 三tam 醫y 方phương 明minh 。 禁cấm 咒chú 閑nhàn 邪tà 。 藥dược 石thạch 針châm 艾ngải 。 四tứ 謂vị 因nhân 明minh 。 考khảo 定định 正chánh 邪tà 。 研nghiên 覈# 真chân 偽ngụy 。 五ngũ 曰viết 內nội 明minh 。 究cứu 暢sướng 五ngũ 乘thừa 因nhân 果quả 妙diệu 理lý 。
其kỳ 婆Bà 羅La 門Môn 。 學học 四tứ 吠phệ 陀đà 論luận 。
(# 舊cựu 曰viết 毘tỳ 陀đà 。 訛ngoa 也dã )# 。 一nhất 曰viết 壽thọ 。 謂vị 養dưỡng 生sanh 繕thiện 性tánh 。 二nhị 曰viết 祠từ 。 謂vị 享hưởng 祭tế 祈kỳ 禱đảo 。 三tam 曰viết 平bình 。 謂vị 禮lễ 儀nghi 。 占chiêm 卜bốc 。 兵binh 法pháp 。 軍quân 陣trận 。 四tứ 曰viết 術thuật 。 謂vị 異dị 能năng 。 伎kỹ 數số 。 禁cấm 咒chú 。 醫y 方phương 。
師sư 必tất 博bác 究cứu 精tinh 微vi 。 貫quán 窮cùng 玄huyền 奧áo 。 示thị 之chi 大đại 義nghĩa 。 導đạo 以dĩ 微vi 言ngôn 。 提đề 撕# 善thiện 誘dụ 。 彫điêu 朽hủ 勵lệ 薄bạc 。 若nhược 乃nãi 識thức 量lượng 通thông 敏mẫn 。 志chí 懷hoài 逋# 逸dật 。 則tắc 拘câu 縶# 反phản 開khai 。 業nghiệp 成thành 後hậu 已dĩ 。 年niên 方phương 三tam 十thập 。 志chí 立lập 學học 成thành 。 既ký 居cư 祿lộc 位vị 。 先tiên 酬thù 師sư 德đức 。 其kỳ 有hữu 博bác 古cổ 好hảo/hiếu 雅nhã 。 肥phì 遁độn 居cư 貞trinh 。 沈trầm 浮phù 物vật 外ngoại 。 逍tiêu 遙diêu 事sự 表biểu 。 寵sủng 辱nhục 不bất 驚kinh 。 聲thanh 問vấn 以dĩ 遠viễn 。 君quân 王vương 雅nhã 尚thượng 。 莫mạc 能năng 屈khuất 迹tích 。 然nhiên 而nhi 國quốc 重trọng/trùng 聰thông 叡duệ 。 俗tục 貴quý 高cao 明minh 。 褒bao 贊tán 既ký 隆long 。 禮lễ 命mạng 亦diệc 重trọng/trùng 。 故cố 能năng 強cường/cưỡng 志chí 篤đốc 學học 。 忘vong 疲bì 遊du 藝nghệ 。 訪phỏng 道đạo 依y 仁nhân 。 不bất 遠viễn 千thiên 里lý 。 家gia 雖tuy 豪hào 富phú 。 志chí 均quân 羈ki 旅lữ 。 口khẩu 腹phúc 之chi 資tư 。 巡tuần 匃cái 以dĩ 濟tế 。 有hữu 貴quý 知tri 道đạo 。 無vô 恥sỉ 匱quỹ 財tài 。 娛ngu 遊du 。 惰nọa 業nghiệp 。 媮# 食thực 。 靡mĩ 衣y 。 既ký 無vô 令linh 德đức 。 又hựu 非phi 時thời 習tập 。 恥sỉ 辱nhục 俱câu 至chí 。 醜xú 聲thanh 載tái 揚dương 。
如Như 來Lai 理lý 教giáo 。 隨tùy 類loại 得đắc 解giải 。 去khứ 聖thánh 悠du 遠viễn 。 正Chánh 法Pháp 醇thuần 醨# 。 任nhậm 其kỳ 見kiến 解giải 之chi 心tâm 。 俱câu 獲hoạch 聞văn 智trí 之chi 悟ngộ 。 部bộ 執chấp 峯phong 峙trĩ 。 諍tranh 論luận 波ba 濤đào 。 異dị 學học 專chuyên 門môn 。 殊thù 途đồ 同đồng 致trí 。 十thập 有hữu 八bát 部bộ 。 各các 擅thiện 鋒phong 銳duệ 。 大đại 小tiểu 二Nhị 乘Thừa 。 居cư 止chỉ 區khu 別biệt 。 其kỳ 有hữu 宴yến 默mặc 思tư 惟duy 。 經kinh 行hành 住trụ 立lập 。 定định 慧tuệ 悠du 隔cách 。 諠huyên 靜tĩnh 良lương 殊thù 。 隨tùy 其kỳ 眾chúng 居cư 。 各các 製chế 科khoa 防phòng 。 無vô 云vân 律luật 。 論luận 。 經kinh 是thị 佛Phật 經Kinh 。 講giảng 宣tuyên 一nhất 部bộ 。 乃nãi 免miễn 僧Tăng 知tri 事sự 。 二nhị 部bộ 。 加gia 上thượng 房phòng 資tư 具cụ 。 三tam 部bộ 。 差sai 侍thị 者giả 祇kỳ 承thừa 。 四tứ 部bộ 。 給cấp 淨tịnh 人nhân 役dịch 使sử 。 五ngũ 部bộ 。 則tắc 行hành 乘thừa 象tượng 輿dư 。 六lục 部bộ 。 又hựu 導đạo 從tùng 周chu 衛vệ 。 道Đạo 德đức 既ký 高cao 。 旌tinh 命mạng 亦diệc 異dị 。
時thời 集tập 講giảng 論luận 。 考khảo 其kỳ 優ưu 劣liệt 。 彰chương 別biệt 善thiện 惡ác 。 黜truất 陟trắc 幽u 明minh 。 其kỳ 有hữu 商thương 搉# 微vi 言ngôn 。 抑ức 揚dương 妙diệu 理lý 。 雅nhã 辭từ 贍thiệm 美mỹ 。 妙diệu 辯biện 敏mẫn 捷tiệp 。 於ư 是thị 馭ngự 乘thừa 寶bảo 象tượng 。 導đạo 從tùng 如như 林lâm 。 至chí 乃nãi 義nghĩa 門môn 虛hư 闢tịch 。 辭từ 鋒phong 挫tỏa 銳duệ 。 理lý 寡quả 而nhi 辭từ 繁phồn 。 義nghĩa 乖quai 而nhi 言ngôn 順thuận 。 遂toại 即tức 面diện 塗đồ 赭giả 堊# 。 身thân 坌bộn 塵trần 土thổ 。 斥xích 於ư 曠khoáng 野dã 。 棄khí 之chi 溝câu 壑hác 。 既ký 旌tinh 淑thục 慝# 。 亦diệc 表biểu 賢hiền 愚ngu 。 人nhân 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 。 家gia 勤cần 志chí 學học 。 出xuất 家gia 歸quy 俗tục 。 從tùng 其kỳ 所sở 好hiếu 。 罹li 咎cữu 犯phạm 律luật 。 僧Tăng 中trung 科khoa 罰phạt 。 輕khinh 則tắc 眾chúng 命mạng 訶ha 責trách 。 次thứ 又hựu 眾chúng 不bất 與dữ 語ngữ 。 重trọng/trùng 乃nãi 眾chúng 不bất 共cộng 住trú 。 不bất 共cộng 住trú 者giả 。 斥xích 擯bấn 不bất 齒xỉ 。 出xuất 一nhất 住trú 處xứ 。 措thố 身thân 無vô 所sở 。 羈ki 旅lữ 艱gian 辛tân 。 或hoặc 返phản 初sơ 服phục 。
若nhược 夫phu 族tộc 姓tánh 殊thù 者giả 。 有hữu 四tứ 流lưu 焉yên 。
一nhất 曰viết 婆Bà 羅La 門Môn 。 淨tịnh 行hạnh 也dã 。 守thủ 道đạo 居cư 貞trinh 。 潔khiết 白bạch 其kỳ 操thao 。 二nhị 曰viết 剎sát 帝đế 利lợi 。 王vương 種chủng 也dã (# 舊cựu 曰viết 剎sát 利lợi 。 略lược 也dã )# 。 奕dịch 世thế 君quân 臨lâm 。 仁nhân 恕thứ 為vi 志chí 。 三tam 曰viết 吠phệ 奢xa (# 舊cựu 曰viết 毘tỳ 舍xá 。 訛ngoa 也dã )# 。 商thương 賈cổ 也dã 。 貿mậu 遷thiên 有hữu 無vô 。 逐trục 利lợi 遠viễn 近cận 。 四tứ 曰viết 戍thú 陀đà 羅la (# 舊cựu 曰viết 首thủ 陀đà 。 訛ngoa 也dã )# 。 農nông 人nhân 也dã 。 肆tứ 力lực 疇trù 壠# 。 勤cần 身thân 稼giá 穡# 。 凡phàm 茲tư 四tứ 姓tánh 。 清thanh 濁trược 殊thù 流lưu 。 婚hôn 娶thú 通thông 親thân 。 飛phi 伏phục 異dị 路lộ 。 內nội 外ngoại 宗tông 枝chi 。 姻nhân 媾cấu 不bất 雜tạp 。 婦phụ 人nhân 一nhất 嫁giá 。 終chung 無vô 再tái 醮# 。 自tự 餘dư 雜tạp 姓tánh 。 寔thật 繁phồn 種chủng 族tộc 。 各các 隨tùy 類loại 聚tụ 。 難nan 以dĩ 詳tường 載tái 。
君quân 王vương 奕dịch 世thế 。 唯duy 剎sát 帝đế 利lợi 。 篡soán 弑# 時thời 起khởi 。 異dị 姓tánh 稱xưng 尊tôn 。 國quốc 之chi 戰chiến 士sĩ 。 驍# 雄hùng 畢tất 選tuyển 。 子tử 父phụ 傳truyền 業nghiệp 。 遂toại 窮cùng 兵binh 術thuật 。 居cư 則tắc 宮cung 廬lư 周chu 衛vệ 。 征chinh 則tắc 奮phấn 旅lữ 前tiền 鋒phong 。 凡phàm 有hữu 四tứ 兵binh 。
步bộ 。 馬mã 。 車xa 。 象tượng 。 象tượng 則tắc 被bị 以dĩ 堅kiên 甲giáp 。 牙nha 施thí 利lợi 距cự 。 一nhất 將tương 安an 乘thừa 。 授thọ 其kỳ 節tiết 度độ 。 兩lưỡng 卒thốt 左tả 右hữu 。 為vi 之chi 駕giá 馭ngự 。 車xa 乃nãi 駕giá 以dĩ 駟tứ 馬mã 。 兵binh 帥súy 居cư 其kỳ 乘thừa 。 列liệt 卒thốt 周chu 衛vệ 。 扶phù 輪luân 挾hiệp 轂cốc 。 馬mã 軍quân 散tán 禦ngữ 。 逐trục 北bắc 奔bôn 命mạng 。 步bộ 軍quân 輕khinh 捍hãn 。 敢cảm 勇dũng 充sung 選tuyển 。 負phụ 大đại 樐# 。 執chấp 長trường/trưởng 戟kích 。 或hoặc 持trì 刀đao 劍kiếm 。 前tiền 奮phấn 行hành 陣trận 。 凡phàm 諸chư 戎nhung 器khí 。 莫mạc 不bất 鋒phong 銳duệ 。 所sở 謂vị 矛mâu 。 楯thuẫn 。 弓cung 。 矢thỉ 。 刀đao 。 劍kiếm 。 鉞việt 。 斧phủ 。 戈qua 。 殳# 。 長trường/trưởng 矟sáo 。 輪luân 索sách 之chi 屬thuộc 。 皆giai 世thế 習tập 矣hĩ 。
夫phu 其kỳ 俗tục 也dã 。 性tánh 雖tuy 狷# 急cấp 。 志chí 甚thậm 貞trinh 質chất 。 於ư 財tài 無vô 苟cẩu 得đắc 。 於ư 義nghĩa 有hữu 餘dư 讓nhượng 。 懼cụ 冥minh 運vận 之chi 罪tội 。 輕khinh 生sanh 事sự 之chi 業nghiệp 。 詭quỷ 譎# 不bất 行hành 。 盟minh 誓thệ 為vi 信tín 。 政chánh 教giáo 尚thượng 質chất 。 風phong 俗tục 猶do 和hòa 。 凶hung 悖bội 群quần 小tiểu 。
時thời 虧khuy 國quốc 憲hiến 。 謀mưu 危nguy 君quân 上thượng 。 事sự 迹tích 彰chương 明minh 。 則tắc 常thường 幽u 囹linh 圄ngữ 。 無vô 所sở 刑hình 戮lục 。 任nhậm 其kỳ 生sanh 死tử 。 不bất 齒xỉ 人nhân 倫luân 。 犯phạm 傷thương 禮lễ 義nghĩa 。 悖bội 逆nghịch 忠trung 孝hiếu 。 則tắc 劓tị 鼻tị 。 截tiệt 耳nhĩ 。 斷đoạn 手thủ 。 刖# 足túc 。 或hoặc 驅khu 出xuất 國quốc 。 或hoặc 放phóng 荒hoang 裔duệ 。 自tự 餘dư 咎cữu 犯phạm 。 輸du 財tài 贖thục 罪tội 。 理lý 獄ngục 占chiêm 辭từ 。 不bất 加gia 刑hình 扑# 。 隨tùy 問vấn 欵khoản 對đối 。 據cứ 事sự 平bình 科khoa 。 拒cự 違vi 所sở 犯phạm 。 恥sỉ 過quá 飾sức 非phi 。 欲dục 究cứu 情tình 實thật 。 事sự 須tu 案án 者giả 。 凡phàm 有hữu 四tứ 條điều 。
水thủy 。 火hỏa 。 稱xưng 。 毒độc 。 水thủy 則tắc 罪tội 人nhân 與dữ 石thạch 。 盛thịnh 以dĩ 連liên 囊nang 。 沈trầm 之chi 深thâm 流lưu 。 校giáo 其kỳ 真chân 偽ngụy 。 人nhân 沈trầm 石thạch 浮phù 則tắc 有hữu 犯phạm 。 人nhân 浮phù 石thạch 沈trầm 則tắc 無vô 隱ẩn 。 火hỏa 乃nãi 燒thiêu 鐵thiết 。 罪tội 人nhân 踞cứ 上thượng 。 復phục 使sử 足túc 蹈đạo 。 既ký 遣khiển 掌chưởng 案án 。 又hựu 令linh 舌thiệt 舐thỉ 。 虛hư 無vô 所sở 損tổn 。 實thật 有hữu 所sở 傷thương 。 懦# 弱nhược 之chi 人nhân 不bất 堪kham 炎diễm 熾sí 。 捧phủng 未vị 開khai 花hoa 。 散tán 之chi 向hướng 焰diễm 。 虛hư 則tắc 花hoa 發phát 。 實thật 則tắc 花hoa 焦tiêu 。 稱xưng 則tắc 人nhân 石thạch 平bình 衡hành 。 輕khinh 重trọng 取thủ 驗nghiệm 。 虛hư 則tắc 人nhân 低đê 石thạch 舉cử 。 實thật 則tắc 石thạch 重trọng/trùng 人nhân 輕khinh 。 毒độc 則tắc 以dĩ 一nhất 羖cổ 羊dương 。 剖phẫu 其kỳ 右hữu 髀bễ 。 隨tùy 被bị 訟tụng 人nhân 所sở 食thực 之chi 分phần 。 雜tạp 諸chư 毒độc 藥dược 置trí 右hữu 髀bễ 中trung 。 實thật 則tắc 毒độc 發phát 而nhi 死tử 。 虛hư 則tắc 毒độc 歇hiết 而nhi 穌tô 。 舉cử 四tứ 條điều 之chi 例lệ 。 防phòng 百bách 非phi 之chi 路lộ 。
致trí 敬kính 之chi 式thức 。 其kỳ 儀nghi 九cửu 等đẳng 。
一nhất 發phát 言ngôn 慰úy 問vấn 。 二nhị 俯phủ 首thủ 示thị 敬kính 。 三tam 舉cử 手thủ 高cao 揖ấp 。 四tứ 合hợp 掌chưởng 平bình 拱củng 。 五ngũ 屈khuất 膝tất 。 六lục 長trường/trưởng 踞cứ 。 七thất 手thủ 膝tất 踞cứ 地địa 。 八bát 五ngũ 輪luân 俱câu 屈khuất 。 九cửu 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 凡phàm 斯tư 九cửu 等đẳng 。 極cực 唯duy 一nhất 拜bái 。 跪quỵ 而nhi 讚tán 德đức 。 謂vị 之chi 盡tận 敬kính 。 遠viễn 則tắc 稽khể 顙tảng 拜bái 手thủ 。 近cận 則tắc 嗚ô 足túc 摩ma 踵chủng 。 凡phàm 其kỳ 致trí 辭từ 受thọ 命mạng 。 褰khiên 裳thường 長trường 跪quỵ 。 尊tôn 賢hiền 受thọ 拜bái 。 必tất 有hữu 慰úy 辭từ 。 或hoặc 摩ma 其kỳ 頂đảnh 。 或hoặc 拊phụ 其kỳ 背bối/bội 。 善thiện 言ngôn 誨hối 導đạo 。 以dĩ 示thị 親thân 厚hậu 。 出xuất 家gia 沙Sa 門Môn 。 既ký 受thọ 敬kính 禮lễ 。 唯duy 加gia 善thiện 願nguyện 。 無vô 止chỉ 跪quỵ 拜bái 。 隨tùy 所sở 宗tông 事sự 。 多đa 有hữu 旋toàn 繞nhiễu 。 或hoặc 唯duy 一nhất 周chu 。 或hoặc 復phục 三tam 匝táp 。 宿túc 心tâm 別biệt 請thỉnh 。 數số 則tắc 從tùng 欲dục 。
凡phàm 遭tao 疾tật 病bệnh 。 絕tuyệt 粒lạp 七thất 日nhật 。 期kỳ 限hạn 之chi 中trung 。 多đa 有hữu 痊thuyên 愈dũ 。 必tất 未vị 瘳sưu 差sai 。 方phương 乃nãi 餌nhị 藥dược 。 藥dược 之chi 性tánh 類loại 。 名danh 種chủng 不bất 同đồng 。 醫y 之chi 工công 伎kỹ 。 占chiêm 候hậu 有hữu 異dị 。
終chung 沒một 臨lâm 喪táng 。 哀ai 號hào 相tương/tướng 泣khấp 。 裂liệt 裳thường 。 拔bạt 髮phát 。 拍phách 額ngạch 。 椎chùy 胸hung 。 服phục 制chế 無vô 間gian 。 喪táng 期kỳ 無vô 數số 。 送tống 終chung 殯tấn 葬táng 。 其kỳ 儀nghi 有hữu 三tam 。
一nhất 曰viết 火hỏa 葬táng 。 積tích 薪tân 焚phần 燎liệu 。 二nhị 曰viết 水thủy 葬táng 。 沈trầm 流lưu 漂phiêu 散tán 。 三tam 曰viết 野dã 葬táng 。 棄khí 林lâm 飼tự 獸thú 。 國quốc 王vương 殂tồ 落lạc 。 先tiên 立lập 嗣tự 君quân 。 以dĩ 主chủ 喪táng 祭tế 。 以dĩ 定định 上thượng 下hạ 。 生sanh 立lập 德đức 號hiệu 。 死tử 無vô 議nghị 諡thụy 。 喪táng 禍họa 之chi 家gia 。 人nhân 莫mạc 就tựu 食thực 。 殯tấn 葬táng 之chi 後hậu 。 復phục 常thường 無vô 諱húy 。 諸chư 有hữu 送tống 死tử 。 以dĩ 為vi 不bất 潔khiết 。 咸hàm 於ư 郭quách 外ngoại 。 浴dục 而nhi 後hậu 入nhập 。 至chí 於ư 年niên 耆kỳ 壽thọ 耄mạo 。 死tử 期kỳ 將tương 至chí 。 嬰anh 累lũy/lụy/luy 沈trầm 痾# 。 生sanh 涯nhai 恐khủng 極cực 。 厭yếm 離ly 塵trần 俗tục 。 願nguyện 棄khí 人nhân 間gian 。 輕khinh 鄙bỉ 生sanh 死tử 。 希hy 遠viễn 世thế 路lộ 。 於ư 是thị 親thân 故cố 知tri 友hữu 。 奏tấu 樂nhạo/nhạc/lạc 餞# 會hội 。 泛phiếm 舟chu 鼓cổ 棹# 。 濟tế 殑Căng 伽Già 河hà 。 中trung 流lưu 自tự 溺nịch 。 謂vị 得đắc 生sanh 天thiên 。 十thập 有hữu 其kỳ 一nhất 。 未vị 盡tận 鄙bỉ 見kiến 。 出xuất 家gia 僧Tăng 眾chúng 。 制chế 無vô 號hào 哭khốc 。 父phụ 母mẫu 亡vong 喪táng 。 誦tụng 念niệm 酬thù 恩ân 。 追truy 遠viễn 慎thận 終chung 。 寔thật 資tư 冥minh 福phước 。
政chánh 教giáo 既ký 寬khoan 。 機cơ 務vụ 亦diệc 簡giản 。 戶hộ 不bất 籍tịch 書thư 。 人nhân 無vô 傜# 課khóa 。 王vương 田điền 之chi 內nội 。 大đại 分phân 為vi 四tứ 。
一nhất 充sung 國quốc 用dụng 。 祭tế 祀tự 粢# 盛thịnh 。 二nhị 以dĩ 封phong 建kiến 輔phụ 佐tá 宰tể 臣thần 。 三tam 賞thưởng 聰thông 叡duệ 碩# 學học 高cao 才tài 。 四tứ 樹thụ 福phước 田điền 。 給cấp 諸chư 異dị 道đạo 。 所sở 以dĩ 賦phú 斂liểm 輕khinh 薄bạc 。 傜# 稅thuế 儉kiệm 省tỉnh 。 各các 安an 世thế 業nghiệp 。 俱câu 佃# 口khẩu 分phần/phân 。 假giả 種chủng 王vương 田điền 。 六lục 稅thuế 其kỳ 一nhất 。 商thương 賈cổ 逐trục 利lợi 。 來lai 往vãng 貨hóa 遷thiên 。 津tân 路lộ 關quan 防phòng 。 輕khinh 稅thuế 後hậu 過quá 。 國quốc 家gia 營doanh 建kiến 。 不bất 虛hư 勞lao 役dịch 。 據cứ 其kỳ 成thành 功công 。 酬thù 之chi 價giá 直trực 。 鎮trấn 戍thú 征chinh 行hành 。 宮cung 廬lư 營doanh 衛vệ 。 量lượng 事sự 招chiêu 募mộ 。 懸huyền 賞thưởng 待đãi 人nhân 。 宰tể 牧mục 。 輔phụ 臣thần 。 庶thứ 官quan 。 僚liêu 佐tá 。 各các 有hữu 分phần/phân 地địa 。 自tự 食thực 封phong 邑ấp 。
風phong 壤nhưỡng 既ký 別biệt 。 地địa 利lợi 亦diệc 殊thù 。 花hoa 草thảo 果quả 木mộc 。 雜tạp 種chủng 異dị 名danh 。 所sở 謂vị 菴am 沒một 羅la 果quả 。 菴am 弭nhị 羅la 果quả 。 末mạt 杜đỗ 迦ca 果quả 。 跋bạt 達đạt 羅la 果quả 。 劫kiếp 比tỉ 他tha 果quả 。 阿a 末mạt 羅la 果quả 。 鎮trấn 杜đỗ 迦ca 果quả 。 烏ô 曇đàm 跋bạt 羅la 果quả 。 茂mậu 遮già 果quả 。 那na 利lợi 葪khuyển 羅la 果quả 。 般bát [木*(玄/衣)]# 娑sa 果quả 。 凡phàm 厥quyết 此thử 類loại 。 難nan 以dĩ 備bị 載tái 。 見kiến 珍trân 人nhân 世thế 者giả 。 略lược 舉cử 言ngôn 焉yên 。 至chí 於ư 棗táo 。 栗lật 。 椑# 。 柿# 。 印ấn 度độ 無vô 聞văn 。 梨lê 。 柰nại 。 桃đào 。 杏hạnh 。 蒲bồ 萄đào 等đẳng 果quả 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 已dĩ 來lai 。 往vãng 往vãng 間gian 植thực 。 石thạch 榴lựu 。 甘cam 橘quất 。 諸chư 國quốc 皆giai 樹thụ 。
墾khẩn 田điền 農nông 務vụ 。 稼giá 穡# 耕canh 耘vân 。 播bá 植thực 隨tùy 時thời 。 各các 從tùng 勞lao 逸dật 。 土thổ/độ 宜nghi 所sở 出xuất 。 稻đạo 麥mạch 尤vưu 多đa 。
蔬# 菜thái 則tắc 有hữu 薑khương 。 芥giới 。 瓜qua 。 瓠hoạch 。 葷huân 陀đà 菜thái 等đẳng 。 [葸-十+夕]# 。 蒜toán 雖tuy 少thiểu 。 噉đạm 食thực 亦diệc 希hy 。 家gia 有hữu 食thực 者giả 。 驅khu 令linh 出xuất 郭quách 。
至chí 於ư 乳nhũ 。 酪lạc 。 膏cao 。 酥tô 。 粆# 糖đường 。 石thạch 蜜mật 。 芥giới 子tử 油du 。 諸chư 餅bính 麨xiểu 。 常thường 所sở 膳thiện 也dã 。 魚ngư 。 羊dương 。 麞chương 。 鹿lộc 。
時thời 廌# 肴hào 胾# 。 牛ngưu 。 驢lư 。 象tượng 。 馬mã 。 豕thỉ 。 犬khuyển 。 狐hồ 。 狼lang 。 師sư 子tử 。 猴hầu 。 猨viên 。 凡phàm 此thử 毛mao 群quần 。 例lệ 無vô 味vị 噉đạm 。 噉đạm 者giả 鄙bỉ 恥sỉ 。 眾chúng 所sở 穢uế 惡ác 。 屏bính 居cư 郭quách 外ngoại 。 希hy 迹tích 人nhân 間gian 。
若nhược 其kỳ 酒tửu 醴# 之chi 差sai 。 滋tư 味vị 流lưu 別biệt 。
蒲bồ 萄đào 。 甘cam 蔗giá 。 剎sát 帝đế 利lợi 飲ẩm 也dã 。 麴# 糱# 醇thuần 醪lao 。 吠phệ 奢xa 等đẳng 飲ẩm 也dã 。 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 飲ẩm 蒲bồ 萄đào 。 甘cam 蔗giá 漿tương 。 非phi 酒tửu 醴# 之chi 謂vị 也dã 。 雜tạp 姓tánh 卑ty 族tộc 。 無vô 所sở 流lưu 別biệt 。
然nhiên 其kỳ 資tư 用dụng 之chi 器khí 。 巧xảo 質chất 有hữu 殊thù 。 什thập 物vật 之chi 具cụ 。 隨tùy 時thời 無vô 闕khuyết 。 雖tuy 釜phủ 鑊hoạch 斯tư 用dụng 。 而nhi 炊xuy 甑# 莫mạc 知tri 。 多đa 器khí 坯bôi 土thổ/độ 。 少thiểu 用dụng 赤xích 銅đồng 。 食thực 以dĩ 一nhất 器khí 。 眾chúng 味vị 相tương/tướng 調điều 。 手thủ 指chỉ 斟châm 酌chước 。 略lược 無vô 匙thi 箸trứ 。 至chí 於ư 老lão 病bệnh 。 乃nãi 用dụng 銅đồng 匙thi 。
若nhược 其kỳ 金kim 。 銀ngân 。 鍮thâu 石thạch 。 白bạch 玉ngọc 。 火hỏa 珠châu 。 風phong 土thổ/độ 所sở 產sản 。 彌di 復phục 盈doanh 積tích 。 奇kỳ 珍trân 雜tạp 寶bảo 。 異dị 類loại 殊thù 名danh 。 出xuất 自tự 海hải 隅ngung 。 易dị 以dĩ 求cầu 貿mậu 。 然nhiên 其kỳ 貨hóa 用dụng 。 交giao 遷thiên 有hữu 無vô 。 金kim 錢tiền 。 銀ngân 錢tiền 。 貝bối 珠châu 。 小tiểu 珠châu 。
印ấn 度độ 之chi 境cảnh 。 疆cương 界giới 具cụ 舉cử 。 風phong 壤nhưỡng 之chi 差sai 。 大đại 略lược 斯tư 在tại 。 同đồng 條điều 共cộng 貫quán 。 粗thô 陳trần 梗# 概khái 。 異dị 政chánh 殊thù 俗tục 。 據cứ 國quốc 而nhi 敘tự 。
濫lạm 波ba 國quốc 。 周chu 千thiên 餘dư 里lý 。 北bắc 背bối/bội 雪Tuyết 山Sơn 。 三tam 垂thùy 黑hắc 嶺lĩnh 。 國quốc 大đại 都đô 城thành 周chu 十thập 餘dư 里lý 。 自tự 數số 百bách 年niên 。 王vương 族tộc 絕tuyệt 嗣tự 。 豪hào 傑kiệt 力lực 競cạnh 。 無vô 大đại 君quân 長trường/trưởng 。 近cận 始thỉ 附phụ 屬thuộc 迦ca 畢tất 試thí 國quốc 。 宜nghi 粳canh 稻đạo 。 多đa 甘cam 蔗giá 。 林lâm 樹thụ 雖tuy 眾chúng 。 果quả 實thật 乃nãi 少thiểu 。 氣khí 序tự 漸tiệm 溫ôn 。 微vi 霜sương 無vô 雪tuyết 。 國quốc 俗tục 豐phong 樂lạc 。 人nhân 尚thượng 歌ca 詠vịnh 。 志chí 性tánh 怯khiếp 弱nhược 。 情tình 懷hoài 詭quỷ 詐trá 。 更cánh 相tương 欺khi 誚tiếu 。 未vị 有hữu 推thôi 先tiên 。 體thể 貌mạo 卑ty 小tiểu 。 動động 止chỉ 輕khinh 躁táo 。 多đa 衣y 白bạch 氎điệp 。 所sở 服phục 鮮tiên 飾sức 。 伽già 藍lam 十thập 餘dư 所sở 。 僧Tăng 徒đồ 寡quả 少thiểu 。 並tịnh 多đa 習tập 學học 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 教giáo 。 天thiên 祠từ 數sổ 十thập 。 異dị 道đạo 甚thậm 多đa 。
從tùng 此thử 東đông 南nam 。 行hành 百bách 餘dư 里lý 。 踰du 大đại 嶺lĩnh 。 濟tế 大đại 河hà 。 至chí 那na 揭yết 羅la 曷hạt 國quốc (# 北bắc 印ấn 度độ 境cảnh )# 。
那na 揭yết 羅la 曷hạt 國quốc 。 東đông 西tây 六lục 百bách 餘dư 里lý 。 南nam 北bắc 二nhị 百bách 五ngũ 六lục 十thập 里lý 。 山sơn 周chu 四tứ 境cảnh 。 懸huyền 隔cách 危nguy 險hiểm 。 國quốc 大đại 都đô 城thành 周chu 二nhị 十thập 餘dư 里lý 。 無vô 大đại 君quân 長trường/trưởng 。 主chủ 令linh 役dịch 屬thuộc 迦ca 畢tất 試thí 國quốc 。 豐phong 穀cốc 稼giá 。 多đa 花hoa 果quả 。 氣khí 序tự 溫ôn 暑thử 。 風phong 俗tục 淳thuần 質chất 。 猛mãnh 銳duệ 驍# 雄hùng 。 輕khinh 財tài 好hiếu 學học 。 崇sùng 敬kính 佛Phật 法Pháp 。 少thiểu 信tín 異dị 道đạo 。 伽già 藍lam 雖tuy 多đa 。 僧Tăng 徒đồ 寡quả 少thiểu 。 諸chư 窣tốt 堵đổ 波ba 荒hoang 蕪# 圮bĩ 壞hoại 。 天thiên 祠từ 五ngũ 所sở 。 異dị 道đạo 百bách 餘dư 人nhân 。
城thành 東đông 二nhị 里lý 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 高cao 三tam 百bách 餘dư 尺xích 。 無vô 憂ưu 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。 編biên 石thạch 特đặc 起khởi 。 刻khắc 雕điêu 奇kỳ 製chế 。 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 值trị 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 敷phu 鹿lộc 皮bì 衣y 。 布bố 髮phát 掩yểm 泥nê 。 得đắc 受thọ 記ký 處xứ 。
時thời 經kinh 劫kiếp 壞hoại 。 斯tư 迹tích 無vô 泯mẫn 。 或hoặc 有hữu 齋trai 日nhật 。 天thiên 雨vũ 眾chúng 花hoa 。 群quần 黎lê 心tâm 競cạnh 。 式thức 修tu 供cúng 養dường 。 其kỳ 西tây 伽già 藍lam 。 少thiểu 有hữu 僧Tăng 徒đồ 。 次thứ 南nam 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 昔tích 掩yểm 埿nê 之chi 地địa 。 無vô 憂ưu 王vương 避tị 大đại 路lộ 。 遂toại 僻tích 建kiến 焉yên 。
城thành 內nội 有hữu 大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 故cố 基cơ 。 聞văn 諸chư 先tiên 志chí 曰viết 。
昔tích 有hữu 佛Phật 齒xỉ 。 高cao 廣quảng 嚴nghiêm 麗lệ 。 今kim 既ký 無vô 齒xỉ 。 唯duy 餘dư 故cố 基cơ 。 其kỳ 側trắc 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 高cao 三tam 十thập 餘dư 尺xích 。 彼bỉ 俗tục 相tương/tướng 傳truyền 。 不bất 知tri 源nguyên 起khởi 。 云vân 從tùng 空không 下hạ 。 峙trĩ 基cơ 於ư 此thử 。 既ký 非phi 人nhân 工công 。 寔thật 多đa 靈linh 瑞thụy 。
城thành 西tây 南nam 十thập 餘dư 里lý 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 如Như 來Lai 自tự 中trung 印ấn 度độ 凌lăng 虛hư 遊du 化hóa 。 降giáng/hàng 迹tích 於ư 此thử 。 國quốc 人nhân 感cảm 慕mộ 。 建kiến 此thử 靈linh 基cơ 。 其kỳ 東đông 不bất 遠viễn 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 昔tích 值trị 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 於ư 此thử 買mãi 華hoa 。
城thành 西tây 南nam 二nhị 十thập 餘dư 里lý 至chí 小tiểu 石thạch 嶺lĩnh 。 有hữu 伽già 藍lam 。 高cao 堂đường 重trùng 閣các 。 積tích 石thạch 所sở 成thành 。 庭đình 宇vũ 寂tịch 寥liêu 。 絕tuyệt 無vô 僧Tăng 侶lữ 。 中trung 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 高cao 二nhị 百bách 餘dư 尺xích 。 無vô 憂ưu 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。
伽già 藍lam 西tây 南nam 。 深thâm 澗giản 陗# 絕tuyệt 。 瀑bộc 布bố 飛phi 流lưu 。 懸huyền 崖nhai 壁bích 立lập 。 東đông 崖nhai 石thạch 壁bích 有hữu 大đại 洞đỗng 穴huyệt 。 瞿cù 波ba 羅la 龍long 之chi 所sở 居cư 也dã 。 門môn 徑kính 狹hiệp 小tiểu 。 窟quật 穴huyệt 冥minh 闇ám 。 崖nhai 石thạch 津tân 滴tích 。 磎# 徑kính 餘dư 流lưu 。 昔tích 有hữu 佛Phật 影ảnh 。 煥hoán 若nhược 真chân 容dung 。 相tướng 好hảo 具cụ 足túc 。 儼nghiễm 然nhiên 如như 在tại 。 近cận 代đại 已dĩ 來lai 。 人nhân 不bất 遍biến 覩đổ 。 縱túng/tung 有hữu 所sở 見kiến 。 髣phảng 髴phất 而nhi 已dĩ 。 至chí 誠thành 祈kỳ 請thỉnh 。 有hữu 冥minh 感cảm 者giả 。 乃nãi 暫tạm 明minh 視thị 。 尚thượng 不bất 能năng 久cửu 。 昔tích 如Như 來Lai 在tại 世thế 之chi 時thời 。 此thử 龍long 為vi 牧mục 牛ngưu 之chi 士sĩ 。 供cung 王vương 乳nhũ 酪lạc 。 進tiến 奉phụng 失thất 宜nghi 。 既ký 獲hoạch 譴khiển 責trách 。 心tâm 懷hoài 恚khuể 恨hận 。 即tức 以dĩ 金kim 錢tiền 買mãi 華hoa 。 供cúng 養dường 受thọ 記ký 窣tốt 堵đổ 波ba 。 願nguyện 為vi 惡ác 龍long 。 破phá 國quốc 害hại 王vương 。 即tức 趣thú 石thạch 壁bích 。 投đầu 身thân 而nhi 死tử 。 遂toại 居cư 此thử 窟quật 。 為vi 大đại 龍long 王vương 。 便tiện 欲dục 出xuất 穴huyệt 。 成thành 本bổn 惡ác 願nguyện 。 適thích 起khởi 此thử 心tâm 。 如Như 來Lai 已dĩ 鑒giám 。 愍mẫn 此thử 國quốc 人nhân 。 為vị 龍long 所sở 害hại 。 運vận 神thần 通thông 力lực 。 自tự 中trung 印ấn 度độ 至chí 。 龍long 見kiến 如Như 來Lai 。 毒độc 心tâm 遂toại 止chỉ 。 受thọ 不bất 殺sát 戒giới 。 願nguyện 護hộ 正Chánh 法Pháp 。 因nhân 請thỉnh 如Như 來Lai 。
常thường 居cư 此thử 窟quật 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 恆hằng 受thọ 我ngã 供cung 。
如Như 來Lai 告cáo 曰viết 。
吾ngô 將tương 寂tịch 滅diệt 。 為vì 汝nhữ 留lưu 影ảnh 。 遣khiển 五ngũ 羅La 漢Hán 常thường 受thọ 汝nhữ 供cung 。 正Chánh 法Pháp 隱ẩn 沒một 。 其kỳ 事sự 無vô 替thế 。 汝nhữ 若nhược 毒độc 心tâm 奮phấn 怒nộ 。 當đương 觀quán 吾ngô 留lưu 影ảnh 。 以dĩ 慈từ 善thiện 故cố 。 毒độc 心tâm 當đương 止chỉ 。 此thử 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 。 當đương 來lai 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 悲bi 愍mẫn 汝nhữ 。 皆giai 留lưu 影ảnh 像tượng 。
影ảnh 窟quật 門môn 外ngoại 有hữu 二nhị 方phương 石thạch 。 其kỳ 一nhất 石thạch 上thượng 有hữu 如Như 來Lai 足túc 蹈đạo 之chi 迹tích 。 輪luân 相tương/tướng 微vi 現hiện 。 光quang 明minh 時thời 燭chúc 。 影ảnh 窟quật 左tả 右hữu 多đa 諸chư 石thạch 室thất 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 入nhập 定định 之chi 處xứ 。 影ảnh 窟quật 西tây 北bắc 隅ngung 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 如Như 來Lai 經kinh 行hành 之chi 處xứ 。 其kỳ 側trắc 窣tốt 堵đổ 波ba 有hữu 如Như 來Lai 髮phát 。 爪trảo 。 隣lân 此thử 不bất 遠viễn 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 如Như 來Lai 顯hiển 暢sướng 真chân 宗tông 。 說thuyết 蘊uẩn 界giới 處xứ 之chi 所sở 也dã 。 影ảnh 窟quật 西tây 有hữu 大đại 盤bàn 石thạch 。 如Như 來Lai 嘗thường 於ư 其kỳ 上thượng 濯trạc 浣hoán 袈ca 裟sa 。 文văn 影ảnh 微vi 現hiện 。
城thành 東đông 南nam 三tam 十thập 餘dư 里lý 至chí 醯hê 羅la 城thành 。 周chu 四tứ 五ngũ 里lý 。 竪thụ 峻tuấn 險hiểm 固cố 。 花hoa 林lâm 池trì 沼chiểu 。 光quang 鮮tiên 澄trừng 鏡kính 。 城thành 中trung 居cư 人nhân 。 淳thuần 質chất 正chánh 信tín 。
復phục 有hữu 重trọng 閣các 。 畫họa 棟đống 丹đan 楹doanh 。 第đệ 二nhị 閣các 中trung 有hữu 七thất 寶bảo 。 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 置trí 如Như 來Lai 頂đảnh 骨cốt 。 骨cốt 周chu 一nhất 尺xích 二nhị 寸thốn 。 髮phát 孔khổng 分phân 明minh 。 其kỳ 色sắc 黃hoàng 白bạch 。 盛thịnh 以dĩ 寶bảo 函hàm 。 置trí 窣tốt 堵đổ 波ba 中trung 。 欲dục 知tri 善thiện 惡ác 相tương/tướng 者giả 。 香hương 末mạt 和hòa 埿nê 。 以dĩ 印ấn 頂đảnh 骨cốt 。 隨tùy 其kỳ 福phước 感cảm 。 其kỳ 文văn 煥hoán 然nhiên 。 又hựu 有hữu 七thất 寶bảo 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 以dĩ 貯trữ 如Như 來Lai 髑độc 髏lâu 骨cốt 。 狀trạng 若nhược 荷hà 葉diệp 。 色sắc 同đồng 頂đảnh 骨cốt 。 亦diệc 以dĩ 寶bảo 函hàm 緘giam 絡lạc 而nhi 置trí 。 又hựu 有hữu 七thất 寶bảo 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 有hữu 如Như 來Lai 眼nhãn 睛tình 。 睛tình 大đại 如như 㮈nại 。 光quang 明minh 清thanh 徹triệt 。 曒# 映ánh 中trung 外ngoại 。 又hựu 以dĩ 寶bảo 函hàm 緘giam 封phong 而nhi 置trí 。 如Như 來Lai 僧Tăng 伽già 胝chi 袈ca 裟sa 。 細tế 氎điệp 所sở 作tác 。 其kỳ 色sắc 黃hoàng 赤xích 。 置trí 寶bảo 函hàm 中trung 。 歲tuế 月nguyệt 既ký 遠viễn 。 微vi 有hữu 損tổn 壞hoại 。 如Như 來Lai 錫tích 杖trượng 。 白bạch 鐵thiết 作tác 鐶hoàn 。 栴chiên 檀đàn 為vi 笴# 。 寶bảo 筒đồng 盛thịnh 之chi 。 近cận 有hữu 國quốc 王vương 聞văn 此thử 諸chư 物vật 竝tịnh 是thị 如Như 來Lai 昔tích 親thân 服phục 用dụng 。 恃thị 其kỳ 威uy 力lực 。 迫bách 脇hiếp 而nhi 歸quy 。 既ký 至chí 本bổn 國quốc 。 置trí 所sở 居cư 宮cung 。 曾tằng 未vị 浹# 辰thần 。 求cầu 之chi 已dĩ 失thất 。 爰viên 更cánh 尋tầm 訪phỏng 。 已dĩ 還hoàn 本bổn 處xứ 。 斯tư 五ngũ 聖thánh 迹tích 。 多đa 有hữu 靈linh 異dị 。 迦ca 畢tất 試thí 王vương 令linh 五ngũ 淨tịnh 行hạnh 給cấp 侍thị 香hương 花hoa 。 觀quán 禮lễ 之chi 徒đồ 。 相tương 繼kế 不bất 絕tuyệt 。 諸chư 淨tịnh 行hạnh 等đẳng 欲dục 從tùng 虛hư 寂tịch 。 以dĩ 為vi 財tài 用dụng 。 人nhân 之chi 所sở 重trọng/trùng 。 權quyền 立lập 科khoa 條điều 。 以dĩ 止chỉ 諠huyên 雜tạp 。 其kỳ 大đại 略lược 曰viết 。
諸chư 欲dục 見kiến 如Như 來Lai 頂đảnh 骨cốt 者giả 。 稅thuế 一nhất 金kim 錢tiền 。 若nhược 取thủ 印ấn 者giả 。 稅thuế 五ngũ 金kim 錢tiền 。 自tự 餘dư 節tiết 級cấp 。 以dĩ 次thứ 科khoa 條điều 。 科khoa 條điều 雖tuy 重trọng/trùng 。 觀quán 禮lễ 彌di 眾chúng 。 重trùng 閣các 西tây 北bắc 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 亦diệc 甚thậm 高cao 大đại 。 而nhi 多đa 靈linh 異dị 。 人nhân 以dĩ 指chỉ 觸xúc 。 便tiện 即tức 搖dao 震chấn 。 連liên 基cơ 傾khuynh 動động 。 鈴linh 鐸đạc 和hòa 鳴minh 。 從tùng 此thử 東đông 南nam 山sơn 谷cốc 中trung 行hành 五ngũ 百bách 餘dư 里lý 。 至chí 健kiện 馱đà 邏la 國quốc (# 舊cựu 曰viết 乾can/kiền/càn 陀đà 衛vệ 。 訛ngoa 也dã 。 北bắc 印ấn 度độ 境cảnh )# 。
健kiện 馱đà 邏la 國quốc 。 東đông 西tây 千thiên 餘dư 里lý 。 南nam 北bắc 八bát 百bách 餘dư 里lý 。 東đông 臨lâm 信tín 度độ 河hà 。 國quốc 大đại 都đô 城thành 號hiệu 布bố 路lộ 沙sa 布bố 邏la 。 周chu 四tứ 十thập 餘dư 里lý 。 王vương 族tộc 絕tuyệt 嗣tự 。 役dịch 屬thuộc 迦ca 畢tất 試thí 國quốc 。 邑ấp 里lý 空không 荒hoang 。 居cư 人nhân 稀# 少thiểu 。 宮cung 城thành 一nhất 隅ngung 有hữu 千thiên 餘dư 戶hộ 。 穀cốc 稼giá 殷ân 盛thịnh 。 花hoa 果quả 繁phồn 茂mậu 。 多đa 甘cam 蔗giá 。 出xuất 石thạch 蜜mật 。 氣khí 序tự 溫ôn 暑thử 。 略lược 無vô 霜sương 雪tuyết 。 人nhân 性tánh 恇khuông 怯khiếp 。 好hiếu 習tập 典điển 藝nghệ 。 多đa 敬kính 異dị 道đạo 。 少thiểu 信tín 正Chánh 法Pháp 。 自tự 古cổ 已dĩ 來lai 。 印ấn 度độ 之chi 境cảnh 作tác 論luận 諸chư 師sư 。 則tắc 有hữu 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 。 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 法pháp 救cứu 。 如như 意ý 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 等đẳng 本bổn 生sanh 處xứ 也dã 。 僧Tăng 伽già 藍lam 千thiên 餘dư 所sở 。 摧tồi 殘tàn 荒hoang 廢phế 。 蕪# 漫mạn 蕭tiêu 條điều 。 諸chư 窣tốt 堵đổ 波ba 頗phả 多đa 頹đồi 圮bĩ 。 天thiên 祠từ 百bách 數số 。 異dị 道đạo 雜tạp 居cư 。
王vương 城thành 內nội 東đông 北bắc 有hữu 一nhất 故cố 基cơ 。 昔tích 佛Phật 鉢bát 之chi 寶bảo 臺đài 也dã 。 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 之chi 後hậu 。 鉢bát 流lưu 此thử 國quốc 。 經kinh 數số 百bách 年niên 。 式thức 遵tuân 供cúng 養dường 。 流lưu 轉chuyển 諸chư 國quốc 。 在tại 波ba 剌lạt 斯tư 。
城thành 外ngoại 東đông 南nam 八bát 九cửu 里lý 有hữu 卑ty 鉢bát 羅la 樹thụ 。 高cao 百bách 餘dư 尺xích 。 枝chi 葉diệp 扶phù 疎sơ 。 蔭ấm 影ảnh 蒙mông 密mật 。 過quá 去khứ 四tứ 佛Phật 已dĩ 坐tọa 其kỳ 下hạ 。 今kim 猶do 現hiện 有hữu 四tứ 佛Phật 坐tọa 像tượng 。 賢Hiền 劫Kiếp 之chi 中trung 。 九cửu 百bách 九cửu 十thập 六lục 佛Phật 皆giai 當đương 坐tọa 焉yên 。 冥minh 祇kỳ 警cảnh 衛vệ 。 靈linh 鑒giám 潛tiềm 被bị 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 於ư 此thử 樹thụ 下hạ 。 南nam 面diện 而nhi 坐tọa 。 告cáo 阿A 難Nan 曰viết 。
我ngã 去khứ 世thế 後hậu 。 當đương 四tứ 百bách 年niên 。 有hữu 王vương 命mệnh 世thế 。 號hiệu 迦ca 膩nị 色sắc 迦ca 。 此thử 南nam 不bất 遠viễn 。 起khởi 窣tốt 堵đổ 波ba 。 吾ngô 身thân 所sở 有hữu 骨cốt 。 肉nhục 舍xá 利lợi 。 多đa 集tập 此thử 中trung 。
卑ty 鉢bát 羅la 樹thụ 南nam 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 迦ca 膩nị 色sắc 迦ca 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。 迦ca 膩nị 色sắc 迦ca 王vương 以dĩ 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 後hậu 第đệ 四tứ 百bách 年niên 。 君quân 臨lâm 膺ưng 運vận 。 統thống 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 。 不bất 信tín 罪tội 福phước 。 輕khinh 毀hủy 佛Phật 法Pháp 。 畋điền 遊du 草thảo 澤trạch 。 遇ngộ 見kiến 白bạch 兔thố 。 王vương 親thân 奔bôn 逐trục 。 至chí 此thử 忽hốt 滅diệt 。 見kiến 有hữu 牧mục 牛ngưu 小tiểu 豎thụ 。 於ư 林lâm 樹thụ 間gian 。 作tác 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 其kỳ 高cao 三tam 尺xích 。 王vương 曰viết 。
汝nhữ 何hà 所sở 為vi 。
牧mục 豎thụ 對đối 曰viết 。
昔tích 釋Thích 迦Ca 佛Phật 聖thánh 智trí 懸huyền 記ký 。
當đương 有hữu 國quốc 王vương 於ư 此thử 勝thắng 地địa 。 建kiến 窣tốt 堵đổ 波ba 。 吾ngô 身thân 舍xá 利lợi 多đa 聚tụ 其kỳ 內nội 。
大đại 王vương 聖thánh 德đức 宿túc 殖thực 。 名danh 符phù 昔tích 記ký 。 神thần 功công 勝thắng 福phước 。 允duẫn 屬thuộc 斯tư 辰thần 。 故cố 我ngã 今kim 者giả 。 先tiên 相tương/tướng 警cảnh 發phát 。
說thuyết 此thử 語ngữ 已dĩ 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 王vương 聞văn 是thị 說thuyết 。 嘉gia 慶khánh 增tăng 懷hoài 。 自tự 負phụ 其kỳ 名danh 。 大đại 聖thánh 先tiên 記ký 。 因nhân 發phát 正chánh 信tín 。 深thâm 敬kính 佛Phật 法Pháp 。 周chu 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 更cánh 建kiến 石thạch 窣tốt 堵đổ 波ba 。 欲dục 以dĩ 功công 力lực 。 彌di 覆phú 其kỳ 上thượng 。 隨tùy 其kỳ 數số 量lượng 。 恆hằng 出xuất 三tam 尺xích 。 若nhược 是thị 增tăng 高cao 。 踰du 四tứ 百bách 尺xích 。 基cơ 趾chỉ 所sở 峙trĩ 。 周chu 一nhất 里lý 半bán 。 層tằng 基cơ 五ngũ 級cấp 。 高cao 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 尺xích 。 方phương 乃nãi 得đắc 覆phú 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 王vương 因nhân 嘉gia 慶khánh 。 復phục 於ư 其kỳ 上thượng 更cánh 起khởi 二nhị 十thập 五ngũ 層tằng 金kim 銅đồng 相tương/tướng 輪luân 。 即tức 以dĩ 如Như 來Lai 。 舍xá 利lợi 一nhất 斛hộc 而nhi 置trí 其kỳ 中trung 。 式thức 修tu 供cúng 養dường 。 營doanh 建kiến 纔tài 訖ngật 。 見kiến 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 在tại 大đại 基cơ 東đông 南nam 隅ngung 下hạ 傍bàng 出xuất 其kỳ 半bán 。 王vương 心tâm 不bất 平bình 。 便tiện 即tức 擲trịch 棄khí 。 遂toại 住trụ 窣tốt 堵đổ 波ba 第đệ 二nhị 級cấp 下hạ 石thạch 基cơ 中trung 半bán 現hiện 。 復phục 於ư 本bổn 處xứ 更cánh 出xuất 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 王vương 乃nãi 退thoái 而nhi 歎thán 曰viết 。
嗟ta 夫phu 。 人nhân 事sự 易dị 迷mê 。 神thần 功công 難nạn/nan 掩yểm 。 靈linh 聖thánh 所sở 扶phù 。 憤phẫn 怒nộ 何hà 及cập 。
慚tàm 懼cụ 既ký 已dĩ 。 謝tạ 咎cữu 而nhi 歸quy 。 其kỳ 二nhị 窣tốt 堵đổ 波ba 今kim 猶do 現hiện 在tại 。 有hữu 嬰anh 疾tật 病bệnh 欲dục 祈kỳ 康khang 愈dũ 者giả 。 塗đồ 香hương 散tán 華hoa 。 至chí 誠thành 歸quy 命mạng 。 多đa 蒙mông 瘳sưu 差sai 。
大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 東đông 面diện 石thạch 陛bệ 南nam 鏤lũ 作tác 二nhị 窣tốt 堵đổ 波ba 。 一nhất 高cao 三tam 尺xích 。 一nhất 高cao 五ngũ 尺xích 。 規quy 摹# 形hình 狀trạng 如như 大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 。 又hựu 作tác 兩lưỡng 軀khu 佛Phật 像tượng 。 一nhất 高cao 四tứ 尺xích 。 一nhất 高cao 六lục 尺xích 。 擬nghĩ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 加gia 趺phu 坐tọa 像tượng 。 日nhật 光quang 照chiếu 燭chúc 。 金kim 色sắc 晃hoảng 曜diệu 。 陰ấm 影ảnh 漸tiệm 移di 。 石thạch 文văn 青thanh 紺cám 。 聞văn 諸chư 耆kỳ 舊cựu 曰viết 。
數số 百bách 年niên 前tiền 。 石thạch 基cơ 之chi 隙khích 有hữu 金kim 色sắc 蟻nghĩ 。 大đại 者giả 如như 指chỉ 。 小tiểu 者giả 如như 麥mạch 。 同đồng 類loại 相tương 從tùng 。 齧niết 其kỳ 石thạch 壁bích 。 文văn 若nhược 雕điêu 鏤lũ 。 廁trắc 以dĩ 金kim 沙sa 。 作tác 為vi 此thử 像tượng 。 今kim 猶do 現hiện 在tại 。
大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 石thạch 陛bệ 南nam 面diện 有hữu 畫họa 佛Phật 像tượng 。 高cao 一nhất 丈trượng 六lục 尺xích 。 自tự 胸hung 已dĩ 上thượng 。 分phần/phân 現hiện 兩lưỡng 身thân 。 從tùng 胸hung 已dĩ 下hạ 。 合hợp 為vi 一nhất 體thể 。 聞văn 諸chư 先tiên 志chí 曰viết 。
初sơ 。 有hữu 貧bần 士sĩ 傭dong 力lực 自tự 濟tế 。 得đắc 一nhất 金kim 錢tiền 。 願nguyện 造tạo 佛Phật 像tượng 。 至chí 窣tốt 堵đổ 波ba 所sở 。 謂vị 畫họa 工công 曰viết 。
我ngã 今kim 欲dục 圖đồ 如Như 來Lai 妙diệu 相tướng 。 有hữu 一nhất 金kim 錢tiền 。 酬thù 功công 尚thượng 少thiểu 。 宿túc 心tâm 憂ưu 負phụ 。 迫bách 於ư 貧bần 乏phạp 。
時thời 彼bỉ 畫họa 工công 鑒giám 其kỳ 至chí 誠thành 。 無vô 云vân 價giá 直trực 。 許hứa 為vi 成thành 功công 。
復phục 有hữu 一nhất 人nhân 。 事sự 同đồng 前tiền 迹tích 。 持trì 一nhất 金kim 錢tiền 。 求cầu 畫họa 佛Phật 像tượng 。 畫họa 工công 是thị 時thời 受thọ 二nhị 人nhân 錢tiền 。 求cầu 妙diệu 丹đan 青thanh 。 共cộng 畫họa 一nhất 像tượng 。 二nhị 人nhân 同đồng 日nhật 俱câu 來lai 禮lễ 敬kính 。 畫họa 工công 乃nãi 同đồng 指chỉ 一nhất 像tượng 。 示thị 彼bỉ 二nhị 人nhân 。 而nhi 謂vị 之chi 曰viết 。
此thử 是thị 汝nhữ 所sở 作tác 之chi 佛Phật 像tượng 也dã 。
二nhị 人nhân 相tương 視thị 。 若nhược 有hữu 所sở 懷hoài 。 畫họa 工công 心tâm 知tri 其kỳ 疑nghi 也dã 。 謂vị 二nhị 人nhân 曰viết 。
何hà 思tư 慮lự 之chi 久cửu 乎hồ 。 凡phàm 所sở 受thọ 物vật 。 毫hào 釐li 不bất 虧khuy 。 斯tư 言ngôn 不bất 謬mậu 。 像tượng 必tất 神thần 變biến 。
言ngôn 聲thanh 未vị 靜tĩnh 。 像tượng 現hiện 靈linh 異dị 。 分phân 身thân 交giao 影ảnh 。 光quang 相tướng 照chiếu 著trước 。 二nhị 人nhân 悅duyệt 服phục 。 心tâm 信tín 歡hoan 喜hỷ 。
大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 西tây 南nam 百bách 餘dư 步bộ 。 有hữu 白bạch 石thạch 佛Phật 像tượng 。 高cao 一nhất 丈trượng 八bát 尺xích 。 北bắc 面diện 而nhi 立lập 。 多đa 有hữu 靈linh 相tương/tướng 。 數số 放phóng 光quang 明minh 。
時thời 有hữu 人nhân 見kiến 像tượng 出xuất 夜dạ 行hành 。 旋toàn 繞nhiễu 大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 。 近cận 有hữu 群quần 賊tặc 欲dục 入nhập 行hành 盜đạo 。 像tượng 出xuất 迎nghênh 賊tặc 。 賊tặc 黨đảng 怖bố 退thoái 。 像tượng 歸quy 本bổn 處xứ 。 住trụ 立lập 如như 故cố 。 群quần 盜đạo 因nhân 此thử 改cải 過quá 自tự 新tân 。 遊du 行hành 邑ấp 里lý 。 具cụ 告cáo 遠viễn 近cận 。
大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 左tả 右hữu 。 小tiểu 窣tốt 堵đổ 波ba 魚ngư 鱗lân 百bách 數số 。 佛Phật 像tượng 莊trang 嚴nghiêm 。 務vụ 窮cùng 工công 思tư 。 殊thù 香hương 異dị 音âm 。
時thời 有hữu 聞văn 聽thính 。 靈linh 仙tiên 聖thánh 賢hiền 。 或hoặc 見kiến 旋toàn 繞nhiễu 。 此thử 窣tốt 堵đổ 波ba 者giả 。 如Như 來Lai 懸huyền 記ký 。 七thất 燒thiêu 七thất 立lập 。 佛Phật 法Pháp 方phương 盡tận 。 先tiên 賢hiền 記ký 曰viết 。
成thành 壞hoại 已dĩ 三tam 。 初sơ 至chí 此thử 國quốc 。 適thích 遭tao 大đại 火hỏa 。 當đương 見kiến 營doanh 搆câu 。 尚thượng 未vị 成thành 功công 。
大đại 窣tốt 堵đổ 波ba 西tây 有hữu 故cố 伽già 藍lam 。 迦ca 膩nị 色sắc 迦ca 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。 重trùng 閣các 累lũy/lụy/luy 榭# 。 層tằng 臺đài 洞đỗng 戶hộ 。 旌tinh 召triệu 高cao 僧Tăng 。 式thức 昭chiêu 景cảnh 福phước 。 雖tuy 則tắc 圮bĩ 毀hủy 。 尚thượng 曰viết 奇kỳ 工công 。 僧Tăng 徒đồ 減giảm 少thiểu 。 並tịnh 學học 小Tiểu 乘Thừa 。 自tự 建kiến 伽già 藍lam 。 異dị 人nhân 間gian 出xuất 。 諸chư 作tác 論luận 師sư 及cập 證chứng 聖thánh 果Quả 。 清thanh 風phong 尚thượng 扇thiên/phiến 。 至chí 德đức 無vô 泯mẫn 。
第đệ 三tam 重trùng 閣các 有hữu 波ba 栗lật 濕thấp 縛phược (# 唐đường 言ngôn 脇hiếp )# 尊tôn 者giả 室thất 。 久cửu 已dĩ 傾khuynh 頓đốn 。 尚thượng 立lập 旌tinh 表biểu 。 初sơ 。 尊tôn 者giả 之chi 為vi 梵Phạm 志Chí 師sư 也dã 。 年niên 垂thùy 八bát 十thập 。 捨xả 家gia 染nhiễm 衣y 。 城thành 中trung 少thiếu 年niên 更cánh 誚tiếu 之chi 曰viết 。
愚ngu 夫phu 朽hủ 老lão 。 一nhất 何hà 淺thiển 智trí 。 夫phu 出xuất 家gia 者giả 。 有hữu 二nhị 業nghiệp 焉yên 。 一nhất 則tắc 習tập 定định 。 二nhị 乃nãi 誦tụng 經Kinh 。 而nhi 今kim 衰suy 耄mạo 。 無vô 所sở 進tiến 取thủ 。 濫lạm 迹tích 清thanh 流lưu 。 徒đồ 知tri 飽bão 食thực 。
時thời 脇hiếp 尊tôn 者giả 聞văn 諸chư 譏cơ 議nghị 。 因nhân 謝tạ 時thời 人nhân 而nhi 自tự 誓thệ 曰viết 。
我ngã 若nhược 不bất 通thông 三tam 藏tạng 理lý 。 不bất 斷đoạn 三tam 界giới 欲dục 。 得đắc 六Lục 神Thần 通Thông 。 具cụ 八Bát 解Giải 脫Thoát 。 終chung 不bất 以dĩ 脇hiếp 而nhi 至chí 於ư 席tịch 。
自tự 爾nhĩ 之chi 後hậu 。 唯duy 日nhật 不bất 足túc 。 經kinh 行hành 宴yến 坐tọa 。 住trụ 立lập 思tư 惟duy 。 晝trú 則tắc 研nghiên 習tập 理lý 教giáo 。 夜dạ 乃nãi 靜tĩnh 慮lự 凝ngưng 神thần 。 綿miên 歷lịch 三tam 歲tuế 。 學học 通thông 三tam 藏tạng 。 斷đoạn 三tam 界giới 欲dục 。 得đắc 三Tam 明Minh 智trí 。
時thời 人nhân 敬kính 仰ngưỡng 。 因nhân 號hiệu 脇hiếp 尊tôn 者giả 焉yên 。
脇hiếp 尊tôn 者giả 室thất 東đông 有hữu 故cố 房phòng 。 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 製chế 《# 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 俱câu 舍xá 論luận 》# 。 人nhân 而nhi 敬kính 之chi 。 封phong 以dĩ 記ký 焉yên 。
世thế 親thân 室thất 南nam 五ngũ 十thập 餘dư 步bộ 。 第đệ 二nhị 重trùng 閣các 。 末mạt 笯# 曷hạt 剌lạt 他tha (# 唐đường 言ngôn 如như 意ý )# 論luận 師sư 於ư 此thử 製chế 《# 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 》# 。 論luận 師sư 以dĩ 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 後hậu 一nhất 千thiên 年niên 中trung 利lợi 見kiến 也dã 。 少thiểu 好hiếu 學học 。 有hữu 才tài 辯biện 。 聲thanh 問vấn 遐hà 被bị 。 法pháp 俗tục 歸quy 心tâm 。
時thời 室thất 羅la 伐phạt 悉tất 底để 國quốc 毘tỳ 訖ngật 羅la 摩ma 阿a 迭điệt 多đa 王vương (# 唐đường 言ngôn 超siêu 日nhật )# 。 威uy 風phong 遠viễn 洽hiệp 。 臣thần 諸chư 印ấn 度độ 。 日nhật 以dĩ 五ngũ 億ức 金kim 錢tiền 周chu 給cấp 貧bần 窶lụ 孤cô 獨độc 。 主chủ 藏tạng 臣thần 懼cụ 國quốc 用dụng 乏phạp 匱quỹ 也dã 。 乃nãi 諷phúng 諫gián 曰viết 。
大đại 王vương 威uy 被bị 殊thù 俗tục 。 澤trạch 及cập 昆côn 蟲trùng 。 請thỉnh 增tăng 五ngũ 億ức 金kim 錢tiền 。 以dĩ 賑chẩn 四tứ 方phương 匱quỹ 乏phạp 。 府phủ 庫khố 既ký 空không 。 更cánh 稅thuế 有hữu 土thổ/độ 。 重trọng/trùng 斂liểm 不bất 已dĩ 。 怨oán 聲thanh 載tái 揚dương 。 則tắc 君quân 上thượng 有hữu 周chu 給cấp 之chi 恩ân 。 臣thần 下hạ 被bị 不bất 恭cung 之chi 責trách 。
王vương 曰viết 。
聚tụ 有hữu 餘dư 。 給cấp 不bất 足túc 。 非phi 苟cẩu 為vi 身thân 侈xỉ 靡mĩ 國quốc 用dụng 。
遂toại 加gia 五ngũ 億ức 。 惠huệ 諸chư 貧bần 乏phạp 。 其kỳ 後hậu 畋điền 遊du 。 逐trục 豕thỉ 失thất 蹤tung 。 有hữu 尋tầm 知tri 迹tích 者giả 。 賞thưởng 一nhất 億ức 金kim 錢tiền 。 如như 意ý 論luận 師sư 一nhất 使sử 人nhân 剃thế 髮phát 。 輒triếp 賜tứ 一nhất 億ức 金kim 錢tiền 。 其kỳ 國quốc 史sử 臣thần 依y 即tức 書thư 記ký 。 王vương 恥sỉ 見kiến 高cao 。 心tâm 常thường 怏ưởng 怏ưởng 。 欲dục 眾chúng 辱nhục 如như 意ý 論luận 師sư 。 乃nãi 招chiêu 集tập 異dị 學học 德đức 業nghiệp 高cao 深thâm 者giả 百bách 人nhân 。 而nhi 下hạ 令linh 曰viết 。
欲dục 收thu 視thị 聽thính 。 遊du 諸chư 真chân 境cảnh 。 異dị 道đạo 紛phân 雜tạp 。 歸quy 心tâm 靡mĩ 措thố 。 今kim 考khảo 優ưu 劣liệt 。 專chuyên 精tinh 遵tuân 奉phụng 。
洎kịp 乎hồ 集tập 論luận 。 重trọng/trùng 下hạ 令linh 曰viết 。
外ngoại 道đạo 論luận 師sư 並tịnh 英anh 俊# 也dã 。 沙Sa 門Môn 法Pháp 眾chúng 宜nghi 善thiện 宗tông 義nghĩa 。 勝thắng 則tắc 崇sùng 敬kính 佛Phật 法Pháp 。 負phụ 則tắc 誅tru 戮lục 僧Tăng 徒đồ 。
於ư 是thị 如như 意ý 詰cật 諸chư 外ngoại 道đạo 。 九cửu 十thập 九cửu 人nhân 已dĩ 退thoái 飛phi 矣hĩ 。 下hạ 席tịch 一nhất 人nhân 。 視thị 之chi 蔑miệt 如như 也dã 。 因nhân 而nhi 劇kịch 談đàm 。 論luận 及cập 火hỏa 煙yên 。 王vương 與dữ 外ngoại 道đạo 咸hàm 諠huyên 言ngôn 曰viết 。
如như 意ý 論luận 師sư 辭từ 義nghĩa 有hữu 失thất 。 夫phu 先tiên 煙yên 而nhi 後hậu 及cập 火hỏa 。 此thử 事sự 理lý 之chi 常thường 也dã 。
如như 意ý 雖tuy 欲dục 釋thích 難nạn/nan 。 無vô 聽thính 覽lãm 者giả 。 恥sỉ 見kiến 眾chúng 辱nhục 。 齰# 斷đoạn 其kỳ 舌thiệt 。 乃nãi 書thư 誡giới 告cáo 門môn 人nhân 世thế 親thân 曰viết 。
黨đảng 援viện 之chi 眾chúng 。 無vô 競cạnh 大đại 義nghĩa 。 群quần 迷mê 之chi 中trung 。 無vô 辯biện 正chánh 論luận 。
言ngôn 畢tất 而nhi 死tử 。 居cư 未vị 久cửu 。 超siêu 日nhật 王vương 失thất 國quốc 。 興hưng 王vương 膺ưng 運vận 。 表biểu 式thức 英anh 賢hiền 。 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 欲dục 雪tuyết 前tiền 恥sỉ 。 來lai 白bạch 王vương 曰viết 。
大đại 王vương 以dĩ 聖thánh 德đức 君quân 臨lâm 。 為vi 含hàm 識thức 主chủ 命mạng 。 先tiên 師sư 如như 意ý 學học 窮cùng 玄huyền 奧áo 。 前tiền 王vương 宿túc 憾hám 。 眾chúng 挫tỏa 高cao 名danh 。 我ngã 承thừa 導đạo 誘dụ 。 欲dục 復phục 先tiên 怨oán 。
其kỳ 王vương 知tri 如như 意ý 哲triết 人nhân 也dã 。 美mỹ 世thế 親thân 雅nhã 操thao 焉yên 。 乃nãi 召triệu 諸chư 外ngoại 道đạo 與dữ 如như 意ý 論luận 者giả 。 世thế 親thân 重trọng/trùng 述thuật 先tiên 旨chỉ 。 外ngoại 道đạo 謝tạ 屈khuất 而nhi 退thoái 。
迦ca 膩nị 色sắc 迦ca 王vương 伽già 藍lam 東đông 北bắc 行hành 五ngũ 十thập 餘dư 里lý 。 渡độ 大đại 河hà 。 至chí 布bố 色sắc 羯yết 邏la 伐phạt 底để 城thành 。 周chu 十thập 四tứ 五ngũ 里lý 。 居cư 人nhân 殷ân 盛thịnh 。 閭lư 閻diêm 洞đỗng 連liên 。 城thành 西tây 門môn 外ngoại 。 有hữu 一nhất 天thiên 祠từ 。 天thiên 像tượng 威uy 嚴nghiêm 。 靈linh 異dị 相tướng 繼kế 。
城thành 東đông 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 無vô 憂ưu 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。 即tức 過quá 去khứ 四tứ 佛Phật 說thuyết 法pháp 之chi 處xứ 。 先tiên 古cổ 聖thánh 賢hiền 自tự 中trung 印ấn 度độ 降giáng 神thần 導đạo 物vật 。 斯tư 地địa 寔thật 多đa 。 即tức 伐phạt 蘇tô 蜜mật 呾đát 羅la (# 唐đường 言ngôn 世thế 友hữu 。 舊cựu 曰viết 和hòa 須tu 蜜mật 多đa 。 訛ngoa 也dã )# 論luận 師sư 於ư 此thử 製chế 《# 眾chúng 事sự 分phần/phân 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 論luận 》# 。
城thành 北bắc 四tứ 五ngũ 里lý 有hữu 故cố 伽già 藍lam 。 庭đình 宇vũ 荒hoang 涼lương 。 僧Tăng 徒đồ 寡quả 少thiểu 。 然nhiên 皆giai 遵tuân 習tập 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 教giáo 。 即tức 達đạt 磨ma 呾đát 邏la 多đa (# 唐đường 言ngôn 法pháp 救cứu 。 舊cựu 曰viết 達đạt 磨ma 多đa 羅la 。 訛ngoa 也dã )# 論luận 師sư 於ư 此thử 製chế 《# 雜tạp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 論luận 》# 。
伽già 藍lam 側trắc 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 高cao 數số 百bách 尺xích 。 無vô 憂ưu 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。 雕điêu 木mộc 文văn 石thạch 。 頗phả 異dị 人nhân 工công 。 是thị 釋Thích 迦Ca 佛Phật 。 昔tích 為vi 國quốc 王vương 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 從tùng 眾chúng 生sanh 欲dục 。 惠huệ 施thí 不bất 倦quyện 。 喪táng 身thân 若nhược 遺di 。 於ư 此thử 國quốc 土độ 。 千thiên 生sanh 為vi 王vương 。 即tức 斯tư 勝thắng 地địa 千thiên 生sanh 捨xả 眼nhãn 。
捨xả 眼nhãn 東đông 不bất 遠viễn 有hữu 二nhị 石thạch 窣tốt 堵đổ 波ba 。 各các 高cao 百bách 餘dư 尺xích 。 右hữu 則tắc 梵Phạm 王Vương 所sở 立lập 。 左tả 乃nãi 天thiên 帝đế 所sở 建kiến 。 以dĩ 妙diệu 珍trân 寶bảo 而nhi 瑩oánh 飾sức 之chi 。 如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 。 寶bảo 變biến 為vi 石thạch 。 基cơ 雖tuy 傾khuynh 陷hãm 。 尚thượng 曰viết 崇sùng 高cao 。
梵Phạm 。 釋thích 窣tốt 堵đổ 波ba 西tây 北bắc 行hành 五ngũ 十thập 餘dư 里lý 。 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 於ư 此thử 化hóa 鬼quỷ 子tử 母mẫu 。 令linh 不bất 害hại 人nhân 。 故cố 此thử 國quốc 俗tục 祭tế 以dĩ 求cầu 嗣tự 。
化hóa 鬼quỷ 子tử 母mẫu 北bắc 行hành 五ngũ 十thập 餘dư 里lý 。 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 商thương 莫mạc 迦ca 菩Bồ 薩Tát 舊cựu 曰viết 睒thiểm 摩ma 菩Bồ 薩Tát 。 訛ngoa 也dã )# 恭cung 行hành 鞠cúc 養dưỡng 。 侍thị 盲manh 父phụ 母mẫu 。 於ư 此thử 採thải 菓quả 。 遇ngộ 王vương 遊du 獵liệp 。 毒độc 矢thỉ 誤ngộ 中trung 。 至chí 誠thành 感cảm 靈linh 。 天thiên 帝đế 傅phó/phụ 藥dược 。 德đức 動động 明minh 聖thánh 。 尋tầm 即tức 復phục 穌tô 。
商thương 莫mạc 迦ca 菩Bồ 薩Tát 被bị 害hại 東đông 南nam 行hành 二nhị 百bách 餘dư 里lý 。 至chí 跋bạt 虜lỗ 沙sa 城thành 。 城thành 北bắc 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 是thị 蘇tô 達đạt 拏noa 太thái 子tử (# 唐đường 言ngôn 善thiện 牙nha )# 以dĩ 父phụ 王vương 大đại 象tượng 。 施thí 婆Bà 羅La 門Môn 。 蒙mông 譴khiển 被bị 擯bấn 。 顧cố 謝tạ 國quốc 人nhân 。 既ký 出xuất 郭quách 門môn 。 於ư 此thử 告cáo 別biệt 。 其kỳ 側trắc 伽già 藍lam 。 五ngũ 十thập 餘dư 僧Tăng 。 並tịnh 小Tiểu 乘Thừa 學học 也dã 。 昔tích 伊y 濕thấp 伐phạt 邏la (# 唐đường 言ngôn 自tự 在tại )# 論luận 師sư 於ư 此thử 製chế 《# 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 明minh 燈đăng 論luận 》# 。
跋bạt 虜lỗ 沙sa 城thành 東đông 門môn 外ngoại 有hữu 一nhất 伽già 藍lam 。 僧Tăng 徒đồ 五ngũ 十thập 餘dư 人nhân 。 並tịnh 大Đại 乘Thừa 學học 也dã 。 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 無vô 憂ưu 王vương 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 昔tích 蘇tô 達đạt 拏noa 太thái 子tử 擯bấn 在tại 彈đàn 多đa 落lạc 迦ca 山sơn (# 舊cựu 曰viết 壇đàn 特đặc 山sơn 。 訛ngoa 也dã )# 。 婆Bà 羅La 門Môn 乞khất 其kỳ 男nam 女nữ 。 於ư 此thử 鬻dục 賣mại 。
跋bạt 虜lỗ 沙sa 城thành 東đông 北bắc 二nhị 十thập 餘dư 里lý 。 至chí 彈đàn 多đa 落lạc 迦ca 山sơn 。 嶺lĩnh 上thượng 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 無vô 憂ưu 王vương 所sở 建kiến 。 蘇tô 達đạt 拏noa 太thái 子tử 於ư 此thử 棲tê 隱ẩn 。 其kỳ 側trắc 不bất 遠viễn 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 太thái 子tử 於ư 此thử 以dĩ 男nam 女nữ 。 施thí 婆Bà 羅La 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 捶chúy 其kỳ 男nam 女nữ 。 流lưu 血huyết 染nhiễm 地địa 。 今kim 諸chư 草thảo 木mộc 猶do 帶đái 絳giáng 色sắc 。 巖nham 間gian 石thạch 室thất 。 太thái 子tử 及cập 妃phi 習tập 定định 之chi 處xứ 。 谷cốc 中trung 林lâm 樹thụ 垂thùy 條điều 若nhược 帷duy 。 竝tịnh 是thị 太thái 子tử 昔tích 所sở 遊du 止chỉ 。 其kỳ 側trắc 不bất 遠viễn 有hữu 一nhất 石thạch 廬lư 。 即tức 古cổ 仙tiên 人nhân 之chi 所sở 居cư 也dã 。
仙tiên 廬lư 西tây 北bắc 。 行hành 百bách 餘dư 里lý 。 越việt 一nhất 小tiểu 山sơn 。 至chí 大đại 山sơn 。 山sơn 南nam 有hữu 伽già 藍lam 。 僧Tăng 徒đồ 尠tiển 少thiểu 。 並tịnh 學học 大Đại 乘Thừa 。 其kỳ 側trắc 窣tốt 堵đổ 波ba 。 無vô 憂ưu 王vương 之chi 所sở 建kiến 也dã 。 昔tích 獨độc 角giác 仙tiên 人nhân 。 所sở 居cư 之chi 處xứ 。 仙tiên 人nhân 為vi 婬dâm 女nữ 誘dụ 亂loạn 。 退thoái 失thất 神thần 通thông 。 婬dâm 女nữ 乃nãi 駕giá 其kỳ 肩kiên 而nhi 還hoàn 城thành 邑ấp 。
跋bạt 虜lỗ 沙sa 城thành 東đông 北bắc 五ngũ 十thập 餘dư 里lý 。 至chí 崇sùng 山sơn 。 山sơn 有hữu 青thanh 石thạch 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 婦phụ 像tượng 。 毘tỳ 摩ma 天thiên 女nữ 也dã 。 聞văn 諸chư 土thổ/độ 俗tục 曰viết 。
此thử 天thiên 像tượng 者giả 。 自tự 然nhiên 有hữu 也dã 。 靈linh 異dị 既ký 多đa 。 祈kỳ 禱đảo 亦diệc 眾chúng 。 印ấn 度độ 諸chư 國quốc 。 求cầu 福phước 請thỉnh 願nguyện 。 貴quý 賤tiện 畢tất 萃tụy 。 遠viễn 近cận 咸hàm 會hội 。 其kỳ 有hữu 願nguyện 見kiến 天thiên 神thần 形hình 者giả 。 至chí 誠thành 無vô 貳nhị 。 絕tuyệt 食thực 七thất 日nhật 。 或hoặc 有hữu 得đắc 見kiến 。 求cầu 願nguyện 多đa 遂toại 。 山sơn 下hạ 有hữu 大đại 自tự 在tại 天thiên 祠từ 。 塗đồ 灰hôi 外ngoại 道đạo 式thức 修tu 祠từ 祀tự 。
毘tỳ 摩ma 天thiên 祠từ 東đông 南nam 行hành 百bách 五ngũ 十thập 里lý 。 至chí 烏ô 鐸đạc 迦ca 漢hán 荼đồ 城thành 。 周chu 二nhị 十thập 餘dư 里lý 。 南nam 臨lâm 信tín 度độ 河hà 。 居cư 人nhân 富phú 樂lạc 。 寶bảo 貨hóa 盈doanh 積tích 。 諸chư 方phương 珍trân 異dị 。 多đa 集tập 於ư 此thử 。
烏ô 鐸đạc 迦ca 漢hán 荼đồ 城thành 西tây 北bắc 行hành 二nhị 十thập 餘dư 里lý 。 至chí 婆bà 羅la 覩đổ 邏la 邑ấp 。 是thị 製chế 《# 聲thanh 明minh 論luận 》# 波ba 爾nhĩ 尼ni 仙tiên 本bổn 生sanh 處xứ 也dã 。 遂toại 古cổ 之chi 初sơ 。 文văn 字tự 繁phồn 廣quảng 。
時thời 經kinh 劫kiếp 壞hoại 。 世thế 界giới 空không 虛hư 。 長trường 壽thọ 諸chư 天thiên 。 降giáng/hàng 靈linh 道đạo 俗tục 。 由do 是thị 之chi 故cố 。 文văn 籍tịch 生sanh 焉yên 。 自tự 時thời 厥quyết 後hậu 。 其kỳ 源nguyên 泛phiếm 濫lạm 。 梵Phạm 王Vương 。 天thiên 帝đế 作tác 則tắc 隨tùy 時thời 。 異dị 道đạo 諸chư 仙tiên 各các 製chế 文văn 字tự 。 人nhân 相tương/tướng 祖tổ 述thuật 。 競cạnh 習tập 所sở 傳truyền 。 學học 者giả 虛hư 功công 。 難nạn/nan 用dụng 詳tường 究cứu 。 人nhân 壽thọ 百bách 歲tuế 之chi 時thời 。 有hữu 波ba 爾nhĩ 尼ni 仙tiên 。 生sanh 知tri 博bác 物vật 。 愍mẫn 時thời 澆kiêu 薄bạc 。 欲dục 削tước 浮phù 偽ngụy 。 刪san 定định 繁phồn 猥ổi 。 遊du 方phương 問vấn 道đạo 。 遇ngộ 自tự 在tại 天thiên 。 遂toại 申thân 述thuật 作tác 之chi 志chí 。 自tự 在tại 天thiên 曰viết 。
盛thịnh 矣hĩ 哉tai 。 吾ngô 當đương 祐hựu 汝nhữ 。
仙tiên 人nhân 受thọ 教giáo 而nhi 退thoái 。 於ư 是thị 研nghiên 精tinh 覃# 思tư 。 採thải 摭# 群quần 言ngôn 。 作tác 為vi 字tự 書thư 。 備bị 有hữu 千thiên 頌tụng 。 頌tụng 三tam 十thập 二nhị 言ngôn 矣hĩ 。 究cứu 極cực 今kim 古cổ 。 總tổng 括quát 文văn 言ngôn 。 封phong 以dĩ 進tiến 上thượng 。 王vương 甚thậm 珍trân 異dị 。 下hạ 令linh 國quốc 中trung 。 普phổ 使sử 傳truyền 習tập 。 有hữu 誦tụng 通thông 利lợi 。 賞thưởng 千thiên 金kim 錢tiền 。 所sở 以dĩ 師sư 資tư 傳truyền 授thọ 。 盛thịnh 行hành 當đương 世thế 。 故cố 此thử 邑ấp 中trung 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 碩# 學học 高cao 才tài 。 博bác 物vật 強cường 識thức 。
婆bà 羅la 覩đổ 邏la 邑ấp 中trung 有hữu 窣tốt 堵đổ 波ba 。 羅La 漢Hán 化hóa 波ba 爾nhĩ 尼ni 仙tiên 後hậu 進tiến 之chi 處xứ 。 如Như 來Lai 去khứ 世thế 。 垂thùy 五ngũ 百bách 年niên 。 有hữu 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 自tự 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 。 遊du 化hóa 至chí 此thử 。 乃nãi 見kiến 梵Phạm 志Chí 捶chúy 訓huấn 稚trĩ 童đồng 。
時thời 阿A 羅La 漢Hán 。 謂vị 梵Phạm 志Chí 曰viết 。
何hà 苦khổ 此thử 兒nhi 。
梵Phạm 志Chí 曰viết 。
令linh 學học 《# 聲thanh 明minh 論luận 》# 。 業nghiệp 不bất 時thời 進tiến 。
阿A 羅La 漢Hán 逌# 爾nhĩ 而nhi 笑tiếu 。 老lão 梵Phạm 志Chí 曰viết 。
夫phu 沙Sa 門Môn 者giả 。 慈từ 悲bi 為vi 情tình 。 愍mẫn 傷thương 物vật 類loại 。 仁nhân 今kim 所sở 笑tiếu 。 願nguyện 聞văn 其kỳ 說thuyết 。
阿A 羅La 漢Hán 曰viết 。
談đàm 不bất 容dung 易dị 。 恐khủng 致trí 深thâm 疑nghi 。 汝nhữ 頗phả 嘗thường 聞văn 波ba 爾nhĩ 尼ni 仙tiên 製chế 《# 聲thanh 明minh 論luận 》# 。 垂thùy 訓huấn 於ư 世thế 乎hồ 。
婆Bà 羅La 門Môn 曰viết 。
此thử 邑ấp 之chi 子tử 。 後hậu 進tiến 仰ngưỡng 德đức 。 像tượng 設thiết 猶do 在tại 。
阿A 羅La 漢Hán 曰viết 。
今kim 汝nhữ 此thử 子tử 。 即tức 是thị 彼bỉ 仙tiên 。 猶do 以dĩ 強cường 識thức 。 翫ngoạn 習tập 世thế 典điển 。 唯duy 談đàm 異dị 論luận 。 不bất 究cứu 真chân 理lý 。 神thần 智trí 唐đường 捐quyên 。 流lưu 轉chuyển 未vị 息tức 。 尚thượng 乘thừa 餘dư 善thiện 。 為vì 汝nhữ 愛ái 子tử 。 然nhiên 則tắc 世thế 典điển 文văn 辭từ 。 徒đồ 疲bì 功công 績# 。 豈khởi 若nhược 如Như 來Lai 聖Thánh 教giáo 。 福phước 智trí 冥minh 滋tư 。 曩nẵng 者giả 南nam 海hải 之chi 濱tân 有hữu 一nhất 枯khô 樹thụ 。 五ngũ 百bách 蝙# 蝠# 於ư 中trung 穴huyệt 居cư 。 有hữu 諸chư 商thương 侶lữ 止chỉ 此thử 樹thụ 下hạ 。
時thời 屬thuộc 風phong 寒hàn 。 人nhân 皆giai 飢cơ 凍đống 。 聚tụ 積tích 樵tiều 蘇tô 。 蘊uẩn 火hỏa 其kỳ 下hạ 。 煙yên 焰diễm 漸tiệm 熾sí 。 枯khô 樹thụ 遂toại 燃nhiên 。
時thời 商thương 侶lữ 中trung 有hữu 一nhất 賈cổ 客khách 。 夜dạ 分phân 已dĩ 後hậu 。 誦tụng 《# 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 》# 。 彼bỉ 諸chư 蝙# 蝠# 雖tuy 為vi 火hỏa 困khốn 。 愛ái 好hảo/hiếu 法Pháp 音âm 。 忍nhẫn 而nhi 不bất 去khứ 。 於ư 此thử 命mạng 終chung 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 俱câu 得đắc 人nhân 身thân 。 捨xả 家gia 修tu 學học 。 乘thừa 聞văn 法Pháp 聲thanh 。 聰thông 明minh 利lợi 智trí 。 並tịnh 證chứng 聖thánh 果Quả 。 為vi 世thế 福phước 田điền 。 近cận 迦ca 膩nị 色sắc 迦ca 王vương 與dữ 脇hiếp 尊tôn 者giả 招chiêu 集tập 五ngũ 百bách 賢hiền 聖thánh 。 於ư 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 作tác 《# 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 》# 。 斯tư 並tịnh 枯khô 樹thụ 之chi 中trung 五ngũ 百bách 蝙# 蝠# 也dã 。 余dư 雖tuy 不bất 肖tiếu 。 是thị 其kỳ 一nhất 數số 。 斯tư 則tắc 優ưu 劣liệt 良lương 異dị 。 飛phi 伏phục 懸huyền 殊thù 。 仁nhân 今kim 愛ái 子tử 。 可khả 許hứa 出xuất 家gia 。 出xuất 家gia 功công 德đức 。 言ngôn 不bất 能năng 述thuật 。
時thời 阿A 羅La 漢Hán 。 說thuyết 此thử 語ngữ 已dĩ 。 示thị 神thần 通thông 事sự 。 因nhân 忽hốt 不bất 現hiện 。 婆Bà 羅La 門Môn 深thâm 生sanh 敬kính 異dị 。 歎thán 善thiện 久cửu 之chi 。 具cụ 告cáo 隣lân 里lý 。 遂toại 放phóng 其kỳ 子tử 。 出xuất 家gia 修tu 學học 。 因nhân 即tức 迴hồi 信tín 。 崇sùng 重trọng/trùng 三Tam 寶Bảo 。 鄉hương 人nhân 從tùng 化hóa 。 於ư 今kim 彌di 篤đốc 。 從tùng 烏ô 鐸đạc 迦ca 漢hán 荼đồ 城thành 北bắc 踰du 山sơn 涉thiệp 川xuyên 。 行hành 六lục 百bách 餘dư 里lý 。 至chí 烏ô 仗trượng 那na 國quốc (# 唐đường 言ngôn 苑uyển 。 昔tích 輪Luân 王Vương 之chi 苑uyển 囿# 也dã 。 舊cựu 云vân 烏ô 場tràng 。 或hoặc 曰viết 烏ô 茶trà 。 皆giai 訛ngoa 。 北bắc 印ấn 度độ 境cảnh )# 。
大Đại 唐Đường 西Tây 域Vực 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị