Đại Bát Niết Bàn Kinh Tập Giải – Quyển 9

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 9
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 九cửu 長trường 壽thọ 品phẩm 第đệ 四tứ 卷quyển 之chi 第đệ 二nhị )#

釋thích 長trường 壽thọ 因nhân 義nghĩa 。出xuất 密Mật 迹Tích 力Lực 士Sĩ 。殺sát 童đồng 子tử 事sự 。出xuất 諸chư 羯yết 磨ma 名danh 。出xuất 入nhập 河hà 歸quy 海hải 事sự 。合hợp 椋# 牛ngưu 譬thí 。釋thích 法pháp 性tánh 義nghĩa 。釋thích 無vô 想tưởng 天thiên 受thọ 樂lạc 事sự 。釋thích 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 義nghĩa 。

長trường 壽thọ 品phẩm 之chi 第đệ 二nhị

爾nhĩ 時thời 佛Phật 讚tán 。迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。上thượng 說thuyết 雖tuy 顯hiển 。而nhi 義nghĩa 旨chỉ 未vị 周chu 。故cố 須tu 明minh 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 此thử 下hạ 先tiên 答đáp 長trường 壽thọ 因nhân 也dã 。開khai 為vi 七thất 段đoạn 。第đệ 一nhất 許hứa 說thuyết 。第đệ 二nhị 戒giới 眾chúng 。第đệ 三tam 總tổng 說thuyết 。第đệ 四tứ 勸khuyến 令linh 外ngoại 化hóa 。第đệ 五ngũ 佛Phật 自tự 引dẫn 證chứng 。第đệ 六lục 正chánh 業nghiệp 體thể 相tướng 。第đệ 七thất 釋thích 疑nghi 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 一nhất 品phẩm 答đáp 因nhân 果quả 兩lưỡng 問vấn 。即tức 為vi 兩lưỡng 別biệt 。前tiền 答đáp 因nhân 問vấn 中trung 。有hữu 三tam 段đoạn 。第đệ 一nhất 讚tán 其kỳ 能năng 問vấn 。第đệ 二nhị 辨biện 長trường 壽thọ 因nhân 相tương/tướng 。第đệ 三tam 論luận 義nghĩa 也dã 。明minh 駿tuấn 案án 。此thử 下hạ 答đáp 因nhân 問vấn 也dã 。大đại 分phân 為vi 兩lưỡng 。第đệ 一nhất 正chánh 答đáp 。第đệ 二nhị 迦Ca 葉Diếp 諮tư 難nạn/nan 也dã 。就tựu 正chánh 答đáp 中trung 。有hữu 五ngũ 翻phiên 。第đệ 一nhất 從tùng 此thử 訖ngật 。利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。先tiên 歎thán 其kỳ 能năng 問vấn 也dã 。有hữu 三tam 意ý 。初sơ 以dĩ 遠viễn 齊tề 諸chư 佛Phật 。次thứ 以dĩ 近cận 等đẳng 大Đại 士Sĩ 。後hậu 稱xưng 其kỳ 弘hoằng 益ích 。以dĩ 結kết 歎thán 也dã 。第đệ 二nhị 從tùng 我ngã 無vô 智trí 力lực 。訖ngật 深thâm 智trí 慧tuệ 故cố 。迦Ca 葉Diếp 仰ngưỡng 詶thù 。歎thán 旨chỉ 也dã 。亦diệc 有hữu 三tam 意ý 。初sơ 引dẫn 蚊văn 蚋nhuế 為vi 譬thí 。不bất 敢cảm 仰ngưỡng 齊tề 諸chư 佛Phật 。次thứ 引dẫn 藏tạng 臣thần 為ví 喻dụ 。謂vị 已dĩ 頂đảnh 奉phụng 恭cung 敬kính 。或hoặc 有hữu 片phiến 同đồng 菩Bồ 薩Tát 。後hậu 自tự 謙khiêm 光quang 云vân 。所sở 問vấn 管quản 劣liệt 。豈khởi 能năng 曠khoáng 益ích 。正chánh 可khả 自tự 利lợi 而nhi 已dĩ 也dã 。第đệ 三tam 從tùng 諦đế 聽thính 以dĩ 下hạ 。訖ngật 轉chuyển 為vi 人nhân 說thuyết 。誡giới 使sử 至chí 心tâm 。勸khuyến 令linh 轉chuyển 教giáo 也dã 。第đệ 四tứ 從tùng 我ngã 以dĩ 修tu 集tập 已dĩ 下hạ 。舉cử 現hiện 在tại 為vi 證chứng 也dã 。第đệ 五ngũ 正chánh 答đáp 問vấn 。有hữu 五ngũ 階giai 。夫phu 十Thập 地Địa 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。五Ngũ 戒Giới 以dĩ 不bất 殺sát 為vi 先tiên 。是thị 以dĩ 命mạng 問vấn 之chi 端đoan 。發phát 言ngôn 在tại 戒giới 。故cố 知tri 。菩Bồ 薩Tát 心tâm 戒giới 。無vô 自tự 大đại 悲bi 者giả 矣hĩ 。今kim 既ký 明minh 壽thọ 因nhân 。是thị 故cố 第đệ 一nhất 先tiên 舉cử 至chí 慈từ 之chi 譬thí 。以dĩ 明minh 自tự 行hành 也dã 。第đệ 二nhị 勸khuyến 行hành 不bất 殺sát 。授thọ 以dĩ 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 。以dĩ 顯hiển 外ngoại 化hóa 也dã 。第đệ 三tam 俯phủ 入nhập 三tam 塗đồ 。拔bạt 現hiện 在tại 之chi 苦khổ 。廣quảng 明minh 悲bi 之chi 用dụng 也dã 。第đệ 四tứ 發phát 四tứ 弘hoằng 誓thệ 。安an 慰úy 未vị 來lai 廣quảng 慈từ 之chi 用dụng 也dã 。第đệ 五ngũ 結kết 也dã 。天thiên 上thượng 者giả 。自tự 近cận 而nhi 言ngôn 遠viễn 耳nhĩ 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 未vị 得đắc 。至chí 如như 一Nhất 切Thiết 智Trí 。問vấn 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 三tam 答đáp 問vấn 分phần/phân 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 問vấn 總tổng 一nhất 經kinh 之chi 宏hoành 致trí 。收thu 萬vạn 行hạnh 之chi 樞xu 機cơ 。仰ngưỡng 弘hoằng 聖thánh 旨chỉ 。故cố 重trọng/trùng 稱xưng 善thiện 以dĩ 讚tán 也dã 。爾nhĩ 問vấn 我ngã 答đáp 。照chiếu 理lý 是thị 同đồng 。諸chư 佛Phật 敷phu 揚dương 。何hà 以dĩ 異dị 此thử 。故cố 曰viết 等đẳng 諸chư 佛Phật 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。迦Ca 葉Diếp 之chi 實thật 。未vị 易dị 可khả 詳tường 。以dĩ 迹tích 而nhi 取thủ 。豈khởi 議nghị 照chiếu 與dữ 佛Phật 齊tề 。既ký 所sở 問vấn 理lý 玄huyền 。獨độc 焉yên 峯phong 秀tú 。為vi 近cận 見kiến 之chi 徒đồ 。須tu 此thử 歎thán 耳nhĩ 。

善thiện 男nam 子tử 我ngã 坐tọa 道Đạo 場Tràng 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。下hạ (# 至chí 則tắc 能năng 利lợi 益ích 。無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。非phi 唯duy 仰ngưỡng 等đẳng 諸chư 佛Phật 。亦diệc 復phục 同đồng 昔tích 大Đại 士Sĩ 也dã 。昔tích 七thất 處xứ 八bát 會hội 。說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 方Phương 廣Quảng 。于vu 時thời 十thập 方phương 大Đại 士Sĩ 。雲vân 集tập 論luận 義nghĩa 。亦diệc 嘗thường 作tác 此thử 問vấn 。

爾nhĩ 時thời 迦Ca 葉Diếp 。菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 法pháp 性tánh 虛hư 空không 。甚thậm 深thâm 之chi 義nghĩa 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。佛Phật 上thượng 雖tuy 歎thán 。言ngôn 過quá 所sở 稱xưng 。謙khiêm 退thoái 未vị 達đạt 。德đức 光quang 愈dũ 著trước 也dã 。智trí 慧tuệ 海hải 者giả 。一nhất 則tắc 深thâm 廣quảng 。二nhị 則tắc 藏tạng 寶bảo 也dã 。法pháp 性tánh 虛hư 空không 者giả 。有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 則tắc 萬vạn 法pháp 本bổn 來lai 無vô 性tánh 。二nhị 則tắc 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 稱xưng 法pháp 性tánh 。此thử 非phi 思tư 力lực 所sở 及cập 。

世Thế 尊Tôn 譬thí 如như 國quốc 王vương 。髻kế 中trung 明minh 珠châu 。至chí )# 令linh 我ngã 廣quảng 得đắc 深thâm 智trí 慧tuệ 故cố 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。謂vị 蒙mông 答đáp 旨chỉ 。頂đảnh 奉phụng 恭cung 敬kính 。如như 彼bỉ 藏tạng 臣thần 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 至chí 既ký 聽thính 受thọ 已dĩ 。轉chuyển 為vi 人nhân 說thuyết 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 。不bất 為vi 一nhất 人nhân 守thủ 護hộ 之chi 。方phương 應ưng 無vô 邊biên 而nhi 流lưu 通thông 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。將tương 答đáp 所sở 問vấn 事sự 。須tu 誡giới 而nhi 勅sắc 之chi 。夫phu 宗tông 致trí 幽u 玄huyền 。非phi 輕khinh 心tâm 所sở 受thọ 。雖tuy 復phục 言ngôn 指chỉ 迦Ca 葉Diếp 。而nhi 意ý 在tại 時thời 眾chúng 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 我ngã 以dĩ 修tu 集tập 如như 是thị 業nghiệp 故cố (# 至chí )# 今kim 復phục 為vì 人nhân 廣quảng 說thuyết 是thị 義nghĩa 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。所sở 明minh 不bất 虛hư 。乃nãi 引dẫn 我ngã 為vi 證chứng 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 王vương 子tử 。犯phạm 罪tội 繫hệ 獄ngục (# 至chí 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。大đại 喜hỷ 大đại 捨xả 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 先tiên 譬thí 說thuyết 。後hậu 法pháp 說thuyết 也dã 。菩Bồ 薩Tát 有hữu 外ngoại 行hành 內nội 行hành 。慈từ 是thị 外ngoại 行hành 之chi 因nhân 。八bát 河hà 歸quy 海hải 。外ngoại 行hành 果quả 也dã 。群quần 生sanh 是thị 內nội 行hành 因nhân 。涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 。是thị 內nội 行hành 果quả 也dã 。次thứ 說thuyết 三Tam 寶Bảo 一nhất 體thể 。重trọng/trùng 顯hiển 二nhị 果quả 常thường 也dã 。王vương 自tự 迴hồi 駕giá 者giả 。獄ngục 為vi 不bất 淨tịnh 。非phi 王vương 行hành 處xứ 。慈từ 故cố 至chí 也dã 。五ngũ 道đạo 是thị 苦khổ 。非phi 菩Bồ 薩Tát 所sở 居cư 。亦diệc 以dĩ 慈từ 故cố 。難nạn/nan 至chí 而nhi 能năng 至chí 也dã 。

授thọ 不bất 殺sát 戒giới 教giáo 修tu 善thiện 法Pháp 至chí )# 隨tùy 所sở 壽thọ 終chung 生sanh 於ư 天thiên 上thượng 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。慈từ 本bổn 救cứu 苦khổ 。戒giới 是thị 救cứu 苦khổ 之chi 本bổn 。濟tế 慈từ 之chi 行hành 也dã 。生sanh 於ư 天thiên 上thượng 者giả 。因Nhân 地Địa 現hiện 報báo 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。十Thập 善Thiện 四Tứ 等Đẳng 是thị 要yếu 行hành 。四tứ 弘hoằng 誓thệ 是thị 要yếu 願nguyện 也dã 。十Thập 善Thiện 中trung 略lược 指chỉ 不bất 殺sát 。為vi 長trường 壽thọ 因nhân 者giả 。蓋cái 取thủ 其kỳ 相tương 似tự 義nghĩa 也dã 。餘dư 九cửu 略lược 不bất 說thuyết 耳nhĩ 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。別biệt 有hữu 經kinh 明minh 四tứ 弘hoằng 誓thệ 。配phối 四Tứ 諦Đế 也dã 。謂vị 未vị 度độ 苦khổ 者giả 。說thuyết 苦Khổ 諦Đế 令linh 度độ 。未vị 免miễn 縛phược 者giả 。說thuyết 集Tập 諦Đế 令linh 解giải 也dã 。未vị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。說thuyết 滅Diệt 諦Đế 令linh 會hội 也dã 。末mạt 安an 者giả 。說thuyết 道Đạo 諦đế 令linh 安an 也dã 。其kỳ 心tâm 曠khoáng 故cố 名danh 弘hoằng 。必tất 能năng 行hành 故cố 名danh 誓thệ 也dã 。

爾nhĩ 時thời 迦Ca 葉Diếp 。菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 實thật 作tác 子tử 想tưởng 。如như 羅La 睺Hầu 羅La 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 舉cử 事sự 為vi 難nạn/nan 。謂vị 不bất 等đẳng 也dã 。物vật 情tình 見kiến 昔tích 往vãng 往vãng 治trị 罪tội 。如như 似tự 傷thương 慈từ 。故cố 須tu 明minh 也dã 。明minh 駿tuấn 案án 。此thử 下hạ 第đệ 二nhị 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 也dã 。難nạn/nan 意ý 有hữu 兩lưỡng 。承thừa 上thượng 旨chỉ 云vân 。行hành 慈từ 持trì 戒giới 為vi 因nhân 。得đắc 長trường 壽thọ 為vi 果quả 。今kim 此thử 第đệ 一nhất 先tiên 難nạn/nan 令linh 無vô 慈từ 。而nhi 犯phạm 殺sát 戒giới 。使sử 因nhân 義nghĩa 不bất 立lập 也dã 。後hậu 第đệ 二nhị 舉cử 現hiện 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。無vô 長trường 壽thọ 果quả 也dã 。若nhược 有hữu 長trường/trưởng 因nhân 。果quả 不bất 容dung 短đoản 。果quả 必tất 不bất 長trường/trưởng 。故cố 知tri 。無vô 因nhân 反phản 覆phúc 。兩lưỡng 關quan 以dĩ 成thành 其kỳ 義nghĩa 也dã 。就tựu 前tiền 關quan 中trung 。有hữu 三tam 翻phiên 。第đệ 一nhất 定định 子tử 想tưởng 之chi 慈từ 也dã 。第đệ 二nhị 舉cử 事sự 以dĩ 金kim 剛cang 神thần 。為vi 成thành 難nạn/nan 也dã 。第đệ 三tam 舉cử 理lý 。以dĩ 塗đồ 割cát 為vi 類loại 也dã 。此thử 即tức 第đệ 一nhất 定định 慈từ 也dã 。三tam 種chủng 惡ác 人nhân 。亦diệc 作tác 子tử 想tưởng 不phủ 耶da 。有hữu 兩lưỡng 階giai 。先tiên 迦Ca 葉Diếp 定định 。後hậu 佛Phật 答đáp 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 同đồng 於ư 子tử 想tưởng 。如như 羅La 睺Hầu 羅La 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。慈từ 實thật 不bất 等đẳng 。以dĩ 二nhị 事sự 為vi 證chứng 。一nhất 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 等đẳng 。謂vị 破phá 戒giới 是thị 也dã 。二nhị 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 慈từ 事sự 不bất 等đẳng 。力lực 士sĩ 所sở 殺sát 。童đồng 子tử 是thị 也dã 。承thừa 佛Phật 旨chỉ 者giả 。佛Phật 尚thượng 不bất 等đẳng 。況huống 菩Bồ 薩Tát 乎hồ 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。金kim 剛cang 即tức 菩Bồ 薩Tát 也dã 。既ký 承thừa 神thần 旨chỉ 。則tắc 二nhị 聖thánh 共cộng 殺sát 。斯tư 不bất 等đẳng 明minh 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。至chí )# 同đồng 於ư 子tử 想tưởng 。如như 羅La 睺Hầu 羅La 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。白bạch 衣y 毀hủy 法pháp 。尚thượng 加gia 苦khổ 治trị 。況huống 出xuất 家gia 耶da 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。聖thánh 人nhân 與dữ 奪đoạt 。利lợi 益ích 有hữu 時thời 。未vị 必tất 待đãi 化hóa 。但đãn 迦Ca 葉Diếp 所sở 舉cử 之chi 事sự 實thật 是thị 化hóa 耳nhĩ 。明minh 駿tuấn 案án 。此thử 下hạ 佛Phật 答đáp 有hữu 五ngũ 階giai 。第đệ 一nhất 拂phất 迹tích 顯hiển 童đồng 子tử 是thị 化hóa 。第đệ 二nhị 明minh 王vương 法pháp 與dữ 佛Phật 法Pháp 。曲khúc 異dị 以dĩ 證chứng 不bất 殺sát 也dã 。第đệ 三tam 以dĩ 小tiểu 況huống 大đại 。若nhược 放phóng 一nhất 光quang 。尚thượng 與dữ 無vô 畏úy 。況huống 當đương 有hữu 殺sát 也dã 。第đệ 四tứ 舉cử 三tam 譬thí 。明minh 未vị 後hậu 行hành 法pháp 。四tứ 眾chúng 能năng 治trị 。破phá 法pháp 罪tội 人nhân 。得đắc 福phước 無vô 量lượng 。第đệ 五ngũ 雙song 結kết 二nhị 旨chỉ 。若nhược 不bất 治trị 者giả 。得đắc 無vô 量lượng 罪tội 。能năng 如như 法Pháp 治trị 。是thị 我ngã 弟đệ 子tử 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 國quốc 王vương 。至chí )# 諸chư 行hành 惡ác 之chi 人nhân 。有hữu 果quả 報báo 故cố 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。佛Phật 以dĩ 三tam 事sự 。證chứng 平bình 等đẳng 也dã 。一nhất 以dĩ 羯yết 磨ma 治trị 罪tội 。不bất 斷đoạn 其kỳ 命mạng 。二nhị 以dĩ 光quang 照chiếu 光quang 是thị 慈từ 果quả 施thí 無vô 畏úy 也dã 。三tam 治trị 眾chúng 得đắc 福phước 。不bất 害hại 於ư 慈từ 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。人nhân 若nhược 猶do 有hữu 信tín 者giả 。則tắc 不bất 得đắc 斷đoạn 命mạng 。夫phù 生sanh 道đạo 萬vạn 端đoan 。何hà 必tất 苟cẩu 在tại 斯tư 法pháp 。比Bỉ 丘Khâu 自tự 可khả 依y 法pháp 而nhi 立lập 德đức 。豈khởi 懼cụ 譏cơ 呵ha 。而nhi 壞hoại 行hành 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 當đương 知tri 。如Như 來Lai 即tức 是thị (# 至chí 具cụ 有hữu 如như 是thị 。無vô 量lượng 勢thế 力lực 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。得đắc 無vô 量lượng 福phước 者giả 。先tiên 以dĩ 事sự 況huống 也dã 。將tương 欲dục 滅diệt 之chi 者giả 。不bất 悔hối 則tắc 滅diệt 。能năng 悔hối 則tắc 止chỉ 。彼bỉ 王vương 以dĩ 二nhị 事sự 故cố 得đắc 福phước 。一nhất 怜# 愍mẫn 人nhân 民dân 。二nhị 令linh 惡ác 者giả 修tu 善thiện 。治trị 法pháp 比Bỉ 丘Khâu 。一nhất 以dĩ 護hộ 法Pháp 。二nhị 令linh 修tu 善thiện 也dã 。下hạ 以dĩ 翦# 樹thụ 拔bạt 髮phát 。偏thiên 與dữ 護hộ 法Pháp 。為vi 作tác 譬thí 。

善thiện 男nam 子tử 未vị 可khả 見kiến 法pháp 汝nhữ 欲dục 見kiến 者giả (# 至chí )# 即tức 應ưng 驅khu 遣khiển 呵ha 責trách 舉cử 處xứ 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 第đệ 三tam 事sự 引dẫn 證chứng 也dã 。明minh 未vị 來lai 護hộ 法Pháp 。得đắc 福phước 無vô 量lượng 。以dĩ 明minh 必tất 有hữu 深thâm 利lợi 益ích 也dã 。

若nhược 善thiện 比Bỉ 丘Khâu 見kiến 壞hoại 法pháp 者giả (# 至chí 是thị 我ngã 弟đệ 子tử 。真chân 聲Thanh 聞Văn 也dã 。

明minh 駿tuấn 案án 。此thử 弟đệ 五ngũ 階giai 。雙song 結kết 得đắc 失thất 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 若nhược 治trị 毀hủy 禁cấm 是thị 言ngôn 則tắc 失thất 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。向hướng 以dĩ 童đồng 子tử 為vi 化hóa 。顯hiển 無vô 不bất 等đẳng 之chi 失thất 。然nhiên 猶do 治trị 罪tội 人nhân 。於ư 慈từ 成thành 硋# 。是thị 故cố 引dẫn 此thử 。塗đồ 割cát 二nhị 事sự 。以dĩ 為vi 問vấn 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 國quốc 王vương 。至chí )# 如như 是thị 教giáo 誨hối 。得đắc 福phước 無vô 量lượng 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。將tương 欲dục 答đáp 難nạn/nan 。先tiên 舉cử 譬thí 也dã 國quốc 王vương 譬thí 佛Phật 。大đại 臣thần 譬thí 通thông 法pháp 菩Bồ 薩Tát 。諸chư 子tử 譬thí 四tứ 眾chúng 。端đoan 正chánh 譬thí 得đắc 理lý 之chi 解giải 不bất 偏thiên 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。明minh 如Như 來Lai 以dĩ 四tứ 部bộ 弟đệ 子tử 。付phó 弘hoằng 法pháp 之chi 人nhân 教giáo 成thành 就tựu 也dã 。假giả 令linh 三tam 部bộ 弟đệ 子tử 。不bất 從tùng 誨hối 喻dụ 。不bất 盡tận 成thành 道Đạo 。而nhi 餘dư 有hữu 一nhất 眾chúng 。不bất 可khả 以dĩ 少thiểu 欲dục 而nhi 不bất 治trị 也dã 。所sở 以dĩ 不bất 得đắc 罪tội 者giả 。有hữu 二nhị 意ý 。一nhất 無vô 有hữu 惡ác 心tâm 。二nhị 明minh 運vận 慈từ 故cố 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。至chí )# 亦diệc 能năng 善thiện 。知tri 宿túc 世thế 之chi 事sự 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。合hợp 譬thí 以dĩ 凡phàm 況huống 聖thánh 。答đáp 難nạn/nan 顯hiển 一nhất 子tử 之chi 平bình 等đẳng 非phi 謬mậu 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí 如Như 來Lai 不bất 應ưng 。作tác 如như 是thị 言ngôn 。

案án 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。將tương 欲dục 說thuyết 果quả 。以dĩ 果quả 難nạn/nan 因nhân 。現hiện 果quả 不bất 長trường/trưởng 。往vãng 因nhân 寧ninh 等đẳng 耶da 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。雖tuy 復phục 捉tróc 果quả 尋tầm 因nhân 。而nhi 事sự 在tại 難nạn/nan 果quả 。即tức 答đáp 長trường 壽thọ 果quả 問vấn 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。猶do 是thị 難nạn/nan 因nhân 也dã 。因nhân 必tất 是thị 實thật 。理lý 召triệu 常thường 果quả 。則tắc 不bất 應ưng 涅Niết 槃Bàn 。今kim 已dĩ 果quả 徵trưng 因nhân 。因nhân 非phi 實thật 矣hĩ 。以dĩ 此thử 而nhi 推thôi 故cố 。知tri 猶do 是thị 難nạn/nan 因nhân 。未vị 是thị 答đáp 果quả 也dã 。有hữu 兩lưỡng 翻phiên 。第đệ 一nhất 難nạn/nan 。第đệ 二nhị 答đáp 也dã 。就tựu 難nạn/nan 中trung 有hữu 三tam 階giai 。第đệ 一nhất 直trực 謂vị 不bất 應ưng 長trường 壽thọ 之chi 旨chỉ 。第đệ 二nhị 舉cử 譬thí 。第đệ 三tam 合hợp 譬thí 結kết 難nạn/nan 。此thử 即tức 第đệ 一nhất 將tương 欲dục 為vi 難nạn/nan 。先tiên 領lãnh 旨chỉ 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 如như 知tri 法pháp 人nhân 能năng 說thuyết 種chủng 種chủng 至chí )# 是thị 知tri 法pháp 人nhân 言ngôn 行hạnh 相tương 違vi 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 二nhị 階giai 舉cử 譬thí 也dã 。

如Như 來Lai 所sở 言ngôn 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。至chí )# 得đắc 是thị 短đoản 壽thọ 不bất 滿mãn 百bách 年niên 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 三tam 階giai 合hợp 譬thí 結kết 難nạn/nan 也dã 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 何hà 緣duyên 。至chí )# 於ư 諸chư 常thường 中trung 。最tối 為vi 第đệ 一nhất 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 二nhị 翻phiên 佛Phật 直trực 呵ha 答đáp 而nhi 已dĩ 。上thượng 來lai 所sở 明minh 。不bất 應ưng 復phục 有hữu 如như 此thử 麁thô 言ngôn 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。如Như 來Lai 得đắc 壽thọ 無vô 量lượng 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。若nhược 語ngữ 其kỳ 事sự 。但đãn 八bát 十thập 年niên 也dã 。而nhi 云vân 諸chư 常thường 法pháp 中trung 。最tối 第đệ 一nhất 者giả 。不bất 應ưng 無vô 旨chỉ 。是thị 故cố 問vấn 言ngôn 云vân 何hà 常thường 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 下hạ 答đáp 第đệ 二nhị 長trường 壽thọ 果quả 問vấn 也dã 。答đáp 問vấn 不bất 同đồng 。或hoặc 須tu 重trọng/trùng 稱xưng 問vấn 以dĩ 求cầu 答đáp 。或hoặc 直trực 爾nhĩ 而nhi 問vấn 。或hoặc 因nhân 答đáp 前tiền 餘dư 勢thế 。仍nhưng 為vi 答đáp 者giả 。此thử 答đáp 中trung 有hữu 三tam 別biệt 。第đệ 一nhất 正chánh 答đáp 長trường 壽thọ 義nghĩa 。第đệ 二nhị 設thiết 難nạn/nan 。第đệ 三tam 改cải 正chánh 三Tam 歸Quy 。從tùng 此thử 訖ngật 壽thọ 命mạng 第đệ 一nhất 。正chánh 答đáp 問vấn 也dã 。有hữu 兩lưỡng 意ý 。初sơ 迦Ca 葉Diếp 問vấn 。後hậu 佛Phật 答đáp 也dã 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。善thiện 男nam 子tử 如như 八bát 大đại 河hà (# 至chí )# 及cập 諸chư 小tiểu 河hà 悉tất 入nhập 大đại 海hải 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。所sở 以dĩ 歸quy 海hải 者giả 。至chí 下hạ 者giả 也dã 。其kỳ 以dĩ 眾chúng 流lưu 。為vi 海hải 之chi 水thủy 。水thủy 亦diệc 名danh 為vi 海hải 矣hĩ 。

迦Ca 葉Diếp 如như 是thị 一nhất 切thiết 。人nhân 中trung 天thiên 上thượng 。至chí 悉tất 入nhập 如Như 來Lai 。壽thọ 命mạng 海hải 中trung 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。如Như 來Lai 何hà 壽thọ 。以dĩ 百bá 姓tánh 為vi 壽thọ 耳nhĩ 。謂vị 之chi 壽thọ 海hải 。

是thị 故cố 如Như 來Lai 。壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。

案án 。法pháp 瑤dao 曰viết 。夫phu 長trường 壽thọ 之chi 由do 。窮cùng 不bất 殺sát 之chi 理lý 。然nhiên 人nhân 天thiên 之chi 命mạng 。亦diệc 少thiểu 分phần 不bất 殺sát 。是thị 則tắc 入nhập 佛Phật 壽thọ 命mạng 少thiểu 分phần 因nhân 也dã 。故cố 云vân 一nhất 切thiết 命mạng 。皆giai 入nhập 佛Phật 命mạng 海hải 中trung 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。海hải 之chi 吞thôn 納nạp 眾chúng 流lưu 。無vô 有hữu 增tăng 。咸hàm 因Nhân 地Địa 萬vạn 善thiện 。鍾chung 於ư 極cực 果quả 。以dĩ 因nhân 滿mãn 則tắc 常thường 也dã 。又hựu 勝thắng 鬘man 經kinh 言ngôn 。如Như 來Lai 藏tạng 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。在tại 因nhân 為vi 藏tạng 。在tại 果quả 為vi 佛Phật 。非phi 始thỉ 非phi 終chung 。隱ẩn 顯hiển 為vi 異dị 耳nhĩ 。若nhược 眾chúng 生sanh 無vô 性tánh 者giả 。中trung 間gian 亦diệc 可khả 斷đoạn 絕tuyệt 。以dĩ 其kỳ 性tánh 義nghĩa 不bất 亡vong 。必tất 應ưng 成thành 佛Phật 。至chí 佛Phật 乃nãi 常thường 。如như 眾chúng 流lưu 至chí 海hải 。更cánh 無vô 去khứ 處xứ 。故cố 惑hoặc 盡tận 行hành 周chu 。得đắc 佛Phật 自tự 常thường 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。海hải 是thị 納nạp 流lưu 之chi 器khí 。如Như 來Lai 之chi 壽thọ 。是thị 眾chúng 命mạng 之chi 極cực 。研nghiên 辨biện 其kỳ 旨chỉ 。凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。其kỳ 兩lưỡng 義nghĩa 玄huyền 推thôi 。一nhất 義nghĩa 從tùng 文văn 。第đệ 一nhất 明minh 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。皆giai 是thị 如Như 來Lai 壽thọ 命mạng 。海hải 內nội 無vô 有hữu 。過quá 於ư 佛Phật 者giả 。第đệ 二nhị 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。雖tuy 復phục 無vô 量lượng 。流lưu 轉chuyển 不bất 定định 。至chí 佛Phật 方phương 住trụ 。第đệ 三Tam 明Minh 菩Bồ 薩Tát 在tại 行hành 地địa 之chi 日nhật 。施thí 眾chúng 生sanh 命mạng 。以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。得đắc 果quả 之chi 日nhật 。則tắc 不bất 容dung 短đoản 促xúc 。然nhiên 經kinh 言ngôn 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。如như 蠶tằm 作tác 繭kiển 。非phi 聖thánh 所sở 教giáo 。而nhi 今kim 乃nãi 言ngôn 。施thí 命mạng 為vi 因nhân 。此thử 實thật 難nan 曉hiểu 。又hựu 言ngôn 眾chúng 生sanh 可khả 害hại 。而nhi 行hành 道Đạo 者giả 。無vô 有hữu 害hại 心tâm 。即tức 名danh 施thí 命mạng 。此thử 復phục 難nan 解giải 。夫phu 聖thánh 人nhân 出xuất 世thế 。正chánh 欲dục 令linh 人nhân 斷đoạn 煩phiền 惱não 滅diệt 生sanh 死tử 。若nhược 從tùng 此thử 義nghĩa 。應ưng 是thị 奪đoạt 命mạng 。而nhi 言ngôn 施thí 命mạng 者giả 何hà 耶da 。夫phu 命mạng 者giả 。名danh 之chi 為vi 生sanh 。生sanh 於ư 真chân 壽thọ 。真chân 壽thọ 者giả 。即tức 法pháp 性tánh 身thân 也dã 。是thị 故cố 聖thánh 人nhân 。使sử 眾chúng 生sanh 修tu 道Đạo 。顯hiển 真chân 常thường 之chi 壽thọ 。聖thánh 意ý 在tại 此thử 。故cố 為vi 施thí 命mạng 也dã 。

復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。譬thí 如như 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。至chí 如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。出xuất 一nhất 切thiết 命mạng 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。以dĩ 百bá 姓tánh 壽thọ 為vi 壽thọ 。感cảm 必tất 出xuất 矣hĩ 。出xuất 必tất 無vô 窮cùng 。若nhược 陂bi 池trì 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。此thử 明minh 天thiên 人nhân 壽thọ 命mạng 。皆giai 由do 佛Phật 化hóa 所sở 得đắc 。故cố 曰viết 從tùng 如Như 來Lai 命mạng 出xuất 一nhất 切thiết 命mạng 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。前tiền 譬thí 明minh 入nhập 。今kim 譬thí 明minh 出xuất 也dã 。大đại 品phẩm 經kinh 言ngôn 。一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。剎sát 利lợi 大đại 姓tánh 。乃nãi 至chí 居cư 士sĩ 。一nhất 切thiết 皆giai 由do 。菩Bồ 薩Tát 所sở 化hóa 也dã 。明minh 因Nhân 地Địa 之chi 時thời 。施thí 一nhất 切thiết 命mạng 。化hóa 功công 則tắc 應ưng 還hoàn 於ư 化hóa 主chủ 。故cố 至chí 佛Phật 則tắc 常thường 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 譬thí 如như 一nhất 切thiết 。諸chư 常thường 法pháp 中trung (# 至chí )# 於ư 諸chư 常thường 中trung 。最tối 為vi 第đệ 一nhất 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。上thượng 海hải 譬thí 雖tuy 明minh 形hình 待đãi 。因nhân 時thời 之chi 命mạng 。在tại 果quả 為vi 極cực 。未vị 顯hiển 終chung 竟cánh 不bất 盡tận 。故cố 以dĩ 此thử 譬thí 。更cánh 明minh 無vô 盡tận 如như 虛hư 空không 。

迦Ca 葉Diếp 譬thí 如như 諸chư 藥dược 醍đề 醐hồ 第đệ 一nhất (# 至chí 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。壽thọ 命mạng 第đệ 一nhất 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。讚tán 歎thán 常thường 旨chỉ 也dã 。解giải 由do 境cảnh 生sanh 。不bất 無vô 除trừ 惑hoặc 之chi 功công 。故cố 擬nghĩ 況huống 醍đề 醐hồ 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 常thường 宣tuyên 妙diệu 法Pháp 如như 注chú 大đại 雨vũ 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。承thừa 機cơ 致trí 請thỉnh 也dã 。上thượng 乃nãi 明minh 妙diệu 果Quả 是thị 常thường 。未vị 明minh 迹tích 須tu 必tất 滅diệt 。今kim 因nhân 迦Ca 葉Diếp 致trí 請thỉnh 。明minh 丈trượng 六lục 非phi 實thật 。以dĩ 下hạ 況huống 上thượng 。則tắc 本bổn 迹tích 可khả 知tri 矣hĩ 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。明minh 理lý 既ký 竟cánh 。引dẫn 四tứ 事sự 證chứng 也dã 。第đệ 一nhất 借tá 近cận 況huống 遠viễn 。第đệ 二nhị 明minh 有hữu 常thường 之chi 名danh 。根căn 本bổn 在tại 佛Phật 。第đệ 三tam 引dẫn 法pháp 性tánh 為vi 證chứng 。第đệ 四tứ 明minh 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。唯duy 一nhất 極cực 為vi 證chứng 。此thử 即tức 第đệ 一nhất 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。答đáp 問vấn 顯hiển 常thường 。已dĩ 明minh 於ư 前tiền 。此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。更cánh 舉cử 三tam 緣duyên 為vi 證chứng 。此thử 第đệ 一nhất 引dẫn 伏phục 難nạn/nan 也dã 。既ký 云vân 常thường 。則tắc 應ưng 常thường 住trụ 。既ký 不bất 住trụ 。便tiện 是thị 無vô 常thường 。

迦Ca 葉Diếp 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。於ư 如Như 來Lai 所sở 。至chí )# 是thị 故cố 現hiện 捨xả 。入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。外ngoại 道đạo 五ngũ 通thông 。尚thượng 能năng 延diên 促xúc 自tự 在tại 。豈khởi 況huống 如Như 來Lai 。具cụ 以dĩ 自tự 在tại 。示thị 同đồng 毒độc 樹thụ 。

迦Ca 葉Diếp 當đương 知tri 。佛Phật 是thị 常thường 法pháp (# 至chí )# 既ký 脩tu 集tập 已dĩ 。廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 章chương 中trung 有hữu 兩lưỡng 翻phiên 。第đệ 一nhất 難nạn/nan 。第đệ 二nhị 答đáp 。答đáp 中trung 有hữu 兩lưỡng 階giai 。前tiền 正chánh 況huống 答đáp 。此thử 結kết 勸khuyến 。

爾nhĩ 時thời 迦Ca 葉Diếp 。菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 微vi 塵trần 世thế 性tánh 亦diệc 不bất 現hiện 故cố 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。將tương 說thuyết 內nội 行hành 因nhân 果quả 。先tiên 難nạn/nan 果quả 常thường 也dã 。若nhược 果quả 不bất 常thường 現hiện 。云vân 何hà 得đắc 與dữ 。世thế 法pháp 別biệt 也dã 。性tánh 者giả 。異dị 道đạo 計kế 云vân 。以dĩ 冥minh 初sơ 。為vi 世thế 間gian 性tánh 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。前tiền 明minh 如Như 來Lai 常thường 理lý 曉hiểu 然nhiên 。但đãn 據cứ 今kim 日nhật 現hiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。似tự 是thị 虛hư 妄vọng 。則tắc 與dữ 世thế 間gian 所sở 說thuyết 同đồng 也dã 。若nhược 無vô 以dĩ 辨biện 異dị 。則tắc 致trí 或hoặc 者giả 眾chúng 。故cố 發phát 斯tư 問vấn 。使sử 畫họa 然nhiên 有hữu 判phán 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。就tựu 答đáp 果quả 中trung 。有hữu 四tứ 章chương 。第đệ 一nhất 寄ký 言ngôn 行hạnh 相tương 違vi 。顯hiển 本bổn 是thị 常thường 也dã 。雖tuy 知tri 是thị 常thường 。外ngoại 道đạo 亦diệc 言ngôn 有hữu 常thường 。第đệ 二nhị 釋thích 常thường 我ngã 之chi 名danh 。本bổn 在tại 於ư 佛Phật 。為vi 外ngoại 道đạo 所sở 竊thiết 。今kim 釋thích 其kỳ 真chân 偽ngụy 。真chân 則tắc 佛Phật 法Pháp 涅Niết 槃Bàn 。其kỳ 體thể 是thị 常thường 。常thường 即tức 法pháp 性tánh 。但đãn 昔tích 涅Niết 槃Bàn 。亦diệc 言ngôn 法pháp 性tánh 。二nhị 教giáo 既ký 同đồng 。事sự 須tu 洗tẩy 釋thích 。故cố 第đệ 三tam 簡giản 今kim 昔tích 二nhị 名danh 。同đồng 明minh 法pháp 性tánh 。所sở 明minh 不bất 同đồng 。昔tích 明minh 法pháp 性tánh 。但đãn 以dĩ 單đơn 滅diệt 。今kim 明minh 法pháp 性tánh 。常thường 而nhi 妙diệu 有hữu 。極cực 果quả 體thể 圓viên 。備bị 三Tam 歸Quy 之chi 德đức 。是thị 故cố 第đệ 四tứ 。勸khuyến 厲lệ 行hành 人nhân 。使sử 歸quy 依y 也dã 。有hữu 何hà 異dị 有hữu 。誠thành 知tri 本bổn 當đương 。但đãn 即tức 事sự 為vi 滅diệt 也dã 。如như 即tức 外ngoại 道đạo 。亦diệc 有hữu 空không 言ngôn 。俱câu 無vô 事sự 驗nghiệm 。滯trệ 言ngôn 之chi 徒đồ 。無vô 以dĩ 取thủ 信tín 。願nguyện 佛Phật 為vi 釋thích 。使sử 真chân 偽ngụy 有hữu 在tại 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 二nhị 意ý 。舉cử 例lệ 重trọng/trùng 貴quý 也dã 。若nhược 同đồng 不bất 現hiện 者giả 。則tắc 應ưng 俱câu 是thị 無vô 常thường 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。譬thí 如như 長trưởng 者giả 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。果quả 不bất 常thường 現hiện 。迹tích 不bất 可khả 辨biện 。乃nãi 因nhân 譬thí 以dĩ 釋thích 之chi 。此thử 譬thí 中trung 有hữu 四tứ 分phần/phân 義nghĩa 。初sơ 譬thí 佛Phật 在tại 世thế 。讀đọc 誦tụng 得đắc 旨chỉ 。修tu 成thành 佛Phật 也dã 。第đệ 二nhị 譬thí 佛Phật 始thỉ 滅diệt 。得đắc 佛Phật 遺di 法pháp 。不bất 解giải 深thâm 義nghĩa 。猶do 得đắc 人nhân 天thiên 也dã 。第đệ 三tam 譬thí 己kỷ 智trí 慧tuệ 。又hựu 無vô 慈từ 悲bi 。欲dục 求cầu 自tự 度độ 。不bất 解giải 究cứu 竟cánh 。不bất 成thành 佛Phật 果quả 也dã 。第đệ 四tứ 求cầu 常thường 之chi 心tâm 。遂toại 生sanh 耶da 見kiến 。見kiến 多đa 者giả 。則tắc 失thất 人nhân 天thiên 。少thiểu 則tắc 不bất 失thất 也dã 。長trưởng 者giả 譬thí 佛Phật 也dã 。寶bảo 亮lượng 所sở 釋thích 。與dữ 此thử 同đồng 。唯duy 合hợp 第đệ 四tứ 。為vi 第đệ 三tam 耳nhĩ 。僧Tăng 宗tông 開khai 第đệ 四tứ 譬thí 。為vi 第đệ 五ngũ 。

多đa 有hữu 諸chư 牛ngưu 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。經kinh 藏tạng 也dã 。牛ngưu 出xuất 五ngũ 味vị 。經kinh 生sanh 五ngũ 果quả 也dã 。

同đồng 共cộng 一nhất 群quần 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。歸quy 一nhất 解giải 脫thoát 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。雖tuy 復phục 十thập 二nhị 部bộ 中trung 。理lý 味vị 有hữu 異dị 。然nhiên 同đồng 一nhất 佛Phật 說thuyết 也dã 。

付phó 放phóng 牧mục 人nhân 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。弘hoằng 通thông 菩Bồ 薩Tát 。

令linh 逐trục 水thủy 草thảo 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。受thọ 學học 弟đệ 子tử 。

唯duy 為vi 醍đề 醐hồ 不bất 求cầu 乳nhũ 酪lạc 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 。為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。出xuất 於ư 世thế 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。人nhân 天thiên 為vi 乳nhũ 酪lạc 。二Nhị 乘Thừa 為vi 生sanh 蘇tô 。菩Bồ 薩Tát 為vi 熟thục 蘇tô 。唯duy 佛Phật 為vi 醍đề 醐hồ 耳nhĩ 。

彼bỉ 牧mục 牛ngưu 者giả 搆câu 已dĩ 自tự 食thực 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。讀đọc 誦tụng 得đắc 旨chỉ 。

長trưởng 者giả 命mạng 終chung 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。佛Phật 涅Niết 槃Bàn 也dã 。此thử 下hạ 第đệ 二nhị 譬thí 也dã 。

所sở 有hữu 諸chư 牛ngưu 悉tất 為vi 群quần 賊tặc 之chi 所sở 抄sao 掠lược 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。凡phàm 夫phu 不bất 從tùng 經kinh 旨chỉ 取thủ 解giải 。喻dụ 之chi 抄sao 掠lược 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。外ngoại 道đạo 盜đạo 竊thiết 遺di 餘dư 經Kinh 法Pháp 。謂vị 之chi 抄sao 掠lược 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。雖tuy 復phục 受thọ 持trì 。捉tróc 相tương/tướng 心tâm 強cường/cưỡng 。多đa 諸chư 雜tạp 偽ngụy 。不bất 得đắc 真chân 理lý 。

賊tặc 得đắc 牛ngưu 已dĩ 無vô 有hữu 婦phụ 女nữ 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。作tác 醍đề 醐hồ 者giả 。本bổn 是thị 婦phụ 女nữ 所sở 能năng 。若nhược 從tùng 其kỳ 受thọ 。必tất 有hữu 成thành 理lý 。今kim 云vân 無vô 者giả 。譬thí 無vô 弘hoằng 通thông 之chi 近cận 。賢hiền 聖thánh 善thiện 友hữu 。所sở 以dĩ 無vô 成thành 。

即tức 自tự 搆câu 將tương 得đắc 已dĩ 而nhi 食thực 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。凡phàm 夫phu 橫hoạnh/hoành 取thủ 。凡phàm 有hữu 三tam 焉yên 。此thử 其kỳ 一nhất 也dã 。雖tuy 復phục 無vô 師sư 。藉tạ 以dĩ 讀đọc 誦tụng 之chi 善thiện 。或hoặc 受thọ 人nhân 天thiên 。而nhi 計kế 之chi 為vi 福phước 。橫hoạnh/hoành 之chi 一nhất 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。去khứ 聖thánh 曰viết 近cận 。由do 得đắc 人nhân 天thiên 資tư 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。雖tuy 無vô 出xuất 要yếu 。亦diệc 得đắc 少thiểu 善thiện 。譬thí 搆câu 將tương 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。雖tuy 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 。非phi 不bất 以dĩ 相tương/tướng 心tâm 受thọ 持trì 。

爾nhĩ 時thời 群quần 賊tặc 。各các 相tương 謂vị 言ngôn 。至chí )# 名danh 為vi 世thế 間gian 第đệ 一nhất 上thượng 味vị 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。第đệ 三tam 譬thí 也dã 。知tri 經kinh 大đại 意ý 。以dĩ 人nhân 天thiên 漸tiệm 進tiến 。終chung 期kỳ 為vi 佛Phật 也dã 。何hà 方phương 得đắc 之chi 者giả 。自tự 知tri 無vô 解giải 無vô 方phương 便tiện 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。雖tuy 得đắc 常thường 名danh 。不bất 解giải 趣thú 常thường 之chi 實thật 。

我ngã 等đẳng 無vô 器khí 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 器khí 。忘vong 身thân 濟tế 物vật 。自tự 審thẩm 無vô 之chi 法pháp 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。不bất 知tri 求cầu 涅Niết 槃Bàn 之chi 方phương 也dã 。曇đàm 濟tế 曰viết 。慈từ 戒giới 為vi 萬vạn 行hạnh 之chi 器khí 。自tự 知tri 無vô 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。謂vị 此thử 身thân 非phi 受thọ 道đạo 器khí 也dã 。

設thiết 使sử 得đắc 乳nhũ 無vô 安an 置trí 處xứ 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。謂vị 設thiết 得đắc 人nhân 天thiên 。非phi 求cầu 佛Phật 之chi 因nhân 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。既ký 云vân 假giả 設thiết 。則tắc 無vô 得đắc 理lý 也dã 。非phi 唯duy 二Nhị 乘Thừa 無vô 漏lậu 不bất 可khả 。而nhi 辨biện 設thiết 行hành 地địa 之chi 善thiện 。亦diệc 非phi 所sở 辨biện 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。非phi 唯duy 無vô 安an 涅Niết 槃Bàn 極cực 果quả 之chi 處xứ 。設thiết 得đắc 微vi 善thiện 如như 乳nhũ 。亦diệc 無vô 正chánh 信tín 之chi 器khí 。為vi 其kỳ 本bổn 也dã 。

復phục 共cộng 相tương 謂vị 唯duy 有hữu 皮bì 囊nang 可khả 以dĩ 盛thịnh 之chi 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。欲dục 學học 聲Thanh 聞Văn 受thọ 身thân 。如như 皮bì 囊nang 受thọ 水thủy 。不bất 盛thịnh 醍đề 醐hồ 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。雖tuy 知tri 涅Niết 槃Bàn 方phương 便tiện 。而nhi 有hữu 讀đọc 誦tụng 之chi 善thiện 。非phi 正chánh 解giải 唯duy 得đắc 人nhân 天thiên 。

雖tuy 有hữu 盛thịnh 處xứ 不bất 知tri 攢toàn 搖dao 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。攢toàn 譬thí 思tư 慧tuệ 。搖dao 譬thí 修tu 慧tuệ 。雖tuy 自tự 求cầu 度độ 。而nhi 不bất 生sanh 二nhị 慧tuệ 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。正chánh 是thị 無vô 方phương 便tiện 之chi 說thuyết 也dã 。上thượng 來lai 諸chư 句cú 。未vị 若nhược 此thử 顯hiển 。但đãn 保bảo 著trước 人nhân 天thiên 。不bất 知tri 推thôi 求cầu 。更cánh 有hữu 勝thắng 此thử 者giả 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。雖tuy 復phục 欲dục 行hành 小Tiểu 乘Thừa 。不bất 知tri 作tác 假giả 名danh 法pháp 空không 觀quán 行hành 。

漿tương 猶do 難nan 得đắc 況huống 復phục 生sanh 蘇tô 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。精tinh 純thuần 成thành 蘇tô 。餘dư 汁trấp 為vi 漿tương 。二Nhị 乘Thừa 成thành 道Đạo 。身thân 則tắc 是thị 餘dư 。苟cẩu 不bất 解giải 常thường 。乖quai 此thử 遠viễn 矣hĩ 。橫hoạnh/hoành 之chi 二nhị 也dã 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。向hướng 果quả 譬thí 漿tương 。得đắc 果quả 譬thí 蘇tô 。既ký 無vô 二nhị 慧tuệ 得đắc 之chi 。與dữ 向hướng 皆giai 不bất 成thành 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。既ký 不bất 知tri 解giải 說thuyết 之chi 攢toàn 搖dao 。世thế 俗tục 之chi 善thiện 。猶do 尚thượng 難nan 得đắc 。況huống 二Nhị 乘Thừa 果quả 乎hồ 。曇đàm 濟tế 曰viết 。聲Thanh 聞Văn 向hướng 中trung 七thất 方phương 便tiện 。譬thí 漿tương 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。初Sơ 地Địa 至chí 七Thất 地Địa 。如như 生sanh 蘇tô 。八Bát 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 。如như 熟thục 蘇tô 。漿tương 非phi 五ngũ 味vị 之chi 限hạn 。今kim 明minh 既ký 不bất 知tri 攢toàn 。求cầu 勝thắng 出xuất 之chi 善thiện 。乃nãi 至chí 住trụ 前tiền 凡phàm 夫phu 。有hữu 漏lậu 之chi 善thiện 。尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。豈khởi 況huống 上thượng 住trụ 真chân 味vị 。生sanh 蘇tô 當đương 可khả 得đắc 耶da 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。信tín 首thủ 五ngũ 根căn 亦diệc 不bất 立lập 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 賊tặc 。以dĩ 醍đề 醐hồ 故cố 加gia 之chi 以dĩ 水thủy 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 第đệ 四tứ 譬thí 也dã 。求cầu 常thường 不bất 已dĩ 。遂toại 生sanh 邪tà 見kiến 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。雖tuy 知tri 此thử 經Kinh 。能năng 得đắc 常thường 果quả 。而nhi 不bất 能năng 知tri 。常thường 之chi 所sở 在tại 。更cánh 說thuyết 種chủng 種chủng 常thường 法pháp 。謂vị 加gia 之chi 以dĩ 水thủy 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。第đệ 四tứ 譬thí 也dã 。醍đề 醐hồ 為vi 物vật 。其kỳ 質chất 甚thậm 清thanh 。欲dục 速tốc 得đắc 故cố 。加gia 水thủy 令linh 清thanh 。是thị 則tắc 清thanh 色sắc 相tướng 似tự 。其kỳ 味vị 則tắc 殊thù 。雖tuy 知tri 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 樂nhạo 法Pháp 。欲dục 速tốc 得đắc 故cố 。乃nãi 計kế 此thử 身thân 即tức 是thị 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。名danh 同đồng 而nhi 實thật 異dị 也dã 。譬thí 加gia 以dĩ 水thủy 。則tắc 損tổn 雜tạp 血huyết 之chi 乳nhũ 。若nhược 計kế 身thân 為vi 我ngã 。則tắc 損tổn 人nhân 天thiên 之chi 善thiện 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 三tam 譬thí 。悉tất 起khởi 諸chư 耶da 見kiến 也dã 。

以dĩ 水thủy 多đa 故cố 乳nhũ 酪lạc 醍đề 醐hồ 。一nhất 切thiết 俱câu 失thất 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。又hựu 謂vị 經kinh 得đắc 常thường 住trụ 勝thắng 解giải 。而nhi 不bất 識thức 之chi 。更cánh 說thuyết 種chủng 種chủng 耶da 常thường 之chi 法pháp 。常thường 耶da 既ký 增tăng 。壞hoại 本bổn 常thường 味vị 。五ngũ 時thời 俱câu 失thất 。橫hoạnh/hoành 之chi 三tam 也dã 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。耶da 見kiến 多đa 者giả 。能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。人nhân 天thiên 俱câu 失thất 。少thiểu 者giả 由do 信tín 因nhân 果quả 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。加gia 以dĩ 倒đảo 常thường 之chi 水thủy 。壞hoại 真chân 常thường 故cố 。五ngũ 味vị 失thất 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。第đệ 五ngũ 譬thí 。遂toại 斷đoạn 善thiện 根căn 。乃nãi 至chí 人nhân 天thiên 。因nhân 果quả 頓đốn 失thất 也dã 。

凡phàm 夫phu 亦diệc 爾nhĩ 。雖tuy 有hữu 善thiện 法Pháp 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。正Chánh 法Pháp 之chi 餘dư 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。合hợp 譬thí 也dã 。佛Phật 經Kinh 令linh 人nhân 得đắc 。戒giới 定định 智trí 慧tuệ 。斯tư 三tam 法pháp 者giả 。本bổn 是thị 得đắc 佛Phật 之chi 要yếu 道Đạo 也dã 。彼bỉ 以dĩ 取thủ 世thế 樂lạc 故cố 。失thất 本bổn 為vi 餘dư 也dã 。取thủ 世thế 樂lạc 故cố 。為vi 棄khí 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 如Như 來Lai 。世Thế 尊Tôn 入nhập 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。至chí )# 如như 彼bỉ 諸chư 賊tặc 劫kiếp 掠lược 群quần 牛ngưu 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。本bổn 不bất 應ưng 取thủ 。以dĩ 世thế 樂lạc 而nhi 取thủ 。謂vị 之chi 為vi 盜đạo 竊thiết 也dã 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。合hợp 第đệ 二nhị 譬thí 也dã 。

諸chư 凡phàm 夫phu 人nhân 。雖tuy 復phục 得đắc 是thị 戒giới 定định 智trí 慧tuệ 。無vô 有hữu 方phương 便tiện 。不bất 能năng 解giải 脫thoát 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。不bất 解giải 戒giới 定định 智trí 。為vi 常thường 住trụ 解giải 脫thoát 因nhân 義nghĩa 。故cố 不bất 解giải 解giải 說thuyết 。合hợp 二nhị 橫hoạnh/hoành 也dã 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。不bất 能năng 獲hoạch 得đắc (# 至chí 不bất 知tri 方phương 便tiện 。亡vong 失thất 醍đề 醐hồ 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。合hợp 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。無vô 方phương 便tiện 譬thí 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。自tự 凡phàm 夫phu 亦diệc 爾nhĩ 。至chí 此thử 。合hợp 第đệ 二nhị 譬thí 。

又hựu 如như 群quần 賊tặc 為vi 醍đề 醐hồ 故cố (# 至chí )# 如như 彼bỉ 群quần 賊tặc 不bất 得đắc 醍đề 醐hồ 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 別biệt 合hợp 上thượng 第đệ 三tam 譬thí 。上thượng 云vân 。多đa 水thủy 未vị 被bị 合hợp 也dã 。何hà 者giả 。夫phu 耶da 見kiến 有hữu 輕khinh 重trọng 。重trọng/trùng 者giả 。說thuyết 無vô 因nhân 果quả 。人nhân 天thiên 都đô 失thất 。輕khinh 者giả 。謬mậu 計kế 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 得đắc 人nhân 天thiên 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 乃nãi 舉cử 第đệ 四tứ 譬thí 。而nhi 先tiên 合hợp 第đệ 五ngũ 譬thí 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 合hợp 第đệ 三tam 譬thí 也dã 。闕khuyết 不bất 合hợp 初sơ 耳nhĩ 。

是thị 諸chư 凡phàm 夫phu 。有hữu 少thiểu 梵Phạm 行hạnh 至chí )# 如như 彼bỉ 群quần 賊tặc 加gia 水thủy 之chi 乳nhũ 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。雖tuy 更cánh 加gia 常thường 。未vị 斷đoạn 善thiện 根căn 者giả 。猶do 以dĩ 少thiểu 善thiện 。生sanh 欲dục 界giới 天thiên 。合hợp 三tam 橫hoạnh/hoành 也dã 。

而nhi 是thị 凡phàm 夫phu 實thật 不bất 知tri 因nhân (# 至chí )# 雖tuy 復phục 說thuyết 之chi 而nhi 實thật 不bất 知tri 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。尚thượng 不bất 知tri 世thế 善thiện 。故cố 生sanh 天thiên 。豈khởi 知tri 歸quy 三Tam 寶Bảo 耶da 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。是thị 加gia 水thủy 之chi 中trung 。小tiểu 加gia 者giả 也dã 。不bất 知tri 因nhân 修tu 梵Phạm 行hạnh 者giả 。人nhân 天thiên 近cận 因nhân 。尚thượng 不bất 能năng 知tri 。況huống 出xuất 世thế 常thường 因nhân 。而nhi 能năng 知tri 耶da 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。修tu 少thiểu 梵Phạm 行hạnh 。受thọ 少thiểu 樂lạc 者giả 。合hợp 自tự 構# 而nhi 食thực 也dã 。如như 彼bỉ 群quần 賊tặc 。加gia 水thủy 之chi 乳nhũ 。更cánh 舉cử 第đệ 四tứ 譬thí 也dã 。而nhi 是thị 凡phàm 夫phu 。實thật 不bất 能năng 知tri 。因nhân 少thiểu 梵Phạm 行hạnh 者giả 。即tức 是thị 加gia 水thủy 也dã 。因nhân 名danh 所sở 以dĩ 。既ký 計kế 身thân 為vi 常thường 。豈khởi 達đạt 真chân 常thường 所sở 以dĩ 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 釋thích 教giáo 也dã 。昔tích 唱xướng 外ngoại 道đạo 生sanh 天thiên 。謂vị 言ngôn 用dụng 耶da 見kiến 為vi 因nhân 。今kim 釋thích 云vân 。非phi 是thị 因nhân 耶da 見kiến 作tác 因nhân 。乃nãi 是thị 昔tích 日nhật 。供cung 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。有hữu 孝hiếu 敬kính 之chi 善thiện 。為vi 因nhân 故cố 也dã 。外ngoại 道đạo 既ký 不bất 知tri 此thử 理lý 。豈khởi 知tri 出xuất 生sanh 死tử 之chi 路lộ 。橫hoạnh/hoành 計kế 顛điên 倒đảo 。以dĩ 成thành 大đại 耶da 。

是thị 故cố 如Như 來Lai 。出xuất 世thế 之chi 後hậu (# 至chí )# 群quần 賊tặc 退thoái 散tán 牛ngưu 無vô 損tổn 命mạng 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。後hậu 佛Phật 出xuất 世thế 。說thuyết 真chân 常thường 也dã 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。譬thí 後hậu 佛Phật 出xuất 生sanh 也dã 。凡phàm 夫phu 橫hoạnh/hoành 求cầu 。理lý 本bổn 常thường 存tồn 。三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。同đồng 共cộng 一nhất 道đạo 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。上thượng 五ngũ 譬thí 。明minh 外ngoại 道đạo 竊thiết 得đắc 常thường 名danh 。而nhi 無vô 常thường 實thật 。今kim 明minh 常thường 名danh 。始thỉ 終chung 還hoàn 於ư 佛Phật 也dã 。前tiền 合hợp 譬thí 已dĩ 竟cánh 。此thử 義nghĩa 生sanh 耳nhĩ 。

時thời 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。即tức 以dĩ 諸chư 牛ngưu (# 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 有hữu 患hoạn 苦khổ 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。明minh 釋Thích 迦Ca 出xuất 也dã 。還hoàn 以dĩ 常thường 法pháp 。付phó 菩Bồ 薩Tát 。

法pháp 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。出xuất 現hiện 世thế 時thời 。至chí )# 善thiện 說thuyết 世thế 法pháp 及cập 出xuất 生sanh 法pháp 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。善thiện 說thuyết 世thế 善thiện 。所sở 以dĩ 得đắc 常thường 住trụ 之chi 義nghĩa 。況huống 出xuất 世thế 乎hồ 。凡phàm 夫phu 既ký 捨xả 。佛Phật 得đắc 持trì 還hoàn 也dã 。

為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。隨tùy 而nhi 演diễn 說thuyết 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 以dĩ 付phó 菩Bồ 薩Tát 。使sử 得đắc 常thường 解giải 。道đạo 兼kiêm 天thiên 下hạ 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。既ký 得đắc 醍đề 醐hồ (# 至chí 所sở 謂vị 如Như 來Lai 。常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。合hợp 有hữu 二nhị 意ý 。前tiền 合hợp 賊tặc 散tán 。後hậu 合hợp 付phó 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。善thiện 男nam 子tử (# 至chí )# 要yếu 是thị 如Như 來Lai 非phi 是thị 餘dư 法pháp 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。以dĩ 上thượng 來lai 而nhi 言ngôn 之chi 。常thường 法pháp 虛hư 實thật 。居cư 然nhiên 有hữu 在tại 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。結kết 答đáp 難nạn/nan 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 應ưng 當đương 如như 是thị 知tri 。如Như 來Lai 身thân (# 至chí )# 隨tùy 我ngã 所sở 行hành 至chí 我ngã 至chí 處xứ 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。勸khuyến 受thọ 持trì 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 脩tu 習tập 如như 是thị 二nhị 字tự (# 至chí 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。之chi 法pháp 性tánh 也dã 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。法pháp 者giả 。無vô 復phục 非phi 法pháp 之chi 義nghĩa 也dã 。性tánh 者giả 。真chân 極cực 無vô 變biến 之chi 義nghĩa 也dã 。即tức 真chân 而nhi 無vô 變biến 。豈khởi 有hữu 滅diệt 耶da 。今kim 言ngôn 滅diệt 是thị 法pháp 性tánh 。蓋cái 無vô 所sở 滅diệt 耳nhĩ 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。菩Bồ 薩Tát 通thông 達đạt 法pháp 性tánh 。成thành 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。法pháp 性tánh 無vô 滅diệt 。涅Niết 槃Bàn 常thường 住trụ 。此thử 說thuyết 內nội 行hành 果quả 上thượng 義nghĩa 也dã 。凡phàm 夫phu 不bất 解giải 空không 。故cố 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。以dĩ 空không 證chứng 涅Niết 槃Bàn 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 三tam 證chứng 佛Phật 果Quả 之chi 地địa 。以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 壽thọ 命mạng 故cố 。所sở 以dĩ 長trường 遠viễn 也dã 。有hữu 人nhân 解giải 此thử 滅diệt 相tương/tướng 。為vi 斷đoạn 滅diệt 之chi 滅diệt 。謂vị 之chi 不bất 然nhiên 。何hà 者giả 。下hạ 文văn 結kết 句cú 云vân 。即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。之chi 法pháp 性tánh 也dã 。豈khởi 是thị 斷đoạn 滅diệt 之chi 辭từ 乎hồ 。今kim 釋thích 云vân 。若nhược 能năng 安an 此thử 二nhị 字tự 為vi 寂tịch 滅diệt 者giả 。佛Phật 於ư 此thử 人nhân 。真chân 入nhập 伊y 字tự 涅Niết 槃Bàn 。應ưng 言ngôn 。何hà 以dĩ 故cố 即tức 法pháp 性tánh 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。世Thế 尊Tôn 至chí 我ngã 今kim 云vân 何hà 。當đương 知tri 是thị 義nghĩa 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。向hướng 云vân 滅diệt 是thị 法pháp 性tánh 。似tự 若nhược 丈trượng 六lục 猶do 存tồn 。丈trượng 六lục 若nhược 實thật 。故cố 是thị 非phi 法pháp 中trung 出xuất 也dã 。法pháp 性tánh 無vô 有hữu 非phi 法pháp 。何hà 有hữu 丈trượng 六lục 哉tai 。身thân 與dữ 法pháp 性tánh 。不bất 可khả 得đắc 竝tịnh 。而nhi 有hữu 身thân 所sở 未vị 了liễu 也dã 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。執chấp 方phương 便tiện 為vi 難nạn/nan 也dã 。真chân 極cực 無vô 變biến 。謂vị 之chi 法pháp 性tánh 。必tất 捨xả 身thân 智trí 。然nhiên 後hậu 是thị 耳nhĩ 。今kim 身thân 既ký 不bất 滅diệt 。復phục 言ngôn 是thị 性tánh 。霜sương 炎diễm 之chi 理lý 。二nhị 不bất 俱câu 存tồn 。云vân 何hà 當đương 得đắc 。知tri 是thị 義nghĩa 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。向hướng 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 是thị 佛Phật 法Pháp 性tánh 。似tự 若nhược 都đô 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 是thị 法pháp 性tánh 也dã 。今kim 欲dục 明minh 法pháp 性tánh 乃nãi 是thị 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 體thể 也dã 。夫phu 法pháp 性tánh 者giả 。即tức 是thị 法Pháp 身thân 者giả 。若nhược 以dĩ 滅diệt 盡tận 。為vi 法pháp 性tánh 者giả 。則tắc 為vi 無vô 所sở 有hữu 。豈khởi 有hữu 法Pháp 身thân 乎hồ 。若nhược 有hữu 法Pháp 身thân 者giả 。則tắc 非phi 滅diệt 盡tận 。何hà 有hữu 法pháp 性tánh 乎hồ 。二nhị 事sự 不bất 得đắc 並tịnh 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 第đệ 二nhị 文văn 也dã 。今kim 教giáo 所sở 明minh 法pháp 性tánh 者giả 。謂vị 圓viên 果quả 無vô 非phi 。故cố 稱xưng 法pháp 。體thể 不bất 可khả 改cải 。故cố 稱xưng 性tánh 。而nhi 名danh 與dữ 昔tích 同đồng 事sự 須tu 料liệu 簡giản 也dã 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。至chí )# 夫phu 法pháp 性tánh 者giả 無vô 有hữu 滅diệt 也dã 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。法pháp 性tánh 照chiếu 圓viên 。理lý 實thật 常thường 存tồn 。至chí 於ư 應ưng 感cảm 。豈khởi 暫tạm 癈phế 耶da 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。推thôi 本bổn 以dĩ 證chứng 末mạt 。是thị 則tắc 有hữu 為vi 。橫hoạnh 生sanh 滅diệt 耳nhĩ 。法pháp 性tánh 本bổn 來lai 非phi 有hữu 。故cố 無vô 滅diệt 也dã 。如Như 來Lai 亦diệc 本bổn 來lai 非phi 有hữu 。豈khởi 有hữu 滅diệt 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。至chí 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。凡phàm 夫phu 受thọ 報báo 色sắc 心tâm 。必tất 須tu 直trực 以dĩ 想tưởng 微vi 。二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。名danh 為vi 無vô 想tưởng 天thiên 耳nhĩ 。有hữu 漏lậu 近cận 事sự 。非phi 汝nhữ 境cảnh 界giới 。況huống 無vô 漏lậu 乎hồ 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。依y 此thử 經Kinh 所sở 明minh 。乃nãi 至chí 四tứ 空không 。斯tư 皆giai 有hữu 色sắc 。今kim 無vô 想tưởng 天thiên 。是thị 等đẳng 四tứ 禪thiền 中trung 。四tứ 凡phàm 夫phu 天thiên 之chi 最tối 上thượng 。那na 含hàm 天thiên 之chi 下hạ 。有hữu 此thử 一nhất 地địa 。雖tuy 有hữu 色sắc 身thân 。以dĩ 其kỳ 心tâm 細tế 。而nhi 無vô 色sắc 想tưởng 。唯duy 佛Phật 乃nãi 知tri 。餘dư 無vô 能năng 了liễu 。

善thiện 男nam 子tử 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。如Như 來Lai 身thân 者giả 。至chí 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。緣Duyên 覺Giác 所sở 及cập 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。豈khởi 況huống 如Như 來Lai 妙diệu 極cực 。而nhi 當đương 可khả 知tri 。昔tích 指chỉ 孤cô 滅diệt 。以dĩ 為vi 法pháp 性tánh 。權quyền 而nhi 非phi 實thật 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。思tư 量lượng (# 至chí 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。誡giới 勸khuyến 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。應ưng 當đương 脩tu 集tập (# 至chí )# 脩tu 常thường 想tưởng 者giả 則tắc 有hữu 歸quy 處xứ 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。佛Phật 實thật 不bất 滅diệt 。於ư 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。不bất 聞văn 此thử 經Kinh 。生sanh 實thật 滅diệt 想tưởng 。依y 異dị 體thể 三Tam 寶Bảo 。出xuất 家gia 受thọ 戒giới 。不bất 成thành 清thanh 淨tịnh 。具cụ 足túc 三Tam 歸Quy 。若nhược 聞văn 經Kinh 不bất 信tín 。雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。不bất 能năng 成thành 果quả 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 第đệ 四tứ 文văn 也dã 。向hướng 明minh 法pháp 性tánh 。苟cẩu 非phi 孤cô 滅diệt 。則tắc 妙diệu 有hữu 可khả 歸quy 。若nhược 能năng 安an 心tâm 。在tại 乎hồ 非phi 無vô 。則tắc 識thức 真chân 果quả 。故cố 舉cử 三Tam 歸Quy 令linh 標tiêu 。擬nghĩ 有hữu 方phương 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。唯duy 一nhất 極cực 位vị 。故cố 是thị 常thường 也dã 。明minh 此thử 三tam 法pháp 。是thị 一nhất 體thể 而nhi 無vô 三tam 。故cố 稱xưng 無vô 異dị 相tướng 也dã 。體thể 是thị 嶷# 然nhiên 。故cố 云vân 無vô 常thường 相tương/tướng 也dã 。不bất 為vi 三tam 相tương/tướng 所sở 遷thiên 。故cố 無vô 變biến 異dị 相tướng 也dã 。一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 者giả 。正chánh 辨biện 一nhất 佛Phật 體thể 之chi 三tam 義nghĩa 也dã 。但đãn 以dĩ 初sơ 名danh 當đương 於ư 法pháp 體thể 。萬vạn 想tưởng 悉tất 是thị 義nghĩa 名danh 。無vô 別biệt 體thể 名danh 覺giác 義nghĩa 名danh 異dị 。是thị 故cố 佛Phật 寶bảo 當đương 體thể 。其kỳ 餘dư 法pháp 僧Tăng 。屬thuộc 義nghĩa 名danh 也dã 。昔tích 說thuyết 三Tam 寶Bảo 三tam 體thể 各các 別biệt 。今kim 牽khiên 昔tích 日nhật 法pháp 之chi 與dữ 僧Tăng 。置trí 於ư 佛Phật 上thượng 。故cố 言ngôn 一nhất 佛Phật 體thể 之chi 三Tam 寶Bảo 。以dĩ 覺giác 察sát 之chi 義nghĩa 。為vi 佛Phật 寶bảo 。體thể 無vô 非phi 法pháp 。具cụ 眾chúng 功công 德đức 。故cố 稱xưng 法Pháp 寶bảo 。體thể 不bất 隔cách 物vật 。必tất 與dữ 理lý 和hòa 。號hiệu 曰viết 僧Tăng 寶bảo 也dã 。若nhược 於ư 此thử 三tam 法pháp 。為vi 異dị 脩tu 者giả 。當đương 知tri 此thử 人nhân 。不bất 成thành 清thanh 淨tịnh 歸quy 依y 。既ký 謂vị 佛Phật 寶bảo 未vị 極cực 。云vân 何hà 而nhi 得đắc 。具cụ 足túc 戒giới 耶da 。不bất 言ngôn 頭đầu 數số 咸hàm 少thiểu 。正chánh 云vân 戒giới 非phi 上thượng 品phẩm 耳nhĩ 。若nhược 依y 憑bằng 常thường 住trụ 三Tam 歸Quy 。則tắc 得đắc 戒giới 具cụ 足túc 。夫phu 行hành 從tùng 信tín 地địa 而nhi 生sanh 。今kim 信tín 既ký 未vị 圓viên 。所sở 得đắc 之chi 戒giới 。何hà 容dung 具cụ 足túc 耶da 。佛Phật 昔tích 自tự 言ngôn 。我ngã 為vi 二Nhị 乘Thừa 。今kim 若nhược 依y 憑bằng 差sai 別biệt 三Tam 寶Bảo 。尚thượng 不bất 能năng 得đắc 。如như 我ngã 作tác 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 之chi 近cận 果quả 。況huống 復phục 不bất 依y 常thường 住trụ 三Tam 歸Quy 。而nhi 入nhập 無vô 漏lậu 真chân 聖thánh 之chi 位vị 耶da 。故cố 知tri 。執chấp 教giáo 解giải 經kinh 者giả 。其kỳ 事sự 必tất 謬mậu 矣hĩ 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 下hạ 答đáp 問vấn 中trung 。第đệ 三tam 大đại 意ý 也dã 。以dĩ 昔tích 明minh 三Tam 寶Bảo 。言ngôn 旨chỉ 未vị 周chu 。故cố 歸quy 心tâm 未vị 正chánh 。今kim 辨biện 法pháp 性tánh 。體thể 備bị 三Tam 寶Bảo 。長trường 存tồn 不bất 滅diệt 。是thị 則tắc 歸quy 心tâm 須tu 改cải 。故cố 此thử 一nhất 章chương 。顯hiển 正chánh 歸quy 依y 也dã 。有hữu 三tam 翻phiên 。第đệ 一nhất 佛Phật 自tự 明minh 理lý 。勸khuyến 物vật 歸quy 依y 。第đệ 二nhị 迦Ca 葉Diếp 設thiết 難nạn/nan 。佛Phật 答đáp 。第đệ 三tam 迦Ca 葉Diếp 述thuật 旨chỉ 。佛Phật 讚tán 成thành 也dã 。三Tam 寶Bảo 無vô 別biệt 體thể 。故cố 言ngôn 無vô 異dị 。不bất 流lưu 動động 故cố 。非phi 無vô 常thường 也dã 。無vô 復phục 改cải 愚ngu 成thành 智trí 。故cố 不bất 變biến 易dị 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 因nhân 樹thụ 則tắc 有hữu 樹thụ 影ảnh (# 至chí )# 譬thí 如như 闇ám 中trung 有hữu 樹thụ 無vô 影ảnh 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。樹thụ 譬thí 佛Phật 。影ảnh 譬thí 歸quy 依y 。無vô 樹thụ 無vô 影ảnh 。無vô 佛Phật 無vô 依y 也dã 。有hữu 樹thụ 無vô 影ảnh 者giả 。闇ám 中trung 有hữu 樹thụ 無vô 影ảnh 。佛Phật 雖tuy 在tại 而nhi 不bất 現hiện 。則tắc 不bất 成thành 歸quy 依y 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。明minh 有hữu 常thường 理lý 故cố 。得đắc 有hữu 歸quy 依y 義nghĩa 耳nhĩ 。如như 有hữu 樹thụ 則tắc 有hữu 影ảnh 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。相tương/tướng 承thừa 解giải 云vân 。有hữu 能năng 歸quy 之chi 心tâm 。必tất 有hữu 所sở 歸quy 之chi 理lý 。此thử 解giải 迦Ca 葉Diếp 之chi 難nạn/nan 。乃nãi 為vi 便tiện 也dã 。就tựu 文văn 又hựu 有hữu 不bất 便tiện 。舊cựu 釋thích 此thử 樹thụ 譬thí 真chân 法Pháp 身thân 。影ảnh 譬thí 應ưng 身thân 。於ư 前tiền 文văn 為vi 便tiện 。於ư 難nạn/nan 為vi 不bất 便tiện 也dã 。此thử 二nhị 釋thích 。各các 參tham 一nhất 邊biên 。未vị 為vi 愜# 盡tận 。並tịnh 不bất 消tiêu 文văn 意ý 。今kim 云vân 有hữu 歸quy 依y 者giả 。正chánh 言ngôn 極cực 果quả 妙diệu 有hữu 是thị 常thường 。則tắc 有hữu 歸quy 依y 之chi 德đức 。若nhược 無vô 此thử 德đức 。則tắc 有hữu 義nghĩa 亦diệc 壞hoại 。是thị 故cố 迦Ca 葉Diếp 。就tựu 影ảnh 為vi 難nạn/nan 。欲dục 使sử 無vô 歸quy 依y 之chi 德đức 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。能năng 歸quy 之chi 心tâm 。終chung 能năng 成thành 佛Phật 。故cố 以dĩ 樹thụ 譬thí 歸quy 依y 之chi 心tâm 。影ảnh 譬thí 所sở 成thành 之chi 佛Phật 也dã 。故cố 云vân 因nhân 樹thụ 則tắc 有hữu 影ảnh 。

迦Ca 葉Diếp 汝nhữ 不bất 應ưng 言ngôn 有hữu 樹thụ 無vô 影ảnh (# 至chí )# 各các 各các 異dị 故cố 故cố 使sử 無vô 常thường 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。星tinh 月nguyệt 有hữu 光quang 。樹thụ 有hữu 闇ám 影ảnh 。但đãn 以dĩ 微vi 故cố 。非phi 肉nhục 眼nhãn 見kiến 耳nhĩ 。法Pháp 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。非phi 汝nhữ 所sở 見kiến 也dã 。法pháp 瑤dao 曰viết 。勿vật 謂vị 不bất 見kiến 。便tiện 言ngôn 無vô 也dã 。常thường 住trụ 法Pháp 身thân 。慧tuệ 眼nhãn 所sở 見kiến 。故cố 歸quy 義nghĩa 不bất 無vô 。但đãn 肉nhục 眼nhãn 不bất 見kiến 。便tiện 謂vị 無vô 有hữu 常thường 住trụ 。之chi 歸quy 依y 義nghĩa 耳nhĩ 。品phẩm 初sơ 勸khuyến 問vấn 云vân 若nhược 歸quy 者giả 。即tức 此thử 常thường 住trụ 三Tam 歸Quy 是thị 也dã 。又hựu 云vân 若nhược 戒giới 者giả 。即tức 前tiền 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。一nhất 子tử 想tưởng 是thị 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。天thiên 眼nhãn 資tư 細tế 空không 明minh 。而nhi 矚chú 色sắc 故cố 。不bất 同đồng 肉nhục 眼nhãn 之chi 用dụng 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí 而nhi 得đắc 長trường 壽thọ 。善thiện 知tri 宿túc 命mạng 。

案án 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 三tam 翻phiên 。述thuật 旨chỉ 傳truyền 化hóa 有hữu 兩lưỡng 別biệt 。前tiền 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 解giải 。後hậu 佛Phật 讚tán 成thành 也dã 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 九cửu