Đại Bát Niết Bàn Kinh Tập Giải – Quyển 8

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 8
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 八bát 長trường 壽thọ 品phẩm 第đệ 四tứ 卷quyển 上thượng )#

合hợp 老lão 少thiếu 二nhị 人nhân 譬thí 。多Đa 羅La 聚Tụ 落Lạc 迦Ca 葉Diếp 問vấn 。

長Trường 壽Thọ 品Phẩm 第đệ 四tứ

佛Phật 復phục 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。汝nhữ 於ư 戒giới 律luật (# 至chí 我ngã 當đương 解giải 說thuyết 。令linh 汝nhữ 心tâm 喜hỷ 。

案án 。道đạo 生sanh 曰viết 。欲dục 令linh 問vấn 長trường 壽thọ 因nhân 也dã 。長trường 壽thọ 本bổn 是thị 入nhập 生sanh 死tử 。濟tế 物vật 之chi 良lương 津tân 。以dĩ 慈từ 心tâm 為vi 本bổn 矣hĩ 。慈từ 之chi 為vi 濟tế 。無vô 制chế 戒giới 律luật 。令linh 不bất 作tác 諸chư 惡ác 。然nhiên 使sử 行hành 善thiện 。以dĩ 之chi 極cực 也dã 。既ký 制chế 戒giới 律luật 。有hữu 罪tội 必tất 治trị 。即tức 事sự 如như 似tự 無vô 慈từ 。謂vị 無vô 慈từ 者giả 。非phi 從tùng 疑nghi 於ư 戒giới 律luật 。乃nãi 是thị 厚hậu 詮thuyên 壽thọ 本bổn 。不bất 可khả 不bất 問vấn 也dã 。問vấn 於ư 壽thọ 本bổn 。是thị 菩Bồ 薩Tát 事sự 理lý 。非phi 聲Thanh 聞Văn 所sở 應ưng 妄vọng 豫dự 。故cố 推thôi 之chi 焉yên 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 中trung 所sở 說thuyết 。或hoặc 是thị 比Bỉ 丘Khâu 所sở 行hành 。故cố 偏thiên 勸khuyến 云vân 。汝nhữ 於ư 戒giới 律luật 。若nhược 有hữu 所sở 疑nghi 。乃nãi 至chí 莫mạc 謂vị 如Như 來Lai 唯duy 修tu 諸chư 法pháp 本bổn 。性tánh 空không 寂tịch 者giả 也dã 。佛Phật 初sơ 開khai 宗tông 。明minh 施thí 是thị 壽thọ 因nhân 。純thuần 陀đà 以dĩ 護hộ 法Pháp 為vi 因nhân 。廣quảng 宗tông 中trung 。以dĩ 三tam 修tu 為vi 因nhân 。雖tuy 說thuyết 三tam 因nhân 。未vị 盡tận 壽thọ 本bổn 。今kim 先tiên 舉cử 戒giới 後hậu 舉cử 智trí 。略lược 舉cử 始thỉ 終chung 。明minh 一nhất 切thiết 萬vạn 行hạnh 。皆giai 是thị 壽thọ 因nhân 。開khai 其kỳ 問vấn 宗tông 。故cố 此thử 先tiên 舉cử 戒giới 律luật 也dã 。敬kính 遺di 記ký 僧Tăng 宗tông 曰viết 。前tiền 奪đoạt 因nhân 奪đoạt 果quả 。釋thích 會hội 二nhị 教giáo 宗tông 致trí 。略lược 舉cử 前tiền 來lai 。舉cử 境cảnh 勸khuyến 問vấn 。但đãn 所sở 舉cử 之chi 理lý 。既ký 為vi 深thâm 玄huyền 。二Nhị 乘Thừa 雖tuy 疑nghi 。思tư 所sở 不bất 及cập 。未vị 能năng 發phát 問vấn 。佛Phật 知tri 其kỳ 不bất 能năng 。所sở 以dĩ 重trọng/trùng 勸khuyến 問vấn 者giả 。令linh 其kỳ 高cao 推thôi 有hữu 在tại 也dã 。所sở 以dĩ 舉cử 戒giới 律luật 令linh 問vấn 者giả 。戒giới 是thị 聲Thanh 聞Văn 要yếu 行hành 。入nhập 道đạo 之chi 初sơ 基cơ 也dã 。又hựu 一nhất 義nghĩa 。聲Thanh 聞Văn 不bất 疑nghi 戒giới 不bất 趣thú 佛Phật 。但đãn 疑nghi 戒giới 未vị 必tất 致trí 常thường 也dã 。又hựu 一nhất 義nghĩa 。假giả 使sử 能năng 致trí 常thường 果quả 。未vị 知tri 此thử 戒giới 與dữ 昔tích 之chi 戒giới 。云vân 何hà 為vi 別biệt 。既ký 懷hoài 此thử 疑nghi 。疑nghi 則tắc 應ưng 問vấn 也dã 。法pháp 蓮liên 記ký 僧Tăng 宗tông 曰viết 。前tiền 品phẩm 舉cử 空không 不bất 空không 等đẳng 慧tuệ 境cảnh 。以dĩ 勸khuyến 問vấn 。今kim 舉cử 戒giới 律luật 萬vạn 行hạnh 之chi 因nhân 。以dĩ 勸khuyến 問vấn 也dã 。若nhược 因nhân 不bất 了liễu 者giả 。果quả 亦diệc 不bất 究cứu 竟cánh 。而nhi 因nhân 有hữu 戒giới 定định 慧tuệ 也dã 。所sở 以dĩ 偏thiên 問vấn 戒giới 律luật 者giả 。戒giới 是thị 聲Thanh 聞Văn 所sở 行hành 。由do 律luật 儀nghi 戒giới 資tư 。以dĩ 得đắc 定định 戒giới 得đắc 道Đạo 共cộng 戒giới 也dã 。慧tuệ 朗lãng 述thuật 僧Tăng 宗tông 曰viết 。勸khuyến 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 。凡phàm 三tam 重trọng/trùng 也dã 。前tiền 品phẩm 止chỉ 其kỳ 哀ai 歎thán 。便tiện 勸khuyến 令linh 問vấn 。因nhân 修tu 至chí 此thử 。今kim 此thử 第đệ 二nhị 又hựu 勸khuyến 也dã 。將tương 欲dục 廣quảng 開khai 常thường 旨chỉ 。而nhi 戒giới 是thị 萬vạn 善thiện 之chi 本bổn 。故cố 舉cử 戒giới 以dĩ 勸khuyến 問vấn 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 四tứ 段đoạn 。催thôi 眾chúng 令linh 問vấn 也dã 。戒giới 是thị 聲Thanh 聞Văn 之chi 本bổn 。所sở 以dĩ 舉cử 戒giới 而nhi 勸khuyến 問vấn 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。上thượng 舉cử 諸chư 法pháp 以dĩ 為vi 勸khuyến 。恐khủng 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。憚đạn 常thường 理lý 之chi 深thâm 。不bất 敢cảm 致trí 問vấn 。今kim 指chỉ 復phục 舉cử 戒giới 。是thị 常thường 所sở 行hành 事sự 。約ước 就tựu 近cận 情tình 。以dĩ 為vi 勸khuyến 也dã 。明minh 駿tuấn 案án 。前tiền 因nhân 受thọ 供cung 以dĩ 開khai 常thường 宗tông 。唯duy 有hữu 純thuần 陀đà 。利lợi 根căn 一nhất 聞văn 即tức 悟ngộ 。設thiết 五ngũ 翻phiên 諮tư 難nạn/nan 。以dĩ 辨biện 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。即tức 得đắc 重trọng/trùng 顯hiển 久cửu 是thị 常thường 田điền 也dã 。然nhiên 而nhi 常thường 旨chỉ 幽u 微vi 。應ưng 須tu 廣quảng 辨biện 。以dĩ 大đại 眾chúng 悲bi 深thâm 。頓đốn 忘vong 諮tư 決quyết 。頻tần 仍nhưng 哀ai 請thỉnh 。爰viên 生sanh 傍bàng 論luận 。是thị 以dĩ 放phóng 光quang 催thôi 供cung 。重trọng/trùng 顯hiển 義nghĩa 宗tông 。復phục 因nhân 純thuần 陀đà 詳tường 本bổn 迹tích 二nhị 旨chỉ 。明minh 食thực 非phi 實thật 受thọ 。滅diệt 豈khởi 真chân 亡vong 。而nhi 純thuần 陀đà 去khứ 後hậu 。

時thời 眾chúng 默mặc 然nhiên 。於ư 是thị 動động 地địa 駭hãi 情tình 。復phục 與dữ 問vấn 首thủ 。而nhi 哀ai 戀luyến 之chi 至chí 。了liễu 無vô 諮tư 啟khải 。唯duy 深thâm 陳trần 哀ai 苦khổ 。設thiết 譬thí 仰ngưỡng 譏cơ 。於ư 是thị 世Thế 尊Tôn 。因nhân 以dĩ 二nhị 偈kệ 。抑ức 其kỳ 悲bi 情tình 。略lược 舉cử 法Pháp 門môn 。勸khuyến 其kỳ 令linh 問vấn 。所sở 舉cử 所sở 勸khuyến 。皆giai 是thị 果quả 旨chỉ 。觀quán 彼bỉ 眾chúng 心tâm 猶do 迷mê 。憤phẫn 發phát 乃nãi 說thuyết 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 。奪đoạt 其kỳ 所sở 證chứng 。比Bỉ 丘Khâu 遂toại 乃nãi 更cánh 執chấp 昔tích 教giáo 。還hoàn 復phục 苦khổ 請thỉnh 。佛Phật 以dĩ 勝thắng 修tu 遣khiển 執chấp 。以dĩ 醫y 譬thí 會hội 教giáo 也dã 。哀ai 歎thán 苦khổ 請thỉnh 。紛phân 綸luân 始thỉ 息tức 。是thị 故cố 略lược 舉cử 常thường 住trụ 之chi 因nhân 。戒giới 定định 智trí 慧tuệ 。勸khuyến 令linh 諮tư 問vấn 。此thử 第đệ 二nhị 勸khuyến 也dã 。所sở 以dĩ 先tiên 舉cử 戒giới 者giả 。夫phu 十Thập 地Địa 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。五Ngũ 戒Giới 以dĩ 不bất 殺sát 為vi 先tiên 。下hạ 答đáp 長trường 壽thọ 因nhân 云vân 。大đại 慈từ 大đại 悲bi 。授thọ 不bất 殺sát 戒giới 。長trường 壽thọ 之chi 因nhân 。莫mạc 先tiên 於ư 戒giới 。是thị 以dĩ 先tiên 勸khuyến 問vấn 也dã 。

我ngã 已dĩ 修tu 學học 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 空không 。寂tịch 明minh 了liễu 通thông 達đạt 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。說thuyết 智trí 因nhân 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。言ngôn 如Như 來Lai 窮cùng 達đạt 性tánh 本bổn 。得đắc 本bổn 則tắc 握ác 末mạt 。必tất 有hữu 洗tẩy 疑nghi 之chi 德đức 。故cố 勸khuyến 問vấn 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。昔tích 明minh 持trì 戒giới 得đắc 果quả 。但đãn 獲hoạch 斷đoạn 滅diệt 空không 無vô 為vi 耳nhĩ 。佛Phật 今kim 意ý 云vân 。我ngã 昔tích 所sở 言ngôn 。斷đoạn 滅diệt 空không 無vô 為vi 者giả 。乃nãi 是thị 今kim 日nhật 常thường 住trụ 家gia 因nhân 。汝nhữ 於ư 此thử 義nghĩa 。應ưng 疑nghi 可khả 及cập 機cơ 而nhi 問vấn 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。舉cử 佛Phật 德đức 也dã 。道đạo 慧tuệ 記ký 曰viết 。謂vị 佛Phật 先tiên 已dĩ 修tu 行hành 。得đắc 至chí 常thường 處xứ 。汝nhữ 今kim 豈khởi 得đắc 不bất 修tu 戒giới 等đẳng 行hành 耶da 。明minh 駿tuấn 。案án 。萬vạn 行hạnh 終chung 以dĩ 戒giới 定định 智trí 慧tuệ 為vi 本bổn 。前tiền 句cú 舉cử 戒giới 。此thử 舉cử 定định 慧tuệ 。本bổn 性tánh 空không 者giả 。慧tuệ 之chi 境cảnh 也dã 。寂tịch 者giả 定định 也dã 。下hạ 文văn 比Bỉ 丘Khâu 。即tức 述thuật 此thử 三tam 旨chỉ 。云vân 不bất 思tư 議nghị 也dã 。

汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。莫mạc 謂vị 如Như 來Lai 唯duy 修tu 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。明minh 萬vạn 行hạnh 皆giai 是thị 因nhân 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。空không 不bất 異dị 昔tích 。恐khủng 其kỳ 疑nghi 止chỉ 。乃nãi 更cánh 舉cử 不bất 空không 。發phát 其kỳ 問vấn 也dã 。

復phục 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。若nhược 於ư 戒giới 律luật 有hữu 所sở 疑nghi 者giả 。今kim 悉tất 可khả 問vấn 。

案án 。慧tuệ 朗lãng 述thuật 僧Tăng 宗tông 曰viết 。第đệ 三tam 勸khuyến 問vấn 也dã 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。即tức 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。能năng 問vấn 如Như 來Lai 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。佛Phật 果Quả 深thâm 妙diệu 。我ngã 智trí 微vi 淺thiển 。不bất 能năng 發phát 問vấn 也dã 。教giáo 誨hối 者giả 。即tức 戒giới 律luật 也dã 。明minh 駿tuấn 案án 。釋thích 所sở 以dĩ 不bất 堪kham 問vấn 也dã 。即tức 領lãnh 上thượng 三tam 旨chỉ 。皆giai 不bất 思tư 議nghị 故cố 也dã 。境cảnh 界giới 者giả 。即tức 舉cử 上thượng 性tánh 空không 也dã 。諸chư 定định 者giả 。即tức 舉cử 上thượng 寂tịch 義nghĩa 也dã 。教giáo 誨hối 者giả 。即tức 舉cử 上thượng 戒giới 律luật 也dã 。

世Thế 尊Tôn 譬thí 如như 老lão 人nhân 年niên 百bách 二nhị 十thập 。至chí )# 於ư 諸chư 戒giới 律luật 當đương 何hà 所sở 問vấn 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。如Như 來Lai 勅sắc 問vấn 。必tất 欲dục 流lưu 通thông 。而nhi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。不bất 住trụ 有hữu 三tam 。一nhất 者giả 以dĩ 智trí 淺thiển 。二nhị 以dĩ 壽thọ 促xúc 。三tam 無vô 眷quyến 屬thuộc 。所sở 以dĩ 不bất 能năng 。任nhậm 持trì 法Pháp 也dã 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。汝nhữ 等đẳng 今kim 者giả 。至chí )# 諸chư 有hữu 疑nghi 網võng 恣tứ 隨tùy 所sở 問vấn 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。比Bỉ 丘Khâu 致trí 辭từ 。未vị 有hữu 所sở 推thôi 。欲dục 令linh 推thôi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。故cố 重trọng/trùng 勅sắc 也dã 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。至chí 時thời 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。默mặc 然nhiên 而nhi 住trụ 。

案án 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。向hướng 自tự 辭từ 不bất 堪kham 。今kim 舉cử 所sở 堪kham 者giả 也dã 。慧tuệ 誕đản 曰viết 。前tiền 勸khuyến 問vấn 意ý 。欲dục 令linh 以dĩ 譬thí 自tự 陳trần 。後hậu 勸khuyến 問vấn 意ý 。令linh 推thôi 能năng 菩Bồ 薩Tát 。何hà 以dĩ 然nhiên 。大Đại 士Sĩ 於ư 此thử 坐tọa 中trung 。生sanh 下hạ 品phẩm 解giải 。後hậu 乃nãi 更cánh 生sanh 中trung 上thượng 品phẩm 解giải 。所sở 以dĩ 推thôi 也dã 。年niên 二nhị 十thập 五ngũ 者giả 。智trí 力lực 強cường/cưỡng 利lợi 也dã 。常thường 解giải 美mỹ 滿mãn 。喻dụ 端đoan 政chánh 也dã 。備bị 修tu 萬vạn 善thiện 。喻dụ 多đa 財tài 也dã 。藉tạ 過quá 去khứ 微vi 品phẩm 常thường 解giải 。以dĩ 生sanh 現hiện 解giải 。喻dụ 父phụ 母mẫu 也dã 。以dĩ 現hiện 在tại 中trung 品phẩm 解giải 。能năng 生sanh 未vị 來lai 上thượng 品phẩm 解giải 。喻dụ 妻thê 子tử 也dã 。品phẩm 品phẩm 各các 有hữu 種chủng 類loại 。喻dụ 眷quyến 屬thuộc 宗tông 親thân 也dã 。通thông 為vi 一nhất 解giải 故cố 。言ngôn 悉tất 皆giai 存tồn 在tại 也dã 。以dĩ 如Như 來Lai 譬thí 智trí 人nhân 。以dĩ 常thường 理lý 譬thí 金kim 寶bảo 。其kỳ 下hạ 文văn 曰viết 。以dĩ 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 。譬thí 病bệnh 篤đốc 命mạng 終chung 也dã 。感cảm 後hậu 勝thắng 解giải 。為vi 命mạng 家gia 屬thuộc 也dã 。以dĩ 解giải 存tồn 故cố 理lý 顯hiển 。義nghĩa 言ngôn 還hoàn 得đắc 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 讚tán 。諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。至chí )# 令linh 是thị 妙diệu 法Pháp 。久cửu 住trụ 於ư 世thế 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。羅La 漢Hán 心tâm 者giả 。少thiểu 欲dục 知tri 足túc 也dã 。以dĩ 此thử 二nhị 緣duyên 者giả 。聲Thanh 聞Văn 不bất 具cụ 上thượng 三tam 事sự 。菩Bồ 薩Tát 具cụ 三tam 事sự 也dã 。曇đàm 濟tế 曰viết 。以dĩ 此thử 二nhị 緣duyên 者giả 。一nhất 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 無vô 眷quyến 屬thuộc 。二nhị 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 多đa 眷quyến 屬thuộc 也dã 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。二nhị 因nhân 緣duyên 者giả 。一nhất 謂vị 善thiện 能năng 問vấn 答đáp 。現hiện 在tại 有hữu 益ích 。二nhị 以dĩ 令linh 久cửu 住trụ 。未vị 來lai 有hữu 益ích 也dã 。慧tuệ 誕đản 曰viết 。二nhị 緣duyên 者giả 。一nhất 以dĩ 能năng 問vấn 。二nhị 以dĩ 能năng 說thuyết 。明minh 駿tuấn 案án 。二nhị 緣duyên 者giả 。一nhất 者giả 能năng 令linh 法Pháp 寶bảo 久cửu 住trụ 。二nhị 者giả 利lợi 安an 眾chúng 生sanh 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。至chí 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。壽thọ 命mạng 是thị 果quả 之chi 極cực 也dã 。戒giới 歸quy 是thị 因nhân 之chi 始thỉ 也dã 。舉cử 因nhân 果quả 以dĩ 勸khuyến 也dã 。明minh 駿tuấn 案án 。前tiền 品phẩm 勸khuyến 問vấn 。空không 不bất 空không 等đẳng 。偏thiên 舉cử 果quả 也dã 。而nhi 此thử 品phẩm 初sơ 。又hựu 唱xướng 戒giới 定định 智trí 慧tuệ 。偏thiên 舉cử 因nhân 也dã 。今kim 舉cử 若nhược 戒giới 若nhược 歸quy 。因nhân 果quả 雙song 稱xưng 也dã 。戒giới 即tức 萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 。歸quy 即tức 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 也dã 。此thử 下hạ 入nhập 大đại 眾chúng 問vấn 品phẩm 。略lược 說thuyết 之chi 中trung 。第đệ 二nhị 段đoạn 也dã 。即tức 以dĩ 問vấn 答đáp 。為vi 兩lưỡng 翻phiên 也dã 。就tựu 問vấn 中trung 有hữu 兩lưỡng 量lượng 。一nhất 為vi 問vấn 之chi 漸tiệm 即tức 長trường/trưởng 行hành 也dã 。二nhị 正chánh 問vấn 即tức 偈kệ 也dã 。長trường/trưởng 行hành 中trung 有hữu 四tứ 翻phiên 。第đệ 一nhất 佛Phật 普phổ 命mạng 。第đệ 二nhị 迦Ca 葉Diếp 奉phụng 命mệnh 。第đệ 三tam 佛Phật 即tức 許hứa 也dã 。第đệ 四tứ 迦Ca 葉Diếp 謙khiêm 光quang 也dã 。此thử 即tức 第đệ 一nhất 命mạng 問vấn 也dã 。

爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。有hữu 一nhất 童đồng 子tử 。菩Bồ 薩Tát 至chí )# 若nhược 佛Phật 聽thính 者giả 。乃nãi 敢cảm 發phát 言ngôn 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。迦Ca 葉Diếp 自tự 疑nghi 。雖tuy 在tại 大đại 眾chúng 之chi 例lệ 。懼cụ 非phi 應ưng 命mạng 之chi 人nhân 。故cố 有hữu 諮tư 也dã 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 如Như 來Lai 。

應Ứng 供Cúng 。正chánh 遍biến 知tri (# 至chí )# 斷đoạn 汝nhữ 所sở 疑nghi 。令linh 汝nhữ 歡hoan 喜hỷ 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。舉cử 佛Phật 三tam 號hiệu 。明minh 無vô 法pháp 不bất 知tri 。有hữu 問vấn 皆giai 能năng 答đáp 也dã 。

爾nhĩ 時thời 迦Ca 葉Diếp 。菩Bồ 薩Tát 至chí )# 及cập 因nhân 大đại 眾chúng 善thiện 根căn 威uy 德đức 少thiểu 發phát 問vấn 耳nhĩ 。

明minh 駿tuấn 案án 。奉phụng 旨chỉ 謙khiêm 光quang 之chi 辭từ 也dã 。

即tức 於ư 佛Phật 前tiền 。說thuyết 偈kệ 問vấn 曰viết 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 二nhị 是thị 問vấn 分phần/phân 也dã 。凡phàm 有hữu 三tam 十thập 四tứ 問vấn 。有hữu 四tứ 段đoạn 。第đệ 一nhất 略lược 。第đệ 二nhị 廣quảng 。第đệ 三tam 勸khuyến 信tín 。第đệ 四tứ 問vấn 修tu 行hành 也dã 。第đệ 一nhất 段đoạn 中trung 有hữu 四tứ 問vấn 。初sơ 兩lưỡng 問vấn 果quả 。第đệ 三tam 問vấn 因nhân 。第đệ 四tứ 問vấn 經kinh 名danh 字tự 。及cập 流lưu 通thông 經kinh 德đức 。經kinh 體thể 已dĩ 周chu 。名danh 究cứu 竟cánh 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 。有hữu 十thập 六lục 問vấn 。從tùng 開khai 微vi 密mật 。訖ngật 天thiên 意ý 樹thụ 也dã 。此thử 中trung 廣quảng 說thuyết 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 。初sơ 一nhất 問vấn 廣quảng 果quả 。次thứ 從tùng 得đắc 廣quảng 大đại 已dĩ 下hạ 。訖ngật 四tứ 倒đảo 。有hữu 四tứ 問vấn 。廣quảng 流lưu 通thông 及cập 依y 人nhân 之chi 義nghĩa 也dã 。次thứ 有hữu 兩lưỡng 問vấn 。問vấn 作tác 善thiện 業nghiệp 。及cập 難nan 見kiến 性tánh 。以dĩ 廣quảng 因nhân 也dã 。次thứ 有hữu 九cửu 問vấn 。從tùng 解giải 滿mãn 字tự 。訖ngật 天thiên 意ý 樹thụ 。廣quảng 文văn 字tự 功công 德đức 也dã 。上thượng 來lai 二nhị 十thập 問vấn 。廣quảng 略lược 再tái 說thuyết 竟cánh 也dã 。第đệ 三tam 段đoạn 中trung 。有hữu 十thập 問vấn 勸khuyến 信tín 也dã 。所sở 以dĩ 勸khuyến 信tín 者giả 。佛Phật 由do 因nhân 得đắc 。復phục 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 。而nhi 說thuyết 是thị 常thường 。若nhược 不bất 更cánh 以dĩ 事sự 釋thích 。世thế 所sở 難nan 信tín 。故cố 說thuyết 十thập 問vấn 。以dĩ 釋thích 之chi 也dã 。第đệ 一nhất 問vấn 意ý 。佛Phật 若nhược 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 。不bất 應ưng 獨độc 常thường 。下hạ 答đáp 雖tuy 從tùng 緣duyên 得đắc 。然nhiên 有hữu 惑hoặc 則tắc 無vô 常thường 。無vô 惑hoặc 則tắc 常thường 也dã 。第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。舉cử 果quả 勸khuyến 信tín 。初sơ 舉cử 外ngoại 後hậu 舉cử 內nội 也dã 。第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 說thuyết 有hữu 大đại 慈từ 。如như 世thế 父phụ 母mẫu 。慈từ 心tâm 所sở 說thuyết 。不bất 欺khi 眾chúng 生sanh 。第đệ 六lục 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。示thị 現hiện 不bất 實thật 也dã 。佛Phật 常thường 已dĩ 下hạ 四tứ 問vấn 。證chứng 示thị 現hiện 也dã 。何hà 者giả 。佛Phật 不bất 食thực 而nhi 受thọ 食thực 。不bất 病bệnh 而nhi 現hiện 臥ngọa 。故cố 知tri 不bất 滅diệt 。而nhi 現hiện 滅diệt 也dã 。次thứ 有hữu 二nhị 問vấn 。明minh 現hiện 在tại 知tri 常thường 受thọ 樂lạc 。後hậu 世thế 識thức 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 。化hóa 功công 已dĩ 訖ngật 。所sở 以dĩ 應ưng 現hiện 也dã 。第đệ 九cửu 證chứng 不bất 病bệnh 。第đệ 十thập 明minh 說thuyết 病bệnh 說thuyết 滅diệt 。皆giai 是thị 密mật 教giáo 也dã 。第đệ 四tứ 段đoạn 中trung 有hữu 四tứ 問vấn 。第đệ 一nhất 問vấn 依y 經kinh 修tu 行hành 。即tức 五ngũ 行hành 也dã 。所sở 以dĩ 問vấn 行hành 者giả 。上thượng 說thuyết 經Kinh 功công 德đức 。能năng 治trị 四tứ 重trọng 五ngũ 逆nghịch 。治trị 必tất 須tu 行hành 。行hành 此thử 五ngũ 行hành 。亦diệc 不bất 治trị 自tự 差sai 也dã 。第đệ 二nhị 釋thích 所sở 以dĩ 差sai 。以dĩ 轉chuyển 近cận 為vi 差sai 。乃nãi 舉cử 五ngũ 人nhân 。遠viễn 近cận 為vi 證chứng 也dã 。第đệ 三tam 請thỉnh 說thuyết 行hành 義nghĩa 也dã 。第đệ 四tứ 問vấn 性tánh 明minh 性tánh 有hữu 因nhân 果quả 。行hành 有hữu 違vi 從tùng 。識thức 性tánh 則tắc 從tùng 即tức 師sư 子tử 吼hống 問vấn 也dã 。不bất 識thức 性tánh 即tức 逆nghịch 即tức 迦Ca 葉Diếp 問vấn 也dã 。次thứ 兩lưỡng 偈kệ 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。因nhân 果quả [洌-歹+(虍-七+廾)]# 曠khoáng 。問vấn 所sở 不bất 能năng 盡tận 。所sở 以dĩ 不bất 問vấn 也dã 。寶bảo 亮lượng 所sở 判phán 與dữ 此thử 同đồng 。不bất 復phục 煩phiền 載tái 。曇đàm 濟tế 曰viết 。第đệ 一nhất 有hữu 四tứ 問vấn 。正chánh 明minh 經kinh 體thể 。長trường 壽thọ 因nhân 果quả 。結kết 經kinh 名danh 字tự 。第đệ 二nhị 開khai 微vi 密mật 。至chí 觀quán 三Tam 寶Bảo 。有hữu 十thập 六lục 問vấn 。廣quảng 上thượng 果quả 及cập 經kinh 名danh 字tự 流lưu 通thông 也dã 。第đệ 三tam 從tùng 三tam 乘thừa 若nhược 無vô 性tánh 說thuyết 微vi 密mật 。有hữu 十thập 問vấn 勸khuyến 信tín 也dã 。第đệ 四tứ 說thuyết 微vi 妙diệu 諸chư 行hành 。有hữu 三tam 問vấn 。問vấn 因nhân 經kinh 修tu 行hành 也dã 。第đệ 五ngũ 悉tất 有hữu 安an 樂lạc 性tánh 。一nhất 問vấn 辨biện 依y 經kinh 行hành 。行hành 之chi 次thứ 第đệ 也dã 。第đệ 六lục 今kim 欲dục 問vấn 諸chư 陰ấm 。一nhất 問vấn 擬nghĩ 以dĩ 憍kiêu 陳trần 如như 答đáp 也dã 。案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 經Kinh 大đại 要yếu 。以dĩ 常thường 果quả 為vi 宗tông 。前tiền 純thuần 陀đà 因nhân 施thí 明minh 常thường 。為vi 義nghĩa 則tắc 略lược 。迦Ca 葉Diếp 今kim 廣quảng 設thiết 所sở 問vấn 。重trọng/trùng 申thân 前tiền 旨chỉ 。廣quảng 略lược 二nhị 問vấn 。何hà 以dĩ 取thủ 別biệt 多đa 敝tệ 教giáo 以dĩ 明minh 常thường 。今kim 設thiết 問vấn 答đáp 。以dĩ 取thủ 悟ngộ 。然nhiên 問vấn 答đáp 大đại 旨chỉ 。論luận 因nhân 說thuyết 果quả 。明minh 境cảnh 辨biện 行hành 。條điều 緒tự 雖tuy 多đa 。要yếu 不bất 出xuất 此thử 也dã 。為vi 問vấn 之chi 體thể 。懸huyền 取thủ 答đáp 意ý 。所sở 以dĩ 義nghĩa 旨chỉ 相tương/tướng 苻# 。無vô 越việt 經kinh 致trí 。就tựu 此thử 問vấn 中trung 。科khoa 節tiết 略lược 有hữu 四tứ 別biệt 。第đệ 一nhất 有hữu 十thập 三tam 問vấn 。明minh 常thường 住trụ 因nhân 果quả 。次thứ 有hữu 十thập 九cửu 問vấn 。歎thán 經kinh 功công 能năng 。次thứ 有hữu 一nhất 問vấn 。明minh 依y 生sanh 行hành 。次thứ 有hữu 一nhất 問vấn 。明minh 所sở 照chiếu 之chi 境cảnh 。就tựu 此thử 四tứ 中trung 。各các 有hữu 廣quảng 略lược 。開khai 則tắc 有hữu 八bát 。合hợp 則tắc 成thành 四tứ 。其kỳ 中trung 支chi 別biệt 。故cố 以dĩ 四tứ 為vi 其kỳ 緒tự 耳nhĩ 。案án 。智trí 秀tú 曰viết 。勸khuyến 旨chỉ 已dĩ 著trước 。

時thời 宜nghi 問vấn 也dã 。機cơ 在tại 迦Ca 葉Diếp 。故cố 聞văn 命mạng 矣hĩ 。為vi 問vấn 之chi 辭từ 。凡phàm 三tam 十thập 有hữu 四tứ 。以dĩ 義nghĩa 而nhi 分phần/phân 。略lược 為vi 三tam 斷đoạn 。可khả 者giả 。經kinh 之chi 旨chỉ 歸quy 。以dĩ 極cực 果quả 為vi 宗tông 。然nhiên 果quả 之chi 所sở 由do 。非phi 因nhân 不bất 就tựu 。故cố 諮tư 啟khải 之chi 端đoan 。宜nghi 其kỳ 先tiên 也dã 。是thị 故cố 第đệ 一nhất 從tùng 始thỉ 。訖ngật 究cứu 竟cánh 倒đảo 彼bỉ 岸ngạn 。有hữu 五ngũ 問vấn 。問vấn 因nhân 果quả 結kết 名danh 字tự 也dã 。典điển 誥# 之chi 體thể 。略lược 已dĩ 舉cử 矣hĩ 。將tương 欲dục 化hóa 傳truyền 千thiên 載tái 。利lợi 益ích 無vô 已dĩ 。然nhiên 道đạo 不bất 自tự 弘hoằng 。通thông 之chi 由do 人nhân 是thị 故cố 第đệ 二nhị 。從tùng 願nguyện 佛Phật 開khai 微vi 密mật 。訖ngật 太thái 白bạch 與dữ 彗tuệ 星tinh 。凡phàm 十thập 問vấn 。問vấn 通thông 經kinh 之chi 法pháp 。及cập 能năng 通thông 之chi 人nhân 也dã 。雖tuy 復phục 人nhân 法pháp 二nhị 理lý 。顯hiển 然nhiên 可khả 別biệt 。未vị 辨biện 弘hoằng 之chi 有hữu 益ích 。無vô 以dĩ 獎tưởng 銳duệ 學học 人nhân 。是thị 故cố 第đệ 三tam 。從tùng 云vân 何hà 未vị 發phát 心tâm 。訖ngật 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 道Đạo 。凡phàm 十thập 九cửu 問vấn 。問vấn 經kinh 之chi 勢thế 力lực 也dã 。若nhược 通thông 而nhi 為vi 論luận 。此thử 之chi 三tam 義nghĩa 。亦diệc 足túc 通thông 矣hĩ 。今kim 從tùng 事sự 從tùng 義nghĩa 。致trí 有hữu 別biệt 也dã 。明minh 駿tuấn 案án 。判phán 問vấn 大đại 體thể 。世thế 有hữu 六lục 分phần 三tam 段đoạn 。第đệ 一nhất 略lược 。第đệ 二nhị 廣quảng 。第đệ 三tam 勸khuyến 信tín 也dã 。略lược 問vấn 中trung 有hữu 八bát 問vấn 。第đệ 一nhất 問vấn 長trường 壽thọ 因nhân 。第đệ 二nhị 問vấn 長trường 壽thọ 果quả 。第đệ 三tam 問vấn 金kim 剛cang 身thân 果quả 。第đệ 四tứ 問vấn 金kim 剛cang 身thân 因nhân 。此thử 四tứ 問vấn 略lược 辨biện 般Bát 若Nhã 法Pháp 身thân 。第đệ 五ngũ 問vấn 解giải 脫thoát 。第đệ 六lục 問vấn 經Kinh 力lực 。第đệ 七thất 問vấn 經kinh 名danh 。所sở 以dĩ 約ước 經kinh 名danh 辨biện 經Kinh 力lực 。以dĩ 問vấn 解giải 脫thoát 者giả 。有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 者giả 此thử 經Kinh 以dĩ 常thường 住trụ 為vi 宗tông 。而nhi 以dĩ 無vô 累lũy/lụy/luy 。為vi 名danh 累lũy/lụy/luy 故cố 。所sở 以dĩ 無vô 常thường 常thường 故cố 。所sở 以dĩ 無vô 累lũy/lụy/luy 也dã 。二nhị 者giả 明minh 近cận 遠viễn 解giải 脫thoát 。皆giai 是thị 經Kinh 力lực 。近cận 則tắc 能năng 滅diệt 因nhân 中trung 三tam 障chướng 。遠viễn 則tắc 能năng 辨biện 果quả 地địa 解giải 脫thoát 。是thị 以dĩ 問vấn 言ngôn 。云vân 何hà 於ư 此thử 經kinh 。即tức 是thị 問vấn 名danh 問vấn 力lực 也dã 。究cứu 竟cánh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。即tức 是thị 問vấn 解giải 脫thoát 也dã 。下hạ 名danh 字tự 品phẩm 云vân 。聞văn 此thử 經Kinh 名danh 。生sanh 四tứ 趣thú 者giả 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。即tức 是thị 近cận 力lực 也dã 。又hựu 云vân 。菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。則tắc 能năng 處xứ 示thị 現hiện 。即tức 是thị 遠viễn 力lực 也dã 。舉cử 七thất 善thiện 以dĩ 答đáp 經kinh 名danh 也dã 。降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 。諸chư 結kết 煩phiền 惱não 。及cập 諸chư 魔ma 性tánh 。然nhiên 後hậu 要yếu 於ư 。大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。放phóng 捨xả 身thân 命mạng 。即tức 是thị 答đáp 究cứu 竟cánh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。又hựu 云vân 。八bát 味vị 具cụ 足túc 。舉cử 常thường 恆hằng 等đẳng 句cú 。釋thích 解giải 脫thoát 體thể 也dã 。何hà 者giả 下hạ 文văn 。明minh 解giải 脫thoát 中trung 。列liệt 此thử 八bát 句cú 。一nhất 一nhất 廣quảng 釋thích 。灼chước 然nhiên 可khả 見kiến 矣hĩ 。第đệ 八bát 問vấn 流lưu 通thông 依y 。如như 六lục 卷quyển 泥Nê 洹Hoàn 云vân 。菩Bồ 薩Tát 化hóa 眾chúng 生sanh 。說thuyết 法Pháp 有hữu 幾kỷ 種chủng 。而nhi 此thử 中trung 闕khuyết 落lạc 若nhược 有hữu 者giả 。於ư 義nghĩa 實thật 便tiện 。若nhược 不bất 取thủ 彼bỉ 問vấn 者giả 。就tựu 此thử 語ngữ 昧muội 。亦diệc 有hữu 問vấn 流lưu 通thông 義nghĩa 也dã 。名danh 字tự 品phẩm 迦Ca 葉Diếp 問vấn 云vân 。當đương 何hà 名danh 此thử 經Kinh 。云vân 何hà 奉phụng 持trì 。其kỳ 旨chỉ 顯hiển 矣hĩ 。下hạ 以dĩ 四tứ 相tương/tướng 品phẩm 答đáp 也dã 。第đệ 二nhị 廣quảng 問vấn 。有hữu 十thập 六lục 問vấn 。初sơ 以dĩ 一nhất 問vấn 廣quảng 果quả 地địa 三tam 德đức 。下hạ 文văn 從tùng 四tứ 相tương/tướng 品phẩm 未vị 有hữu 餘dư 。無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。訖ngật 解giải 脫thoát 答đáp 此thử 也dã 。次thứ 有hữu 二nhị 問vấn 。廣quảng 流lưu 通thông 辨biện 人nhân 辨biện 法pháp 辨biện 耶da 。辨biện 正chánh 四tứ 依y 品phẩm 。取thủ 正Chánh 法Pháp 正chánh 人nhân 。以dĩ 為vi 依y 也dã 。耶da 正chánh 品phẩm 去khứ 耶da 人nhân 耶da 法pháp 。以dĩ 為vi 魔ma 也dã 。次thứ 有hữu 四tứ 問vấn 。廣quảng 因nhân 四Tứ 諦Đế 四tứ 倒đảo 。二nhị 問vấn 舉cử 解giải 惑hoặc 以dĩ 明minh 智trí 。即tức 廣quảng 緣duyên 因nhân 也dã 。善thiện 業nghiệp 難nan 見kiến 性tánh 。二nhị 問vấn 舉cử 始thỉ 終chung 。以dĩ 明minh 正chánh 因nhân 也dã 。次thứ 有hữu 二nhị 問vấn 。廣quảng 經kinh 名danh 字tự 。即tức 滿mãn 字tự 之chi 與dữ 聖thánh 行hành 也dã 。次thứ 有hữu 七thất 問vấn 。廣quảng 經Kinh 力lực 也dã 。前tiền 未vị 發phát 心tâm 等đẳng 四tứ 問vấn 。廣quảng 因Nhân 地Địa 滅diệt 三tam 障chướng 力lực 也dã 。後hậu 船thuyền 師sư 等đẳng 三tam 問vấn 。廣quảng 辨biện 果quả 地địa 。萬vạn 惑hoặc 斯tư 亡vong 。究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 也dã 。第đệ 三tam 有hữu 十thập 二nhị 問vấn 勸khuyến 信tín 。同đồng 僧Tăng 亮lượng 法Pháp 師sư 所sở 釋thích 也dã 。

云vân 何hà 得đắc 長trường 壽thọ 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 經Kinh 首thủ 題đề 。雖tuy 以dĩ 解giải 脫thoát 標tiêu 名danh 。若nhược 語ngữ 其kỳ 圓viên 體thể 。則tắc 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 。是thị 以dĩ 創sáng/sang 言ngôn 與dữ 問vấn 先tiên 以dĩ 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 首thủ 也dã 。此thử 雖tuy 一nhất 向hướng 而nhi 義nghĩa 兼kiêm 因nhân 果quả 。意ý 在tại 於ư 果quả 。不bất 得đắc 不bất 問vấn 其kỳ 因nhân 。雖tuy 有hữu 二nhị 意ý 。通thông 為vi 一nhất 問vấn 也dã 。長trường 壽thọ 者giả 。一nhất 期kỳ 為vi 壽thọ 。期kỳ 久cửu 為vi 長trường/trưởng 。常thường 果quả 非phi 期kỳ 。寄ký 言ngôn 長trường/trưởng 耳nhĩ 。蓋cái 談đàm 慧tuệ 鑒giám 無vô 窮cùng 。即tức 般Bát 若Nhã 也dã 。云vân 何hà 得đắc 者giả 。問vấn 其kỳ 因nhân 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。下hạ 答đáp 云vân 脩tu 四tứ 無vô 量lượng 。授thọ 不bất 殺sát 戒giới 為vi 因nhân 。得đắc 常thường 命mạng 法pháp 性tánh 體thể 為vi 果quả 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 問vấn 有hữu 兩lưỡng 。第đệ 一nhất 問vấn 云vân 何hà 得đắc 。第đệ 二nhị 問vấn 長trường 壽thọ 果quả 相tương/tướng 也dã 。

金kim 剛cang 不bất 壞hoại 身thân 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。向hướng 問vấn 般Bát 若Nhã 。此thử 問vấn 法Pháp 身thân 。上thượng 明minh 無vô 盡tận 。此thử 明minh 不bất 壞hoại 。如như 世thế 金kim 剛cang 。體thể 不bất 可khả 壞hoại 。能năng 壞hoại 萬vạn 物vật 。取thủ 譬thí 法Pháp 身thân 。三tam 相tương/tướng 不bất 能năng 移di 。其kỳ 神thần 萬vạn 化hóa 。莫mạc 能năng 變biến 其kỳ 體thể 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。體thể 相tướng 身thân 命mạng 。實thật 乃nãi 不bất 殊thù 。就tựu 義nghĩa 而nhi 辨biện 。不bất 得đắc 無vô 異dị 。身thân 當đương 法pháp 體thể 命mạng 語ngữ 始thỉ 終chung 。故cố 分phân 為vi 二nhị 問vấn 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 三tam 問vấn 法Pháp 身thân 果quả 也dã 。

復phục 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。得đắc 大đại 堅kiên 固cố 力lực 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。上thượng 句cú 已dĩ 問vấn 果quả 。此thử 下hạ 句cú 問vấn 因nhân 也dã 。下hạ 文văn 答đáp 以dĩ 護hộ 法Pháp 為vi 因nhân 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 四tứ 問vấn 金kim 剛cang 身thân 因nhân 也dã 。

云vân 何hà 於ư 此thử 。經kinh 究cứu 竟cánh 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。經kinh 之chi 大đại 旨chỉ 。因nhân 果quả 既ký 彰chương 。仍nhưng 結kết 經kinh 名danh 字tự 也dã 。下hạ 文văn 言ngôn 。此thử 經Kinh 名danh 為vi 。大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。所sở 以dĩ 言ngôn 究cứu 竟cánh 者giả 。經kinh 之chi 為vi 用dụng 有hữu 文văn 有hữu 理lý 。文văn 以dĩ 詮thuyên 理lý 。理lý 以dĩ 稱xưng 文văn 。文văn 理lý 相tương/tướng 苻# 。義nghĩa 無vô 遺di 闕khuyết 。是thị 曰viết 經kinh 究cứu 竟cánh 也dã 。人nhân 於ư 文văn 理lý 之chi 中trung 。修tu 學học 成thành 聖thánh 。終chung 期kỳ 佛Phật 果Quả 。是thị 曰viết 人nhân 究cứu 竟cánh 也dã 。依y 經kinh 流lưu 通thông 。當đương 備bị 何hà 德đức 。前tiền 名danh 字tự 功công 德đức 品phẩm 。既ký 結kết 經kinh 名danh 字tự 。始thỉ 是thị 成thành 經kinh 。而nhi 經kinh 須tu 人nhân 弘hoằng 。非phi 德đức 不bất 傳truyền 。四tứ 相tương/tướng 品phẩm 初sơ 。明minh 流lưu 通thông 之chi 利lợi 。自tự 行hành 兼kiêm 人nhân 。終chung 成thành 大đại 覺giác 彼bỉ 岸ngạn 明minh 矣hĩ 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 五ngũ 問vấn 經kinh 名danh 字tự 。兼kiêm 受thọ 持trì 之chi 益ích 。

願nguyện 佛Phật 開khai 微vi 密mật 。廣quảng 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 下hạ 有hữu 九cửu 問vấn 。廣quảng 門môn 也dã 。上thượng 略lược 門môn 中trung 。明minh 般Bát 若Nhã 法Pháp 身thân 。今kim 廣quảng 門môn 中trung 。明minh 解giải 脫thoát 也dã 。三tam 德đức 既ký 顯hiển 。伊y 字tự 始thỉ 圓viên 也dã 。開khai 微vi 密mật 者giả 。廣quảng 說thuyết 如Như 來Lai 二nhị 種chủng 隱ẩn 覆phú 。一nhất 謂vị 言ngôn 隱ẩn 覆phú 。二nhị 謂vị 形hình 隱ẩn 覆phú 。以dĩ 昔tích 教giáo 未vị 著trước 為vi 微vi 也dã 。詮thuyên 常thường 為vi 密mật 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 廣quảng 門môn 。凡phàm 十thập 六lục 問vấn 。此thử 一nhất 問vấn 正chánh 廣quảng 果quả 用dụng 。果quả 者giả 。謂vị 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 六lục 問vấn 弘hoằng 通thông 之chi 法pháp 也dã 。下hạ 有hữu 十thập 問vấn 。皆giai 相tương/tướng 承thừa 而nhi 發phát 。

云vân 何hà 得đắc 廣quảng 大đại 為vi 眾chúng 作tác 依y 止chỉ 實thật 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。量lượng 與dữ 羅La 漢Hán 等đẳng 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。上thượng 略lược 門môn 辨biện 因nhân 根căn 。結kết 經kinh 名danh 。顯hiển 流lưu 通thông 。今kim 廣quảng 門môn 中trung 。唯duy 明minh 果quả 不bất 明minh 因nhân 。仍nhưng 辨biện 流lưu 通thông 者giả 。故cố 知tri 。經kinh 旨chỉ 意ý 不bất 在tại 因nhân 。但đãn 以dĩ 果quả 為vi 宗tông 也dã 。上thượng 四tứ 相tương/tướng 品phẩm 。明minh 四tứ 種chủng 法pháp 。今kim 此thử 品phẩm 中trung 。舉cử 四tứ 依y 人nhân 。彼bỉ 則tắc 寄ký 法pháp 顯hiển 德đức 。此thử 則tắc 舉cử 位vị 標tiêu 人nhân 也dã 。如Như 來Lai 居cư 尊tôn 體thể 極cực 。是thị 真chân 羅La 漢Hán 。菩Bồ 薩Tát 似tự 之chi 。但đãn 大Đại 士Sĩ 蹤tung 高cao 。去khứ 人nhân 懸huyền 遠viễn 。難nan 可khả 別biệt 知tri 。乃nãi 約ước 四Tứ 果Quả 。髣phảng 髴phất 寄ký 心tâm 。令linh 人nhân 取thủ 識thức 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。下hạ 頻tần 有hữu 四tứ 問vấn 。皆giai 廣quảng 流lưu 通thông 。此thử 一nhất 問vấn 。問vấn 流lưu 通thông 人nhân 德đức 量lượng 高cao 下hạ 。下hạ 四tứ 依y 品phẩm 答đáp 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 七thất 問vấn 。應ưng 言ngôn 何hà 許hứa 位vị 人nhân 。能năng 得đắc 廣quảng 大đại 之chi 經kinh 。可khả 為vi 依y 止chỉ 。雖tuy 是thị 菩Bồ 薩Tát 。而nhi 位vị 齊tề 聲Thanh 聞Văn 耶da 。

云vân 何hà 知tri 天thiên 魔ma 為vi 眾chúng 作tác 留lưu 難nạn 佛Phật 說thuyết 波Ba 旬Tuần 說thuyết 云vân 何hà 分phân 別biệt 知tri 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。夫phu 欲dục 通thông 法pháp 。應ưng 識thức 耶da 正chánh 。天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。阻trở 亂loạn 佛Phật 法Pháp 。假giả 形hình 偽ngụy 說thuyết 。以dĩ 迷mê 未vị 達đạt 。從tùng 其kỳ 化hóa 者giả 。長trường/trưởng 居cư 生sanh 死tử 。當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。四tứ 依y 出xuất 世thế 。遏át 魔ma 揚dương 道đạo 也dã 。向hướng 云vân 天thiên 魔ma 宜nghi 識thức 。非phi 言ngôn 。莫mạc 辨biện 魔ma 說thuyết 佛Phật 說thuyết 。理lý 有hữu 分phân 別biệt 。是thị 以dĩ 寄ký 說thuyết 。以dĩ 檢kiểm 耶da 正chánh 也dã 。

云vân 何hà 諸chư 調điều 御ngự 心tâm 喜hỷ 說thuyết 真Chân 諦Đế 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。廣quảng 前tiền 因nhân 義nghĩa 也dã 。上thượng 答đáp 般Bát 若Nhã 因nhân 。云vân 十Thập 善Thiện 四Tứ 等Đẳng 也dã 。法Pháp 身thân 因nhân 謂vị 護hộ 法Pháp 也dã 。此thử 是thị 相tương 似tự 因nhân 果quả 。今kim 就tựu 廣quảng 門môn 。寄ký 境cảnh 以dĩ 明minh 也dã 。何hà 者giả 。若nhược 遍biến 收thu 其kỳ 因nhân 。則tắc 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。略lược 而nhi 為vi 語ngữ 。莫mạc 出xuất 智trí 慧tuệ 。慧tuệ 之chi 所sở 生sanh 。生sanh 在tại 乎hồ 境cảnh 。境cảnh 有hữu 深thâm 淺thiển 。故cố 教giáo 有hữu 偏thiên 圓viên 。解giải 亦diệc 隨tùy 教giáo 也dã 。如Như 來Lai 初sơ 開khai 四Tứ 諦Đế 。但đãn 言ngôn 是thị 苦khổ 是thị 集tập 。未vị 明minh 苦khổ 集tập 不bất 生sanh 。及cập 般Bát 若Nhã 之chi 教giáo 。始thỉ 顯hiển 不bất 生sanh 。爰viên 至chí 法pháp 華hoa 。苦khổ 集tập 之chi 相tướng 。猶do 止chỉ 三tam 界giới 。今kim 日nhật 所sở 明minh 。一nhất 豪hào 之chi 惑hoặc 起khởi 。則tắc 無vô 明minh 住trụ 地địa 。乃nãi 至chí 金kim 剛cang 苦khổ 亦diệc 如như 之chi 。昔tích 日nhật 明minh 滅diệt 。止chỉ 於ư 身thân 智trí 。滅diệt 既ký 有hữu 餘dư 。道đạo 亦diệc 未vị 了liễu 。教giáo 不bất 究cứu 竟cánh 。生sanh 解giải 亦diệc 偏thiên 。以dĩ 解giải 淺thiển 益ích 微vi 。則tắc 聖thánh 心tâm 不bất 悅duyệt 。今kim 日nhật 所sở 說thuyết 。教giáo 圓viên 理lý 足túc 。生sanh 解giải 亦diệc 深thâm 。化hóa 功công 遂toại 暢sướng 。義nghĩa 言ngôn 心tâm 喜hỷ 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 九cửu 問vấn 境cảnh 也dã 。

正chánh 善thiện 具cụ 成thành 就tựu 顯hiển 說thuyết 四tứ 顛điên 倒đảo 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。上thượng 舉cử 境cảnh 以dĩ 成thành 慧tuệ 。今kim 出xuất 惑hoặc 以dĩ 形hình 解giải 。所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。夫phu 解giải 惑hoặc 由do 教giáo 。昔tích 教giáo 既ký 偏thiên 。解giải 亦diệc 為vi 倒đảo 。解giải 既ký 為vi 倒đảo 。豈khởi 具cụ 正chánh 善thiện 耶da 。又hựu 說thuyết 諦đế 既ký 異dị 。倒đảo 亦diệc 應ưng 殊thù 。趣thú 致trí 相tương/tướng 關quan 。故cố 復phục 明minh 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 兩lưỡng 問vấn 。問vấn 教giáo 下hạ 。所sở 明minh 之chi 理lý 。有hữu 真chân 偽ngụy 也dã 。四Tứ 諦Đế 明minh 真chân 。四tứ 倒đảo 明minh 偽ngụy 。欲dục 令linh 學học 者giả 。識thức 其kỳ 是thị 非phi 。若nhược 言ngôn 稱xưng 四Tứ 諦Đế 。必tất 是thị 四tứ 倒đảo 。語ngữ 合hợp 八bát 倒đảo 。是thị 則tắc 魔ma 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 十thập 問vấn 翻phiên 理lý 相tương/tướng 也dã 。

云vân 何hà 作tác 善thiện 業nghiệp 大đại 仙tiên 今kim 當đương 說thuyết 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 始thỉ 是thị 窮cùng 因nhân 之chi 致trí 也dã 。前tiền 明minh 持trì 戒giới 護hộ 法Pháp 。未vị 為vi 極cực 因nhân 。若nhược 照chiếu 解giải 圓viên 明minh 。始thỉ 稱xưng 善thiện 業nghiệp 也dã 。就tựu 答đáp 善thiện 業nghiệp 文văn 中trung 。自tự 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。相tương 生sanh 顯hiển 之chi 下hạ 文văn 也dã 。此thử 一nhất 重trọng/trùng 。明minh 若nhược 於ư 性tánh 生sanh 信tín 為vi 善thiện 業nghiệp 之chi 始thỉ 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 十thập 一nhất 。問vấn 佛Phật 性tánh 理lý 也dã 。若nhược 眾chúng 生sanh 無vô 我ngã 。則tắc 一nhất 化hóa 便tiện 盡tận 。云vân 何hà 得đắc 與dữ 善thiện 業nghiệp 。以dĩ 趣thú 佛Phật 果Quả 耶da 。

云vân 何hà 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。能năng 見kiến 難nan 見kiến 性tánh 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。猶do 是thị 明minh 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 顯hiển 於ư 見kiến 性tánh 善thiện 業nghiệp 之chi 終chung 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 第đệ 十thập 第đệ 十thập 一nhất 兩lưỡng 問vấn 。廣quảng 因nhân 下hạ 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 答đáp 也dã 。作tác 善thiện 行hành 是thị 緣duyên 因nhân 。前tiền 所sở 以dĩ 答đáp 中trung 明minh 正chánh 因nhân 者giả 。欲dục 明minh 行hành 人nhân 立lập 心tâm 之chi 方phương 。若nhược 明minh 識thức 因nhân 果quả 性tánh 者giả 。則tắc 行hành 成thành 中trung 道đạo 。若nhược 中trung 道Đạo 行hạnh 成thành 。則tắc 萬vạn 善thiện 便tiện 樹thụ 。故cố 答đáp 以dĩ 正chánh 因nhân 中trung 道đạo 。行hành 即tức 緣duyên 因nhân 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 十thập 二nhị 問vấn 何hà 地địa 大Đại 士Sĩ 。能năng 照chiếu 當đương 果quả 性tánh 之chi 理lý 也dã 。

云vân 何hà 解giải 滿mãn 字tự 及cập 與dữ 半bán 字tự 義nghĩa 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 下hạ 第đệ 三tam 重trọng/trùng 。廣quảng 流lưu 通thông 也dã 。經kinh 之chi 為vi 用dụng 。有hữu 文văn 有hữu 理lý 。上thượng 略lược 問vấn 中trung 。結kết 經kinh 名danh 字tự 。名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。又hựu 七thất 善thiện 法Pháp 。歎thán 該cai 文văn 理lý 。今kim 文văn 字tự 一nhất 品phẩm 。先tiên 廣quảng 文văn 用dụng 也dã 。經kinh 文văn 以dĩ 十thập 四tứ 音âm 。為vi 眾chúng 音âm 之chi 本bổn 。所sở 以dĩ 言ngôn 半bán 滿mãn 者giả 。夫phu 教giáo 有hữu 偏thiên 圓viên 。由do 機cơ 有hữu 次thứ 緒tự 。如Như 來Lai 善thiện 得đắc 其kỳ 宜nghi 。故cố 言ngôn 善thiện 解giải 滿mãn 字tự 及cập 半bán 字tự 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 九cửu 問vấn 。廣quảng 文văn 字tự 功công 德đức 下hạ 理lý 也dã 。此thử 是thị 第đệ 十thập 二nhị 問vấn 。先tiên 定định 其kỳ 文văn 字tự 。下hạ 文văn 字tự 品phẩm 答đáp 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。此thử 第đệ 十thập 三tam 問vấn 意ý 。若nhược 我ngã 之chi 名danh 元nguyên 自tự 佛Phật 者giả 。其kỳ 餘dư 名danh 字tự 。復phục 因nhân 誰thùy 耶da 。

云vân 何hà 共cộng 聖thánh 行hành 婆bà 羅la 迦ca 隣lân 提đề 云vân 何hà 如như 日nhật 月nguyệt 太thái 白bạch 與dữ 歲tuế 星tinh 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。第đệ 四tứ 重trọng/trùng 廣quảng 流lưu 通thông 也dã 。理lý 之chi 為vi 用dụng 。不bất 出xuất 常thường 與dữ 無vô 常thường 。真chân 之chi 與dữ 應ưng 。此thử 教giáo 雙song 明minh 八bát 理lý 相tương 對đối 。應ưng 除trừ 八bát 倒đảo 。事sự 同đồng 牝tẫn 牡# 文văn 中trung 。但đãn 列liệt 六lục 行hành 。蓋cái 略lược 耳nhĩ 。如như 日nhật 月nguyệt 者giả 。此thử 四tứ 譬thí 為vi 成thành 真chân 應ưng 故cố 也dã 。日nhật 月nguyệt 昇thăng 天thiên 。則tắc 萬vạn 像tượng 斯tư 見kiến 。此thử 偏thiên 舉cử 真chân 應ưng 。顯hiển 自tự 在tại 之chi 德đức 。

云vân 何hà 未vị 發phát 心tâm 而nhi 。名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 下hạ 十thập 九cửu 問vấn 歎thán 經kinh 。而nhi 初sơ 有hữu 七thất 問vấn 略lược 歎thán 。前tiền 四tứ 歎thán 因nhân 益ích 。後hậu 三tam 歎thán 果quả 益ích 也dã 。經kinh 有hữu 此thử 能năng 未vị 發phát 心tâm 人nhân 。強cường/cưỡng 令linh 發phát 心tâm 。如như 或hoặc 從tùng 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 邊biên 聞văn 。而nhi 不bất 生sanh 信tín 。將tương 成thành 闡xiển 提đề 。以dĩ 經kinh 威uy 力lực 。夢mộng 見kiến 惡ác 相tướng 。即tức 便tiện 發phát 心tâm 。作tác 菩Bồ 薩Tát 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。據cứ 能năng 滅diệt 惡ác 生sanh 義nghĩa 也dã 。

云vân 何hà 於ư 大đại 眾chúng 而nhi 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。猶do 如như 閻Diêm 浮Phù 金kim 。無vô 能năng 說thuyết 其kỳ 過quá 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。既ký 逼bức 令linh 發phát 心tâm 。便tiện 成thành 菩Bồ 薩Tát 。則tắc 上thượng 求cầu 佛Phật 慧tuệ 。下hạ 度độ 群quần 生sanh 。功công 業nghiệp 轉chuyển 勝thắng 。理lý 不bất 復phục 畏úy 。天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。異dị 學học 眾chúng 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。惡ác 滅diệt 之chi 後hậu 。成thành 清thanh 淨tịnh 福phước 田điền 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 十thập 七thất 問vấn 經kinh 之chi 力lực 。能năng 滅diệt 業nghiệp 障chướng 也dã 。

云vân 何hà 處xứ 濁trược 世thế 不bất 污ô 如như 蓮liên 華hoa 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。非phi 唯duy 自tự 具cụ 萬vạn 行hạnh 亦diệc 勝thắng 。處xử 於ư 濁trược 世thế 。以dĩ 化hóa 乎hồ 物vật 。不bất 為vị 世thế 法pháp 所sở 污ô 。如như 蓮liên 華hoa 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。信tín 慧tuệ 開khai 發phát 。不bất 復phục 障chướng 聖thánh 道Đạo 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 十thập 八bát 問vấn 經kinh 之chi 力lực 。能năng 滅diệt 報báo 障chướng 也dã 。

云vân 何hà 處xứ 煩phiền 惱não 煩phiền 惱não 不bất 能năng 染nhiễm 。如như 醫y 療liệu 眾chúng 病bệnh 不bất 為vi 病bệnh 所sở 污ô 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。向hướng 通thông 因nhân 果quả 。今kim 偏thiên 語ngữ 因nhân 。患hoạn 重trọng 故cố 難nạn/nan 拔bạt 。菩Bồ 薩Tát 拔bạt 之chi 。前tiền 止chỉ 言ngôn 不bất 污ô 。今kim 明minh 治trị 惑hoặc 。如như 鑿tạc 王vương 譬thí 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 十thập 九cửu 問vấn 經Kinh 力lực 能năng 滅diệt 煩phiền 惱não 障chướng 也dã 。

生sanh 死tử 大đại 海hải 。中trung 云vân 何hà 作tác 船thuyền 師sư 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。上thượng 四tứ 問vấn 明minh 經kinh 威uy 力lực 。使sử 未vị 發phát 心tâm 者giả 。令linh 作tác 菩Bồ 薩Tát 。能năng 為vi 醫y 王vương 。雖tuy 未vị 成thành 佛Phật 。而nhi 能năng 因nhân 中trung 。已dĩ 能năng 利lợi 益ích 。此thử 明minh 果quả 益ích 言ngôn 。因nhân 經kinh 修tu 行hành 。終chung 得đắc 成thành 佛Phật 。既ký 得đắc 成thành 佛Phật 。復phục 能năng 乘thừa 此thử 大đại 涅Niết 槃Bàn 船thuyền 。接tiếp 濟tế 眾chúng 生sanh 也dã 。

云vân 何hà 捨xả 生sanh 死tử 。如như 蛇xà 脫thoát 故cố 皮bì 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。向hướng 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 船thuyền 。物vật 見kiến 其kỳ 滅diệt 。實thật 則tắc 不bất 滅diệt 。近cận 識thức 未vị 悟ngộ 。移di 譬thí 顯hiển 之chi 。如như 蛇xà 脫thoát 皮bì 。非phi 為vi 實thật 死tử 。如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。現hiện 滅diệt 非phi 真chân 。借tá 以dĩ 為ví 喻dụ 。

云vân 何hà 觀quán 三Tam 寶Bảo 猶do 如như 天thiên 意ý 樹thụ 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。若nhược 於ư 解giải 者giả 。不bất 假giả 移di 譬thí 。但đãn 悟ngộ 有hữu 先tiên 後hậu 。致trí 說thuyết 有hữu 重trọng 複phức 。洗tẩy 沸phí 人nhân 疑nghi 。疑nghi 謂vị 現hiện 見kiến 如Như 來Lai 。始thỉ 王vương 宮cung 生sanh 。終chung 雙song 樹thụ 滅diệt 。豈khởi 言ngôn 不bất 滅diệt 。故cố 借tá 天thiên 樹thụ 三tam 變biến 。以dĩ 為ví 喻dụ 也dã 。

三tam 乘thừa 若nhược 無vô 性tánh 云vân 何hà 而nhi 得đắc 。說thuyết 猶do 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 生sanh 云vân 何hà 名danh 受thọ 樂lạc 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。此thử 下hạ 有hữu 十thập 二nhị 問vấn 。廣quảng 歎thán 經kinh 也dã 。依y 昔tích 經kinh 教giáo 。明minh 三tam 乘thừa 無vô 性tánh 。各các 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。畢tất 既ký 有hữu 殊thù 。性tánh 不bất 容dung 同đồng 。如như 其kỳ 無vô 性tánh 。云vân 何hà 上thượng 答đáp 純thuần 陀đà 。常thường 命mạng 色sắc 力lực 。常thường 果quả 無vô 差sai 。有hữu 則tắc 俱câu 有hữu 。無vô 亦diệc 俱câu 無vô 。如như 其kỳ 為vi 無vô 。前tiền 不bất 應ưng 說thuyết 。如như 其kỳ 已dĩ 有hữu 。有hữu 則tắc 太thái 早tảo 。因nhân 中trung 無vô 果quả 。果quả 中trung 無vô 因nhân 。而nhi 說thuyết 為vi 有hữu 。便tiện 是thị 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 生sanh 。已dĩ 名danh 受thọ 樂lạc 。是thị 故cố 文Văn 殊Thù 。騰đằng 純thuần 陀đà 之chi 疑nghi 。在tại 於ư 此thử 也dã 。就tựu 佛Phật 下hạ 答đáp 。以dĩ 有hữu 理lý 故cố 。不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。未vị 現hiện 用dụng 故cố 。不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 。是thị 則tắc 三tam 乘thừa 。皆giai 同đồng 有hữu 性tánh 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 有hữu 十thập 問vấn 。斷đoạn 疑nghi 勸khuyến 信tín 也dã 。

云vân 何hà 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。而nhi 得đắc 不bất 壞hoại 眾chúng 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。明minh 依y 圓viên 教giáo 生sanh 解giải 。眾chúng 魔ma 外ngoại 道đạo 。莫mạc 能năng 爼trở 壞hoại 。非phi 唯duy 自tự 不bất 可khả 壞hoại 。所sở 得đắc 眷quyến 屬thuộc 。亦diệc 復phục 堅kiên 固cố 。經kinh 之chi 力lực 也dã 。

云vân 何hà 為vi 生sanh 。盲manh 而nhi 作tác 眼nhãn 目mục 導đạo 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。就tựu 廣quảng 歎thán 經kinh 中trung 。亦diệc 有hữu 因nhân 益ích 果quả 益ích 。義nghĩa 不bất 異dị 前tiền 。既ký 乘thừa 正chánh 解giải 。復phục 化hóa 愚ngu 闇ám 。令linh 開khai 慧tuệ 眼nhãn 。猶do 如như 盲manh 人nhân 。導đạo 之chi 以dĩ 目mục 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 明minh 內nội 果quả 勸khuyến 信tín 。若nhược 不bất 見kiến 此thử 經kinh 。雖tuy 復phục 共cộng 住trú 。如như 彼bỉ 生sanh 盲manh 。不bất 知tri 是thị 佛Phật 因nhân 也dã 。

云vân 何hà 示thị 多đa 頭đầu 唯duy 願nguyện 大đại 仙tiên 說thuyết 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。始thỉ 則tắc 因nhân 中trung 。開khai 人nhân 慧tuệ 眼nhãn 。終chung 則tắc 成thành 佛Phật 。垂thùy 應ưng 無vô 方phương 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。就tựu 應ưng 現hiện 以dĩ 勸khuyến 信tín 也dã 。

云vân 何hà 說thuyết 法Pháp 者giả 。增tăng 長trưởng 如như 月nguyệt 初sơ 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。向hướng 問vấn 多đa 頭đầu 。是thị 諮tư 身thân 密mật 。今kim 問vấn 說thuyết 法Pháp 。是thị 諮tư 口khẩu 密mật 。根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。教giáo 有hữu 淺thiển 深thâm 。月nguyệt 一nhất 日nhật 至chí 十thập 五ngũ 日nhật 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。明minh 佛Phật 如như 父phụ 母mẫu 。不bất 欺khi 於ư 子tử 。隨tùy 根căn 性tánh 而nhi 說thuyết 法Pháp 。以dĩ 勸khuyến 信tín 也dã 。

云vân 何hà 復phục 示thị 現hiện 究cứu 竟cánh 於ư 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。向hướng 明minh 果quả 益ích 。不bất 在tại 一nhất 佛Phật 。今kim 就tựu 釋Thích 迦Ca 。辨biện 滅diệt 不bất 滅diệt 。即tức 是thị 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 船thuyền 。濟tế 眾chúng 生sanh 義nghĩa 也dã 。下hạ 文văn 因nhân 放phóng 光quang 。催thôi 純thuần 陀đà 供cung 。說thuyết 十thập 三tam 偈kệ 。廣quảng 明minh 不bất 滅diệt 也dã 。智trí 秀tú 曰viết 。第đệ 二nhị 十thập 八bát 問vấn 。懸huyền 見kiến 大đại 眾chúng 。覩đổ 佛Phật 受thọ 食thực 。謂vị 應ưng 實thật 死tử 。故cố 問vấn 應ưng 迹tích 滅diệt 不bất 滅diệt 義nghĩa 。

云vân 何hà 踊dũng 進tiến 者giả 示thị 人nhân 天thiên 魔ma 道đạo 。

案án 。僧Tăng 亮lượng 曰viết 。昔tích 日nhật 偏thiên 教giáo 。說thuyết 佛Phật 無vô 常thường 。密mật 筌thuyên 於ư 常thường 。惑hoặc 者giả 失thất 旨chỉ 。慧tuệ 命mạng 不bất 生sanh 。是thị 為vi 魔ma 道đạo 。今kim 圓viên 教giáo 既ký 開khai 。能năng 生sanh 圓viên 解giải 。終chung 成thành 大đại 覺giác 。是thị 為vi 天thiên 道đạo 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 下hạ 頻tần 有hữu 四tứ 問vấn 。共cộng 證chứng 究cứu 竟cánh 事sự 也dã 。此thử 一nhất 問vấn 即tức 證chứng 未vị 來lai 事sự 畢tất 。已dĩ 為vì 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。開khai 耶da 正chánh 二nhị 門môn 竟cánh 矣hĩ 。於ư 今kim 現hiện 在tại 。更cánh 無vô 事sự 也dã 。曇đàm 纖tiêm 曰viết 。下hạ 文văn 答đáp 云vân 。若nhược 有hữu 不bất 能năng 。如như 是thị 觀quán 了liễu 。三Tam 寶Bảo 常thường 者giả 。是thị 旃chiên 陀đà 羅la 。即tức 謂vị 魔ma 道đạo 。異dị 此thử 者giả 。名danh 天thiên 道đạo 也dã 。

云vân 何hà 知tri 法pháp 。性tánh 而nhi 受thọ 於ư 法Pháp 樂lạc 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。說thuyết 天thiên 魔ma 二nhị 道đạo 。大đại 眾chúng 蒙mông 解giải 。得đắc 法Pháp 津tân 澤trạch 。心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。事sự 由do 今kim 教giáo 也dã 。曇đàm 纖tiêm 曰viết 。下hạ 文văn 時thời 諸chư 天thiên 人nhân 大đại 眾chúng 。聞văn 是thị 法Pháp 已dĩ 。心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。踊dũng 躍dược 無vô 量lượng 。是thị 即tức 法Pháp 樂lạc 。以dĩ 答đáp 此thử 問vấn 也dã 。

云vân 何hà 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 病bệnh 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。前tiền 明minh 無vô 滅diệt 。此thử 明minh 無vô 病bệnh 。下hạ 現hiện 病bệnh 品phẩm 。廣quảng 明minh 病bệnh 之chi 不bất 實thật 也dã 。曇đàm 纖tiêm 曰viết 。下hạ 文văn 言ngôn 。今kim 悉tất 見kiến 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。體thể 貌mạo 瑰côi 異dị 。殊thù 大đại 殊thù 妙diệu 。唯duy 見kiến 佛Phật 身thân 。喻dụ 如như 藥dược 樹thụ 。為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。之chi 所sở 圍vi 繞nhiễu 。是thị 則tắc 內nội 外ngoại 無vô 病bệnh 。答đáp 此thử 問vấn 也dã 。

云vân 何hà 為vi 眾chúng 生sanh 顯hiển 說thuyết 於ư 祕bí 密mật 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。昔tích 日nhật 密mật 語ngữ 。生sanh 人nhân 謬mậu 執chấp 。若nhược 無vô 今kim 教giáo 。何hà 由do 遍biến 達đạt 。廣quảng 佛Phật 隱ẩn 言ngôn 。宣tuyên 顯hiển 深thâm 旨chỉ 。生sanh 解giải 由do 經kinh 。亦diệc 歎thán 教giáo 也dã 。曇đàm 纖tiêm 曰viết 。下hạ 文văn 今kim 者giả 。如Như 來Lai 欲dục 為vì 未vị 來lai 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。作tác 大đại 明minh 故cố 。宣tuyên 說thuyết 如như 是thị 。大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。答đáp 此thử 問vấn 。

云vân 何hà 說thuyết 畢tất 竟cánh 及cập 與dữ 不bất 畢tất 竟cánh 如như 其kỳ 斷đoạn 疑nghi 罔võng 云vân 何hà 不bất 定định 說thuyết 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。昔tích 教giáo 明minh 二nhị 種chủng 人nhân 。有hữu 病bệnh 必tất 不bất 可khả 治trị 。此thử 經Kinh 所sở 明minh 。悉tất 皆giai 能năng 治trị 。由do 經Kinh 力lực 勝thắng 。亦diệc 歎thán 教giáo 也dã 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。明minh 闡xiển 提đề 逆nghịch 罪tội 謗báng 法pháp 三tam 人nhân 。畢tất 竟cánh 不bất 能năng 進tiến 也dã 。菩Bồ 薩Tát 畢tất 竟cánh 。能năng 去khứ 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。遇ngộ 善thiện 友hữu 者giả 則tắc 進tiến 。不bất 遇ngộ 則tắc 退thoái 。明minh 不bất 畢tất 竟cánh 。下hạ 餘dư 半bán 偈kệ 。還hoàn 請thỉnh 佛Phật 解giải 釋thích 也dã 。曇đàm 纖tiêm 曰viết 。下hạ 文văn 有hữu 餘dư 偈kệ 等đẳng 。謂vị 有hữu 餘dư 者giả 。則tắc 不bất 畢tất 竟cánh 。無vô 餘dư 者giả 。即tức 是thị 畢tất 竟cánh 。答đáp 此thử 問vấn 也dã 。結kết 答đáp 云vân 。唯duy 除trừ 助trợ 道đạo 。常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 。其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 者giả 。有hữu 餘dư 無vô 餘dư 也dã 。

云vân 何hà 而nhi 得đắc 。近cận 最tối 勝thắng 無vô 常thường 道đạo 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。始thỉ 則tắc 治trị 罪tội 。終chung 為vi 菩Bồ 薩Tát 德đức 力lực 轉chuyển 高cao 。隣lân 於ư 極cực 境cảnh 。皆giai 由do 經Kinh 力lực 。此thử 中trung 並tịnh 指chỉ 今kim 教giáo 。能năng 開khai 發phát 圓viên 解giải 。物vật 無vô 餘dư 疑nghi 。經kinh 益ích 顯hiển 矣hĩ 。寶bảo 亮lượng 曰viết 。此thử 明minh 五ngũ 人nhân 從tùng 四tứ 時thời 學học 。來lai 至chí 今kim 經kinh 。教giáo 於ư 因nhân 果quả 中trung 生sanh 信tín 。得đắc 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 也dã 。曇đàm 纖tiêm 曰viết 。下hạ 文văn 爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。以dĩ 種chủng 種chủng 物vật 。供cúng 養dường 如Như 來Lai 已dĩ 。即tức 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。得đắc 住trụ 初Sơ 地Địa 。即tức 是thị 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 。答đáp 此thử 問vấn 。

我ngã 今kim 請thỉnh 如Như 來Lai 。為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 故cố 。願nguyện 為vi 說thuyết 甚thậm 深thâm 。微vi 妙diệu 諸chư 行hành 等đẳng 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。四tứ 重trọng/trùng 文văn 中trung 。第đệ 三tam 文văn 也dã 。前tiền 明minh 因nhân 果quả 。一nhất 經kinh 旨chỉ 歸quy 。既ký 已dĩ 彰chương 矣hĩ 。第đệ 二nhị 歎thán 教giáo 。今kim 明minh 依y 經kinh 修tu 行hành 。取thủ 於ư 常thường 果quả 。亦diệc 欲dục 使sử 彼bỉ 涉thiệp 求cầu 之chi 徒đồ 。嚮hướng 慕mộ 前tiền 規quy 也dã 。欲dục 論luận 文văn 句cú 。並tịnh 互hỗ 相tương 涉thiệp 。前tiền 明minh 果quả 中trung 。亦diệc 復phục 說thuyết 因nhân 。今kim 辨biện 因nhân 文văn 。亦diệc 復phục 明minh 果quả 。乃nãi 至chí 明minh 境cảnh 。亦diệc 辨biện 於ư 行hành 。就tựu 行hành 文văn 中trung 。亦diệc 復phục 論luận 境cảnh 。是thị 則tắc 經kinh 文văn 渾hồn 互hỗ 。如như 似tự 不bất 分phân 。然nhiên 要yếu 當đương 求cầu 其kỳ 綱cương 紐nữu 。亦diệc 各các 有hữu 在tại 也dã 。願nguyện 為vi 說thuyết 甚thậm 深thâm 者giả 。十Thập 地Địa 行hạnh 願nguyện 。非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở khuy 。故cố 言ngôn 甚thậm 深thâm 。但đãn 行hành 有hữu 淺thiển 深thâm 。淺thiển 則tắc 說thuyết 行hành 。深thâm 詳tường 功công 德đức 。功công 德đức 與dữ 行hành 。廣quảng 略lược 雖tuy 殊thù 。因nhân 義nghĩa 不bất 異dị 也dã 。

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。悉tất 有hữu 安an 樂lạc 性tánh 唯duy 願nguyện 大đại 仙tiên 。尊tôn 為vì 我ngã 分phân 別biệt 說thuyết 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。行hành 之chi 所sở 生sanh 。必tất 由do 乎hồ 境cảnh 。境cảnh 中trung 之chi 妙diệu 。不bất 過quá 佛Phật 性tánh 。師sư 子tử 吼hống 是thị 略lược 。迦Ca 葉Diếp 是thị 廣quảng 也dã 。

眾chúng 生sanh 大đại 依y 止chỉ 兩lưỡng 足túc 尊tôn 妙diệu 藥dược (# 至chí 。諸chư 佛Phật 之chi 境cảnh 界giới 。

案án 。僧Tăng 宗tông 曰viết 。說thuyết 問vấn 既ký 竟cánh 。將tương 自tự 收thu 退thoái 也dã 。諸chư 陰ấm 者giả 。上thượng 至chí 諸chư 佛Phật 。下hạ 及cập 眾chúng 生sanh 。人nhân 天thiên 五ngũ 道đạo 也dã 。夫phu 聖thánh 教giáo 不bất 同đồng 。斯tư 旨chỉ 甚thậm 深thâm 。乃nãi 是thị 未vị 達đạt 。理lý 應ưng 諮tư 問vấn 。但đãn 情tình 淺thiển 智trí 劣liệt 。不bất 敢cảm 有hữu 諮tư 。豈khởi 唯duy 我ngã 所sở 不bất 敢cảm 。乃nãi 至chí 精tinh 進tấn 八bát 住trụ 以dĩ 上thượng 。具cụ 三tam 不bất 退thoái 。亦diệc 非phi 境cảnh 界giới 。是thị 以dĩ 息tức 問vấn 也dã 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 八bát