大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 64
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 四tứ
廣quảng 說thuyết 諍tranh 論luận 凡phàm 二nhị 十thập 科khoa 。 第đệ 一nhất 釋thích 於ư 一nhất 名danh 法pháp 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 一nhất 義nghĩa 無vô 量lượng 名danh 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 。 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 乃nãi 至chí 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 說thuyết 世thế 諦đế 等đẳng 。 不bất 為vi 五ngũ 種chủng 人nhân 說thuyết 五ngũ 種chủng 法pháp 謂vị 不bất 為vi 慳san 者giả 讚tán 布bố 施thí 等đẳng 。 廣quảng 釋thích 所sở 以dĩ 語ngữ 魔ma 王vương 云vân 過quá 三tam 月nguyệt 當đương 涅Niết 槃Bàn 緣duyên 起khởi 。 第đệ 二nhị 釋thích 我ngã 無vô 我ngã 諍tranh 論luận 。 第đệ 三tam 釋thích 有hữu 中trung 陰ấm 無vô 中trung 陰ấm 。 第đệ 四tứ 釋thích 有hữu 退thoái 無vô 退thoái 諍tranh 論luận 。 第đệ 五ngũ 釋thích 如Như 來Lai 是thị 有hữu 為vi 或hoặc 是thị 無vô 為vi 。
迦Ca 葉Diếp 品phẩm 之chi 第đệ 二nhị
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 亦diệc 知tri 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 諸chư 根căn 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 諍tranh 論luận 分phần/phân 也dã 。 上thượng 云vân 。 具cụ 四tứ 德đức 則tắc 進tiến 。 不bất 具cụ 則tắc 退thoái 。 而nhi 善thiện 友hữu 不bất 過quá 於ư 佛Phật 。 正Chánh 法Pháp 不bất 過quá 佛Phật 說thuyết 。 如như 使sử 後hậu 人nhân 。 於ư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 起khởi 諍tranh 論luận 者giả 。 則tắc 不bất 得đắc 善thiện 思tư 。 故cố 不bất 如như 法Pháp 行hành 。 四tứ 德đức 。 所sở 以dĩ 不bất 具cụ 。 皆giai 由do 佛Phật 說thuyết 不bất 定định 。 如như 似tự 如Như 來Lai 說thuyết 不bất 應ứng 機cơ 。 故cố 發phát 問vấn 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 廣quảng 明minh 諍tranh 論luận 也dã 。 有hữu 三tam 翻phiên 。 第đệ 一nhất 出xuất 諍tranh 論luận 以dĩ 咎cữu 佛Phật 。 第đệ 二nhị 如Như 來Lai 廣quảng 釋thích 以dĩ 遣khiển 著trước 。 第đệ 三tam 釋thích 諍tranh 論luận 也dã 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 列liệt 二nhị 十thập 一nhất 諍tranh 論luận 。 以dĩ 咎cữu 佛Phật 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 將tương 欲dục 解giải 釋thích 諍tranh 論luận 。 故cố 逆nghịch 作tác 難nạn/nan 云vân 。 佛Phật 既ký 知tri 眾chúng 生sanh 三tam 世thế 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 差sai 別biệt 。 何hà 不bất 定định 說thuyết 。 乃nãi 使sử 物vật 諍tranh 耶da 。 智trí 秀tú 曰viết 。 辨biện 諍tranh 論luận 中trung 。 唯duy 有hữu 問vấn 答đáp 兩lưỡng 翻phiên 。 前tiền 迦Ca 葉Diếp 以dĩ 諍tranh 論luận 為vi 難nạn/nan 後hậu 佛Phật 釋thích 也dã 。
如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 於ư 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 至chí 何hà 故cố 今kim 日nhật 。 不bất 決quyết 定định 說thuyết 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 列liệt 二nhị 十thập 對đối 四tứ 十thập 家gia 諍tranh 。 請thỉnh 佛Phật 釋thích 也dã 。 道đạo 慧tuệ 記ký 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 發phát 問vấn 。 凡phàm 有hữu 四tứ 十thập 諍tranh 論luận 。 兩lưỡng 兩lưỡng 相tương 對đối 。 合hợp 為vi 二nhị 十thập 。 就tựu 章chương 門môn 之chi 中trung 。 乃nãi 有hữu 四tứ 十thập 二nhị 也dã 。 合hợp 章chương 門môn 中trung 。 第đệ 十thập 九cửu 兩lưỡng 句cú 言ngôn 。 或hoặc 說thuyết 佛Phật 性tánh 。 即tức 眾chúng 生sanh 有hữu 。 離ly 眾chúng 生sanh 有hữu 。 或hoặc 說thuyết 四tứ 重trọng 五ngũ 逆nghịch 闡xiển 提đề 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 或hoặc 說thuyết 言ngôn 無vô 。 合hợp 此thử 二nhị 句cú 。 所sở 以dĩ 為vi 四tứ 十thập 也dã 。
佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。 善thiện 男nam 子tử 如như 是thị 之chi 義nghĩa 。 至chí )# 乃nãi 是thị 智trí 慧tuệ 。 之chi 所sở 能năng 知tri 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 。 識thức 性tánh 是thị 著trước 。 不bất 達đạt 二nhị 義nghĩa 。 偏thiên 執chấp 起khởi 諍tranh 。 智trí 能năng 了liễu 達đạt 。 不bất 執chấp 不bất 諍tranh 也dã 。
若nhược 有hữu 智trí 者giả 。 我ngã 於ư 是thị 人nhân 。 至chí )# 亦diệc 復phục 謂vị 我ngã 作tác 不bất 定định 說thuyết 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 智trí 者giả 見kiến 法pháp 。 法pháp 理lý 無vô 二nhị 。 謂vị 佛Phật 說thuyết 實thật 不bất 說thuyết 權quyền 也dã 。 無vô 智trí 不bất 見kiến 法pháp 故cố 。 佛Phật 說thuyết 權quyền 道đạo 。 謂vị 道đạo 有hữu 權quyền 實thật 說thuyết 不bất 定định 也dã 。 謂vị 我ngã 作tác 不bất 定định 說thuyết 者giả 。 自tự 不bất 見kiến 法Pháp 。 謂vị 佛Phật 說thuyết 有hữu 二nhị 。 所sở 以dĩ 起khởi 諍tranh 論luận 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 釋thích 著trước 言ngôn 之chi 惑hoặc 也dã 。 隨tùy 方phương 釋thích 化hóa 。 豈khởi 是thị 凡phàm 夫phu 六lục 識thức 所sở 知tri 。 是thị 以dĩ 不bất 解giải 此thử 意ý 。 故cố 生sanh 此thử 諍tranh 論luận 耳nhĩ 。 智trí 者giả 理lý 歸quy 一nhất 致trí 。 及cập 其kỳ 化hóa 物vật 方phương 便tiện 故cố 也dã 。 說thuyết 本bổn 跡tích 不bất 相tương 違vi 。 故cố 言ngôn 不bất 二nhị 也dã 。 於ư 愚ngu 者giả 。 不bất 解giải 偏thiên 執chấp 。 謂vị 呼hô 二nhị 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 將tương 欲dục 釋thích 難nạn/nan 。 且thả 一nhất 往vãng 總tổng 解giải 云vân 。 如như 是thị 之chi 義nghĩa 。 非phi 六lục 識thức 所sở 知tri 。 乃nãi 是thị 智trí 者giả 所sở 達đạt 也dã 。 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 不bất 等đẳng 。 須tu 法pháp 藥dược 不bất 同đồng 。 何hà 得đắc 定định 說thuyết 耶da 。 是thị 故cố 一nhất 家gia 。 恆hằng 勸khuyến 行hành 者giả 。 若nhược 體thể 解giải 此thử 諸chư 諍tranh 論luận 。 名danh 通thông 達đạt 佛Phật 法Pháp 也dã 。 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 本bổn 一nhất 時thời 之chi 益ích 。 生sanh 後hậu 解giải 之chi 資tư 。 應ưng 縱túng/tung 容dung 取thủ 旨chỉ 。 豈khởi 得đắc 偏thiên 執chấp 。 但đãn 學học 者giả 自tự 乖quai 於ư 理lý 。 豈khởi 是thị 佛Phật 之chi 過quá 耶da 。
善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 善thiện 行hành (# 至chí )# 悉tất 為vi 療liệu 治trị 一nhất 切thiết 病bệnh 苦khổ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 謂vị 愚ngu 智trí 不bất 同đồng 。 應ưng 須tu 調điều 伏phục 。 所sở 以dĩ 說thuyết 不bất 得đắc 定định 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 為vi 國quốc 土độ 故cố 至chí 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 作tác 二nhị 種chủng 說thuyết 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 不bất 定định 之chi 事sự 。 證chứng 眾chúng 生sanh 不bất 同đồng 。 如như 制chế 皮bì 物vật 。 寒hàn 國quốc 則tắc 開khai 。 溫ôn 土thổ/độ 則tắc 制chế 也dã 。
時thời 節tiết 者giả 。 如như 初sơ 說thuyết 無vô 我ngã 。 後hậu 說thuyết 我ngã 也dã 。 他tha 語ngữ 者giả 。 佛Phật 說thuyết 少thiểu 見kiến 佛Phật 性tánh 。 為vi 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 非phi 自tự 為vi 也dã 。 為vi 人nhân 故cố 者giả 。 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 是thị 道đạo 。 為vi 多đa 愛ái 人nhân 說thuyết 。 不bất 為vi 多đa 瞋sân 人nhân 也dã 。 為vi 根căn 故cố 者giả 。 如như 為vi 利lợi 根căn 。 則tắc 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 為vi 鈍độn 根căn 人nhân 。 廣quảng 說thuyết 法Pháp 要yếu 也dã 。
於ư 一nhất 名danh 法pháp 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 至chí 於ư 無vô 量lượng 。 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 法pháp 是thị 事sự 體thể 。 名danh 是thị 義nghĩa 因nhân 。 義nghĩa 是thị 名danh 實thật 。 內nội 外ngoại 之chi 稱xưng 。 各các 有hữu 總tổng 別biệt 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 明minh 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 不bất 定định 。 豈khởi 可khả 承thừa 此thử 而nhi 生sanh 執chấp 著trước 耶da 。 就tựu 一nhất 名danh 一nhất 義nghĩa 。 綺ỷ 互hỗ 為vi 言ngôn 。 尋tầm 求cầu 下hạ 釋thích 。 各các 存tồn 其kỳ 旨chỉ 也dã 。
云vân 何hà 一nhất 名danh 說thuyết 無vô 量lượng 名danh (# 至chí )# 是thị 名danh 一nhất 名danh 作tác 無vô 量lượng 名danh 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 般bát 涅niết 此thử 言ngôn 無vô 。 亦diệc 言ngôn 不phủ 。 槃bàn 者giả 言ngôn 生sanh 。 亦diệc 言ngôn 出xuất 也dã 。 胡hồ 音âm 多đa 含hàm 。 皆giai 是thị 出xuất 生sanh 死tử 之chi 名danh 。 亦diệc 是thị 出xuất 生sanh 死tử 之chi 義nghĩa 。 一nhất 名danh 一nhất 義nghĩa 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 一nhất 名danh 者giả 。 取thủ 其kỳ 無vô 果quả 之chi 名danh 。 而nhi 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 也dã 。 道đạo 慧tuệ 記ký 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 一nhất 名danh 。 涅Niết 槃Bàn 體thể 是thị 一nhất 名danh 之chi 治trị 也dã 。 更cánh 就tựu 涅Niết 槃Bàn 體thể 上thượng 。 作tác 種chủng 種chủng 名danh 。 故cố 言ngôn 於ư 一nhất 名danh 法pháp 。 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 也dã 。 智trí 秀tú 曰viết 。 捉tróc 一nhất 名danh 以dĩ 取thủ 法pháp 。 隨tùy 此thử 名danh 法pháp 。 有hữu 無vô 量lượng 義nghĩa 相tương/tướng 。 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 非phi 謂vị 一nhất 名danh 作tác 無vô 量lượng 名danh 也dã 。
云vân 何hà 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh (# 至chí )# 是thị 名danh 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 無vô 生sanh 出xuất 。 雖tuy 出xuất 生sanh 無vô 。 而nhi 名danh 義nghĩa 皆giai 異dị 。 即tức 無vô 量lượng 有hữu 無vô 量lượng 名danh 也dã 。 猶do 如như 帝Đế 釋Thích 者giả 。 第đệ 二nhị 天thiên 主chủ 之chi 義nghĩa 。 謂vị 義nghĩa 一nhất 也dã 。 與dữ 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 同đồng 。 以dĩ 異dị 事sự 為vi 證chứng 耳nhĩ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 者giả 。 此thử 是thị 義nghĩa 名danh 。 為vi 存tồn 其kỳ 義nghĩa 名danh 耳nhĩ 。 道đạo 慧tuệ 記ký 曰viết 。 帝Đế 釋Thích 一nhất 義nghĩa 也dã 。 於ư 一nhất 義nghĩa 上thượng 。 復phục 立lập 諸chư 名danh 。 故cố 言ngôn 於ư 一nhất 義nghĩa 中trung 。 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 也dã 。
云vân 何hà 於ư 無vô 量lượng 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh (# 至chí )# 無vô 量lượng 義nghĩa 中trung 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 存tồn 其kỳ 異dị 義nghĩa 也dã 。
復phục 有hữu 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh (# 至chí )# 是thị 名danh 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 陰ấm 以dĩ 聚tụ 積tích 為vi 義nghĩa 。 雖tuy 有hữu 多đa 名danh 。 而nhi 聚tụ 積tích 之chi 義nghĩa 一nhất 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 亦diệc 名danh 道đạo 者giả 。 此thử 就tựu 緣duyên 中trung 說thuyết 耳nhĩ 。 以dĩ 其kỳ 陰ấm 能năng 生sanh 道đạo 故cố 。
善thiện 男nam 子tử 世Thế 尊Tôn 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 至chí 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 知tri 諸chư 根căn 力lực 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 苦khổ 集tập 為vi 第đệ 一nhất 。 非phi 空không 第đệ 一nhất 也dã 。 謂vị 解giải 脫thoát 身thân 也dã 。 所sở 謂vị 因nhân 果quả 者giả 。 分phần/phân 三tam 世thế 為vi 十thập 二nhị 。 宣tuyên 是thị 因nhân 果quả 為vi 略lược 。 下hạ 苦khổ 義nghĩa 是thị 總tổng 別biệt 相tướng 為vi 廣quảng 也dã 。 皆giai 是thị 應ưng 根căn 不bất 定định 之chi 事sự 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 說thuyết 為vi 世thế 諦đế 者giả 。 實thật 是thị 法Pháp 身thân 。 而nhi 說thuyết 為vi 丈trượng 六lục 。 謂vị 有hữu 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 也dã 。 世thế 諦đế 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 憍kiêu 陳trần 如như 實thật 是thị 世thế 諦đế 。 以dĩ 解giải 空không 故cố 。 從tùng 解giải 為vi 稱xưng 。 名danh 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 也dã 。 道đạo 慧tuệ 曰viết 。 向hướng 來lai 所sở 明minh 。 一nhất 名danh 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 乃nãi 至chí 世thế 諦đế 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 悉tất 明minh 不bất 可khả 定định 執chấp 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 若nhược 當đương 於ư 如như 是thị 。 等đẳng 義nghĩa (# 至chí 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 知tri 諸chư 根căn 力lực 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 一nhất 名danh 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 廣quảng 略lược 等đẳng 義nghĩa 。 應ứng 根căn 說thuyết 法Pháp 。 福phước 處xứ 未vị 了liễu 。 況huống 餘dư 人nhân 乎hồ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 以dĩ 如Như 來Lai 隨tùy 人nhân 隨tùy 時thời 根căn 不bất 同đồng 。 說thuyết 法Pháp 亦diệc 異dị 。 謂vị 知tri 根căn 力lực 也dã 。
是thị 故cố 我ngã 於ư 。 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết (# 至chí 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 生sanh 不bất 信tín 心tâm 者giả 。 以dĩ 讚tán 信tín 政chánh 。 是thị 對đối 治trị 。 須tu 反phản 治trị 者giả 乃nãi 得đắc 說thuyết 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 自tự 有hữu 人nhân 。 應ưng 復phục 反phản 治trị 為vi 藥dược 者giả 。 自tự 非phi 善thiện 知tri 根căn 力lực 。 何hà 能năng 爾nhĩ 耶da 。
善thiện 男nam 子tử 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 至chí 如Như 來Lai 名danh 無vô 上thượng 力lực 士sĩ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 問vấn 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 也dã 。 總tổng 中trung 有hữu 二nhị 翻phiên 。 初sơ 廣quảng 後hậu 略lược 。 此thử 略lược 分phần/phân 也dã 。 上thượng 云vân 物vật 有hữu 愚ngu 智trí 。 人nhân 根căn 不bất 一nhất 。 法pháp 名danh 義nghĩa 不bất 定định 。 說thuyết 不bất 得đắc 定định 。 此thử 云vân 末mạt 俗tục 顛điên 倒đảo 。 不bất 解giải 說thuyết 旨chỉ 。 自tự 生sanh 諍tranh 論luận 。 非phi 佛Phật 咎cữu 也dã 。 非phi 唯duy 一nhất 性tánh 說thuyết 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 性tánh 行hành 不bất 一nhất 。 經kinh 有hữu 十thập 二nhị 。 引dẫn 諸chư 佛Phật 為vi 證chứng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 段đoạn 。 廣quảng 釋thích 諍tranh 論luận 也dã 。 第đệ 五ngũ 解giải 力lực 者giả 。 十Thập 力Lực 中trung 謂vị 性tánh 力lực 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 。 畢Tất 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 至chí 如Như 來Lai 意ý 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 別biệt 答đáp 也dã 。 法Pháp 身thân 有hữu 真chân 有hữu 應ưng 。 真chân 身thân 是thị 常thường 。 應ưng 身thân 無vô 常thường 。 或hoặc 者giả 見kiến 應ưng 滅diệt 。 謂vị 真chân 亦diệc 滅diệt 。 聞văn 真chân 身thân 常thường 。 謂vị 應ưng 身thân 亦diệc 常thường 。 所sở 以dĩ 起khởi 諍tranh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 此thử 二nhị 說thuyết 。 皆giai 各các 有hữu 為vi 。 但đãn 執chấp 者giả 乖quai 衷# 。 是thị 以dĩ 成thành 諍tranh 。 此thử 釋thích 第đệ 一nhất 諍tranh 論luận 。
善thiện 男nam 子tử 是thị 香hương 山sơn 中trung 有hữu 諸chư 仙tiên 人nhân (# 至chí 即tức 時thời 獲hoạch 得đắc 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。
案án 。 僧Tăng 秀tú 曰viết 。 下hạ 舉cử 五ngũ 事sự 。 此thử 第đệ 二nhị 悟ngộ 道đạo 緣duyên 起khởi 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 拘câu 尸thi 那na 城thành 有hữu 諸chư 力lực 士sĩ (# 至chí 一nhất 切thiết 皆giai 發phát 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。
案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 此thử 第đệ 二nhị 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 緣duyên 起khởi 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 拘câu 尸thi 城thành 有hữu 一nhất 工công 巧xảo (# 至chí )# 汝nhữ 可khả 往vãng 告cáo 純thuần 陀đà 令linh 知tri 。
案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 第đệ 三tam 成thành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 緣duyên 起khởi 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 王Vương 舍Xá 城Thành 中trung 。 有hữu 五ngũ 通thông 仙tiên (# 至chí 其kỳ 人nhân 聞văn 已dĩ 。 當đương 得đắc 盡tận 漏lậu 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 拔bạt 邪tà 見kiến 根căn 緣duyên 起khởi 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 羅La 閱Duyệt 祇Kỳ 王vương 。 頻Tần 婆Bà 娑Sa 羅La 。 至chí 如Như 來Lai 定định 說thuyết 。 畢Tất 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 滅diệt 罪tội 緣duyên 起khởi 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 實thật 義nghĩa (# 至chí )# 終chung 不bất 畢tất 竟cánh 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 始thỉ 學học 者giả 。 未vị 有hữu 知tri 見kiến 。 是thị 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 達đạt 權quyền 道đạo 。 謂vị 丈trượng 六lục 是thị 真chân 若nhược 聞văn 無vô 常thường 。 便tiện 生sanh 退thoái 心tâm 。 為vi 是thị 說thuyết 丈trượng 六lục 無vô 有hữu 變biến 易dị 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 凡phàm 夫phu 人nhân 。 假giả 得đắc 此thử 名danh 。 故cố 生sanh 執chấp 著trước 。 非phi 聖thánh 人nhân 也dã 。 為vi 是thị 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 言ngôn 如Như 來Lai 常thường 住trụ 不bất 變biến 。 有hữu 諸chư 凡phàm 夫phu 不bất 解giải 。 謂vị 終chung 不bất 變biến 易dị 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 傷thương 於ư 應ưng 滅diệt 。 故cố 成thành 諍tranh 論luận 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 所sở 以dĩ 唱xướng 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 欲dục 使sử 應ưng 聞văn 深thâm 法Pháp 者giả 速tốc 來lai 。 故cố 有hữu 此thử 說thuyết 。 不bất 畢tất 竟cánh 者giả 。 為vi 進tiến 學học 人nhân 。 入nhập 信tín 首thủ 五ngũ 根căn 故cố 。 所sở 以dĩ 唱xướng 常thường 也dã 。 若nhược 欲dục 結kết 兩lưỡng 家gia 之chi 過quá 。 於ư 聞văn 人nhân 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 事sự 同đồng 灰hôi 身thân 。 於ư 聞văn 不bất 畢tất 竟cánh 者giả 。 謂vị 言ngôn 佛Phật 常thường 如như 事sự 像tượng 。 然nhiên 中trung 道đạo 義nghĩa 求cầu 。 唱xướng 言ngôn 入nhập 者giả 。 權quyền 而nhi 不bất 實thật 。 言ngôn 入nhập 者giả 。 湛trạm 。 然nhiên 無vô 相tướng 也dã 。 智trí 秀tú 曰viết 。 出xuất 聞văn 權quyền 道đạo 得đắc 益ích 之chi 人nhân 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 有hữu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 生sanh 於ư 斷đoạn 見kiến (# 至chí 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。 實thật 有hữu 受thọ 者giả 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 我ngã 者giả 有hữu 真chân 有hữu 俗tục 。 俗tục 故cố 說thuyết 有hữu 。 真chân 故cố 說thuyết 無vô 也dã 。 說thuyết 俗tục 為vi 斷đoạn 。 說thuyết 真chân 為vi 常thường 。 而nhi 或hoặc 者giả 聞văn 俗tục 有hữu 故cố 。 謂vị 真chân 亦diệc 有hữu 。 聞văn 真chân 無vô 故cố 。 謂vị 俗tục 亦diệc 無vô 。 起khởi 諍tranh 論luận 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 諍tranh 論luận 。 如Như 來Lai 為vi 除trừ 斷đoạn 見kiến 故cố 。 說thuyết 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 實thật 有hữu 受thọ 者giả 也dã 。 以dĩ 經kinh 生sanh 受thọ 果quả 。 意ý 在tại 相tương 續tục 。 一nhất 行hành 人nhân 。 一nhất 神thần 明minh 。 相tương 續tục 說thuyết 用dụng 。 假giả 名danh 為vi 我ngã 。 不bất 達đạt 斯tư 旨chỉ 。 謬mậu 計kế 有hữu 實thật 神thần 我ngã 不bất 滅diệt 。 處xứ 處xứ 受thọ 生sanh 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 破phá 彼bỉ 斷đoạn 見kiến 。 說thuyết 有hữu 相tương 續tục 。 假giả 名danh 我ngã 用dụng 。 而nhi 謬mậu 執chấp 之chi 徒đồ 。 便tiện 言ngôn 有hữu 神thần 也dã 。 若nhược 聞văn 破phá 無vô 神thần 我ngã 教giáo 。 便tiện 謂vị 八bát 自tự 在tại 亦diệc 無vô 也dã 。 以dĩ 兩lưỡng 執chấp 各các 異dị 。 所sở 以dĩ 成thành 諍tranh 。 若nhược 中trung 道đạo 而nhi 言ngôn 。 善thiện 見kiến 王vương 者giả 。 即tức 我ngã 身thân 是thị 。 為vi 斷đoạn 見kiến 人nhân 說thuyết 耳nhĩ 。 言ngôn 無vô 我ngã 者giả 。 為vi 計kế 神thần 我ngã 故cố 說thuyết 也dã 。 非phi 無vô 八bát 自tự 在tại 我ngã 也dã 。 是thị 故cố 得đắc 言ngôn 有hữu 亦diệc 無vô 也dã 。
云vân 何hà 知tri 有hữu 善thiện 男nam 子tử 。 過quá 去khứ 之chi 世thế 。 至chí )# 定định 說thuyết 有hữu 我ngã 及cập 有hữu 我ngã 所sở 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 我ngã 者giả 。 情tình 靈linh 之chi 總tổng 號hiệu 也dã 。 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 常thường 用dụng 之chi 別biệt 名danh 。 名danh 有hữu 十thập 六lục 。 而nhi 義nghĩa 言ngôn 三tam 世thế 。 總tổng 去khứ 來lai 今kim 。 假giả 名danh 為vi 一nhất 故cố 。 即tức 我ngã 身thân 是thị 也dã 。 而nhi 或hoặc 者giả 謂vị 。 佛Phật 別biệt 說thuyết 一nhất 我ngã 。 從tùng 昔tích 至chí 。 至chí 今kim 。 始thỉ 終chung 不bất 變biến 。 故cố 起khởi 諍tranh 也dã 。
又hựu 我ngã 一nhất 時thời 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 言ngôn 我ngã 者giả 即tức 是thị 性tánh 也dã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 積tích 習tập 所sở 成thành 。 故cố 說thuyết 之chi 為vi 性tánh 也dã 。
所sở 謂vị 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 至chí )# 唱xướng 言ngôn 如Như 來Lai 定định 說thuyết 有hữu 我ngã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 列liệt 習tập 成thành 事sự 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 復phục 於ư 異dị 時thời 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 至chí 說thuyết 言ngôn 比Bỉ 丘Khâu 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 比Bỉ 丘Khâu 執chấp 定định 我ngã 為vi 問vấn 。 故cố 答đáp 無vô 定định 我ngã 也dã 。 比Bỉ 丘Khâu 三tam 問vấn 。 皆giai 是thị 執chấp 著trước 。 一nhất 問vấn 名danh 。 二nhị 問vấn 實thật 。 三tam 問vấn 緣duyên 。 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 遮già 其kỳ 實thật 計kế 。 故cố 云vân 無vô 我ngã 我ngã 所sở 也dã 。
眼nhãn 者giả 即tức 是thị 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 至chí )# 無vô 有hữu 捨xả 陰ấm 及cập 受thọ 陰ấm 者giả 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 計kế 我ngã 者giả 說thuyết 有hữu 情tình 是thị 我ngã 。 今kim 即tức 情tình 以dĩ 辨biện 也dã 。
如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 云vân 何hà 我ngã 者giả 我ngã 即tức 期kỳ 也dã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 因nhân 與dữ 果quả 會hội 。 是thị 名danh 期kỳ 也dã 。 何hà 者giả 。 善thiện 必tất 福phước 應ứng 惡ác 必tất 禍họa 應ưng 克khắc 無vô 差sai 也dã 。 此thử 明minh 業nghiệp 果quả 不bất 斷đoạn 。 答đáp 問vấn 名danh 也dã 。
誰thùy 是thị 我ngã 者giả 。 即tức 是thị 業nghiệp 也dã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 招chiêu 果quả 不bất 差sai 。 是thị 業nghiệp 之chi 力lực 也dã 。 答đáp 問vấn 實thật 。
何hà 緣duyên 我ngã 者giả 即tức 是thị 愛ái 也dã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 業nghiệp 力lực 受thọ 果quả 。 緣duyên 受thọ 故cố 受thọ 。 答đáp 問vấn 緣duyên 也dã 。
比Bỉ 丘Khâu 譬thí 如như 二nhị 手thủ 相tương/tướng 拍phách (# 至chí )# 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 名danh 之chi 為vi 我ngã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 處xứ 處xứ 生sanh 。 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 緣duyên 由do 業nghiệp 愛ái 三tam 事sự 不bất 絕tuyệt 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 此thử 為vi 計kế 斷đoạn 眾chúng 。 說thuyết 我ngã 之chi 所sở 由do 義nghĩa 。
比Bỉ 丘Khâu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 色sắc 不bất 是thị 我ngã 。 至chí )# 唱xướng 言ngôn 如Như 來Lai 定định 說thuyết 無vô 我ngã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 我ngã 義nghĩa 。 是thị 曰viết 緣duyên 所sở 成thành 。 乃nãi 破phá 定định 我ngã 。 不bất 離ly 一nhất 果quả 。 上thượng 句cú 破phá 一nhất 。 下hạ 句cú 破phá 異dị 也dã 。 舉cử 外ngoại 道đạo 所sở 見kiến 。 重trọng/trùng 破phá 一nhất 異dị 之chi 執chấp 。 先tiên 釋thích 不bất 異dị 。 後hậu 釋thích 不bất 一nhất 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 於ư 經kinh 中trung 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 至chí )# 唱xướng 言ngôn 佛Phật 說thuyết 定định 無vô 中trung 陰ấm 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 業nghiệp 弱nhược 報báo 遲trì 者giả 。 有hữu 中trung 陰ấm 。 業nghiệp 強cường/cưỡng 報báo 速tốc 者giả 。 無vô 中trung 陰ấm 。 而nhi 惑hoặc 者giả 聞văn 有hữu 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 。 聞văn 無vô 言ngôn 一nhất 切thiết 無vô 。 故cố 起khởi 諍tranh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 諍tranh 論luận 。 佛Phật 說thuyết 中trung 陰ấm 為vi 生sanh 陰ấm 。 在tại 方phương 便tiện 也dã 。 若nhược 論luận 下hạ 至chí 阿a 毘tỳ 。 上thượng 極cực 四tứ 空không 。 此thử 一nhất 向hướng 無vô 中trung 陰ấm 也dã 。 中trung 間gian 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 此thử 正chánh 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 言ngôn 有hữu 言ngôn 無vô 。 未vị 必tất 域vực 判phán 。 但đãn 業nghiệp 有hữu 定định 不bất 定định 。 定định 者giả 則tắc 有hữu 。 不bất 定định 者giả 則tắc 無vô 。 若nhược 中trung 道đạo 為vi 論luận 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 於ư 經kinh 中trung 復phục 說thuyết 有hữu 退thoái (# 至chí )# 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 則tắc 便tiện 退thoái 失thất 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 謂vị 受thọ 生sanh 。 二nhị 障chướng 禪thiền 定định 也dã 。 受thọ 生sanh 重trọng 故cố 。 修tu 無vô 漏lậu 斷đoạn 。 斷đoạn 則tắc 不bất 起khởi 。 障chướng 定định 輕khinh 故cố 。 不bất 修tu 無vô 漏lậu 。 遇ngộ 緣duyên 還hoàn 起khởi 。 是thị 以dĩ 退thoái 定định 起khởi 障chướng 。 定định 煩phiền 惱não 也dã 。 不bất 退thoái 無vô 漏lậu 。 不bất 起khởi 受thọ 生sanh 煩phiền 惱não 也dã 。 雖tuy 不bất 起khởi 煩phiền 惱não 。 而nhi 退thoái 禪thiền 定định 。 故cố 無vô 漏lậu 不bất 現hiện 在tại 前tiền 也dã 。 譬thí 室thất 有hữu 毒độc 蛇xà 。 因nhân 燈đăng 得đắc 見kiến 。 雖tuy 燈đăng 滅diệt 不bất 見kiến 終chung 不bất 入nhập 室thất 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 因nhân 定định 得đắc 見kiến 。 雖tuy 退thoái 定định 不bất 見kiến 。 而nhi 不bất 起khởi 煩phiền 惱não 也dã 。 或hoặc 者giả 聞văn 定định 退thoái 言ngôn 無vô 漏lậu 亦diệc 退thoái 。 聞văn 無vô 漏lậu 不bất 退thoái 。 言ngôn 定định 亦diệc 不bất 退thoái 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 諍tranh 論luận 也dã 。 若nhược 四Tứ 意Ý 止Chỉ 。 以dĩ 還hoàn 未vị 得đắc 正chánh 信tín 。 或hoặc 時thời 有hữu 退thoái 。 入nhập 煖Noãn 法Pháp 已dĩ 。 一nhất 向hướng 不bất 退thoái 。 乃nãi 至chí 羅La 漢Hán 也dã 。 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 。 則tắc 不bất 退thoái 。 若nhược 是thị 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 有hữu 退thoái 也dã 。 鈍độn 根căn 則tắc 退thoái 。 利lợi 則tắc 不bất 退thoái 也dã 。 無vô 漏lậu 之chi 性tánh 。 照chiếu 理lý 而nhi 生sanh 。 一nhất 得đắc 不bất 喪táng 。 但đãn 退thoái 有hữu 漏lậu 定định 。 無vô 漏lậu 不bất 現hiện 前tiền 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 羅La 漢Hán 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 也dã 。 六lục 住trụ 已dĩ 來lai 。 悉tất 伏phục 斷đoạn 障chướng 定định 煩phiền 惱não 也dã 。 受thọ 生sanh 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 更cánh 起khởi 。 猶do 如như 燋tiều 炭thán 。 不bất 復phục 為vi 木mộc 。 但đãn 障chướng 定định 無vô 知tri 。 既ký 是thị 伏phục 斷đoạn 。 若nhược 利lợi 根căn 者giả 。 出xuất 無vô 漏lậu 觀quán 。 欲dục 還hoàn 入nhập 即tức 時thời 得đắc 入nhập 。 鈍độn 根căn 者giả 。 出xuất 觀quán 後hậu 。 欲dục 還hoàn 入nhập 則tắc 難nạn/nan 。 更cánh 須tu 作tác 意ý 。 方phương 得đắc 入nhập 故cố 。 名danh 為vi 退thoái 也dã 。 或hoặc 者giả 羅La 漢Hán 退thoái 來lai 。 起khởi 欲dục 界giới 思tư 惟duy 。 成thành 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 也dã 。 言ngôn 不bất 退thoái 者giả 。 謂vị 禪thiền 定định 亦diệc 不bất 退thoái 。 所sở 以dĩ 成thành 諍tranh 也dã 。
復phục 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 瞿cù 坻để (# 至chí )# 唱xướng 言ngôn 如Như 來Lai 定định 說thuyết 無vô 退thoái 。 案án 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 瞿cù 提đề 是thị 那na 含hàm 人nhân 。 六lục 反phản 退thoái 定định 。 不bất 得đắc 盡tận 漏lậu 。 第đệ 七thất 修tu 得đắc 恐khủng 失thất 故cố 自tự 害hại 。 未vị 死tử 之chi 間gian 。 諸chư 漏lậu 得đắc 盡tận 。 魔ma 王vương 謂vị 是thị 學học 人nhân 命mạng 終chung 。 乃nãi 遶nhiễu 其kỳ 尸thi 。 求cầu 覓mịch 其kỳ 識thức 。 既ký 不bất 能năng 得đắc 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 汝nhữ 弟đệ 子tử 未vị 盡tận 漏lậu 而nhi 死tử 佛Phật 答đáp 。 此thử 人nhân 永vĩnh 拔bạt 受thọ 根căn 已dĩ 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 六lục 種chủng 羅La 漢Hán 。 引dẫn 退thoái 分phân 為vi 證chứng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 立lập 退thoái 無vô 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 引dẫn 此thử 為vi 據cứ 。 謂vị 羅La 漢Hán 果quả 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 一nhất 切thiết 退thoái 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 如Như 來Lai 身thân (# 至chí )# 定định 說thuyết 佛Phật 身thân 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 同đồng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 直trực 以dĩ 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 為vi 異dị 也dã 。 非phi 學học 者giả 。 以dĩ 金kim 剛cang 名danh 學học 。 種chủng 智trí 初sơ 起khởi 。 名danh 無Vô 學Học 。 法Pháp 身thân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 二nhị 相tương/tướng 也dã 。 佛Phật 出xuất 世thế 。 及cập 不bất 出xuất 世thế 。 常thường 住trụ 不bất 動động 者giả 。 以dĩ 應ưng 為vi 出xuất 。 不bất 應ưng 則tắc 不bất 出xuất 也dã 。 然nhiên 應ưng 常thường 不bất 生sanh 滅diệt 也dã 。 不bất 解giải 我ngã 意ý 者giả 。 謂vị 定định 是thị 有hữu 為vi 。 定định 是thị 無vô 為vi 。 無vô 為vi 則tắc 常thường 。 有hữu 為vi 無vô 常thường 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 諍tranh 論luận 。 聞văn 說thuyết 滅diệt 者giả 。 謂vị 無vô 法Pháp 身thân 。 聞văn 法Pháp 身thân 不bất 滅diệt 。 謂vị 應ưng 迹tích 亦diệc 常thường 。 向hướng 我ngã 無vô 我ngã 。 就tựu 隔cách 身thân 為vi 論luận 。 此thử 據cứ 現hiện 在tại 為vi 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 聞văn 應ưng 身thân 無vô 常thường 。 謂vị 無vô 法Pháp 身thân 。 若nhược 聞văn 常thường 住trụ 。 復phục 同đồng 外ngoại 計kế 。 兩lưỡng 說thuyết 天thiên 乖quai 。 故cố 成thành 諍tranh 也dã 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 四tứ