大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 54
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ (# 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 第đệ 廿# 三tam )#

舉cử 十thập 一nhất 事sự 釋Thích 師Sư 子Tử 吼hống 義nghĩa 。 師sư 子tử 吼hống 六lục 問vấn 問vấn 佛Phật 性tánh 。 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 。 答đáp 第đệ 四tứ 問vấn 。 顯hiển 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 佛Phật 。 性tánh 無vô 明minh 覆phú 故cố 又hựu 未vị 能năng 度độ 十thập 二nhị 緣duyên 河hà 猶do 如như 菟thố 馬mã 。 辨biện 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 因nhân 重trọng/trùng 果quả 義nghĩa 。 辨biện 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 甚thậm 深thâm 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 。 辨biện 見kiến 十thập 二nhị 緣duyên 智trí 有hữu 四tứ 種chủng 。 辨biện 十thập 二nhị 緣duyên 則tắc 是thị 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 。

師sư 子tử 吼hống 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 三tam 十thập 四tứ 問vấn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。 悉tất 有hữu 安an 樂lạc 性tánh 。 唯duy 願nguyện 大đại 仙tiên 尊tôn 。 為vì 我ngã 分phân 別biệt 說thuyết 。 上thượng 長trường 壽thọ 金kim 剛cang 因nhân 果quả 五ngũ 行hành 十thập 功công 德đức 。 義nghĩa 有hữu 多đa 塗đồ 。 大đại 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 離ly 涅Niết 槃Bàn 。 因nhân 果quả 佛Phật 性tánh 。 今kim 明minh 性tánh 名danh 雖tuy 同đồng 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 異dị 。 識thức 之chi 則tắc 不bất 違vi 。 如như 師sư 子tử 吼hống 問vấn 是thị 也dã 。 不bất 識thức 則tắc 違vi 。 後hậu 迦Ca 葉Diếp 問vấn 是thị 也dã 。 說thuyết 法Pháp 既ký 久cửu 。 人nhân 情tình 已dĩ 怠đãi 。 故cố 命mạng 眾chúng 令linh 問vấn 。 而nhi 師sư 子tử 吼hống 。 好hảo/hiếu 問vấn 佛Phật 性tánh 。 即tức 以dĩ 問vấn 者giả 。 為vi 品phẩm 名danh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 自tự 前tiền 以dĩ 來lai 。 第đệ 一nhất 明minh 經kinh 理lý 教giáo 。 是thị 經Kinh 之chi 正chánh 經kinh 也dã 。 既ký 教giáo 圓viên 理lý 滿mãn 。 能năng 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 。 力lực 用dụng 彌di 曠khoáng 。 勝thắng 於ư 餘dư 典điển 。 故cố 第đệ 二nhị 廣quảng 歎thán 也dã 。 既ký 如như 此thử 勝thắng 益ích 。 豈khởi 可khả 不bất 依y 經kinh 修tu 行hành 。 故cố 第đệ 三tam 廣quảng 明minh 五ngũ 行hành 十thập 功công 德đức 也dã 。 夫phu 行hành 之chi 所sở 生sanh 。 專chuyên 在tại 照chiếu 境cảnh 。 境cảnh 中trung 之chi 妙diệu 。 唯duy 佛Phật 性tánh 。 自tự 此thử 下hạ 答đáp 第đệ 三tam 十thập 四tứ 問vấn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。 悉tất 有hữu 安an 樂lạc 性tánh 也dã 。 夫phu 聖thánh 人nhân 互hỗ 相tương 影ảnh 響hưởng 。 知tri 答đáp 時thời 在tại 此thử 。 因nhân 機cơ 致trí 問vấn 發phát 言ngôn 。 雖tuy 復phục 對đối 師sư 子tử 吼hống 。 而nhi 其kỳ 旨chỉ 所sở 指chỉ 。 實thật 答đáp 迦Ca 葉Diếp 問vấn 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 師sư 子tử 吼hống 迦Ca 葉Diếp 。 同đồng 答đáp 第đệ 三tam 十thập 四tứ 問vấn 。 上thượng 已dĩ 明minh 行hành 體thể 。 今kim 次thứ 明minh 所sở 發phát 行hạnh 之chi 緣duyên 。 若nhược 當đương 不bất 識thức 因nhân 果quả 之chi 性tánh 。 則tắc 不bất 成thành 中trung 道đạo 。 故cố 次thứ 就tựu 緣duyên 中trung 。 以dĩ 問vấn 行hành 也dã 。 今kim 者giả 廣quảng 明minh 因nhân 果quả 性tánh 體thể 。 使sử 物vật 識thức 而nhi 行hành 成thành 。 早tảo 出xuất 於ư 生sanh 死tử 。 智trí 秀tú 曰viết 。 經kinh 之chi 大đại 段đoạn 第đệ 三tam 。 重trọng/trùng 明minh 佛Phật 性tánh 義nghĩa 也dã 。 大đại 判phán 有hữu 八bát 段đoạn 。 第đệ 一nhất 設thiết 六lục 問vấn 。 并tinh 答đáp 論luận 佛Phật 性tánh 。 第đệ 二nhị 明minh 中trung 道đạo 。 第đệ 三Tam 明Minh 縛phược 解giải 。 第đệ 四tứ 辯biện 修tu 道Đạo 。 第đệ 五ngũ 明minh 轉chuyển 障chướng 。 第đệ 六lục 勸khuyến 。 第đệ 七thất 辨biện 不bất 退thoái 。 第đệ 八bát 廣quảng 歎thán 也dã 。 明minh 駿tuấn 案án 。 前tiền 五ngũ 行hành 十thập 功công 德đức 廣quảng 行hành 。 此thử 下hạ 兩lưỡng 品phẩm 廣quảng 境cảnh 也dã 。 大đại 判phán 八bát 段đoạn 。 不bất 異dị 此thử 釋thích 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。 一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 至chí )# 有hữu 來lai 問vấn 我ngã 不bất 能năng 答đáp 者giả 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 因nhân 果quả 。 皆giai 名danh 佛Phật 性tánh 。 若nhược 不bất 說thuyết 識thức 其kỳ 異dị 。 則tắc 因nhân 果quả 俱câu 昧muội 。 昧muội 則tắc 生sanh 疑nghi 。 疑nghi 則tắc 有hữu 無vô 未vị 判phán 。 故cố 命mệnh 令linh 決quyết 疑nghi 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 將tương 明minh 因nhân 果quả 佛Phật 性tánh 之chi 境cảnh 故cố 。 先tiên 廣quảng 列liệt 所sở 疑nghi 。 勸khuyến 令linh 問vấn 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 發phát 悟ngộ 不bất 同đồng 。 機cơ 緣duyên 不bất 一nhất 。 今kim 宜nghi 須tu 縵man 。 告cáo 為vi 眾chúng 人nhân 之chi 道đạo 故cố 。 歷lịch 舉cử 法pháp 問vấn 以dĩ 為vi 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 大đại 判phán 師sư 子tử 吼hống 所sở 論luận 。 不bất 過quá 十thập 段đoạn 。 第đệ 一nhất 師sư 子tử 吼hống 有hữu 六lục 問vấn 。 佛Phật 有hữu 六lục 答đáp 。 先tiên 往vãng 復phục 辨biện 彰chương 。 定định 因nhân 果quả 性tánh 體thể 。 夫phu 脩tu 道Đạo 若nhược 心tâm 無vô 所sở 據cứ 。 則tắc 行hành 亦diệc 難nạn/nan 進tiến 。 故cố 先tiên 明minh 因nhân 果quả 性tánh 。 令linh 指chỉ 南nam 有hữu 在tại 。 第đệ 二nhị 勸khuyến 信tín 。 若nhược 於ư 因nhân 果quả 性tánh 中trung 。 信tín 心tâm 未vị 決quyết 者giả 。 勸khuyến 依y 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 約ước 應ưng 佛Phật 觀quán 因nhân 觀quán 果quả 。 觀quán 如Như 來Lai 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 。 所sở 以dĩ 而nhi 現hiện 。 若nhược 為vi 於ư 物vật 。 不bất 為vì 己kỷ 身thân 。 而nhi 現hiện 世thế 者giả 。 得đắc 知tri 天thiên 下hạ 有hữu 至chí 極cực 妙diệu 果Quả 。 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 。 令linh 可khả 得đắc 相tương/tướng 與dữ 修tu 因nhân 往vãng 趣thú 也dã 。 第đệ 三Tam 明Minh 縛phược 解giải 。 若nhược 於ư 此thử 因nhân 果quả 性tánh 。 信tín 心tâm 不bất 立lập 者giả 。 則tắc 名danh 為vi 縛phược 。 若nhược 能năng 安an 於ư 大đại 理lý 。 深thâm 生sanh 決quyết 信tín 。 則tắc 謂vị 為vi 解giải 。 第đệ 四tứ 辨biện 修tu 道Đạo 。 若nhược 欲dục 從tùng 縛phược 得đắc 解giải 。 要yếu 因nhân 修tu 道Đạo 。 故cố 次thứ 縛phược 解giải 後hậu 。 明minh 有hữu 道đạo 可khả 脩tu 。 第đệ 五ngũ 明minh 轉chuyển 障chướng 。 但đãn 群quần 生sanh 聞văn 此thử 玄huyền 言ngôn 。 難nạn/nan 為vi 心tâm 用dụng 。 若nhược 不bất 以dĩ 近cận 事sự 來lai 誘dụ 。 則tắc 無vô 容dung 入nhập 理lý 。 故cố 云vân 。 應ưng 修tu 身thân 戒giới 心tâm 慧tuệ 。 能năng 轉chuyển 重trọng 業nghiệp 。 人nhân 天thiên 中trung 輕khinh 受thọ 。 如như 其kỳ 不bất 爾nhĩ 。 輕khinh 業nghiệp 重trọng 受thọ 。 故cố 第đệ 六lục 因nhân 明minh 勸khuyến 修tu 。 欲dục 得đắc 速tốc 離ly 重trọng 障chướng 。 要yếu 須tu 修tu 道Đạo 。 若nhược 不bất 如như 此thử 。 難nan 得đắc 離ly 障chướng 。 第đệ 七thất 出xuất 能năng 脩tu 道Đạo 人nhân 。 眾chúng 生sanh 既ký 聞văn 有hữu 修tu 道Đạo 。 未vị 知tri 修tu 之chi 方phương 法pháp 。 故cố 今kim 廣quảng 明minh 其kỳ 相tương/tướng 。 第đệ 八bát 歎thán 脩tu 道Đạo 人nhân 德đức 。 凡phàm 夫phu 心tâm 志chí 狹hiệp 劣liệt 。 謂vị 言ngôn 日nhật 一nhất 麻ma 一nhất 米mễ 。 苦khổ 難nạn 可khả 忍nhẫn 。 是thị 以dĩ 次thứ 辨biện 此thử 人nhân 之chi 德đức 。 明minh 行hành 法pháp 得đắc 味vị 。 不bất 覺giác 為vi 勞lao 。 居cư 苦khổ 接tiếp 化hóa 。 如như 三tam 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 。 第đệ 九cửu 嘆thán 經kinh 。 自tự 不bất 此thử 經Kinh 中trung 覺giác 。 則tắc 無vô 由do 行hành 成thành 。 有hữu 不bất 思tư 之chi 德đức 。 第đệ 十thập 嘆thán 佛Phật 經Kinh 句cú 。 佛Phật 居cư 化hóa 主chủ 。 而nhi 能năng 便tiện 蒼thương 生sanh 。 蒙mông 法pháp 得đắc 樂lạc 。 恩ân 德đức 如như 此thử 。 那na 可khả 不bất 歎thán 。

爾nhĩ 時thời 會hội 中trung 。 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 復phục 垂thùy 聽thính 許hứa 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 縱túng/tung 佛Phật 不bất 命mạng 問vấn 。 次thứ 已dĩ 至chí 慈từ 旨chỉ 爰viên 降giáng/hàng 。 即tức 聞văn 命mạng 矣hĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 眾chúng 時thời 得đắc 悟ngộ 。 宜nghi 在tại 於ư 師sư 子tử 吼hống 故cố 。 所sở 以dĩ 應ứng 機cơ 而nhi 出xuất 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。 諸chư 大đại 眾chúng 言ngôn 。 至chí )# 是thị 故cố 今kim 於ư 我ngã 前tiền 。 欲dục 師sư 子tử 吼hống 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 不bất 談đàm 問vấn 者giả 之chi 德đức 。 則tắc 聽thính 者giả 不bất 至chí 。 故cố 厚hậu 加gia 讚tán 歎thán 也dã 。 欲dục 師sư 子tử 吼hống 者giả 。 師sư 子tử 是thị 無vô 畏úy 之chi 號hiệu 。 唯duy 佛Phật 乃nãi 具cụ 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 具cụ 三tam 行hành 。 能năng 學học 佛Phật 吼hống 。 德đức 亦diệc 不bất 淺thiển 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 所sở 以dĩ 先tiên 讚tán 歎thán 勸khuyến 大đại 眾chúng 。 設thiết 敬kính 供cúng 養dường 者giả 。 欲dục 使sử 受thọ 悟ngộ 者giả 。 發phát 殷ân 重trọng 心tâm 故cố 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 師sư 子tử 。 王vương 自tự 知tri 身thân 力lực (# 至chí 能năng 師sư 子tử 吼hống 。 真chân 師sư 子tử 王vương 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 敘tự 佛Phật 吼hống 之chi 義nghĩa 。 初sơ 身thân 力lực 智trí 是thị 果quả 也dã 。 三tam 行hành 是thị 其kỳ 本bổn 。 佛Phật 具cụ 此thử 眾chúng 德đức 。 故cố 能năng 吼hống 也dã 。 四tứ 足túc 是thị 戒giới 。 三tam 行hành 譬thí 巖nham 穴huyệt 。 振chấn 尾vĩ 出xuất 聲thanh 者giả 。 出xuất 大đại 悲bi 之chi 事sự 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 身thân 者giả 法Pháp 身thân 也dã 。 力lực 者giả 十Thập 力Lực 也dã 。 牙nha 齒xỉ 者giả 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 用dụng 也dã 。 四tứ 足túc 者giả 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 也dã 。 安an 住trụ 巖nham 穴huyệt 者giả 。 四tứ 禪thiền 深thâm 寂tịch 也dã 。 振chấn 尾vĩ 出xuất 聲thanh 者giả 。 大đại 慈từ 悲bi 也dã 。

晨thần 朝triêu 出xuất 穴huyệt 頻tần 申thân 欠khiếm 呿khư 。 四tứ 向hướng 顧cố 望vọng 。 發phát 聲thanh 震chấn 吼hống 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 四tứ 德đức 者giả 。 頭đầu 捋# 吼hống 益ích 之chi 相tướng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 正chánh 述thuật 如Như 來Lai 。 應ưng 三tam 界giới 化hóa 眾chúng 生sanh 也dã 。 晨thần 朝triêu 者giả 。 眾chúng 生sanh 機cơ 發phát 開khai 悟ngộ 之chi 謂vị 也dã 。 赴phó 彼bỉ 之chi 感cảm 。 出xuất 四tứ 禪thiền 之chi 穴huyệt 也dã 。 頻tần 申thân 者giả 。 放phóng 光quang 動động 地địa 也dã 。 欠khiếm 呿khư 者giả 說thuyết 法Pháp 也dã 。 四tứ 向hướng 顧cố 望vọng 者giả 。 譬thí 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 也dã 。

為vi 十thập 一nhất 事sự 何hà 等đẳng 十thập 一nhất 。 至chí )# 諸chư 大đại 香hương 象tượng 怖bố 走tẩu 失thất 糞phẩn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 為vi 益ích 事sự 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 如như 彼bỉ 野dã 干can (# 至chí 終chung 不bất 能năng 作tác 。 師sư 子tử 吼hống 也dã 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 聲Thanh 聞Văn 無vô 師sư 子tử 吼hống 也dã 。

若nhược 師sư 子tử 子tử 始thỉ 滿mãn 三tam 年niên 則tắc 能năng 哮hao 吼hống 。 如như 師sư 子tử 王vương 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 菩Bồ 薩Tát 有hữu 師sư 子tử 吼hống 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 正chánh 覺giác 。 智trí 慧tuệ 牙nha 抓trảo (# 至chí )# 安an 住trụ 四tứ 禪thiền 清thanh 淨tịnh 窟quật 宅trạch 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 前tiền 穴huyệt 中trung 事sự 也dã 。

為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 而nhi 師sư 子tử 吼hống 。 摧tồi 破phá 魔ma 軍quân 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 一nhất 現hiện 作tác 師sư 子tử 也dã 。

示thị 眾chúng 十Thập 力Lực 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 二nhị 試thí 自tự 身thân 力lực 故cố 也dã 。

開khai 佛Phật 行hạnh 處xứ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 三tam 為vi 令linh 住trú 處xứ 淨tịnh 故cố 也dã 。

為vi 諸chư 耶da 見kiến 作tác 歸quy 依y 所sở 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 四tứ 為vi 令linh 諸chư 子tử 知tri 處xứ 所sở 故cố 也dã 。

安an 撫phủ 生sanh 死tử 怖bố 畏úy 之chi 眾chúng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 五ngũ 為vi 群quần 輩bối 。 無vô 怖bố 心tâm 故cố 也dã 。

覺giác 悟ngộ 無vô 明minh 。 睡thụy 眠miên 眾chúng 生sanh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 六lục 為vi 令linh 眠miên 者giả 。 得đắc 覺giác 悟ngộ 也dã 。

行hành 惡ác 法pháp 者giả 。 為vi 作tác 悔hối 心tâm 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 七thất 放phóng 逸dật 諸chư 獸thú 不bất 放phóng 逸dật 。

開khai 示thị 耶da 見kiến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 令linh 知tri 六lục 師sư 非phi 師sư 子tử 吼hống 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 八bát 為vi 令linh 諸chư 獸thú 來lai 依y 付phó 故cố 也dã 。

破phá 富phú 蘭lan 那na 等đẳng 。 憍kiêu 慢mạn 心tâm 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 九cửu 調điều 香hương 象tượng 故cố 也dã 。

為vi 令linh 二Nhị 乘Thừa 生sanh 悔hối 心tâm 故cố (# 至chí 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 生sanh 大đại 力lực 心tâm 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 第đệ 十thập 也dã 。

為vi 令linh 正chánh 見kiến 四tứ 部bộ 之chi 眾chúng 。 至chí )# 四tứ 部bộ 徒đồ 黨đảng 不bất 生sanh 怖bố 畏úy 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 十thập 一nhất 。

從tùng 聖thánh 行hành 梵Phạm 行hạnh 天thiên 行hành 窟quật 宅trạch (# 至chí 如Như 來Lai 常thường 住trụ 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 後hậu 四tứ 譬thí 。 說thuyết 所sở 吼hống 之chi 法pháp 。 互hỗ 說thuyết 令linh 義nghĩa 盡tận 。

善thiện 男nam 子tử 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 雖tuy 復phục 隨tùy 逐trục (# 至chí 而nhi 亦diệc 不bất 能năng 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 野dã 干can 也dã 。

十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 能năng 修tu 行hành 。 是thị 三tam 行hành 處xứ 當đương 知tri 是thị 則tắc 。 能năng 師sư 子tử 吼hống 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 師sư 子tử 子tử 。 三tam 年niên 必tất 能năng 吼hống 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 是thị 師Sư 子Tử 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 譬thí 總tổng 結kết 勸khuyến 恭cung 敬kính 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 師sư 子tử 吼hống (# 至chí )# 汝nhữ 欲dục 問vấn 者giả 今kim 可khả 隨tùy 意ý 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 讚tán 歎thán 既ký 畢tất 。 重trọng/trùng 勸khuyến 問vấn 也dã 。

師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 問vấn 佛Phật 性tánh 體thể 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 問vấn 佛Phật 性tánh 體thể 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 凡phàm 六lục 問vấn 。 前tiền 三tam 問vấn 。 問vấn 因nhân 果quả 性tánh 。 後hậu 三tam 問vấn 。 問vấn 見kiến 義nghĩa 以dĩ 證chứng 有hữu 也dã 。 此thử 問vấn 果quả 性tánh 也dã 。 果quả 是thị 宗tông 極cực 。 所sở 以dĩ 命mạng 言ngôn 先tiên 問vấn 也dã 。 下hạ 答đáp 以dĩ 覺giác 了liễu 神thần 慧tuệ 。 體thể 相tướng 下hạ 改cải 為vi 性tánh 也dã 。 本bổn 有hữu 天thiên 真chân 之chi 理lý 。 在tại 乎hồ 萬vạn 化hóa 之chi 表biểu 。 行hành 滿mãn 照chiếu 周chu 。 始thỉ 會hội 此thử 理lý 。 不bất 離ly 神thần 慧tuệ 。 而nhi 說thuyết 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 舉cử 因nhân 果quả 兩lưỡng 體thể 為vi 問vấn 也dã 。 為vi 者giả 言ngôn 作tác 也dã 。 謂vị 作tác 若nhược 為vi 名danh 果quả 性tánh 體thể 。 作tác 若nhược 為vi 名danh 二nhị 因nhân 性tánh 體thể 耶da 。

以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 問vấn 性tánh 義nghĩa 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 問vấn 因nhân 性tánh 也dã 。 謂vị 不bất 改cải 之chi 義nghĩa 。 可khả 得đắc 在tại 果quả 。 而nhi 因nhân 中trung 。 以dĩ 何hà 理lý 而nhi 稱xưng 性tánh 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 責trách 所sở 以dĩ 因nhân 果quả 性tánh 體thể 。 有hữu 何hà 所sở 以dĩ 。 得đắc 受thọ 性tánh 名danh 耶da 。

何hà 故cố 復phục 名danh 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 從tùng 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 至chí 此thử 。 第đệ 二nhị 問vấn 也dã 。 既ký 問vấn 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 種chủng 生sanh 為vi 義nghĩa 。 以dĩ 若nhược 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 何hà 故cố 復phục 名danh 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 耶da 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 問vấn 所sở 以dĩ 得đắc 稱xưng 常thường 等đẳng 四tứ 義nghĩa 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 通thông 因nhân 果quả 問vấn 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 偏thiên 問vấn 果quả 性tánh 。 何hà 故cố 獨độc 稱xưng 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 耶da 。

若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 佛Phật 性tánh 者giả (# 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 有hữu 佛Phật 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 若nhược 佛Phật 性tánh 不bất 可khả 得đắc 斷đoạn 。 便tiện 已dĩ 有hữu 力lực 用dụng 。 而nhi 親thân 在tại 人nhân 體thể 。 理lý 應ưng 可khả 見kiến 。 何hà 故cố 不bất 見kiến 耶da 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 問vấn 若nhược 身thân 中trung 必tất 有hữu 。 何hà 故cố 不bất 自tự 見kiến 耶da 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 舉cử 見kiến 以dĩ 辨biện 有hữu 無vô 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 問vấn 障chướng 法pháp 也dã 。 若nhược 必tất 有hữu 者giả 。 何hà 故cố 不bất 見kiến 。

十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 何hà 等đẳng 法pháp 不bất 了liễu 了liễu 見kiến 佛Phật 住trụ 何hà 法pháp 而nhi 了liễu 了liễu 見kiến 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 疑nghi 菩Bồ 薩Tát 不bất 了liễu 了liễu 。 仍nhưng 嫌hiềm 得đắc 見kiến 耳nhĩ 。 佛Phật 性tánh 妙diệu 絕tuyệt 。 備bị 眾chúng 善thiện 乃nãi 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 何hà 等đẳng 法pháp 。 而nhi 得đắc 見kiến 耶da 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 問vấn 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 下hạ 有hữu 二nhị 難nạn/nan 。 同đồng 顯hiển 見kiến 義nghĩa 。 而nhi 此thử 問vấn 據cứ 行hành 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 問vấn 除trừ 障chướng 法pháp 也dã 。

十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 何hà 等đẳng 眼nhãn 不bất 了liễu 了liễu 見kiến 佛Phật 以dĩ 何hà 眼nhãn 而nhi 了liễu 了liễu 見kiến 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 既ký 云vân 得đắc 見kiến 。 以dĩ 何hà 眼nhãn 見kiến 耶da 。 乃nãi 以dĩ 佛Phật 對đối 之chi 耳nhĩ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 六lục 問vấn 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 前tiền 據cứ 行hành 以dĩ 辨biện 見kiến 。 此thử 據cứ 眼nhãn 者giả 。 正chánh 以dĩ 因nhân 之chi 異dị 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 問vấn 所sở 以dĩ 不bất 了liễu 。 十Thập 地Địa 何hà 眼nhãn 故cố 不bất 了liễu 。 佛Phật 五ngũ 眼nhãn 之chi 中trung 。 用dụng 何hà 眼nhãn 。 而nhi 獨độc 了liễu 了liễu 耶da 。

佛Phật 告cáo 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 善thiện 男nam 子tử (# 至chí 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 何hà 眼nhãn 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 義nghĩa 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 也dã 。 何hà 者giả 。 夫phu 作tác 罪tội 則tắc 從tùng 情tình 為vi 易dị 。 修tu 福phước 則tắc 逆nghịch 心tâm 為vi 難nạn/nan 。 難nạn/nan 則tắc 自tự 策sách 乃nãi 成thành 。 易dị 則tắc 不bất 課khóa 自tự 起khởi 。 以dĩ 苦khổ 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 興hưng 。 謂vị 福phước 以dĩ 得đắc 不bất 喪táng 謂vị 德đức 也dã 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 眾chúng 善thiện 。 無vô 非phi 福phước 德đức 。 於ư 中trung 了liễu 真chân 者giả 。 別biệt 名danh 為vi 慧tuệ 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 無Vô 學Học 之chi 地địa 。 皆giai 得đắc 具cụ 其kỳ 二nhị 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 前tiền 後hậu 致trí 歎thán 。 蓋cái 發phát 時thời 人nhân 之chi 心tâm 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 明minh 具cụ 此thử 莊trang 嚴nghiêm 。 乃nãi 識thức 此thử 因nhân 果quả 之chi 理lý 也dã 。

師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 世Thế 尊Tôn 至chí 云vân 何hà 名danh 為vi 。 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 將tương 辨biện 其kỳ 相tương/tướng 。 發phát 問vấn 以dĩ 起khởi 予# 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 請thỉnh 釋thích 其kỳ 旨chỉ 。 欲dục 興hưng 後hậu 問vấn 。

善thiện 男nam 子tử 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 者giả (# 至chí 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 。 非phi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 目mục 地địa 為vi 行hành 。 皆giai 以dĩ 理lý 解giải 為vi 稱xưng 。 悉tất 是thị 慧tuệ 也dã 。 凡phàm 夫phu 取thủ 相tương/tướng 之chi 福phước 。 不bất 能năng 度độ 生sanh 死tử 。 非phi 福phước 乃nãi 至chí 非phi 般Bát 若Nhã 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 下hạ 有hữu 三tam 重trọng/trùng 釋thích 也dã 。 此thử 第đệ 一nhất 以dĩ 住trụ 下hạ 為vi 福phước 。 上thượng 住trụ 為vi 智trí 慧tuệ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 一nhất 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 。 取thủ 緣duyên 中trung 忘vong 相tương/tướng 正chánh 觀quán 無vô 漏lậu 空không 解giải 。 為vi 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 取thủ 十Thập 地Địa 觀quán 智trí 。 為vi 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 乃nãi 是thị 雙song 要yếu 。 是thị 從tùng 義nghĩa 取thủ 判phán 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 者giả (# 至chí 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 九cửu 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 至chí 九cửu 地địa 。 有hữu 重trọng 到đáo 未vị 盡tận 。 不bất 能năng 少thiểu 見kiến 佛Phật 性tánh 。 不bất 得đắc 稱xưng 慧tuệ 。 上thượng 說thuyết 凡phàm 夫phu 。 此thử 說thuyết 聖thánh 人nhân 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 至chí )# 無vô 有hữu 無vô 果quả 報báo 無vô 礙ngại 常thường 住trụ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 學học 法pháp 為vi 福phước 德đức 。 無Vô 學Học 為vi 智trí 慧tuệ 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 具cụ 足túc 是thị 二nhị 莊trang 嚴nghiêm (# 至chí )# 是thị 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 能năng 答đáp 是thị 義nghĩa 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 結kết 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 興hưng 問vấn 答đáp 也dã 。

師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。 至chí 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 者giả 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 緣duyên 有hữu 名danh 福phước 德đức 。 凡phàm 夫phu 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 諸chư 法pháp 中trung 無vô 二nhị 。 具cụ 二nhị 者giả 。 不bất 應ưng 問vấn 。 況huống 能năng 答đáp 耶da 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 則tắc 能năng 解giải 知tri 。 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 能năng 知tri 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 者giả 。 一nhất 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 是thị 生sanh 死tử 。 皆giai 就tựu 有hữu 中trung 差sai 別biệt 具cụ 二nhị 。 乃nãi 見kiến 不bất 應ưng 言ngôn 有hữu 皆giai 是thị 到đáo 。

若nhược 言ngôn 諸chư 法pháp 無vô 一nhất 二nhị 者giả 至chí 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 無vô 一nhất 無vô 二nhị 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 謂vị 說thuyết 有hữu 無vô 。 皆giai 是thị 世thế 諦đế 差sai 別biệt 者giả 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 若nhược 言ngôn 一nhất 二nhị (# 至chí 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 者giả 能năng 問vấn 能năng 答đáp 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 夫phu 不bất 見kiến 常thường 。 不bất 見kiến 無vô 常thường 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 問vấn 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh 者giả (# 至chí 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 將tương 欲dục 答đáp 問vấn 。 先tiên 舉cử 問vấn 而nhi 誡giới 令linh 善thiện 聽thính 。

善thiện 男nam 子tử 佛Phật 性tánh 者giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。

道đạo 生sanh 曰viết 。 答đáp 問vấn 佛Phật 性tánh 體thể 也dã 。 要yếu 當đương 先tiên 見kiến 不bất 空không 。 然nhiên 後hậu 見kiến 空không 乃nãi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 已dĩ 有hữu 不bất 空không 矣hĩ 。 佛Phật 始thỉ 見kiến 之chi 。 故cố 唯duy 佛Phật 是thị 佛Phật 性tánh 也dã 。 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 得đắc 名danh 見kiến 。 下hạ 至chí 大Đại 乘Thừa 學học 者giả 。 又hựu 得đắc 名danh 焉yên 。 所sở 以dĩ 舉cử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 。 良lương 以dĩ 義nghĩa 類loại 是thị 同đồng 。 而nhi 該cai 下hạ 學học 。 用dụng 進tiến 後hậu 徒đồ 。 不bất 拘câu 常thường 義nghĩa 。 而nhi 無vô 非phi 是thị 。 必tất 可khả 以dĩ 答đáp 無vô 畏úy 問vấn 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 智trí 之chi 境cảnh 。 是thị 因nhân 性tánh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 初sơ 問vấn 也dã 。 初sơ 問vấn 果quả 。 今kim 答đáp 云vân 。 以dĩ 覺giác 了liễu 為vi 佛Phật 。 下hạ 改cải 名danh 性tánh 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 舉cử 境cảnh 以dĩ 辨biện 果quả 智trí 之chi 用dụng 也dã 。 境cảnh 下hạ 不bất 過quá 常thường 以dĩ 無vô 常thường 。 常thường 是thị 理lý 中trung 之chi 極cực 。 故cố 稱xưng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 空không 者giả 金kim 剛cang 。 以dĩ 是thị 體thể 是thị 苦khổ 集tập 。 不bất 免miễn 壞hoại 敗bại 。 故cố 可khả 空không 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 一nhất 問vấn 有hữu 兩lưỡng 意ý 。 今kim 答đáp 亦diệc 二nhị 別biệt 。 且thả 先tiên 出xuất 果quả 性tánh 。 佛Phật 果Quả 如như 如như 。 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 體thể 。 無vô 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 出xuất 百bách 非phi 之chi 表biểu 。 故cố 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 也dã 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 兼kiêm 見kiến 不bất 名danh 智trí 慧tuệ 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 照chiếu 境cảnh 之chi 智trí 。 是thị 果quả 性tánh 也dã 。 所sở 以dĩ 境cảnh 智trí 雙song 舉cử 者giả 。 智trí 以dĩ 照chiếu 境cảnh 為vi 能năng 。 境cảnh 若nhược 不bất 深thâm 。 無vô 以dĩ 顯hiển 智trí 之chi 能năng 。 若nhược 智trí 照chiếu 不bất 明minh 。 無vô 以dĩ 表biểu 境cảnh 之chi 深thâm 。 要yếu 以dĩ 境cảnh 智trí 相tương/tướng 發phát 。 智trí 功công 乃nãi 顯hiển 也dã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 真chân 俗tục 皆giai 實thật 。 總tổng 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 空không 者giả 是thị 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 是thị 俗tục 皆giai 虛hư 。 總tổng 名danh 為vi 空không 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 向hướng 已dĩ 舉cử 境cảnh 。 今kim 明minh 善thiện 識thức 第đệ 一nhất 之chi 與dữ 空không 者giả 。 即tức 名danh 佛Phật 果Quả 能năng 照chiếu 之chi 智trí 慧tuệ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 既ký 解giải 果quả 性tánh 。 今kim 先tiên 舉cử 體thể 以dĩ 取thủ 智trí 。 若nhược 不bất 據cứ 用dụng 以dĩ 辨biện 體thể 。 無vô 以dĩ 表biểu 因nhân 果quả 性tánh 異dị 。 故cố 明minh 佛Phật 果Quả 眾chúng 德đức 。 唯duy 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 為vi 體thể 也dã 。

所sở 言ngôn 空không 者giả 不bất 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 單đơn 取thủ 前tiền 句cú 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 境cảnh 空không 也dã 。 生sanh 死tử 以dĩ 癡si 為vi 本bổn 。 無vô 所sở 見kiến 故cố 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 簡giản 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 在tại 無vô 生sanh 平bình 等đẳng 之chi 時thời 。 亦diệc 稱xưng 第đệ 一nhất 。 佛Phật 果Quả 居cư 生sanh 死tử 之chi 表biểu 。 亦diệc 稱xưng 第đệ 一nhất 。 人nhân 情tình 疑nghi 是thị 相tương/tướng 濫lạm 。 是thị 故cố 簡giản 之chi 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 皆giai 不bất 見kiến 空không 不bất 空không 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 果Quả 體thể 圓viên 。 中trung 道đạo 之chi 解giải 究cứu 竟cánh 。 于vu 時thời 不bất 復phục 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 為vi 異dị 。 但đãn 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 空không 與dữ 不bất 空không 。 無vô 可khả 為vi 異dị 。 故cố 云vân 。 唯duy 有hữu 智trí 者giả 。 能năng 見kiến 空không 不bất 空không 。 六lục 行hành 之chi 解giải 。 悉tất 爾nhĩ 也dã 。

智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 苦khổ 之chi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 與dữ 無vô 我ngã 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 明minh 兼kiêm 見kiến 者giả 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 境cảnh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 智trí 為vi 主chủ 。 除trừ 顛điên 倒đảo 故cố 。 不bất 空không 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 雙song 識thức 二nhị 理lý 。 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

空không 者giả 一nhất 切thiết 生sanh 死tử 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 重trọng/trùng 釋thích 空không 也dã 。 生sanh 死tử 真chân 則tắc 無vô 性tánh 。 俗tục 則tắc 無vô 常thường 。 故cố 名danh 空không 也dã 。

不bất 空không 者giả 謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 至chí )# 我ngã 者giả 謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 重trọng/trùng 釋thích 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 真chân 亦diệc 無vô 性tánh 。 俗tục 則tắc 常thường 住trụ 。 故cố 名danh 不bất 空không 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 昔tích 明minh 世thế 諦đế 為vi 有hữu 。 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 為vi 無vô 。 今kim 明minh 生sanh 死tử 虛hư 假giả 。 空không 無vô 自tự 體thể 。 故cố 名danh 為vi 空không 。 涅Niết 槃Bàn 真chân 實thật 妙diệu 有hữu 。 故cố 名danh 不bất 空không 。 是thị 以dĩ 一nhất 家gia 所sở 解giải 。 生sanh 死tử 二nhị 時thời 是thị 不bất 有hữu 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 有hữu 二nhị 時thời 不bất 無vô 也dã 。 何hà 者giả 。 搆câu 因nhân 之chi 日nhật 。 即tức 體thể 虛hư 偽ngụy 。 及cập 至chí 觀quán 解giải 。 照chiếu 無vô 一nhất 實thật 。 故cố 兩lưỡng 時thời 推thôi 求cầu 。 並tịnh 無vô 自tự 性tánh 。 悉tất 是thị 顛điên 倒đảo 妄vọng 有hữu 。 今kim 眾chúng 生sanh 神thần 解giải 。 因nhân 時thời 已dĩ 有hữu 。 修tu 道Đạo 所sở 除trừ 。 俗tục 盡tận 真chân 現hiện 。 兩lưỡng 時thời 不bất 空không 也dã 。 所sở 以dĩ 稱xưng 涅Niết 槃Bàn 不bất 空không 。 生sanh 死tử 為vi 空không 矣hĩ 。

見kiến 一nhất 切thiết 空không 不bất 見kiến 不bất 空không (# 至chí 不bất 見kiến 我ngã 者giả 。 不bất 名danh 中trung 道đạo 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 偏thiên 見kiến 者giả 。 佛Phật 性tánh 體thể 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 佛Phật 智trí 也dã 。 先tiên 辨biện 偏thiên 見kiến 者giả 。 非phi 佛Phật 以dĩ 非phi 是thị 顯hiển 是thị 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 理lý 而nhi 為vi 論luận 。 豈khởi 有hữu 不bất 識thức 耶da 。 就tựu 教giáo 而nhi 言ngôn 。 但đãn 一nhất 向hướng 唯duy 作tác 空không 解giải 。 解giải 偏thiên 故cố 。 不bất 名danh 中trung 道đạo 也dã 。

中trung 道đạo 者giả 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 不bất 偏thiên 之chi 見kiến 。 以dĩ 顯hiển 照chiếu 無vô 不bất 周chu 。 所sở 以dĩ 稱xưng 佛Phật 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 指chỉ 果quả 地địa 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 果Quả 佛Phật 性tánh 。 方phương 是thị 解giải 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 耳nhĩ 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 佛Phật 性tánh 常thường 恆hằng 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 偏thiên 則tắc 無vô 不bất 真chân 矣hĩ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 結kết 智trí 所sở 以dĩ 是thị 佛Phật 也dã 。 照chiếu 周chu 則tắc 惑hoặc 盡tận 。 惑hoặc 盡tận 則tắc 無vô 變biến 易dị 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 遂toại 果quả 性tánh 體thể 也dã 。 向hướng 言ngôn 見kiến 一nhất 切thiết 空không 。 不bất 見kiến 不bất 空không 。 不bất 名danh 中trung 道đạo 。 下hạ 舉cử 二Nhị 乘Thừa 不bất 見kiến 。 以dĩ 對đối 明minh 。

無vô 明minh 覆phú 故cố 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 可khả 以dĩ 不bất 見kiến 。 為vi 無vô 常thường 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 也dã 。 境cảnh 界giới 常thường 有hữu 。 而nhi 覆phú 故cố 不bất 見kiến 。

聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 見kiến 一nhất 切thiết 空không (# 至chí )# 無vô 中trung 道đạo 故cố 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 顯hiển 不bất 見kiến 之chi 人nhân 也dã 。 不bất 見kiến 境cảnh 故cố 。 智trí 亦diệc 俱câu 亡vong 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 三tam 乘thừa 觀quán 道đạo 。 偏thiên 不bất 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 故cố 不bất 行hành 中trung 道đạo 。 中Trung 道Đạo 之chi 行hành 既ký 不bất 成thành 。 云vân 何hà 能năng 得đắc 。 見kiến 佛Phật 性tánh 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 不bất 見kiến 中trung 道đạo 者giả (# 至chí )# 二nhị 定định 苦khổ 行hạnh 三tam 苦khổ 樂lạc 行hành 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 三tam 種chủng 皆giai 與dữ 見kiến 中trung 道đạo 名danh 也dã 。 有hữu 真chân 見kiến 者giả 。 居cư 然nhiên 自tự 別biệt 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 辨biện 正chánh 因nhân 緣duyên 因nhân 性tánh 也dã 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 即tức 情tình 為vi 見kiến 非phi 見kiến 也dã 。 明minh 因nhân 有hữu 耶da 正chánh 。 亦diệc 有hữu 遠viễn 近cận 。 以dĩ 三tam 種chủng 別biệt 之chi 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 從tùng 此thử 下hạ 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 也dã 。 答đáp 中trung 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 。 初sơ 明minh 正chánh 因nhân 。 第đệ 二nhị 明minh 緣duyên 因nhân 。 第đệ 三Tam 明Minh 境cảnh 界giới 因nhân 。 其kỳ 前tiền 問vấn 云vân 。 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 復phục 以dĩ 何hà 理lý 。 亦diệc 稱xưng 性tánh 耶da 。 今kim 先tiên 收thu 因Nhân 地Địa 三tam 種chủng 人nhân 。 神thần 明minh 斯tư 盡tận 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 正chánh 因nhân 之chi 義nghĩa 。 必tất 有hữu 成thành 佛Phật 之chi 理lý 。 非phi 木mộc 石thạch 也dã 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 亦diệc 稱xưng 為vi 性tánh 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 辨biện 出xuất 緣duyên 因nhân 正chánh 因nhân 二nhị 因nhân 性tánh 之chi 體thể 也dã 。 佛Phật 今kim 出xuất 三tam 種chủng 中trung 道đạo 。 一nhất 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 。 二nhị 定định 苦khổ 行hạnh 。 三tam 苦khổ 樂lạc 行hành 。 云vân 此thử 三tam 人nhân 。 盡tận 稱xưng 見kiến 中trung 道đạo 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 居cư 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 者giả 。 解giải 稱xưng 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 終chung 歸quy 除trừ 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 津tân 濟tế 六lục 道đạo 。 緣duyên 因nhân 行hành 成thành 就tựu 。 可khả 為vi 正chánh 位vị 。 而nhi 凡phàm 夫phu 居cư 在tại 苦khổ 中trung 。 心tâm 無vô 厭yếm 背bối/bội 。 云vân 何hà 見kiến 中trung 道đạo 耶da 。 故cố 一nhất 家gia 解giải 云vân 。 夫phu 中trung 道đạo 有hữu 二nhị 途đồ 。 自tự 有hữu 諦đế 二nhị 中trung 中trung 道đạo 。 自tự 有hữu 理lý 中trung 中trung 道đạo 。 二nhị 諦đế 中trung 中trung 道đạo 解giải 。 即tức 是thị 緣duyên 因nhân 性tánh 也dã 。 理lý 中trung 中trung 道đạo 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 避tị 苦khổ 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 解giải 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 夫phu 中trung 道đạo 之chi 義nghĩa 。 本bổn 是thị 稱xưng 理lý 之chi 心tâm 。 然nhiên 有hữu 神thần 識thức 者giả 。 無vô 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 中trung 無vô 有hữu 此thử 解giải 。 天thiên 下hạ 苦khổ 實thật 可khả 避tị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 實thật 可khả 求cầu 。 既ký 用dụng 心tâm 得đắc 所sở 。 豈khởi 非phi 中trung 道đạo 。 若nhược 苦khổ 不bất 可khả 避tị 。 而nhi 欲dục 強cường/cưỡng 厭yếm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 欲dục 強cưỡng 求cầu 。 此thử 便tiện 乖quai 理lý 。 然nhiên 今kim 此thử 心tâm 。 既ký 不bất 乖quai 大đại 理lý 。 云vân 何hà 非phi 解giải 。 但đãn 此thử 解giải 是thị 境cảnh 中trung 之chi 用dụng 。 非phi 造tạo 緣duyên 之chi 知tri 。 亦diệc 非phi 善thiện 惡ác 因nhân 之chi 所sở 生sanh 。 若nhược 善thiện 因nhân 所sở 生sanh 耶da 。 唯duy 應ưng 人nhân 天thiên 中trung 有hữu 。 三tam 塗đồ 應ưng 無vô 。 若nhược 惡ác 因nhân 所sở 生sanh 耶da 。 則tắc 應ưng 三tam 塗đồ 獨độc 有hữu 。 人nhân 天thiên 應ưng 無vô 。 而nhi 今kim 莫mạc 問vấn 人nhân 天thiên 六lục 道đạo 。 無vô 一nhất 剎sát 那na 。 無vô 此thử 解giải 故cố 。 故cố 知tri 此thử 解giải 。 乃nãi 是thị 妙diệu 本bổn 之chi 異dị 用dụng 。 無vô 變biến 改cải 之chi 心tâm 也dã 。 是thị 以dĩ 勝thắng 鬘man 經kinh 說thuyết 。 出xuất 如Như 來Lai 藏tạng 。 與dữ 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 冥minh 會hội 此thử 旨chỉ 。 然nhiên 則tắc 經kinh 經kinh 微vi 據cứ 。 理lý 自tự 彰chương 矣hĩ 。 苦khổ 樂lạc 行hành 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 非phi 不bất 厭yếm 背bối/bội 求cầu 出xuất 世thế 之chi 意ý 。 故cố 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 封phong 執chấp 居cư 心tâm 。 不bất 免miễn 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 但đãn 二nhị 諦đế 中trung 中trung 道đạo 解giải 不bất 成thành 。 非phi 不bất 是thị 善thiện 。 故cố 屬thuộc 緣duyên 因nhân 。 攝nhiếp 正chánh 因nhân 性tánh 故cố 。 自tự 宜nghi 有hữu 然nhiên 。 今kim 者giả 出xuất 三tam 種chủng 中trung 道đạo 。 以dĩ 為vi 二nhị 因nhân 之chi 體thể 。 二nhị 因nhân 乃nãi 同đồng 用dụng 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 今kim 唯duy 得đắc 據cứ 用dụng 來lai 辨biện 。

定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 者giả 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 如như 三tam 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 見kiến 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 知tri 生sanh 死tử 幻huyễn 偽ngụy 。 安an 之chi 為vi 化hóa 。 以dĩ 為vi 苦khổ 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 從tùng 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 致trí 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 心tâm 甘cam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 三tam 禪thiền 也dã 。

定định 苦khổ 行hạnh 者giả 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 不bất 識thức 真chân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 覺giác 惑hoặc 苦khổ 。 常thường 行hành 顛điên 倒đảo 。 謬mậu 以dĩ 道đạo 也dã 。

苦khổ 樂lạc 行hành 者giả 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 至chí )# 行hành 於ư 苦khổ 樂lạc 作tác 中trung 道đạo 想tưởng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 比tỉ 之chi 。 於ư 凡phàm 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 方phương 之chi 菩Bồ 薩Tát 為vi 苦khổ 。 於ư 此thử 二nhị 間gian 。 情tình 以dĩ 為vi 足túc 。 故cố 云vân 作tác 中trung 道đạo 想tưởng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 從tùng 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 至chí 緣duyên 一nhất 覺giác 。 以dĩ 其kỳ 不bất 能năng 安an 生sanh 死tử 。 以dĩ 化hóa 物vật 說thuyết 之chi 為vi 苦khổ 。 以dĩ 其kỳ 解giải 苦khổ 性tánh 空không 。 於ư 凡phàm 夫phu 為vi 勝thắng 。 亦diệc 小tiểu 小tiểu 化hóa 物vật 。 故cố 謂vị 苦khổ 樂lạc 行hành 也dã 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 雖tuy 有hữu 佛Phật 性tánh 。 而nhi 不bất 能năng 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 結kết 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 。 雖tuy 有hữu 而nhi 不bất 見kiến 。

善thiện 男nam 子tử 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 至chí )# 三tam 菩Bồ 提Đề 中trung 道đạo 種chủng 子tử 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 莫mạc 不bất 由do 佛Phật 而nhi 生sanh 。 是thị 以dĩ 前tiền 佛Phật 。 是thị 後hậu 佛Phật 之chi 種chủng 類loại 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 因nhân 果quả 二nhị 性tánh 。 今kim 通thông 釋thích 二nhị 性tánh 得đắc 名danh 之chi 所sở 由do 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 也dã 。 性tánh 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 謂vị 種chủng 類loại 相tương 生sanh 。 二nhị 謂vị 守thủ 分phần/phân 不bất 改cải 。 今kim 言ngôn 種chủng 子tử 者giả 。 通thông 說thuyết 因nhân 性tánh 。 亦diệc 通thông 是thị 種chủng 矣hĩ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 舉cử 其kỳ 問vấn 而nhi 答đáp 也dã 。 向hướng 三tam 種chủng 心tâm 。 能năng 生sanh 菩Bồ 提Đề 之chi 功công 。 故cố 稱xưng 為vi 性tánh 耳nhĩ 。 非phi 是thị 果quả 故cố 。 稱xưng 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 。 初sơ 直trực 答đáp 因nhân 果quả 性tánh 之chi 所sở 以dĩ 。 次thứ 更cánh 明minh 上thượng 三tam 人nhân 。 釋thích 所sở 以dĩ 有hữu 三tam 異dị 之chi 意ý 也dã 。 此thử 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 。 先tiên 明minh 果quả 。 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 解giải 。 見kiến 理lý 周chu 悉tất 也dã 。 中trung 道đạo 種chủng 子tử 者giả 。 次thứ 答đáp 正chánh 因nhân 因nhân 緣duyên 。 明minh 子tử 能năng 得đắc 果quả 也dã 。 先tiên 明minh 果quả 性tánh 所sở 以dĩ 。 今kim 明minh 緣duyên 正chánh 二nhị 因nhân 所sở 以dĩ 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 道đạo 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 上thượng 下hạ 中trung 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 前tiền 言ngôn 三tam 種chủng 中trung 道đạo 。 但đãn 取thủ 兼kiêm 見kiến 。 為vi 佛Phật 性tánh 體thể 。 而nhi 中trung 必tất 能năng 通thông 故cố 。 故cố 云vân 道đạo 耳nhĩ 。 今kim 明minh 三tam 道đạo 。 取thủ 其kỳ 能năng 通thông 。 明minh 真chân 道đạo 有hữu 在tại 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 通thông 辨biện 二nhị 因nhân 二nhị 果quả 也dã 。 下hạ 者giả 正chánh 因nhân 。 上thượng 者giả 緣duyên 因nhân 。 中trung 者giả 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 佛Phật 果Quả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 上thượng 明minh 正chánh 因nhân 竟cánh 。 今kim 收thu 因Nhân 地Địa 之chi 善thiện 。 明minh 緣duyên 因nhân 也dã 。 凡phàm 夫phu 為vi 下hạ 。 二Nhị 乘Thừa 為vi 上thượng 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 中trung 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 也dã 。 次thứ 開khai 因nhân 果quả 兩lưỡng 廂sương 。 明minh 上thượng 見kiến 中trung 道đạo 者giả 。 若nhược 計kế 梵Phạm 天Thiên 是thị 常thường 。 是thị 則tắc 向hướng 者giả 定định 苦khổ 行hạnh 人nhân 也dã 。 計kế 三Tam 寶Bảo 無vô 常thường 者giả 。 是thị 向hướng 苦khổ 樂lạc 行hành 人nhân 也dã 。 中trung 者giả 是thị 向hướng 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 人nhân 。

下hạ 者giả 梵Phạm 天Thiên 無vô 常thường 。 謬mậu 見kiến 是thị 常thường 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 背bối/bội 道đạo 非phi 實thật 。 名danh 為vi 凡phàm 夫phu 。 凡phàm 夫phu 故cố 為vi 下hạ 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 其kỳ 沈trầm 淪luân 之chi 義nghĩa 。 沿duyên 流lưu 為vi 下hạ 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 既ký 言ngôn 謬mậu 計kế 。 何hà 得đắc 言ngôn 善thiện 。 今kim 取thủ 為vi 緣duyên 因nhân 者giả 。 以dĩ 其kỳ 伏phục 結kết 。 修tu 六lục 行hành 。 攝nhiếp 心tâm 於ư 禪thiền 道đạo 耳nhĩ 。 此thử 乃nãi 非phi 勝thắng 道đạo 。 要yếu 有hữu 善thiện 義nghĩa 。 故cố 不bất 得đắc 不bất 取thủ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 夫phu 一nhất 向hướng 居cư 苦khổ 。 但đãn 有hữu 正chánh 因nhân 也dã 。

上thượng 者giả 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 故cố 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 與dữ 真chân 反phản 也dã 。 苟cẩu 是thị 實thật 者giả 。 生sanh 死tử 為vi 無vô 上thượng 。 是thị 以dĩ 義nghĩa 稱xưng 為vi 上thượng 矣hĩ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 見kiến 佛Phật 果quả 常thường 故cố 。 於ư 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 不bất 可khả 為vi 謬mậu 也dã 。 了liễu 非phi 為vi 是thị 。 謂vị 之chi 計kế 生sanh 死tử 為vi 常thường 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 釋thích 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 謬mậu 見kiến 常thường 者giả 。 其kỳ 傾khuynh 正chánh 使sử 已dĩ 盡tận 。 唯duy 餘dư 習tập 氣khí 。 約ước 教giáo 而nhi 言ngôn 。 二Nhị 乘Thừa 猶do 有hữu 八bát 倒đảo 之chi 習tập 。 如như 三tam 脩tu 所sở 明minh 也dã 。 今kim 不bất 取thủ 習tập 義nghĩa 為vi 緣duyên 因nhân 。 正chánh 取thủ 無vô 漏lậu 善thiện 為vi 緣duyên 因nhân 。 上thượng 者giả 凡phàm 聖thánh 二nhị 位vị 。 彼bỉ 凡phàm 既ký 下hạ 。 此thử 聖thánh 宜nghi 言ngôn 上thượng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 行hành 不bất 得đắc 中trung 道đạo 。 然nhiên 非phi 不bất 是thị 緣duyên 因nhân 性tánh 。 若nhược 能năng 改cải 於ư 固cố 執chấp 。 必tất 得đắc 上thượng 果quả 。

中trung 者giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 空không 無vô 常thường 見kiến 無vô 常thường 常thường 見kiến 於ư 常thường 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 無vô 有hữu 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 者giả 。 故cố 不bất 名danh 下hạ 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 見kiến 三tam 界giới 過quá 。 見kiến 涅Niết 槃Bàn 常thường 。 以dĩ 不bất 到đáo 故cố 。 逆nghịch 流lưu 為vi 上thượng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 識thức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 所sở 以dĩ 言ngôn 中trung 也dã 。 以dĩ 離ly 凡phàm 夫phu 之chi 下hạ 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 之chi 上thượng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 上thượng 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 人nhân 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 稱xưng 而nhi 解giải 終chung 歸quy 。 用dụng 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 為vi 體thể 也dã 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 不bất 名danh 為vi 下hạ 何hà 以dĩ 故cố 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 所sở 不bất 得đắc 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 夫phu 以dĩ 沿duyên 流lưu 為vi 下hạ 。 以dĩ 不bất 得đắc 故cố 。 於ư 凡phàm 不bất 名danh 為vi 上thượng 。 證chứng 非phi 下hạ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 明minh 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 。 會hội 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 故cố 不bất 名danh 中trung 道đạo 。 若nhược 發phát 真chân 解giải 。 乃nãi 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 也dã 。 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 得đắc 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 名danh 為vi 者giả 。 是thị 下hạ 也dã 。

不bất 名danh 為vi 上thượng 何hà 以dĩ 故cố 即tức 是thị 上thượng 故cố 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 上thượng 道đạo 非phi 上thượng 。 從tùng 意ý 為vi 上thượng 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 反phản 流lưu 盡tận 源nguyên 。 故cố 即tức 上thượng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 既ký 出xuất 二nhị 重trọng/trùng 之chi 上thượng 。 與dữ 佛Phật 不bất 殊thù 。 亦diệc 義nghĩa 得đắc 為vi 上thượng 。 中trung 道đạo 解giải 故cố 。 稱xưng 為vi 中trung 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 初Sơ 地Địa 以dĩ 上thượng 。 有hữu 當đương 分phân 之chi 解giải 。 與dữ 佛Phật 解giải 不bất 殊thù 。 但đãn 未vị 滿mãn 足túc 為vi 異dị 耳nhĩ 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 未vị 有hữu 此thử 解giải 。 豈khởi 得đắc 同đồng 稱xưng 為vi 上thượng 耳nhĩ 。

諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 脩tu 之chi 道đạo 不bất 上thượng 不bất 下hạ 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 唯duy 佛Phật 乃nãi 見kiến 。 今kim 該cai 取thủ 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 以dĩ 後hậu 身thân 少thiểu 見kiến 佛Phật 性tánh 。 方phương 之chi 九cửu 地địa 。 名danh 見kiến 中trung 道đạo 者giả 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 生sanh 死tử 本bổn 際tế (# 至chí 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 之chi 苦khổ 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 即tức 生sanh 死tử 為vi 中trung 道đạo 者giả 。 明minh 本bổn 有hữu 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 境cảnh 界giới 因nhân 也dã 。 但đãn 說thuyết 生sanh 死tử 。 不bất 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 為vi 異dị 耳nhĩ 。 無vô 明minh 是thị 現hiện 在tại 苦khổ 本bổn 。 愛ái 是thị 未vị 來lai 苦khổ 本bổn 也dã 。 明minh 二nhị 世thế 之chi 苦khổ 。 以dĩ 惑hoặc 為vi 本bổn 。 具cụ 一nhất 切thiết 空không 也dã 。 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 者giả 。 三tam 種chủng 是thị 中trung 道đạo 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 釋thích 境cảnh 界giới 性tánh 也dã 。 就tựu 此thử 中trung 有hữu 八bát 翻phiên 明minh 義nghĩa 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 翻phiên 。 即tức 是thị 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 也dã 。 略lược 舉cử 二nhị 世thế 之chi 因nhân 。 而nhi 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 但đãn 取thủ 無vô 明minh 。 現hiện 世thế 中trung 。 但đãn 取thủ 有hữu 愛ái 也dã 。 無vô 明minh 為vi 現hiện 在tại 本bổn 際tế 。 有hữu 愛ái 為vì 未vị 來lai 本bổn 際tế 。 此thử 之chi 因nhân 果quả 。 即tức 為vi 中trung 道đạo 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 也dã 。 先tiên 釋thích 眾chúng 生sanh 。 所sở 以dĩ 不bất 能năng 。 見kiến 中trung 道đạo 之chi 意ý 。 正chánh 以dĩ 無vô 明minh 有hữu 愛ái 。 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 故cố 也dã 。 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 者giả 。 名danh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 也dã 。

如như 是thị 中Trung 道Đạo 。 能năng 破phá 生sanh 死tử 故cố 名danh 為vi 中trung 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 道đạo 偏thiên 則tắc 不bất 能năng 破phá 病bệnh 。 不bất 偏thiên 者giả 。 則tắc 能năng 破phá 病bệnh 。 以dĩ 破phá 病bệnh 故cố 。 名danh 之chi 為vi 中trung 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 境cảnh 生sanh 智trí 。 智trí 能năng 破phá 故cố 。 所sở 以dĩ 稱xưng 為vi 破phá 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 若nhược 能năng 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 生sanh 。 稱xưng 理lý 之chi 解giải 。 必tất 能năng 破phá 生sanh 死tử 也dã 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 中trung 道đạo 之chi 法pháp 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 中trung 道đạo 智trí 是thị 佛Phật 也dã 。 道đạo 為vi 智trí 因nhân 故cố 。 說thuyết 因nhân 為vi 性tánh 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 既ký 如như 因nhân 緣duyên 理lý 而nhi 照chiếu 。 生sanh 中trung 道đạo 之chi 解giải 。 得đắc 名danh 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。

是thị 故cố 佛Phật 性tánh 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 本bổn 有hữu 種chủng 生sanh 。 非phi 起khởi 滅diệt 之chi 謂vị 。 是thị 以dĩ 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 為vi 耳nhĩ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 中trung 道đạo 常thường 故cố 。 佛Phật 性tánh 常thường 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 言ngôn 性tánh 理lý 是thị 常thường 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 惑hoặc 覆phú 故cố 。 不bất 得đắc 常thường 用dụng 。 雖tuy 未vị 得đắc 常thường 用dụng 。 要yếu 是thị 常thường 因nhân 。 承thừa 此thử 句cú 。 可khả 以dĩ 義nghĩa 合hợp 第đệ 三tam 問vấn 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 照chiếu 既ký 窮cùng 源nguyên 。 生sanh 死tử 苦khổ 盡tận 。 所sở 以dĩ 言ngôn 常thường 也dã 。

以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 見kiến 故cố 。 至chí )# 無vô 常thường 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 我ngã 無vô 淨tịnh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 不bất 見kiến 三tam 種chủng 中trung 道đạo 。 故cố 無vô 常thường 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 貧bần 人nhân 家gia 。 有hữu 寶bảo 藏tạng (# 至chí 是thị 人nhân 即tức 得đắc 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 有hữu 而nhi 不bất 見kiến 者giả 為vi 譬thí 也dã 。

佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến (# 至chí )# 眾chúng 生sanh 即tức 得đắc 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 合hợp 譬thí 也dã 義nghĩa 與dữ 善thiện 業nghiệp 喻dụ 同đồng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 旨chỉ 亦diệc 不bất 異dị 上thượng 佛Phật 性tánh 品phẩm 中trung 意ý 也dã 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 竟cánh 此thử 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 眾chúng 生sanh 起khởi 見kiến (# 至chí )# 如như 是thị 觀quán 智trí 是thị 名danh 佛Phật 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 為vi 中trung 道đạo 。 明minh 眾chúng 生sanh 是thị 本bổn 有hữu 也dã 。 若nhược 常thường 則tắc 不bất 應ưng 有hữu 苦khổ 。 若nhược 斷đoạn 則tắc 無vô 成thành 佛Phật 之chi 理lý 。 如như 是thị 中Trung 道Đạo 觀quán 者giả 。 則tắc 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 境cảnh 界giới 。 今kim 說thuyết 智trí 者giả 緣duyên 因nhân 也dã 。 智trí 能năng 斷đoạn 除trừ 斷đoạn 常thường 之chi 惑hoặc 。 無vô 謬mậu 斷đoạn 常thường 之chi 過quá 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 翻phiên 也dã 。 謂vị 失thất 解giải 則tắc 斷đoạn 常thường 。 得đắc 解giải 則tắc 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 故cố 借tá 惑hoặc 以dĩ 辨biện 觀quán 體thể 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 上thượng 已dĩ 答đáp 三tam 問vấn 竟cánh 。 此thử 文văn 復phục 何hà 意ý 來lai 。 故cố 一nhất 家gia 所sở 解giải 。 凡phàm 為vi 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 則tắc 通thông 論luận 眾chúng 生sanh 不bất 識thức 因nhân 緣duyên 之chi 病bệnh 。 二nhị 為vi 定định 因nhân 果quả 性tánh 有hữu 所sở 在tại 。 其kỳ 意ý 云vân 何hà 。 眾chúng 生sanh 既ký 即tức 身thân 有hữu 佛Phật 性tánh 。 而nhi 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 用dụng 者giả 。 正chánh 由do 不bất 體thể 有hữu 為vi 無vô 為vi 故cố 起khởi 。 常thường 等đẳng 病bệnh 。 謬mậu 解giải 在tại 心tâm 。 故cố 不bất 能năng 得đắc 此thử 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 向hướng 來lai 明minh 此thử 因nhân 果quả 性tánh 。 即tức 不bất 離ly 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 使sử 物vật 情tình 識thức 理lý 。 不bất 此thử 外ngoại 覓mịch 法pháp 。 正chánh 有hữu 斯tư 二nhị 意ý 。 故cố 次thứ 辨biện 此thử 理lý 。 其kỳ 大đại 旨chỉ 乃nãi 爾nhĩ 。 復phục 就tựu 此thử 文văn 中trung 。 略lược 分phần/phân 有hữu 九cửu 意ý 。 第đệ 一nhất 先tiên 明minh 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 得đắc 所sở 不bất 得đắc 所sở 。 若nhược 先tiên 安an 法pháp 性tánh 無vô 為vi 理lý 。 離ly 斷đoạn 離ly 常thường 。 稱xưng 境cảnh 。 而nhi 知tri 成thành 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。 若nhược 當đương 緣duyên 境cảnh 不bất 稱xưng 境cảnh 。 不bất 安an 無vô 為vi 。 執chấp 斷đoạn 執chấp 常thường 。 乖quai 中trung 道Đạo 行hạnh 。 第đệ 二nhị 正chánh 開khai 重trọng/trùng 因nhân 重trọng/trùng 果quả 。 定định 因nhân 果quả 性tánh 。 明minh 此thử 因nhân 果quả 俱câu 不bất 離ly 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 第đệ 三tam 正chánh 辨biện 出xuất 因nhân 果quả 性tánh 體thể 相tướng 。 第đệ 四tứ 判phán 因nhân 果quả 性tánh 位vị 。 第đệ 五ngũ 歎thán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 因nhân 果quả 性tánh 理lý 之chi 甚thậm 深thâm 。 第đệ 六lục 明minh 眾chúng 生sanh 雖tuy 與dữ 此thử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 共cộng 俱câu 。 而nhi 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 唯duy 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 與dữ 佛Phật 。 能năng 窮cùng 鑒giám 此thử 深thâm 理lý 。 故cố 見kiến 因nhân 緣duyên 之chi 始thỉ 終chung 。 第đệ 七thất 明minh 行hành 人nhân 既ký 觀quán 智trí 窮cùng 深thâm 。 斷đoạn 生sanh 死tử 因nhân 。 緣duyên 相tương 續tục 虛hư 偽ngụy 果quả 盡tận 。 便tiện 徹triệt 見kiến 法pháp 性tánh 。 即tức 用dụng 此thử 深thâm 法Pháp 為vi 體thể 。 得đắc 成thành 靈linh 覺giác 。 第đệ 八bát 辨biện 觀quán 因nhân 緣duyên 之chi 智trí 有hữu 階giai 級cấp 。 生sanh 解giải 有hữu 淺thiển 深thâm 。 第đệ 九cửu 總tổng 收thu 結kết 句cú 。 今kim 從tùng 眾chúng 生sanh 起khởi 見kiến 下hạ 。 為vi 第đệ 一nhất 意ý 之chi 始thỉ 。 凡phàm 夫phu 正chánh 起khởi 斷đoạn 起khởi 常thường 。 乖quai 生sanh 滅diệt 道đạo 。 不bất 識thức 法pháp 相tướng 。 理lý 外ngoại 行hành 心tâm 。 故cố 不bất 名danh 中trung 道đạo 也dã 。 無vô 常thường 無vô 斷đoạn 。 乃nãi 名danh 中trung 道đạo 者giả 。 若nhược 就tựu 生sanh 死tử 邊biên 為vi 論luận 。 據cứ 識thức 生sanh 滅diệt 道đạo 為vi 語ngữ 。 恐khủng 此thử 意ý 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 諦đế 虛hư 妄vọng 有hữu 。 即tức 體thể 如như 幻huyễn 。 終chung 歸quy 滅diệt 無vô 。 豈khởi 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 唯duy 神thần 明minh 妙diệu 體thể 。 法pháp 性tánh 無vô 為vi 。 始thỉ 可khả 得đắc 稱xưng 。 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 能năng 心tâm 緣duyên 此thử 理lý 。 不bất 取thủ 有hữu 無vô 相tướng 。 方phương 得đắc 名danh 中trung 道đạo 。 既ký 稱xưng 此thử 理lý 解giải 。 便tiện 識thức 因nhân 緣duyên 虛hư 。 觀quán 照chiếu 智trí 生sanh 。 即tức 名danh 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。 若nhược 能năng 如như 此thử 解giải 。 名danh 為vi 得đắc 法Pháp 。

二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 雖tuy 觀quán 因nhân 緣duyên 猶do 亦diệc 不bất 得đắc 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 滅diệt 於ư 死tử 者giả 。 乃nãi 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 苟cẩu 日nhật 不bất 見kiến 。 豈khởi 能năng 得đắc 乎hồ 無vô 。 有hữu 得đắc 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 不bất 得đắc 為vi 名danh 。 況huống 不bất 觀quán 者giả 耶da 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 明minh 二Nhị 乘Thừa 空không 觀quán 。 未vị 除trừ 斷đoạn 常thường 。 不bất 得đắc 勝thắng 因nhân 之chi 名danh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 翻phiên 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 得đắc 理lý 不bất 深thâm 。 所sở 以dĩ 不bất 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 二nhị 諦đế 中trung 中trung 道đạo 之chi 解giải 既ký 不bất 成thành 。 云vân 何hà 見kiến 佛Phật 性tánh 耶da 。

佛Phật 性tánh 雖tuy 常thường 以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 明minh 覆phú 故cố 。 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 因nhân 果quả 性tánh 常thường 。 無vô 明minh 覆phú 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 見kiến 。

又hựu 未vị 能năng 渡độ 十thập 二nhị 緣duyên 河hà 猶do 如như 菟thố 馬mã 何hà 以dĩ 故cố 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 如như 菟thố 馬mã 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 觀quán 也dã 。 菟thố 馬mã 度độ 河hà 。 不bất 得đắc 河hà 底để 。 以dĩ 況huống 眾chúng 生sanh 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 不bất 見kiến 理lý 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 明minh 觀quán 淺thiển 也dã 。 不bất 見kiến 因nhân 緣duyên 始thỉ 故cố 。 不bất 斷đoạn 常thường 見kiến 。 不bất 見kiến 因nhân 緣duyên 終chung 故cố 。 不bất 斷đoạn 斷đoạn 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 說thuyết 三tam 乘thừa 同đồng 觀quán 無vô 生sanh 。 但đãn 見kiến 理lý 不bất 同đồng 。 有hữu 深thâm 淺thiển 之chi 異dị 。 借tá 菟thố 馬mã 度độ 河hà 。 為vi 譬thí 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 是thị 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 智trí 慧tuệ (# 至chí 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 之chi 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 智trí 慧tuệ 於ư 有hữu 為vi 無vô 為vi 兩lưỡng 理lý 上thượng 。 生sanh 是thị 緣duyên 因nhân 性tánh 也dã 。 取thủ 觀quán 因nhân 緣duyên 之chi 智trí 。 名danh 緣duyên 因nhân 性tánh 。 而nhi 體thể 是thị 避tị 苦khổ 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 解giải 。 名danh 正chánh 因nhân 性tánh 。 二nhị 種chủng 雙song 顯hiển 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 胡hồ 苽# 名danh 為vi 熱nhiệt 病bệnh (# 至chí 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 向hướng 明minh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 觀quán 智trí 。 該cai 取thủ 因nhân 時thời 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 故cố 以dĩ 胡hồ 苽# 為vi 譬thí 。 真chân 見kiến 因nhân 緣duyên 。 然nhiên 後hậu 果quả 成thành 者giả 。 非phi 其kỳ 譬thí 矣hĩ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 因nhân 為vi 種chủng 子tử 。 是thị 謂vị 種chủng 性tánh 相tương 生sanh 也dã 。 今kim 說thuyết 種chủng 子tử 為vi 性tánh 。 是thị 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 所sở 以dĩ 為vi 異dị 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 為vi 上thượng 二nhị 因nhân 作tác 譬thí 也dã 。 雖tuy 復phục 非phi 佛Phật 。 以dĩ 能năng 得đắc 佛Phật 果Quả 。 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。

善thiện 男nam 子tử 佛Phật 性tánh 者giả 有hữu 因nhân 有hữu 因nhân 因nhân 有hữu 果quả 有hữu 果quả 果quả 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 向hướng 佛Phật 性tánh 名danh 中trung 。 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 故cố 今kim 明minh 因nhân 果quả 有hữu 屬thuộc 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 因nhân 果quả 事sự 已dĩ 周chu 。 悉tất 是thị 會hội 上thượng 宗tông 也dã 。 分phần/phân 空không 為vi 兩lưỡng 因nhân 。 分phân 第đệ 一nhất 義nghĩa 為vi 兩lưỡng 果quả 。 明minh 因nhân 果quả 相tương/tướng 承thừa 。 不bất 離ly 因nhân 緣duyên 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 翻phiên 也dã 。 有hữu 因nhân 者giả 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 為vi 智trí 作tác 因nhân 也dã 。 因nhân 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 此thử 智trí 為vi 菩Bồ 提Đề 作tác 因nhân 。 菩Bồ 提Đề 為vi 涅Niết 槃Bàn 作tác 因nhân 。 是thị 為vi 因nhân 家gia 之chi 因nhân 。 故cố 言ngôn 因nhân 因nhân 也dã 。 有hữu 果quả 有hữu 果quả 果quả 者giả 。 菩Bồ 提Đề 是thị 果quả 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 又hựu 是thị 菩Bồ 提Đề 家gia 果quả 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 意ý 。 正chánh 定định 因nhân 果quả 性tánh 也dã 。 明minh 此thử 因nhân 果quả 性tánh 。 即tức 用dụng 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 為vi 體thể 也dã 。 有hữu 因nhân 者giả 正chánh 因nhân 也dã 。 論luận 理lý 應ưng 以dĩ 正chánh 因nhân 為vi 因nhân 因nhân 。 以dĩ 正chánh 是thị 因nhân 緣duyên 之chi 因nhân 故cố 也dã 。 今kim 但đãn 正chánh 因nhân 性tánh 。 至chí 佛Phật 不bất 改cải 。 當đương 因nhân 位vị 而nhi 言ngôn 因nhân 也dã 。 因nhân 因nhân 者giả 。 緣duyên 因nhân 性tánh 。 有hữu 移di 動động 不bất 定định 。 故cố 有hữu 重trọng 因nhân 之chi 號hiệu 也dã 。 果quả 者giả 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 也dã 。 種chủng 智trí 是thị 萬vạn 行hạnh 果quả 。 故cố 受thọ 果quả 名danh 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 對đối 生sanh 死tử 得đắc 稱xưng 。 是thị 為vi 果quả 上thượng 立lập 果quả 。 故cố 云vân 果quả 果quả 也dã 。

有hữu 因nhân 者giả 即tức 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 能năng 生sanh 觀quán 智trí 。 故cố 名danh 因nhân 也dã 。

因nhân 因nhân 者giả 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 智trí 解giải 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。 今kim 分phân 為vi 二nhị 。 以dĩ 理lý 由do 解giải 得đắc 。 從tùng 理lý 故cố 成thành 佛Phật 果quả 。 理lý 為vi 佛Phật 因nhân 也dã 。 解giải 既ký 得đắc 理lý 。 解giải 為vi 理lý 因nhân 。 是thị 謂vị 因nhân 之chi 因nhân 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 觀quán 智trí 於ư 涅Niết 槃Bàn 為vi 因nhân 因nhân 也dã 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 智trí 是thị 涅Niết 槃Bàn 觀quán 智trí 。 是thị 菩Bồ 提Đề 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 於ư 菩Bồ 提Đề 為vi 因nhân 因nhân 者giả 。 欲dục 周chu 歷lịch 四tứ 法pháp 故cố 耳nhĩ 。

有hữu 果quả 者giả 即tức 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 菩Bồ 提Đề 於ư 觀quán 智trí 為vi 果quả 也dã 。

果quả 果quả 者giả 即tức 是thị 無vô 上thượng 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 成thành 佛Phật 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 佛Phật 性tánh 也dã 。 今kim 亦diệc 分phân 為vi 二nhị 。 成thành 佛Phật 從tùng 理lý 。 而nhi 至chí 是thị 果quả 也dã 。 既ký 成thành 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 義nghĩa 在tại 於ư 後hậu 。 是thị 謂vị 果quả 之chi 果quả 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。 望vọng 觀quán 智trí 而nhi 言ngôn 是thị 果quả 果quả 義nghĩa 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 無vô 明minh 。 為vi 因nhân (# 至chí )# 識thức 亦diệc 果quả 亦diệc 果quả 果quả 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 因nhân 果quả 同đồng 為vi 譬thí 耳nhĩ 。 作tác 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 前tiền 二nhị 分phần 為vi 四tứ 。 此thử 乃nãi 為vi 三tam 。 此thử 為vi 異dị 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 相tương 生sanh 為vi 類loại 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 無vô 明minh 為vi 行hành 作tác 因nhân 。 故cố 言ngôn 因nhân 也dã 。 此thử 行hành 復phục 為vi 識thức 作tác 因nhân 。 若nhược 類loại 前tiền 句cú 。 還hoàn 以dĩ 行hành 為vi 因nhân 因nhân 也dã 。 一nhất 以dĩ 從tùng 前tiền 因nhân 而nhi 生sanh 。 二nhị 以dĩ 與dữ 識thức 作tác 因nhân 。 故cố 言ngôn 因nhân 因nhân 也dã 。 而nhi 文văn 句cú 言ngôn 無vô 明minh 為vi 因nhân 因nhân 。 亦diệc 應ưng 以dĩ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 為vi 因nhân 因nhân 。 如như 似tự 不bất 類loại 也dã 。 消tiêu 息tức 取thủ 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 為vi 因nhân 果quả 立lập 譬thí 也dã 。 就tựu 三tam 法pháp 上thượng 。 互hỗ 望vọng 之chi 。 有hữu 因nhân 因nhân 果quả 義nghĩa 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 至chí 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 緣duyên 生sanh 非phi 實thật 。 故cố 不bất 出xuất 。 緣duyên 散tán 必tất 滅diệt 。 故cố 不bất 常thường 。 前tiền 後hậu 故cố 不bất 一nhất 。 不bất 離ly 故cố 不bất 二nhị 也dã 。 來lai 去khứ 之chi 義nghĩa 類loại 生sanh 滅diệt 也dã 。 非phi 作tác 因nhân 故cố 非phi 因nhân 。 非phi 因nhân 故cố 非phi 果quả 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 不bất 出xuất 不bất 滅diệt 者giả 。 從tùng 緣duyên 故cố 空không 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 不bất 出xuất 。 無vô 生sanh 死tử 故cố 不bất 滅diệt 。 下hạ 類loại 爾nhĩ 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 者giả 。 無vô 前tiền 者giả 為vi 因nhân 。 無vô 後hậu 者giả 為vi 果quả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 翻phiên 。 舉cử 理lý 以dĩ 成thành 中trung 道đạo 觀quán 智trí 之chi 用dụng 也dã 。 不bất 出xuất 者giả 。 不bất 出xuất 至chí 現hiện 在tại 也dã 。 不bất 滅diệt 者giả 。 不bất 一nhất 向hướng 斷đoạn 滅diệt 。 其kỳ 有hữu 續tục 生sanh 於ư 後hậu 義nghĩa 也dã 。 不bất 常thường 者giả 。 即tức 是thị 不bất 出xuất 。 不bất 斷đoạn 者giả 即tức 不bất 滅diệt 也dã 。 非phi 一nhất 者giả 。 因nhân 果quả 異dị 故cố 也dã 。 非phi 異dị 者giả 。 始thỉ 終chung 相tương 續tục 為vi 一nhất 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 者giả 。 不bất 從tùng 未vị 來lai 來lai 至chí 。 現hiện 在tại 亦diệc 無vô 一nhất 物vật 入nhập 過quá 去khứ 也dã 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 者giả 。 非phi 異dị 因nhân 家gia 之chi 果quả 。 非phi 異dị 果quả 家gia 之chi 因nhân 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 意ý 。 上thượng 明minh 因nhân 果quả 性tánh 。 不bất 離ly 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 今kim 次thứ 出xuất 其kỳ 體thể 相tướng 。 明minh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 正chánh 用dụng 此thử 真Chân 如Như 法pháp 性tánh 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 為vi 體thể 。 若nhược 如như 昔tích 教giáo 一nhất 向hướng 談đàm 空không 。 恐khủng 聖thánh 旨chỉ 不bất 在tại 。 若nhược 一nhất 向hướng 是thị 空không 。 何hà 須tu 讚tán 歎thán 。 因nhân 緣duyên 甚thậm 深thâm 。 故cố 知tri 為vi 顯hiển 今kim 教giáo 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 是thị 因nhân 非phi 果quả 如như 佛Phật 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 佛Phật 性tánh 是thị 種chủng 生sanh 義nghĩa 。 故cố 是thị 因nhân 非phi 果quả 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 正chánh 因nhân 性tánh 。 於ư 四tứ 法pháp 最tối 是thị 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 六lục 因nhân 果quả 門môn 也dã 。 謂vị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 境cảnh 界giới 性tánh 也dã 。

是thị 果quả 非phi 因nhân 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 究cứu 竟cánh 義nghĩa 故cố 。 唯duy 果quả 而nhi 非phi 因nhân 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 無vô 復phục 果quả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 極cực 果quả 報báo 也dã 。

是thị 因nhân 是thị 果quả 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 所sở 生sanh 之chi 法pháp 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 乖quai 理lý 為vi 作tác 有hữu 。 皆giai 因nhân 緣duyên 生sanh 也dã 。 無vô 不bất 因nhân 無vô 不bất 果quả 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 觀quán 智trí 也dã 。 於ư 正chánh 因nhân 為vi 果quả 。 於ư 菩Bồ 提Đề 為vi 因nhân 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 取thủ 觀quán 照chiếu 之chi 智trí 。 通thông 因nhân 果quả 也dã 。

非phi 因nhân 非phi 果quả 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 從tùng 因nhân 有hữu 。 又hựu 非phi 更cánh 造tạo 也dã 。

非phi 因nhân 果quả 故cố 常thường 恆hằng 無vô 變biến 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 作tác 有hữu 故cố 起khởi 滅diệt 。 得đắc 本bổn 自tự 然nhiên 。 無vô 起khởi 滅diệt 矣hĩ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 菩Bồ 提Đề 果quả 性tánh 。 非phi 因nhân 所sở 作tác 。 所sở 以dĩ 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 謂vị 三tam 菩Bồ 提Đề 也dã 。 非phi 因nhân 故cố 非phi 因nhân 。 不bất 為vi 生sanh 所sở 生sanh 故cố 非phi 果quả 也dã 。 以dĩ 非phi 生sanh 因nhân 所sở 得đắc 故cố 。 所sở 以dĩ 常thường 恆hằng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 意ý 。 明minh 判phán 因nhân 果quả 性tánh 位vị 也dã 。 是thị 因nhân 者giả 正chánh 因nhân 也dã 。 正chánh 因nhân 唯duy 得đắc 居cư 因nhân 位vị 。 不bất 得đắc 稱xưng 果quả 也dã 。 是thị 果quả 非phi 因nhân 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 唯duy 得đắc 名danh 果quả 。 不bất 得đắc 稱xưng 因nhân 也dã 。 是thị 因nhân 是thị 果quả 者giả 。 緣duyên 因nhân 性tánh 有hữu 。 即tức 因nhân 即tức 果quả 義nghĩa 也dã 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 者giả 。 還hoàn 遣khiển 向hướng 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 名danh 果quả 。 萬vạn 行hạnh 是thị 因nhân 。 物vật 情tình 執chấp 言ngôn 。 謂vị 是thị 生sanh 因nhân 生sanh 果quả 。 今kim 遣khiển 言ngôn 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 。 百bách 非phi 所sở 不bất 得đắc 。 非phi 生sanh 因nhân 之chi 因nhân 。 復phục 非phi 生sanh 因nhân 之chi 果quả 。 無vô 名danh 無vô 相tướng 。 豈khởi 是thị 因nhân 是thị 果quả 耶da 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 我ngã 經kinh 中trung 說thuyết (# 至chí 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 及cập 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 因nhân 果quả 之chi 義nghĩa 。 備bị 於ư 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 中trung 矣hĩ 。 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 猶do 病bệnh 諸chư 。 況huống 二Nhị 乘Thừa 乎hồ 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 上thượng 空không 有hữu 二nhị 門môn 辨biện 義nghĩa 。 皆giai 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 測trắc 也dã 。 舉cử 昔tích 所sở 說thuyết 三tam 事sự 。 證chứng 因nhân 緣duyên 理lý 甚thậm 深thâm 。 一nhất 歎thán 理lý 甚thậm 深thâm 。 二nhị 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 。 三tam 唯duy 佛Phật 能năng 了liễu 。 下hạ 別biệt 釋thích 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 七thất 翻phiên 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 智trí 。 故cố 曰viết 無vô 知tri 無vô 見kiến 也dã 。

以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 甚thậm 深thâm 甚thậm 深thâm 。 至chí )# 無vô 有hữu 慮lự 知tri 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 一nhất 證chứng 甚thậm 深thâm 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 釋thích 甚thậm 深thâm 也dã 。 續tục 故cố 不bất 斷đoạn 。 滅diệt 故cố 不bất 常thường 。 故cố 能năng 辨biện 果quả 也dã 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 者giả 。 以dĩ 相tương 似tự 種chủng 類loại 。 遂toại 有hữu 一nhất 用dụng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 意ý 。 讚tán 歎thán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 理lý 深thâm 。 本bổn 歎thán 此thử 理lý 深thâm 者giả 。 乃nãi 意ý 在tại 神thần 明minh 體thể 真chân 。 不bất 論luận 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 虛hư 搆câu 。 有hữu 何hà 甚thậm 深thâm 。 而nhi 所sở 以dĩ 獨độc 歎thán 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 不bất 歎thán 五ngũ 陰ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 等đẳng 者giả 。 是thị 等đẳng 因nhân 成thành 假giả 名danh 法Pháp 門môn 。 非phi 始thỉ 終chung 相tương 續tục 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 始thỉ 終chung 法Pháp 門môn 。 故cố 就tựu 此thử 為vi 歎thán 也dã 。 無vô 知tri 無vô 見kiến 者giả 。 理lý 既ký 深thâm 遠viễn 。 豈khởi 易dị 可khả 知tri 見kiến 。 唯duy 佛Phật 行hạnh 滿mãn 。 得đắc 具cụ 足túc 見kiến 。 十thập 住trụ 髣phảng 髴phất 見kiến 也dã 。 不bất 可khả 思tư 惟duy 者giả 。 法pháp 性tánh 理lý 幽u 。 唯duy 佛Phật 境cảnh 界giới 。 非phi 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 下hạ 地địa 可khả 思tư 忖thốn 也dã 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 甚thậm 深thâm 者giả 。 此thử 下hạ 去khứ 正chánh 釋thích 因nhân 緣duyên 之chi 體thể 。 所sở 以dĩ 甚thậm 深thâm 之chi 意ý 。 明minh 眾chúng 生sanh 行hành 業nghiệp 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。 而nhi 果quả 報báo 不bất 忘vong 。 眾chúng 生sanh 若nhược 造tạo 業nghiệp 。 直trực 以dĩ 虛hư 偽ngụy 神thần 明minh 為vi 體thể 。 應ưng 逐trục 三tam 相tương/tướng 無vô 常thường 。 若nhược 逐trục 三tam 相tương/tướng 。 所sở 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 云vân 何hà 得đắc 在tại 。 而nhi 起khởi 業nghiệp 後hậu 。 經kinh 百bách 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。 由do 自tự 得đắc 報báo 故cố 。 知tri 有hữu 法pháp 性tánh 。 為vi 神thần 解giải 主chủ 。 常thường 繼kế 真chân 不bất 滅diệt 。 其kỳ 體thể 既ký 無vô 興hưng 廢phế 。 用dụng 那na 得đắc 滅diệt 。 若nhược 得đắc 解giải 以dĩ 後hậu 。 癡si 用dụng 乃nãi 可khả 無vô 。 後hậu 未vị 有hữu 解giải 來lai 常thường 癡si 。 故cố 是thị 業nghiệp 。 業nghiệp 即tức 是thị 癡si 。 障chướng 智trí 之chi 義nghĩa 。 呼hô 為vi 煩phiền 惱não 。 招chiêu 生sanh 感cảm 果quả 。 因nhân 之chi 為vi 業nghiệp 。 即tức 一nhất 體thể 而nhi 義nghĩa 分phần/phân 也dã 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 無vô 所sở 失thất 者giả 。 既ký 真chân 俗tục 共cộng 為vi 神thần 明minh 。 俗tục 邊biên 乃nãi 可khả 三tam 相tương/tướng 滅diệt 。 就tựu 真chân 邊biên 往vãng 取thủ 。 癡si 義nghĩa 常thường 存tồn 。 故cố 無vô 所sở 失thất 也dã 。 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。 雖tuy 無vô 有hữu 如như 神thần 我ngã 作tác 者giả 。 而nhi 不bất 無vô 作tác 業nghiệp 也dã 。 雖tuy 無vô 受thọ 者giả 。 雖tuy 無vô 有hữu 如như 十thập 六lục 知tri 見kiến 神thần 我ngã 受thọ 者giả 。 而nhi 有hữu 因nhân 必tất 得đắc 果quả 也dã 。 無vô 有hữu 慮lự 知tri 和hòa 合hợp 有hữu 者giả 。 亦diệc 無vô 有hữu 如như 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 神thần 我ngã 和hòa 合hợp 知tri 者giả 。 然nhiên 有hữu 因nhân 故cố 牽khiên 果quả 。 理lý 數số 相tương/tướng 感cảm 召triệu 。 如như 其kỳ 無vô 此thử 法pháp 性tánh 為vi 體thể 。 起khởi 業nghiệp 之chi 後hậu 。 寄ký 致trí 何hà 處xứ 。 昔tích 經kinh 乃nãi 唱xướng 。 有hữu 成thành 就tựu 之chi 語ngữ 。 定định 若nhược 為vi 成thành 就tựu 耶da 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 與dữ 十thập 二nhị (# 至chí )# 不bất 見kiến 知tri 故cố 。 無vô 有hữu 始thỉ 終chung 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 從tùng 作tác 有hữu 。 豈khởi 有hữu 始thỉ 乎hồ 。 既ký 不bất 見kiến 知tri 。 何hà 有hữu 終chung 也dã 。

十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 見kiến 其kỳ 終chung 不bất 見kiến 其kỳ 始thỉ 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 十thập 住trụ 幾kỷ 見kiến 髣phảng 髴phất 其kỳ 終chung 也dã 。 始thỉ 既ký 無vô 際tế 。 窮cùng 理lý 乃nãi 覩đổ 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 證chứng 不bất 見kiến 者giả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 至chí 金kim 剛cang 時thời 斷đoạn 故cố 。 其kỳ 終chung 易dị 了liễu 。 尋tầm 其kỳ 本bổn 源nguyên 。 不bất 可khả 而nhi 知tri 也dã 。

諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 見kiến 始thỉ 見kiến 終chung 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 諸chư 佛Phật 了liễu 了liễu 得đắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 證chứng 唯duy 佛Phật 能năng 見kiến 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 始thỉ 無vô 源nguyên 而nhi 照chiếu 。 正chánh 以dĩ 始thỉ 於ư 無vô 始thỉ 。 如như 淨tịnh 名danh 言ngôn 。 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 豈khởi 知tri 始thỉ 乎hồ 。 勝thắng 鬘man 亦diệc 云vân 。 無vô 始thỉ 無vô 明minh 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 見kiến 於ư 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 故cố 輪luân 轉chuyển 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 不bất 見kiến 之chi 損tổn 以dĩ 結kết 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 蠶tằm 作tác 繭kiển 。 自tự 生sanh 死tử (# 至chí 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 猶do 如như 拍phách 毱cúc 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 為vi 不bất 見kiến 者giả 。 為vi 譬thí 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 六lục 意ý 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 與dữ 此thử 理lý 共cộng 俱câu 。 而nhi 不bất 覺giác 知tri 故cố 。 作tác 因nhân 得đắc 苦khổ 。 無vô 窮cùng 無vô 已dĩ 。 唯duy 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 覺giác 知tri 此thử 理lý 。 修tu 因nhân 感cảm 果quả 。 窮cùng 此thử 因nhân 緣duyên 。 故cố 知tri 始thỉ 知tri 終chung 。 今kim 言ngôn 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 終chung 不bất 知tri 始thỉ 者giả 。 恐khủng 此thử 非phi 實thật 論luận 。 何hà 以dĩ 知tri 。 然nhiên 佛Phật 既ký 始thỉ 終chung 但đãn 見kiến 。 何hà 容dung 十thập 住trụ 指chỉ 知tri 終chung 不bất 知tri 始thỉ 。 亦diệc 應ưng 髴phất 髣phảng 知tri 始thỉ 。 而nhi 今kim 但đãn 言ngôn 知tri 終chung 不bất 知tri 始thỉ 者giả 。 此thử 正chánh 為vi 課khóa 不bất 行hành 道Đạo 者giả 。 云vân 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 行hành 道Đạo 。 尚thượng 不bất 知tri 始thỉ 。 況huống 不bất 行hành 者giả 而nhi 知tri 。 若nhược 約ước 事sự 作tác 行hành 。 有hữu 終chung 可khả 據cứ 。 始thỉ 既ký 微vi 末mạt 難nạn/nan 尋tầm 。 故cố 但đãn 言ngôn 知tri 終chung 。 理lý 而nhi 為vi 語ngữ 。 則tắc 始thỉ 終chung 俱câu 髣phảng 髴phất 。 知tri 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 獨độc 了liễu 了liễu 窮cùng 。 鑒giám 此thử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 得đắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。

善thiện 男nam 子tử 是thị 故cố 我ngã 於ư 。 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết (# 至chí )# 十thập 二nhị 緣duyên 者giả 。 即tức 是thị 見kiến 法pháp 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 法pháp 者giả 理lý 實thật 之chi 名danh 也dã 。 見kiến 十thập 二nhị 緣duyên 。 始thỉ 見kiến 常thường 無vô 常thường 。 為vi 見kiến 法pháp 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 昔tích 經kinh 證chứng 見kiến 者giả 之chi 益ích 也dã 。 滅diệt 苦khổ 是thị 佛Phật 。 故cố 云vân 即tức 是thị 見kiến 佛Phật 也dã 。

見kiến 法pháp 者giả 即tức 是thị 見kiến 佛Phật 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 體thể 法pháp 為vi 佛Phật 。 法pháp 即tức 佛Phật 矣hĩ 。

佛Phật 者giả 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 何hà 以dĩ 故cố 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 此thử 為vi 性tánh 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 夫phu 體thể 法pháp 者giả 。 冥minh 合hợp 自tự 然nhiên 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 莫mạc 不bất 皆giai 然nhiên 。 所sở 以dĩ 法pháp 為vi 佛Phật 性tánh 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 今kim 說thuyết 以dĩ 會hội 昔tích 旨chỉ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 七thất 意ý 。 明minh 解giải 窮cùng 達đạt 源nguyên 。 若nhược 生sanh 死tử 頓đốn 盡tận 。 即tức 名danh 見kiến 真chân 法pháp 。 以dĩ 見kiến 此thử 真chân 法pháp 故cố 。 即tức 名danh 見kiến 佛Phật 。 大đại 覺giác 現hiện 前tiền 。 無vô 復phục 闇ám 障chướng 。 即tức 用dụng 此thử 真Chân 如Như 法pháp 性tánh 為vi 體thể 。 成thành 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 也dã 。 若nhược 神thần 明minh 不bất 以dĩ 此thử 法pháp 性tánh 為vi 源nguyên 。 經kinh 那na 得đắc 言ngôn 見kiến 十thập 二nhị 緣duyên 。 即tức 名danh 見kiến 法pháp 。 若nhược 是thị 見kiến 生sanh 死tử 法pháp 。 常thường 住trụ 佛Phật 果Quả 。 復phục 那na 得đắc 云vân 。 用dụng 此thử 法pháp 為vi 體thể 。 若nhược 當đương 是thị 生sanh 死tử 空không 。 如như 於ư 昔tích 教giáo 。 應ưng 同đồng 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 。 復phục 不bất 得đắc 稱xưng 常thường 。 常thường 法pháp 復phục 無vô 始thỉ 生sanh 義nghĩa 。 故cố 知tri 神thần 解giải 用dụng 此thử 為vi 本bổn 。 直trực 除trừ 滅diệt 虛hư 偽ngụy 。 顯hiển 出xuất 此thử 真chân 常thường 之chi 旨chỉ 。 其kỳ 事sự 如như 下hạ 富phú 那na 外ngoại 道đạo 之chi 說thuyết 譬thí 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。 智trí (# 至chí 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 道đạo 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 夫phu 不bất 見kiến 所sở 以dĩ 令linh 受thọ 苦khổ 也dã 。 而nhi 見kiến 有hữu 深thâm 淺thiển 。 苦khổ 滅diệt 不bất 同đồng 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 者giả 。 中trung 道đạo 是thị 佛Phật 性tánh 。 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 見kiến 。 不bất 見kiến 中trung 道đạo 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 八bát 翻phiên 。 謂vị 四tứ 種chủng 人nhân 。 淺thiển 深thâm 觀quán 之chi 。 唯duy 上thượng 上thượng 觀quán 。 乃nãi 窮cùng 故cố 知tri 深thâm 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 八bát 意ý 。 次thứ 明minh 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 智trí 。 階giai 級cấp 定định 相tương/tướng 。 向hướng 言ngôn 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 理lý 深thâm 。 無vô 知tri 無vô 見kiến 。 唯duy 佛Phật 能năng 窮cùng 。 鑒giám 其kỳ 始thỉ 終chung 。 今kim 故cố 次thứ 明minh 降giáng/hàng 佛Phật 以dĩ 還hoàn 。 亦diệc 得đắc 觀quán 此thử 理lý 。 但đãn 觀quán 而nhi 未vị 達đạt 。 故cố 發phát 解giải 有hữu 深thâm 淺thiển 。 階giai 級cấp 有hữu 四tứ 異dị 。 下hạ 智trí 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 中trung 智trí 得đắc 緣Duyên 覺Giác 道Đạo 。 上thượng 智trí 得đắc 住trụ 十thập 住trụ 地địa 。 唯duy 上thượng 上thượng 智trí 者giả 。 見kiến 因nhân 緣duyên 窮cùng 。 故cố 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。 此thử 言ngôn 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 恐khủng 非phi 是thị 實thật 行hạnh 者giả 。 若nhược 寄ký 言ngôn 誘dụ 愚ngu 。 故cố 宜nghi 無vô 嫌hiềm 也dã 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh (# 至chí )# 佛Phật 者giả 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 還hoàn 結kết 上thượng 宗tông 也dã 。 此thử 二nhị 總tổng 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 不bất 偏thiên 境cảnh 智trí 。 皆giai 名danh 中trung 道đạo 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 謂vị 境cảnh 界giới 性tánh 也dã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 者giả 。 謂vị 照chiếu 境cảnh 之chi 智trí 也dã 。 名danh 中trung 道đạo 者giả 。 謂vị 智trí 照chiếu 不bất 偏thiên 也dã 。 中trung 道đạo 名danh 佛Phật 性tánh 者giả 。 解giải 圓viên 成thành 極cực 果quả 也dã 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 果quả 之chi 果quả 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 九cửu 意ý 。 總tổng 收thu 結kết 會hội 。 明minh 四tứ 種chủng 佛Phật 性tánh 。 皆giai 不bất 離ly 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 既ký 言ngôn 窮cùng 此thử 理lý 得đắc 成thành 佛Phật 。 因nhân 果quả 佛Phật 性tánh 。 豈khởi 得đắc 離ly 於ư 十thập 二nhị 緣duyên 。 故cố 言ngôn 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 者giả 。 乃nãi 遠viễn 結kết 於ư 上thượng 佛Phật 果Quả 。 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 解giải 滿mãn 。 萬vạn 德đức 皆giai 備bị 。 唯duy 用dụng 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 為vi 體thể 。 若nhược 通thông 欲dục 取thủ 結kết 四tứ 種chủng 佛Phật 性tánh 盡tận 。 同đồng 用dụng 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 為vi 體thể 。 然nhiên 今kim 結kết 意ý 。 恐khủng 據cứ 果quả 性tánh 為vi 言ngôn 也dã 。

爾nhĩ 時thời 師sư 子tử 。 吼hống 菩Bồ 薩Tát 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 何hà 用dụng 脩tu 道Đạo 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 問vấn 意ý 。 謂vị 若nhược 因nhân 亦diệc 佛Phật 性tánh 。 果quả 亦diệc 佛Phật 性tánh 。 名danh 義nghĩa 無vô 差sai 者giả 。 何hà 用dụng 修tu 道Đạo 。 以dĩ 求cầu 成thành 佛Phật 耶da 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 難nạn/nan 之chi 生sanh 。 由do 佛Phật 上thượng 說thuyết 見kiến 。 法pháp 即tức 是thị 佛Phật 。 佛Phật 即tức 佛Phật 性tánh 。 人nhân 情tình 於ư 此thử 言ngôn 中trung 。 新tân 生sanh 此thử 疑nghi 。 若nhược 佛Phật 與dữ 佛Phật 性tánh 不bất 異dị 者giả 。 是thị 則tắc 有hữu 性tánh 。 則tắc 有hữu 佛Phật 。 何hà 假giả 修tu 道Đạo 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 去khứ 為vi 釋thích 疑nghi 。 而nhi 生sanh 問vấn 。 此thử 疑nghi 藉tạ 何hà 而nhi 起khởi 。 因nhân 上thượng 答đáp 三tam 問vấn 。 後hậu 定định 因nhân 果quả 性tánh 。 物vật 便tiện 生sanh 疑nghi 。 若nhược 因nhân 果quả 佛Phật 性tánh 。 俱câu 不bất 離ly 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 則tắc 因nhân 性tánh 與dữ 果quả 性tánh 。 竟cánh 自tự 無vô 差sai 別biệt 。 何hà 用dụng 脩tu 道Đạo 。 既ký 致trí 疑nghi 有hữu 兩lưỡng 。 故cố 下hạ 答đáp 亦diệc 二nhị 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 以dĩ 為vi 一nhất 問vấn 。 何hà 用dụng 修tu 道Đạo 。 為vi 第đệ 二nhị 問vấn 。 故cố 佛Phật 下hạ 答đáp 去khứ 開khai 為vi 三tam 問vấn 答đáp 。 兩lưỡng 問vấn 即tức 為vi 二nhị 段đoạn 。 第đệ 二nhị 勸khuyến 令linh 忘vong 懷hoài 。 今kim 言ngôn 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 者giả 。 先tiên 遣khiển 也dã 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 至chí 然nhiên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 未vị 具cụ 足túc 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 夫phu 一nhất 豪hào 知tri 見kiến 。 皆giai 是thị 佛Phật 理lý 未vị 足túc 者giả 名danh 因nhân 性tánh 。 具cụ 足túc 者giả 名danh 果quả 性tánh 。 性tánh 名danh 雖tuy 同đồng 具cụ 不bất 具cụ 異dị 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 就tựu 答đáp 中trung 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 又hựu 明minh 雖tuy 復phục 當đương 性tánh 。 然nhiên 要yếu 須tu 修tu 道Đạo 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 惡ác 心tâm 害hại 母mẫu (# 至chí 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 言ngôn 有hữu 者giả 。 以dĩ 未vị 來lai 定định 得đắc 故cố 名danh 有hữu 。 非phi 今kim 有hữu 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 。 寄ký 現hiện 有hữu 業nghiệp 故cố 。 必tất 招chiêu 當đương 果quả 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 不bất 須tu 修tu 道Đạo 耶da 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 我ngã 於ư 此thử 經Kinh 。 至chí 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 昔tích 偈kệ 為vi 證chứng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 舉cử 偈kệ 。 以dĩ 況huống 因nhân 果quả 不bất 並tịnh 也dã 。 有hữu 煩phiền 惱não 則tắc 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 得đắc 不bất 須tu 修tu 道Đạo 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 家gia 有hữu 乳nhũ 酪lạc (# 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 。 向hướng 言ngôn 定định 得đắc 。 今kim 明minh 有hữu 心tâm 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 求cầu 者giả 皆giai 得đắc 。 但đãn 遲trì 速tốc 為vi 論luận 耳nhĩ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 。 乳nhũ 必tất 生sanh 酪lạc 。 所sở 以dĩ 須tu 醪lao 。 煖noãn 等đẳng 必tất 生sanh 。 所sở 以dĩ 須tu 修tu 道Đạo 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 先tiên 答đáp 初sơ 問vấn 。 明minh 佛Phật 與dữ 佛Phật 性tánh 。 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 要yếu 自tự 悉tất 未vị 具cụ 是thị 。 至chí 於ư 得đắc 佛Phật 之chi 時thời 。 乃nãi 可khả 無vô 差sai 。 而nhi 今kim 未vị 得đắc 。 云vân 何hà 無vô 別biệt 。 故cố 下hạ 即tức 寄ký 譬thí 。 來lai 明minh 未vị 來lai 有hữu 義nghĩa 。 現hiện 在tại 時thời 中trung 。 無vô 有hữu 當đương 果quả 。 故cố 言ngôn 有hữu 非phi 己kỷ 有hữu 之chi 有hữu 也dã 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 悉tất 皆giai 有hữu 心tâm 者giả 。 下hạ 文văn 言ngôn 。 正chánh 因nhân 者giả 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 而nhi 此thử 中trung 云vân 。 心tâm 是thị 若nhược 用dụng 避tị 苦khổ 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 解giải 為vi 正chánh 因nhân 者giả 。 若nhược 為vi 會hội 此thử 文văn 耶da 。 各các 自tự 有hữu 對đối 。 此thử 云vân 心tâm 。 是thị 對đối 果quả 地địa 種chủng 智trí 為vi 語ngữ 。 言ngôn 眾chúng 生sanh 是thị 者giả 。 對đối 佛Phật 時thời 行hành 人nhân 為vi 語ngữ 。 若nhược 論luận 其kỳ 正chánh 位vị 。 由do 取thủ 避tị 苦khổ 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 解giải 用dụng 為vi 位vị 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 畢tất 竟cánh 有hữu 二nhị 種chủng 至chí )# 諸chư 結kết 覆phú 故cố 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 言ngôn 定định 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 畢tất 竟cánh 得đắc 。 今kim 說thuyết 不bất 但đãn 得đắc 果quả 。 亦diệc 得đắc 因nhân 也dã 。 莊trang 嚴nghiêm 是thị 因nhân 。 亦diệc 是thị 世thế 間gian 也dã 。 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 佛Phật 智trí 是thị 乘thừa 之chi 究cứu 竟cánh 。 說thuyết 乘thừa 名danh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 。 借tá 因nhân 以dĩ 況huống 果quả 也dã 。 莊trang 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 。 猶do 在tại 因nhân 中trung 。 眾chúng 生sanh 成thành 就tựu 因nhân 理lý 。 豈khởi 況huống 果quả 性tánh 。 在tại 生sanh 死tử 之chi 外ngoại 。 而nhi 當đương 不bất 須tu 修tu 道Đạo 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 明minh 應ưng 須tu 修tu 道Đạo 。 莊trang 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 者giả 。 謂vị 金kim 剛cang 心tâm 也dã 。 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 者giả 。 無Vô 學Học 果quả 也dã 。 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 者giả 。 還hoàn 是thị 金kim 剛cang 心tâm 時thời 。 體thể 由do 未vị 免miễn 苦khổ 無vô 常thường 。 故cố 言ngôn 世thế 間gian 也dã 。 出xuất 世thế 畢tất 竟cánh 者giả 。 還hoàn 是thị 無Vô 學Học 果quả 。 體thể 免miễn 離ly 三tam 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 出xuất 世thế 也dã 。 莊trang 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 。 據cứ 萬vạn 行hạnh 為vi 言ngôn 。 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 。 道đạo 眾chúng 生sanh 所sở 得đắc 佛Phật 果Quả 一Nhất 乘Thừa 。 但đãn 眾chúng 生sanh 有hữu 此thử 佛Phật 果Quả 一Nhất 乘Thừa 。 正chánh 由do 無vô 明minh 障chướng 覆phú 故cố 。 不bất 能năng 得đắc 見kiến 理lý 。 若nhược 如như 此thử 急cấp 應ưng 修tu 道Đạo 。 那na 得đắc 難nạn/nan 言ngôn 不bất 須tu 修tu 道Đạo 耶da 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 佛Phật 性tánh 者giả (# 至chí 。 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 佛Phật 性tánh 義nghĩa 現hiện 。 莫mạc 先tiên 於ư 此thử 。 故cố 即tức 以dĩ 為vi 名danh 烏ô 。

善thiện 男nam 子tử 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 者giả 。 至chí 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 果quả 性tánh 名danh 隨tùy 果quả 有hữu 能năng 為vi 名danh 不bất 一nhất 也dã 。 依y 文văn 而nhi 言ngôn 。 此thử 五ngũ 名danh 並tịnh 是thị 無Vô 學Học 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 明minh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 之chi 母mẫu 。 能năng 生sanh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 明minh 眾chúng 生sanh 亦diệc 有hữu 。 但đãn 不bất 修tu 集tập 故cố 。 不bất 能năng 得đắc 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 者giả 。 隨tùy 義nghĩa 為vi 五ngũ 位vị 。 第đệ 一nhất 以dĩ 堅kiên 固cố 為vi 名danh 。 二nhị 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 目mục 。 三tam 以dĩ 能năng 摧tồi 得đắc 稱xưng 。 四tứ 以dĩ 仗trượng 物vật 為vi 況huống 。 五ngũ 以dĩ 覺giác 察sát 為vi 旨chỉ 。 正chánh 是thị 一nhất 金kim 剛cang 心tâm 。 逐trục 義nghĩa 異dị 故cố 。 有hữu 多đa 種chủng 名danh 。

善thiện 男nam 子tử 我ngã 於ư 一nhất 時thời 。 至chí 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 我ngã 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 我ngã 名danh 本bổn 出xuất 常thường 存tồn 不bất 斷đoạn 。 佛Phật 性tánh 不bất 斷đoạn 。 則tắc 是thị 其kỳ 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 名danh 之chi 。 非phi 實thật 是thị 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 至chí )# 而nhi 說thuyết 無vô 我ngã 得đắc 自tự 在tại 故cố 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 常thường 故cố 自tự 在tại 。 是thị 我ngã 義nghĩa 也dã 。 應ưng 感cảm 無vô 端đoan 。 此thử 之chi 自tự 在tại 。 從tùng 彼bỉ 而nhi 出xuất 。 本bổn 非phi 我ngã 故cố 。 復phục 名danh 無vô 我ngã 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 因nhân 非phi 性tánh 說thuyết 性tánh 。 今kim 明minh 非phi 我ngã 說thuyết 我ngã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 亦diệc 爾nhĩ 。 佛Phật 性tánh 實thật 非phi 我ngã 者giả 。 因nhân 無vô 自tự 在tại 非phi 我ngã 。 有hữu 因nhân 緣duyên 至chí 非phi 虛hư 妄vọng 。 前tiền 除trừ 斷đoạn 滅diệt 之chi 惑hoặc 。 後hậu 去khứ 計kế 常thường 之chi 倒đảo 。 皆giai 非phi 虛hư 也dã 。 為vi 世thế 界giới 故cố 者giả 。 為vi 除trừ 世thế 人nhân 麻ma 米mễ 之chi 我ngã 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 證chứng 當đương 有hữu 之chi 義nghĩa 也dã 。 于vu 時thời 梵Phạm 志Chí 。 聞văn 當đương 有hữu 之chi 義nghĩa 。 悉tất 發phát 道Đạo 心tâm 。 豈khởi 得đắc 不bất 修tu 道Đạo 耶da 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 我ngã 於ư 一nhất 時thời 。 住trụ 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 下hạ 。 第đệ 三tam 文văn 勸khuyến 時thời 眾chúng 。 應ưng 忘vong 懷hoài 取thủ 法pháp 。 佛Phật 語ngữ 無vô 方phương 。 不bất 可khả 聞văn 此thử 一nhất 邊biên 而nhi 執chấp 著trước 也dã 。 如như 昔tích 佛Phật 一nhất 。 時thời 為vi 梵Phạm 志Chí 。 說thuyết 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 為vi 我ngã 。 佛Phật 性tánh 實thật 非phi 我ngã 。 正chánh 以dĩ 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 應ứng 眾chúng 生sanh 根căn 。 令linh 物vật 悟ngộ 道đạo 。 豈khởi 可khả 聞văn 說thuyết 此thử 正chánh 因nhân 性tánh 為vi 我ngã 。 而nhi 生sanh 執chấp 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 所sở 言ngôn 。 眾chúng 生sanh 當đương 得đắc 佛Phật 。 故cố 言ngôn 有hữu 不bất 得đắc 。 便tiện 執chấp 言ngôn 。 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 。 不bất 須tu 修tu 道Đạo 也dã 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ