大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 53
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 三tam

辨biện 信tín 。 辨biện 直trực 心tâm 。 辨biện 戒giới 。 辨biện 善thiện 友hữu 。 辨biện 多đa 聞văn 。 論luận 闡xiển 提đề 有hữu 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 釋thích 闡xiển 提đề 名danh 。 釋thích 九Cửu 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 法pháp 有hữu 性tánh 所sở 以dĩ 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 明minh 法pháp 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 說thuyết 一nhất 者giả 有hữu 性tánh 二nhị 者giả 無vô 性tánh 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 為vi 法pháp 性tánh 為vi 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 說thuyết 無vô 法pháp 性tánh 。 辨biện 菩Bồ 薩Tát 無vô 所sở 見kiến 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 辨biện 大đại 涅Niết 槃Bàn 空không 。 出xuất 阿A 難Nan 不bất 見kiến 空không 事sự 。 辨biện 信tín 不bất 信tín 相tương/tướng 。

德đức 王vương 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 之chi 第đệ 九cửu

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 至chí )# 四tứ 者giả 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 五ngũ 者giả 多đa 聞văn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 九cửu 病bệnh 行hành 功công 德đức 也dã 。 病bệnh 行hành 說thuyết 五ngũ 行hành 之chi 始thỉ 也dã 。 信tín 為vi 行hành 首thủ 。 故cố 先tiên 說thuyết 也dã 。 質chất 直trực 者giả 。 信tín 惡ác 則tắc 不bất 作tác 。 信tín 善thiện 則tắc 勤cần 行hành 。 故cố 次thứ 說thuyết 直trực 心tâm 也dã 。 身thân 口khẩu 之chi 惡ác 須tu 戒giới 。 故cố 次thứ 說thuyết 戒giới 也dã 。 行hành 善thiện 須tu 師sư 。 故cố 次thứ 說thuyết 善thiện 友hữu 。 近cận 善thiện 友hữu 而nhi 聞văn 法Pháp 。 故cố 次thứ 多đa 聞văn 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 既ký 通thông 廣quảng 前tiền 三tam 行hành 。 隨tùy 明minh 戒giới 定định 。 有hữu 相tương 似tự 處xứ 。 即tức 雜tạp 廣quảng 上thượng 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 此thử 法pháp 為vi 體thể 。 從tùng 信tín 心tâm 為vi 始thỉ 。 乃nãi 至chí 多đa 聞văn 。

云vân 何hà 為vi 信tín 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 脩tu 大đại 涅Niết 槃Bàn 成thành 就tựu 初sơ 事sự 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 信tín 三Tam 寶Bảo 者giả 。 知tri 歸quy 處xứ 也dã 。 然nhiên 歸quy 必tất 須tu 行hành 。 以dĩ 施thí 為vi 行hành 始thỉ 。 次thứ 說thuyết 施thí 也dã 。 行hành 即tức 是thị 乘thừa 。 乘thừa 有hữu 實thật 假giả 。 次thứ 說thuyết 二nhị 諦đế 。 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 是thị 第đệ 一nhất 。 二Nhị 乘Thừa 是thị 世thế 諦đế 。 下hạ 釋thích 云vân 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 是thị 遲trì 。 今kim 說thuyết 為vi 速tốc 。 於ư 小tiểu 者giả 是thị 速tốc 。 若nhược 不bất 說thuyết 小tiểu 。 則tắc 永vĩnh 處xứ 生sanh 死tử 。 說thuyết 則tắc 離ly 故cố 。 故cố 名danh 速tốc 也dã 。 聖thánh 人nhân 性tánh 者giả 。 不bất 壞hoại 信tín 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 夫phu 信tín 有hữu 三tam 品phẩm 。 從tùng 外ngoại 凡phàm 夫phu 。 訖ngật 聞văn 慧tuệ 中trung 人nhân 。 悉tất 通thông 名danh 為vi 信tín 。 信tín 乃nãi 萬vạn 階giai 。 要yếu 居cư 不bất 定định 位vị 故cố 。 來lai 為vi 下hạ 品phẩm 。 若nhược 信tín 首thủ 五ngũ 根căn 立lập 。 至chí 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 名danh 曰viết 中trung 品phẩm 信tín 。 受thọ 得đắc 真chân 無vô 生sanh 解giải 。 去khứ 至chí 九cửu 地địa 。 通thông 為vi 上thượng 品phẩm 信tín 。 然nhiên 此thử 中trung 所sở 明minh 。 信tín 取thủ 於ư 中trung 品phẩm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 此thử 信tín 立lập 。 資tư 之chi 入nhập 空không 。 登đăng 見kiến 諦Đế 道đạo 。 自tự 此thử 以dĩ 前tiền 。 下hạ 品phẩm 之chi 信tín 。 非phi 不bất 遠viễn 藉tạ 。 但đãn 未vị 是thị 堅kiên 固cố 。 位vị 既ký 未vị 定định 。 所sở 以dĩ 不bất 錄lục 。 若nhược 遠viễn 途đồ 而nhi 相tương/tướng 承thừa 理lý 故cố 忘vong 言ngôn 。 然nhiên 入nhập 佛Phật 法Pháp 海hải 。 要yếu 須tu 信tín 為vi 首thủ 。 此thử 心tâm 亦diệc 立lập 。 佛Phật 法Pháp 中trung 寶bảo 。 自tự 然nhiên 次thứ 生sanh 。 是thị 故cố 今kim 者giả 。 先tiên 標tiêu 歸quy 三Tam 寶Bảo 為vi 初sơ 。 表biểu 信tín 立lập 之chi 始thỉ 也dã 。 雖tuy 復phục 信tín 有hữu 三Tam 寶Bảo 。 若nhược 不bất 信tín 有hữu 行hành 六Lục 度Độ 之chi 因nhân 。 其kỳ 行hành 亦diệc 不bất 成thành 。 是thị 以dĩ 經kinh 文văn 廣quảng 列liệt 所sở 信tín 之chi 事sự 。 然nhiên 此thử 中trung 列liệt 信tín 境cảnh 出xuất 二nhị 種chủng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 無vô 信tín 於ư 二nhị 諦đế 者giả 。 信tín 生sanh 死tử 是thị 忘vong 有hữu 。 即tức 體thể 無vô 性tánh 。 此thử 據cứ 大đại 品phẩm 以dĩ 來lai 。 開khai 空không 有hữu 二nhị 門môn 。 後hậu 更cánh 稱xưng 信tín 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 信tín 神thần 明minh 妙diệu 體thể 。 真Chân 如Như 之chi 第đệ 一nhất 。 故cố 知tri 。 今kim 教giáo 所sở 明minh 真chân 者giả 。 非phi 昔tích 教giáo 之chi 性tánh 空không 。 若nhược 此thử 信tín 一nhất 立lập 。 便tiện 識thức 生sanh 死tử 虛hư 妄vọng 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 有hữu 脩tu 道Đạo 斷đoạn 癡si 。 除trừ 因nhân 滅diệt 果quả 。 顯hiển 出xuất 法pháp 性tánh 之chi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

云vân 何hà 直trực 心tâm 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 若nhược 生sanh 煩phiền 惱não 。 則tắc 墮đọa 惡ác 趣thú 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 先tiên 就tựu 化hóa 物vật 邊biên 辨biện 直trực 心tâm 。 後hậu 更cánh 約ước 事sự 。 明minh 但đãn 使sử 關quan 理lý 莫mạc 聞văn 耶da 正chánh 。 皆giai 稱xưng 直trực 也dã 。

如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 。 至chí 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 終chung 不bất 說thuyết 之chi 者giả 。 說thuyết 惡ác 增tăng 二nhị 罪tội 。 讚tán 善thiện 長trường/trưởng 二nhị 福phước 也dã 。 云vân 何hà 為vi 善thiện 。 所sở 謂vị 佛Phật 性tánh 者giả 。 善thiện 中trung 之chi 少thiểu 。 唯duy 闡xiển 提đề 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 謂vị 正chánh 因nhân 性tánh 也dã 。 唯duy 此thử 為vi 真chân 善thiện 。 而nhi 非phi 是thị 緣duyên 中trung 所sở 生sanh 者giả 。 若nhược 舉cử 用dụng 來lai 明minh 者giả 。 能năng 得đắc 於ư 善thiện 果quả 。 亦diệc 名danh 曰viết 善thiện 。 為vi 物vật 說thuyết 言ngôn 。 身thân 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 。 令linh 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 發phát 心tâm 行hành 道Đạo 。

爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu (# 至chí 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 難nạn/nan 意ý 謂vị 。 若nhược 闡xiển 提đề 聞văn 讚tán 佛Phật 性tánh 。 而nhi 發phát 心tâm 速tốc 者giả 。 上thượng 云vân 不bất 治trị 之chi 義nghĩa 。 則tắc 非phi 也dã 。 舉cử 上thượng 五ngũ 行hành 之chi 始thỉ 。 闡xiển 提đề 不bất 可khả 治trị 之chi 文văn 。 此thử 第đệ 一nhất 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 一nhất 有hữu 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân 者giả 。 難nạn/nan 直trực 心tâm 也dã 。 言ngôn 不bất 應ưng 歎thán 佛Phật 性tánh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。 何hà 以dĩ 爾nhĩ 耶da 。 上thượng 說thuyết 三tam 種chủng 有hữu 自tự 然nhiên 可khả 差sai 。 有hữu 畢tất 竟cánh 可khả 治trị 者giả 。 如như 其kỳ 自tự 差sai 。 則tắc 不bất 假giả 歎thán 性tánh 。 知tri 其kỳ 必tất 死tử 。 雖tuy 歎thán 何hà 益ích 。 雖tuy 引dẫn 三tam 人nhân 。 意ý 欲dục 取thủ 二nhị 人nhân 為vi 難nạn/nan 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 德đức 王vương 仍nhưng 設thiết 五ngũ 難nạn/nan 。 所sở 以dĩ 建kiến 章chương 唱xướng 言ngôn 。 初sơ 發phát 五ngũ 事sự 。 悉tất 得đắc 成thành 就tựu 者giả 。 若nhược 此thử 五ngũ 事sự 成thành 。 則tắc 能năng 除trừ 病bệnh 。 若nhược 不bất 成thành 就tựu 。 便tiện 不bất 能năng 治trị 病bệnh 。 今kim 去khứ 還hoàn 明minh 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân 。 故cố 知tri 廣quảng 病bệnh 行hành 。 第đệ 一nhất 難nạn/nan 言ngôn 。 如Như 來Lai 上thượng 說thuyết 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân 。 第đệ 三tam 人nhân 聞văn 法Pháp 不bất 聞văn 法Pháp 。 自tự 然nhiên 得đắc 佛Phật 。 今kim 云vân 何hà 言ngôn 讚tán 嘆thán 佛Phật 性tánh 。 令linh 眾chúng 生sanh 方phương 發phát 心tâm 耶da 。

世Thế 尊Tôn 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 諸chư 佛Phật (# 至chí 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 言ngôn 。 不bất 能năng 發phát 心tâm 。 復phục 不bất 然nhiên 也dã 。 若nhược 言ngôn 有hữu 性tánh 。 必tất 當đương 成thành 佛Phật 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 言ngôn 。 第đệ 一nhất 人nhân 若nhược 聞văn 法Pháp 不bất 聞văn 法Pháp 。 皆giai 不bất 能năng 發phát 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 此thử 人nhân 有hữu 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 是thị 善thiện 。 自tự 能năng 向hướng 佛Phật 。 佛Phật 何hà 故cố 言ngôn 都đô 不bất 能năng 發phát 心tâm 耶da 。

世Thế 尊Tôn 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 至chí )# 云vân 何hà 佛Phật 說thuyết 。 斷đoạn 諸chư 善thiện 根căn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 難nạn/nan 言ngôn 不bất 可khả 治trị 。 若nhược 遇ngộ 不bất 遇ngộ 。 俱câu 不bất 可khả 治trị 者giả 。 夫phu 為vi 惡ác 不bất 過quá 闡xiển 提đề 。 此thử 人nhân 既ký 有hữu 佛Phật 性tánh 。 此thử 不bất 可khả 斷đoạn 。 當đương 知tri 斷đoạn 善thiện 之chi 言ngôn 。 未vị 為vi 理lý 實thật 也dã 。 如như 佛Phật 昔tích 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 善thiện 有hữu 二nhị 種chủng 者giả 。 此thử 第đệ 三tam 家gia 子tử 句cú 言ngôn 。 既ký 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 。 便tiện 是thị 性tánh 在tại 身thân 中trung 。 既ký 在tại 身thân 中trung 。 便tiện 應ưng 遮già 地địa 獄ngục 。 此thử 就tựu 見kiến 用dụng 為vi 難nạn/nan 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 難nạn/nan 不bất 應ưng 受thọ 闡xiển 提đề 名danh 。 就tựu 此thử 難nạn/nan 中trung 。 開khai 為vi 兩lưỡng 關quan 。 若nhược 闡xiển 提đề 有hữu 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 是thị 善thiện 。 何hà 故cố 言ngôn 斷đoạn 諸chư 善thiện 根căn 。 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 耶da 。 後hậu 關quan 言ngôn 。 如như 佛Phật 昔tích 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 善thiện 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 常thường 二nhị 無vô 常thường 者giả 。 難nạn/nan 意ý 。 用dụng 正chánh 因nhân 性tánh 善thiện 作tác 常thường 。 緣duyên 因nhân 善thiện 作tác 無vô 常thường 。 若nhược 如như 此thử 緣duyên 中trung 所sở 生sanh 善thiện 。 虛hư 而nhi 無vô 力lực 。 可khả 不bất 能năng 遮già 地địa 獄ngục 。 正chánh 因nhân 性tánh 是thị 常thường 。 力lực 用dụng 應ưng 強cường/cưỡng 。 何hà 故cố 不bất 遮già 一nhất 闡xiển 提đề 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 耶da 。

如như 佛Phật 往vãng 昔tích 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 至chí 作tác 如như 是thị 說thuyết 言ngôn 一nhất 闡xiển 提đề 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 難nạn/nan 也dã 。

世Thế 尊Tôn 若nhược 因nhân 佛Phật 性tánh 發phát 阿a 耨nậu 多đa 羅la 。 至chí )# 三tam 菩Bồ 提Đề 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 難nạn/nan 言ngôn 因nhân 佛Phật 性tánh 。 自tự 然nhiên 成thành 佛Phật 。 不bất 假giả 廣quảng 說thuyết 十thập 二nhị 部bộ 經kinh 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 難nạn/nan 從tùng 若nhược 因nhân 佛Phật 性tánh 。 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。 下hạ 明minh 佛Phật 性tánh 力lực 強cường/cưỡng 。 應ưng 自tự 然nhiên 成thành 佛Phật 。 何hà 須tu 廣quảng 說thuyết 十thập 二nhị 部bộ 經kinh 。 勸khuyến 人nhân 修tu 行hành 。 下hạ 即tức 引dẫn 二nhị 譬thí 來lai 。 助trợ 其kỳ 成thành 難nạn/nan 。 喻dụ 正chánh 因nhân 力lực 。 應ưng 自tự 至chí 於ư 佛Phật 也dã 。

世Thế 尊Tôn 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 說thuyết 因nhân 果quả 性tánh (# 至chí 如như 是thị 之chi 義nghĩa 。 云vân 何hà 相tương 應ứng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 六lục 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 執chấp 因nhân 中trung 已dĩ 有hữu 佛Phật 性tánh 。 故cố 得đắc 成thành 佛Phật 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 言ngôn 。 說thuyết 因nhân 果quả 性tánh 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 亦diệc 復phục 不bất 然nhiên 。 若nhược 因nhân 中trung 無vô 果quả 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 正chánh 以dĩ 有hữu 故cố 。 能năng 生sanh 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 讚tán 言ngôn 善thiện 哉tai 。 善thiện 哉tai (# 至chí 能năng 摧tồi 波Ba 旬Tuần 。 所sở 立lập 勝thắng 幢tràng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 將tương 欲dục 答đáp 問vấn 。 先tiên 讚tán 歎thán 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 中trung 先tiên 答đáp 第đệ 二nhị 。 次thứ 答đáp 第đệ 三tam 。 次thứ 答đáp 第đệ 三tam 家gia 子tử 句cú 。 因nhân 答đáp 子tử 句cú 。 義nghĩa 勢thế 似tự 答đáp 第đệ 一nhất 第đệ 四tứ 。 別biệt 答đáp 第đệ 五ngũ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 將tương 欲dục 答đáp 難nạn/nan 。 先tiên 讚tán 歎thán 之chi 。 明minh 已dĩ 問vấn 得đắc 時thời 。 師sư 徒đồ 二nhị 人nhân 。 互hỗ 相tương 稱xưng 譽dự 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 我ngã 上thượng 說thuyết 。 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân (# 至chí )# 若nhược 不bất 遇ngộ 者giả 則tắc 不bất 可khả 愈dũ 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 人nhân 有hữu 九cửu 因nhân 緣duyên 不bất 能năng 去khứ 。 若nhược 無vô 此thử 九cửu 事sự 則tắc 去khứ 。 何hà 者giả 為vi 九cửu 。 一nhất 知tri 食thực 不bất 安an 。 而nhi 反phản 食thực 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 自tự 知tri 已dĩ 所sở 得đắc 果quả 。 不bất 如như 於ư 他tha 。 而nhi 強cường/cưỡng 執chấp 為vi 是thị 也dã 。 二nhị 多đa 食thực 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 求cầu 果quả 心tâm 併tinh 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 能năng 。 遠viễn 取thủ 佛Phật 果Quả 也dã 。 三tam 宿túc 食thực 未vị 消tiêu 。 而nhi 更cánh 食thực 者giả 。 有hữu 漏lậu 中trung 四tứ 倒đảo 。 伏phục 而nhi 未vị 斷đoạn 。 而nhi 今kim 更cánh 起khởi 佛Phật 上thượng 四tứ 倒đảo 也dã 。 四tứ 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 不bất 隨tùy 時thời 者giả 。 執chấp 相tướng 心tâm 固cố 。 斷đoạn 結kết 不bất 以dĩ 理lý 也dã 。 五ngũ 病bệnh 時thời 不bất 隨tùy 醫y 教giáo 者giả 。 不bất 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 大Đại 乘Thừa 之chi 化hóa 也dã 。 六lục 不bất 隨tùy 瞻chiêm 病bệnh 教giáo 者giả 。 不bất 從tùng 善thiện 知tri 識thức 也dã 。 七thất 強cường/cưỡng 耐nại 不bất 吐thổ 者giả 。 強cường/cưỡng 執chấp 二Nhị 乘Thừa 果quả 為vi 是thị 。 不bất 捨xả 小tiểu 而nhi 從tùng 大đại 也dã 。 八bát 夜dạ 行hành 者giả 。 無vô 明minh 心tâm 多đa 也dã 。 九cửu 房phòng 室thất 過quá 差sai 者giả 。 欲dục 速tốc 滅diệt 此thử 身thân 。 無vô 餘dư 之chi 樂lạc 。 正chánh 有hữu 九cửu 病bệnh 。 若nhược 聞văn 法Pháp 即tức 迴hồi 心tâm 而nhi 去khứ 。 如như 其kỳ 不bất 迴hồi 。 則tắc 難nan 可khả 開khai 化hóa 。

善thiện 男nam 子tử 如như 我ngã 上thượng 說thuyết 。 若nhược 遇ngộ 不bất 遇ngộ (# 至chí 若nhược 不bất 值trị 遇ngộ 。 則tắc 不bất 能năng 發phát 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 初sơ 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 先tiên 騰đằng 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân 。 未vị 是thị 答đáp 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 先tiên 釋thích 第đệ 三tam 人nhân 。 決quyết 定định 去khứ 者giả 。 此thử 人nhân 殖thực 因nhân 久cửu 。 自tự 能năng 向hướng 佛Phật 。 不bất 假giả 聞văn 法Pháp 。

如như 我ngã 上thượng 說thuyết 。 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 至chí )# 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 命mạng 盡tận 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 難nạn/nan 也dã 。 其kỳ 難nạn 言ngôn 。 既ký 遇ngộ 與dữ 不bất 遇ngộ 。 悉tất 不bất 能năng 發phát 。 此thử 人nhân 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 今kim 答đáp 言ngôn 。 闡xiển 提đề 時thời 斷đoạn 善thiện 根căn 。 及cập 其kỳ 後hậu 生sanh 善thiện 之chi 時thời 。 非phi 復phục 闡xiển 提đề 。 此thử 人nhân 遇ngộ 與dữ 不bất 遇ngộ 。 俱câu 不bất 離ly 闡xiển 提đề 心tâm 。 是thị 故cố 言ngôn 不bất 可khả 治trị 。 不bất 言ngôn 斷đoạn 當đương 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 難nạn/nan 。 言ngôn 若nhược 闡xiển 提đề 有hữu 佛Phật 性tánh 。 決quyết 定định 不bất 去khứ 。 是thị 亦diệc 不bất 善thiện 。 佛Phật 答đáp 意ý 云vân 。 我ngã 言ngôn 不bất 能năng 去khứ 者giả 。 此thử 當đương 闡xiển 提đề 心tâm 時thời 語ngữ 耳nhĩ 。 不bất 言ngôn 捨xả 闡xiển 提đề 心tâm 後hậu 。 亦diệc 不bất 能năng 去khứ 也dã 。 其kỳ 未vị 捨xả 闡xiển 提đề 位vị 時thời 。 雖tuy 有hữu 佛Phật 性tánh 。 而nhi 非phi 是thị 善thiện 若nhược 捨xả 此thử 心tâm 後hậu 。 非phi 復phục 一nhất 闡xiển 提đề 。 云vân 何hà 不bất 能năng 去khứ 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 提đề 名danh 不bất 具cụ (# 至chí 諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 四tứ 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 其kỳ 難nạn 言ngôn 不bất 斷đoạn 佛Phật 法Pháp 。 云vân 何hà 言ngôn 斷đoạn 善thiện 根căn 。 今kim 答đáp 言ngôn 。 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 。 提đề 名danh 不bất 具cụ 。 信tín 不bất 具cụ 故cố 。 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。 豈khởi 以dĩ 無vô 師sư 佛Phật 性tánh 。 名danh 闡xiển 提đề 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 次thứ 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 難nạn/nan 言ngôn 。 闡xiển 提đề 有hữu 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 名danh 斷đoạn 善thiện 根căn 。 佛Phật 今kim 答đáp 言ngôn 。 不bất 具cụ 。 信tín 故cố 。 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 信tín 。 善thiện 亦diệc 不bất 從tùng 具cụ 生sanh 。 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 是thị 發phát 信tín 心tâm 之chi 具cụ 。 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 既ký 非phi 善thiện 。 又hựu 不bất 從tùng 五ngũ 陰ấm 具cụ 生sanh 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 。 若nhược 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 從tùng 五ngũ 陰ấm 具cụ 生sanh 。 然nhiên 則tắc 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 是thị 發phát 佛Phật 性tánh 之chi 具cụ 。 經kinh 亦diệc 不bất 應ưng 言ngôn 。 佛Phật 性tánh 非phi 信tín 。 眾chúng 生sanh 非phi 具cụ 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 推thôi 。 當đương 知tri 。 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 依y 正chánh 因nhân 性tánh 有hữu 。 非phi 是thị 正chánh 因nhân 性tánh 。 依y 五ngũ 陰ấm 有hữu 。 然nhiên 此thử 中trung 推thôi 檢kiểm 。 與dữ 勝thắng 鬘man 經kinh 明minh 義nghĩa 一nhất 種chủng 生sanh 死tử 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 有hữu 也dã 。 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 。 依y 生sanh 死tử 故cố 。 得đắc 知tri 文văn 義nghĩa 微vi 證chứng 理lý # 然nhiên 矣hĩ 。 下hạ 去khứ 諸chư 句cú 義nghĩa 例lệ 亦diệc 爾nhĩ 。 但đãn 佛Phật 性tánh 非phi 是thị 緣duyên 中trung 所sở 生sanh 之chi 善thiện 。 又hựu 非phi 是thị 不bất 善thiện 。 何hà 以dĩ 爾nhĩ 。 正chánh 因nhân 之chi 性tánh 。 既ký 不bất 從tùng 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 。 然nhiên 能năng 得đắc 善thiện 果quả 。 復phục 非phi 不bất 善thiện 。 闡xiển 提đề 乃nãi 斷đoạn 緣duyên 中trung 所sở 生sanh 者giả 。 故cố 得đắc 一nhất 闡xiển 提đề 名danh 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 至chí )# 即tức 墮đọa 三tam 趣thú 故cố 。 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 第đệ 三tam 子tử 句cú 也dã 。 以dĩ 當đương 有hữu 故cố 言ngôn 有hữu 。 既ký 非phi 已dĩ 有hữu 。 云vân 何hà 責trách 能năng 遮già 地địa 獄ngục 耶da 。 譬thí 如như 王vương 聞văn 箜không 篌hầu 音âm 者giả 。 此thử 成thành 向hướng 答đáp 也dã 。 言ngôn 欲dục 聞văn 其kỳ 音âm 。 必tất 須tu 方phương 便tiện 。 不bất 可khả 一nhất 往vãng 而nhi 求cầu 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 要yếu 假giả 方phương 法pháp 也dã 。 因nhân 此thử 仍nhưng 答đáp 第đệ 一nhất 第đệ 四tứ 難nạn/nan 也dã 。 其kỳ 第đệ 四tứ 言ngôn 。 若nhược 有hữu 佛Phật 性tánh 理lý 然nhiên 自tự 成thành 。 何hà 須tu 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 今kim 答đáp 言ngôn 。 雖tuy 是thị 有hữu 性tánh 。 要yếu 須tu 說thuyết 。 亦diệc 如như 箜không 篌hầu 之chi 音âm 也dã 。 第đệ 一nhất 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 必tất 不bất 差sai 。 則tắc 不bất 須tu 治trị 。 今kim 答đáp 言ngôn 。 雖tuy 不bất 可khả 差sai 。 既ký 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 。 若nhược 聞văn 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 則tắc 為vi 外ngoại 緣duyên 之chi 益ích 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 牽khiên 第đệ 三tam 難nạn/nan 後hậu 關quan 來lai 。 仍nhưng 答đáp 第đệ 四tứ 難nạn/nan 云vân 。 一nhất 闡xiển 提đề 實thật 無vô 果quả 性tánh 。 若nhược 使sử 有hữu 緣duyên 因nhân 之chi 善thiện 。 可khả 遮già 已dĩ 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 即tức 既ký 無vô 緣duyên 因nhân 善thiện 。 云vân 何hà 得đắc 遮già 耶da 。 登đăng 即tức 引dẫn 譬thí 。 明minh 凡phàm 夫phu 愚ngu 癡si 。 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 眾chúng 生sanh 身thân 有hữu 佛Phật 性tánh 。 謂vị 言ngôn 此thử 五ngũ 陰ấm 身thân 。 即tức 時thời 已dĩ 有hữu 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 不bất 假giả 脩tu 行hành 。 臥ngọa 地địa 自tự 成thành 。 責trách 佛Phật 現hiện 有hữu 此thử 不bất 當đương 是thị 無vô 道đạo 用dụng 心tâm 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 之chi 身thân 。 即tức 時thời 乃nãi 有hữu 正chánh 因nhân 。 要yếu 應ưng 積tích 德đức 修tu 道Đạo 。 滅diệt 無vô 明minh 障chướng 。 闇ám 黑hắc 都đô 盡tận 。 佛Phật 性tánh 方phương 顯hiển 。 緣duyên 具cụ 之chi 時thời 。 爾nhĩ 乃nãi 有hữu 用dụng 。 其kỳ 事sự 如như 箜không 篌hầu 。 要yếu 須tu 眾chúng 緣duyên 具cụ 。 故cố 聲thanh 方phương 出xuất 耳nhĩ 。 今kim 一nhất 闡xiển 提đề 。 正Chánh 斷Đoạn 於ư 信tín 心tâm 。 故cố 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 若nhược 乳nhũ 無vô 酪lạc (# 至chí )# 不bất 訟tụng 彼bỉ 缺khuyết 名danh 質chất 直trực 心tâm 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 六lục 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 。 今kim 言ngôn 不bất 得đắc 一nhất 向hướng 已dĩ 有hữu 。 以dĩ 當đương 有hữu 故cố 言ngôn 有hữu 也dã 。 如như 乳nhũ 臥ngọa 至chí 一nhất 月nguyệt 。 則tắc 不bất 生sanh 酪lạc 。 若nhược 以dĩ 一nhất 渧đế 。 頗phả 求cầu 樹thụ 汁trấp 。 至chí 即tức 成thành 酪lạc 。 以dĩ 其kỳ 緣duyên 具cụ 足túc 也dã 。 若nhược 乳nhũ 中trung 先tiên 有hữu 酪lạc 者giả 。 何hà 須tu 待đãi 緣duyên 耶da 。 難nan 作tác 能năng 作tác 者giả 。 言ngôn 政chánh 以dĩ 具cụ 此thử 直trực 心tâm 等đẳng 五ngũ 事sự 。 所sở 以dĩ 能năng 為vi 此thử 難nan 忍nhẫn 之chi 事sự 。 乃nãi 至chí 不bất 惜tích 軀khu 命mạng 。 深thâm 識thức 空không 相tướng 故cố 爾nhĩ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 。 執chấp 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 今kim 明minh 萬vạn 法pháp 從tùng 緣duyên 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 若nhược 緣duyên 會hội 則tắc 有hữu 。 未vị 會hội 便tiện 無vô 。 豈khởi 容dung 因nhân 中trung 已dĩ 有hữu 果quả 。 若nhược 已dĩ 有hữu 果quả 。 何hà 須tu 眾chúng 緣duyên 。 以dĩ 無vô 性tánh 故cố 。 故cố 得đắc 成thành 佛Phật 也dã 。 答đáp 難nạn/nan 既ký 竟cánh 。 還hoàn 舉cử 前tiền 結kết 句cú 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 常thường 讚tán 人nhân 善thiện 。 故cố 名danh 直trực 心tâm 。 結kết 句cú 後hậu 偏thiên 就tựu 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 約ước 事sự 來lai 明minh 直trực 心tâm 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 質chất 直trực (# 至chí 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 質chất 直trực 心tâm 也dã 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 向hướng 解giải 釋thích 未vị 周chu 。 便tiện 致trí 問vấn 難nạn/nan 。 答đáp 既ký 已dĩ 畢tất 。 更cánh 脩tu 前tiền 宗tông 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 難nạn/nan 已dĩ 竟cánh 。 舉cử 前tiền 以dĩ 結kết 旨chỉ 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 治trị 於ư 戒giới (# 至chí )# 脩tu 大đại 涅Niết 槃Bàn 是thị 第đệ 三tam 戒giới 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 無vô 上thượng 四tứ 惡ác 。 能năng 度độ 苦khổ 海hải 之chi 稱xưng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 戒giới 從tùng 信tín 生sanh 。 道Đạo 心tâm 既ký 正chánh 。 所sở 發phát 之chi 戒giới 。 不bất 見kiến 戒giới 相tương/tướng 。 為vi 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 至chí )# 具cụ 足túc 第đệ 四tứ 。 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 一nhất 主chủ 浣hoán 衣y 者giả 。 知tri 垢cấu 淨tịnh 故cố 。 應ưng 教giáo 不bất 淨tịnh 觀quán 也dã 。 一nhất 金kim 師sư 子tử 者giả 。 知tri 風phong 火hỏa 之chi 氣khí 。 應ưng 教giáo 數sổ 息tức 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 真chân 善thiện 友hữu 者giả 。 唯duy 諸chư 佛Phật 也dã 。 今kim 命mạng 篇thiên 舉cử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 以dĩ 具cụ 上thượng 三tam 心tâm 。 能năng 近cận 善thiện 友hữu 。 復phục 能năng 為vi 人nhân 。 作tác 善thiện 友hữu 也dã 。 未vị 具cụ 足túc 故cố 。 乃nãi 引dẫn 事sự 為vi 證chứng 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。 至chí )# 成thành 就tựu 第đệ 五ngũ 。 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 多đa 聞văn 本bổn 使sử 息tức 苦khổ 。 不bất 必tất 文văn 廣quảng 事sự 多đa 。 唯duy 在tại 理lý 深thâm 除trừ 惑hoặc 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 具cụ 足túc 多đa 聞văn 者giả 。 若nhược 隨tùy 言ngôn 而nhi 取thủ 。 唯duy 是thị 聞văn 慧tuệ 。 不bất 通thông 思tư 脩tu 。 然nhiên 此thử 中trung 釋thích 意ý 。 恐khủng 備bị 合hợp 三tam 慧tuệ 。 今kim 辯biện 多đa 聞văn 。 便tiện 有hữu 六lục 階giai 。 從tùng 淺thiển 之chi 深thâm 。 靡mĩ 所sở 不bất 收thu 。 第đệ 一nhất 就tựu 小Tiểu 乘Thừa 十thập 二nhị 部bộ 。 明minh 多đa 聞văn 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 置trí 於ư 十thập 一nhất 部bộ 。 唯duy 取thủ 方Phương 廣Quảng 經kinh 。 亦diệc 名danh 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。 第đệ 三tam 除trừ 法pháp 華hoa 以dĩ 前tiền 經kinh 。 十thập 二nhị 部bộ 唯duy 受thọ 持trì 。 今kim 涅Niết 槃Bàn 經kinh 為vi 多đa 聞văn 也dã 。 第đệ 四tứ 就tựu 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 如như 雪Tuyết 山Sơn 菩Bồ 薩Tát 中trung 說thuyết 。 第đệ 五ngũ 直trực 據cứ 常thường 住trụ 二nhị 字tự 。 第đệ 偏thiên 談đàm 法pháp 性tánh 妙diệu 體thể 。 如như 如như 常thường 不bất 說thuyết 法Pháp 。 絕tuyệt 於ư 言ngôn 相tương/tướng 。 以dĩ 為vi 多đa 聞văn 。 若nhược 能năng 如như 此thử 冥minh 至chí 理lý 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 多đa 聞văn 。

善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 至chí 難nan 忍nhẫn 難nạn/nan 施thí 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 難nạn/nan 施thí 能năng 施thí 者giả 。 作tác 義nghĩa 是thị 總tổng 。 施thí 義nghĩa 是thị 別biệt 也dã 。 何hà 者giả 。 外ngoại 事sự 橫hoạnh/hoành 來lai 。 能năng 安an 為vi 忍nhẫn 。 捨xả 由do 內nội 起khởi 。 能năng 安an 為vi 施thí 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 父phụ 母mẫu 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 至chí )# 何hà 以dĩ 故cố 脩tu 空không 三tam 昧muội 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 二nhị 事sự 。 一nhất 謂vị 慈từ 悲bi 。 二nhị 謂vị 解giải 空không 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 不bất 見kiến 其kỳ 難nạn 。 故cố 能năng 為vi 難nan 事sự 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 次thứ 從tùng 難nan 作tác 能năng 作tác 。 下hạ 去khứ 開khai 為vi 三tam 事sự 來lai 。 讚tán 歎thán 上thượng 成thành 就tựu 五ngũ 法Pháp 人nhân 。 正chánh 以dĩ 資tư 上thượng 所sở 解giải 。 便tiện 悟ngộ 萬vạn 法pháp 虛hư 假giả 。 有hữu 所sở 施thí 為vi 。 不bất 問vấn 自tự 他tha 。 無vô 復phục 分phân 別biệt 。 若nhược 微vi 有hữu 所sở 存tồn 。 便tiện 乖quai 於ư 理lý 。 何hà 故cố 如như 此thử 。 正chánh 集tập 空không 智trí 力lực 爾nhĩ 。 終chung 日nhật 為vi 物vật 。 竟cánh 無vô 所sở 為vi 也dã 。

爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 高cao 貴quý 德đức 王vương (# 至chí )# 雖tuy 復phục 脩tu 空không 不bất 能năng 令linh 空không 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 欲dục 明minh 脩tu 空không 之chi 為vi 益ích 。 故cố 假giả 難nan 以dĩ 顯hiển 之chi 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 性tánh 自tự 空không 者giả 。 承thừa 前tiền 言ngôn 為vi 難nạn/nan 。 前tiền 言ngôn 以dĩ 善thiện 識thức 空không 。 能năng 為vi 難nan 忍nhẫn 。 今kim 問vấn 識thức 空không 之chi 旨chỉ 。 設thiết 二nhị 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 性tánh 自tự 空không 。 空không 則tắc 無vô 見kiến 。 若nhược 性tánh 不bất 空không 。 雖tuy 脩tu 何hà 益ích 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。

時thời 眾chúng 於ư 此thử 空không 理lý 。 恆hằng 生sanh 怖bố 畏úy 心tâm 。 未vị 能năng 頓đốn 忘vong 。 故cố 德đức 王vương 因nhân 此thử 。 仍nhưng 設thiết 二nhị 難nạn/nan 。 去khứ 物vật 執chấp 有hữu 之chi 心tâm 也dã 。 佛Phật 上thượng 言ngôn 脩tu 空không 三tam 昧muội 。 無vô 復phục 瞋sân 喜hỷ 。 今kim 將tương 開khai 兩lưỡng 關quan 。 故cố 先tiên 定định 言ngôn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 為vi 當đương 體thể 性tánh 自tự 空không 。 為vi 萬vạn 法pháp 不bất 空không 。 菩Bồ 薩Tát 脩tu 定định 之chi 智trí 強cường/cưỡng 。 使sử 作tác 空không 耶da 。 仍nhưng 結kết 初sơ 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 性tánh 自tự 空không 。 何hà 須tu 脩tu 空không 耶da 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 性tánh 自tự 不bất 空không 。 云vân 何hà 脩tu 空không 。 其kỳ 令linh 空không 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 性tánh 。 本bổn 自tự 空không (# 至chí 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 魔ma 眷quyến 屬thuộc 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 非phi 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 不bất 離ly 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 者giả 。 五ngũ 根căn 是thị 假giả 色sắc 。 是thị 則tắc 根căn 一nhất 。 而nhi 大đại 四tứ 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 不bất 離ly 四tứ 。 而nhi 說thuyết 俗tục 諦đế 空không 也dã 。 俗tục 諦đế 空không 故cố 。 無vô 一nhất 等đẳng 四tứ 。 執chấp 為vi 空không 也dã 。 非phi 青thanh 非phi 黃hoàng 。 破phá 實thật 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 者giả 。 具cụ 三tam 中trung 道đạo 空không 也dã 。 以dĩ 相tương 似tự 相tương 續tục 似tự 常thường 也dã 。 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 。 說thuyết 有hữu 說thuyết 常thường 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 就tựu 佛Phật 下hạ 答đáp 去khứ 。 先tiên 遣khiển 第đệ 二nhị 難nạn/nan 言ngôn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 性tánh 本bổn 自tự 空không 。 萬vạn 有hữu 若nhược 是thị 可khả 得đắc 不bất 空không 。 有hữu 竟cánh 無vô 可khả 有hữu 。 豈khởi 有hữu 可khả 得đắc 有hữu 乎hồ 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 知tri 。 從tùng 本bổn 來lai 不bất 異dị 空không 。 但đãn 於ư 病bệnh 者giả 為vi 有hữu 。 於ư 覺giác 者giả 常thường 無vô 。 故cố 一nhất 家gia 所sở 引dẫn 。 如như 虛hư 空không 華hoa 。 於ư 不bất 病bệnh 者giả 。 未vị 嘗thường 有hữu 也dã 。 雖tuy 於ư 病bệnh 者giả 為vi 有hữu 。 於ư 不bất 病bệnh 為vi 無vô 。 而nhi 不bất 病bệnh 之chi 者giả 。 亦diệc 非phi 不bất 知tri 。 病bệnh 者giả 之chi 妄vọng 見kiến 。 故cố 聖thánh 監giám 之chi 日nhật 。 二nhị 智trí 無vô 虧khuy 。 是thị 以dĩ 梵Phạm 行hạnh 中trung 言ngôn 。 一nhất 切thiết 世thế 諦đế 。 於ư 如Như 來Lai 盡tận 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 也dã 。 從tùng 色sắc 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 下hạ 更cánh 據cứ 法pháp 來lai 明minh 。 先tiên 破phá 假giả 名danh 色sắc 。 非phi 四tứ 大đại 者giả 。 明minh 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 本bổn 來lai 性tánh 空không 。 無vô 有hữu 自tự 體thể 。 此thử 明minh 真Chân 諦Đế 不bất 離ly 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 者giả 。 不bất 離ly 四tứ 大đại 有hữu 用dụng 。 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 虛hư 搆câu 。 但đãn 有hữu 名danh 用dụng 。 明minh 俗tục 諦đế 也dã 。 非phi 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 者giả 。 次thứ 破phá 實thật 法pháp 色sắc 。 明minh 青thanh 黃hoàng 色sắc 等đẳng 。 本bổn 來lai 不bất 有hữu 。 此thử 是thị 真Chân 諦Đế 。 不bất 離ly 青thanh 黃hoàng 等đẳng 者giả 。 亦diệc 是thị 虛hư 搆câu 因nhân 緣duyên 妄vọng 有hữu 。 但đãn 有hữu 名danh 用dụng 。 此thử 明minh 俗tục 諦đế 。 有hữu 竟cánh 不bất 有hữu 。 亦diệc 無vô 有hữu 可khả 有hữu 。 無vô 竟cánh 不bất 無vô 。 亦diệc 無vô 無vô 所sở 無vô 。 法pháp 相tướng 如như 此thử 。 豈khởi 不bất 空không 耶da 。 正chánh 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 具cụ 上thượng 五ngũ 事sự 。 見kiến 萬vạn 法pháp 空không 。 所sở 以dĩ 無vô 復phục 瞋sân 喜hỷ 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 性tánh 。 本bổn 自tự 空không (# 至chí 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 皆giai 空không 寂tịch 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 次thứ 舉cử 初sơ 問vấn 來lai 答đáp 。 法pháp 雖tuy 自tự 空không 。 若nhược 不bất 脩tu 空không 。 則tắc 不bất 識thức 有hữu 為vi 不bất 有hữu 。 要yếu 須tu 體thể 有hữu 。 方phương 得đắc 會hội 空không 也dã 。 因nhân 此thử 下hạ 即tức 借tá 譬thí 來lai 辨biện 。 如như 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 無vô 常thường 故cố 。 滅diệt 能năng 滅diệt 者giả 。 非phi 別biệt 有hữu 一nhất 滅diệt 法pháp 能năng 滅diệt 。 即tức 法pháp 體thể 起khởi 時thời 。 字tự 之chi 曰viết 性tánh 。 法pháp 體thể 滅diệt 時thời 。 謂vị 之chi 名danh 滅diệt 。 明minh 萬vạn 法pháp 亦diệc 然nhiên 。 直trực 體thể 性tánh 空không 。 故cố 脩tu 空không 見kiến 空không 。 亦diệc 無vô 有hữu 一nhất 空không 法pháp 。 來lai 空không 此thử 空không 也dã 。 雖tuy 引dẫn 譬thí 證chứng 體thể 相tướng 是thị 空không 。 但đãn 人nhân 情tình 。 於ư 上thượng 譬thí 中trung 生sanh 疑nghi 。 今kim 且thả 據cứ 向hướng 墖# 喻dụ 。 為vi 語ngữ 也dã 。

光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 高cao 貴quý 德đức 王vương 菩Bồ 薩Tát 至chí )# 空không 是thị 無vô 法pháp 。 為vi 何hà 所sở 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 空không 者giả 。 便tiện 承thừa 聞văn 為vi 難nạn/nan 。 異dị 物vật 本bổn 無vô 具cụ 難nạn/nan 醎hàm 。 物vật 本bổn 無vô 醎hàm 性tánh 。 而nhi 使sử 作tác 醎hàm 者giả 。 非phi 空không 則tắc 為vi 倒đảo 也dã 。 若nhược 唯duy 空không 復phục 無vô 所sở 見kiến 。 更cánh 成thành 前tiền 難nạn/nan 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 是thị 空không 三tam 昧muội 見kiến 不bất 空không 法pháp (# 至chí )# 夜dạ 為vi 夜dạ 相tương/tướng 。 云vân 何hà 顛điên 倒đảo 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 法pháp 無vô 常thường 故cố 。 滅diệt 能năng 滅diệt 者giả 。 如như 木mộc 無vô 常thường 。 火hỏa 能năng 焚phần 之chi 。 生sanh 能năng 生sanh 之chi 者giả 。 牙nha 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 水thủy 穀cốc 能năng 生sanh 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 見kiến 不bất 空không 者giả 。 答đáp 其kỳ 初sơ 難nạn/nan 。 不bất 言ngôn 性tánh 不bất 可khả 空không 。 就tựu 世thế 諦đế 假giả 。 用dụng 於ư 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 所sở 見kiến 不bất 空không 。 今kim 如như 假giả 而nhi 識thức 即tức 是thị 照chiếu 空không 。 是thị 以dĩ 非phi 倒đảo 也dã 。 如như 貪tham 等đẳng 。 但đãn 就tựu 世thế 諦đế 是thị 有hữu 。 得đắc 惡ác 果quả 報báo 。 乃nãi 至chí 色sắc 性tánh 。 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 若nhược 凡phàm 夫phu 定định 執chấp 為vi 實thật 。 可khả 使sử 是thị 倒đảo 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 作tác 此thử 解giải 。 非phi 倒đảo 也dã 。 以dĩ 夜dạ 為vi 晝trú 。 則tắc 為vi 倒đảo 。 此thử 明minh 如như 假giả 而nhi 知tri 。 如như 空không 而nhi 識thức 。 豈khởi 為vi 倒đảo 哉tai 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 九cửu 地địa 者giả (# 至chí 以dĩ 不bất 見kiến 故cố 。 則tắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 見kiến 法pháp 有hữu 性tánh 者giả 。 見kiến 空không 則tắc 見kiến 常thường 也dã 。 九cửu 地địa 不bất 見kiến 常thường 。 以dĩ 不bất 見kiến 空không 。 是thị 故cố 十Thập 地Địa 。 但đãn 少thiểu 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 經kinh 文văn 正chánh 自tự 如như 此thử 。 故cố 知tri 。 九cửu 地địa 以dĩ 來lai 。 唯duy 見kiến 無vô 我ngã 空không 。 非phi 真chân 無vô 相tướng 理lý 也dã 。 既ký 所sở 觀quán 是thị 事sự 。 無vô 非phi 真chân 我ngã 空không 。 故cố 言ngôn 。 見kiến 法pháp 有hữu 相tương/tướng 。 非phi 是thị 執chấp 性tánh 見kiến 有hữu 。 正chánh 以dĩ 脩tu 無vô 我ngã 多đa 故cố 。 未vị 能năng 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。

諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 二nhị 種chủng 說thuyết (# 至chí 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 脩tu 空không 見kiến 空không 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 雖tuy 漸tiệm 教giáo 說thuyết 有hữu 。 終chung 期kỳ 為vi 空không 者giả 。 見kiến 法pháp 空không 故cố 。 脩tu 空không 三tam 昧muội 。 令linh 得đắc 見kiến 空không 。 無vô 法pháp 性tánh 者giả 。 亦diệc 脩tu 空không 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 脩tu 空không 見kiến 空không 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 有hữu 法pháp 性tánh 者giả 。 云vân 有hữu 世thế 諦đế 用dụng 也dã 。 無vô 法pháp 性tánh 者giả 。 明minh 本bổn 來lai 是thị 空không 。 正chánh 以dĩ 不bất 見kiến 空không 故cố 。 令linh 脩tu 空không 。 以dĩ 得đắc 空không 。 是thị 以dĩ 脩tu 空không 三tam 昧muội 也dã 。 亦diệc 因nhân 脩tu 空không 故cố 。 見kiến 諸chư 法pháp 空không 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 見kiến 空không 空không 是thị 無vô 法pháp (# 至chí 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 法pháp 性tánh 無vô 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 與dữ 法pháp 理lý 會hội 。 假giả 稱xưng 為vi 見kiến 。 實thật 非phi 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 次thứ 答đáp 後hậu 關quan 也dã 。 實thật 如như 汝nhữ 問vấn 。 若nhược 存tồn 有hữu 所sở 見kiến 。 非phi 謂vị 為vi 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 見kiến 。 故cố 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 但đãn 因nhân 見kiến 三tam 昧muội (# 至chí 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 悉tất 是thị 空không 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 不bất 但đãn 三tam 昧muội 見kiến 空không 。 六Lục 度Độ 亦diệc 空không 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 遍biến 歷lịch 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 明minh 無vô 性tánh 相tướng 。

是thị 故cố 我ngã 在tại 迦Ca 毘Tỳ 羅La 城Thành 。 至chí 成thành 就tựu 具cụ 足túc 。 第đệ 九cửu 功công 德đức 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 舉cử 事sự 以dĩ 證chứng 釋thích 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 大đại 涅Niết 槃Bàn 至chí 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 自tự 涅Niết 槃Bàn 。 復phục 能năng 教giáo 人nhân 。 令linh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 為vi 體thể 也dã 。 此thử 先tiên 說thuyết 自tự 得đắc 者giả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 十thập 功công 德đức 。 以dĩ 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 為vi 體thể 者giả 。 此thử 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 即tức 有hữu 戒giới 定định 慧tuệ 。 可khả 以dĩ 廣quảng 前tiền 。 隨tùy 於ư 三tam 行hành 之chi 中trung 。 有hữu 明minh 戒giới 定định 慧tuệ 處xứ 。 悉tất 可khả 以dĩ 廣quảng 也dã 。 何hà 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 於ư 此thử 經Kinh 不bất 生sanh 信tín 者giả 。 言ngôn 於ư 經kinh 生sanh 信tín 。 則tắc 能năng 行hành 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 終chung 得đắc 成thành 佛Phật 。 若nhược 不bất 生sanh 信tín 。 則tắc 永vĩnh 淪luân 生sanh 死tử 。 明minh 十thập 功công 德đức 既ký 畢tất 。 冥minh 誡giới 未vị 來lai 。 可khả 不bất 染nhiễm 生sanh 敬kính 信tín 也dã 。

為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。 至chí 若nhược 不bất 信tín 者giả 。 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 教giáo 人nhân 令linh 得đắc 。

爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 高cao 貴quý 德đức 王vương (# 至chí 於ư 是thị 經Kinh 中trung 。 不bất 生sanh 恭cung 敬kính 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 說thuyết 有hữu 信tín 者giả 得đắc 。 不bất 信tín 者giả 不bất 得đắc 。 今kim 問vấn 信tín 不bất 信tín 相tương/tướng 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 我ngã 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 有hữu 聲Thanh 聞Văn 至chí )# 是thị 名danh 甘cam 露lộ 貿mậu 易dị 毒độc 藥dược 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 破phá 戒giới 者giả 不bất 信tín 。

以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 惡ác 比Bỉ 丘Khâu 故cố (# 至chí )# 不bất 能năng 信tín 順thuận 是thị 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 破phá 見kiến 者giả 。 不bất 信tín 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 至chí 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 還hoàn 結kết 信tín 者giả 。 不bất 治trị 自tự 差sai 也dã 。

爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 高cao 貴quý 德đức 王vương (# 至chí 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 第đệ 十thập 功công 德đức 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 領lãnh 解giải 也dã 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 三tam