大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 51
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất

廣quảng 辯biện 涅Niết 槃Bàn 近cận 因nhân 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 專chuyên 心tâm 聽thính 法Pháp 。 出xuất 舍Xá 利Lợi 弗Phất 病bệnh 舉cử 床sàng 詣nghệ 佛Phật 聽thính 法Pháp 事sự 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 廣quảng 辯biện 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 八bát 種chủng 七thất 種chủng 六lục 種chủng 等đẳng 事sự 。 釋thích 虛hư 空không 義nghĩa 。 釋thích 煩phiền 惱não 斷đoạn 處xứ 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 引dẫn 昔tích 告cáo 魔ma 三tam 月nguyệt 當đương 涅Niết 槃Bàn 事sự 。 釋thích 涅Niết 槃Bàn 名danh 。

德đức 王vương 品phẩm 之chi 第đệ 七thất

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 四tứ 者giả 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 七thất 第đệ 八bát 。 廣quảng 嬰anh 兒nhi 行hành 功công 德đức 也dã 。 此thử 四tứ 種chủng 德đức 。 是thị 始thỉ 行hành 所sở 行hành 。 嬰anh 兒nhi 之chi 德đức 。 作tác 近cận 因nhân 者giả 。 以dĩ 反phản 耶da 為vi 近cận 因nhân 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 從tùng 第đệ 七thất 至chí 第đệ 十thập 。 悉tất 總tổng 廣quảng 前tiền 行hành 也dã 。 今kim 第đệ 七thất 。 亦diệc 以dĩ 三tam 慧tuệ 為vi 體thể 也dã 。 初sơ 功công 德đức 辯biện 由do 經Kinh 力lực 。 此thử 明minh 三tam 慧tuệ 。 由do 善Thiện 知Tri 識Thức 。 以dĩ 此thử 為vi 異dị 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 七thất 功công 德đức 。 以dĩ 四tứ 法pháp 為vi 體thể 。 此thử 四tứ 法pháp 是thị 教giáo 嬰anh 兒nhi 之chi 行hành 。 謂vị 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 專chuyên 心tâm 聽thính 法Pháp 。 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 故cố 命mạng 篇thiên 唱xướng 云vân 。 唯duy 此thử 四tứ 法pháp 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 近cận 因nhân 。 若nhược 言ngôn 如như 外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 。 謂vị 此thử 為vi 是thị 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 然nhiên 此thử 中trung 明minh 四tứ 法pháp 。 大đại 判phán 有hữu 三tam 翻phiên 。 第đệ 一nhất 翻phiên 有hữu 三tam 譬thí 。 總tổng 就tựu 一nhất 法pháp 明minh 四tứ 法pháp 。 其kỳ 文văn 中trung 自tự 合hợp 。 第đệ 二nhị 翻phiên 。 從tùng 善thiện 知tri 識thức 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 下hạ 。 略lược 別biệt 明minh 四tứ 法pháp 。 今kim 此thử 翻phiên 中trung 。 取thủ 二Nhị 乘Thừa 為vi 善thiện 友hữu 。 然nhiên 前tiền 翻phiên 中trung 。 事sự 不bất 分phân 別biệt 。 故cố 謂vị 為vi 總tổng 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 能năng 訓huấn 人nhân 善thiện 道đạo 。 同đồng 己kỷ 所sở 行hành 。 彼bỉ 我ngã 齊tề 意ý 。 俱câu 得đắc 離ly 苦khổ 。 斯tư 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 相tương/tướng 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 遇ngộ 眾chúng 病bệnh (# 至chí )# 而nhi 常thường 教giáo 化hóa 。 無vô 有hữu 疲bì 厭yếm 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 三tam 譬thí 通thông 為vi 四tứ 法pháp 近cận 涅Niết 槃Bàn 。 作tác 譬thí 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 就tựu 此thử 歎thán 中trung 。 有hữu 兩lưỡng 翻phiên 。 前tiền 總tổng 歎thán 。 後hậu 別biệt 歎thán 也dã 。 總tổng 歎thán 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 舉cử 四tứ 譬thí 。 先tiên 顯hiển 善Thiện 知Tri 識Thức 之chi 德đức 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 聲Thanh 聞Văn 人nhân 中trung 信tín 方Phương 等Đẳng 者giả 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 出xuất 其kỳ 人nhân 也dã 。 雖tuy 此thử 人nhân 外ngoại 。 非phi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 略lược 亦diệc 盡tận 矣hĩ 。

何hà 故cố 名danh 為vi 。 善Thiện 知Tri 識Thức 耶da (# 至chí 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 善Thiện 知Tri 識Thức 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 別biệt 說thuyết 四tứ 法pháp 義nghĩa 也dã 。 離ly 十thập 惡ác 者giả 。 釋thích 善Thiện 知Tri 識Thức 。 常thường 如như 善thiện 事sự 。 若nhược 我ngã 不bất 生sanh 惡ác 者giả 。 是thị 如như 法Pháp 而nhi 說thuyết 。 而nhi 行hành 者giả 也dã 。 益ích 我ngã 有hữu 二nhị 。 如như 法Pháp 說thuyết 者giả 。 言ngôn 益ích 也dã 。 如như 法Pháp 行hành 者giả 。 不bất 言ngôn 之chi 益ích 也dã 。 有hữu 善thiện 法Pháp 故cố 。 說thuyết 益ích 事sự 轉chuyển 深thâm 。 為vì 眾chúng 生sanh 者giả 。 是thị 善thiện 不bất 為vi 非phi 善thiện 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 釋thích 善Thiện 知Tri 識Thức 義nghĩa 。 略lược 舉cử 其kỳ 德đức 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 空không 中trung 月nguyệt 。 從tùng 初sơ 一nhất 日nhật 。 至chí )# 以dĩ 其kỳ 。 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 譬thí 以dĩ 顯hiển 之chi 也dã 。 善thiện 法Pháp 日nhật 增tăng 者giả 。 是thị 中trung 四tứ 分phần/phân 。 說thuyết 善thiện 法Pháp 相tương/tướng 。 此thử 第đệ 一nhất 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 勸khuyến 人nhân 。 依y 善Thiện 知Tri 識Thức 也dã 。 以dĩ 五ngũ 重trọng/trùng 辨biện 依y 之chi 有hữu 益ích 。 此thử 第đệ 一nhất 總tổng 歎thán 也dã 。

因nhân 是thị 親thân 近cận 復phục 得đắc 了liễu 達đạt (# 至chí 甚thậm 深thâm 義nghĩa 者giả 。 名danh 為vi 聽thính 法Pháp 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 益ích 也dã 。

聽thính 法Pháp 者giả 則tắc 是thị 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。 經Kinh 典điển 至chí )# 以dĩ 修tu 集tập 故cố 。 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 釋thích 專chuyên 心tâm 聽thính 法Pháp 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 前tiền 總tổng 明minh 了liễu 達đạt 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 此thử 別biệt 明minh 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 明minh 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 病bệnh 人nhân 。 雖tuy 聞văn 醫y 教giáo (# 至chí 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 歎thán 定định 也dã 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 至chí )# 終chung 不bất 畢tất 竟cánh 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 如như 法Pháp 修tu 行hành 也dã 。 上thượng 說thuyết 因nhân 法pháp 。 此thử 說thuyết 果quả 法pháp 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 前tiền 三tam 歎thán 辨biện 聞văn 慧tuệ 。 第đệ 四tứ 一nhất 歎thán 辨biện 思tư 慧tuệ 。 此thử 第đệ 五ngũ 歎thán 辨biện 修tu 慧tuệ 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 第đệ 一nhất 真chân 實thật 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 至chí )# 則tắc 得đắc 近cận 於ư 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 重trùng 說thuyết 也dã 。 先tiên 辨biện 四tứ 法pháp 之chi 第đệ 一nhất 。 善Thiện 知Tri 識Thức 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 聽thính 法Pháp 因nhân 緣duyên (# 至chí )# 則tắc 得đắc 近cận 於ư 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 廣quảng 第đệ 二nhị 專chuyên 心tâm 聽thính 法Pháp 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 即tức 是thị 此thử 中trung 所sở 明minh 。 親thân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 乃nãi 至chí 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 十thập 種chủng 慰úy 喻dụ 。 謂vị 以dĩ 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 分phần/phân 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 廣quảng 明minh 四tứ 法pháp 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 與dữ 佛Phật 。 別biệt 物vật 幾kỷ 盡tận 故cố 。 所sở 以dĩ 屬thuộc 第đệ 一nhất 善Thiện 知Tri 識Thức 。 就tựu 下hạ 文văn 去khứ 明minh 四tứ 法pháp 。 章chương 門môn 悉tất 別biệt 。 事sự 義nghĩa 可khả 尋tầm 。 不bất 能năng 廣quảng 釋thích 。 說thuyết 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 四tứ 功công 德đức 者giả 。 舉cử 昔tích 事sự 來lai 。 證chứng 聽thính 法Pháp 力lực 大đại 。 即tức 是thị 向hướng 來lai 所sở 明minh 之chi 四tứ 法pháp 也dã 。 十thập 種chủng 慰úy 喻dụ 者giả 。 八bát 聖thánh 道Đạo 為vi 八bát 。 正chánh 見kiến 心tâm 解giải 脫thoát 為vi 十thập 。 正chánh 見kiến 即tức 無vô 生sanh 智trí 。 心tâm 解giải 脫thoát 是thị 盡tận 智trí 也dã 。 此thử 即tức 是thị 其kỳ 先tiên 來lai 。 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 但đãn 病bệnh 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 不bất 能năng 復phục 緣duyên 。 令linh 更cánh 為vi 說thuyết 。 令linh 已dĩ 忘vong 苦khổ 。 而nhi 緣duyên 法pháp 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 思tư 惟duy 因nhân 緣duyên (# 至chí )# 則tắc 得đắc 近cận 於ư 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 廣quảng 第đệ 三tam 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 至chí )# 七thất 我ngã 八bát 淨tịnh 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 盡tận 者giả 。 結kết 習tập 都đô 盡tận 也dã 。 善thiện 性tánh 者giả 。 理lý 妙diệu 為vi 善thiện 。 反phản 本bổn 為vi 性tánh 也dã 。 實thật 者giả 。 體thể 是thị 常thường 也dã 。 真chân 者giả 。 見kiến 常thường 故cố 也dã 。 常thường 者giả 。 不bất 見kiến 常thường 則tắc 不bất 常thường 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 常thường 故cố 也dã 。 我ngã 者giả 。 常thường 故cố 自tự 在tại 也dã 。 淨tịnh 者giả 。 垢cấu 盡tận 故cố 也dã 。

復phục 有hữu 八bát 事sự 。 何hà 等đẳng 為vi 八bát 。 至chí )# 七thất 者giả 無vô 我ngã 八bát 者giả 無vô 常thường 。

案án 。 僧Tăng 生sanh 曰viết 。 凡phàm 夫phu 結kết 斷đoạn 。 亦diệc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 及cập 之chi 也dã 。 未vị 都đô 盡tận 故cố 。 不bất 名danh 為vi 盡tận 。 於ư 縛phược 有hữu 解giải 。 亦diệc 名danh 解giải 脫thoát 也dã 。 善thiện 性tánh 者giả 。 亦diệc 是thị 妙diệu 善thiện 也dã 。 不bất 實thật 不bất 真chân 者giả 。 不bất 見kiến 常thường 故cố 也dã 。 無vô 常thường 乃nãi 至chí 不bất 淨tịnh 者giả 。 還hoàn 起khởi 結kết 故cố 。 是thị 故cố 無vô 也dã 。

復phục 有hữu 六lục 相tương/tướng 一nhất 者giả 解giải 脫thoát (# 至chí 如Như 來Lai 法pháp 僧Tăng 實thật 相tướng 虛hư 空không 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 更cánh 釋thích 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 善thiện 識thức 諸chư 法pháp 真chân 偽ngụy 。 可khả 以dĩ 造tạo 行hành 也dã 。 若nhược 真chân 不bất 真chân 。 下hạ 文văn 廣quảng 列liệt 真chân 偽ngụy 也dã 。 言ngôn 不bất 識thức 七thất 法pháp 之chi 相tướng 。 雖tuy 修tu 非phi 真chân 。 若nhược 善thiện 識thức 七thất 法pháp 。 謂vị 真chân 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 果quả 地địa 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 佛Phật 性tánh 通thông 因nhân 果quả 也dã 。 如Như 來Lai 謂vị 果quả 地địa 人nhân 也dã 。 法pháp 者giả 。 分phần/phân 佛Phật 僧Tăng 餘dư 名danh 法pháp 也dã 。 僧Tăng 者giả 。 亦diệc 通thông 因nhân 果quả 。 實thật 相tướng 者giả 。 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 非phi 實thật 也dã 。 虛hư 空không 者giả 。 太thái 虛hư 空không 耳nhĩ 。 言ngôn 不bất 知tri 此thử 七thất 法pháp 。 名danh 為vi 不bất 實thật 體thể 。 七thất 法pháp 之chi 相tướng 。 名danh 為vi 真chân 實thật 也dã 。 有hữu 八bát 者giả 。 先tiên 釋thích 佛Phật 果Quả 八bát 事sự 也dã 。 一nhất 盡tận 者giả 。 謂vị 盡tận 一nhất 切thiết 惑hoặc 也dã 。 翻phiên 惡ác 既ký 盡tận 。 即tức 稱xưng 善thiện 性tánh 也dã 。 虛hư 偽ngụy 之chi 法pháp 既ký 盡tận 。 故cố 真chân 實thật 獨độc 存tồn 也dã 。 下hạ 對đối 四tứ 非phi 常thường 。 通thông 前tiền 為vi 八bát 也dã 。

復phục 有hữu 八bát 事sự 者giả 。 此thử 明minh 外ngoại 道đạo 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 解giải 脫thoát 者giả 。 非phi 不bất 伏phục 結kết 也dã 。 當đương 時thời 翻phiên 惡ác 為vi 善thiện 性tánh 也dã 。 不bất 實thật 不bất 真chân 者giả 。 伏phục 而nhi 復phục 生sanh 。 未vị 是thị 照chiếu 理lý 也dã 。 下hạ 四tứ 非phi 常thường 者giả 。 既ký 未vị 登đăng 極cực 果quả 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 也dã 。

復phục 有hữu 六lục 相tương/tướng 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 一nhất 解giải 脫thoát 者giả 。 隨tùy 分phần/phân 用dụng 無vô 漏lậu 所sở 引dẫn 得đắc 無vô 為vi 也dã 。 翻phiên 惡ác 故cố 為vi 善thiện 。 三tam 不bất 實thật 四tứ 不bất 真chân 者giả 。 更cánh 須tu 斷đoạn 有hữu 餘dư 苦khổ 。 證chứng 有hữu 餘dư 滅diệt 。 更cánh 有hữu 勝thắng 極cực 滅diệt 。 已dĩ 所sở 未vị 得đắc 故cố 。 為vi 不bất 真chân 實thật 也dã 。 五ngũ 安an 樂lạc 者giả 。 以dĩ 其kỳ 脫thoát 三tam 界giới 重trọng/trùng 苦khổ 。 故cố 少thiểu 分phần 樂nhạo/nhạc/lạc 。 秉bỉnh 得đắc 無vô 漏lậu 。 此thử 是thị 淨tịnh 法pháp 。 體thể 是thị 遷thiên 流lưu 。 故cố 不bất 得đắc 常thường 。 未vị 得đắc 八bát 自tự 在tại 我ngã 。 故cố 無vô 我ngã 。 有hữu 與dữ 有hữu 脫thoát 。 故cố 示thị 果quả 是thị 未vị 極cực 故cố 也dã 。 若nhược 依y 世thế 俗tục 道đạo 者giả 。 釋thích 外ngoại 道đạo 所sở 以dĩ 不bất 真chân 之chi 旨chỉ 也dã 。 云vân 何hà 六lục 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 所sở 以dĩ 不bất 復phục 釋thích 佛Phật 果Quả 八bát 者giả 。 已dĩ 釋thích 二nhị 種chủng 未vị 極cực 。 相tướng 形hình 可khả 知tri 也dã 。 不bất 名danh 知tri 佛Phật 性tánh 者giả 。 其kỳ 義nghĩa 名danh 異dị 。 故cố 言ngôn 不bất 知tri 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 次thứ 解giải 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 若nhược 能năng 了liễu 知tri 七thất 事sự 。 是thị 真Chân 如Như 法pháp 修tu 行hành 。 七thất 事sự 者giả 。 備bị 如như 經kinh 列liệt 。 第đệ 一nhất 知tri 涅Niết 槃Bàn 有hữu 三tam 種chủng 。 先tiên 知tri 佛Phật 果Quả 涅Niết 槃Bàn 有hữu 八bát 事sự 。 次thứ 知tri 外ngoại 道đạo 伏phục 結kết 涅Niết 槃Bàn 八bát 事sự 。 三tam 知tri 聲Thanh 聞Văn 指chỉ 斷đoạn 滅diệt 空không 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 六lục 事sự 。 若nhược 如như 此thử 知tri 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 究cứu 竟cánh 。 可khả 謂vị 是thị 真Chân 如Như 法pháp 修tu 行hành 者giả 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 佛Phật 性tánh (# 至chí 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 佛Phật 性tánh 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 佛Phật 性tánh 有hữu 六lục 者giả 。 就tựu 釋thích 性tánh 中trung 。 前tiền 四tứ 似tự 偏thiên 。 知tri 果quả 。 第đệ 五ngũ 當đương 見kiến 似tự 緣duyên 因nhân 之chi 性tánh 也dã 。 其kỳ 中trung 道đạo 之chi 照chiếu 。 非phi 偽ngụy 法pháp 故cố 真chân 也dã 。 一nhất 者giả 可khả 證chứng 餘dư 六lục 如như 上thượng 者giả 。 更cánh 加gia 果quả 智trí 來lai 。 證chứng 得đắc 此thử 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 是thị 九cửu 地địa 所sở 得đắc 者giả 也dã 。 一nhất 常thường 者giả 。 緣duyên 因nhân 之chi 善thiện 。 一nhất 得đắc 不bất 失thất 。 常thường 法pháp 觀quán 故cố 常thường 也dã 。 二nhị 即tức 體thể 能năng 除trừ 惑hoặc 故cố 淨tịnh 。 三tam 對đối 虛hư 故cố 稱xưng 實thật 。 四tứ 是thị 清thanh 昇thăng 故cố 名danh 善thiện 。 五ngũ 則tắc 當đương 見kiến 果quả 性tánh 。 六lục 對đối 偽ngụy 故cố 名danh 真chân 。

復phục 有hữu 七thất 者giả 。 即tức 十Thập 地Địa 佛Phật 性tánh 。 加gia 可khả 證chứng 者giả 。 謂vị 少thiểu 見kiến 果quả 性tánh 。 餘dư 六lục 如như 上thượng 說thuyết 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 如Như 來Lai 相tương/tướng (# 至chí 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 如Như 來Lai 相tương/tướng 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 如Như 來Lai 既ký 人nhân 之chi 名danh 也dã 。 覺giác 者giả 。 從tùng 結kết 使sử 眠miên 覺giác 也dã 。 善thiện 相tương/tướng 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 惑hoặc 滅diệt 。 得đắc 本bổn 稱xưng 性tánh 。 如Như 來Lai 直trực 善thiện 而nhi 已dĩ 也dã 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。 言ngôn 似tự 有hữu 不bất 來lai 。 而nhi 實thật 常thường 來lai 為vi 相tương/tướng 也dã 。 解giải 脫thoát 者giả 。 人nhân 似tự 未vị 脫thoát 。 而nhi 實thật 解giải 脫thoát 為vi 相tương/tướng 也dã 。 真chân 實thật 者giả 。 見kiến 常thường 而nhi 常thường 。 則tắc 其kỳ 人nhân 矣hĩ 。 示thị 道đạo 者giả 。 示thị 物vật 正chánh 路lộ 也dã 。 可khả 見kiến 者giả 。 示thị 同đồng 於ư 人nhân 。 故cố 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 如Như 來Lai 即tức 覺giác 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 極cực 果quả 法Pháp 身thân 。 真chân 實thật 佛Phật 寶bảo 。 體thể 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。 具cụ 眾chúng 德đức 也dã 。 示thị 道đạo 可khả 見kiến 者giả 。 次thứ 明minh 應ưng 佛Phật 寶bảo 也dã 。 若nhược 真chân 應ưng 知tri 。 此thử 則tắc 是thị 善thiện 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 法pháp 相tướng 至chí 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 法pháp 相tướng 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 無vô 非phi 法pháp 為vi 法pháp 也dã 。 在tại 人nhân 顯hiển 焉yên 。 而nhi 宣tuyên 通thông 於ư 物vật 。 使sử 人nhân 行hành 善thiện 為vi 主chủ 故cố 。 先tiên 舉cử 善thiện 不bất 善thiện 也dã 。 得đắc 理lý 為vi 善thiện 。 乖quai 理lý 為vi 不bất 善thiện 。 皆giai 當đương 其kỳ 實thật 。 乃nãi 為vi 法pháp 矣hĩ 。 常thường 不bất 常thường 乃nãi 至chí 淨tịnh 不bất 淨tịnh 者giả 。 要yếu 在tại 無vô 倒đảo 於ư 四tứ 。 是thị 法pháp 之chi 正chánh 體thể 也dã 。 若nhược 知tri 不bất 知tri 者giả 。 法pháp 無vô 無vô 知tri 故cố 。 復phục 以dĩ 知tri 不bất 知tri 為vi 法pháp 也dã 。 若nhược 解giải 不bất 解giải 者giả 。 弘hoằng 法pháp 在tại 言ngôn 。 得đắc 旨chỉ 為vi 解giải 。 故cố 復phục 以dĩ 解giải 不bất 解giải 為vi 法pháp 也dã 。 若nhược 真chân 不bất 真chân 者giả 。 乖quai 真chân 為vi 非phi 法pháp 故cố 。 復phục 以dĩ 真chân 不bất 真chân 為vi 法pháp 也dã 。 若nhược 修tu 不bất 修tu 者giả 。 弘hoằng 法pháp 貴quý 在tại 修tu 學học 故cố 。 復phục 以dĩ 修tu 不bất 修tu 為vi 法pháp 也dã 。 若nhược 師sư 不bất 師sư 者giả 。 法pháp 表biểu 成thành 師sư 故cố 。 復phục 以dĩ 師sư 不bất 師sư 為vi 法pháp 也dã 。 若nhược 實thật 不bất 實thật 者giả 。 既ký 真chân 則tắc 實thật 。 實thật 顯hiển 則tắc 定định 乎hồ 是thị 非phi 。 故cố 復phục 以dĩ 為vi 法pháp 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 善thiện 不bất 善thiện 者giả 分phần/phân 二nhị 寶bảo 。 其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 。 悉tất 為vi 法pháp 也dã 。 就tựu 文văn 而nhi 尋tầm 。 似tự 通thông 別biệt 未vị 分phần/phân 二nhị 名danh 之chi 法pháp 。 及cập 其kỳ 施thí 名danh 。 致trí 義nghĩa 既ký 分phần/phân 。 二nhị 寶bảo 別biệt 故cố 。 法pháp 與dữ 實thật 相tướng 。 廣quảng 狹hiệp 有hữu 分phần/phân 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 知tri 法pháp 者giả 。 雙song 知tri 六lục 行hành 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 僧Tăng 相tương/tướng (# 至chí 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 僧Tăng 相tương/tướng 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 雖tuy 多đa 無vô 相tướng 。 各các 一nhất 人nhân 耳nhĩ 。 而nhi 法pháp 不bất 可khả 異dị 。 然nhiên 後hậu 成thành 眾chúng 無vô 異dị 。 則tắc 常thường 和hòa 則tắc 恆hằng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 外ngoại 所sở 壞hoại 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 不bất 容dung 致trí 漏lậu 。 稱xưng 曰viết 為vi 淨tịnh 也dã 。 弟đệ 子tử 相tương/tướng 者giả 。 眾chúng 非phi 獨độc 悟ngộ 。 居cư 然nhiên 有hữu 師sư 也dã 。 可khả 見kiến 之chi 相tướng 者giả 。 眾chúng 理lý 在tại 人nhân 。 故cố 可khả 見kiến 也dã 。 善thiện 者giả 。 莫mạc 能năng 有hữu 違vi 。 斯tư 則tắc 常thường 善thiện 也dã 。 真chân 不bất 真chân 乃nãi 至chí 實thật 不bất 實thật 者giả 。 性tánh 本bổn 是thị 真chân 。 舉cử 體thể 無vô 偽ngụy 。 未vị 能năng 究cứu 理lý 。 何hà 以dĩ 為vi 實thật 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 謂vị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。 先tiên 舉cử 果quả 地địa 僧Tăng 也dã 。 是thị 弟đệ 子tử 相tương/tướng 者giả 。 因Nhân 地Địa 僧Tăng 也dã 。 可khả 見kiến 相tương/tướng 者giả 。 修tu 中trung 道đạo 解giải 。 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 若nhược 極cực 異dị 體thể 。 和hòa 如như 是thị 真chân 僧Tăng 也dã 。 若nhược 學học 地địa 三tam 乘thừa 聖thánh 眾chúng 。 是thị 弟đệ 子tử 相tương/tướng 也dã 。 若nhược 知tri 此thử 二nhị 種chủng 僧Tăng 別biệt 。 亦diệc 是thị 如như 法Pháp 修tu 行hành 者giả 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 於ư 實thật 相tướng 至chí )# 虛hư 空không 等đẳng 法pháp 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 常thường 無vô 常thường 乃nãi 至chí 淨tịnh 不bất 淨tịnh 者giả 。 實thật 相tướng 言ngôn 理lý 。 故cố 與dữ 法pháp 不bất 同đồng 也dã 。 人nhân 自tự 乖quai 之chi 。 倒đảo 於ư 四tứ 耳nhĩ 。 四tứ 中trung 無vô 倒đảo 。 理lý 之chi 本bổn 矣hĩ 。 善thiện 不bất 善thiện 者giả 。 乖quai 理lý 故cố 不bất 善thiện 。 反phản 之chi 則tắc 成thành 善thiện 也dã 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 若nhược 見kiến 若nhược 不bất 見kiến 者giả 。 理lý 隱ẩn 似tự 無vô 。 又hựu 若nhược 無vô 可khả 見kiến 也dã 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 及cập 斷đoạn 者giả 。 乖quai 理lý 成thành 縛phược 。 得đắc 理lý 則tắc 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 及cập 斷đoạn 也dã 。 若nhược 知tri 不bất 知tri 者giả 。 理lý 中trung 無vô 有hữu 不bất 知tri 也dã 。 若nhược 證chứng 不bất 證chứng 者giả 。 理lý 隱ẩn 似tự 若nhược 難nạn/nan 明minh 。 而nhi 晝trú 然nhiên 可khả 證chứng 知tri 也dã 。 若nhược 修tu 不bất 修tu 者giả 。 修tu 必tất 得đắc 用dụng 也dã 。 是thị 名danh 實thật 相tướng 。 非phi 是thị 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 者giả 。 此thử 七thất 義nghĩa 理lý 同đồng 。 而nhi 義nghĩa 趣thú 不bất 一nhất 。 不bất 一nhất 皆giai 異dị 前tiền 後hậu 。 會hội 之chi 為vi 足túc 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 常thường 無vô 常thường 者giả 。 當đương 相tương 為vi 實thật 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 亦diệc 無vô 異dị 上thượng 實thật 諦đế 中trung 義nghĩa 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 有hữu 世thế 諦đế 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 不bất 見kiến 虛hư 空không 者giả 。 虛hư 空không 自tự 表biểu 無vô 空không 知tri 空không 者giả 。 為vi 不bất 見kiến 空không 。 今kim 以dĩ 譬thí 理lý 結kết 句cú 後hậu 明minh 也dã 。 若nhược 是thị 無vô 物vật 名danh 虛hư 空không 者giả 。 如như 是thị 虛hư 空không 。 乃nãi 名danh 為vi 實thật 者giả 。 有hữu 虛hư 空không 相tướng 。 則tắc 是thị 三tam 界giới 之chi 物vật 。 以dĩ 無vô 物vật 故cố 。 乃nãi 是thị 真chân 實thật 也dã 。 以dĩ 是thị 實thật 故cố 。 則tắc 名danh 常thường 無vô 者giả 。 無vô 物vật 之chi 空không 。 理lý 無vô 移di 易dị 。 為vi 常thường 無vô 也dã 。 以dĩ 常thường 無vô 故cố 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。 既ký 無vô 空không 相tướng 。 亦diệc 無vô 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 義nghĩa 在tại 於ư 無vô 。 不bất 得đắc 云vân 有hữu 。 乃nãi 是thị 所sở 以dĩ 有hữu 也dã 。 譬thí 如như 世thế 間gian 。 無vô 物vật 名danh 空không 者giả 。 形hình 相tướng 空không 耳nhĩ 。 而nhi 取thủ 無vô 物vật 。 為vi 無vô 相tướng 空không 譬thí 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 唯duy 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 者giả 。 如như 無vô 而nhi 見kiến 也dã 。 以dĩ 光quang 明minh 故cố 。 故cố 名danh 空không 者giả 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 通thông 光quang 之chi 用dụng 為vi 空không 耳nhĩ 。 虛hư 空không 是thị 太thái 虛hư 也dã 。 是thị 物vật 無vô 之chi 字tự 。 外ngoại 道đạo 恆hằng 言ngôn 虛hư 空không 可khả 造tạo 作tác 。 若nhược 解giải 虛hư 空không 。 非phi 可khả 造tạo 作tác 之chi 法pháp 。 亦diệc 是thị 如như 法Pháp 修tu 行hành 也dã 。 故cố 佛Phật 下hạ 借tá 譬thí 。 言ngôn 猶do 如như 世thế 諦đế 。 實thật 無vô 其kỳ 性tánh 。 直trực 自tự 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 有hữu 此thử 因nhân 緣duyên 。 然nhiên 世thế 諦đế 從tùng 本bổn 來lai 是thị 空không 。 未vị 曾tằng 暫tạm 有hữu 。 今kim 虛hư 空không 亦diệc 然nhiên 。 直trực 以dĩ 物vật 無vô 處xứ 。 故cố 名danh 虛hư 空không 。 何hà 處xứ 復phục 有hữu 虛hư 空không 之chi 可khả 得đắc 乎hồ 。

善thiện 男nam 子tử 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 至chí )# 三tam 菩Bồ 提Đề 時thời 名danh 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 。

案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 自tự 表biểu 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 同đồng 於ư 虛hư 空không 也dã 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 處xứ 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 處xứ 名danh 滅diệt 。 乃nãi 所sở 以dĩ 無vô 滅diệt 也dã 。 即tức 是thị 常thường 者giả 。 無vô 滅diệt 之chi 滅diệt 。 則tắc 是thị 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 令linh 同đồng 虛hư 空không 矣hĩ 。 寂tịch 滅diệt 之chi 樂lạc 者giả 。 既ký 云vân 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 恐khủng 濫lạm 故cố 須tu 明minh 也dã 。 如Như 來Lai 有hữu 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 無vô 知tri 之chi 樂lạc 也dã 。 實thật 相tướng 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 者giả 受thọ 樂lạc 者giả 。 橫hoạnh/hoành 計kế 雖tuy 非phi 無vô 為vi 。 亦diệc 設thiết 斯tư 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 佛Phật 性tánh 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 性tánh 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 當đương 有hữu 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 。 直trực 是thị 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。 政chánh 言ngôn 解giải 脫thoát 眾chúng 累lũy/lụy/luy 以dĩ 眾chúng 累lũy/lụy/luy 之chi 無vô 。 以dĩ 為vi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 即tức 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 就tựu 智trí 上thượng 說thuyết 無vô 。 豈khởi 非phi 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 雖tuy 非phi 受thọ 樂lạc 不bất 同đồng 。 三tam 受thọ 之chi 樂lạc 。 而nhi 是thị 寂tịch 無vô 苦khổ 。 故cố 稱xưng 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 如Như 來Lai 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 以dĩ 其kỳ 不bất 通thông 因Nhân 地Địa 。 故cố 無vô 受thọ 樂lạc 。 實thật 相tướng 通thông 因nhân 果quả 。 故cố 備bị 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 佛Phật 性tánh 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 天thiên 真chân 之chi 理lý 。 非phi 神thần 明minh 義nghĩa 。 故cố 非phi 覺giác 知tri 與dữ 受thọ 樂lạc 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 時thời 。 名danh 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 即tức 是thị 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 更cánh 展triển 轉chuyển 施thí 名danh 。 故cố 言ngôn 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 也dã 。 亦diệc 如như 虛hư 空không 。 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 佛Phật 果Quả 妙diệu 體thể 。 真Chân 如Như 無vô 相tướng 。 豈khởi 得đắc 有hữu 處xứ 所sở 可khả 尋tầm 。 然nhiên 法pháp 性tánh 無vô 性tánh 相tướng 。 如như 虛hư 空không 之chi 無vô 異dị 。 而nhi 所sở 以dĩ 異dị 者giả 。 異dị 在tại 於ư 至chí 虛hư 。 既ký 就tựu 體thể 相tướng 作tác 論luận 。 恐khủng 人nhân 懷hoài 疑nghi 。 後hậu 更cánh 就tựu 用dụng 來lai 辨biện 。 故cố 舉cử 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 。 來lai 標tiêu 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 佛Phật 有hữu 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 寂tịch 滅diệt 樂lạc 處xứ 。 體thể 相tướng 作tác 語ngữ 。 覺giác 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 就tựu 用dụng 來lai 辯biện 也dã 。 實thật 相tướng 有hữu 三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 受thọ 樂lạc 者giả 實thật 是thị 虛hư 中trung 實thật 。 餘dư 二nhị 不bất 異dị 上thượng 。 是thị 果quả 顯hiển 真chân 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 佛Phật 性tánh 唯duy 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 當đương 見kiến 故cố 也dã 。

爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 高cao 貴quý 德đức 王vương (# 至chí )# 云vân 何hà 發phát 是thị 。 虛hư 妄vọng 之chi 言ngôn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 有hữu 三tam 重trọng/trùng 難nạn/nan 。 第đệ 一nhất 證chứng 身thân 智trí 滅diệt 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 直trực 煩phiền 惱não 滅diệt 也dã 。 第đệ 二nhị 證chứng 習tập 滅diệt 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 直trực 煩phiền 惱não 滅diệt 也dã 。 第đệ 三tam 證chứng 身thân 滅diệt 三tam 事sự 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 自tự 期kỳ 三tam 月nguyệt 者giả 。 以dĩ 時thời 事sự 重trọng/trùng 。 證chứng 身thân 智trí 滅diệt 是thị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 難nạn/nan 之chi 生sanh 。 由do 前tiền 釋thích 涅Niết 槃Bàn 。 言ngôn 直trực 是thị 斷đoạn 處xứ 。 承thừa 言ngôn 為vi 難nạn/nan 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 斷đoạn 處xứ 。 不bất 應ưng 是thị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 難nạn/nan 意ý 引dẫn 昔tích 教giáo 。 欲dục 使sử 涅Niết 槃Bàn 同đồng 於ư 空không 無vô 也dã 。 初sơ 難nạn/nan 言ngôn 。 魔ma 來lai 啟khải 請thỉnh 。 何hà 故cố 不bất 入nhập 。 佛Phật 自tự 答đáp 。 未vị 有hữu 多đa 聞văn 弟đệ 子tử 。 當đương 知tri 以dĩ 身thân 智trí 盡tận 處xứ 。 非phi 直trực 煩phiền 惱não 盡tận 也dã 。 第đệ 二nhị 舉cử 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 決quyết 斷đoán 故cố 。 知tri 不bất 必tất 斷đoạn 處xứ 是thị 也dã 。 第đệ 三tam 魔ma 復phục 啟khải 請thỉnh 。 佛Phật 答đáp 言ngôn 。 卻khước 後hậu 三tam 月nguyệt 。 當đương 入nhập 而nhi 此thử 當đương 入nhập 之chi 言ngôn 。 發phát 自tự 佛Phật 口khẩu 。 豈khởi 直trực 斷đoạn 處xứ 。 第đệ 四tứ 難nạn/nan 意ý 。 取thủ 初sơ 成thành 佛Phật 。 便tiện 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 前tiền 第đệ 三tam 成thành 初sơ 句cú 。 今kim 第đệ 四tứ 為vi 成thành 第đệ 二nhị 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 因nhân 於ư 上thượng 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 直trực 是thị 諸chư 佛Phật 斷đoạn 煩phiền 惱não 處xứ 。 物vật 便tiện 致trí 疑nghi 。 謂vị 言ngôn 猶do 是thị 昔tích 日nhật 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 德đức 王vương 今kim 者giả 作tác 問vấn 來lai 遣khiển 。 凡phàm 據cứ 三tam 種chủng 。 諭dụ 嬰anh 兒nhi 事sự 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 之chi 虛hư 實thật 也dã 。 第đệ 一nhất 執chấp 無vô 餘dư 應ưng 是thị 。 有hữu 餘dư 應ưng 非phi 。 何hà 以dĩ 然nhiên 。 如Như 來Lai 昔tích 在tại 。 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 邊biên 。 告cáo 魔ma 王vương 言ngôn 。 我ngã 今kim 未vị 入nhập 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 。 從tùng 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 訖ngật 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 來lai 。 非phi 但đãn 無vô 餘dư 是thị 。 有hữu 餘dư 復phục 應ưng 是thị 也dã 。 何hà 故cố 爾nhĩ 。 佛Phật 昔tích 告cáo 生sanh 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 如Như 來Lai 身thân 未vị 滅diệt 。 而nhi 言ngôn 即tức 是thị 者giả 。 不bất 當đương 用dụng 有hữu 餘dư 作tác 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 第đệ 三tam 難nạn/nan 言ngôn 。 論luận 理lý 不bất 應ưng 。 兩lưỡng 是thị 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 一nhất 是thị 一nhất 非phi 。 若nhược 二nhị 俱câu 非phi 。 佛Phật 云vân 何hà 發phát 是thị 虛hư 妄vọng 之chi 言ngôn 也dã 。 然nhiên 此thử 中trung 。 難nạn/nan 辭từ 雖tuy 多đa 。 正chánh 難nạn/nan 意ý 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 從tùng 在tại 毘Tỳ 舍Xá 離Ly 國quốc 以dĩ 下hạ 。 悉tất 來lai 證chứng 第đệ 一nhất 難nạn/nan 。 無vô 餘dư 應ưng 是thị 涅Niết 槃Bàn 意ý 。 如Như 來Lai 既ký 自tự 期kỳ 三tam 月nguyệt 。 不bất 當đương 即tức 用dụng 死tử 滅diệt 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 耶da 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 至chí )# 凡phàm 所sở 發phát 言ngôn 誠thành 諦đế 無vô 虛hư 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 四tứ 難nạn/nan 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 明minh 自tự 非phi 機cơ 感cảm 。 佛Phật 則tắc 不bất 言ngôn 。 以dĩ 物vật 情tình 所sở 宜nghi 故cố 。 有hữu 此thử 說thuyết 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 波Ba 旬Tuần 往vãng 昔tích (# 至chí )# 便tiện 謂vị 如Như 來Lai 。 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 默mặc 無vô 所sở 說thuyết 。 便tiện 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 答đáp 初sơ 難nạn/nan 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 答đáp 第đệ 一nhất 難nạn/nan 。 明minh 魔ma 王vương 不bất 識thức 涅Niết 槃Bàn 之chi 真chân 體thể 。 謂vị 佛Phật 直trực 爾nhĩ 。 默mặc 然nhiên 不bất 說thuyết 法Pháp 。 便tiện 是thị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 佛Phật 法Pháp 眾Chúng 僧Tăng (# 至chí )# 清thanh 淨tịnh 二nhị 法pháp 無vô 差sai 別biệt 耳nhĩ 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 就tựu 略lược 答đáp 中trung 。 先tiên 開khai 三tam 句cú 。 釋thích 所sở 以dĩ 覆phú 相tương/tướng 說thuyết 之chi 意ý 也dã 。 明minh 佛Phật 初sơ 出xuất 世thế 。 眾chúng 生sanh 智trí 淺thiển 。 未vị 堪kham 深thâm 法Pháp 。 不bất 得đắc 說thuyết 同đồng 體thể 三Tam 寶Bảo 。 上thượng 得đắc 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 無vô 餘dư 。 作tác 常thường 住trụ 清thanh 淨tịnh 。 無vô 差sai 別biệt 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 佛Phật 亦diệc 不bất 說thuyết 。 佛Phật 及cập 佛Phật 性tánh (# 至chí )# 常thường 恆hằng 不bất 變biến 無vô 差sai 別biệt 耳nhĩ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 釋thích 。 亦diệc 不bất 說thuyết 佛Phật 性tánh 與dữ 涅Niết 槃Bàn 是thị 一nhất 體thể 。 但đãn 說thuyết 無vô 餘dư 空không 涅Niết 槃Bàn 。 作tác 常thường 恆hằng 不bất 變biến 者giả 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 佛Phật 亦diệc 不bất 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 實thật 相tướng 至chí )# 常thường 不bất 變biến 易dị 無vô 差sai 別biệt 耳nhĩ 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 釋thích 。 明minh 于vu 時thời 亦diệc 不bất 得đắc 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 實thật 相tướng 是thị 一nhất 體thể 。 唯duy 得đắc 說thuyết 無vô 餘dư 空không 。 作tác 常thường 相tương/tướng 實thật 不bất 變biến 易dị 。 無vô 差sai 別biệt 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 爾nhĩ 時thời 我ngã 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 弟đệ 子tử (# 至chí )# 卻khước 後hậu 三tam 月nguyệt 。 當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 所sở 以dĩ 唯duy 得đắc 說thuyết 無vô 餘dư 空không 作tác 實thật 者giả 。 為vi 有hữu 放phóng 逸dật 弟đệ 子tử 故cố 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 因nhân 如như 是thị 等đẳng 惡ác 比Bỉ 丘Khâu 故cố (# 至chí )# 而nhi 我ngã 實thật 不bất 畢tất 竟cánh 滅diệt 度độ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 三Tam 寶Bảo 義nghĩa 異dị 。 常thường 住trụ 清thanh 淨tịnh 不bất 異dị 故cố 。 說thuyết 一nhất 不bất 三tam 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 廣quảng 呵ha 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 之chi 失thất 。 歎thán 識thức 六lục 行hành 之chi 得đắc 也dã 。 若nhược 果quả 會hội 偏thiên 學học 。 已dĩ 會hội 聖thánh 者giả 。 此thử 中trung 不bất 應ưng 言ngôn 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 是thị 魔ma 眷quyến 屬thuộc 。 非phi 我ngã 弟đệ 子tử 。

善thiện 男nam 子tử 如như 生sanh 盲manh 人nhân 。 不bất 見kiến 日nhật 月nguyệt 。 至chí )# 卻khước 後hậu 三tam 月nguyệt 我ngã 當đương 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 作tác 譬thí 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 懸huyền 見kiến 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 至chí )# 卻khước 後hậu 三tam 月nguyệt 。 當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 明minh 直trực 是thị 如Như 來Lai 。 現hiện 嬰anh 兒nhi 行hành 。 接tiếp 化hóa 下hạ 愚ngu 。 宜nghi 須tu 此thử 說thuyết 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 至chí 魔Ma 王vương 波Ba 旬Tuần 。 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 四tứ 舉cử 昔tích 旨chỉ 。 以dĩ 成thành 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 舉cử 第đệ 一nhất 難nan 以dĩ 答đáp 也dã 。 昔tích 言ngôn 未vị 有hữu 多đa 聞văn 弟đệ 子tử 者giả 。 欲dục 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 故cố 言ngôn 不bất 入nhập 。 非phi 即tức 是thị 真chân 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 次thứ 答đáp 向hướng 未vị 有hữu 多đa 聞văn 弟đệ 子tử 意ý 。 我ngã 爾nhĩ 時thời 為vi 一nhất 人nhân 故cố 。 根căn 栽tài 應ưng 熟thục 。 所sở 以dĩ 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

善thiện 男nam 子tử 有hữu 名danh 涅Niết 槃Bàn 非phi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 至chí )# 亦diệc 得đắc 稱xưng 為vi 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 難nạn/nan 也dã 。 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 。 得đắc 名danh 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 則tắc 習tập 氣khí 未vị 盡tận 。 不bất 得đắc 常thường 我ngã 。 但đãn 分phân 段đoạn 苦khổ 盡tận 。 得đắc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 耳nhĩ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 也dã 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 少thiểu 分phần 斷đoạn 故cố 。 未vị 足túc 可khả 名danh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 次thứ 答đáp 第đệ 二nhị 有hữu 餘dư 難nạn/nan 也dã 。 昔tích 指chỉ 煩phiền 惱não 無vô 處xứ 。 為vi 有hữu 餘dư 。 不bất 指chỉ 身thân 智trí 盡tận 。 今kim 日nhật 據cứ 身thân 心tâm 上thượng 立lập 。 隨tùy 行hành 人nhân 所sở 斷đoạn 。 除trừ 因nhân 滅diệt 果quả 。 故cố 稱xưng 之chi 為vi 有hữu 名danh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 般bát 涅niết 言ngôn 不bất 槃bàn 者giả 言ngôn 織chức (# 至chí )# 無vô 障chướng 礙ngại 義nghĩa 乃nãi 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 廣quảng 釋thích 不bất 織chức 等đẳng 義nghĩa 。 為vi 成thành 真chân 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 者giả 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 有hữu 優ưu 樓lâu 迦ca 迦ca 毘tỳ 羅la (# 至chí 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 第đệ 七thất 功công 德đức 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 既ký 已dĩ 事sự 證chứng 。 重trọng/trùng 釋thích 涅Niết 槃Bàn 名danh 義nghĩa 於ư 滅diệt 有hữu 也dã 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 不bất 名danh 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 智trí 也dã 。 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 是thị 滅diệt 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 已dĩ 明minh 菩Bồ 薩Tát 未vị 極cực 。 唯duy 佛Phật 是thị 極cực 。 則tắc 第đệ 四tứ 難nạn/nan 。 自tự 然nhiên 釋thích 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 是thị 因nhân 中trung 小tiểu 分phần/phân 無vô 苦khổ 。 非phi 一nhất 切thiết 苦khổ 盡tận 。 故cố 不bất 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 佛Phật 果Quả 妙diệu 體thể 。 生sanh 死tử 既ký 盡tận 。 無vô 患hoạn 累lũy/lụy/luy 體thể 。 不bất 復phục 生sanh 煩phiền 惱não 。 具cụ 一nhất 切thiết 德đức 。 始thỉ 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 直trực 是thị 煩phiền 惱não 無vô 處xứ 也dã 。 是thị 故cố 。 以dĩ 五ngũ 法pháp 同đồng 體thể 來lai 證chứng 。 今kim 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 昔tích 日nhật 異dị 也dã 。 何hà 者giả 。 為vi 五ngũ 。 一nhất 明minh 佛Phật 不bất 更cánh 起khởi 煩phiền 惱não 。 二nhị 明minh 體thể 窮cùng 如như 理lý 。 三Tam 明Minh 鑒giám 境cảnh 已dĩ 周chu 。 四tứ 明minh 普phổ 應ưng 無vô 滯trệ 。 五ngũ 明minh 體thể 是thị 實thật 相tướng 。 既ký 備bị 此thử 五ngũ 德đức 。 妙diệu 有hữu 常thường 存tồn 。 豈khởi 非phi 今kim 昔tích 涅Niết 槃Bàn 之chi 異dị 耶da 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất