大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 39
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 九cửu

廣quảng 釋thích 八bát 種chủng 知tri 見kiến 覺giác 。 廣quảng 釋thích 四tứ 無vô 礙ngại 。 廣quảng 辨biện 無vô 所sở 得đắc 義nghĩa 。 廣quảng 辨biện 神thần 通thông 應ứng 化hóa 無vô 拘câu 執chấp 義nghĩa 。 廣quảng 釋thích 反phản 常thường 說thuyết 法Pháp 謂vị 真Chân 諦Đế 說thuyết 為vi 世thế 諦đế 義nghĩa 等đẳng 。 廣quảng 明minh 內nội 道đạo 外ngoại 道đạo 異dị 相tướng 。

梵Phạm 行hạnh 品phẩm 之chi 第đệ 四tứ

善thiện 男nam 子tử 我ngã 今kim 於ư 是thị 。 大đại 眾chúng 之chi 中trung 。 至chí )# 復phục 得đắc 名danh 為vi 虛Hư 空Không 等đẳng 地địa 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 不bất 為vi 有hữu 所sở 繫hệ 縛phược 。 空không 所sở 迷mê 悶muộn 。 解giải 脫thoát 空không 有hữu 。 以dĩ 釋thích 地địa 名danh 也dã 。 下hạ 以dĩ 二nhị 譬thí 。 釋thích 功công 能năng 也dã 。 一nhất 以dĩ 不bất 生sanh 貪tham 瞋sân 。 二nhị 多đa 容dung 眾chúng 生sanh 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 七thất 段đoạn 廣quảng 明minh 十thập 一nhất 空không 功công 用dụng 大đại 也dã 。 既ký 得đắc 金kim 剛cang 心tâm 。 見kiến 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 盡tận 。 便tiện 於ư 緣duyên 中trung 。 任nhậm 運vận 無vô 復phục 有hữu 滯trệ 礙ngại 拘câu 執chấp 。 即tức 是thị 第đệ 一nhất 歎thán 。 後hậu 從tùng 本bổn 有hữu 今kim 無vô 偈kệ 已dĩ 去khứ 。 訖ngật 六lục 念niệm 處xứ 來lai 廣quảng 之chi 也dã 。 第đệ 二nhị 歎thán 言ngôn 。 如như 虛hư 空không 於ư 可khả 愛ái 色sắc 。 不bất 生sanh 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 不bất 可khả 愛ái 色sắc 。 亦diệc 不bất 生sanh 瞋sân 。 明minh 住trụ 金kim 剛cang 心tâm 時thời 。 不bất 見kiến 可khả 愛ái 之chi 異dị 相tướng 。 但đãn 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 下hạ 。 十thập 無vô 盡tận 來lai 廣quảng 也dã 。 第đệ 三tam 歎thán 言ngôn 。 如như 虛hư 空không 廣quảng 大đại 無vô 對đối 。 悉tất 能năng 容dung 受thọ 一nhất 切thiết 物vật 。 譬thí 得đắc 金kim 剛cang 心tâm 。 如như 虛hư 空không 。 具cụ 一nhất 切thiết 知tri 見kiến 。 無vô 所sở 不bất 周chu 。 下hạ 用dụng 八bát 種chủng 知tri 見kiến 。 廣quảng 此thử 義nghĩa 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 備bị 上thượng 空không 有hữu 雙song 照chiếu 。 故cố 得đắc 四tứ 辨biện 之chi 利lợi 。 以dĩ 化hóa 物vật 也dã 。 就tựu 此thử 有hữu 六lục 重trọng/trùng 釋thích 。 第đệ 一nhất 總tổng 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 無vô 礙ngại 。 第đệ 二nhị 遍biến 就tựu 三tam 乘thừa 行hành 上thượng 。 明minh 法pháp 無vô 礙ngại 。 第đệ 三Tam 明Minh 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 不bất 取thủ 著trước 也dã 。 第đệ 四tứ 辨biện 能năng 持trì 。 第đệ 五ngũ 推thôi 因nhân 。 第đệ 六lục 奪đoạt 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 。 以dĩ 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 備bị 也dã 。 智trí 秀tú 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 科khoa 列liệt 聞văn 法Pháp 得đắc 利lợi 者giả 也dã 。 上thượng 明minh 行hành 捨xả 得đắc 智trí 。 知tri 於ư 無vô 法pháp 。 此thử 次thứ 明minh 非phi 直trực 知tri 無vô 。 亦diệc 能năng 有hữu 無vô 通thông 照chiếu 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 一nhất 切thiết 知tri 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 次thứ 說thuyết 八bát 種chủng 知tri 見kiến 出xuất 所sở 容dung 事sự 。 此thử 第đệ 一nhất 若nhược 行hành 若nhược 緣duyên 等đẳng 。 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 在tại 內nội 名danh 性tánh 。 形hình 外ngoại 名danh 相tướng 。 強cường/cưỡng 者giả 名danh 因nhân 。 弱nhược 者giả 名danh 緣duyên 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 廣quảng 明minh 第đệ 三tam 譬thí 。 八bát 種chủng 知tri 見kiến 明minh 自tự 行hành 。 下hạ 四tứ 無vô 礙ngại 。 明minh 外ngoại 化hóa 。 第đệ 一nhất 總tổng 因nhân 果quả 中trung 知tri 見kiến 。 若nhược 行hành 者giả 。 生sanh 滅diệt 起khởi 動động 之chi 行hành 也dã 。 若nhược 緣duyên 者giả 從tùng 緣duyên 者giả 從tùng 緣duyên 而nhi 有hữu 。 傍bàng 助trợ 為vi 義nghĩa 也dã 。 性tánh 者giả 內nội 也dã 。 相tương/tướng 者giả 外ngoại 也dã 。 力lực 強cường/cưỡng 者giả 為vi 因nhân 。 踈sơ 遠viễn 者giả 為vi 緣duyên 也dã 。 知tri 眾chúng 生sanh 善thiện 惡ác 剎sát 那na 起khởi 動động 之chi 心tâm 也dã 。 若nhược 根căn 者giả 。 利lợi 鈍độn 根căn 也dã 。 若nhược 禪thiền 定định 者giả 。 知tri 眾chúng 生sanh 得đắc 定định 深thâm 淺thiển 也dã 。 若nhược 乘thừa 者giả 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 也dã 。 若nhược 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 善thiện 知tri 外ngoại 緣duyên 也dã 。 若nhược 持trì 戒giới 者giả 。 達đạt 止chỉ 惡ác 也dã 。 若nhược 所sở 施thí 者giả 。 善thiện 知tri 忘vong 相tương/tướng 也dã 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 知tri 見kiến 者giả 。 總tổng 結kết 因nhân 果quả 中trung 知tri 見kiến 也dã 。 第đệ 二nhị 知tri 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 法pháp 。 不bất 見kiến 其kỳ 得đắc 善thiện 果quả 也dã 。 第đệ 三tam 見kiến 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 法pháp 。 得đắc 三tam 塗đồ 果quả 。 知tri 改cải 惡ác 向hướng 善thiện 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 果quả 也dã 。 第đệ 四tứ 見kiến 常thường 無vô 常thường 也dã 。 第đệ 五ngũ 知tri 見kiến 逆nghịch 流lưu 沿duyên 流lưu 。 第đệ 六lục 知tri 見kiến 轉chuyển 障chướng 。 第đệ 七thất 知tri 見kiến 佛Phật 性tánh 。 第đệ 八bát 知tri 見kiến 二nhị 諦đế 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 得đắc 正chánh 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 不bất 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 事sự 淺thiển 名danh 知tri 。 與dữ 第đệ 八bát 同đồng 知tri 。 耶da 因nhân 不bất 得đắc 正chánh 果quả 。 從tùng 初sơ 至chí 牛ngưu 糞phẩn 之chi 上thượng 。 明minh 四tứ 威uy 儀nghi 苦khổ 也dã 。 衣y 麁thô 麻ma 衣y 。 至chí 糠khang 汁trấp 沸phí 湯thang 。 明minh 衣y 食thực 受thọ 苦khổ 也dã 。 自tự 下hạ 明minh 行hành 業nghiệp 苦khổ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 知tri 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 法pháp 。 不bất 見kiến 其kỳ 得đắc 善thiện 果quả 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 入nhập 正chánh 解giải 脫thoát 是thị 名danh 為vi 知tri 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 見kiến 耶da 見kiến 因nhân 必tất 得đắc 苦khổ 果quả 。 知tri 出xuất 苦khổ 必tất 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 者giả 。 是thị 人nhân 雖tuy 行hành 邪tà 道đạo 。 厭yếm 苦khổ 情tình 至chí 。 此thử 厭yếm 心tâm 出xuất 苦khổ 。 必tất 求cầu 正chánh 解giải 脫thoát 。 耶da 果quả 易dị 知tri 。 名danh 見kiến 解giải 脫thoát 。 事sự 遠viễn 名danh 知tri 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 見kiến 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 法pháp 。 得đắc 三tam 塗đồ 果quả 。 知tri 改cải 惡ác 向hướng 善thiện 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 果quả 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 是thị 名danh 為vi 知tri 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 常thường 無vô 常thường 等đẳng 合hợp 觀quán 。 初sơ 總tổng 易dị 知tri 。 名danh 見kiến 。 後hậu 別biệt 難nan 見kiến 。 名danh 知tri 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 見kiến 常thường 無vô 常thường 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 從tùng 明minh 入nhập 明minh 。 是thị 名danh 為vi 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 知tri 逆nghịch 隨tùy 諸chư 流lưu 。 逆nghịch 難nan 了liễu 故cố 名danh 知tri 。 隨tùy 易dị 了liễu 故cố 名danh 見kiến 。 從tùng 信tín 至chí 是thị 。 名danh 為vi 知tri 。 逆nghịch 流lưu 中trung 言ngôn 凡phàm 夫phu 者giả 。 內nội 凡phàm 夫phu 斷đoạn 外ngoại 名danh 逆nghịch 。 未vị 斷đoạn 內nội 名danh 隨tùy 也dã 。 下hạ 從tùng 明minh 入nhập 明minh 人nhân 。 為vi 明minh 三tam 塗đồ 為vi 闇ám 。 是thị 外ngoại 凡phàm 夫phu 皆giai 是thị 隨tùy 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 知tri 見kiến 逆nghịch 流lưu 沿duyên 流lưu 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 地địa 獄ngục 受thọ 報báo 。 是thị 名danh 為vi 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 六lục 知tri 轉chuyển 重trọng/trùng 為vi 輕khinh 。 轉chuyển 輕khinh 為vi 重trọng/trùng 也dã 。 若nhược 轉chuyển 重trọng/trùng 為vi 輕khinh 者giả 。 向hướng 解giải 脫thoát 故cố 為vi 知tri 。 轉chuyển 輕khinh 為vi 重trọng/trùng 。 向hướng 生sanh 死tử 故cố 。 為vi 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 六lục 知tri 見kiến 轉chuyển 障chướng 也dã 。

復phục 有hữu 知tri 而nhi 不bất 見kiến (# 至chí 猶do 如như 闇ám 夜dạ 。 所sở 見kiến 不bất 了liễu 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 七thất 知tri 佛Phật 性tánh 。 因nhân 論luận 知tri 見kiến 及cập 以dĩ 如Như 來Lai 。 非phi 其kỳ 例lệ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 七thất 知tri 見kiến 佛Phật 性tánh 。

復phục 有hữu 亦diệc 見kiến 亦diệc 知tri 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 。 至chí 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 五ngũ 眼nhãn 所sở 知tri 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 八bát 知tri 二nhị 諦đế 也dã 。 所sở 以dĩ 復phục 說thuyết 真chân 俗tục 者giả 。 初sơ 說thuyết 地địa 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。 後hậu 說thuyết 地địa 能năng 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 恐khủng 聞văn 者giả 致trí 生sanh 有hữu 無vô 之chi 惑hoặc 。 說thuyết 真chân 俗tục 以dĩ 會hội 之chi 也dã 。 真Chân 諦Đế 無vô 相tướng 故cố 。 不bất 見kiến 不bất 知tri 。 非phi 謂vị 事sự 隱ẩn 不bất 見kiến 。 與dữ 亦diệc 見kiến 義nghĩa 異dị 。 知tri 所sở 惠huệ 施thí 。 上thượng 云vân 。 真Chân 諦Đế 無vô 相tướng 不bất 見kiến 。 似tự 如như 俗tục 諦đế 。 決quyết 定định 有hữu 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 更cánh 說thuyết 俗tục 諦đế 。 知tri 受thọ 者giả 三tam 事sự 。 假giả 為vi 說thuyết 名danh 不bất 見kiến 。 無vô 定định 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 上thượng 所sở 言ngôn 見kiến 。 皆giai 說thuyết 知tri 為vi 見kiến 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 八bát 知tri 見kiến 二nhị 諦đế 者giả 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 能năng 如như 是thị 知tri 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 四Tứ 等Đẳng 以dĩ 外ngoại 益ích 為vi 義nghĩa 。 今kim 說thuyết 捨xả 果quả 空không 平bình 等đẳng 地địa 。 八bát 種chủng 知tri 見kiến 。 於ư 四Tứ 等Đẳng 中trung 。 有hữu 何hà 利lợi 耶da 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 辭từ 無vô 礙ngại 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 慈từ 以dĩ 外ngoại 益ích 為vi 利lợi 。 四tứ 無vô 礙ngại 者giả 。 慈từ 之chi 利lợi 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 次thứ 明minh 外ngoại 化hóa 行hành 也dã 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 翻phiên 解giải 釋thích 。 亦diệc 即tức 是thị 八bát 種chủng 知tri 見kiến 。 但đãn 以dĩ 自tự 行hành 外ngoại 化hóa 為vi 異dị 也dã 。 此thử 先tiên 列liệt 四tứ 無vô 礙ngại 名danh 也dã 。

法pháp 無vô 礙ngại 者giả 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 至chí 即tức 得đắc 如như 是thị 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 總tổng 知tri 名danh 實thật 。 名danh 法pháp 無vô 礙ngại 。 隨tùy 名danh 解giải 義nghĩa 。 名danh 義nghĩa 無vô 礙ngại 。 說thuyết 名danh 說thuyết 義nghĩa 。 謂vị 辭từ 無vô 礙ngại 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。 謂vị 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 一nhất 翻phiên 法pháp 者giả 。 識thức 法pháp 區khu 分phần/phân 也dã 。 義nghĩa 者giả 。 言ngôn 之chi 所sở 以dĩ 也dã 。 辭từ 者giả 。 巧xảo 便tiện 宣tuyên 通thông 也dã 。 樂nhạo 說thuyết 者giả 。 以dĩ 無vô 懈giải 心tâm 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 也dã 。 隨tùy 字tự 論luận 者giả 。 聖thánh 人nhân 為vi 法pháp 立lập 名danh 字tự 。 欲dục 使sử 眾chúng 生sanh 。 識thức 善thiện 惡ác 區khu 分phần/phân 。 改cải 惡ác 修tu 善thiện 也dã 。 正chánh 音âm 論luận 者giả 。 隨tùy 方phương 俗tục 類loại 得đắc 解giải 脫thoát 。 無vô 不bất 正chánh 也dã 。 闡xiển 陀đà 論luận 者giả 。 大đại 集tập 論luận 也dã 。 世thế 辯biện 論luận 者giả 。 世thế 諦đế 中trung 最tối 利lợi 辨biện 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 法pháp 無vô 礙ngại 者giả 。 至chí 種chủng 種chủng 異dị 說thuyết 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 法pháp 。 本bổn 為vi 度độ 人nhân 。 人nhân 不bất 出xuất 三tam 乘thừa 。 以dĩ 知tri 三tam 乘thừa 法Pháp 為vi 法pháp 無vô 礙ngại 也dã 。 知tri 三tam 終chung 歸quy 一nhất 。 為vi 義nghĩa 無vô 礙ngại 。 一nhất 戒giới 定định 慧tuệ 。 作tác 多đa 名danh 說thuyết 。 為vi 辭từ 無vô 礙ngại 。 樂nhạo 說thuyết 義nghĩa 與dữ 亦diệc 同đồng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 翻phiên 說thuyết 三tam 乘thừa 法Pháp 。 為vi 法pháp 無vô 礙ngại 。 知tri 理lý 歸quy 一nhất 。 為vi 義nghĩa 無vô 礙ngại 。 於ư 一nhất 法pháp 上thượng 。 作tác 種chủng 種chủng 名danh 說thuyết 。 為vi 辭từ 無vô 礙ngại 。 說thuyết 法Pháp 無vô 勌# 。 為vi 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 法pháp 無vô 礙ngại 者giả 。 至chí )# 若nhược 取thủ 著trước 者giả 。 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 雖tuy 再tái 說thuyết 。 未vị 明minh 無vô 著trước 。 今kim 說thuyết 無vô 著trước 。 以dĩ 成thành 無vô 礙ngại 之chi 義nghĩa 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 翻phiên 以dĩ 忘vong 相tương/tướng 為vi 宗tông 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 至chí )# 說thuyết 言ngôn 知tri 法pháp 。 而nhi 不bất 取thủ 著trước 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 義nghĩa 旨chỉ 未vị 顯hiển 。 應ưng 須tu 繫hệ 發phát 也dã 。 夫phu 不bất 取thủ 異dị 相tướng 。 則tắc 不bất 知tri 異dị 。 不bất 知tri 異dị 相tướng 。 不bất 知tri 法pháp 也dã 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 夫phu 取thủ 著trước 者giả (# 至chí 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 無vô 四tứ 無vô 礙ngại 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 無vô 礙ngại 之chi 稱xưng 。 出xuất 生sanh 死tử 為vi 名danh 。 取thủ 著trước 之chi 名danh 。 不bất 出xuất 生sanh 死tử 。 下hạ 出xuất 事sự 證chứng 也dã 。 此thử 先tiên 證chứng 取thủ 著trước 。 非phi 無vô 礙ngại 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 意ý 。 既ký 云vân 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 。 云vân 何hà 取thủ 著trước 耶da 。 佛Phật 今kim 答đáp 云vân 。 取thủ 著trước 之chi 心tâm 。 本bổn 是thị 惑hoặc 累lũy/lụy/luy 。 則tắc 不bất 名danh 無vô 礙ngại 。 後hậu 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 執chấp 相tướng 永vĩnh 盡tận 。 故cố 名danh 無vô 著trước 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 而nhi 無vô 所sở 著trước 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 證chứng 不bất 取thủ 著trước 。 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 法pháp 無vô 礙ngại 者giả 。 至chí 而nhi 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 名danh 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 釋thích 法pháp 義nghĩa 四tứ 事sự 之chi 異dị 耳nhĩ 。 宣tuyên 說thuyết 一nhất 義nghĩa 。 必tất 無vô 有hữu 義nghĩa 者giả 。 如như 地địa 持trì 山sơn 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 。 無vô 地địa 無vô 山sơn 。 亦diệc 無vô 所sở 持trì 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 者giả 。 知tri 無vô 地địa 無vô 山sơn 無vô 為vi 相tương/tướng 也dã 。 凡phàm 夫phu 境cảnh 界giới 者giả 。 著trước 名danh 求cầu 相tương/tướng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 翻phiên 得đắc 此thử 六lục 法pháp 。 能năng 持trì 不bất 忘vong 。 以dĩ 不bất 忘vong 為vi 釋thích 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 說thuyết 世thế 論luận 故cố 得đắc 樂lạc 說thuyết 無vô 礙ngại 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 以dĩ 世thế 諦đế 為vi 法pháp 。 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 翻phiên 以dĩ 世thế 諦đế 為vi 法pháp 無vô 礙ngại 。 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 諦đế 為vi 義nghĩa 無vô 礙ngại 者giả 。 為vi 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 故cố 作tác 此thử 說thuyết 也dã 。 若nhược 依y 十Thập 地Địa 經kinh 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 為vi 法pháp 無vô 礙ngại 。 世thế 諦đế 為vi 義nghĩa 無vô 礙ngại 。 此thử 為vì 大Đại 乘Thừa 人nhân 說thuyết 故cố 也dã 。 空không 是thị 一nhất 類loại 法pháp 易dị 知tri 。 故cố 名danh 法pháp 無vô 礙ngại 。 世thế 諦đế 虛hư 搆câu 區khu 別biệt 難nan 知tri 。 名danh 義nghĩa 無vô 礙ngại 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 若nhược 有hữu 得đắc 是thị (# 至chí 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 真chân 實thật 無vô 有hữu 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 無vô 因nhân 。 故cố 無vô 無vô 礙ngại 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 向hướng 明minh 得đắc 。 今kim 明minh 失thất 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí 何hà 故cố 默mặc 然nhiên 。 而nhi 無vô 所sở 說thuyết 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 夫phu 度độ 人nhân 出xuất 苦khổ 。 必tất 由do 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 但đãn 以dĩ 神thần 通thông 。 證chứng 無vô 無vô 四tứ 證chứng 也dã 。

緣Duyên 覺Giác 不bất 能năng 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 至chí 一nhất 切thiết 無vô 有hữu 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 別biệt 證chứng 所sở 以dĩ 無vô 也dã 。

云vân 何hà 聲Thanh 聞Văn 無vô 四tứ 無vô 礙ngại (# 至chí )# 無vô 此thử 三tam 故cố 無vô 四tứ 無vô 礙ngại 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 從tùng 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 能năng 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 亦diệc 知tri 常thường 住trụ 佛Phật 性tánh 。 無vô 善thiện 方phương 便tiện 。 於ư 四tứ 事sự 中trung 。 非phi 無vô 礙ngại 耳nhĩ 。

復phục 次thứ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 不bất 能năng 畢tất 竟cánh 。 至chí )# 是thị 故cố 二Nhị 乘Thừa 無vô 四tứ 無vô 礙ngại 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 向hướng 別biệt 今kim 總tổng 。 不bất 知tri 眾chúng 生sanh 根căn 世thế 諦đế 疑nghi 。 不bất 知tri 善thiện 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 故cố 無vô 四tứ 無vô 礙ngại 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 若nhược 具cụ 足túc 四tứ 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 如như 四tứ 河hà 。 菩Bồ 薩Tát 如như 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 佛Phật 之chi 如như 大đại 海hải 也dã 。 或hoặc 有hữu 得đắc 一nhất 者giả 。 比tỉ 凡phàm 夫phu 言ngôn 得đắc 四tứ 。 不bất 必tất 一nhất 人nhân 具cụ 四tứ 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 說thuyết 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 而nhi 有hữu 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 住trụ 虛hư 空không 無vô 得đắc 之chi 地địa 。 得đắc 八bát 種chủng 知tri 見kiến 。 具cụ 四Tứ 無Vô 礙Ngại 。 眾chúng 生sanh 起khởi 著trước 。 佛Phật 將tương 欲dục 遣khiển 。 故cố 發phát 問vấn 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 上thượng 已dĩ 六lục 重trọng/trùng 釋thích 四tứ 辨biện 。 人nhân 情tình 生sanh 著trước 。 今kim 拂phất 其kỳ 封phong 累lũy/lụy/luy 。 以dĩ 十thập 無vô 以dĩ 遣khiển 之chi 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 辯biện 十thập 無vô 。 廣quảng 上thượng 第đệ 二nhị 譬thí 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 存tồn 於ư 有hữu 無vô 也dã 。 智trí 秀tú 曰viết 。 此thử 下hạ 訖ngật 六lục 念niệm 。 妄vọng 執chấp 情tình 迷mê 。 易dị 隨tùy 緣duyên 轉chuyển 。 既ký 聞văn 說thuyết 無vô 。 復phục 謂vị 終chung 無vô 所sở 得đắc 。 次thứ 以dĩ 此thử 文văn 。 顯hiển 有hữu 所sở 得đắc 。 汲cấp 引dẫn 信tín 情tình 。 文văn 有hữu 六lục 別biệt 。 第đệ 一nhất 請thỉnh 釋thích 本bổn 有hữu 今kim 無vô 偈kệ 。 第đệ 二nhị 明minh 佛Phật 能năng 為vi 反phản 常thường 之chi 說thuyết 。 第đệ 三tam 正chánh 明minh 有hữu 所sở 得đắc 義nghĩa 。 第đệ 四tứ 明minh 見kiến 了liễu 了liễu 相tương/tướng 。 第đệ 五ngũ 說thuyết 偈kệ 歎thán 佛Phật 及cập 經kinh 教giáo 。 第đệ 六lục 請thỉnh 釋thích 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 同đồng 異dị 也dã 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 明minh 四tứ 無vô 礙ngại 。 以dĩ 假giả 得đắc 為vi 名danh 。 實thật 則tắc 無vô 得đắc 言ngôn 雖tuy 有hữu 異dị 。 而nhi 義nghĩa 不bất 違vi 地địa 目mục 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 一nhất 存tồn 有hữu 得đắc 為vi 四tứ 倒đảo 。 無vô 所sở 得đắc 為vi 無vô 礙ngại 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 有hữu 十thập 雙song 相tương 對đối 。 此thử 第đệ 一nhất 有hữu 倒đảo 無vô 倒đảo 為vi 對đối 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 明minh 闇ám 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 慧tuệ 與dữ 無vô 明minh 相tướng 對đối 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 以dĩ 因nhân 果quả 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 生sanh 死tử 與dữ 涅Niết 槃Bàn 相tương 對đối 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 以dĩ 因nhân 中trung 行hành 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 與dữ 二Nhị 乘Thừa 相tương 對đối 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 以dĩ 教giáo 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 方Phương 等Đẳng 小Tiểu 乘Thừa 對đối 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 六lục 定định 亂loạn 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 空không 三tam 昧muội 與dữ 生sanh 死tử 輪luân 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 七thất 以dĩ 常thường 無vô 常thường 理lý 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 同đồng 此thử 釋thích 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 八bát 以dĩ 解giải 惑hoặc 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 與dữ 五ngũ 見kiến 相tương 對đối 也dã 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 九cửu 以dĩ 因nhân 果quả 人nhân 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 與dữ 大Đại 乘Thừa 相tương 對đối 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 之chi 所sở 問vấn 。 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 。 至chí 是thị 魔ma 眷quyến 屬thuộc 。 非phi 我ngã 弟đệ 子tử 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 十thập 遣khiển 問vấn 遣khiển 答đáp 相tương 對đối 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 同đồng 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 離ly 魔ma 眷quyến 屬thuộc 。 為vi 佛Phật 弟đệ 子tử 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 廣quảng 明minh 無vô 得đắc 之chi 義nghĩa 也dã 。 所sở 以dĩ 示thị 者giả 。 空không 是thị 萬vạn 行hạnh 之chi 主chủ 故cố 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 世Thế 尊Tôn 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 五ngũ 段đoạn 也dã 。 向hướng 十thập 無vô 遣khiển 執chấp 。 其kỳ 封phong 心tâm 稍sảo 弭nhị 。 今kim 欲dục 更cánh 引dẫn 證chứng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 竟cánh 六lục 念niệm 處xứ 。 廣quảng 上thượng 第đệ 一nhất 譬thí 也dã 。 物vật 情tình 所sở 執chấp 。 本bổn 以dĩ 相tương/tướng 惑hoặc 居cư 心tâm 。 故cố 處xứ 處xứ 滯trệ 礙ngại 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 無vô 方phương 致trí 化hóa 。 今kim 明minh 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 金kim 剛cang 心tâm 滿mãn 。 煩phiền 惱não 永vĩnh 盡tận 。 故cố 能năng 無vô 方phương 隱ẩn 顯hiển 。 百bách 變biến 自tự 在tại 。 故cố 言ngôn 無vô 所sở 拘câu 執chấp 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 今kim 難nạn/nan 意ý 言ngôn 。 若nhược 佛Phật 果Quả 得đắc 無vô 拘câu 執chấp 。 何hà 故cố 上thượng 說thuyết 本bổn 有hữu 今kim 無vô 之chi 偈kệ 。 獨độc 為vi 純thuần 陀đà 。 不bất 普phổ 為vì 大đại 眾chúng 。 得đắc 知tri 如Như 來Lai 未vị 免miễn 拘câu 執chấp 也dã 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 我ngã 為vi 化hóa 度độ (# 至chí 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 即tức 得đắc 解giải 了liễu 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 答đáp 意ý 謂vị 。 盡tận 說thuyết 法Pháp 也dã 。 此thử 下hạ 先tiên 廣quảng 明minh 本bổn 有hữu 今kim 無vô 義nghĩa 。 後hậu 別biệt 答đáp 問vấn 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 世Thế 尊Tôn 如như 文Văn 殊Thù 等đẳng (# 至chí )# 是thị 無vô 常thường 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 明minh 佛Phật 為vi 計kế 著trước 眾chúng 生sanh 說thuyết 地địa 名danh 無vô 得đắc 耳nhĩ 。 無vô 計kế 著trước 者giả 。 則tắc 說thuyết 地địa 名danh 有hữu 得đắc 也dã 。 文Văn 殊Thù 解giải 了liễu 者giả 。 上thượng 文Văn 殊Thù 將tương 問vấn 差sai 別biệt 無vô 差sai 別biệt 義nghĩa 。 聞văn 此thử 偈kệ 即tức 了liễu 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 普phổ 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 故cố (# 至chí )# 雖tuy 見kiến 諸chư 法pháp 說thuyết 言ngôn 不bất 見kiến 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 正chánh 答đáp 問vấn 也dã 。 如như 毘Tỳ 尼Ni 中trung 說thuyết 。 隨tùy 俗tục 故cố 問vấn 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 第đệ 六lục 段đoạn 也dã 。 自tự 初sơ 說thuyết 十thập 一nhất 空không 。 人nhân 情tình 聞văn 無vô 。 心tâm 無vô 所sở 寄ký 。 故cố 述thuật 八bát 種chủng 知tri 見kiến 及cập 四Tứ 無Vô 礙Ngại 之chi 利lợi 。 既ký 聞văn 有hữu 說thuyết 。 更cánh 復phục 捨xả 無vô 封phong 有hữu 。 為vi 遣khiển 此thử 滯trệ 。 還hoàn 說thuyết 十thập 無vô 。 復phục 洗tẩy 執chấp 情tình 。

時thời 眾chúng 聞văn 空không 有hữu 互hỗ 說thuyết 。 莫mạc 知tri 所sở 厝thố 。 如Như 來Lai 呵ha 止chỉ 其kỳ 心tâm 。 當đương 尋tầm 求cầu 教giáo 下hạ 之chi 意ý 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 莫mạc 非phi 利lợi 益ích 反phản 常thường 之chi 說thuyết 。 尚thượng 當đương 時thời 為vi 益ích 。 豈khởi 況huống 空không 有hữu 二nhị 說thuyết 。 而nhi 更cánh 生sanh 封phong 執chấp 耶da 。 說thuyết 有hữu 為vi 。 善thiện 知tri 世thế 諦đế 。 說thuyết 無vô 為vi 。 明minh 諸chư 法pháp 斯tư 空không 。 是thị 則tắc 有hữu 不bất 乖quai 無vô 。 無vô 不bất 背bối/bội 有hữu 。 豈khởi 得đắc 乖quai 有hữu 無vô 之chi 言ngôn 。 而nhi 增tăng 其kỳ 執chấp 耶da 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 說thuyết 言ngôn 不bất 知tri 者giả 。 假giả 就tựu 外ngoại 道đạo 學học 也dã 。 見kiến 亦diệc 如như 此thử 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 別biệt 答đáp 。 無vô 拘câu 執chấp 相tướng 。 既ký 言ngôn 知tri 。 復phục 言ngôn 不bất 知tri 。 此thử 是thị 反phản 常thường 之chi 說thuyết 。 明minh 如Như 來Lai 住trụ 空không 平bình 等đẳng 地địa 。 能năng 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。 自tự 在tại 隨tùy 意ý 。 若nhược 爾nhĩ 。 汝nhữ 云vân 何hà 難nạn/nan 言ngôn 。 佛Phật 有hữu 拘câu 執chấp 耶da 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 說thuyết 言ngôn 不bất 知tri 者giả 。 雖tuy 知tri 常thường 住trụ 。 而nhi 唱xướng 言ngôn 無vô 常thường 也dã 。 雖tuy 見kiến 說thuyết 不bất 見kiến 者giả 。 佛Phật 明minh 見kiến 真chân 常thường 。 而nhi 說thuyết 言ngôn 不bất 見kiến 也dã 。

有hữu 相tướng 之chi 法pháp 。 說thuyết 言ngôn 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 之chi 法pháp 說thuyết 言ngôn 有hữu 相tương/tướng 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 有hữu 相tướng 之chi 法pháp 。 說thuyết 無vô 相tướng 者giả 。 實thật 自tự 不bất 滅diệt 。 言ngôn 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 無vô 相tướng 之chi 法pháp 。 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 佛Phật 實thật 絕tuyệt 相tương/tướng 。 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 王vương 宮cung 生sanh 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 實thật 是thị 生sanh 死tử 。 而nhi 說thuyết 云vân 。 是thị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 是thị 謂vị 有hữu 相tương/tướng 說thuyết 無vô 相tướng 也dã 。 無vô 相tướng 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 苦khổ 無vô 常thường 也dã 。

實thật 有hữu 無vô 常thường 說thuyết 言ngôn 有hữu 常thường (# 至chí )# 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 未vị 來lai 有hữu 生sanh 死tử 之chi 相tướng 。 而nhi 說thuyết 無vô 也dã 。 實thật 無vô 究cứu 竟cánh 之chi 相tướng 。 說thuyết 言ngôn 有hữu 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 實thật 有hữu 無vô 常thường 者giả 。 謂vị 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 說thuyết 之chi 為vi 常thường 也dã 。 實thật 有hữu 常thường 者giả 。 說thuyết 偏thiên 教giáo 濫lạm 佛Phật 地địa 。

三tam 乘thừa 之chi 法Pháp 。 說thuyết 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 一Nhất 乘Thừa 之chi 法pháp 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 三tam 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 三tam 說thuyết 一nhất 者giả 。 破phá 異dị 三tam 之chi 惑hoặc 。 說thuyết 同đồng 歸quy 之chi 教giáo 也dã 。 一nhất 說thuyết 三tam 者giả 。 昔tích 日nhật 方phương 便tiện 隨tùy 宜nghi 之chi 教giáo 也dã 。

略lược 相tương/tướng 說thuyết 廣quảng 廣quảng 相tương/tướng 說thuyết 略lược 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 如như 一nhất 因nhân 緣duyên 。 廣quảng 則tắc 十thập 二nhị 。 略lược 則tắc 唯duy 因nhân 果quả 而nhi 已dĩ 也dã 。

四tứ 重trọng 之chi 法pháp 。 說thuyết 偷thâu 蘭lan 遮già 。 偷thâu 蘭lan 遮già 法pháp 。 說thuyết 為vi 四tứ 重trọng 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 事sự 現hiện 於ư 律luật 也dã 。 如như 僧Tăng 戒giới 為vi 輕khinh 。 而nhi 尼ni 戒giới 為vi 專chuyên 。

犯phạm 說thuyết 非phi 犯phạm 。 非phi 犯phạm 說thuyết 犯phạm 。 至chí 如Như 來Lai 明minh 見kiến 。 眾chúng 生sanh 根căn 故cố 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 如như 僧Tăng 獨độc 行hành 非phi 犯phạm 。 尼ni 則tắc 為vi 犯phạm 等đẳng 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 雖tuy 作tác 。 如như 是thị 等đẳng 說thuyết 。 至chí 隨tùy 宜nghi 方phương 便tiện 。 則tắc 為vi 說thuyết 之chi 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 因nhân 虛hư 妄vọng 說thuyết 得đắc 法Pháp 利lợi 者giả 。 語ngữ 心tâm 則tắc 無vô 虛hư 妄vọng 。 若nhược 虛hư 妄vọng 而nhi 有hữu 益ích 。 必tất 亦diệc 說thuyết 之chi 。 重trọng/trùng 釋thích 上thượng 事sự 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 世thế 諦đế 若nhược 於ư 如Như 來Lai 。 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 二nhị 諦đế 之chi 名danh 。 出xuất 自tự 佛Phật 說thuyết 。 不bất 由do 凡phàm 夫phu 也dã 。 假giả 有hữu 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 無vô 有hữu 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 說thuyết 假giả 有hữu 。 欲dục 表biểu 非phi 有hữu 。 故cố 於ư 佛Phật 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 二nhị 諦đế 之chi 名danh 。 出xuất 於ư 佛Phật 口khẩu 。 不bất 出xuất 凡phàm 夫phu 。 說thuyết 於ư 假giả 有hữu 。 欲dục 表biểu 非phi 有hữu 。 而nhi 於ư 如Như 來Lai 。 常thường 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 世thế 諦đế 雖tuy 復phục 森sâm 羅la 。 於ư 顛điên 倒đảo 者giả 。 常thường 有hữu 也dã 。 於ư 無vô 惑hoặc 者giả 常thường 空không 。 未vị 嘗thường 有hữu 也dã 。 若nhược 以dĩ 佛Phật 而nhi 取thủ 。 恆hằng 是thị 一nhất 諦đế 。 然nhiên 至chí 佛Phật 之chi 時thời 。 乃nãi 知tri 眾chúng 生sanh 是thị 夢mộng 。 於ư 如Như 來Lai 終chung 日nhật 不bất 有hữu 也dã 。 有hữu 無vô 可khả 有hữu 。 無vô 無vô 可khả 無vô 。 寂tịch 然nhiên 無vô 相tướng 。 故cố 於ư 佛Phật 盡tận 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 智trí 秀tú 曰viết 。 昔tích 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 都đô 無vô 身thân 智trí 。 言ngôn 未vị 了liễu 義nghĩa 。 即tức 是thị 虛hư 故cố 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 此thử 之chi 世thế 諦đế 。 其kỳ 實thật 非phi 無vô 法pháp 。 為vi 佛Phật 所sở 鑒giám 。 即tức 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 至chí )# 諸chư 佛Phật 終chung 不bất 宣tuyên 說thuyết 世thế 諦đế 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 上thượng 義nghĩa 也dã 。 眾chúng 生sanh 著trước 有hữu 。 佛Phật 明minh 非phi 有hữu 。 說thuyết 假giả 有hữu 以dĩ 汲cấp 之chi 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 知tri 假giả 有hữu 非phi 有hữu 。 若nhược 不bất 知tri 非phi 有hữu 。 佛Phật 亦diệc 不bất 說thuyết 假giả 有hữu 。 何hà 者giả 。 雖tuy 復phục 假giả 實thật 不bất 同đồng 。 為vi 患hoạn 是thị 一nhất 。 何hà 須tu 說thuyết 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 向hướng 反phản 常thường 說thuyết 。 令linh 迴hồi 其kỳ 解giải 云vân 。 如Như 來Lai 隨tùy 方phương 釋thích 化hóa 。 為vi 益ích 不bất 同đồng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 夫phu 要yếu 約ước 世thế 諦đế 故cố 。 乃nãi 識thức 萬vạn 法pháp 無vô 也dã 。 故cố 云vân 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 說thuyết 世thế 諦đế 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 有hữu 時thời 演diễn 說thuyết 世thế 諦đế (# 至chí 非phi 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 佛Phật 無vô 常thường 。 凡phàm 夫phu 謂vị 實thật 。 是thị 第đệ 一nhất 也dã 。 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 眾chúng 生sanh 謂vị 。 佛Phật 說thuyết 於ư 世thế 諦đế 者giả 。 佛Phật 說thuyết 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 凡phàm 夫phu 便tiện 謂vị 假giả 。 是thị 世thế 諦đế 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 近cận 而nhi 取thủ 之chi 。 假giả 名danh 實thật 法pháp 空không 。 皆giai 是thị 世thế 諦đế 。 遠viễn 而nhi 取thủ 之chi 。 九cửu 地địa 以dĩ 來lai 。 所sở 得đắc 無vô 我ngã 空không 者giả 。 亦diệc 是thị 世thế 諦đế 。 唯duy 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 體thể 常thường 寂tịch 滅diệt 。 為vi 真Chân 諦Đế 耳nhĩ 。 而nhi 物vật 情tình 所sở 謂vị 九cửu 住trụ 以dĩ 還hoàn 得đắc 空không 。 負phụ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 論luận 理lý 悉tất 是thị 世thế 諦đế 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 是thị 故cố 汝nhữ 上thượng 不bất 應ưng 難nan 言ngôn 。 至chí )# 云vân 何hà 難nạn/nan 言ngôn 無vô 所sở 得đắc 耶da 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 明minh 佛Phật 意ý 難nan 會hội 也dã 。 聞văn 為vi 計kế 者giả 。 眾chúng 生sanh 說thuyết 無vô 得đắc 。 是thị 平bình 等đẳng 地địa 。 便tiện 謂vị 一nhất 切thiết 無vô 得đắc 。 還hoàn 結kết 上thượng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 七thất 段đoạn 。 向hướng 聞văn 反phản 常thường 。 雙song 遣khiển 物vật 情tình 迷mê 悶muộn 。 心tâm 無vô 所sở 厝thố 。 還hoàn 說thuyết 有hữu 得đắc 。 以dĩ 收thu 其kỳ 意ý 也dã 。 常thường 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 無vô 方phương 。 豈khởi 汝nhữ 境cảnh 界giới 耶da 。 智trí 秀tú 曰viết 。 第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 難nạn/nan 也dã 。 有hữu 得đắc 之chi 義nghĩa 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。

迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 世Thế 尊Tôn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 至chí )# 亦diệc 名danh 菩Bồ 提Đề 亦diệc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 真chân 實thật 之chi 稱xưng 也dã 。 真chân 法pháp 有hữu 三tam 種chủng 。 十thập 一nhất 空không 通thông 智trí 為vi 道đạo 也dã 。 智trí 即tức 菩Bồ 提Đề 也dã 。 結kết 盡tận 無vô 為vi 。 名danh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 二nhị 皆giai 第đệ 一nhất 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 。 理lý 應ưng 是thị 常thường 。 常thường 則tắc 無vô 可khả 得đắc 。 若nhược 於ư 事sự 有hữu 得đắc 。 則tắc 是thị 無vô 常thường 。 欲dục 使sử 如Như 來Lai 。 釋thích 所sở 以dĩ 為vi 常thường 。 非phi 始thỉ 有hữu 也dã 。

若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 有hữu 得đắc 道Đạo 至chí )# 猶do 如như 佛Phật 性tánh 無vô 得đắc 無vô 生sanh 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 通thông 難nạn/nan 三tam 法pháp 也dã 。

世Thế 尊Tôn 夫phu 道đạo 者giả 非phi 色sắc 非phi 不bất 色sắc 。 至chí 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 偏thiên 難nạn/nan 於ư 空không 。 明minh 無vô 相tướng 可khả 得đắc 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 眾chúng 德đức 上thượng 總tổng 名danh 也dã 。 此thử 三tam 德đức 唯duy 一nhất 體thể 。 若nhược 是thị 可khả 得đắc 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 何hà 故cố 常thường 法pháp 無vô 得đắc 有hữu 。 故cố 非phi 常thường 也dã 。

佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 可khả 捉tróc 持trì 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 苦khổ 行hạnh 等đẳng 為vi 道đạo 。 是thị 則tắc 無vô 常thường 。 以dĩ 空không 為vi 道đạo 。 是thị 則tắc 常thường 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 少thiểu 見kiến 佛Phật 性tánh 。 得đắc 名danh 為vi 常thường 。 外ngoại 道đạo 伏phục 結kết 。 以dĩ 還hoàn 生sanh 故cố 。 故cố 名danh 無vô 常thường 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 先tiên 釋thích 常thường 必tất 在tại 佛Phật 。 以dĩ 有hữu 煩phiền 惱não 覆phú 。 故cố 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。 得đắc 見kiến 之chi 日nhật 。 非phi 始thỉ 有hữu 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 道đạo 若nhược 無vô 常thường 。 云vân 何hà 能năng 令linh 。 行hành 人nhân 斷đoạn 惑hoặc 成thành 聖thánh 耶da 。

善thiện 男nam 子tử 道đạo 者giả 雖tuy 無vô 色sắc 像tượng 可khả 見kiến 稱xưng 量lượng 可khả 知tri 而nhi 實thật 有hữu 用dụng 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 不bất 可khả 令linh 非phi 色sắc 而nhi 無vô 其kỳ 體thể 。 體thể 居cư 萬vạn 惑hoặc 之chi 表biểu 。 行hành 滿mãn 則tắc 用dụng 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 如như 眾chúng 生sanh 心tâm 。 雖tuy 非phi 是thị 色sắc (# 至chí 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 了liễu 了liễu 見kiến 知tri 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 見kiến 空không 斷đoạn 惑hoặc 。 有hữu 空không 之chi 用dụng 也dã 。 了liễu 了liễu 知tri 見kiến 者giả 。 以dĩ 二nhị 事sự 證chứng 有hữu 也dã 。 一nhất 謂vị 斷đoạn 結kết 。 二nhị 謂vị 可khả 了liễu 了liễu 見kiến 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 借tá 眾chúng 生sanh 心tâm 。 以dĩ 為vi 況huống 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 至chí )# 雖tuy 如như 是thị 見kiến 初sơ 無vô 見kiến 相tương/tướng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 復phục 以dĩ 見kiến 為vi 證chứng 。 世thế 間gian 思tư 慧tuệ 不bất 了liễu 。 修tu 慧tuệ 則tắc 了liễu 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 八bát 段đoạn 證chứng 有hữu 道đạo 也dã 。 有hữu 五ngũ 翻phiên 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 有hữu 見kiến 者giả 。 故cố 知tri 必tất 有hữu 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 相tướng 貌mạo 見kiến 者giả 。 謂vị 九cửu 地địa 以dĩ 還hoàn 信tín 見kiến 也dã 。 眼nhãn 見kiến 者giả 。 十thập 住trụ 了liễu 了liễu 見kiến 也dã 。 又hựu 釋thích 十thập 住trụ 見kiến 不bất 了liễu 。 故cố 曰viết 相tướng 貌mạo 見kiến 。 佛Phật 見kiến 滿mãn 足túc 故cố 稱xưng 之chi 眼nhãn 見kiến 也dã 。

善thiện 男nam 子tử 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 至chí 名danh 為vi 凡phàm 夫phu 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 見kiến 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 因nhân 緣duyên 故cố 。 故cố 知tri 有hữu 也dã 。 引dẫn 昔tích 所sở 說thuyết 。 見kiến 有hữu 見kiến 相tương/tướng 。 是thị 世thế 間gian 也dã 。 見kiến 無vô 見kiến 相tương/tướng 。 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 翻phiên 引dẫn 昔tích 。 已dĩ 為vi 舍Xá 利Lợi 弗Phất 說thuyết 。 故cố 證chứng 知tri 有hữu 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 世thế 間gian 不bất 知tri 見kiến 者giả 。 外ngoại 道đạo 也dã 。 所sở 知tri 者giả 。 佛Phật 與dữ 十thập 住trụ 。 亦diệc 知tri 。 外ngoại 道đạo 所sở 不bất 知tri 者giả 。 佛Phật 與dữ 十thập 住trụ 亦diệc 知tri 也dã 。 然nhiên 世thế 間gian 所sở 不bất 知tri 者giả 。 謂vị 佛Phật 性tánh 也dã 。 外ngoại 道đạo 不bất 知tri 而nhi 起khởi 斷đoạn 常thường 之chi 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 知tri 。 不bất 言ngôn 有hữu 所sở 知tri 相tương/tướng 。 是thị 故cố 無vô 拘câu 執chấp 也dã 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 九cửu