大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 37
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 七thất
明minh 慈từ 悲bi 有hữu 實thật 益ích 。 廣quảng 明minh 慈từ 心tâm 中trung 布bố 施thí 發phát 願nguyện 事sự 。 廣quảng 明minh 菩Bồ 薩Tát 所sở 脩tu 之chi 慈từ 即tức 萬vạn 行hạnh 。 廣quảng 明minh 慈từ 益ích 象tượng 見kiến 師sư 子tử 力lực 士sĩ 移di 石thạch 盧lô 至chí 長trưởng 者giả 斯tư 那na 大đại 多đa 女nữ 人nhân 及cập 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 憍kiêu 薩tát 羅la 賊tặc 流lưu 離ly 太thái 子tử 。
梵Phạm 行hạnh 品phẩm 之chi 第đệ 二nhị
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 如như 是thị 之chi 觀quán 非phi 虛hư 妄vọng 耶da 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 門môn 明minh 四Tứ 等Đẳng 。 是thị 實thật 行hạnh 也dã 。 難nan 有hữu 兩lưỡng 意ý 。 此thử 以dĩ 虛hư 行hành 為vi 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 難nan 有hữu 三tam 重trọng/trùng 。 此thử 初sơ 重trọng/trùng 云vân 。 眾chúng 生sanh 在tại 苦khổ 。 不bất 蒙mông 救cứu 拔bạt 。 證chứng 慈từ 非phi 實thật 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 大đại 段đoạn 之chi 第đệ 三tam 也dã 。 明minh 慈từ 是thị 實thật 行hạnh 。 將tương 辨biện 此thử 理lý 故cố 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 作tác 虛hư 妄vọng 之chi 難nạn/nan 也dã 。 此thử 中trung 凡phàm 六lục 翻phiên 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 釋thích 慈từ 體thể 是thị 實thật 行hạnh 。 迦Ca 葉Diếp 引dẫn 五ngũ 事sự 。 證chứng 其kỳ 無vô 實thật 之chi 難nạn/nan 也dã 。
世Thế 尊Tôn 若nhược 非phi 虛hư 妄vọng 實thật 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả (# 至chí 威uy 德đức 力lực 故cố 。 一nhất 切thiết 受thọ 樂lạc 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 難nạn/nan 。 如như 其kỳ 必tất 益ích 。 是thị 則tắc 眾chúng 生sanh 。 必tất 應ưng 離ly 苦khổ 也dã 。
若nhược 當đương 真chân 實thật 不bất 得đắc 樂lạc 者giả (# 至chí 云vân 何hà 得đắc 與dữ 。 此thử 義nghĩa 相tương 應ứng 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 第đệ 二nhị 難nạn/nan 。 明minh 虛hư 行hành 不bất 應ưng 得đắc 實thật 報báo 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 難nạn/nan 。 以dĩ 果quả 驗nghiệm 因nhân 。 二nhị 事sự 相tướng 違vi 。 虛hư 實thật 未vị 辨biện 。 請thỉnh 求cầu 解giải 釋thích 也dã 。
佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 善thiện 男nam 子tử (# 至chí 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 真chân 實thật 不bất 虛hư 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 初sơ 偈kệ 說thuyết 世thế 間gian 慈từ 也dã 。 行hành 人nhân 以dĩ 施thí 是thị 實thật 行hạnh 。 故cố 以dĩ 施thí 福phước 。 脩tu 世thế 間gian 慈từ 。 不bất 及cập 其kỳ 一nhất 。 況huống 出xuất 世thế 間gian 也dã 。 何hà 者giả 。 雖tuy 慈từ 一nhất 人nhân 。 與dữ 世thế 之chi 樂lạc 。 施thí 不bất 得đắc 爾nhĩ 。 昇thăng 降giáng/hàng 可khả 知tri 矣hĩ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 就tựu 此thử 明minh 慈từ 有hữu 實thật 益ích 門môn 中trung 。 有hữu 五ngũ 翻phiên 為vi 證chứng 也dã 。 初sơ 明minh 脩tu 慈từ 實thật 能năng 轉chuyển 境cảnh 。 第đệ 二nhị 明minh 慈từ 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 第đệ 三Tam 明Minh 慈từ 為vi 萬vạn 善thiện 根căn 本bổn 。 第đệ 四tứ 明minh 慈từ 即tức 萬vạn 行hạnh 。 第đệ 五ngũ 引dẫn 果quả 地địa 之chi 慈từ 。 證chứng 真chân 實thật 不bất 虛hư 也dã 。 佛Phật 是thị 窮cùng 慈từ 之chi 極cực 。 得đắc 知tri 因Nhân 地Địa 亦diệc 有hữu 實thật 益ích 也dã 。 雖tuy 可khả 有hữu 此thử 五ngũ 翻phiên 。 若nhược 欲dục 對đối 向hướng 三tam 問vấn 者giả 。 此thử 五ngũ 翻phiên 悉tất 證chứng 慈từ 有hữu 實thật 益ích 。 並tịnh 答đáp 初sơ 問vấn 。 下hạ 當đương 更cánh 題đề 。 第đệ 二nhị 問vấn 出xuất 別biệt 答đáp 也dã 。 此thử 偈kệ 言ngôn 。 慈từ 之chi 功công 用dụng 。 乃nãi 於ư 諸chư 行hành 為vi 勝thắng 。 豈khởi 但đãn 實thật 益ích 而nhi 已dĩ 。 不bất 可khả 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 是thị 虛hư 。 令linh 菩Bồ 薩Tát 益ích 虛hư 也dã 。 二nhị 問vấn 既ký 釋thích 。 則tắc 第đệ 三tam 問vấn 自tự 然nhiên 釋thích 矣hĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 佛Phật 將tương 答đáp 難nạn/nan 。 先tiên 歎thán 之chi 也dã 。 偈kệ 明minh 實thật 益ích 格cách 量lượng 功công 德đức 。 何hà 者giả 。 有hữu 人nhân 止chỉ 於ư 一nhất 人nhân 邊biên 與dữ 慈từ 。 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 始thỉ 終chung 必tất 得đắc 。 出xuất 生sanh 死tử 也dã 。 答đáp 人nhân 雖tuy 復phục 供cúng 養dường 。 無vô 量lượng 五ngũ 通thông 神thần 仙tiên 。 以dĩ 為vi 福phước 田điền 。 不bất 如như 於ư 一nhất 人nhân 邊biên 起khởi 慈từ 。 十thập 六lục 分phần 中trung 之chi 一nhất 也dã 。 供cúng 養dường 仙tiên 人nhân 。 乃nãi 得đắc 生sanh 死tử 之chi 報báo 。 若nhược 拔bạt 一nhất 人nhân 苦khổ 。 實thật 獲hoạch 出xuất 世thế 之chi 利lợi 也dã 。 又hựu 化hóa 無vô 量lượng 人nhân 。 得đắc 出xuất 於ư 生sanh 死tử 。 當đương 知tri 慈từ 是thị 實thật 也dã 。 釋thích 慈từ 有hữu 實thật 益ích 之chi 義nghĩa 。 文văn 齊tề 於ư 此thử 。
云vân 何hà 知tri 耶da 善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 至chí )# 是thị 實thật 思tư 惟duy 。 非phi 不bất 真chân 實thật 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 五ngũ 事sự 證chứng 慈từ 。 此thử 第đệ 一nhất 明minh 能năng 令linh 境cảnh 雖tuy 不bất 實thật 。 而nhi 物vật 得đắc 實thật 益ích 。 如như 由do 金kim 得đắc 樂lạc 。 土thổ/độ 即tức 為vi 金kim 。 若nhược 無vô 金kim 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 金kim 即tức 為vi 土thổ/độ 無vô 異dị 。 小tiểu 大đại 相tương 容dung 。 當đương 事sự 皆giai 實thật 。 而nhi 得đắc 其kỳ 用dụng 也dã 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 至chí 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。 真chân 實thật 思tư 惟duy 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 以dĩ 斷đoạn 結kết 。 故cố 知tri 非phi 虛hư 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 事sự 以dĩ 慈từ 能năng 生sanh 萬vạn 善thiện 。 豈khởi 得đắc 非phi 實thật 耶da 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 身thân 被bị 毒độc 箭tiễn 者giả 。 謂vị 慳san 貪tham 箭tiễn 也dã 。 眷quyến 屬thuộc 欲dục 令linh 安an 隱ẩn 者giả 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 即tức 命mạng 良lương 醫y 而nhi 為vi 拔bạt 箭tiễn 者giả 。 令linh 諸chư 福phước 田điền 。 往vãng 就tựu 乞khất 也dã 。 且thả 待đãi 莫mạc 觸xúc 者giả 。 方phương 復phục 優ưu 量lượng 。 可khả 施thí 不bất 可khả 施thí 。 或hoặc 財tài 物vật 多đa 少thiểu 。
時thời 節tiết 可khả 不phủ 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 行hành 施thí 時thời 者giả 。 合hợp 譬thí 也dã 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 常thường 應ưng 勤cần 發phát 。 如như 是thị 誓thệ 願nguyện 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 言ngôn 依y 離ly 身thân 一nhất 尺xích 六lục 寸thốn 者giả 。 如như 下hạ 經kinh 文văn 。 又hựu 曰viết 。 衣y 服phục 離ly 身thân 四tứ 寸thốn 不bất 墮đọa 。 便tiện 是thị 一nhất 邊biên 。 四tứ 寸thốn 四tứ 邊biên 。 為vi 一nhất 尺xích 六lục 寸thốn 也dã 。 此thử 則tắc 舉cử 其kỳ 四tứ 邊biên 。 彼bỉ 乃nãi 言ngôn 其kỳ 一nhất 面diện 耳nhĩ 。
善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 至chí 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 實thật 非phi 虛hư 妄vọng 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 六Lục 度Độ 是thị 菩Bồ 薩Tát 別biệt 行hành 。 說thuyết 施thí 一nhất 事sự 。 餘dư 五ngũ 可khả 知tri 也dã 。 其kỳ 餘dư 諸chư 行hành 。 與dữ 三tam 乘thừa 共cộng 行hành 。 由do 佛Phật 說thuyết 故cố 。 以dĩ 慈từ 為vi 本bổn 也dã 。 先tiên 說thuyết 人nhân 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 不bất 淨tịnh 至chí 無vô 我ngã 等đẳng 觀quán 。 說thuyết 行hành 相tương/tướng 也dã 。 燸nhu 法pháp 至chí 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 。 說thuyết 得đắc 果quả 深thâm 淺thiển 也dã 。 正chánh 勤cần 至chí 八bát 聖thánh 道Đạo 。 說thuyết 深thâm 淺thiển 法pháp 之chi 名danh 也dã 。 四tứ 禪thiền 至chí 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 說thuyết 定định 名danh 也dã 。 他tha 心tâm 智trí 至chí 佛Phật 智trí 。 說thuyết 智trí 名danh 也dã 。 謂vị 皆giai 以dĩ 慈từ 為vi 本bổn 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 能năng 為vi 善thiện 者giả 名danh 實thật 思tư 惟duy (# 至chí 如như 是thị 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 事sự 說thuyết 萬vạn 行hạnh 即tức 慈từ 。 除trừ 苦khổ 為vi 慈từ 。 三tam 乘thừa 皆giai 是thị 滅diệt 苦khổ 。 要yếu 得đắc 實thật 者giả 。 則tắc 滅diệt 苦khổ 也dã 。 思tư 惟duy 是thị 慈từ 。 盡tận 苦khổ 名danh 乘thừa 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 所sở 脩tu 慈từ 心tâm 為vi 無vô 利lợi 益ích 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 事sự 明minh 慈từ 。 現hiện 有hữu 實thật 益ích 。 故cố 發phát 問vấn 。
佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 慈từ (# 至chí )# 是thị 實thật 思tư 惟duy 非phi 無vô 利lợi 益ích 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 有hữu 二nhị 種chủng 必tất 受thọ 苦khổ 。 一nhất 以dĩ 不bất 救cứu 故cố 。 二nhị 以dĩ 雖tuy 得đắc 小tiểu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 更cánh 增tăng 重trọng/trùng 苦khổ 也dã 。 謂vị 一nhất 闡xiển 提đề 者giả 。 夫phu 定định 受thọ 苦khổ 報báo 。 亦diệc 非phi 但đãn 闡xiển 提đề 。 餘dư 業nghiệp 亦diệc 有hữu 。 而nhi 其kỳ 相tương/tướng 難nạn/nan 辨biện 也dã 。 受thọ 苦khổ 不bất 定định 者giả 。 謂vị 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 得đắc 。 不bất 與dữ 則tắc 不bất 得đắc 也dã 。 遙diêu 見kiến 師sư 子tử 者giả 。 夫phu 不bất 慈từ 之chi 物vật 。 有hữu 遇ngộ 之chi 者giả 。 則tắc 便tiện 生sanh 懼cụ 。 大đại 悲bi 之chi 人nhân 。 有hữu 逆nghịch 值trị 者giả 。 實thật 自tự 然nhiên 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 憑bằng 師sư 有hữu 在tại 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 前tiền 有hữu 兩lưỡng 關quan 。 同đồng 明minh 慈từ 有hữu 實thật 益ích 。 已dĩ 遣khiển 一nhất 關quan 。 將tương 顯hiển 事sự 迹tích 。 是thị 故cố 迦Ca 葉Diếp 。 重trọng/trùng 有hữu 前tiền 問vấn 。 佛Phật 即tức 釋thích 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 說thuyết 是thị 慈từ 有hữu 無vô 量lượng (# 至chí )# 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 明minh 法Pháp 身thân 無vô 緣duyên 。 有hữu 感cảm 斯tư 應ưng 。 以dĩ 顯hiển 大đại 慈từ 之chi 功công 無vô 出xuất 入nhập 異dị 者giả 也dã 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 七thất