大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 33
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 三tam
廣quảng 釋thích 前tiền 七thất 種chủng 實thật 諦đế 義nghĩa 。 廣quảng 出xuất 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。
聖thánh 行hành 品phẩm 之chi 第đệ 七thất
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 不bất 名danh 為vi 實thật 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 以dĩ 問vấn 真chân 。 次thứ 問vấn 四tứ 倒đảo 。 若nhược 不bất 入nhập 四Tứ 諦Đế 。 實thật 諦đế 攝nhiếp 法pháp 不bất 盡tận 。 下hạ 訖ngật 佛Phật 說thuyết 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 道đạo 以dĩ 下hạ 。 不bất 難nan 攝nhiếp 實thật 不bất 周chu 。 乃nãi 則tắc 說thuyết 實thật 不bất 濫lạm 耳nhĩ 。 法pháp 瑤dao 曰viết 。 上thượng 來lai 明minh 四Tứ 諦Đế 。 皆giai 名danh 為vi 實thật 諦đế 。 似tự 如như 顛điên 倒đảo 虛hư 妄vọng 。 非phi 苦khổ 集Tập 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 是thị 以dĩ 發phát 此thử 問vấn 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 二nhị 境cảnh 實thật 也dã 。 問vấn 四Tứ 諦Đế 中trung 有hữu 倒đảo 。 不bất 若nhược 有hữu 者giả 。 云vân 何hà 言ngôn 實thật 。 若nhược 四Tứ 諦Đế 無vô 。 則tắc 四Tứ 諦Đế 之chi 外ngoại 。 應ưng 更cánh 有hữu 法pháp 也dã 。
佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 師sư 利lợi 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 至chí )# 非phi 不bất 是thị 苦khổ 即tức 是thị 苦khổ 也dã 。
案án 。 法pháp 瑤dao 曰viết 。 以dĩ 心tâm 想tưởng 而nhi 論luận 。 則tắc 為vi 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 性tánh 而nhi 觀quán 。 則tắc 入nhập 苦Khổ 諦Đế 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 應ưng 云vân 皆giai 入nhập 苦khổ 集Tập 諦Đế 也dã 。 今kim 但đãn 言ngôn 入nhập 苦khổ 者giả 。 據cứ 一nhất 邊biên 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí )# 所sở 斷đoạn 除trừ 故cố 故cố 名danh 實thật 諦đế 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 三tam 智trí 實thật 也dã 。 若nhược 智trí 所sở 緣duyên 境cảnh 。 無vô 所sở 契khế 當đương 。 即tức 是thị 虛hư 妄vọng 也dã 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí 是thị 變biến 易dị 法pháp 。 名danh 為vi 不bất 實thật 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 四tứ 乘thừa 實thật 。 大Đại 乘Thừa 緣duyên 中trung 忘vong 相tương/tướng 。 故cố 實thật 。 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 相tướng 。 故cố 不bất 實thật 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí 如như 是thị 虛hư 妄vọng 。 名danh 為vi 魔ma 說thuyết 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 五ngũ 教giáo 實thật 也dã 。 但đãn 佛Phật 說thuyết 必tất 能năng 利lợi 物vật 。 魔ma 說thuyết 生sanh 縛phược 。 故cố 非phi 實thật 也dã 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí )# 彼bỉ 無vô 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 無vô 二nhị 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 非phi 滅diệt 生sanh 滅diệt 想tưởng 者giả 。 謂vị 計kế 非phi 想tưởng 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 果quả 。 八bát 禪thiền 為vi 因nhân 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 六lục 一nhất 因nhân 之chi 實thật 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí 亦diệc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 諸chư 行hành 是thị 常thường 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 謂vị 佛Phật 之chi 言ngôn 。 常thường 人nhân 所sở 不bất 見kiến 。 外ngoại 道đạo 計kế 陰ấm 為vi 常thường 。 交giao 驗nghiệm 所sở 計kế 。 故cố 應ưng 有hữu 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 七thất 果quả 實thật 也dã 。 文Văn 殊Thù 執chấp 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。 歷lịch 此thử 四tứ 法pháp 。 語ngữ 在tại 其kỳ 下hạ 。 凡phàm 二nhị 十thập 三tam 句cú 也dã 。
云vân 何hà 是thị 常thường 可khả 意ý 不bất 可khả 意ý 。 至chí 若nhược 是thị 常thường 者giả 。 即tức 是thị 實thật 諦đế 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 七thất 事sự 證chứng 常thường 也dã 。
世Thế 尊Tôn 有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 復phục 言ngôn 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc (# 至chí )# 上thượng 中trung 下hạ 故cố 當đương 知tri 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 五ngũ 事sự 證chứng 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。
世Thế 尊Tôn 有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 復phục 言ngôn 有hữu 淨tịnh (# 至chí 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 三tam 事sự 證chứng 淨tịnh 也dã 。
世Thế 尊Tôn 有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 復phục 言ngôn 有hữu 我ngã (# 至chí )# 亦diệc 得đắc 說thuyết 言ngôn 我ngã 有hữu 真Chân 諦Đế 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 八bát 事sự 證chứng 我ngã 也dã 。
佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 沙Sa 門Môn 。 至chí )# 諸chư 行hành 若nhược 常thường 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 將tương 欲dục 破phá 執chấp 。 答đáp 彼bỉ 問vấn 。 先tiên 以dĩ 二nhị 十thập 事sự 。 訶ha 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 觀quán 諸chư 行hành 悉tất 皆giai 無vô 常thường 。 至chí 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 既ký 言ngôn 是thị 行hành 。 理lý 自tự 無vô 常thường 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 者giả 。 證chứng 諸chư 行hành 無vô 常thường 也dã 。 法pháp 從tùng 緣duyên 起khởi 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 是thị 名danh 生sanh 。 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。 是thị 為vi 滅diệt 也dã 。 何hà 者giả 。 心tâm 以dĩ 所sở 緣duyên 為vi 本bổn 。 不bất 稱xưng 所sở 緣duyên 故cố 。 即tức 謂vị 本bổn 無vô 也dã 。 而nhi 心tâm 自tự 橫hoạnh 生sanh 。 是thị 今kim 有hữu 也dã 。 橫hoạnh 生sanh 無vô 根căn 。 起khởi 便tiện 自tự 滅diệt 。 因nhân 既ký 如như 此thử 。 果quả 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 故cố 經Kinh 云vân 。 因nhân 無vô 常thường 故cố 色sắc 無vô 常thường 。 此thử 其kỳ 證chứng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。 不bất 得đắc 離ly 陰ấm 。 一nhất 一nhất 法pháp 上thượng 。 無vô 不bất 從tùng 緣duyên 。 唯duy 佛Phật 性tánh 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 佛Phật 性tánh 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 至chí 之chi 所sở 攝nhiếp 持trì 。 是thị 故cố 名danh 常thường 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 正chánh 因nhân 性tánh 也dã 。 亦diệc 從tùng 緣duyên 見kiến 。 非phi 從tùng 緣duyên 生sanh 也dã 。 何hà 者giả 。 行hành 緣duyên 求cầu 理lý 。 理lý 非phi 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 謂vị 不bất 生sanh 也dã 。 念niệm 念niệm 常thường 求cầu 。 謂vị 不bất 滅diệt 也dã 。 既ký 非phi 生sanh 滅diệt 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 亦diệc 無vô 三tam 世thế 。 因nhân 不bất 橫hoạnh 起khởi 。 故cố 非phi 作tác 也dã 。 於ư 緣duyên 求cầu 解giải 。 非phi 不bất 作tác 也dã 。 不bất 以dĩ 一nhất 法pháp 為vi 因nhân 。 故cố 非phi 名danh 也dã 。 說thuyết 為vi 正chánh 因nhân 。 非phi 無vô 名danh 也dã 。 非phi 名danh 非phi 色sắc 。 乃nãi 至chí 陰ấm 界giới 不bất 攝nhiếp 。 證chứng 無vô 名danh 也dã 。 陰ấm 界giới 有hữu 壞hoại 。 而nhi 佛Phật 性tánh 不bất 滅diệt 不bất 攝nhiếp 也dã 。 是thị 故cố 稱xưng 常thường 者giả 。 以dĩ 二nhị 義nghĩa 常thường 。 一nhất 必tất 定định 得đắc 果quả 。 二nhị 因nhân 不bất 可khả 滅diệt 。
善thiện 男nam 子tử 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 至chí )# 悉tất 是thị 妄vọng 語ngữ 。 無vô 有hữu 真Chân 諦Đế 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 即tức 性tánh 為vi 佛Phật 也dã 。 如Như 來Lai 即tức 法pháp 者giả 。 法pháp 即tức 性tánh 空không 。 性tánh 空không 即tức 法pháp 。 法pháp 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 佛Phật 性tánh 是thị 有hữu 。 性tánh 空không 是thị 無vô 。 佛Phật 見kiến 有hữu 無vô 名danh 覺giác 也dã 。 佛Phật 即tức 是thị 法Pháp 。 法pháp 即tức 是thị 常thường 者giả 。 通thông 計kế 二nhị 句cú 。 見kiến 常thường 故cố 常thường 。 如Như 來Lai 即tức 僧Tăng 者giả 。 見kiến 常thường 而nhi 常thường 和hòa 合hợp 也dã 。 和hòa 合hợp 是thị 僧Tăng 義nghĩa 。 師sư 法pháp 是thị 弟đệ 子tử 義nghĩa 。 僧Tăng 即tức 是thị 常thường 者giả 。 師sư 常thường 故cố 得đắc 常thường 也dã 。 若nhược 不bất 知tri 三Tam 寶Bảo 是thị 常thường 。 而nhi 言ngôn 常thường 者giả 。 名danh 妄vọng 語ngữ 也dã 。
諸chư 凡phàm 夫phu 先tiên 見kiến 瓶bình 衣y 車xa 乘thừa 舍xá 宅trạch (# 至chí 當đương 知tri 其kỳ 實thật 。 非phi 是thị 常thường 也dã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 證chứng 不bất 見kiến 者giả 。 說thuyết 是thị 妄vọng 語ngữ 也dã 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 者giả 。 將tương 就tựu 有hữu 為vi 。 說thuyết 無vô 常thường 義nghĩa 。 更cánh 以dĩ 有hữu 無vô 相tướng 對đối 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 舉cử 其kỳ 計kế 常thường 中trung 第đệ 七thất 句cú 。 言ngôn 前tiền 後hậu 相tương 續tục 相tương 似tự 語ngữ 。 其kỳ 體thể 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 豈khởi 有hữu 常thường 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 計kế 云vân 先tiên 見kiến 瓶bình 衣y 等đẳng 。 後hậu 時thời 亦diệc 識thức 。 當đương 知tri 有hữu 一nhất 神thần 我ngã 常thường 故cố 常thường 。 故cố 如như 此thử 也dã 。 下hạ 去khứ 唯duy 有hữu 兩lưỡng 難nạn/nan 。 初sơ 云vân 。 汝nhữ 心tâm 若nhược 常thường 。 應ưng 同đồng 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 用dụng 常thường 自tự 無vô 移di 種chủng 。 眼nhãn 識thức 對đối 塵trần 時thời 。 應ưng 獨độc 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 今kim 不bất 爾nhĩ 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 緣duyên 此thử 捨xả 彼bỉ 。 故cố 知tri 心tâm 是thị 無vô 常thường 。 第đệ 二nhị 難nan 將tương 境cảnh 以dĩ 決quyết 心tâm 。 心tâm 若nhược 果quả 從tùng 緣duyên 生sanh 而nhi 常thường 者giả 。 應ưng 恆hằng 守thủ 一nhất 法pháp 。 不bất 得đắc 改cải 心tâm 易dị 緣duyên 也dã 。 何hà 以dĩ 然nhiên 。 心tâm 既ký 是thị 常thường 。 應ưng 常thường 。 觀quán 無vô 常thường 不bất 得đắc 。 復phục 緣duyên 空không 無vô 我ngã 。 而nhi 今kim 心tâm 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 故cố 知tri 無vô 常thường 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 至chí 無vô 為vi 者giả 即tức 是thị 常thường 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 將tương 就tựu 有hữu 為vi 。 說thuyết 無vô 常thường 義nghĩa 。 更cánh 以dĩ 有hữu 無vô 相tướng 對đối 。
善thiện 男nam 子tử 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 至chí )# 色sắc 法pháp 者giả 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 向hướng 但đãn 言ngôn 無vô 常thường 。 今kim 出xuất 其kỳ 法pháp 。 不bất 過quá 色sắc 心tâm 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 心tâm 名danh 無vô 常thường (# 至chí 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 異dị 亦diệc 如như 是thị 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 心tâm 攀phàn 境cảnh 而nhi 起khởi 。 前tiền 後hậu 相tương 應ứng 。 共cộng 了liễu 一nhất 緣duyên 。 此thử 總tổng 說thuyết 。 下hạ 別biệt 說thuyết 也dã 。 眼nhãn 識thức 性tánh 異dị 者giả 。 眼nhãn 識thức 緣duyên 現hiện 在tại 。 意ý 識thức 緣duyên 去khứ 來lai 。 下hạ 境cảnh 界giới 相tương 應ứng 亦diệc 爾nhĩ 。 眼nhãn 識thức 應ưng 獨độc 緣duyên 一nhất 切thiết 者giả 。 眼nhãn 識thức 不bất 滅diệt 。 行hành 在tại 諸chư 根căn 中trung 。 在tại 耳nhĩ 之chi 時thời 。 亦diệc 應ưng 見kiến 色sắc 。 識thức 性tánh 不bất 異dị 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 今kim 不bất 爾nhĩ 者giả 。 凡phàm 夫phu 倒đảo 計kế 為vi 常thường 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 壞hoại 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 故cố (# 至chí )# 諸chư 憶ức 念niệm 法pháp 不bất 應ưng 忘vong 失thất 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 無vô 漏lậu 行hành 異dị 無vô 漏lậu 。 能năng 滅diệt 諸chư 行hành 也dã 。 所sở 謂vị 聲Thanh 聞Văn 心tâm 性tánh 異dị 。 乃nãi 至chí 外ngoại 道đạo 心tâm 者giả 。 上thượng 明minh 苦khổ 樂lạc 煩phiền 惱não 。 說thuyết 佛Phật 弟đệ 子tử 。 此thử 說thuyết 外ngoại 道đạo 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 諸chư 色sắc 。 正chánh 以dĩ 了liễu 為vi 心tâm 。 了liễu 青thanh 不bất 可khả 了liễu 黃hoàng 。 眼nhãn 識thức 不bất 能năng 具cụ 取thủ 色sắc 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 心tâm 若nhược 常thường 者giả (# 至chí 有hữu 別biệt 異dị 故cố 。 當đương 知tri 無vô 常thường 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 從tùng 此thử 以dĩ 下hạ 。 并tinh 答đáp 計kế 常thường 中trung 第đệ 四tứ 五ngũ 六lục 三tam 句cú 也dã 。 就tựu 色sắc 心tâm 別biệt 相tướng 。 遣khiển 其kỳ 執chấp 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 我ngã 今kim 於ư 此thử 。 非phi 色sắc 法pháp 中trung (# 至chí )# 先tiên 問vấn 是thị 事sự 於ư 彼bỉ 已dĩ 答đáp 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 略lược 說thuyết 內nội 外ngoại 色sắc 性tánh 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。 常thường 所sở 有hữu 內nội 色sắc 異dị 也dã 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 三tam