大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 30
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập
出xuất 頂đảnh 生sanh 王vương 緣duyên 起khởi 。 會hội 通thông 今kim 昔tích 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 義nghĩa 。 舉cử 昔tích 為vi 釋thích 摩ma 男nam 說thuyết 色sắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 義nghĩa 。 舉cử 昔tích 說thuyết 善thiện 法Pháp 得đắc 樂lạc 受thọ 義nghĩa 。 舉cử 昔tích 所sở 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 偈kệ 。 釋thích 於ư 下hạ 苦khổ 生sanh 樂lạc 想tưởng 義nghĩa 。 釋thích 三tam 受thọ 苦khổ 義nghĩa 。 釋thích 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 是thị 故cố 為vi 說thuyết 。 以dĩ 下hạ 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。
聖thánh 行hành 品phẩm 之chi 第đệ 四tứ
迦Ca 葉Diếp 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 所sở 謂vị 命mạng 終chung 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 生sanh 為vi 五ngũ 陰ấm 之chi 本bổn 。 愛ái 是thị 眾chúng 結kết 之chi 本bổn 。 引dẫn 先tiên 偈kệ 為vi 證chứng 。 羅La 漢Hán 所sở 以dĩ 無vô 憂ưu 無vô 畏úy 者giả 。 以dĩ 愛ái 盡tận 故cố 也dã 。 所sở 謂vị 命mạng 終chung 者giả 。 說thuyết 其kỳ 重trọng/trùng 者giả 耳nhĩ 。 此thử 中trung 說thuyết 一nhất 切thiết 苦khổ 。 皆giai 由do 愛ái 生sanh 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 以dĩ 別biệt 離ly 故cố 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 至chí )# 現hiện 在tại 之chi 世thế 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。
案án 。 慧tuệ 朗lãng 曰viết 。 出xuất 緣duyên 起khởi 顯hiển 其kỳ 重trọng/trùng 者giả 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 觀quán 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。
案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 辨biện 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 即tức 就tựu 所sở 受thọ 之chi 身thân 。 是thị 則tắc 常thường 與dữ 怨oán 會hội 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 大Đại 乘Thừa 。 至chí 迦Ca 葉Diếp 是thị 名danh 苦Khổ 諦Đế 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 夫phu 未vị 足túc 之chi 境cảnh 。 所sở 不bất 免miễn 也dã 。 除trừ 佛Phật 已dĩ 還hoàn 。 無vô 非phi 此thử 苦khổ 也dã 。 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 者giả 。 更cánh 無vô 別biệt 體thể 。 即tức 指chỉ 七thất 苦khổ 也dã 。
爾nhĩ 時thời 迦Ca 葉Diếp 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 謂vị 五ngũ 陰ấm 皆giai 苦khổ 。 與dữ 昔tích 教giáo 相tương 違vi 。 以dĩ 昔tích 證chứng 今kim 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 引dẫn 昔tích 徵trưng 今kim 。 會hội 通thông 二nhị 教giáo 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 會hội 通thông 今kim 昔tích 兩lưỡng 教giáo 也dã 。 教giáo 有hữu 因nhân 果quả 。 昔tích 已dĩ 會hội 果quả 。 今kim 會hội 因nhân 也dã 。 昔tích 已dĩ 點điểm 三tam 受thọ 悉tất 苦khổ 。 令linh 物vật 情tình 厭yếm 背bối/bội 而nhi 進tiến 德đức 。 其kỳ 義nghĩa 雖tuy 然nhiên 。 竟cánh 未vị 及cập 壞hoại 因nhân 。 若nhược 使sử 因nhân 果quả 俱câu 會hội 。 眾chúng 生sanh 何hà 肯khẳng 脩tu 善thiện 。 唯duy 得đắc 且thả 抑ức 福phước 而nhi 置trí 。 故cố 四tứ 時thời 經kinh 教giáo 。 但đãn 勸khuyến 修tu 善thiện 以dĩ 滅diệt 惡ác 。 於ư 生sanh 死tử 身thân 中trung 。 習tập 學học 成thành 聖thánh 也dã 。 而nhi 一Nhất 切Thiết 智Trí 體thể 。 未vị 免miễn 無vô 常thường 。 但đãn 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 未vị 現hiện 。 不bất 得đắc 壞hoại 因nhân 。 今kim 常thường 住trụ 教giáo 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 義nghĩa 彰chương 。 始thỉ 得đắc 壞hoại 因nhân 也dã 。 我ngã 本bổn 云vân 。 脩tu 善thiện 乃nãi 是thị 。 菩Bồ 提Đề 之chi 因nhân 。 非phi 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 有hữu 人nhân 解giải 言ngôn 。 今kim 教giáo 由do 會hội 果quả 。 恐khủng 非phi 佛Phật 意ý 。 昔tích 已dĩ 會hội 畢tất 。 今kim 何hà 得đắc 重trọng/trùng 。 故cố 知tri 理lý 不bất 應ưng 。 然nhiên 今kim 者giả 將tương 欲dục 會hội 因nhân 。 故cố 迦Ca 葉Diếp 先tiên 捉tróc 果quả 。 以dĩ 作tác 難nạn/nan 。 佛Phật 既ký 先tiên 遣khiển 果quả 。 唯duy 苦khổ 竟cánh 。 然nhiên 後hậu 正chánh 言ngôn 。 我ngã 於ư 昔tích 云vân 何hà 善thiện 得đắc 樂lạc 者giả 。 乃nãi 是thị 菩Bồ 提Đề 道Đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 但đãn 此thử 義nghĩa 未vị 明minh 。 今kim 始thỉ 會hội 也dã 。
何hà 以dĩ 故cố 如như 佛Phật 往vãng 昔tích 告cáo 釋thích 摩ma 男nam (# 至chí 若nhược 有hữu 求cầu 者giả 。 則tắc 不bất 名danh 苦khổ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 舉cử 五ngũ 據cứ 。 此thử 第đệ 一nhất 舉cử 樂nhạo/nhạc/lạc 緣duyên 。 以dĩ 有hữu 求cầu 故cố 。 不bất 應ưng 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 作tác 五ngũ 難nạn/nan 。 第đệ 一nhất 以dĩ 人nhân 天thiên 五ngũ 欲dục 中trung 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 應ưng 苦khổ 也dã 。
如như 佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 三tam 種chủng 受thọ 苦khổ 受thọ 樂lạc 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 舉cử 三tam 受thọ 明minh 若nhược 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 云vân 何hà 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 難nan 以dĩ 三tam 受thọ 中trung 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 不bất 應ưng 苦khổ 也dã 。
如như 佛Phật 先tiên 為vì 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 說thuyết 若nhược 有hữu 人nhân 能năng 。 修tu 行hành 善thiện 法Pháp 。 則tắc 得đắc 受thọ 樂lạc 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 舉cử 所sở 修tu 善thiện 因nhân 也dã 。 因nhân 既ký 是thị 善thiện 。 理lý 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 故cố 以dĩ 因nhân 為vi 證chứng 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 難nan 以dĩ 善thiện 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 故cố 知tri 不bất 應ưng 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。
又hựu 如như 佛Phật 說thuyết 。 於ư 善thiện 道đạo 中trung (# 至chí )# 意ý 思tư 好hảo/hiếu 。 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 舉cử 善thiện 因nhân 。 今kim 舉cử 六lục 觸xúc 。 即tức 是thị 善thiện 果quả 。 且thả 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 而nhi 得đắc 樂lạc 果quả 。 云vân 何hà 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 難nạn/nan 如như 樹thụ 伽già 於ư 人nhân 中trung 。 受thọ 天thiên 報báo 故cố 。 知tri 六lục 根căn 所sở 對đối 。 無vô 不bất 樂nhạo 也dã 。
如như 佛Phật 說thuyết 偈kệ 。 持trì 戒giới 則tắc 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc (# 至chí )# 所sở 作tác 眾chúng 事sự 辨biện 是thị 名danh 為vi 最tối 樂nhạo/nhạc/lạc 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 舉cử 因nhân 果quả 。 諸chư 偈kệ 通thông 證chứng 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 舉cử 昔tích 誠thành 偈kệ 為vi 難nạn/nan 。
世Thế 尊Tôn 如như 諸chư 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 。 至chí )# 云vân 何hà 當đương 與dữ 此thử 義nghĩa 相tương 應ứng 。
案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 總tổng 舉cử 上thượng 事sự 。 以dĩ 求cầu 會hội 通thông 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 難nạn/nan 雖tuy 有hữu 五ngũ 。 不bất 出xuất 二nhị 途đồ 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 第đệ 四tứ 就tựu 果quả 報báo 上thượng 作tác 難nạn/nan 。 第đệ 三tam 第đệ 五ngũ 以dĩ 因nhân 徵trưng 果quả 也dã 。
佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 至chí )# 所sở 說thuyết 苦khổ 想tưởng 。 與dữ 本bổn 不bất 異dị 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 無vô 苦khổ 者giả 。 體thể 既ký 非phi 苦khổ 。 而nhi 能năng 無vô 苦khổ 。 而nhi 眾chúng 生sanh 以dĩ 微vi 代đại 重trọng/trùng 。 以dĩ 為vi 無vô 苦khổ 。 是thị 曰viết 橫hoạnh/hoành 計kế 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 答đáp 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 第đệ 四tứ 。 謂vị 橫hoạnh/hoành 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 眾chúng 生sanh 猶do 以dĩ 下hạ 苦khổ 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 因nhân 以dĩ 為vi 教giáo 耳nhĩ 。 昔tích 所sở 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 約ước 彼bỉ 橫hoạnh/hoành 情tình 。 終chung 是thị 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 云vân 。 皆giai 苦khổ 亦diệc 無vô 違vi 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 總tổng 答đáp 五ngũ 難nạn/nan 也dã 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 識thức 真chân 相tương/tướng 故cố 。 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 將tương 恐khủng 起khởi 此thử 。 必tất 墮đọa 三tam 塗đồ 。 且thả 說thuyết 人nhân 天thiên 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 令linh 修tu 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 。 以dĩ 背bối/bội 惡ác 道đạo 。 所sở 謂vị 以dĩ 屑tiết 出xuất 屑tiết 者giả 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 訖ngật 三tam 受thọ 以dĩ 來lai 。 先tiên 答đáp 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 第đệ 四Tứ 果Quả 。 報báo 上thượng 難nạn/nan 也dã 。 下hạ 苦khổ 者giả 。 三tam 惡ác 重trọng/trùng 為vi 上thượng 苦khổ 。 人nhân 天thiên 輕khinh 為vi 下hạ 苦khổ 。 凡phàm 夫phu 不bất 覺giác 下hạ 苦khổ 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至chí )# 上thượng 生sanh 者giả 所sở 謂vị 天thiên 上thượng 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 生sanh 是thị 生sanh 者giả 所sở 貪tham 苦khổ 。 是thị 苦khổ 者giả 所sở 惡ác 。 貪tham 則tắc 為vi 勝thắng 惡ác 。 則tắc 為vi 劇kịch 下hạ 生sanh 。 自tự 是thị 三tam 塗đồ 下hạ 苦khổ 。 自tự 是thị 人nhân 天thiên 而nhi 生sanh 即tức 是thị 苦khổ 。 似tự 若nhược 下hạ 苦khổ 。 是thị 彼bỉ 下hạ 生sanh 。 故cố 致trí 問vấn 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 承thừa 聲thanh 為vi 難nạn/nan 耳nhĩ 。 乃nãi 更cánh 與dữ 三tam 關quan 問vấn 也dã 。 佛Phật 所sở 言ngôn 下hạ 者giả 。 輕khinh 微vi 為vi 下hạ 也dã 。 如như 迦Ca 葉Diếp 所sở 言ngôn 。 以dĩ 尤vưu 重trọng/trùng 為vi 下hạ 也dã 。 此thử 第đệ 一nhất 關quan 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 物vật 情tình 一nhất 往vãng 未vị 悟ngộ 。 迦Ca 葉Diếp 今kim 更cánh 作tác 二nhị 難nạn/nan 。 佛Phật 意ý 以dĩ 人nhân 天thiên 為vi 下hạ 苦khổ 。 迦Ca 葉Diếp 以dĩ 三tam 塗đồ 為vi 下hạ 苦khổ 。
若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 作tác 如như 是thị 問vấn 。 至chí 生sanh 於ư 樂lạc 想tưởng 。 當đương 云vân 何hà 答đáp 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 對đối 下hạ 苦khổ 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 以dĩ 為vi 難nạn/nan 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 明minh 顧cố 反phản 答đáp 。 下hạ 苦khổ 故cố 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 知tri 一nhất 切thiết 皆giai 苦khổ 物vật 。 今kim 亦diệc 以dĩ 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 說thuyết 苦khổ 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 倒đảo 竝tịnh 如Như 來Lai 向hướng 義nghĩa 也dã 。 若nhược 以dĩ 三tam 受thọ 盡tận 苦khổ 者giả 。 今kim 以dĩ 三tam 受thọ 盡tận 樂nhạo/nhạc/lạc 。 但đãn 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 微vi 故cố 苦khổ 耳nhĩ 。
世Thế 尊Tôn 若nhược 下hạ 苦khổ 中trung 生sanh 樂lạc 想tưởng 者giả (# 至chí )# 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 而nhi 生sanh 樂lạc 想tưởng 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 難nạn/nan 意ý 不bất 許hứa 下hạ 苦khổ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 以dĩ 此thử 為vi 徵trưng 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 關quan 若nhược 果quả 於ư 輕khinh 下hạ 之chi 苦khổ 而nhi 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 一nhất 罰phạt 北bắc 千thiên 。 千thiên 為vi 甚thậm 重trọng 。 一nhất 為vi 極cực 輕khinh 。 而nhi 未vị 見kiến 應ưng 受thọ 重trọng/trùng 苦khổ 於ư 輕khinh 苦khổ 之chi 上thượng 。 而nhi 生sanh 樂lạc 想tưởng 者giả 也dã 。 故cố 知tri 不bất 以dĩ 輕khinh 苦khổ 為vi 樂lạc 想tưởng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 就tựu 理lý 為vi 論luận 也dã 。 若nhược 以dĩ 人nhân 天thiên 輕khinh 苦khổ 。 為vi 下hạ 苦khổ 者giả 。 應ưng 以dĩ 一nhất 罰phạt 輕khinh 苦khổ 為vi 下hạ 苦khổ 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 緣duyên 此thử 一nhất 罰phạt 。 而nhi 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。
佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。 如như 是thị 如như 是thị 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 無vô 有hữu 樂lạc 想tưởng 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 答đáp 最tối 後hậu 難nạn/nan 。 前tiền 兩lưỡng 難nạn/nan 自tự 解giải 也dã 。 如như 是thị 一nhất 下hạ 。 不bất 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 是thị 都đô 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 驗nghiệm 也dã 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 實thật 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 案án 句cú 解giải 也dã 。 是thị 人nhân 當đương 受thọ 千thiên 罰phạt 。 脫thoát 餘dư 多đa 苦khổ 。 於ư 一nhất 罰phạt 上thượng 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 曇đàm 愛ái 曰viết 。 是thị 以dĩ 不bất 以dĩ 一nhất 下hạ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 脫thoát 重trọng/trùng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 脫thoát 重trọng/trùng 之chi 心tâm 。 實thật 是thị 行hành 苦khổ 。 凡phàm 夫phu 以dĩ 之chi 為vi 樂lạc 。 以dĩ 此thử 一nhất 答đáp 。 并tinh 答đáp 三tam 難nạn/nan 。 何hà 者giả 一nhất 罰phạt 之chi 與dữ 千thiên 罰phạt 。 俱câu 是thị 重trọng/trùng 苦khổ 。 既ký 不bất 一nhất 下hạ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 於ư 底để 下hạ 之chi 苦khổ 。 而nhi 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 即tức 答đáp 第đệ 一nhất 難nạn/nan 。 又hựu 是thị 人nhân 緣duyên 於ư 脫thoát 重trọng/trùng 苦khổ 。 而nhi 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 於ư 下hạ 樂nhạo 生sanh 苦khổ 想tưởng 耶da 。 即tức 答đáp 第đệ 二nhị 關quan 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 即tức 此thử 答đáp 三tam 難nạn/nan 也dã 。 今kim 先tiên 釋thích 橫hoạnh 生sanh 義nghĩa 。 若nhược 一nhất 下hạ 而nhi 脫thoát 者giả 。 到đáo 緣duyên 一nhất 下hạ 安an 之chi 為vi 。 豈khởi 非phi 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 非phi 是thị 受thọ 一nhất 罰phạt 時thời 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。
何hà 以dĩ 故cố 猶do 如như 彼bỉ 人nhân 。 當đương 受thọ 千thiên 罰phạt (# 至chí )# 於ư 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 。 妄vọng 生sanh 樂lạc 想tưởng 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 脫thoát 千thiên 受thọ 一nhất 。 便tiện 妄vọng 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 信tín 矣hĩ 。 前tiền 言ngôn 於ư 下hạ 苦khổ 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 釋thích 橫hoạnh/hoành 義nghĩa 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 言ngôn 世Thế 尊Tôn 彼bỉ 人nhân 不bất 以dĩ 一nhất 下hạ (# 至chí )# 以dĩ 得đắc 脫thoát 故cố 而nhi 生sanh 樂lạc 想tưởng 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 云vân 。 實thật 無vô 九cửu 百bách 九cửu 十thập 九cửu 。 故cố 緣duyên 此thử 無vô 。 故cố 實thật 有hữu 實thật 眾chúng 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 是thị 故cố 我ngã 昔tích 。 為vi 釋thích 摩ma 男nam 說thuyết 五ngũ 陰ấm 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 實thật 不bất 虛hư 也dã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 受thọ 責trách 既ký 不bất 以dĩ 一nhất 下hạ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 橫hoạnh/hoành 也dã 。 佛Phật 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 實thật 不bất 虛hư 者giả 。 以dĩ 免miễn 受thọ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 可khả 空không 中trung 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 曇đàm 愛ái 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 解giải 非phi 難nạn/nan 也dã 。 佛Phật 即tức 述thuật 成thành 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 釋thích 第đệ 三tam 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 義nghĩa 也dã 。 三tam 塗đồ 中trung 苦khổ 。 人nhân 天thiên 實thật 無vô 。 無vô 處xứ 與dữ 佛Phật 何hà 異dị 。 故cố 知tri 非phi 虛hư 說thuyết 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 有hữu 三tam 受thọ 三tam 苦khổ (# 至chí )# 餘dư 二nhị 受thọ 者giả 所sở 謂vị 行hành 苦khổ 壞hoại 苦khổ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 昔tích 以dĩ 輕khinh 重trọng 義nghĩa 。 故cố 說thuyết 三tam 受thọ 。 今kim 以dĩ 三tam 苦khổ 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 苦khổ 所sở 為vi 事sự 異dị 。 不bất 相tương 違vi 也dã 。 苦khổ 受thọ 名danh 為vi 三tam 苦khổ 者giả 。 性tánh 攝nhiếp 三tam 苦khổ 也dã 。 餘dư 二nhị 受thọ 乃nãi 苦khổ 性tánh 之chi 別biệt 義nghĩa 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 向hướng 第đệ 二nhị 難nạn/nan 也dã 。 佛Phật 前tiền 云vân 。 三tam 受thọ 悉tất 苦khổ 。 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 云vân 。 三tam 受thọ 悉tất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 佛Phật 今kim 舉cử 三tam 受thọ 唯duy 苦khổ 而nhi 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 豈khởi 得đắc 難nạn/nan 言ngôn 三tam 受thọ 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 既ký 於ư 下hạ 苦khổ 。 微vi 故cố 不bất 覺giác 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 即tức 答đáp 初sơ 難nạn/nan 。 謂vị 於ư 尤vưu 重trọng/trùng 之chi 下hạ 苦khổ 。 生sanh 樂lạc 想tưởng 也dã 。 苦khổ 受thọ 具cụ 三tam 苦khổ 者giả 。 若nhược 如như 昔tích 解giải 。 直trực 點điểm 三tam 受thọ 為vi 三tam 苦khổ 。 是thị 則tắc 苦khổ 受thọ 為vi 苦khổ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 為vi 壞hoại 苦khổ 。 捨xả 受thọ 為vi 行hành 苦khổ 也dã 。 今kim 明minh 苦khổ 受thọ 具cụ 三tam 苦khổ 者giả 。 義nghĩa 旨chỉ 小tiểu 異dị 於ư 昔tích 。 何hà 者giả 若nhược 刀đao 杖trượng 緣duyên 中trung 生sanh 心tâm 。 亦diệc 是thị 苦khổ 受thọ 。 失thất 壞hoại 緣duyên 中trung 生sanh 心tâm 。 亦diệc 是thị 苦khổ 受thọ 。 今kim 取thủ 刀đao 杖trượng 緣duyên 中trung 生sanh 苦khổ 受thọ 者giả 。 為vi 苦khổ 苦khổ 。 失thất 壞hoại 緣duyên 中trung 生sanh 苦khổ 受thọ 者giả 。 為vi 壞hoại 苦khổ 。 即tức 此thử 苦khổ 體thể 。 是thị 動động 求cầu 行hành 緣duyên 。 便tiện 是thị 行hành 苦khổ 。 故cố 言ngôn 苦khổ 受thọ 具cụ 三tam 苦khổ 。 非phi 是thị 苦khổ 苦khổ 具cụ 三tam 苦khổ 也dã 。 餘dư 二nhị 受thọ 各các 具cụ 二nhị 苦khổ 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 起khởi 時thời 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 即tức 是thị 壞hoại 苦khổ 。 即tức 體thể 是thị 動động 求cầu 行hành 緣duyên 。 故cố 是thị 行hành 苦khổ 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 具cụ 二nhị 苦khổ 也dã 。 捨xả 受thọ 具cụ 二nhị 苦khổ 者giả 。 四tứ 禪thiền 以dĩ 上thượng 是thị 捨xả 受thọ 。 然nhiên 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 捨xả 命mạng 之chi 時thời 。 亦diệc 愛ái 壽thọ 命mạng 。 便tiện 是thị 壞hoại 苦khổ 。 其kỳ 體thể 豈khởi 非phi 行hành 緣duyên 動động 求cầu 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 捨xả 受thọ 具cụ 二nhị 苦khổ 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 至chí 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 皆giai 苦khổ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 輕khinh 重trọng 因nhân 緣duyên 也dã 。 苦khổ 樂lạc 性tánh 不bất 相tương 離ly 者giả 。 三tam 苦khổ 不bất 相tương 離ly 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 實thật 以dĩ 無vô 三tam 惡ác 苦khổ 。 故cố 有hữu 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 樂lạc 性tánh 不bất 相tương 離ly 者giả 。 十thập 住trụ 無vô 漏lậu 之chi 解giải 。 從tùng 初sơ 住trụ 至chí 金kim 剛cang 心tâm 以dĩ 來lai 。 當đương 分phần/phân 除trừ 惑hoặc 。 於ư 無vô 惑hoặc 邊biên 。 恆hằng 是thị 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 無vô 漏lậu 之chi 體thể 。 未vị 免miễn 世thế 諦đế 。 故cố 舉cử 體thể 是thị 苦khổ 。 故cố 言ngôn 苦khổ 樂lạc 性tánh 不bất 相tương 離ly 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 實thật 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc (# 至chí 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 說thuyết 言ngôn 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 將tương 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 為vi 答đáp 第đệ 三tam 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 。 故cố 說thuyết 有hữu 為vi 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 五ngũ 欲dục 之chi 中trung 。 實thật 無vô 熙hi 怡di 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 今kim 作tác 是thị 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 義nghĩa 未vị 顯hiển 。 問vấn 以dĩ 成thành 之chi 也dã 。 曇đàm 讖sấm 曰viết 。 領lãnh 解giải 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 第đệ 五ngũ 兩lưỡng 難nạn/nan 未vị 被bị 答đáp 。 此thử 重trọng/trùng 舉cử 以dĩ 請thỉnh 答đáp 也dã 。
佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 至chí 一nhất 切thiết 皆giai 苦khổ 。 無vô 有hữu 樂lạc 想tưởng 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 亦diệc 生sanh 苦khổ 因nhân 者giả 。 明minh 外ngoại 物vật 非phi 苦khổ 苦khổ 因nhân 。 故cố 說thuyết 苦khổ 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 答đáp 其kỳ 二nhị 難nạn/nan 。 明minh 此thử 並tịnh 是thị 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 有hữu 何hà 虛hư 妄vọng 耶da 。
善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 乃nãi 能năng 知tri 是thị 苦khổ 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。
案án 。 道đạo 生sanh 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 常thường 住trụ 。 故cố 不bất 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 解giải 苦khổ 者giả 。 解giải 三tam 苦khổ 也dã 。 無vô 苦khổ 者giả 。 說thuyết 下hạ 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 苦khổ 也dã 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 三tam 十thập