大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 14
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
雜tạp 廣quảng 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 釋thích 一nhất 等đẳng 四tứ 執chấp 義nghĩa 。
四tứ 相tương/tướng 品phẩm 之chi 第đệ 四tứ
又hựu 解giải 脫thoát 者giả 名danh 曰viết 甚thậm 深thâm 至Chí 真Chân 。 解giải 脫thoát 者giả 即tức 是thị 如Như 來Lai 。
明minh 駿tuấn 案án 。 前tiền 已dĩ 廣quảng 上thượng 八bát 味vị 竟cánh 也dã 。 此thử 下hạ 更cánh 舉cử 別biệt 義nghĩa 。 是thị 二Nhị 乘Thừa 所sở 不bất 能năng 入nhập 者giả 也dã 。 此thử 總tổng 歎thán 甚thậm 深thâm 。 不bất 可khả 見kiến 也dã 。
又hựu 解giải 脫thoát 者giả 名danh 無vô 舍xá 宅trạch 至Chí 真Chân 。 解giải 脫thoát 者giả 即tức 是thị 如Như 來Lai 。
明minh 駿tuấn 案án 。 雜tạp 舉cử 眾chúng 德đức 。 隨tùy 所sở 樂nhạo 入nhập 。 而nhi 解giải 釋thích 也dã 。
又hựu 解giải 脫thoát 者giả 名danh 斷đoạn 一nhất 切thiết (# 至chí 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 。 斷đoạn 塞tắc 諸chư 道đạo 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 斷đoạn 邪tà 見kiến 諸chư 道đạo 也dã 。
所sở 謂vị 若nhược 我ngã 無vô 我ngã 。 非phi 我ngã 非phi 無vô 我ngã 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 我ngã 者giả 常thường 見kiến 。 無vô 我ngã 者giả 斷đoạn 見kiến 也dã 。 非phi 我ngã 非phi 無vô 我ngã 者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 家gia 計kế 也dã 。 闕khuyết 第đệ 三tam 家gia 。 第đệ 三tam 家gia 云vân 。 亦diệc 我ngã 則tắc 不bất 同đồng 第đệ 一nhất 家gia 。 亦diệc 非phi 我ngã 復phục 不bất 同đồng 第đệ 二nhị 家gia 。 所sở 言ngôn 不bất 同đồng 者giả 。 謂vị 不bất 全toàn 同đồng 。 乃nãi 片phiến 同đồng 耳nhĩ 。 今kim 第đệ 四tứ 家gia 。 復phục 異dị 第đệ 三tam 家gia 也dã 。 言ngôn 非phi 我ngã 者giả 。 不bất 同đồng 第đệ 三tam 家gia 斥xích 我ngã 也dã 。 言ngôn 非phi 無vô 我ngã 者giả 。 不bất 同đồng 第đệ 三tam 家gia 斥xích 無vô 我ngã 也dã 。 雖tuy 有hữu 此thử 言ngôn 。 及cập 其kỳ 撿kiểm 覈# 。 亦diệc 不bất 得đắc 異dị 第đệ 三tam 家gia 之chi 也dã 。
唯duy 斷đoạn 取thủ 著trước 不bất 斷đoạn 我ngã 見kiến 至Chí 真Chân 。 解giải 脫thoát 者giả 即tức 是thị 如Như 來Lai 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 生sanh 死tử 非phi 我ngã 橫hoạnh 生sanh 我ngã 心tâm 。 此thử 是thị 取thủ 著trước 應ưng 斷đoạn 也dã 。 佛Phật 性tánh 是thị 理lý 。 不bất 斷đoạn 此thử 也dã 。
又hựu 解giải 脫thoát 者giả 名danh 不bất 空không 空không 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 是thị 一nhất 實thật 。 又hựu 解giải 脫thoát 眾chúng 苦khổ 是thị 二nhị 實thật 。 故cố 名danh 不bất 空không 空không 。
空không 空không 者giả 名danh 無vô 所sở 有hữu 。 至chí )# 實thật 無vô 解giải 脫thoát 故cố 名danh 空không 空không 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 尼ni 揵kiền 所sở 計kế 解giải 脫thoát 。 無vô 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 一nhất 空không 。 又hựu 非phi 解giải 脫thoát 二nhị 空không 也dã 。 名danh 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 體thể 是thị 無vô 常thường 。 又hựu 非phi 解giải 脫thoát 。 無vô 所sở 有hữu 者giả 也dã 。
真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 至chí )# 而nhi 復phục 無vô 有hữu 水thủy 酒tửu 等đẳng 實thật 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 水thủy 酒tửu 瓶bình 者giả 。 為vi 不bất 空không 空không 譬thí 也dã 。 乃nãi 可khả 無vô 水thủy 而nhi 器khí 不bất 空không 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 乃nãi 空không 無vô 生sanh 死tử 耳nhĩ 。 而nhi 常thường 果quả 不bất 空không 也dã 。
解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 至chí )# 誰thùy 受thọ 是thị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 垂thùy 形hình 六lục 道đạo 處xứ 。 處xử 見kiến 色sắc 也dã 。
以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 空không 及cập 以dĩ 不bất 空không (# 至chí 如Như 來Lai 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 本bổn 未vị 釋thích 之chi 。 貪tham 是thị 結kết 本bổn 。 相tương/tướng 名danh 貪tham 境cảnh 也dã 。 貪tham 與dữ 所sở 貪tham 。 繫hệ 縛phược 三tam 有hữu 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 由do 之chi 而nhi 起khởi 。 故cố 生sanh 死tử 之chi 數số 。 因nhân 果quả 無vô 窮cùng 。 永vĩnh 斷đoạn 貪tham 故cố 。 次thứ 第đệ 而nhi 滅diệt 。 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 怖bố 畏úy 生sanh 死tử 。 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 廣quảng 說thuyết 解giải 脫thoát 。 令linh 人nhân 歸quy 也dã 。 法pháp 相tướng 有hữu 三tam 。 何hà 者giả 。 法pháp 相tướng 常thường 定định 。 貴quý 其kỳ 先tiên 覺giác 。 先tiên 覺giác 者giả 歸quy 佛Phật 也dã 。 所sở 覺giác 者giả 。 妙diệu 歸quy 法pháp 也dã 。 非phi 法pháp 不bất 得đắc 名danh 覺giác 也dã 。 小tiểu 覺giác 諸chư 法pháp 非phi 我ngã 。 假giả 用dụng 境cảnh 智trí 合hợp 用dụng 。 生sanh 死tử 可khả 除trừ 。 識thức 其kỳ 合hợp 用dụng 歸quy 僧Tăng 也dã 。 歸quy 說thuyết 行hành 始thỉ 。 此thử 明minh 其kỳ 終chung 。 終chung 得đắc 盡tận 苦khổ 。 名danh 解giải 脫thoát 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 非phi 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 一nhất 法pháp 具cụ 二nhị 也dã 。 二nhị 言ngôn 俱câu 在tại 當đương 也dã 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 常thường 者giả 。 常thường 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 名danh 是thị 一nhất 。 而nhi 三tam 事sự 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 如như 三Tam 歸Quy 之chi 異dị 者giả 。 當đương 知tri 涅Niết 槃Bàn 。 似tự 不bất 一nhất 體thể 。 欲dục 令linh 如Như 來Lai 。 釋thích 會hội 三Tam 歸Quy 。 所sở 以dĩ 體thể 一nhất 而nhi 義nghĩa 異dị 之chi 旨chỉ 也dã 。 佛Phật 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 畏úy 生sanh 死tử 故cố 。 為vi 說thuyết 三tam 名danh 。 非phi 所sở 以dĩ 別biệt 體thể 也dã 。 有hữu 法pháp 名danh 一nhất 義nghĩa 異dị 者giả 。 此thử 更cánh 開khai 釋thích 所sở 以dĩ 得đắc 有hữu 施thí 三tam 名danh 之chi 竟cánh 也dã 。 夫phu 施thi 設thiết 名danh 義nghĩa 。 自tự 有hữu 多đa 塗đồ 。 如như 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 常thường 。 是thị 名danh 一nhất 而nhi 三tam 義nghĩa 是thị 異dị 。 佛Phật 以dĩ 覺giác 為vi 義nghĩa 也dã 。 法pháp 名danh 不bất 覺giác 者giả 。 法pháp 以dĩ 軌quỹ 為vi 義nghĩa 。 非phi 覺giác 義nghĩa 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 是thị 無vô 累lũy/lụy/luy 。 彼bỉ 自tự 有hữu 釋thích 義nghĩa 也dã 。 今kim 解giải 脫thoát 者giả 。 是thị 翻phiên 彼bỉ 義nghĩa 釋thích 也dã 。 虛hư 空không 名danh 非phi 善thiện 者giả 非phi 善thiện 。 非phi 惡ác 也dã 。 此thử 證chứng 名danh 義nghĩa 俱câu 異dị 者giả 矣hĩ 。 我ngã 昔tích 告cáo 彼bỉ 提đề 者giả 。 引dẫn 證chứng 三Tam 歸Quy 名danh 義nghĩa 不bất 應ưng 一nhất 也dã 。 就tựu 別biệt 體thể 法pháp 僧Tăng 。 則tắc 體thể 義nghĩa 俱câu 異dị 。 今kim 就tựu 佛Phật 上thượng 。 則tắc 其kỳ 體thể 雖tuy 一nhất 。 逐trục 義nghĩa 為vi 三tam 。 不bất 可khả 以dĩ 體thể 一nhất 故cố 。 使sử 義nghĩa 不bất 得đắc 三tam 也dã 。 謂vị 義nghĩa 有hữu 三tam 。 欲dục 令linh 體thể 亦diệc 別biệt 也dã 。 說thuyết 一nhất 為vi 三tam 者giả 。 隨tùy 方phương 設thiết 化hóa 。 說thuyết 法Pháp 不bất 同đồng 。 三Tam 歸Quy 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 至Chí 真Chân 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 生sanh 滅diệt 聚tụ 積tích 名danh 身thân 也dã 。 分phân 別biệt 苦khổ 樂lạc 名danh 智trí 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 此thử 。 故cố 名danh 捨xả 也dã 。 誰thùy 受thọ 安an 樂lạc 者giả 。 上thượng 說thuyết 種chủng 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 明minh 非phi 受thọ 樂lạc 。 故cố 發phát 問vấn 也dã 。 身thân 得đắc 安an 樂lạc 者giả 。 有hữu 食thực 有hữu 身thân 。 有hữu 識thức 分phân 別biệt 。 名danh 為vi 苦khổ 也dã 。 無vô 食thực 無vô 身thân 。 不bất 生sanh 分phân 別biệt 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 無vô 受thọ 樂lạc 者giả 。 無vô 受thọ 理lý 圓viên 。 不bất 可khả 以dĩ 方phương 事sự 喻dụ 也dã 。 此thử 中trung 諸chư 譬thí 。 皆giai 是thị 少thiểu 分phần 耳nhĩ 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 食thực 已dĩ 悶muộn 者giả 。 行hành 地địa 之chi 時thời 。 貪tham 嗜thị 五ngũ 欲dục 。 譬thí 之chi 於ư 食thực 。 為vi 惑hoặc 所sở 蔽tế 。 如như 心tâm 悶muộn 也dã 。 出xuất 外ngoại 欲dục 吐thổ 者giả 。 標tiêu 心tâm 離ly 苦khổ 義nghĩa 言ngôn 出xuất 耳nhĩ 。 欲dục 除trừ 煩phiền 惱não 。 吐thổ 已dĩ 還hoàn 者giả 。 修tu 道Đạo 斷đoạn 結kết 。 功công 登đăng 果quả 就tựu 。 俯phủ 入nhập 生sanh 死tử 。 譬thí 如như 還hoàn 也dã 。 同đồng 伴bạn 問vấn 者giả 。 如như 迦Ca 葉Diếp 今kim 所sở 問vấn 也dã 。 若nhược 言ngôn 差sai 者giả 。 如Như 來Lai 解giải 釋thích 果quả 地địa 之chi 妙diệu 極cực 也dã 。 顯hiển 別biệt 昔tích 曰viết 捨xả 身thân 捨xả 智trí 。 言ngôn 虛hư 不bất 實thật 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 至chí 如Như 來Lai 之chi 性tánh 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。
案án 。 慧tuệ 朗lãng 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 因nhân 釋thích 解giải 脫thoát 。 有hữu 此thử 句cú 也dã 。 故cố 以dĩ 為vi 難nạn/nan 。 請thỉnh 重trọng/trùng 釋thích 也dã 。
佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。 善thiện 男nam 子tử 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 至chí )# 不bất 可khả 以dĩ 譬thí 烏ô 鵲thước 之chi 音âm 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 鳥điểu 譬thí 鳥điểu 。 以dĩ 聲thanh 譬thí 聲thanh 。 遍biến 取thủ 同đồng 鳥điểu 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 比tỉ 也dã 。 分phần/phân 取thủ 可khả 譬thí 佛Phật 聲thanh 也dã 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 讚tán 。 迦Ca 葉Diếp 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 至chí )# 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 者giả 。 少thiểu 分phần 因nhân 緣duyên 也dã 。 無vô 能năng 匹thất 者giả 。 非phi 遍biến 喻dụ 也dã 。 為ví 喻dụ 者giả 少thiểu 分phần 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 至chí )# 成thành 就tựu 滿mãn 故cố 名danh 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 凡phàm 聖thánh 不bất 可khả 相tương/tướng 譬thí 。 若nhược 分phần/phân 取thủ 可khả 借tá 凡phàm 以dĩ 明minh 聖thánh 也dã 。 雖tuy 不bất 具cụ 足túc 者giả 。 逆nghịch 罪tội 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 但đãn 以dĩ 心tâm 重trọng/trùng 。 為vi 不bất 具cụ 足túc 。 二nhị 者giả 以dĩ 心tâm 重trọng/trùng 事sự 重trọng/trùng 。 為vi 具cụ 足túc 。
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 當đương 作tác 如như 是thị 。 護hộ 持trì 正Chánh 法Pháp 。
案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 旨chỉ 。 佛Phật 讚tán 述thuật 也dã 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ