大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 疏Sớ
Quyển 32
隋Tùy 灌Quán 頂Đảnh 撰Soạn

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 二nhị

隋tùy 章chương 安an 頂Đảnh 法Pháp 師sư 撰soạn

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 再tái 治trị

憍kiêu 陳trần 如như 品phẩm 之chi 一nhất

憍kiêu 陳trần 如như 翻phiên 火hỏa 器khí 。 姓tánh 也dã 。 阿a 若nhược 翻phiên 無vô 知tri 。 名danh 也dã 。 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 多đa 。 且thả 出xuất 四tứ 意ý 。 在tại 先tiên 得đắc 道Đạo 是thị 最tối 初sơ 上thượng 座tòa 。 左tả 面diện 右hữu 面diện 前tiền 佛Phật 滅diệt 度độ 。 持trì 法Pháp 領lãnh 法pháp 于vu 今kim 未vị 來lai 。 耆kỳ 年niên 長trưởng 德đức 為vi 最tối 後hậu 座tòa 首thủ 。 佛Phật 欲dục 善thiện 始thỉ 令linh 終chung 故cố 對đối 其kỳ 人nhân 。 二nhị 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 最tối 先tiên 對đối 之chi 布bố 衍diễn 甘cam 露lộ 。 後hậu 轉chuyển 法Pháp 輪luân 復phục 更cánh 對đối 之chi 以dĩ 開khai 祕bí 藏tạng 。 三tam 本bổn 行hạnh 理lý 外ngoại 最tối 初sơ 翻phiên 邪tà 。 今kim 因nhân 其kỳ 人nhân 最tối 後hậu 破phá 外ngoại 。 四tứ 初sơ 對đối 之chi 令linh 五ngũ 人nhân 見kiến 諦Đế 。 後hậu 對đối 之chi 令linh 十thập 仙tiên 見kiến 理lý 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 從tùng 人nhân 得đắc 名danh 。 若nhược 作tác 付phó 法pháp 對đối 陳trần 如như 者giả 。 若nhược 領lãnh 受thọ 言ngôn 教giáo 應ưng 在tại 阿A 難Nan 。 若nhược 住trụ 持trì 紹thiệu 繼kế 應ưng 在tại 迦Ca 葉Diếp 。 弘hoằng 闡xiển 大đại 旨chỉ 應ưng 在tại 文Văn 殊Thù 。 而nhi 諸chư 大đại 弟đệ 子tử 。 或hoặc 已dĩ 滅diệt 度độ 。 或hoặc 復phục 未vị 來lai 。 耆kỳ 年niên 長trưởng 德đức 見kiến 佛Phật 始thỉ 終chung 。 必tất 藉tạ 上thượng 座tòa 堪kham 任nhậm 付phó 囑chúc 。 故cố 對đối 告cáo 之chi 流lưu 通thông 遺di 命mạng 。 開khai 善thiện 云vân 。 翻phiên 經kinh 未vị 盡tận 只chỉ 有hữu 序tự 正chánh 。 正chánh 又hựu 為vi 三tam 。 初sơ 開khai 宗tông 略lược 說thuyết 。 二nhị 辨biện 宗tông 廣quảng 說thuyết 。 此thử 品phẩm 是thị 第đệ 三tam 攝nhiếp 邪tà 歸quy 正chánh 說thuyết 。 光quang 宅trạch 云vân 。 翻phiên 雖tuy 未vị 盡tận 三tam 段đoạn 且thả 足túc 。 此thử 品phẩm 即tức 是thị 流lưu 通thông 段đoạn 也dã 。 又hựu 云vân 此thử 品phẩm 答đáp 第đệ 三tam 十thập 七thất 。 今kim 欲dục 問vấn 諸chư 陰ấm 而nhi 。 我ngã 無vô 智trí 慧tuệ 。 興hưng 皇hoàng 云vân 。 若nhược 是thị 答đáp 問vấn 得đắc 前tiền 少thiểu 意ý 失thất 後hậu 諸chư 文văn 。 若nhược 言ngôn 流lưu 通thông 得đắc 命mạng 阿A 難Nan 文văn 。 又hựu 失thất 其kỳ 餘dư 。 若nhược 評bình 諸chư 師sư 各các 得đắc 一nhất 意ý 。 若nhược 引dẫn 曇đàm 無vô 讖sấm 言ngôn 此thử 經Kinh 義nghĩa 足túc 而nhi 文văn 未vị 盡tận 。 若nhược 引dẫn 居cư 士sĩ 請thỉnh 僧Tăng 經Kinh 云vân 三tam 品phẩm 未vị 來lai 。 又hựu 引dẫn 下hạ 文văn 命mạng 阿A 難Nan 。 則tắc 有hữu 二nhị 事sự 。 一nhất 令linh 化hóa 須tu 跋bạt 。 二nhị 應ưng 付phó 囑chúc 。 命mạng 化hóa 已dĩ 竟cánh 未vị 見kiến 付phó 囑chúc 。 當đương 知tri 未vị 盡tận 。 言ngôn 有hữu 流lưu 通thông 者giả 。 一nhất 攝nhiếp 邪tà 歸quy 正chánh 流lưu 通thông 。 二nhị 付phó 囑chúc 流lưu 通thông 。 雖tuy 無vô 付phó 囑chúc 之chi 文văn 。 而nhi 有hữu 攝nhiếp 邪tà 故cố 言ngôn 有hữu 流lưu 通thông 分phần/phân 。 今kim 明minh 此thử 品phẩm 。 猶do 是thị 涅Niết 槃Bàn 用dụng 。 其kỳ 義nghĩa 則tắc 寬khoan 。 現hiện 在tại 有hữu 攝nhiếp 邪tà 攝nhiếp 惡ác 之chi 用dụng 。 將tương 來lai 有hữu 救cứu 惡ác 救cứu 邪tà 之chi 用dụng 。 欲dục 為vi 正chánh 說thuyết 流lưu 通thông 兩lưỡng 塗đồ 。 皆giai 得đắc 欲dục 作tác 翻phiên 。 盡tận 不bất 盡tận 二nhị 義nghĩa 無vô 妨phương 。 今kim 明minh 涅Niết 槃Bàn 用dụng 。 前tiền 品phẩm 是thị 攝nhiếp 惡ác 用dụng 。 此thử 品phẩm 是thị 攝nhiếp 邪tà 用dụng 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 第đệ 一nhất 結kết 正chánh 觀quán 行hành 。 第đệ 二nhị 破phá 諸chư 邪tà 說thuyết 。 修tu 行hành 之chi 要yếu 莫mạc 過quá 此thử 兩lưỡng 。 正chánh 觀quán 是thị 自tự 行hành 上thượng 求cầu 。 破phá 邪tà 是thị 利lợi 他tha 下hạ 化hóa 。 正chánh 觀quán 是thị 行hành 善thiện 。 破phá 邪tà 是thị 止chỉ 善thiện 。 正chánh 觀quán 是thị 解giải 生sanh 。 破phá 邪tà 是thị 惑hoặc 滅diệt 。 正chánh 觀quán 是thị 智trí 德đức 。 破phá 邪tà 是thị 斷đoạn 德đức 。 即tức 四tứ 悉tất 意ý 。 初sơ 明minh 正chánh 觀quán 又hựu 二nhị 。 第đệ 一nhất 正chánh 辨biện 觀quán 行hành 。 第đệ 二nhị 總tổng 結kết 褒bao 貶biếm 。 此thử 初sơ 雙song 明minh 常thường 無vô 常thường 觀quán 。 皆giai 憑bằng 陰ấm 為vi 境cảnh 。 不bất 論luận 餘dư 法pháp 者giả 總tổng 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 化hóa 道đạo 始thỉ 終chung 。 二nhị 隨tùy 物vật 所sở 宜nghi 。 三tam 結kết 一nhất 經kinh 首thủ 末mạt 。 四tứ 諸chư 法pháp 初sơ 後hậu 。 一nhất 化hóa 道đạo 始thỉ 終chung 者giả 。 法pháp 華hoa 云vân 。 昔tích 於ư 波ba 羅la 柰nại 。 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 分phân 別biệt 說thuyết 諸chư 法pháp 。 五ngũ 眾chúng 之chi 生sanh 滅diệt 。 五ngũ 眾chúng 即tức 五ngũ 陰ấm 。 生sanh 滅diệt 即tức 無vô 常thường 。 今kim 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 還hoàn 滅diệt 五ngũ 無vô 常thường 。 得đắc 五ngũ 皆giai 常thường 。 二nhị 隨tùy 所sở 宜nghi 者giả 可khả 見kiến 。 三tam 言ngôn 結kết 一nhất 經kinh 首thủ 末mạt 者giả 。 此thử 經Kinh 開khai 宗tông 。 便tiện 言ngôn 我ngã 今kim 施thí 汝nhữ 常thường 命mạng 色sắc 力lực 。 今kim 最tối 後hậu 經kinh 還hoàn 結kết 此thử 意ý 。 辨biện 五ngũ 陰ấm 是thị 常thường 。 欲dục 明minh 命mạng 色sắc 安an 辨biện 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 。 四tứ 言ngôn 結kết 諸chư 法pháp 始thỉ 終chung 者giả 。 凡phàm 觀quán 行hành 之chi 體thể 。 無vô 不bất 先tiên 以dĩ 五ngũ 陰ấm 為vi 始thỉ 種chủng 智trí 為vi 終chung 。 故cố 大đại 品phẩm 等đẳng 經kinh 。 多đa 言ngôn 色sắc 空không 受thọ 想tưởng 等đẳng 空không 乃nãi 至chí 種chủng 智trí 。 五ngũ 陰ấm 即tức 其kỳ 始thỉ 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 其kỳ 終chung 。 略lược 其kỳ 中trung 間gian 。 他tha 解giải 色sắc 是thị 閡ngại 法pháp 。 心tâm 是thị 緣duyên 法pháp 。 佛Phật 無vô 閡ngại 無vô 緣duyên 故cố 無vô 色sắc 心tâm 。 若nhược 有hữu 色sắc 者giả 。 應ưng 覆phú 之chi 以dĩ 屋ốc 著trước 之chi 以dĩ 衣y 。 所sở 言ngôn 色sắc 者giả 。 辨biện 智trí 明minh 淨tịnh 譬thí 之chi 於ư 色sắc 。 今kim 明minh 此thử 解giải 違vi 經kinh 。 經Kinh 云vân 因nhân 滅diệt 是thị 色sắc 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 。 亦diệc 應ưng 滅diệt 於ư 閡ngại 色sắc 獲hoạch 無vô 閡ngại 色sắc 。 亦diệc 應ưng 滅diệt 於ư 緣duyên 心tâm 獲hoạch 無vô 緣duyên 心tâm 。 何hà 得đắc 猶do 存tồn 緣duyên 心tâm 。 復phục 呼hô 緣duyên 心tâm 而nhi 為vi 色sắc 耶da 。 若nhược 以dĩ 色sắc 譬thí 智trí 慧tuệ 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 復phục 譬thí 何hà 等đẳng 。 豈khởi 可khả 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 牛ngưu 迹tích 乘thừa 於ư 大đại 海hải 。 又hựu 一nhất 師sư 云vân 。 據cứ 實thật 論luận 之chi 佛Phật 無vô 色sắc 心tâm 。 引dẫn 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 過quá 意ý 界giới 。 住trụ 在tại 智trí 業nghiệp 中trung 。 雖tuy 引dẫn 此thử 經Kinh 還hoàn 成thành 自tự 害hại 。 智trí 業nghiệp 是thị 何hà 豈khởi 非phi 佛Phật 心tâm 。 又hựu 言ngôn 凡phàm 夫phu 名danh 陰ấm 佛Phật 豈khởi 然nhiên 乎hồ 。 佛Phật 名danh 五ngũ 分phần/phân 何hà 者giả 陰ấm 名danh 蓋cái 覆phú 。 佛Phật 無vô 蓋cái 覆phú 故cố 非phi 是thị 陰ấm 。 例lệ 如như 因nhân 名danh 萬vạn 行hạnh 果quả 名danh 萬vạn 德đức 。 此thử 亦diệc 違vi 經kinh 。 經Kinh 云vân 。 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 豈khởi 非phi 常thường 陰ấm 常thường 色sắc 心tâm 耶da 。 上thượng 文văn 云vân 。 我ngã 今kim 施thí 汝nhữ 常thường 命mạng 色sắc 力lực 安an 無vô 閡ngại 辨biện 。 即tức 常thường 住trụ 陰ấm 覆phú 蓋cái 法Pháp 界Giới 。 何hà 所sở 妨phương 害hại 而nhi 言ngôn 非phi 陰ấm 。 夫phu 法Pháp 身thân 者giả 。 非phi 常thường 陰ấm 非phi 無vô 常thường 陰ấm 。 界giới 入nhập 亦diệc 爾nhĩ 。 而nhi 能năng 常thường 陰ấm 能năng 無vô 常thường 陰ấm 。 此thử 中trung 正chánh 對đối 陳trần 如như 說thuyết 於ư 前tiền 義nghĩa 。 破phá 無vô 常thường 色sắc 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 。 即tức 常thường 色sắc 陰ấm 云vân 何hà 違vi 經kinh 言ngôn 無vô 色sắc 陰ấm 。 若nhược 作tác 圓viên 說thuyết 即tức 無vô 常thường 色sắc 仍nhưng 是thị 常thường 色sắc 。 受thọ 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 即tức 無vô 常thường 陰ấm 是thị 於ư 常thường 陰ấm 。 界giới 入nhập 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 別biệt 圓viên 二nhị 種chủng 同đồng 明minh 常thường 陰ấm 常thường 界giới 入nhập 等đẳng 。 二nhị 結kết 成thành 褒bao 貶biếm 。 其kỳ 文văn 可khả 見kiến 。 因nhân 此thử 破phá 邪tà 。

爾nhĩ 時thời 外ngoại 道đạo 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 邪tà 又hựu 二nhị 。 初sơ 緣duyên 起khởi 。 次thứ 正chánh 破phá 。 就tựu 緣duyên 起khởi 中trung 二nhị 。 初sơ 謀mưu 議nghị 。 次thứ 求cầu 佛Phật 角giác 力lực 。 謀mưu 議nghị 有hữu 五ngũ 番phiên 可khả 見kiến 。

爾nhĩ 時thời 多đa 有hữu 。 下hạ 次thứ 欲dục 求cầu 角giác 力lực 。

爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 闍xà 提đề 下hạ 第đệ 二nhị 正chánh 破phá 。 十thập 仙tiên 即tức 為vi 十thập 章chương 。 此thử 是thị 其kỳ 一nhất 。 闍xà 提đề 首thủ 那na 宗tông 迦ca 毘tỳ 羅la 。 執chấp 因nhân 有hữu 果quả 因nhân 果quả 同đồng 時thời 。 故cố 百bách 論luận 云vân 。 迦ca 毘tỳ 羅la 弟đệ 子tử 誦tụng 僧Tăng 佉khư 經kinh 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 今kim 此thử 具cụ 出xuất 故cố 知tri 是thị 也dã 。 此thử 章chương 為vi 二nhị 。 一nhất 論luận 義nghĩa 二nhị 歸quy 伏phục 論luận 。 義nghĩa 為vi 四tứ 。 一nhất 定định 義nghĩa 宗tông 。 二nhị 受thọ 定định 。 三tam 正chánh 難nạn/nan 。 四tứ 通thông 釋thích 。 初sơ 定định 宗tông 者giả 。 我ngã 聞văn 瞿Cù 曇Đàm 涅Niết 槃Bàn 常thường 者giả 。 為vi 定định 爾nhĩ 不phủ 。 次thứ 答đáp 如như 是thị 如như 是thị 。 即tức 是thị 受thọ 定định 。 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 何hà 曾tằng 定định 是thị 常thường 無vô 常thường 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 耶da 。 欲dục 以dĩ 常thường 破phá 之chi 故cố 言ngôn 。 如như 是thị 如như 是thị 。 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 下hạ 第đệ 三tam 正chánh 難nạn/nan 又hựu 三tam 。 先tiên 非phi 佛Phật 義nghĩa 。 次thứ 正chánh 難nạn/nan 。 三tam 取thủ 意ý 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 正chánh 難nạn/nan 中trung 有hữu 五ngũ 難nạn/nan 。 不bất 出xuất 兩lưỡng 意ý 。 初sơ 四tứ 難nạn/nan 同đồng 令linh 無vô 常thường 。 後hậu 一nhất 難nạn/nan 非phi 但đãn 無vô 常thường 亦diệc 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 我ngã 。 初sơ 明minh 修tu 無vô 常thường 想tưởng 。 得đắc 常thường 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 應ưng 無vô 常thường 因nhân 得đắc 於ư 常thường 果quả 。 舊cựu 當đương 此thử 難nạn/nan 。 彼bỉ 云vân 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 。 修tu 於ư 習tập 因nhân 還hoàn 生sanh 習tập 果quả 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 既ký 其kỳ 是thị 常thường 。 復phục 以dĩ 何hà 等đẳng 為vi 此thử 常thường 因nhân 。

乃nãi 至chí 我ngã 淨tịnh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 彼bỉ 若nhược 答đáp 言ngôn 我ngã 之chi 涅Niết 槃Bàn 自tự 是thị 常thường 果quả 。 墮đọa 自tự 然nhiên 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 。 瞿Cù 曇Đàm 又hựu 說thuyết 解giải 脫thoát 欲dục 貪tham 下hạ 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 明minh 解giải 脫thoát 欲dục 貪tham 得đắc 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 脫thoát 欲dục 貪tham 既ký 無vô 常thường 者giả 。 能năng 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 是thị 無vô 常thường 。 此thử 難nạn/nan 最tối 拙chuyết 。 瞿Cù 曇Đàm 又hựu 說thuyết 從tùng 因nhân 故cố 生sanh 天thiên 下hạ 。 第đệ 三tam 直trực 明minh 從tùng 因nhân 生sanh 故cố 故cố 是thị 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 即tức 從tùng 因nhân 。 生sanh 不bất 得đắc 是thị 常thường 。 瞿Cù 曇Đàm 亦diệc 說thuyết 色sắc 從tùng 緣duyên 生sanh 下hạ 。 第đệ 四tứ 開khai 作tác 兩lưỡng 難nạn/nan 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 即tức 陰ấm 。 陰ấm 既ký 無vô 常thường 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 離ly 五ngũ 陰ấm 與dữ 五ngũ 陰ấm 異dị 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 即tức 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 。 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 瞿Cù 曇Đàm 亦diệc 說thuyết 從tùng 因nhân 生sanh 下hạ 。 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 明minh 涅Niết 槃Bàn 既ký 是thị 無vô 常thường 不bất 得đắc 是thị 常thường 者giả 。 何hà 但đãn 無vô 常thường 亦diệc 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 我ngã 。 若nhược 瞿Cù 曇Đàm 說thuyết 亦diệc 常thường 無vô 常thường 下hạ 。 第đệ 三tam 取thủ 意ý 結kết 。 難nạn/nan 意ý 云vân 。 佛Phật 見kiến 難nạn/nan 常thường 既ký 不bất 可khả 通thông 。 恐khủng 佛Phật 移di 宗tông 向hướng 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 即tức 成thành 二nhị 語ngữ 。 若nhược 二nhị 語ngữ 者giả 即tức 不bất 名danh 佛Phật 。 佛Phật 言ngôn 下hạ 第đệ 四tứ 通thông 釋thích 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 答đáp 正chánh 難nạn/nan 。 次thứ 答đáp 結kết 難nạn/nan 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 答đáp 第đệ 一nhất 難nạn/nan 。 次thứ 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 所sở 以dĩ 不bất 答đáp 餘dư 三tam 難nạn/nan 者giả 。 其kỳ 難nạn 涅Niết 槃Bàn 令linh 是thị 無vô 常thường 。 故cố 餘dư 從tùng 例lệ 。 不bất 答đáp 第đệ 二nhị 所sở 斷đoạn 欲dục 貪tham 者giả 。 欲dục 貪tham 無vô 常thường 云vân 何hà 能năng 令linh 。 斷đoạn 亦diệc 無vô 常thường 。 不bất 答đáp 第đệ 四tứ 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 何hà 論luận 即tức 離ly 。 不bất 答đáp 第đệ 五ngũ 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 寧ninh 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 今kim 先tiên 答đáp 初sơ 難nạn/nan 。 佛Phật 先tiên 問vấn 之chi 令linh 出xuất 彼bỉ 義nghĩa 。 其kỳ 向hướng 拒cự 抗kháng 不bất 出xuất 其kỳ 義nghĩa 。 佛Phật 因nhân 餘dư 難nạn/nan 遂toại 出xuất 其kỳ 義nghĩa 。 我ngã 性tánh 是thị 常thường 。 大đại 等đẳng 諸chư 法pháp 何hà 妨phương 無vô 常thường 。 若nhược 爾nhĩ 即tức 是thị 能năng 生sanh 之chi 因nhân 是thị 常thường 。 所sở 生sanh 之chi 果quả 無vô 常thường 。 佛Phật 便tiện 並tịnh 通thông 。 如như 汝nhữ 法pháp 中trung 因nhân 常thường 果quả 無vô 常thường 者giả 。 何hà 妨phương 我ngã 法pháp 因nhân 是thị 無vô 常thường 而nhi 果quả 是thị 常thường (# 云vân 云vân )# 。 此thử 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 與dữ 百bách 論luận 中trung 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 。 總tổng 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 論luận 云vân 。 從tùng 冥minh 生sanh 覺giác 從tùng 覺giác 生sanh 我ngã 心tâm 。 此thử 中trung 云vân 。 從tùng 性tánh 生sanh 大đại 從tùng 大đại 生sanh 慢mạn 。 即tức 是thị 名danh 異dị 體thể 同đồng 者giả 。 冥minh 是thị 八bát 萬vạn 劫kiếp 外ngoại 。 冥minh 然nhiên 不bất 知tri 。 此thử 中trung 言ngôn 性tánh 是thị 萬vạn 法pháp 性tánh 。 冥minh 伏phục 在tại 於ư 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 外ngoại 不bất 可khả 得đắc 知tri 。 論luận 云vân 。 覺giác 者giả 即tức 是thị 覺giác 知tri 八bát 萬vạn 劫kiếp 事sự 。 此thử 中trung 言ngôn 大đại 只chỉ 是thị 能năng 大đại 。 覺giác 知tri 慢mạn 我ngã 易dị 見kiến 。 二nhị 者giả 名danh 體thể 俱câu 同đồng 。 即tức 是thị 五ngũ 大đại 五ngũ 塵trần 五ngũ 情tình 五ngũ 業nghiệp 。 并tinh 心tâm 平bình 等đẳng 。 三tam 名danh 體thể 俱câu 異dị 者giả 。 論luận 云vân 。 神thần 我ngã 為vi 主chủ 即tức 是thị 一nhất 根căn 。 此thử 云vân 。 染nhiễm 麁thô 黑hắc 者giả 亦diệc 是thị 一nhất 根căn 。 此thử 即tức 大đại 異dị 染nhiễm 麁thô 黑hắc 三tam 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 解giải 云vân 。 三tam 不bất 並tịnh 起khởi 。 貪tham 等đẳng 後hậu 前tiền 隨tùy 取thủ 其kỳ 一nhất 足túc 二nhị 十thập 四tứ 。 問vấn 此thử 闍xà 提đề 既ký 其kỳ 宗tông 於ư 迦ca 毘tỳ 羅la 義nghĩa 。 何hà 故cố 不bất 同đồng 。 解giải 云vân 。 當đương 佛Phật 世thế 時thời 不bất 見kiến 三tam 師sư 但đãn 見kiến 其kỳ 徒đồ 。 其kỳ 徒đồ 改cải 本bổn 故cố 說thuyết 不bất 同đồng 有hữu 染nhiễm 等đẳng 異dị 。 如như 莊trang 嚴nghiêm 云vân 。 佛Phật 果Quả 無vô 有hữu 續tục 待đãi 因nhân 成thành 三tam 假giả 。 後hậu 招chiêu 提đề 琰diêm 是thị 彼bỉ 學học 士sĩ 。 即tức 改cải 云vân 佛Phật 果Quả 無vô 因nhân 成thành 。 不bất 妨phương 有hữu 續tục 待đãi 。 開khai 善thiện 云vân 。 二nhị 諦đế 同đồng 體thể 。 後hậu 龍long 光quang 是thị 其kỳ 學học 士sĩ 。 即tức 改cải 二nhị 諦đế 各các 各các 有hữu 體thể (# 云vân 云vân )# 。 五ngũ 業nghiệp 中trung 云vân 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 論luận 以dĩ 大đại 小tiểu 便tiện 為vi 二nhị 根căn 。 各các 有hữu 所sở 據cứ 。 論luận 就tựu 一nhất 體thể 。 經kinh 就tựu 二nhị 人nhân (# 云vân 云vân )# 。 但đãn 此thử 性tánh 諦đế 。 或hoặc 謂vị 即tức 是thị 神thần 我ngã 。 或hoặc 謂vị 是thị 冥minh 初sơ 。 皆giai 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 冥minh 初sơ 據cứ 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 之chi 初sơ 。 以dĩ 是thị 冥minh 諦đế 。 又hựu 言ngôn 是thị 常thường 乃nãi 是thị 神thần 我ngã 。 未vị 測trắc 何hà 異dị 。 於ư 中trung 云vân 從tùng 慢mạn 生sanh 十thập 六lục 法pháp 者giả 。 此thử 未vị 即tức 生sanh 一nhất 十thập 六lục 法pháp 。 無vô 有hữu 染nhiễm 黑hắc 麁thô 三tam 。 一nhất 時thời 而nhi 起khởi 隨tùy 從tùng 其kỳ 一nhất 生sanh 。 此thử 不bất 定định 故cố 先tiên 不bất 說thuyết 言ngôn 。 十thập 六lục 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 五ngũ 大đại 。 五ngũ 知tri 根căn 。 五ngũ 業nghiệp 根căn 。 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 。 列liệt 五ngũ 根căn 名danh 。 乃nãi 云vân 觸xúc 者giả 謂vị 身thân 為vi 觸xúc 。 問vấn 平bình 等đẳng 根căn 者giả 論luận 家gia 所sở 明minh 意ý 識thức 以dĩ 託thác 五ngũ 根căn 起khởi 者giả 為vi 五ngũ 知tri 根căn 。 心tâm 既ký 遍biến 緣duyên 故cố 名danh 平bình 等đẳng 。 文văn 言ngôn 是thị 二nhị 十thập 五ngũ 法pháp 。 皆giai 性tánh 生sanh 者giả 。 其kỳ 實thật 性tánh 生sanh 二nhị 十thập 四tứ 法pháp 。 能năng 所sở 合hợp 數số 故cố 二nhị 十thập 五ngũ 。 準chuẩn 彼bỉ 義nghĩa 者giả 性tánh 即tức 是thị 常thường 所sở 生sanh 無vô 常thường 。 佛Phật 以dĩ 彼bỉ 義nghĩa 而nhi 並tịnh 通thông 。 云vân 何hà 妨phương 我ngã 義nghĩa 因nhân 是thị 無vô 常thường 而nhi 果quả 是thị 常thường 。 從tùng 汝nhữ 等đẳng 法pháp 中trung 有hữu 二nhị 因nhân 不bất 下hạ 。 第đệ 二nhị 答đáp 彼bỉ 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 亦diệc 先tiên 一nhất 一nhất 覈# 出xuất 彼bỉ 義nghĩa 。 文văn 言ngôn 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 即tức 同đồng 了liễu 不bất 者giả 。 謂vị 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 之chi 果quả 。 必tất 與dữ 了liễu 同đồng 不phủ 。 如như 燈đăng 是thị 了liễu 因nhân 。 了liễu 出xuất 缾bình 盆bồn 之chi 果quả 。 此thử 之chi 了liễu 因nhân 與dữ 缾bình 盆bồn 等đẳng 了liễu 果quả 同đồng 不phủ 。 彼bỉ 云vân 不bất 同đồng 。 何hà 故cố 爾nhĩ 。 如như 燈đăng 名danh 了liễu 因nhân 。 因nhân 人nhân 息tức 之chi 火hỏa 滅diệt 。 豈khởi 令linh 缾bình 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 從tùng 了liễu 出xuất 涅Niết 槃Bàn 果quả 常thường 。 汝nhữ 不bất 得đắc 云vân 從tùng 因nhân 生sanh 果quả 。 即tức 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 答đáp 汝nhữ 義nghĩa 既ký 有hữu 二nhị 因nhân 。 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 之chi 果quả 。 不bất 同đồng 能năng 了liễu 之chi 因nhân 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 之chi 涅Niết 槃Bàn 從tùng 了liễu 因nhân 有hữu 。 了liễu 因nhân 無vô 常thường 涅Niết 槃Bàn 果quả 常thường 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 有hữu 二nhị 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 其kỳ 取thủ 意ý 結kết 難nạn/nan 。 明minh 佛Phật 無vô 二nhị 言ngôn 。 隨tùy 根căn 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 時thời 說thuyết 有hữu 有hữu 時thời 說thuyết 無vô 。 意ý 欲dục 令linh 解giải 中trung 道đạo 正Chánh 法Pháp 。 寧ninh 是thị 二nhị 語ngữ 。 後hậu 文văn 更cánh 取thủ 眼nhãn 色sắc 生sanh 識thức 。 釋thích 所sở 說thuyết 意ý 。 佛Phật 之chi 二nhị 語ngữ 為vi 了liễu 一nhất 語ngữ 者giả 。 謂vị 眼nhãn 色sắc 雖tuy 二nhị 而nhi 同đồng 生sanh 識thức 。 識thức 是thị 一nhất 故cố 。 故cố 言ngôn 一nhất 語ngữ 。 從tùng 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 下hạ 。 二nhị 歸quy 伏phục 又hựu 六lục 。 一nhất 請thỉnh 。 二nhị 說thuyết 。 三tam 述thuật 。 四tứ 印ấn 。 五ngũ 歸quy 。 六lục 許hứa 。 初sơ 更cánh 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 二nhị 佛Phật 即tức 答đáp 。 云vân 苦Khổ 諦Đế 者giả 。 亦diệc 二nhị 亦diệc 一nhất 。 乃nãi 至chí 道Đạo 諦Đế 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 愛ái 法Pháp 師sư 云vân 。 以dĩ 實thật 法pháp 苦khổ 樂lạc 為vi 二nhị 。 而nhi 相tương 續tục 道đạo 中trung 終chung 以dĩ 苦khổ 識thức 研nghiên 成thành 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 是thị 一nhất 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 亦diệc 二nhị 亦diệc 一nhất 。 道Đạo 諦Đế 例lệ 爾nhĩ 。 又hựu 有hữu 師sư 解giải 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 真Chân 諦Đế 。 首thủ 那na 因nhân 此thử 四Tứ 諦Đế 悟ngộ 道đạo 。 不bất 應ưng 只chỉ 是thị 相tương 續tục 假giả 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 文văn 者giả 。 如như 大đại 品phẩm 差sai 別biệt 品phẩm 中trung 。 善thiện 吉cát 問vấn 佛Phật 。 為vi 以dĩ 苦Khổ 諦Đế 得đắc 度độ 。 為vi 以dĩ 苦khổ 智trí 乃nãi 至chí 道đạo 智trí 得đắc 度độ 。 佛Phật 答đáp 云vân 。 不bất 以dĩ 苦Khổ 諦Đế 苦khổ 智trí 乃nãi 至chí 道đạo 智trí 。 我ngã 說thuyết 四Tứ 諦Đế 平bình 等đẳng 名danh 為vi 得đắc 道Đạo 。 又hựu 云vân 。 四Tứ 諦Đế 平bình 等đẳng 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 則tắc 苦Khổ 諦Đế 是thị 境cảnh 。 苦khổ 智trí 是thị 智trí 。 世thế 諦Đế 道Đạo 中trung 有hữu 境cảnh 智trí 二nhị 。 若nhược 見kiến 無vô 生sanh 則tắc 不bất 見kiến 有hữu 境cảnh 智trí 之chi 別biệt 。 皆giai 是thị 一nhất 相tương/tướng 故cố 亦diệc 二nhị 亦diệc 一nhất 。 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 下hạ 三tam 述thuật 。 言ngôn 苦Khổ 諦Đế 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 是thị 二nhị 聖thánh 人nhân 是thị 一nhất 者giả 。 若nhược 依y 愛ái 師sư 寧ninh 解giải 此thử 文văn 。 後hậu 用dụng 凡phàm 夫phu 分phân 別biệt 故cố 見kiến 有hữu 境cảnh 智trí 之chi 二nhị 。 聖thánh 忘vong 境cảnh 智trí 皆giai 是thị 一nhất 真chân 故cố 言ngôn 聖thánh 一nhất 。 四tứ 印ấn 。 五ngũ 歸quy 。 如như 文văn 。

陳trần 如như 品phẩm 之chi 一nhất

六lục 許hứa

佛Phật 告cáo 陳trần 如như 聽thính 其kỳ 出xuất 家gia 者giả 。

陳trần 如như 是thị 最tối 後hậu 付phó 囑chúc 。 汝nhữ 既ký 上thượng 座tòa 須tu 知tri 僧Tăng 事sự 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 者giả 。 若nhược 依y 開khai 善thiện 此thử 皆giai 現hiện 迹tích 。 若nhược 依y 莊trang 嚴nghiêm 實thật 得đắc 羅La 漢Hán 。 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 。 說thuyết 法Pháp 之chi 功công 。 即tức 令linh 此thử 人nhân 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 。 極cực 為vi 奇kỳ 特đặc 。 但đãn 前tiền 文văn 明minh 已dĩ 得đắc 正chánh 見kiến 。 此thử 中trung 復phục 言ngôn 出xuất 家gia 之chi 後hậu 方phương 得đắc 羅La 漢Hán 。 故cố 知tri 前tiền 明minh 正chánh 見kiến 。 難nan 測trắc 淺thiển 深thâm 。 亦diệc 可khả 始thỉ 得đắc 初sơ 果quả 。 亦diệc 可khả 只chỉ 是thị 方phương 便tiện 。 是thị 故cố 今kim 方phương 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 私tư 謂vị 迴hồi 邪tà 入nhập 正chánh 即tức 是thị 正chánh 見kiến 。 何hà 論luận 入nhập 位vị 之chi 淺thiển 深thâm 耶da 。 婆bà 私tư 吒tra 下hạ 第đệ 二nhị 人nhân 。 此thử 是thị 優ưu 樓lâu 僧Tăng 佉khư 學học 徒đồ 。 文văn 亦diệc 有hữu 二nhị 。 初sơ 論luận 義nghĩa 。 後hậu 明minh 歸quy 伏phục 。 論luận 義nghĩa 有hữu 四tứ 番phiên 。 前tiền 二nhị 文văn 各các 有hữu 問vấn 答đáp 可khả 尋tầm 。 然nhiên 問vấn 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 常thường 耶da 。 佛Phật 亦diệc 答đáp 言ngôn 如như 是thị 。 至chí 論luận 涅Niết 槃Bàn 何hà 曾tằng 定định 常thường 。 復phục 問vấn 無vô 煩phiền 惱não 為vi 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 佛Phật 亦diệc 答đáp 如như 是thị 。 佛Phật 何hà 曾tằng 云vân 。 無vô 煩phiền 惱não 為vi 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 前tiền 文văn 不bất 云vân 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 但đãn 以dĩ 不bất 生sanh 煩phiền 惱não 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 對đối 此thử 外ngoại 道đạo 宜nghi 作tác 此thử 說thuyết 。 為vi 其kỳ 是thị 計kế 斷đoạn 見kiến 之chi 人nhân 。 但đãn 第đệ 三tam 番phiên 所sở 舉cử 四tứ 無vô 意ý 以dĩ 滅diệt 無vô 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 法pháp 滅diệt 無vô 云vân 何hà 復phục 有hữu 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 未vị 生sanh 即tức 是thị 未vị 來lai 之chi 無vô 。 滅diệt 無vô 即tức 是thị 過quá 去khứ 之chi 無vô 。 佛Phật 答đáp 云vân 同đồng 於ư 互hỗ 無vô 。 此thử 亦diệc 對đối 於ư 外ngoại 道đạo 故cố 說thuyết 。 若nhược 論luận 正chánh 理lý 非phi 全toàn 互hỗ 無vô 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 本bổn 以dĩ 牛ngưu 馬mã 互hỗ 無vô 名danh 為vi 互hỗ 無vô 。 今kim 明minh 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 本bổn 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 正chánh 理lý 非phi 全toàn 互hỗ 無vô 。 其kỳ 中trung 第đệ 四tứ 番phiên 彼bỉ 仍nhưng 復phục 難nạn/nan 。 若nhược 是thị 互hỗ 無vô 亦diệc 應ưng 無vô 常thường 。 雖tuy 牛ngưu 中trung 無vô 馬mã 而nhi 言ngôn 有hữu 馬mã 。 馬mã 中trung 無vô 牛ngưu 亦diệc 爾nhĩ 。 牛ngưu 馬mã 終chung 是thị 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。 涅Niết 槃Bàn 中trung 無vô 生sanh 死tử 。 而nhi 有hữu 涅Niết 槃Bàn 者giả 即tức 是thị 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 亦diệc 是thị 無vô 常thường 。 佛Phật 今kim 若nhược 之chi 。 雖tuy 同đồng 互hỗ 無vô 而nhi 復phục 不bất 同đồng 為vi 異dị 無vô 。 中trung 有hữu 三tam 種chủng 無vô 。 一nhất 是thị 互hỗ 無vô 。 二nhị 是thị 先tiên 無vô 後hậu 有hữu 。 三tam 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。 當đương 知tri 涅Niết 槃Bàn 同đồng 是thị 異dị 無vô 。 即tức 無vô 此thử 三tam 事sự 。 是thị 故cố 常thường 樂nhạo 。 文văn 中trung 有hữu 三tam 。 此thử 先tiên 法pháp 說thuyết 。 次thứ 舉cử 。 三tam 病bệnh 。 三tam 藥dược 為vi 譬thí 。 三tam 舉cử 譬thí 明minh 果quả 。 次thứ 文văn 中trung 云vân 。 蜜mật 能năng 治trị 冷lãnh 。 依y 醫y 者giả 說thuyết 。 蜜mật 性tánh 乃nãi 冷lãnh 。 是thị 土thổ/độ 宜nghi 異dị 不bất 必tất 皆giai 爾nhĩ 。 又hựu 譬thí 中trung 云vân 。 三tam 種chủng 病bệnh 中trung 無vô 三tam 種chủng 藥dược 。 三tam 種chủng 藥dược 中trung 無vô 三tam 種chủng 病bệnh 者giả 。 舊cựu 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 無vô 同đồng 體thể 。 若nhược 使sử 慧tuệ 中trung 得đắc 有hữu 無vô 明minh 藥dược 乃nãi 有hữu 病bệnh 。 乖quai 於ư 此thử 說thuyết 然nhiên 莊trang 嚴nghiêm 舊cựu 解giải 。 明minh 無vô 漏lậu 中trung 實thật 有hữu 有hữu 無vô 之chi 惑hoặc 。 此thử 言ngôn 無vô 者giả 但đãn 無vô 取thủ 相tương/tướng 等đẳng 惑hoặc 。 若nhược 招chiêu 提đề 解giải 。 以dĩ 真chân 無vô 漏lậu 實thật 不bất 得đắc 報báo 。 無vô 勞lao 說thuyết 於ư 無vô 明minh 以dĩ 入nhập 解giải 體thể 。 而nhi 勝thắng 鬘man 中trung 說thuyết 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 緣duyên 無vô 漏lậu 業nghiệp 為vi 因nhân 者giả 。 此thử 說thuyết 相tương 似tự 無vô 漏lậu 及cập 被bị 導đạo 無vô 漏lậu 。 不bất 言ngôn 真chân 無vô 漏lậu 。 婆bà 私tư 吒tra 言ngôn 。 如Như 來Lai 為vì 我ngã 。 說thuyết 常thường 無vô 常thường 下hạ 。 第đệ 二nhị 歸quy 伏phục 。 其kỳ 文văn 云vân 。 色sắc 是thị 無vô 常thường 。 解giải 脫thoát 色sắc 常thường 者giả 。 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 者giả 色sắc 既ký 無vô 常thường 。 我ngã 解giải 脫thoát 色sắc 則tắc 無vô 復phục 色sắc 。 故cố 所sở 以dĩ 常thường 。 二nhị 云vân 。 解giải 脫thoát 即tức 色sắc 。 色sắc 即tức 是thị 常thường 。 故cố 前tiền 文văn 云vân 。 獲hoạch 得đắc 解giải 脫thoát 。 常thường 住trụ 之chi 色sắc 。 後hậu 。 解giải 為vi 勝thắng 。 此thử 中trung 寄ký 陳trần 如như 懺sám 悔hối 文văn 。 言ngôn 禰nể 瞿Cù 曇Đàm 姓tánh 者giả 。 舊cựu 為vi 禰nể 音âm 。 謂vị 彼bỉ 呼hô 汝nhữ 為vi 禰nể 。 故cố 言ngôn 禰nể 瞿Cù 曇Đàm 姓tánh 。 今kim 依y 冶dã 城thành 西tây 房phòng 從tùng 法Pháp 師sư 說thuyết 為vi 苨# 音âm 。 但đãn 翻phiên 此thử 在tại 北bắc 。 北bắc 人nhân 多đa 云vân 苨# 。 亦diệc 云vân 禰nể 我ngã 之chi 音âm 。 大đại 集tập 經kinh 中trung 亦diệc 用dụng 此thử 字tự 。 彼bỉ 經kinh 即tức 是thị 人nhân 旁bàng 作tác 爾nhĩ 。 文văn 云vân 。 瞿Cù 曇Đàm 姓tánh 者giả 。 若nhược 佛Phật 弟đệ 子tử 。 稱xưng 佛Phật 為vi 瞿Cù 曇Đàm 。 如như 前tiền 現hiện 病bệnh 品phẩm 偈kệ 中trung 。 云vân 瞿Cù 曇Đàm 大đại 聖thánh 德đức 願nguyện 起khởi 。 演diễn 說thuyết 法Pháp 者giả 。 此thử 謂vị 稱xưng 歎thán 之chi 詞từ 。 明minh 佛Phật 雖tuy 復phục 七thất 世thế 已dĩ 來lai 釋Thích 種chủng 王vương 世thế 。 而nhi 其kỳ 本bổn 族tộc 起khởi 自tự 瞿Cù 曇Đàm 大đại 姓tánh 。 世thế 胄trụ 殊thù 遠viễn 非phi 始thỉ 今kim 日nhật 。 若nhược 外ngoại 道Đạo 意ý 稱xưng 瞿Cù 曇Đàm 者giả 。 此thử 不bất 論luận 德đức 直trực 以dĩ 姓tánh 為vi 言ngôn 。 此thử 是thị 經Kinh 略lược 之chi 謂vị 。 如như 世thế 人nhân 言ngôn 。 不bất 呼hô 人nhân 位vị 但đãn 呼hô 姓tánh 者giả 。 遂toại 為vi 輕khinh 略lược 。 又hựu 云vân 。 我ngã 亦diệc 不bất 能năng 。 久cửu 住trụ 毒độc 身thân 今kim 欲dục 入nhập 滅diệt 者giả 。 謂vị 本bổn 有hữu 神thần 通thông 即tức 得đắc 聖thánh 果Quả 。 用dụng 邊biên 際tế 智trí 故cố 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 前tiền 文văn 云vân 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 施thí 三tam 衣y 者giả 。 準chuẩn 理lý 得đắc 羅La 漢Hán 已dĩ 具cụ 足túc 。 衣y 鉢bát 今kim 言ngôn 無vô 者giả 。 若nhược 善thiện 來lai 羅La 漢Hán 即tức 有hữu 三tam 衣y 。 既ký 自tự 得đắc 羅La 漢Hán 。 是thị 故cố 須tu 衣y 。 又hựu 此thử 人nhân 本bổn 是thị 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 不bất 俟sĩ 剃thế 髮phát 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 前tiền 文văn 闍xà 提đề 。 云vân 婆Bà 羅La 門Môn 。 今kim 婆bà 私tư 吒tra 。 但đãn 言ngôn 梵Phạm 志Chí 。 梵Phạm 志Chí 即tức 是thị 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 。 所sở 以dĩ 更cánh 須tu 施thí 其kỳ 應ứng 器khí 。

爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 復phục 有hữu 先tiên 尼ni 。 是thị 第đệ 三tam 外ngoại 道đạo 。 外ngoại 道đạo 先tiên 尼ni 非phi 止chỉ 一nhất 人nhân 。 今kim 此thử 非phi 是thị 前tiền 卷quyển 先tiên 尼ni 。 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 中trung 同đồng 名danh 迦Ca 葉Diếp 者giả 眾chúng 。 此thử 章chương 有hữu 四tứ 。 一nhất 緣duyên 起khởi 。 二nhị 破phá 執chấp 。 三tam 論luận 義nghĩa 。 四tứ 歸quy 伏phục 。 然nhiên 佛Phật 說thuyết 不bất 定định 。 自tự 有hữu 先tiên 明minh 正chánh 義nghĩa 使sử 外ngoại 道đạo 得đắc 解giải 。 自tự 有hữu 先tiên 須tu 默mặc 然nhiên 待đãi 彼bỉ 立lập 義nghĩa 。 然nhiên 後hậu 破phá 之chi 以dĩ 申thân 正chánh 理lý 。 今kim 宜nghi 先tiên 默mặc 然nhiên 。 故cố 三tam 問vấn 不bất 答đáp 。 然nhiên 不bất 答đáp 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 根căn 緣duyên 所sở 宜nghi 雖tuy 復phục 不bất 答đáp 是thị 默mặc 然nhiên 答đáp 。 二nhị 者giả 定định 問vấn 有hữu 無vô 皆giai 是thị 邪tà 意ý 。 故cố 大đại 論luận 中trung 有hữu 十thập 四tứ 難nạn/nan 佛Phật 皆giai 不bất 答đáp 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 等đẳng 。 所sở 以dĩ 不bất 答đáp 。 三tam 者giả 佛Phật 欲dục 對đối 彼bỉ 自tự 立lập 之chi 義nghĩa 。 出xuất 其kỳ 綱cương 宗tông 然nhiên 後hậu 乃nãi 破phá 。 如Như 來Lai 上thượng 答đáp 恆hằng 被bị 彼bỉ 難nan 竟cánh 未vị 得đắc 破phá 所sở 以dĩ 默mặc 然nhiên 。 有hữu 此thử 三tam 意ý 。 先tiên 尼ni 言ngôn 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 執chấp 。 其kỳ 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 立lập 宗tông 。 次thứ 正chánh 破phá 。 此thử 下hạ 是thị 立lập 宗tông 。 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 立lập 我ngã 是thị 遍biến 。 二nhị 者giả 立lập 我ngã 是thị 一nhất 。 三tam 者giả 立lập 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 我ngã 即tức 眾chúng 生sanh 士sĩ 夫phu 壽thọ 命mạng 。 我ngã 既ký 被bị 破phá 人nhân 及cập 士sĩ 夫phu 眾chúng 生sanh 自tự 去khứ 。 作tác 者giả 知tri 者giả 既ký 被bị 破phá 已dĩ 。 起khởi 者giả 即tức 是thị 作tác 者giả 之chi 類loại 亦diệc 皆giai 被bị 破phá 。 今kim 問vấn 外ngoại 計kế 。 為vi 是thị 即tức 陰ấm 為vi 是thị 離ly 陰ấm 。 今kim 謂vị 計kế 我ngã 是thị 作tác 者giả 者giả 。 作tác 即tức 行hành 陰ấm 計kế 行hành 為vi 我ngã 。 若nhược 計kế 是thị 知tri 者giả 見kiến 者giả 。 並tịnh 是thị 計kế 即tức 陰ấm 為vi 我ngã 。 其kỳ 計kế 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 所sở 作tác 之chi 業nghiệp 。 雖tuy 復phục 不bất 同đồng 。 而nhi 同đồng 是thị 作tác 者giả 。 佛Phật 言ngôn 先tiên 尼ni 下hạ 。 第đệ 二nhị 明minh 正chánh 破phá 有hữu 二nhị 。 初sơ 正chánh 破phá 前tiền 三tam 。 次thứ 別biệt 破phá 。 餘dư 三tam 見kiến 者giả 知tri 者giả 受thọ 者giả 。 就tựu 初sơ 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 破phá 遍biến 。 次thứ 破phá 一nhất 。 後hậu 破phá 作tác 。 初sơ 有hữu 四tứ 番phiên 。 此thử 初sơ 第đệ 一nhất 先tiên 定định 彼bỉ 義nghĩa 。 佛Phật 言ngôn 若nhược 我ngã 周chu 遍biến 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 破phá 。 明minh 若nhược 我ngã 遍biến 者giả 應ưng 在tại 五ngũ 道đạo 。 何hà 須tu 修tu 善thiện 欲dục 受thọ 天thiên 報báo 離ly 惡ác 道đạo 耶da 。 惡ác 與dữ 生sanh 天thiên 我ngã 應ưng 常thường 在tại 不bất 須tu 修tu 善thiện 。 先tiên 尼ni 言ngôn 。 我ngã 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 作tác 身thân 我ngã 。 二nhị 常thường 身thân 我ngã 者giả 。 先tiên 尼ni 本bổn 計kế 常thường 身thân 之chi 我ngã 。 為vi 被bị 破phá 故cố 轉chuyển 成thành 二nhị 我ngã 。 佛Phật 言ngôn 如như 汝nhữ 說thuyết 我ngã 下hạ 。 第đệ 三tam 佛Phật 更cánh 逐trục 破phá 。 若nhược 常thường 身thân 我ngã 在tại 作tác 身thân 中trung 。 作tác 身thân 無vô 常thường 。 常thường 身thân 之chi 我ngã 亦diệc 應ưng 無vô 常thường 。 若nhược 常thường 身thân 我ngã 不bất 在tại 作tác 身thân 則tắc 非phi 遍biến 義nghĩa 。 先tiên 尼ni 因nhân 此thử 更cánh 舉cử 舍xá 譬thí 。 舍xá 主chủ 譬thí 常thường 身thân 。 舍xá 譬thí 作tác 身thân 。 舍xá 既ký 被bị 燒thiêu 主chủ 即tức 出xuất 去khứ 。 如như 作tác 身thân 無vô 常thường 常thường 身thân 即tức 去khứ 。 佛Phật 言ngôn 如như 汝nhữ 說thuyết 我ngã 下hạ 。 第đệ 四tứ 便tiện 逐trục 破phá 之chi 。 明minh 常thường 身thân 我ngã 既ký 其kỳ 遍biến 。 在tại 常thường 即tức 無vô 常thường 在tại 常thường 此thử 常thường 。 在tại 無vô 常thường 中trung 寧ninh 不bất 無vô 常thường 。 如như 是thị 遍biến 在tại 色sắc 與dữ 非phi 色sắc 。 在tại 非phi 色sắc 既ký 即tức 非phi 色sắc 。 在tại 色sắc 寧ninh 得đắc 不bất 即tức 是thị 色sắc 。 舍xá 與dữ 主chủ 異dị 。 有hữu 燒thiêu 不bất 燒thiêu 。 不bất 得đắc 俱câu 明minh 。 舍xá 主chủ 可khả 爾nhĩ 。 常thường 身thân 作tác 身thân 。 此thử 則tắc 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 得đắc 云vân 作tác 身thân 無vô 常thường 我ngã 即tức 出xuất 去khứ 。 今kim 當đương 問vấn 汝nhữ 。 出xuất 何hà 處xứ 去khứ 。 常thường 身thân 既ký 常thường 。 常thường 體thể 恆hằng 遍biến 。 出xuất 無vô 去khứ 處xứ 。 汝nhữ 意ý 若nhược 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 二nhị 次thứ 破phá 一nhất 義nghĩa 凡phàm 有hữu 八bát 番phiên 。 此thử 下hạ 初sơ 番phiên 。 我ngã 既ký 是thị 一nhất 。 父phụ 我ngã 子tử 我ngã 。 二nhị 我ngã 何hà 異dị 。 次thứ 先tiên 尼ni 救cứu 云vân 。 謂vị 一nhất 人nhân 一nhất 我ngã 。 非phi 一nhất 切thiết 人nhân 同đồng 共cộng 一nhất 我ngã 。 故cố 有hữu 父phụ 子tử 二nhị 我ngã 不bất 同đồng 。 此thử 即tức 破phá 竟cánh 便tiện 轉chuyển 義nghĩa 宗tông 。 佛Phật 言ngôn 若nhược 言ngôn 一nhất 人nhân 下hạ 。 第đệ 二nhị 佛Phật 便tiện 逐trục 破phá 。 若nhược 一nhất 人nhân 一nhất 我ngã 。 我ngã 有hữu 眾chúng 多đa 則tắc 不bất 名danh 常thường 。 先tiên 尼ni 若nhược 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 報báo 應ứng 同đồng 。 汝nhữ 言ngôn 一nhất 人nhân 各các 一nhất 我ngã 者giả 。 我ngã 既ký 是thị 遍biến 。 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 如như 張trương 人nhân 我ngã 亦diệc 來lai 在tại 於ư 王vương 人nhân 我ngã 中trung 。 王vương 人nhân 之chi 我ngã 亦diệc 來lai 在tại 於ư 張trương 人nhân 我ngã 中trung 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 我ngã 既ký 互hỗ 通thông 即tức 無vô 愚ngu 智trí 。 亦diệc 無vô 貴quý 賤tiện 。 亦diệc 如như 天thiên 得đắc 我ngã 既ký 在tại 佛Phật 得đắc 眼nhãn 見kiến 。 佛Phật 得đắc 之chi 我ngã 亦diệc 在tại 天thiên 得đắc 。 佛Phật 得đắc 之chi 我ngã 既ký 因nhân 眼nhãn 見kiến 。 天thiên 得đắc 之chi 我ngã 亦diệc 應ưng 因nhân 佛Phật 得đắc 眼nhãn 見kiến 。 天thiên 得đắc 佛Phật 得đắc 是thị 人nhân 名danh 也dã 先tiên 尼ni 救cứu 云vân 。 我ngã 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 諸chư 法pháp 不bất 相tương 遍biến 。 故cố 天thiên 得đắc 佛Phật 得đắc 二nhị 作tác 不bất 同đồng 。 佛Phật 言ngôn 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 下hạ 。 第đệ 三tam 佛Phật 復phục 逐trục 破phá 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 非phi 業nghiệp 作tác 耶da 。 以dĩ 定định 先tiên 尼ni 。 或hoặc 釋thích 先tiên 尼ni 所sở 計kế 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 業nghiệp 字tự 應ưng 作tác 我ngã 字tự 。 義nghĩa 則tắc 可khả 然nhiên 。 不bất 須tu 改cải 字tự 。 隨tùy 下hạ 文văn 業nghiệp 字tự 。 既ký 計kế 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 所sở 言ngôn 業nghiệp 作tác 即tức 是thị 我ngã 作tác 。 次thứ 先tiên 尼ni 答đáp 可khả 見kiến 。 佛Phật 言ngôn 法pháp 非phi 法pháp 下hạ 第đệ 四tứ 又hựu 破phá 。 既ký 同đồng 是thị 我ngã 作tác 故cố 。 天thiên 得đắc 作tác 時thời 即tức 佛Phật 得đắc 作tác 。 二nhị 作tác 既ký 同đồng 報báo 應ứng 不bất 異dị 。 下hạ 舉cử 業nghiệp 平bình 等đẳng 果quả 亦diệc 應ưng 同đồng 。 次thứ 先tiên 尼ni 舉cử 燈đăng 明minh 救cứu 。 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 說thuyết 燈đăng 明minh 下hạ 。 第đệ 五ngũ 逐trục 破phá 彼bỉ 譬thí 。 明minh 在tại 炷chú 邊biên 復phục 照chiếu 於ư 堂đường 。 譬thí 有hữu 邊biên 表biểu 之chi 處xứ 。 我ngã 亦diệc 應ưng 有hữu 眼nhãn 識thức 處xứ 所sở 。 我ngã 既ký 遍biến 於ư 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 亦diệc 應ưng 遍biến 我ngã 。 是thị 則tắc 相tương/tướng 與dữ 俱câu 遍biến 。 先tiên 尼ni 言ngôn 。 汝nhữ 引dẫn 燈đăng 喻dụ 下hạ 。 復phục 救cứu 於ư 譬thí 。 善thiện 男nam 子tử 我ngã 所sở 引dẫn 喻dụ 者giả 則tắc 是thị 非phi 喻dụ 下hạ 。 第đệ 六lục 又hựu 破phá 彼bỉ 譬thí 。 如như 是thị 喻dụ 者giả 則tắc 是thị 非phi 喻dụ 。 故cố 知tri 燈đăng 明minh 不bất 得đắc 喻dụ 我ngã 。 若nhược 喻dụ 我ngã 者giả 。 則tắc 於ư 彼bỉ 不bất 吉cát 於ư 佛Phật 為vi 吉cát 。 先tiên 尼ni 言ngôn 。 汝nhữ 先tiên 責trách 我ngã 又hựu 救cứu 明minh 佛Phật 亦diệc 不bất 平bình 。 佛Phật 言ngôn 如như 我ngã 不bất 平bình 下hạ 。 第đệ 七thất 明minh 我ngã 之chi 不bất 平bình 破phá 。 汝nhữ 不bất 平bình 令linh 汝nhữ 得đắc 平bình 。 即tức 是thị 我ngã 平bình 同đồng 諸chư 聖thánh 人nhân 。 得đắc 平bình 等đẳng 者giả 始thỉ 是thị 大đại 平bình 。 先tiên 尼ni 救cứu 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 有hữu 我ngã 。 即tức 是thị 我ngã 平bình 。 汝nhữ 亦diệc 說thuyết 言ngôn 下hạ 。 第đệ 八bát 佛Phật 更cánh 逐trục 破phá 。 平bình 等đẳng 之chi 義nghĩa 。 既ký 言ngôn 當đương 受thọ 五ngũ 道đạo 之chi 身thân 。 我ngã 豈khởi 得đắc 等đẳng 。 汝nhữ 意ý 若nhược 謂vị 我ngã 是thị 作tác 者giả 下hạ 。 第đệ 三tam 破phá 作tác 者giả 有hữu 六lục 。 善thiện 男nam 子tử 此thử 初sơ 文văn 者giả 約ước 受thọ 苦khổ 破phá 。 若nhược 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 那na 自tự 作tác 苦khổ 。 若nhược 苦khổ 非phi 我ngã 作tác 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 應ưng 非phi 我ngã 作tác 。 眾chúng 生sanh 苦khổ 樂lạc 下hạ 。 第đệ 二nhị 明minh 憂ưu 喜hỷ 。 汝nhữ 說thuyết 我ngã 常thường 下hạ 。 第đệ 三Tam 明Minh 有hữu 十thập 時thời 。 若nhược 我ngã 作tác 者giả 下hạ 。 第đệ 四tứ 明minh 有hữu 盛thịnh 衰suy 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 有hữu 盛thịnh 衰suy 。 眾chúng 生sanh 既ký 即tức 我ngã 。 我ngã 應ưng 盛thịnh 衰suy 。 豈khởi 是thị 常thường 邪tà 我ngã 若nhược 作tác 者giả 下hạ 。 第đệ 五ngũ 明minh 不bất 應ưng 利lợi 鈍độn 。 那na 得đắc 此thử 人nhân 於ư 書thư 利lợi 於ư 棋# 鈍độn 。 彼bỉ 人nhân 於ư 棋# 利lợi 於ư 書thư 鈍độn 。 餘dư 例lệ 皆giai 爾nhĩ 。 我ngã 若nhược 作tác 者giả 下hạ 。 第đệ 六lục 明minh 汝nhữ 自tự 說thuyết 無vô 我ngã 而nhi 疑nghi 我ngã 有hữu 無vô 。 汝nhữ 意ý 若nhược 謂vị 離ly 眼nhãn 有hữu 見kiến 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 餘dư 三tam 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 別biệt 破phá 。 此thử 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 破phá 見kiến 者giả 。 次thứ 破phá 受thọ 者giả 。 三tam 破phá 知tri 者giả 。 初sơ 破phá 見kiến 者giả 。 自tự 復phục 有hữu 三tam 。 此thử 初sơ 正chánh 破phá 。 若nhược 謂vị 離ly 眼nhãn 有hữu 見kiến 者giả 。 此thử 謂vị 我ngã 是thị 能năng 見kiến 。 衛vệ 世thế 師sư 執chấp 神thần 使sử 智trí 知tri 而nhi 神thần 異dị 。 知tri 此thử 義nghĩa 同đồng 。 僧Tăng 佉khư 所sở 計kế 。 神thần 即tức 能năng 知tri 故cố 言ngôn 離ly 眼nhãn 有hữu 見kiến 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 離ly 眼nhãn 有hữu 我ngã 。 而nhi 能năng 見kiến 者giả 。 何hà 須tu 此thử 眼nhãn 。 若nhược 離ly 我ngã 見kiến 用dụng 眼nhãn 能năng 見kiến 者giả 。 如như 言ngôn 華hoa 能năng 燒thiêu 村thôn 。 但đãn 因nhân 華hoa 裹khỏa 火hỏa 擲trịch 在tại 屋ốc 上thượng 。 故cố 云vân 華hoa 燒thiêu 者giả 。 神thần 因nhân 眼nhãn 見kiến 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 終chung 是thị 眼nhãn 見kiến 神thần 不bất 能năng 見kiến 。 先tiên 尼ni 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 救cứu 云vân 。 如như 人nhân 執chấp 鎌# 則tắc 能năng 刈ngải 草thảo 。 譬thí 我ngã 因nhân 眼nhãn 則tắc 能năng 見kiến 色sắc 。 就tựu 正chánh 義nghĩa 中trung 乃nãi 是thị 假giả 我ngã 。 令linh 眼nhãn 能năng 見kiến 必tất 無vô 實thật 我ngã 。 須tu 因nhân 眼nhãn 見kiến 。 善thiện 男nam 子tử 鎌# 人nhân 各các 異dị 下hạ 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 破phá 。 鎌# 人nhân 不bất 同đồng 可khả 得đắc 刈ngải 草thảo 。 若nhược 離ly 根căn 外ngoại 無vô 別biệt 有hữu 我ngã 故cố 不bất 為vi 例lệ 。 汝nhữ 意ý 若nhược 謂vị 身thân 作tác 我ngã 受thọ 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 受thọ 者giả 。 是thị 我ngã 身thân 作tác 即tức 是thị 我ngã 作tác 下hạ 乃nãi 自tự 顯hiển 。 先tiên 尼ni 言ngôn 我ngã 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 第đệ 三tam 破phá 知tri 者giả 是thị 我ngã 於ư 中trung 有hữu 二nhị 此thử 先tiên 明minh 執chấp 。 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 所sở 言ngôn 知tri 者giả 下hạ 正chánh 破phá 。 我ngã 因nhân 智trí 知tri 同đồng 華hoa 喻dụ 壞hoại 者giả 。 還hoàn 是thị 前tiền 義nghĩa 。 華hoa 能năng 裹khỏa 火hỏa 。 火hỏa 能năng 燒thiêu 屋ốc 名danh 華hoa 燒thiêu 者giả 。 神thần 雖tuy 能năng 知tri 而nhi 復phục 更cánh 用dụng 智trí 為vi 知tri 者giả 。 終chung 是thị 智trí 自tự 能năng 知tri 神thần 不bất 能năng 知tri 。 前tiền 已dĩ 破phá 竟cánh 。 故cố 言ngôn 同đồng 華hoa 喻dụ 壞hoại 。 佛Phật 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 亦diệc 有hữu 假giả 我ngã 御ngự 智trí 知tri 義nghĩa 。 但đãn 不bất 同đồng 實thật 我ngã 因nhân 智trí 知tri 能năng 。 先tiên 尼ni 言ngôn 若nhược 無vô 我ngã 者giả 下hạ 。 第đệ 三tam 論luận 義nghĩa 。 上thượng 佛Phật 句cú 句cú 破phá 先tiên 尼ni 義nghĩa 。 邪tà 義nghĩa 既ký 除trừ 。 今kim 更cánh 與dữ 佛Phật 共cộng 論luận 此thử 義nghĩa 。 為vi 定định 有hữu 我ngã 定định 無vô 我ngã 耶da 。 一nhất 者giả 亦diệc 是thị 難nạn/nan 佛Phật 無vô 有hữu 我ngã 義nghĩa 。 二nhị 者giả 復phục 立lập 我ngã 義nghĩa 難nạn/nan 佛Phật 無vô 我ngã 義nghĩa 。 佛Phật 義nghĩa 不bất 立lập 有hữu 我ngã 義nghĩa 顯hiển 。 自tự 有hữu 五ngũ 番phiên 。 此thử 先tiên 尼ni 第đệ 一nhất 問vấn 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 誰thùy 能năng 憶ức 念niệm 。 佛Phật 答đáp 。 若nhược 以dĩ 憶ức 故cố 知tri 有hữu 我ngã 者giả 。 今kim 以dĩ 忘vong 故cố 知tri 應ưng 無vô 我ngã 。 汝nhữ 以dĩ 有hữu 念niệm 證chứng 有hữu 我ngã 者giả 。 既ký 有hữu 忘vong 失thất 證chứng 知tri 無vô 我ngã 。 若nhược 暫tạm 時thời 憶ức 顯hiển 有hữu 我ngã 者giả 。 亦diệc 應ưng 暫tạm 忘vong 顯hiển 無vô 有hữu 我ngã 。 我ngã 既ký 自tự 在tại 云vân 何hà 念niệm 惡ác 而nhi 不bất 念niệm 善thiện 。 又hựu 云vân 。 念niệm 所sở 不bất 念niệm 正chánh 在tại 定định 中trung 。 應ưng 當đương 思tư 惟duy 憶ức 念niệm 定định 境cảnh 。 何hà 故cố 更cánh 緣duyên 其kỳ 餘dư 事sự 耶da 。 又hựu 云vân 。 不bất 念niệm 所sở 念niệm 者giả 。 正chánh 作tác 惡ác 時thời 復phục 存tồn 善thiện 法Pháp 。 既ký 其kỳ 有hữu 我ngã 何hà 得đắc 不bất 定định 。 先tiên 尼ni 誰thùy 見kiến 誰thùy 聞văn 下hạ 第đệ 二nhị 問vấn 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 誰thùy 能năng 見kiến 聞văn 。 佛Phật 答đáp 意ý 者giả 。 根căn 塵trần 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 見kiến 聞văn 。 實thật 不bất 由do 我ngã 而nhi 能năng 見kiến 聞văn 。 自tự 舉cử 二nhị 譬thí 。 先tiên 尼ni 言ngôn 若nhược 無vô 我ngã 者giả 下hạ 。 第đệ 三tam 問vấn 意ý 以dĩ 名danh 責trách 之chi 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 我ngã 見kiến 我ngã 聞văn 。 世thế 人nhân 並tịnh 云vân 。 我ngã 見kiến 我ngã 聞văn 我ngã 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 等đẳng 。 佛Phật 答đáp 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 卻khước 反phản 還hoàn 之chi 言ngôn 我ngã 見kiến 聞văn 。 知tri 有hữu 我ngã 者giả 如như 他tha 作tác 罪tội 。 云vân 不bất 見kiến 聞văn 亦diệc 應ưng 無vô 我ngã 。 次thứ 如như 四tứ 兵binh 下hạ 。 復phục 舉cử 假giả 名danh 合hợp 我ngã 見kiến 聞văn 。 先tiên 尼ni 言ngôn 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 下hạ 。 第đệ 四tứ 更cánh 問vấn 。 若nhược 內nội 外ngoại 和hòa 合hợp 者giả 誰thùy 出xuất 聲thanh 耶da 。 佛Phật 即tức 答đáp 言ngôn 。 因nhân 無vô 明minh 者giả 即tức 是thị 因nhân 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 和hòa 合hợp 成thành 身thân 。 以dĩ 有hữu 身thân 故cố 。 覺giác 勸khuyến 動động 風phong 。 風phong 擊kích 脣thần 舌thiệt 出xuất 聲thanh 說thuyết 我ngã 。 如như 大đại 論luận 云vân 。 風phong 名danh 阿a 優ưu 陀đà 。 觸xúc 臍tề 而nhi 上thượng 去khứ 。 至chí 牙nha 齒xỉ 脣thần 舌thiệt 鼓cổ 動động 故cố 出xuất 聲thanh 。 風phong 鈴linh 熱nhiệt 鐵thiết 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 先tiên 尼ni 言ngôn 如như 瞿Cù 曇Đàm 說thuyết 下hạ 第đệ 五ngũ 問vấn 。 明minh 若nhược 隨tùy 理lý 者giả 全toàn 無vô 有hữu 我ngã 。 如Như 來Lai 何hà 緣duyên 。 得đắc 有hữu 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 有hữu 我ngã 故cố 有hữu 常thường 等đẳng 法pháp 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 何hà 得đắc 此thử 法pháp 。 佛Phật 答đáp 意ý 者giả 。 得đắc 常thường 我ngã 者giả 須tu 滅diệt 身thân 後hậu 爾nhĩ 乃nãi 得đắc 之chi 。 豈khởi 即tức 此thử 身thân 得đắc 常thường 我ngã 耶da 。 先tiên 尼ni 言ngôn 唯duy 願nguyện 大đại 慈từ 下hạ 。 第đệ 四tứ 歸quy 伏phục 。

復phục 有hữu 四tứ 番phiên 。 此thử 初sơ 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 。 佛Phật 廣quảng 為vi 說thuyết 。 因nhân 說thuyết 慢mạn 義nghĩa 欲dục 彈đàn 斥xích 彼bỉ 本bổn 慢mạn 之chi 心tâm 。 先tiên 尼ni 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 下hạ 。 第đệ 二nhị 領lãnh 旨chỉ 如Như 來Lai 因nhân 此thử 重trùng 說thuyết 又hựu 二nhị 。 先tiên 誡giới 。 次thứ 說thuyết 言ngôn 非phi 自tự 非phi 他tha 。 非phi 眾chúng 生sanh 者giả 。 明minh 法pháp 與dữ 眾chúng 生sanh 同đồng 一nhất 平bình 等đẳng 。 先tiên 尼ni 言ngôn 我ngã 已dĩ 解giải 已dĩ 下hạ 。 第đệ 三tam 自tự 獲hoạch 得đắc 解giải 。 如Như 來Lai 因nhân 更cánh 責trách 出xuất 其kỳ 相tương/tướng 。 世Thế 尊Tôn 所sở 言ngôn 色sắc 者giả 下hạ 。 第đệ 四tứ 出xuất 己kỷ 所sở 解giải 又hựu 二nhị 。 先tiên 自tự 述thuật 。 次thứ 佛Phật 命mạng 善thiện 來lai 得đắc 慧tuệ 眼nhãn 淨tịnh 。 言ngôn 法Pháp 眼nhãn 者giả 即tức 是thị 初sơ 果quả 。 言ngôn 慧tuệ 眼nhãn 淨tịnh 是thị 第đệ 四Tứ 果Quả 。 但đãn 其kỳ 與dữ 佛Phật 言ngôn 論luận 之chi 時thời 已dĩ 得đắc 初sơ 果quả 。 後hậu 命mạng 善thiện 來lai 。 得đắc 第đệ 四Tứ 果Quả 。 外ngoại 道đạo 眾chúng 中trung 。 復phục 有hữu 姓tánh 迦Ca 葉Diếp 下hạ 。 第đệ 四tứ 外ngoại 道đạo 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 緣duyên 起khởi 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 後hậu 歸quy 伏phục 。 此thử 初sơ 三tam 問vấn 皆giai 默mặc 以dĩ 為vi 緣duyên 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 答đáp 。 如Như 來Lai 欲dục 令linh 。 彼bỉ 出xuất 己kỷ 義nghĩa 。 梵Phạm 志Chí 復phục 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 。 自tự 有hữu 五ngũ 番phiên 。 此thử 初sơ 彼bỉ 先tiên 立lập 義nghĩa 。 明minh 身thân 異dị 命mạng 異dị 。 如như 人nhân 捨xả 身thân 未vị 及cập 後hậu 身thân 受thọ 中trung 陰ấm 時thời 。

爾nhĩ 時thời 身thân 命mạng 異dị 先tiên 身thân 命mạng 。 非phi 因nhân 所sở 得đắc 。 次thứ 善thiện 男nam 子tử 我ngã 說thuyết 身thân 命mạng 下hạ 。 如Như 來Lai 破phá 明minh 萬vạn 法pháp 從tùng 緣duyên 。 不bất 但đãn 身thân 命mạng 諸chư 法pháp 悉tất 然nhiên 。 陰ấm 死tử 之chi 時thời 此thử 命mạng 假giả 緣duyên 續tục 其kỳ 中trung 陰ấm 。 梵Phạm 志Chí 復phục 言ngôn 我ngã 見kiến 世thế 間gian 下hạ 。 第đệ 二nhị 番phiên 出xuất 彼bỉ 立lập 義nghĩa 。 彼bỉ 明minh 有hữu 法pháp 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 如Như 來Lai 復phục 責trách 梵Phạm 志Chí 。 言ngôn 我ngã 見kiến 大đại 火hỏa 下hạ 。 第đệ 三tam 彼bỉ 因nhân 立lập 事sự 。 言ngôn 凡phàm 明minh 絕tuyệt 焰diễm 是thị 不bất 從tùng 緣duyên 。 如Như 來Lai 復phục 破phá 明minh 亦diệc 從tùng 緣duyên 。 其kỳ 中trung 榛# 木mộc 之chi 字tự 。 或hoặc 以dĩ 為vi 臻trăn 音âm 。 或hoặc 以dĩ 為vi 愁sầu 申thân 反phản 。 今kim 以dĩ 臻trăn 音âm 為vi 正chánh 。 詩thi 云vân 。 樹thụ 之chi 榛# 栗lật 。 傳truyền 云vân 。 榛# 栗lật 棗táo 羞tu 。 說thuyết 文văn 云vân 。 榛# 以dĩ 梓# 實thật 如như 小tiểu 栗lật 。 梵Phạm 志Chí 言ngôn 絕tuyệt 焰diễm 去khứ 時thời 下hạ 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 申thân 明minh 不bất 因nhân 薪tân 炭thán 。 佛Phật 即tức 破phá 之chi 明minh 因nhân 風phong 而nhi 至chí 。 瞿Cù 曇Đàm 若nhược 人nhân 捨xả 身thân 下hạ 。 第đệ 五ngũ 復phục 出xuất 彼bỉ 難nạn/nan 。 明minh 兩lưỡng 身thân 中trung 間gian 誰thùy 為vi 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 即tức 答đáp 言ngôn 。 終chung 以dĩ 煩phiền 惱não 而nhi 為vi 其kỳ 緣duyên 言ngôn 有hữu 因nhân 緣duyên 。 身thân 即tức 是thị 命mạng 。 命mạng 即tức 是thị 身thân 。 此thử 據cứ 一nhất 期kỳ 果quả 報báo 。 一nhất 業nghiệp 所sở 得đắc 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 身thân 異dị 命mạng 異dị 者giả 。 據cứ 色sắc 心tâm 連liên 持trì 謂vị 之chi 為vi 命mạng 。 五ngũ 陰ấm 名danh 身thân 。 其kỳ 義nghĩa 異dị 也dã 。 梵Phạm 志Chí 言ngôn 唯duy 願nguyện 為vì 我ngã 下hạ 。 第đệ 三Tam 歸Quy 伏phục 又hựu 有hữu 三tam 番phiên 。 此thử 初sơ 請thỉnh 說thuyết 。 次thứ 佛Phật 答đáp 又hựu 二nhị 。 先tiên 答đáp 次thứ 牒điệp 。 計kế 之chi 亦diệc 名danh 印ấn 述thuật 世Thế 尊Tôn 我ngã 已dĩ 知tri 已dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 領lãnh 解giải 。 次thứ 佛Phật 重trọng/trùng 徵trưng 。 次thứ 世Thế 尊Tôn 火hỏa 即tức 煩phiền 惱não 下hạ 。 第đệ 三tam 委ủy 陳trần 已dĩ 解giải 。 經kinh 五ngũ 日nhật 已dĩ 得đắc 羅La 漢Hán 。 果quả 者giả 說thuyết 其kỳ 證chứng 果Quả 。 賒xa 促xúc 機cơ 悟ngộ 早tảo 晚vãn 。 外ngoại 道đạo 眾chúng 中trung 。 復phục 有hữu 富phú 那na 下hạ 。 第đệ 五ngũ 外ngoại 道đạo 。 彼bỉ 之chi 所sở 執chấp 即tức 是thị 邊biên 見kiến 。 雖tuy 有hữu 其kỳ 執chấp 恐khủng 有hữu 屈khuất 滯trệ 不bất 敢cảm 述thuật 之chi 。 故cố 且thả 舉cử 問vấn 。 就tựu 文văn 有hữu 二nhị 。 初sơ 論luận 義nghĩa 。 後hậu 歸quy 伏phục 。 此thử 初sơ 論luận 義nghĩa 自tự 有hữu 四tứ 番phiên 。 此thử 即tức 初sơ 番phiên 舉cử 六lục 十thập 二nhị 見kiến 問vấn 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 。 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 共cộng 六lục 十thập 二nhị 。 何hà 者giả 身thân 見kiến 五ngũ 十thập 六lục 。 邊biên 見kiến 有hữu 六lục 。 約ước 於ư 五ngũ 陰ấm 各các 有hữu 四tứ 執chấp 。 即tức 色sắc 離ly 色sắc 。 亦diệc 即tức 亦diệc 離ly 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 餘dư 四tứ 例lệ 然nhiên 。 則tắc 為vi 二nhị 十thập 。 欲dục 界giới 色sắc 界giới 。 則tắc 為vi 四tứ 十thập 。 無vô 色sắc 無vô 色sắc 但đãn 說thuyết 四tứ 陰ấm 。 四tứ 四tứ 十thập 六lục 。 故cố 知tri 身thân 見kiến 有hữu 五ngũ 十thập 六lục 。 邊biên 見kiến 六lục 者giả 。 謂vị 三tam 界giới 中trung 。 各các 有hữu 斷đoạn 常thường 。 以dĩ 足túc 身thân 見kiến 成thành 六lục 十thập 二nhị 。 故cố 大đại 品phẩm 云vân 。 譬thí 如như 我ngã 見kiến 攝nhiếp 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 二nhị 直trực 就tựu 邊biên 見kiến 。 自tự 六lục 十thập 二nhị 。 現hiện 在tại 世thế 中trung 。 即tức 色sắc 為vi 我ngã 則tắc 色sắc 滅diệt 我ngã 斷đoạn 。 離ly 色sắc 為vi 我ngã 則tắc 色sắc 滅diệt 我ngã 常thường 。 亦diệc 即tức 亦diệc 離ly 。 亦diệc 斷đoạn 亦diệc 常thường 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 則tắc 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 四tứ 陰ấm 亦diệc 然nhiên 則tắc 我ngã 二nhị 十thập 。 去khứ 來lai 例lệ 然nhiên 。 則tắc 成thành 六lục 十thập 。 雖tuy 有hữu 六lục 十thập 不bất 出xuất 斷đoạn 常thường 。 故cố 以dĩ 斷đoạn 常thường 而nhi 標tiêu 其kỳ 首thủ 。 為vi 六lục 十thập 二nhị 。 今kim 文văn 中trung 云vân 。 常thường 無vô 常thường 者giả 則tắc 是thị 過quá 去khứ 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 則tắc 據cứ 未vị 來lai 。 此thử 言ngôn 邊biên 者giả 。 非phi 謂vị 闊khoát 陜# 竪thụ 論luận 分phần/phân 際tế 。 故cố 是thị 彼bỉ 邊biên 。 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 者giả 。 據cứ 佛Phật 滅diệt 後hậu 乃nãi 計kế 如Như 來Lai 。 即tức 色sắc 涅Niết 槃Bàn 畢tất 竟cánh 永vĩnh 滅diệt 。 此thử 是thị 如như 去khứ 。 若nhược 身thân 不bất 滅diệt 是thị 不bất 如như 去khứ 亦diệc 如như 去khứ 亦diệc 不bất 如như 去khứ 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 足túc 前tiền 成thành 六lục 十thập 。 復phục 云vân 。 是thị 身thân 是thị 命mạng 即tức 常thường 見kiến 。 身thân 異dị 命mạng 異dị 即tức 斷đoạn 見kiến 。 合hợp 成thành 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 而nhi 此thử 文văn 云vân 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 者giả 。 他tha 人nhân 不bất 見kiến 此thử 。 既ký 不bất 許hứa 約ước 如Như 來Lai 作tác 二nhị 十thập 計kế 。 即tức 自tự 解giải 云vân 。 我ngã 如như 色sắc 來lai 。 即tức 如như 色sắc 去khứ 。 不bất 如như 色sắc 去khứ 。 故cố 云vân 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 。 佛Phật 即tức 答đáp 之chi 。 我ngã 不bất 作tác 此thử 說thuyết 。 梵Phạm 志Chí 言ngôn 今kim 者giả 見kiến 何hà 罪tội 過quá 下hạ 。 第đệ 二nhị 問vấn 。 此thử 有hữu 何hà 過quá 。 而nhi 不bất 為vi 說thuyết 。 佛Phật 答đáp 明minh 此thử 是thị 見kiến 取thủ 之chi 過quá 故cố 不bất 作tác 說thuyết 。 瞿Cù 曇Đàm 若nhược 見kiến 如như 是thị 罪tội 過quá 下hạ 。 第đệ 三tam 問vấn 如Như 來Lai 何hà 所sở 見kiến 。 著trước 何hà 所sở 說thuyết 耶da 。 佛Phật 答đáp 之chi 。 先tiên 遣khiển 見kiến 著trước 之chi 言ngôn 。 後hậu 明minh 就tựu 見kiến 能năng 說thuyết 。 瞿Cù 曇Đàm 云vân 何hà 下hạ 。 第đệ 四tứ 重trọng 責trách 見kiến 說thuyết 。 佛Phật 乃nãi 廣quảng 答đáp 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 答đáp 。 後hậu 更cánh 反phản 責trách 以dĩ 出xuất 其kỳ 相tương/tướng 。 富phú 那na 言ngôn 請thỉnh 說thuyết 一nhất 喻dụ 下hạ 。 第đệ 二nhị 歸quy 伏phục 。 譬thí 云vân 如như 大đại 村thôn 外ngoại 者giả 。 此thử 譬thí 佛Phật 果Quả 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 娑sa 羅la 林lâm 者giả 。 有hữu 人nhân 譬thí 金kim 剛cang 心tâm 。 今kim 譬thí 眾chúng 生sanh 心tâm 。 中trung 有hữu 一nhất 樹thụ 。 者giả 譬thí 佛Phật 性tánh 。 足túc 一nhất 百bách 年niên 者giả 是thị 一nhất 數số 之chi 圓viên 名danh 。 譬thí 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 圓viên 滿mãn 端đoan 正chánh 。 文văn 云vân 。 一nhất 樹thụ 先tiên 林lâm 而nhi 生sanh 。 一nhất 樹thụ 既ký 譬thí 佛Phật 性tánh 。 可khả 云vân 佛Phật 性tánh 。 在tại 眾chúng 生sanh 前tiền 。 無vô 眾chúng 生sanh 而nhi 已dĩ 。 有hữu 眾chúng 生sanh 即tức 有hữu 佛Phật 性tánh 。 今kim 何hà 以dĩ 云vân 先tiên 林lâm 而nhi 生sanh 。 若nhược 言ngôn 佛Phật 性tánh 眾chúng 生sanh 有hữu 先tiên 有hữu 後hậu 。 若nhược 共cộng 若nhược 離ly 皆giai 悉tất 不bất 可khả 。 並tịnh 須tu 破phá 之chi 。 性tánh 執chấp 破phá 已dĩ 方phương 得đắc 假giả 說thuyết 有hữu 前tiền 有hữu 後hậu 。 此thử 之chi 前tiền 後hậu 則tắc 不bất 相tương 乖quai 。 既ký 不bất 相tương 乖quai 乍sạ 可khả 義nghĩa 說thuyết 佛Phật 性tánh 在tại 前tiền 。

何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 性tánh 本bổn 有hữu 。 以dĩ 本bổn 有hữu 故cố 故cố 義nghĩa 云vân 。 先tiên 即tức 不bất 失thất 理lý 。 林lâm 主chủ 修tu 治trị 者giả 。 即tức 修tu 持trì 人nhân 。 其kỳ 樹thụ 陳trần 朽hủ 皮bì 膚phu 悉tất 脫thoát 者giả 。 譬thí 煩phiền 惱não 諸chư 惡ác 一nhất 切thiết 都đô 盡tận 。 唯duy 真chân 實thật 在tại 即tức 是thị 萬vạn 德đức 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 二nhị