大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 疏Sớ
Quyển 25
隋Tùy 灌Quán 頂Đảnh 撰Soạn
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ
隋tùy 章chương 安an 頂Đảnh 法Pháp 師sư 撰soạn
唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 再tái 治trị
師sư 子tử 吼hống 品phẩm 之chi 二nhị
起khởi 卷quyển 是thị 第đệ 二nhị 勸khuyến 修tu 。 初sơ 勸khuyến 修tu 後hậu 論luận 義nghĩa 。 上thượng 云vân 十thập 住trụ 聞văn 見kiến 至chí 佛Phật 眼nhãn 見kiến 。 若nhược 欲dục 聞văn 見kiến 眼nhãn 見kiến 。 應ưng 當đương 受thọ 持trì 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 故cố 有hữu 勸khuyến 修tu 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 。 六lục 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 一nhất 番phiên 明minh 見kiến 義nghĩa 。 中trung 間gian 四tứ 番phiên 明minh 能năng 見kiến 之chi 行hành 。 後hậu 一nhất 結kết 成thành 。 初sơ 文văn 者giả 先tiên 問vấn 次thứ 答đáp 。 初sơ 問vấn 文văn 者giả 。 上thượng 云vân 如Như 來Lai 妙diệu 絕tuyệt 凡phàm 夫phu 。 云vân 何hà 見kiến 聞văn 是thị 故cố 興hưng 問vấn 。 次thứ 善thiện 男nam 子tử 下hạ 答đáp 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 實thật 不bất 可khả 知tri 。 次thứ 若nhược 欲dục 觀quán 察sát 下hạ 。 明minh 亦diệc 有hữu 可khả 知tri 。 上thượng 就tựu 究cứu 竟cánh 證chứng 為vi 眼nhãn 見kiến 。 分phần/phân 證chứng 為vi 聞văn 見kiến 。 今kim 約ước 凡phàm 夫phu 修tu 習tập 中trung 取thủ 聞văn 見kiến 。 得đắc 道Đạo 力lực 強cường/cưỡng 眼nhãn 見kiến 。 色sắc 身thân 則tắc 弱nhược 。 上thượng 德đức 王vương 品phẩm 說thuyết 。 見kiến 佛Phật 初sơ 生sanh 出xuất 家gia 。 不bất 達đạt 妙diệu 本bổn 。 悉tất 是thị 曲khúc 見kiến 。 今kim 覩đổ 如Như 來Lai 生sanh 行hành 七thất 步bộ 。 知tri 是thị 方phương 便tiện 。 則tắc 得đắc 見kiến 佛Phật 。 各các 有hữu 所sở 據cứ 不bất 得đắc 一nhất 槩# 。 於ư 中trung 三tam 。 先tiên 標tiêu 章chương 。 次thứ 解giải 釋thích 三tam 結kết 。 初sơ 標tiêu 如như 文văn 。 就tựu 解giải 釋thích 文văn 有hữu 六lục 番phiên 。 初sơ 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 。 次thứ 形hình 聲thanh 兩lưỡng 勝thắng 。 三Tam 身Thân 通thông 心tâm 通thông 。 四tứ 受thọ 身thân 說thuyết 。 法pháp 五ngũ 身thân 口khẩu 忍nhẫn 。 六lục 身thân 形hình 聲thanh 說thuyết 。 前tiền 五ngũ 可khả 見kiến 。 第đệ 六lục 文văn 中trung 。 於ư 聞văn 見kiến 文văn 末mạt 。 云vân 為vi 梵Phạm 王Vương 說thuyết 中trung 道đạo 者giả 。 約ước 顯hiển 露lộ 教giáo 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 五ngũ 人nhân 得đắc 初sơ 果quả 。 約ước 密mật 教giáo 。 說thuyết 中trung 道đạo 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 乃nãi 至chí 補bổ 處xứ 。 又hựu 鈍độn 根căn 聞văn 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 。 中trung 根căn 聞văn 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 。 則tắc 不bất 聞văn 說thuyết 中trung 道đạo 。 利lợi 根căn 聞văn 說thuyết 無vô 量lượng 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 即tức 說thuyết 中trung 道đạo 。 明minh 中trung 道đạo 有hữu 五ngũ 番phiên 。 或hoặc 雙song 捨xả 論luận 中trung 道đạo 。 或hoặc 相tương/tướng 成thành 論luận 中trung 道đạo 。 或hoặc 雙song 照chiếu 論luận 中trung 道đạo 。 私tư 云vân 。 兩lưỡng 捨xả 是thị 兩lưỡng 教giáo 。 相tương/tướng 成thành 是thị 別biệt 教giáo 雙song 照chiếu 是thị 圓viên 教giáo 。 在tại 文văn 可khả 尋tầm 。 如Như 來Lai 心tâm 相tương/tướng 下hạ 第đệ 三tam 結kết 成thành 如như 文văn 。
爾nhĩ 時thời 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 二nhị 有hữu 四tứ 番phiên 問vấn 答đáp 。 明minh 能năng 見kiến 之chi 行hành 。 初sơ 番phiên 先tiên 問vấn 次thứ 答đáp 。 問vấn 又hựu 二nhị 。 先tiên 舉cử 僧Tăng 寶bảo 問vấn 。 次thứ 舉cử 佛Phật 說thuyết 難nạn/nan 。 初sơ 文văn 者giả 即tức 四tứ 依y 人nhân 問vấn 。 心tâm 是thị 內nội 本bổn 行hạnh 是thị 外ngoại 迹tích 。 言ngôn 初sơ 二nhị 種chủng 者giả 。 以dĩ 初sơ 二nhị 濫lạm 後hậu 二nhị 故cố 不bất 可khả 知tri 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 舉cử 佛Phật 難nạn/nan 。 直trực 置trí 僧Tăng 寶bảo 尚thượng 已dĩ 難nan 知tri 。 況huống 乃nãi 如Như 來Lai 。 但đãn 見kiến 色sắc 身thân 聞văn 說thuyết 法Pháp 。 云vân 何hà 依y 此thử 二nhị 事sự 。 知tri 是thị 如Như 來Lai 。 佛Phật 答đáp 又hựu 二nhị 。 先tiên 答đáp 僧Tăng 次thứ 答đáp 佛Phật 。 初sơ 答đáp 僧Tăng 為vi 三tam 。 一nhất 結kết 問vấn 。 以dĩ 難nan 知tri 下hạ 。 次thứ 以dĩ 四tứ 緣duyên 故cố 知tri 。 具cụ 足túc 四tứ 事sự 下hạ 。 三tam 結kết 成thành 可khả 知tri 。 戒giới 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 第đệ 二nhị 答đáp 佛Phật 問vấn 。
復phục 有hữu 六lục 番phiên 。 初sơ 番phiên 持trì 戒giới 究cứu 竟cánh 不bất 究cứu 竟cánh 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 第đệ 二nhị 番phiên 為vi 利lợi 不bất 為vi 利lợi 。 後hậu 四tứ 番phiên 悉tất 如như 文văn 可khả 尋tầm 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 下hạ 。 是thị 次thứ 番phiên 問vấn 答đáp 。 前tiền 云vân 持trì 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 得đắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。 為vi 作tác 要yếu 求cầu 。 為vi 不bất 要yếu 求cầu 。 要yếu 求cầu 者giả 是thị 市thị 易dị 法pháp 。 若nhược 不bất 要yếu 求cầu 行hành 而nhi 無vô 願nguyện 。 未vị 知tri 云vân 何hà 故cố 有hữu 此thử 問vấn 。 佛Phật 答đáp 有hữu 兩lưỡng 。 初sơ 發phát 起khởi 十thập 四tứ 句cú 。 法pháp 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 而nhi 相tương/tướng 隣lân 接tiếp 。 任nhậm 運vận 法pháp 爾nhĩ 非phi 作tác 要yếu 求cầu 。 若nhược 心tâm 不bất 悔hối 持trì 戒giới 不bất 淺thiển 。 次thứ 持trì 戒giới 下hạ 。 心tâm 任nhậm 運vận 成thành 。 得đắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 云vân 云vân )# 。 第đệ 三tam 番phiên 問vấn 答đáp 。 問vấn 中trung 又hựu 三tam 。 先tiên 領lãnh 旨chỉ 。 次thứ 作tác 難nạn/nan 。 三tam 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 難nạn/nan 中trung 。 初sơ 難nạn/nan 戒giới 是thị 。 眾chúng 行hành 之chi 本bổn 。 有hữu 果quả 而nhi 無vô 因nhân 。 應ưng 是thị 真chân 是thị 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 居cư 在tại 諸chư 行hành 之chi 末mạt 。 有hữu 因nhân 而nhi 無vô 果quả 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 後hậu 偏thiên 結kết 一nhất 邊biên 可khả 見kiến (# 云vân 云vân )# 。 佛Phật 答đáp 先tiên 歎thán 。 次thứ 答đáp 。 歎thán 中trung 為vi 三tam 。 一nhất 歎thán 因nhân 深thâm 。 二nhị 歎thán 持trì 力lực 。 三tam 誡giới 聽thính 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 中trung 善thiện 得đắc 時thời 長trường/trưởng 釋Thích 迦Ca 日nhật 短đoản 者giả 。 以dĩ 緣duyên 宜nghi 故cố 也dã 。 例lệ 如như 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 明Minh 。 六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 此thử 間gian 食thực 頃khoảnh (# 云vân 云vân )# 。 二nhị 佛Phật 答đáp 。 初sơ 答đáp 持trì 戒giới 無vô 因nhân 之chi 問vấn 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 法pháp 中trung 為vi 二nhị 。 一nhất 唱xướng 有hữu 因nhân 。 二nhị 遮già 無vô 盡tận 。 初sơ 有hữu 因nhân 者giả 。 以dĩ 聽thính 法Pháp 善thiện 友hữu 等đẳng 。 為vi 作tác 戒giới 因nhân 。 從tùng 信tín 心tâm 因nhân 於ư 聽thính 法Pháp 下hạ 。 二nhị 遮già 恐khủng 無vô 窮cùng 之chi 難nạn/nan 。 故cố 指chỉ 二nhị 法pháp 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 次thứ 譬thí 如như 下hạ 凡phàm 舉cử 三tam 譬thí 。 初sơ 為vi 遮già 無vô 窮cùng 作tác 譬thí 。 諸chư 師sư 多đa 言ngôn 。 尼ni 乾can/kiền/càn 淨tịnh 行hạnh 不bất 以dĩ 瓶bình 著trước 地địa 。 三tam 木mộc 為vi 拒cự 以dĩ 支chi 一nhất 瓶bình 。 瓶bình 由do 拒cự 立lập 拒cự 藉tạ 瓶bình 成thành 。 二nhị 梁lương 武võ 云vân 。 尼ni 乾can/kiền/càn 口khẩu 啖đạm 牛ngưu 糞phẩn 身thân 裸lõa 穢uế 根căn 。 有hữu 何hà 淨tịnh 行hạnh 而nhi 可khả 稱xưng 耶da 。 拒cự 者giả 。 今kim 之chi 渴khát 烏ô 取thủ 水thủy 者giả 是thị 。 亦diệc 名danh 轆# 轤# 。 井tỉnh 上thượng 施thí 之chi 更cánh 互hỗ 上thượng 下hạ 。 即tức 是thị 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 之chi 義nghĩa 。 而nhi 言ngôn 尼ni 乾can/kiền/càn 者giả 。 指chỉ 其kỳ 家gia 有hữu 此thử 拒cự 。 次thứ 舉cử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 譬thí 。 若nhược 克khắc 定định 三tam 世thế 譬thí 。 此thử 不bất 便tiện 取thủ 輪luân 迴hồi 不bất 窮cùng 。 更cánh 互hỗ 義nghĩa 成thành 。 三tam 舉cử 小Tiểu 乘Thừa 中trung 八bát 相tương/tướng 為vi 譬thí 。 大đại 生sanh 直trực 名danh 為vi 生sanh 。 小tiểu 生sanh 言ngôn 生sanh 生sanh 。 成thành 論luận 人nhân 破phá 毘tỳ 曇đàm 大đại 小tiểu 生sanh 義nghĩa 。 解giải 此thử 文văn 云vân 。 一nhất 期kỳ 之chi 壽thọ 是thị 大đại 生sanh 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 是thị 小tiểu 生sanh 。 由do 一nhất 期kỳ 有hữu 念niệm 念niệm 。 由do 念niệm 念niệm 有hữu 一nhất 期kỳ 。 解giải 文văn 不bất 了liễu 。 而nhi 復phục 不bất 許hứa 用dụng 毘tỳ 曇đàm 義nghĩa 。 此thử 不bất 應ưng 然nhiên 。 破phá 立lập 適thích 時thời 借tá 譬thí 何hà 爽sảng 。 私tư 謂vị 。 古cổ 人nhân 以dĩ 一nhất 期kỳ 與dữ 念niệm 念niệm 更cánh 互hỗ 相tương 生sanh 。 何hà 以dĩ 不bất 得đắc 然nhiên 不bất 及cập 剎sát 那na 。 八bát 相tương/tướng 只chỉ 一nhất 剎sát 那na 。 是thị 生sanh 是thị 生sanh 生sanh 。 故cố 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 大đại 相tương/tướng 是thị 因nhân 小tiểu 相tương/tướng 是thị 因nhân 因nhân 。 小tiểu 相tương/tướng 是thị 果quả 大đại 相tương/tướng 是thị 果quả 果quả 。 是thị 則tắc 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 更cánh 互hỗ 為vi 果quả 。 如như 一nhất 信tín 心tâm 。 即tức 此thử 信tín 心tâm 是thị 聽thính 法Pháp 心tâm 。 即tức 聽thính 法Pháp 心tâm 是thị 於ư 信tín 心tâm 。 雖tuy 同đồng 一nhất 念niệm 而nhi 更cánh 互hỗ 相tương 因nhân 。 既ký 互hỗ 相tương 因nhân 即tức 互hỗ 成thành 果quả 。 信tín 心tâm 聽thính 法Pháp 下hạ 合hợp 譬thí 。 答đáp 前tiền 初sơ 難nạn/nan 。 明minh 戒giới 有hữu 因nhân 。 從tùng 是thị 果quả 非phi 因nhân 下hạ 答đáp 後hậu 難nạn/nan 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 而nhi 無vô 因nhân 答đáp 。 後hậu 又hựu 三tam 。 初sơ 唱xướng 兩lưỡng 章chương 門môn 。 一nhất 是thị 果quả 。 二nhị 非phi 因nhân 。 次thứ 何hà 故cố 名danh 果quả 下hạ 。 釋thích 是thị 果quả 章chương 門môn 。 是thị 出xuất 世thế 果quả 故cố 言ngôn 上thượng 果quả 。 是thị 習tập 果quả 故cố 故cố 是thị 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 果quả 是thị 佛Phật 果Quả 故cố 。 故cố 言ngôn 斷đoạn 生sanh 死tử 是thị 絕tuyệt 待đãi 果quả 故cố 故cố 言ngôn 無vô 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 名danh 過quá 過quá 者giả 。 體thể 是thị 死tử 因nhân 。 一nhất 過quá 復phục 得đắc 苦khổ 果quả 。 故cố 言ngôn 過quá 過quá 。 又hựu 無vô 明minh 能năng 迷mê 理lý 。 復phục 能năng 障chướng 智trí 故cố 是thị 過quá 過quá 從tùng 涅Niết 槃Bàn 無vô 因nhân 下hạ 。 二nhị 釋thích 非phi 因nhân 章chương 門môn 。 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 。 無vô 世thế 間gian 因nhân 。 無vô 所sở 作tác 者giả 無vô 報báo 因nhân 。 非phi 有hữu 為vi 者giả 無vô 生sanh 因nhân 。 常thường 不bất 變biến 等đẳng 三tam 句cú 。 是thị 無vô 相tướng 待đãi 因nhân 。 三tam 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 結kết 無vô 因nhân 義nghĩa 。 次thứ 第đệ 四tứ 番phiên 問vấn 答đáp 。 問vấn 為vi 三tam 。 初sơ 領lãnh 旨chỉ 仰ngưỡng 非phi 。 次thứ 舉cử 六lục 無vô 為vi 難nạn/nan 。 三tam 結kết 。 次thứ 畢tất 竟cánh 無vô 但đãn 是thị 語ngữ 勢thế 。 非phi 是thị 正chánh 意ý 。 正chánh 取thủ 有hữu 時thời 無vô 故cố 為vi 難nạn/nan 。 言ngôn 有hữu 因nhân 者giả 。 有hữu 習tập 因nhân 了liễu 因nhân 。 言ngôn 無vô 因nhân 者giả 。 無vô 生sanh 因nhân 報báo 因nhân 。 故cố 舉cử 有hữu 時thời 無vô 以dĩ 之chi 為vi 難nạn/nan 。 如như 池trì 沼chiểu 之chi 雨vũ 旱hạn 。 如như 日nhật 月nguyệt 之chi 籠lung 散tán 。 因nhân 之chi 有hữu 無vô 。 似tự 同đồng 於ư 此thử 。 少thiểu 無vô 者giả 。 以dĩ 少thiểu 故cố 無vô 非phi 是thị 全toàn 無vô 。 不bất 受thọ 無vô 者giả 。 只chỉ 是thị 不bất 受thọ 為vi 無vô 。 非phi 無vô 彼bỉ 法pháp 不bất 受thọ 惡ác 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 對đối 亦diệc 爾nhĩ 。 後hậu 之chi 三tam 無vô 。 俱câu 是thị 互hỗ 無vô 之chi 意ý 。 三tam 結kết 如như 文văn 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 明minh 無vô 因nhân 。 次thứ 明minh 有hữu 因nhân 。 初sơ 答đáp 無vô 因nhân 為vi 三tam 。 先tiên 非phi 五ngũ 就tựu 一nhất 。 次thứ 六lục 喻dụ 併tinh 非phi 。 三tam 結kết 無vô 因nhân 。 初sơ 非phi 五ngũ 就tựu 一nhất 者giả 。 汝nhữ 以dĩ 畢tất 竟cánh 無vô 以dĩ 為vi 正chánh 難nạn/nan 。 尚thượng 不bất 全toàn 是thị 有hữu 少thiểu 分phần 是thị 。 是thị 故cố 就tựu 之chi 。 況huống 以dĩ 五ngũ 喻dụ 寧ninh 得đắc 會hội 耶da 。 次thứ 併tinh 非phi 六lục 喻dụ 。 六lục 是thị 世thế 法pháp 。 不bất 可khả 對đối 於ư 。 出xuất 世thế 之chi 法Pháp 。 而nhi 復phục 重trùng 非phi 畢tất 竟cánh 無vô 者giả 。 以dĩ 其kỳ 墮đọa 斷đoạn 。 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 。 故cố 與dữ 涅Niết 槃Bàn 乖quai 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 我ngã 故cố 重trùng 說thuyết 之chi 。 三tam 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 結kết 意ý 如như 文văn 。 是thị 因nhân 非phi 果quả 下hạ 。 二nhị 答đáp 涅Niết 槃Bàn 是thị 因nhân 而nhi 非phi 於ư 果quả 。 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 次thứ 釋thích 。 標tiêu 者giả 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 是thị 因nhân 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 因nhân 。 即tức 是thị 了liễu 因nhân 。 復phục 簡giản 出xuất 非phi 因nhân 即tức 非phi 生sanh 因nhân 。 標tiêu 其kỳ 非phi 果quả 非phi 沙Sa 門Môn 小tiểu 果quả 。 前tiền 云vân 沙Sa 門Môn 果quả 者giả 。 指chỉ 佛Phật 果Quả 為vi 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 果quả 。 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 釋thích 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 明minh 有hữu 生sanh 了liễu 二nhị 因nhân 。 二nhị 舉cử 三tam 譬thí 譬thí 之chi 。 三tam 三tam 番phiên 舉cử 法Pháp 門môn 合hợp 之chi 。 合hợp 中trung 悉tất 用dụng 親thân 為vi 生sanh 因nhân 疏sớ/sơ 為vi 了liễu 因nhân 。 此thử 雖tuy 明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 之chi 法pháp 。 略lược 須tu 分phân 別biệt 。 前tiền 一nhất 番phiên 事sự 理lý 相tương 對đối 。 六Lục 度Độ 是thị 事sự 為vi 生sanh 因nhân 。 佛Phật 性tánh 是thị 理lý 為vi 了liễu 因nhân 。 次thứ 定định 散tán 相tương 對đối 。 後hậu 橫hoạnh/hoành 豎thụ 相tương 對đối 云vân 云vân )# 。 而nhi 初sơ 文văn 中trung 云vân 菩Bồ 提Đề 者giả 。 此thử 欲dục 明minh 因nhân 取thủ 果quả 。 又hựu 舉cử 果quả 成thành 因nhân 。 問vấn 涅Niết 槃Bàn 無vô 因nhân 而nhi 義nghĩa 說thuyết 生sanh 因nhân 了liễu 因nhân 。 亦diệc 應ưng 義nghĩa 說thuyết 生sanh 了liễu 二nhị 果quả 。 答đáp 了liễu 因nhân 所sở 成thành 即tức 是thị 了liễu 果quả 。 生sanh 因nhân 所sở 出xuất 即tức 是thị 生sanh 果quả 。 何hà 不bất 得đắc 並tịnh 別biệt 有hữu 二nhị 果quả 。 生sanh 果quả 即tức 是thị 無vô 常thường 。 了liễu 果quả 即tức 是thị 於ư 常thường 。 世thế 人nhân 謂vị 屈khuất 。 此thử 並tịnh 此thử 乃nãi 。 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 門môn 。 何hà 所sở 不bất 得đắc 。 且thả 用dụng 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 通thông 之chi 譬thí 如như 術thuật 人nhân 於ư 眾chúng 前tiền 死tử 。 得đắc 財tài 物vật 已dĩ 而nhi 復phục 還hoàn 生sanh 。 今kim 經kinh 二nhị 鳥điểu 雙song 游du 。 即tức 是thị 其kỳ 義nghĩa 。 近cận 是thị 下hạ 。 文văn 云vân 佛Phật 身thân 二nhị 種chủng 一nhất 常thường 二nhị 無vô 常thường (# 云vân 云vân )# 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 三tam 有hữu 一nhất 番phiên 問vấn 答đáp 。 結kết 成thành 本bổn 宗tông 。 此thử 問vấn 從tùng 前tiền 眼nhãn 見kiến 聞văn 見kiến 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 生sanh 。 夫phu 佛Phật 性tánh 之chi 性tánh 。 絕tuyệt 色sắc 非phi 色sắc 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 佛Phật 答đáp 此thử 為vi 二nhị 者giả 。 皆giai 悉tất 再tái 答đáp 悉tất 開khai 兩lưỡng 意ý 。 故cố 有hữu 可khả 見kiến 不bất 可khả 見kiến 。 如như 文văn 。 佛Phật 性tánh 非phi 內nội 非phi 外ngoại 下hạ 。 是thị 品phẩm 中trung 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 。 前tiền 作tác 佛Phật 性tánh 說thuyết 。 此thử 作tác 中trung 道đạo 說thuyết 。 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 略lược 標tiêu 中trung 道đạo 。 二nhị 廣quảng 破phá 邊biên 執chấp 。 三tam 結kết 歎thán 佛Phật 性tánh 。 初sơ 標tiêu 中trung 道đạo 有hữu 三tam 句cú 。 初sơ 句cú 云vân 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 者giả 舊cựu 解giải 云vân 。 不bất 定định 在tại 眾chúng 生sanh 身thân 內nội 。 故cố 言ngôn 非phi 內nội 。 復phục 不bất 離ly 眾chúng 生sanh 。 即tức 此thử 識thức 神thần 。 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 故cố 言ngôn 非phi 外ngoại 。 觀quán 師sư 解giải 云vân 。 非phi 在tại 眾chúng 生sanh 身thân 內nội 。 故cố 言ngôn 非phi 內nội 。 亦diệc 不bất 在tại 眾chúng 。 生sanh 身thân 外ngoại 故cố 言ngôn 非phi 外ngoại 。 今kim 皆giai 不bất 然nhiên 。 舊cựu 說thuyết 取thủ 捨xả 如như 步bộ 屈khuất 蟲trùng 。 次thứ 說thuyết 如như 鳥điểu 除trừ 二nhị 翅sí 。 何hà 者giả 。 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 即tức 是thị 空không 不bất 在tại 俗tục 諦đế 故cố 非phi 外ngoại 。 此thử 法pháp 即tức 假giả 不bất 在tại 真Chân 諦Đế 故cố 非phi 內nội 。 此thử 法pháp 即tức 中trung 故cố 不bất 俱câu 在tại 二nhị 諦đế 。 此thử 法pháp 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 不bất 獨độc 在tại 中trung 道Đạo 諦Đế 。 此thử 法pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 。 豈khởi 作tác 單đơn 能năng 說thuyết 之chi 。 上thượng 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 覺giác 者giả 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 諸chư 師sư 單đơn 說thuyết 。 非phi 一nhất 切thiết 覺giác 則tắc 非phi 佛Phật 性tánh 。 不bất 名danh 中trung 道đạo 。 三tam 點điểm 具cụ 足túc 名danh 一nhất 切thiết 覺giác 。 是thị 名danh 佛Phật 性tánh 乃nãi 是thị 中trung 道đạo 。 只chỉ 以dĩ 即tức 空không 非phi 外ngoại 不bất 在tại 俗tục 諦đế 。 只chỉ 依y 此thử 意ý 任nhậm 運vận 破phá 諸chư 師sư 所sở 說thuyết 。 標tiêu 第đệ 二nhị 句cú 。 云vân 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 而nhi 不bất 失thất 壞hoại 。 此thử 還hoàn 成thành 上thượng 意ý 。 舊cựu 云vân 。 非phi 外ngoại 故cố 不bất 失thất 。 非phi 內nội 故cố 不bất 壞hoại 。 若nhược 定định 在tại 外ngoại 應ưng 東đông 西tây 散tán 失thất 。 若nhược 定định 在tại 內nội 應ưng 同đồng 於ư 死tử 身thân 有hữu 臭xú 壞hoại 。 故cố 言ngôn 非phi 失thất 非phi 壞hoại 。 觀quán 師sư 云vân 。 其kỳ 本bổn 無vô 成thành 所sở 以dĩ 不bất 壞hoại 。 其kỳ 本bổn 無vô 得đắc 所sở 以dĩ 非phi 失thất 。 今kim 明minh 。 二nhị 師sư 解giải 初sơ 句cú 未vị 成thành 。 釋thích 後hậu 句cú 無vô 託thác 。 此thử 句cú 釋thích 成thành 上thượng 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 而nhi 復phục 即tức 中trung 故cố 言ngôn 不bất 壞hoại 。 而nhi 復phục 雙song 照chiếu 故cố 言ngôn 不bất 失thất 。 標tiêu 第đệ 三tam 句cú 。 云vân 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 悉tất 有hữu 者giả 。 觀quán 師sư 云vân 。 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 。 亦diệc 不bất 有hữu 無vô 。 而nhi 假giả 名danh 為vi 有hữu 。 今kim 相tương/tướng 。 釋thích 上thượng 不bất 失thất 不bất 壞hoại 。 即tức 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 名danh 悉tất 有hữu 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 破phá 邊biên 執chấp 文văn 為vi 二nhị 。 先tiên 破phá 因nhân 中trung 有hữu 果quả 執chấp 成thành 上thượng 非phi 內nội 。 次thứ 破phá 因nhân 中trung 無vô 果quả 執chấp 成thành 上thượng 非phi 外ngoại 。 此thử 執chấp 若nhược 除trừ 。 不bất 失thất 不bất 壞hoại 。 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 悉tất 皆giai 可khả 解giải 。 就tựu 破phá 因nhân 中trung 有hữu 果quả 更cánh 為vi 四tứ 。 一nhất 據cứ 佛Phật 教giáo 。 二nhị 據cứ 世thế 情tình 。 三tam 據cứ 緣duyên 因nhân 。 四tứ 據cứ 正chánh 因nhân 。 初sơ 據cứ 教giáo 者giả 。 近cận 據cứ 前tiền 文văn 。 故cố 名danh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 遠viễn 據cứ 前tiền 品phẩm 貧bần 女nữ 寶bảo 藏tạng 力lực 士sĩ 額ngạch 珠châu 。 此thử 皆giai 內nội 有hữu 寧ninh 言ngôn 非phi 內nội 。 世thế 情tình 者giả 。 世thế 人nhân 求cầu 酪lạc 取thủ 乳nhũ 求cầu 油du 取thủ 麻ma 。 若nhược 無vô 油du 酪lạc 人nhân 何hà 故cố 取thủ 。 舉cử 緣duyên 因nhân 者giả 。 內nội 若nhược 無vô 正chánh 何hà 須tu 外ngoại 緣duyên 。 如như 穀cốc 無vô 芽nha 不bất 須tu 水thủy 土thổ/độ 。 舉cử 正chánh 因nhân 者giả 。 由do 外ngoại 有hữu 緣duyên 使sử 正chánh 得đắc 生sanh 。 此thử 皆giai 據cứ 於ư 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 顯hiển 眾chúng 生sanh 中trung 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 性tánh 應ưng 在tại 內nội 。 就tựu 初sơ 據cứ 教giáo 有hữu 六lục 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 引dẫn 品phẩm 初sơ 及cập 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 為vi 問vấn 。 佛Phật 答đáp 明minh 乳nhũ 即tức 是thị 空không 故cố 不bất 定định 說thuyết 有hữu 。 但đãn 言ngôn 酪lạc 從tùng 乳nhũ 生sanh 。 乳nhũ 即tức 是thị 假giả 故cố 。 從tùng 因nhân 緣duyên 有hữu 。 如như 文văn 。 第đệ 二nhị 番phiên 問vấn 答đáp 。 問vấn 一nhất 切thiết 法pháp 各các 有hữu 時thời 節tiết 。 乳nhũ 中trung 有hữu 酪lạc 待đãi 時thời 而nhi 生sanh 。 如như 穀cốc 有hữu 芽nha 春xuân 來lai 方phương 出xuất 。 佛Phật 答đáp 為vi 三tam 。 初sơ 作tác 即tức 空không 奪đoạt 破phá 。 故cố 言ngôn 乳nhũ 時thời 無vô 酪lạc 。 二nhị 作tác 縱túng/tung 答đáp 。 如như 其kỳ 有hữu 者giả 何hà 故cố 不bất 得đắc 。 二nhị 種chủng 名danh 字tự 。 如như 文văn 。 三tam 從tùng 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 更cánh 示thị 乳nhũ 即tức 是thị 假giả 。 是thị 故cố 言ngôn 有hữu 。 第đệ 三tam 番phiên 問vấn 答đáp 。 若nhược 乳nhũ 無vô 酪lạc 何hà 不bất 從tùng 角giác 而nhi 生sanh 。 此thử 舉cử 非phi 因nhân 作tác 難nạn/nan 。 佛Phật 一nhất 往vãng 縱túng/tung 答đáp 角giác 亦diệc 生sanh 酪lạc 。 第đệ 四tứ 番phiên 問vấn 答đáp 。 即tức 取thủ 此thử 為vi 難nạn/nan 。 求cầu 酪lạc 之chi 人nhân 何hà 不bất 取thủ 角giác 。 佛Phật 答đáp 乳nhũ 是thị 正chánh 因nhân 是thị 故cố 取thủ 之chi 。 角giác 是thị 緣duyên 因nhân 是thị 故cố 不bất 取thủ 。 第đệ 五ngũ 番phiên 舉cử 非phi 果quả 為vi 難nạn/nan 。 佛Phật 先tiên 縱túng/tung 答đáp 。 乳nhũ 亦diệc 生sanh 樹thụ 如như 文văn 。 次thứ 則tắc 奪đoạt 答đáp 。 若nhược 一nhất 因nhân 生sanh 者giả 可khả 得đắc 如như 難nạn/nan 。 須tu 兩lưỡng 因nhân 乃nãi 生sanh 乳nhũ 。 非phi 樹thụ 之chi 正chánh 因nhân 。 因nhân 緣duyên 各các 異dị 何hà 得đắc 生sanh 樹thụ 。 尋tầm 文văn 可khả 見kiến 。 第đệ 六lục 番phiên 問vấn 答đáp 。 直trực 問vấn 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 復phục 有hữu 幾kỷ 因nhân 。 佛Phật 答đáp 亦diệc 具cụ 二nhị 因nhân 。 正chánh 謂vị 眾chúng 生sanh 。 緣duyên 謂vị 六Lục 度Độ 。 莊trang 嚴nghiêm 家gia 據cứ 此thử 文văn 。 明minh 假giả 名danh 是thị 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 觀quán 師sư 不bất 用dụng 云vân 緣duyên 因nhân 。 不bất 但đãn 唯duy 有hữu 六Lục 度Độ 。
復phục 有hữu 境cảnh 界giới 及cập 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 。 皆giai 是thị 緣duyên 因nhân 。 正chánh 因nhân 何hà 得đắc 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 亦diệc 有hữu 五ngũ 陰ấm 及cập 心tâm 神thần 等đẳng 。 今kim 明minh 。 莊trang 嚴nghiêm 覽lãm 陰ấm 成thành 眾chúng 生sanh 此thử 據cứ 外ngoại 。 觀quán 師sư 取thủ 五ngũ 陰ấm 此thử 即tức 據cứ 內nội 。 豈khởi 可khả 然nhiên 耶da 。 上thượng 文văn 云vân 。 佛Phật 性tánh 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 不bất 失thất 不bất 壞hoại 。 今kim 謂vị 眾chúng 生sanh 是thị 正chánh 因nhân 時thời 。 眾chúng 生sanh 假giả 名danh 。 為vi 定định 在tại 內nội 為vi 定định 在tại 外ngoại 。 內nội 外ngoại 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 還hoàn 是thị 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 而nhi 有hữu 六Lục 度Độ 。 生sanh 其kỳ 陰ấm 軀khu 則tắc 。 不bất 失thất 不bất 壞hoại 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 於ư 陰ấm 。 還hoàn 是thị 向hướng 義nghĩa 不bất 應ưng 餘dư 解giải 。 雖tuy 作tác 此thử 消tiêu 文văn 可khả 更cánh 思tư 之chi 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 。 我ngã 今kim 定định 知tri 下hạ 。 二nhị 據cứ 世thế 情tình 執chấp 有hữu 為vi 難nạn/nan 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 初sơ 正chánh 破phá 執chấp 。 次thứ 示thị 正chánh 義nghĩa 。 初sơ 文văn 二nhị 。 初sơ 作tác 三tam 番phiên 。 次thứ 更cánh 重trọng/trùng 破phá 。 初sơ 三tam 番phiên 者giả 。 初sơ 番phiên 問vấn 取thủ 乳nhũ 不bất 取thủ 水thủy 據cứ 乳nhũ 有hữu 酪lạc 為vi 問vấn 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 非phi 問vấn 。 次thứ 並tịnh 難nạn/nan 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 難nạn/nan 中trung 云vân 汝nhữ 言ngôn 求cầu 酪lạc 取thủ 乳nhũ 不bất 取thủ 水thủy 者giả 。 並tịnh 云vân 如như 人nhân 求cầu 面diện 而nhi 取thủ 於ư 刀đao 。 不bất 舉cử 鏡kính 者giả 欲dục 作tác 橫hoạnh/hoành 竪thụ 並tịnh 之chi 。 又hựu 鏡kính 亦diệc 得đắc 為vi 刀đao 。 仙tiên 人nhân 孫tôn 博bác 。 屈khuất 刀đao 為vi 鏡kính 伸thân 鏡kính 為vi 刀đao (# 云vân 云vân )# 。 第đệ 二nhị 番phiên 即tức 執chấp 刀đao 有hữu 面diện 為vi 問vấn 。 佛Phật 答đáp 。 若nhược 定định 有hữu 面diện 何hà 故cố 顛điên 倒đảo 竪thụ 長trường/trưởng 橫hoạnh/hoành 短đoản 。 若nhược 有hữu 己kỷ 面diện 何hà 故cố 狹hiệp 長trường/trưởng 。 實thật 不bất 狹hiệp 長trường/trưởng 而nhi 見kiến 狹hiệp 長trường/trưởng 。 若nhược 因nhân 己kỷ 面diện 見kiến 他tha 面diện 者giả 。 何hà 故cố 不bất 見kiến 驢lư 馬mã 面diện 。 第đệ 三tam 番phiên 仍nhưng 併tinh 通thông 。 佛Phật 並tịnh 眼nhãn 光quang 到đáo 刀đao 中trung 則tắc 見kiến 己kỷ 面diện 像tượng 。 不bất 見kiến 驢lư 馬mã 面diện 像tượng 。 又hựu 眼nhãn 光quang 到đáo 刀đao 中trung 。 同đồng 刀đao 竪thụ 而nhi 長trường/trưởng 。 同đồng 刀đao 之chi 橫hoạnh/hoành 闊khoát 。 是thị 故cố 見kiến 之chi 。 佛Phật 答đáp 為vi 三tam 。 一nhất 奪đoạt 破phá 光quang 實thật 不bất 到đáo 。 二nhị 縱túng/tung 破phá 假giả 到đáo 則tắc 多đa 過quá 。 三tam 結kết 奪đoạt 。 初sơ 奪đoạt 如như 文văn 。 光quang 若nhược 到đáo 下hạ 。 縱túng/tung 破phá 有hữu 四tứ 過quá 。 一nhất 若nhược 光quang 到đáo 火hỏa 火hỏa 應ưng 燒thiêu 眼nhãn 。 眼nhãn 既ký 不bất 燒thiêu 知tri 光quang 不bất 到đáo 火hỏa 。 二nhị 若nhược 光quang 到đáo 遠viễn 那na 忽hốt 生sanh 疑nghi 。 三tam 光quang 若nhược 到đáo 者giả 不bất 應ưng 見kiến 水thủy 精tinh 中trung 物vật 。 水thủy 精tinh 閡ngại 眼nhãn 不bất 見kiến 外ngoại 物vật 。 淵uyên 中trung 魚ngư 石thạch 水thủy 應ưng 閡ngại 眼nhãn 。 眼nhãn 何hà 得đắc 到đáo 。 四tứ 光quang 若nhược 不bất 到đáo 能năng 見kiến 者giả 。 何hà 故cố 不bất 見kiến 壁bích 外ngoại 。 若nhược 見kiến 壁bích 外ngoại 應ưng 見kiến 外ngoại 物vật 。 是thị 故cố 下hạ 第đệ 三tam 結kết 奪đoạt 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 二nhị 重trọng/trùng 破phá 。 上thượng 未vị 委ủy 悉tất 故cố 更cánh 重trọng/trùng 破phá 。 文văn 亦diệc 為vi 三tam 。 一nhất 縱túng/tung 二nhị 奪đoạt 三tam 結kết 訶ha 。 初sơ 縱túng/tung 為vi 三tam 。 一nhất 應ưng 責trách 酪lạc 駒câu 。 二nhị 應ưng 壞hoại 子tử 孫tôn 。 三tam 應ưng 含hàm 五ngũ 丈trượng 。 其kỳ 既ký 舉cử 世thế 情tình 為vi 執chấp 。 佛Phật 亦diệc 用dụng 世thế 情tình 破phá 之chi 。 若nhược 乳nhũ 有hữu 酪lạc 。 賣mại 乳nhũ 之chi 人nhân 應ưng 責trách 酪lạc 直trực 。 縱túng/tung 若nhược 有hữu 酪lạc 亦diệc 應ưng 五ngũ 味vị 一nhất 時thời 。 若nhược 無vô 醍đề 醐hồ 那na 獨độc 有hữu 酪lạc 。 賣mại 騲# 馬mã 者giả 應ưng 責trách 駒câu 直trực 。 駒câu 復phục 有hữu 駒câu 駒câu 駒câu 無vô 己kỷ 。 如như 其kỳ 不bất 然nhiên 知tri 馬mã 無vô 駒câu 。 世thế 人nhân 為vi 子tử 騁sính 妻thê 。 妻thê 若nhược 有hữu 子tử 不bất 得đắc 名danh 女nữ 。 女nữ 則tắc 無vô 子tử 有hữu 子tử 非phi 女nữ 。 若nhược 女nữ 有hữu 子tử 子tử 復phục 有hữu 孫tôn 。 孫tôn 孫tôn 無vô 窮cùng 。 一nhất 腹phúc 所sở 生sanh 併tinh 是thị 兄huynh 弟đệ 。 世thế 豈khởi 然nhiên 乎hồ 。 如như 其kỳ 不bất 然nhiên 知tri 女nữ 無vô 子tử 。 子tử 中trung 有hữu 樹thụ 應ưng 具cụ 五ngũ 丈trượng 。 已dĩ 是thị 亭đình 亭đình 雲vân 外ngoại 交giao 柯kha 接tiếp 葉diệp 布bố 濩hoạch 八bát 方phương 。 如như 其kỳ 不bất 然nhiên 知tri 子tử 無vô 樹thụ 。 乳nhũ 色sắc 味vị 異dị 下hạ 二nhị 是thị 奪đoạt 破phá 。 色sắc 異dị 者giả 乳nhũ 白bạch 酪lạc 黃hoàng 。 味vị 異dị 者giả 乳nhũ 甜điềm 酪lạc 酢tạc 。 果quả 異dị 者giả 乳nhũ 治trị 熱nhiệt 酪lạc 治trị 冷lãnh 。 既ký 無vô 此thử 等đẳng 云vân 何hà 有hữu 酪lạc 。 譬thí 如như 服phục 酥tô 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 訶ha 。 明minh 當đương 服phục 酥tô 今kim 已dĩ 患hoạn 臭xú 。 亦diệc 當đương 明minh 當đương 醪lao 渜# 今kim 已dĩ 飽bão 飫# 得đắc 酪lạc 食thực 。 用dụng 何hà 有hữu 是thị 事sự 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 下hạ 。 第đệ 二nhị 示thị 正chánh 義nghĩa 文văn 為vi 四tứ 。 一nhất 舉cử 譬thí 示thị 正chánh 義nghĩa 。 二nhị 引dẫn 偈kệ 證chứng 。 三tam 下hạ 約ước 眾chúng 生sanh 。 四tứ 高cao 推thôi 佛Phật 境cảnh 。 初sơ 舉cử 三tam 譬thí 又hựu 二nhị 。 先tiên 譬thí 次thứ 合hợp 。 初sơ 譬thí 中trung 示thị 於ư 無vô 性tánh 。 假giả 緣duyên 而nhi 有hữu 。 譬thí 如như 文văn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 下hạ 合hợp 譬thí 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 引dẫn 偈kệ 證chứng 成thành 。 但đãn 取thủ 初sơ 二nhị 句cú 證chứng 無vô 性tánh 足túc 。 若nhược 定định 有hữu 性tánh 不bất 應ưng 本bổn 無vô 而nhi 今kim 有hữu 。 亦diệc 不bất 應ưng 本bổn 有hữu 而nhi 今kim 無vô 。 本bổn 有hữu 應ưng 常thường 有hữu 。 本bổn 無vô 應ưng 常thường 無vô 。 既ký 其kỳ 不bất 定định 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 乳nhũ 有hữu 酪lạc 性tánh 。 下hạ 二nhị 句cú 相tương/tướng 仍nhưng 而nhi 來lai 。 此thử 偈kệ 是thị 第đệ 四tứ 出xuất 。 以dĩ 證chứng 今kim 義nghĩa 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 三tam 約ước 眾chúng 生sanh 。 身thân 空không 以dĩ 示thị 正chánh 義nghĩa 。 自tự 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 重trọng/trùng 譬thí 如như 文văn 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 下hạ 。 第đệ 四tứ 高cao 推thôi 在tại 佛Phật 如như 文văn 觀quán 上thượng 經kinh 文văn 。 縱túng/tung 奪đoạt 破phá 竟cánh 明minh 佛Phật 性tánh 即tức 空không 。 次thứ 舉cử 三tam 譬thí 明minh 佛Phật 性tánh 是thị 假giả 。 次thứ 引dẫn 偈kệ 證chứng 佛Phật 性tánh 即tức 空không 即tức 假giả 。 次thứ 明minh 眾chúng 生sanh 身thân 空không 。 譬thí 於ư 佛Phật 性tánh 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 引dẫn 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 明minh 佛Phật 性tánh 即tức 中trung 。 觀quán 文văn 甚thậm 會hội 。 亦diệc 與dữ 上thượng 文văn 佛Phật 性tánh 名danh 為vi 第đệ 一nhất 義nghĩa 空không 。 空không 名danh 智trí 慧tuệ 等đẳng 。 義nghĩa 甚thậm 相tương 應ứng 。 私tư 謂vị 。 章chương 安an 依y 經kinh 具cụ 知tri 佛Phật 性tánh 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 未vị 肯khẳng 彰chương 言ngôn 。 以dĩ 為vi 時thời 人nhân 尚thượng 未vị 信tín 。 有hữu 安an 示thị 其kỳ 遍biến 。 佛Phật 性tánh 既ký 具cụ 空không 等đẳng 三tam 義nghĩa 即tức 三tam 諦đế 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 無vô 非phi 三tam 諦đế 。 無vô 非phi 佛Phật 性tánh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如như 何hà 得đắc 云vân 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 有hữu 於ư 虛hư 空không 。 眾chúng 生sanh 既ký 有hữu 餘dư 處xứ 豈khởi 無vô 。 餘dư 處xứ 若nhược 無vô 。 不bất 名danh 虛hư 空không 。 思tư 之chi 思tư 之chi 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 三tam 據cứ 緣duyên 能năng 發phát 因nhân 中trung 之chi 果quả 。 若nhược 都đô 無vô 者giả 何hà 用dụng 緣duyên 耶da 。 又hựu 有hữu 五ngũ 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 番phiên 問vấn 意ý 。 若nhược 乳nhũ 無vô 酪lạc 性tánh 何hà 用dụng 緣duyên 因nhân 。 虛hư 空không 無vô 性tánh 不bất 俟sĩ 二nhị 因nhân 。 答đáp 如như 文văn 。 第đệ 二nhị 番phiên 轉chuyển 緣duyên 因nhân 作tác 了liễu 因nhân 名danh 。 問vấn 中trung 有hữu 三tam 譬thí 。 次thứ 引dẫn 乳nhũ 譬thí 合hợp 如như 文văn 。 佛Phật 答đáp 為vi 四tứ 。 一nhất 明minh 性tánh 即tức 是thị 了liễu 因nhân 。 二nhị 明minh 了liễu 應ưng 自tự 了liễu 。 三tam 應ưng 能năng 兩lưỡng 了liễu 。 四tứ 舉cử 正chánh 因nhân 為vi 決quyết 。 初sơ 言ngôn 性tánh 即tức 是thị 了liễu 者giả 了liễu 本bổn 了liễu 。 其kỳ 令linh 出xuất 若nhược 己kỷ 有hữu 性tánh 。 性tánh 自tự 是thị 了liễu 何hà 須tu 他tha 了liễu 。 乳nhũ 已dĩ 有hữu 酪lạc 性tánh 性tánh 自tự 是thị 了liễu 。 何hà 須tu 酵# 渜# 而nhi 了liễu 出xuất 之chi 。 次thứ 若nhược 是thị 了liễu 因nhân 下hạ 。 正chánh 言ngôn 酵# 渜# 為vi 了liễu 。 應ưng 能năng 自tự 了liễu 。 若nhược 不bất 自tự 了liễu 何hà 能năng 為vi 乳nhũ 而nhi 作tác 了liễu 因nhân 。 初sơ 若nhược 自tự 了liễu 者giả 。 應ưng 能năng 自tự 了liễu 而nhi 出xuất 於ư 酪lạc 。 不bất 須tu 了liễu 乳nhũ 令linh 乳nhũ 出xuất 酪lạc 。 若nhược 言ngôn 了liễu 因nhân 有hữu 二nhị 下hạ 。 第đệ 三tam 應ưng 能năng 兩lưỡng 了liễu 。 只chỉ 酵# 渜# 自tự 能năng 了liễu 出xuất 於ư 酪lạc 。 復phục 能năng 了liễu 乳nhũ 出xuất 酪lạc 。 若nhược 有hữu 二nhị 者giả 下hạ 。 第đệ 四tứ 舉cử 正chánh 為vi 決quyết 。 欲dục 明minh 酵# 渜# 能năng 兩lưỡng 了liễu 者giả 。 乳nhũ 亦diệc 應ưng 能năng 作tác 於ư 兩lưỡng 正chánh 。 自tự 作tác 酪lạc 正chánh 復phục 為vi 酵# 渜# 作tác 正chánh 。 第đệ 三tam 番phiên 問vấn 意ý 。 前tiền 雖tuy 四tứ 難nạn/nan 正chánh 執chấp 。 第đệ 三tam 自tự 了liễu 了liễu 他tha 故cố 。 言ngôn 我ngã 共cộng 八bát 人nhân 者giả 。 如như 數số 他tha 為vi 七thất 己kỷ 足túc 為vi 八bát 。 此thử 是thị 自tự 數số 他tha 數số 。 他tha 亦diệc 如như 是thị 自tự 了liễu 了liễu 他tha 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 破phá 執chấp 二nhị 示thị 正chánh 義nghĩa 。 初sơ 破phá 又hựu 二nhị 。 初sơ 破phá 若nhược 爾nhĩ 則tắc 非phi 了liễu 因nhân 。 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 。 夫phu 智trí 能năng 自tự 數số 己kỷ 色sắc 。 復phục 數số 他tha 色sắc 。 色sắc 不bất 能năng 自tự 數sác 數sác 他tha 。 了liễu 因nhân 如như 色sắc 何hà 能năng 自tự 了liễu 復phục 能năng 了liễu 他tha 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 自tự 了liễu 了liễu 他tha 故cố 言ngôn 了liễu 因nhân 即tức 非phi 了liễu 因nhân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 二nhị 示thị 正chánh 義nghĩa 。 欲dục 明minh 非phi 本bổn 定định 有hữu 藉tạ 緣duyên 能năng 有hữu 。 第đệ 四tứ 番phiên 更cánh 復phục 轉chuyển 難nạn/nan 還hoàn 引dẫn 佛Phật 言ngôn 。 明minh 有hữu 乳nhũ 有hữu 酪lạc 故cố 知tri 是thị 有hữu 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 汎# 舉cử 三tam 答đáp 。 轉chuyển 答đáp 即tức 隨tùy 問vấn 答đáp 。 默mặc 答đáp 即tức 置trí 答đáp 。 疑nghi 答đáp 即tức 不bất 定định 答đáp 。 後hậu 正chánh 用dụng 轉chuyển 答đáp 如như 文văn 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 五ngũ 番phiên 不bất 許hứa 當đương 有hữu 之chi 說thuyết 。 故cố 設thiết 此thử 難nạn/nan 問vấn 為vi 二nhị 。 先tiên 仰ngưỡng 非phi 次thứ 正chánh 問vấn 為vi 三tam 。 法pháp 譬thí 合hợp 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 譬thí 次thứ 合hợp 。 譬thí 為vi 四tứ 。 一nhất 明minh 過quá 去khứ 有hữu 。 二nhị 明minh 未vị 來lai 有hữu 。 三tam 重trọng/trùng 明minh 過quá 去khứ 有hữu 。 四tứ 重trọng/trùng 明minh 未vị 來lai 有hữu 。 未vị 來lai 有hữu 即tức 是thị 當đương 有hữu 。 答đáp 問vấn 即tức 足túc 。 而nhi 復phục 更cánh 明minh 過quá 去khứ 者giả 。 當đương 由do 異dị 部bộ 不bất 同đồng 眾chúng 計kế 非phi 一nhất 。 薩tát 婆bà 多đa 計kế 三tam 世thế 皆giai 有hữu 。 曾tằng 有hữu 當đương 有hữu 正chánh 有hữu 。 曇đàm 無vô 德đức 計kế 過quá 去khứ 未vị 來lai 是thị 無vô 。 唯duy 現hiện 在tại 為vi 有hữu 。 已dĩ 上thượng 破phá 有hữu 竟cánh 。 今kim 若nhược 用dụng 之chi 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 隨tùy 俗tục 之chi 用dụng 。 且thả 法Pháp 王Vương 所sở 為vi 。 豈khởi 可khả 以dĩ 人nhân 情tình 測trắc 。 前tiền 云vân 種chủng 橘quất 芽nha 甜điềm 熟thục 酢tạc 。 後hậu 之chi 酢tạc 味vị 本bổn 在tại 前tiền 甜điềm 。 證chứng 過quá 去khứ 有hữu 。 今kim 時thời 此thử 橘quất 初sơ 酢tạc 後hậu 甜điềm 者giả 。 或hoặc 是thị 國quốc 土độ 物vật 異dị 。 或hoặc 是thị 取thủ 爛lạn 熟thục 時thời 為vi 後hậu 。 此thử 時thời 味vị 酢tạc 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 下hạ 合hợp 譬thí 。 正chánh 明minh 當đương 有hữu 即tức 眾chúng 生sanh 當đương 得đắc 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 四tứ 據cứ 正chánh 因nhân 執chấp 有hữu 。 凡phàm 四tứ 問vấn 答đáp 。 初sơ 番phiên 又hựu 四tứ 。 一nhất 法pháp 二nhị 譬thí 三tam 合hợp 四tứ 結kết 。 初sơ 法pháp 中trung 言ngôn 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 者giả 。 即tức 中trung 道đạo 正chánh 性tánh 。 尼ni 拘câu 陀đà 下hạ 舉cử 譬thí 又hựu 四tứ 。 一nhất 正chánh 舉cử 譬thí 。 二nhị 旁bàng 舉cử 瞿Cù 曇Đàm 姓tánh 。 三tam 合hợp 譬thí 。 四tứ 猶do 如như 下hạ 。 以dĩ 譬thí 帖# 姓tánh 為vi 難nạn/nan 。 難nạn/nan 意ý 。 若nhược 尼ni 拘câu 陀đà 子tử 。 無vô 樹thụ 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 名danh 。 尼ni 拘câu 陀đà 子tử 。 應ưng 名danh 佉khư 陀đà 羅la 子tử 。 乳nhũ 無vô 酪lạc 性tánh 亦diệc 不bất 名danh 乳nhũ 。 應ưng 別biệt 生sanh 餘dư 事sự 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 復phục 下hạ 。 合hợp 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 初sơ 舉cử 八bát 事sự 不bất 可khả 見kiến 。 尼ni 拘câu 陀đà 子tử 。 若nhược 有hữu 樹thụ 性tánh 。 何hà 故cố 不bất 見kiến 。 次thứ 若nhược 言ngôn 細tế 障chướng 下hạ 。 更cánh 破phá 二nhị 事sự 又hựu 二nhị 。 先tiên 總tổng 非phi 。 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 正chánh 破phá 。 破phá 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 細tế 次thứ 破phá 障chướng 。 初sơ 破phá 細tế 者giả 。 夫phu 樹thụ 相tương/tướng 甚thậm 麁thô 何hà 得đắc 不bất 見kiến 。 若nhược 本bổn 細tế 者giả 後hậu 不bất 應ưng 大đại 。 後hậu 若nhược 大đại 者giả 初sơ 亦diệc 應ưng 大đại 。 次thứ 破phá 障chướng 者giả 。 若nhược 尼ni 拘câu 陀đà 子tử 。 障chướng 尼ni 拘câu 陀đà 樹thụ 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 障chướng 常thường 應ưng 障chướng 常thường 不bất 可khả 見kiến 。 第đệ 二nhị 番phiên 問vấn 答đáp 。 問vấn 中trung 還hoàn 舉cử 兩lưỡng 因nhân 。 了liễu 因nhân 了liễu 無vô 正chánh 云vân 何hà 無vô 耶da 。 良lương 以dĩ 了liễu 細tế 成thành 大đại 所sở 以dĩ 可khả 見kiến 。 佛Phật 答đáp 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 一nhất 明minh 本bổn 有hữu 本bổn 無vô 皆giai 不bất 須tu 了liễu 。 若nhược 尼ni 拘câu 陀đà 下hạ 。 二nhị 舉cử 非phi 果quả 為vi 難nạn/nan 。 難nạn/nan 於ư 本bổn 無vô 。 尼ni 拘câu 陀đà 子tử 。 本bổn 無vô 尼ni 拘câu 陀đà 樹thụ 麁thô 相tương/tướng 者giả 。 亦diệc 無vô 佉khư 陀đà 羅la 之chi 麁thô 相tương/tướng 。 何hà 故cố 不bất 生sanh 佉khư 陀đà 羅la 樹thụ 。 若nhược 細tế 下hạ 三tam 難nạn/nan 麁thô 應ưng 可khả 見kiến 。 四tứ 舉cử 燒thiêu 相tương/tướng 為vi 並tịnh 。 若nhược 樹thụ 樹thụ 本bổn 有hữu 性tánh 後hậu 生sanh 樹thụ 者giả 。 亦diệc 應ưng 本bổn 有hữu 燒thiêu 相tương/tướng 後hậu 時thời 可khả 燒thiêu 。 子tử 性tánh 被bị 燒thiêu 不bất 應ưng 生sanh 樹thụ 。 五ngũ 更cánh 取thủ 意ý 破phá 其kỳ 先tiên 生sanh 後hậu 滅diệt 。 文văn 舉cử 一nhất 切thiết 法pháp 生sanh 滅diệt 一nhất 時thời 。 且thả 就tựu 尼ni 拘câu 陀đà 子tử 。 生sanh 滅diệt 一nhất 時thời 者giả 。 云vân 何hà 先tiên 生sanh 而nhi 後hậu 方phương 滅diệt 。 既ký 生sanh 滅diệt 一nhất 時thời 。 遂toại 得đắc 先tiên 生sanh 後hậu 滅diệt 。 亦diệc 應ưng 先tiên 滅diệt 後hậu 生sanh 。 第đệ 三tam 番phiên 問vấn 答đáp 。 舉cử 非phi 因nhân 為vi 問vấn 。 等đẳng 是thị 無vô 性tánh 何hà 不bất 出xuất 油du 。 次thứ 佛Phật 云vân 。 亦diệc 得đắc 出xuất 油du 。 壓áp 子tử 汁trấp 出xuất 汁trấp 即tức 是thị 油du 。 第đệ 四tứ 更cánh 問vấn 。 亦diệc 應ưng 得đắc 稱xưng 為vi 胡hồ 麻ma 油du 。 佛Phật 答đáp 隨tùy 緣duyên 各các 異dị 受thọ 名danh 不bất 同đồng 。 不bất 得đắc 名danh 麻ma 油du 。 得đắc 名danh 尼ni 拘câu 陀đà 油du 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 眾chúng 生sanh 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 。 草thảo 木mộc 中trung 無vô 佛Phật 性tánh 。 而nhi 有hữu 草thảo 木mộc 等đẳng 性tánh 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 因nhân 中trung 無vô 果quả 執chấp 既ký 非phi 外ngoại 義nghĩa 。 唯duy 一nhất 番phiên 問vấn 答đáp 問vấn 為vi 三tam 。 一nhất 領lãnh 旨chỉ 二nhị 正chánh 難nạn/nan 三tam 結kết 歎thán 。 領lãnh 旨chỉ 仰ngưỡng 非phi 者giả 。 領lãnh 無vô 果quả 之chi 旨chỉ 不bất 復phục 致trí 疑nghi 。 因nhân 中trung 既ký 其kỳ 不bất 得đắc 有hữu 果quả 。 眾chúng 生sanh 之chi 中trung 。 亦diệc 無vô 佛Phật 性tánh 。 此thử 義nghĩa 可khả 信tín 。 眾chúng 生sanh 即tức 執chấp 定định 無vô 為vi 實thật 。 既ký 其kỳ 定định 無vô 不bất 復phục 得đắc 言ngôn 一nhất 切thiết 有hữu 性tánh 。 故cố 云vân 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 不bất 然nhiên 者giả 豈khởi 非phi 執chấp 無vô 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 難nạn/nan 又hựu 二nhị 。 先tiên 難nạn/nan 次thứ 答đáp 。 初sơ 文văn 凡phàm 作tác 七thất 番phiên 。 一nhất 據cứ 業nghiệp 行hành 。 二nhị 據cứ 斷đoạn 善thiện 。 三tam 據cứ 發phát 心tâm 。 四tứ 據cứ 退thoái 轉chuyển 不bất 退thoái 轉chuyển 。 五ngũ 據cứ 修tu 萬vạn 行hạnh 六Lục 度Độ 。 六lục 據cứ 退thoái 萬vạn 行hạnh 。 七thất 據cứ 僧Tăng 寶bảo 。 初sơ 就tựu 行hành 業nghiệp 為vi 難nạn/nan 者giả 。 人nhân 天thiên 無vô 性tánh 但đãn 有hữu 業nghiệp 緣duyên 。 五Ngũ 戒Giới 得đắc 人nhân 十Thập 善Thiện 得đắc 天thiên 。 天thiên 得đắc 作tác 人nhân 人nhân 得đắc 作tác 天thiên 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 但đãn 以dĩ 業nghiệp 緣duyên 。 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 非phi 謂vị 佛Phật 性tánh 。 次thứ 就tựu 斷đoạn 善thiện 作tác 難nạn/nan 者giả 。 若nhược 眾chúng 生sanh 有hữu 性tánh 善thiện 。 不bất 可khả 斷đoạn 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 以dĩ 佛Phật 性tánh 力lực 應ưng 止chỉ 地địa 獄ngục 。 夫phu 佛Phật 性tánh 是thị 常thường 。 常thường 何hà 可khả 斷đoạn 。 既ký 斷đoạn 於ư 善thiện 。 即tức 知tri 無vô 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 則tắc 無vô 佛Phật 性tánh 。 三tam 據cứ 初sơ 發phát 心tâm 難nạn/nan 者giả 。 若nhược 本bổn 有hữu 性tánh 應ưng 本bổn 發phát 心tâm 。 心tâm 既ký 始thỉ 發phát 知tri 本bổn 無vô 性tánh 。 又hựu 佛Phật 性tánh 無vô 發phát 發phát 則tắc 非phi 性tánh 。 四tứ 據cứ 退thoái 不bất 退thoái 為vi 難nạn/nan 者giả 。 若nhược 本bổn 有hữu 性tánh 不bất 應ưng 毘tỳ 跋bạt 致trí 。 只chỉ 應ưng 阿a 毘tỳ 跋bạt 致trí 。 唯duy 應ưng 不bất 退thoái 不bất 應ưng 有hữu 退thoái 。 既ký 其kỳ 有hữu 退thoái 知tri 無vô 佛Phật 性tánh 。 五ngũ 據cứ 萬vạn 行hạnh 難nạn/nan 者giả 。 若nhược 本bổn 有hữu 性tánh 何hà 須tu 萬vạn 行hạnh 。 修tu 萬vạn 行hạnh 者giả 知tri 無vô 佛Phật 性tánh 。 六lục 據cứ 退thoái 萬vạn 行hạnh 為vi 難nạn/nan 者giả 。 佛Phật 性tánh 是thị 常thường 何hà 得đắc 有hữu 退thoái 。 既ký 見kiến 三tam 惡ác 而nhi 有hữu 退thoái 者giả 。 知tri 無vô 佛Phật 性tánh 。 七thất 據cứ 三Tam 寶Bảo 為vi 難nạn/nan 者giả 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 三Tam 寶Bảo 是thị 常thường 。 僧Tăng 既ký 是thị 常thường 只chỉ 應ưng 常thường 住trụ 。 何hà 得đắc 進tiến 修tu 令linh 後hậu 成thành 佛Phật 。 進tiến 修tu 則tắc 無vô 常thường 無vô 常thường 故cố 無vô 性tánh 。 何hà 故cố 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 悉tất 有hữu 。 次thứ 佛Phật 言ngôn 下hạ 正chánh 答đáp 七thất 難nạn/nan 。 但đãn 不bất 次thứ 第đệ 。 第đệ 一nhất 答đáp 第đệ 一nhất 業nghiệp 行hành 問vấn 。 第đệ 二nhị 答đáp 第đệ 三tam 發phát 心tâm 問vấn 。 第đệ 三tam 答đáp 第đệ 六lục 退thoái 轉chuyển 萬vạn 行hạnh 問vấn 。 第đệ 四tứ 答đáp 第đệ 二nhị 斷đoạn 善thiện 問vấn 。 第đệ 五ngũ 答đáp 第đệ 五ngũ 萬vạn 行hạnh 問vấn 。 第đệ 六lục 答đáp 第đệ 七thất 僧Tăng 寶bảo 問vấn 。 第đệ 七thất 答đáp 第đệ 四tứ 退thoái 不bất 退thoái 問vấn 。 此thử 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 。 止chỉ 有hữu 八bát 字tự 具cụ 答đáp 。 問vấn 意ý 舉cử 人nhân 天thiên 由do 業nghiệp 不bất 關quan 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 應ưng 由do 業nghiệp 致trí 佛Phật 不bất 關quan 佛Phật 性tánh 佛Phật 答đáp 。 人nhân 天thiên 不bất 須tu 佛Phật 性tánh 。 只chỉ 由do 於ư 業nghiệp 致trí 有hữu 往vãng 反phản 。 不bất 關quan 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 常thường 故cố 作tác 佛Phật 亦diệc 常thường 。 知tri 有hữu 佛Phật 性tánh 。 汝nhữ 言ngôn 下hạ 第đệ 二nhị 超siêu 答đáp 。 第đệ 三tam 發phát 心tâm 。 先tiên 牒điệp 問vấn 次thứ 正chánh 答đáp 。 汝nhữ 言ngôn 何hà 故cố 有hữu 退thoái 下hạ 。 第đệ 三tam 超siêu 答đáp 第đệ 六lục 退thoái 轉chuyển 萬vạn 行hạnh 。 明minh 實thật 無vô 退thoái 只chỉ 是thị 遲trì 得đắc 謂vị 之chi 為vi 退thoái 。 而nhi 不bất 答đáp 萬vạn 行hạnh 。 為vi 下hạ 答đáp 可khả 酬thù 之chi 。 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 實thật 非phi 佛Phật 性tánh 下hạ 。 第đệ 四tứ 追truy 答đáp 第đệ 二nhị 斷đoạn 善thiện 問vấn 明minh 菩Bồ 提Đề 心tâm 非phi 佛Phật 性tánh 。 闡xiển 提đề 不bất 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 佛Phật 性tánh 不bất 斷đoạn 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 下hạ 。 第đệ 五ngũ 答đáp 第đệ 五ngũ 萬vạn 行hạnh 之chi 問vấn 為vi 二nhị 。 一nhất 正chánh 答đáp 二nhị 更cánh 取thủ 意ý 難nạn/nan 。 前tiền 無vô 此thử 言ngôn 。 一nhất 解giải 云vân 。 前tiền 應ưng 有hữu 此thử 問vấn 翻phiên 者giả 脫thoát 落lạc 。 二nhị 解giải 云vân 。 本bổn 無vô 此thử 問vấn 直trực 是thị 取thủ 意ý 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 僧Tăng 寶bảo 下hạ 。 第đệ 六lục 答đáp 第đệ 七thất 問vấn 有hữu 四tứ 。
復phục 次thứ 初sơ 有hữu 二nhị 種chủng 和hòa 合hợp 。 次thứ 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 和hòa 合hợp 。 三tam 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 和hòa 合hợp 。 四tứ 諸chư 佛Phật 和hòa 合hợp 。 皆giai 明minh 僧Tăng 常thường 。 乃nãi 是thị 一nhất 體thể 之chi 僧Tăng 非phi 今kim 事sự 僧Tăng 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 眾chúng 生sanh 若nhược 有hữu 佛Phật 性tánh 下hạ 。 第đệ 七thất 追truy 答đáp 第đệ 四tứ 退thoái 不bất 退thoái 問vấn 。 文văn 為vi 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 誡giới 聽thính 。 次thứ 正chánh 答đáp 其kỳ 難nạn 。 云vân 若nhược 有hữu 佛Phật 性tánh 。 豈khởi 合hợp 跋bạt 致trí 阿a 跋bạt 致trí 異dị 。 答đáp 文văn 為vi 四tứ 。 一nhất 明minh 退thoái 轉chuyển 行hành 。 二nhị 明minh 不bất 退thoái 願nguyện 。 三tam 雙song 明minh 退thoái 不bất 退thoái 兩lưỡng 人nhân 。 四tứ 重trọng/trùng 明minh 不bất 退thoái 行hành 。 佛Phật 答đáp 意ý 者giả 。 不bất 關quan 佛Phật 性tánh 有hữu 退thoái 不bất 退thoái 。 只chỉ 由do 志chí 願nguyện 彊cường/cưỡng/cương 弱nhược 不bất 同đồng 致trí 退thoái 不bất 退thoái 。 雖tuy 退thoái 非phi 失thất 遲trì 得đắc 名danh 退thoái 。 初sơ 論luận 退thoái 行hành 又hựu 為vi 四tứ 。 一nhất 明minh 十thập 三tam 法pháp 。 二nhị 明minh 六lục 法pháp 。 三Tam 明Minh 五ngũ 法pháp 。 四tứ 明minh 二nhị 法pháp 。 初sơ 十thập 三tam 法pháp 如như 文văn 。 次thứ 六lục 法pháp 中trung 有hữu 營doanh 世thế 務vụ 者giả 。 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 經kinh 營doanh 俗tục 法pháp 巨cự 有hữu 所sở 妨phương 。 言ngôn 俗tục 法pháp 者giả 。 真chân 修tu 之chi 外ngoại 皆giai 名danh 為vi 俗tục 。 春xuân 秋thu 中trung 。 臧tang 文văn 仲trọng 有hữu 三tam 不bất 仁nhân 。 使sử 妾thiếp 編biên 蒲bồ 席tịch 賣mại 為vi 外ngoại 邦bang 所sở 彈đàn 。 曰viết 汝nhữ 國quốc 之chi 大đại 夫phu 失thất 德đức 。 與dữ 百bá 姓tánh 爭tranh 利lợi 。 俗tục 人nhân 尚thượng 誡giới 貪tham 。 況huống 驅khu 馳trì 耕canh 販phán 。 必tất 應ưng 休hưu 道đạo 。 設thiết 使sử 彈đàn 訶ha 何hà 足túc 以dĩ 言ngôn 。 又hựu 句cú 句cú 應ưng 論luận 觀quán 慧tuệ 。 文văn 煩phiền 不bất 書thư 得đắc 意ý 自tự 在tại 。 夫phu 觀quán 解giải 者giả 。 非phi 但đãn 執chấp 來lai 運vận 斤cân 名danh 為vi 俗tục 務vụ 。 坐tọa 馳trì 五ngũ 塵trần 六lục 欲dục 即tức 是thị 世thế 務vụ 。 又hựu 專chuyên 念niệm 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 亦diệc 是thị 世thế 務vụ 。 又hựu 念niệm 蒼thương 生sanh 塗đồ 炭thán 慈từ 悲bi 慰úy 拔bạt 亦diệc 是thị 世thế 務vụ 。 若nhược 能năng 無vô 念niệm 念niệm 於ư 無vô 念niệm 。 非phi 念niệm 非phi 無vô 念niệm 。 一nhất 心tâm 中trung 覺giác 方phương 非phi 世thế 務vụ 。 私tư 謂vị 。 如như 大đại 師sư 釋thích 經kinh 。 句cú 句cú 之chi 中trung 依y 文văn 消tiêu 竟cánh 。 即tức 句cú 句cú 觀quán 解giải 於ư 文văn 非phi 要yếu 。 但đãn 為vi 法pháp 行hành 者giả 隨tùy 語ngữ 起khởi 觀quán 。 故cố 處xứ 處xứ 明minh 。 二nhị 云vân 何hà 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 不bất 退thoái 之chi 願nguyện 。 願nguyện 作tác 心tâm 師sư 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 只chỉ 是thị 前tiền 後hậu 兩lưỡng 心tâm 。 前tiền 心tâm 起khởi 惡ác 後hậu 心tâm 隨tùy 流lưu 者giả 。 此thử 非phi 心tâm 師sư 。 前tiền 心tâm 起khởi 惡ác 後hậu 心tâm 能năng 止chỉ 。 是thị 則tắc 心tâm 師sư 。 二nhị 解giải 。 以dĩ 假giả 人nhân 制chế 心tâm 不bất 隨tùy 心tâm 作tác 。 所sở 作tác 假giả 人nhân 人nhân 是thị 心tâm 師sư 。 今kim 明minh 太thái 近cận 。 上thượng 文văn 云vân 。 諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。 所sở 謂vị 法pháp 也dã 。 心tâm 緣duyên 於ư 法pháp 法pháp 為vi 心tâm 師sư 。 深thâm 淺thiển 自tự 在tại 。 善thiện 男nam 子tử 不bất 可khả 以dĩ 下hạ 。 第đệ 三tam 雙song 明minh 退thoái 不bất 退thoái 。 兩lưỡng 人nhân 正chánh 酬thù 其kỳ 問vấn 。 有hữu 譬thí 有hữu 合hợp 如như 文văn 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 明minh 不bất 退thoái 之chi 行hành 。 先tiên 問vấn 次thứ 答đáp 。 通thông 論luận 六Lục 度Độ 皆giai 是thị 不bất 退thoái 之chi 行hành 。 今kim 趣thú 舉cử 三tam 十thập 二nhị 相tướng 業nghiệp 。 約ước 求cầu 佛Phật 心tâm 。 便tiện 上thượng 文văn 明minh 。 百bách 福phước 成thành 一nhất 相tướng 。 今kim 文văn 或hoặc 一nhất 業nghiệp 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 或hoặc 多đa 業nghiệp 得đắc 多đa 相tương/tướng 。 此thử 就tựu 相tương 似tự 因nhân 果quả 為vi 語ngữ 。 一nhất 業nghiệp 一nhất 相tương/tướng 多đa 業nghiệp 多đa 相tương/tướng 。 示thị 因nhân 果quả 不bất 差sai 。 佛Phật 實thật 有hữu 四tứ 牙nha 。 而nhi 文văn 但đãn 二nhị 牙nha 者giả 。 二nhị 牙nha 大đại 二nhị 牙nha 白bạch 。 兩lưỡng 白bạch 為vi 一nhất 兩lưỡng 大đại 為vi 一nhất 。 故cố 言ngôn 二nhị 牙nha 。 又hựu 一nhất 解giải 。 若nhược 論luận 牙nha 則tắc 有hữu 四tứ 。 若nhược 論luận 邊biên 則tắc 有hữu 二nhị 。 今kim 明minh 二nhị 邊biên 牙nha 故cố 言ngôn 二nhị 牙nha 。 善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 歎thán 佛Phật 性tánh 。 此thử 文văn 具cụ 五ngũ 種chủng 佛Phật 性tánh 。 眾chúng 生sanh 即tức 正chánh 因nhân 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 即tức 果quả 性tánh 果quả 果quả 性tánh 。 業nghiệp 果quả 即tức 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。 即tức 境cảnh 界giới 性tánh 。 又hựu 一nhất 解giải 。 眾chúng 生sanh 是thị 正chánh 因nhân 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 是thị 境cảnh 界giới 性tánh 。 業nghiệp 是thị 了liễu 因nhân 性tánh 。 果quả 是thị 果quả 性tánh 。 果quả 果quả 性tánh 後hậu 佛Phật 性tánh 是thị 總tổng 結kết 章chương 耳nhĩ 。 又hựu 一nhất 解giải 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 明minh 凡phàm 夫phu 。 諸chư 佛Phật 明minh 聖thánh 人nhân 。 業nghiệp 即tức 是thị 因nhân 性tánh 因nhân 因nhân 性tánh 。 果quả 即tức 是thị 果quả 性tánh 果quả 果quả 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 正chánh 因nhân 性tánh 。 下hạ 總tổng 結kết 四tứ 法pháp 即tức 指chỉ 此thử 為vi 四tứ 。 皆giai 稱xưng 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 定định 相tương/tướng 取thủ 。 即tức 一nhất 性tánh 是thị 五ngũ 性tánh 。 五ngũ 性tánh 即tức 一nhất 性tánh 。 非phi 一nhất 五ngũ 性tánh 而nhi 一nhất 五ngũ 性tánh 。 不bất 縱tung 橫hoành 不bất 並tịnh 別biệt 。 如như 是thị 乃nãi 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 望vọng 上thượng 兩lưỡng 番phiên 破phá 義nghĩa 。 無vô 性tánh 即tức 有hữu 性tánh 。 有hữu 性tánh 即tức 無vô 性tánh 。 非phi 有hữu 性tánh 非phi 無vô 性tánh 。 而nhi 有hữu 性tánh 而nhi 無vô 性tánh 。 即tức 是thị 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 而nhi 不bất 失thất 壞hoại 。 名danh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 若nhược 失thất 此thử 意ý 全toàn 非phi 祕bí 藏tạng 之chi 宗tông 。 文văn 理lý 抗kháng 行hành 焉yên 釋thích 涅Niết 槃Bàn 。 文văn 云vân 四tứ 法pháp 者giả 。 眾chúng 生sanh 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 業nghiệp 果quả 是thị 為vi 四tứ 法Pháp 。 文văn 云vân 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 覆phú 障chướng 故cố 常thường 者giả 。 只chỉ 名danh 此thử 為vi 常thường 。 以dĩ 其kỳ 煩phiền 惱não 起khởi 故cố 是thị 常thường 。 又hựu 一nhất 解giải 云vân 。 只chỉ 眾chúng 生sanh 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 。 是thị 故cố 名danh 常thường 。 今kim 謂vị 此thử 解giải 淺thiển 近cận 常thường 義nghĩa 亦diệc 不bất 成thành 。 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 障chướng 覆phú 即tức 是thị 常thường 者giả 。 眾chúng 生sanh 是thị 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 既ký 言ngôn 即tức 是thị 寧ninh 不bất 是thị 常thường 。 問vấn 果quả 果quả 了liễu 因nhân 萬vạn 善thiện 如như 何hà 是thị 常thường 。 一nhất 解giải 云vân 。 能năng 了liễu 佛Phật 性tánh 故cố 云vân 是thị 常thường 。 今kim 謂vị 此thử 不bất 然nhiên 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 常thường 。 明minh 文văn 在tại 茲tư 何hà 勞lao 餘dư 解giải 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 常thường 。 此thử 是thị 圓viên 義nghĩa 。 無vô 常thường 覆phú 障chướng 破phá 無vô 常thường 已dĩ 得đắc 受thọ 樂lạc 故cố 。 此thử 是thị 別biệt 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ