Đại Bát Niết Bàn Kinh Sớ – Quyển 18

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 疏Sớ
Quyển 18
隋Tùy 灌Quán 頂Đảnh 撰Soạn

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 八bát

隋tùy 章chương 安an 頂Đảnh 法Pháp 師sư 撰soạn

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 再tái 治trị

梵Phạm 行hạnh 品phẩm 二nhị 之chi 餘dư

問vấn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。何hà 得đắc 有hữu 業nghiệp 有hữu 報báo 。答đáp 此thử 寄ký 有hữu 以dĩ 明minh 無vô 。寄ký 無vô 以dĩ 明minh 有hữu 。不bất 有hữu 不bất 無vô 。即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。空không 空không 者giả 為vi 三tam 。謂vị 歎thán 釋thích 結kết 。歎thán 者giả 。此thử 是thị 凡phàm 小tiểu 。所sở 迷mê 沒một 處xứ 。是thị 有hữu 是thị 無vô 。正chánh 釋thích 也dã 。一nhất 云vân 。是thị 有hữu 是thị 無vô 是thị 二nhị 章chương 門môn 。後hậu 言ngôn 是thị 是thị 。還hoàn 牒điệp 上thượng 兩lưỡng 是thị 。又hựu 言ngôn 非phi 是thị 者giả 兩lưỡng 是thị 皆giai 空không 。二nhị 云vân 。上thượng 明minh 有hữu 無vô 兩lưỡng 境cảnh 皆giai 空không 。下hạ 明minh 權quyền 實thật 二nhị 智trí 皆giai 空không 。是thị 是thị 即tức 權quyền 智trí 。非phi 是thị 即tức 實thật 智trí 。今kim 更cánh 作tác 三tam 句cú 責trách 。為vi 空không 境cảnh 名danh 空không 空không 。為vi 空không 來lai 空không 智trí 名danh 空không 空không 。為vi 空không 來lai 空không 能năng 空không 之chi 法pháp 名danh 空không 空không 耶da 。若nhược 直trực 空không 境cảnh 空không 智trí 此thử 猶do 是thị 偏thiên 。未vị 得đắc 名danh 圓viên 。若nhược 將tương 空không 來lai 空không 空không 乃nãi 是thị 圓viên 。正chánh 中trung 道đạo 之chi 空không 。大đại 品phẩm 云vân 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。悉tất 皆giai 是thị 空không 。是thị 空không 亦diệc 空không 。有hữu 兩lưỡng 師sư 不bất 同đồng 。一nhất 云vân 。一nhất 切thiết 法pháp 空không 。者giả 空không 猶do 未vị 妙diệu 。今kim 更cánh 將tương 空không 來lai 空không 此thử 空không 。二nhị 云vân 。不bất 爾nhĩ 。前tiền 一nhất 切thiết 法pháp 已dĩ 是thị 妙diệu 空không 。今kim 空không 亦diệc 空không 只chỉ 能năng 空không 之chi 法pháp 亦diệc 空không 。河hà 西tây 同đồng 後hậu 解giải 。故cố 云vân 。或hoặc 謂vị 萬vạn 法pháp 雖tuy 空không 而nhi 智trí 體thể 不bất 空không 。遣khiển 破phá 惑hoặc 情tình 。故cố 曰viết 空không 空không 。是thị 有hữu 亦diệc 空không 。是thị 無vô 亦diệc 空không 。下hạ 句cú 即tức 云vân 。前tiền 計kế 既ký 空không 智trí 不bất 獨độc 有hữu 。真chân 悟ngộ 之chi 心tâm 理lý 無vô 並tịnh 照chiếu 。雖tuy 無vô 並tịnh 照chiếu 遣khiển 義nghĩa 可khả 知tri 。有hữu 漏lậu 空không 無vô 漏lậu 空không 人nhân 多đa 重trọng/trùng 。無vô 漏lậu 空không 將tương 有hữu 漏lậu 空không 輕khinh 。有hữu 漏lậu 空không 無vô 漏lậu 空không 。二nhị 空không 體thể 一nhất 豈khởi 應ưng 輕khinh 重trọng 。萬vạn 法pháp 既ký 寂tịch 智trí 體thể 又hựu 空không 。蓋cái 謂vị 妙diệu 空không 。非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 及cập 。有hữu 人nhân 言ngôn 。大đại 空không 即tức 般Bát 若Nhã 空không 者giả 。色sắc 大đại 故cố 般Bát 若Nhã 大đại 。釋thích 論luận 解giải 大đại 空không 有hữu 事sự 理lý 。事sự 者giả 。東đông 方phương 空không 乃nãi 至chí 十thập 方phương 空không 。理lý 者giả 。即tức 涅Niết 槃Bàn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。大đại 品phẩm 指chỉ 涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 般Bát 若Nhã 更cánh 互hỗ 相tương 顯hiển 。今kim 約ước 三tam 諦đế 釋thích 十thập 一nhất 空không 。內nội 空không 者giả 真Chân 諦Đế 空không 。外ngoại 空không 者giả 俗tục 諦đế 空không 。內nội 外ngoại 空không 者giả 即tức 二nhị 俱câu 空không 。有hữu 為vi 空không 者giả 生sanh 死tử 俗tục 空không 。無vô 為vi 空không 者giả 涅Niết 槃Bàn 真chân 空không 。無vô 始thỉ 空không 者giả 三tam 諦đế 相tướng 即tức 不bất 見kiến 元nguyên 祖tổ 名danh 無vô 始thỉ 空không 。性tánh 空không 者giả 三tam 諦đế 體thể 性tánh 。本bổn 來lai 自tự 空không 故cố 名danh 性tánh 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 者giả 。真chân 即tức 是thị 中trung 中trung 即tức 是thị 真chân 。名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。空không 空không 者giả 。一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。大đại 空không 者giả 。三tam 諦đế 俱câu 空không 。後hậu 歎thán 文văn 。亦diệc 約ước 三tam 諦đế 為vi 歎thán 。三tam 諦đế 相tướng 即tức 諸chư 凡phàm 小tiểu 聖thánh 所sở 迷mê 沒một 處xứ 。是thị 有hữu 是thị 無vô 者giả 。雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 故cố 言ngôn 兩lưỡng 是thị 。一nhất 一nhất 諦đế 悉tất 備bị 真chân 中trung 故cố 言ngôn 空không 空không 。是thị 是thị 非phi 是thị 者giả 。單đơn 照chiếu 一nhất 諦đế 即tức 具cụ 空không 假giả 。空không 故cố 是thị 是thị 。假giả 故cố 非phi 是thị 。即tức 備bị 中trung 道đạo 故cố 言ngôn 空không 空không 。若nhược 雙song 若nhược 隻chỉ 若nhược 三tam 若nhược 一nhất 。皆giai 不bất 可khả 思tư 。議nghị 具cụ 足túc 無vô 缺khuyết 。故cố 非phi 凡phàm 小tiểu 所sở 議nghị 。善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。第đệ 三tam 結kết 歎thán 。我ngã 今kim 於ư 下hạ 。第đệ 三Tam 明Minh 利lợi 益ích 。又hựu 二nhị 。一nhất 明minh 悟ngộ 空không 。二nhị 住trụ 是thị 地địa 已dĩ 下hạ 。說thuyết 功công 能năng 即tức 是thị 前tiền 離ly 後hậu 得đắc 之chi 意ý 。善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。住trụ 是thị 地Địa 中trung 去khứ 。第đệ 二nhị 廣quảng 辨biện 知tri 見kiến 。知tri 見kiến 廣quảng 遠viễn 良lương 由do 空không 寂tịch 。亦diệc 是thị 即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 。文văn 為vi 四tứ 。一nhất 明minh 知tri 見kiến 。二nhị 無vô 所sở 得đắc 。三tam 會hội 通thông 。四tứ 結kết 歎thán 。即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 故cố 明minh 知tri 見kiến 。即tức 照chiếu 而nhi 寂tịch 。故cố 無vô 所sở 得đắc 。得đắc 無vô 所sở 得đắc 。其kỳ 性tánh 不bất 二nhị 。是thị 故cố 會hội 通thông 。此thử 法pháp 奇kỳ 特đặc 是thị 故cố 稱xưng 歎thán 。初sơ 文văn 為vi 二nhị 。一nhất 知tri 十thập 三tam 法pháp 。二nhị 得đắc 八bát 種chủng 知tri 見kiến 。三tam 得đắc 四tứ 無vô 閡ngại 智trí 。初sơ 文văn 云vân 。行hành 即tức 是thị 心tâm 。緣duyên 即tức 是thị 境cảnh 。性tánh 即tức 是thị 內nội 相tương/tướng 即tức 是thị 外ngoại 。親thân 者giả 為vi 因nhân 。疏sớ/sơ 者giả 為vi 緣duyên 。

復phục 次thứ 知tri 而nhi 不bất 見kiến 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 八bát 知tri 見kiến 。一nhất 知tri 非phi 處xứ 。二nhị 知tri 是thị 處xứ 。三tam 知tri 共cộng 行hành 。四tứ 知tri 因nhân 果quả 。五ngũ 知tri 轉chuyển 障chướng 。六lục 知tri 佛Phật 性tánh 。七thất 知tri 二nhị 諦đế 。八bát 知tri 二nhị 智trí 。知tri 外ngoại 道đạo 邪tà 法pháp 。是thị 知tri 非phi 處xứ 。知tri 善thiện 惡ác 報báo 是thị 知tri 處xứ 。知tri 常thường 無vô 常thường 四tứ 德đức 等đẳng 是thị 知tri 共cộng 行hành 。求cầu 大Đại 乘Thừa 是thị 知tri 因nhân 。到đáo 彼bỉ 岸ngạn 是thị 知tri 果quả 。身thân 戒giới 心tâm 慧tuệ 。是thị 知tri 轉chuyển 障chướng 。佛Phật 性tánh 為vi 三tam 。一nhất 據cứ 凡phàm 夫phu 。二nhị 據cứ 十thập 住trụ 。三tam 就tựu 諸chư 佛Phật 。不bất 知tri 不bất 見kiến 是thị 知tri 真chân 。亦diệc 知tri 亦diệc 見kiến 是thị 知tri 俗tục 。惠huệ 施thí 等đẳng 是thị 知tri 權quyền 。不bất 見kiến 所sở 施thí 。等đẳng 是thị 知tri 實thật 。迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 下hạ 。第đệ 三Tam 明Minh 四tứ 無vô 閡ngại 智trí 。又hựu 二nhị 。前tiền 問vấn 。次thứ 答đáp 。答đáp 為vi 三tam 。一nhất 章chương 門môn 。二nhị 釋thích 。三tam 料liệu 簡giản 。初sơ 如như 文văn 。次thứ 釋thích 為vi 五ngũ 。一nhất 就tựu 世thế 諦đế 釋thích 。二nhị 就tựu 出xuất 世thế 釋thích 。三tam 就tựu 無vô 著trước 釋thích 。四tứ 就tựu 譬thí 釋thích 。五ngũ 就tựu 往vãng 因nhân 釋thích 。初sơ 世thế 諦đế 釋thích 者giả 。法pháp 者giả 。知tri 法pháp 及cập 法pháp 名danh 字tự 。義nghĩa 者giả 。知tri 法pháp 下hạ 義nghĩa 及cập 名danh 下hạ 義nghĩa 。詞từ 者giả 。音âm 聲thanh 清thanh 雅nhã 分phân 別biệt 了liễu 亮lượng 。樂nhạo 說thuyết 者giả 。能năng 宛uyển 轉chuyển 變biến 換hoán 。無vô 窮cùng 無vô 盡tận 。隨tùy 字tự 論luận 者giả 。定định 其kỳ 文văn 字tự 善thiện 識thức 字tự 體thể 。正chánh 音âm 論luận 者giả 。正chánh 其kỳ 音âm 詞từ 分phân 明minh 切thiết 齒xỉ 。闡xiển 陀đà 者giả 。法pháp 句cú 論luận 亦diệc 言ngôn 合hợp 聲thanh 。如như 合hợp 聲thanh 唄bối 。河hà 西tây 云vân 。即tức 是thị 此thử 間gian 詠vịnh 歌ca 聲thanh 也dã 。又hựu 言ngôn 。唯duy 是thị 外ngoại 法pháp 未vị 必tất 全toàn 爾nhĩ 。乃nãi 是thị 偈kệ 聲thanh 通thông 於ư 內nội 外ngoại 。

復phục 次thứ 下hạ 。次thứ 就tựu 出xuất 世thế 釋thích 者giả 。知tri 三tam 乘thừa 義nghĩa 。悉tất 皆giai 歸quy 一nhất 。三tam 就tựu 無vô 著trước 釋thích 為vi 二nhị 。初sơ 釋thích 。次thứ 論luận 義nghĩa 他tha 云vân 。是thị 遣khiển 執chấp 釋thích 。今kim 依y 難nạn/nan 意ý 為vi 無vô 著trước 釋thích 。迦Ca 葉Diếp 下hạ 論luận 義nghĩa 。先tiên 問vấn 。次thứ 答đáp 。初sơ 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 意ý 云vân 知tri 即tức 是thị 著trước 。佛Phật 答đáp 。以dĩ 無vô 著trước 故cố 知tri 。四tứ 就tựu 譬thí 釋thích 中trung 。初sơ 舉cử 六lục 譬thí 釋thích 法pháp 無vô 閡ngại 解giải 。還hoàn 指chỉ 六lục 譬thí 釋thích 義nghĩa 無vô 閡ngại 解giải 。言ngôn 地địa 持trì 者giả 。持trì 眾chúng 生sanh 非phi 眾chúng 生sanh 。勝thắng 鬘man 云vân 。大đại 地địa 持trì 四tứ 重trọng 擔đảm 。謂vị 山sơn 海hải 草thảo 木mộc 眾chúng 生sanh 。彼bỉ 廣quảng 此thử 略lược 。山sơn 取thủ 壓áp 地địa 地địa 取thủ 安an 山sơn 互hỗ 相tương 持trì 故cố 。眼nhãn 能năng 持trì 光quang 。有hữu 二nhị 解giải 。優ưu 樓lâu 迦ca 計kế 。眼nhãn 光quang 與dữ 意ý 合hợp 時thời 能năng 見kiến 借tá 此thử 為vi 譬thí 。二nhị 云vân 。非phi 借tá 外ngoại 義nghĩa 。眼nhãn 有hữu 清thanh 淨tịnh 四tứ 大đại 之chi 色sắc 。因nhân 外ngoại 光quang 能năng 見kiến 。善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。五ngũ 就tựu 往vãng 因nhân 釋thích 。善thiện 男nam 子tử 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 下hạ 。第đệ 三tam 料liệu 簡giản 。又hựu 二nhị 。初sơ 料liệu 簡giản 。後hậu 論luận 義nghĩa 。初sơ 為vi 三tam 。一nhất 明minh 二Nhị 乘Thừa 無vô 無vô 閡ngại 。二nhị 別biệt 釋thích 。三tam 總tổng 結kết 。初sơ 如như 文văn 。次thứ 別biệt 釋thích 中trung 。先tiên 釋thích 緣Duyên 覺Giác 。次thứ 聲Thanh 聞Văn 。迦Ca 葉Diếp 下hạ 二nhị 論luận 義nghĩa 。先tiên 問vấn 。次thứ 答đáp 。答đáp 為vi 三tam 。一nhất 正chánh 答đáp 。二nhị 開khai 昔tích 權quyền 。三tam 顯hiển 今kim 實thật 如như 文văn 。迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 無vô 所sở 得đắc 知tri 見kiến 。又hựu 三tam 。一nhất 明minh 無vô 所sở 得đắc 。二nhị 引dẫn 偈kệ 證chứng 。三tam 無vô 得đắc 而nhi 得đắc 。初sơ 又hựu 三tam 。一nhất 問vấn 。二nhị 答đáp 。三tam 領lãnh 解giải 。問vấn 又hựu 三tam 。初sơ 領lãnh 指chỉ 前tiền 文văn 。前tiền 文văn 。已dĩ 遠viễn 故cố 言ngôn 梵Phạm 行hạnh 。次thứ 菩Bồ 薩Tát 知tri 見kiến 下hạ 正chánh 難nạn/nan 。三tam 云vân 何hà 如Như 來Lai 下hạ 結kết 難nạn/nan 。佛Phật 答đáp 又hựu 二nhị 。初sơ 歎thán 其kỳ 問vấn 。次thứ 正chánh 答đáp 。又hựu 二nhị 。先tiên 正chánh 答đáp 。次thứ 結kết 正chánh 簡giản 邪tà 。初sơ 正chánh 答đáp 中trung 凡phàm 十thập 復phục 次thứ 。得đắc 無vô 得đắc 相tương 對đối 。得đắc 者giả 非phi 謂vị 得đắc 中trung 之chi 得đắc 。乃nãi 是thị 無vô 得đắc 之chi 得đắc 。此thử 無vô 非phi 是thị 析tích 滅diệt 之chi 無vô 。是thị 體thể 達đạt 無vô 。十thập 對đối 者giả 。所sở 謂vị 得đắc 無vô 得đắc 。倒đảo 無vô 倒đảo 。智trí 慧tuệ 無vô 明minh 。涅Niết 槃Bàn 諸chư 有hữu 。大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 。方Phương 等Đẳng 三tam 藏tạng 。真chân 空không 生sanh 死tử 。常thường 無vô 常thường 。真chân 空không 五ngũ 見kiến 。菩Bồ 提Đề 二Nhị 乘Thừa 。次thứ 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 之chi 所sở 問vấn 。下hạ 結kết 如như 文văn 。大đại 品phẩm 明minh 諸chư 有hữu 二nhị 者giả 。是thị 有hữu 所sở 得đắc 。諸chư 無vô 二nhị 者giả 。名danh 無vô 所sở 得đắc (# 云vân 云vân )# 。迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 下hạ 。三tam 領lãnh 解giải 又hựu 二nhị 。有hữu 領lãnh 解giải 有hữu 得đắc 益ích 。次thứ 引dẫn 偈kệ 證chứng 者giả 。如Như 來Lai 上thượng 云vân 。於ư 此thử 正chánh 在tại 雙song 樹thụ 。云vân 何hà 更cánh 指chỉ 雙song 樹thụ 。解giải 言ngôn 。直trực 是thị 語ngữ 法pháp 未vị 必tất 別biệt 處xứ 指chỉ 此thử 雙song 樹thụ 。二nhị 云vân 。見kiến 聞văn 不bất 同đồng 寧ninh 有hữu 定định 所sở 。假giả 使sử 異dị 處xứ 指chỉ 此thử 何hà 妨phương 。此thử 偈kệ 是thị 第đệ 二nhị 出xuất 釋thích 得đắc 無vô 得đắc 。文văn 為vi 二nhị 。一nhất 舉cử 偈kệ 請thỉnh 問vấn 。二nhị 釋thích 偈kệ 為vi 答đáp 。答đáp 為vi 三tam 。一nhất 別biệt 釋thích 。二nhị 總tổng 釋thích 。三tam 結kết 釋thích 。別biệt 又hựu 三tam 。一nhất 略lược 標tiêu 。二nhị 重trùng 問vấn 。三tam 正chánh 釋thích 。釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 誡giới 許hứa 。次thứ 正chánh 答đáp 。答đáp 中trung 凡phàm 有hữu 八bát 番phiên 。前tiền 六lục 番phiên 正chánh 釋thích 。後hậu 二nhị 明minh 不bất 果quả 得đắc 說thuyết 。一nhất 一nhất 並tịnh 前tiền 釋thích 上thượng 半bán 。後hậu 釋thích 下hạ 半bán 。又hựu 須tu 望vọng 下hạ 總tổng 釋thích 之chi 意ý 。舊cựu 釋thích 此thử 偈kệ 。本bổn 有hữu 煩phiền 惱não 即tức 是thị 昔tích 本bổn 。今kim 無vô 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 昔tích 今kim 。不bất 得đắc 云vân 是thị 今kim 日nhật 之chi 今kim 。何hà 者giả 今kim 有hữu 涅Niết 槃Bàn 故cố 。若nhược 天thiên 魔ma 梵Phạm 。說thuyết 言ngôn 如Như 來Lai 有hữu 煩phiền 惱não 者giả 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。此thử 乃nãi 今kim 日nhật 佛Phật 果Quả 不bất 為vi 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 。如như 此thử 釋thích 文văn 一nhất 往vãng 得đắc 去khứ 不bất 遣khiển 他tha 難nạn/nan 。只chỉ 為vì 昔tích 日nhật 有hữu 無vô 。無vô 常thường 後hậu 乃nãi 是thị 常thường 。還hoàn 是thị 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。焉yên 能năng 遣khiển 疑nghi 。興hưng 皇hoàng 云vân 。本bổn 無vô 今kim 有hữu 。皆giai 是thị 隨tùy 緣duyên 。本bổn 有hữu 煩phiền 惱não 非phi 有hữu 說thuyết 有hữu 。今kim 無vô 涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 說thuyết 無vô 。若nhược 天thiên 魔ma 梵Phạm 。能năng 解giải 此thử 者giả 。說thuyết 言ngôn 如Như 來Lai 有hữu 煩phiền 惱não 者giả 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。遣khiển 難nạn/nan 釋thích 文văn 二nhị 塗đồ 俱câu 了liễu 。今kim 謂vị 乃nãi 是thị 總tổng 答đáp 中trung 意ý 。若nhược 別biệt 釋thích 文văn 猶do 自tự 未vị 去khứ 。此thử 之chi 偈kệ 意ý 。為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。眾chúng 生sanh 唯duy 作tác 善thiện 惡ác 之chi 見kiến 。謂vị 昔tích 有hữu 惡ác 今kim 則tắc 有hữu 善thiện 。二Nhị 乘Thừa 作tác 真chân 俗tục 不bất 一nhất 之chi 見kiến 。菩Bồ 薩Tát 作tác 三tam 諦đế 各các 別biệt 之chi 見kiến 。文Văn 殊Thù 作tác 三tam 諦đế 相tướng 即tức 之chi 解giải 。亦diệc 是thị 四tứ 門môn 四tứ 悉tất 等đẳng 解giải 。豈khởi 可khả 只chỉ 作tác 如như 上thượng 諸chư 人nhân 一nhất 種chủng 解giải 耶da 。私tư 謂vị 如Như 來Lai 自tự 作tác 八bát 重trọng/trùng 解giải 釋thích 。佛Phật 意ý 乃nãi 將tương 此thử 八bát 為vi 式thức 。當đương 知tri 其kỳ 義nghĩa 。遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 。若nhược 如như 諸chư 師sư 各các 一nhất 種chủng 見kiến 。佛Phật 何hà 不bất 唯duy 一nhất 種chủng 釋thích 耶da 。欲dục 許hứa 諸chư 師sư 。一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。若nhược 欲dục 非phi 之chi 假giả 使sử 諸chư 釋thích 寧ninh 得đắc 佛Phật 意ý 。略lược 如như 章chương 安an 四tứ 悉tất 故cố 悉tất 是thị 。離ly 悉tất 故cố 俱câu 非phi 。故cố 知tri 四tứ 出xuất 則tắc 四tứ 是thị 。各các 計kế 亦diệc 四tứ 非phi 。四tứ 非phi 故cố 一nhất 切thiết 俱câu 非phi 。四tứ 是thị 故cố 八bát 番phiên 皆giai 是thị 。故cố 更cánh 總tổng 釋thích 以dĩ 總tổng 冠quan 別biệt 方phương 稱xưng 佛Phật 旨chỉ 。四tứ 悉tất 四tứ 門môn 具cụ 如như 前tiền 釋thích 。如Như 來Lai 普phổ 為vi 下hạ 第đệ 二nhị 總tổng 釋thích 。總tổng 成thành 前tiền 意ý 故cố 知tri 言ngôn 有hữu 不bất 有hữu 。言ngôn 無vô 不bất 無vô 。皆giai 為vì 利lợi 益ích 。悉tất 皆giai 無vô 定định 。隨tùy 國quốc 土độ 人nhân 其kỳ 相tương/tướng 不bất 同đồng 。是thị 故cố 輕khinh 重trọng 犯phạm 不bất 犯phạm 異dị 。善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 世thế 諦đế 下hạ 。第đệ 三tam 總tổng 結kết 釋thích 。皆giai 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 世thế 。涅Niết 槃Bàn 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。有hữu 時thời 說thuyết 世thế 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。或hoặc 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。寂tịch 即tức 是thị 生sanh 死tử 。謂vị 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。或hoặc 說thuyết 妙diệu 有hữu 常thường 住trụ 即tức 。是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。人nhân 謂vị 是thị 生sanh 死tử 。如Như 來Lai 說thuyết 空không 欲dục 明minh 不bất 空không 。說thuyết 有hữu 欲dục 明minh 不bất 有hữu 。眾chúng 緣duyên 皆giai 作tác 有hữu 無vô 之chi 見kiến 。善thiện 男nam 子tử 是thị 故cố 汝nhữ 上thượng 不bất 應ưng 難nan 言ngôn 下hạ 。第đệ 三Tam 明Minh 無vô 得đắc 而nhi 得đắc 。又hựu 三tam 。先tiên 標tiêu 。次thứ 問vấn 。三tam 答đáp 。初sơ 標tiêu 如như 文văn 。次thứ 問vấn 中trung 二nhị 。先tiên 問vấn 。次thứ 難nạn/nan 。初sơ 問vấn 者giả 。若nhược 有hữu 得đắc 應ưng 是thị 無vô 常thường 。自tự 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。夫phu 道đạo 者giả 非phi 色sắc 下hạ 。次thứ 難nạn/nan 。若nhược 常thường 則tắc 應ưng 無vô 得đắc 。三tam 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。先tiên 答đáp 初sơ 問vấn 。次thứ 答đáp 後hậu 難nạn/nan 。初sơ 文văn 先tiên 汎# 明minh 。道Đạo 有hữu 二nhị 種chủng 。常thường 道đạo 雖tuy 得đắc 而nhi 非phi 無vô 常thường 。道đạo 與dữ 菩Bồ 提Đề 悉tất 皆giai 名danh 常thường 下hạ 。第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 。今kim 云vân 。道đạo 定định 圓viên 常thường 本bổn 來lai 有hữu 之chi 。為vi 惑hoặc 所sở 覆phú 斷đoạn 惑hoặc 復phục 本bổn 。義nghĩa 言ngôn 其kỳ 得đắc 得đắc 而nhi 是thị 常thường 。次thứ 善thiện 男nam 子tử 道đạo 者giả 雖tuy 無vô 色sắc 像tượng 下hạ 。答đáp 後hậu 難nạn/nan 為vi 三tam 。法pháp 譬thí 合hợp 。初sơ 法pháp 說thuyết 。次thứ 如như 眾chúng 生sanh 心tâm 下hạ 譬thí 說thuyết 。然nhiên 實thật 是thị 常thường 。能năng 修tu 者giả 得đắc 不bất 修tu 不bất 得đắc 。善thiện 男nam 子tử 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。第đệ 三tam 會hội 通thông 又hựu 為vi 二nhị 。一nhất 會hội 通thông 二nhị 論luận 義nghĩa 。初sơ 會hội 通thông 者giả 。會hội 前tiền 所sở 說thuyết 知tri 見kiến 等đẳng 法pháp 。皆giai 有hữu 似tự 真chân 。似tự 是thị 相tướng 貌mạo 了liễu 了liễu 即tức 真chân 。真chân 又hựu 為vi 二nhị 。一nhất 菩Bồ 薩Tát 了liễu 了liễu 。二nhị 如Như 來Lai 了liễu 了liễu 。此thử 下hạ 盡tận 卷quyển 是thị 會hội 通thông 兩lưỡng 章chương 如như 文văn 。

梵Phạm 行hạnh 品phẩm 之chi 三tam

起khởi 卷quyển 。是thị 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 有hữu 問vấn 答đáp 。問vấn 為vi 二nhị 。一nhất 問vấn 同đồng 世thế 間gian 。二nhị 問vấn 異dị 世thế 不bất 知tri 。答đáp 為vi 二nhị 。先tiên 正chánh 答đáp 。次thứ 結kết 。初sơ 答đáp 為vi 三tam 。初sơ 明minh 異dị 世thế 間gian 。二nhị 明minh 同đồng 世thế 間gian 。三tam 非phi 世thế 非phi 出xuất 世thế 。異dị 故cố 即tức 世thế 間gian 不bất 知tri 。不bất 知tri 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。或hoặc 同đồng 者giả 世thế 間gian 橫hoạnh/hoành 計kế 微vi 塵trần 等đẳng 生sanh 。計kế 世thế 界giới 有hữu 邊biên 為vi 終chung 。無vô 邊biên 為vi 無vô 終chung 。皆giai 墮đọa 斷đoạn 常thường 。舊cựu 云vân 。無vô 始thỉ 無vô 終chung 有hữu 兩lưỡng 解giải 。一nhất 云vân 。無vô 始thỉ 無vô 明minh 。全toàn 無vô 始thỉ 終chung 。二nhị 云vân 。無vô 始thỉ 無vô 明minh 。有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。無vô 有hữu 一nhất 始thỉ 。在tại 此thử 無vô 始thỉ 之chi 初sơ 者giả 。故cố 知tri 有hữu 始thỉ 而nhi 復phục 終chung 。於ư 佛Phật 果Quả 此thử 之chi 兩lưỡng 解giải 。同đồng 於ư 此thử 中trung 橫hoạnh/hoành 計kế 斷đoạn 常thường 。十thập 一nhất 空không 中trung 明minh 無vô 始thỉ 空không 。為vi 破phá 此thử 始thỉ 亦diệc 破phá 此thử 終chung 。於ư 如như 是thị 事sự 下hạ 。第đệ 三Tam 明Minh 非phi 世thế 出xuất 世thế 。若nhược 菩Bồ 薩Tát 知tri 。謗báng 言ngôn 不bất 知tri 。即tức 是thị 謗báng 人nhân 。言ngôn 無vô 菩Bồ 提Đề 。即tức 是thị 謗báng 法pháp 。次thứ 結kết 如như 文văn 。

爾nhĩ 時thời 迦Ca 葉Diếp 下hạ 。第đệ 四tứ 說thuyết 偈kệ 結kết 歎thán 。他tha 云vân 。初sơ 半bán 行hành 歎thán 大đại 慈từ 。次thứ 一nhất 行hành 半bán 歎thán 大đại 悲bi 。後hậu 兩lưỡng 偈kệ 結kết 歎thán 。今kim 謂vị 初sơ 半bán 行hành 如như 前tiền 。次thứ 半bán 行hành 歎thán 大đại 悲bi 。次thứ 世thế 醫y 者giả 一nhất 行hành 半bán 歎thán 大đại 喜hỷ 。喜hỷ 之chi 所sở 離ly 故cố 言ngôn 不bất 發phát 。喜hỷ 之chi 所sở 得đắc 故cố 言ngôn 甘cam 露lộ 。眾chúng 生sanh 既ký 服phục 下hạ 半bán 行hành 是thị 歎thán 大đại 捨xả 。次thứ 一nhất 行hành 結kết 歎thán 如như 文văn 。說thuyết 是thị 偈kệ 下hạ 是thị 第đệ 三Tam 明Minh 戒giới 為vi 梵Phạm 行hạnh 。開khai 善thiện 云vân 。前tiền 明minh 深thâm 梵Phạm 行hạnh 。此thử 明minh 淺thiển 梵Phạm 行hạnh 。是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。以dĩ 戒giới 為vi 本bổn 。故cố 能năng 化hóa 他tha 。就tựu 文văn 為vi 三tam 。一nhất 持trì 戒giới 。二nhị 護hộ 法Pháp 。三tam 六lục 念niệm 。以dĩ 持trì 戒giới 故cố 能năng 護hộ 法Pháp 。以dĩ 護hộ 法Pháp 故cố 能năng 修tu 念niệm 。次thứ 第đệ 相tương/tướng 成thành 法pháp 爾nhĩ 故cố 也dã 。持trì 戒giới 為vi 二nhị 。初sơ 略lược 明minh 持trì 戒giới 。次thứ 廣quảng 明minh 得đắc 失thất 。初sơ 文văn 有hữu 問vấn 答đáp 。問vấn 為vi 二nhị 。初sơ 領lãnh 旨chỉ 。後hậu 正chánh 難nạn/nan 。難nạn/nan 中trung 為vi 兩lưỡng 。先tiên 難nạn/nan 同đồng 世thế 。若nhược 世thế 間gian 不bất 知tri 見kiến 覺giác 。菩Bồ 薩Tát 亦diệc 應ưng 不bất 知tri 見kiến 覺giác 。次thứ 難nạn/nan 異dị 世thế 。佛Phật 答đáp 有hữu 二nhị 。先tiên 開khai 兩lưỡng 章chương 。次thứ 釋thích 兩lưỡng 章chương 。汝nhữ 言ngôn 有hữu 何hà 異dị 下hạ 。釋thích 兩lưỡng 章chương 門môn 。先tiên 明minh 不bất 異dị 即tức 釋thích 同đồng 章chương 。有hữu 同đồng 有hữu 異dị 不bất 一nhất 向hướng 同đồng 如như 文văn 。菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 。下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 異dị 章chương 門môn 。又hựu 二nhị 。先tiên 明minh 聞văn 經Kinh 故cố 得đắc 三tam 法pháp 。次thứ 明minh 三tam 法pháp 相tướng 資tư 。初sơ 文văn 具cụ 明minh 三tam 法pháp 。皆giai 戒giới 為vi 本bổn 。以dĩ 修tu 慧tuệ 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 三tam 法pháp 相tướng 資tư 。文văn 略lược 故cố 但đãn 言ngôn 二nhị 。初sơ 明minh 慧tuệ 資tư 戒giới 。二nhị 明minh 戒giới 資tư 慧tuệ 。迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 下hạ 。第đệ 二nhị 廣quảng 辨biện 得đắc 失thất 。有hữu 問vấn 有hữu 答đáp 。答đáp 又hựu 二nhị 。先tiên 舉cử 不bất 淨tịnh 持trì 戒giới 不bất 能năng 相tương/tướng 資tư 。次thứ 明minh 淨tịnh 戒giới 正chánh 答đáp 問vấn 。初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。初sơ 明minh 不bất 淨tịnh 。次thứ 無vô 相tướng 資tư 。有hữu 四tứ 不bất 淨tịnh 。一nhất 為vi 有hữu 如như 難Nan 陀Đà 云vân 云vân )# 。二nhị 性tánh 不bất 定định 。或hoặc 時thời 能năng 持trì 或hoặc 不bất 能năng 持trì 。三tam 非phi 畢tất 竟cánh 不bất 能năng 。從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。永vĩnh 永vĩnh 長trường/trưởng 持trì 。四tứ 不bất 為vì 眾chúng 生sanh 。無vô 廣quảng 大đại 意ý 。自tự 局cục 在tại 己kỷ 不bất 兼kiêm 利lợi 他tha 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 於ư 淨tịnh 戒giới 正chánh 答đáp 其kỳ 問vấn 亦diệc 二nhị 。先tiên 明minh 淨tịnh 戒giới 。次thứ 明minh 相tướng 資tư 。初sơ 淨tịnh 中trung 。四tứ 淨tịnh 對đối 前tiền 四tứ 不bất 淨tịnh 戒giới 。非phi 戒giới 即tức 對đối 前tiền 無vô 始thỉ 終chung 。戒giới 非phi 戒giới 非phi 是thị 五Ngũ 戒Giới 律luật 儀nghi 等đẳng 。乃nãi 以dĩ 無vô 戒giới 無vô 持trì 為vi 戒giới 。此thử 是thị 畢tất 竟cánh 淨tịnh 戒giới 。於ư 戒giới 淨tịnh 中trung 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 相tướng 資tư 之chi 力lực 。又hựu 二nhị 。初sơ 三tam 法pháp 相tướng 資tư 。次thứ 五ngũ 法pháp 佐tá 助trợ 。相tương/tướng 資tư 中trung 次thứ 第đệ 傳truyền 傳truyền 釋thích 前tiền 句cú 。於ư 中trung 二nhị 。初sơ 因nhân 戒giới 故cố 釋thích 不bất 悔hối 。又hựu 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。譬thí 有hữu 三tam 譬thí 。次thứ 以dĩ 淨tịnh 戒giới 故cố 下hạ 。次thứ 釋thích 歡hoan 喜hỷ 。又hựu 二nhị 。先tiên 明minh 三tam 相tương/tướng 。次thứ 明minh 悅duyệt 樂lạc 。初sơ 文văn 為vi 三tam 。初sơ 明minh 持trì 喜hỷ 。二nhị 明minh 毀hủy 憂ưu 。三tam 雙song 明minh 二nhị 義nghĩa 。前tiền 二nhị 各các 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。於ư 第đệ 三tam 雙song 明minh 持trì 犯phạm 中trung 二nhị 。先tiên 譬thí 。次thứ 合hợp 。初sơ 中trung 牛ngưu 譬thí 經kinh 教giáo 。女nữ 譬thí 稟bẩm 者giả 。酪lạc 缾bình 譬thí 破phá 戒giới 。漿tương 缾bình 譬thí 持trì 戒giới 。至chí 城thành 欲dục 賣mại 譬thí 俱câu 求cầu 當đương 果quả 以dĩ 因nhân 貿mậu 果quả (# 云vân 云vân )# 。脚cước 跌trật 譬thí 命mạng 終chung 。二nhị 缾bình 俱câu 破phá 譬thí 身thân 壞hoại 。憂ưu 喜hỷ 譬thí 持trì 毀hủy 。漿tương 缾bình 者giả 已dĩ câu 得đắc 酥tô 止chỉ 餘dư 漿tương 汁trấp 。所sở 直trực 不bất 多đa 不bất 得đắc 亦diệc 閑nhàn 。譬thí 持trì 戒giới 人nhân 已dĩ 修tu 得đắc 道Đạo 只chỉ 餘dư 殘tàn 命mạng 。命mạng 存tồn 亦diệc 善thiện 不bất 存tồn 亦diệc 閑nhàn 。若nhược 也dã 酪lạc 缾bình 全toàn 未vị câu 酥tô 失thất 酪lạc 酥tô 亡vong 。譬thí 破phá 戒giới 人nhân 未vị 得đắc 修tu 道Đạo 。此thử 命mạng 若nhược 終chung 其kỳ 道đạo 亦diệc 失thất 。是thị 故cố 憂ưu 畏úy 。次thứ 持trì 戒giới 下hạ 合hợp 如như 文văn 。次thứ 心tâm 歡hoan 喜hỷ 故cố 。則tắc 便tiện 思tư 惟duy 下hạ 。釋thích 悅duyệt 樂lạc 又hựu 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 。後hậu 論luận 義nghĩa 。論luận 義nghĩa 中trung 。先tiên 問vấn 後hậu 答đáp 。答đáp 中trung 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 解giải 釋thích 。後hậu 展triển 轉chuyển 深thâm 入nhập 成thành 大đại 涅Niết 槃Bàn 。皆giai 由do 於ư 戒giới 。然nhiên 五ngũ 受thọ 根căn 中trung 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 淺thiển 喜hỷ 深thâm 。禪thiền 定định 之chi 中trung 則tắc 喜hỷ 淺thiển 樂nhạo/nhạc/lạc 深thâm 。各các 有hữu 所sở 據cứ 今kim 同đồng 禪thiền 支chi 。次thứ 明minh 五ngũ 法pháp 佐tá 助trợ 中trung 。言ngôn 得đắc 五ngũ 涅Niết 槃Bàn 者giả 。即tức 脫thoát 五ngũ 陰ấm 。涅Niết 槃Bàn 非phi 五ngũ 。脫thoát 五ngũ 陰ấm 縛phược 名danh 五ngũ 涅Niết 槃Bàn 。善thiện 男nam 子tử 若nhược 我ngã 弟đệ 子tử 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 護hộ 法Pháp 。護hộ 法Pháp 即tức 是thị 護hộ 戒giới 。護hộ 戒giới 既ký 牢lao 即tức 是thị 持trì 戒giới 。持trì 戒giới 不bất 牢lao 由do 無vô 護hộ 法Pháp 心tâm 。又hựu 二nhị 。先tiên 訶ha 毀hủy 法pháp 。次thứ 勸khuyến 護hộ 法Pháp 。初sơ 訶ha 毀hủy 又hựu 三tam 。一nhất 正chánh 訶ha 破phá 戒giới 。二nhị 訶ha 求cầu 有hữu 作tác 業nghiệp 。三tam 訶ha 是thị 處xứ 非phi 處xứ 。然nhiên 極cực 猥ổi 人nhân 無vô 過quá 破phá 戒giới 。一nhất 無vô 所sở 用dụng 。文văn 云vân 。寧ninh 當đương 不bất 受thọ 不bất 持trì 。不bất 用dụng 毀hủy 戒giới 而nhi 受thọ 讀đọc 之chi 。問vấn 上thượng 文văn 為vi 僕bộc 趨xu 令linh 讀đọc 誦tụng 。今kim 文văn 寧ninh 可khả 不bất 受thọ 不bất 持trì 。兩lưỡng 言ngôn 相tương 反phản 者giả 何hà 耶da 。答đáp 此thử 各các 有hữu 意ý 。前tiền 明minh 汲cấp 引dẫn 百bách 方phương 令linh 入nhập 。今kim 誡giới 人nhân 師sư 令linh 無vô 瑕hà 犯phạm 。初sơ 訶ha 毀hủy 中trung 不bất 出xuất 三tam 業nghiệp 。初sơ 是thị 訶ha 身thân 。次thứ 是thị 訶ha 心tâm 。三tam 是thị 訶ha 口khẩu 。初sơ 文văn 者giả 。若nhược 人nhân 受thọ 持trì 戒giới 。所sở 有hữu 弟đệ 子tử 。亦diệc 學học 是thị 師sư 自tự 既ký 不bất 正chánh 號hiệu 令linh 不bất 嚴nghiêm 。次thứ 當đương 正chánh 身thân 心tâm 下hạ 。第đệ 二nhị 訶ha 求cầu 有hữu 。若nhược 求cầu 三tam 有hữu 名danh 為vi 輕khinh 躁táo 。不bất 求cầu 果quả 報báo 。名danh 為vi 沈trầm 審thẩm 。望vọng 有hữu 修tu 因nhân 。是thị 則tắc 名danh 為vi 。為vi 有hữu 造tạo 業nghiệp 。三tam 莫mạc 非phi 時thời 說thuyết 下hạ 。第đệ 三tam 訶ha 離ly 。是thị 處xứ 非phi 處xứ 。審thẩm 能năng 弘hoằng 宣tuyên 須tu 離ly 此thử 等đẳng 諸chư 非phi 法pháp 處xứ 。莫mạc 不bất 請thỉnh 者giả 。然nhiên 與dữ 不bất 請thỉnh 之chi 友hữu 相tương/tướng 乖quai 。釋thích 云vân 。事sự 須tu 適thích 時thời 。今kim 正chánh 須tu 請thỉnh 莫mạc 滅diệt 法pháp 說thuyết 。不bất 持trì 戒giới 說thuyết 不bất 護hộ 法Pháp 說thuyết 。是thị 滅diệt 法pháp 說thuyết 。熾sí 然nhiên 世thế 法pháp 說thuyết 者giả 。即tức 是thị 求cầu 有hữu 。造tạo 業nghiệp 而nhi 說thuyết 。他tha 解giải 。多đa 以dĩ 世thế 典điển 詩thi 書thư 添# 足túc 。令linh 他tha 不bất 信tín 名danh 熾sí 世thế 法pháp 。今kim 不bất 爾nhĩ 。於ư 所sở 說thuyết 中trung 增tăng 長trưởng 苦khổ 集tập 是thị 熾sí 世thế 法pháp 。善thiện 男nam 子tử 若nhược 欲dục 受thọ 持trì 下hạ 。第đệ 二nhị 勸khuyến 讚tán 護hộ 法Pháp 。他tha 云vân 。先tiên 列liệt 十thập 智trí 。次thứ 勸khuyến 淨tịnh 心tâm 。今kim 初sơ 言ngôn 自tự 他tha 。欲dục 受thọ 持trì 者giả 。信tín 故cố 名danh 受thọ 。不bất 忘vong 為vi 持trì 。即tức 是thị 自tự 行hành 。口khẩu 所sở 說thuyết 者giả 謂vị 化hóa 他tha 也dã 。涅Niết 槃Bàn 宗tông 體thể 。行hành 教giáo 用dụng 果quả 。前tiền 說thuyết 佛Phật 性tánh 為vi 宗tông 。後hậu 說thuyết 見kiến 性tánh 為vi 果quả 。兩lưỡng 塗đồ 並tịnh 使sử 。三tam 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。第đệ 三Tam 明Minh 六lục 念niệm 。大đại 品phẩm 中trung 。明minh 十thập 念niệm 八bát 念niệm 。小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 有hữu 六lục 念niệm 。即tức 是thị 晨thần 朝triêu 唱xướng 者giả 。一nhất 念niệm 何hà 年niên 月nguyệt 日nhật 。二nhị 念niệm 戒giới 臘lạp 年niên 月nguyệt 。三tam 念niệm 施thí 食thực 法pháp 。四tứ 念niệm 三tam 衣y 長trường/trưởng 應ưng 說thuyết 淨tịnh 。五ngũ 念niệm 不bất 別biệt 眾chúng 食thực 。六lục 念niệm 有hữu 病bệnh 應ưng 治trị 。皆giai 各các 有hữu 意ý 。今kim 此thử 六lục 念niệm 。為vi 梵Phạm 行hạnh 者giả 。居cư 於ư 林lâm 野dã 有hữu 懷hoài 恐khủng 怖bố 。令linh 修tu 六lục 念niệm 。前tiền 三tam 念niệm 他tha 。後hậu 三tam 念niệm 自tự 。戒giới 施thí 是thị 自tự 因nhân 。生sanh 天thiên 是thị 自tự 果quả 。戒giới 是thị 止chỉ 善thiện 。施thí 是thị 行hành 善thiện 。天thiên 有hữu 近cận 果quả 遠viễn 果quả (# 云vân 云vân )# 。就tựu 文văn 為vi 二nhị 。先tiên 唱xướng 數số 列liệt 章chương 。云vân 何hà 下hạ 。解giải 釋thích 六lục 念niệm 。即tức 為vi 六lục 章chương 。念niệm 佛Phật 章chương 為vi 二nhị 。先tiên 念niệm 佛Phật 果quả 。後hậu 念niệm 佛Phật 因nhân 。念niệm 因nhân 是thị 念niệm 往vãng 因nhân 。念niệm 果quả 是thị 念niệm 現hiện 果quả 。由do 何hà 因nhân 得đắc 今kim 果quả 。念niệm 果quả 為vi 四tứ 。謂vị 兩lưỡng 章chương 兩lưỡng 釋thích 。初sơ 立lập 十thập 號hiệu 眾chúng 德đức 兩lưỡng 章chương 門môn 。次thứ 釋thích 十thập 號hiệu 眾chúng 德đức 兩lưỡng 章chương 。釋thích 十thập 號hiệu 是thị 釋thích 名danh 下hạ 義nghĩa 。釋thích 眾chúng 德đức 是thị 釋thích 體thể 下hạ 義nghĩa 。先tiên 列liệt 十thập 號hiệu 章chương 門môn 。成thành 論luận 與dữ 阿a 含hàm 。皆giai 合hợp 無Vô 上Thượng 士Sĩ 與dữ 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 為vi 一nhất 號hiệu 。至chí 世Thế 尊Tôn 十thập 數số 方phương 滿mãn 。今kim 經kinh 與dữ 釋thích 論luận 。開khai 無Vô 上Thượng 士Sĩ 與dữ 調điều 御ngự 為vi 兩lưỡng 。至chí 佛Phật 則tắc 十thập 名danh 已dĩ 足túc 。總tổng 結kết 上thượng 德đức 十thập 號hiệu 。具cụ 足túc 為vi 世thế 所sở 尊tôn 就tựu 別biệt 釋thích 中trung 不bất 稱xưng 世Thế 尊Tôn 。但đãn 言ngôn 婆bà 伽già 婆bà 。此thử 是thị 佛Phật 之chi 總tổng 名danh 。將tương 代đại 世Thế 尊Tôn 。常thường 不bất 變biến 易dị 下hạ 。二nhị 列liệt 眾chúng 德đức 章chương 門môn 。三tam 以dĩ 知tri 法pháp 下hạ 。釋thích 眾chúng 德đức 章chương 。前tiền 文văn 皆giai 略lược 直trực 釋thích 最tối 後hậu 大đại 法Pháp 師sư 一nhất 事sự 。還hoàn 以dĩ 前tiền 七thất 善thiện 為vi 釋thích 。知tri 我ngã 能năng 持trì 戒giới 能năng 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。復phục 知tri 中trung 道đạo 名danh 大đại 法Pháp 師sư 。知tri 小Tiểu 乘Thừa 遍biến 道đạo 皆giai 非phi 法Pháp 師sư 。云vân 何hà 名danh 如Như 來Lai 下hạ 。第đệ 四tứ 釋thích 十thập 號hiệu 。梵Phạm 云vân 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。舊cựu 但đãn 以dĩ 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。來lai 成thành 正chánh 覺giác 一nhất 義nghĩa 。以dĩ 釋thích 如Như 來Lai 。釋thích 論luận 。四tứ 義nghĩa 釋thích 如Như 來Lai 。謂vị 如Như 來Lai 如như 去khứ 如như 解giải 如như 說thuyết 。依y 三tam 世thế 佛Phật 學học 。十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。修tu 十thập 一nhất 空không 。而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。故cố 名danh 如Như 來Lai 。去khứ 離ly 生sanh 死tử 永vĩnh 免miễn 諸chư 惡ác 。即tức 是thị 如như 去khứ 。如như 如như 而nhi 解giải 。如như 如như 而nhi 說thuyết 。亦diệc 是thị 說thuyết 我ngã 所sở 解giải 。解giải 我ngã 所sở 說thuyết 。此thử 中trung 三tam 復phục 次thứ 。前tiền 後hậu 二nhị 復phục 次thứ 。是thị 如như 說thuyết 義nghĩa 。中trung 一nhất 是thị 如Như 來Lai 義nghĩa 。如như 去khứ 在tại 善Thiện 逝Thệ 中trung 。如như 解giải 在tại 世Thế 間Gian 解Giải 中trung 。云vân 何hà 為vi 應ưng 。梵Phạm 云vân 阿a 羅la 訶ha 有hữu 三tam 義nghĩa 。謂vị 殺sát 賊tặc 不bất 生sanh 應Ứng 供Cúng 。此thử 中trung 但đãn 云vân 應ưng 不bất 言ngôn 供cung 。有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 。為vi 兩lưỡng 。前tiền 四tứ 以dĩ 殺sát 賊tặc 為vi 釋thích 。後hậu 一nhất 以dĩ 應Ứng 供Cúng 為vi 解giải 。前tiền 殺sát 賊tặc 兼kiêm 不bất 生sanh 。以dĩ 破phá 陰ấm 魔ma 。故cố 即tức 是thị 不bất 生sanh 。云vân 何hà 正chánh 遍biến 知tri 下hạ 。是thị 第đệ 三tam 號hiệu 。又hựu 二nhị 。初sơ 正chánh 釋thích 。次thứ 云vân 何hà 不bất 遍biến 下hạ 。反phản 釋thích 。初sơ 文văn 者giả 。梵Phạm 云vân 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 。前tiền 四tứ 是thị 佛Phật 能năng 知tri 四tứ 法pháp 皆giai 悉tất 遍biến 故cố 。言ngôn 因nhân 苦khổ 行hạnh 定định 得đắc 苦khổ 果quả 者giả 。外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 。後hậu 一nhất 斥xích 小tiểu 。云vân 何hà 明Minh 行Hạnh 足Túc 。是thị 第đệ 四tứ 號hiệu 。梵Phạm 云vân 毘tỳ 侈xỉ 遮già 羅la 那na 。有hữu 四tứ 復phục 次thứ 。前tiền 一nhất 就tựu 脚cước 足túc 釋thích 。後hậu 三tam 就tựu 滿mãn 足túc 釋thích 。皆giai 先tiên 舉cử 世thế 譬thí 。次thứ 用dụng 佛Phật 合hợp 。明minh 者giả 名danh 咒chú 。般Bát 若Nhã 是thị 大đại 明minh 咒chú 。因nhân 咒chú 得đắc 解giải 。即tức 解giải 脫thoát 也dã 。吉cát 者giả 菩Bồ 提Đề 。果quả 名danh 涅Niết 槃Bàn 。因nhân 於ư 菩Bồ 提Đề 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。三Tam 明Minh 者giả 。菩Bồ 薩Tát 明minh 是thị 因nhân 。佛Phật 明minh 是thị 果quả 。無vô 明minh 明minh 三tam 解giải 。一nhất 云vân 。無vô 明minh 是thị 惑hoặc 明minh 是thị 解giải 。用dụng 明minh 解giải 斷đoạn 無vô 明minh 故cố 。云vân 無vô 明minh 明minh 。二nhị 云vân 畢tất 竟cánh 空không 境cảnh 。不bất 當đương 明minh 與dữ 無vô 明minh 。而nhi 能năng 生sanh 明minh 及cập 以dĩ 無vô 明minh 故cố 。言ngôn 無vô 明minh 明minh 。又hựu 一nhất 解giải 。前tiền 分phần/phân 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 者giả 作tác 異dị 解giải 。後hậu 舉cử 無vô 明minh 明minh 作tác 不bất 異dị 解giải 。佛Phật 與dữ 菩Bồ 薩Tát 俱câu 。是thị 無vô 明minh 明minh 。無vô 明minh 即tức 明minh (# 云vân 云vân )# 。云vân 何hà 善Thiện 逝Thệ 第đệ 五ngũ 號hiệu 。梵Phạm 名danh 阿a 耨nậu 多đa 羅la 。亦diệc 言ngôn 修tu 伽già 陀đà 。亦diệc 言ngôn 修tu 伽già 度độ 。有hữu 三tam 復phục 次thứ 。最tối 後hậu 復phục 次thứ 有hữu 法Pháp 譬thí 合hợp 。初sơ 中trung 云vân 善thiện 名danh 高cao 者giả 辨biện 於ư 高cao 勝thắng 。逝thệ 名danh 不bất 高cao 者giả 。雖tuy 出xuất 生sanh 死tử 而nhi 不bất 捨xả 。就tựu 佛Phật 心tâm 為vi 言ngôn 。善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。即tức 是thị 道Đạo 品Phẩm 。云vân 何hà 世Thế 間Gian 解Giải 第đệ 六lục 號hiệu 。梵Phạm 云vân 路lộ 伽già 憊# 。世thế 間gian 有hữu 三tam 。謂vị 五ngũ 陰ấm 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 。此thử 中trung 六lục 復phục 次thứ 。即tức 六lục 世thế 間gian 。一nhất 五ngũ 陰ấm 。二nhị 五ngũ 欲dục 。三tam 國quốc 土độ 。四tứ 眾chúng 生sanh 。五ngũ 詺# 佛Phật 。為vi 世thế 間gian 六lục 照chiếu 世thế 。名danh 世thế 間gian 。云vân 何hà 無Vô 上Thượng 士Sĩ 第đệ 七thất 號hiệu 。梵Phạm 云vân 富phú 樓lâu 沙sa 。有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 。開khai 斷đoạn 惑hoặc 不bất 斷đoạn 惑hoặc 義nghĩa 。文văn 云vân 。體thể 大đại 涅Niết 槃Bàn 。無vô 新tân 無vô 故cố 者giả 。過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。已dĩ 成thành 名danh 故cố 。眾chúng 生sanh 是thị 當đương 成thành 名danh 新tân 。無vô 新tân 無vô 故cố 。即tức 無vô 已dĩ 當đương 。此thử 任nhậm 理lý 之chi 體thể 達đạt 也dã 。若nhược 為vi 緣duyên 云vân 有hữu 新tân 故cố 已dĩ 當đương 也dã 。云vân 何hà 調điều 御ngự 下hạ 。第đệ 八bát 號hiệu 。梵Phạm 云vân 曇đàm 藐miệu 波ba 羅la 提đề 。先tiên 明minh 丈trượng 夫phu 。次thứ 明minh 調điều 御ngự 。丈trượng 夫phu 又hựu 二nhị 。先tiên 明minh 能năng 調điều 開khai 二nhị 章chương 門môn 。能năng 調điều 即tức 如Như 來Lai 。所sở 調điều 即tức 眾chúng 生sanh 。後hậu 釋thích 兩lưỡng 章chương 。如Như 來Lai 實thật 非phi 下hạ 。釋thích 能năng 調điều 實thật 非phi 丈trượng 夫phu 方phương 便tiện 示thị 為vi 能năng 調điều 丈trượng 夫phu 。一nhất 切thiết 男nam 女nữ 下hạ 。釋thích 所sở 調điều 。丈trượng 夫phu 具cụ 足túc 四tứ 法pháp 乃nãi 名danh 丈trượng 夫phu 。若nhược 無vô 四tứ 法pháp 行hành 同đồng 畜súc 生sanh 。大đại 論luận 亦diệc 云vân 。人nhân 頭đầu 鹿lộc 鹿lộc 頭đầu 人nhân (# 云vân 云vân )# 。如như 御ngự 馬mã 者giả 。以dĩ 此thử 四tứ 種chủng 。法pháp 釋thích 能năng 調điều 。利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 。如như 快khoái 馬mã 見kiến 鞭tiên 鈍độn 馬mã 痛thống 手thủ 。利lợi 人nhân 說thuyết 生sanh 。鈍độn 說thuyết 老lão 死tử 。如như 大đại 論luận 野dã 干can (# 云vân 云vân )# 。云vân 何hà 天Thiên 人Nhân 師Sư 第đệ 九cửu 號hiệu 。梵Phạm 云vân 舍xá 多đa 提đề 婆bà 魔ma 㝹nậu 舍xá 喃nẩm 。有hữu 十thập 二nhị 復phục 次thứ 。初sơ 兩lưỡng 復phục 次thứ 釋thích 師sư 。次thứ 五ngũ 復phục 次thứ 釋thích 天thiên 。並tịnh 用dụng 勝thắng 義nghĩa 釋thích 天thiên 。次thứ 四tứ 復phục 次thứ 釋thích 人nhân 。言ngôn 驕kiêu 慢mạn 者giả 。非phi 惡ác 驕kiêu 慢mạn 。欲dục 立lập 丈trượng 夫phu 弘hoằng 護hộ 三Tam 寶Bảo 。復phục 能năng 破phá 慢mạn 。次thứ 一nhất 復phục 次thứ 總tổng 釋thích 天Thiên 人Nhân 師Sư 如như 文văn 。云vân 何hà 名danh 佛Phật 。釋thích 第đệ 十thập 號hiệu 。前tiền 釋thích 名danh 後hậu 歎thán 德đức 。梵Phạm 云vân 佛Phật 陀Đà 耶da 。亦diệc 云vân 佛Phật 陀Đà 四tứ 耶da 。此thử 翻phiên 覺giác 者giả 。亦diệc 言ngôn 教giáo 寤ngụ 。前tiền 緣Duyên 覺Giác 者giả 。亦diệc 同đồng 此thử 義nghĩa 故cố 覺giác 應ưng 是thị 正chánh 。如như 支chi 佛Phật 翻phiên 為vi 獨Độc 覺Giác 。不bất 言ngôn 獨độc 教giáo 。地địa 人nhân 云vân 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。復phục 言ngôn 他tha 覺giác 此thử 太thái 煩phiền 矣hĩ 。婆bà 伽già 婆bà 下hạ 釋thích 第đệ 十thập 一nhất 。或hoặc 謂vị 是thị 世Thế 尊Tôn 彼bỉ 此thử 之chi 異dị 。何hà 者giả 前tiền 列liệt 章chương 云vân 世Thế 尊Tôn 釋thích 章chương 釋thích 婆bà 伽già 婆bà 。故cố 知tri 是thị 也dã 。此thử 恐khủng 不bất 爾nhĩ 。世Thế 尊Tôn 梵Phạm 云vân 路lộ 伽già 那na 他tha 。此thử 稱xưng 世Thế 尊Tôn 。龍long 樹thụ 釋thích 婆bà 伽già 婆bà 為vi 四tứ 。一nhất 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。二nhị 有hữu 功công 德đức 。三tam 巧xảo 分phân 別biệt 。四tứ 好hảo/hiếu 名danh 聲thanh 。今kim 具cụ 四tứ 義nghĩa 。初sơ 一nhất 復phục 次thứ 釋thích 破phá 煩phiền 惱não 。次thứ 一nhất 復phục 次thứ 釋thích 有hữu 功công 德đức 。三tam 一nhất 復phục 次thứ 釋thích 巧xảo 分phân 別biệt 。四tứ 一nhất 復phục 次thứ 釋thích 好hảo/hiếu 名danh 聲thanh 。初sơ 是thị 釋thích 破phá 煩phiền 惱não 可khả 見kiến 。次thứ 又hựu 能năng 成thành 就tựu 下hạ 。釋thích 有hữu 功công 德đức 成thành 就tựu 。善thiện 法Pháp 正chánh 是thị 功công 德đức 。三tam 又hựu 能năng 善thiện 解giải 下hạ 。釋thích 巧xảo 分phân 別biệt 。四tứ 有hữu 大đại 名danh 聞văn 下hạ 。釋thích 有hữu 聲thanh 名danh 。餘dư 三tam 復phục 次thứ 屬thuộc 釋thích 功công 德đức 。當đương 知tri 婆bà 伽già 婆bà 。有hữu 無vô 量lượng 功công 德đức 。功công 德đức 據cứ 內nội 。世Thế 尊Tôn 者giả 為vi 世thế 所sở 尊tôn 。此thử 即tức 據cứ 外ngoại 。今kim 將tương 婆bà 伽già 婆bà 代đại 世Thế 尊Tôn 。非phi 即tức 名danh 世Thế 尊Tôn 。文văn 有hữu 二nhị 義nghĩa 。前tiền 七thất 釋thích 四tứ 義nghĩa 。後hậu 一nhất 復phục 次thứ 勸khuyến 修tu 。善thiện 男nam 子tử 何hà 故cố 下hạ 。是thị 二nhị 念niệm 佛Phật 因nhân 。欲dục 明minh 得đắc 果quả 謂vị 久cửu 修tu 因nhân 文văn 為vi 二nhị 。前tiền 徵trưng 起khởi 次thứ 正chánh 釋thích 。釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 明minh 六Lục 度Độ 四Tứ 等Đẳng 為vi 因nhân 。後hậu 明minh 五ngũ 十thập 四tứ 心tâm 為vi 因nhân 。於ư 中trung 云vân 無vô 為vi 心tâm 者giả 。非phi 謂vị 常thường 住trụ 。謂vị 無vô 所sở 為vi 作tác 。無vô 心tâm 無vô 無vô 心tâm 雙song 捨xả 此thử 二nhị 。非phi 但đãn 無vô 心tâm 亦diệc 無vô 無vô 心tâm 無vô 無vô 記ký 心tâm 。光quang 宅trạch 云vân 。常thường 住trụ 佛Phật 果Quả 有hữu 二nhị 無vô 記ký 。一nhất 知tri 解giải 無vô 記ký 。二nhị 果quả 報báo 無vô 記ký 。即tức 違vi 今kim 經kinh 。修tu 因nhân 之chi 時thời 尚thượng 無vô 無vô 記ký 。云vân 何hà 佛Phật 果Quả 猶do 有hữu 無vô 記ký 。無vô 報báo 心tâm 者giả 。不bất 求cầu 果quả 報báo 。不bất 住trụ 心tâm 者giả 無vô 住trụ 著trước 。無vô 常thường 心tâm 者giả 無vô 所sở 定định 執chấp 。無vô 多đa 少thiểu 心tâm 者giả 不bất 厚hậu 此thử 薄bạc 彼bỉ 。界giới 知tri 心tâm 者giả 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。各các 有hữu 界giới 分phần/phân 。生sanh 界giới 知tri 心tâm 者giả 即tức 生sanh 滅diệt 界giới 。住trụ 界giới 知tri 心tâm 者giả 知tri 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 界giới 。自tự 在tại 界giới 心tâm 者giả 於ư 常thường 無vô 常thường 皆giai 悉tất 不bất 生sanh 。通thông 達đạt 自tự 在tại 。生sanh 界giới 者giả 知tri 俗tục 。住trụ 界giới 是thị 知tri 真chân 。自tự 在tại 是thị 知tri 中trung 。云vân 何hà 念niệm 法pháp 下hạ 。第đệ 二nhị 念niệm 。舊cựu 云vân 。二nhị 先tiên 念niệm 別biệt 體thể 法pháp 。唯duy 此thử 正Chánh 法Pháp 下hạ 。念niệm 一nhất 體thể 法pháp 。今kim 不bất 爾nhĩ 。文văn 云vân 。最tối 上thượng 最tối 妙diệu 。能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。得đắc 現hiện 在tại 果quả 。若nhược 準chuẩn 藏tạng 通thông 。能năng 得đắc 現hiện 果quả 而nhi 非phi 上thượng 妙diệu 。別biệt 是thị 上thượng 妙diệu 。而nhi 非phi 現hiện 果quả 。動động 經kinh 無vô 量lượng 。阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。唯duy 圓viên 上thượng 妙diệu 。能năng 得đắc 現hiện 果quả 。當đương 知tri 是thị 圓viên 一nhất 體thể 之chi 法pháp 。云vân 何hà 念niệm 僧Tăng 下hạ 。即tức 第đệ 三tam 念niệm 。舊cựu 亦diệc 為vi 二nhị 。先tiên 明minh 別biệt 體thể 事sự 和hòa 僧Tăng 。不bất 可khả 覩đổ 見kiến 下hạ 。次thứ 明minh 一nhất 體thể 理lý 和hòa 僧Tăng 。今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。文văn 云vân 。受thọ 正chánh 直trực 法pháp 。三tam 教giáo 非phi 直trực 。唯duy 有hữu 圓viên 僧Tăng 是thị 正chánh 直trực 法pháp 。云vân 何hà 念niệm 戒giới 。是thị 第đệ 四tứ 念niệm 。雖tuy 無vô 形hình 色sắc 而nhi 可khả 護hộ 持trì 者giả 。或hoặc 謂vị 以dĩ 為vi 無vô 作tác 之chi 戒giới 。自tự 有hữu 三tam 釋thích 。一nhất 云vân 。僧Tăng 祇kỳ 部bộ 謂vị 無vô 無vô 作tác 色sắc 故cố 自tự 無vô 無vô 作tác 。無vô 作tác 亦diệc 無vô 色sắc 。但đãn 有hữu 其kỳ 心tâm 。故cố 言ngôn 而nhi 可khả 護hộ 持trì 。二nhị 薩tát 婆bà 多đa 。謂vị 無vô 作tác 是thị 色sắc 。即tức 數số 人nhân 所sở 用dụng 故cố 自tự 有hữu 無vô 作tác 。而nhi 復phục 有hữu 色sắc 色sắc 非phi 質chất 閡ngại 而nhi 有hữu 。無vô 教giáo 假giả 色sắc 故cố 須tu 護hộ 持trì 。三tam 曇đàm 無vô 德đức 部bộ 。成thành 論luận 所sở 用dụng 無vô 作tác 是thị 。非phi 色sắc 非phi 心tâm 。如như 此thử 等đẳng 說thuyết 。並tịnh 是thị 爭tranh 論luận 。乃nãi 是thị 小Tiểu 乘Thừa 自tự 論luận 有hữu 無vô 。大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。都đô 不bất 明minh 此thử 。故cố 上thượng 文văn 云vân 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 。凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 謂vị 色sắc 非phi 色sắc 。非phi 色sắc 。法pháp 者giả 。心tâm 心tâm 數số 法pháp 。色sắc 法pháp 者giả 。地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。何hà 時thời 云vân 有hữu 無vô 作tác 色sắc 耶da 。云vân 何hà 念niệm 施thí 下hạ 。第đệ 五ngũ 念niệm 。謂vị 修tu 善thiện 因nhân 。言ngôn 雜tạp 華hoa 者giả 。觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 海hải 經Kinh 云vân 。我ngã 於ư 雜tạp 華hoa 已dĩ 為vi 普phổ 賢hiền 賢hiền 首thủ 等đẳng 說thuyết 。此thử 土thổ/độ 無vô 雜tạp 華hoa 經kinh 唯duy 有hữu 華hoa 嚴nghiêm 。或hoặc 謂vị 別biệt 有hữu 雜tạp 華hoa 不bất 來lai 此thử 土thổ/độ 。一nhất 云vân 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 云vân 。雜tạp 華hoa 者giả 是thị 華hoa 嚴nghiêm 。云vân 何hà 念niệm 天thiên 下hạ 即tức 第đệ 六lục 念niệm 。或hoặc 謂vị 當đương 果quả 。第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。通thông 念niệm 諸chư 天thiên 直trực 是thị 念niệm 天thiên 不bất 云vân 當đương 果quả 。當đương 果quả 天thiên 與dữ 前tiền 佛Phật 果Quả 無vô 異dị 正chánh 是thị 通thông 念niệm 。此thử 世thế 天thiên 境cảnh 隨tùy 義nghĩa 別biệt 立lập 故cố 名danh 為vi 天thiên 。善thiện 男nam 子tử 下hạ 。即tức 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 歎thán 經kinh 文văn 為vi 二nhị 。初sơ 盡tận 此thử 卷quyển 歎thán 經kinh 生sanh 善thiện 。後hậu 兩lưỡng 卷quyển 歎thán 能năng 滅diệt 惡ác 。初sơ 生sanh 善thiện 文văn 為vi 三tam 。一nhất 正chánh 歎thán 經kinh 。二nhị 歎thán 弘hoằng 經kinh 人nhân 。三tam 歎thán 興hưng 衰suy 。此thử 三tam 次thứ 第đệ 者giả 。良lương 由do 五ngũ 行hành 能năng 顯hiển 於ư 道đạo 。

復phục 有hữu 亡vong 身thân 弘hoằng 道đạo 之chi 人nhân 。人nhân 弘hoằng 故cố 興hưng 不bất 弘hoằng 故cố 衰suy 。初sơ 正chánh 歎thán 經kinh 又hựu 二nhị 。初sơ 如Như 來Lai 歎thán 。次thứ 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 。初sơ 佛Phật 歎thán 中trung 云vân 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。所sở 不bất 及cập 者giả 。二nhị 解giải 。一nhất 云vân 小Tiểu 乘Thừa 十thập 二nhị 部bộ 。二nhị 云vân 大đại 十thập 二nhị 部bộ 。亦diệc 不bất 及cập 涅Niết 槃Bàn 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。當đương 機cơ 故cố 勝thắng 。又hựu 涅Niết 槃Bàn 之chi 中trung 有hữu 十thập 二nhị 部bộ 。十thập 二nhị 部bộ 中trung 未vị 必tất 有hữu 涅Niết 槃Bàn 是thị 故cố 勝thắng 也dã 。今kim 明minh 圓viên 經kinh 勝thắng 於ư 歷lịch 別biệt 十thập 二nhị 。迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 下hạ 。是thị 第đệ 二nhị 領lãnh 解giải 。從tùng 世Thế 尊Tôn 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 下hạ 。第đệ 二nhị 歎thán 弘hoằng 經kinh 人nhân 。文văn 為vi 三tam 。一nhất 問vấn 二nhị 答đáp 三tam 領lãnh 。問vấn 如như 文văn 。次thứ 佛Phật 答đáp 歎thán 菩Bồ 薩Tát 。有hữu 十thập 三tam 不bất 可khả 思tư 議nghị 。一nhất 能năng 發phát 心tâm 。二nhị 受thọ 生sanh 死tử 苦khổ 。三tam 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。四tứ 旋toàn 還hoàn 赴phó 救cứu 。五ngũ 終chung 不bất 退thoái 轉chuyển 。六Lục 度Độ 生sanh 死tử 海hải 。七thất 能năng 稱xưng 量lượng 生sanh 死tử 。八bát 能năng 說thuyết 常thường 住trụ 。九cửu 生sanh 死tử 不bất 惱não 。十thập 在tại 胎thai 不bất 亂loạn 。十thập 一nhất 於ư 法pháp 不bất 悋lận 。十thập 二nhị 遠viễn 離ly 十thập 惡ác 。十thập 三tam 忘vong 於ư 功công 用dụng 。不bất 思tư 議nghị 者giả 。舊cựu 云vân 人nhân 所sở 不bất 測trắc 。是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。如như 人nhân 間gian 事sự 咸hàm 所sở 不bất 測trắc 。豈khởi 可khả 以dĩ 此thử 亂loạn 於ư 聖thánh 賢hiền 。今kim 明minh 三tam 諦đế 相tướng 即tức 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 二nhị 三tam 思tư 。心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。亦diệc 不bất 可khả 作tác 。三tam 二nhị 一nhất 說thuyết 。言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。雖tuy 列liệt 十thập 三tam 實thật 非phi 是thị 數số 。名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。初sơ 不bất 思tư 議nghị 中trung 云vân 。無vô 有hữu 人nhân 教giáo 自tự 能năng 發phát 心tâm 者giả 。緣duyên 真chân 發phát 心tâm 則tắc 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 。理lý 須tu 人nhân 教giáo 緣duyên 俗tục 發phát 心tâm 則tắc 墮đọa 分phân 別biệt 。須tu 境cảnh 教giáo 之chi 皆giai 不bất 得đắc 稱xưng 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。若nhược 緣duyên 中trung 道đạo 三tam 諦đế 相tướng 即tức 則tắc 非phi 真chân 俗tục 。不bất 從tùng 人nhân 境cảnh 故cố 言ngôn 無vô 人nhân 教giáo 者giả 。明minh 了liễu 佛Phật 性tánh 故cố 言ngôn 自tự 發phát 。不bất 雜tạp 名danh 精tinh 。入nhập 流lưu 名danh 進tiến 。地địa 獄ngục 是thị 舉cử 生sanh 死tử 果quả 。諸chư 結kết 是thị 舉cử 生sanh 死tử 因nhân 。累lũy 劫kiếp 為vi 此thử 因nhân 果quả 所sở 燒thiêu 。今kim 了liễu 生sanh 死tử 。即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。又hựu 了liễu 諸chư 結kết 。即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。非phi 復phục 二nhị 邊biên 故cố 名danh 為vi 一nhất 。動động 寂tịch 不bất 壞hoại 故cố 名danh 決quyết 定định 。燒thiêu 身thân 碎toái 首thủ 無vô 非phi 正Chánh 道Đạo 。內nội 不bất 捨xả 道đạo 外ngoại 不bất 求cầu 救cứu 。此thử 約ước 三tam 諦đế 發phát 心tâm 明minh 不bất 思tư 議nghị 。與dữ 止Chỉ 觀Quán 中trung 發phát 心tâm 意ý 同đồng 。次thứ 第đệ 二nhị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。所sở 見kiến 生sanh 死tử 無vô 量lượng 過quá 患hoạn 。非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。緣Duyên 覺Giác 所sở 及cập 。不bất 生sanh 厭yếm 離ly 者giả 。二Nhị 乘Thừa 但đãn 知tri 分phân 段đoạn 少thiểu 分phần 。而nhi 不bất 知tri 於ư 變biến 易dị 過quá 患hoạn 。菩Bồ 薩Tát 過quá 之chi 。故cố 言ngôn 不bất 及cập 。即tức 俗tục 真chân 中trung 故cố 言ngôn 不bất 厭yếm 。即tức 中trung 真chân 俗tục 故cố 言ngôn 不bất 離ly 。約ước 照chiếu 三tam 諦đế 智trí 明minh 不bất 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 安an 心tâm 意ý 同đồng 。第đệ 三tam 不bất 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。如như 三tam 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 其kỳ 文văn 甚thậm 略lược 。亦diệc 應ưng 更cánh 言ngôn 受thọ 三tam 界giới 苦khổ 如như 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。此thử 約ước 三tam 諦đế 上thượng 障chướng 。明minh 不bất 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 通thông 塞tắc 意ý 同đồng 。亦diệc 似tự 大đại 慈từ 。第đệ 四tứ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。如như 長trưởng 者giả 救cứu 子tử 。宅trạch 譬thí 中trung 道đạo 故cố 言ngôn 旋toàn 還hoàn 。燒thiêu 譬thí 於ư 俗tục 故cố 言ngôn 火hỏa 起khởi 。出xuất 譬thí 於ư 真chân 故cố 言ngôn 出xuất 舍xá 。此thử 約ước 三tam 諦đế 行hành 明minh 不bất 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 真chân 正chánh 悲bi 心tâm 意ý 同đồng 。第đệ 五ngũ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。厭yếm 生sanh 死tử 過quá 退thoái 為vi 二Nhị 乘Thừa 。菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。知tri 生sanh 死tử 常thường 。不bất 見kiến 其kỳ 過quá 。知tri 涅Niết 槃Bàn 近cận 不bất 退thoái 取thủ 小tiểu 。此thử 約ước 三tam 諦đế 證chứng 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 道Đạo 品Phẩm 意ý 同đồng 。第đệ 六lục 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。聖thánh 人nhân 神thần 通thông 譬thí 體thể 法pháp 智trí 。修tu 羅la 長trường/trưởng 大đại 譬thí 次thứ 第đệ 智trí 。人nhân 無vô 兩lưỡng 種chủng 而nhi 能năng 得đắc 度độ 譬thí 圓viên 教giáo 智trí 。非phi 通thông 非phi 次thứ 即tức 圓viên 智Trí 度Độ 。此thử 約ước 三tam 諦đế 位vị 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 次thứ 位vị 意ý 同đồng 。第đệ 七thất 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。藕ngẫu 絲ti 懸huyền 山sơn 一nhất 念niệm 稱xưng 量lượng 生sanh 死tử 者giả 。即tức 是thị 稱xưng 量lượng 。一nhất 中trung 無vô 量lượng 。無vô 量lượng 中trung 一nhất 。非phi 一nhất 非phi 無vô 量lượng 。是thị 約ước 三tam 諦đế 法pháp 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 妙diệu 境cảnh 意ý 同đồng 。第đệ 八bát 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。無vô 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 。說thuyết 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 者giả 。隨tùy 病bệnh 說thuyết 藥dược 逗đậu 會hội 得đắc 所sở 。此thử 約ước 三tam 諦đế 教giáo 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 中trung 對đối 治trị 意ý 同đồng 。第đệ 九cửu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。不bất 溺nịch 不bất 燒thiêu 者giả 。雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。不bất 為vị 所sở 害hại 。第đệ 十thập 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。在tại 胎thai 不bất 亂loạn 者giả 。前tiền 是thị 死tử 不bất 能năng 滅diệt 。此thử 是thị 胎thai 不bất 能năng 生sanh 。此thử 約ước 三tam 諦đế 報báo 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 中trung 安an 忍nhẫn 意ý 同đồng 。第đệ 十thập 一nhất 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。菩Bồ 提Đề 與dữ 心tâm 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。說thuyết 之chi 無vô 悋lận 。此thử 約ước 三tam 諦đế 說thuyết 默mặc 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 中trung 通thông 塞tắc 意ý 同đồng 。第đệ 十thập 二nhị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。從tùng 身thân 離ly 身thân 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。此thử 約ước 三tam 諦đế 業nghiệp 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 中trung 破phá 法pháp 遍biến 意ý 同đồng 。第đệ 十thập 三tam 不bất 可khả 思tư 議nghị 。文văn 云vân 。終chung 不bất 說thuyết 言ngôn 我ngã 破phá 煩phiền 惱não 。此thử 約ước 三tam 諦đế 。無vô 能năng 無vô 所sở 。明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。此thử 與dữ 止Chỉ 觀Quán 中trung 離ly 愛ái 意ý 同đồng 。此thử 經Kinh 明minh 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 未vị 入nhập 位vị 時thời 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。意ý 與dữ 止Chỉ 觀Quán 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 十thập 觀quán 相tương 應ứng 故cố 用dụng 釋thích 此thử 文văn 云vân 。慧tuệ 不bất 能năng 破phá 。火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 。他tha 云vân 如như 是thị 實thật 法pháp 元nguyên 用dụng 實thật 慧tuệ 。是thị 一nhất 心tâm 故cố 故cố 不bất 能năng 破phá 。相tương 續tục 之chi 法pháp 即tức 是thị 兩lưỡng 心tâm 。前tiền 滅diệt 後hậu 起khởi 故cố 能năng 破phá 惑hoặc 。復phục 伐phạt 於ư 慧tuệ 。若nhược 斷đoạn 惑hoặc 已dĩ 無vô 所sở 攻công 伐phạt 。故cố 於ư 實thật 法pháp 。而nhi 不bất 能năng 斷đoạn 。然nhiên 此thử 中trung 歎thán 菩Bồ 薩Tát 弘hoằng 經kinh 何hà 須tu 假giả 實thật 。但đãn 是thị 推thôi 求cầu 慧tuệ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。言ngôn 慧tuệ 不bất 能năng 破phá 。倒đảo 如như 求cầu 貪tham 癡si 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。故cố 無vô 貪tham 癡si 。又hựu 生sanh 來lai 生sanh 滅diệt 滅diệt 不bất 能năng 滅diệt 。滅diệt 來lai 滅diệt 生sanh 生sanh 不bất 能năng 生sanh 。又hựu 生sanh 若nhược 是thị 常thường 生sanh 不bất 應ưng 滅diệt 。滅diệt 若nhược 是thị 滅diệt 滅diệt 不bất 應ưng 滅diệt 。諸chư 法pháp 例lệ 爾nhĩ 。此thử 中trung 直trực 歎thán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。皆giai 無vô 所sở 有hữu 。智trí 慧tuệ 亦diệc 然nhiên 不bất 存tồn 其kỳ 相tương/tướng 。三tam 迦Ca 葉Diếp 下hạ 領lãnh 如như 文văn 。世Thế 尊Tôn 無vô 上thượng 佛Phật 法Pháp 下hạ 。第đệ 三tam 歎thán 興hưng 衰suy 。又hựu 四tứ 問vấn 答đáp 。一nhất 釋thích 尊tôn 佛Phật 法Pháp 。二nhị 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 法Pháp 。三tam 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。四tứ 重trọng/trùng 結kết 釋Thích 迦Ca 佛Phật 法Pháp 。初sơ 問vấn 答đáp 。問vấn 如như 文văn 。答đáp 中trung 二nhị 。先tiên 明minh 修tu 五ngũ 行hành 則tắc 興hưng 多đa 犯phạm 戒giới 則tắc 滅diệt 。次thứ 迦Ca 葉Diếp 復phục 白bạch 下hạ 。明minh 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 法Pháp 。亦diệc 有hữu 問vấn 答đáp 。初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。先tiên 領lãnh 旨chỉ 次thứ 問vấn 。初sơ 文văn 者giả 賢Hiền 劫Kiếp 經Kinh 云vân 。迦Ca 葉Diếp 佛Phật 法Pháp 住trụ 世thế 二nhị 十thập 年niên 。今kim 言ngôn 七thất 日nhật 。答đáp 七thất 日nhật 之chi 時thời 與dữ 佛Phật 在tại 無vô 異dị 。七thất 日nhật 之chi 後hậu 。佛Phật 法Pháp 訛ngoa 替thế 不bất 如như 在tại 時thời 。二nhị 十thập 年niên 者giả 。明minh 住trụ 久cửu 近cận 。迦Ca 葉Diếp 如Như 來Lai 下hạ 。第đệ 二nhị 問vấn 又hựu 二nhị 。先tiên 難nạn/nan 定định 有hữu 不phủ 。次thứ 雙song 難nạn/nan 。佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。先tiên 汎# 明minh 有hữu 滅diệt 不bất 滅diệt 。次thứ 正chánh 答đáp 所sở 問vấn 。初sơ 汎# 答đáp 中trung 又hựu 二nhị 。先tiên 許hứa 。次thứ 正chánh 汎# 答đáp 。初sơ 中trung 云vân 文Văn 殊Thù 乃nãi 解giải 者giả 。指chỉ 本bổn 有hữu 今kim 無vô 偈kệ 。欲dục 明minh 滅diệt 是thị 不bất 滅diệt 不bất 滅diệt 而nhi 滅diệt 。次thứ 汎# 答đáp 中trung 文văn 相tương/tướng 可khả 見kiến 。次thứ 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 向hướng 所sở 問vấn 下hạ 。第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 所sở 問vấn 。於ư 中trung 又hựu 四tứ 。一nhất 明minh 先tiên 佛Phật 有hữu 經kinh 。二nhị 明minh 不bất 須tu 演diễn 說thuyết 。三tam 今kim 佛Phật 對đối 辨biện 。四tứ 法pháp 實thật 不bất 滅diệt 。此thử 初sơ 明minh 先tiên 佛Phật 有hữu 經kinh 。次thứ 善thiện 男nam 子tử 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 下hạ 。二nhị 明minh 不bất 須tu 演diễn 說thuyết 。今kim 世thế 眾chúng 生sanh 下hạ 。三tam 今kim 佛Phật 對đối 辨biện 。寧ninh 說thuyết 蚊văn 嘴chủy 下hạ 。四Tứ 明Minh 法Pháp 實thật 不bất 滅diệt 。善thiện 男nam 子tử 若nhược 佛Phật 初sơ 出xuất 下hạ 。第đệ 三tam 通thông 明minh 。一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。有hữu 六lục 雙song 對đối 辨biện 初sơ 解giải 義nghĩa 不bất 解giải 義nghĩa 。二nhị 有hữu 檀đàn 越việt 無vô 檀đàn 越việt 。三tam 為vi 利lợi 不bất 為vi 利lợi 。四tứ 起khởi 爭tranh 不bất 起khởi 爭tranh 。五ngũ 說thuyết 過quá 不bất 說thuyết 過quá 。六lục 種chủng 種chủng 說thuyết 不bất 種chủng 種chủng 說thuyết 。善thiện 男nam 子tử 我ngã 法pháp 滅diệt 時thời 下hạ 。第đệ 四tứ 重trọng/trùng 結kết 釋Thích 迦Ca 佛Phật 法Pháp 。又hựu 三tam 。一nhất 明minh 將tương 滅diệt 起khởi 爭tranh 。二nhị 明minh 拘câu 睒thiểm 彌di 國quốc 佛Phật 法Pháp 遂toại 滅diệt 。三tam 大đại 眾chúng 悲bi 歎thán 。初sơ 文văn 如như 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 明minh 。洛lạc 沙sa 者giả 。河hà 西tây 云vân 。從tùng 波ba 羅la 奢xa 樹thụ 出xuất 。出xuất 時thời 純thuần 蟲trùng 。外ngoại 國quốc 以dĩ 染nhiễm 毛mao 。

爾nhĩ 時thời 拘câu 睒thiểm 彌di 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 佛Phật 法Pháp 遂toại 滅diệt 因nhân 。六lục 百bách 起khởi 爭tranh 相tương/tướng 害hại 致trí 滅diệt 。

爾nhĩ 時thời 拘câu 尸thi 下hạ 。第đệ 三tam 大đại 眾chúng 悲bi 歎thán 。又hựu 三tam 。初sơ 大đại 眾chúng 悲bi 歎thán 。次thứ 迦Ca 葉Diếp 慰úy 撫phủ 。三tam 大đại 眾chúng 悲bi 止chỉ 發phát 心tâm 。言ngôn 聞văn 滅diệt 則tắc 悲bi 聞văn 不bất 滅diệt 即tức 悲bi 止chỉ 。達đạt 非phi 滅diệt 非phi 不bất 滅diệt 即tức 發phát 心tâm 故cố 。知tri 非phi 滅diệt 非phi 不bất 滅diệt 而nhi 滅diệt 而nhi 非phi 滅diệt 大đại 作tác 利lợi 益ích 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 八bát