Đại Bát Niết Bàn Kinh Nghĩa Ký – Quyển 5

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 義Nghĩa 記Ký
Quyển 5
隋Tùy 慧Tuệ 遠Viễn 述Thuật

涅Niết 槃Bàn 義Nghĩa 記Ký 卷quyển 第đệ 五ngũ

隋tùy 淨tịnh 影ảnh 寺tự 沙Sa 門Môn 釋thích 慧tuệ 遠viễn 述thuật

聖thánh 行hành 品phẩm 者giả 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 顯hiển 行hành 由do 序tự 。 下hạ 正chánh 辯biện 行hành 。 行hành 別biệt 有hữu 三tam 。 初sơ 盡tận 十thập 德đức 明minh 其kỳ 隨tùy 緣duyên 造tạo 修tu 之chi 行hành 。 二nhị 師sư 子tử 一nhất 品phẩm 明minh 其kỳ 捨xả 相tương/tướng 入nhập 證chứng 之chi 行hành 。 三tam 後hậu 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 明minh 其kỳ 證chứng 實thật 成thành 果quả 之chi 行hành 。 亦diệc 名danh 證chứng 實thật 起khởi 用dụng 之chi 行hành 。 隨tùy 緣duyên 造tạo 修tu 外ngoại 國quốc 名danh 為vi 准chuẩn 法pháp 修tu 成thành 分phần/phân 。 捨xả 相tương/tướng 入nhập 證chứng 外ngoại 國quốc 名danh 為vi 離ly 諸chư 放phóng 逸dật 入nhập 證chứng 分phần/phân 。 證chứng 實thật 成thành 宗tông 外ngoại 國quốc 名danh 為vi 慈từ 光quang 善thiện 巧xảo 住trụ 持trì 分phần/phân 。 名danh 雖tuy 別biệt 異dị 。 其kỳ 義nghĩa 不bất 殊thù 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 前tiền 學học 法pháp 中trung 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 因nhân 別biệt 說thuyết 。 學học 行hành 不bất 爾nhĩ 。 互hỗ 從tùng 皆giai 得đắc 。 但đãn 是thị 明minh 法pháp 理lý 須tu 委ủy 具cụ 故cố 前tiền 別biệt 論luận 。 依y 法pháp 成thành 行hàng 行hàng 成thành 不bất 異dị 故cố 不bất 別biệt 分phần/phân 。 隨tùy 緣duyên 行hành 中trung 五ngũ 行hành 地địa 前tiền 。 十thập 德đức 地địa 上thượng 。 此thử 云vân 何hà 知tri 。 下hạ 說thuyết 五ngũ 行hành 所sở 成thành 之chi 果quả 並tịnh 在tại 地địa 上thượng 。 判phán 知tri 五ngũ 行hành 在tại 於ư 地địa 前tiền 。 下hạ 說thuyết 十thập 德đức 云vân 非phi 世thế 法pháp 。 世thế 間gian 所sở 無vô 明minh 是thị 地địa 上thượng 。 前tiền 明minh 五ngũ 行hành 答đáp 上thượng 云vân 何hà 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 。 名danh 後hậu 十thập 德đức 。 為vì 無vô 上thượng 道Đạo 。 云vân 何hà 得đắc 近cận 。 下hạ 辨biện 五ngũ 行hành 能năng 成thành 彼bỉ 德đức 故cố 得đắc 近cận 之chi 。 於ư 五ngũ 行hành 中trung 先tiên 辨biện 聖thánh 行hành 。 因nhân 以dĩ 摽phiếu/phiêu 品phẩm 名danh 聖thánh 行hành 品phẩm 。 此thử 五ngũ 行hành 中trung 文văn 別biệt 有hữu 五ngũ 。 一nhất 總tổng 勸khuyến 修tu 習tập 。 二nhị 別biệt 教giáo 五ngũ 行hành 。 三tam 總tổng 結kết 勸khuyến 。 四tứ 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 解giải 。 五ngũ 明minh 此thử 五ngũ 行hành 利lợi 益ích 弘hoằng 廣quảng 多đa 人nhân 同đồng 得đắc 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 勸khuyến 學học 五ngũ 行hành 。

復phục 有hữu 一nhất 行hành 謂vị 如Như 來Lai 下hạ 辨biện 行hành 所sở 依y 依y 佛Phật 行hạnh 法pháp 。 就tựu 勸khuyến 學học 中trung 先tiên 總tổng 勸khuyến 思tư 。 思tư 由do 教giáo 起khởi 。 故cố 言ngôn 於ư 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 專chuyên 思tư 五ngũ 行hành 。 次thứ 列liệt 五ngũ 名danh 。 言ngôn 聖thánh 行hành 者giả 就tựu 人nhân 彰chương 名danh 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 會hội 正chánh 名danh 聖thánh 。 聖thánh 人nhân 所sở 行hành 故cố 名danh 聖thánh 行hành 。 言ngôn 梵Phạm 行hạnh 者giả 隨tùy 義nghĩa 立lập 稱xưng 。 梵Phạm 名danh 為vi 淨tịnh 。 清thanh 淨tịnh 之chi 行hạnh 。 名danh 為vi 梵Phạm 行hạnh 。 言ngôn 天thiên 行hành 者giả 亦diệc 隨tùy 義nghĩa 名danh 。 天thiên 有hữu 多đa 義nghĩa 。 具cụ 如như 下hạ 說thuyết 今kim 取thủ 淨tịnh 義nghĩa 。 淨tịnh 天thiên 之chi 行hành 故cố 名danh 天thiên 行hành 。 外ngoại 國quốc 多đa 名danh 自tự 淨tịnh 名danh 淨tịnh 淨tịnh 他tha 名danh 梵Phạm 。 此thử 方phương 名danh 少thiểu 。 通thông 說thuyết 為vi 淨tịnh 。 猶do 如như 菩bồ 提đề 末mạt 伽già 。 外ngoại 國quốc 別biệt 名danh 。 此thử 通thông 名danh 道đạo 。 亦diệc 如như 涅Niết 槃Bàn 及cập 與dữ 毘tỳ 尼ni 此thử 通thông 名danh 滅diệt 。 言ngôn 病bệnh 行hành 者giả 約ước 對đối 彰chương 名danh 。 行hành 能năng 治trị 病bệnh 故cố 病bệnh 行hành 。 嬰anh 兒nhi 行hành 者giả 就tựu 喻dụ 立lập 稱xưng 。 行hành 離ly 諸chư 過quá 。 如như 彼bỉ 嬰anh 兒nhi 。 無vô 所sở 辨biện 了liễu 名danh 嬰anh 兒nhi 行hành 。 名danh 義nghĩa 如như 是thị 。 體thể 相tướng 云vân 何hà 。 具cụ 論luận 聖thánh 行hành 門môn 有hữu 無vô 量lượng 。 今kim 此thử 但đãn 說thuyết 戒giới 定định 智trí 惠huệ 以dĩ 為vi 聖thánh 行hành 。 地địa 持trì 宣tuyên 說thuyết 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 滅diệt 盡tận 正chánh 受thọ 以dĩ 為vi 聖thánh 住trụ 。 聖thánh 住trụ 猶do 是thị 聖thánh 行hành 義nghĩa 矣hĩ 。 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 猶do 是thị 惠huệ 行hành 。 滅diệt 盡tận 正chánh 受thọ 猶do 是thị 定định 行hành 。 具cụ 論luận 梵Phạm 行hạnh 門môn 亦diệc 無vô 量lượng 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 七thất 善thiện 法Pháp 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 以dĩ 為vi 梵Phạm 行hạnh 。 地địa 持trì 唯duy 說thuyết 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 以dĩ 為vi 梵Phạm 住trụ 。 彼bỉ 中trung 梵Phạm 住trụ 猶do 此thử 梵Phạm 行hạnh 。 天thiên 行hành 一nhất 種chủng 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。 指chỉ 雜tạp 華hoa 經kinh 。 地địa 持trì 論luận 中trung 宣tuyên 說thuyết 八bát 禪thiền 以dĩ 為vi 天thiên 住trụ 。 彼bỉ 中trung 天thiên 住trụ 猶do 此thử 天thiên 行hành 。 懺sám 悔hối 前tiền 罪tội 。 是thị 其kỳ 病bệnh 行hành 。 不bất 起khởi 後hậu 過quá 是thị 嬰anh 兒nhi 行hành 。 五ngũ 中trung 前tiền 三Tam 明Minh 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 。 後hậu 二nhị 離ly 過quá 。 一nhất 一nhất 廣quảng 釋thích 備bị 如như 後hậu 文văn 。 當đương 修tu 是thị 五ngũ 結kết 勸khuyến 修tu 習tập 。 上thượng 來lai 五ngũ 種chủng 正chánh 明minh 行hành 體thể 。

復phục 有hữu 一nhất 行hành 謂vị 如Như 來Lai 行hành 辨biện 行hành 所sở 依y 。 謂vị 依y 如Như 來Lai 先tiên 成thành 之chi 德đức 修tu 習tập 趣thú 入nhập 。 亦diệc 可khả 五ngũ 行hành 是thị 其kỳ 教giáo 行hành 顯hiển 性tánh 成thành 行hành 。 是thị 如Như 來Lai 行hạnh 。 顯hiển 如Như 來Lai 性tánh 以dĩ 成thành 行hành 故cố 。 所sở 修tu 五ngũ 行hành 依y 彼bỉ 以dĩ 成thành 。 故cố 須tu 辨biện 之chi 。 准chuẩn 下hạ 惠huệ 中trung 嘆thán 經kinh 似tự 爾nhĩ 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 經kinh 就tựu 詮thuyên 指chỉ 實thật 。 實thật 德đức 難nạn/nan 彰chương 故cố 寄ký 詮thuyên 顯hiển 。 如như 下hạ 文văn 中trung 諸chư 行hành 之chi 後hậu 嘆thán 經kinh 勝thắng 者giả 。 當đương 知tri 顯hiển 此thử 如Như 來Lai 行hành 也dã 。 此thử 初sơ 段đoạn 竟cánh 。

第đệ 二nhị 別biệt 教giáo 五ngũ 行hành 之chi 中trung 盡tận 此thử 品phẩm 來lai 教giáo 修tu 聖thánh 行hành 。 梵Phạm 行hạnh 一nhất 品phẩm 教giáo 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 嬰anh 兒nhi 一nhất 品phẩm 教giáo 嬰anh 兒nhi 行hành 。 天thiên 行hành 一nhất 種chủng 玄huyền 指chỉ 雜tạp 華hoa 。 病bệnh 行hành 一nhất 種chủng 一nhất 向hướng 不bất 論luận 。 何hà 者giả 是thị 乎hồ 。 有hữu 人nhân 釋thích 言ngôn 。 前tiền 品phẩm 所sở 論luận 五ngũ 種chủng 之chi 人nhân 有hữu 病bệnh 行hành 處xứ 是thị 其kỳ 病bệnh 行hành 。 彼bỉ 是thị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 病bệnh 行hành 。 何hà 關quan 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 前tiền 所sở 論luận 雜tạp 病bệnh 之chi 行hành 今kim 此thử 所sở 教giáo 治trị 病bệnh 之chi 行hành 與dữ 前tiền 大đại 別biệt 。 何hà 得đắc 指chỉ 前tiền 。 又hựu 前tiền 品phẩm 中trung 未vị 標tiêu 五ngũ 行hành 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 豫dự 說thuyết 病bệnh 行hành 。 判phán 無vô 斯tư 理lý 。 若nhược 前tiền 非phi 是thị 。 何hà 者giả 是thị 乎hồ 。 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 末mạt 闍xà 王vương 懺sám 罪tội 治trị 病bệnh 之chi 法pháp 應ưng 是thị 病bệnh 行hành 。 故cố 下hạ 文văn 中trung 世thế 王vương 殺sát 父phụ 即tức 是thị 心tâm 病bệnh 。 身thân 瘡sang 增tăng 劇kịch 是thị 其kỳ 身thân 病bệnh 。 佛Phật 放phóng 慈từ 光quang 治trị 其kỳ 身thân 病bệnh 。 為vi 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 除trừ 其kỳ 心tâm 病bệnh 。 治trị 此thử 兩lưỡng 病bệnh 故cố 名danh 病bệnh 行hành 。 若nhược 彼bỉ 懺sám 罪tội 非phi 是thị 病bệnh 行hành 。 應ưng 有hữu 所sở 指chỉ 。 不bất 應ưng 直trực 爾nhĩ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 是thị 病bệnh 行hành 者giả 。 何hà 故cố 在tại 於ư 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 說thuyết 。 釋thích 言ngôn 。 一nhất 品phẩm 備bị 論luận 多đa 法pháp 。 諸chư 經kinh 同đồng 有hữu 。 不bất 足túc 可khả 怪quái 。

又hựu 問vấn 。

若nhược 彼bỉ 兼kiêm 論luận 病bệnh 行hành 。 何hà 故cố 偏thiên 名danh 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 乎hồ 。 此thử 例lệ 亦diệc 多đa 。 如như 上thượng 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 中trung 具cụ 明minh 多đa 法pháp 。 題đề 章chương 偏thiên 名danh 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 。 此thử 亦diệc 似tự 彼bỉ 。 但đãn 經kinh 立lập 品phẩm 差sai 別biệt 種chủng 種chủng 。 或hoặc 有hữu 從tùng 初sơ 。 或hoặc 復phục 就tựu 後hậu 。 或hoặc 有hữu 據cứ 中trung 。 或hoặc 復phục 當đương 相tương 。 非phi 可khả 一nhất 定định 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 是thị 病bệnh 行hành 者giả 。 何hà 故cố 文văn 中trung 不bất 標tiêu 不bất 結kết 。 釋thích 言ngôn 。 辨biện 義nghĩa 大đại 例lệ 有hữu 二nhị 。 一nhất 當đương 法pháp 直trực 論luận 須tu 標tiêu 須tu 結kết 。 第đệ 二nhị 寄ký 人nhân 寄ký 事sự 表biểu 法pháp 。 直trực 爾nhĩ 舉cử 人nhân 舉cử 事sự 便tiện 罷bãi 。 諸chư 經kinh 多đa 爾nhĩ 。 然nhiên 下hạ 文văn 中trung 寄ký 人nhân 表biểu 法pháp 。 寄ký 彼bỉ 世thế 王vương 懺sám 悔hối 滅diệt 除trừ 害hại 父phụ 之chi 逆nghịch 。 以dĩ 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 懺sám 悔hối 滅diệt 除trừ 一nhất 切thiết 。 罪tội 障chướng 以dĩ 為vi 病bệnh 行hành 。 不bất 唯duy 將tương 彼bỉ 世thế 王vương 懺sám 悔hối 害hại 父phụ 之chi 逆nghịch 以dĩ 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 病bệnh 行hành 。 故cố 無vô 標tiêu 結kết 。 亦diệc 可khả 彼bỉ 文văn 義nghĩa 有hữu 兩lưỡng 兼kiêm 懺sám 悔hối 滅diệt 罪tội 。 是thị 王vương 病bệnh 行hành 。 為vi 救cứu 一nhất 切thiết 逆nghịch 罪tội 眾chúng 生sanh 兼kiêm 令linh 多đa 人nhân 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 王vương 梵Phạm 行hạnh 。 以dĩ 有hữu 兩lưỡng 兼kiêm 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 偏thiên 就tựu 一nhất 義nghĩa 標tiêu 舉cử 以dĩ 結kết 。 就tựu 聖thánh 行hành 中trung 初sơ 戒giới 。 次thứ 定định 。 後hậu 明minh 智trí 惠huệ 。 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。

戒giới 聖thánh 行hành 中trung 初sơ 問vấn 。 次thứ 辨biện 。 後hậu 結kết 下hạ 釋thích 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 修tu 聖thánh 行hành 是thị 初sơ 問vấn 也dã 。 若nhược 彼bỉ 下hạ 辨biện 。 辨biện 中trung 有hữu 二nhị 。 第đệ 一nhất 明minh 其kỳ 因nhân 分phần/phân 所sở 修tu 。 即tức 得đắc 住trụ 於ư 。 初sơ 不bất 動động 下hạ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。 因nhân 在tại 地địa 前tiền 。 果quả 在tại 地địa 上thượng 。 諸chư 行hành 齊tề 爾nhĩ 。

因nhân 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 從tùng 師sư 聞văn 法Pháp 。 二nhị 因nhân 聞văn 生sanh 信tín 。 三tam 因nhân 信tín 起khởi 思tư 。 四tứ 即tức 至chí 下hạ 因nhân 思tư 起khởi 修tu 。 有hữu 人nhân 依y 下hạ 近cận 友hữu 聞văn 法Pháp 。 思tư 惟duy 修tu 行hành 。 四tứ 義nghĩa 科khoa 分phần/phân 。 觀quán 其kỳ 文văn 勢thế 似tự 若nhược 不bất 然nhiên 。 如như 前tiền 所sở 科khoa 。 別biệt 更cánh 是thị 其kỳ 一nhất 行hành 次thứ 第đệ 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 從tùng 聲Thanh 聞Văn 如Như 來Lai 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 是thị 初sơ 段đoạn 也dã 。 此thử 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 傳truyền 佛Phật 教giáo 法pháp 名danh 曰viết 聲Thanh 聞Văn 。 非phi 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 如như 法Pháp 華hoa 說thuyết 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 真chân 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 以dĩ 佛Phật 道Đạo 聲thanh 。 令linh 一nhất 切thiết 聞văn 。 此thử 應ưng 似tự 彼bỉ 。 聞văn 已dĩ 生sanh 信tín 。 是thị 第đệ 二nhị 段đoạn 。 信tín 已dĩ 應ưng 下hạ 是thị 第đệ 三tam 段đoạn 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 思tư 准chuẩn 正Chánh 法Pháp 。 棄khí 捨xả 家gia 業nghiệp 。 二nhị 復phục 作tác 念niệm 下hạ 觀quán 行hành 求cầu 出xuất 。 三tam 作tác 是thị 下hạ 定định 意ý 降hàng 魔ma 。

初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 思tư 正Chánh 法Pháp 。 二nhị 我ngã 今kim 下hạ 為vi 求cầu 彼bỉ 法pháp 捨xả 世thế 所sở 有hữu 。 前tiền 中trung 諸chư 佛Phật 有hữu 無vô 上thượng 道Đạo 是thị 其kỳ 果quả 法pháp 。 有hữu 大đại 正Chánh 法Pháp 是thị 其kỳ 理lý 法pháp 。 果quả 依y 理lý 成thành 故cố 須tu 辨biện 之chi 。 大đại 眾chúng 正chánh 行hạnh 是thị 其kỳ 因nhân 行hành 。 亦diệc 名danh 行hành 法pháp 。

復phục 有hữu 方Phương 等Đẳng 是thị 其kỳ 教giáo 法pháp 。 因nhân 由do 教giáo 起khởi 所sở 以dĩ 須tu 辨biện 。 亦diệc 可khả 諸chư 佛Phật 有hữu 無vô 上thượng 道Đạo 是thị 其kỳ 佛Phật 寶bảo 。 有hữu 大đại 正Chánh 法Pháp 是thị 其kỳ 法Pháp 寶bảo 。 大đại 眾chúng 正chánh 行hạnh 是thị 其kỳ 僧Tăng 寶bảo 。 此thử 三tam 所sở 詮thuyên 。

復phục 有hữu 方Phương 等Đẳng 是thị 其kỳ 能năng 詮thuyên 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 我ngã 今kim 愛ái 樂nhạo 貪tham 求cầu 大Đại 乘Thừa 明minh 已dĩ 所sở 求cầu 。 捨xả 所sở 愛ái 下hạ 彰chương 已dĩ 所sở 棄khí 。

第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 句cú 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 觀quán 在tại 家gia 多đa 過quá 。 道đạo 言ngôn 迫bách 迮trách 猶do 如như 牢lao 獄ngục 。 明minh 其kỳ 有hữu 苦khổ 。 煩phiền 惱não 由do 生sanh 彰chương 其kỳ 有hữu 惡ác 。 二nhị 觀quán 出xuất 家gia 多đa 益ích 。 寬khoan 廣quảng 如như 空không 翻phiên 前tiền 初sơ 句cú 明minh 其kỳ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 善thiện 法Pháp 因nhân 增tăng 翻phiên 向hướng 後hậu 句cú 明minh 其kỳ 有hữu 善thiện 。 三Tam 明Minh 在tại 家gia 於ư 已dĩ 無vô 利lợi 。 不bất 得đắc 盡tận 壽thọ 。 淨tịnh 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 四tứ 我ngã 今kim 應ưng 下hạ 正chánh 意ý 求cầu 出xuất 。

第đệ 三tam 段đoạn 中trung 初sơ 明minh 菩Bồ 薩Tát 定định 意ý 出xuất 家gia 。 我ngã 今kim 定định 當đương 。 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。 次thứ 明minh 降hàng 魔ma 波Ba 旬Tuần 生sanh 苦khổ 。 菩Bồ 薩Tát 復phục 當đương 。 與dữ 我ngã 興hưng 諍tranh 。 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 無vô 心tâm 戰chiến 諍tranh 。

下hạ 起khởi 修tu 中trung 初sơ 修tu 自tự 行hành 。 悉tất 已dĩ 施thí 下hạ 明minh 利lợi 他tha 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 無vô 出xuất 此thử 故cố 。 前tiền 自tự 行hành 中trung 先tiên 修tu 戒giới 行hạnh 。 作tác 是thị 願nguyện 下hạ 大đại 誓thệ 自tự 要yếu 。 前tiền 即tức 是thị 其kỳ 自tự 分phân 之chi 行hành 。 後hậu 即tức 是thị 其kỳ 勝thắng 進tiến 之chi 願nguyện 。 前tiền 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 明minh 受thọ 戒giới 。 二nhị 既ký 出xuất 家gia 下hạ 明minh 其kỳ 持trì 戒giới 。 三tam 戒giới 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 受thọ 世thế 下hạ 重trọng/trùng 辨biện 前tiền 受thọ 。 四tứ 戒giới 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 性tánh 重trọng/trùng 下hạ 重trọng/trùng 顯hiển 前tiền 持trì 。

初sơ 受thọ 戒giới 中trung 直trực 明minh 出xuất 家gia 受thọ 戒giới 方phương 便tiện 。 略lược 不bất 彰chương 受thọ 。 具cụ 論luận 受thọ 相tương/tướng 如như 律luật 中trung 說thuyết 。 即tức 至chí 僧Tăng 坊phường 是thị 出xuất 家gia 處xứ 。 見kiến 如Như 來Lai 等đẳng 出xuất 家gia 所sở 依y 。 若nhược 見kiến 如Như 來Lai 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 正chánh 舉cử 其kỳ 人nhân 。 威uy 儀nghi 具cụ 足túc 。 諸chư 根căn 寂tịch 靜tĩnh 。 明minh 身thân 可khả 敬kính 。 心tâm 和hòa 滅diệt 障chướng 明minh 心tâm 可khả 重trọng/trùng 。 即tức 至chí 已dĩ 下hạ 正chánh 明minh 出xuất 家gia 。 第đệ 二nhị 持trì 中trung 初sơ 略lược 。 次thứ 廣quảng 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 下hạ 明minh 持trì 益ích 具cụ 五ngũ 支chi 戒giới 。 略lược 中trung 先tiên 明minh 持trì 戒giới 之chi 行hành 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 奉phụng 持trì 禁cấm 支chi 慎thận 重trọng/trùng 不bất 為vi 。 威uy 儀nghi 不bất 缺khuyết 。 護hộ 輕khinh 不bất 作tác 。 進tiến 止chỉ 安an 詳tường 顯hiển 前tiền 威uy 儀nghi 。 無vô 所sở 觸xúc 犯phạm 顯hiển 前tiền 奉phụng 戒giới 。 乃nãi 至chí 小tiểu 下hạ 明minh 護hộ 戒giới 心tâm 。 先tiên 法pháp 後hậu 喻dụ 。 此thử 前tiền 略lược 也dã 。 廣quảng 中trung 先tiên 舉cử 浮phù 囊nang 之chi 譬thí 。 人nhân 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 。 浮phù 囊nang 喻dụ 戒giới 。 海hải 喻dụ 生sanh 死tử 。 羅la 剎sát 喻dụ 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 心tâm 欲dục 得đắc 破phá 戒giới 。 怪quái 而nhi 不bất 與dữ 喻dụ 持trì 戒giới 心tâm 。 所sở 乞khất 多đa 少thiểu 文văn 中trung 自tự 合hợp 。 下hạ 約ước 顯hiển 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 護hộ 戒giới 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 總tổng 合hợp 前tiền 喻dụ 。 如như 彼bỉ 渡độ 人nhân 總tổng 以dĩ 喻dụ 帖# 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 護hộ 戒giới 時thời 下hạ 別biệt 合hợp 前tiền 喻dụ 。 向hướng 前tiền 喻dụ 中trung 階giai 別biệt 有hữu 五ngũ 。 合hợp 中trung 有hữu 六lục 。 不bất 取thủ 其kỳ 數số 。 正chánh 取thủ 輕khinh 重trọng 等đẳng 護hộ 為vi 義nghĩa 。 道đạo 言ngôn 破phá 戒giới 令linh 汝nhữ 安an 隱ẩn 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 假giả 設thiết 為vi 言ngôn 。 亦diệc 可khả 名danh 彼bỉ 之chi 犯phạm 戒giới 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 上thượng 來lai 廣quảng 竟cánh 。 持trì 四tứ 重trọng 禁cấm 及cập 突đột 吉cát 羅la 等đẳng 無vô 別biệt 者giả 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 下hạ 明minh 持trì 益ích 具cụ 五ngũ 支chi 戒giới 。 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 。 支chi 謂vị 支chi 別biệt 。 下hạ 列liệt 其kỳ 名danh 。 具cụ 足túc 根căn 本bổn 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 者giả 離ly 其kỳ 根căn 本bổn 。 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 。 前tiền 後hậu 眷quyến 屬thuộc 餘dư 清thanh 淨tịnh 者giả 離ly 其kỳ 業nghiệp 道đạo 。 前tiền 後hậu 方phương 便tiện 。 非phi 諸chư 惡ác 覺giác 覺giác 清thanh 淨tịnh 者giả 離ly 八bát 惡ác 覺giác 。 護hộ 持trì 正chánh 念niệm 念niệm 清thanh 淨tịnh 者giả 修tu 六lục 念niệm 心tâm 助trợ 成thành 戒giới 行hạnh 。 迴hồi 向hướng 阿a 耨nậu 三tam 菩Bồ 提Đề 者giả 用dụng 戒giới 求cầu 佛Phật 。 此thử 等đẳng 分phân 別biệt 如như 雜tạp 心tâm 論luận 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 重trọng/trùng 辨biện 前tiền 受thọ 。 先tiên 舉cử 二nhị 數số 。 次thứ 列liệt 兩lưỡng 名danh 。 隨tùy 世thế 言ngôn 教giáo 要yếu 期kỳ 納nạp 法pháp 名danh 受thọ 世thế 戒giới 。 證chứng 理lý 離ly 惡ác 名danh 得đắc 正chánh 戒giới 。 下hạ 辨biện 其kỳ 相tương/tướng 。 得đắc 正Chánh 法Pháp 戒giới 。 證chứng 理lý 戒giới 故cố 。 終chung 不bất 為vi 惡ác 。

自tự 下hạ 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 辯biện 前tiền 持trì 。 先tiên 舉cử 二nhị 數số 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 辨biện 。 下hạ 明minh 菩Bồ 薩Tát 持trì 輕khinh 等đẳng 重trọng/trùng 。 就tựu 辨biện 相tương/tướng 中trung 性tánh 重trọng/trùng 可khả 知tri 。 息tức 世thế 譏cơ 中trung 先tiên 牒điệp 次thứ 辨biện 。 辨biện 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 不bất 非phi 法pháp 取thủ 。 二nhị 破phá 壞hoại 成thành 下hạ 不bất 非phi 法pháp 費phí 。 三tam 田điền 宅trạch 下hạ 不bất 非phi 法pháp 畜súc 。 四tứ 不bất 觀quán 象tượng 鬪đấu 馬mã 鬪đấu 已dĩ 下hạ 不bất 非phi 法pháp 行hành 。 初sơ 二nhị 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 句cú 別biệt 有hữu 八bát 。 一nhất 不bất 畜súc 田điền 宅trạch 。 種chúng 植thực 等đẳng 事sự 。 二nhị 不bất 畜súc 象tượng 下hạ 不bất 畜súc 畜súc 生sanh 。 三tam 童đồng 男nam 子tử 下hạ 。 不bất 畜súc 奴nô 婢tỳ 。 四tứ 金kim 銀ngân 下hạ 明minh 其kỳ 不bất 畜súc 諸chư 寶bảo 貴quý 物vật 。 五ngũ 一nhất 切thiết 穀cốc 下hạ 不bất 畜súc 食thực 具cụ 。 六lục 所sở 受thọ 衣y 下hạ 不bất 畜súc 長trường/trưởng 衣y 。 第đệ 七thất 不bất 畜súc 根căn 子tử 已dĩ 下hạ 明minh 其kỳ 不bất 畜súc 五ngũ 生sanh 種chủng 。 八bát 不bất 畜súc 寶bảo 下hạ 不bất 畜súc 種chủng 種chủng 憍kiêu 奢xa 之chi 具cụ 。 餘dư 皆giai 可khả 知tri 。 是thị 名danh 下hạ 結kết 。

持trì 戒giới 願nguyện 中trung 有hữu 十thập 二nhị 句cú 。 初sơ 一nhất 對đối 境cảnh 起khởi 願nguyện 自tự 制chế 。 其kỳ 次thứ 六lục 句cú 對đối 彼bỉ 施thí 主chủ 衣y 般bát 服phục 食thực 臥ngọa 具cụ 湯thang 藥dược 。 房phòng 舍xá 禮lễ 拜bái 起khởi 願nguyện 自tự 誡giới 。 後hậu 五ngũ 就tựu 已dĩ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 起khởi 願nguyện 自tự 防phòng 。

上thượng 來lai 自tự 利lợi 。 下hạ 明minh 利lợi 他tha 。 於ư 中trung 初sơ 以dĩ 戒giới 善thiện 施thí 之chi 。 以dĩ 是thị 因nhân 下hạ 願nguyện 其kỳ 得đắc 戒giới 。 句cú 別biệt 有hữu 十thập 。 初sơ 之chi 一nhất 句cú 願nguyện 今kim 護hộ 戒giới 。 後hậu 之chi 九cửu 句cú 願nguyện 令linh 得đắc 戒giới 。 止chỉ 戒giới 名danh 淨tịnh 。 作tác 戒giới 稱xưng 善thiện 。 不bất 缺khuyết 不bất 析tích 顯hiển 前tiền 淨tịnh 戒giới 。 不bất 犯phạm 性tánh 戒giới 名danh 不bất 缺khuyết 戒giới 。 遠viễn 離ly 遮già 過quá 名danh 不bất 折chiết 戒giới 。 亦diệc 可khả 離ly 輕khinh 名danh 不bất 缺khuyết 戒giới 。 不bất 犯phạm 重trọng/trùng 過quá 名danh 不bất 折chiết 戒giới 。 折chiết 猶do 破phá 也dã 。 大Đại 乘Thừa 戒giới 等đẳng 顯hiển 前tiền 善thiện 戒giới 。 種chủng 性tánh 已dĩ 上thượng 名danh 大Đại 乘Thừa 戒giới 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 名danh 不bất 退thoái 戒giới 。 二nhị 地địa 已dĩ 上thượng 名danh 隨tùy 順thuận 戒giới 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 名danh 畢tất 竟cánh 戒giới 。 佛Phật 地địa 名danh 具cụ 波Ba 羅La 蜜Mật 戒giới 。 以dĩ 果quả 度độ 故cố 隨tùy 義nghĩa 論luận 之chi 。 地địa 地địa 皆giai 具cụ 。

上thượng 來lai 明minh 其kỳ 因nhân 分phần/phân 所sở 修tu 。 下hạ 次thứ 明minh 其kỳ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。 即tức 得đắc 住trụ 於ư 。 初sơ 不Bất 動Động 地Địa 。 總tổng 明minh 所sở 成thành 不bất 動động 之chi 義nghĩa 。 麁thô 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 一nhất 初sơ 不bất 動động 在tại 初Sơ 地Địa 上thượng 。 二nhị 後hậu 不bất 動động 在tại 八bát 地địa 上thượng 。 今kim 修tu 戒giới 者giả 得đắc 住trụ 初Sơ 地Địa 。 簡giản 後hậu 不bất 動động 是thị 以dĩ 言ngôn 初sơ 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 先tiên 列liệt 四tứ 門môn 。 如như 須Tu 彌Di 下hạ 三tam 番phiên 辯biện 釋thích 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。

上thượng 來lai 廣quảng 辯biện 。 是thị 名danh 聖thánh 行hành 。 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 云vân 何hà 下hạ 釋thích 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 三tam 一nhất 解giải 聖thánh 行hành 。 先tiên 問vấn 後hậu 釋thích 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 聖thánh 人nhân 行hành 故cố 。 名danh 為vi 聖thánh 行hành 。 二nhị 解giải 聖thánh 人nhân 。 先tiên 問vấn 後hậu 釋thích 。 釋thích 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 初sơ 之chi 一nhất 義nghĩa 約ước 法pháp 解giải 聖thánh 。 有hữu 聖thánh 法pháp 故cố 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 常thường 觀quán 空không 等đẳng 顯hiển 前tiền 聖thánh 法pháp 。 後hậu 之chi 三tam 義nghĩa 約ước 行hành 解giải 聖thánh 。 初sơ 約ước 三tam 學học 。 次thứ 約ước 七thất 財tài 。 後hậu 約ước 七thất 覺giác 三tam 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 就tựu 人nhân 結kết 行hành 。 准chuẩn 後hậu 定định 惠huệ 此thử 應ưng 嘆thán 經kinh 。 文văn 略lược 無vô 也dã 。

次thứ 明minh 定định 行hành 。 有hữu 人nhân 釋thích 言ngôn 。 四tứ 念niệm 惠huệ 性tánh 非phi 是thị 定định 行hành 。 若nhược 使sử 四tứ 念niệm 一nhất 向hướng 是thị 惠huệ 不bất 為vi 定định 者giả 。 彼bỉ 俱câu 生sanh 戒giới 應ưng 名danh 道đạo 戒giới 不bất 名danh 定định 戒giới 。 彼bỉ 俱câu 生sanh 戒giới 得đắc 名danh 定định 戒giới 。 四tứ 念niệm 為vi 定định 竟cánh 有hữu 何hà 妨phương 。 又hựu 若nhược 四tứ 念niệm 是thị 惠huệ 性tánh 故cố 不bất 得đắc 為vi 定định 。 八bát 禪thiền 等đẳng 智trí 亦diệc 是thị 惠huệ 數số 應ưng 不bất 名danh 定định 。 彼bỉ 得đắc 名danh 定định 。 此thử 復phục 何hà 疑nghi 。 又hựu 復phục 八bát 禪thiền 以dĩ 定định 為vi 主chủ 。 於ư 中trung 等đẳng 智trí 十thập 智trí 門môn 收thu 。 四tứ 念niệm 雖tuy 復phục 用dụng 惠huệ 為vi 主chủ 。 於ư 中trung 定định 教giáo 何hà 為vi 不bất 得đắc 定định 學học 所sở 攝nhiếp 。 當đương 知tri 諸chư 行hành 。 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 具cụ 一nhất 切thiết 義nghĩa 。 隨tùy 義nghĩa 論luận 之chi 何hà 所sở 不bất 通thông 而nhi 今kim 居cư 定định 。 以dĩ 此thử 文văn 中trung 依y 戒giới 起khởi 定định 。 數số 之chi 次thứ 第đệ 。 故cố 說thuyết 念niệm 處xứ 以dĩ 為vi 定định 學học 。

文văn 中trung 初sơ 先tiên 明minh 其kỳ 行hành 體thể 。 下hạ 歎thán 經kinh 勝thắng 令linh 人nhân 習tập 學học 。 前tiền 中trung 初sơ 明minh 因nhân 分phần/phân 所sở 修tu 。 得đắc 堪kham 忍nhẫn 下hạ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。 因nhân 分phần/phân 修tu 中trung 初sơ 先tiên 明minh 其kỳ 四tứ 念niệm 方phương 便tiện 。 作tác 是thị 觀quán 時thời 。 得đắc 四tứ 念niệm 下hạ 明minh 四tứ 念niệm 成thành 。 前tiền 方phương 便tiện 中trung 初sơ 就tựu 身thân 處xứ 觀quán 察sát 無vô 我ngã 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 或hoặc 識thức 是thị 下hạ 就tựu 心tâm 念niệm 處xứ 觀quán 察sát 無vô 我ngã 。 若nhược 識thức 非phi 下hạ 就tựu 受thọ 念niệm 處xứ 觀quán 察sát 無vô 我ngã 。 略lược 無vô 法pháp 念niệm 。 良lương 以dĩ 是thị 中trung 就tựu 身thân 受thọ 心tâm 觀quán 察sát 無vô 我ngã 。 即tức 是thị 總tổng 相tương/tướng 法pháp 念niệm 處xứ 觀quán 故cố 不bất 論luận 法pháp 。 就tựu 身thân 念niệm 中trung 初sơ 觀quán 不bất 淨tịnh 就tựu 明minh 無vô 我ngã 。 復phục 即tức 是thị 念niệm 骨cốt 是thị 我ngã 下hạ 觀quán 察sát 淨tịnh 色sắc 以dĩ 為vi 無vô 我ngã 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 從tùng 頭đầu 至chí 足túc 。 唯duy 有hữu 髮phát 等đẳng 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 下hạ 明minh 無vô 我ngã 。 誰thùy 有hữu 見kiến 我ngã 徵trưng 責trách 我ngã 體thể 。 於ư 前tiền 所sở 觀quán 不bất 淨tịnh 物vật 中trung 何hà 誰thùy 有hữu 我ngã 我ngã 屬thuộc 誰thùy 者giả 責trách 我ngã 所sở 屬thuộc 。 於ư 前tiền 所sở 觀quán 不bất 淨tịnh 物vật 中trung 繫hệ 屬thuộc 何hà 誰thùy 我ngã 住trụ 何hà 處xứ 。 徵trưng 我ngã 所sở 在tại 。 誰thùy 屬thuộc 我ngã 者giả 責trách 法pháp 屬thuộc 我ngã 。 此thử 即tức 徵trưng 破phá 四tứ 種chủng 著trước 我ngã 。 初sơ 句cú 徵trưng 破phá 。 色sắc 即tức 是thị 我ngã 。 第đệ 二nhị 徵trưng 破phá 。 色sắc 是thị 我ngã 所sở 。 第đệ 三tam 徵trưng 破phá 色sắc 中trung 之chi 我ngã 。 第đệ 四tứ 徵trưng 破phá 我ngã 中trung 之chi 色sắc 。 就tựu 淨tịnh 觀quán 中trung 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 略lược 觀quán 骨cốt 就tựu 明minh 無vô 我ngã 。 二nhị 略lược 觀quán 骨cốt 色sắc 就tựu 明minh 無vô 我ngã 。 三tam 廣quảng 觀quán 骨cốt 以dĩ 顯hiển 無vô 我ngã 。 四tứ 廣quảng 觀quán 骨cốt 色sắc 就tựu 明minh 無vô 我ngã 。 就tựu 初sơ 段đoạn 中trung 骨cốt 是thị 我ngã 那na 離ly 骨cốt 是thị 乎hồ 觀quán 求cầu 方phương 便tiện 。 除trừ 去khứ 皮bì 下hạ 正chánh 明minh 骨cốt 觀quán 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 句cú 別biệt 有hữu 三tam 。 初sơ 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 骨cốt 色sắc 相tướng 等đẳng 正chánh 觀quán 骨cốt 色sắc 。 二nhị 如như 是thị 骨cốt 色sắc 亦diệc 非phi 我ngã 下hạ 就tựu 明minh 無vô 我ngã 。 先tiên 明minh 非phi 我ngã 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 三tam 作tác 是thị 觀quán 時thời 。 即tức 得đắc 斷đoạn 下hạ 明minh 觀quán 利lợi 益ích 能năng 除trừ 色sắc 欲dục 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 觀quán 諸chư 骨cốt 相tương/tướng 因nhân 假giả 立lập 。 初sơ 總tổng 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 二nhị 得đắc 是thị 觀quán 下hạ 明minh 觀quán 利lợi 益ích 能năng 斷đoạn 三tam 欲dục 。 先tiên 舉cử 後hậu 列liệt 。 第đệ 四tứ 段đoạn 中trung 句cú 別biệt 有hữu 五ngũ 。 一nhất 觀quán 骨cốt 色sắc 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 二nhị 於ư 眉mi 間gian 出xuất 五ngũ 色sắc 光quang 。 三tam 光quang 中trung 見kiến 佛Phật 。 四tứ 徵trưng 問vấn 我ngã 相tương/tướng 。 五ngũ 破phá 相tương/tướng 心tâm 成thành 佛Phật 相tương/tướng 便tiện 滅diệt 。

心tâm 念niệm 處xứ 中trung 。 或hoặc 識thức 是thị 我ngã 故cố 使sử 諸chư 佛Phật 不bất 為vi 我ngã 說thuyết 因nhân 前tiền 疑nghi 後hậu 。 復phục 觀quán 識thức 下hạ 正chánh 明minh 觀quán 心tâm 生sanh 滅diệt 非phi 我ngã 。 受thọ 念niệm 處xứ 中trung 。 初sơ 觀quán 無vô 我ngã 破phá 離ly 受thọ 者giả 。 而nhi 於ư 何hà 處xứ 生sanh 貪tham 欲dục 下hạ 破phá 離ly 受thọ 心tâm 。 破phá 受thọ 者giả 中trung 文văn 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 觀quán 出xuất 息tức 入nhập 息tức 非phi 我ngã 。 若nhược 識thức 非phi 我ngã 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。 或hoặc 能năng 是thị 我ngã 因nhân 前tiền 疑nghi 後hậu 。 復phục 念niệm 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。 是thị 風phong 正chánh 明minh 非phi 我ngã 。 第đệ 二nhị 觀quán 察sát 四tứ 大đại 非phi 我ngã 。 風phong 是thị 四tứ 大đại 尋tầm 前tiền 起khởi 後hậu 。 是thị 四tứ 大đại 中trung 風phong 大đại 所sở 收thu 。 四tứ 大đại 之chi 中trung 。 何hà 者giả 是thị 我ngã 推thôi 以dĩ 求cầu 實thật 。 地địa 性tánh 非phi 我ngã 正chánh 知tri 無vô 我ngã 。 第đệ 三tam 觀quán 察sát 色sắc 心tâm 非phi 我ngã 。 初sơ 先tiên 法pháp 說thuyết 。 此thử 身thân 一nhất 切thiết 悉tất 無vô 。 有hữu 我ngã 明minh 其kỳ 理lý 無vô 。 唯duy 有hữu 心tâm 風phong 和hòa 合hợp 示thị 現hiện 彰chương 其kỳ 假giả 有hữu 。 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 破phá 受thọ 心tâm 中trung 而nhi 於ư 何hà 處xứ 生sanh 此thử 貪tham 欲dục 破phá 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 貪tham 俱câu 。 無vô 處xứ 生sanh 貪tham 則tắc 亦diệc 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 被bị 罵mạ 下hạ 破phá 離ly 苦khổ 受thọ 。 苦khổ 與dữ 瞋sân 俱câu 。 無vô 處xứ 生sanh 瞋sân 則tắc 亦diệc 無vô 苦khổ 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 就tựu 罵mạ 破phá 瞋sân 。 句cú 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 觀quán 人nhân 空không 故cố 能năng 破phá 瞋sân 。 若nhược 被bị 罵mạ 辱nhục 何hà 處xứ 生sanh 瞋sân 能năng 罵mạ 人nhân 空không 。 而nhi 我ngã 此thử 身thân 三tam 十thập 六lục 物vật 。 不bất 淨tịnh 臭xú 等đẳng 所sở 罵mạ 人nhân 空không 。 二nhị 觀quán 法pháp 空không 。 故cố 能năng 破phá 瞋sân 。 若nhược 聞văn 其kỳ 罵mạ 即tức 思tư 何hà 聲thanh 而nhi 見kiến 罵mạ 者giả 總tổng 以dĩ 推thôi 求cầu 。 一nhất 一nhất 音âm 聲thanh 。 不bất 能năng 罵mạ 等đẳng 別biệt 釋thích 無vô 罵mạ 。 念niệm 念niệm 細tế 分phần/phân 語ngữ 義nghĩa 不bất 成thành 故cố 不bất 能năng 罵mạ 。 三tam 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 總tổng 結kết 不bất 應ưng 。 以dĩ 前tiền 二nhị 義nghĩa 故cố 不bất 應ưng 瞋sân 。 二nhị 就tựu 打đả 破phá 瞋sân 。 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 觀quán 此thử 打đả 由do 有hữu 我ngã 身thân 不bất 應ưng 瞋sân 他tha 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 初sơ 思tư 打đả 從tùng 何hà 生sanh 。 次thứ 知tri 因nhân 手thủ 刀đao 杖trượng 我ngã 身thân 。 我ngã 今kim 已dĩ 下hạ 以dĩ 理lý 自tự 遮già 不bất 應ưng 瞋sân 他tha 。 二nhị 我ngã 若nhược 不bất 忍nhẫn 。 心tâm 則tắc 散tán 下hạ 恐khủng 增tăng 後hậu 苦khổ 所sở 以dĩ 須tu 忍nhẫn 。 於ư 中trung 五ngũ 句cú 。

上thượng 來lai 廣quảng 明minh 念niệm 處xứ 方phương 便tiện 。 作tác 是thị 觀quán 已dĩ 。 得đắc 四tứ 念niệm 處xứ 明minh 念niệm 處xứ 成thành 。

上thượng 來lai 明minh 修tu 。 下hạ 明minh 所sở 成thành 。 得đắc 堪kham 忍nhẫn 地địa 總tổng 明minh 所sở 成thành 。 下hạ 釋thích 其kỳ 相tương/tướng 。 初sơ 忍nhẫn 煩phiền 惱não 亦diệc 忍nhẫn 寒hàn 等đẳng 明minh 能năng 忍nhẫn 苦khổ 。 略lược 無vô 忍nhẫn 業nghiệp 。 是thị 名danh 下hạ 結kết 。

上thượng 來lai 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 定định 行hành 。 下hạ 歎thán 經kinh 勝thắng 。 文văn 有hữu 三tam 對đối 。 一nhất 迦Ca 葉Diếp 問vấn 未vị 得đắc 不bất 動động 頗phả 有hữu 因nhân 緣duyên 。 得đắc 破phá 戒giới 不bất 佛Phật 答đáp 言ngôn 有hữu 。 第đệ 二nhị 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 敬kính 諾nặc 問vấn 何hà 者giả 是thị 乎hồ 如Như 來Lai 為vi 辯biện 。 辯biện 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 明minh 菩Bồ 薩Tát 破phá 戒giới 因nhân 緣duyên 令linh 他tha 眾chúng 生sanh 。 受thọ 持trì 是thị 經Kinh 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。

爾nhĩ 時thời 得đắc 破phá 。 道đạo 言ngôn 為vi 經kinh 而nhi 得đắc 破phá 戒giới 顯hiển 經kinh 勝thắng 矣hĩ 。 又hựu 欲dục 令linh 人nhân 破phá 戒giới 弘hoằng 經kinh 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 應ưng 作tác 念niệm 下hạ 教giáo 起khởi 破phá 意ý 。 三tam 以dĩ 是thị 因nhân 下hạ 結kết 成thành 得đắc 破phá 。 此thử 兩lưỡng 對đối 竟cánh 。 三tam 文Văn 殊Thù 以dĩ 理lý 彰chương 此thử 犯phạm 戒giới 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 如Như 來Lai 述thuật 成thành 。 於ư 中trung 先tiên 讚tán 。 我ngã 念niệm 往vãng 下hạ 引dẫn 已dĩ 證chứng 成thành 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 廣quảng 引dẫn 昔tích 事sự 。 為vi 護hộ 大Đại 乘Thừa 殺sát 婆Bà 羅La 門Môn 從tùng 是thị 已dĩ 來lai 。 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 擁ủng 護hộ 已dĩ 下hạ 結kết 嘆thán 護hộ 法Pháp 。 有hữu 大đại 勢thế 力lực 。 令linh 人nhân 護hộ 持trì 。 文văn 相tương/tướng 且thả 爾nhĩ 。 義nghĩa 有hữu 不bất 消tiêu 。 迦Ca 葉Diếp 向hướng 問vấn 未vị 住trụ 不bất 動động 得đắc 破phá 戒giới 不phủ 。 佛Phật 答đáp 言ngôn 有hữu 。 文Văn 殊Thù 即tức 說thuyết 如như 此thử 破phá 戒giới 。 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 如Như 來Lai 今kim 者giả 。 舉cử 昔tích 仙tiên 豫dự 殺sát 波ba 羅la 門môn 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 釋thích 成thành 前tiền 義nghĩa 。 下hạ 說thuyết 仙tiên 豫dự 住trụ 極cực 愛ái 地địa 。 極cực 愛ái 地địa 上thượng 與dữ 前tiền 未vị 住trụ 不bất 動động 大đại 別biệt 。 云vân 何hà 為vi 證chứng 。 釋thích 言ngôn 。 是thị 中trung 不bất 欲dục 取thủ 其kỳ 位vị 分phần/phân 高cao 下hạ 相tương 當đương 為vi 證chứng 。 正chánh 取thủ 為vi 法pháp 破phá 戒giới 無vô 過quá 而nhi 為vi 證chứng 也dã 。 行hành 違vi 護hộ 法Pháp 。 義nghĩa 通thông 上thượng 下hạ 。 乃nãi 至chí 佛Phật 證chứng 亦diệc 得đắc 無vô 妨phương 。

次thứ 明minh 惠huệ 行hành 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 行hành 體thể 。 二nhị 無vô 垢cấu 下hạ 嘆thán 經kinh 令linh 學học 。 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。 一nhất 因nhân 分phần/phân 所sở 修tu 。 二nhị 則tắc 得đắc 住trụ 於ư 無vô 畏úy 地địa 下hạ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。

因nhân 分phần/phân 修tu 中trung 初sơ 辯biện 。 次thứ 結kết 。 後hậu 釋thích 其kỳ 名danh 。 辯biện 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 以dĩ 言ngôn 顯hiển 實thật 令linh 人nhân 趣thú 入nhập 。 二nhị 如Như 來Lai 臨lâm 般bát 方phương 便tiện 轉chuyển 下hạ 拂phất 言ngôn 顯hiển 寂tịch 令linh 人nhân 捨xả 著trước 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 二nhị 知tri 世thế 諦đế 者giả 名danh 中trung 智trí 下hạ 明minh 觀quán 二nhị 諦đế 。 三tam 文Văn 殊Thù 白bạch 佛Phật 所sở 言ngôn 實thật 諦đế 義nghĩa 云vân 何hà 下hạ 明minh 觀quán 一nhất 實thật 。 觀quán 此thử 三tam 重trùng 以dĩ 明minh 慧tuệ 行hành 。 此thử 乃nãi 觀quán 入nhập 之chi 次thứ 第đệ 耳nhĩ 。 前tiền 四Tứ 諦Đế 中trung 應ưng 先tiên 解giải 釋thích 四Tứ 諦Đế 之chi 義nghĩa 然nhiên 後hậu 釋thích 文văn 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。 文văn 中trung 有hữu 十thập 。 一nhất 總tổng 標tiêu 舉cử 。 二nhị 列liệt 四tứ 名danh 。 三tam 苦khổ 者giả 逼bức 下hạ 略lược 釋thích 其kỳ 義nghĩa 。 義nghĩa 四tứ 苦khổ 者giả 現hiện 下hạ 略lược 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 五ngũ 苦khổ 有hữu 三tam 下hạ 略lược 辯biện 其kỳ 體thể 。 六lục 有hữu 漏lậu 二nhị 下hạ 略lược 分phần/phân 染nhiễm 淨tịnh 。 因nhân 果quả 差sai 別biệt 。 七thất 八bát 相tương/tướng 名danh 苦khổ 下hạ 隨tùy 相tương/tướng 廣quảng 辯biện 。 八bát 生sanh 者giả 出xuất 相tương/tướng 下hạ 約ước 諦đế 明minh 觀quán 。 九cửu 是thị 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 次thứ 第đệ 說thuyết 下hạ 結kết 說thuyết 利lợi 益ích 。 十thập 昔tích 佛Phật 一nhất 時thời 在tại 尸thi 首thủ 下hạ 彰chương 諦đế 寬khoan 廣quảng 攝nhiếp 法pháp 周chu 盡tận 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 簡giản 大đại 異dị 小tiểu 。 十thập 中trung 初sơ 七thất 直trực 明minh 諦đế 法pháp 。 次thứ 一nhất 論luận 觀quán 。 第đệ 九cửu 門môn 結kết 說thuyết 利lợi 益ích 。 第đệ 十thập 一nhất 門môn 彰chương 其kỳ 所sở 觀quán 備bị 攝nhiếp 周chu 盡tận 。

有hữu 四tứ 總tổng 舉cử 。 苦khổ 等đẳng 列liệt 名danh 。

第đệ 三tam 番phiên 中trung 苦khổ 是thị 逼bức 者giả 解giải 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 就tựu 麁thô 苦khổ 。 違vi 境cảnh 逼bức 心tâm 而nhi 生sanh 內nội 惱não 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 二nhị 就tựu 細tế 苦khổ 。 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 共cộng 相tương 催thôi 切thiết 名danh 為vi 逼bức 迫bách 。 逼bức 迮trách 不bất 安an 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 集tập 能năng 生sanh 者giả 生sanh 長trưởng 當đương 苦khổ 。 始thỉ 起khởi 多đa 生sanh 。 終chung 成thành 曰viết 長trường/trưởng 。 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 者giả 息tức 苦khổ 止chỉ 集tập 故cố 云vân 寂tịch 滅diệt 。 大Đại 乘Thừa 相tương/tướng 者giả 正chánh 論luận 其kỳ 道đạo 虛hư 通thông 為vi 義nghĩa 。 若nhược 論luận 乘thừa 也dã 運vận 通thông 為vi 義nghĩa 。 體thể 通thông 名danh 道đạo 。 用dụng 通thông 名danh 乘thừa 。 借tá 彼bỉ 用dụng 通thông 以dĩ 顯hiển 體thể 通thông 故cố 說thuyết 為vi 乘thừa 。 今kim 此thử 所sở 論luận 是thị 無vô 作tác 道đạo 。 簡giản 異dị 小Tiểu 乘Thừa 是thị 以dĩ 言ngôn 大đại 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 諦đế 之chi 義nghĩa 相tương/tướng 故cố 名danh 為vi 相tương/tướng 。

第đệ 四tứ 番phiên 中trung 苦khổ 者giả 現hiện 相tướng 。 隨tùy 何hà 世thế 中trung 當đương 分phần/phân 現hiện 起khởi 更cánh 不bất 生sanh 後hậu 是thị 苦khổ 之chi 相tướng 。 集tập 轉chuyển 相tương/tướng 者giả 轉chuyển 生sanh 後hậu 苦khổ 是thị 集tập 之chi 相tướng 。 滅diệt 除trừ 相tương/tướng 者giả 息tức 除trừ 生sanh 死tử 因nhân 果quả 無vô 處xứ 是thị 滅diệt 之chi 相tướng 。 道đạo 能năng 除trừ 者giả 能năng 除trừ 生sanh 死tử 因nhân 果quả 之chi 法pháp 是thị 道đạo 之chi 相tướng 。

第đệ 五ngũ 番phiên 中trung 苦khổ 有hữu 三tam 相tương/tướng 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 下hạ 列liệt 其kỳ 名danh 。 此thử 之chi 三tam 苦khổ 解giải 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 對đối 緣duyên 分phân 別biệt 。 緣duyên 別biệt 內nội 外ngoại 。 內nội 心tâm 涉thiệp 求cầu 名danh 之chi 為vi 內nội 。 自tự 餘dư 名danh 外ngoại 。 外ngoại 有hữu 違vi 順thuận 。 刀đao 杖trượng 等đẳng 違vi 。 己kỷ 身thân 命mạng 財tài 親thân 戚thích 之chi 類loại 說thuyết 以dĩ 為vi 順thuận 。 外ngoại 中trung 違vi 緣duyên 能năng 生sanh 內nội 惱não 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 從tùng 斯tư 苦khổ 緣duyên 生sanh 於ư 苦khổ 心tâm 。 從tùng 苦khổ 生sanh 苦khổ 。 故cố 名danh 為vi 外ngoại 。 外ngoại 中trung 順thuận 緣duyên 在tại 能năng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 壞hoại 能năng 生sanh 苦khổ 。 緣duyên 壞hoại 致trí 惱não 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 內nội 心tâm 涉thiệp 求cầu 因nhân 之chi 為vi 行hành 。 厭yếm 行hành 生sanh 惱não 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 第đệ 二nhị 約ước 緣duyên 就tựu 體thể 分phân 別biệt 。 心tâm 性tánh 是thị 苦khổ 。 苦khổ 上thượng 加gia 苦khổ 故cố 名danh 苦khổ 苦khổ 。 加gia 何hà 等đẳng 苦khổ 。 所sở 謂vị 加gia 前tiền 對đối 緣duyên 三tam 苦khổ 同đồng 名danh 苦khổ 苦khổ 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 必tất 當đương 敗bại 壞hoại 。 名danh 為vi 壞hoại 苦khổ 。 即tức 此thử 有hữu 為vi 遷thiên 流lưu 名danh 行hành 。 行hành 性tánh 不bất 安an 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 第đệ 三tam 約ước 就tựu 三tam 種chủng 無vô 常thường 以dĩ 別biệt 三tam 苦khổ 。 就tựu 彼bỉ 分phân 段đoạn 無vô 常thường 分phân 齊tề 宣tuyên 說thuyết 苦khổ 苦khổ 。 心tâm 性tánh 是thị 苦khổ 。 於ư 性tánh 苦khổ 上thượng 加gia 以dĩ 三tam 世thế 分phân 段đoạn 麁thô 苦khổ 。 故cố 名danh 苦khổ 苦khổ 。 又hựu 以dĩ 三tam 世thế 分phân 段đoạn 麁thô 苦khổ 顯hiển 法pháp 性tánh 苦khổ 亦diệc 名danh 苦khổ 苦khổ 。 就tựu 念niệm 無vô 常thường 宣tuyên 說thuyết 壞hoại 苦khổ 。 彼bỉ 念niệm 無vô 常thường 遷thiên 流lưu 破phá 壞hoại 故cố 名danh 壞hoại 苦khổ 。 是thị 則tắc 向hướng 前tiền 第đệ 二nhị 門môn 中trung 行hành 壞hoại 二nhị 苦khổ 至chí 此thử 門môn 中trung 同đồng 名danh 壞hoại 苦khổ 。 就tựu 彼bỉ 自tự 性tánh 不bất 成thành 實thật 無vô 常thường 宣tuyên 說thuyết 行hành 苦khổ 。 同đồng 體thể 四tứ 相tương/tướng 互hỗ 相tương 集tập 起khởi 故cố 名danh 為vi 行hành 。 虛hư 集tập 之chi 行hành 體thể 無vô 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 無vô 安an 故cố 名danh 行hành 苦khổ 。 故cố 經kinh 說thuyết 言ngôn 五ngũ 受thọ 陰ấm 洞đỗng 達đạt 。 空không 無vô 所sở 起khởi 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 第đệ 四tứ 諸chư 過quá 相tương/tướng 顯hiển 以dĩ 明minh 三tam 苦khổ 。 以dĩ 苦khổ 顯hiển 苦khổ 名danh 為vi 苦khổ 苦khổ 。 謂vị 以dĩ 麁thô 苦khổ 顯hiển 於ư 細tế 苦khổ 。 以dĩ 無vô 常thường 顯hiển 苦khổ 。 名danh 為vi 壞hoại 苦khổ 。 以dĩ 無vô 我ngã 顯hiển 苦khổ 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 因nhân 緣duyên 虛hư 集tập 故cố 名danh 為vi 行hành 。 苦khổ 義nghĩa 如như 上thượng 。 集tập 滅diệt 可khả 知tri 。 道đạo 義nghĩa 眾chúng 多đa 。 略lược 舉cử 三tam 學học 。 戒giới 定định 道đạo 具cụ 慧tuệ 為vi 道đạo 體thể 。 第đệ 六lục 番phiên 中trung 先tiên 就tựu 有hữu 漏lậu 以dĩ 明minh 因nhân 果quả 。 次thứ 就tựu 無vô 漏lậu 以dĩ 明minh 因nhân 果quả 。 後hậu 就tựu 辯biện 諦đế 。 先tiên 染nhiễm 後hậu 淨tịnh 。 欣hân 厭yếm 故cố 然nhiên 。 先tiên 果quả 後hậu 因nhân 逆nghịch 觀quán 故cố 爾nhĩ 。 第đệ 七thất 段đoạn 中trung 分phần/phân 苦khổ 為vi 八bát 。 先tiên 舉cử 後hậu 列liệt 。 報báo 起khởi 名danh 生sanh 。 生sanh 時thời 有hữu 苦khổ 。 故cố 名danh 生sanh 苦khổ 衰suy 變biến 名danh 老lão 。 老lão 時thời 有hữu 苦khổ 故cố 曰viết 老lão 苦khổ 。 違vi 損tổn 名danh 病bệnh 。 病bệnh 時thời 有hữu 苦khổ 名danh 曰viết 病bệnh 苦khổ 。 陰ấm 壞hoại 稱xưng 死tử 死tử 。

時thời 有hữu 若nhược 名danh 為vi 死tử 苦khổ 。 又hựu 復phục 生sanh 等đẳng 體thể 性tánh 是thị 苦khổ 故cố 名danh 生sanh 苦khổ 乃nãi 至chí 死tử 苦khổ 。 所sở 好hiếu 分phần/phân 張trương 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。 因nhân 離ly 致trí 惱não 名danh 愛ái 別biệt 苦khổ 。 所sở 惡ác 強cường/cưỡng 集tập 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 。 因nhân 會hội 生sanh 惱não 名danh 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 所sở 悕hy 不bất 稱xưng 名danh 求cầu 不bất 得đắc 。 因nhân 求cầu 致trí 惱não 名danh 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 五ngũ 陰ấm 熾sí 盛thịnh 。 名danh 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 。 又hựu 苦khổ 陰ấm 中trung 盛thịnh 前tiền 七thất 苦khổ 名danh 。 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 。 正chánh 則tắc 應ưng 名danh 五ngũ 陰ấm 盛thịnh 苦khổ 。 道đạo 中trung 偏thiên 說thuyết 果quả 德đức 為vi 道đạo 。 前tiền 第đệ 五ngũ 中trung 偏thiên 說thuyết 其kỳ 因nhân 。 此thử 偏thiên 說thuyết 果quả 。 言ngôn 之chi 隱ẩn 顯hiển 道Đạo 理lý 齊tề 等đẳng 。

自tự 下hạ 第đệ 八bát 約ước 諦đế 辯biện 觀quán 。 先tiên 觀quán 苦Khổ 諦Đế 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 廣quảng 辯biện 八bát 苦khổ 。 後hậu 約ước 明minh 觀quán 。 前tiền 中trung 初sơ 言ngôn 生sanh 者giả 出xuất 相tương/tướng 總tổng 顯hiển 生sanh 義nghĩa 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 先tiên 舉cử 後hậu 列liệt 。 言ngôn 初sơ 出xuất 者giả 識thức 支chi 是thị 其kỳ 一nhất 報báo 之chi 始thỉ 。 故cố 名danh 為vi 初sơ 。 報báo 起khởi 名danh 生sanh 。 言ngôn 至chí 終chung 者giả 名danh 色sắc 望vọng 前tiền 說thuyết 以dĩ 為vi 終chung 。 言ngôn 增tăng 長trưởng 者giả 即tức 前tiền 名danh 色sắc 增tăng 為vi 六lục 入nhập 。 此thử 三tam 胎thai 內nội 。 出xuất 胎thai 可khả 知tri 。 言ngôn 種chủng 類loại 者giả 出xuất 胎thai 已dĩ 後hậu 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 一nhất 報báo 之chi 中trung 運vận 運vận 新tân 起khởi 皆giai 名danh 為vi 生sanh 。 次thứ 明minh 老lão 苦khổ 。 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 麁thô 細tế 分phân 別biệt 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 運vận 運vận 衰suy 變biến 名danh 念niệm 念niệm 老lão 。 一nhất 報báo 之chi 窮cùng 年niên 垂thùy 根căn 熟thục 名danh 終chung 身thân 老lão 。 後hậu 二nhị 約ước 就tựu 時thời 別biệt 以dĩ 分phần/phân 。 從tùng 初sơ 乃nãi 至chí 盛thịnh 年niên 已dĩ 前tiền 衰suy 變biến 之chi 事sự 名danh 增tăng 長trưởng 老lão 。 年niên 衰suy 已dĩ 後hậu 名danh 滅diệt 壞hoại 老lão 。 次thứ 論luận 病bệnh 苦khổ 。 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 。 增tăng 數số 論luận 之chi 。 初sơ 言ngôn 四tứ 大đại 互hỗ 不bất 調điều 總tổng 釋thích 病bệnh 苦khổ 。 次thứ 分phân 為vi 二nhị 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 列liệt 。 下hạ 辯biện 可khả 知tri 。 次thứ 分phân 為vi 三tam 。 三tam 有hữu 兩lưỡng 門môn 。 初sơ 三tam 約ước 就tựu 因nhân 緣duyên 分phân 別biệt 。 先tiên 舉cử 後hậu 列liệt 。 宿túc 因nhân 招chiêu 病bệnh 名danh 為vi 業nghiệp 報báo 。 現hiện 逢phùng 惡ác 緣duyên 而nhi 致trí 病bệnh 苦khổ 名danh 不bất 離ly 惡ác 對đối 。 節tiết 交giao 生sanh 病bệnh 名danh 時thời 代đại 謝tạ 。 後hậu 三tam 約ước 就tựu 因nhân 緣duyên 名danh 受thọ 。 三tam 義nghĩa 分phân 別biệt 。 先tiên 舉cử 後hậu 辯biện 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 次thứ 明minh 死tử 苦khổ 。 先tiên 明minh 後hậu 辯biện 。 增tăng 數số 論luận 之chi 。 初sơ 言ngôn 捨xả 身thân 總tổng 釋thích 死tử 苦khổ 。 次thứ 分phân 為vi 二nhị 。 先tiên 舉cử 次thứ 列liệt 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 命mạng 盡tận 有hữu 三tam 牒điệp 以dĩ 舉cử 數số 。 下hạ 列liệt 其kỳ 名danh 。 正chánh 報báo 雖tuy 亡vong 依y 報báo 猶do 存tồn 名danh 為vi 命mạng 盡tận 非phi 是thị 福phước 盡tận 。 依y 報báo 滅diệt 壞hoại 正chánh 報báo 猶do 存tồn 名danh 為vi 福phước 盡tận 非phi 是thị 命mạng 盡tận 。 依y 正chánh 俱câu 亡vong 名danh 福phước 命mạng 盡tận 。 外ngoại 緣duyên 有hữu 三tam 牒điệp 以dĩ 舉cử 數số 。 下hạ 辯biện 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 增tăng 數số 二nhị 門môn 分phân 別biệt 。 次thứ 分phân 為vi 三tam 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 辯biện 可khả 知tri 。 如như 是thị 名danh 曰viết 死tử 為vi 大đại 苦khổ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 次thứ 明minh 愛ái 離ly 。 先tiên 問vấn 次thứ 解giải 。 開khai 合hợp 論luận 之chi 。 所sở 愛ái 破phá 壞hoại 總tổng 釋thích 愛ái 離ly 。 次thứ 分phân 為vi 二nhị 。 先tiên 舉cử 後hậu 辯biện 。 分phân 別biệt 校giáo 下hạ 細tế 分phân 為vi 多đa 。 是thị 名danh 下hạ 結kết 。 怨oán 憎tăng 會hội 中trung 先tiên 問vấn 次thứ 辯biện 。 增tăng 數số 論luận 之chi 。 不bất 愛ái 共cộng 集tập 總tổng 釋thích 怨oán 會hội 。 次thứ 分phân 為vi 三tam 。 先tiên 舉cử 後hậu 列liệt 。 如như 是thị 三tam 趣thú 分phân 別biệt 校giáo 下hạ 隨tùy 別biệt 分phần/phân 多đa 。 如như 是thị 下hạ 結kết 。 求cầu 不bất 得đắc 中trung 先tiên 問vấn 次thứ 辯biện 。 後hậu 結kết 可khả 知tri 。 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 中trung 先tiên 問vấn 次thứ 辯biện 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。

下hạ 明minh 觀quán 苦khổ 。 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 觀quán 苦khổ 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 會hội 通thông 。 三tam 觀quán 苦khổ 實thật 。 四tứ 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 下hạ 重trùng 復phục 會hội 通thông 。

觀quán 苦khổ 相tương/tướng 中trung 先tiên 觀quán 生sanh 苦khổ 。 文văn 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 生sanh 過quá 。 二nhị 約ước 之chi 辨biện 觀quán 。 三tam 總tổng 結kết 之chi 。 過quá 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 明minh 生sanh 苦khổ 能năng 為vi 七thất 本bổn 。 二nhị 夫phu 衰suy 老lão 下hạ 舉cử 生sanh 寬khoan 遍biến 成thành 生sanh 為vi 本bổn 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 舉cử 老lão 顯hiển 生sanh 。 三tam 界giới 受thọ 下hạ 辯biện 生sanh 異dị 老lão 。 三tam 是thị 故cố 下hạ 結kết 。

觀quán 中trung 有hữu 六lục 。 一nhất 明minh 菩Bồ 薩Tát 畏úy 死tử 捨xả 生sanh 。 二nhị 童đồng 子tử 喻dụ 。 辯biện 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 同đồng 近cận 行hành 求cầu 生sanh 斷đoạn 死tử 。 三tam 賣mại 食thực 喻dụ 。 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 為vi 生sanh 造tạo 因nhân 。 四tứ 毒độc 樹thụ 喻dụ 。 明minh 死tử 苦khổ 寬khoan 遍biến 成thành 生sanh 可khả 厭yếm 。 五ngũ 糞phẩn 穢uế 喻dụ 。 明minh 死tử 苦khổ 寬khoan 長trưởng 成thành 生sanh 可khả 厭yếm 。 六lục 嶮hiểm 岸ngạn 喻dụ 。 明minh 生sanh 雜tạp 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 人nhân 貪tham 惑hoặc 成thành 生sanh 可khả 畏úy 。

初sơ 中trung 先tiên 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 。 覆phú 心tâm 貪tham 生sanh 厭yếm 死tử 舉cử 凡phàm 顯hiển 聖thánh 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 初sơ 生sanh 見kiến 過quá 彰chương 聖thánh 異dị 凡phàm 。 喻dụ 中trung 亦diệc 二nhị 。 一nhất 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 厭yếm 死tử 捨xả 生sanh 。 二nhị 是thị 時thời 二nhị 女nữ 復phục 共cộng 相tương 將tương 。 至chí 一nhất 貧bần 下hạ 喻dụ 明minh 凡phàm 夫phu 貪tham 生sanh 愛ái 死tử 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。 一nhất 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 觀quán 行hành 之chi 始thỉ 厭yếm 死tử 貪tham 生sanh 。 二nhị 女nữ 人nhân 答đáp 言ngôn 汝nhữ 甚thậm 癡si 下hạ 喻dụ 觀quán 終chung 成thành 生sanh 死tử 俱câu 棄khí 。 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。 一nhất 貪tham 生sanh 喻dụ 。 二nhị 於ư 門môn 外ngoại 下hạ 是thị 惡ác 死tử 喻dụ 。 貪tham 生sanh 喻dụ 中trung 句cú 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 生sanh 相tương/tướng 現hiện 前tiền 喻dụ 。 二nhị 主chủ 人nhân 見kiến 下hạ 審thẩm 生sanh 名danh 字tự 喻dụ 。 三tam 主chủ 人nhân 問vấn 下hạ 審thẩm 生sanh 功công 能năng 喻dụ 。 四tứ 主chủ 人nhân 聞văn 下hạ 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 生sanh 喻dụ 。 初sơ 中trung 如như 女nữ 喻dụ 其kỳ 生sanh 相tương/tướng 。 生sanh 順thuận 人nhân 情tình 故cố 說thuyết 為vi 女nữ 。 當đương 來lai 之chi 生sanh 欲dục 起khởi 入nhập 於ư 現hiện 陰ấm 身thân 中trung 名danh 入nhập 他tha 舍xá 。 又hựu 此thử 凡phàm 法pháp 欲dục 起khởi 入nhập 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 中trung 名danh 入nhập 他tha 舍xá 。 生sanh 相tương/tướng 姝xu 好hảo 名danh 女nữ 端đoan 正chánh 。 諸chư 根căn 豐phong 美mỹ 名danh 貌mạo 環hoàn 麗lệ 。 眾chúng 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 隨tùy 名danh 以dĩ 瓔anh 珞lạc 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 第đệ 三tam 句cú 中trung 菩Bồ 薩Tát 主chủ 人nhân 觀quán 生sanh 名danh 見kiến 。 審thẩm 生sanh 名danh 問vấn 。 審thẩm 生sanh 名danh 字tự 并tinh 推thôi 所sở 屬thuộc 故cố 言ngôn 字tự 何hà 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 誰thùy 生sanh 相tương/tướng 現hiện 心tâm 義nghĩa 稱xưng 為vi 答đáp 。 我ngã 是thị 德đức 天thiên 假giả 以dĩ 名danh 之chi 。 第đệ 三tam 句cú 中trung 菩Bồ 薩Tát 重trọng/trùng 審thẩm 名danh 主chủ 人nhân 問vấn 。 審thẩm 生sanh 功công 能năng 故cố 言ngôn 至chí 處xứ 。 為vi 何hà 所sở 作tác 。 生sanh 相tương/tướng 現hiện 心tâm 故cố 言ngôn 女nữ 答đáp 。 隨tùy 所sở 生sanh 處xứ 。 依y 報báo 自tự 隨tùy 故cố 言ngôn 至chí 處xứ 能năng 與dữ 種chủng 種chủng 金kim 銀ngân 等đẳng 也dã 。 第đệ 四tứ 句cú 中trung 菩Bồ 薩Tát 觀quán 心tâm 見kiến 生sanh 功công 能năng 名danh 為vi 聞văn 已dĩ 。 貪tham 生sanh 名danh 喜hỷ 。 知tri 生sanh 由do 善thiện 故cố 言ngôn 我ngã 福phước 故cố 令linh 汝nhữ 來lai 。 造tạo 善thiện 求cầu 生sanh 故cố 言ngôn 燒thiêu 香hương 散tán 華hoa 供cúng 養dường 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 喻dụ 惡ác 死tử 中trung 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 死tử 相tướng 現hiện 前tiền 喻dụ 。 二nhị 見kiến 已dĩ 問vấn 下hạ 審thẩm 死tử 名danh 字tự 喻dụ 。 三tam 問vấn 何hà 故cố 名danh 黑hắc 闇ám 下hạ 審thẩm 死tử 功công 能năng 喻dụ 。 四tứ 主chủ 人nhân 問vấn 下hạ 菩Bồ 薩Tát 厭yếm 死tử 喻dụ 。 初sơ 中trung 門môn 外ngoại 更cánh 見kiến 女nữ 者giả 。 生sanh 觀quán 之chi 後hậu 別biệt 見kiến 死tử 相tướng 故cố 云vân 門môn 外ngoại 。 是thị 生sanh 流lưu 類loại 故cố 說thuyết 為vi 女nữ 。 死tử 相tướng 弊tệ 惡ác 名danh 形hình 醜xú 陋lậu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 衰suy 滅diệt 名danh 衣y 弊tệ 壞hoại 。 諸chư 苦khổ 隨tùy 逐trục 名danh 諸chư 垢cấu 膩nị 。 形hình 色sắc 枯khô 悴tụy 。 名danh 皮bì 皺trứu 裂liệt 。 其kỳ 色sắc 艾ngải 白bạch 。 第đệ 二nhị 句cú 中trung 觀quán 矚chú 稱xưng 見kiến 。 審thẩm 境cảnh 名danh 字tự 并tinh 推thôi 所sở 屬thuộc 故cố 言ngôn 宇vũ 何hà 繫hệ 屬thuộc 誰thùy 家gia 。 死tử 境cảnh 現hiện 心tâm 義nghĩa 稱xưng 為vi 答đáp 。 我ngã 字tự 黑hắc 闇ám 假giả 以dĩ 名danh 之chi 第đệ 三tam 句cú 中trung 徵trưng 名danh 求cầu 義nghĩa 故cố 問vấn 何hà 故cố 名danh 為vi 黑hắc 闇ám 。 女nữ 人nhân 答đáp 下hạ 正chánh 辯biện 死tử 能năng 。 死tử 相tướng 一nhất 現hiện 依y 報báo 頓đốn 捨xả 故cố 言ngôn 能năng 令linh 其kỳ 家gia 財tài 寶bảo 。 一nhất 切thiết 衰suy 耗hao 。 第đệ 四tứ 句cú 中trung 菩Bồ 薩Tát 觀quán 見kiến 。 名danh 為vi 聞văn 已dĩ 。 修tu 習tập 明minh 慧tuệ 名danh 持trì 利lợi 力lực 。 呵ha 嘖# 死tử 過quá 故cố 作tác 是thị 言ngôn 汝nhữ 若nhược 不bất 去khứ 當đương 斷đoạn 汝nhữ 命mạng 。 觀quán 空không 破phá 滅diệt 名danh 斷đoạn 命mạng 也dã 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 觀quán 行hành 之chi 始thỉ 貪tham 生sanh 厭yếm 死tử 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 觀quán 行hành 終chung 成thành 生sanh 死tử 俱câu 棄khí 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 生sanh 死tử 相tương 隨tùy 喻dụ 。 二nhị 主chủ 人nhân 還hoàn 入nhập 問vấn 功công 德đức 下hạ 審thẩm 生sanh 定định 死tử 喻dụ 。 三tam 主chủ 人nhân 即tức 言ngôn 若nhược 有hữu 已dĩ 下hạ 生sanh 死tử 俱câu 厭yếm 喻dụ 四tứ 主chủ 人nhân 見kiến 下hạ 除trừ 離ly 心tâm 喜hỷ 喻dụ 。 初sơ 中trung 三tam 句cú 。 初sơ 女nữ 答đáp 言ngôn 汝nhữ 甚thậm 愚ngu 癡si 。 以dĩ 法pháp 責trách 情tình 。 厭yếm 死tử 求cầu 生sanh 不bất 應ưng 法pháp 理lý 故cố 曰viết 愚ngu 癡si 。 不bất 知tri 斷đoạn 生sanh 以dĩ 去khứ 老lão 死tử 名danh 無vô 智trí 惠huệ 。 二nhị 主chủ 人nhân 問vấn 下hạ 以dĩ 情tình 審thẩm 法pháp 喻dụ 。 三tam 女nữ 人nhân 答đáp 下hạ 法pháp 理lý 現hiện 心tâm 喻dụ 。 生sanh 起khởi 死tử 前tiền 故cố 言ngôn 我ngã 姊tỷ 。 生sanh 死tử 相tương 隨tùy 。 故cố 云vân 常thường 與dữ 進tiến 止chỉ 共cộng 俱câu 。 斷đoạn 死tử 必tất 須tu 先tiên 絕tuyệt 其kỳ 生sanh 故cố 言ngôn 驅khu 我ngã 亦diệc 當đương 驅khu 彼bỉ 。 第đệ 二nhị 審thẩm 生sanh 定định 死tử 喻dụ 中trung 。 主chủ 人nhân 還hoàn 入nhập 問vấn 功công 德đức 天thiên 外ngoại 有hữu 一nhất 女nữ 云vân 是thị 汝nhữ 妹muội 為vi 實thật 是thị 不bất 以dĩ 情tình 審thẩm 法pháp 。 功công 德đức 天thiên 言ngôn 實thật 是thị 妹muội 下hạ 法pháp 來lai 現hiện 心tâm 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 死tử 法pháp 隨tùy 生sanh 。 隨tùy 故cố 稱xưng 妹muội 。 次thứ 明minh 生sanh 死tử 相tương 隨tùy 不bất 捨xả 。 隨tùy 所sở 住trụ 下hạ 明minh 其kỳ 生sanh 死tử 作tác 業nghiệp 各các 異dị 。 若nhược 愛ái 我ngã 下hạ 明minh 愛ái 與dữ 憎tăng 義nghĩa 無vô 偏thiên 屬thuộc 。 第đệ 三tam 生sanh 死tử 俱câu 厭yếm 喻dụ 中trung 。 若nhược 有hữu 如như 是thị 。 好hảo 惡ác 事sự 者giả 雙song 牒điệp 生sanh 死tử 。 生sanh 好hảo/hiếu 死tử 惡ác 。 我ngã 俱câu 不bất 用dụng 生sanh 死tử 俱câu 厭yếm 。 各các 隨tùy 意ý 去khứ 生sanh 死tử 俱câu 遣khiển 。 是thị 時thời 二nhị 女nữ 俱câu 共cộng 相tương 將tương 還hoàn 其kỳ 所sở 止chỉ 。 生sanh 死tử 俱câu 離ly 。 捨xả 聖thánh 之chi 凡phàm 名danh 還hoàn 所sở 止chỉ 。 第đệ 四tứ 句cú 中trung 見kiến 去khứ 心tâm 喜hỷ 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 上thượng 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 喻dụ 凡phàm 夫phu 貪tham 生sanh 受thọ 死tử 。 於ư 中trung 四tứ 句cú 。 初sơ 言ngôn 二nhị 女nữ 復phục 共cộng 相tương 將tương 。 至chí 一nhất 貧bần 家gia 喻dụ 明minh 生sanh 死tử 隨tùy 逐trục 凡phàm 夫phu 。 無vô 德đức 財tài 故cố 說thuyết 為vi 貧bần 家gia 。 二nhị 貧bần 人nhân 見kiến 下hạ 喻dụ 明minh 凡phàm 夫phù 生sanh 死tử 俱câu 受thọ 。 始thỉ 見kiến 心tâm 喜hỷ 即tức 請thỉnh 已dĩ 下hạ 造tạo 業nghiệp 求cầu 之chi 。 三tam 功công 德đức 言ngôn 下hạ 准chuẩn 聖thánh 責trách 凡phàm 。 我ngã 為vi 他tha 驅khu 汝nhữ 復phục 何hà 緣duyên 俱câu 請thỉnh 我ngã 住trụ 。 四tứ 貧bần 人nhân 言ngôn 汝nhữ 念niệm 我ngã 下hạ 辯biện 凡phàm 異dị 聖thánh 。 生sanh 隨tùy 凡phàm 情tình 名danh 汝nhữ 念niệm 我ngã 。 凡phàm 夫phu 貪tham 生sanh 并tinh 受thọ 老lão 死tử 故cố 言ngôn 以dĩ 汝nhữ 當đương 復phục 敬kính 彼bỉ 。 是thị 故cố 俱câu 請thỉnh 結kết 答đáp 前tiền 責trách 也dã 。 合hợp 中trung 先tiên 合hợp 菩Bồ 薩Tát 俱câu 厭yếm 。 凡phàm 夫phu 愚ngu 下hạ 合hợp 凡phàm 俱câu 受thọ 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 不bất 同đồng 近cận 行hành 求cầu 生sanh 斷đoạn 死tử 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 喻dụ 中trung 四tứ 句cú 。 一nhất 近cận 行hành 求cầu 生sanh 喻dụ 。 近cận 行hành 菩Bồ 薩Tát 始thỉ 修tu 淨tịnh 行hạnh 。 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 幼ấu 稚trĩ 童đồng 子tử 為vi 苦khổ 煎tiễn 迫bách 名danh 為vi 飢cơ 逼bức 。 悕hy 求cầu 人nhân 天thiên 雜tạp 死tử 之chi 生sanh 名danh 見kiến 糞phẩn 中trung 有hữu 菴am 羅la 果quả 即tức 便tiện 取thủ 之chi 。 糞phẩn 喻dụ 老lão 死tử 。 菓quả 喻dụ 生sanh 也dã 。 二nhị 久cửu 行hành 呵ha 責trách 喻dụ 。 聖thánh 行hành 菩Bồ 薩Tát 名danh 為vi 智trí 者giả 。 嫌hiềm 彼bỉ 求cầu 生sanh 故cố 責trách 之chi 言ngôn 汝nhữ 婆Bà 羅La 門Môn 。 種chủng 姓tánh 清thanh 淨tịnh 。 何hà 故cố 取thủ 是thị 人nhân 糞phẩn 中trung 果quả 。 三tam 童đồng 子tử 聞văn 下hạ 始thỉ 行hành 菩Bồ 薩Tát 辯biện 生sanh 所sở 為ví 喻dụ 。 恥sỉ 已dĩ 求cầu 生sanh 名danh 聞văn 已dĩ 愧quý 。 彰chương 已dĩ 內nội 心tâm 實thật 不bất 貪tham 生sanh 名danh 我ngã 不bất 食thực 。 為vi 欲dục 依y 生sanh 除trừ 斷đoạn 老lão 死tử 名danh 為vi 洗tẩy 淨tịnh 。 斷đoạn 老lão 死tử 已dĩ 并tinh 生sanh 俱câu 捨xả 名danh 還hoàn 棄khí 之chi 。 四Tứ 智Trí 者giả 語ngữ 下hạ 久cửu 行hành 重trọng/trùng 呵ha 喻dụ 。 汝nhữ 癡si 直trực 呵ha 。 若nhược 還hoàn 棄khí 者giả 本bổn 不bất 應ưng 取thủ 責trách 以dĩ 顯hiển 癡si 。 合hợp 中trung 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 等đẳng 合hợp 向hướng 第đệ 二nhị 及cập 第đệ 四tứ 句cú 。 如như 彼bỉ 智trí 下hạ 舉cử 喻dụ 以dĩ 帖# 。 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 欣hân 生sanh 惡ác 死tử 合hợp 向hướng 第đệ 一nhất 及cập 第đệ 三tam 句cú 。 如như 彼bỉ 童đồng 下hạ 舉cử 喻dụ 以dĩ 帖# 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 為vi 生sanh 造tạo 因nhân 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 喻dụ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 知tri 生sanh 有hữu 死tử 不bất 為vi 造tạo 因nhân 。 二nhị 即tức 作tác 言ngôn 下hạ 喻dụ 凡phàm 不bất 知tri 為vi 生sanh 造tạo 業nghiệp 。 前tiền 中trung 四tứ 句cú 。 一nhất 喻dụ 說thuyết 人nhân 舉cử 果quả 觀quán 求cầu 。 二nhị 有hữu 人nhân 遠viễn 下hạ 喻dụ 明minh 菩Bồ 薩Tát 聞văn 說thuyết 審thẩm 問vấn 。 三tam 食thực 主chủ 答đáp 下hạ 喻dụ 明minh 說thuyết 者giả 嘆thán 生sanh 辨biện 死tử 。 四tứ 是thị 人nhân 聞văn 下hạ 喻dụ 明minh 菩Bồ 薩Tát 聞văn 說thuyết 厭yếm 離ly 。 就tựu 初sơ 句cú 中trung 四tứ 眾chúng 集tập 處xứ 名danh 四tứ 衢cù 道đạo 。 有hữu 人nhân 喻dụ 於ư 說thuyết 法Pháp 之chi 者giả 。 器khí 喻dụ 教giáo 法pháp 。 具cụ 說thuyết 當đương 來lai 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 名danh 盛thình 滿mãn 食thực 。 說thuyết 彼bỉ 生sanh 中trung 具cụ 有hữu 色sắc 力lực 安an 樂lạc 。 等đẳng 事sự 名danh 色sắc 香hương 具cụ 。 勸khuyến 人nhân 行hành 因nhân 以dĩ 資tư 其kỳ 果quả 名danh 欲dục 賣mại 之chi 。 第đệ 二nhị 句cú 中trung 有hữu 人nhân 喻dụ 於ư 聖thánh 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 久cửu 流lưu 生sanh 死tử 名danh 為vi 遠viễn 來lai 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 充sung 故cố 曰viết 飢cơ 虛hư 。 厭yếm 苦khổ 疲bì 頓đốn 名danh 為vi 羸luy 乏phạp 。 聞văn 說thuyết 彼bỉ 果quả 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 豐phong 足túc 名danh 見kiến 飯phạn 食thực 。 色sắc 香hương 味vị 具cụ 。 審thẩm 其kỳ 所sở 說thuyết 名danh 指chỉ 之chi 言ngôn 。 此thử 是thị 何hà 物vật 。 第đệ 三tam 句cú 中trung 食thực 主chủ 答đáp 言ngôn 此thử 是thị 上thượng 食thực 色sắc 香hương 味vị 具cụ 。 嘆thán 生sanh 殊thù 勝thắng 。 若nhược 食thực 此thử 下hạ 就tựu 人nhân 辨biện 益ích 。 人nhân 受thọ 彼bỉ 生sanh 名danh 食thực 此thử 食thực 。 得đắc 色sắc 得đắc 力lực 。 明minh 其kỳ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 能năng 除trừ 飢cơ 渴khát 彰chương 其kỳ 無vô 苦khổ 。 多đa 有hữu 天thiên 人nhân 以dĩ 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 名danh 得đắc 見kiến 天thiên 。 此thử 前tiền 嘆thán 生sanh 。 唯duy 有hữu 一nhất 患hoạn 所sở 謂vị 命mạng 終chung 彰chương 其kỳ 有hữu 死tử 。 第đệ 四tứ 句cú 中trung 是thị 人nhân 聞văn 已dĩ 。 即tức 作tác 是thị 念niệm 。 不bất 用dụng 色sắc 等đẳng 不bất 求cầu 來lai 生sanh 。 亦diệc 不bất 用dụng 死tử 厭yếm 患hoạn 當đương 死tử 。 下hạ 明minh 凡phàm 夫phu 為vi 生sanh 造tạo 業nghiệp 。 即tức 作tác 是thị 言ngôn 。 食thực 是thị 食thực 已dĩ 若nhược 命mạng 終chung 者giả 何hà 用dụng 賣mại 之chi 喻dụ 明minh 菩Bồ 薩Tát 徵trưng 說thuyết 所sở 為vi 。 受thọ 生sanh 必tất 死tử 何hà 用dụng 勸khuyến 求cầu 。 食thực 主chủ 答đáp 下hạ 喻dụ 顯hiển 說thuyết 意ý 。 有hữu 智trí 不bất 買mãi 簡giản 聖thánh 異dị 凡phàm 。 唯duy 愚ngu 不bất 知tri 多đa 與dữ 我ngã 買mãi 彰chương 凡phàm 異dị 聖thánh 。 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 生sanh 必tất 有hữu 死tử 名danh 愚ngu 不bất 知tri 。 為vi 求cầu 彼bỉ 生sanh 多đa 行hành 善thiện 因nhân 名danh 多đa 與dữ 價giá 。 合hợp 中trung 還hoàn 二nhị 。 先tiên 合hợp 智trí 人nhân 知tri 過quá 不bất 求cầu 。 凡phàm 夫phu 愚ngu 下hạ 合hợp 愚ngu 不bất 知tri 多đa 與dữ 我ngã 價giá 。

自tự 下hạ 第đệ 四tứ 舉cử 死tử 寬khoan 遍biến 成thành 生sanh 可khả 厭yếm 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 毒độc 樹thụ 之chi 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 第đệ 五ngũ 舉cử 死tử 寬khoan 長trưởng 成thành 生sanh 可khả 厭yếm 。 先tiên 舉cử 糞phẩn 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 第đệ 六lục 明minh 生sanh 雜tạp 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 人nhân 貪tham 或hoặc 成thành 生sanh 可khả 畏úy 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 喻dụ 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 生sanh 雜tạp 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 喻dụ 。 嶮hiểm 岸ngạn 喻dụ 於ư 人nhân 天thiên 之chi 身thân 。 臨lâm 墮đọa 三tam 塗đồ 故cố 名danh 為vi 嶮hiểm 。 於ư 彼bỉ 生sanh 中trung 愚ngu 闇ám 障chướng 心tâm 名danh 為vi 草thảo 覆phú 。 於ư 彼bỉ 生sanh 處xứ 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 牽khiên 情tình 名danh 於ư 岸ngạn 邊biên 多đa 有hữu 甘cam 露lộ 。 修tu 因nhân 納nạp 得đắc 名danh 有hữu 食thực 者giả 。 天thiên 報báo 延diên 長trường 名danh 壽thọ 千thiên 年niên 。 處xử 斯tư 無vô 苦khổ 名danh 永vĩnh 除trừ 病bệnh 。 受thọ 之chi 多đa 慶khánh 名danh 安an 穩ổn 樂lạc 。 二nhị 凡phàm 夫phu 貪tham 惑hoặc 喻dụ 。 凡phàm 求cầu 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 為vi 貪tham 味vị 。 不bất 知tri 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 臨lâm 墜trụy 三tam 塗đồ 故cố 言ngôn 不bất 知tri 下hạ 有hữu 深thâm 坑khanh 。 造tạo 善thiện 求cầu 之chi 名danh 前tiền 欲dục 取thủ 。 不bất 覺giác 命mạng 盡tận 。 名danh 為vi 脚cước 跌trật 。 顛điên 墜trụy 三tam 塗đồ 名danh 塵trần 坑khanh 死tử 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 捨xả 離ly 喻dụ 。 合hợp 中trung 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 等đẳng 合hợp 第đệ 三tam 句cú 。 尚thượng 不bất 欲dục 受thọ 天thiên 上thượng 妙diệu 食thực 況huống 復phục 人nhân 中trung 舉cử 上thượng 況huống 下hạ 。 法pháp 從tùng 喻dụ 稱xưng 故cố 說thuyết 為vi 食thực 。 凡phàm 夫phu 人nhân 下hạ 合hợp 第đệ 二nhị 句cú 。 乃nãi 於ư 地địa 獄ngục 吞thôn 噉đạm 鐵thiết 丸hoàn 。 況huống 復phục 人nhân 天thiên 以dĩ 下hạ 況huống 上thượng 。

前tiền 明minh 生sanh 過quá 。 次thứ 論luận 觀quán 行hành 。 下hạ 雙song 結kết 之chi 。 以dĩ 如như 是thị 喻dụ 及cập 餘dư 無vô 量lượng 。 當đương 知tri 生sanh 苦khổ 結kết 前tiền 生sanh 過quá 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 結kết 前tiền 觀quán 行hành 。

次thứ 觀quán 老lão 苦khổ 。 於ư 中trung 初sơ 問vấn 次thứ 辯biện 後hậu 結kết 。 辯biện 中trung 初sơ 略lược 。 譬thí 如như 池trì 下hạ 廣quảng 。 略lược 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 明minh 老lão 所sở 為vi 能năng 為vi 咳khái 逆nghịch 上thượng 氣khí 等đẳng 事sự 。 二nhị 明minh 所sở 壞hoại 。 能năng 壞hoại 勇dũng 等đẳng 八bát 種chủng 之chi 事sự 。 進tiến 謂vị 精tinh 進tấn 。 持trì 謂vị 持trì 戒giới 亦diệc 可khả 憶ức 持trì 。 三Tam 明Minh 所sở 作tác 。 能năng 作tác 背bối 僂lũ 懈giải 怠đãi 懶lãn 等đẳng 三tam 種chủng 之chi 事sự 。 廣quảng 中trung 合hợp 有hữu 十thập 五ngũ 譬thí 喻dụ 共cộng 顯hiển 老lão 過quá 。 結kết 中trung 初sơ 言ngôn 以dĩ 如như 是thị 喻dụ 及cập 餘dư 無vô 量lượng 。 當đương 知tri 老lão 苦khổ 結kết 前tiền 所sở 觀quán 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 等đẳng 結kết 前tiền 能năng 觀quán 。

次thứ 觀quán 病bệnh 苦khổ 。 於ư 中trung 初sơ 問vấn 次thứ 辯biện 後hậu 結kết 。 辯biện 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 初sơ 五ngũ 復phục 次thứ 廣quảng 顯hiển 病bệnh 過quá 。 二nhị 病bệnh 因nhân 緣duyên 下hạ 明minh 其kỳ 六lục 種chủng 起khởi 病bệnh 因nhân 緣duyên 。 謂vị 苦khổ 惱não 等đẳng 是thị 其kỳ 現hiện 緣duyên 。 破phá 壞hoại 浮phù 囊nang 撥bát 撤triệt 橋kiều 梁lương 是thị 其kỳ 過quá 因nhân 。 過quá 為vì 此thử 事sự 故cố 現hiện 有hữu 病bệnh 。 三tam 亦diệc 能năng 卻khước 下hạ 明minh 其kỳ 所sở 損tổn 。 所sở 損tổn 有hữu 六lục 。 就tựu 後hậu 結kết 中trung 先tiên 結kết 病bệnh 苦khổ 。 後hậu 結kết 能năng 觀quán 。

次thứ 觀quán 死tử 苦khổ 。 於ư 中trung 初sơ 問vấn 次thứ 辯biện 後hậu 結kết 。 辯biện 中trung 初sơ 有hữu 十thập 二nhị 復phục 次thứ 廣quảng 顯hiển 死tử 過quá 。 下hạ 有hữu 十thập 句cú 辯biện 其kỳ 死tử 相tướng 。 死tử 者giả 是thị 其kỳ 害hại 身thân 之chi 所sở 名danh 嶮hiểm 難nạn 處xứ 。 無vô 物vật 自tự 資tư 可khả 以dĩ 超siêu 度độ 名danh 無vô 資tư 糧lương 。 一nhất 死tử 長trường/trưởng 往vãng 名danh 去khứ 處xứ 遠viễn 。 無vô 人nhân 將tương 送tống 名danh 無vô 伴bạn 侶lữ 。 一nhất 受thọ 身thân 已dĩ 運vận 運vận 趣thú 死tử 無vô 時thời 暫tạm 停đình 。 名danh 為vi 常thường 行hành 。 未vị 測trắc 近cận 遠viễn 名danh 不bất 知tri 邊biên 際tế 。 亦diệc 可khả 凡phàm 夫phu 受thọ 身thân 恆hằng 死tử 名danh 為vi 常thường 行hành 。 多đa 少thiểu 難nan 測trắc 名danh 不bất 知tri 邊biên 際tế 。 一nhất 入nhập 死tử 分phần/phân 昏hôn 沈trầm 難nan 出xuất 名danh 為vi 深thâm 邃thúy 。 諸chư 根căn 滅diệt 壞hoại 六lục 識thức 無vô 用dụng 故cố 曰viết 幽u 闇ám 無vô 有hữu 燈đăng 明minh 。 命mạng 盡tận 便tiện 死tử 無vô 所sở 由do 從tùng 是thị 故cố 名danh 為vi 。 入nhập 無vô 門môn 戶hộ 。 死tử 不bất 離ly 身thân 名danh 有hữu 處xứ 所sở 。 最tối 後hậu 一nhất 念niệm 命mạng 盡tận 之chi 時thời 無vô 所sở 覺giác 者giả 名danh 無vô 痛thống 處xứ 。 世thế 醫y 拱củng 手thủ 名danh 不bất 可khả 治trị 。 向hướng 之chi 難nạn/nan 裁tài 名danh 無vô 所sở 止chỉ 。

時thời 至chí 必tất 遷thiên 名danh 不bất 得đắc 脫thoát 。 此thử 人nhân 身thân 死tử 不bất 滅diệt 他tha 陰ấm 名danh 無vô 破phá 壞hoại 。 世thế 人nhân 見kiến 者giả 莫mạc 不bất 憂ưu 怖bố 名danh 見kiến 愁sầu 毒độc 。 死tử 滅diệt 無vô 處xứ 更cánh 無vô 異dị 相tướng 。 惡ác 色sắc 可khả 生sanh 名danh 非phi 惡ác 色sắc 。 見kiến 者giả 驚kinh 恐khủng 名danh 令linh 人nhân 怖bố 。 身thân 終chung 即tức 死tử 名danh 在tại 身thân 邊biên 。

時thời 分phần/phân 難nan 測trắc 名danh 不bất 覺giác 知tri 。 結kết 中trung 還hoàn 初sơ 結kết 其kỳ 死tử 苦khổ 。 後hậu 結kết 觀quán 心tâm 。

愛ái 別biệt 離ly 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 。 略lược 無vô 結kết 文văn 。 辯biện 中trung 初sơ 略lược 。 今kim 當đương 下hạ 廣quảng 。 略lược 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 總tổng 明minh 愛ái 別biệt 為vi 眾chúng 苦khổ 本bổn 。 二nhị 如như 說thuyết 下hạ 別biệt 明minh 愛ái 心tâm 為vi 眾chúng 苦khổ 本bổn 。 先tiên 舉cử 偈kệ 頌tụng 。 因nhân 愛ái 生sanh 愛ái 因nhân 愛ái 生sanh 怖bố 正chánh 明minh 苦khổ 本bổn 。 若nhược 離ly 於ư 愛ái 。 何hà 愛ái 何hà 怖bố 反phản 明minh 苦khổ 本bổn 。 愛ái 因nhân 緣duyên 下hạ 重trùng 復phục 顯hiển 之chi 。 三tam 愛ái 別biệt 離ly 者giả 。 謂vị 命mạng 終chung 下hạ 別biệt 明minh 別biệt 離ly 為vi 眾chúng 苦khổ 本bổn 。 先tiên 解giải 別biệt 離ly 。 後hậu 明minh 生sanh 苦khổ 。 廣quảng 中trung 今kim 當đương 分phân 別biệt 顯hiển 示thị 。 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 過quá 去khứ 已dĩ 下hạ 正chánh 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 先tiên 舉cử 往vãng 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 憶ức 過quá 去khứ 已dĩ 下hạ 以dĩ 昔tích 況huống 今kim 。

怨oán 憎tăng 會hội 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 辯biện 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 觀quán 怨oán 會hội 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 二nhị 如như 人nhân 已dĩ 下hạ 修tu 治trị 捨xả 離ly 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。

求cầu 不bất 得đắc 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 。 辯biện 中trung 一nhất 切thiết 盡tận 求cầu 是thị 總tổng 。 有hữu 二nhị 下hạ 別biệt 。 五ngũ 盛thịnh 可khả 知tri 。

是thị 名danh 苦Khổ 諦Đế 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 會hội 通thông 苦Khổ 諦Đế 。 昔tích 日nhật 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 時thời 說thuyết 苦khổ 。 今kim 昔tích 相tương/tướng 乖quai 故cố 須tu 會hội 通thông 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 。 問vấn 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 牒điệp 佛Phật 所sở 說thuyết 。 五ngũ 陰ấm 皆giai 苦khổ 直trực 非phi 不bất 然nhiên 。 陰ấm 盛thịnh 是thị 總tổng 故cố 偏thiên 牒điệp 之chi 。 二nhị 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 三tam 如như 諸chư 經kinh 下hạ 徵trưng 問vấn 請thỉnh 會hội 。 初sơ 段đoạn 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 釋thích 中trung 何hà 故cố 徵trưng 問vấn 。 下hạ 對đối 辯biện 非phi 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 凡phàm 夫phu 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 偈kệ 中trung 明minh 其kỳ 賢hiền 聖thánh 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 凡phàm 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 翻phiên 前tiền 所sở 說thuyết 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 。 明minh 五ngũ 陰ấm 中trung 悉tất 皆giai 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 昔tích 告cáo 摩ma 男nam 若nhược 色sắc 苦khổ 等đẳng 明minh 色sắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 約ước 求cầu 顯hiển 之chi 。 先tiên 反phản 後hậu 順thuận 。 如như 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 三tam 受thọ 等đẳng 明minh 受thọ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 佛Phật 先tiên 說thuyết 。 若nhược 人nhân 修tu 善thiện 則tắc 得đắc 樂lạc 者giả 明minh 行hành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 如như 佛Phật 說thuyết 。 於ư 善thiện 道đạo 中trung 六lục 觸xúc 受thọ 樂lạc 論luận 者giả 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 觸xúc 是thị 行hành 陰ấm 。 依y 如như 成thành 實thật 說thuyết 想tưởng 為vi 觸xúc 。 則tắc 是thị 此thử 句cú 就tựu 想tưởng 明minh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 等đẳng 識thức 陰ấm 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 聖thánh 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 初sơ 之chi 二nhị 偈kệ 是thị 小Tiểu 乘Thừa 因nhân 。 次thứ 一nhất 偈kệ 半bán 是thị 大Đại 乘Thừa 因nhân 。 次thứ 有hữu 半bán 偈kệ 是thị 小Tiểu 乘Thừa 果quả 。 下hạ 有hữu 一nhất 偈kệ 是thị 大Đại 乘Thừa 果quả 。 小Tiểu 乘Thừa 因nhân 中trung 初sơ 之chi 一nhất 偈kệ 明minh 持trì 戒giới 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 有hữu 半bán 偈kệ 明minh 修tu 惠huệ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 下hạ 之chi 半bán 偈kệ 明minh 修tu 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 大Đại 乘Thừa 因nhân 中trung 初sơ 偈kệ 利lợi 他tha 。 後hậu 半bán 自tự 利lợi 。 八bát 大đại 覺giác 中trung 偏thiên 舉cử 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 智trí 慧tuệ 。 餘dư 略lược 不bất 舉cử 。 大đại 小tiểu 二nhị 果quả 文văn 中trung 可khả 知tri 。

第đệ 三tam 段đoạn 中trung 如như 諸chư 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 其kỳ 義nghĩa 如như 是thị 。 牒điệp 佛Phật 昔tích 言ngôn 。 如như 佛Phật 今kim 說thuyết 。 舉cử 佛Phật 今kim 語ngữ 。 云vân 何hà 當đương 與dữ 此thử 義nghĩa 相tương 應ứng 雙song 就tựu 今kim 昔tích 相tương 對đối 徵trưng 問vấn 。 昔tích 說thuyết 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 云vân 何hà 與dữ 此thử 苦khổ 義nghĩa 相tương 應ứng 。

下hạ 佛Phật 會hội 通thông 。 先tiên 數số 後hậu 會hội 。 文văn 中trung 別biệt 有hữu 四tứ 。 第đệ 一nhất 會hội 前tiền 六lục 觸xúc 受thọ 樂lạc 。 眼nhãn 見kiến 好hảo/hiếu 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 思tư 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 彼bỉ 人nhân 不bất 以dĩ 一nhất 下hạ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 會hội 為vi 摩ma 男nam 說thuyết 色sắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 有hữu 三tam 受thọ 下hạ 會hội 前tiền 三tam 受thọ 。 四tứ 迦Ca 葉Diếp 白bạch 若nhược 隨tùy 俗tục 說thuyết 是thị 妄vọng 不bất 下hạ 會hội 前tiền 有hữu 人nhân 修tu 善thiện 受thọ 樂lạc 。 并tinh 會hội 偈kệ 中trung 賢hiền 聖thánh 善thiện 樂lạc 。

就tựu 初sơ 段đoạn 中trung 先tiên 略lược 後hậu 廣quảng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 橫hoạnh 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 會hội 通thông 昔tích 言ngôn 。 生sanh 滅diệt 行hành 苦khổ 損tổn 惱não 相tương/tướng 微vi 故cố 名danh 下hạ 苦khổ 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 未vị 覺giác 此thử 苦khổ 。 於ư 此thử 苦khổ 中trung 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 故cố 我ngã 昔tích 說thuyết 六lục 觸xúc 受thọ 樂lạc 乃nãi 至chí 意ý 思tư 好hảo/hiếu 法pháp 受thọ 樂lạc 。 是thị 故cố 今kim 說thuyết 與dữ 本bổn 不bất 異dị 。 會hội 今kim 同đồng 昔tích 。 是thị 於ư 下hạ 苦khổ 橫hoạnh 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 今kim 所sở 說thuyết 。 苦khổ 與dữ 昔tích 所sở 迷mê 下hạ 苦khổ 不bất 異dị 。 又hựu 復phục 我ngã 今kim 。 就tựu 彼bỉ 下hạ 苦khổ 宣tuyên 說thuyết 苦khổ 想tưởng 。 與dữ 彼bỉ 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 不bất 乖quai 故cố 言ngôn 不bất 異dị 。 迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 是thị 其kỳ 廣quảng 也dã 。 先tiên 難nạn/nan 後hậu 釋thích 。 難nan 有hữu 三tam 句cú 。 一nhất 以dĩ 細tế 類loại 麁thô 難nạn/nan 。 二nhị 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 作tác 是thị 問vấn 下hạ 舉cử 樂nhạo/nhạc/lạc 反phản 辨biện 難nạn/nan 。 三tam 若nhược 下hạ 苦khổ 中trung 生sanh 樂lạc 想tưởng 下hạ 執chấp 事sự 徵trưng 理lý 難nạn/nan 。 就tựu 初sơ 難nạn/nan 中trung 以dĩ 彼bỉ 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 行hành 苦khổ 類loại 三tam 塗đồ 中trung 麁thô 重trọng 八bát 苦khổ 。 令linh 皆giai 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 其kỳ 難nạn 也dã 。 文văn 中trung 初sơ 言ngôn 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 生sanh 樂lạc 想tưởng 者giả 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 下hạ 生sanh 已dĩ 下hạ 將tương 細tế 類loại 麁thô 。 三tam 塗đồ 之chi 中trung 。 麁thô 重trọng 八bát 苦khổ 是thị 其kỳ 弊tệ 下hạ 故cố 名danh 為vi 下hạ 。 迦Ca 葉Diếp 聞văn 前tiền 微vi 下hạ 苦khổ 中trung 得đắc 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 便tiện 徵trưng 如Như 來Lai 欲dục 令linh 。 三tam 塗đồ 弊tệ 下hạ 苦khổ 中trung 亦diệc 得đắc 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 言ngôn 下hạ 生sanh 下hạ 老lão 病bệnh 等đẳng 亦diệc 應ưng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 下hạ 者giả 所sở 謂vị 三tam 惡ác 已dĩ 下hạ 辯biện 其kỳ 下hạ 相tương/tướng 。 於ư 中trung 約ước 對đối 中trung 上thượng 顯hiển 之chi 。 此thử 之chi 一nhất 番phiên 麁thô 有hữu 似tự 難nạn/nan 。 細tế 推thôi 非phi 難nạn/nan 云vân 何hà 非phi 難nạn/nan 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 輕khinh 微vi 名danh 下hạ 。 以dĩ 苦khổ 微vi 故cố 不bất 彰chương 麁thô 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 迦Ca 葉Diếp 所sở 舉cử 弊tệ 下hạ 名danh 下hạ 。 此thử 苦khổ 麁thô 重trọng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 違vi 云vân 何hà 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 以dĩ 非phi 難nạn/nan 。 故cố 佛Phật 不bất 答đáp 。 宜nghi 須tu 記ký 知tri 。 第đệ 二nhị 難nạn/nan 中trung 假giả 舉cử 他tha 問vấn 請thỉnh 佛Phật 教giáo 答đáp 。 如Như 來Lai 若nhược 說thuyết 。 下hạ 苦khổ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 他tha 若nhược 反phản 並tịnh 。 一nhất 切thiết 皆giai 樂lạc 。 但đãn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 。 生sanh 於ư 苦khổ 想tưởng 。 於ư 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 生sanh 無vô 苦khổ 樂lạc 想tưởng 。 於ư 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 方phương 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 當đương 云vân 何hà 答đáp 。 第đệ 三tam 難nạn/nan 中trung 迦Ca 葉Diếp 執chấp 事sự 徵trưng 理lý 以dĩ 難nạn/nan 。 如Như 來Lai 若nhược 說thuyết 。 下hạ 苦khổ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 未vị 見kiến 有hữu 人nhân 當đương 受thọ 千thiên 罰phạt 初sơ 一nhất 下hạ 時thời 已dĩ 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 初sơ 一nhất 下hạ 時thời 不bất 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 云vân 何hà 說thuyết 言ngôn 。 下hạ 苦khổ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 下hạ 苦khổ 之chi 處xứ 已dĩ 不bất 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 明minh 知tri 世thế 人nhân 樂lạc 處xứ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂lạc 處xứ 生sanh 故cố 非phi 一nhất 切thiết 苦khổ 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 前tiền 三tam 難nạn/nan 中trung 但đãn 答đáp 後hậu 二nhị 。 初sơ 一nhất 非phi 難nạn/nan 所sở 以dĩ 不bất 答đáp 。 文văn 中trung 如Như 來Lai 先tiên 印ấn 迦Ca 葉Diếp 第đệ 三tam 難nạn/nan 辭từ 。 用dụng 此thử 印ấn 辭từ 釋thích 去khứ 向hướng 前tiền 第đệ 二nhị 句cú 難nạn/nan 。 如như 是thị 如như 是thị 。 總tổng 述thuật 其kỳ 言ngôn 。 如như 汝nhữ 說thuyết 下hạ 別biệt 述thuật 其kỳ 言ngôn 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 初sơ 一nhất 下hạ 上thượng 不bất 生sanh 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 道Đạo 理lý 實thật 是thị 。 以dĩ 一nhất 下hạ 上thượng 不bất 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 。 既ký 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 云vân 何hà 難nạn/nan 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 上thượng 生sanh 苦khổ 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 正chánh 解giải 向hướng 前tiền 第đệ 三tam 句cú 難nạn/nan 。 言ngôn 何hà 以dĩ 故cố 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 既ký 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 我ngã 何hà 以dĩ 故cố 。 說thuyết 上thượng 苦khổ 中trung 而nhi 生sanh 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 下hạ 對đối 釋thích 之chi 。 猶do 如như 彼bỉ 人nhân 。 當đương 受thọ 千thiên 罰phạt 受thọ 一nhất 下hạ 已dĩ 即tức 得đắc 脫thoát 者giả 。 便tiện 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 於ư 無vô 樂lạc 處xứ 妄vọng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 猶do 前tiền 下hạ 苦khổ 義nghĩa 也dã 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 會hội 為vi 摩ma 男nam 說thuyết 色sắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 迦Ca 葉Diếp 初sơ 先tiên 難nạn/nan 前tiền 起khởi 後hậu 。 彼bỉ 人nhân 不bất 以dĩ 一nhất 下hạ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 得đắc 脫thoát 故cố 而nhi 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 下hạ 佛Phật 印ấn 之chi 。 即tức 是thị 會hội 上thượng 。 言ngôn 是thị 故cố 者giả 是thị 得đắc 脫thoát 處xứ 而nhi 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 昔tích 告cáo 摩ma 男nam 五ngũ 陰ấm 法pháp 中trung 色sắc 陰ấm 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 實thật 不bất 虛hư 。 人nhân 天thiên 五ngũ 陰ấm 得đắc 離ly 三tam 塗đồ 。 麁thô 重trọng 之chi 苦khổ 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 虛hư 。 前tiền 者giả 略lược 故cố 單đơn 云vân 色sắc 陰ấm 。 此thử 中trung 具cụ 故cố 五ngũ 陰ấm 通thông 論luận 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 會hội 上thượng 三tam 受thọ 。 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 舉cử 三tam 受thọ 三tam 苦khổ 為vi 問vấn 。 二nhị 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 三tam 就tựu 受thọ 明minh 苦khổ 。 四tứ 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 初sơ 段đoạn 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 辯biện 中trung 先tiên 辯biện 三tam 受thọ 。 所sở 謂vị 苦khổ 樂lạc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 列liệt 其kỳ 名danh 字tự 。 逼bức 惱não 名danh 苦khổ 。 適thích 悅duyệt 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 中trung 容dung 受thọ 心tâm 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 名danh 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 又hựu 捨xả 前tiền 二nhị 亦diệc 得đắc 名danh 捨xả 。 此thử 三tam 心tâm 法pháp 納nạp 境cảnh 稱xưng 受thọ 。 名danh 義nghĩa 如như 是thị 體thể 相tướng 云vân 何hà 。 分phân 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 當đương 相tương 分phân 別biệt 。 如như 彼bỉ 成thành 實thật 受thọ 相tương/tướng 品phẩm 說thuyết 。 損tổn 減giảm 身thân 心tâm 名danh 為vi 苦khổ 受thọ 。 增tăng 益ích 身thân 心tâm 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 非phi 損tổn 非phi 益ích 名danh 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 二nhị 對đối 因nhân 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 惡ác 果quả 斯tư 名danh 為vi 苦khổ 。 一nhất 切thiết 善thiện 果quả 。 說thuyết 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 若nhược 依y 雜tạp 心tâm 。 三tam 禪thiền 已dĩ 下hạ 一nhất 切thiết 善thiện 果quả 。 斯tư 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 禪thiền 已dĩ 上thượng 一nhất 切thiết 善thiện 果quả 。 斯tư 名danh 為vi 捨xả 。 若nhược 依y 成thành 實thật 。 善thiện 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 欲dục 界giới 散tán 善thiện 。 二nhị 上thượng 界giới 定định 善thiện 。 散tán 善thiện 之chi 中trung 增tăng 上thượng 業nghiệp 果quả 說thuyết 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 下hạ 品phẩm 之chi 樂lạc 說thuyết 為vi 捨xả 受thọ 。 以dĩ 此thử 微vi 樂nhạo/nhạc/lạc 難nạn/nan 覺giác 知tri 故cố 。 問vấn 曰viết 。 苦khổ 中trung 亦diệc 有hữu 微vi 下hạ 不bất 善thiện 業nghiệp 果quả 何hà 不bất 名danh 捨xả 。 偏thiên 說thuyết 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 捨xả 受thọ 乎hồ 。 釋thích 言ngôn 。 苦khổ 果quả 違vi 害hại 之chi 法pháp 。 性tánh 與dữ 情tình 返phản 。 微vi 有hữu 即tức 覺giác 。 故cố 入nhập 苦khổ 中trung 。 不bất 得đắc 名danh 捨xả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 順thuận 情tình 非phi 切thiết 心tâm 法pháp 。 微vi 者giả 難nạn/nan 覺giác 故cố 分phân 為vi 捨xả 。 又hựu 復phục 一nhất 切thiết 苦khổ 樂lạc 。 二nhị 受thọ 皆giai 用dụng 微vi 細tế 行hành 苦khổ 為vi 體thể 。 於ư 行hành 苦khổ 上thượng 宣tuyên 說thuyết 苦khổ 受thọ 。 苦khổ 受thọ 必tất 重trọng/trùng 為vi 心tâm 所sở 覺giác 。 故cố 不bất 名danh 捨xả 。 於ư 行hành 苦khổ 上thượng 宣tuyên 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 必tất 微vi 。 於ư 中trung 上thượng 者giả 為vi 心tâm 覺giác 適thích 。 當đương 相tương 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 輕khinh 微vi 之chi 者giả 非phi 心tâm 能năng 覺giác 。 轉chuyển 名danh 說thuyết 捨xả 。 定định 善thiện 之chi 中trung 下hạ 善thiện 業nghiệp 果quả 說thuyết 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 禪thiền 已dĩ 上thượng 勝thắng 善thiện 所sở 得đắc 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。 以dĩ 彼bỉ 寂tịch 靜tĩnh 難nạn/nan 覺giác 知tri 故cố 。 三tam 對đối 緣duyên 分phân 別biệt 。 緣duyên 有hữu 三tam 差sai 。 謂vị 違vi 順thuận 中trung 。 違vi 緣duyên 逼bức 惱não 名danh 為vi 苦khổ 受thọ 。 順thuận 緣duyên 生sanh 適thích 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 名danh 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 四tứ 約ước 時thời 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 約ước 對đối 三tam 緣duyên 辯biện 時thời 。 若nhược 對đối 違vi 緣duyên 。 相tương 應ứng 時thời 苦khổ 。 離ly 時thời 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 久cửu 離ly 則tắc 捨xả 。 若nhược 對đối 順thuận 緣duyên 。 初sơ 受thọ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 中trung 受thọ 時thời 捨xả 。 久cửu 受thọ 則tắc 苦khổ 。 或hoặc 有hữu 順thuận 緣duyên 相tương 應ứng 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 。 離ly 時thời 生sanh 苦khổ 。 久cửu 離ly 則tắc 捨xả 。 若nhược 對đối 中trung 緣duyên 初sơ 受thọ 時thời 捨xả 。 久cửu 受thọ 生sanh 苦khổ 。 離ly 時thời 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 有hữu 中trung 緣duyên 初sơ 受thọ 時thời 捨xả 。 久cửu 受thọ 樂lạc 著trước 則tắc 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 離ly 時thời 生sanh 苦khổ 。 三tam 受thọ 如như 此thử 。 更cánh 有hữu 多đa 義nghĩa 。 廣quảng 如như 別biệt 章chương 五ngũ 陰ấm 中trung 說thuyết 。 下hạ 辯biện 三tam 苦khổ 亦diệc 如như 別biệt 章chương 釋thích 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 就tựu 受thọ 明minh 苦khổ 。 苦khổ 受thọ 之chi 中trung 備bị 具cụ 三tam 苦khổ 。 先tiên 舉cử 後hậu 列liệt 。 於ư 苦khổ 受thọ 中trung 違vi 緣duyên 逼bức 惱não 名danh 為vi 苦khổ 苦khổ 。 緣duyên 壞hoại 致trí 惱não 。 名danh 為vi 壞hoại 苦khổ 。 厭yếm 行hành 生sanh 惱não 名danh 曰viết 行hành 苦khổ 。 又hựu 心tâm 性tánh 是thị 苦khổ 於ư 理lý 性tánh 苦khổ 上thượng 加gia 前tiền 三tam 苦khổ 通thông 名danh 苦khổ 苦khổ 。 即tức 彼bỉ 心tâm 體thể 無vô 常thường 壞hoại 滅diệt 。 名danh 為vi 壞hoại 苦khổ 。 即tức 此thử 心tâm 體thể 遷thiên 流lưu 名danh 行hành 。 行hành 流lưu 不bất 安an 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 又hựu 復phục 前tiền 後hậu 無vô 常thường 破phá 壞hoại 。 同đồng 名danh 壞hoại 苦khổ 。 同đồng 體thể 四tứ 相tương/tướng 虛hư 集tập 名danh 行hành 。 虛hư 集tập 之chi 行hành 體thể 無vô 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 無vô 安an 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 餘dư 之chi 二nhị 受thọ 各các 具cụ 二nhị 苦khổ 。 所sở 謂vị 行hành 壞hoại 。 與dữ 向hướng 後hậu 門môn 三tam 苦khổ 之chi 中trung 行hành 壞hoại 苦khổ 同đồng 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 就tựu 受thọ 明minh 苦khổ 。 為vi 彰chương 昔tích 日nhật 所sở 說thuyết 三tam 受thọ 皆giai 是thị 苦khổ 故cố 今kim 說thuyết 為vi 苦khổ 。 第đệ 四tứ 結kết 中trung 句cú 別biệt 有hữu 四tứ 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 句cú 就tựu 樂nhạo/nhạc/lạc 結kết 苦khổ 。 後hậu 之chi 兩lưỡng 句cú 就tựu 苦khổ 結kết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 就tựu 樂nhạo/nhạc/lạc 結kết 苦khổ 成thành 今kim 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 苦khổ 。 就tựu 苦khổ 結kết 樂nhạo/nhạc/lạc 成thành 其kỳ 昔tích 日nhật 說thuyết 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 實thật 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 是thị 第đệ 一nhất 句cú 結kết 成thành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 生sanh 死tử 中trung 有hữu 三tam 受thọ 故cố 實thật 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 以dĩ 苦khổ 樂lạc 性tánh 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 皆giai 苦khổ 。 是thị 第đệ 三tam 句cú 結kết 成thành 有hữu 苦khổ 。 以dĩ 三tam 苦khổ 故cố 生sanh 死tử 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 猶do 是thị 苦khổ 之chi 義nghĩa 也dã 。 但đãn 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 世thế 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 第đệ 四tứ 句cú 就tựu 苦khổ 結kết 樂nhạo/nhạc/lạc 。

自tự 下hạ 第đệ 四tứ 會hội 上thượng 有hữu 人nhân 修tu 善thiện 受thọ 樂lạc 并tinh 會hội 賢hiền 聖thánh 諸chư 受thọ 樂lạc 偈kệ 。 迦Ca 葉Diếp 初sơ 先tiên 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 若nhược 隨tùy 俗tục 說thuyết 是thị 虛hư 妄vọng 不bất 牒điệp 以dĩ 總tổng 問vấn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 修tu 行hành 善thiện 者giả 。 則tắc 受thọ 樂lạc 等đẳng 別biệt 舉cử 以dĩ 問vấn 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 修tu 善thiện 受thọ 樂lạc 。 次thứ 舉cử 賢hiền 聖thánh 諸chư 受thọ 樂lạc 偈kệ 。 下hạ 問vấn 虛hư 不phủ 。 若nhược 是thị 妄vọng 下hạ 舉cử 佛Phật 離ly 妄vọng 徵trưng 破phá 妄vọng 說thuyết 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 實thật 。 下hạ 佛Phật 會hội 之chi 。 先tiên 會hội 賢hiền 聖thánh 諸chư 受thọ 樂lạc 偈kệ 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 諸chư 受thọ 樂lạc 偈kệ 總tổng 牒điệp 前tiền 偈kệ 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 道đạo 之chi 根căn 本bổn 別biệt 會hội 偈kệ 中trung 。 大Đại 乘Thừa 之chi 樂lạc 。 亦diệc 能năng 長trưởng 養dưỡng 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 別biệt 會hội 偈kệ 中trung 小Tiểu 乘Thừa 之chi 樂lạc 。 遠viễn 能năng 趣thú 向hướng 故cố 曰viết 長trưởng 養dưỡng 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 譬thí 如như 已dĩ 下hạ 會hội 前tiền 凡phàm 夫phu 修tu 善thiện 受thọ 樂lạc 。 會hội 意ý 如như 何hà 。 明minh 此thử 善thiện 法Pháp 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 因nhân 名danh 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 能năng 生sanh 苦khổ 故cố 復phục 名danh 苦khổ 。 寄ký 喻dụ 顯hiển 之chi 。 先tiên 明minh 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 後hậu 彰chương 生sanh 苦khổ 。

上thượng 來lai 第đệ 二nhị 會hội 通thông 苦Khổ 諦Đế 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 八bát 解giải 苦khổ 無vô 苦khổ 。 是thị 第đệ 三tam 段đoạn 明minh 觀quán 苦khổ 實thật 。 是thị 苦khổ 實thật 中trung 無vô 有hữu 苦khổ 相tương/tướng 故cố 曰viết 無vô 苦khổ 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 下hạ 是thị 第đệ 四tứ 段đoạn 重trùng 復phục 會hội 通thông 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 不bất 知tri 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 善thiện 法Pháp 。 能năng 為vi 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 佛Phật 為vi 是thị 人nhân 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 宣tuyên 說thuyết 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 唯duy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 知tri 彼bỉ 善thiện 法Pháp 能năng 為vi 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 亦diệc 為vi 生sanh 死tử 變biến 易dị 苦khổ 因nhân 。 故cố 說thuyết 為vi 苦khổ 。 亦diệc 說thuyết 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。

次thứ 觀quán 集Tập 諦Đế 。 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 。 辯biện 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 明minh 集tập 體thể 二nhị 迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 會hội 通thông 集Tập 諦Đế 。 三tam 凡phàm 有hữu 九cửu 下hạ 廣quảng 顯hiển 集tập 過quá 。 四tứ 凡phàm 夫phu 有hữu 苦khổ 無vô 諦đế 已dĩ 下hạ 結kết 觀quán 虛hư 實thật 。 初sơ 中trung 觀quán 集tập 是thị 陰ấm 因nhân 緣duyên 。 總tổng 觀quán 集tập 義nghĩa 。 下hạ 出xuất 集tập 體thể 。 集tập 體thể 眾chúng 多đa 據cứ 強cưỡng 說thuyết 愛ái 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 開khai 合hợp 辯biện 相tương/tướng 。 從tùng 一nhất 至chí 多đa 。 愛ái 有hữu 二nhị 種chủng 善thiện 不bất 善thiện 下hạ 辯biện 定định 是thị 非phi 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 總tổng 說thuyết 為vi 一nhất 。 所sở 謂vị 集tập 者giả 還hoàn 愛ái 於ư 有hữu 。 從tùng 有hữu 果quả 生sanh 還hoàn 復phục 愛ái 著trước 未vị 來lai 有hữu 果quả 是thị 以dĩ 言ngôn 還hoàn 。 次thứ 分phân 為vi 二nhị 。 二nhị 有hữu 兩lưỡng 門môn 。 初sơ 約ước 內nội 外ngoại 以dĩ 分phần/phân 二nhị 種chủng 。 後hậu 約ước 已dĩ 得đắc 未vị 得đắc 分phần/phân 二nhị 。 次thứ 分phân 為vi 三tam 。 三tam 有hữu 兩lưỡng 門môn 。 一nhất 約ước 界giới 分phần/phân 三tam 。 二nhị 約ước 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 分phần/phân 三tam 。 愛ái 能năng 起khởi 業nghiệp 名danh 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 緣duyên 愛ái 生sanh 諸chư 結kết 名danh 。 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。 愛ái 能năng 招chiêu 苦khổ 名danh 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 次thứ 分phân 為vi 四tứ 。 後hậu 分phân 為vi 五ngũ 。 下hạ 隨tùy 所sở 須tu 分phân 為vi 無vô 量lượng 。 就tựu 後hậu 辯biện 定định 是thị 非phi 之chi 中trung 。 初sơ 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 對đối 凡phàm 說thuyết 二nhị 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 辯biện 可khả 知tri 。 後hậu 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 對đối 小tiểu 說thuyết 二nhị 。 先tiên 舉cử 。 後hậu 列liệt 。 下hạ 辯biện 是thị 非phi 。 凡phàm 愛ái 是thị 集tập 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 非phi 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 二Nhị 乘Thừa 如như 何hà 道Đạo 理lý 。 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 集tập 。 望vọng 分phân 段đoạn 果quả 得đắc 言ngôn 非phi 集tập 。 望vọng 變biến 易dị 果quả 得đắc 言ngôn 是thị 集tập 。 雖tuy 有hữu 是thị 義nghĩa 。 文văn 略lược 不bất 說thuyết 。

第đệ 二nhị 會hội 中trung 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 。 下hạ 佛Phật 先tiên 讚tán 。 後hậu 為vi 會hội 之chi 。 先tiên 會hội 昔tích 言ngôn 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 非phi 為vi 非phi 因nhân 。 但đãn 陰ấm 已dĩ 下hạ 會hội 通thông 今kim 語ngữ 。 以dĩ 愛ái 增tăng 上thượng 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 於ư 中trung 初sơ 總tổng 。 譬thí 如như 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 明minh 愛ái 心tâm 。 煩phiền 惱não 隨tùy 逐trục 。 二nhị 明minh 愛ái 心tâm 結kết 業nghiệp 依y 住trụ 。 三Tam 明Minh 愛ái 心tâm 潤nhuận 生sanh 苦khổ 報báo 。 皆giai 先tiên 立lập 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 廣quảng 顯hiển 集tập 過quá 。 先tiên 舉cử 九cửu 數số 。 次thứ 列liệt 九cửu 名danh 。 初sơ 門môn 縛phược 聖thánh 。 次thứ 六lục 損tổn 凡phàm 。 次thứ 一nhất 敗bại 聖thánh 。 後hậu 一nhất 惱não 凡phàm 。 次thứ 釋thích 後hậu 結kết 。

第đệ 四tứ 結kết 觀quán 虛hư 實thật 之chi 中trung 。 因nhân 結kết 集tập 觀quán 乘thừa 辯biện 餘dư 三tam 。 今kim 先tiên 辯biện 其kỳ 諦đế 義nghĩa 淺thiển 深thâm 。 後hậu 約ước 人nhân 論luận 。 苦khổ 有hữu 三tam 重trọng/trùng 。 一nhất 苦khổ 。 二nhị 諦đế 。 三tam 者giả 是thị 實thật 。 逼bức 惱não 是thị 苦khổ 。 因nhân 緣duyên 有hữu 無vô 法pháp 相tướng 不bất 謬mậu 目mục 之chi 為vi 諦đế 。 窮cùng 其kỳ 本bổn 體thể 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 由do 來lai 不bất 起khởi 。 今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 。 自tự 性tánh 常thường 寂tịch 。 苦khổ 體thể 實thật 然nhiên 故cố 名danh 為vi 實thật 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 今kim 約ước 此thử 義nghĩa 彰chương 觀quán 差sai 別biệt 。 為vi 明minh 菩Bồ 薩Tát 兼kiêm 舉cử 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 顯hiển 之chi 。 苦khổ 中trung 初sơ 言ngôn 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 凡phàm 夫phu 有hữu 苦khổ 而nhi 無vô 諦đế 者giả 。 以dĩ 前tiền 凡phàm 夫phu 所sở 有hữu 之chi 愛ái 但đãn 名danh 為vi 集tập 不bất 名danh 諦đế 故cố 。 苦khổ 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 但đãn 有hữu 其kỳ 苦khổ 而nhi 無vô 其kỳ 諦đế 所sở 以dĩ 有hữu 苦khổ 。 未vị 有hữu 智trí 解giải 知tri 見kiến 法pháp 相tướng 所sở 以dĩ 無vô 諦đế 。 尚thượng 無vô 有hữu 諦đế 焉yên 得đắc 見kiến 實thật 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 有hữu 苦khổ 有hữu 諦đế 而nhi 無vô 實thật 者giả 。 此thử 人nhân 現hiện 有hữu 分phân 段đoạn 殘tàn 果quả 。 當đương 有hữu 變biến 易dị 生sanh 死tử 正chánh 果quả 。 故cố 言ngôn 有hữu 苦khổ 。 知tri 苦khổ 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 無vô 性tánh 名danh 有hữu 苦Khổ 諦Đế 。 未vị 窮cùng 苦khổ 本bổn 所sở 以dĩ 無vô 實thật 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 解giải 若nhược 無vô 苦khổ 是thị 故cố 無vô 苦khổ 。 而nhi 有hữu 實thật 者giả 菩Bồ 薩Tát 變biến 易dị 生sanh 死tử 未vị 盡tận 亦diệc 應ưng 有hữu 苦khổ 。 以dĩ 其kỳ 證chứng 實thật 解giải 苦khổ 無vô 苦khổ 。 故cố 隱ẩn 不bất 論luận 。 知tri 苦khổ 實thật 性tánh 名danh 為vi 解giải 苦khổ 。 不bất 見kiến 苦khổ 相tương/tướng 故cố 云vân 無vô 苦khổ 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 良lương 以dĩ 是thị 人nhân 解giải 苦khổ 無vô 苦khổ 。 是thị 故cố 無vô 苦khổ 。 既ký 知tri 法pháp 相tướng 亦diệc 知tri 苦khổ 實thật 名danh 為vi 真Chân 諦Đế 。 集tập 亦diệc 如như 是thị 。 滅diệt 道Đạo 諦Đế 中trung 偏thiên 約ước 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 斷đoạn 惑hoặc 有hữu 滅diệt 未vị 窮cùng 法pháp 實thật 所sở 以dĩ 非phi 真chân 。 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 惑hoặc 所sở 以dĩ 有hữu 真chân 。 道đạo 亦diệc 如như 是thị 。

次thứ 觀quán 滅Diệt 諦Đế 。 於ư 中trung 初sơ 舉cử 次thứ 辨biện 後hậu 結kết 。 舉cử 中trung 初sơ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 見kiến 滅diệt 明minh 見kiến 滅diệt 相tương/tướng 。 見kiến 於ư 滅Diệt 諦Đế 明minh 見kiến 滅diệt 實thật 。 辨biện 中trung 五ngũ 句cú 。 前tiền 四tứ 明minh 滅diệt 。 後hậu 一nhất 辨biện 諦đế 。 前tiền 四tứ 句cú 中trung 初sơ 句cú 明minh 常thường 。 第đệ 三Tam 明Minh 淨tịnh 。 第đệ 四tứ 明minh 我ngã 。 末mạt 後hậu 句cú 中trung 離ly 十thập 三tam 相tương/tướng 。 以dĩ 為vi 真Chân 諦Đế 。 十thập 三tam 相tương/tướng 者giả 。 所sở 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 相tương/tướng 即tức 以dĩ 為vi 五ngũ 。 男nam 二nhị 相tương 通thông 前tiền 為vi 七thất 。 生sanh 住trụ 滅diệt 相tướng 。 通thông 前tiền 為vi 十thập 。 苦khổ 樂lạc 及cập 與dữ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 通thông 前tiền 十thập 三tam 。 此thử 十thập 三tam 中trung 前tiền 之chi 十thập 相tương/tướng 下hạ 文văn 多đa 說thuyết 。 後hậu 之chi 三tam 相tương/tướng 唯duy 此thử 論luận 之chi 。 論luận 實thật 反phản 望vọng 由do 來lai 無vô 此thử 是thị 故cố 於ư 此thử 。 不bất 取thủ 相tướng 貌mạo 。 無vô 相tướng 可khả 取thủ 。 是thị 滅diệt 中trung 極cực 。 故cố 名danh 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 真Chân 諦Đế 。

次thứ 觀quán 道Đạo 諦Đế 。 於ư 中trung 初sơ 問vấn 次thứ 辨biện 後hậu 結kết 。 辯biện 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 出xuất 道Đạo 諦Đế 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 會hội 通thông 道Đạo 諦Đế 。 前tiền 中trung 先tiên 喻dụ 。 後hậu 約ước 顯hiển 法pháp 。 因nhân 八bát 聖thánh 道Đạo 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 見kiến 無vô 常thường 等đẳng 合hợp 見kiến 麁thô 物vật 。 見kiến 常thường 法pháp 等đẳng 合hợp 見kiến 細tế 物vật 。 於ư 中trung 細tế 分phần/phân 有hữu 十thập 七thất 門môn 。 相tương 從tùng 為vi 七thất 。 初sơ 常thường 無vô 常thường 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 無vô 常thường 有hữu 為vi 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 常thường 而nhi 無vô 為vi 。 二nhị 生sanh 非phi 生sanh 物vật 與dữ 非phi 物vật 依y 正chánh 分phân 別biệt 。 眾chúng 生sanh 正chánh 報báo 。 物vật 是thị 依y 報báo 。 三tam 苦khổ 樂lạc 等đẳng 因nhân 果quả 分phân 別biệt 。 初sơ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 是thị 其kỳ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 。 下hạ 惱não 非phi 總tổng 業nghiệp 及cập 非phi 業nghiệp 。 是thị 其kỳ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 之chi 因nhân 。 四tứ 實thật 非phi 實thật 等đẳng 理lý 行hành 分phân 別biệt 。 實thật 與dữ 非phi 實thật 是thị 其kỳ 理lý 也dã 。 真Chân 諦Đế 名danh 實thật 。 世thế 諦đế 不bất 實thật 。 乘thừa 與dữ 非phi 常thường 是thị 其kỳ 行hành 也dã 。 三tam 乘thừa 是thị 乘thừa 。 世thế 善thiện 非phi 乘thừa 。 五ngũ 知tri 無vô 知tri 等đẳng 境cảnh 智trí 分phân 別biệt 。 知tri 與dữ 無vô 知tri 是thị 其kỳ 智trí 也dã 。 聖thánh 慧tuệ 是thị 知tri 。 凡phàm 識thức 無vô 知tri 。 下hạ 陀đà 羅la 驃phiếu 非phi 陀Đà 羅La 驃Phiếu 求Cầu 那Na 。 非phi 求cầu 那na 是thị 其kỳ 境cảnh 也dã 。 陀đà 羅la 主chủ 諦đế 。 求cầu 那na 依y 諦đế 。 六lục 見kiến 非phi 見kiến 等đẳng 色sắc 心tâm 分phân 別biệt 。 七thất 道đạo 非phi 道đạo 解giải 行hành 分phân 別biệt 。 道đạo 與dữ 非phi 道đạo 是thị 其kỳ 行hành 也dã 。 解giải 與dữ 非phi 解giải 是thị 其kỳ 解giải 。

就tựu 會hội 通thông 中trung 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 。 若nhược 八bát 是thị 道đạo 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 牒điệp 以dĩ 總tổng 非phi 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 初sơ 先tiên 徵trưng 問vấn 。 下hạ 廣quảng 辯biện 之chi 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 如Như 來Lai 昔tích 言ngôn 有hữu 十thập 四tứ 句cú 。 若nhược 八bát 聖thánh 下hạ 對đối 今kim 徵trưng 責trách 。 句cú 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 舉cử 今kim 所sở 說thuyết 八bát 聖thánh 為vi 道đạo 。 徵trưng 昔tích 為vi 虛hư 。 二nhị 若nhược 彼bỉ 諸chư 經kinh 非phi 虛hư 妄vọng 下hạ 以dĩ 昔tích 不bất 虛hư 徵trưng 佛Phật 昔tích 日nhật 不bất 說thuyết 八bát 正chánh 。 三tam 若nhược 彼bỉ 不bất 下hạ 以dĩ 昔tích 不bất 說thuyết 責trách 佛Phật 錯thác 謬mậu 。 四tứ 然nhiên 我ngã 下hạ 明minh 佛Phật 離ly 錯thác 請thỉnh 釋thích 所sở 以dĩ 。 下hạ 佛Phật 先tiên 歎thán 。 後hậu 為vi 釋thích 會hội 。 先tiên 法pháp 後hậu 喻dụ 。 法pháp 中trung 如như 是thị 悉tất 入nhập 道Đạo 諦Đế 通thông 會hội 昔tích 言ngôn 。 如như 我ngã 所sở 說thuyết 。 若nhược 有hữu 信tín 下hạ 別biệt 會hội 初sơ 句cú 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 信tín 已dĩ 無vô 錯thác 。 如Như 來Lai 善thiện 下hạ 明minh 已dĩ 說thuyết 意ý 。 喻dụ 中trung 有hữu 六lục 。 一nhất 水thủy 藥dược 喻dụ 。 明minh 道đạo 體thể 一nhất 隨tùy 治trị 為vi 多đa 二nhị 水thủy 名danh 喻dụ 。 明minh 道đạo 體thể 一nhất 隨tùy 欲dục 分phần/phân 多đa 。 此thử 諸chư 水thủy 名danh 當đương 應ưng 是thị 其kỳ 異dị 因nhân 別biệt 語ngữ 。 亦diệc 可khả 梵Phạn 語ngữ 之chi 差sai 別biệt 耳nhĩ 。 第đệ 三tam 金kim 喻dụ 。 明minh 道đạo 體thể 一nhất 隨tùy 根căn 為vi 多đa 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 合hợp 中trung 增tăng 數số 次thứ 第đệ 辯biện 之chi 。 復phục 說thuyết 三tam 種chủng 見kiến 智trí 慧tuệ 者giả 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 中trung 見kiến 道đạo 八bát 忍nhẫn 是thị 見kiến 非phi 智trí 。 推thôi 求cầu 名danh 見kiến 。 與dữ 疑nghi 得đắc 俱câu 未vị 得đắc 決quyết 斷đoán 故cố 不bất 名danh 智trí 。 盡tận 無vô 生sanh 智trí 是thị 智trí 非phi 見kiến 。 於ư 境cảnh 決quyết 斷đoán 故cố 得đắc 名danh 智trí 。 是thị 息tức 求cầu 心tâm 非phi 推thôi 求cầu 性tánh 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。 餘dư 無vô 漏lậu 慧tuệ 亦diệc 見kiến 亦diệc 智trí 。 慧tuệ 義nghĩa 則tắc 通thông 。 就tựu 四tứ 門môn 中trung 小Tiểu 乘Thừa 分phần/phân 三tam 。 見kiến 修tu 無Vô 學Học 。 大Đại 乘Thừa 為vi 一nhất 。 通thông 名danh 佛Phật 道Đạo 。 就tựu 五ngũ 門môn 中trung 依y 如như 成thành 實thật 。 信tín 行hành 法Pháp 行hành 。 在tại 見kiến 道đạo 前tiền 。 鈍độn 名danh 信tín 行hành 。 利lợi 名danh 法pháp 行hành 。 見kiến 道đạo 已dĩ 上thượng 名danh 信tín 解giải 脫thoát 及cập 與dữ 見kiến 倒đảo 。 鈍độn 名danh 信tín 脫thoát 。 利lợi 名danh 見kiến 倒đảo 。 依y 中trung 阿a 含hàm 。 信tín 行hành 法Pháp 行hành 。 在tại 於ư 見kiến 道đạo 。 利lợi 鈍độn 如như 前tiền 。 信tín 脫thoát 見kiến 倒đảo 在tại 於ư 修tu 道Đạo 。 利lợi 鈍độn 如như 上thượng 。 於ư 彼bỉ 那na 含hàm 羅La 漢Hán 人nhân 中trung 得đắc 滅diệt 定định 者giả 說thuyết 為vi 身thân 證chứng 。 餘dư 皆giai 可khả 知tri 。 是thị 道đạo 一nhất 下hạ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 火hỏa 喻dụ 成thành 上thượng 第đệ 一nhất 明minh 道đạo 是thị 一nhất 隨tùy 治trị 分phần/phân 多đa 。 第đệ 五ngũ 識thức 喻dụ 成thành 前tiền 第đệ 三Tam 明Minh 道đạo 是thị 一nhất 隨tùy 根căn 分phần/phân 多đa 。 第đệ 六lục 色sắc 喻dụ 成thành 前tiền 第đệ 二nhị 明minh 道đạo 是thị 一nhất 隨tùy 欲dục 分phần/phân 多đa 。 皆giai 先tiên 立lập 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。

上thượng 來lai 第đệ 八bát 廣quảng 明minh 觀quán 諦đế 。 自tự 下hạ 第đệ 九cửu 結kết 說thuyết 利lợi 益ích 。 是thị 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 次thứ 第đệ 說thuyết 之chi 是thị 結kết 說thuyết 也dã 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 得đắc 度độ 生sanh 死tử 。 明minh 利lợi 益ích 也dã 。

自tự 下hạ 第đệ 十thập 明minh 其kỳ 四Tứ 諦Đế 攝nhiếp 法pháp 周chu 盡tận 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 簡giản 大đại 異dị 小tiểu 。 下hạ 文văn 之chi 中trung 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 從tùng 初sơ 問vấn 答đáp 明minh 諦đế 攝nhiếp 法pháp 。 從tùng 後hậu 問vấn 答đáp 明minh 大đại 異dị 小tiểu 。 就tựu 前tiền 問vấn 中trung 迦Ca 葉Diếp 先tiên 舉cử 如Như 來Lai 昔tích 言ngôn 。 昔tích 佛Phật 一nhất 時thời 在tại 恆Hằng 河Hà 岸ngạn 尸thi 首thủ 林lâm 中trung 舉cử 佛Phật 所sở 在tại 。 取thủ 其kỳ 樹thụ 葉diệp 舉cử 佛Phật 所sở 作tác 。 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 舉cử 佛Phật 所sở 問vấn 。 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 等đẳng 舉cử 昔tích 所sở 答đáp 。 我ngã 所sở 覺giác 等đẳng 舉cử 昔tích 所sở 辯biện 。 我ngã 所sở 覺giác 法pháp 如như 大đại 地địa 草thảo 。 所sở 宣tuyên 說thuyết 者giả 如như 手thủ 中trung 葉diệp 。 下hạ 就tựu 為vi 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 爾nhĩ 時thời 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 如Như 來Lai 所sở 了liễu 無vô 量lượng 諸chư 法pháp 。 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 若nhược 入nhập 四Tứ 諦Đế 則tắc 為vi 已dĩ 說thuyết 。 若nhược 不bất 入nhập 者giả 應ưng 有hữu 五ngũ 諦đế 進tiến 退thoái 徵trưng 問vấn 。 下hạ 佛Phật 先tiên 歎thán 後hậu 為vi 辯biện 釋thích 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 悉tất 在tại 四Tứ 諦Đế 。 就tựu 後hậu 問vấn 中trung 迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 若nhược 在tại 四Tứ 諦Đế 如Như 來Lai 何hà 故cố 。 唱xướng 言ngôn 不bất 說thuyết 重trọng/trùng 徵trưng 昔tích 言ngôn 。 下hạ 佛Phật 為vi 解giải 。 雖tuy 復phục 入nhập 中trung 猶do 不bất 名danh 說thuyết 略lược 答đáp 其kỳ 問vấn 。 總tổng 故cố 入nhập 中trung 。 別biệt 不bất 名danh 說thuyết 。 下hạ 廣quảng 釋thích 之chi 。 先tiên 徵trưng 何hà 故cố 。 下hạ 對đối 辯biện 釋thích 。 先tiên 分phần/phân 二nhị 智trí 。 初sơ 舉cử 。 次thứ 列liệt 下hạ 就tựu 人nhân 論luận 共cộng 有hữu 三tam 智trí 。 下hạ 智trí 在tại 凡phàm 彼bỉ 不bất 知tri 諦đế 。 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 下hạ 約ước 辯biện 諦đế 。 中trung 智trí 所sở 知tri 是thị 有hữu 作tác 諦đế 亦diệc 名danh 有hữu 量lượng 。 上thượng 智trí 所sở 知tri 是thị 無vô 作tác 諦đế 。 亦diệc 名danh 無Vô 量Lượng 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 約ước 行hành 分phân 別biệt 。 據cứ 小tiểu 所sở 觀quán 。 望vọng 後hậu 更cánh 有hữu 大Đại 乘Thừa 諦đế 觀quán 可khả 以dĩ 修tu 作tác 名danh 為vi 有hữu 作tác 。 據cứ 大đại 所sở 觀quán 。 望vọng 後hậu 更cánh 無vô 餘dư 觀quán 可khả 作tác 名danh 為vi 無vô 作tác 。 有hữu 量lượng 無vô 量lượng 。 就tựu 法pháp 分phân 別biệt 。 解giải 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 寬khoan 狹hiệp 分phân 別biệt 。 小Tiểu 乘Thừa 所sở 觀quán 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 止chỉ 在tại 分phân 段đoạn 。 因nhân 之chi 與dữ 果quả 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 唯duy 是thị 分phân 段đoạn 。 因nhân 果quả 對đối 治trị 觀quán 法pháp 局cục 限hạn 故cố 名danh 有hữu 量lượng 。 大Đại 乘Thừa 所sở 觀quán 苦khổ 集tập 該cai 於ư 分phân 段đoạn 變biến 易dị 二nhị 種chủng 因nhân 果quả 。 滅diệt 道đạo 統thống 收thu 分phân 段đoạn 變biến 易dị 兩lưỡng 種chủng 對đối 治trị 。 觀quán 法pháp 寬khoan 廣quảng 故cố 名danh 無vô 量lượng 。 二nhị 淺thiển 深thâm 分phân 別biệt 。 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 觀quán 諦đế 淺thiển 近cận 。 如như 毘tỳ 曇đàm 說thuyết 。 苦khổ 者giả 實thật 苦khổ 。 不bất 可khả 令linh 樂lạc 。 乃nãi 至chí 宣tuyên 說thuyết 道Đạo 是thị 實thật 道đạo 更cánh 無vô 餘dư 義nghĩa 。 又hựu 如như 成thành 實thật 說thuyết 。 觀quán 四Tứ 諦Đế 假giả 有hữu 無vô 性tánh 以dĩ 為vi 至chí 極cực 更cánh 無vô 餘dư 義nghĩa 。 以dĩ 斯tư 淺thiển 近cận 故cố 名danh 有hữu 量lượng 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 。 論luận 其kỳ 破phá 相tương/tướng 窮cùng 空không 畢tất 竟cánh 乃nãi 至chí 因nhân 緣duyên 法pháp 相tướng 亦diệc 無vô 。 語ngữ 其kỳ 顯hiển 實thật 宣tuyên 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 以dĩ 為vi 諦đế 實thật 。 故cố 勝thắng 鬘man 云vân 。 於ư 聖Thánh 諦Đế 處xứ 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 以dĩ 此thử 窮cùng 深thâm 故cố 曰viết 無vô 量lượng 。 三tam 麁thô 細tế 分phân 別biệt 。 聲Thanh 聞Văn 於ư 諦đế 總tổng 相tương/tướng 麁thô 知tri 不bất 能năng 微vi 細tế 故cố 名danh 有hữu 量lượng 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 諦đế 所sở 知tri 微vi 細tế 。 如như 一nhất 苦khổ 中trung 能năng 知tri 無vô 量lượng 微vi 塵trần 數số 苦khổ 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 曰viết 無vô 量lượng 。 今kim 此thử 所sở 論luận 據cứ 後hậu 言ngôn 耳nhĩ 。 上thượng 智trí 所sở 知tri 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 昔tích 經kinh 未vị 辯biện 故cố 不bất 名danh 說thuyết 。 明minh 苦Khổ 諦Đế 中trung 句cú 別biệt 有hữu 八bát 。 陰ấm 入nhập 界giới 三tam 。 就tựu 五ngũ 陰ấm 中trung 別biệt 分phần/phân 有hữu 五ngũ 。 故cố 有hữu 八bát 句cú 。 餘dư 三tam 諦đế 中trung 各các 有hữu 一nhất 句cú 。 文văn 皆giai 可khả 知tri 。

知tri 世thế 諦đế 下hạ 。 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 約ước 就tựu 二nhị 諦đế 以dĩ 論luận 聖thánh 行hành 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一Nhất 乘Thừa 上thượng 所sở 辯biện 約ước 就tựu 二nhị 智trí 以dĩ 明minh 二nhị 諦đế 。 二nhị 文Văn 殊Thù 白bạch 下hạ 問vấn 答đáp 廣quảng 辯biện 。 前tiền 中trung 總tổng 相tương 知tri 於ư 世thế 諦đế 是thị 名danh 中trung 智trí 。 隨tùy 別biệt 細tế 故cố 是thị 名danh 上thượng 智trí 。 故cố 三tam 法pháp 印ấn 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 是thị 名danh 中trung 智trí 。 知tri 彼bỉ 真chân 實thật 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 是thị 名danh 上thượng 智trí 。

下hạ 廣quảng 辯biện 中trung 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 前tiền 一nhất 問vấn 答đáp 明minh 諦đế 體thể 一nhất 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 後hậu 一nhất 問vấn 答đáp 明minh 諦đế 相tướng 異dị 。 淺thiển 深thâm 別biệt 故cố 。 就tựu 前tiền 問vấn 中trung 先tiên 牒điệp 二nhị 諦đế 總tổng 問vấn 云vân 何hà 。 次thứ 就tựu 二nhị 諦đế 問vấn 相tương/tướng 有hữu 不phủ 。 下hạ 就tựu 設thiết 難nạn/nan 。 如như 其kỳ 有hữu 者giả 即tức 是thị 一nhất 諦đế 。 就tựu 有hữu 徵trưng 難nạn/nan 。 如như 其kỳ 無vô 者giả 將tương 非phi 虛hư 妄vọng 就tựu 無vô 遮già 責trách 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 世thế 即tức 第đệ 一nhất 。 以dĩ 相tương/tướng 即tức 故cố 亦diệc 得đắc 相tương/tướng 有hữu 。

第đệ 二nhị 文Văn 殊Thù 執chấp 即tức 徵trưng 別biệt 。 若nhược 二nhị 相tương/tướng 即tức 便tiện 無vô 二nhị 諦đế 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 有hữu 善thiện 方phương 便tiện 。 隨tùy 生sanh 說thuyết 二nhị 總tổng 明minh 有hữu 二nhị 。 若nhược 隨tùy 言ngôn 下hạ 別biệt 顯hiển 二nhị 相tương/tướng 。 先tiên 舉cử 二nhị 數số 。 次thứ 列liệt 二nhị 名danh 。 二nhị 諦đế 之chi 義nghĩa 如như 章chương 廣quảng 辯biện 。 下hạ 廣quảng 釋thích 中trung 文văn 有hữu 八bát 番phiên 。 初sơ 番phiên 約ước 人nhân 以dĩ 釋thích 其kỳ 名danh 。 世thế 人nhân 知tri 者giả 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 出xuất 世thế 人nhân 知tri 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 後hậu 之chi 七thất 番phiên 當đương 法pháp 辯biện 相tương/tướng 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 麁thô 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 唯duy 大đại 與dữ 小tiểu 細tế 分phần/phân 有hữu 四tứ 。 一nhất 立lập 性tánh 宗tông 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 淺thiển 。 宣tuyên 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 各các 有hữu 體thể 性tánh 。 二nhị 破phá 性tánh 宗tông 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 深thâm 。 宣tuyên 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 假giả 有hữu 無vô 性tánh 。 三tam 破phá 相tương/tướng 宗tông 。 大Đại 乘Thừa 中trung 淺thiển 。 破phá 遣khiển 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 之chi 相tướng 宣tuyên 說thuyết 諸chư 佛Phật 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 四tứ 顯hiển 實thật 宗tông 。 大Đại 乘Thừa 中trung 深thâm 。 宣tuyên 說thuyết 妄vọng 情tình 所sở 取thủ 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 。 不bất 有hữu 真chân 實thật 法Pháp 界Giới 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。 於ư 此thử 四tứ 中trung 。 皆giai 有hữu 二nhị 諦đế 。 下hạ 七thất 番phiên 中trung 。 初sơ 三tam 是thị 其kỳ 立lập 性tánh 宗tông 中trung 所sở 辯biện 二nhị 諦đế 。 次thứ 二nhị 是thị 其kỳ 破phá 性tánh 宗tông 中trung 所sở 辯biện 二nhị 諦đế 。 次thứ 一nhất 是thị 其kỳ 破phá 相tương/tướng 宗tông 中trung 所sở 辯biện 二nhị 諦đế 。 後hậu 一nhất 是thị 其kỳ 顯hiển 實thật 宗tông 中trung 所sở 辯biện 二nhị 諦đế 。 今kim 此thử 文văn 中trung 以dĩ 深thâm 攝nhiếp 淺thiển 故cố 偏thiên 論luận 之chi 。

就tựu 初sơ 宗tông 中trung 具cụ 說thuyết 有hữu 七thất 。 一nhất 情tình 理lý 分phân 別biệt 。 妄vọng 情tình 所sở 取thủ 我ngã 眾chúng 生sanh 等đẳng 以dĩ 為vi 世thế 諦đế 。 無vô 我ngã 之chi 理lý 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 二nhị 假giả 實thật 分phân 別biệt 。 瓶bình 衣y 車xa 乘thừa 舍xá 宅trạch 軍quân 眾chúng 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 假giả 名danh 之chi 有hữu 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 實thật 法pháp 之chi 有hữu 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 雜tạp 心tâm 云vân 。 若nhược 法pháp 分phân 別biệt 時thời 捨xả 名danh 則tắc 說thuyết 等đẳng 世thế 俗tục 也dã 分phân 別biệt 無vô 所sở 捨xả 是thị 名danh 第đệ 一nhất 義nghĩa 。 三tam 理lý 事sự 分phân 別biệt 。 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 事sự 有hữu 為vi 世thế 。 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 行hành 法pháp 相tướng 道Đạo 理lý 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 四tứ 縛phược 解giải 分phân 別biệt 。 苦khổ 集tập 是thị 世thế 。 滅diệt 道đạo 第đệ 一nhất 。 五ngũ 有hữu 為vi 無vô 為vi 分phân 別biệt 。 苦khổ 集tập 及cập 道Đạo 理lý 中trung 非phi 上thượng 同đồng 為vi 世thế 諦đế 。 滅Diệt 諦Đế 精tinh 勝thắng 說thuyết 為vi 第đệ 一nhất 。 六lục 空không 有hữu 分phân 別biệt 。 於ư 彼bỉ 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 行hành 中trung 除trừ 空không 無vô 我ngã 皆giai 名danh 世thế 諦đế 。 空không 與dữ 無vô 我ngã 理lý 中trung 精tinh 妙diệu 說thuyết 為vi 第đệ 一nhất 。 七thất 行hành 教giáo 分phân 別biệt 。 教giáo 名danh 世thế 諦đế 。 行hành 名danh 第đệ 一nhất 。 故cố 雜tạp 心tâm 云vân 。 經kinh 律luật 阿a 毘tỳ 曇đàm 是thị 名danh 俗tục 正Chánh 法Pháp 。 三tam 十thập 七thất 覺giác 品phẩm 是thị 名danh 第đệ 一nhất 義nghĩa 。 今kim 此thử 但đãn 彰chương 初sơ 之chi 三tam 門môn 。 餘dư 略lược 不bất 辨biện 。 第đệ 一nhất 先tiên 就tựu 情tình 理lý 分phần/phân 二nhị 。 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 稱xưng 言ngôn 某mỗ 申thân 。 凡phàm 隨tùy 所sở 稱xưng 計kế 有hữu 我ngã 人nhân 。 是thị 名danh 世thế 諦đế 。 聖thánh 人nhân 解giải 陰ấm 無vô 有hữu 某mỗ 甲giáp 。 離ly 陰ấm 亦diệc 無vô 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第đệ 二nhị 約ước 就tựu 假giả 實thật 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 二nhị 法pháp 有hữu 名danh 有hữu 實thật 是thị 其kỳ 實thật 法pháp 。 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 依y 名danh 求cầu 有hữu 體thể 可khả 得đắc 故cố 言ngôn 有hữu 實thật 。 有hữu 名danh 無vô 實thật 。 是thị 其kỳ 假giả 法pháp 。 瓶bình 衣y 車xa 乘thừa 舍xá 宅trạch 軍quân 眾chúng 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 假giả 施thí 其kỳ 名danh 。 推thôi 求cầu 無vô 體thể 故cố 曰viết 無vô 實thật 。 下hạ 就tựu 辯biện 諦đế 。 假giả 為vi 世thế 諦đế 。 實thật 為vi 第đệ 一nhất 。 第đệ 三tam 約ước 就tựu 事sự 理lý 分phần/phân 二nhị 。 事sự 為vi 世thế 諦đế 。 理lý 為vi 第đệ 一nhất 。 事sự 有hữu 假giả 實thật 。 如như 我ngã 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 兔thố 角giác 旋toàn 火hỏa 輪luân 等đẳng 是thị 。 其kỳ 假giả 中trung 。 諸chư 陰ấm 界giới 入nhập 是thị 其kỳ 實thật 事sự 。 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 同đồng 名danh 世thế 諦đế 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 法Pháp 。 相tương/tướng 道Đạo 理lý 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

下hạ 次thứ 就tựu 其kỳ 破phá 性tánh 宗tông 中trung 以dĩ 辯biện 二nhị 諦đế 。 於ư 中trung 兩lưỡng 門môn 。 前tiền 門môn 就tựu 其kỳ 假giả 法pháp 空không 有hữu 以dĩ 辯biện 二nhị 諦đế 。 後hậu 門môn 就tựu 其kỳ 實thật 法pháp 空không 有hữu 以dĩ 辯biện 二nhị 諦đế 。 就tựu 前tiền 門môn 中trung 先tiên 明minh 世thế 諦đế 。 世thế 法pháp 有hữu 五ngũ 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 次thứ 列liệt 五ngũ 名danh 。 下hạ 辯biện 後hậu 結kết 。 於ư 是thị 五ngũ 法Pháp 。 心tâm 無vô 顛điên 倒đảo 。 名danh 第đệ 一nhất 者giả 。 故cố 其kỳ 性tánh 空không 不bất 立lập 定định 性tánh 名danh 無vô 顛điên 倒đảo 。 就tựu 後hậu 門môn 中trung 無vô 燒thiêu 割cát 等đẳng 名danh 第đệ 一nhất 者giả 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

下hạ 次thứ 就tựu 其kỳ 破phá 相tương/tướng 宗tông 中trung 以dĩ 辯biện 二nhị 諦đế 。 八bát 苦khổ 之chi 相tướng 以dĩ 為vi 世thế 諦đế 。 無vô 八bát 苦khổ 相tương/tướng 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 此thử 宗tông 所sở 辯biện 二nhị 諦đế 與dữ 前tiền 何hà 別biệt 。 釋thích 云vân 。 前tiền 說thuyết 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 以dĩ 為vi 世thế 諦đế 。 此thử 宗tông 宣tuyên 說thuyết 妄vọng 相tương/tướng 之chi 有hữu 以dĩ 為vi 世thế 諦đế 。 前tiền 宗tông 宣tuyên 說thuyết 無vô 性tánh 之chi 空không 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 此thử 宗tông 宣tuyên 說thuyết 無vô 相tướng 之chi 空không 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 有hữu 斯tư 別biệt 耳nhĩ 。

次thứ 就tựu 第đệ 四tứ 顯hiển 實thật 宗tông 中trung 以dĩ 辯biện 二nhị 諦đế 。 事sự 相tướng 緣duyên 起khởi 以dĩ 為vi 世thế 諦đế 。 法pháp 性tánh 緣duyên 起khởi 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 喻dụ 相tương/tướng 云vân 何hà 。 譬thí 如như 一nhất 人nhân 。 隨tùy 用dụng 分phần/phân 多đa 。 若nhược 其kỳ 走tẩu 時thời 名danh 為vi 走tẩu 者giả 。 收thu 刈ngải 之chi 時thời 名danh 收thu 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 如như 是thị 。 父phụ 母mẫu 生sanh 邊biên 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 因nhân 緣duyên 生sanh 邊biên 。 名danh 為vi 第đệ 一nhất 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 汎# 有hữu 六lục 重trọng/trùng 。 一nhất 事sự 因nhân 緣duyên 生sanh 。 如như 毘tỳ 曇đàm 說thuyết 二nhị 法pháp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 唯duy 苦khổ 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 法pháp 數số 。 三tam 假giả 因nhân 緣duyên 生sanh 。 如như 成thành 實thật 說thuyết 。 四tứ 是thị 妄vọng 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 五ngũ 是thị 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 。 所sở 生sanh 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 六lục 是thị 真chân 實thật 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 所sở 謂vị 佛Phật 性tánh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 如như 水thủy 起khởi 波ba 。 前tiền 五ngũ 緣duyên 生sanh 並tịnh 是thị 世thế 諦đế 。 今kim 據cứ 第đệ 六lục 故cố 名danh 第đệ 一nhất 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 約ước 一nhất 實thật 諦đế 以dĩ 明minh 聖thánh 行hành 。 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 問vấn 答đáp 略lược 辯biện 。 二nhị 問vấn 答đáp 廣quảng 辯biện 。 略lược 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 起khởi 發phát 。 所sở 言ngôn 實thật 諦đế 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 佛Phật 答đáp 有hữu 七thất 。 從tùng 真chân 乃nãi 至chí 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 七thất 中trung 初sơ 門môn 直trực 指chỉ 實thật 體thể 。 實thật 名danh 真chân 法pháp 當đương 相tương 正chánh 辯biện 。 若nhược 法pháp 非phi 真chân 不bất 名danh 實thật 諦đế 反phản 以dĩ 顯hiển 之chi 。 後hậu 之chi 六lục 門môn 隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 三tam 對đối 。 初sơ 二nhị 一nhất 對đối 所sở 遣khiển 分phân 別biệt 。 次thứ 二nhị 一nhất 對đối 行hành 教giáo 分phân 別biệt 。 後hậu 二nhị 一nhất 對đối 。 因nhân 果quả 分phân 別biệt 。 就tựu 初sơ 對đối 中trung 前tiền 離ly 四tứ 倒đảo 。 後hậu 出xuất 妄vọng 想tưởng 。 心tâm 想tưởng 見kiến 等đẳng 是thị 其kỳ 妄vọng 想tưởng 。 實thật 諦đế 無vô 倒đảo 正chánh 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 無vô 倒đảo 名danh 實thật 牒điệp 以dĩ 結kết 之chi 。 實thật 諦đế 無vô 妄vọng 正chánh 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 妄vọng 不bất 名danh 實thật 反phản 以dĩ 顯hiển 之chi 。 第đệ 二nhị 對đối 中trung 實thật 名danh 大Đại 乘Thừa 約ước 行hành 實thật 分phân 別biệt 實thật 。 是thị 佛Phật 說thuyết 約ước 教giáo 分phân 別biệt 。 第đệ 三tam 對đối 中trung 實thật 名danh 一nhất 道đạo 就tựu 因nhân 分phân 別biệt 。 實thật 名danh 常thường 等đẳng 就tựu 果quả 分phân 別biệt 。

下hạ 廣quảng 釋thích 之chi 。 解giải 初sơ 門môn 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 若nhược 以dĩ 真chân 實thật 為vi 實thật 諦đế 者giả 牒điệp 上thượng 初sơ 門môn 。 下hạ 對đối 佛Phật 等đẳng 而nhi 為vi 請thỉnh 門môn 。 若nhược 是thị 真chân 法pháp 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 。 若nhược 即tức 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 。 如như 是thị 三tam 法Pháp 。 便tiện 無vô 差sai 別biệt 。 此thử 如Như 來Lai 者giả 。 是thị 其kỳ 真chân 實thật 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 是thị 果quả 。 佛Phật 性tánh 是thị 因nhân 。 若nhược 論luận 虛hư 空không 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 彼bỉ 前tiền 實thật 諦đế 據cứ 佛Phật 以dĩ 論luận 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 於ư 此thử 體thể 上thượng 更cánh 無vô 生sanh 死tử 。 妄vọng 染nhiễm 可khả 得đắc 故cố 即tức 如Như 來Lai 。 就tựu 凡phàm 論luận 之chi 。 猶do 為vi 生sanh 死tử 妄vọng 想tưởng 所sở 覆phú 。 與dữ 後hậu 顯hiển 時thời 淨tịnh 德đức 為vi 本bổn 。 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。 就tựu 實thật 論luận 實thật 。 實thật 則tắc 平bình 等đẳng 。 離ly 一nhất 切thiết 性tánh 故cố 曰viết 虛hư 空không 。 良lương 以dĩ 此thử 三tam 皆giai 即tức 實thật 諦đế 故cố 無vô 差sai 別biệt 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 述thuật 其kỳ 所sở 問vấn 即tức 為vi 答đáp 矣hĩ 。 文văn 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 總tổng 明minh 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 非phi 苦khổ 集tập 等đẳng 。 亦diệc 非phi 彼bỉ 諦đế 而nhi 是thị 其kỳ 實thật 。 二nhị 所sở 言ngôn 苦khổ 者giả 為vi 無vô 常thường 下hạ 別biệt 釋thích 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 非phi 苦khổ 集tập 等đẳng 。 但đãn 是thị 其kỳ 實thật 。 三tam 復phục 次thứ 真chân 者giả 即tức 如Như 來Lai 下hạ 別biệt 釋thích 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 非phi 是thị 彼bỉ 諦đế 但đãn 是thị 其kỳ 實thật 。 初sơ 中trung 兩lưỡng 番phiên 。 一nhất 就tựu 苦khổ 等đẳng 明minh 其kỳ 淺thiển 深thâm 。 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 苦khổ 中trung 三tam 者giả 。 三tam 苦khổ 之chi 八bát 事sự 苦khổ 差sai 別biệt 直trực 名danh 為vi 苦khổ 。 即tức 此thử 苦khổ 法pháp 因nhân 緣duyên 有hữu 無vô 法pháp 相tướng 不bất 謬mậu 說thuyết 之chi 為vi 諦đế 。 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 一nhất 實thật 之chi 諦đế 所sở 依y 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 名danh 之chi 為vi 實thật 。 集tập 中trung 三tam 者giả 。 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 說thuyết 之chi 為vi 集tập 。 諦đế 實thật 如như 上thượng 。 滅diệt 中trung 三tam 者giả 。 數số 滅diệt 無vô 為vi 直trực 名danh 為vi 滅diệt 。 諦đế 實thật 如như 上thượng 。 道đạo 中trung 三tam 者giả 。 戒giới 定định 慧tuệ 等đẳng 。 直trực 名danh 為vi 道đạo 。 諦đế 實thật 如như 上thượng 。 二nhị 明minh 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 。 但đãn 即tức 其kỳ 實thật 。 如Như 來Lai 有hữu 二nhị 。 一nhất 報báo 。 二nhị 法pháp 。 若nhược 論luận 報báo 身thân 即tức 滅diệt 即tức 道đạo 。 今kim 說thuyết 法Pháp 身thân 。 是thị 故cố 乃nãi 至chí 非phi 滅diệt 非phi 道đạo 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 。 不bất 同đồng 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 四tứ 事sự 。 但đãn 即tức 其kỳ 實thật 。 苦khổ 中trung 五ngũ 句cú 。 一nhất 辯biện 苦khổ 相tương/tướng 。 所sở 言ngôn 苦khổ 者giả 牒điệp 前tiền 有hữu 苦khổ 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 苦khổ 性tánh 非phi 恆hằng 故cố 曰viết 無vô 常thường 。 苦khổ 體thể 虛hư 妄vọng 見kiến 實thật 則tắc 捨xả 故cố 云vân 可khả 斷đoạn 。 二nhị 是thị 實thật 下hạ 就tựu 苦khổ 顯hiển 實thật 。 苦khổ 家gia 實thật 性tánh 是thị 一nhất 實thật 諦đế 故cố 名danh 為vi 實thật 。 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 所sở 非phi 之chi 諦đế 。 三Tam 明Minh 如Như 來Lai 不bất 同đồng 前tiền 相tương/tướng 。 言ngôn 非phi 苦khổ 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 所sở 牒điệp 之chi 苦khổ 。 非phi 無vô 常thường 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 為vi 無vô 常thường 相tương/tướng 。 非phi 可khả 斷đoạn 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 是thị 可khả 斷đoạn 相tương/tướng 。 四tứ 是thị 故cố 下hạ 辯biện 明minh 如Như 來Lai 唯duy 即tức 前tiền 實thật 。 以dĩ 是thị 如Như 來Lai 。 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 苦khổ 等đẳng 相tương/tướng 故cố 唯duy 是thị 其kỳ 實thật 。 五ngũ 以dĩ 如Như 來Lai 類loại 空không 佛Phật 性tánh 。 集tập 中trung 亦diệc 五ngũ 。 一nhất 辯biện 集tập 相tương/tướng 。 所sở 言ngôn 集tập 者giả 牒điệp 前tiền 有hữu 集tập 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 能năng 令linh 陰ấm 生sanh 正chánh 顯hiển 集tập 義nghĩa 名danh 苦khổ 無vô 常thường 。 傍bàng 論luận 集tập 過quá 。 集tập 體thể 生sanh 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 交giao 切thiết 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 集tập 體thể 遷thiên 流lưu 故cố 曰viết 無vô 常thường 。 問vấn 曰viết 。 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 等đẳng 是thị 其kỳ 苦khổ 行hạnh 。 今kim 以dĩ 何hà 義nghĩa 說thuyết 之chi 為vi 集tập 。 釋thích 言ngôn 。 苦khổ 等đẳng 有hữu 別biệt 有hữu 通thông 。 別biệt 則tắc 苦khổ 中trung 唯duy 有hữu 無vô 我ngã 等đẳng 。 更cánh 無vô 餘dư 義nghĩa 。 集tập 中trung 唯duy 有hữu 因nhân 集tập 有hữu 緣duyên 。 苦khổ 上thượng 設thiết 有hữu 因nhân 集tập 等đẳng 義nghĩa 判phán 屬thuộc 集tập 中trung 。 集tập 中trung 雖tuy 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 判phán 入nhập 苦khổ 中trung 。 通thông 則tắc 苦khổ 中trung 亦diệc 有hữu 集tập 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 。 中trung 苦khổ 果quả 生sanh 後hậu 同đồng 名danh 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 猶do 是thị 集tập 之chi 別biệt 稱xưng 。 集tập 中trung 亦diệc 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 此thử 文văn 中trung 說thuyết 集tập 以dĩ 為vi 無vô 常thường 與dữ 苦khổ 。 義nghĩa 雖tuy 通thông 有hữu 。 苦khổ 中trung 用dụng 彼bỉ 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 以dĩ 為vi 正chánh 義nghĩa 。 因nhân 集tập 有hữu 等đẳng 以dĩ 為vi 兼kiêm 義nghĩa 。 故cố 名danh 苦Khổ 諦Đế 。 集tập 中trung 用dụng 彼bỉ 因nhân 集tập 有hữu 等đẳng 以dĩ 為vi 正chánh 義nghĩa 。 苦khổ 無vô 常thường 等đẳng 以dĩ 之chi 為vi 兼kiêm 。 故cố 名danh 集Tập 諦Đế 。 今kim 就tựu 通thông 義nghĩa 故cố 說thuyết 集Tập 諦Đế 。 為vi 無vô 常thường 苦khổ 是thị 可khả 斷đoạn 相tương/tướng 彰chương 集tập 體thể 虛hư 。 見kiến 實thật 則tắc 捨xả 故cố 名danh 可khả 斷đoạn 。 二nhị 是thị 為vi 下hạ 就tựu 集tập 顯hiển 實thật 。 集tập 家gia 實thật 性tánh 是thị 一nhất 實thật 諦đế 故cố 名danh 實thật 諦đế 。 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 所sở 非phi 之chi 諦đế 。 三tam 如Như 來Lai 下hạ 辯biện 明minh 如Như 來Lai 不bất 同đồng 前tiền 相tương/tướng 。 如Như 來Lai 非phi 集tập 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 所sở 牒điệp 之chi 集tập 。 非phi 陰ấm 因nhân 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 能năng 令linh 陰ấm 生sanh 。 非phi 可khả 斷đoạn 相tương/tướng 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 是thị 可khả 斷đoạn 相tương/tướng 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 言ngôn 非phi 無vô 常thường 相tương/tướng 。 文văn 略lược 故cố 無vô 。 四tứ 是thị 下hạ 辯biện 明minh 如Như 來Lai 唯duy 即tức 前tiền 實thật 。 以dĩ 是thị 如Như 來Lai 。 不bất 同đồng 集tập 相tương/tướng 故cố 是thị 實thật 諦đế 。 五ngũ 以dĩ 如Như 來Lai 類loại 空không 佛Phật 性tánh 。 滅diệt 中trung 亦diệc 五ngũ 。 一nhất 明minh 滅diệt 相tương/tướng 。 所sở 言ngôn 滅diệt 者giả 。 牒điệp 前tiền 有hữu 滅diệt 。 下hạ 類loại 其kỳ 相tương/tướng 。 名danh 滅diệt 煩phiền 惱não 正chánh 顯hiển 滅diệt 義nghĩa 。 亦diệc 常thường 無vô 常thường 。 隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 。 先tiên 舉cử 後hậu 釋thích 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 名danh 曰viết 無vô 常thường 。 一nhất 終chung 須tu 遷thiên 轉chuyển 趣thú 向hướng 大Đại 乘Thừa 。 故cố 曰viết 無vô 常thường 。 二nhị 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 雖tuy 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 心tâm 想tưởng 還hoàn 生sanh 。 心tâm 想tưởng 生sanh 故cố 滅diệt 則tắc 不bất 恆hằng 。 故cố 曰viết 無vô 常thường 。 亦diệc 名danh 證chứng 法pháp 對đối 心tâm 顯hiển 滅diệt 。 二nhị 是thị 為vi 下hạ 就tựu 滅diệt 顯hiển 實thật 。 滅diệt 之chi 實thật 性tánh 是thị 一nhất 實thật 諦đế 故cố 名danh 實thật 。 三Tam 明Minh 如Như 來Lai 不bất 同đồng 滅diệt 相tương/tướng 。 不bất 名danh 滅diệt 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 所sở 牒điệp 滅Diệt 諦Đế 。 不bất 名danh 能năng 滅diệt 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 名danh 滅diệt 煩phiền 惱não 。 非phi 常thường 無vô 常thường 。 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 。 亦diệc 常thường 無vô 常thường 。 不bất 名danh 證chứng 知tri 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 亦diệc 名danh 證chứng 法pháp 。 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 古cổ 今kim 平bình 等đẳng 。 不bất 同đồng 滅Diệt 諦Đế 除trừ 障chướng 始thỉ 剋khắc 。 故cố 不bất 名danh 證chứng 。 四tứ 常thường 住trụ 下hạ 辯biện 明minh 如Như 來Lai 唯duy 即tức 前tiền 實thật 。 體thể 真chân 常thường 住trụ 故cố 名danh 實thật 諦đế 。 五ngũ 以dĩ 如Như 來Lai 類loại 空không 佛Phật 性tánh 。 道đạo 中trung 亦diệc 五ngũ 。 一nhất 辯biện 道đạo 相tương/tướng 。 道đạo 者giả 牒điệp 前tiền 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 彰chương 道đạo 功công 能năng 。 亦diệc 常thường 無vô 常thường 。 顯hiển 其kỳ 體thể 義nghĩa 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 道Đạo 。 一nhất 向hướng 無vô 常thường 。 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 真chân 道đạo 是thị 常thường 。 緣duyên 治trị 無vô 常thường 。 可khả 修tu 法pháp 有hữu 道đạo 是thị 心tâm 法pháp 可khả 以dĩ 進tiến 習tập 故cố 名danh 可khả 修tu 。 二nhị 是thị 名danh 下hạ 就tựu 道đạo 辨biện 實thật 。 三Tam 明Minh 如Như 來Lai 不bất 同đồng 道đạo 相tương/tướng 。 如Như 來Lai 非phi 道đạo 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 所sở 牒điệp 之chi 道đạo 。 如Như 來Lai 非phi 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 非phi 常thường 無vô 常thường 。 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 。 亦diệc 常thường 無vô 常thường 。 非phi 可khả 修tu 者giả 不bất 同đồng 向hướng 前tiền 是thị 可khả 修tu 法pháp 。 四tứ 常thường 住trụ 下hạ 辯biện 明minh 如Như 來Lai 唯duy 即tức 前tiền 實thật 。 以dĩ 常thường 住trụ 故cố 。 名danh 為vi 實thật 諦đế 。 五ngũ 以dĩ 如Như 來Lai 類loại 空không 佛Phật 性tánh 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 別biệt 釋thích 如Như 來Lai 虛hư 空không 佛Phật 生sanh 非phi 諦đế 是thị 實thật 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 以dĩ 真chân 法pháp 即tức 如Như 來Lai 等đẳng 。 二nhị 有hữu 苦khổ 因nhân 下hạ 明minh 如Như 來Lai 等đẳng 不bất 同đồng 彼bỉ 諦đế 唯duy 其kỳ 是thị 實thật 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 總tổng 中trung 初sơ 先tiên 并tinh 舉cử 四Tứ 諦Đế 。 言ngôn 有hữu 苦khổ 者giả 舉cử 前tiền 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 苦khổ 因nhân 者giả 牒điệp 前tiền 集Tập 諦Đế 。 有hữu 苦khổ 盡tận 者giả 牒điệp 前tiền 滅Diệt 諦Đế 。 有hữu 苦khổ 對đối 者giả 牒điệp 前tiền 道Đạo 諦Đế 。 次thứ 明minh 如Như 來Lai 不bất 同đồng 彼bỉ 諦đế 。 如Như 來Lai 非phi 苦khổ 不bất 同đồng 苦Khổ 諦Đế 。 乃nãi 至chí 非phi 對đối 不bất 同đồng 道Đạo 諦Đế 。 中trung 越việt 集tập 滅diệt 故cố 曰viết 乃nãi 至chí 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 結kết 彼bỉ 如Như 來Lai 是thị 實thật 非phi 諦đế 。 後hậu 以dĩ 如Như 來Lai 類loại 空không 佛Phật 性tánh 。 別biệt 中trung 偏thiên 明minh 不bất 同đồng 苦Khổ 諦Đế 。 餘dư 略lược 不bất 論luận 。 苦khổ 者giả 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 辯biện 其kỳ 諦đế 相tướng 。 如Như 來Lai 非phi 為vi 非phi 漏lậu 安an 樂lạc 明minh 佛Phật 不bất 同đồng 。 是thị 實thật 非phi 諦đế 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 略lược 而nhi 不bất 論luận 。

明minh 不bất 倒đảo 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 不bất 倒đảo 名danh 實thật 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 諦đế 中trung 有hữu 四tứ 倒đảo 不bất 就tựu 諦đế 審thẩm 問vấn 。 如như 其kỳ 有hữu 下hạ 就tựu 之chi 設thiết 難nạn/nan 。 若nhược 四Tứ 諦Đế 中trung 有hữu 四tứ 倒đảo 者giả 是thị 則tắc 實thật 諦đế 不bất 離ly 四tứ 倒đảo 。 云vân 何hà 上thượng 言ngôn 無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 。 名danh 為vi 實thật 諦đế 。 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 不bất 名danh 為vi 實thật 。 下hạ 佛Phật 為vi 釋thích 。 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 皆giai 入nhập 苦Khổ 諦Đế 略lược 明minh 倒đảo 心tâm 是thị 苦khổ 非phi 實thật 倒đảo 應ưng 是thị 集tập 。 報báo 心tâm 為vi 體thể 。 報báo 心tâm 是thị 苦khổ 。 從tùng 體thể 以dĩ 名danh 故cố 云vân 入nhập 苦khổ 。 又hựu 此thử 倒đảo 心tâm 與dữ 苦khổ 作tác 因nhân 生sanh 苦khổ 名danh 苦khổ 。 以dĩ 是thị 苦khổ 故cố 四Tứ 諦Đế 中trung 有hữu 。 不bất 名danh 實thật 諦đế 。 如như 眾chúng 生sanh 下hạ 廣quảng 明minh 倒đảo 心tâm 是thị 苦khổ 非phi 實thật 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 法pháp 說thuyết 明minh 倒đảo 。 譬thí 如như 已dĩ 下hạ 喻dụ 說thuyết 顯hiển 倒đảo 。 如như 是thị 倒đảo 下hạ 明minh 倒đảo 是thị 苦khổ 。

明minh 不bất 妄vọng 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 不bất 妄vọng 是thị 實thật 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 若nhược 爾nhĩ 虛hư 妄vọng 則tắc 非phi 實thật 諦đế 以dĩ 理lý 審thẩm 問vấn 。 佛Phật 答đáp 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 虛hư 妄vọng 是thị 苦khổ 非phi 實thật 。 二nhị 聲Thanh 聞Văn 下hạ 明minh 離ly 虛hư 妄vọng 方phương 得đắc 為vi 實thật 。 前tiền 中trung 初sơ 言ngôn 一nhất 切thiết 虛hư 妄vọng 皆giai 入nhập 苦Khổ 諦Đế 略lược 明minh 虛hư 妄vọng 是thị 苦khổ 非phi 實thật 。 理lý 實thật 妄vọng 體thể 亦diệc 是thị 集Tập 諦Đế 。 報báo 心tâm 為vi 體thể 。 從tùng 體thể 以dĩ 名danh 故cố 說thuyết 為vi 苦khổ 。 如như 眾chúng 生sanh 下hạ 廣quảng 明minh 虛hư 妄vọng 是thị 苦khổ 非phi 實thật 。 後hậu 中trung 先tiên 明minh 諸chư 聖thánh 不bất 行hành 故cố 名danh 虛hư 妄vọng 。 後hậu 明minh 諸chư 聖thánh 斷đoạn 離ly 名danh 實thật 。

明minh 大Đại 乘Thừa 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 大Đại 乘Thừa 是thị 實thật 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 當đương 知tri 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 不bất 實thật 以dĩ 理lý 審thẩm 問vấn 。 下hạ 佛Phật 為vi 辯biện 。 彰chương 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 實thật 不bất 實thật 。 先tiên 舉cử 後hậu 釋thích 。

明minh 佛Phật 說thuyết 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 佛Phật 答đáp 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 魔ma 說thuyết 苦khổ 集Tập 諦Đế 攝nhiếp 而nhi 非phi 實thật 諦đế 。 二nhị 凡phàm 是thị 下hạ 辨biện 定định 魔ma 說thuyết 。

明minh 一nhất 道đạo 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 一nhất 道đạo 無vô 二nhị 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 一nhất 道đạo 無vô 二nhị 若nhược 言ngôn 一nhất 下hạ 相tương 對đối 為vi 問vấn 。 若nhược 言ngôn 一nhất 道đạo 與dữ 外ngoại 何hà 別biệt 責trách 其kỳ 差sai 別biệt 。 若nhược 無vô 差sai 下hạ 難nạn/nan 破phá 無vô 別biệt 。 若nhược 內nội 與dữ 外ngoại 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 是thị 則tắc 內nội 外ngoại 二nhị 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 上thượng 言ngôn 。 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 先tiên 明minh 外ngoại 道đạo 但đãn 有hữu 苦khổ 集tập 而nhi 無vô 滅diệt 道đạo 。 於ư 非phi 滅diệt 下hạ 釋thích 無vô 所sở 以dĩ 。 妄vọng 生sanh 憶ức 想tưởng 是thị 故cố 實thật 無vô 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 外ngoại 道đạo 之chi 人nhân 非phi 滅diệt 道đạo 中trung 生sanh 滅diệt 道đạo 想tưởng 。 四tứ 空không 非phi 滅diệt 妄vọng 生sanh 滅diệt 想tưởng 。 彼bỉ 因nhân 非phi 道đạo 妄vọng 生sanh 道đạo 想tưởng 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 次thứ 明minh 外ngoại 道đạo 非phi 因nhân 果quả 中trung 生sanh 因nhân 果quả 想tưởng 。 果quả 猶do 是thị 滅diệt 。 因nhân 是thị 道đạo 也dã 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 彼bỉ 外ngoại 道đạo 實thật 無vô 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 之chi 義nghĩa 。

第đệ 七thất 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 等đẳng 中trung 文Văn 殊Thù 先tiên 問vấn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 是thị 實thật 義nghĩa 者giả 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 諸chư 外ngoại 道đạo 下hạ 舉cử 外ngoại 翻phiên 內nội 。 諸chư 外ngoại 道đạo 有hữu 佛Phật 法Pháp 中trung 無vô 略lược 翻phiên 其kỳ 內nội 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋Thích 種chủng 種chủng 說thuyết 有hữu 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 結kết 。 釋thích 中trung 先tiên 問vấn 。 下hạ 廣quảng 辨biện 辯biện 。 明minh 諸chư 外ngoại 道đạo 廣quảng 說thuyết 諸chư 行hành 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 常thường 。 故cố 外ngoại 道đạo 有hữu 。 佛Phật 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 。 所sở 以dĩ 應ưng 無vô 。 文văn 中trung 初sơ 明minh 外ngoại 道đạo 計kế 常thường 。 次thứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 淨tịnh 。 後hậu 明minh 計kế 我ngã 。

常thường 中trung 初sơ 略lược 次thứ 廣quảng 後hậu 結kết 。 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 亦diệc 說thuyết 是thị 常thường 是thị 初sơ 略lược 也dã 。 謂vị 說thuyết 五ngũ 陰ấm 諸chư 行hành 常thường 矣hĩ 。 云vân 何hà 下hạ 廣quảng 。 先tiên 徵trưng 後hậu 辯biện 。 有hữu 八bát 復phục 次thứ 。 一nhất 以dĩ 可khả 意ý 不bất 可khả 意ý 。 報báo 受thọ 之chi 不bất 失thất 證chứng 成thành 常thường 義nghĩa 。 先tiên 直trực 立lập 常thường 。 若nhược 言ngôn 已dĩ 下hạ 難nạn/nan 破phá 無vô 常thường 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 成thành 已dĩ 常thường 。 二nhị 以dĩ 殺sát 生sanh 為vi 因nhân 不bất 亡vong 證chứng 成thành 常thường 義nghĩa 。 先tiên 自tự 立lập 常thường 。 若nhược 言ngôn 已dĩ 下hạ 難nạn/nan 破phá 無vô 常thường 。 三tam 繫hệ 心tâm 下hạ 以dĩ 彼bỉ 世thế 人nhân 專chuyên 念niệm 不bất 忘vong 。 證chứng 成thành 常thường 義nghĩa 。 先tiên 自tự 立lập 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 下hạ 難nạn/nan 破phá 無vô 常thường 。 四tứ 一nhất 切thiết 憶ức 下hạ 以dĩ 其kỳ 所sở 想tưởng 不bất 滅diệt 證chứng 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 下hạ 難nạn/nan 破phá 無vô 常thường 。 五ngũ 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 下hạ 以dĩ 所sở 久cửu 習tập 增tăng 長trưởng 證chứng 常thường 。 六lục 算toán 數số 下hạ 以dĩ 其kỳ 算toán 數số 增tăng 長trưởng 證chứng 常thường 。 先tiên 立lập 常thường 義nghĩa 。 次thứ 破phá 無vô 常thường 。 以dĩ 一nhất 不bất 滅diệt 得đắc 至chí 二nhị 下hạ 結kết 成thành 已dĩ 常thường 。 七thất 如như 讀đọc 誦tụng 下hạ 以dĩ 其kỳ 讀đọc 誦tụng 漸tiệm 增tăng 證chứng 常thường 。 亦diệc 初sơ 立lập 常thường 。 次thứ 破phá 無vô 常thường 。 後hậu 結kết 常thường 義nghĩa 。 八bát 瓶bình 衣y 下hạ 以dĩ 其kỳ 一nhất 切thiết 諸chư 物vật 。 不bất 滅diệt 證chứng 成thành 常thường 義nghĩa 。 後hậu 結kết 可khả 知tri 。

次thứ 明minh 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 復phục 言ngôn 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 云vân 何hà 下hạ 廣quảng 。 有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 。 一nhất 以dĩ 受thọ 者giả 得đắc 可khả 意ý 報báo 證chứng 成thành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 先tiên 略lược 。 次thứ 廣quảng 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 二nhị 以dĩ 生sanh 人nhân 求cầu 望vọng 心tâm 故cố 證chứng 成thành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 先tiên 明minh 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 破phá 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 求cầu 下hạ 結kết 。 三tam 以dĩ 布bố 施thí 能năng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 證chứng 成thành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 辯biện 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 四tứ 以dĩ 觸xúc 數số 能năng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 緣duyên 證chứng 成thành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 先tiên 明minh 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 破phá 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 後hậu 結kết 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 以dĩ 上thượng 中trung 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 差sai 別biệt 證chứng 成thành 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。

次thứ 明minh 計kế 淨tịnh 。 先tiên 舉cử 後hậu 辯biện 。 有hữu 三tam 復phục 次thứ 。 一nhất 生sanh 人nhân 欲dục 心tâm 證chứng 成thành 有hữu 淨tịnh 。 二nhị 金kim 銀ngân 等đẳng 諸chư 實thật 淨tịnh 物vật 證chứng 成thành 有hữu 淨tịnh 。 三tam 以dĩ 諸chư 仙tiên 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 五ngũ 陰ấm 淨tịnh 器khí 證chứng 成thành 有hữu 淨tịnh 。 於ư 中trung 初sơ 舉cử 次thứ 辯biện 後hậu 結kết 。

下hạ 明minh 計kế 我ngã 。 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 有hữu 八bát 復phục 次thứ 。 一nhất 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 我ngã 之chi 用dụng 具cụ 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 先tiên 立lập 我ngã 義nghĩa 。 後hậu 破phá 無vô 我ngã 。 二nhị 以dĩ 有hữu 我ngã 相tương/tướng 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 有hữu 我ngã 略lược 舉cử 。 云vân 何hà 知tri 下hạ 問vấn 答đáp 略lược 辯biện 。 何hà 等đẳng 已dĩ 下hạ 問vấn 答đáp 廣quảng 辯biện 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 三tam 以dĩ 能năng 別biệt 知tri 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 辯biện 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 四tứ 執chấp 鎌# 下hạ 以dĩ 有hữu 作tác 用dụng 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 五ngũ 即tức 於ư 生sanh 時thời 。 欲dục 得đắc 乳nhũ 等đẳng 宿túc 習tập 不bất 亡vong 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 六lục 以dĩ 瓶bình 衣y 車xa 乘thừa 等đẳng 事sự 和hòa 合hợp 益ích 人nhân 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 先tiên 略lược 標tiêu 舉cử 。 譬thí 如như 下hạ 辯biện 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 七thất 以dĩ 遮già 故cố 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 先tiên 自tự 立lập 我ngã 。 次thứ 破phá 無vô 我ngã 下hạ 牒điệp 結kết 成thành 。 八bát 以dĩ 伴bạn 故cố 證chứng 成thành 有hữu 我ngã 。 先tiên 略lược 標tiêu 舉cử 。 云vân 何hà 下hạ 辯biện 。 如như 是thị 下hạ 結kết 。

上thượng 來lai 廣quảng 辯biện 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 我ngã 有hữu 真Chân 諦Đế 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。

下hạ 佛Phật 破phá 之chi 。 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 第đệ 一nhất 廣quảng 呵ha 。 第đệ 二nhị 廣quảng 破phá 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 呵ha 。 第đệ 四tứ 結kết 破phá 。 初sơ 中trung 若nhược 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 非phi 沙Sa 門Môn 等đẳng 如Như 來Lai 總tổng 呵ha 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 如Như 來Lai 廣quảng 呵ha 。 先tiên 徵trưng 後hậu 辯biện 。 於ư 中trung 合hợp 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 句cú 。 第đệ 二nhị 破phá 中trung 依y 前tiền 四tứ 計kế 次thứ 第đệ 破phá 之chi 。 就tựu 破phá 常thường 中trung 初sơ 總tổng 次thứ 別biệt 後hậu 總tổng 結kết 破phá 。 前tiền 總tổng 破phá 中trung 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 迷mê 惑hoặc 顛điên 倒đảo 。 言ngôn 諸chư 行hành 常thường 呵ha 其kỳ 所sở 立lập 。 諸chư 行hành 若nhược 常thường 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 非phi 其kỳ 所sở 立lập 。 我ngã 觀quán 諸chư 行hành 悉tất 皆giai 無vô 常thường 。 翻phiên 其kỳ 所sở 立lập 。

就tựu 別biệt 破phá 中trung 云vân 何hà 知tri 耶da 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 下hạ 正chánh 破phá 之chi 。 所sở 破phá 有hữu 八bát 。 如như 上thượng 廣quảng 辯biện 。 一nhất 以dĩ 可khả 意ý 不bất 可khả 意ý 。 報báo 受thọ 之chi 不bất 失thất 證chứng 成thành 有hữu 常thường 。 二nhị 以dĩ 殺sát 生sanh 業nghiệp 緣duyên 不bất 壞hoại 證chứng 成thành 有hữu 常thường 。 三tam 以dĩ 專chuyên 念niệm 不bất 忘vong 證chứng 常thường 。 四tứ 以dĩ 所sở 想tưởng 不bất 滅diệt 證chứng 常thường 。 五ngũ 以dĩ 習tập 業nghiệp 增tăng 長trưởng 證chứng 常thường 。 六lục 以dĩ 算toán 數số 增tăng 長trưởng 證chứng 常thường 。 七thất 以dĩ 讀đọc 誦tụng 增tăng 長trưởng 證chứng 常thường 。 八bát 以dĩ 一nhất 切thiết 瓶bình 衣y 車xa 乘thừa 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 相tương 似tự 不bất 滅diệt 證chứng 成thành 有hữu 常thường 。 如Như 來Lai 今kim 此thử 先tiên 破phá 初sơ 二nhị 。 次thứ 破phá 第đệ 八bát 中trung 五ngũ 復phục 次thứ 一nhất 處xứ 破phá 之chi 。

破phá 初sơ 二nhị 中trung 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 明minh 諸chư 行hành 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 二nhị 佛Phật 性tánh 下hạ 舉cử 常thường 顯hiển 之chi 。 三tam 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 前tiền 第đệ 一nhất 。 四tứ 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 不bất 見kiến 性tánh 下hạ 對đối 前tiền 二nhị 明minh 諸chư 外ngoại 道đạo 不bất 得đắc 常thường 法pháp 所sở 可khả 言ngôn 說thuyết 。 悉tất 皆giai 非phi 常thường 。

初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 汎# 明minh 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 。 緣duyên 生sanh 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 二nhị 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 無vô 一nhất 法pháp 下hạ 正chánh 明minh 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 常thường 者giả 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 故cố 是thị 無vô 常thường 。 外ngoại 道đạo 多đa 計kế 五ngũ 陰ấm 為vi 常thường 。 五ngũ 陰ấm 法pháp 中trung 何hà 有hữu 一nhất 法pháp 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 為vi 是thị 無vô 常thường 。

第đệ 二nhị 破phá 中trung 初sơ 先tiên 明minh 其kỳ 佛Phật 性tánh 是thị 常thường 。 後hậu 以dĩ 佛Phật 性tánh 即tức 於ư 三Tam 寶Bảo 類loại 明minh 三Tam 寶Bảo 亦diệc 皆giai 是thị 常thường 。 前tiền 中trung 十thập 句cú 。 一nhất 明minh 佛Phật 性tánh 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 所sở 以dĩ 是thị 常thường 。 二nhị 明minh 佛Phật 性tánh 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 不bất 遷thiên 動động 故cố 。 三Tam 明Minh 佛Phật 性tánh 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 不bất 流lưu 變biến 故cố 。 四tứ 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 因nhân 所sở 作tác 非phi 無vô 因nhân 作tác 。 非phi 因nhân 生sanh 故cố 非phi 因nhân 作tác 為vi 。 了liễu 因nhân 了liễu 故cố 非phi 無vô 因nhân 作tác 。 五ngũ 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 作tác 非phi 作tác 者giả 。 佛Phật 性tánh 之chi 性tánh 。 不bất 生sanh 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 非phi 作tác 。 亦diệc 不bất 使sử 他tha 生sanh 涅Niết 槃Bàn 果quả 名danh 非phi 作tác 者giả 。 六lục 明minh 佛Phật 性tánh 。 非phi 相tướng 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 無vô 相tướng 眾chúng 相tướng 永vĩnh 絕tuyệt 所sở 以dĩ 非phi 相tướng 。 法Pháp 界Giới 門môn 備bị 故cố 非phi 無vô 相tướng 。 七thất 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 是thị 有hữu 名danh 亦diệc 非phi 無vô 名danh 。 就tựu 實thật 論luận 實thật 。 實thật 外ngoại 更cánh 無vô 名danh 字tự 可khả 得đắc 所sở 以dĩ 非phi 名danh 。 就tựu 緣duyên 稱xưng 性tánh 。 性tánh 為vi 名danh 顯hiển 故cố 非phi 無vô 名danh 。 八bát 明minh 佛Phật 性tánh 。 非phi 名danh 非phi 色sắc 。 不bất 同đồng 四tứ 陰ấm 所sở 以dĩ 非phi 名danh 。 不bất 同đồng 色sắc 陰ấm 故cố 曰viết 非phi 色sắc 。 九cửu 明minh 佛Phật 性tánh 。 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 離ly 色sắc 相tướng 故cố 。 十thập 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 陰ấm 界giới 入nhập 。 之chi 所sở 攝nhiếp 持trì 。 實thật 不bất 同đồng 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 不bất 能năng 。 是thị 故cố 名danh 常thường 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 下hạ 以dĩ 佛Phật 性tánh 類loại 即tức 三Tam 寶Bảo 。 於ư 中trung 初sơ 以dĩ 性tánh 即tức 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 即tức 法pháp 。 法pháp 即tức 是thị 常thường 。 後hậu 以dĩ 常thường 義nghĩa 。 即tức 於ư 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 即tức 僧Tăng 。 僧Tăng 即tức 是thị 常thường 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 結kết 前tiền 第đệ 一nhất 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 悉tất 不bất 名danh 常thường 。 是thị 諸chư 外ngoại 下hạ 明minh 諸chư 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 常thường 者giả 無vô 不bất 緣duyên 生sanh 故cố 是thị 無vô 常thường 。 自tự 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 諸chư 外ngoại 道đạo 不bất 見kiến 常thường 法pháp 。 所sở 說thuyết 常thường 者giả 悉tất 是thị 妄vọng 語ngữ 無vô 有hữu 真chân 常thường 。

諸chư 凡phàm 夫phu 下hạ 超siêu 破phá 第đệ 八bát 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 其kỳ 實thật 非phi 常thường 。 虛hư 空không 已dĩ 下hạ 舉cử 常thường 顯hiển 之chi 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 牒điệp 其kỳ 所sở 計kế 。 當đương 知tri 已dĩ 下hạ 明minh 其kỳ 非phi 常thường 。 一nhất 切thiết 有hữu 下hạ 出xuất 非phi 常thường 法pháp 。 就tựu 下hạ 舉cử 常thường 顯hiển 無vô 常thường 中trung 句cú 別biệt 有hữu 五ngũ 。 一nhất 明minh 虛hư 空không 無vô 為vi 故cố 常thường 。 此thử 名danh 法pháp 性tánh 。 以dĩ 為vi 虛hư 空không 。 非phi 太thái 虛hư 也dã 。 二nhị 明minh 佛Phật 性tánh 無vô 為vi 故cố 常thường 。 三tam 以dĩ 空không 即tức 性tánh 。 四tứ 以dĩ 佛Phật 性tánh 即tức 已dĩ 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 即tức 無vô 為vi 無vô 為vi 即tức 常thường 。 五ngũ 以dĩ 常thường 即tức 法pháp 。 法pháp 即tức 是thị 僧Tăng 。 僧Tăng 即tức 無vô 為vi 。 無vô 為vi 即tức 常thường 。

有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 凡phàm 有hữu 二nhị 下hạ 破phá 向hướng 中trung 間gian 五ngũ 句cú 計kế 常thường 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 分phần/phân 法pháp 為vi 二nhị 。 後hậu 就tựu 此thử 二nhị 破phá 其kỳ 所sở 計kế 。

前tiền 中trung 初sơ 言ngôn 有hữu 為vi 有hữu 二nhị 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 色sắc 非phi 色sắc 法pháp 別biệt 列liệt 其kỳ 名danh 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 非phi 色sắc 所sở 謂vị 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 六lục 識thức 是thị 心tâm 。 想tưởng 等đẳng 是thị 數số 。 色sắc 謂vị 四tứ 大đại 。 依y 如như 成thành 實thật 。 色sắc 有hữu 十thập 四tứ 。 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 及cập 以dĩ 四tứ 大đại 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 。 色sắc 有hữu 十thập 一nhất 。 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 及cập 法pháp 入nhập 中trung 無vô 作tác 之chi 色sắc 。 今kim 以dĩ 何hà 義nghĩa 偏thiên 說thuyết 四tứ 大đại 。 唯duy 依y 成thành 實thật 。 大đại 是thị 塵trần 果quả 。 復phục 是thị 根căn 因nhân 。 舉cử 因nhân 知tri 果quả 故cố 不bất 說thuyết 根căn 。 舉cử 果quả 知tri 因nhân 故cố 不bất 說thuyết 塵trần 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 。 四tứ 大đại 是thị 其kỳ 造tạo 色sắc 之chi 本bổn 。 故cố 偏thiên 舉cử 之chi 。 舉cử 本bổn 收thu 末mạt 故cố 不bất 說thuyết 。 餘dư 。 若nhược 依y 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 所sở 立lập 說thuyết 。 色sắc 唯duy 四tứ 大đại 。 外ngoại 更cánh 無vô 造tạo 色sắc 。 今kim 說thuyết 似tự 彼bỉ 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 。

下hạ 就tựu 此thử 二nhị 破phá 其kỳ 所sở 立lập 。 說thuyết 心tâm 無vô 常thường 破phá 前tiền 第đệ 三tam 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 及cập 與dữ 第đệ 七thất 。 以dĩ 此thử 四tứ 種chủng 。 就tựu 心tâm 計kế 故cố 說thuyết 色sắc 無vô 常thường 。 破phá 前tiền 第đệ 四tứ 所sở 想tưởng 不bất 滅diệt 。 以dĩ 此thử 一nhất 種chủng 就tựu 色sắc 計kế 故cố 。

就tựu 初sơ 心tâm 中trung 。 心tâm 名danh 無vô 常thường 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 釋thích 中trung 初sơ 言ngôn 何hà 以dĩ 故cố 者giả 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 性tánh 是thị 已dĩ 下hạ 舉cử 後hậu 顯hiển 前tiền 心tâm 無vô 常thường 義nghĩa 。 先tiên 開khai 四tứ 門môn 。 性tánh 是thị 一nhất 門môn 。 明minh 其kỳ 六lục 識thức 體thể 性tánh 名danh 異dị 。 故cố 是thị 無vô 常thường 。 攀phàn 緣duyên 第đệ 二nhị 。 明minh 其kỳ 六lục 識thức 緣duyên 境cảnh 各các 別biệt 。 相tương 應ứng 第đệ 三tam 。 明minh 其kỳ 六lục 識thức 相tương 應ứng 法Pháp 界Giới 。 分phân 別biệt 第đệ 四tứ 。 明minh 其kỳ 種chủng 種chủng 義nghĩa 門môn 分phân 別biệt 心tâm 非phi 是thị 常thường 。 下hạ 依y 此thử 門môn 次thứ 第đệ 辯biện 之chi 。 眼nhãn 識thức 性tánh 異dị 乃nãi 至chí 意ý 異dị 廣quảng 上thượng 初sơ 門môn 。 色sắc 境cảnh 界giới 異dị 乃nãi 至chí 法pháp 異dị 廣quảng 上thượng 第đệ 二nhị 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 異dị 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 相tương 應ứng 異dị 者giả 廣quảng 上thượng 第đệ 三tam 。 想tưởng 受thọ 等đẳng 數số 。 是thị 相tương 應ứng 法pháp 。 眼nhãn 識thức 俱câu 者giả 不bất 至chí 餘dư 識thức 名danh 相tướng 應ưng 異dị 。 餘dư 亦diệc 皆giai 爾nhĩ 。

心tâm 若nhược 常thường 者giả 眼nhãn 識thức 應ưng 獨độc 緣duyên 一nhất 切thiết 下hạ 廣quảng 前tiền 第đệ 四tứ 。 於ư 中trung 合hợp 有hữu 十thập 一nhất 復phục 次thứ 。 初sơ 五ngũ 復phục 次thứ 更cánh 以dĩ 餘dư 義nghĩa 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 次thứ 三tam 復phục 次thứ 正chánh 破phá 前tiền 執chấp 。 次thứ 二nhị 復phục 次thứ 重trùng 以dĩ 餘dư 義nghĩa 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 後hậu 一nhất 復phục 次thứ 正chánh 破phá 前tiền 執chấp 。

就tựu 前tiền 五ngũ 中trung 初sơ 以dĩ 一nhất 識thức 不bất 能năng 獨độc 緣duyên 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 二nhị 以dĩ 因nhân 緣duyên 可khả 破phá 壞hoại 義nghĩa 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 三tam 以dĩ 對đối 治trị 行hành 門môn 各các 異dị 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 四tứ 以dĩ 眾chúng 生sanh 心tâm 性tánh 。 各các 別biệt 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 五ngũ 以dĩ 多đa 分phần 別biệt 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。

初sơ 中trung 心tâm 若nhược 常thường 者giả 。 眼nhãn 識thức 應ưng 獨độc 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 破phá 他tha 計kế 常thường 。 常thường 則tắc 不bất 滅diệt 。 是thị 故cố 應ưng 獨độc 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 且thả 徵trưng 眼nhãn 識thức 。 餘dư 略lược 不bất 論luận 。 眼nhãn 識thức 異dị 下hạ 自tự 顯hiển 無vô 常thường 。 以dĩ 法pháp 相tướng 似tự 念niệm 念niệm 生sanh 下hạ 釋thích 彼bỉ 凡phàm 夫phu 計kế 常thường 所sở 以dĩ 。

第đệ 二nhị 句cú 中trung 以dĩ 諸chư 因nhân 緣duyên 。 可khả 破phá 壞hoại 故cố 亦diệc 名danh 無vô 常thường 略lược 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 差sai 別biệt 名danh 壞hoại 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 因nhân 緣duyên 各các 異dị 。 故cố 曰viết 差sai 別biệt 。 亦diệc 可khả 破phá 滅diệt 名danh 之chi 壞hoại 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 藉tạ 緣duyên 而nhi 生sanh 。 緣duyên 闕khuyết 不bất 起khởi 故cố 名danh 破phá 壞hoại 。 下hạ 辯biện 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 句cú 中trung 別biệt 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 自tự 明minh 無vô 常thường 壞hoại 行hành 因nhân 緣duyên 。 心tâm 名danh 無vô 常thường 略lược 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 觀quán 行hành 之chi 心tâm 能năng 壞hoại 生sanh 死tử 有hữu 為vi 諸chư 行hành 。 故cố 名danh 彼bỉ 觀quán 以dĩ 為vi 破phá 壞hoại 。 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 壞hoại 行hành 緣duyên 異dị 故cố 心tâm 無vô 常thường 。 所sở 謂vị 下hạ 列liệt 二nhị 心tâm 若nhược 常thường 下hạ 破phá 他tha 計kế 常thường 。 常thường 則tắc 定định 住trụ 。 是thị 故cố 修tu 習tập 。 無vô 常thường 想tưởng 者giả 。 尚thượng 不bất 得đắc 觀quán 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 況huống 復phục 得đắc 觀quán 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 三tam 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 對đối 前tiền 第đệ 二nhị 結kết 明minh 外ngoại 道đạo 執chấp 常thường 之chi 過quá 。 以dĩ 計kế 常thường 者giả 堅kiên 著trước 有hữu 為vi 。 不bất 能năng 觀quán 察sát 。 無vô 為vi 義nghĩa 故cố 。 外ngoại 道đạo 法pháp 中trung 不bất 能năng 攝nhiếp 取thủ 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 四tứ 善thiện 男nam 下hạ 對đối 前tiền 第đệ 一nhất 結kết 明minh 心tâm 法pháp 定định 是thị 無vô 常thường 。 此thử 第đệ 三tam 竟cánh 。

第đệ 四tứ 句cú 中trung 心tâm 性tánh 異dị 故cố 名danh 為vi 無vô 常thường 略lược 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 先tiên 明minh 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 心tâm 異dị 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 心tâm 有hữu 三tam 下hạ 明minh 其kỳ 正chánh 見kiến 凡phàm 夫phu 心tâm 異dị 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 告cáo 所sở 對đối 人nhân 。 心tâm 有hữu 三tam 下hạ 對đối 彼bỉ 外ngoại 道đạo 明minh 其kỳ 正chánh 見kiến 凡phàm 夫phu 心tâm 異dị 。 是thị 中trung 未vị 明minh 外ngoại 道Đạo 心tâm 異dị 。 在tại 後hậu 別biệt 論luận 。 正chánh 見kiến 凡phàm 夫phu 心tâm 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 作tác 業nghiệp 心tâm 。 二nhị 受thọ 報báo 心tâm 。 三tam 煩phiền 惱não 心tâm 。 作tác 業nghiệp 心tâm 中trung 有hữu 三tam 舉cử 數số 。 列liệt 名danh 可khả 知tri 。 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 等đẳng 是thị 受thọ 報báo 心tâm 。 貪tham 相tương 應ứng 等đẳng 是thị 煩phiền 惱não 心tâm 。 下hạ 次thứ 明minh 其kỳ 外ngoại 道Đạo 心tâm 異dị 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 心tâm 相tương/tướng 亦diệc 異dị 略lược 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 所sở 謂vị 愚ngu 痴si 相tương 應ứng 異dị 等đẳng 是thị 煩phiền 惱não 心tâm 。 進tiến 止chỉ 心tâm 異dị 是thị 作tác 業nghiệp 心tâm 。

第đệ 五ngũ 句cú 中trung 心tâm 若nhược 常thường 者giả 亦diệc 復phục 不bất 能năng 。 分phân 別biệt 諸chư 色sắc 。 以dĩ 多đa 分phần 別biệt 破phá 心tâm 定định 常thường 。 常thường 則tắc 不bất 動động 。 安an 能năng 分phân 別biệt 種chủng 種chủng 諸chư 色sắc 。 所sở 謂vị 青thanh 等đẳng 出xuất 所sở 分phân 別biệt 。

上thượng 來lai 五ngũ 句cú 別biệt 以dĩ 餘dư 義nghĩa 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 次thứ 下hạ 三tam 句cú 正chánh 破phá 前tiền 執chấp 。 心tâm 若nhược 常thường 者giả 諸chư 憶ức 念niệm 法pháp 不bất 應ưng 忘vong 失thất 破phá 前tiền 第đệ 三tam 專chuyên 念niệm 證chứng 常thường 。 常thường 應ưng 定định 住trụ 何hà 緣duyên 忘vong 失thất 。 所sở 念niệm 忘vong 失thất 判phán 知tri 非phi 常thường 。 心tâm 若nhược 常thường 者giả 凡phàm 所sở 讀đọc 誦tụng 。 不bất 應ưng 增tăng 長trưởng 破phá 前tiền 第đệ 七thất 讀đọc 誦tụng 增tăng 長trưởng 。 常thường 應ưng 定định 住trụ 何hà 緣duyên 增tăng 長trưởng 。 心tâm 若nhược 常thường 者giả 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 已dĩ 作tác 今kim 作tác 破phá 前tiền 第đệ 六lục 算toán 數số 增tăng 長trưởng 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 破phá 他tha 計kế 常thường 。 就tựu 算toán 數số 中trung 數số 竟cánh 已dĩ 作tác 。 正chánh 數số 今kim 作tác 。 未vị 數số 當đương 作tác 。 常thường 法pháp 一nhất 定định 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 已dĩ 作tác 今kim 作tác 。 若nhược 有hữu 已dĩ 。 作tác 今kim 作tác 已dĩ 下hạ 正chánh 顯hiển 無vô 常thường 。

次thứ 下hạ 二nhị 句cú 復phục 以dĩ 餘dư 義nghĩa 破phá 遣khiển 心tâm 常thường 。 心tâm 若nhược 常thường 者giả 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 怨oán 親thân 中trung 人nhân 。 心tâm 若nhược 常thường 者giả 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 物vật 他tha 物vật 若nhược 生sanh 若nhược 死tử 。

下hạ 一nhất 復phục 次thứ 正chánh 破phá 前tiền 執chấp 。 心tâm 若nhược 常thường 者giả 雖tuy 有hữu 作tác 業nghiệp 不bất 應ưng 增tăng 長trưởng 破phá 前tiền 第đệ 五ngũ 作tác 業nghiệp 增tăng 長trưởng 。 常thường 法pháp 一nhất 定định 。 云vân 何hà 增tăng 長trưởng 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 總tổng 以dĩ 結kết 破phá 。

下hạ 次thứ 宣tuyên 說thuyết 色sắc 法pháp 無vô 常thường 破phá 前tiền 第đệ 四tứ 所sở 想tưởng 不bất 滅diệt 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 我ngã 今kim 於ư 此thử 。 非phi 色sắc 法pháp 中trung 宣tuyên 說thuyết 無vô 常thường 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 是thị 結kết 前tiền 也dã 。 復phục 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 色sắc 無vô 常thường 是thị 生sanh 後hậu 也dã 。 次thứ 廣quảng 明minh 之chi 。 有hữu 十thập 復phục 次thứ 。 一nhất 本bổn 無vô 今kim 生sanh 生sanh 已dĩ 還hoàn 滅diệt 故cố 是thị 無vô 常thường 。 於ư 中trung 初sơ 總tổng 。 次thứ 就tựu 內nội 外ngoại 別biệt 以dĩ 顯hiển 之chi 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 二nhị 所sở 有hữu 下hạ 明minh 內nội 外ngoại 色sắc 隨tùy 時thời 變biến 異dị 故cố 是thị 無vô 常thường 。 三tam 內nội 外ngoại 味vị 異dị 故cố 是thị 無vô 常thường 。 四tứ 內nội 外ngoại 力lực 異dị 故cố 是thị 無vô 常thường 。 五ngũ 明minh 內nội 外ngoại 狀trạng 貌mạo 各các 異dị 故cố 是thị 無vô 常thường 。 略lược 但đãn 說thuyết 內nội 。 六lục 明minh 內nội 外ngoại 果quả 報báo 各các 異dị 故cố 是thị 無vô 常thường 。 七thất 明minh 內nội 外ngoại 名danh 字tự 異dị 故cố 。 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 八bát 內nội 外ngoại 色sắc 壞hoại 已dĩ 還hoàn 合hợp 故cố 是thị 無vô 常thường 。 九cửu 內nội 外ngoại 色sắc 隨tùy 時thời 漸tiệm 生sanh 故cố 是thị 無vô 常thường 。 十thập 內nội 外ngoại 滅diệt 異dị 故cố 是thị 無vô 常thường 。 凡phàm 夫phu 已dĩ 下hạ 解giải 釋thích 凡phàm 夫phu 計kế 常thường 所sở 以dĩ 。 以dĩ 見kiến 相tương 似tự 相tương 續tục 。 而nhi 生sanh 所sở 以dĩ 計kế 常thường 。

上thượng 來lai 第đệ 二nhị 廣quảng 破phá 計kế 常thường 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。

無vô 常thường 即tức 苦khổ 破phá 前tiền 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 則tắc 不bất 淨tịnh 破phá 前tiền 計kế 淨tịnh 。 我ngã 因nhân 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 已dĩ 答đáp 指chỉ 上thượng 廣quảng 顯hiển 。 如Như 來Lai 於ư 前tiền 群quần 牛ngưu 喻dụ 中trung 。 因nhân 迦Ca 葉Diếp 問vấn 廣quảng 明minh 外ngoại 道đạo 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 故cố 指chỉ 顯hiển 之chi 。

下hạ 次thứ 破phá 我ngã 。 諸chư 行hành 無vô 我ngã 總tổng 破phá 也dã 。 下hạ 別biệt 破phá 之chi 。 計kế 我ngã 有hữu 八bát 廣quảng 如như 上thượng 辯biện 。 一nhất 有hữu 我ngã 用dụng 具cụ 證chứng 知tri 有hữu 我ngã 。 二nhị 有hữu 我ngã 相tương/tướng 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 謂vị 俯phủ 仰ngưỡng 等đẳng 。 三tam 別biệt 知tri 故cố 定định 知tri 有hữu 我ngã 。 見kiến 人nhân 食thực 果quả 口khẩu 中trung 生sanh 涎tiên 。 四tứ 有hữu 我ngã 用dụng 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 謂vị 執chấp 鎌# 等đẳng 。 五ngũ 宿túc 習tập 故cố 明minh 知tri 有hữu 我ngã 。 六lục 諸chư 事sự 和hòa 合hợp 利lợi 益ích 我ngã 故cố 明minh 知tri 有hữu 我ngã 。 七thất 遮già 故cố 有hữu 我ngã 。 八bát 伴bạn 故cố 有hữu 我ngã 。 今kim 此thử 文văn 中trung 依y 名danh 正chánh 破phá 。 但đãn 破phá 五ngũ 句cú 。 謂vị 破phá 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 五ngũ 第đệ 七thất 第đệ 八bát 。 以dĩ 義nghĩa 會hội 之chi 八bát 句cú 皆giai 破phá 。 但đãn 不bất 次thứ 第đệ 四tứ 對đối 記ký 之chi 。 其kỳ 第đệ 一nhất 對đối 先tiên 破phá 第đệ 一nhất 次thứ 破phá 第đệ 四tứ 。 其kỳ 第đệ 二nhị 對đối 先tiên 破phá 第đệ 七thất 次thứ 破phá 第đệ 八bát 。 其kỳ 第đệ 三tam 對đối 先tiên 破phá 第đệ 六lục 卻khước 破phá 第đệ 五ngũ 。 其kỳ 第đệ 四tứ 對đối 先tiên 破phá 第đệ 二nhị 後hậu 破phá 第đệ 三tam 。

就tựu 初sơ 對đối 中trung 先tiên 破phá 第đệ 一nhất 我ngã 之chi 用dụng 具cụ 。 具cụ 謂vị 六lục 根căn 。 六lục 中trung 前tiền 五ngũ 是thị 其kỳ 色sắc 法pháp 意ý 是thị 心tâm 法pháp 。 故cố 今kim 就tựu 其kỳ 色sắc 心tâm 以dĩ 破phá 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 謂vị 色sắc 非phi 色sắc 略lược 舉cử 二nhị 法pháp 。 下hạ 就tựu 破phá 我ngã 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 色sắc 法pháp 非phi 我ngã 。 初sơ 舉cử 。 次thứ 釋thích 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 下hạ 明minh 心tâm 法pháp 。 非phi 色sắc 非phi 我ngã 略lược 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 何hà 以dĩ 下hạ 辯biện 。 心tâm 從tùng 緣duyên 生sanh 是thị 故cố 非phi 我ngã 。 以dĩ 專chuyên 念niệm 下hạ 超siêu 破phá 第đệ 四tứ 我ngã 之chi 作tác 業nghiệp 。 是thị 中trung 如Như 來Lai 。 不bất 當đương 所sở 執chấp 題đề 以dĩ 正chánh 破phá 。 取thủ 彼bỉ 常thường 中trung 專chuyên 念niệm 憶ức 想tưởng 破phá 我ngã 作tác 業nghiệp 。 何hà 故cố 而nhi 然nhiên 。 專chuyên 念niệm 憶ức 想tưởng 通thông 亦diệc 是thị 其kỳ 我ngã 作tác 業nghiệp 故cố 。 於ư 中trung 先tiên 就tựu 專chuyên 念niệm 破phá 我ngã 。 初sơ 舉cử 直trực 非phi 念niệm 性tánh 非phi 我ngã 若nhược 以dĩ 專chuyên 念niệm 。 為vi 我ngã 性tánh 下hạ 舉cử 妄vọng 徵trưng 破phá 。 下hạ 復phục 就tựu 其kỳ 憶ức 想tưởng 破phá 我ngã 。 若nhược 以dĩ 憶ức 想tưởng 知tri 有hữu 我ngã 者giả 舉cử 其kỳ 所sở 立lập 。 無vô 憶ức 知tri 無vô 反phản 其kỳ 所sở 立lập 。 如như 說thuyết 已dĩ 下hạ 廣quảng 舉cử 無vô 憶ức 破phá 其kỳ 有hữu 我ngã 。 先tiên 舉cử 世thế 人nhân 相tương 問vấn 之chi 事sự 。 下hạ 明minh 破phá 我ngã 。 有hữu 我ngã 不bất 問vấn 。 問vấn 故cố 無vô 我ngã 。

第đệ 二nhị 對đối 中trung 先tiên 破phá 第đệ 七thất 遮già 故cố 有hữu 我ngã 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 以dĩ 佛Phật 遮già 破phá 其kỳ 有hữu 我ngã 。 二nhị 以dĩ 外ngoại 道đạo 不bất 遮già 破phá 我ngã 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 牒điệp 其kỳ 所sở 立lập 。 遮già 故cố 知tri 無vô 反phản 其kỳ 所sở 立lập 。 下hạ 廣quảng 顯hiển 之chi 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 有hữu 我ngã 不bất 遮già 。 如như 調điều 婆bà 達đạt 終chung 不bất 言ngôn 非phi 舉cử 事sự 類loại 顯hiển 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 我ngã 終chung 不bất 遮già 當đương 法pháp 正chánh 辯biện 。 下hạ 明minh 有hữu 遮già 定định 知tri 無vô 我ngã 。 下hạ 就tựu 不bất 遮già 明minh 無vô 我ngã 中trung 。 若nhược 以dĩ 遮già 故cố 知tri 有hữu 我ngã 者giả 牒điệp 其kỳ 所sở 立lập 。 汝nhữ 今kim 不bất 遮già 定định 應ưng 無vô 我ngã 即tức 取thủ 其kỳ 義nghĩa 反phản 以dĩ 破phá 之chi 。 下hạ 破phá 第đệ 八bát 伴bạn 故cố 有hữu 我ngã 。 先tiên 牒điệp 所sở 立lập 。 以dĩ 無vô 伴bạn 故cố 應ưng 無vô 有hữu 我ngã 略lược 翻phiên 其kỳ 言ngôn 。 良lương 以dĩ 真chân 我ngã 無vô 有hữu 伴bạn 故cố 。 有hữu 伴bạn 之chi 者giả 應ưng 無vô 有hữu 我ngã 。 下hạ 廣quảng 顯hiển 之chi 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 真chân 我ngã 無vô 伴bạn 。 有hữu 法pháp 無vô 伴bạn 謂vị 如Như 來Lai 等đẳng 類loại 以dĩ 顯hiển 之chi 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 實thật 無vô 伴bạn 者giả 正chánh 明minh 如Như 來Lai 真chân 我ngã 無vô 伴bạn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 伴bạn 非phi 我ngã 。

第đệ 三tam 對đối 中trung 先tiên 破phá 第đệ 六lục 諸chư 事sự 和hòa 合hợp 利lợi 益ích 於ư 我ngã 。 外ngoại 道đạo 取thủ 彼bỉ 世thế 人nhân 所sở 說thuyết 。 諸chư 事sự 和hòa 合hợp 益ích 我ngã 之chi 言ngôn 執chấp 定định 有hữu 我ngã 。 故cố 今kim 破phá 之chi 。 明minh 但đãn 假giả 名danh 都đô 無vô 實thật 事sự 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 牒điệp 其kỳ 所sở 立lập 。 下hạ 對đối 破phá 之chi 。 無vô 我ngã 法pháp 中trung 。 亦diệc 有hữu 我ngã 名danh 彰chương 名danh 無vô 實thật 。 如như 貧bần 賤tiện 下hạ 舉cử 事sự 類loại 顯hiển 。 如như 我ngã 死tử 下hạ 破phá 名danh 有hữu 實thật 。 如như 言ngôn 我ngã 死tử 舉cử 世thế 人nhân 語ngữ 。 若nhược 我ngã 死tử 者giả 。 我ngã 則tắc 殺sát 我ngã 依y 名danh 徵trưng 實thật 。 若nhược 諸chư 外ngoại 道đạo 。 聞văn 言ngôn 益ích 我ngã 即tức 謂vị 有hữu 我ngã 。 如như 死tử 言ngôn 我ngã 我ngã 亦diệc 應ưng 死tử 。 若nhược 我ngã 死tử 者giả 。 此thử 我ngã 便tiện 是thị 可khả 殺sát 之chi 我ngã 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 則tắc 殺sát 我ngã 。 而nhi 我ngã 叵phả 殺sát 簡giản 實thật 異dị 名danh 。 假giả 名danh 殺sát 我ngã 結kết 名danh 無vô 實thật 。 如như 矬tọa 人nhân 下hạ 舉cử 事sự 類loại 顯hiển 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 成thành 無vô 我ngã 。 下hạ 破phá 第đệ 五ngũ 宿túc 習tập 有hữu 我ngã 。 先tiên 牒điệp 所sở 立lập 。 下hạ 正chánh 破phá 之chi 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 不bất 應ưng 執chấp 持trì 糞phẩn 穢uế 等đẳng 舉cử 事sự 反phản 徵trưng 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 成thành 無vô 我ngã 。 以dĩ 是thị 執chấp 持trì 糞phẩn 穢uế 等đẳng 故cố 定định 知tri 無vô 我ngã 。 一nhất 切thiết 生sanh 下hạ 釋thích 彼bỉ 嬰anh 兒nhi 求cầu 乳nhũ 所sở 以dĩ 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。

第đệ 四tứ 對đối 中trung 先tiên 破phá 第đệ 二nhị 以dĩ 相tương/tướng 證chứng 我ngã 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 牒điệp 所sở 立lập 。 下hạ 對đối 破phá 之chi 。 相tương/tướng 故cố 無vô 我ngã 是thị 其kỳ 一nhất 門môn 。 無vô 相tướng 亦diệc 無vô 是thị 第đệ 二nhị 門môn 。 若nhược 人nhân 睡thụy 時thời 不bất 進tiến 止chỉ 等đẳng 顯hiển 上thượng 後hậu 門môn 無vô 相tướng 亦diệc 無vô 。 若nhược 以dĩ 進tiến 止chỉ 俯phủ 仰ngưỡng 已dĩ 下hạ 顯hiển 上thượng 初sơ 門môn 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 木mộc 人nhân 類loại 破phá 。 後hậu 舉cử 如Như 來Lai 真chân 我ngã 對đối 顯hiển 。 真chân 我ngã 無vô 相tướng 明minh 相tướng 非phi 我ngã 。 下hạ 破phá 第đệ 三tam 別biệt 知tri 證chứng 我ngã 。 先tiên 牒điệp 所sở 立lập 。 以dĩ 憶ức 念niệm 下hạ 明minh 諸chư 眾chúng 生sanh 生sanh 涎tiên 所sở 以dĩ 。 下hạ 就tựu 破phá 我ngã 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 涎tiên 非phi 是thị 我ngã 。 次thứ 明minh 真chân 我ngã 非phi 涎tiên 喜hỷ 等đẳng 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 上thượng 來lai 破phá 竟cánh 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 重trùng 復phục 呵ha 責trách 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 初sơ 明minh 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 自tự 無vô 所sở 知tri 。 次thứ 明minh 外ngoại 道đạo 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 取thủ 少thiểu 許hứa 分phần/phân 妄vọng 計kế 常thường 等đẳng 。 後hậu 明minh 外ngoại 道đạo 實thật 不bất 能năng 知tri 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 喻dụ 中trung 如như 盲manh 不bất 識thức 乳nhũ 色sắc 喻dụ 自tự 無vô 知tri 。 便tiện 同đồng 已dĩ 下hạ 喻dụ 於ư 佛Phật 法Pháp 取thủ 少thiểu 許hứa 分phần/phân 妄vọng 計kế 常thường 等đẳng 。 於ư 中trung 四tứ 句cú 。 別biệt 喻dụ 妄vọng 立lập 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 雖tuy 聞văn 已dĩ 下hạ 喻dụ 實thật 不bất 知tri 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 合hợp 中trung 外ngoại 道đạo 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 合hợp 不bất 識thức 乳nhũ 妄vọng 說thuyết 聲thanh 等đẳng 。 終chung 不bất 已dĩ 下hạ 合hợp 終chung 不bất 得đắc 乳nhũ 之chi 真chân 色sắc 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 是thị 第đệ 四tứ 段đoạn 重trùng 復phục 結kết 破phá 。 以dĩ 是thị 外ngoại 道đạo 所sở 立lập 非phi 故cố 。 我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 乃nãi 有hữu 真Chân 諦Đế 非phi 外ngoại 道đạo 也dã 。

上thượng 說thuyết 四Tứ 諦Đế 二nhị 諦đế 一nhất 實thật 合hợp 為vi 初sơ 段đoạn 。 以dĩ 言ngôn 顯hiển 實thật 令linh 人nhân 證chứng 入nhập 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 拂phất 言ngôn 顯hiển 寂tịch 令linh 人nhân 捨xả 著trước 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 第đệ 一nhất 文Văn 殊Thù 取thủ 相tương/tướng 讚tán 嘆thán 而nhi 為vi 起khởi 發phát 。 第đệ 二nhị 如Như 來Lai 對đối 言ngôn 破phá 遣khiển 。 第đệ 三tam 文Văn 殊Thù 彰chương 問vấn 所sở 為vi 自tự 解giải 為vi 他tha 。 初sơ 中trung 文Văn 殊Thù 聞văn 前tiền 四Tứ 諦Đế 二nhị 諦đế 一nhất 實thật 深thâm 釋thích 其kỳ 心tâm 故cố 為vi 讚tán 嘆thán 。 於ư 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 取thủ 如Như 來Lai 般Bát 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 二nhị 取thủ 如Như 來Lai 轉chuyển 法Pháp 輪luân 相tương/tướng 。 三tam 取thủ 更cánh 轉chuyển 無vô 上thượng 之chi 相tướng 。 佛Phật 昔tích 初sơ 成thành 在tại 婆bà 羅la 捺nại 已dĩ 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 。 今kim 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 重trùng 復phục 說thuyết 之chi 。 故cố 今kim 讚tán 言ngôn 如Như 來Lai 臨lâm 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 方phương 更cánh 轉chuyển 於ư 無vô 上thượng 。 法Pháp 輪luân 乃nãi 作tác 如như 是thị 分phân 別biệt 真Chân 諦Đế 。

下hạ 佛Phật 破phá 遣khiển 。 文văn 還hoàn 有hữu 三tam 。 一nhất 遣khiển 如Như 來Lai 般Bát 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 二nhị 若nhược 有hữu 計kế 我ngã 是thị 佛Phật 以dĩ 下hạ 遣khiển 轉chuyển 法Pháp 輪luân 相tương/tướng 。 三tam 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 有hữu 二nhị 下hạ 遣khiển 其kỳ 更cánh 轉chuyển 無vô 上thượng 之chi 相tướng 。 初sơ 中trung 佛Phật 告cáo 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 故cố 於ư 如Như 來Lai 生sanh 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 呵ha 其kỳ 取thủ 滅diệt 。 上thượng 來lai 數số 明minh 。 如Như 來Lai 常thường 住trụ 。 文Văn 殊Thù 今kim 言ngôn 與dữ 前tiền 相tương 反phản 故cố 為vi 此thử 呵ha 。 如Như 來Lai 實thật 常thường 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 明minh 佛Phật 不bất 滅diệt 。

第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 明minh 佛Phật 無vô 著trước 自tự 不bất 見kiến 轉chuyển 。 二nhị 若nhược 言ngôn 常thường 下hạ 明minh 佛Phật 體thể 常thường 所sở 以dĩ 無vô 轉chuyển 。 三tam 譬thí 如như 因nhân 眼nhãn 緣duyên 色sắc 已dĩ 下hạ 明minh 說thuyết 虛hư 假giả 成thành 佛Phật 不bất 轉chuyển 。 四tứ 虛hư 空không 非phi 生sanh 非phi 出xuất 以dĩ 下hạ 明minh 佛Phật 體thể 寂tịch 所sở 以dĩ 無vô 轉chuyển 。

初sơ 中trung 復phục 四tứ 。 一nhất 舉cử 世thế 人nhân 果quả 中trung 計kế 我ngã 。 二nhị 明minh 佛Phật 無vô 。 三tam 舉cử 世thế 人nhân 因nhân 中trung 計kế 我ngã 。 四tứ 明minh 佛Phật 無vô 。 初sơ 中trung 六lục 句cú 。 前tiền 五ngũ 我ngã 見kiến 。 後hậu 一nhất 我ngã 慢mạn 就tựu 我ngã 見kiến 中trung 初sơ 一nhất 通thông 就tựu 人nhân 法pháp 起khởi 行hành 計kế 。 道đạo 言ngôn 若nhược 有hữu 計kế 我ngã 是thị 佛Phật 就tựu 人nhân 計kế 我ngã 。 我ngã 成thành 菩Bồ 提Đề 。 就tựu 法pháp 計kế 所sở 。 取thủ 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 為vi 我ngã 所sở 成thành 故cố 云vân 我ngã 所sở 。 次thứ 二nhị 偏thiên 就tựu 法pháp 中trung 起khởi 計kế 。 前tiền 句cú 就tựu 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 起khởi 計kế 。 我ngã 即tức 是thị 法pháp 。 計kế 法pháp 為vi 我ngã 。 法pháp 是thị 我ngã 所sở 。 計kế 法pháp 為vi 所sở 。 取thủ 法pháp 以dĩ 為vi 我ngã 之chi 所sở 得đắc 。 故cố 云vân 我ngã 所sở 。 後hậu 句cú 約ước 就tựu 菩Bồ 提Đề 起khởi 計kế 。 我ngã 即tức 是thị 道đạo 。 計kế 道đạo 為vi 我ngã 。 道đạo 即tức 我ngã 所sở 。 計kế 道đạo 為vi 所sở 。 取thủ 道đạo 以dĩ 為vi 我ngã 之chi 所sở 行hành 。 故cố 云vân 我ngã 所sở 。 下hạ 二nhị 偏thiên 就tựu 人nhân 中trung 起khởi 計kế 。 我ngã 即tức 世Thế 尊Tôn 。 計kế 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 以dĩ 為vi 我ngã 體thể 。 世Thế 尊Tôn 即tức 所sở 。 計kế 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 以dĩ 為vi 我ngã 所sở 。 我ngã 即tức 聲Thanh 聞Văn 。 計kế 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 以dĩ 為vi 我ngã 體thể 。 聲Thanh 聞Văn 即tức 所sở 。 計kế 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 以dĩ 為vi 我ngã 所sở 。 聖thánh 有hữu 四tứ 階giai 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 及cập 佛Phật 。 舉cử 上thượng 及cập 下hạ 。 中trung 略lược 不bất 論luận 。 亦diệc 可khả 此thử 說thuyết 。 佛Phật 為vì 聲Thanh 聞Văn 。 果quả 中trung 計kế 故cố 。 以dĩ 佛Phật 道Đạo 聲thanh 。 令linh 一nhất 切thiết 聞văn 。 故cố 曰viết 聲Thanh 聞Văn 。 前tiền 五ngũ 我ngã 見kiến 。 我ngã 能năng 說thuyết 法Pháp 餘dư 人nhân 不bất 能năng 。 是thị 其kỳ 我ngã 慢mạn 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 明minh 佛Phật 永vĩnh 無vô 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 因nhân 中trung 計kế 我ngã 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 計kế 身thân 為vi 我ngã 。 我ngã 是thị 信tín 下hạ 計kế 行hành 為vi 我ngã 。 身thân 中trung 三tam 句cú 。 一nhất 計kế 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 為vi 我ngã 。 二nhị 計kế 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 為vi 我ngã 。 三tam 計kế 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 為vi 我ngã 。 行hành 中trung 亦diệc 三tam 。 初sơ 計kế 信tín 心tâm 多đa 聞văn 為vi 我ngã 迷mê 行hành 方phương 便tiện 。 次thứ 計kế 檀đàn 等đẳng 六Lục 度Độ 為vi 我ngã 迷mê 其kỳ 行hành 體thể 。 後hậu 計kế 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 為vi 我ngã 迷mê 其kỳ 道Đạo 法Pháp 。 第đệ 四tứ 段đoạn 中trung 明minh 佛Phật 永vĩnh 無vô 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 四tứ 段đoạn 合hợp 為vi 第đệ 一nhất 明minh 佛Phật 無vô 著trước 自tự 不bất 見kiến 轉chuyển 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 佛Phật 體thể 常thường 所sở 以dĩ 無vô 轉chuyển 。 文văn 中trung 可khả 知tri 。

第đệ 三Tam 明Minh 轉chuyển 虛hư 假giả 之chi 中trung 初sơ 五ngũ 復phục 次thứ 明minh 轉chuyển 虛hư 假giả 非phi 佛Phật 獨độc 轉chuyển 。 後hậu 總tổng 結kết 嘆thán 。 轉chuyển 唯duy 佛Phật 境cảnh 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 前tiền 五ngũ 何hà 別biệt 。 若nhược 欲dục 別biệt 分phần/phân 。 初sơ 一nhất 明minh 轉chuyển 。 非phi 有hữu 為vi 法pháp 。 第đệ 二nhị 非phi 生sanh 。 第đệ 三tam 非phi 出xuất 。 第đệ 四tứ 非phi 作tác 。 第đệ 五ngũ 非phi 造tạo 。 通thông 則tắc 此thử 五ngũ 共cộng 顯hiển 一nhất 義nghĩa 。 初sơ 中trung 先tiên 喻dụ 。 喻dụ 有hữu 三tam 句cú 。 一nhất 舉cử 喻dụ 事sự 。 二nhị 眼nhãn 不bất 念niệm 下hạ 明minh 其kỳ 實thật 無vô 。 三tam 如như 是thị 等đẳng 下hạ 明minh 見kiến 假giả 有hữu 。 次thứ 合hợp 顯hiển 法pháp 。 先tiên 合hợp 初sơ 句cú 。 如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。 舉cử 能năng 說thuyết 人nhân 。 因nhân 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 舉cử 所sở 說thuyết 法Pháp 。 覺giác 了liễu 諸chư 法pháp 。 舉cử 能năng 說thuyết 智trí 。 因nhân 咽yết 喉hầu 等đẳng 起khởi 說thuyết 所sở 依y 。 言ngôn 語ngữ 音âm 聲thanh 。 能năng 說thuyết 之chi 辭từ 。 為vì 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 舉cử 所sở 為vi 人nhân 。 初sơ 說thuyết 名danh 轉chuyển 正chánh 明minh 所sở 說thuyết 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 名danh 輪luân 法pháp 合hợp 前tiền 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 一nhất 句cú 略lược 而nhi 不bất 合hợp 。 下hạ 結kết 其kỳ 相tương/tướng 。 不bất 轉chuyển 即tức 法pháp 。 法pháp 即tức 如Như 來Lai 。 無vô 轉chuyển 即tức 是thị 法pháp 之chi 實thật 性tánh 。 法pháp 性tánh 即tức 是thị 如Như 來Lai 體thể 也dã 。 餘dư 四tứ 番phiên 中trung 文văn 相tương/tướng 例lệ 同đồng 。 結kết 嘆thán 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 佛Phật 體thể 寂tịch 所sở 以dĩ 無vô 轉chuyển 。 然nhiên 此thử 文văn 中trung 意ý 為vi 明minh 佛Phật 非phi 生sanh 出xuất 等đẳng 。 乘thừa 舉cử 虛hư 空không 佛Phật 性tánh 類loại 之chi 。 先tiên 就tựu 虛hư 空không 明minh 非phi 生sanh 出xuất 。 作tác 造tạo 有hữu 為vi 生sanh 之chi 與dữ 出xuất 對đối 因nhân 分phân 別biệt 。 始thỉ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 現hiện 名danh 出xuất 。 作tác 造tạo 對đối 。 緣duyên 始thỉ 為vi 名danh 作tác 。 終chung 辯biện 曰viết 造tạo 。 有hữu 為vi 是thị 總tổng 。 次thứ 就tựu 如Như 來Lai 。 後hậu 就tựu 佛Phật 性tánh 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 破phá 遣khiển 更cánh 轉chuyển 無vô 上thượng 之chi 相tướng 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 遣khiển 更cánh 轉chuyển 。 二nhị 遣khiển 無vô 上thượng 。 三tam 總tổng 結kết 呵ha 。 就tựu 初sơ 段đoạn 中trung 云vân 何hà 遣khiển 更cánh 若nhược 是thị 一nhất 法pháp 重trùng 復phục 宣tuyên 說thuyết 。 可khả 名danh 為vi 更cánh 。 今kim 昔tích 全toàn 別biệt 何hà 得đắc 言ngôn 更cánh 。 於ư 中trung 文văn 有hữu 八bát 番phiên 辯biện 異dị 。 一nhất 明minh 語ngữ 別biệt 。 語ngữ 猶do 教giáo 也dã 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 辯biện 可khả 知tri 。 二nhị 隨tùy 欲dục 別biệt 。 昔tích 為vi 求cầu 小tiểu 。 今kim 為vi 求cầu 大đại 。 三tam 隨tùy 根căn 別biệt 。 昔tích 為vi 中trung 根căn 。 今kim 為vi 上thượng 根căn 。 下hạ 根căn 凡phàm 夫phu 不bất 堪kham 聞văn 諦đế 。 故cố 不bất 為vi 之chi 。 四tứ 起khởi 行hành 別biệt 。 五ngũ 得đắc 益ích 別biệt 。 六lục 請thỉnh 主chủ 別biệt 。 七thất 所sở 說thuyết 別biệt 。 八bát 遠viễn 近cận 別biệt 。 昔tích 出xuất 音âm 聲Thanh 聞Văn 於ư 梵Phạm 天Thiên 。 今kim 出xuất 音âm 聲Thanh 聞Văn 于vu 二nhị 十thập 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 遣khiển 無vô 上thượng 相tương/tướng 。 明minh 佛Phật 所sở 說thuyết 皆giai 是thị 法Pháp 輪luân 何hà 得đắc 偏thiên 嘆thán 今kim 為vi 無vô 上thượng 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 總tổng 明minh 如Như 來Lai 今kim 昔tích 所sở 說thuyết 悉tất 是thị 法Pháp 輪luân 。 如như 聖thánh 王vương 下hạ 別biệt 顯hiển 輪luân 義nghĩa 。 文văn 有hữu 三tam 番phiên 。 一nhất 通thông 就tựu 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 解giải 輪luân 。 二nhị 偏thiên 用dụng 滅diệt 惡ác 。 三tam 偏thiên 據cứ 生sanh 善thiện 。 皆giai 先tiên 立lập 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 總tổng 以dĩ 結kết 呵ha 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 不bất 應ưng 讚tán 嘆thán 如Như 來Lai 方phương 更cánh 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 文Văn 殊Thù 前tiền 言ngôn 轉chuyển 無vô 上thượng 輪luân 名danh 為vi 讚tán 。 嘆thán 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 今kim 昔tích 所sở 說thuyết 悉tất 是thị 法Pháp 輪luân 。 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 不bất 應ưng 偏thiên 嘆thán 今kim 為vi 無vô 上thượng 。 今kim 昔tích 所sở 說thuyết 迢điều 然nhiên 別biệt 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 佛Phật 更cánh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

上thượng 來lai 第đệ 二nhị 如Như 來Lai 破phá 遣khiển 。 自tự 下hạ 文Văn 殊Thù 彰chương 問vấn 所sở 為vi 自tự 解giải 為vi 他tha 。 我ngã 於ư 無vô 義nghĩa 非phi 為vi 不bất 達đạt 彰chương 已dĩ 解giải 也dã 。 所sở 以dĩ 問vấn 下hạ 明minh 為vi 他tha 也dã 。 我ngã 久cửu 知tri 下hạ 顯hiển 已dĩ 解giải 相tương/tướng 。

上thượng 來lai 第đệ 一nhất 廣quảng 辯biện 慧tuệ 行hành 。 是thị 名danh 下hạ 結kết 。 迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 釋thích 其kỳ 名danh 義nghĩa 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 偏thiên 就tựu 佛Phật 解giải 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。 後hậu 一nhất 問vấn 答đáp 通thông 就tựu 一nhất 切thiết 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 若nhược 是thị 佛Phật 行hạnh 則tắc 非phi 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 行hành 也dã 。 下hạ 佛Phật 為vi 釋thích 。 先tiên 就tựu 佛Phật 論luận 。 是thị 佛Phật 所sở 證chứng 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 故cố 名danh 聖thánh 行hành 。 是thị 諸chư 世Thế 尊Tôn 。 安an 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 佛Phật 證chứng 也dã 。 開khai 示thị 分phân 別biệt 。 是thị 佛Phật 說thuyết 也dã 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 下hạ 就tựu 餘dư 辯biện 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 所sở 。 聞văn 所sở 行hành 故cố 名danh 聖thánh 行hành 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 已dĩ 。 是thị 其kỳ 聞văn 也dã 。 則tắc 能năng 奉phụng 行hành 。 是thị 其kỳ 行hành 也dã 。 故cố 名danh 下hạ 結kết 。

上thượng 來lai 明minh 其kỳ 因nhân 分phần/phân 所sở 行hành 。 下hạ 次thứ 明minh 其kỳ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。 謂vị 得đắc 無vô 畏úy 自tự 在tại 之chi 地địa 。 諸chư 過quá 皆giai 滅diệt 故cố 得đắc 無vô 畏úy 。 妙diệu 德đức 圓viên 成thành 。 故cố 得đắc 自tự 在tại 。 無vô 畏úy 自tự 在tại 始thỉ 成thành 初Sơ 地Địa 。 餘dư 地địa 漸tiệm 增tăng 至chí 佛Phật 窮cùng 滿mãn 。 文văn 中trung 初sơ 明minh 得đắc 無vô 畏úy 地địa 。 次thứ 明minh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 自tự 在tại 地địa 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 成thành 如như 是thị 無vô 量lượng 。 況huống 諸chư 佛Phật 下hạ 舉cử 劣liệt 況huống 勝thắng 。

前tiền 中trung 先tiên 明minh 得đắc 無vô 畏úy 地địa 。 若nhược 有hữu 住trụ 下hạ 辯biện 無vô 畏úy 相tương/tướng 。 從tùng 得đắc 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 下hạ 明minh 無vô 畏úy 治trị 。 相tương/tướng 中trung 得đắc 明minh 離ly 六lục 種chủng 怖bố 畏úy 。 初sơ 言ngôn 不bất 畏úy 貪tham 恚khuể 癡si 等đẳng 離ly 煩phiền 惱não 畏úy 。 離ly 貪tham 心tâm 故cố 。 不bất 懼cụ 不bất 活hoạt 。 是thị 故cố 亦diệc 名danh 離ly 不bất 活hoạt 畏úy 。 第đệ 二nhị 不bất 畏úy 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 得đắc 離ly 死tử 畏úy 。 第đệ 三tam 不bất 畏úy 墮đọa 地địa 獄ngục 等đẳng 離ly 惡ác 道đạo 畏úy 。 第đệ 四tứ 惡ác 有hữu 二nhị 種chủng 已dĩ 下hạ 離ly 惡ác 業nghiệp 畏úy 。 惡ác 業nghiệp 是thị 其kỳ 惡ác 名danh 之chi 本bổn 。 除trừ 本bổn 末mạt 無vô 。 是thị 故cố 亦diệc 名danh 雜tạp 惡ác 名danh 畏úy 。 先tiên 舉cử 二nhị 數số 。 次thứ 列liệt 兩lưỡng 名danh 。 六lục 道đạo 之chi 中trung 。 皆giai 得đắc 造tạo 業nghiệp 。 人nhân 及cập 修tu 羅la 造tạo 業nghiệp 最tối 重trọng 故cố 偏thiên 舉cử 之chi 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 偏thiên 顯hiển 人nhân 惡ác 。 有hữu 三tam 舉cử 數số 。 闡xiển 提đề 謗báng 經kinh 犯phạm 重trọng/trùng 列liệt 之chi 。 五ngũ 逆nghịch 之chi 罪tội 不bất 局cục 人nhân 中trung 。 餘dư 趣thú 分phần/phân 有hữu 。 故cố 略lược 不bất 舉cử 。 下hạ 明minh 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 除trừ 不bất 畏úy 。 第đệ 五ngũ 不bất 畏úy 沙Sa 門Môn 已dĩ 下hạ 明minh 離ly 。 大đại 眾chúng 威uy 德đức 畏úy 也dã 。 第đệ 六lục 不bất 畏úy 受thọ 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 明minh 離ly 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 怖bố 畏úy 。 六lục 中trung 前tiền 五ngũ 與dữ 地địa 經kinh 同đồng 。 後hậu 一nhất 彼bỉ 無vô 。 上thượng 來lai 廣quảng 辯biện 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。

無vô 畏úy 治trị 中trung 初sơ 先tiên 明minh 其kỳ 三tam 昧muội 之chi 體thể 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 是thị 諸chư 三tam 昧muội 王vương 。 若nhược 欲dục 已dĩ 下hạ 明minh 三tam 昧muội 用dụng 。 三tam 昧muội 體thể 中trung 初sơ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 得đắc 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 壞hoại 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 如như 楞lăng 伽già 說thuyết 。 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 得đắc 是thị 三tam 昧muội 。 故cố 破phá 諸chư 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 初Sơ 地Địa 生sanh 死tử 未vị 盡tận 。 何hà 能năng 破phá 壞hoại 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 釋thích 言ngôn 。 生sanh 死tử 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 分phân 段đoạn 。 二nhị 是thị 變biến 易dị 。 分phân 段đoạn 之chi 中trung 有hữu 其kỳ 善thiện 道đạo 惡ác 道đạo 之chi 別biệt 。 惡ác 道đạo 殘tàn 氣khí 初Sơ 地Địa 時thời 盡tận 。 善thiện 道đạo 之chi 中trung 有hữu 麁thô 有hữu 細tế 。 麁thô 盡tận 初Sơ 地Địa 。 細tế 至chí 佛Phật 地địa 。 初Sơ 地Địa 離ly 麁thô 。 故cố 說thuyết 能năng 壞hoại 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 曲khúc 細tế 論luận 之chi 。 如như 彼bỉ 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 章chương 中trung 具cụ 廣quảng 分phân 別biệt 。 次thứ 廣quảng 辯biện 列liệt 。 下hạ 總tổng 結kết 嘆thán 。 是thị 名danh 得đắc 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 斷đoạn 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 是thị 總tổng 結kết 也dã 。 如như 是thị 三tam 昧muội 。 名danh 三tam 昧muội 王vương 是thị 嘆thán 勝thắng 也dã 。 三tam 昧muội 中trung 勝thắng 故cố 說thuyết 為vi 王vương 。 以dĩ 是thị 王vương 故cố 一nhất 一nhất 之chi 中trung 。 備bị 攝nhiếp 無vô 量lượng 百bách 千thiên 眷quyến 屬thuộc 。 三tam 昧muội 用dụng 中trung 五ngũ 句cú 可khả 知tri 。

次thứ 明minh 自tự 在tại 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 王vương 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 地địa 牒điệp 前tiền 生sanh 後hậu 正chánh 顯hiển 其kỳ 得đắc 。 下hạ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 依y 如như 地địa 經kinh 自tự 在tại 有hữu 十thập 。 一nhất 命mạng 自tự 在tại 隨tùy 意ý 任nhậm 持trì 。 二nhị 心tâm 自tự 在tại 無vô 量lượng 三tam 昧muội 。 自tự 在tại 趣thú 入nhập 。 三tam 物vật 自tự 在tại 無vô 量lượng 淨tịnh 土độ 隨tùy 意ý 示thị 現hiện 。 四tứ 業nghiệp 自tự 在tại 現hiện 生sanh 後hậu 時thời 隨tùy 意ý 住trụ 時thời 。 五ngũ 生sanh 自tự 在tại 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 隨tùy 意ý 現hiện 生sanh 。 六lục 願nguyện 自tự 在tại 一nhất 切thiết 時thời 處xứ 。 隨tùy 意ý 成thành 佛Phật 。 七thất 信tín 解giải 自tự 在tại 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 佛Phật 滿mãn 示thị 現hiện 。 八bát 如như 意ý 自tự 在tại 。 一nhất 切thiết 佛Phật 國quốc 。 隨tùy 心tâm 轉chuyển 變biến 。 九cửu 法pháp 自tự 在tại 無vô 邊biên 法pháp 明minh 隨tùy 意ý 現hiện 入nhập 。 十thập 智trí 自tự 在tại 具cụ 佛Phật 如Như 來Lai 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 今kim 此thử 略lược 明minh 一nhất 生sanh 自tự 在tại 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 下hạ 就tựu 地địa 獄ngục 顯hiển 其kỳ 生sanh 相tương/tướng 。 先tiên 明minh 為vi 物vật 。 生sanh 於ư 地địa 獄ngục 。 次thứ 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 以dĩ 。 業nghiệp 生sanh 彰chương 因nhân 不bất 同đồng 。 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 受thọ 。 大đại 苦khổ 顯hiển 果quả 不bất 同đồng 。

就tựu 下hạ 舉cử 劣liệt 況huống 勝thắng 之chi 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 成thành 尚thượng 不bất 可khả 說thuyết 先tiên 舉cử 劣liệt 也dã 。 況huống 佛Phật 可khả 說thuyết 是thị 況huống 勝thắng 也dã 。

上thượng 來lai 第đệ 一nhất 廣quảng 明minh 慧tuệ 行hành 。 自tự 下hạ 嘆thán 經kinh 令linh 人nhân 修tu 學học 。 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 因nhân 無vô 垢cấu 顯hiển 經kinh 殊thù 勝thắng 。 二nhị 因nhân 迦Ca 葉Diếp 明minh 持trì 有hữu 益ích 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 無vô 垢cấu 藏tạng 王vương 牒điệp 前tiền 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 比tỉ 挍giảo 度độ 量lương 顯hiển 此thử 經Kinh 勝thắng 。 後hậu 佛Phật 述thuật 成thành 。 前tiền 中trung 初sơ 言ngôn 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 無vô 垢cấu 藏tạng 標tiêu 別biệt 諸chư 人nhân 。 有hữu 大đại 威uy 等đẳng 彰chương 其kỳ 諸chư 德đức 。 即tức 從tùng 座tòa 等đẳng 啟khải 請thỉnh 方phương 便tiện 。 自tự 下hạ 正chánh 請thỉnh 。 申thân 已dĩ 所sở 解giải 請thỉnh 佛Phật 述thuật 可khả 而nhi 為vi 請thỉnh 矣hĩ 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 無vô 量lượng 德đức 實thật 不bất 可khả 說thuyết 。 領lãnh 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 我ngã 意ý 猶do 謂vị 不bất 如như 是thị 經Kinh 申thân 已dĩ 所sở 解giải 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 是thị 經Kinh 能năng 生sanh 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 故cố 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 不bất 及cập 。 問vấn 曰viết 。 此thử 經Kinh 是thị 其kỳ 言ngôn 教giáo 。 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 是thị 其kỳ 果quả 證chứng 。 教giáo 淺thiển 證chứng 深thâm 。 何hà 故cố 菩Bồ 提Đề 不bất 及cập 是thị 經Kinh 。 釋thích 言ngôn 。 此thử 中trung 偏thiên 名danh 宣tuyên 說thuyết 佛Phật 性tánh 之chi 詮thuyên 法Pháp 身thân 之chi 教giáo 以dĩ 之chi 為vi 經kinh 。 所sở 詮thuyên 即tức 是thị 性tánh 淨tịnh 因nhân 果quả 。 所sở 生sanh 是thị 其kỳ 方phương 便tiện 因nhân 果quả 。 性tánh 淨tịnh 為vi 本bổn 。 方phương 便tiện 為vi 末mạt 。 末mạt 不bất 如như 本bổn 故cố 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 不bất 及cập 。 准chuẩn 後hậu 佛Phật 答đáp 。 其kỳ 義nghĩa 如như 是thị 。 下hạ 佛Phật 先tiên 讚tán 。 次thứ 印ấn 其kỳ 言ngôn 。 如như 是thị 如như 是thị 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 後hậu 述thuật 其kỳ 語ngữ 。 於ư 中trung 更cánh 舉cử 餘dư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 對đối 此thử 涅Niết 槃Bàn 校giảo 量lượng 顯hiển 勝thắng 。 成thành 前tiền 餘dư 德đức 不bất 及cập 之chi 義nghĩa 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 是thị 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 雖tuy 復phục 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 汎# 舉cử 餘dư 經kinh 。 欲dục 比tỉ 已dĩ 下hạ 約ước 對đối 此thử 經Kinh 以dĩ 顯hiển 不bất 及cập 。 喻dụ 中trung 從tùng 牛ngưu 乃nãi 至chí 醍đề 醐hồ 合hợp 有hữu 六lục 階giai 。 雖tuy 舉cử 六lục 階giai 意ý 在tại 醍đề 醐hồ 。 蘇tô 出xuất 醍đề 醐hồ 從tùng 下hạ 生sanh 上thượng 。 醍đề 醐hồ 最tối 上thượng 。 明minh 上thượng 過quá 下hạ 。 若nhược 有hữu 服phục 下hạ 顯hiển 其kỳ 勝thắng 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 服phục 者giả 眾chúng 病bệnh 皆giai 除trừ 。 治trị 廣quảng 故cố 勝thắng 。 諸chư 藥dược 悉tất 入nhập 德đức 備bị 故cố 勝thắng 。 一nhất 醍đề 醐hồ 中trung 備bị 諸chư 藥dược 能năng 故cố 云vân 悉tất 入nhập 。 合hợp 中trung 從tùng 佛Phật 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 有hữu 六lục 階giai 。 次thứ 第đệ 合hợp 前tiền 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 合hợp 上thượng 牛ngưu 也dã 。 此thử 說thuyết 應ưng 身thân 以dĩ 之chi 為vi 佛Phật 。 從tùng 佛Phật 出xuất 於ư 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 合hợp 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 。 此thử 說thuyết 一nhất 切thiết 小Tiểu 乘Thừa 經Kinh 法Pháp 為vi 十thập 二nhị 部bộ 。 出xuất 修tu 多đa 羅la 合hợp 乳nhũ 出xuất 酪lạc 。 此thử 明minh 大đại 教giáo 。 為vi 修Tu 多Đa 羅La 。 藉tạ 小tiểu 開khai 大đại 名danh 之chi 為vi 出xuất 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 隨tùy 別biệt 細tế 分phần/phân 亦diệc 具cụ 十thập 二nhị 。 今kim 此thử 總tổng 相tương/tướng 。 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 後hậu 之chi 四tứ 重trọng/trùng 俱câu 是thị 大Đại 乘Thừa 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 詮thuyên 事sự 之chi 教giáo 。 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 謂vị 說thuyết 一nhất 切thiết 。 施thí 戒giới 等đẳng 事sự 。 從tùng 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng 者giả 合hợp 出xuất 生sanh 蘇tô 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 宣tuyên 說thuyết 一nhất 切thiết 。 破phá 相tương/tướng 空không 理lý 名danh 方Phương 等Đẳng 經kinh 。 因nhân 事sự 顯hiển 理lý 是thị 故cố 名danh 出xuất 。 謂vị 說thuyết 施thí 者giả 受thọ 者giả 。 財tài 物vật 不bất 可khả 得đắc 等đẳng 。 從tùng 方Phương 等Đẳng 經kinh 出xuất 般Bát 若Nhã 者giả 合hợp 出xuất 熟thục 蘇tô 。 究cứu 竟cánh 證chứng 空không 離ly 相tương/tướng 證chứng 實thật 之chi 慧tuệ 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。 依y 理lý 起khởi 慧tuệ 是thị 故cố 名danh 出xuất 。 約ước 行hành 辯biện 教giáo 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 出xuất 般Bát 若Nhã 經kinh 。 然nhiên 此thử 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 向hướng 前tiền 菩Bồ 提Đề 能năng 也dã 。 言ngôn 從tùng 般Bát 若Nhã 出xuất 涅Niết 槃Bàn 者giả 合hợp 出xuất 醍đề 醐hồ 。 般Bát 若Nhã 了liễu 因nhân 。 了liễu 出xuất 無vô 始thỉ 法pháp 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 故cố 名danh 出xuất 。 約ước 實thật 辯biện 教giáo 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 文văn 中trung 初sơ 言ngôn 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 辯biện 法pháp 同đồng 喻dụ 。 猶do 如như 醍đề 醐hồ 。 舉cử 喻dụ 以dĩ 牒điệp 。 醍đề 醐hồ 喻dụ 性tánh 。 性tánh 即tức 如Như 來Lai 約ước 喻dụ 顯hiển 法pháp 。 此thử 乃nãi 即tức 於ư 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 非phi 即tức 報báo 身thân 。 報báo 身thân 功công 德đức 不bất 及cập 此thử 經Kinh 故cố 不bất 即tức 之chi 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 嘆thán 法pháp 同đồng 喻dụ 。 唯duy 嘆thán 如Như 來Lai 。 略lược 不bất 嘆thán 性tánh 。 如như 彼bỉ 醍đề 醐hồ 一nhất 切thiết 諸chư 藥dược 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 因nhân 彼bỉ 迦Ca 葉Diếp 明minh 持trì 有hữu 益ích 。 迦Ca 葉Diếp 初sơ 先tiên 自tự 誓thệ 弘hoằng 經kinh 。 後hậu 佛Phật 述thuật 可khả 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 第đệ 一nhất 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 佛Phật 前tiền 言ngôn 顯hiển 經kinh 殊thù 勝thắng 。 二nhị 我ngã 聞văn 下hạ 明minh 其kỳ 世thế 人nhân 不bất 學học 者giả 癡si 。 三tam 我ngã 於ư 今kim 下hạ 自tự 誓thệ 弘hoằng 通thông 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 自tự 欲dục 書thư 寫tả 讀đọc 誦tụng 通thông 利lợi 。 道đạo 言ngôn 剝bác 皮bì 而nhi 為vi 紙chỉ 等đẳng 明minh 愛ái 深thâm 重trọng 顯hiển 經kinh 殊thù 勝thắng 。 然nhiên 後hậu 已dĩ 下hạ 化hóa 他tha 令linh 持trì 先tiên 為vi 其kỳ 說thuyết 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 貪tham 著trước 已dĩ 下hạ 攝nhiếp 之chi 令linh 受thọ 。 於ư 中trung 六lục 句cú 。 初sơ 之chi 一nhất 句cú 布bố 施thí 攝nhiếp 取thủ 。 第đệ 二nhị 愛ái 語ngữ 。 後hậu 四tứ 利lợi 行hành 。 略lược 無vô 同đồng 事sự 。 就tựu 利lợi 行hành 中trung 初sơ 於ư 凡phàm 下hạ 威uy 逼bức 令linh 讀đọc 。 第đệ 二nhị 慢mạn 高cao 敬kính 事sự 令linh 學học 。 第đệ 三tam 誹phỉ 謗báng 摧tồi 伏phục 令linh 讀đọc 。 第đệ 四tứ 愛ái 樂nhạo 讚tán 嘆thán 令linh 學học 。 下hạ 佛Phật 先tiên 嘆thán 。 汝nhữ 今kim 以dĩ 此thử 。 善thiện 心tâm 已dĩ 下hạ 明minh 持trì 有hữu 益ích 。 就tựu 前tiền 嘆thán 中trung 善thiện 哉tai 總tổng 嘆thán 。 汝nhữ 甚thậm 已dĩ 下hạ 五ngũ 句cú 別biệt 嘆thán 。 始thỉ 心tâm 愛ái 好hảo/hiếu 名danh 愛ái 大Đại 乘Thừa 。 貪tham 求cầu 屬thuộc 己kỷ 名danh 貪tham 大Đại 乘Thừa 。 正chánh 能năng 領lãnh 納nạp 名danh 受thọ 大Đại 乘Thừa 。 於ư 所sở 受thọ 法Pháp 味vị 著trước 不bất 捨xả 名danh 味vị 大Đại 乘Thừa 。 於ư 所sở 味vị 法pháp 信tín 教giáo 尊tôn 重trọng 奉phụng 順thuận 修tu 行hành 名danh 信tín 大Đại 乘Thừa 。 乃nãi 至chí 供cúng 養dường 。 明minh 持trì 益ích 中trung 初sơ 正chánh 明minh 益ích 。 過quá 去khứ 已dĩ 下hạ 引dẫn 往vãng 證chứng 成thành 。 前tiền 中trung 汝nhữ 以dĩ 善thiện 心tâm 因nhân 緣duyên 當đương 超siêu 無vô 量lượng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 明minh 其kỳ 超siêu 證chứng 。 汝nhữ 亦diệc 復phục 當đương 如như 我ngã 已dĩ 下hạ 明minh 其kỳ 超siêu 說thuyết 。 引dẫn 往vãng 證chứng 中trung 文văn 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 己kỷ 所sở 行hành 。 二nhị 明minh 己kỷ 所sở 成thành 。 三tam 以dĩ 己kỷ 類loại 彼bỉ 。 明minh 所sở 行hành 中trung 初sơ 先tiên 舉cử 己kỷ 往vãng 昔tích 苦khổ 行hạnh 即tức 是thị 所sở 試thí 。 我ngã 作tác 如như 是thị 。 苦khổ 行hạnh 時thời 下hạ 明minh 其kỳ 撿kiểm 驗nghiệm 即tức 是thị 能năng 試thí 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 帝Đế 釋Thích 始thỉ 見kiến 驚kinh 怪quái 欲dục 往vãng 驗nghiệm 試thí 。 二nhị 爾nhĩ 時thời 帝Đế 釋Thích 。 即tức 自tự 變biến 下hạ 正chánh 往vãng 驗nghiệm 試thí 。 三tam 爾nhĩ 時thời 羅la 剎sát 還hoàn 復phục 已dĩ 下hạ 驗nghiệm 試thí 已dĩ 訖ngật 釋thích 復phục 本bổn 形hình 體thể 懺sám 辭từ 去khứ 。 前tiền 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 始thỉ 見kiến 驚kinh 怪quái 。 二nhị 即tức 共cộng 下hạ 讚tán 其kỳ 所sở 為vi 。 三tam 爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 有hữu 一nhất 天thiên 下hạ 量lượng 其kỳ 所sở 作tác 。 四tứ 如như 是thị 之chi 事sự 。 實thật 難nan 信tín 下hạ 明minh 須tu 驗nghiệm 試thí 。 初sơ 二nhị 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 三tam 人nhân 量lượng 之chi 。 初sơ 一nhất 天thiên 子tử 言ngôn 求cầu 帝đế 處xứ 。 第đệ 二nhị 仙tiên 天thiên 道đạo 其kỳ 不bất 求cầu 。 第đệ 三tam 帝Đế 釋Thích 乘thừa 言ngôn 述thuật 讚tán 。 第đệ 二nhị 人nhân 中trung 先tiên 標tiêu 其kỳ 人nhân 。 下hạ 明minh 所sở 說thuyết 。 先tiên 勸khuyến 莫mạc 慮lự 。 次thứ 舉cử 外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 類loại 之chi 。 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 苦khổ 行hạnh 所sở 為vi 。 世thế 有hữu 大Đại 士Sĩ 為vi 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 汎# 舉cử 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 所sở 作tác 。 如như 我ngã 解giải 下hạ 將tương 此thử 類loại 彼bỉ 。 帝Đế 釋Thích 嘆thán 中trung 如như 汝nhữ 言ngôn 者giả 。 牒điệp 前tiền 所sở 說thuyết 。 是thị 人nhân 已dĩ 下hạ 三tam 句cú 述thuật 可khả 。 一nhất 明minh 其kỳ 人nhân 能năng 以dĩ 善thiện 法Pháp 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 二nhị 有hữu 佛Phật 樹thụ 下hạ 明minh 能năng 滅diệt 除trừ 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 三tam 是thị 人nhân 未vị 來lai 。 作tác 善Thiện 逝Thệ 下hạ 明minh 能năng 益ích 己kỷ 。 自tự 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 須tu 驗nghiệm 試thí 。 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 明minh 其kỳ 難nạn 信tín 。 二nhị 許hứa 往vãng 驗nghiệm 試thí 。 三tam 重trọng/trùng 明minh 難nan 信tín 。 四tứ 重trọng/trùng 驗nghiệm 試thí 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 總tổng 明minh 難nan 信tín 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 大đại 仙tiên 我ngã 見kiến 如như 是thị 下hạ 結kết 。 釋thích 中trung 無vô 量lượng 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 見kiến 少thiểu 因nhân 緣duyên 於ư 菩Bồ 提Đề 動động 。 法pháp 說thuyết 難nan 信tín 。 下hạ 喻dụ 顯hiển 之chi 。 二nhị 喻dụ 二nhị 合hợp 。 第đệ 二nhị 許hứa 往vãng 驗nghiệm 試thí 之chi 中trung 我ngã 今kim 要yếu 當đương 。 自tự 往vãng 試thí 之chi 正chánh 許hứa 驗nghiệm 試thí 。 知tri 其kỳ 堪kham 下hạ 出xuất 其kỳ 所sở 驗nghiệm 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 是thị 苦khổ 行hạnh 者giả 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 總tổng 合hợp 也dã 。 我ngã 雖tuy 下hạ 別biệt 。 持trì 戒giới 深thâm 智trí 合hợp 車xa 二nhị 輪luân 及cập 鳥điểu 兩lưỡng 翼dực 。 持trì 戒giới 是thị 福phước 。 深thâm 智trí 是thị 解giải 。 有hữu 行hành 無vô 解giải 不bất 能năng 至chí 果quả 。 如như 車xa 一nhất 輪luân 不bất 能năng 運vận 載tái 。 如như 鳥điểu 一nhất 翼dực 不bất 堪kham 飛phi 翔tường 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 明minh 難nan 信tín 之chi 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 明minh 許hứa 驗nghiệm 試thí 中trung 初sơ 命mạng 大đại 仙tiên 求cầu 與dữ 共cộng 試thí 。 譬thí 如như 已dĩ 下hạ 明minh 其kỳ 須tu 試thí 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 金kim 須tu 三tam 試thí 。 苦khổ 行hạnh 亦diệc 爾nhĩ 。 帝Đế 釋Thích 於ư 下hạ 現hiện 可khả 畏úy 形hình 說thuyết 可khả 畏úy 食thực 催thôi 令linh 速tốc 施thí 示thị 可khả 畏úy 事sự 。 是thị 三tam 試thí 也dã 。 第đệ 二nhị 正chánh 往vãng 驗nghiệm 試thí 之chi 中trung 兩lưỡng 義nghĩa 科khoa 文văn 。 第đệ 一nhất 就tựu 其kỳ 能năng 試thí 以dĩ 科khoa 。 文văn 別biệt 有hữu 五ngũ 。 第đệ 一nhất 帝Đế 釋Thích 現hiện 可khả 畏úy 形hình 。 第đệ 二nhị 辯biện 才tài 次thứ 第đệ 已dĩ 下hạ 說thuyết 可khả 愛ái 法pháp 。 三tam 大đại 婆Bà 羅La 門Môn 。 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。 問vấn 我ngã 已dĩ 下hạ 說thuyết 可khả 畏úy 食thực 。 四tứ 若nhược 能năng 捨xả 身thân 諦đế 聽thính 已dĩ 下hạ 說thuyết 可khả 愛ái 法pháp 。 五ngũ 說thuyết 是thị 偈kệ 已dĩ 。 作tác 是thị 言ngôn 下hạ 催thôi 令linh 速tốc 施thí 示thị 可khả 畏úy 事sự 。 此thử 之chi 一nhất 番phiên 直trực 科khoa 便tiện 罷bãi 。 更cánh 不bất 解giải 釋thích 。 宜nghi 審thẩm 記ký 知tri 。 第đệ 二nhị 就tựu 其kỳ 所sở 試thí 科khoa 文văn 分phân 之chi 為vi 四tứ 。 一nhất 聞văn 前tiền 半bán 偈kệ 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 二nhị 即tức 從tùng 坐tọa 起khởi 。 以dĩ 手thủ 舉cử 下hạ 訪phỏng 求cầu 說thuyết 人nhân 。 三tam 我ngã 時thời 即tức 復phục 語ngứ 羅la 剎sát 言ngôn 若nhược 說thuyết 偈kệ 竟cánh 我ngã 當đương 終chung 身thân 。 為vi 弟đệ 子tử 下hạ 求cầu 後hậu 半bán 偈kệ 。 四tứ 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 深thâm 思tư 已dĩ 下hạ 為vi 偈kệ 捨xả 身thân 。 前tiền 中trung 初sơ 明minh 帝Đế 釋Thích 說thuyết 偈kệ 。 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 聞văn 偈kệ 心tâm 喜hỷ 。 帝Đế 釋Thích 說thuyết 中trung 初sơ 明minh 帝Đế 釋Thích 化hóa 作tác 羅la 剎sát 往vãng 至chí 雪Tuyết 山Sơn 起khởi 說thuyết 方phương 便tiện 。 辯biện 才tài 已dĩ 下hạ 正chánh 明minh 說thuyết 偈kệ 。 說thuyết 是thị 半bán 下hạ 佇trữ 立lập 令linh 見kiến 。 聞văn 偈kệ 喜hỷ 中trung 初sơ 先tiên 法pháp 說thuyết 。 次thứ 舉cử 八bát 喻dụ 。 後hậu 合hợp 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 訪phỏng 求cầu 說thuyết 人nhân 之chi 中trung 句cú 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 求cầu 說thuyết 人nhân 舉cử 髮phát 顧cố 視thị 。 向hướng 偈kệ 誰thùy 說thuyết 略lược 求cầu 說thuyết 人nhân 。

爾nhĩ 時thời 亦diệc 下hạ 唯duy 見kiến 羅la 剎sát 。 誰thùy 開khai 已dĩ 下hạ 廣quảng 訪phỏng 說thuyết 人nhân 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 下hạ 唯duy 見kiến 羅la 剎sát 。 二nhị 復phục 作tác 念niệm 下hạ 知tri 是thị 羅la 剎sát 。 先tiên 疑nghi 彼bỉ 說thuyết 。 覆phú 復phục 已dĩ 下hạ 疑nghi 其kỳ 不bất 堪kham 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 下hạ 重trọng/trùng 疑nghi 彼bỉ 說thuyết 。 三tam 我ngã 今kim 當đương 下hạ 正chánh 往vãng 請thỉnh 問vấn 。 初sơ 思tư 欲dục 問vấn 。 次thứ 身thân 往vãng 彼bỉ 。 後hậu 便tiện 正chánh 問vấn 。 四tứ 我ngã 問vấn 是thị 已dĩ 即tức 答đáp 我ngã 下hạ 彼bỉ 聞văn 拒cự 諱húy 。 第đệ 三tam 求cầu 後hậu 半bán 偈kệ 之chi 中trung 菩Bồ 薩Tát 六lục 請thỉnh 羅la 剎sát 六lục 答đáp 。 一nhất 請thỉnh 說thuyết 偈kệ 。 求cầu 為vi 弟đệ 子tử 。 羅la 剎sát 辭từ 飢cơ 不bất 肯khẳng 為vi 說thuyết 。 二nhị 問vấn 其kỳ 所sở 食thực 。 彼bỉ 懼cụ 人nhân 怖bố 不bất 肯khẳng 即tức 說thuyết 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 重trùng 問vấn 羅la 剎sát 便tiện 說thuyết 。 四tứ 請thỉnh 說thuyết 偈kệ 許hứa 為vi 捨xả 身thân 。 彼bỉ 聞văn 不bất 信tín 。 第đệ 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 彰chương 己kỷ 實thật 能năng 。 彼bỉ 聞văn 勅sắc 聽thính 。 許hứa 為vi 宣tuyên 說thuyết 。 六lục 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 聞văn 是thị 事sự 下hạ 施thí 座tòa 重trọng/trùng 請thỉnh 。 彼bỉ 便tiện 為vi 說thuyết 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 正chánh 為vi 說thuyết 偈kệ 。 偈kệ 後hậu 長trường/trưởng 行hành 催thôi 令linh 捨xả 身thân 。 文văn 皆giai 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 為vi 偈kệ 捨xả 身thân 之chi 中trung 句cú 別biệt 有hữu 六lục 。 一nhất 聞văn 偈kệ 深thâm 思tư 處xứ 處xứ 書thư 寫tả 。 二nhị 即tức 便tiện 下hạ 欲dục 為vi 捨xả 身thân 。 第đệ 三tam 樹thụ 神thần 問vấn 其kỳ 所sở 為vi 菩Bồ 薩Tát 酬thù 答đáp 。 第đệ 四tứ 樹thụ 神thần 問vấn 偈kệ 利lợi 益ích 菩Bồ 薩Tát 為vi 辯biện 。 五ngũ 我ngã 為vi 下hạ 明minh 捨xả 所sở 為vi 并tinh 興hưng 廣quảng 願nguyện 。 六lục 正chánh 捨xả 身thân 空không 聲thanh 稱xưng 讚tán 。 上thượng 來lai 第đệ 二nhị 正chánh 往vãng 驗nghiệm 試thí 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 釋thích 復phục 本bổn 形hình 禮lễ 懺sám 辭từ 去khứ 。 先tiên 復phục 本bổn 形hình 。 次thứ 禮lễ 稱xưng 讚tán 懺sám 謝tạ 求cầu 度độ 。 後hậu 便tiện 辭từ 去khứ 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 明minh 己kỷ 所sở 行hành 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 己kỷ 所sở 成thành 。 先tiên 牒điệp 往vãng 因nhân 。 以dĩ 是thị 因nhân 下hạ 正chánh 明minh 所sở 成thành 。 超siêu 十thập 二nhị 劫kiếp 。 彌Di 勒Lặc 前tiền 者giả 。 經Kinh 中trung 說thuyết 言ngôn 。 超siêu 越việt 九cửu 劫kiếp 。 今kim 以dĩ 何hà 義nghĩa 說thuyết 超siêu 十thập 二nhị 。 釋thích 言ngôn 。 有hữu 以dĩ 釋Thích 迦Ca 元nguyên 初sơ 發phát 心tâm 之chi 時thời 。 在tại 彌Di 勒Lặc 後hậu 。 是thị 十thập 二nhị 劫kiếp 。 彼bỉ 於ư 三tam 大đại 僧Tăng 祇kỳ 劫kiếp 中trung 懃cần 精tinh 進tấn 故cố 超siêu 越việt 三tam 劫kiếp 。 至chí 彼bỉ 第đệ 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 滿mãn 百bách 劫kiếp 之chi 初sơ 。 值trị 弗phất 沙sa 佛Phật 勤cần 加gia 讚tán 嘆thán 并tinh 以dĩ 餘dư 行hành 復phục 超siêu 九cửu 劫kiếp 。 餘dư 經kinh 就tựu 後hậu 說thuyết 超siêu 九cửu 劫kiếp 。 今kim 此thử 通thông 論luận 說thuyết 超siêu 十thập 二nhị 。 此thử 之chi 超siêu 劫kiếp 三tam 藏tạng 教giáo 中trung 說thuyết 之chi 為vi 實thật 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 。 是thị 權quyền 非phi 實thật 。 實thật 則tắc 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 已dĩ 上thượng 。 行hành 修tu 齊tề 等đẳng 成thành 無vô 先tiên 後hậu 。 我ngã 得đắc 如như 是thị 無vô 量lượng 功công 德đức 。 皆giai 由do 供cung 法pháp 結kết 果quả 由do 因nhân 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 以dĩ 己kỷ 類loại 彼bỉ 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 是thị 名danh 聖thánh 行hành 。 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。

梵Phạm 行hạnh 品phẩm 者giả 。 下hạ 明minh 梵Phạm 行hạnh 因nhân 以dĩ 標tiêu 品phẩm 名danh 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 。 此thử 品phẩm 有hữu 三tam 。 一nhất 正chánh 明minh 梵Phạm 行hạnh 。 二nhị 王Vương 舍Xá 大Đại 城Thành 。 阿a 闍xà 世thế 下hạ 寄ký 。 就tựu 世thế 王vương 懺sám 悔hối 滅diệt 罪tội 。 以dĩ 顯hiển 病bệnh 行hành 。 三tam 舉cử 天thiên 行hành 懸huyền 指chỉ 雜tạp 華hoa 。 前tiền 中trung 初sơ 先tiên 正chánh 明minh 梵Phạm 行hạnh 。 二nhị 若nhược 我ngã 弟đệ 子tử 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 與dữ 方Phương 等Đẳng 經kinh 無vô 差sai 別biệt 下hạ 別biệt 經kinh 令linh 學học 。 初sơ 中trung 復phục 二nhị 。 一nhất 因nhân 分phần/phân 所sở 修tu 。 二nhị 得đắc 住trụ 極cực 愛ái 一nhất 子tử 地địa 下hạ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。 一nhất 說thuyết 七thất 善thiện 以dĩ 為vi 梵Phạm 行hạnh 明minh 化hóa 他tha 智trí 。 第đệ 二nhị 宣tuyên 說thuyết 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 以dĩ 為vi 梵Phạm 行hạnh 明minh 化hóa 他tha 心tâm 。 有hữu 人nhân 別biệt 說thuyết 知tri 見kiến 覺giác 等đẳng 以dĩ 為vi 梵Phạm 行hạnh 是thị 所sở 不bất 應ưng 。 下hạ 因nhân 引dẫn 證chứng 乘thừa 以dĩ 論luận 之chi 。 云vân 何hà 即tức 說thuyết 別biệt 為vi 梵Phạm 行hạnh 。

就tựu 七thất 善thiện 中trung 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 問vấn 答đáp 總tổng 舉cử 。 云vân 何hà 梵Phạm 行hạnh 是thị 其kỳ 問vấn 也dã 。 住trụ 七thất 善thiện 法Pháp 得đắc 具cụ 梵Phạm 行hạnh 是thị 其kỳ 總tổng 也dã 。 以dĩ 此thử 七thất 種chủng 順thuận 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 名danh 為vi 善thiện 二nhị 問vấn 答đáp 列liệt 名danh 。 何hà 等đẳng 問vấn 也dã 。 下hạ 列liệt 其kỳ 名danh 。 七thất 中trung 初sơ 一nhất 知tri 其kỳ 教giáo 法pháp 。 第đệ 二nhị 一nhất 門môn 知tri 其kỳ 理lý 法pháp 。 後hậu 之chi 五ngũ 門môn 知tri 其kỳ 行hành 法pháp 。 於ư 中trung 前tiền 三tam 知tri 自tự 行hành 法pháp 。 後hậu 二nhị 知tri 其kỳ 利lợi 他tha 行hành 法pháp 。 自tự 中trung 初sơ 二nhị 知tri 己kỷ 所sở 行hành 。 知tri 時thời 集tập 善thiện 。 知tri 足túc 離ly 過quá 。 自tự 知tri 一nhất 門môn 知tri 己kỷ 所sở 成thành 。 下hạ 利lợi 他tha 中trung 言ngôn 知tri 眾chúng 者giả 知tri 其kỳ 所sở 化hóa 人nhân 之chi 差sai 別biệt 。 知tri 尊tôn 卑ty 者giả 知tri 其kỳ 所sở 化hóa 人nhân 之chi 優ưu 劣liệt 。

三tam 廣quảng 辯biện 釋thích 。 解giải 知tri 法pháp 中trung 先tiên 問vấn 起khởi 發phát 。 次thứ 解giải 。 後hậu 結kết 解giải 中trung 菩Bồ 薩Tát 知tri 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 次thứ 列liệt 其kỳ 名danh 。 是thị 中trung 應ưng 先tiên 。 廣quảng 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。 文văn 中trung 初sơ 言ngôn 修tu 多đa 羅la 者giả 此thử 翻phiên 名danh 綖diên 。 聖thánh 人nhân 言ngôn 說thuyết 能năng 貫quán 諸chư 法pháp 如như 綖diên 貫quán 華hoa 故cố 名danh 為vi 綖diên 。 隨tùy 義nghĩa 傍bàng 翻phiên 乃nãi 有hữu 眾chúng 多đa 。 言ngôn 祇kỳ 夜dạ 者giả 此thử 翻phiên 名danh 為vi 重trọng/trùng 頌tụng 之chi 偈kệ 。 故cố 仁nhân 王vương 中trung 就tựu 此thử 說thuyết 空không 名danh 重trọng/trùng 頌tụng 偈kệ 。 如như 以dĩ 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 所sở 說thuyết 法Pháp 義nghĩa 。 名danh 曰viết 祇kỳ 夜dạ 。 言ngôn 授thọ 記ký 者giả 外ngoại 國quốc 名danh 為vi 和hòa 伽già 羅la 那na 。 行hành 因nhân 得đắc 果quả 名danh 之chi 為vi 記ký 。 聖thánh 說thuyết 示thị 人nhân 目mục 之chi 為vi 授thọ 。 言ngôn 伽già 陀đà 者giả 此thử 翻phiên 名danh 為vi 不bất 重trọng/trùng 頌tụng 偈kệ 。 故cố 仁nhân 王vương 中trung 就tựu 此thử 說thuyết 空không 名danh 不bất 重trọng/trùng 頌tụng 。 如như 直trực 以dĩ 偈kệ 辭từ 辯biện 宣tuyên 諸chư 法pháp 名danh 曰viết 伽già 陀đà 。 優ưu 陀đà 那na 者giả 此thử 翻phiên 名danh 為vi 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 不bất 因nhân 諮tư 啟khải 而nhi 自tự 宣tuyên 唱xướng 名danh 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 尼ni 陀đà 那na 者giả 此thử 翻phiên 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 經kinh 也dã 。 藉tạ 現hiện 事sự 緣duyên 而nhi 有hữu 宣tuyên 唱xướng 名danh 因nhân 緣duyên 經kinh 。 阿a 波ba 陀đà 那na 此thử 名danh 譬thí 喻dụ 。 立lập 喻dụ 顯hiển 法pháp 名danh 譬thí 喻dụ 經kinh 。 伊y 帝đế 曰viết 多đa 伽già 者giả 此thử 云vân 本bổn 事sự 。 宣tuyên 說thuyết 他tha 人nhân 往vãng 古cổ 之chi 事sự 名danh 本bổn 事sự 經kinh 。 闍xà 陀đà 伽già 者giả 此thử 名danh 本bổn 生sanh 。 自tự 說thuyết 己kỷ 身thân 。 往vãng 昔tích 之chi 事sự 。 名danh 本bổn 生sanh 經kinh 毘tỳ 佛Phật 略lược 者giả 此thử 名danh 方Phương 廣Quảng 。 理lý 正chánh 曰viết 方phương 。 包bao 富phú 曰viết 廣quảng 。 教giáo 從tùng 理lý 目mục 名danh 方Phương 廣Quảng 經kinh 。 阿a 浮phù 陀đà 達đạt 磨ma 者giả 此thử 翻phiên 名danh 為vi 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 。 青thanh 牛ngưu 行hành 鉢bát 白bạch 狗cẩu 聽thính 法Pháp 諸chư 天thiên 。 身thân 量lượng 大đại 地địa 動động 等đẳng 曠khoáng 古cổ 希hy 奇kỳ 名danh 未vị 曾tằng 有hữu 。 辯biện 說thuyết 斯tư 事sự 名danh 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 。 優ưu 波ba 提đề 舍xá 者giả 此thử 名danh 論luận 義nghĩa 。 問vấn 答đáp 辯biện 法pháp 名danh 論luận 義nghĩa 經kinh 。 下hạ 廣quảng 釋thích 之chi 。 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 言ngôn 從tùng 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 奉phụng 行hành 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 者giả 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 義nghĩa 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 總tổng 相tương/tướng 修tu 多đa 羅la 。 始thỉ 從tùng 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 奉phụng 行hành 一nhất 切thiết 通thông 名danh 。 為vi 修Tu 多Đa 羅La 。 二nhị 別biệt 相tướng 修tu 多đa 羅la 。 就tựu 前tiền 總tổng 相tương/tướng 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 分phần/phân 出xuất 十thập 一nhất 。 餘dư 十thập 一nhất 部bộ 所sở 不bất 收thu 者giả 還hoàn 復phục 攝nhiếp 在tại 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 名danh 為vi 別biệt 相tướng 。 三tam 本bổn 相tương/tướng 修tu 多đa 羅la 。 亦diệc 名danh 略lược 相tương/tướng 。 於ư 彼bỉ 別biệt 相tướng 十thập 二nhị 部bộ 中trung 初sơ 略lược 標tiêu 舉cử 。 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 後hậu 廣quảng 釋thích 者giả 隨tùy 別biệt 名danh 之chi 。 今kim 此thử 所sở 論luận 是thị 其kỳ 總tổng 相tương/tướng 修tu 多đa 羅la 也dã 。 問vấn 曰viết 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 等đẳng 言ngôn 阿A 難Nan 後hậu 時thời 撰soạn 集tập 方phương 有hữu 。 佛Phật 今kim 云vân 何hà 已dĩ 言ngôn 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 奉phụng 行hành 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 釋thích 言ngôn 。 如Như 來Lai 懸huyền 據cứ 未vị 來lai 故cố 為vi 此thử 說thuyết 。 又hựu 佛Phật 在tại 時thời 諸chư 弟đệ 子tử 。 等đẳng 隨tùy 分phần/phân 撰soạn 集tập 亦diệc 有hữu 經Kinh 卷quyển 。 彼bỉ 經Kinh 卷quyển 中trung 結kết 集tập 之chi 法pháp 與dữ 未vị 來lai 同đồng 。 佛Phật 今kim 據cứ 之chi 故cố 云vân 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 奉phụng 行hành 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 釋thích 祇kỳ 夜dạ 中trung 先tiên 問vấn 次thứ 辨biện 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 辨biện 中trung 先tiên 辨biện 修tu 多đa 羅la 相tương/tướng 。

爾nhĩ 時thời 復phục 有hữu 。 利lợi 根căn 已dĩ 下hạ 對đối 修tu 多đa 羅la 明minh 重trọng/trùng 頌tụng 偈kệ 以dĩ 為vi 祇kỳ 夜dạ 。 解giải 授thọ 記ký 中trung 先tiên 問vấn 次thứ 辨biện 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 辨biện 中trung 且thả 就tựu 彌Di 勒Lặc 說thuyết 之chi 。 阿a 逸dật 多đa 者giả 此thử 云vân 無vô 勝thắng 。 釋thích 伽già 陀đà 中trung 先tiên 問vấn 次thứ 辨biện 後hậu 結kết 可khả 知tri 。 優ưu 陀đà 那na 中trung 先tiên 問vấn 起khởi 發phát 。 次thứ 辨biện 。 後hậu 結kết 。 辨biện 中trung 先tiên 明minh 如Như 來Lai 入nhập 定định 。 為vi 天thiên 說thuyết 法Pháp 。 次thứ 明minh 比Bỉ 丘Khâu 念niệm 佛Phật 所sở 作tác 。 下hạ 明minh 如Như 來Lai 從tùng 禪thiền 定định 起khởi 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 於ư 中trung 如Như 來Lai 。 先tiên 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。 諸chư 天thiên 長trường 壽thọ 何hà 故cố 道đạo 此thử 。 為vi 欲dục 釋thích 遣khiển 比Bỉ 丘Khâu 疑nghi 念niệm 。 以dĩ 天thiên 長trường 壽thọ 如Như 來Lai 暫tạm 時thời 。 為vi 天thiên 說thuyết 法Pháp 。 於ư 其kỳ 人nhân 間gian 已dĩ 過quá 一nhất 夜dạ 。 下hạ 嘆thán 比Bỉ 丘Khâu 所sở 修tu 之chi 行hành 。 善thiện 哉tai 利lợi 他tha 嘆thán 其kỳ 外ngoại 化hóa 。 餘dư 嘆thán 自tự 利lợi 。 自tự 中trung 具cụ 有hữu 。 八bát 大đại 人nhân 覺giác 。 今kim 此thử 偏thiên 嘆thán 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 寂tịch 靜tĩnh 三tam 行hành 。 餘dư 略lược 不bất 嘆thán 。 餘dư 皆giai 初sơ 問vấn 次thứ 辨biện 後hậu 結kết 。 文văn 中trung 可khả 知tri 。 若nhược 能năng 已dĩ 下hạ 總tổng 結kết 知tri 法pháp 。

知tri 義nghĩa 可khả 解giải 。 就tựu 知tri 時thời 中trung 先tiên 問vấn 起khởi 發phát 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 結kết 。 辯biện 中trung 六lục 句cú 。 初sơ 止chỉ 舉cử 捨xả 是thị 其kỳ 內nội 觀quán 。 方phương 便tiện 之chi 行hành 。 任nhậm 供cung 佛Phật 等đẳng 是thị 其kỳ 隨tùy 緣duyên 造tạo 修tu 之chi 行hành 。 如như 是thị 時thời 中trung 。 任nhậm 供cung 佛Phật 師sư 是thị 攝nhiếp 法pháp 行hành 。 任nhậm 修tu 施thí 等đẳng 是thị 其kỳ 依y 法pháp 造tạo 修tu 之chi 行hành 。

就tựu 知tri 足túc 中trung 先tiên 問vấn 起khởi 發phát 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 結kết 。 辯biện 中trung 初sơ 言ngôn 謂vị 飲ẩm 食thực 等đẳng 外ngoại 中trung 知tri 足túc 。 行hành 住trụ 坐tọa 等đẳng 。 內nội 中trung 知tri 足túc 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 身thân 業nghiệp 知tri 足túc 。 睡thụy 之chi 與dữ 寤ngụ 意ý 業nghiệp 知tri 足túc 。 語ngữ 之chi 與dữ 默mặc 口khẩu 業nghiệp 知tri 足túc 。

就tựu 自tự 知tri 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 辯biện 中trung 十thập 句cú 。 前tiền 五ngũ 知tri 己kỷ 五ngũ 品phẩm 善thiện 根căn 。 後hậu 五ngũ 知tri 己kỷ 。 三tam 業nghiệp 所sở 作tác 。 來lai 去khứ 身thân 業nghiệp 。 正chánh 念niệm 善thiện 行hành 是thị 其kỳ 意ý 業nghiệp 。 正chánh 念niệm 離ly 惡ác 。 善thiện 行hành 修tu 善thiện 。 問vấn 答đáp 口khẩu 業nghiệp 。

就tựu 知tri 眾chúng 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 辯biện 中trung 初sơ 先tiên 知tri 其kỳ 眾chúng 別biệt 。 應ưng 於ư 已dĩ 下hạ 知tri 其kỳ 化hóa 儀nghi 。 行hành 來lai 坐tọa 起khởi 是thị 身thân 業nghiệp 化hóa 。 說thuyết 法Pháp 問vấn 答đáp 是thị 口khẩu 業nghiệp 化hóa 。

知tri 尊tôn 卑ty 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 辯biện 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 辯biện 中trung 凡phàm 有hữu 八bát 種chủng 二nhị 法pháp 。 要yếu 唯duy 近cận 友hữu 聞văn 法Pháp 思tư 惟duy 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 初sơ 三tam 親thân 近cận 。 次thứ 二nhị 聞văn 法Pháp 。 次thứ 一nhất 思tư 惟duy 。 後hậu 二nhị 修tu 行hành 。

上thượng 來lai 第đệ 三tam 依y 名danh 廣quảng 釋thích 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 大Đại 乘Thừa 下hạ 第đệ 四tứ 總tổng 結kết 。

就tựu 四tứ 無vô 量lượng 明minh 梵Phạm 行hạnh 中trung 文văn 別biệt 有hữu 五ngũ 。 一nhất 略lược 標tiêu 舉cử 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 是thị 其kỳ 梵Phạm 行hạnh 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 白bạch 若nhược 多đa 修tu 下hạ 制chế 定định 其kỳ 數số 。 三tam 夫phu 無vô 量lượng 心tâm 有hữu 四tứ 種chủng 下hạ 約ước 就tựu 大đại 小tiểu 辯biện 定định 優ưu 劣liệt 。 四tứ 頗phả 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 慈từ 悲bi 喜hỷ 非phi 大đại 已dĩ 下hạ 明minh 修tu 成thành 相tương/tướng 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 分phần/phân 定định 大đại 小tiểu 。 五ngũ 迦Ca 葉Diếp 白bạch 除trừ 無vô 利lợi 益ích 與dữ 利lợi 樂lạc 下hạ 明minh 四tứ 無vô 量lượng 實thật 益ích 不bất 虛hư 。 就tựu 初sơ 段đoạn 中trung 復phục 有hữu 梵Phạm 行hạnh 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 謂vị 慈từ 悲bi 等đẳng 辯biện 列liệt 其kỳ 名danh 。 四tứ 無vô 量lượng 義nghĩa 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 此thử 應ưng 具cụ 論luận 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 。 問vấn 中trung 有hữu 四tứ 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 番phiên 執chấp 三tam 難nạn/nan 四tứ 。 第đệ 三tam 一nhất 番phiên 執chấp 二nhị 難nạn/nan 四tứ 。 末mạt 後hậu 一nhất 番phiên 執chấp 一nhất 難nạn/nan 四tứ 。 就tựu 前tiền 二nhị 中trung 初sơ 番phiên 約ước 就tựu 治trị 門môn 設thiết 難nạn/nan 。 慈từ 悲bi 同đồng 治trị 應ưng 三tam 非phi 四tứ 。 後hậu 番phiên 約ước 就tựu 三tam 緣duyên 設thiết 難nạn/nan 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 略lược 辯biện 三tam 緣duyên 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 類loại 悲bi 等đẳng 。 二nhị 就tựu 之chi 結kết 難nạn/nan 。 若nhược 從tùng 是thị 義nghĩa 應ưng 三tam 非phi 四tứ 。 三tam 廣quảng 辯biện 三tam 緣duyên 。 於ư 中trung 先tiên 就tựu 慈từ 行hành 分phần/phân 三tam 。 後hậu 類loại 悲bi 等đẳng 汎# 辯biện 三tam 緣duyên 乃nãi 有hữu 三tam 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 直trực 就tựu 化hóa 益ích 分phân 別biệt 。 如như 此thử 經Kinh 說thuyết 。 緣duyên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 。 緣duyên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 須tu 三tam 物vật 而nhi 施thí 與dữ 之chi 。 是thị 名danh 法pháp 緣duyên 。 緣duyên 如Như 來Lai 者giả 。 名danh 曰viết 無vô 緣duyên 。 義nghĩa 如như 經kinh 辯biện 。 第đệ 二nhị 化hóa 益ích 觀quán 入nhập 分phân 別biệt 。 前tiền 二nhị 化hóa 益ích 。 後hậu 一nhất 觀quán 入nhập 。 如như 地địa 經kinh 說thuyết 。 緣duyên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 。 緣duyên 其kỳ 一nhất 切thiết 化hóa 眾chúng 生sanh 法pháp 名danh 曰viết 法pháp 緣duyên 。 緣duyên 法pháp 空không 寂tịch 名danh 為vi 無vô 緣duyên 。 第đệ 三tam 亦diệc 就tựu 化hóa 益ích 觀quán 入nhập 以dĩ 分phần/phân 三tam 緣duyên 。 初sơ 一nhất 化hóa 益ích 。 後hậu 二nhị 觀quán 入nhập 。 如như 地địa 持trì 論luận 及cập 此thử 經Kinh 說thuyết 。 緣duyên 生sanh 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 。 緣duyên 生sanh 無vô 我ngã 但đãn 是thị 因nhân 緣duyên 五ngũ 陰ấm 法pháp 數số 名danh 曰viết 法pháp 緣duyên 。 觀quán 彼bỉ 陰ấm 空không 名danh 曰viết 無vô 緣duyên 。 此thử 等đẳng 具cụ 釋thích 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 今kim 此thử 文văn 中trung 且thả 依y 初sơ 後hậu 兩lưỡng 義nghĩa 辯biện 釋thích 。 就tựu 初sơ 義nghĩa 中trung 生sanh 緣duyên 法pháp 緣duyên 辯biện 釋thích 可khả 解giải 。 就tựu 無vô 緣duyên 中trung 緣duyên 於ư 如Như 來Lai 。 是thị 名danh 無vô 緣duyên 略lược 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 下hạ 廣quảng 釋thích 之chi 。 慈từ 者giả 多đa 緣duyên 。 貧bần 窮cùng 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 大đại 師sư 。 永vĩnh 離ly 貧bần 窮cùng 。 受thọ 第đệ 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 緣duyên 眾chúng 生sanh 則tắc 不bất 緣duyên 佛Phật 。 約ước 眾chúng 生sanh 緣duyên 以dĩ 顯hiển 無vô 緣duyên 。 眾chúng 生sanh 緣duyên 中trung 不bất 緣duyên 如Như 來Lai 故cố 曰viết 無vô 緣duyên 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 約ước 對đối 法pháp 緣duyên 以dĩ 顯hiển 無vô 緣duyên 。 法pháp 緣duyên 之chi 時thời 欲dục 與dữ 眾chúng 生sanh 不bất 欲dục 與dữ 佛Phật 故cố 曰viết 如như 是thị 。 以dĩ 法pháp 緣duyên 中trung 不bất 緣duyên 佛Phật 故cố 名danh 曰viết 無vô 緣duyên 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 以dĩ 前tiền 二nhị 中trung 不bất 緣duyên 如Như 來Lai 故cố 曰viết 無vô 緣duyên 。 當đương 相tương 應ưng 名danh 如Như 來Lai 緣duyên 矣hĩ 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 緣duyên 於ư 如Như 來Lai 。 為vi 益ích 眾chúng 生sanh 。 若nhược 益ích 眾chúng 生sanh 應ưng 是thị 法pháp 緣duyên 。 何hà 故cố 不bất 名danh 為vi 法pháp 緣duyên 乎hồ 。 通thông 亦diệc 是thị 法pháp 。 但đãn 佛Phật 是thị 人nhân 故cố 不bất 名danh 法pháp 。 又hựu 為vi 簡giản 別biệt 世thế 間gian 法pháp 故cố 不bất 名danh 法pháp 緣duyên 。 若nhược 佛Phật 是thị 人nhân 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 不bất 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 乎hồ 。 通thông 則tắc 如Như 來Lai 亦diệc 是thị 眾chúng 生sanh 。 為vi 欲dục 簡giản 別biệt 所sở 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 不bất 名danh 之chi 。 就tựu 後hậu 義nghĩa 中trung 緣duyên 生sanh 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 破phá 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 從tùng 緣duyên 生sanh 名danh 曰viết 法pháp 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 之chi 相tướng 云vân 何hà 行hành 慈từ 。 解giải 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 念niệm 眾chúng 生sanh 妄vọng 為vi 我ngã 人nhân 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 深thâm 可khả 哀ai 傷thương 所sở 以dĩ 生sanh 慈từ 。 二nhị 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 如như 斯tư 法pháp 是thị 則tắc 與dữ 生sanh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 樂lạc 。 故cố 名danh 為vi 慈từ 。 不bất 住trụ 法pháp 相tướng 及cập 眾chúng 生sanh 相tướng 。 名danh 曰viết 無vô 緣duyên 。 此thử 中trung 不bất 住trụ 眾chúng 生sanh 之chi 相tướng 。 與dữ 前tiền 不bất 見kiến 父phụ 母mẫu 。 妻thê 子tử 親thân 屬thuộc 何hà 別biệt 。 前tiền 破phá 生sanh 性tánh 。 此thử 破phá 生sanh 相tương/tướng 。 由do 見kiến 法pháp 空không 依y 法pháp 所sở 成thành 假giả 生sanh 亦diệc 無vô 。 故cố 言ngôn 不bất 住trụ 眾chúng 生sanh 相tướng 矣hĩ 。 不bất 住trụ 法pháp 相tướng 云vân 何hà 行hành 慈từ 。 還hoàn 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 念niệm 眾chúng 生sanh 妄vọng 為vi 有hữu 法pháp 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 深thâm 可khả 哀ai 傷thương 。 所sở 以dĩ 生sanh 慈từ 。 二nhị 念niệm 為vi 生sanh 。 說thuyết 如như 斯tư 法Pháp 。 是thị 則tắc 與dữ 生sanh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 樂lạc 。 故cố 名danh 為vi 慈từ 。 問vấn 曰viết 無vô 生sanh 云vân 何hà 復phục 言ngôn 與dữ 生sanh 義nghĩa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 釋thích 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 明minh 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 不bất 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 定định 性tánh 。 非phi 不bất 見kiến 有hữu 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 。 故cố 得đắc 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 義nghĩa 當đương 前tiền 法pháp 緣duyên 之chi 中trung 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 義nghĩa 。 二nhị 明minh 菩Bồ 薩Tát 見kiến 法pháp 空không 故cố 乃nãi 至chí 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 亦diệc 無vô 。 以dĩ 此thử 空không 義nghĩa 破phá 一nhất 切thiết 法Pháp 及cập 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 眾chúng 生sanh 聞văn 之chi 。 便tiện 捨xả 有hữu 相tương/tướng 證chứng 諸chư 法pháp 空không 。 得đắc 空không 之chi 時thời 離ly 本bổn 有hữu 相tương/tướng 羈ki 礙ngại 之chi 苦khổ 。 便tiện 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 與dữ 生sanh 義nghĩa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 其kỳ 實thật 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 可khả 與dữ 。 此thử 義nghĩa 當đương 後hậu 無vô 緣duyên 之chi 中trung 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 義nghĩa 。 下hạ 以dĩ 此thử 義nghĩa 類loại 餘dư 悲bi 等đẳng 。 上thượng 來lai 第đệ 三tam 廣quảng 辯biện 三tam 緣duyên 四tứ 。 是thị 故cố 下hạ 就tựu 之chi 結kết 難nạn/nan 。 是thị 三tam 緣duyên 故cố 應ưng 三tam 非phi 四tứ 。 上thượng 來lai 兩lưỡng 番phiên 執chấp 三tam 難nạn/nan 四tứ 。 人nhân 有hữu 二nhị 下hạ 執chấp 二nhị 難nạn/nan 四tứ 。 先tiên 舉cử 二nhị 人nhân 見kiến 愛ái 列liệt 名danh 。 下hạ 明minh 所sở 修tu 。 見kiến 行hành 多đa 瞋sân 故cố 修tu 慈từ 悲bi 。 愛ái 多đa 嫉tật 妬đố 故cố 修tu 喜hỷ 捨xả 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 就tựu 人nhân 結kết 難nạn/nan 。 夫phu 無vô 量lượng 下hạ 執chấp 一nhất 難nạn/nan 四tứ 。 夫phu 無vô 量lượng 者giả 名danh 曰viết 無vô 邊biên 邊biên 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 無vô 量lượng 辯biện 其kỳ 名danh 義nghĩa 。 次thứ 就tựu 設thiết 難nạn/nan 。 若nhược 無vô 量lượng 者giả 則tắc 應ưng 是thị 一nhất 不bất 應ưng 言ngôn 四tứ 以dĩ 總tổng 徵trưng 別biệt 。 若nhược 言ngôn 四tứ 者giả 何hà 得đắc 無vô 量lượng 以dĩ 別biệt 徵trưng 總tổng 。 有hữu 四tứ 可khả 數số 故cố 非phi 無vô 量lượng 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。 佛Phật 答đáp 有hữu 三tam 。 一nhất 類loại 答đáp 前tiền 問vấn 。 二nhị 是thị 無vô 量lượng 心tâm 體thể 性tánh 四tứ 下hạ 總tổng 答đáp 前tiền 問vấn 。 亦diệc 名danh 通thông 答đáp 。 三tam 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 慈từ 斷đoạn 瞋sân 下hạ 別biệt 問vấn 前tiền 答đáp 。 前tiền 中trung 初sơ 以dĩ 說thuyết 法Pháp 不bất 定định 類loại 四tứ 無vô 量lượng 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 貪tham 財tài 貨hóa 下hạ 化hóa 人nhân 不bất 定định 類loại 四tứ 無vô 量lượng 。 說thuyết 不bất 定định 中trung 如Như 來Lai 為vi 生sanh 宣tuyên 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 祕bí 密mật 難nan 知tri 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 別biệt 中trung 初sơ 明minh 開khai 合hợp 不bất 定định 。 如Như 來Lai 有hữu 大đại 方phương 便tiện 。 已dĩ 下hạ 法pháp 相tướng 不bất 定định 。

前tiền 中trung 且thả 說thuyết 十Thập 二Nhị 緣Duyên 。 法pháp 以dĩ 論luận 開khai 合hợp 。 先tiên 廣quảng 論luận 之chi 。 如như 一nhất 因nhân 緣duyên 為vi 眾chúng 生sanh 下hạ 舉cử 彼bỉ 因nhân 緣duyên 類loại 顯hiển 無vô 量lượng 。 廣quảng 中trung 或hoặc 一nhất 。 總tổng 十thập 二nhị 緣duyên 唯duy 一nhất 有hữu 為vi 。 或hoặc 分phân 為vi 二nhị 。 唯duy 因nhân 與dữ 果quả 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 無vô 明minh 與dữ 行hành 。 現hiện 在tại 世thế 中trung 。 愛ái 取thủ 及cập 有hữu 是thị 其kỳ 因nhân 分phần/phân 。 現hiện 在tại 識thức 等đẳng 未vị 來lai 生sanh 死tử 。 是thị 其kỳ 果quả 分phần/phân 。 或hoặc 說thuyết 為vi 三tam 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 是thị 煩phiền 惱não 道đạo 。 行hành 有hữu 二nhị 分phần 是thị 其kỳ 業nghiệp 道đạo 。 餘dư 因nhân 緣duyên 分phần 。 是thị 其kỳ 苦khổ 道đạo 。 問vấn 曰viết 。 無vô 明minh 及cập 與dữ 愛ái 取thủ 俱câu 是thị 煩phiền 惱não 。 何hà 故cố 過quá 去khứ 偏thiên 說thuyết 無vô 明minh 現hiện 彰chương 愛ái 取thủ 。 理lý 實thật 齊tề 等đẳng 。 為vi 分phần/phân 世thế 別biệt 。 隱ẩn 顯hiển 異dị 論luận 。 等đẳng 為vi 分phần/phân 世thế 。 非phi 無vô 所sở 以dĩ 。 解giải 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 本bổn 末mạt 別biệt 。 無vô 明minh 是thị 本bổn 故cố 先tiên 論luận 之chi 。 愛ái 取thủ 是thị 末mạt 故cố 在tại 現hiện 說thuyết 。 二nhị 強cường 弱nhược 分phân 別biệt 。 迷mê 其kỳ 本bổn 際tế 。 建kiến 集tập 生sanh 死tử 無vô 明minh 力lực 強cường/cưỡng 是thị 以dĩ 先tiên 說thuyết 。 牽khiên 生sanh 當đương 果quả 愛ái 取thủ 力lực 強cường/cưỡng 是thị 以dĩ 後hậu 辯biện 。 又hựu 問vấn 行hành 有hữu 同đồng 皆giai 是thị 業nghiệp 。 何hà 故cố 過quá 去khứ 偏thiên 彰chương 其kỳ 行hành 現hiện 在tại 說thuyết 有hữu 。 理lý 實thật 亦diệc 齊tề 。 為vi 分phần/phân 世thế 別biệt 。 隱ẩn 顯hiển 異dị 論luận 。 等đẳng 是thị 隱ẩn 顯hiển 。 非phi 無vô 所sở 以dĩ 。 過quá 去khứ 之chi 業nghiệp 集tập 起khởi 已dĩ 竟cánh 。 是thị 故cố 當đương 相tương 說thuyết 之chi 為vi 行hành 。 未vị 來lai 之chi 果quả 由do 業nghiệp 故cố 有hữu 。 是thị 故cố 就tựu 能năng 說thuyết 之chi 為vi 有hữu 。 又hựu 問vấn 識thức 等đẳng 問vấn 是thị 苦khổ 果quả 。 何hà 故cố 現hiện 在tại 偏thiên 說thuyết 識thức 等đẳng 未vị 來lai 說thuyết 生sanh 死tử 。 理lý 亦diệc 齊tề 等đẳng 。 但đãn 現hiện 在tại 世thế 生sanh 起khởi 已dĩ 竟cánh 是thị 故cố 當đương 相tương 宣tuyên 說thuyết 識thức 等đẳng 。 未vị 來lai 未vị 起khởi 令linh 人nhân 生sanh 。 厭yếm 故cố 說thuyết 生sanh 死tử 。 或hoặc 分phân 為vi 四tứ 。 無vô 明minh 及cập 行hành 生sanh 與dữ 老lão 死tử 。 舉cử 無vô 明minh 支chi 攝nhiếp 愛ái 攝nhiếp 取thủ 。 舉cử 行hành 攝nhiếp 有hữu 。 舉cử 生sanh 攝nhiếp 識thức 。 舉cử 老lão 病bệnh 死tử 攝nhiếp 彼bỉ 名danh 色sắc 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 或hoặc 說thuyết 為vi 五ngũ 。 所sở 謂vị 受thọ 愛ái 取thủ 有hữu 及cập 生sanh 。 舉cử 受thọ 攝nhiếp 彼bỉ 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 。 舉cử 愛ái 舉cử 取thủ 攝nhiếp 彼bỉ 無vô 明minh 。 舉cử 有hữu 攝nhiếp 行hành 。 舉cử 生sanh 攝nhiếp 彼bỉ 。 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。 或hoặc 說thuyết 為vi 六lục 。 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 或hoặc 說thuyết 為vi 七thất 。 謂vị 識thức 名danh 色sắc 六lục 入nhập 。 觸xúc 受thọ 及cập 與dữ 愛ái 取thủ 。 舉cử 彼bỉ 識thức 等đẳng 攝nhiếp 生sanh 老lão 死tử 。 舉cử 愛ái 舉cử 取thủ 攝nhiếp 彼bỉ 無vô 明minh 。 略lược 無vô 行hành 有hữu 。 或hoặc 說thuyết 為vi 八bát 。 除trừ 無vô 明minh 行hành 。 生sanh 及cập 老lão 死tử 。 說thuyết 餘dư 八bát 種chủng 。 舉cử 彼bỉ 識thức 等đẳng 攝nhiếp 生sanh 老lão 死tử 。 舉cử 愛ái 取thủ 有hữu 攝nhiếp 無vô 明minh 行hành 。 所sở 以dĩ 除trừ 之chi 。 或hoặc 說thuyết 九cửu 種chủng 。 除trừ 前tiền 三tam 支chi 攝nhiếp 入nhập 餘dư 中trung 。 是thị 以dĩ 除trừ 之chi 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 十thập 。 文văn 略lược 不bất 辯biện 。 或hoặc 說thuyết 十thập 一nhất 。 除trừ 生sanh 一nhất 法pháp 攝nhiếp 入nhập 餘dư 中trung 。 或hoặc 說thuyết 十thập 二nhị 。 如như 為vi 迦Ca 葉Diếp 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 是thị 緣Duyên 覺Giác 性tánh 人nhân 。 故cố 佛Phật 為vi 說thuyết 。 十thập 二nhị 緣duyên 法pháp 。 而nhi 得đắc 悟ngộ 道đạo 。 下hạ 以dĩ 因nhân 緣duyên 類loại 顯hiển 無vô 量lượng 。 如như 一nhất 因nhân 緣duyên 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 牒điệp 前tiền 所sở 辯biện 無vô 量lượng 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 勸khuyến 捨xả 疑nghi 。 就tựu 下hạ 法pháp 相tướng 不bất 定định 之chi 中trung 初sơ 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 後hậu 結kết 非phi 虛hư 。 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 大đại 方phương 便tiện 。 是thị 初sơ 總tổng 也dã 。 無vô 常thường 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 細tế 分phần/phân 有hữu 十thập 二nhị 對đối 。 初sơ 之chi 四tứ 對đối 約ước 就tựu 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 分phân 別biệt 。 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 實thật 無vô 常thường 苦khổ 。 無vô 我ngã 不bất 淨tịnh 。 如Như 來Lai 隨tùy 化hóa 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 如Như 來Lai 實thật 是thị 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 隨tùy 化hóa 宣tuyên 說thuyết 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 。 次thứ 下hạ 兩lưỡng 對đối 依y 正chánh 分phân 別biệt 。 於ư 非phi 眾chúng 生sanh 說thuyết 眾chúng 生sanh 等đẳng 是thị 其kỳ 正chánh 報báo 。 五ngũ 陰ấm 非phi 生sanh 如Như 來Lai 隨tùy 俗tục 說thuyết 為vi 眾chúng 生sanh 。 即tức 彼bỉ 世thế 俗tục 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 就tựu 實thật 說thuyết 非phi 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 可khả 如Như 來Lai 體thể 真chân 常thường 住trụ 名danh 非phi 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 隨tùy 化hóa 故cố 說thuyết 為vi 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 凡phàm 夫phu 實thật 是thị 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 破phá 我ngã 人nhân 說thuyết 非phi 眾chúng 生sanh 。 非phi 物vật 說thuyết 物vật 物vật 說thuyết 非phi 物vật 是thị 其kỳ 依y 報báo 。 於ư 理lý 非phi 物vật 如Như 來Lai 隨tùy 俗tục 宣tuyên 說thuyết 為vi 物vật 。 世thế 俗tục 諸chư 物vật 就tựu 理lý 說thuyết 非phi 。 次thứ 下hạ 兩lưỡng 對đối 理lý 事sự 分phân 別biệt 。 非phi 實thật 說thuyết 實thật 實thật 說thuyết 非phi 實thật 就tựu 理lý 分phân 別biệt 。 世thế 俗tục 虛hư 假giả 名danh 為vi 非phi 實thật 。 如Như 來Lai 隨tùy 俗tục 說thuyết 為vi 世thế 諦đế 。 四tứ 真Chân 諦Đế 等đẳng 名danh 為vi 說thuyết 實thật 。 即tức 此thử 實thật 者giả 如Như 來Lai 就tựu 理lý 說thuyết 為vi 非phi 實thật 。 又hựu 復phục 妄vọng 法pháp 情tình 有hữu 理lý 無vô 。 如Như 來Lai 於ư 中trung 。 說thuyết 為vi 二nhị 諦đế 名danh 為vi 說thuyết 實thật 。 佛Phật 性tánh 是thị 實thật 隨tùy 妄vọng 流lưu 轉chuyển 說thuyết 為vi 生sanh 死tử 名danh 說thuyết 非phi 實thật 。 非phi 境cảnh 說thuyết 境cảnh 境cảnh 說thuyết 非phi 境cảnh 就tựu 事sự 分phân 別biệt 。 三tam 界giới 虛hư 妄vọng 。 但đãn 一nhất 心tâm 作tác 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 故cố 曰viết 非phi 境cảnh 。 隨tùy 心tâm 妄vọng 取thủ 如Như 來Lai 說thuyết 境cảnh 即tức 彼bỉ 妄vọng 境cảnh 就tựu 實thật 言ngôn 無vô 名danh 說thuyết 非phi 境cảnh 。 次thứ 下hạ 兩lưỡng 對đối 就tựu 十thập 二nhị 緣duyên 相tương 對đối 分phân 別biệt 。 十thập 二nhị 緣duyên 中trung 觀quán 法pháp 多đa 種chủng 。 如như 彼bỉ 七thất 十thập 七thất 智trí 觀quán 中trung 先tiên 觀quán 生sanh 支chi 起khởi 病bệnh 老lão 死tử 。 次thứ 第đệ 逆nghịch 推thôi 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 觀quán 彼bỉ 無vô 明minh 能năng 起khởi 於ư 行hành 。 今kim 約ước 此thử 義nghĩa 以dĩ 舉cử 因nhân 緣duyên 。 非phi 生sanh 說thuyết 生sanh 生sanh 說thuyết 非phi 生sanh 是thị 初sơ 觀quán 也dã 。 於ư 理lý 非phi 生sanh 隨tùy 俗tục 說thuyết 生sanh 。 隨tùy 俗tục 之chi 生sanh 就tựu 理lý 說thuyết 非phi 。 乃nãi 至chí 無vô 明minh 說thuyết 明minh 明minh 說thuyết 無vô 明minh 是thị 後hậu 觀quán 也dã 。 越việt 其kỳ 餘dư 支chi 故cố 曰viết 乃nãi 至chí 。 癡si 闇ám 之chi 心tâm 體thể 是thị 無vô 明minh 妄vọng 取thủ 分phân 別biệt 如Như 來Lai 說thuyết 明minh 。 即tức 彼bỉ 妄vọng 明minh 體thể 是thị 癡si 闇ám 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。 下hạ 有hữu 兩lưỡng 對đối 境cảnh 智trí 分phân 別biệt 。 非phi 色sắc 說thuyết 色sắc 色sắc 說thuyết 非phi 色sắc 就tựu 境cảnh 分phân 別biệt 。 於ư 理lý 非phi 色sắc 隨tùy 俗tục 說thuyết 色sắc 。 世thế 諦đế 之chi 色sắc 就tựu 理lý 言ngôn 非phi 。 非phi 道đạo 說thuyết 道Đạo 。 道đạo 說thuyết 非phi 道đạo 。 就tựu 智trí 分phân 別biệt 。 類loại 色sắc 可khả 解giải 。 如Như 來Lai 以dĩ 是thị 。 無vô 量lượng 已dĩ 下hạ 總tổng 結kết 非phi 虛hư 。

上thượng 來lai 第đệ 一nhất 以dĩ 說thuyết 不bất 定định 類loại 四tứ 無vô 量lượng 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 化hóa 人nhân 不bất 定định 類loại 四tứ 無vô 量lượng 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 化hóa 人nhân 不bất 定định 。 應ưng 如như 已dĩ 下hạ 類loại 四tứ 無vô 量lượng 。 前tiền 中trung 初sơ 以dĩ 四tứ 句cú 廣quảng 辯biện 。 初sơ 三Tam 身Thân 化hóa 。 後hậu 一nhất 口khẩu 化hóa 。 如Như 來Lai 如như 是thị 。 於ư 無vô 量lượng 下hạ 結kết 成thành 非phi 虛hư 。 先tiên 明minh 非phi 虛hư 。 如Như 來Lai 雖tuy 處xứ 眾chúng 惡ác 已dĩ 下hạ 釋thích 成thành 非phi 虛hư 。 處xử 惡ác 不bất 染nhiễm 故cố 無vô 妄vọng 罪tội 。

上thượng 來lai 類loại 答đáp 。 自tự 下hạ 總tổng 答đáp 。 亦diệc 名danh 通thông 答đáp 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 體thể 性tánh 不bất 同đồng 故cố 立lập 四tứ 種chủng 。 文văn 中trung 直trực 言ngôn 是thị 無vô 量lượng 心tâm 體thể 性tánh 有hữu 四tứ 。 略lược 不bất 具cụ 論luận 。 何hà 者giả 是thị 乎hồ 。 愛ái 憐lân 之chi 心tâm 是thị 慈từ 之chi 性tánh 。 惻trắc 愴sảng 之chi 懷hoài 是thị 悲bi 之chi 性tánh 。 慶khánh 悅duyệt 之chi 意ý 是thị 喜hỷ 之chi 性tánh 。 忘vong 懷hoài 之chi 慮lự 是thị 捨xả 之chi 性tánh 。 心tâm 無vô 存tồn 著trước 故cố 曰viết 忘vong 懷hoài 。 二nhị 果quả 報báo 不bất 同đồng 。 故cố 立lập 四tứ 種chủng 。 文văn 中trung 直trực 言ngôn 生sanh 大đại 梵Phạm 處xứ 不bất 別biệt 論luận 之chi 。 依y 餘dư 經kinh 中trung 修tu 慈từ 極cực 遠viễn 生sanh 遍biến 淨tịnh 處xứ 。 修tu 悲bi 極cực 遠viễn 生sanh 於ư 空không 處xứ 。 修tu 喜hỷ 極cực 遠viễn 生sanh 於ư 識thức 處xứ 。 修tu 捨xả 極cực 遠viễn 生sanh 無vô 所sở 有hữu 。 具cụ 釋thích 所sở 以dĩ 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 三tam 伴bạn 侶lữ 不bất 同đồng 故cố 立lập 四tứ 種chủng 。 先tiên 就tựu 慈từ 悲bi 明minh 相tướng 伴bạn 助trợ 。 慈từ 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 悲bi 除trừ 苦khổ 樂lạc 則tắc 不bất 生sanh 故cố 須tu 修tu 悲bi 。 悲bi 欲dục 拔bạt 苦khổ 。 無vô 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 則tắc 不bất 去khứ 故cố 須tu 修tu 慈từ 。 是thị 二nhị 相tương/tướng 須tu 故cố 須tu 並tịnh 修tu 。 次thứ 以dĩ 喜hỷ 心tâm 伴bạn 助trợ 前tiền 二nhị 。 慈từ 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 悲bi 欲dục 拔bạt 苦khổ 。 若nhược 無vô 喜hỷ 心tâm 除trừ 其kỳ 嫉tật 妬đố 。 是thị 則tắc 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 勝thắng 。 故cố 須tu 修tu 喜hỷ 。 喜hỷ 欲dục 慶khánh 物vật 。 若nhược 無vô 慈từ 悲bi 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 知tri 何hà 所sở 慶khánh 。 故cố 修tu 前tiền 二nhị 。 是thị 三tam 相tương/tướng 須tu 故cố 須tu 齊tề 修tu 。 次thứ 以dĩ 捨xả 心tâm 伴bạn 助trợ 前tiền 三tam 。 前tiền 三tam 雖tuy 欲dục 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 慶khánh 利lợi 眾chúng 生sanh 。 若nhược 無vô 捨xả 心tâm 是thị 則tắc 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 慶khánh 物vật 不bất 得đắc 齊tề 等đẳng 。 故cố 須tu 修tu 捨xả 。 捨xả 離ly 欲dục 等đẳng 若nhược 無vô 前tiền 三tam 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 慶khánh 利lợi 眾chúng 生sanh 知tri 復phục 就tựu 何hà 以dĩ 說thuyết 平bình 等đẳng 。 故cố 修tu 前tiền 三tam 伴bạn 助trợ 後hậu 捨xả 。 又hựu 復phục 前tiền 三tam 是thị 其kỳ 有hữu 行hành 。 後hậu 一nhất 空không 行hành 。 若nhược 無vô 空không 捨xả 是thị 則tắc 前tiền 三tam 便tiện 成thành 愛ái 見kiến 。 若nhược 無vô 前tiền 三tam 是thị 則tắc 捨xả 心tâm 於ư 空không 滯trệ 沒một 。 是thị 四tứ 相tương/tướng 須tu 故cố 須tu 並tịnh 修tu 。 是thị 故cố 名danh 四tứ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。 四tứ 對đối 治trị 不bất 同đồng 故cố 立lập 四tứ 種chủng 。 修tu 慈từ 斷đoạn 貪tham 。 修tu 悲bi 斷đoạn 瞋sân 。 喜hỷ 斷đoạn 不bất 樂lạc 。 捨xả 除trừ 貪tham 恚khuể 。 是thị 其kỳ 治trị 也dã 。 問vấn 曰viết 。 慈từ 心tâm 是thị 無vô 瞋sân 性tánh 云vân 何hà 斷đoạn 貪tham 。 釋thích 言ngôn 。 慈từ 心tâm 正chánh 能năng 斷đoạn 瞋sân 。 傍bàng 能năng 治trị 貪tham 。 以dĩ 不bất 貪tham 故cố 能năng 捨xả 已dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 惠huệ 施thí 眾chúng 生sanh 故cố 能năng 斷đoạn 貪tham 。 經kinh 說thuyết 修tu 喜hỷ 能năng 斷đoạn 嫉tật 妬đố 。 今kim 以dĩ 何hà 故cố 說thuyết 除trừ 不bất 樂lạc 。 兩lưỡng 言ngôn 雖tuy 異dị 共cộng 成thành 一nhất 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 嫉tật 妬đố 。 見kiến 他tha 得đắc 利lợi 。 熱nhiệt 煩phiền 不bất 樂lạc 。 由do 離ly 嫉tật 妬đố 故cố 無vô 不bất 樂lạc 。 問vấn 曰viết 。 毘tỳ 曇đàm 說thuyết 捨xả 無vô 量lượng 是thị 無vô 貪tham 性tánh 。 今kim 云vân 何hà 言ngôn 能năng 斷đoạn 貪tham 瞋sân 。 釋thích 言ngôn 。 修tu 捨xả 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。 始thỉ 終chung 通thông 論luận 貪tham 瞋sân 俱câu 治trị 。 據cứ 終chung 偏thiên 於ư 上thượng 親thân 所sở 成thành 。 於ư 上thượng 親thân 所sở 。 捨xả 離ly 貪tham 愛ái 。 故cố 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 為vi 無vô 貪tham 。 以dĩ 是thị 名danh 四tứ 非phi 一nhất 二nhị 三tam 結kết 答đáp 前tiền 問vấn 。

自tự 下hạ 別biệt 答đáp 。 依y 上thượng 四tứ 句cú 次thứ 第đệ 釋thích 之chi 。 先tiên 解giải 初sơ 問vấn 。 慈từ 悲bi 二nhị 心tâm 雖tuy 俱câu 治trị 瞋sân 。 治trị 瞋sân 不bất 同đồng 故cố 得đắc 分phần/phân 四tứ 。 文văn 中trung 初sơ 先tiên 牒điệp 其kỳ 問vấn 辭từ 總tổng 呵ha 不bất 應ưng 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 總tổng 以dĩ 結kết 答đáp 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 舉cử 上thượng 伴bạn 侶lữ 相tương/tướng 資tư 不bất 同đồng 助trợ 以dĩ 顯hiển 別biệt 。 釋thích 中trung 初sơ 徵trưng 。 下hạ 對đối 釋thích 之chi 。 明minh 瞋sân 有hữu 二nhị 。 一nhất 麁thô 二nhị 細tế 。 修tu 慈từ 斷đoạn 麁thô 。 修tu 悲bi 治trị 細tế 。 故cố 得đắc 立lập 四tứ 。 於ư 中trung 六lục 番phiên 。 初sơ 番phiên 就tựu 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 瞋sân 。 次thứ 列liệt 兩lưỡng 名danh 。 後hậu 約ước 辯biện 治trị 。 奪đoạt 命mạng 之chi 瞋sân 麁thô 重trọng 易dị 捨xả 故cố 慈từ 能năng 斷đoạn 。 鞭tiên 撻thát 之chi 忿phẫn 輕khinh 微vi 難nan 離ly 修tu 悲bi 方phương 治trị 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 第đệ 二nhị 番phiên 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 瞋sân 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 治trị 。 瞋sân 眾chúng 生sanh 者giả 應ưng 生sanh 處xứ 生sanh 。 或hoặc 容dung 浮phù 薄bạc 故cố 慈từ 能năng 治trị 。 瞋sân 非phi 眾chúng 生sanh 不bất 應ưng 處xứ 起khởi 。 性tánh 必tất 深thâm 重trọng 修tu 悲bi 方phương 治trị 。 第đệ 三tam 番phiên 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 瞋sân 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 治trị 。 有hữu 緣duyên 生sanh 瞋sân 。 性tánh 容dung 輕khinh 薄bạc 故cố 慈từ 能năng 治trị 。 無vô 緣duyên 生sanh 瞋sân 。 性tánh 必tất 深thâm 利lợi 故cố 悲bi 能năng 治trị 。 第đệ 四tứ 番phiên 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 瞋sân 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 治trị 。 若nhược 藉tạ 過quá 去khứ 久cửu 遠viễn 。 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 瞋sân 者giả 去khứ 因nhân 玄huyền 遠viễn 瞋sân 容dung 輕khinh 微vi 故cố 慈từ 能năng 治trị 。 若nhược 藉tạ 現hiện 在tại 因nhân 緣duyên 生sanh 瞋sân 親thân 相tương/tướng 起khởi 發phát 瞋sân 必tất 增tăng 強cường/cưỡng 修tu 悲bi 方phương 治trị 。 第đệ 五ngũ 番phiên 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 瞋sân 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 治trị 。 瞋sân 聖thánh 人nhân 者giả 不bất 應ưng 處xứ 生sanh 易dị 可khả 除trừ 捨xả 故cố 慈từ 能năng 治trị 。 瞋sân 凡phàm 夫phu 者giả 可khả 瞋sân 處xứ 生sanh 難nan 可khả 除trừ 遣khiển 。 修tu 悲bi 方phương 治trị 。 第đệ 六lục 番phiên 中trung 先tiên 舉cử 二nhị 瞋sân 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 治trị 。 上thượng 瞋sân 易dị 斷đoạn 故cố 慈từ 能năng 治trị 。 中trung 瞋sân 難nạn/nan 去khứ 修tu 悲bi 方phương 治trị 。 極cực 微vi 細tế 者giả 修tu 慧tuệ 方phương 斷đoạn 是thị 以dĩ 不bất 論luận 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 答đáp 前tiền 問vấn 。 是thị 故cố 以dĩ 下hạ 牒điệp 上thượng 伴bạn 侶lữ 相tương/tướng 資tư 之chi 義nghĩa 助trợ 以dĩ 顯hiển 別biệt 。

復phục 以dĩ 器khí 下hạ 答đáp 上thượng 第đệ 二nhị 三tam 緣duyên 之chi 難nạn/nan 。 隨tùy 彼bỉ 三tam 緣duyên 應ưng 說thuyết 為vi 三tam 。 但đãn 以dĩ 器khí 別biệt 故cố 說thuyết 為vi 四tứ 。 受thọ 化hóa 之chi 人nhân 名danh 之chi 為vi 器khí 。 復phục 以dĩ 器khí 故cố 應ưng 名danh 為vi 四tứ 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 器khí 若nhược 有hữu 慈từ 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 悲bi 喜hỷ 捨xả 心tâm 別biệt 以dĩ 顯hiển 之chi 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 是thị 慈từ 之chi 器khí 。 有hữu 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 是thị 悲bi 之chi 器khí 。 得đắc 樂lạc 眾chúng 生sanh 是thị 喜hỷ 之chi 器khí 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 是thị 捨xả 之chi 器khí 。 於ư 彼bỉ 器khí 中trung 應ưng 生sanh 慈từ 處xứ 則tắc 不bất 得đắc 生sanh 悲bi 喜hỷ 捨xả 心tâm 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。

以dĩ 行hành 分phần/phân 下hạ 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 前tiền 言ngôn 見kiến 行hành 多đa 修tu 慈từ 悲bi 愛ái 修tu 喜hỷ 捨xả 是thị 故cố 應ưng 二nhị 。 佛Phật 今kim 答đáp 之chi 。 行hành 時thời 有hữu 別biệt 是thị 故cố 應ưng 四tứ 。 行hành 分phần/phân 應ưng 四tứ 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 若nhược 行hành 慈từ 下hạ 別biệt 以dĩ 顯hiển 之chi 。

以dĩ 無vô 量lượng 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 四tứ 答đáp 第đệ 四tứ 難nạn/nan 。 向hướng 前tiền 難nạn/nan 言ngôn 無vô 量lượng 應ưng 一nhất 。 若nhược 言ngôn 四tứ 種chủng 則tắc 非phi 無vô 量lượng 。 佛Phật 今kim 答đáp 之chi 。 良lương 以dĩ 具cụ 足túc 四tứ 種chủng 。 無vô 量lượng 故cố 得đắc 言ngôn 四tứ 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 約ước 就tựu 大đại 小tiểu 辯biện 定định 優ưu 劣liệt 。 如Như 來Lai 先tiên 辯biện 。 第đệ 二nhị 領lãnh 解giải 。 如Như 來Lai 辯biện 中trung 先tiên 舉cử 四tứ 數số 。 夫phu 無vô 量lượng 者giả 則tắc 有hữu 四tứ 種chủng 。 次thứ 列liệt 四tứ 名danh 。 次thứ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 解giải 初sơ 門môn 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 辯biện 。 緣duyên 多đa 眾chúng 生sanh 故cố 名danh 為vi 緣duyên 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 自tự 在tại 三tam 昧muội 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 艱gian 難nan 故cố 非phi 自tự 在tại 。 辯biện 第đệ 二nhị 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 釋thích 。 如như 緣duyên 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 眷quyến 屬thuộc 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 易dị 故cố 名danh 自tự 在tại 。 所sở 緣duyên 狹hiệp 少thiểu 故cố 非phi 無vô 量lượng 。 既ký 非phi 無vô 量lượng 云vân 何hà 上thượng 言ngôn 是thị 無vô 量lượng 心tâm 有hữu 四tứ 種chủng 乎hồ 。 蓋cái 乃nãi 是thị 其kỳ 無vô 量lượng 中trung 分phần/phân 故cố 名danh 無vô 量lượng 。 如như 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 眾chúng 僧Tăng 中trung 分phần/phân 亦diệc 名danh 眾chúng 僧Tăng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 後hậu 二nhị 門môn 中trung 皆giai 初sơ 徵trưng 問vấn 。 後hậu 辯biện 可khả 知tri 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 就tựu 人nhân 辯biện 定định 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 四tứ 無vô 量lượng 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。 乃nãi 是thị 諸chư 佛Phật 。 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 辯biện 大đại 異dị 小tiểu 。 以dĩ 是thị 亦diệc 緣duyên 亦diệc 自tự 在tại 者giả 在tại 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 不bất 在tại 餘dư 故cố 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 知tri 是thị 如Như 來Lai 境cảnh 。 如như 是thị 四tứ 下hạ 辯biện 小tiểu 異dị 大đại 。 於ư 中trung 初sơ 言ngôn 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 雖tuy 名danh 無vô 量lượng 少thiểu 不bất 足túc 言ngôn 。 分phần/phân 小tiểu 異dị 大đại 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 得đắc 名danh 為vi 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 明minh 大đại 異dị 小tiểu 。 領lãnh 解giải 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 修tu 成thành 相tương/tướng 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 分phần/phân 定định 大đại 小tiểu 。 始thỉ 修tu 名danh 小tiểu 。 終chung 成thành 名danh 大đại 。 始thỉ 修tu 之chi 時thời 緣duyên 觀quán 分phân 別biệt 心tâm 有hữu 所sở 緣duyên 。 則tắc 有hữu 所sở 不bất 緣duyên 故cố 名danh 為vi 小tiểu 。 又hựu 難nạn/nan 成thành 就tựu 故cố 名danh 為vi 小tiểu 。 終chung 成thành 之chi 時thời 滅diệt 去khứ 緣duyên 觀quán 心tâm 如như 虛hư 空không 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 等đẳng 眾chúng 生sanh 界giới 平bình 等đẳng 。 攝nhiếp 取thủ 故cố 名danh 為vi 大đại 。 又hựu 成thành 不bất 退thoái 過quá 餘dư 始thỉ 學học 故cố 名danh 為vi 大đại 。 文văn 中trung 先tiên 明minh 始thỉ 修tu 之chi 小tiểu 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 於ư 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 下hạ 明minh 其kỳ 出xuất 世thế 所sở 成thành 之chi 大đại 。 就tựu 所sở 修tu 中trung 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 前tiền 一nhất 問vấn 答đáp 明minh 修tu 非phi 大đại 。 後hậu 一nhất 問vấn 答đáp 辯biện 明minh 所sở 修tu 非phi 大đại 所sở 以dĩ 。 前tiền 中trung 先tiên 問vấn 。 頗phả 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 得đắc 慈từ 悲bi 心tâm 非phi 是thị 大đại 不phủ 。 菩Bồ 薩Tát 人nhân 大đại 。 涅Niết 槃Bàn 法pháp 大đại 。 依y 此thử 所sở 得đắc 應ưng 當đương 是thị 大đại 而nhi 有hữu 非phi 者giả 。 理lý 在tại 難nan 知tri 故cố 為vi 此thử 問vấn 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 言ngôn 有hữu 總tổng 答đáp 。 若nhược 於ư 下hạ 別biệt 。 是thị 名danh 得đắc 慈từ 。 非phi 大đại 下hạ 結kết 。

別biệt 中trung 應ưng 先tiên 辯biện 修tu 得đắc 義nghĩa 然nhiên 後hậu 辯biện 文văn 。 義nghĩa 有hữu 三tam 門môn 。 一nhất 就tựu 生sanh 緣duyên 以dĩ 明minh 修tu 得đắc 。 二nhị 就tựu 法pháp 緣duyên 。 三tam 就tựu 無vô 緣duyên 。

眾chúng 生sanh 緣duyên 中trung 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 離ly 欲dục 得đắc 。 二nhị 方phương 便tiện 得đắc 。 離ly 欲dục 得đắc 者giả 凡phàm 夫phu 先tiên 來lai 曾tằng 依y 諸chư 禪thiền 。 修tu 四tứ 無vô 量lượng 。 後hậu 退thoái 諸chư 禪thiền 無vô 量lượng 亦diệc 失thất 。 後hậu 斷đoạn 下hạ 結kết 。 得đắc 上thượng 禪thiền 時thời 本bổn 失thất 無vô 量lượng 。 與dữ 禪thiền 俱câu 得đắc 名danh 離ly 欲dục 得đắc 。 雖tuy 復phục 得đắc 之chi 而nhi 未vị 現hiện 前tiền 。 更cánh 起khởi 方phương 便tiện 修tu 習tập 。 乃nãi 現hiện 名danh 方phương 便tiện 得đắc 。 修tu 之chi 云vân 何hà 。 先tiên 分phần/phân 眾chúng 生sanh 以dĩ 為vi 七thất 品phẩm 。 怨oán 親thân 各các 三tam 謂vị 下hạ 中trung 上thượng 。 中trung 容dung 為vi 一nhất 故cố 有hữu 七thất 品phẩm 。 良lương 以dĩ 中trung 人nhân 無vô 多đa 階giai 異dị 故cố 合hợp 為vi 一nhất 。 此thử 經Kinh 及cập 與dữ 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 同đồng 為vi 七thất 品phẩm 。 人nhân 言ngôn 九cửu 品phẩm 當đương 應ưng 謬mậu 耳nhĩ 。 修tu 法pháp 云vân 何hà 。 經kinh 論luận 不bất 同đồng 。 依y 如như 成thành 實thật 。 修tu 前tiền 三tam 種chủng 在tại 先tiên 於ư 彼bỉ 上thượng 親thân 所sở 起khởi 。 乃nãi 至chí 末mạt 後hậu 。 上thượng 怨oán 所sở 成thành 。 親thân 所sở 易dị 益ích 。 怨oán 難nạn/nan 利lợi 故cố 。 至chí 第đệ 七thất 品phẩm 。 即tức 名danh 為vi 捨xả 。 以dĩ 平bình 等đẳng 故cố 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 先tiên 緣duyên 上thượng 親thân 欲dục 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 中trung 親thân 所sở 欲dục 與dữ 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 下hạ 親thân 所sở 欲dục 與dữ 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 第đệ 一nhất 品phẩm 。 次thứ 緣duyên 中trung 親thân 欲dục 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 下hạ 親thân 所sở 欲dục 與dữ 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 中trung 人nhân 所sở 欲dục 與dữ 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 第đệ 二nhị 品phẩm 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 乃nãi 至chí 末mạt 後hậu 。 於ư 上thượng 怨oán 所sở 同đồng 前tiền 六lục 品phẩm 齊tề 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 修tu 慈từ 既ký 然nhiên 。 悲bi 喜hỷ 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 有hữu 拔bạt 苦khổ 慶khánh 喜hỷ 為vi 異dị 。 前tiền 之chi 六lục 品phẩm 唯duy 得đắc 名danh 慈từ 乃nãi 至chí 名danh 喜hỷ 。 至chí 第đệ 七thất 品phẩm 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 慶khánh 物vật 義nghĩa 邊biên 名danh 慈từ 悲bi 喜hỷ 。 平bình 等đẳng 義nghĩa 邊biên 。 即tức 名danh 為vi 捨xả 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 。 修tu 前tiền 三tam 種chủng 與dữ 成thành 實thật 同đồng 。 然nhiên 彼bỉ 宗tông 中trung 至chí 第đệ 七thất 品phẩm 正chánh 得đắc 名danh 為vi 慈từ 悲bi 及cập 喜hỷ 三tam 行hành 成thành 就tựu 。 不bất 得đắc 名danh 捨xả 。 以dĩ 是thị 親thân 想tưởng 非phi 是thị 中trung 容dung 。 忘vong 懷hoài 心tâm 故cố 以dĩ 非phi 捨xả 故cố 別biệt 須tu 修tu 習tập 。 修tu 法pháp 如như 何hà 。 先tiên 緣duyên 中trung 人nhân 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 一nhất 品phẩm 。 以dĩ 中trung 人nhân 所sở 先tiên 無vô 怨oán 親thân 易dị 修tu 捨xả 故cố 。 次thứ 緣duyên 下hạ 怨oán 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 二nhị 品phẩm 。 次thứ 緣duyên 中trung 怨oán 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 三tam 品phẩm 。 次thứ 緣duyên 上thượng 怨oán 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 四tứ 品phẩm 。 怨oán 想tưởng 易dị 遣khiển 故cố 併tinh 除trừ 之chi 。 次thứ 緣duyên 下hạ 親thân 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 五ngũ 品phẩm 。 次thứ 緣duyên 中trung 親thân 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 六lục 品phẩm 。 後hậu 緣duyên 上thượng 親thân 而nhi 修tu 捨xả 想tưởng 是thị 第đệ 七thất 品phẩm 。 前tiền 六lục 是thị 其kỳ 修tu 捨xả 方phương 便tiện 。 後hậu 一nhất 捨xả 成thành 。 以dĩ 其kỳ 最tối 後hậu 上thượng 親thân 所sở 成thành 。 故cố 雜tạp 心tâm 中trung 說thuyết 捨xả 無vô 量lượng 為vi 無vô 貪tham 性tánh 。 親thân 想tưởng 難nan 離ly 故cố 後hậu 除trừ 之chi 。 毘tỳ 曇đàm 如như 是thị 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 。 與dữ 曇đàm 毘tỳ 同đồng 。 故cố 地địa 持trì 中trung 前tiền 三tam 之chi 外ngoại 別biệt 修tu 捨xả 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 前tiền 三tam 益ích 眾chúng 生sanh 心tâm 可khả 須tu 修tu 習tập 。 後hậu 一nhất 是thị 其kỳ 背bối/bội 化hóa 之chi 心tâm 何hà 勞lao 修tu 乎hồ 。 釋thích 言ngôn 。 若nhược 不bất 修tu 捨xả 無vô 量lượng 。 是thị 則tắc 前tiền 三tam 雖tuy 能năng 齊tề 益ích 。 多đa 先tiên 益ích 親thân 後hậu 及cập 其kỳ 怨oán 。 又hựu 無vô 捨xả 心tâm 益ích 親thân 心tâm 易dị 利lợi 怨oán 心tâm 難nạn/nan 。 為vi 除trừ 是thị 過quá 故cố 須tu 修tu 捨xả 。 又hựu 無vô 空không 捨xả 前tiền 之chi 三tam 種chủng 便tiện 成thành 愛ái 見kiến 故cố 須tu 修tu 捨xả 。 眾chúng 生sanh 緣duyên 慈từ 修tu 之chi 如như 是thị 。 次thứ 修tu 法pháp 緣duyên 。

法pháp 緣duyên 之chi 中trung 義nghĩa 別biệt 有hữu 七thất 。 一nhất 觀quán 眾chúng 生sanh 唯duy 是thị 五ngũ 陰ấm 事sự 相tướng 之chi 法pháp 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 而nhi 修tu 慈từ 心tâm 。 二nhị 觀quán 眾chúng 生sanh 唯duy 是thị 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 法pháp 數số 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 三tam 觀quán 眾chúng 生sanh 體thể 是thị 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 法pháp 數số 如như 土thổ/độ 木mộc 城thành 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 四tứ 觀quán 眾chúng 生sanh 體thể 是thị 妄vọng 相tương/tướng 虛hư 幻huyễn 之chi 法pháp 如như 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 五ngũ 觀quán 眾chúng 生sanh 體thể 是thị 妄vọng 想tưởng 情tình 有hữu 之chi 法pháp 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 六lục 觀quán 眾chúng 生sanh 體thể 是thị 真chân 實thật 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 緣duyên 起khởi 集tập 成thành 五ngũ 陰ấm 法pháp 數số 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 七thất 觀quán 眾chúng 生sanh 體thể 是thị 真chân 實thật 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 緣duyên 起khởi 法Pháp 界Giới 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 修tu 習tập 慈từ 心tâm 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。

次thứ 明minh 無vô 緣duyên 。 無vô 緣duyên 有hữu 四tứ 。 一nhất 觀quán 五ngũ 陰ấm 虛hư 假giả 無vô 性tánh 。 二nhị 觀quán 五ngũ 陰ấm 空không 寂tịch 無vô 相tướng 乃nãi 至chí 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 亦diệc 無vô 。 三tam 觀quán 五ngũ 陰ấm 妄vọng 想tưởng 所sở 見kiến 。 由do 來lai 無vô 法pháp 。 四tứ 觀quán 五ngũ 陰ấm 體thể 是thị 真Chân 如Như 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 不bất 起khởi 不bất 滅diệt 。 而nhi 修tu 慈từ 心tâm 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 修tu 成thành 之chi 義nghĩa 具cụ 應ưng 如như 此thử 。 但đãn 今kim 文văn 中trung 唯duy 就tựu 生sanh 緣duyên 以dĩ 辯biện 修tu 相tương/tướng 。 餘dư 略lược 不bất 論luận 。

眾chúng 生sanh 緣duyên 中trung 唯duy 明minh 修tu 慈từ 。 餘dư 略lược 不bất 辯biện 。 文văn 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 分phần/phân 慈từ 境cảnh 。 二nhị 於ư 上thượng 親thân 下hạ 約ước 境cảnh 修tu 慈từ 。 境cảnh 中trung 初sơ 先tiên 據cứ 要yếu 分phần/phân 三tam 。 後hậu 離ly 為vi 七thất 。 三tam 中trung 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 三tam 品phẩm 分phân 別biệt 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 親thân 怨oán 中trung 人nhân 列liệt 其kỳ 名danh 字tự 。 下hạ 分phần/phân 此thử 三tam 以dĩ 之chi 為vi 七thất 。 親thân 中trung 分phần/phân 三tam 。 謂vị 上thượng 中trung 下hạ 。 怨oán 憎tăng 亦diệc 爾nhĩ 。 即tức 以dĩ 為vi 六lục 。 中trung 品phẩm 不bất 分phân 是thị 以dĩ 不bất 論luận 。 通thông 之chi 為vi 七thất 。 下hạ 約ước 修tu 慈từ 。 於ư 上thượng 親thân 中trung 與dữ 增tăng 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 第đệ 一nhất 品phẩm 。 於ư 中trung 下hạ 親thân 亦diệc 復phục 平bình 等đẳng 。 與dữ 增tăng 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 及cập 第đệ 三tam 品phẩm 。 第đệ 四tứ 一nhất 品phẩm 於ư 中trung 人nhân 所sở 與dữ 增tăng 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 文văn 略lược 不bất 說thuyết 。 於ư 上thượng 怨oán 中trung 與dữ 少thiểu 分phần 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 中trung 怨oán 所sở 與dữ 中trung 品phẩm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 下hạ 怨oán 所sở 與dữ 增tăng 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 第đệ 五ngũ 品phẩm 。 如như 是thị 轉chuyển 修tu 於ư 上thượng 怨oán 中trung 與dữ 中trung 品phẩm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 中trung 下hạ 怨oán 等đẳng 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 第đệ 六lục 品phẩm 。 轉chuyển 復phục 修tu 習tập 於ư 上thượng 中trung 下hạ 等đẳng 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 第đệ 七thất 品phẩm 。 下hạ 重trọng/trùng 顯hiển 之chi 。 若nhược 上thượng 怨oán 中trung 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 名danh 慈từ 心tâm 成thành 辯biện 後hậu 異dị 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 於ư 父phụ 母mẫu 所sở 。 及cập 上thượng 怨oán 所sở 得đắc 平bình 等đẳng 心tâm 。 顯hiển 其kỳ 成thành 相tương/tướng 。 上thượng 來lai 別biệt 竟cánh 。 是thị 名danh 下hạ 結kết 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 辯biện 前tiền 所sở 修tu 非phi 大đại 所sở 以dĩ 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 何hà 緣duyên 得đắc 如như 是thị 慈từ 猶do 不bất 名danh 大đại 。 下hạ 佛Phật 為vi 釋thích 。 以dĩ 難nạn/nan 成thành 故cố 不bất 名danh 大đại 者giả 略lược 釋thích 非phi 大đại 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 廣quảng 釋thích 非phi 大đại 。 於ư 中trung 初sơ 法pháp 。 如như 豌# 豆đậu 下hạ 四tứ 喻dụ 顯hiển 之chi 。

下hạ 次thứ 明minh 其kỳ 所sở 成thành 是thị 大đại 。 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 所sở 成thành 是thị 大đại 。 二nhị 先tiên 得đắc 世thế 下hạ 舉cử 小tiểu 顯hiển 大đại 。 前tiền 中trung 菩Bồ 薩Tát 住trụ 於ư 。 初Sơ 地Địa 名danh 曰viết 大đại 慈từ 就tựu 處xứ 總tổng 指chỉ 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 言ngôn 何hà 以dĩ 故cố 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 下hạ 對đối 釋thích 之chi 。 句cú 別biệt 有hữu 三tam 。

一nhất 於ư 闡xiển 提đề 大đại 惡ác 眾chúng 生sanh 堪kham 忍nhẫn 不bất 瞋sân 故cố 名danh 大đại 慈từ 。 先tiên 舉cử 闡xiển 提đề 次thứ 明minh 不bất 瞋sân 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。

二nhị 能năng 廣quảng 益ích 故cố 名danh 為vi 大đại 。 除trừ 無vô 利lợi 益ích 名danh 大đại 慈từ 者giả 明minh 能năng 拔bạt 苦khổ 。 欲dục 與dữ 利lợi 樂lạc 名danh 大đại 悲bi 者giả 明minh 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 餘dư 處xứ 多đa 說thuyết 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 悲bi 能năng 拔bạt 苦khổ 。 今kim 以dĩ 何hà 故cố 說thuyết 慈từ 拔bạt 苦khổ 悲bi 與dữ 樂lạc 乎hồ 。 釋thích 言ngôn 。 慈từ 心tâm 正chánh 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 不bất 除trừ 苦khổ 樂lạc 則tắc 不bất 生sanh 故cố 說thuyết 除trừ 苦khổ 。 又hựu 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 苦khổ 事sự 不bất 起khởi 故cố 說thuyết 除trừ 苦khổ 。 悲bi 心tâm 正chánh 欲dục 拔bạt 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 若nhược 不bất 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 則tắc 不bất 去khứ 故cố 說thuyết 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 除trừ 苦khổ 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 得đắc 生sanh 故cố 說thuyết 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 生sanh 心tâm 喜hỷ 名danh 大đại 喜hỷ 者giả 。 見kiến 生sanh 得đắc 利lợi 等đẳng 皆giai 慶khánh 之chi 故cố 名danh 大đại 喜hỷ 。 捨xả 中trung 汎# 論luận 具cụ 有hữu 七thất 種chủng 。 一nhất 心tâm 性tánh 平bình 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 捨xả 。 二nhị 於ư 眾chúng 生sanh 捨xả 離ly 一nhất 切thiết 。 怨oán 親thân 之chi 礙ngại 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 三tam 見kiến 眾chúng 生sanh 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 放phóng 捨xả 名danh 捨xả 。 四tứ 捨xả 一nhất 切thiết 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 過quá 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 五ngũ 證chứng 空không 平bình 等đẳng 捨xả 離ly 眾chúng 相tướng 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 六lục 以dĩ 己kỷ 善thiện 根căn 施thí 與dữ 眾chúng 生sanh 。 名danh 之chi 為vi 捨xả 。 七thất 利lợi 眾chúng 生sanh 無vô 所sở 悕hy 望vọng 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 故cố 維duy 摩ma 云vân 。 有hữu 所sở 福phước 祐hựu 無vô 所sở 悕hy 望vọng 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 今kim 此thử 且thả 依y 三tam 義nghĩa 釋thích 之chi 。 無vô 所sở 擁ủng 護hộ 名danh 為vi 大đại 捨xả 是thị 前tiền 第đệ 二nhị 捨xả 離ly 怨oán 親thân 。 以dĩ 無vô 偏thiên 親thân 故cố 無vô 擁ủng 護hộ 。 若nhược 不bất 見kiến 我ngã 法pháp 相tướng 己kỷ 身thân 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 平bình 等đẳng 名danh 捨xả 是thị 前tiền 第đệ 五ngũ 行hành 空không 平bình 等đẳng 名danh 之chi 為vi 捨xả 。 自tự 捨xả 己kỷ 樂nhạo 施thí 與dữ 他tha 人nhân 是thị 名danh 大đại 捨xả 是thị 前tiền 第đệ 六lục 捨xả 五ngũ 善thiện 根căn 與dữ 他tha 名danh 捨xả 。 問vấn 曰viết 。 已dĩ 善thiện 云vân 何hà 施thí 他tha 。 願nguyện 以dĩ 己kỷ 善thiện 饒nhiêu 益ích 於ư 彼bỉ 。 後hậu 得đắc 樂lạc 時thời 如như 願nguyện 能năng 益ích 故cố 名danh 為vi 施thí 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 廣quảng 益ích 名danh 大đại 。

四tứ 三tam 唯duy 四tứ 無vô 量lượng 能năng 令linh 已dĩ 下hạ 能năng 生sanh 廣quảng 行hành 故cố 名danh 為vi 大đại 。 唯duy 四tứ 能năng 令linh 增tăng 長trưởng 具cụ 足túc 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 辯biện 勝thắng 過quá 劣liệt 。 餘dư 不bất 必tất 爾nhĩ 舉cử 劣liệt 顯hiển 勝thắng 。

上thượng 來lai 正chánh 明minh 所sở 成thành 是thị 大đại 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 舉cử 小tiểu 顯hiển 大đại 。 先tiên 得đắc 世thế 間gian 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 發phát 。 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 方phương 得đắc 出xuất 世thế 正chánh 明minh 菩Bồ 薩Tát 從tùng 小tiểu 入nhập 大đại 。 因nhân 世thế 已dĩ 下hạ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。

自tự 下hạ 第đệ 五ngũ 明minh 四tứ 無vô 量lượng 實thật 益ích 不bất 虛hư 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 作tác 無vô 益ích 之chi 難nạn/nan 。 後hậu 佛Phật 明minh 益ích 。 難nạn/nan 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 慈từ 觀quán 不bất 真chân 。 二nhị 若nhược 非phi 虛hư 妄vọng 實thật 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 明minh 慈từ 無vô 實thật 益ích 。 三tam 若nhược 實thật 不bất 得đắc 樂lạc 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 我ngã 念niệm 往vãng 下hạ 執chấp 因nhân 疑nghi 果quả 。

前tiền 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 下hạ 結kết 明minh 虛hư 。 法pháp 中trung 世Thế 尊Tôn 除trừ 無vô 利lợi 益ích 牒điệp 前tiền 大đại 慈từ 。 與dữ 利lợi 樂lạc 者giả 牒điệp 前tiền 大đại 悲bi 。 實thật 無vô 所sở 為vi 略lược 顯hiển 不bất 真chân 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 即tức 是thị 虛hư 等đẳng 廣quảng 顯hiển 不bất 真chân 。 喻dụ 中trung 有hữu 五ngũ 。 合hợp 文văn 可khả 知tri 。 雖tuy 口khẩu 發phát 下hạ 結kết 以dĩ 明minh 虛hư 。

第đệ 二nhị 難nạn/nan 中trung 若nhược 非phi 虛hư 妄vọng 實thật 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 以dĩ 理lý 定định 佛Phật 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 不bất 以dĩ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 力lực 一nhất 切thiết 受thọ 樂lạc 即tức 事sự 以dĩ 徵trưng 。

第đệ 三tam 難nạn/nan 中trung 執chấp 因nhân 疑nghi 果quả 。 若nhược 當đương 真chân 實thật 不bất 得đắc 樂lạc 者giả 牒điệp 上thượng 虛hư 因nhân 。 如như 佛Phật 說thuyết 下hạ 舉cử 其kỳ 實thật 果quả 。 若nhược 不bất 實thật 者giả 云vân 何hà 得đắc 與dữ 。 此thử 義nghĩa 相tương 應ứng 執chấp 因nhân 疑nghi 果quả 。 就tựu 舉cử 果quả 中trung 如như 佛Phật 說thuyết 等đẳng 別biệt 明minh 慈từ 果quả 。 獨độc 修tu 慈từ 心tâm 乃nãi 得đắc 下hạ 結kết 。 別biệt 中trung 先tiên 明minh 修tu 慈từ 生sanh 梵Phạm 。 次thứ 為vi 帝Đế 釋Thích 。 後hậu 作tác 輪Luân 王Vương 。 生sanh 梵Phạm 正chánh 報báo 。 帝Đế 釋Thích 輪Luân 王Vương 是thị 餘dư 殘tàn 果quả 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

下hạ 佛Phật 先tiên 嘆thán 。 說thuyết 偈kệ 下hạ 答đáp 。 答đáp 中trung 還hoàn 三tam 。 一nhất 對đối 上thượng 後hậu 難nạn/nan 辯biện 明minh 慈từ 心tâm 有hữu 實thật 果quả 報báo 。 二nhị 夫phu 修tu 慈từ 者giả 實thật 非phi 妄vọng 下hạ 對đối 上thượng 初sơ 難nạn/nan 明minh 其kỳ 慈từ 觀quán 是thị 實thật 不bất 虛hư 。 三tam 迦Ca 葉Diếp 白bạch 菩Bồ 薩Tát 思tư 惟duy 。 悉tất 是thị 真chân 下hạ 對đối 前tiền 第đệ 二nhị 辯biện 明minh 慈từ 心tâm 有hữu 實thật 利lợi 益ích 。

初sơ 中trung 四tứ 偈kệ 。 其kỳ 第đệ 一nhất 偈kệ 對đối 一nhất 眾chúng 生sanh 明minh 其kỳ 劣liệt 慈từ 。 其kỳ 第đệ 二nhị 偈kệ 對đối 一nhất 切thiết 生sanh 以dĩ 顯hiển 勝thắng 悲bi 。 先tiên 舉cử 悲bi 心tâm 。 是thị 名danh 已dĩ 下hạ 嘆thán 以dĩ 顯hiển 勝thắng 。 後hậu 之chi 兩lưỡng 偈kệ 舉cử 他tha 廣quảng 施thí 對đối 上thượng 劣liệt 慈từ 比tỉ 校giáo 不bất 及cập 。 顯hiển 前tiền 勝thắng 悲bi 果quả 實thật 無vô 窮cùng 。 設thiết 使sử 五ngũ 通thông 明minh 福phước 田điền 淨tịnh 。 五ngũ 通thông 行hành 淨tịnh 故cố 偏thiên 舉cử 之chi 。 悉tất 滿mãn 大đại 地địa 彰chương 福phước 田điền 多đa 。 有hữu 自tự 在tại 主chủ 奉phụng 施thí 所sở 安an 。 象tượng 馬mã 種chủng 種chủng 明minh 施thí 物vật 廣quảng 。 其kỳ 自tự 在tại 主chủ 能năng 為vi 廣quảng 施thí 故cố 偏thiên 舉cử 之chi 。 此thử 施thí 得đắc 果quả 。 雖tuy 復phục 無vô 量lượng 。 欲dục 比tỉ 向hướng 前tiền 一nhất 眾chúng 生sanh 中trung 所sở 修tu 一nhất 慈từ 。 十thập 六lục 分phần 中trung 。 不bất 及cập 其kỳ 一nhất 。 況huống 能năng 令linh 加gia 。 十thập 六lục 亦diệc 是thị 一nhất 數số 之chi 門môn 。 如như 一nhất 斤cân 物vật 十thập 六lục 兩lưỡng 等đẳng 。 於ư 彼bỉ 劣liệt 慈từ 尚thượng 不bất 相tương 比tỉ 。 何hà 況huống 勝thắng 悲bi 。

第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 夫phu 修tu 慈từ 者giả 實thật 非phi 妄vọng 想tưởng 諦đế 是thị 真chân 實thật 總tổng 明minh 慈từ 實thật 。 若nhược 是thị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 已dĩ 下hạ 別biệt 明minh 慈từ 實thật 。 慈từ 若nhược 有hữu 無vô 非phi 有hữu 無vô 下hạ 就tựu 實thật 嘆thán 勝thắng 。 初sơ 總tổng 可khả 知tri 。

別biệt 中trung 初sơ 先tiên 開khai 列liệt 兩lưỡng 門môn 。 若nhược 是thị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 之chi 慈từ 是thị 名danh 虛hư 妄vọng 。 是thị 第đệ 一nhất 門môn 舉cử 妄vọng 題đề 真chân 。 雖tuy 復phục 生sanh 心tâm 不bất 能năng 實thật 益ích 故cố 名danh 虛hư 妄vọng 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 實thật 不bất 虛hư 。 是thị 第đệ 二nhị 門môn 辯biện 真chân 異dị 妄vọng 。

下hạ 廣quảng 顯hiển 之chi 。 云vân 何hà 知tri 耶da 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 二Nhị 乘Thừa 慈từ 虛hư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 實thật 。 下hạ 對đối 顯hiển 之chi 。 先tiên 廣quảng 後hậu 門môn 明minh 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 慈từ 是thị 真chân 實thật 。 慈từ 若nhược 無vô 常thường 是thị 聲Thanh 聞Văn 下hạ 廣quảng 上thượng 初sơ 門môn 辯biện 明minh 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 慈từ 虛hư 。 明minh 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 慈từ 是thị 實thật 中trung 先tiên 明minh 菩Bồ 薩Tát 慈từ 是thị 真chân 實thật 。 能năng 為vi 善thiện 者giả 名danh 實thật 思tư 下hạ 明minh 佛Phật 慈từ 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 慈từ 中trung 三tam 門môn 辯biện 實thật 。 一nhất 有hữu 實thật 用dụng 故cố 名danh 為vi 實thật 。 二nhị 能năng 為vi 實thật 治trị 故cố 名danh 為vi 實thật 。 三tam 能năng 生sanh 實thật 行hạnh 故cố 名danh 為vi 實thật 。 初sơ 中trung 先tiên 別biệt 。 當đương 知tri 下hạ 結kết 。 別biệt 中trung 觀quán 土thổ/độ 以dĩ 為vi 金kim 等đẳng 約ước 就tựu 外ngoại 法pháp 以dĩ 明minh 實thật 用dụng 。 觀quán 實thật 眾chúng 生sanh 為vi 非phi 生sanh 等đẳng 約ước 就tựu 內nội 法pháp 以dĩ 明minh 實thật 用dụng 。

第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 辯biện 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 辯biện 中trung 謂vị 能năng 斷đoạn 除trừ 煩phiền 惱não 。 總tổng 明minh 實thật 治trị 。 夫phu 修tu 慈từ 下hạ 別biệt 明minh 實thật 治trị 。

第đệ 三tam 段đoạn 中trung 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 諸chư 善thiện 根căn 本bổn 。 總tổng 明minh 慈từ 等đẳng 能năng 生sanh 實thật 行hạnh 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 別biệt 中trung 且thả 就tựu 一nhất 慈từ 以dĩ 論luận 。 餘dư 類loại 可khả 知tri 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 出xuất 生sanh 大Đại 乘Thừa 。 不bất 共cộng 善thiện 法Pháp 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 諸chư 佛Phật 。 慈từ 為vi 本bổn 下hạ 出xuất 生sanh 三tam 乘thừa 共cộng 行hành 善thiện 法Pháp 。

前tiền 不bất 共cộng 中trung 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 皆giai 能năng 出xuất 生sanh 。 且thả 論luận 慈từ 行hành 。 慈từ 行hành 實thật 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 善thiện 。 且thả 說thuyết 布bố 施thí 。 若nhược 不bất 見kiến 貪tham 無vô 緣duyên 生sanh 慈từ 若nhược 不bất 生sanh 慈từ 則tắc 不bất 能năng 施thí 。 反phản 明minh 無vô 慈từ 。 不bất 能năng 行hành 施thí 。 以dĩ 施thí 因nhân 下hạ 順thuận 明minh 有hữu 慈từ 故cố 能năng 行hành 施thí 。 此thử 言ngôn 略lược 少thiểu 。 若nhược 具cụ 應ưng 言ngôn 由do 見kiến 貧bần 窮cùng 故cố 生sanh 慈từ 心tâm 。 由do 生sanh 慈từ 心tâm 故cố 能năng 行hành 施thí 。 以dĩ 施thí 因nhân 緣duyên 。 令linh 生sanh 得đắc 樂lạc 。

所sở 謂vị 已dĩ 下hạ 廣quảng 辯biện 施thí 相tương/tướng 。 先tiên 列liệt 施thí 物vật 。 如như 是thị 施thí 時thời 。 心tâm 無vô 繫hệ 下hạ 明minh 其kỳ 施thí 心tâm 。 心tâm 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 自tự 行hành 心tâm 淨tịnh 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 施thí 時thời 慈từ 心tâm 等đẳng 下hạ 化hóa 他tha 心tâm 淨tịnh 。

自tự 中trung 依y 如như 相tương 續tục 解giải 脫thoát 說thuyết 施thí 有hữu 五ngũ 。 一nhất 者giả 無vô 障chướng 。 亦diệc 名danh 無vô 疑nghi 。 謂vị 行hành 施thí 時thời 斷đoạn 離ly 慳san 障chướng 。 二nhị 者giả 無vô 顧cố 。 不bất 求cầu 名danh 利lợi 及cập 與dữ 恩ân 報báo 。 三tam 者giả 無vô 過quá 。 修tu 行hành 施thí 時thời 。 不bất 離ly 煩phiền 惱não 無vô 方phương 便tiện 過quá 。 四tứ 無vô 妄vọng 想tưởng 。 心tâm 無vô 分phân 別biệt 。 五ngũ 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 今kim 此thử 具cụ 有hữu 。

先tiên 明minh 無vô 障chướng 。 如như 是thị 施thí 時thời 。 心tâm 無vô 繫hệ 縛phược 。 明minh 其kỳ 無vô 慳san 。 不bất 生sanh 貪tham 著trước 。 彰chương 其kỳ 無vô 貪tham 。 遠viễn 離ly 此thử 二nhị 故cố 云vân 無vô 障chướng 。 次thứ 明minh 迴hồi 向hướng 。 以dĩ 施thí 迴hồi 向hướng 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。

下hạ 明minh 餘dư 三tam 。 無vô 顧cố 無vô 過quá 合hợp 為vi 一nhất 門môn 。 無vô 妄vọng 想tưởng 者giả 。 別biệt 作tác 一nhất 門môn 。 文văn 中trung 初sơ 先tiên 開khai 列liệt 兩lưỡng 門môn 。 心tâm 無vô 依y 止chỉ 是thị 第đệ 一nhất 門môn 。 略lược 明minh 無vô 顧cố 及cập 明minh 無vô 過quá 。 妄vọng 想tưởng 永vĩnh 斷đoạn 是thị 第đệ 二nhị 門môn 。 略lược 明minh 無vô 妄vọng 。

下hạ 廣quảng 顯hiển 之chi 。 先tiên 廣quảng 無vô 依y 。 句cú 別biệt 有hữu 八bát 。 一nhất 不bất 為vi 怖bố 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 二nhị 不bất 為vi 名danh 。 三tam 不bất 為vi 利lợi 。 四tứ 不bất 求cầu 人nhân 天thiên 。 所sở 受thọ 快khoái 樂lạc 。 五ngũ 不bất 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 謂vị 於ư 受thọ 者giả 及cập 他tha 人nhân 所sở 不bất 起khởi 慢mạn 高cao 。 六lục 不bất 望vọng 前tiền 人nhân 現hiện 在tại 反phản 報báo 。 七thất 不bất 誑cuống 他tha 。 以dĩ 其kỳ 實thật 物vật 如như 實thật 施thí 與dữ 。 八bát 不bất 求cầu 富phú 貴quý 。 此thử 之chi 八bát 句cú 廣quảng 上thượng 無vô 依y 。 此thử 八bát 句cú 中trung 第đệ 五ngũ 不bất 慢mạn 第đệ 七thất 不bất 誑cuống 廣quảng 顯hiển 無vô 過quá 。 餘dư 顯hiển 無vô 顧cố 。

凡phàm 行hành 施thí 下hạ 廣quảng 前tiền 妄vọng 斷đoạn 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 正chánh 明minh 離ly 妄vọng 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 見kiến 。 持trì 戒giới 以dĩ 下hạ 舉cử 過quá 彰chương 離ly 。

前tiền 中trung 初sơ 明minh 不bất 著trước 有hữu 相tương/tướng 。 雖tuy 不bất 見kiến 下hạ 。 不bất 著trước 無vô 相tướng 。 常thường 行hành 施thí 故cố 。

後hậu 中trung 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 初sơ 明minh 由do 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 能năng 行hành 施thí 。 次thứ 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 行hành 施thí 故cố 不bất 具cụ 檀đàn 度độ 。 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 具cụ 檀đàn 故cố 。 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。

喻dụ 中trung 但đãn 喻dụ 向hướng 前tiền 初sơ 句cú 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 由do 乞khất 生sanh 慳san 喻dụ 。 二nhị 其kỳ 人nhân 下hạ 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 教giáo 修tu 惠huệ 施thí 喻dụ 。 三tam 彼bỉ 人nhân 下hạ 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 喻dụ 。 四tứ 如như 是thị 癡si 下hạ 分phân 別biệt 妨phương 施thí 喻dụ 。 初sơ 中trung 如như 人nhân 喻dụ 彼bỉ 慳san 者giả 。 箭tiễn 喻dụ 乞khất 人nhân 。 由do 彼bỉ 乞khất 求cầu 發phát 其kỳ 慳san 病bệnh 名danh 被bị 毒độc 箭tiễn 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 親thân 益ích 其kỳ 人nhân 名danh 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 為vì 令linh 其kỳ 人nhân 。 破phá 離ly 慳san 病bệnh 安an 住trụ 善thiện 法Pháp 。 名danh 欲dục 安an 隱ẩn 為vi 除trừ 毒độc 矣hĩ 。 訪phỏng 求cầu 施thí 法pháp 名danh 為vi 命mạng 醫y 。 教giáo 依y 施thí 法pháp 發phát 遣khiển 乞khất 者giả 名danh 為vi 拔bạt 箭tiễn 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 由do 生sanh 分phân 別biệt 停đình 其kỳ 施thí 意ý 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 且thả 待đãi 莫mạc 觸xúc 。 我ngã 今kim 已dĩ 下hạ 正chánh 顯hiển 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 分phân 別biệt 乞khất 人nhân 推thôi 其kỳ 來lai 處xứ 。 故cố 言ngôn 是thị 箭tiễn 。 從tùng 何hà 方phương 來lai 。 問vấn 其kỳ 遣khiển 者giả 故cố 言ngôn 誰thùy 射xạ 為vi 是thị 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 二nhị 分phần 別biệt 其kỳ 行hành 。 竹trúc 耶da 柳liễu 耶da 分phân 別biệt 其kỳ 戒giới 。 戒giới 有hữu 堅kiên 軟nhuyễn 。 堅kiên 者giả 如như 竹trúc 。 軟nhuyễn 者giả 如như 柳liễu 。 其kỳ 鏃# 鐵thiết 下hạ 。 分phân 別biệt 其kỳ 慧tuệ 。 慧tuệ 能năng 破phá 障chướng 故cố 說thuyết 為vi 鏃# 。 慧tuệ 依y 教giáo 生sanh 是thị 故cố 問vấn 言ngôn 何hà 治trị 所sở 出xuất 。 慧tuệ 有hữu 堅kiên 軟nhuyễn 故cố 復phục 問vấn 言ngôn 剛cang 耶da 。 柔nhu 耶da 其kỳ 毛mao 已dĩ 下hạ 分phân 別biệt 其kỳ 定định 。 定định 能năng 正chánh 心tâm 如như 毛mao 直trực 箭tiễn 。 故cố 以dĩ 喻dụ 之chi 。 定định 必tất 在tại 人nhân 。 人nhân 有hữu 凡phàm 聖thánh 。 是thị 以dĩ 問vấn 言ngôn 是thị 何hà 鳥điểu 翼dực 烏ô 耶da 鷲thứu 耶da 。 三tam 分phân 別biệt 乞khất 辭từ 。 由do 彼bỉ 乞khất 辭từ 能năng 生sanh 慳san 病bệnh 故cố 說thuyết 為vi 毒độc 。 辭từ 有hữu 自tự 作tác 他tha 教giáo 之chi 別biệt 。 是thị 故cố 問vấn 言ngôn 為vi 從tùng 作tác 生sanh 。 自tự 然nhiên 而nhi 有hữu 。 辭từ 有hữu 美mỹ 惡ác 故cố 言ngôn 人nhân 毒độc 蛇xà 毒độc 耶da 。 此thử 第đệ 三tam 竟cánh 。 第đệ 四tứ 段đoạn 中trung 明minh 由do 分phân 別biệt 妨phương 行hành 施thí 業nghiệp 。 是thị 以dĩ 呵ha 言ngôn 如như 是thị 癡si 人nhân 。 竟cánh 未vị 能năng 知tri 。 尋tầm 便tiện 命mạng 終chung 。

合hợp 中trung 初sơ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 合hợp 初sơ 人nhân 也dã 。 若nhược 行hành 施thí 時thời 第đệ 二nhị 段đoạn 。 分phân 別biệt 受thọ 等đẳng 合hợp 第đệ 三tam 段đoạn 。 終chung 不bất 能năng 下hạ 合hợp 第đệ 四tứ 段đoạn 。 於ư 中trung 還hoàn 三tam 。 一nhất 由do 分phân 別biệt 不bất 能năng 行hành 施thí 。 二nhị 不bất 行hành 施thí 故cố 不bất 具cụ 檀đàn 度độ 。 三tam 不bất 具cụ 檀đàn 故cố 。 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。

上thượng 來lai 一nhất 段đoạn 自tự 行hành 心tâm 淨tịnh 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 化hóa 他tha 心tâm 淨tịnh 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 化hóa 他tha 之chi 心tâm 。 布bố 施thí 食thực 時thời 常thường 作tác 願nguyện 下hạ 明minh 化hóa 他tha 心tâm 願nguyện 。 中trung 具cụ 明minh 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 皆giai 初sơ 法pháp 說thuyết 。 後hậu 喻dụ 顯hiển 之chi 。 願nguyện 中trung 有hữu 八bát 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。

上thượng 來lai 明minh 慈từ 出xuất 生sanh 大Đại 乘Thừa 。 不bất 共cộng 善thiện 法Pháp 。 下hạ 次thứ 明minh 慈từ 出xuất 生sanh 三tam 乘thừa 共cộng 行hành 善thiện 法Pháp 。 於ư 中trung 初sơ 總tổng 次thứ 別biệt 後hậu 結kết 。 總tổng 中trung 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 等đẳng 善thiện 慈từ 為vi 根căn 本bổn 明minh 末mạt 依y 本bổn 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 能năng 生sanh 如như 是thị 。 無vô 量lượng 善thiện 根căn 。 明minh 本bổn 生sanh 末mạt 。 慈từ 為vi 眾chúng 生sanh 修tu 諸chư 善thiện 行hành 。 故cố 生sanh 一nhất 切thiết 。 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 生sanh 二Nhị 乘Thừa 善thiện 。 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 智trí 生sanh 大Đại 乘Thừa 善thiện 。 二Nhị 乘Thừa 善thiện 中trung 有hữu 方phương 便tiện 道đạo 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 及cập 無Vô 學Học 道đạo 。 從tùng 初sơ 乃nãi 至chí 世thế 第đệ 一nhất 來lai 明minh 方phương 便tiện 道đạo 。 方phương 便tiện 道đạo 中trung 初sơ 至chí 三tam 觀quán 聲Thanh 聞Văn 觀quán 行hành 。 十thập 二nhị 緣duyên 等đẳng 緣Duyên 覺Giác 觀quán 行hành 。 燸nhu 等đẳng 四tứ 心tâm 通thông 明minh 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 觀quán 行hành 。 就tựu 初sơ 分phần/phân 中trung 。 所sở 謂vị 不bất 淨tịnh 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。 五ngũ 停đình 心tâm 觀quán 具cụ 應ưng 有hữu 五ngũ 。 且thả 舉cử 此thử 二nhị 。 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 是thị 其kỳ 總tổng 相tương/tướng 。 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 是thị 其kỳ 別biệt 相tướng 。 四Tứ 念Niệm 處Xứ 觀quán 。 依y 行hành 次thứ 第đệ 。 先tiên 別biệt 後hậu 總tổng 。 今kim 據cứ 說thuyết 時thời 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 七thất 方phương 便tiện 者giả 且thả 就tựu 色sắc 說thuyết 。 餘dư 類loại 可khả 知tri 。 所sở 謂vị 觀quán 色sắc 色sắc 集tập 色sắc 滅diệt 色sắc 對đối 治trị 道đạo 色sắc 味vị 色sắc 過quá 及cập 與dữ 色sắc 出xuất 。 依y 如như 毘tỳ 曇đàm 。 前tiền 四tứ 在tại 於ư 四tứ 現hiện 忍nhẫn 心tâm 乃nãi 至chí 見kiến 道đạo 。 後hậu 三tam 修tu 道Đạo 。 若nhược 依y 成thành 實thật 。 此thử 七thất 同đồng 在tại 聞văn 思tư 地địa 中trung 。 三tam 觀quán 處xứ 者giả 。 依y 如như 毘tỳ 曇đàm 。 觀quán 陰ấm 界giới 入nhập 名danh 三tam 觀quán 處xứ 。 此thử 觀quán 在tại 於ư 總tổng 相tương/tướng 念niệm 處xứ 。 若nhược 依y 成thành 實thật 。 觀quán 法pháp 無vô 常thường 苦khổ 與dữ 無vô 我ngã 名danh 三tam 觀quán 處xứ 。 此thử 觀quán 在tại 於ư 四tứ 現hiện 忍nhẫn 中trung 此thử 等đẳng 。 皆giai 是thị 聲Thanh 聞Văn 觀quán 行hành 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 無vô 我ngã 觀quán 者giả 是thị 緣Duyên 覺Giác 觀quán 。 煗noãn 頂đảnh 已dĩ 上thượng 二Nhị 乘Thừa 同đồng 觀quán 。 更cánh 無vô 差sai 別biệt 。 言ngôn 見kiến 道đạo 者giả 。 依y 如như 成thành 實thật 。 見kiến 四Tứ 諦Đế 空không 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 。 見kiến 於ư 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 聖thánh 行hành 從tùng 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 至chí 道đạo 比tỉ 忍nhẫn 此thử 十thập 五ngũ 心tâm 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 言ngôn 修tu 道Đạo 者giả 。 道đạo 比tỉ 智trí 後hậu 重trọng/trùng 緣duyên 諦đế 理lý 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 此thử 句cú 是thị 總tổng 。 正chánh 勤cần 等đẳng 別biệt 。 別biệt 中trung 先tiên 明minh 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 義nghĩa 通thông 上thượng 下hạ 。 今kim 此thử 偏thiên 就tựu 修tu 道Đạo 中trung 說thuyết 。 次thứ 說thuyết 四tứ 禪thiền 。 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 如như 上thượng 廣quảng 辯biện 。 八Bát 解Giải 脫Thoát 者giả 。 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 一nhất 。 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 二nhị 。 淨tịnh 色sắc 解giải 脫thoát 以dĩ 為vi 第đệ 三tam 。 空không 處xứ 第đệ 四tứ 。 識thức 處xứ 第đệ 五ngũ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 以dĩ 為vi 第đệ 六lục 。 非phi 想tưởng 解giải 脫thoát 以dĩ 為vi 第đệ 七thất 。 滅diệt 盡tận 解giải 脫thoát 以dĩ 為vi 第đệ 八bát 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。 八bát 勝thắng 處xứ 者giả 。 分phần/phân 前tiền 三tam 脫thoát 以dĩ 為vi 八bát 處xứ 。 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 少thiểu 是thị 初sơ 勝thắng 處xứ 。 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 第đệ 二nhị 勝thắng 處xứ 。 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 少thiểu 第đệ 三tam 勝thắng 處xứ 。 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 第đệ 四tứ 勝thắng 處xứ 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 復phục 以dĩ 為vi 四tứ 。 通thông 前tiền 八bát 也dã 。 八bát 中trung 初sơ 二nhị 是thị 初sơ 解giải 脫thoát 。 次thứ 二nhị 是thị 其kỳ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 。 後hậu 四tứ 是thị 其kỳ 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 入nhập 者giả 十thập 一nhất 切thiết 入nhập 。 依y 餘dư 經kinh 論luận 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 是thị 其kỳ 八bát 種chủng 。 空không 處xứ 識thức 處xứ 復phục 以dĩ 為vi 二nhị 。 通thông 前tiền 為vi 十thập 。 若nhược 依y 此thử 經Kinh 。 於ư 前tiền 十thập 中trung 除trừ 火hỏa 一nhất 切thiết 加gia 無vô 所sở 有hữu 以dĩ 為vi 十thập 矣hĩ 。 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 論luận 說thuyết 不bất 同đồng 。 依y 如như 毘tỳ 曇đàm 。 分phần/phân 十thập 六lục 行hành 以dĩ 為vi 三tam 門môn 。 空không 無vô 我ngã 行hành 名danh 為vi 空không 門môn 。 滅diệt 下hạ 四tứ 行hành 為vi 無vô 相tướng 門môn 。 餘dư 名danh 無vô 願nguyện 。 若nhược 依y 成thành 實thật 。 觀quán 法pháp 性tánh 空không 名danh 為vi 空không 門môn 。 於ư 此thử 空không 中trung 無vô 相tướng 可khả 取thủ 名danh 無vô 相tướng 門môn 。 於ư 此thử 空không 中trung 無vô 有hữu 貪tham 求cầu 願nguyện 行hành 之chi 心tâm 名danh 無vô 願nguyện 門môn 。 無vô 諍tranh 已dĩ 下hạ 明minh 無Vô 學Học 道đạo 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 。 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 利lợi 根căn 羅La 漢Hán 觀quán 察sát 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 知tri 起khởi 煩phiền 惱não 起khởi 將tương 護hộ 心tâm 不bất 與dữ 其kỳ 競cạnh 名danh 。 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 下hạ 明minh 六Lục 通Thông 。 知tri 他Tha 心Tâm 智Trí 。 是thị 他tha 心tâm 通thông 。 及cập 諸chư 通thông 者giả 所sở 謂vị 身thân 通thông 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 。 知tri 本bổn 際tế 者giả 是thị 宿túc 命mạng 通thông 。 下hạ 聲Thanh 聞Văn 智trí 及cập 緣Duyên 覺Giác 智trí 是thị 漏lậu 盡tận 通thông 。 上thượng 來lai 出xuất 生sanh 小Tiểu 乘Thừa 善thiện 法Pháp 。 問vấn 曰viết 。 此thử 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 慈từ 實thật 能năng 生sanh 實thật 行hạnh 。 今kim 云vân 何hà 說thuyết 生sanh 二Nhị 乘Thừa 善thiện 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 修tu 二Nhị 乘Thừa 善thiện 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 智trí 生sanh 大Đại 乘Thừa 善thiện 。 上thượng 來lai 別biệt 竟cánh 。 如như 是thị 下hạ 結kết 。 如như 是thị 等đẳng 善thiện 慈từ 為vi 根căn 本bổn 結kết 末mạt 依y 本bổn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 慈từ 是thị 實thật 。 若nhược 人nhân 問vấn 下hạ 重trọng/trùng 顯hiển 向hướng 前tiền 慈từ 為vi 行hành 本bổn 。 初sơ 先tiên 假giả 問vấn 。 後hậu 對đối 顯hiển 之chi 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 重trọng/trùng 結kết 慈từ 實thật 。

上thượng 來lai 廣quảng 明minh 菩Bồ 薩Tát 慈từ 實thật 。 自tự 下hạ 廣quảng 明minh 佛Phật 慈từ 是thị 實thật 。 有hữu 十thập 六lục 句cú 。 一nhất 一nhất 句cú 中trung 先tiên 就tựu 慈từ 行hành 開khai 出xuất 餘dư 義nghĩa 。 次thứ 以dĩ 彼bỉ 義nghĩa 即tức 於ư 慈từ 心tâm 。 後hậu 以dĩ 慈từ 心tâm 。 即tức 於ư 如Như 來Lai 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。

上thượng 來lai 廣quảng 明minh 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 慈từ 是thị 實thật 竟cánh 。 下hạ 次thứ 廣quảng 前tiền 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 慈từ 是thị 虛hư 妄vọng 。 有hữu 十thập 六lục 句cú 。 一nhất 一nhất 句cú 中trung 皆giai 先tiên 就tựu 慈từ 辯biện 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 等đẳng 過quá 。 次thứ 以dĩ 彼bỉ 過quá 即tức 於ư 慈từ 心tâm 。 後hậu 以dĩ 彼bỉ 慈từ 即tức 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 文văn 亦diệc 可khả 知tri 。

上thượng 來lai 第đệ 二nhị 別biệt 明minh 慈từ 實thật 。 悲bi 若nhược 有hữu 無vô 非phi 有hữu 無vô 下hạ 是thị 第đệ 三tam 段đoạn 就tựu 實thật 嘆thán 勝thắng 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 嘆thán 慈từ 深thâm 。 二nhị 住trụ 涅Niết 槃Bàn 修tu 如như 是thị 慈từ 。 雖tuy 復phục 安an 於ư 睡thụy 眠miên 已dĩ 下hạ 明minh 修tu 利lợi 益ích 。

前tiền 中trung 初sơ 先tiên 正chánh 嘆thán 慈từ 深thâm 。 慈từ 若nhược 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 已dĩ 下hạ 嘆thán 其kỳ 所sở 學học 成thành 慈từ 不bất 思tư 。 就tựu 正chánh 嘆thán 中trung 慈từ 若nhược 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 辯biện 慈từ 體thể 相tướng 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 其kỳ 真chân 實thật 平bình 等đẳng 。 大đại 慈từ 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 攀phàn 緣duyên 心tâm 斷đoạn 目mục 之chi 為vi 無vô 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 離ly 一nhất 切thiết 性tánh 故cố 名danh 非phi 有hữu 。 於ư 一nhất 慈từ 中trung 備bị 含hàm 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 種chủng 德đức 故cố 曰viết 非phi 無vô 。 如như 是thị 已dĩ 下hạ 牒điệp 以dĩ 嘆thán 深thâm 。 以dĩ 此thử 行hành 深thâm 故cố 非phi 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 所sở 思tư 。 嘆thán 所sở 學học 中trung 慈từ 若nhược 不bất 思tư 牒điệp 前tiền 類loại 後hậu 。 法pháp 不bất 思tư 下hạ 正chánh 嘆thán 所sở 學học 成thành 慈từ 不bất 思tư 。 法pháp 不bất 思tư 者giả 嘆thán 其kỳ 教giáo 法pháp 。 性tánh 不bất 思tư 者giả 嘆thán 其kỳ 理lý 法pháp 。 如Như 來Lai 不bất 思tư 嘆thán 其kỳ 果quả 法pháp 。 亦diệc 可khả 初sơ 二nhị 嘆thán 所sở 依y 法pháp 。 如Như 來Lai 不bất 思tư 嘆thán 所sở 依y 人nhân 。

明minh 修tu 益ích 中trung 先tiên 明minh 修tu 益ích 。 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 微vi 妙diệu 已dĩ 下hạ 還hoàn 嘆thán 所sở 學học 成thành 前tiền 修tu 益ích 。 前tiền 中trung 先tiên 別biệt 。 夫phu 修tu 下hạ 結kết 。 別biệt 中trung 五ngũ 句cú 。 依y 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 修tu 慈từ 心tâm 有hữu 十thập 一nhất 利lợi 。 謂vị 臥ngọa 安an 覺giác 安an 。 天thiên 護hộ 人nhân 愛ái 。 下hạ 毒độc 不bất 兵binh 水thủy 火hỏa 不bất 喪táng 。 眠miên 無vô 惡ác 夢mộng 死tử 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 在tại 所sở 得đắc 利lợi 。 今kim 此thử 文văn 中trung 別biệt 列liệt 五ngũ 種chủng 。 餘dư 總tổng 結kết 之chi 。 初sơ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 安an 睡thụy 眠miên 而nhi 不bất 眠miên 者giả 是thị 初sơ 臥ngọa 安an 。 心tâm 寂tịch 似tự 眠miên 而nhi 實thật 非phi 眠miên 。 懃cần 精tinh 進tấn 故cố 釋thích 不bất 眠miên 義nghĩa 。 雖tuy 常thường 寤ngụ 悟ngộ 亦diệc 無vô 寤ngụ 者giả 第đệ 二nhị 覺giác 安an 。 內nội 心tâm 明minh 了liễu 故cố 名danh 寤ngụ 寤ngụ 。 非phi 是thị 從tùng 眠miên 始thỉ 得đắc 寤ngụ 寤ngụ 故cố 名danh 無vô 寤ngụ 。 以dĩ 無vô 眠miên 故cố 釋thích 無vô 寤ngụ 義nghĩa 。 眠miên 中trung 天thiên 護hộ 即tức 是thị 第đệ 三tam 天thiên 護hộ 義nghĩa 也dã 。 諸chư 天thiên 敬kính 念niệm 故cố 名danh 為vi 護hộ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 假giả 名danh 亦diệc 無vô 護hộ 。 不bất 行hành 惡ác 故cố 釋thích 不bất 假giả 護hộ 。 眠miên 無vô 惡ác 夢mộng 是thị 第đệ 九cửu 利lợi 。 無vô 不bất 善thiện 等đẳng 釋thích 無vô 惡ác 夢mộng 。 命mạng 終chung 生sanh 梵Phạm 是thị 第đệ 十thập 利lợi 。 隨tùy 化hóa 有hữu 生sanh 。 實thật 則tắc 無vô 之chi 。 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 釋thích 無vô 生sanh 義nghĩa 。 夫phu 修tu 慈từ 者giả 成thành 如như 是thị 德đức 總tổng 結kết 餘dư 六lục 。 嘆thán 所sở 學học 中trung 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 亦diệc 成thành 如như 是thị 無vô 量lượng 功công 德đức 。 嘆thán 所sở 學học 法pháp 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 成thành 無vô 量lượng 功công 德đức 。 嘆thán 所sở 學học 人nhân 。 良lương 以dĩ 此thử 等đẳng 具cụ 無vô 量lượng 德đức 。 是thị 故cố 依y 之chi 成thành 慈từ 無vô 量lượng 。

迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 大đại 段đoạn 第đệ 三tam 卻khước 答đáp 向hướng 前tiền 第đệ 二nhị 番phiên 難nạn/nan 明minh 慈từ 實thật 益ích 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 慈từ 有hữu 實thật 益ích 。 夫phu 無vô 量lượng 者giả 不bất 可khả 思tư 下hạ 就tựu 實thật 嘆thán 勝thắng 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 菩Bồ 薩Tát 慈từ 有hữu 實thật 益ích 。 二nhị 我ngã 說thuyết 是thị 慈từ 有hữu 無vô 量lượng 下hạ 明minh 佛Phật 慈từ 實thật 益ích 。 三tam 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 即tức 是thị 實thật 下hạ 結kết 以dĩ 顯hiển 實thật 。 初sơ 中trung 迦Ca 葉Diếp 重trọng/trùng 難nạn/nan 起khởi 發phát 。 難nạn/nan 辭từ 同đồng 上thượng 。 初sơ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 所sở 有hữu 。 是thị 實thật 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 非phi 真chân 實thật 者giả 牒điệp 佛Phật 前tiền 言ngôn 。 下hạ 就tựu 設thiết 難nạn/nan 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 不bất 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 威uy 力lực 等đẳng 受thọ 快khoái 樂lạc 以dĩ 實thật 徵trưng 益ích 。 若nhược 一nhất 切thiết 生sanh 不bất 得đắc 樂lạc 下hạ 以dĩ 無vô 利lợi 益ích 難nạn/nan 破phá 慈từ 實thật 。 下hạ 佛Phật 答đáp 之chi 。 初sơ 法pháp 次thứ 喻dụ 後hậu 合hợp 下hạ 結kết 。 法pháp 中trung 菩Bồ 薩Tát 慈từ 非phi 不bất 益ích 總tổng 答đáp 前tiền 問vấn 。 下hạ 別biệt 釋thích 之chi 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 。 有hữu 定định 不bất 定định 。 下hạ 約ước 此thử 二nhị 明minh 益ích 不bất 等đẳng 。 喻dụ 中trung 如như 人nhân 見kiến 師sư 子tử 等đẳng 自tự 然nhiên 生sanh 畏úy 喻dụ 見kiến 如Như 來Lai 實thật 能năng 益ích 者giả 。 而nhi 得đắc 利lợi 益ích 。 夜dạ 行hành 見kiến 杭# 亦diệc 生sanh 畏úy 者giả 喻dụ 見kiến 菩Bồ 薩Tát 始thỉ 學học 慈từ 者giả 。 亦diệc 得đắc 利lợi 益ích 。 此thử 未vị 明minh 佛Phật 舉cử 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 次thứ 合hợp 之chi 。 如như 是thị 諸chư 人nhân 。 自tự 然nhiên 生sanh 畏úy 牒điệp 前tiền 夜dạ 行hành 見kiến 杭# 生sanh 畏úy 。 眾chúng 生sanh 如như 是thị 。 見kiến 修tu 慈từ 者giả 自tự 然nhiên 受thọ 樂lạc 約ước 以dĩ 顯hiển 法pháp 。 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 佛Phật 慈từ 實thật 。 我ngã 說thuyết 是thị 慈từ 有hữu 無vô 量lượng 門môn 。 就tựu 寬khoan 通thông 舉cử 。 一nhất 慈từ 門môn 中trung 備bị 含hàm 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 種chủng 德đức 名danh 無vô 量lượng 門môn 如như 上thượng 文văn 說thuyết 。 慈từ 者giả 即tức 是thị 真chân 實thật 思tư 惟duy 。 慈từ 即tức 大Đại 乘Thừa 即tức 菩Bồ 提Đề 等đẳng 是thị 無vô 量lượng 門môn 。 又hựu 復phục 如như 彼bỉ 維duy 摩ma 經kinh 說thuyết 。 行hành 寂tịch 滅diệt 慈từ 。 無vô 所sở 生sanh 故cố 。 行hành 不bất 熱nhiệt 慈từ 。 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。 乃nãi 至chí 行hành 於ư 安an 樂lạc 慈từ 等đẳng 。 常thường 知tri 亦diệc 是thị 無vô 量lượng 門môn 矣hĩ 。 所sở 謂vị 通thông 者giả 隨tùy 別biệt 以dĩ 標tiêu 。 於ư 無vô 量lượng 中trung 且thả 就tựu 一nhất 通thông 以dĩ 顯hiển 慈từ 實thật 。 如như 提đề 婆bà 下hạ 即tức 事sự 顯hiển 之chi 。 於ư 中trung 略lược 舉cử 八bát 種chủng 成thành 事sự 明minh 慈từ 實thật 益ích 。 悲bi 喜hỷ 如như 是thị 。 類loại 顯hiển 餘dư 行hành 。 何hà 不bất 論luận 捨xả 。 捨xả 行hành 平bình 等đẳng 起khởi 益ích 相tương/tướng 微vi 。 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 向hướng 前tiền 先tiên 明minh 菩Bồ 薩Tát 慈từ 實thật 。 次thứ 明minh 佛Phật 實thật 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 就tựu 初sơ 以dĩ 結kết 。

上thượng 來lai 第đệ 一nhất 明minh 慈từ 實thật 益ích 。 下hạ 嘆thán 顯hiển 勝thắng 。 無vô 量lượng 不bất 思tư 正chánh 嘆thán 慈từ 深thâm 。 下hạ 嘆thán 餘dư 義nghĩa 助trợ 成thành 慈từ 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 讚tán 嘆thán 慈từ 因nhân 。 諸chư 佛Phật 所sở 行hành 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 讚tán 嘆thán 慈từ 果quả 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 不bất 可khả 思tư 者giả 讚tán 嘆thán 慈từ 法pháp 。

上thượng 來lai 明minh 其kỳ 因nhân 分phần/phân 所sở 修tu 。 下hạ 次thứ 明minh 其kỳ 果quả 分phần/phân 所sở 成thành 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 四tứ 無vô 量lượng 果quả 。 八bát 知tri 見kiến 下hạ 明minh 前tiền 所sở 修tu 七thất 善thiện 法Pháp 果quả 。 無vô 量lượng 果quả 中trung 前tiền 三tam 有hữu 行hành 共cộng 得đắc 一nhất 種chủng 極cực 愛ái 之chi 果quả 。 後hậu 一nhất 空không 行hành 獨độc 得đắc 一nhất 種chủng 空không 平bình 等đẳng 果quả 。 前tiền 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 明minh 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 悲bi 喜hỷ 得đắc 住trụ 極cực 愛ái 一nhất 子tử 之chi 地địa 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 白bạch 下hạ 拂phất 去khứ 化hóa 迹tích 成thành 前tiền 極cực 愛ái 一nhất 子tử 之chi 義nghĩa 。 三tam 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 解giải 。 四tứ 如Như 來Lai 述thuật 讚tán 。

就tựu 初sơ 段đoạn 中trung 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 。 修tu 慈từ 悲bi 喜hỷ 得đắc 住trụ 極cực 愛ái 一nhất 子tử 之chi 地địa 。 極cực 愛ái 一nhất 子tử 在tại 於ư 初Sơ 地Địa 。 見kiến 善thiện 心tâm 喜hỷ 名danh 為vi 極cực 愛ái 。 覩đổ 惡ác 愍mẫn 念niệm 稱xưng 曰viết 一nhất 子tử 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 初sơ 先tiên 雙song 問vấn 。 下hạ 對đối 釋thích 之chi 。 有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 。 前tiền 一nhất 復phục 次thứ 解giải 釋thích 極cực 愛ái 。 後hậu 四tứ 復phục 次thứ 釋thích 成thành 一nhất 子tử 。 於ư 中trung 前tiền 三tam 悲bi 憐lân 如như 子tử 。 後hậu 一nhất 復phục 次thứ 隨tùy 逐trục 如như 子tử 。 就tựu 前tiền 三tam 中trung 初sơ 見kiến 眾chúng 生sanh 起khởi 煩phiền 惱não 。 時thời 悲bi 憐lân 如như 子tử 。 於ư 中trung 初sơ 喻dụ 次thứ 合hợp 後hậu 結kết 。

二nhị 見kiến 造tạo 業nghiệp 悲bi 憐lân 如như 子tử 。 初sơ 先tiên 立lập 喻dụ 。 法Pháp 身thân 未vị 增tăng 名danh 為vi 小tiểu 時thời 。 造tạo 惡ác 在tại 身thân 名danh 取thủ 土thổ/độ 等đẳng 。 置trí 於ư 口khẩu 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 知tri 。 名danh 父phụ 母mẫu 見kiến 。 懼cụ 招chiêu 當đương 苦khổ 名danh 恐khủng 為vi 患hoạn 。 以dĩ 定định 拔bạt 心tâm 名danh 左tả 捉tróc 頭đầu 。 巧xảo 智trí 教giáo 斷đoạn 名danh 右hữu 挑thiêu 出xuất 。 次thứ 合hợp 顯hiển 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 合hợp 前tiền 父phụ 母mẫu 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 合hợp 前tiền 見kiến 已dĩ 。 法Pháp 身thân 未vị 增tăng 合hợp 前tiền 小tiểu 時thời 。 行hành 身thân 等đẳng 業nghiệp 合hợp 取thủ 土thổ/độ 等đẳng 。 置trí 於ư 口khẩu 中trung 。 則tắc 以dĩ 智trí 拔bạt 合hợp 右hữu 挑thiêu 出xuất 。 左tả 手thủ 捉tróc 頭đầu 略lược 而nhi 不bất 合hợp 。 不bất 欲dục 令linh 下hạ 合hợp 恐khủng 為vi 患hoạn 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。

三tam 見kiến 受thọ 苦khổ 悲bi 憐lân 如như 子tử 。 先tiên 喻dụ 次thứ 合hợp 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 合hợp 前tiền 父phụ 母mẫu 。 見kiến 一nhất 闡xiển 提đề 合hợp 所sở 愛ái 子tử 。 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 合hợp 捨xả 終chung 亡vong 。 願nguyện 與dữ 俱câu 生sanh 合hợp 與dữ 併tinh 命mạng 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。

下hạ 明minh 隨tùy 逐trục 。 先tiên 喻dụ 次thứ 合hợp 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 合hợp 前tiền 父phụ 母mẫu 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 合hợp 有hữu 一nhất 子tử 。 若nhược 墮đọa 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 合hợp 前tiền 睡thụy 也dã 。 造tạo 作tác 善thiện 惡ác 。 合hợp 行hành 住trụ 等đẳng 。 造tạo 善thiện 如như 行hành 。 在tại 惡ác 如như 似tự 住trụ 坐tọa 臥ngọa 等đẳng 。 常thường 念niệm 不bất 捨xả 合hợp 心tâm 常thường 念niệm 。 若nhược 行hành 諸chư 惡ác 不bất 生sanh 瞋sân 等đẳng 合hợp 有hữu 罪tội 咎cữu 。 善thiện 言ngôn 誘dụ 喻dụ 。 不bất 加gia 其kỳ 惡ác 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 拂phất 遣khiển 化hóa 迹tích 。 迦Ca 葉Diếp 先tiên 問vấn 。 問vấn 中trung 先tiên 舉cử 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 彰chương 已dĩ 不bất 解giải 。 下hạ 出xuất 所sở 疑nghi 徵trưng 問vấn 如Như 來Lai 。 隨tùy 事sự 有hữu 二nhị 。 一nhất 以dĩ 極cực 愛ái 徵trưng 佛Phật 昔tích 日nhật 為vi 仙tiên 豫dự 王vương 殺sát 婆Bà 羅La 門Môn 。 二nhị 以dĩ 極cực 愛ái 責trách 佛Phật 今kim 日nhật 呵ha 罵mạ 調Điều 達Đạt 。 就tựu 前tiền 難nạn/nan 中trung 具cụ 應ưng 有hữu 四tứ 。 一nhất 問vấn 菩Bồ 薩Tát 住trụ 一nhất 子tử 地địa 。 既ký 能năng 如như 是thị 。 佛Phật 昔tích 云vân 何hà 為vi 仙tiên 豫dự 王vương 斷đoạn 絕tuyệt 爾nhĩ 許hứa 婆Bà 羅La 門Môn 命mạng 。 二nhị 問vấn 爾nhĩ 時thời 得đắc 此thử 地địa 不phủ 。 三tam 問vấn 爾nhĩ 時thời 若nhược 得đắc 此thử 地địa 應ưng 護hộ 眾chúng 生sanh 何hà 故cố 斷đoạn 命mạng 。 四tứ 問vấn 爾nhĩ 時thời 若nhược 不bất 得đắc 此thử 極cực 愛ái 之chi 地địa 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 隨tùy 地địa 獄ngục 。 准chuẩn 答đáp 應ưng 爾nhĩ 。 但đãn 今kim 文văn 中trung 唯duy 有hữu 三tam 問vấn 。 略lược 無vô 第đệ 二nhị 。 文văn 中trung 雖tuy 無vô 。 理lý 必tất 須tu 之chi 。 就tựu 後hậu 難nạn/nan 中trung 句cú 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 責trách 如Như 來Lai 等đẳng 視thị 。 一nhất 切thiết 如như 羅La 睺Hầu 羅La 。 何hà 緣duyên 呵ha 罵mạ 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 令linh 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 二nhị 責trách 如Như 來Lai 何hà 緣duyên 。 復phục 記ký 當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。 受thọ 罪tội 一nhất 劫kiếp 。 三tam 舉cử 須Tu 菩Bồ 提Đề 善thiện 護hộ 物vật 心tâm 上thượng 責trách 如Như 來Lai 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 明minh 須Tu 菩Bồ 提Đề 善thiện 護hộ 物vật 心tâm 。 先tiên 就tựu 乞khất 食thực 明minh 護hộ 物vật 心tâm 。 後hậu 就tựu 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 四tứ 事sự 明minh 護hộ 物vật 心tâm 。 次thứ 以dĩ 須tu 菩bồ 上thượng 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 後hậu 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 上thượng 責trách 如Như 來Lai 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 得đắc 一nhất 子tử 地địa 。 者giả 何hà 緣duyên 如Như 來Lai 發phát 麁thô 惡ác 言ngôn 。 使sử 彼bỉ 調Điều 達Đạt 起khởi 重trọng 惡ác 心tâm 。

下hạ 佛Phật 答đáp 中trung 先tiên 呵ha 難nạn/nan 辭từ 。 次thứ 自tự 勉miễn 過quá 。 後hậu 正chánh 解giải 釋thích 。 汝nhữ 不bất 應ưng 言ngôn 如Như 來Lai 為vi 生sanh 作tác 煩phiền 惱não 緣duyên 是thị 呵ha 辭từ 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 向hướng 言ngôn 如Như 來Lai 何hà 故cố 。 罵mạ 提đề 婆bà 達đạt 癡si 人nhân 無vô 羞tu 食thực 人nhân 㖒# 唾thóa 令linh 生sanh 瞋sân 恨hận 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 作tác 煩phiền 惱não 緣duyên 。 故cố 牒điệp 呵ha 之chi 。

假giả 使sử 已dĩ 下hạ 自tự 勉miễn 過quá 也dã 。 有hữu 九cửu 復phục 次thứ 。 初sơ 七thất 復phục 次thứ 假giả 喻dụ 勉miễn 過quá 。 寧ninh 與dữ 毒độc 下hạ 有hữu 一nhất 復phục 次thứ 以dĩ 理lý 誡giới 勸khuyến 。 如Như 來Lai 真chân 下hạ 有hữu 一nhất 復phục 次thứ 舉cử 益ích 翻phiên 損tổn 。 真chân 實thật 為vi 生sanh 。 斷đoạn 除trừ 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 為vi 作tác 。 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。

下hạ 正chánh 解giải 中trung 依y 前tiền 兩lưỡng 難nạn/nan 次thứ 第đệ 辯biện 釋thích 。 就tựu 初sơ 難nạn/nan 中trung 依y 如như 上thượng 文văn 但đãn 有hữu 三tam 句cú 。 具cụ 應ưng 有hữu 四tứ 。 備bị 如như 向hướng 辯biện 。 下hạ 依y 此thử 四tứ 次thứ 第đệ 釋thích 之chi 。

汝nhữ 言ngôn 往vãng 昔tích 殺sát 婆Bà 羅La 門Môn 牒điệp 向hướng 初sơ 句cú 。 下hạ 釋thích 有hữu 二nhị 。 一nhất 舉cử 畜súc 況huống 人nhân 明minh 已dĩ 不bất 殺sát 。 尚thượng 不bất 殺sát 蟻nghĩ 況huống 婆Bà 羅La 門Môn 無vô 惡ác 心tâm 故cố 。 二nhị 常thường 作tác 下hạ 舉cử 益ích 翻phiên 損tổn 明minh 已dĩ 不bất 殺sát 。 菩Bồ 薩Tát 常thường 作tác 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 惠huệ 施thí 壽thọ 命mạng 總tổng 明minh 益ích 也dã 。 夫phu 施thí 食thực 下hạ 約ước 就tựu 六Lục 度Độ 別biệt 明minh 化hóa 益ích 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 總tổng 以dĩ 結kết 之chi 。

汝nhữ 向hướng 所sở 問vấn 殺sát 婆Bà 羅La 門Môn 時thời 得đắc 是thị 地địa 不bất 牒điệp 第đệ 二nhị 句cú 所sở 少thiểu 之chi 問vấn 。 准chuẩn 此thử 牒điệp 辭từ 向hướng 前tiền 定định 有hữu 。 我ngã 時thời 已dĩ 得đắc 當đương 問vấn 正chánh 答đáp 。

以dĩ 愛ái 念niệm 下hạ 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 向hướng 前tiền 問vấn 言ngôn 若nhược 得đắc 此thử 地địa 則tắc 應ưng 護hộ 念niệm 何hà 故cố 斷đoạn 命mạng 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 愛ái 念niệm 故cố 。 斷đoạn 其kỳ 命mạng 根căn 。 非phi 是thị 惡ác 心tâm 。 文văn 中trung 初sơ 言ngôn 愛ái 故cố 斷đoạn 命mạng 是thị 其kỳ 總tổng 也dã 。 譬thí 如như 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 以dĩ 輕khinh 奪đoạt 重trọng/trùng 故cố 非phi 惡ác 心tâm 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 二nhị 常thường 思tư 下hạ 舉cử 益ích 翻phiên 損tổn 。 於ư 中trung 初sơ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 思tư 惟duy 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 發phát 起khởi 信tín 等đẳng 是thị 巧xảo 殺sát 心tâm 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 命mạng 終chung 已dĩ 下hạ 是thị 巧xảo 殺sát 益ích 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 結kết 已dĩ 非phi 殺sát 。

有hữu 人nhân 堀# 下hạ 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 向hướng 前tiền 問vấn 言ngôn 若nhược 當đương 爾nhĩ 時thời 不bất 得đắc 此thử 地địa 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 然nhiên 今kim 具cụ 釋thích 應ưng 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 於ư 爾nhĩ 時thời 已dĩ 得đắc 此thử 地địa 為vi 是thị 不bất 入nhập 。 二nhị 無vô 惡ác 心tâm 。 三tam 以dĩ 所sở 殺sát 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 都đô 無vô 善thiện 根căn 為vi 是thị 不bất 入nhập 。 文văn 中trung 但đãn 彰chương 後hậu 之chi 二nhị 義nghĩa 。 初sơ 一nhất 不bất 論luận 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 無vô 惡ác 心tâm 故cố 。 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 婆Bà 羅La 門Môn 法pháp 。 殺sát 害hại 蟻nghĩ 下hạ 明minh 婆Bà 羅La 門Môn 都đô 無vô 善thiện 根căn 殺sát 之chi 不bất 入nhập 三tam 品phẩm 殺sát 中trung 為vi 是thị 不bất 入nhập 。

前tiền 中trung 舉cử 彼bỉ 惡ác 心tâm 殘tàn 害hại 草thảo 木mộc 等đẳng 事sự 入nhập 於ư 地địa 獄ngục 。 反phản 顯hiển 自tự 已dĩ 於ư 婆Bà 羅La 門Môn 無vô 。 惡ác 心tâm 殺sát 為vi 是thị 不bất 入nhập 。 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 舉cử 惡ác 心tâm 殘tàn 害hại 非phi 情tình 反phản 問vấn 迦Ca 葉Diếp 入nhập 地địa 獄ngục 不phủ 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 正chánh 答đáp 明minh 入nhập 地địa 獄ngục 。 三tam 佛Phật 讚tán 其kỳ 言ngôn 。 四tứ 以dĩ 所sở 答đáp 反phản 顯hiển 自tự 己kỷ 無vô 惡ác 心tâm 故cố 。 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 初sơ 段đoạn 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 迦Ca 葉Diếp 初sơ 先tiên 取thủ 意ý 以dĩ 答đáp 。 如như 我ngã 解giải 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 者giả 應ưng 墮đọa 地địa 獄ngục 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 舉cử 如Như 來Lai 昔tích 日nhật 。 明minh 於ư 非phi 情tình 不bất 得đắc 惡ác 心tâm 。 後hậu 明minh 惡ác 心tâm 。 故cố 墮đọa 地địa 獄ngục 。 並tịnh 皆giai 先tiên 問vấn 後hậu 答đáp 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 佛Phật 先tiên 嘆thán 善thiện 。 後hậu 勸khuyến 應ưng 持trì 。 第đệ 四tứ 段đoạn 中trung 別biệt 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 牒điệp 前tiền 惡ác 心tâm 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 明minh 己kỷ 昔tích 日nhật 實thật 無vô 惡ác 心tâm 為vi 是thị 不bất 入nhập 。 二nhị 何hà 以dĩ 下hạ 舉cử 已dĩ 憐lân 益ích 成thành 無vô 惡ác 心tâm 。 先tiên 徵trưng 後hậu 辯biện 。 三tam 所sở 以dĩ 下hạ 顯hiển 憐lân 益ích 相tương/tướng 。 先tiên 徵trưng 後hậu 辯biện 。 善thiện 知tri 因nhân 緣duyên 。 諸chư 方phương 便tiện 者giả 是thị 巧xảo 殺sát 智trí 。 知tri 殺sát 因nhân 緣duyên 生sanh 其kỳ 善thiện 根căn 名danh 知tri 因nhân 緣duyên 。 知tri 加gia 少thiểu 苦khổ 後hậu 得đắc 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 曰viết 方phương 便tiện 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 令linh 種chủng 善thiện 者giả 是thị 巧xảo 殺sát 益ích 。 由do 殺sát 墮đọa 獄ngục 生sanh 其kỳ 悔hối 心tâm 名danh 種chúng 善thiện 根căn 。 四tứ 以dĩ 是thị 下hạ 結kết 成thành 昔tích 殺sát 非phi 惡ác 心tâm 義nghĩa 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 婆Bà 羅La 門Môn 全toàn 無vô 善thiện 根căn 為vi 是thị 殺sát 之chi 。 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 舉cử 外ngoại 道đạo 三tam 品phẩm 邪tà 殺sát 。 二nhị 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 殺sát 三tam 下hạ 翻phiên 對đối 前tiền 邪tà 明minh 三tam 正chánh 殺sát 。 三tam 若nhược 有hữu 能năng 殺sát 一nhất 闡xiển 提đề 下hạ 明minh 己kỷ 昔tích 日nhật 殺sát 婆Bà 羅La 門Môn 不phủ 。 入nhập 三tam 品phẩm 正chánh 殺sát 之chi 中trung 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 初sơ 段đoạn 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 先tiên 舉cử 。 次thứ 列liệt 。 後hậu 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 明minh 三tam 品phẩm 殺sát 齊tề 入nhập 地địa 獄ngục 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 。 第đệ 三tam 段đoạn 中trung 別biệt 有hữu 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 汎# 明minh 殺sát 闡xiển 提đề 者giả 不bất 入nhập 三tam 殺sát 。 二nhị 彼bỉ 諸chư 下hạ 明minh 婆Bà 羅La 門Môn 悉tất 是thị 闡xiển 提đề 。 三tam 譬thí 如như 下hạ 明minh 殺sát 闡xiển 提đề 都đô 無vô 罪tội 報báo 。 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 四tứ 何hà 以dĩ 下hạ 明minh 婆Bà 羅La 門Môn 是thị 一nhất 闡xiển 提đề 無vô 信tín 等đẳng 根căn 是thị 故cố 殺sát 之chi 。 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 問vấn 曰viết 。 下hạ 說thuyết 布bố 施thí 畜súc 生sanh 得đắc 百bách 倍bội 報báo 。 施thí 一nhất 闡xiển 提đề 。 得đắc 千thiên 倍bội 報báo 。 是thị 則tắc 闡xiển 提đề 勝thắng 過quá 畜súc 生sanh 。 何hà 故cố 殺sát 之chi 輕khinh 於ư 畜súc 生sanh 。 釋thích 言ngôn 。 施thí 殺sát 義nghĩa 應ưng 齊tề 等đẳng 。 而nhi 下hạ 文văn 中trung 言ngôn 施thí 闡xiển 提đề 勝thắng 畜súc 生sanh 者giả 。 觀quán 相tương/tướng 行hành 施thí 。 彼bỉ 一nhất 闡xiển 提đề 人nhân 報báo 勝thắng 畜súc 。 對đối 之chi 行hành 施thí 其kỳ 心tâm 多đa 重trọng/trùng 故cố 勝thắng 畜súc 生sanh 。 今kim 此thử 文văn 中trung 言ngôn 殺sát 輕khinh 者giả 。 觀quán 根căn 行hành 殺sát 。 以dĩ 知tri 闡xiển 提đề 全toàn 無vô 善thiện 根căn 殺sát 無vô 惡ác 意ý 。 是thị 故cố 無vô 罪tội 。 不bất 同đồng 畜súc 生sanh 。

次thứ 釋thích 後hậu 難nạn/nan 。 明minh 己kỷ 實thật 不bất 罵mạ 提đề 婆bà 達đạt 示thị 化hóa 為vi 之chi 。 於ư 中trung 初sơ 先tiên 牒điệp 問vấn 總tổng 呵ha 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 舉cử 化hóa 類loại 答đáp 。 二nhị 我ngã 實thật 不bất 下hạ 就tựu 實thật 正chánh 答đáp 。

類loại 中trung 先tiên 舉cử 口khẩu 化hóa 類loại 答đáp 。 二nhị 如như 我ngã 一nhất 時thời 遊du 曠khoáng 野dã 下hạ 舉cử 身thân 類loại 答đáp 。 口khẩu 中trung 諸chư 佛Phật 凡phàm 所sở 發phát 言ngôn 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 下hạ 別biệt 顯hiển 之chi 。 具cụ 應ưng 有hữu 八bát 。 一nhất 柔nhu 軟nhuyễn 實thật 語ngữ 於ư 化hóa 無vô 宜nghi 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 二nhị 柔nhu 軟nhuyễn 實thật 語ngữ 於ư 化hóa 有hữu 宜nghi 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 三tam 柔nhu 軟nhuyễn 虛hư 語ngữ 於ư 化hóa 無vô 宜nghi 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 四tứ 柔nhu 軟nhuyễn 虛hư 語ngữ 於ư 化hóa 有hữu 宜nghi 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 五ngũ 麁thô 獷quánh 實thật 語ngữ 於ư 化hóa 無vô 宜nghi 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 六lục 麁thô 獷quánh 實thật 語ngữ 於ư 化hóa 有hữu 宜nghi 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 七thất 麁thô 獷quánh 虛hư 語ngữ 於ư 化hóa 無vô 宜nghi 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 八bát 麁thô 獷quánh 虛hư 語ngữ 於ư 化hóa 有hữu 宜nghi 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 今kim 此thử 文văn 中trung 但đãn 有hữu 三tam 句cú 。 初sơ 先tiên 明minh 其kỳ 柔nhu 軟nhuyễn 實thật 語ngữ 於ư 化hóa 無vô 宜nghi 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 先tiên 辯biện 語ngữ 相tương/tướng 。 文văn 中trung 最tối 初sơ 少thiểu 一nhất 柔nhu 軟nhuyễn 。 或hoặc 有hữu 實thật 者giả 語ngữ 當đương 前tiền 事sự 稱xưng 己kỷ 心tâm 想tưởng 。 為vi 世thế 愛ái 者giả 愜# 悅duyệt 人nhân 情tình 。 言ngôn 非phi 時thời 者giả 不bất 應ưng 物vật 機cơ 。 言ngôn 非phi 法pháp 者giả 不bất 當đương 法pháp 理lý 。 不bất 為vi 益ích 者giả 於ư 人nhân 無vô 宜nghi 。 前tiền 三tam 雖tuy 好hảo/hiếu 。 以dĩ 後hậu 三tam 過quá 。 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 次thứ 明minh 麁thô 獷quánh 虛hư 妄vọng 之chi 言ngôn 。 於ư 化hóa 無vô 宜nghi 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 先tiên 辯biện 語ngữ 相tương/tướng 。 麁thô 獷quánh 翻phiên 前tiền 所sở 少thiểu 柔nhu 軟nhuyễn 。 虛hư 妄vọng 翻phiên 實thật 。 不bất 愛ái 翻phiên 愛ái 。 非phi 時thời 非phi 法pháp 不bất 益ích 同đồng 前tiền 。 下hạ 結kết 不bất 說thuyết 。 第đệ 三Tam 明Minh 其kỳ 麁thô 獷quánh 實thật 語ngữ 於ư 化hóa 有hữu 宜nghi 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 先tiên 辯biện 語ngữ 相tương/tướng 。 麁thô 獷quánh 同đồng 前tiền 。 真chân 實thật 翻phiên 虛hư 。

時thời 翻phiên 非phi 時thời 。 法pháp 翻phiên 非phi 法pháp 。 能năng 為vi 利lợi 益ích 翻phiên 上thượng 不bất 益ích 。 不bất 悅duyệt 同đồng 前tiền 聞văn 者giả 不bất 愛ái 。 次thứ 明minh 宣tuyên 說thuyết 。 何hà 以dĩ 下hạ 釋thích 。

身thân 業nghiệp 類loại 中trung 佛Phật 化hóa 無vô 量lượng 。 略lược 舉cử 七thất 事sự 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。

上thượng 來lai 類loại 答đáp 。 自tự 下hạ 正chánh 等đẳng 。 文văn 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 佛Phật 自tự 彰chương 己kỷ 不bất 罵mạ 調Điều 達Đạt 。 二nhị 明minh 調Điều 達Đạt 實thật 無vô 所sở 作tác 。 三tam 是thị 故cố 汝nhữ 下hạ 就tựu 前tiền 第đệ 一nhất 結kết 呵ha 難nạn/nan 辭từ 。 四tứ 汝nhữ 於ư 佛Phật 下hạ 對đối 前tiền 第đệ 二nhị 結kết 勸khuyến 捨xả 疑nghi 。 初sơ 段đoạn 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 初sơ 明minh 調Điều 達Đạt 實thật 非phi 凡phàm 夫phu 。 謂vị 不bất 愚ngu 癡si 乃nãi 至chí 非phi 是thị 。 一nhất 闡xiển 提đề 等đẳng 。 次thứ 明minh 調Điều 達Đạt 實thật 非phi 二Nhị 乘Thừa 。 後hậu 嘆thán 顯hiển 勝thắng 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 唯duy 佛Phật 所sở 知tri 。 後hậu 二nhị 可khả 解giải 。

上thượng 來lai 第đệ 二nhị 拂phất 去khứ 化hóa 迹tích 成thành 其kỳ 極cực 愛ái 一nhất 子tử 之chi 義nghĩa 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 解giải 明minh 問vấn 有hữu 宜nghi 。 初sơ 甘cam 蔗giá 喻dụ 明minh 問vấn 益ích 已dĩ 。 後hậu 真chân 金kim 喻dụ 彰chương 問vấn 益ích 他tha 。 前tiền 中trung 先tiên 喻dụ 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 合hợp 煮chử 甘cam 蔗giá 人nhân 。 從tùng 佛Phật 數số 聞văn 合hợp 數số 煎tiễn 煮chử 。 下hạ 次thứ 合hợp 其kỳ 得đắc 種chủng 種chủng 味vị 。 多đa 得đắc 總tổng 合hợp 。 謂vị 下hạ 別biệt 合hợp 。 言ngôn 出xuất 味vị 者giả 是thị 出xuất 家gia 樂nhạo/nhạc/lạc 。 離ly 欲dục 味vị 者giả 是thị 遠viễn 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 。 寂tịch 滅diệt 味vị 者giả 是thị 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 言ngôn 道đạo 味vị 者giả 是thị 菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 地địa 持trì 說thuyết 。 此thử 四tứ 種chủng 中trung 初sơ 一nhất 是thị 戒giới 。 次thứ 二nhị 是thị 定định 。 後hậu 一nhất 是thị 慧tuệ 。 亦diệc 可khả 出xuất 味vị 明minh 其kỳ 出xuất 苦khổ 離ly 欲dục 斷đoạn 集tập 寂tịch 滅diệt 證chứng 滅diệt 道đạo 味vị 修tu 道Đạo 。

明minh 益ích 他tha 中trung 先tiên 喻dụ 後hậu 合hợp 。 如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。 合hợp 前tiền 真chân 金kim 。 鄭trịnh 重trọng 諮tư 問vấn 合hợp 數số 燒thiêu 等đẳng 。 則tắc 得đắc 見kiến 聞văn 甚thậm 深thâm 義nghĩa 等đẳng 合hợp 轉chuyển 明minh 淨tịnh 調điều 和hòa 柔nhu 軟nhuyễn 。 光quang 色sắc 微vi 妙diệu 。 令linh 深thâm 行hành 者giả 受thọ 持trì 奉phụng 修tu 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 合hợp 價giá 難nan 量lương 深thâm 行hành 奉phụng 修tu 起khởi 行hành 求cầu 之chi 無vô 量lượng 發phát 心tâm 。 起khởi 願nguyện 求cầu 之chi 是thị 故cố 名danh 為vi 。 價giá 難nan 量lương 矣hĩ 。 然nhiên 後hậu 為vì 諸chư 人nhân 天thiên 。 宗tông 等đẳng 合hợp 後hậu 乃nãi 為vi 人nhân 天thiên 寶bảo 重trọng/trùng 。

自tự 下hạ 第đệ 四tứ 如Như 來Lai 述thuật 讚tán 。 先tiên 嘆thán 問vấn 意ý 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 下hạ 明minh 己kỷ 答đáp 意ý 。

涅Niết 槃Bàn 義Nghĩa 記Ký 卷quyển 第đệ 五ngũ

應ưng 永vĩnh 三tam 年niên 六lục 月nguyệt 二nhị 日nhật 拭thức 老lão 眼nhãn 補bổ 闕khuyết 字tự 了liễu 可khả 哀ai 可khả 哀ai 。

法pháp 印ấn 權quyền 大đại 僧Tăng 都đô 賢hiền 寶bảo (# 生sanh 年niên 六lục 十thập 四tứ )# 。