Đa-hu-pi-la

Từ điển Đạo Uyển


S: dhahulipa hoặc dhaguli, dhahuri, dharuri; “Người thắt dây phồng tay” Một trong 84 vị Tất-đạt Ấn Ðộ, không rõ sống trong thế kỉ nào. Ða-hu-li-pa người xứ Ðô-ka-ra (s: dhokara), làm nghề bện dây. Ngày nọ ông bện dây quá nhiều, tay ông phồng lên, đau nhức vô kể. Tình cờ một Du-già sư (s: yogin) đi qua, dừng lại hỏi han ông. Vị này nói ông nếu chỉ như thế mà đã than khóc thì sẽ khổ não thế nào nếu phải tái sinh trong ác đạo. Nghe xong, ông lấy làm sợ hãi, xin tu tập đạo pháp. Vị Du-già sư cho ông nhập môn, ban phúc lành rồi dạy ông quán tưởng như sau: Trước mặt sợi dây thừng, cùng hình ảnh chiếc dây, cả hai – ngươi thử nghĩ, nằm trong Không vô biên. Sau đó gắng tinh cần, quán tưởng không giao động, về một thể uyên nguyên, không hề có Tự ngã. Người bện dây nghe lời, quán tưởng liên tục 12 năm. Ông bỗng ngộ rằng cái gọi là “dây” không có tự ngã gì cả, nó chỉ là một hiện tượng cảm thụ tương đối; và thật thể của cảm thụ này bao trùm như không gian rộng lớn thanh tịnh. Ông chứng rằng hiện tượng và khái niệm về hiện tượng chỉ là một, nó nằm trong Pháp giới (s: dharmadhātu) và ông đạt quả Ðại thủ ấn tất-địa (s: mahāmu-drāsiddhi). Ông sống thêm 700 năm nữa để giáo hoá. Bài thánh ca của ông như sau: Không gian phi nhị nguyên, chứa đựng đầy tri kiến, “hai trở về thành một” cố tìm thì không ra. Hãy để tâm vô vi, trong dạng định tĩnh đó, Lạc thanh tịnh sẽ lên. H 23: Ða-la. Trong hình này, Ða-la được trình bày với hai hoa sen, nở búp và xoè. Có sách giảng nghĩa là sen nở búp chỉ ban đêm và xoè là ban ngày và như vậy, Ða-la sẵn lòng cứu độ chúng sinh không kể ngày hay đêm.