九識 ( 九cửu 識thức )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）是性宗所立。於八識之外，證有無為之真如識。初無著菩薩造攝大乘論，至支那而二譯不同。梁朝真諦，乃立九識。前六識如常，第七識名阿陀那識，第八識名阿梨耶識，第九名菴摩羅Amala識。譯曰無垢識或清淨識，即真如也，真心也，楞伽經之真識也，是華天性宗九識家之立義也。然唐玄奘譯攝論惟立八識，以九識為第八識之異名。謂第八識有染淨二分，取其染分之有為有漏，名為阿賴耶識，取淨分之無為無漏（即四智）名為菴摩羅識。故唯識論，亦於阿賴耶識之異名有無垢識之稱，而不別立為九識。是畢竟不許真如識，相宗之立義也。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 是thị 性tánh 宗tông 所sở 立lập 。 於ư 八bát 識thức 之chi 外ngoại ， 證chứng 有hữu 無vô 為vi 之chi 真Chân 如Như 識thức 。 初sơ 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận ， 至chí 支chi 那na 而nhi 二nhị 譯dịch 不bất 同đồng 。 梁lương 朝triêu 真Chân 諦Đế 乃nãi 立lập 九cửu 識thức 。 前tiền 六lục 識thức 如như 常thường ， 第đệ 七thất 識thức 名danh 阿a 陀đà 那na 識thức 。 第đệ 八bát 識thức 名danh 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 第đệ 九cửu 名danh 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 譯dịch 曰viết 無vô 垢cấu 識thức 或hoặc 清thanh 淨tịnh 識thức ， 即tức 真Chân 如Như 也dã ， 真chân 心tâm 也dã ， 楞lăng 伽già 經kinh 之chi 真chân 識thức 也dã ， 是thị 華hoa 天thiên 性tánh 宗tông 九cửu 識thức 家gia 之chi 立lập 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 唐đường 玄huyền 奘tráng 譯dịch 攝nhiếp 論luận 惟duy 立lập 八bát 識thức ， 以dĩ 九cửu 識thức 為vi 第đệ 八bát 識thức 之chi 異dị 名danh 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 分phần 取thủ 其kỳ 染nhiễm 分phân 之chi 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu ， 名danh 為vi 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 取thủ 淨tịnh 分phân 之chi 無vô 為vi 無vô 漏lậu （ 即tức 四Tứ 智Trí ） 名danh 為vi 。 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 故cố 唯duy 識thức 論luận ， 亦diệc 於ư 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 之chi 異dị 名danh 有hữu 無vô 垢cấu 識thức 之chi 稱xưng ， 而nhi 不bất 別biệt 立lập 為vi 九cửu 識thức 。 是thị 畢tất 竟cánh 不bất 許hứa 真Chân 如Như 識thức ， 相tướng 宗tông 之chi 立lập 義nghĩa 也dã 。