窮生死蘊 ( 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (術語)謂至生死窮極之金剛喻定,相續隨轉之根本蘊,即六識以上之細意識。攝大乘論本卷上所云:「化地部中,亦以異門密意,說此名窮生死蘊。」是也。小乘中雖唯說六識,而六識時有斷絕不起者,故至有別計恒轉不斷之一種識者。即大眾部之根本識,說假部之有分識,及此窮生死蘊等是也。唯識大乘謂此為以異門密意說阿賴耶識者。

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 術thuật 語ngữ ) 謂vị 至chí 生sanh 死tử 窮cùng 極cực 之chi 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 之chi 根căn 本bổn 蘊uẩn , 即tức 六lục 識thức 以dĩ 上thượng 之chi 細tế 意ý 識thức 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 本bổn 卷quyển 上thượng 所sở 云vân : 「 化hóa 地địa 部bộ 中trung , 亦diệc 以dĩ 異dị 門môn 密mật 意ý , 說thuyết 此thử 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。 」 是thị 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 雖tuy 唯duy 說thuyết 六lục 識thức , 而nhi 六lục 識thức 時thời 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 不bất 起khởi 者giả , 故cố 至chí 有hữu 別biệt 計kế 恒 轉chuyển 不bất 斷đoạn 之chi 一nhất 種chủng 識thức 者giả 。 即tức 大đại 眾chúng 部bộ 之chi 根căn 本bổn 識thức , 說thuyết 假giả 部bộ 之chi 有hữu 分phần 識thức , 及cập 此thử 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 等đẳng 是thị 也dã 。 唯duy 識thức 大Đại 乘Thừa 謂vị 此thử 為vi 以dĩ 異dị 門môn 密mật 意ý 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 識thức 者giả 。