共十地 ( 共cộng 十Thập 地Địa )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）聲聞緣覺菩薩三乘所共之十地，謂之共十地。大品般若經所說，天台以之為通教之位次：一乾慧地，三乘之人，初居外凡之位時，未得真空之理水，觀慧乾涸之位。二性地，三乘之人，進內凡之位，於真空法性之理，頗有解悟之心時。三八人地，人者忍也，三乘之人，欲斷三界之見惑，於預流向起八忍智之位。四見地，三乘之人，見四諦真空之理，已斷三界見惑之位，聲聞乘謂之預流果。五薄地，三乘之人，斷欲界上六品之修惑，欲惑稍薄之位，即聲聞乘之一來果。六離欲地，三乘之人，斷欲界下三品之修惑，畢竟離欲惑之位，即聲聞乘之不還果。七已辦地，三乘之人，斷盡上二界之修惑，更無所斷，所作已辦成之位，即聲聞乘之阿羅漢果，而彼乘止於此。八辟支佛地，是緣覺乘極果，觀智銳利，不啻斷煩惱之體，更進而侵害其習氣一分之位。九菩薩地，三祇之間，修福研慧，將得一切種智，斷煩惱之習氣，如僅餘少灰之位。十佛地，大功德之力資利智慧得一念相應之慧，觀真諦究竟，煩惱習氣亦復究竟，如劫火燒木，無復餘灰之位。見大乘義章十四，四教儀集注下。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 乘thừa 所sở 共cộng 之chi 十Thập 地Địa 謂vị 之chi 共cộng 十Thập 地Địa 。 大đại 品phẩm 般Bát 若Nhã 經kinh 所sở 說thuyết ， 天thiên 台thai 以dĩ 之chi 為vi 通thông 教giáo 之chi 位vị 次thứ ： 一nhất 乾kiền 慧tuệ 地địa ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 初sơ 居cư 外ngoại 凡phàm 之chi 位vị 時thời ， 未vị 得đắc 真chân 空không 之chi 理lý 水thủy ， 觀quán 慧tuệ 乾kiền 涸hạc 之chi 位vị 。 二nhị 性tánh 地địa ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 進tiến 內nội 凡phàm 之chi 位vị ， 於ư 真chân 空không 法pháp 性tánh 之chi 理lý 頗phả 有hữu 解giải 悟ngộ 之chi 心tâm 時thời 。 三tam 八bát 人nhân 地địa ， 人nhân 者giả 忍nhẫn 也dã ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 欲dục 斷đoạn 三tam 界giới 之chi 見kiến 惑hoặc ， 於ư 預dự 流lưu 向hướng 起khởi 八bát 忍nhẫn 智trí 之chi 位vị 。 四tứ 見kiến 地địa ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 見kiến 四Tứ 諦Đế 真chân 空không 之chi 理lý ， 已dĩ 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 之chi 位vị 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 謂vị 之chi 預Dự 流Lưu 果Quả 。 五ngũ 薄bạc 地địa ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 斷đoạn 欲dục 界giới 上thượng 六lục 品phẩm 之chi 修tu 惑hoặc ， 欲dục 惑hoặc 稍sảo 薄bạc 之chi 位vị ， 即tức 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 之chi 一Nhất 來Lai 果Quả 。 六lục 離ly 欲dục 地địa ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 斷đoạn 欲dục 界giới 下hạ 三tam 品phẩm 之chi 修tu 惑hoặc ， 畢tất 竟cánh 離ly 欲dục 惑hoặc 之chi 位vị ， 即tức 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 之chi 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 七thất 已dĩ 辦biện 地địa ， 三tam 乘thừa 之chi 人nhân ， 斷đoạn 盡tận 上thượng 二nhị 界giới 之chi 修tu 惑hoặc ， 更cánh 無vô 所sở 斷đoạn 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 成thành 之chi 位vị ， 即tức 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 之chi 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 而nhi 彼bỉ 乘thừa 止chỉ 於ư 此thử 。 八bát 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 是thị 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 極cực 果quả ， 觀quán 智trí 銳duệ 利lợi ， 不bất 啻 斷đoạn 煩phiền 惱não 之chi 體thể ， 更cánh 進tiến 而nhi 侵xâm 害hại 其kỳ 習tập 氣khí 一nhất 分phân 之chi 位vị 。 九cửu 菩Bồ 薩Tát 地địa ， 三tam 祇kỳ 之chi 間gian ， 修tu 福phước 研nghiên 慧tuệ ， 將tương 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 之chi 習tập 氣khí ， 如như 僅cận 餘dư 少thiểu 灰hôi 之chi 位vị 。 十thập 佛Phật 地địa ， 大đại 功công 德đức 之chi 力lực 。 資tư 利lợi 智trí 慧tuệ 得đắc 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 之chi 慧tuệ ， 觀quán 真Chân 諦Đế 究cứu 竟cánh ， 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 亦diệc 復phục 究cứu 竟cánh ， 如như 劫kiếp 火hỏa 燒thiêu 木mộc ， 無vô 復phục 餘dư 灰hôi 之chi 位vị 。 見kiến 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 十thập 四tứ ， 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 注chú 下hạ 。