終Chung 南Nam 家Gia 業Nghiệp
Quyển 0002
宋Tống 守Thủ 一Nhất 述Thuật 行Hành 枝Chi 編Biên

終Chung 南Nam 家Gia 業Nghiệp 卷quyển 中trung (# 本bổn )#

重trọng 受thọ 戒giới 父phụ

予# 主chủ 巾cân 峯phong 壇đàn 席tịch 。 累lũy/lụy/luy 行hành 重trọng 受thọ 。 今kim 因nhân 日nhật 本bổn 忍nhẫn 師sư 泛phiếm 舶bạc 遠viễn 來lai 。 探thám 閱duyệt 律luật 藏tạng 。 明minh 達đạt 受thọ 緣duyên 。 微vi 有hữu 所sở 礙ngại 。 戒giới 非phi 增tăng 上thượng 。 自tự 疑nghi 先tiên 受thọ 。 力lực 乞khất 重trọng/trùng 增tăng 。 世thế 多đa 昧muội 者giả 。 輙triếp 生sanh 疑nghi 阻trở 。 逆nghịch 彼bỉ 高cao 懷hoài 。 因nhân 考khảo 律luật 論luận 及cập 諸chư 祖tổ 明minh 文văn 。 決quyết 彼bỉ 迷mê 情tình 。 使sử 教giáo 門môn 無vô 擁ủng 。 大đại 分phần/phân 三tam 段đoạn 。

初sơ 引dẫn 據cứ 者giả

先tiên 引dẫn 有hữu 宗tông 多đa 論luận 。 不bất 立lập 重trọng 受thọ 。 事sự 鈔sao (# 中trung 一nhất )# 云vân 。 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 戒giới 不bất 重trọng/trùng 發phát 。 亦diệc 不bất 重trọng 受thọ 。 罪tội 不bất 重trọng/trùng 犯phạm 。 依y 本bổn 常thường 定định 。 故cố 羅La 漢Hán 心tâm 。 中trung 下hạ 品phẩm 戒giới 等đẳng (# 云vân 云vân )# 次thứ 引dẫn 空không 宗tông 成thành 論luận 。 立lập 重trọng 受thọ 義nghĩa 。 鈔sao 引dẫn 成thành 論luận 云vân 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 有hữu 重trọng 發phát 否phủ/bĩ 。 答đáp 云vân 。 一nhất 日nhật 之chi 中trung 。 受thọ 七thất 善thiện 律luật 儀nghi 。 隨tùy 得đắc 道Đạo 處xứ 。 更cánh 得đắc 律luật 儀nghi 。 本bổn 得đắc 不bất 失thất 。 勝thắng 者giả 受thọ 名danh 。 其kỳ 七thất 善thiện 者giả 。 謂vị 五Ngũ 戒Giới 。 八bát 戒giới 。 十thập 戒giới 。 具cụ 戒giới 。 禪thiền 戒giới 。 定định 戒giới 。 道đạo 戒giới 。 共cộng 戒giới 也dã 。 又hựu 薩tát 婆bà 多đa 師sư 資tư 傳truyền 云vân 。 重trọng 受thọ 增tăng 為vi 上thượng 品phẩm 。 本bổn 受thọ 不bất 失thất 。 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 宋tống 元nguyên 嘉gia 七thất 年niên 。 罽kế 賓tân 沙Sa 門Môn 。 求cầu 那na 拔bạt 摩ma 。 至chí 揚dương 州châu 。 許hứa 請thỉnh 尼ni 重trọng 受thọ 曰viết 。 夫phu 戒giới 定định 慧tuệ 品phẩm 。 從tùng 微vi 至chí 著trước 。 若nhược 欲dục 增tăng 明minh 。 甚thậm 相tương 隨tùy 喜hỷ 。 至chí 元nguyên 喜hỷ 十thập 年niên 。 有hữu 僧Tăng 伽già 拔bạt 摩ma (# 此thử 云vân 眾chúng 鎧khải )# 。 於ư 揚dương 都đô 南nam 林lâm 戒giới 壇đàn 。 為vi 僧Tăng 慧tuệ 照chiếu 等đẳng 五ngũ 十thập 人nhân 。 尼ni 慧tuệ 果quả 等đẳng 。 三tam 十thập 三tam 人nhân 。 重trọng 受thọ 具cụ 戒giới 。 有hữu 慧tuệ 義nghĩa 法Pháp 師sư 。 難nạn/nan 曰viết 。 先tiên 賢hiền 聖thánh 哲triết 。 共cộng 有hữu 常thường 規quy 。 豈khởi 獨độc 改cải 異dị 。 何hà 穆mục 眾chúng 望vọng 。 僧Tăng 伽già 答đáp 曰viết 。 五ngũ 部bộ 之chi 異dị 。 自tự 此thử 常thường 理lý 。 相tương/tướng 與dữ 棄khí 俗tục 。 本bổn 為vi 弘hoằng 法pháp 。 法pháp 必tất 可khả 傳truyền 。 何hà 忤ngỗ 眾chúng 情tình 。

又hựu 問vấn 曰viết 。

夫phu 戒giới 非phi 可khả 見kiến 之chi 色sắc 也dã 。 頃khoảnh 見kiến 重trọng 受thọ 戒giới 者giả 。 或hoặc 依y 舊cựu 臈# 次thứ 。 或hoặc 從tùng 後hậu 受thọ 為vi 始thỉ 。 進tiến 退thoái 之chi 間gian 。 足túc 致trí 深thâm 疑nghi 。

答đáp 曰viết 。

人nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。 故cố 不bất 一nhất 類loại 。 若nhược 年niên 歲tuế 不bất 滿mãn 。 胎thai 月nguyệt 未vị 充sung 。 則tắc 今kim 受thọ 為vi 始thỉ 。 若nhược 年niên 已dĩ 滿mãn 。 便tiện 入nhập 得đắc 戒giới 之chi 位vị 。 但đãn 疑nghi 先tiên 受thọ 。 有hữu 中trung 下hạ 心tâm 。 理lý 須tu 更cánh 求cầu 。 增tăng 勝thắng 而nhi 重trọng 受thọ 戒giới 。 即tức 依y 本bổn 臈# 。 而nhi 為vi 定định 也dã 。 乃nãi 至chí 曰viết 。 戒giới 有hữu 九cửu 品phẩm 。 下hạ 為vi 上thượng 因nhân 。 至chí 於ư 求cầu 者giả 。 心tâm 有hữu 優ưu 劣liệt 。 所sở 托thác 緣duyên 起khởi 。 亦diệc 有hữu 不bất 同đồng 。 別biệt 受thọ 重trọng/trùng 發phát 。 有hữu 何hà 障chướng 礙ngại 等đẳng 。 南nam 山sơn 壇đàn 經Kinh 云vân 。 余dư 以dĩ 乾can/kiền/càn 封phong 二nhị 年niên 。 二nhị 月nguyệt 八bát 日nhật 。 及cập 以dĩ 夏hạ 初sơ 。 既ký 立lập 戒giới 壇đàn 。 仍nhưng 依y 法pháp 載tái 受thọ 具cụ 戒giới 。 于vu 時thời 前tiền 後hậu 預dự 受thọ 者giả 。 二nhị 十thập 七thất 人nhân 等đẳng 。 芝chi 薗viên 集tập 云vân 。 夫phu 戒giới 者giả 。 截tiệt 苦khổ 海hải 之chi 舟chu 航# 。 發phát 萬vạn 善thiện 之chi 端đoan 緒tự 。 三tam 乘thừa 聖thánh 賢hiền 之chi 所sở 尊tôn 敬kính 。 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 之chi 所sở 傳truyền 通thông 。 但đãn 受thọ 之chi 者giả 。 心tâm 有hữu 明minh 昧muội 。 學học 有hữu 精tinh 粗thô 。 而nhi 不bất 能năng 一nhất 揆quỹ 。 故cố 有hữu 初sơ 受thọ 者giả 焉yên 。 重trọng/trùng 增tăng 者giả 焉yên 等đẳng 。

二nhị 立lập 義nghĩa 者giả

原nguyên 其kỳ 戒giới 也dã 。 即tức 一nhất 佛Phật 乘thừa 。 修tu 言ngôn 而nhi 教giáo 則tắc 有hữu 殊thù 。 得đắc 意ý 而nhi 體thể 實thật 無vô 異dị 。 須tu 知tri 文văn 文văn 即tức 性tánh 。 法pháp 法pháp 歸quy 源nguyên 。 玄huyền 邈mạc 若nhược 虗hư 空không 。 深thâm 廣quảng 同đồng 法Pháp 界Giới 。 所sở 謂vị 深thâm 戒giới 上thượng 善thiện 。 亦diệc 曰viết 戒giới 德đức 難nan 思tư 。 而nhi 欲dục 受thọ 者giả 。 直trực 須tu 知tri 齊tề 佛Phật 量lượng 。 法pháp 達đạt 唯duy 心tâm 。 心tâm 法pháp 圓viên 融dung 。 境cảnh 緣duyên 皆giai 妙diệu 。 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 始thỉ 終chung 一nhất 念niệm 。 三tam 誓thệ 三tam 聚tụ 。 前tiền 後hậu 皆giai 如như 。 是thị 為vi 上thượng 品phẩm 心tâm 。 方phương 稱xưng 上thượng 品phẩm 戒giới 。 契khế 如Như 來Lai 本bổn 志chí 。 合hợp 南nam 山sơn 圓viên 宗tông 。 苟cẩu 一nhất 念niệm 有hữu 差sai 。 一nhất 毫hào 有hữu 礙ngại 。 難nạn/nan 逃đào 數số 寶bảo 之chi 呵ha 。 豈khởi 免miễn 徒đồ 勞lao 之chi 責trách 。 咒chú 或hoặc 不bất 逢phùng 良lương 導đạo 。 不bất 具cụ 諸chư 緣duyên 。 虗hư 上thượng 戒giới 德đức 之chi 瓶bình 。 妄vọng 受thọ 明minh 珠châu 之chi 喻dụ 。 後hậu 或hoặc 講giảng 聞văn 始thỉ 悟ngộ 。 閱duyệt 教giáo 方phương 知tri 。 憶ức 前tiền 受thọ 或hoặc 劣liệt 或hoặc 無vô 。 嘆thán 經kinh 生sanh 虗hư 消tiêu 虗hư 喪táng 。 知tri 非phi 改cải 過quá 。 見kiến 義nghĩa 勇dũng 為vi 。 決quyết 欲dục 重trọng/trùng 增tăng 。 必tất 憑bằng 至chí 教giáo 。 載tái 惟duy 。 大đại 覺giác 慈từ 心tâm 益ích 物vật 。 豈khởi 唯duy 在tại 於ư 當đương 機cơ 。 教giáo 網võng 被bị 時thời 。 故cố 實thật 通thông 於ư 末mạt 世thế 。 盖# 空không 有hữu 傳truyền 集tập 之chi 不bất 同đồng 。 致trí 教giáo 門môn 去khứ 留lưu 之chi 乃nãi 異dị 。 有hữu 宗tông 局cục 狹hiệp 遺di 之chi 。 豈khởi 在tại 於ư 重trọng/trùng 登đăng 。 四tứ 分phần/phân 通thông 深thâm 得đắc 之chi 。 匪phỉ 專chuyên 於ư 再tái 受thọ 。 鈔sao 文văn 所sở 謂vị 。 接tiếp 俗tục 揩khai 定định 。 御ngự 法pháp 無vô 准chuẩn 。 薩tát 婆bà 多đa 之chi 責trách 也dã 。 人nhân 法pháp 有hữu 序tự 。 軌quỹ 用dụng 多đa 方phương 。 曇đàm 無vô 德đức 之chi 褒bao 也dã 。 此thử 方phương 重trọng 受thọ 。 僧Tăng 傳truyền 廣quảng 明minh 。 疏sớ/sơ 鈔sao 壇đàn 經kinh 。 略lược 提đề 梗# 槩# 。 如như 前tiền 列liệt 示thị 。 俾tỉ 之chi 有hữu 教giáo 可khả 憑bằng 。 更cánh 在tại 資tư 深thâm 方phương 見kiến 。 於ư 心tâm 為vi 慊khiểm/khiết 。

三tam 釋thích 疑nghi 者giả

問vấn 。 今kim 言ngôn 重trọng 受thọ 。 的đích 義nghĩa 若nhược 何hà 。 若nhược 據cứ 成thành 論luận 七thất 戒giới 各các 受thọ 。 何hà 見kiến 重trọng/trùng 義nghĩa 。 有hữu 門môn 十thập 誦tụng 。 五ngũ 十thập 具cụ 三tam 。 亦diệc 次thứ 第đệ 受thọ 。 豈khởi 不bất 為vi 重trọng/trùng 。

答đáp 。 重trọng 受thọ 之chi 要yếu 。 唯duy 據cứ 發phát 體thể 。 體thể 性tánh 幽u 微vi 。 宗tông 計kế 有hữu 異dị 。 如như 多đa 論luận 中trung 下hạ 心tâm 受thọ 五ngũ 。 上thượng 心tâm 受thọ 十thập 。 後hậu 五ngũ 發phát 上thượng 。 前tiền 五ngũ 仍nhưng 下hạ 。 體thể 不bất 增tăng 發phát 。 體thể 既ký 不bất 增tăng 。 故cố 於ư 前tiền 五ngũ 。 不bất 為vi 重trọng 受thọ 。 彼bỉ 宗tông 不bất 立lập 。 正chánh 據cứ 於ư 斯tư 。 縱túng/tung 使sử 三tam 戒giới 皆giai 發phát 上thượng 心tâm 。 必tất 應ưng 三tam 體thể 前tiền 後hậu 性tánh 別biệt 。 由do 彼bỉ 所sở 計kế 。 能năng 造tạo 是thị 色sắc 。 所sở 造tạo 亦diệc 色sắc 。 雖tuy 非phi 見kiến 對đối 。 體thể 是thị 障chướng 礙ngại 。 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 然nhiên 為vi 四tứ 大đại 造tạo 。 更cánh 相tương 障chướng 礙ngại 。 據cứ 所sở 可khả 分phần/phân 。 故cố 名danh 色sắc 也dã 。 由do 體thể 是thị 色sắc 。 不bất 相tương 融dung 通thông 。 隨tùy 其kỳ 所sở 發phát 。 各các 各các 局cục 定định 。 故cố 不bất 言ngôn 重trọng/trùng 。 成thành 實thật 空không 宗tông 。 業nghiệp 由do 心tâm 造tạo 。 體thể 相tướng 虗hư 融dung 。 隨tùy 緣duyên 轉chuyển 變biến 。 從tùng 勝thắng 受thọ 名danh 。 如như 下hạ 心tâm 受thọ 五ngũ 。 中trung 心tâm 受thọ 八bát 。 增tăng 發phát 前tiền 五ngũ 。 並tịnh 為vi 中trung 品phẩm 。 上thượng 心tâm 受thọ 十thập 。 前tiền 八bát 增tăng 上thượng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 就tựu 一nhất 體thể 。 次thứ 第đệ 增tăng 起khởi 。 增tăng 小tiểu 為vi 大đại 。 增tăng 狹hiệp 為vi 廣quảng 。 增tăng 劣liệt 為vi 勝thắng 。 其kỳ 猶do 添# 波ba 於ư 海hải 水thủy 。 濕thấp 性tánh 無vô 殊thù 。 但đãn 淺thiển 深thâm 之chi 有hữu 異dị 耳nhĩ 。 亦diệc 猶do 加gia 皂tạo 於ư 黑hắc 。 服phục 色sắc 體thể 一nhất 同đồng 。 但đãn 鮮tiên 舊cựu 之chi 乃nãi 別biệt 耳nhĩ 。 重trọng/trùng 發phát 重trọng 受thọ 。 粗thô 為vi 可khả 曉hiểu 。

問vấn 。 重trọng/trùng 發phát 重trọng 受thọ 。 如như 何hà 分phân 別biệt 。

答đáp 。 資tư 持trì 云vân 。 重trọng/trùng 發phát 據cứ 多đa 戒giới 。 重trọng 受thọ 約ước 一nhất 戒giới 。

若nhược 爾nhĩ 。 論luận 明minh 重trọng/trùng 發phát 。 那na 見kiến 重trọng 受thọ 。

答đáp 。 由do 體thể 重trọng/trùng 發phát 。 即tức 得đắc 重trọng 受thọ 。 由do 彼bỉ 七thất 受thọ 一nhất 體thể 發phát 故cố 。

問vấn 。 據cứ 教giáo 重trọng/trùng 增tăng 。 宗tông 歸quy 成thành 實thật 。 如như 何hà 立lập 義nghĩa 。 乃nãi 約ước 圓viên 乘thừa 。

答đáp 。 據cứ 彼bỉ 空không 宗tông 。 縱túng/tung 云vân 上thượng 品phẩm 。 猶do 屬thuộc 偏thiên 擁ủng 。 須tu 究cứu 佛Phật 懷hoài 。 及cập 明minh 開khai 會hội 。 無vô 法pháp 不bất 妙diệu 。 無vô 戒giới 不bất 圓viên 。 吾ngô 祖tổ 疏sớ/sơ 鈔sao 所sở 明minh 發phát 心tâm 。 准chuẩn 文văn 約ước 義nghĩa 。 雖tuy 列liệt 三tam 品phẩm 。 為vi 在tại 格cách 量lượng 。 令linh 知tri 深thâm 淺thiển 。 的đích 窮cùng 祖tổ 意ý 。 全toàn 依y 圓viên 旨chỉ 。 妙diệu 發phát 上thượng 心tâm 。 期kỳ 感cảm 圓viên 戒giới 。 故cố 名danh 上thượng 品phẩm 。 鈔sao 疏sớ/sơ 之chi 中trung 。 示thị 上thượng 品phẩm 相tương/tướng 。 皆giai 云vân 為vi 成thành 三tam 聚tụ 。 及cập 教giáo 開khai 懷hoài 。 妙diệu 發phát 身thân 心tâm 。 總tổng 虗hư 空không 界giới 。 容dung 受thọ 法Pháp 界Giới 微vi 妙diệu 善thiện 法Pháp 。 記ký 以dĩ 上thượng 心tâm 。 對đối 唯duy 識thức 觀quán 。 又hựu 云vân 。 如như 是thị 心tâm 受thọ 。 即tức 發phát 圓viên 體thể 。 今kim 云vân 增tăng 受thọ 。 須tu 依y 南nam 山sơn 宗tông 旨chỉ 。 圓viên 發phát 三tam 心tâm 。 圓viên 成thành 三tam 聚tụ 。 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 上thượng 上thượng 品phẩm 戒giới 。

問vấn 。 吾ngô 祖tổ 教giáo 門môn 。 自tự 唐đường 至chí 今kim 。 盛thịnh 行hành 天thiên 下hạ 。 孰thục 其kỳ 不bất 知tri 上thượng 心tâm 圓viên 旨chỉ 。 豈khởi 有hữu 受thọ 者giả 。 尚thượng 滯trệ 中trung 下hạ 。

答đáp 。 教giáo 門môn 雖tuy 顯hiển 。 機cơ 器khí 乃nãi 殊thù 。 或hoặc 能năng 授thọ 寡quả 陋lậu 。 開khai 導đạo 無vô 方phương 。 或hoặc 所sở 受thọ 愚ngu 蒙mông 。 識thức 心tâm 昏hôn 散tán 。 絲ti 毫hào 落lạc 妄vọng 。 千thiên 里lý 乖quai 差sai 。 其kỳ 猶do 周chu 孔khổng 之chi 道đạo 。 訓huấn 人nhân 以dĩ 善thiện 。 賢hiền 之chi 不bất 肖tiếu 。 今kim 古cổ 咸hàm 然nhiên 。 何hà 恠# 之chi 有hữu 。

問vấn 。 業nghiệp 體thể 一nhất 也dã 。 空không 有hữu 何hà 殊thù 。

答đáp 。 如Như 來Lai 隨tùy 機cơ 。 故cố 於ư 一nhất 法pháp 。 或hoặc 召triệu 色sắc 心tâm 。 或hoặc 召triệu 非phi 二nhị 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 諸chư 家gia 論luận 師sư 。 不bất 體thể 佛Phật 意ý 。 隨tùy 名danh 執chấp 體thể 。 各các 計kế 為vi 宗tông 。 如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 我ngã 於ư 經kinh 中trung 。 或hoặc 說thuyết 為vi 色sắc 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 便tiện 說thuyết 為vi 色sắc 。 或hoặc 說thuyết 非phi 色sắc 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 便tiện 說thuyết 非phi 色sắc 。 皆giai 由do 不bất 解giải 我ngã 意ý 。 於ư 是thị 祖tổ 師sư 窮cùng 究cứu 佛Phật 懷hoài 。 立lập 圓viên 推thôi 體thể 。 即tức 一nhất 識thức 種chủng 。 既ký 得đắc 佛Phật 意ý 。 心tâm 色sắc 非phi 二nhị 。 隨tùy 名danh 認nhận 體thể 。 皆giai 得đắc 其kỳ 實thật 。 言ngôn 是thị 心tâm 者giả 。 謂vị 此thử 業nghiệp 體thể 。 全toàn 心tâm 本bổn 具cụ 。 唯duy 心tâm 發phát 生sanh 。 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 能năng 發phát 所sở 發phát 。 無vô 非phi 心tâm 故cố 。 言ngôn 是thị 色sắc 者giả 。 乃nãi 即tức 性tánh 之chi 色sắc 。 猶do 即tức 水thủy 之chi 波ba 。 了liễu 色sắc 真chân 源nguyên 。 達đạt 色sắc 邊biên 際tế 。 得đắc 色sắc 實thật 相tướng 。 則tắc 前tiền 有hữu 宗tông 。 雖tuy 得đắc 色sắc 名danh 。 不bất 知tri 實thật 故cố 。 言ngôn 非phi 二nhị 者giả 。 體thể 既ký 唯duy 心tâm 。 故cố 云vân 非phi 色sắc 。 實thật 有hữu 相tướng 狀trạng 。 故cố 言ngôn 非phi 心tâm 。 言ngôn 種chủng 子tử 者giả 。 然nhiên 此thử 業nghiệp 種chủng 。 即tức 性tánh 本bổn 具cụ 。 諸chư 緣duyên 搆câu 造tạo 。 全toàn 性tánh 發phát 現hiện 。 體thể 有hữu 功công 能năng 。 出xuất 生sanh 眾chúng 善thiện 。 故cố 名danh 種chủng 子tử 。 南nam 山sơn 考khảo 體thể 。 旨chỉ 在tại 於ư 斯tư 。

問vấn 。 壇đàn 場tràng 既ký 納nạp 圓viên 體thể 。 更cánh 須tu 增tăng 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 如như 他tha 文văn 已dĩ 辨biện 。 請thỉnh 自tự 尋tầm 之chi 。

問vấn 。 重trọng 受thọ 之chi 旨chỉ 。 如như 前tiền 可khả 知tri 。 業nghiệp 體thể 差sai 殊thù 。 會hội 之chi 可khả 領lãnh 。 且thả 重trọng 受thọ 人nhân 。 事sự 同đồng 新tân 入nhập 。 位vị 分phần/phân 年niên 臈# 。 何hà 以dĩ 決quyết 之chi 。

答đáp 。 如như 前tiền 已dĩ 引dẫn 僧Tăng 伽già 甚thậm 明minh 。 若nhược 前tiền 受thọ 年niên 登đăng 。 即tức 依y 本bổn 臈# 。 或hoặc 虧khuy 年niên 月nguyệt 。 今kim 受thọ 為vi 初sơ 學học 是thị 也dã 。

問vấn 。 前tiền 既ký 得đắc 戒giới 。 犯phạm 重trọng/trùng 名danh 邊biên 。 或hoặc 戒giới 先tiên 無vô 。 難nạn/nan 逃đào 賊tặc 住trụ 。 二nhị 途đồ 有hữu 礙ngại 。 重trọng 受thọ 若nhược 何hà 。

答đáp 。 如như 前tiền 引dẫn 示thị 。 幸hạnh 自tự 有hữu 例lệ 。 可khả 攀phàn 可khả 條điều 。 可khả 准chuẩn 。 佛Phật 開khai 重trọng 受thọ 。 正chánh 為vi 當đương 今kim 。 諸chư 祖tổ 相tương/tướng 承thừa 。 必tất 非phi 妄vọng 據cứ 。 求cầu 那na 言ngôn 甚thậm 相tương 隨tùy 喜hỷ 。 僧Tăng 伽già 謂vị 必tất 可khả 傳truyền 。 南nam 山sơn 達đạt 壇đàn 親thân 行hành 。 靈linh 芝chi 長trường/trưởng 書thư 陳trần 秉bỉnh 。 然nhiên 諸chư 祖tổ 行hành 受thọ 。

時thời 當đương 像tượng 季quý 。 機cơ 雜tạp 純thuần 浮phù 。 邊biên 罪tội 賊tặc 住trụ 。 豈khởi 一nhất 無vô 違vi 。 諸chư 師sư 皆giai 四tứ 依y 示thị 現hiện 。 窮cùng 達đạt 化hóa 源nguyên 。 豈khởi 不bất 明minh 難nạn/nan 之chi 有hữu 無vô 受thọ 之chi 可khả 否phủ/bĩ 。 今kim 括quát 疏sớ/sơ 鈔sao 壇đàn 經kinh 僧Tăng 傳truyền 重trọng 受thọ 之chi 文văn 。 並tịnh 無vô 一nhất 句cú 言ngôn 及cập 難nạn/nan 障chướng 。 竊thiết 詳tường 諸chư 祖tổ 。 意ý 必tất 有hữu 由do 。 盖# 戒giới 之chi 有hữu 無vô 。 難nạn/nan 之chi 成thành 否phủ/bĩ 。 凡phàm 小tiểu 莫mạc 測trắc 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 但đãn 在tại 依y 教giáo 。 隨tùy 順thuận 前tiền 機cơ 。 為vi 之chi 重trọng 受thọ 。 無vô 非phi 誘dụ 接tiếp 總tổng 是thị 結kết 緣duyên 。 今kim 引dẫn 諸chư 文văn 證chứng 顯hiển 。 機cơ 性tánh 差sai 別biệt 。 業nghiệp 理lý 幽u 微vi 。 智trí 未vị 及cập 佛Phật 。 如như 何hà 妄vọng 詳tường 。 迷mê 者giả 及cập 此thử 。 好hảo/hiếu 為vi 一nhất 明minh 。 齊tề 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 魏ngụy 文văn 帝đế 三tam 年niên 。 設thiết 無vô 遮già 會hội 。 帝đế 問vấn 。 此thử 土thổ/độ 僧Tăng 尼ni 得đắc 戒giới 靈linh 驗nghiệm 。 眾chúng 無vô 敢cảm 對đối 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 請thỉnh 往vãng 西tây 國quốc 。 問vấn 諸chư 得đắc 道Đạo 。 於ư 是thị 發phát 足túc 長trường/trưởng 安an 。 往vãng 至chí 西tây 竺trúc 。 問vấn 一nhất 羅La 漢Hán 。 答đáp 稱xưng 。 小tiểu 聖thánh 不bất 知tri 得đắc 否phủ/bĩ 。 即tức 為vi 入nhập 定định 。 上thượng 升thăng 兜đâu 卛# 。 問vấn 彌Di 勒Lặc 佛Phật 。 佛Phật 答đáp 得đắc 戒giới 。 斯tư 明minh 得đắc 戒giới 。 非phi 凡phàm 小tiểu 所sở 知tri 也dã 。 如như 涅Niết 槃Bàn 諍tranh 論luận 品phẩm 云vân 。

善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 於ư 經kinh 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 犯phạm 四tứ 重trọng 已dĩ 。 不bất 名danh 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 復phục 能năng 生sanh 善thiện 芽nha 種chủng 子tử 。 譬thí 如như 焦tiêu 種chủng 不bất 生sanh 果quả 實thật 等đẳng 。 我ngã 諸chư 弟đệ 子tử 。 聞văn 是thị 說thuyết 已dĩ 。 不bất 解giải 我ngã 意ý 。 唱xướng 言ngôn 。 如Như 來Lai 說thuyết 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 犯phạm 重trọng 禁cấm 已dĩ 。 失thất 比Bỉ 丘Khâu 戒giới (# 此thử 執chấp 無vô 也dã )# 。

善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 於ư 經kinh 中trung 。 為vi 純thuần 陀đà 說thuyết 。 四tứ 種chủng 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 者giả 畢tất 竟cánh 到đáo 道đạo (# 無Vô 學Học )# 。 二nhị 者giả 示thị 道đạo (# 初sơ 二nhị 三tam 果quả )# 。 三tam 者giả 受thọ 道đạo (# 通thông 內nội 外ngoại 也dã )# 。 四tứ 者giả 汙ô 道đạo (# 薄bạc 地địa )# 。 凡phàm 四tứ 重trọng/trùng 者giả 。 即tức 是thị 汙ô 道đạo 。 我ngã 諸chư 弟đệ 子tử 。 聞văn 是thị 說thuyết 已dĩ 。 不bất 能năng 我ngã 意ý 。 唱xướng 言ngôn 。 如Như 來Lai 說thuyết 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 犯phạm 四tứ 重trọng 已dĩ 。 不bất 失thất 禁cấm 戒giới (# 此thử 執chấp 有hữu 也dã )# 。 請thỉnh 視thị 上thượng 文văn 。 得đắc 戒giới 失thất 戒giới 。 有hữu 邊biên 名danh 賊tặc 。 豈khởi 宜nghi 妄vọng 量lượng 。 隨tùy 二nhị 執chấp 之chi 。 非phi 傷thương 重trọng 受thọ 之chi 教giáo 。 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 。 又hựu 珠châu 林lâm 云vân 。 智trí 嚴nghiêm 法Pháp 師sư 在tại 俗tục 。 曾tằng 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 有hữu 所sở 虧khuy 犯phạm 。 出xuất 家gia 受thọ 具cụ 。 疑nghi 不bất 得đắc 戒giới 。 禪thiền 觀quán 不bất 成thành 。 遂toại 往vãng 西tây 竺trúc 。 諮tư 詢tuân 達đạt 道đạo 。 亦diệc 遇ngộ 羅La 漢Hán 。 不bất 敢cảm 與dữ 決quyết 。 為vi 嚴nghiêm 入nhập 定định 。 上thượng 詢tuân 彌Di 勒Lặc 。 報báo 稱xưng 得đắc 戒giới 。 嚴nghiêm 喜hỷ 而nhi 迴hồi 。 觀quán 斯tư 一nhất 節tiết 。 犯phạm 邊biên 明minh 矣hĩ 。 不bất 妨phương 得đắc 戒giới 。 是thị 知tri 。 機cơ 有hữu 明minh 昧muội 。 志chí 有hữu 勤cần 墮đọa 。 犯phạm 有hữu 成thành 否phủ/bĩ 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 毫hào 之chi 麤thô 見kiến 。 礙ngại 千thiên 古cổ 之chi 通thông 規quy 。 涅Niết 槃Bàn 又hựu 云vân 。 若nhược 犯phạm 四tứ 重trọng 五ngũ 逆nghịch 謗báng 法pháp 。 名danh 為vi 破phá 戒giới 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 則tắc 可khả 拔bạt 濟tế 。 若nhược 披phi 法Pháp 服phục 。 常thường 懷hoài 慚tàm 愧quý 。 生sanh 護hộ 法Pháp 心tâm 。 建kiến 立lập 正Chánh 法Pháp 。 我ngã 說thuyết 是thị 人nhân 。 不bất 名danh 破phá 戒giới 。 若nhược 據cứ 此thử 文văn 。 有hữu 慚tàm 愧quý 人nhân 。 雖tuy 犯phạm 無vô 罪tội 。 亦diệc 不bất 失thất 戒giới 。 今kim 重trọng 受thọ 者giả 。 莫mạc 非phi 心tâm 生sanh 慚tàm 愧quý 。 信tín 樂nhạo 志chí 深thâm 。 縱túng/tung 有hữu 所sở 犯phạm 。 豈khởi 成thành 邊biên 障chướng 。 若nhược 謂vị 必tất 有hữu 賊tặc 住trụ 一nhất 難nạn/nan 者giả 。 且thả 賊tặc 住trụ 之chi 難nạn/nan 。 律luật 因nhân 為vi 飢cơ 餓ngạ 故cố 。 濫lạm 竊thiết 形hình 服phục 。 冐mạo 為vi 同đồng 說thuyết 戒giới 。 盜đạo 聽thính 羯yết 磨ma 。 詐trá 稱xưng 年niên 臈# 。 輙triếp 受thọ 禮lễ 施thí 。 名danh 為vi 賊tặc 住trụ 。 今kim 出xuất 家gia 者giả 。 心tâm 懷hoài 正chánh 信tín 。 縱túng/tung 聞văn 羯yết 磨ma 。 意ý 非phi 剽# 竊thiết 。 據cứ 僧Tăng 祇kỳ 律luật 。 或hoặc 闇ám 愚ngu 鈍độn 。 或hoặc 緣duyên 餘dư 念niệm 。 不bất 記ký 初sơ 後hậu 。 皆giai 不bất 為vi 障chướng 。 今kim 時thời 久cửu 在tại 教giáo 門môn 。 尚thượng 於ư 作tác 法pháp 。 不bất 能năng 曉hiểu 了liễu 。 況huống 餘dư 泛phiếm 泛phiếm 。 或hoặc 致trí 愚ngu 魯lỗ 。 何hà 因nhân 識thức 達đạt 。 或hoặc 被bị 緣duyên 奪đoạt 。 終chung 無vô 前tiền 後hậu 。 如như 斯tư 引dẫn 示thị 。 可khả 決quyết 疑nghi 情tình 。 又hựu 復phục 作tác 惡ác 犯phạm 戒giới 。 律luật 中trung 尚thượng 有hữu 開khai 緣duyên 。 今kim 發phát 善thiện 心tâm 。 勇dũng 志chí 重trọng/trùng 增tăng 。 當đương 今kim 末mạt 世thế 。 實thật 為vi 希hy 有hữu 。 如Như 來Lai 隨tùy 機cơ 之chi 教giáo 。 豈khởi 無vô 誘dụ 道đạo 之chi 方phương 。 不bất 可khả 局cục 執chấp 難nạn/nan 緣duyên 。 阻trở 彼bỉ 高cao 興hưng 。 涅Niết 槃Bàn 四tứ 依y 。 宜nghi 在tại 一nhất 用dụng 。 略lược 茲tư 敘tự 釋thích 。 達đạt 者giả 鑑giám 之chi 。 紹thiệu 定định 癸quý 巳tị 冬đông 。 日nhật 山sơn 迷mê 。

戒giới 體thể 正chánh 義nghĩa 直trực 言ngôn

(# 細tế 色sắc 決quyết 有hữu 。 分phần/phân 通thông 決quyết 空không 。 圓viên 通thông 空không 有hữu 。 正chánh 顯hiển 分phần/phân 大đại )# 。

業nghiệp 疏sớ/sơ 戒giới 體thể 正chánh 義nghĩa 一nhất 門môn 。 始thỉ 末mạt 文văn 義nghĩa 。 皆giai 是thị 大Đại 乘Thừa 。 與dữ 昔tích 全toàn 別biệt 。 中trung 間gian 再tái 述thuật 空không 有hữu 。 乃nãi 是thị 引dẫn 古cổ 騰đằng 計kế 。 意ý 在tại 對đối 破phá 決quyết 顯hiển 。 能năng 決quyết 之chi 文văn 。 盡tận 出xuất 祖tổ 懷hoài 。 俱câu 為vi 正chánh 義nghĩa 。 但đãn 先tiên 就tựu 計kế 。 義nghĩa 尚thượng 含hàm 容dung 。 故cố 後hậu 立lập 圓viên 。 分phân 明minh 指chỉ 示thị 。 識thức 藏tạng 種chủng 子tử 。 方phương 顯hiển 其kỳ 實thật 。

初sơ 順thuận 有hữu 門môn 。 談đàm 體thể 是thị 色sắc 。 然nhiên 有hữu 宗tông 諸chư 師sư 。 一nhất 謂vị 體thể 是thị 身thân 口khẩu 所sở 成thành 。 二nhị 計kế 體thể 有hữu 損tổn 益ích 。 故cố 判phán 為vi 色sắc 。 如như 前tiền 引dẫn 示thị 。 雖tuy 據cứ 雜tạp 心tâm 俱câu 舍xá 。 無vô 非phi 皆giai 是thị 如Như 來Lai 權quyền 巧xảo 。 隨tùy 機cơ 而nhi 說thuyết 。 諸chư 師sư 不bất 曉hiểu 。 乃nãi 成thành 宗tông 計kế 。 今kim 立lập 正chánh 義nghĩa 。 且thả 順thuận 彼bỉ 計kế 。 以dĩ 色sắc 決quyết 色sắc 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 。 所sở 發phát 業nghiệp 體thể 。 相tương/tướng 皃# 顯hiển 然nhiên 。 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 乃nãi 全toàn 心tâm 即tức 性tánh 之chi 色sắc 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 凡phàm 小tiểu 莫mạc 測trắc 。 唯duy 佛Phật 如Như 來Lai 。 種chủng 智trí 圓viên 明minh 。 窮cùng 盡tận 業nghiệp 性tánh 。 實thật 知tri 實thật 見kiến 。 如như 實thật 而nhi 說thuyết 。 顯hiển 前tiền 所sở 計kế 。 雖tuy 亦diệc 名danh 色sắc 。 不bất 知tri 其kỳ 實thật 。 故cố 總tổng 斥xích 云vân 。 意ý 言ngôn 如như 此thử 。

假giả 宗tông 中trung 。 鈔sao 及cập 今kim 經kinh 。 上thượng 品phẩm 既ký 令linh 受thọ 大đại 。 今kim 依y 受thọ 出xuất 體thể 。 須tu 約ước 大đại 論luận 。 初sơ 略lược 標tiêu 古cổ 計kế 。 由do 下hạ 示thị 今kim 立lập 。 業nghiệp 既ký 心tâm 起khởi 。 色sắc 豈khởi 他tha 成thành 。 則tắc 內nội 外ngoại 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 全toàn 是thị 一nhất 心tâm 。 隨tùy 緣duyên 變biến 造tạo 。 故cố 云vân 分phần/phân 心tâm 成thành 色sắc 。 乃nãi 顯hiển 能năng 受thọ 之chi 心tâm 。 起khởi 得đắc 其kỳ 實thật 。 身thân 口khẩu 之chi 具cụ 。 體thể 亦diệc 虗hư 融dung 。 盖# 準chuẩn 此thử 律luật 大đại 義nghĩa 。 而nhi 有hữu 此thử 示thị 。 能năng 造tạo 既ký 融dung 。 所sở 發phát 之chi 體thể 。 豈khởi 是thị 非phi 二nhị 。 且thả 順thuận 教giáo 限hạn 。 故cố 云vân 強cường/cưỡng 目mục 。 考khảo 下hạ 重trọng/trùng 顯hiển 體thể 用dụng 。 決quyết 前tiền 空không 計kế 。 雖tuy 依y 成thành 實thật 。 由do 彼bỉ 止chỉ 是thị 小tiểu 教giáo 空không 門môn 。 與dữ 四tứ 分phần/phân 旨chỉ 取thủ 不bất 同đồng 。 彼bỉ 云vân 心tâm 造tạo 且thả 據cứ 六lục 識thức 。 今kim 謂vị 諸chư 法pháp 體thể 。 唯duy 一nhất 心tâm 隨tùy 緣duyên 變biến 造tạo 。 文văn 云vân 本bổn 由do 心tâm 生sanh 者giả 。 發phát 起khởi 有hữu 從tùng 也dã 。 還hoàn 熏huân 本bổn 心tâm 者giả 。 依y 持trì 得đắc 所sở 也dã 。 心tâm 既ký 真chân 常thường 。 體thể 乃nãi 微vi 妙diệu 。 故cố 得đắc 熏huân 習tập 。 有hữu 力lực 用dụng 也dã 。 心tâm 道đạo 冥minh 昧muội 者giả 。 戒giới 業nghiệp 之chi 體thể 。 隱ẩn 密mật 難nan 知tri 也dã (# 體thể 是thị 心tâm 業nghiệp 。 故cố 云vân 心tâm 道đạo 。 如như 雜tạp 心tâm 論luận 召triệu 無vô 作tác 為vi 思tư 顯hiển 道đạo 亦diệc 名danh 業nghiệp 道đạo 。 等đẳng 是thị 也dã )# 。 止chỉ 可khả 名danh 通thông 者giả 。 諸chư 師sư 通thông 體thể 。 止chỉ 在tại 循tuần 名danh 也dã 。 故cố 約ước 等đẳng 語ngữ 。 重trọng/trùng 牒điệp 前tiền 計kế 。 斥xích 其kỳ 不bất 知tri 。 雖tuy 云vân 非phi 二nhị 。 猶do 是thị 強cường/cưỡng 立lập 。 又hựu 復phục 前tiền 有hữu 宗tông 中trung 。 直trực 決quyết 所sở 發phát 之chi 體thể 。 昔tích 云vân 假giả 色sắc 。 今kim 謂vị 細tế 色sắc 。 此thử 假giả 宗tông 中trung 。 乃nãi 決quyết 能năng 造tạo 。 顯hiển 於ư 所sở 發phát 。 昔tích 謂vị 作tác 戒giới 能năng 造tạo 體thể 是thị 色sắc 心tâm 。 無vô 作tác 異dị 前tiền 。 體thể 名danh 非phi 二nhị 。 今kim 決quyết 能năng 造tạo 。 造tạo 能năng 在tại 六lục 。 起khởi 必tất 因nhân 八bát 。 所sở 發phát 之chi 體thể 。 豈khởi 是thị 他tha 法pháp 。 是thị 則tắc 能năng 所sở 。 方phương 知tri 其kỳ 的đích 。 假giả 宗tông 諸chư 師sư 。 以dĩ 色sắc 心tâm 五ngũ 義nghĩa 。 推thôi 窮cùng 業nghiệp 體thể 。 全toàn 不bất 知tri 實thật 。 故cố 又hựu 斥xích 云vân 。 不bất 知tri 何hà 目mục 。 強cường/cưỡng 號hiệu 非phi 二nhị 。 濟tế 緣duyên 云vân 。 且thả 附phụ 權quyền 意ý 。 故cố 云vân 強cường/cưỡng 目mục 。 又hựu 云vân 。 今kim 取thủ 道Đạo 意ý 。 識thức 達đạt 體thể 皃# 。 即tức 知tri 二nhị 非phi 。 附phụ 權quyền 而nhi 立lập 。 故cố 云vân 強cường/cưỡng 耳nhĩ (# 彼bỉ 文văn )# 。 若nhược 體thể 權quyền 取thủ 通thông 意ý 者giả 。 豈khởi 唯duy 四tứ 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 小Tiểu 乘Thừa 。 若nhược 教giáo 若nhược 行hành 。 皆giai 附phụ 權quyền 立lập 。 若nhược 取thủ 通thông 意ý 。 無vô 非phi 一nhất 實thật 。 有hữu 宗tông 假giả 色sắc 。 非phi 強cường/cưỡng 號hiệu 耶da 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 兩lưỡng 云vân 強cường/cưỡng 號hiệu 。 前tiền 且thả 順thuận 古cổ 。 後hậu 是thị 斥xích 非phi 。 文văn 意ý 若nhược 此thử 。 何hà 必tất 他tha 求cầu 。 蓋cái 南nam 山sơn 已dĩ 前tiền 。 弘hoằng 律luật 諸chư 師sư 。 不bất 達đạt 四tứ 分phần/phân 宗tông 旨chỉ 。 但đãn 依y 成thành 實thật 。 非phi 二nhị 出xuất 體thể 。 故cố 此thử 決quyết 之chi 。 若nhược 爾nhĩ 。 此thử 宗tông 正chánh 義nghĩa 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 。 受thọ 既ký 納nạp 大đại 。 體thể 依y 大đại 出xuất 。 如như 前tiền 敘tự 釋thích 。 心tâm 生sanh 熏huân 心tâm 。 體thể 是thị 心tâm 種chủng 。 義nghĩa 實thật 昭chiêu 然nhiên 。 但đãn 教giáo 限hạn 局cục 。 在tại 文văn 尚thượng 隱ẩn 。 後hậu 圓viên 決quyết 教giáo 。 扶phù 顯hiển 種chủng 子tử 名danh 。 問vấn 。 記ký 釋thích 心tâm 生sanh 熏huân 心tâm 等đẳng 文văn 。 並tịnh 約ước 六lục 識thức 。 子tử 何hà 相tương 違vi 。 答đáp 。 就tựu 文văn 釋thích 義nghĩa 。 不bất 亂loạn 宗tông 途đồ 。 理lý 當đương 如như 此thử 。 不bất 妨phương 記ký 主chủ 意ý 自tự 明minh 白bạch 。 如như 云vân 即tức 此thử 乃nãi 是thị 示thị 體thể 之chi 處xứ 。 豈khởi 不bất 然nhiên 哉tai 。 須tu 知tri 此thử 科khoa 。 正chánh 是thị 考khảo 出xuất 無vô 作tác 。 體thể 是thị 心tâm 種chủng 。 決quyết 前tiền 不bất 知tri 也dã 。 請thỉnh 細tế 讀đọc 文văn 。 其kỳ 義nghĩa 自tự 顯hiển 。 又hựu 況huống 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 釋thích 論luận 云vân 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 。 生sanh 滅diệt 不bất 定định 。 餘dư 識thức 間gian 起khởi 。 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 體thể 唯duy 是thị 一nhất 。 常thường 受thọ 貪tham 欲dục 等đẳng 。 六lục 識thức 所sở 熏huân 。 成thành 世thế 間gian 果quả 報báo 等đẳng 。 準chuẩn 此thử 文văn 決quyết 。 六lục 不bất 受thọ 熏huân 。 今kim 文văn 熏huân 心tâm 。 若nhược 謂vị 熏huân 六lục 。 恐khủng 非phi 疏sớ/sơ 意ý 。

疏sớ/sơ 接tiếp 假giả 宗tông 能năng 決quyết 文văn 後hậu 。 立lập 問vấn 答đáp 云vân 。 如như 正chánh 義nghĩa 論luận 。 熏huân 本bổn 識thức 藏tạng 。 此thử 是thị 種chủng 子tử 。 能năng 為vi 後hậu 習tập 。 何hà 得đắc 說thuyết 為vi 形hình 終chung 戒giới 謝tạ 。 答đáp 。 種chủng 由do 思tư 生sanh 。 要yếu 期kỳ 是thị 願nguyện 。 願nguyện 約ước 盡tận 形hình 。 形hình 終chung 戒giới 謝tạ 。 行hành 隨tùy 願nguyện 起khởi 。 功công 用dụng 超siêu 前tiền 。 功công 由do 思tư 生sanh 。 隨tùy 心tâm 無vô 絕tuyệt 。 故cố 偏thiên 就tựu 行hành 。 能năng 起khởi 後hậu 習tập 。 不bất 約ước 虗hư 願nguyện 。 來lai 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 記ký 云vân 。 此thử 問vấn 所sở 來lai 。 由do 後hậu 圓viên 教giáo 。 決quyết 此thử 二nhị 非phi 。 以dĩ 為vi 識thức 種chủng 。 識thức 既ký 常thường 存tồn 。 種chủng 則tắc 不bất 滅diệt 。 即tức 違vi 今kim 家gia 命mạng 終chung 失thất 義nghĩa 。 故cố 探thám 取thủ 後hậu 文văn 為vi 難nạn/nan 。 (# 文văn )# 若nhược 云vân 探thám 取thủ 後hậu 圓viên 者giả 。 何hà 不bất 直trực 於ư 圓viên 教giáo 後hậu 難nạn/nan 耶da 。 今kim 謂vị 。 此thử 問vấn 即tức 躡niếp 前tiền 科khoa 大Đại 乘Thừa 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 難nạn/nan 戒giới 謝tạ 也dã 。 由do 前tiền 依y 宗tông 。 約ước 大đại 考khảo 體thể 。 能năng 生sanh 所sở 熏huân 。 唯duy 一nhất 真chân 常thường 。 所sở 發phát 業nghiệp 體thể 。 豈khởi 隨tùy 形hình 謝tạ 。 此thử 問vấn 之chi 來lai 。 其kỳ 意ý 若nhược 此thử 。 但đãn 正chánh 義nghĩa 所sở 立lập 。 的đích 在tại 識thức 種chủng 。 前tiền 順thuận 宗tông 計kế 。 語ngữ 尚thượng 闇ám 含hàm 。 今kim 特đặc 指chỉ 決quyết 。 故cố 云vân 如như 正chánh 義nghĩa 等đẳng 。 顯hiển 此thử 生sanh 熏huân 。 即tức 是thị 藏tạng 識thức 。 顯hiển 此thử 業nghiệp 體thể 。 即tức 是thị 種chủng 子tử 。 彰chương 常thường 存tồn 之chi 義nghĩa 。 俾tỉ 問vấn 意ý 分phân 明minh 。 復phục 使sử 學học 者giả 。 曉hiểu 前tiền 能năng 決quyết 即tức 大đại 義nghĩa 也dã 。 問vấn 。 能năng 決quyết 既ký 即tức 大đại 義nghĩa 。 何hà 不bất 顯hiển 談đàm 識thức 種chủng 。 答đáp 。 四tứ 分phần/phân 雖tuy 大đại 。 教giáo 猶do 在tại 小tiểu 。 所sở 以dĩ 文văn 隱ẩn 。 而nhi 義nghĩa 明minh 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 。 此thử 問vấn 答đáp 中trung 。 顯hiển 談đàm 識thức 種chủng 。 豈khởi 非phi 混hỗn 亂loạn 。 答đáp 。 若nhược 不bất 顯hiển 陳trần 。 何hà 彰chương 問vấn 意ý 。 正chánh 恐khủng 混hỗn 亂loạn 。 故cố 立lập 問vấn 決quyết 。 問vấn 。 此thử 問vấn 答đáp 中trung 。 既ký 談đàm 識thức 種chủng 。 後hậu 圓viên 教giáo 中trung 。 何hà 再tái 出xuất 耶da 。 答đáp 。 此thử 問vấn 答đáp 中trung 。 且thả 顯hiển 四tứ 分phần/phân 。 後hậu 圓viên 教giáo 中trung 。 通thông 決quyết 空không 有hữu 。 不bất 妨phương 重trọng/trùng 示thị 。 餘dư 如như 前tiền 決quyết 。 問vấn 。 記ký 釋thích 疏sớ/sơ 中trung 答đáp 文văn 思tư 願nguyện 行hành 等đẳng 。 並tịnh 約ước 受thọ 論luận 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。 答đáp 。 約ước 受thọ 釋thích 文văn 。 其kỳ 義nghĩa 雖tuy 善thiện 。 但đãn 述thuật 意ý 未vị 明minh 。 致trí 學học 者giả 多đa 昧muội 。 須tu 知tri 思tư 即tức 能năng 緣duyên 能năng 受thọ 之chi 心tâm 。 願nguyện 即tức 盡tận 形hình 斷đoạn 惡ác 。 納nạp 戒giới 之chi 誓thệ 。 行hành 即tức 隨tùy 願nguyện 。 而nhi 起khởi 奉phụng 持trì 之chi 志chí 。 若nhược 唯duy 思tư 願nguyện 。 而nhi 無vô 持trì 心tâm 。 不bất 發phát 戒giới 體thể 。 如như 戒giới 疏sớ/sơ 釋thích 共cộng 戒giới 同đồng 戒giới 云vân 。 前tiền 列liệt 共cộng 者giả 。 明minh 同đồng 受thọ 願nguyện 也dã 。 後hậu 列liệt 同đồng 者giả 。 明minh 同đồng 隨tùy 行hành 也dã 。 若nhược 受thọ 戒giới 時thời 。 且thả 論luận 受thọ 願nguyện 。 無vô 思tư 學học 行hành 。 則tắc 但đãn 虗hư 願nguyện 。 不bất 感cảm 戒giới 也dã 。 又hựu 鈔sao 云vân 。 若nhược 但đãn 有hữu 受thọ 。 無vô 持trì 心tâm 者giả 。 受thọ 戒giới 不phủ 得đắc 。 又hựu 云vân 。 寧ninh 起khởi 行hành 用dụng 。 不bất 須tu 願nguyện 求cầu 。 據cứ 此thử 諸chư 文văn 。 必tất 須tu 持trì 心tâm 。 方phương 感cảm 戒giới 也dã 。 今kim 文văn 以dĩ 願nguyện 期kỳ 有hữu 謝tạ 。 戒giới 種chủng 無vô 亡vong 。 而nhi 通thông 來lai 難nạn/nan 。 受thọ 既ký 無vô 獲hoạch 。 何hà 論luận 無vô 亡vong 。 文văn 中trung 上thượng 二nhị 句cú 。 示thị 思tư 願nguyện 之chi 別biệt 。 次thứ 二nhị 句cú 示thị 釋thích 願nguyện 期kỳ 有hữu 謝tạ 。 行hành 下hạ 明minh 戒giới 種chủng 無vô 亡vong 。 思tư 之chi 一nhất 字tự 。 即tức 同đồng 鈔sao 中trung 測trắc 思tư 明minh 慧tuệ 之chi 思tư 。 皆giai 指chỉ 圓viên 人nhân 。 能năng 緣duyên 能năng 受thọ 。 六lục 識thức 意ý 思tư 也dã 。 但đãn 圓viên 解giải 微vi 妙diệu 。 舉cử 心tâm 動động 念niệm 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 。 以dĩ 此thử 心tâm 受thọ 。 戒giới 體thể 何hà 量lượng 。 成thành 體thể 之chi 功công 。 推thôi 行hành 為vi 勝thắng 。 故cố 云vân 行hành 隨tùy 等đẳng 。 行hành 力lực 雖tuy 勝thắng 。 論luận 其kỳ 所sở 自tự 。 還hoàn 須tu 思tư 妙diệu 。 是thị 知tri 妙diệu 思tư 。 非phi 唯duy 發phát 體thể 。 亦diệc 起khởi 行hành 功công 。 二nhị 皆giai 微vi 妙diệu 。 故cố 得đắc 隨tùy 生sanh 死tử 心tâm 。 綿miên 綿miên 無vô 絕tuyệt 。 故cố 云vân 功công 由do 等đẳng 。 問vấn 。 有hữu 宗tông 云vân 。 感cảm 生sanh 集tập 業nghiệp 。 其kỳ 行hành 在tại 隨tùy 。 與dữ 此thử 故cố 偏thiên 就tựu 行hành 能năng 起khởi 後hậu 習tập 。 義nghĩa 何hà 異dị 耶da 。 答đáp 。 有hữu 宗tông 體thể 無vô 力lực 用dụng 。 全toàn 假giả 隨tùy 行hành 。 而nhi 成thành 集tập 業nghiệp 。 此thử 中trung 體thể 具cụ 妙diệu 能năng 。 假giả 行hành 莊trang 嚴nghiêm 。 行hành 全toàn 體thể 起khởi 。 體thể 假giả 行hành 成thành 。 若nhược 無vô 行hành 功công 。 體thể 難nạn/nan 終chung 續tục 。 故cố 云vân 偏thiên 就tựu 等đẳng 。 問vấn 。 此thử 云vân 後hậu 習tập 。 乃nãi 推thôi 於ư 行hành 。 後hậu 云vân 牽khiên 習tập 。 而nhi 推thôi 於ư 體thể 。 其kỳ 義nghĩa 若nhược 何hà 。 答đáp 。 此thử 論luận 習tập 勝thắng 種chủng 存tồn 。 故cố 推thôi 於ư 行hành 。 後hậu 論luận 起khởi 習tập 之chi 能năng 。 故cố 推thôi 於ư 體thể 。 又hựu 復phục 此thử 雖tuy 推thôi 行hành 。 行hành 全toàn 體thể 起khởi 。 後hậu 雖tuy 就tựu 體thể 。 體thể 假giả 行hành 成thành 。 請thỉnh 考khảo 二nhị 文văn 。 義nghĩa 可khả 見kiến 矣hĩ 。 問vấn 。 思tư 願nguyện 行hành 三tam 心tâm 間gian 起khởi 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 共cộng 圓viên 戒giới 品phẩm 。 何hà 以dĩ 疏sớ/sơ 中trung 。 種chủng 存tồn 推thôi 於ư 思tư 心tâm 。 後hậu 習tập 推thôi 於ư 行hành 力lực 。 未vị 詳tường 何hà 義nghĩa 。 答đáp 。 極cực 有hữu 理lý 也dã 。 且thả 善thiện 惡ác 諸chư 行hành 。 悉tất 由do 現hiện 前tiền 一nhất 念niệm 。 造tạo 成thành 業nghiệp 種chủng 。 心tâm 堅kiên 業nghiệp 堅kiên 。 心tâm 廣quảng 業nghiệp 廣quảng 。 今kim 圓viên 受thọ 微vi 妙diệu 。 故cố 體thể 無vô 終chung 極cực 。 體thể 既ký 無vô 盡tận 。 力lực 用dụng 難nan 量lương 。 至chí 於ư 顯hiển 發phát 體thể 用dụng 。 要yếu 在tại 行hành 力lực 莊trang 嚴nghiêm 。 故cố 當đương 深thâm 堅kiên 。 行hành 學học 奉phụng 持trì 之chi 心tâm 。 始thỉ 於ư 初sơ 受thọ 。 念niệm 念niệm 無vô 違vi 。 及cập 乎hồ 受thọ 後hậu 。 對đối 境cảnh 防phòng 敵địch 。 心tâm 心tâm 無vô 間gian 。 不bất 思tư 議nghị 力lực 。 展triển 轉chuyển 熏huân 習tập 。 相tương 續tục 無vô 窮cùng 。 滌địch 除trừ 妄vọng 業nghiệp 。 顯hiển 淨tịnh 心tâm 體thể 。 即tức 成thành 聖thánh 果Quả 。 故cố 云vân 不bất 約ước 虗hư 願nguyện 。 來lai 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 如như 是thị 推thôi 之chi 。 行hành 力lực 超siêu 前tiền 。 義nghĩa 可khả 見kiến 矣hĩ 。 問vấn 。 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 。 皆giai 云vân 戒giới 謝tạ 。 義nghĩa 有hữu 何hà 別biệt 。 答đáp 。 小tiểu 教giáo 言ngôn 謝tạ 。 行hành 體thể 俱câu 失thất 。 何hà 耶da 。 由do 彼bỉ 小tiểu 教giáo 。 能năng 發phát 所sở 依y 。 皆giai 即tức 六lục 識thức 。 命mạng 終chung 之chi 時thời 。 六lục 識thức 隨tùy 去khứ 。 體thể 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 行hành 亦diệc 無vô 續tục 。 大đại 教giáo 乃nãi 論luận 心tâm 具cụ 心tâm 造tạo 。 造tạo 雖tuy 在tại 六lục 。 全toàn 八bát 而nhi 起khởi 。 如như 海hải 之chi 浪lãng 也dã 。 能năng 所sở 發phát 既ký 皆giai 常thường 住trụ 。 體thể 有hữu 何hà 謝tạ 。 但đãn 是thị 願nguyện 行hành 。 形hình 終chung 則tắc 止chỉ 。 故cố 云vân 戒giới 謝tạ 。 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 其kỳ 義nghĩa 若nhược 此thử 。 今kim 文văn 問vấn 答đáp 。 正chánh 據cứ 後hậu 義nghĩa 。 問vấn 。 地địa 是thị 無vô 記ký 。 結kết 界giới 亦diệc 發phát 無vô 作tác 。 受thọ 戒giới 納nạp 體thể 。 何hà 得đắc 須tu 論luận 受thọ 心tâm 。 答đáp 。 地địa 是thị 無vô 記ký 。 功công 推thôi 能năng 秉bỉnh 。 要yếu 緣duyên 限hạn 域vực 。 眾chúng 念niệm 業nghiệp 力lực 。 結kết 成thành 無vô 作tác 。 納nạp 戒giới 不bất 爾nhĩ 。 體thể 是thị 道đạo 基cơ 。 非phi 能năng 所sở 而nhi 不bất 克khắc 。 法pháp 為vi 行hành 本bổn 。 非phi 授thọ 受thọ 以dĩ 何hà 歸quy 。 故cố 得đắc 事sự 鈔sao 羯yết 磨ma 。 受thọ 前tiền 具cụ 緣duyên 。 並tịnh 列liệt 五ngũ 種chủng 。 要yếu 須tu 能năng 所sở 相tương 應ứng 。 方phương 發phát 無vô 作tác 戒giới 業nghiệp 。 經kinh 不bất 云vân 乎hồ 。 戒giới 是thị 生sanh 死tử 舟chu 航# 。 正Chánh 法Pháp 根căn 本bổn 。 必tất 須tu 緣duyên 集tập 相tương 應ứng 。 有hữu 違vi 雖tuy 受thọ 不bất 得đắc 。 斯tư 葢# 稟bẩm 法pháp 修tu 道Đạo 。 要yếu 在tại 前tiền 機cơ 。 體thể 備bị 功công 成thành 。 必tất 須tu 緣duyên 具cụ 。 當đương 知tri 戒giới 法pháp 。 佛Phật 佛Phật 相tương/tướng 承thừa 師sư 師sư 相tương/tướng 授thọ 。 授thọ 非phi 虗hư 授thọ 。 要yếu 須tu 前tiền 機cơ 。 受thọ 心tâm 分phân 明minh 。 方phương 顯hiển 傳truyền 授thọ 之chi 益ích 。 受thọ 非phi 易dị 受thọ 。 必tất 須tu 澄trừng 心tâm 。 一nhất 毫hào 無vô 妄vọng 。 方phương 彰chương 領lãnh 納nạp 不bất 虗hư 。 豈khởi 非phi 受thọ 戒giới 發phát 體thể 。 唯duy 推thôi 受thọ 者giả 心tâm 耶da 。 故cố 事sự 鈔sao 云vân 。 戒giới 者giả 以dĩ 隨tùy 器khí 為vi 功công 。 行hành 者giả 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 趣thú 。 而nhi 能năng 善thiện 淨tịnh 身thân 心tâm 。 稱xưng 緣duyên 而nhi 受thọ 者giả 。 方phương 克khắc 相tương 應ứng 之chi 道đạo 。 此thử 文văn 明minh 矣hĩ 。 何hà 得đắc 昧muội 焉yên 。 疏sớ/sơ 云vân 。 後hậu 約ước 圓viên 教giáo 。 明minh 戒giới 體thể 者giả 。 戒giới 是thị 警cảnh 意ý 之chi 緣duyên 也dã 。 以dĩ 凡phàm 支chi 無vô 始thỉ 。 隨tùy 妄vọng 興hưng 業nghiệp 。 動động 興hưng 妄vọng 會hội 。 無vô 思tư 返phản 本bổn 。 是thị 以dĩ 大Đại 聖Thánh 。 樹thụ 戒giới 警cảnh 心tâm 。 不bất 得đắc 隨tùy 妄vọng 。 還hoàn 淪luân 生sanh 死tử 。 故cố 律luật 中trung 云vân 。 欲dục 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 盡tận 苦khổ 源nguyên 者giả 。 便tiện 命mạng 召triệu 之chi 。 入nhập 聖thánh 戒giới 數số 。 此thử 根căn 利lợi 也dã 。 後hậu 漸tiệm 澆kiêu 濁trược 。 不bất 可khả 示thị 本bổn 。 乃nãi 就tựu 傍bàng 緣duyên 。 廣quảng 開khai 衢cù 路lộ 。 終chung 依y 心tâm 起khởi 。 妄vọng 分phần/phân 前tiền 境cảnh 。

初sơ 言ngôn 體thể 者giả 。 乃nãi 此thử 章chương 正chánh 意ý 也dã (# 前tiền 標tiêu 分phần/phân 云vân 。 二nhị 陳trần 體thể 狀trạng 是thị 也dã )# 但đãn 體thể 非phi 孤cô 起khởi 。 必tất 攬lãm 法pháp 成thành 。 法pháp 之chi 偏thiên 圓viên 。 體thể 之chi 麤thô 妙diệu 。 由do 機cơ 執chấp 之chi 異dị 也dã 。 今kim 出xuất 圓viên 體thể 。 須tu 究cứu 設thiết 教giáo 本bổn 意ý 。 決quyết 偏thiên 小tiểu 執chấp 情tình 。 受thọ 全toàn 心tâm 起khởi 。 境cảnh 緣duyên 心tâm 作tác 。 方phương 顯hiển 其kỳ 體thể 。 乃nãi 是thị 識thức 種chủng 。 苟cẩu 不bất 究cứu 能năng 受thọ 所sở 受thọ 之chi 妙diệu 。 何hà 以dĩ 見kiến 能năng 成thành 所sở 成thành 之chi 圓viên 。 略lược 提đề 如như 此thử 。 更cánh 就tựu 文văn 釋thích 。 警cảnh 意ý 緣duyên 者giả 。 推thôi 戒giới 功công 也dã 。 警cảnh 即tức 戒giới 義nghĩa 。 戒giới 是thị 能năng 警cảnh 。 意ý 即tức 所sở 警cảnh 。 對đối 境cảnh 防phòng 警cảnh 。 雖tuy 有hữu 萬vạn 差sai 。 成thành 業nghiệp 之chi 本bổn 。 唯duy 在tại 於ư 意ý 。 故cố 須tu 警cảnh 之chi 。 文văn 雖tuy 在tại 圓viên 。 義nghĩa 通thông 空không 有hữu 。 有hữu 宗tông 警cảnh 意ý 。 但đãn 禁cấm 身thân 口khẩu 。 以dĩ 彼bỉ 唯duy 制chế 。 在tại 於ư 七thất 支chi 也dã 。 空không 宗tông 言ngôn 警cảnh 。 禁cấm 在tại 重trọng/trùng 緣duyên 。 此thử 宗tông 通thông 大đại 。 制chế 同đồng 十thập 業nghiệp 也dã 。 圓viên 之chi 論luận 警cảnh 。 義nghĩa 又hựu 天thiên 殊thù 。 能năng 警cảnh 既ký 妙diệu 。 所sở 警cảnh 亦diệc 融dung 。 推thôi 佛Phật 本bổn 意ý 。 凡phàm 所sở 設thiết 教giáo 。 無vô 非phi 佛Phật 乘thừa 。 況huống 經kinh 開khai 會hội 。 殊thù 途đồ 同đồng 歸quy 。 一Nhất 乘Thừa 妙diệu 戒giới 。 究cứu 竟cánh 圓viên 明minh 。 圓viên 人nhân 持trì 奉phụng 。 機cơ 教giáo 俱câu 妙diệu 。 真chân 俗tục 並tịnh 運vận 。 修tu 性tánh 全toàn 彰chương 。 豈khởi 唯duy 上thượng 業nghiệp 。 直trực 破phá 無vô 明minh 。 如như 斯tư 警cảnh 意ý 。 豈khởi 思tư 議nghị 哉tai 。 以dĩ 下hạ 約ước 義nghĩa 科khoa 三tam 。 初sơ 七thất 句cú 。 究cứu 佛Phật 懷hoài 以dĩ 明minh 教giáo 意ý 。 次thứ 故cố 下hạ 。 顯hiển 隨tùy 機cơ 暫tạm 施thí 小tiểu 法pháp 。 三tam 終chung 下hạ 。 約ước 圓viên 實thật 決quyết 小tiểu 不bất 了liễu 。 初sơ 中trung 。 言ngôn 返phản 本bổn 者giả 。 復phục 本bổn 淨tịnh 心tâm 也dã 。 不bất 隨tùy 妄vọng 者giả 。 意ý 在tại 破phá 惑hoặc 也dã 。 斯tư 以dĩ 大Đại 乘Thừa 實thật 義nghĩa 。 而nhi 推thôi 戒giới 功công 。 次thứ 中trung 利lợi 乃nãi 小tiểu 中trung 之chi 利lợi 。 但đãn 會hội 偏thiên 空không 。 不bất 明minh 中trung 道đạo 。 宿túc 世thế 戒giới 緣duyên 種chủng 熟thục 。 一nhất 唱xướng 善thiện 來lai 。 納nạp 法pháp 具cụ 足túc 。 鈍độn 者giả 既ký 昧muội 唯duy 心tâm 。 制chế 須tu 託thác 境cảnh 。 受thọ 必tất 假giả 緣duyên 。 方phương 便tiện 立lập 法pháp 。 曲khúc 順thuận 彼bỉ 機cơ 。 三tam 中trung 決quyết 上thượng 二nhị 受thọ 。 迷mê 法pháp 異dị 心tâm 。 受thọ 從tùng 外ngoại 入nhập 。 盖# 不bất 知tri 全toàn 心tâm 而nhi 起khởi 故cố 也dã 。 問vấn 。 既ký 云vân 受thọ 依y 心tâm 起khởi 。 則tắc 不bất 用dụng 諸chư 緣duyên 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 受thọ 耶da 。 答đáp 。 非phi 圓viên 教giáo 學học 。 子tử 必tất 未vị 識thức 心tâm 。 唯duy 心tâm 之chi 理lý 。 雖tuy 未vị 明minh 見kiến 。 義nghĩa 載tái 祖tổ 文văn 。 非phi 不bất 分phân 曉hiểu 。 當đương 知tri 下hạ 凡phàm 介giới 爾nhĩ 一nhất 念niệm 。 廣quảng 大đại 圓viên 融dung 。 包bao 徧biến 一nhất 切thiết 。 豈khởi 有hữu 諸chư 緣duyên 。 及cập 所sở 受thọ 法pháp 。 而nhi 出xuất 心tâm 外ngoại 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 既ký 唯duy 心tâm 徧biến 。 豈khởi 有hữu 緣duyên 法pháp 。 而nhi 非phi 唯duy 心tâm 。 是thị 則tắc 依y 緣duyên 納nạp 法pháp 。 並tịnh 由do 心tâm 起khởi 。 近cận 有hữu 人nhân 云vân 。 圓viên 宗tông 中trung 。 不bất 列liệt 受thọ 法pháp 。 故cố 壇đàn 場tràng 行hành 受thọ 。 非phi 可khả 論luận 圓viên 。 蓋cái 不bất 知tri 圓viên 宗tông 。 但đãn 在tại 開khai 決quyết 機cơ 教giáo 。 無vô 非phi 一nhất 實thật 。 使sử 開khai 妙diệu 解giải 。 受thọ 成thành 究cứu 竟cánh 。 至chí 於ư 緣duyên 法pháp 。 悉tất 依y 經kinh 別biệt 。 又hựu 圓viên 宗tông 正chánh 在tại 決quyết 小tiểu 。 記ký 中trung 返phản 云vân 。 此thử 借tá 偏thiên 文văn 。 以dĩ 證chứng 圓viên 戒giới 。 偏thiên 乃nãi 圓viên 家gia 之chi 物vật 。 何hà 須tu 言ngôn 借tá 偏thiên 即tức 是thị 圓viên 。 豈khởi 云vân 引dẫn 證chứng 。 余dư 意ý 未vị 安an 也dã 。 問vấn 。 此thử 既ký 已dĩ 決quyết 偏thiên 小tiểu 。 下hạ 愚ngu 人nhân 等đẳng 。 又hựu 何hà 重trọng/trùng 決quyết 。 答đáp 。 此thử 則tắc 且thả 以dĩ 圓viên 義nghĩa 。 決quyết 於ư 小tiểu 法pháp 。 然nhiên 諸chư 劣liệt 機cơ 。 不bất 體thể 權quyền 意ý 。 空không 有hữu 異dị 執chấp 。 通thông 於ư 滅diệt 後hậu 。 故cố 須tu 更cánh 決quyết 。 問vấn 。 前tiền 第đệ 三tam 門môn 。 既ký 出xuất 異dị 執chấp 。 後hậu 何hà 再tái 明minh 。 答đáp 。 前tiền 且thả 引dẫn 示thị 。 令linh 知tri 昔tích 非phi 。 未vị 彰chương 決quyết 會hội 。 此thử 正chánh 義nghĩa 中trung 。 以dĩ 圓viên 決quyết 小tiểu 。 以dĩ 智trí 決quyết 愚ngu 。 使sử 機cơ 教giáo 但đãn 圓viên 。 俾tỉ 能năng 所sở 皆giai 妙diệu 也dã 。 疏sớ/sơ 云vân 。 愚ngu 人nhân 謂vị 異dị 。 就tựu 之chi 起khởi 著trước 。 或hoặc 依y 色sắc 心tâm 等đẳng 。 記ký 謂vị 愚ngu 人nhân 通thông 指chỉ 諸chư 計kế 。 或hoặc 下hạ 二nhị 句cú 。 正chánh 決quyết 當đương 今kim 。 所sở 受thọ 之chi 體thể 。 前tiền 明minh 細tế 色sắc 。 已dĩ 破phá 有hữu 宗tông 。 今kim 此thử 唯duy 決quyết 四tứ 分phân 作tác 無vô 作tác 耳nhĩ 。 (# 記ký 文văn )# 問vấn 。 記ký 主chủ 於ư 戒giới 體thể 章chương 中trung 。 破phá 斥xích 隆long 師sư 。 妄vọng 謂vị 疏sớ/sơ 家gia 。 三tam 宗tông 迭điệt 癈phế 。 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 明minh 。 今kim 記ký 云vân 。 四tứ 分phần/phân 細tế 色sắc 已dĩ 破phá 有hữu 宗tông 。 圓viên 宗tông 種chủng 子tử 唯duy 決quyết 假giả 體thể 。 豈khởi 非phi 三tam 宗tông 迭điệt 癈phế 耶da 。 答đáp 。 古cổ 來lai 義nghĩa 學học 。 不bất 細tế 考khảo 記ký 。 錯thác 會hội 此thử 文văn 。 以dĩ 為vi 三tam 宗tông 迭điệt 癈phế 。 相tương/tướng 延diên 至chí 今kim 。 子tử 亦diệc 未vị 省tỉnh 。 然nhiên 不bất 知tri 細tế 色sắc 乃nãi 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 細tế 色sắc 種chủng 子tử 。 其kỳ 義nghĩa 是thị 一nhất 。 細tế 色sắc 決quyết 假giả 色sắc 。 種chủng 子tử 決quyết 非phi 二nhị 。 並tịnh 是thị 以dĩ 大đại 決quyết 小tiểu 。 即tức 非phi 迭điệt 癈phế 。 記ký 意ý 如như 此thử 。 何hà 不bất 細tế 推thôi 。 任nhậm 從tùng 臆ức 說thuyết 乎hồ 。 問vấn 。 記ký 謂vị 此thử 文văn 唯duy 決quyết 四tứ 分phần/phân 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。 答đáp 。 記ký 家gia 意ý 謂vị 。 有hữu 宗tông 假giả 色sắc 。 已dĩ 用dụng 細tế 色sắc 決quyết 之chi 。 空không 宗tông 非phi 二nhị 。 未vị 曾tằng 會hội 決quyết 。 故cố 以dĩ 此thử 文văn 。 唯duy 決quyết 四tứ 分phần/phân 。 今kim 更cánh 難nan 云vân 。 立lập 圓viên 應ưng 在tại 通thông 圓viên 空không 有hữu 。 何hà 得đắc 出xuất 體thể 。 唯duy 決quyết 四tứ 分phần/phân 耶da 。 答đáp 。 通thông 圓viên 空không 有hữu 。 理lý 不bất 在tại 言ngôn 。 今kim 受thọ 既ký 依y 四tứ 分phần/phân 。 上thượng 品phẩm 大đại 受thọ 。 體thể 是thị 心tâm 種chủng 。 教giáo 限hạn 所sở 拘câu 。 未vị 敢cảm 明minh 示thị 。 故cố 前tiền 考khảo 體thể 。 但đãn 云vân 心tâm 生sanh 熏huân 心tâm 。 在tại 文văn 尚thượng 隱ẩn 。 若nhược 非phi 圓viên 決quyết 教giáo 門môn 。 何hà 得đắc 法Pháp 體thể 明minh 顯hiển 。 細tế 詳tường 圓viên 意ý 。 乃nãi 正chánh 決quyết 於ư 今kim 受thọ 也dã (# 記ký 云vân 唯duy 決quyết 四tứ 分phần/phân 。 與dữ 我ngã 意ý 別biệt )# 。

疏sớ/sơ 又hựu 云vân 。 智trí 知tri 境cảnh 緣duyên 。 本bổn 是thị 心tâm 作tác 。 不bất 妄vọng 緣duyên 境cảnh 。 智trí 知tri 謂vị 圓viên 機cơ 。 明minh 慧tuệ 了liễu 達đạt 。 境cảnh 緣duyên 如như 記ký 所sở 示thị 。 境cảnh 即tức 前tiền 境cảnh 。 緣duyên 即tức 戒giới 法pháp 。 作tác 謂vị 造tạo 作tác 。 當đương 知tri 若nhược 境cảnh 若nhược 法pháp 。 本bổn 即tức 一nhất 心tâm 。 隨tùy 緣duyên 徧biến 造tạo 。 故cố 並tịnh 云vân 心tâm 作tác 。 如như 鈔sao 云vân 。 觀quán 事sự 是thị 心tâm 。 豈khởi 不bất 然nhiên 耶da 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 。 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 既ký 唯duy 心tâm 具cụ 心tâm 造tạo 。 全toàn 體thể 是thị 心tâm 。 真Chân 如Như 微vi 妙diệu 。 圓viên 融dung 廓khuếch 徹triệt 。 絕tuyệt 思tư 絕tuyệt 議nghị 。 無vô 相tướng 無vô 形hình 。 疏sớ/sơ 欲dục 掃tảo 蕩đãng 妄vọng 著trước 。 故cố 云vân 不bất 妄vọng 緣duyên 境cảnh 。 正chánh 是thị 真Chân 諦Đế 。 泯mẫn 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 問vấn 。 造tạo 義nghĩa 如như 何hà 。 答đáp 。 推thôi 其kỳ 能năng 造tạo 。 雖tuy 本bổn 六lục 識thức 。 全toàn 八bát 而nhi 起khởi 。 故cố 異dị 小tiểu 教giáo 。 此thử 之chi 造tạo 作tác 。 即tức 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 當đương 見kiến 次thứ 科khoa 。 第đệ 六lục 緣duyên 念niệm 。 猶do 如như 伎kỹ 兒nhi 。 亦diệc 如như 幻huyễn 師sư 。 所sở 成thành 幻huyễn 相tương/tướng 。 迷mê 謂vị 實thật 有hữu 。 識thức 者giả 謂vị 無vô 。 問vấn 戒giới 律luật 教giáo 法pháp 。 乃nãi 是thị 佛Phật 說thuyết 。 何hà 為vi 心tâm 作tác 。 答đáp 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 二nhị 諦đế 。 一nhất 切thiết 教giáo 門môn 。 乃nãi 於ư 真chân 理lý 。 假giả 名danh 建kiến 立lập 。 真chân 俗tục 雖tuy 異dị 。 無vô 非phi 一nhất 心tâm 。 教giáo 從tùng 此thử 有hữu 。 故cố 云vân 心tâm 作tác 。 雖tuy 則tắc 戒giới 由do 妄vọng 立lập 。 妄vọng 全toàn 是thị 真chân 。 真chân 俗tục 相tương/tướng 即tức 。 豈khởi 離ly 一nhất 心tâm 。

又hựu 云vân 。 但đãn 唯duy 一nhất 識thức 。 隨tùy 緣duyên 轉chuyển 變biến 。 有hữu 彼bỉ 有hữu 此thử 。 斯tư 明minh 真chân 識thức 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 徧biến 。 所sở 謂vị 俗tục 諦đế 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 緣duyên 即tức 眾chúng 生sanh 心tâm 念niệm 。 乃nãi 成thành 業nghiệp 之chi 緣duyên 也dã 。 真chân 理lý 無vô 礙ngại 。 隨tùy 念niệm 而nhi 起khởi 。 記ký 云vân 。 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 。 造tạo 黑hắc 白bạch 業nghiệp 者giả 。 是thị 也dã 。 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 謂vị 體thể 理lý 無vô 礙ngại 。 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 即tức 善thiện 惡ác 心tâm 念niệm 。 善thiện 念niệm 成thành 人nhân 天thiên 及cập 四tứ 聖thánh 。 惡ác 念niệm 成thành 四tứ 惡ác 趣thú 。 則tắc 十thập 界giới 依y 正chánh 。 由do 一nhất 念niệm 造tạo 。 此thử 據cứ 從tùng 因nhân 感cảm 果quả 言ngôn 之chi 。 又hựu 復phục 若nhược 執chấp 念niệm 為vi 念niệm 。 則tắc 十thập 界giới 依y 正chánh 。 紛phân 然nhiên 而nhi 有hữu 。 若nhược 了liễu 念niệm 非phi 念niệm 。 則tắc 能năng 所sở 境cảnh 緣duyên 。 平bình 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 。 若nhược 離ly 妄vọng 念niệm 。 則tắc 無vô 一nhất 境cảnh 界giới 者giả 是thị 也dã 。 占chiêm 察sát 經Kinh 云vân 若nhược 無vô 覺giác 知tri 。 即tức 無vô 一nhất 切thiết 境cảnh 等đẳng 。 今kim 記ký 前tiền 依y 楞lăng 伽già 三tam 識thức 圓viên 融dung 之chi 義nghĩa 。 開khai 發phát 行hạnh 者giả 。 使sử 觀quán 妄vọng 即tức 真chân 。 了liễu 浪lãng 即tức 水thủy 。 如như 云vân 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 不bất 與dữ 妄vọng 合hợp 為vi 真chân 識thức 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 和hòa 合hợp 現hiện 起khởi 為vi 現hiện 識thức 。 餘dư 之chi 七thất 識thức 。 為vi 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 引dẫn 經kinh 證chứng 云vân 譬thí 如như 巨cự 海hải 浪lãng 。 無vô 有hữu 若nhược 干can 相tương/tướng 。 諸chư 識thức 心tâm 如như 是thị 。 異dị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 則tắc 但đãn 了liễu 一nhất 念niệm 圓viên 融dung 微vi 妙diệu 。 則tắc 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 能năng 受thọ 所sở 受thọ 。 究cứu 竟cánh 一nhất 相tướng 。 諸chư 法pháp 未vị 嘗thường 增tăng 。 一nhất 念niệm 未vị 嘗thường 減giảm 。 即tức 於ư 彼bỉ 此thử 。 達đạt 無vô 彼bỉ 此thử 。 即tức 於ư 差sai 別biệt 。 了liễu 達đạt 無vô 差sai 別biệt 。 下hạ 云vân 了liễu 妄vọng 即tức 妄vọng 是thị 真chân 又hựu 云vân 知tri 業nghiệp 達đạt 業nghiệp 實thật 際tế 作tác 法pháp 。 則tắc 全toàn 性tánh 成thành 修tu 。 言ngôn 受thọ 則tắc 不bất 從tùng 外ngoại 入nhập 。 如như 是thị 開khai 解giải 。 如như 是thị 論luận 受thọ 。 方phương 契khế 圓viên 宗tông 。 納nạp 法pháp 究cứu 竟cánh 。 問vấn 。 前tiền 云vân 境cảnh 緣duyên 。 後hậu 云vân 隨tùy 緣duyên 。 此thử 二nhị 緣duyên 字tự 。 義nghĩa 有hữu 何hà 別biệt 。 答đáp 。 前tiền 召triệu 戒giới 法pháp 。 後hậu 召triệu 心tâm 念niệm 。 並tịnh 因nhân 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 問vấn 。 約ước 何hà 義nghĩa 故cố 。 召triệu 戒giới 為vi 緣duyên 復phục 與dữ 受thọ 前tiền 總tổng 別biệt 諸chư 緣duyên 。 有hữu 何hà 異dị 耶da 。 答đáp 。 總tổng 別biệt 為vi 納nạp 體thể 之chi 緣duyên 。 戒giới 法pháp 是thị 立lập 行hành 證chứng 果Quả 之chi 緣duyên 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 。 戒giới 是thị 警cảnh 意ý 之chi 緣duyên 者giả 。 豈khởi 不bất 然nhiên 耶da 。 問vấn 。 上thượng 云vân 境cảnh 緣duyên 。 緣duyên 即tức 戒giới 法pháp 。 未vị 審thẩm 戒giới 法pháp 與dữ 境cảnh 。 同đồng 異dị 若nhược 何hà 。 答đáp 。 若nhược 了liễu 境cảnh 緣duyên 。 究cứu 竟cánh 一nhất 實thật 。 無vô 非phi 唯duy 識thức 。 有hữu 何hà 彼bỉ 此thử 。 至chí 於ư 約ước 事sự 約ước 相tương/tướng 。 不bất 無vô 同đồng 異dị 。 境cảnh 是thị 色sắc 心tâm 。 戒giới 是thị 佛Phật 制chế 。 但đãn 有hữu 言ngôn 句cú 。 體thể 非phi 色sắc 心tâm 。 異dị 可khả 知tri 矣hĩ 。 若nhược 芝chi 園viên 云vân 但đãn 留lưu 名danh 句cú 文văn 。 徧biến 在tại 塵trần 沙sa 界giới 。 (# 文văn )# 如như 云vân 婬dâm 戒giới 。 殺sát 戒giới 戒giới 豈khởi 離ly 境cảnh 。 是thị 為vi 同đồng 矣hĩ 。 問vấn 。 今kim 論luận 於ư 受thọ 。 為vi 受thọ 境cảnh 耶da 。 受thọ 戒giới 耶da 。 答đáp 。 受thọ 謂vị 受thọ 戒giới 。 諸chư 文văn 甚thậm 明minh 。 但đãn 戒giới 之chi 所sở 起khởi 。 不bất 離ly 於ư 境cảnh 。 如như 鈔sao 云vân 。 戒giới 發phát 所sở 因nhân 。 還hoàn 偏thiên 法Pháp 界Giới 者giả 。 是thị 又hựu 如như 犯phạm 戒giới 。 犯phạm 必tất 托thác 境cảnh 。 今kim 論luận 於ư 受thọ 。 戒giới 從tùng 境cảnh 起khởi 。 如như 此thử 引dẫn 明minh 。 義nghĩa 又hựu 顯hiển 矣hĩ 。

又hựu 云vân 。 欲dục 了liễu 妄vọng 情tình 。 須tu 知tri 妄vọng 業nghiệp 。 此thử 二nhị 句cú 正chánh 述thuật 受thọ 意ý 。 情tình 即tức 瞥miết 起khởi 妄vọng 念niệm 。 此thử 囑chúc 惑hoặc 道đạo 。 業nghiệp 即tức 行hành 心tâm 運vận 造tạo 。 此thử 屬thuộc 業nghiệp 道đạo 。 情tình 業nghiệp 雖tuy 並tịnh 六lục 識thức 意ý 思tư 。 盖# 是thị 無vô 始thỉ 。 結kết 成thành 妄vọng 惑hoặc 。 蘊uẩn 積tích 八bát 識thức 。 染nhiễm 濁trược 習tập 氣khí 。 觸xúc 境cảnh 生sanh 情tình 。 動động 成thành 結kết 業nghiệp 。 今kim 此thử 圓viên 機cơ 。 妙diệu 達đạt 境cảnh 緣duyên 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 知tri 業nghiệp 是thị 識thức 。 至chí 於ư 無vô 始thỉ 。 微vi 細tế 妄vọng 種chủng 。 卒tuất 難nan 頓đốn 淨tịnh 。 又hựu 復phục 欲dục 證chứng 妙diệu 果Quả 。 須tu 憑bằng 妙diệu 行hạnh 。 故cố 須tu 受thọ 戒giới 持trì 戒giới 也dã 。 問vấn 。 若nhược 論luận 戒giới 限hạn 。 但đãn 止chỉ 業nghiệp 非phi 。 何hà 能năng 破phá 惑hoặc 。 答đáp 。 此thử 謂vị 圓viên 機cơ 妙diệu 達đạt 唯duy 心tâm 。 則tắc 見kiến 秉bỉnh 行hành 作tác 用dụng 。 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 圓viên 明minh 微vi 妙diệu 。 業nghiệp 何hà 所sở 起khởi 。 惑hoặc 何hà 不bất 破phá 。 圓viên 受thọ 圓viên 持trì 。 疏sớ/sơ 記ký 甚thậm 明minh 。

又hựu 云vân 。 故cố 作tác 法pháp 受thọ 。 還hoàn 熏huân 妄vọng 心tâm 於ư 本bổn 藏tạng 識thức 。 成thành 善thiện 種chủng 子tử 。 上thượng 句cú 能năng 熏huân 。 次thứ 句cú 所sở 熏huân 。 於ư 下hạ 謂vị 去khứ 妄vọng 顯hiển 真chân 攬lãm 真chân 成thành 體thể 。 作tác 法pháp 之chi 言ngôn 。 通thông 於ư 能năng 所sở 。 能năng 謂vị 十thập 師sư 。 深thâm 明minh 圓viên 旨chỉ 。 舉cử 法pháp 皆giai 如như 。 所sở 即tức 受thọ 者giả 。 頓đốn 開khai 圓viên 解giải 達đạt 法pháp 唯duy 心tâm 。 始thỉ 請thỉnh 師sư 終chung 白bạch 四tứ 妙diệu 熏huân 妙diệu 用dụng 念niệm 念niệm 現hiện 前tiền 。 如như 此thử 作tác 法pháp 。 豈khởi 思tư 議nghị 哉tai 。 疏sớ/sơ 中trung 但đãn 云vân 作tác 法pháp 。 不bất 言ngôn 發phát 三tam 誓thệ 。 納nạp 三tam 聚tụ 。 致trí 使sử 學học 者giả 。 從tùng 來lai 未vị 徹triệt 。 當đương 知tri 既ký 達đạt 唯duy 心tâm 。 則tắc 三tam 誓thệ 三tam 聚tụ 。 豈khởi 非phi 唯duy 心tâm 。 況huống 是thị 圓viên 機cơ 發phát 則tắc 盡tận 發phát 。 受thọ 則tắc 徧biến 受thọ 。 豈khởi 同đồng 聲Thanh 聞Văn 。 但đãn 徒đồ 斷đoạn 惡ác 。 唯duy 受thọ 篇thiên 聚tụ 。 又hựu 鈔sao 敘tự 發phát 心tâm 。 而nhi 云vân 為vi 成thành 三tam 聚tụ 。 彼bỉ 明minh 發phát 心tâm 。 為vi 成thành 今kim 圓viên 受thọ 。 而nhi 為vi 成thành 之chi 言ngôn 。 正chánh 在tại 作tác 法pháp 。 況huống 下hạ 疏sớ/sơ 明minh 隨tùy 行hành 。 令linh 三tam 聚tụ 並tịnh 持trì 。 則tắc 見kiến 作tác 法pháp 。 已dĩ 納nạp 三tam 聚tụ 。 上thượng 能năng 熏huân 竟cánh 。 所sở 熏huân 中trung 。 妄vọng 心tâm 即tức 上thượng 妄vọng 情tình 忘vong 業nghiệp 也dã 。 問vấn 。 熏huân 妄vọng 心tâm 者giả 。 妄vọng 即tức 六lục 心tâm 。 六lục 不bất 受thọ 熏huân 。 如như 前tiền 可khả 見kiến 。 今kim 何hà 論luận 熏huân 。 答đáp 。 前tiền 謂vị 小tiểu 教giáo 。 心tâm 唯duy 六lục 識thức 。 以dĩ 大đại 斥xích 小tiểu 。 六lục 不bất 受thọ 熏huân 。 今kim 圓viên 實thật 教giáo 。 妄vọng 乃nãi 全toàn 真chân 之chi 妄vọng 。 六lục 即tức 體thể 全toàn 是thị 八bát 。 前tiền 引dẫn 楞lăng 伽già 三tam 識thức 。 其kỳ 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。 又hựu 如như 注chú 中trung 。 海hải 浪lãng 之chi 喻dụ 。 豈khởi 不bất 然nhiên 耶da 。 問vấn 。 受thọ 心tâm 亦diệc 現hiện 前tiền 一nhất 念niệm 。 妄vọng 心tâm 亦diệc 現hiện 前tiền 一nhất 念niệm 。 何hà 分phần/phân 能năng 所sở 。 答đáp 。 受thọ 心tâm 之chi 體thể 。 真chân 淨tịnh 圓viên 明minh 。 妄vọng 心tâm 之chi 體thể 。 穢uế 染nhiễm 昏hôn 結kết 。 發phát 動động 受thọ 心tâm 。 以dĩ 真chân 奪đoạt 妄vọng 以dĩ 淨tịnh 除trừ 染nhiễm 。 以dĩ 明minh 破phá 昏hôn 。 即tức 記ký 云vân 。 此thử 心tâm 反phản 妄vọng 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 。 是thị 也dã 。 問vấn 。 妄vọng 乃nãi 無vô 始thỉ 結kết 成thành 。 一nhất 夕tịch 受thọ 心tâm 。 何hà 能năng 頓đốn 淨tịnh 。 答đáp 。 圓viên 達đạt 唯duy 心tâm 。 究cứu 竟cánh 一nhất 實thật 。 一nhất 發phát 勝thắng 心tâm 。 發phát 亦diệc 究cứu 竟cánh 。 如như 敬kính 儀nghi 云vân 。 發phát 心tâm 必tất 究cứu 。 初sơ 後hậu 心tâm 齊tề 。 亦diệc 即tức 楞lăng 伽già 一nhất 發phát 真chân 歸quy 源nguyên 。 十thập 方phương 界giới 消tiêu 殞vẫn 。 若nhược 此thử 作tác 法pháp 。 以dĩ 真chân 奪đoạt 妄vọng 。 妄vọng 何hà 所sở 依y 。 如như 灯# 破phá 暗ám 。 明minh 未vị 嘗thường 增tăng 。 暗ám 未vị 嘗thường 減giảm 。 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 妄vọng 體thể 何hà 動động 。 若nhược 爾nhĩ 發phát 心tâm 作tác 用dụng 。 使sử 成thành 究cứu 竟cánh 。 何hà 須tu 歷lịch 劫kiếp 修tu 斷đoạn 。 答đáp 。 圓viên 人nhân 見kiến 理lý 。 雖tuy 初sơ 浚tuấn 一nhất 如như 。 克khắc 論luận 所sở 見kiến 。 不bất 無vô 明minh 昧muội 。 如như 智trí 論luận 云vân 。 如như 人nhân 於ư 暗ám 室thất 中trung 。 然nhiên 灯# 照chiếu 諸chư 器khí 物vật 。 皆giai 悉tất 明minh 了liễu 。 更cánh 有hữu 大đại 灯# 。 益ích 復phục 明minh 審thẩm 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 惠huệ 。 雖tuy 與dữ 煩phiền 惱não 習tập 合hợp 。 能năng 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 猶do 如như 前tiền 灯# 。 亦diệc 能năng 照chiếu 物vật 。 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 盡tận 諸chư 煩phiền 惱não 習tập 。 亦diệc 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 猶do 如như 後hậu 灯# 。 倍bội 復phục 明minh 了liễu 等đẳng 。 成thành 體thể 中trung 。 問vấn 。 前tiền 論luận 成thành 業nghiệp 。 唯duy 左tả 現hiện 前tiền 一nhất 念niệm 。 何hà 云vân 於ư 本bổn 識thức 成thành 耶da 。 答đáp 。 既ký 發phát 圓viên 解giải 。 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 真chân 即tức 藏tạng 識thức 。 識thức 體thể 圓viên 融dung 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 起khởi 。 結kết 成thành 戒giới 種chủng 。 前tiền 之chi 起khởi 妄vọng 。 亦diệc 在tại 此thử 識thức 。 今kim 成thành 戒giới 種chủng 。 亦diệc 在tại 此thử 識thức 。 故cố 云vân 於ư 本bổn 也dã 。 斯tư 則tắc 圓viên 人nhân 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 善thiện 心tâm 。 熏huân 不bất 思tư 議nghị 識thức 藏tạng 。 攬lãm 不bất 思tư 議nghị 善thiện 法Pháp 。 成thành 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 種chủng 也dã 。 上thượng 論luận 作tác 熏huân 。 若nhược 無vô 作tác 熏huân 。 當đương 見kiến 下hạ 文văn 。 問vấn 。 言ngôn 善thiện 種chủng 者giả 。 為vi 始thỉ 成thành 耶da 。 為vi 本bổn 有hữu 耶da 。 答đáp 。 種chủng 子tử 之chi 義nghĩa 。 如như 釋thích 圓viên 教giáo 五ngũ 門môn 。 并tinh 解giải 十thập 業nghiệp 章chương 。 及cập 答đáp 芿# 師sư 文văn 。 已dĩ 為vi 辨biện 明minh 。 恐khủng 不bất 見kiến 彼bỉ 。 更cánh 略lược 示thị 之chi 。 一nhất 言ngôn 於ư 種chủng 。 修tu 性tánh 不bất 同đồng 。 言ngôn 性tánh 種chủng 者giả 。 即tức 一nhất 真chân 識thức 。 具cụ 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 名danh 之chi 為vi 種chủng 。 言ngôn 修tu 種chủng 者giả 。 昔tích 於ư 何hà 日nhật 。 曾tằng 受thọ 佛Phật 戒giới 。 搆câu 成thành 業nghiệp 種chủng 。 應ưng 知tri 全toàn 性tánh 成thành 修tu 全toàn 修tu 是thị 性tánh 。 如như 水thủy 為vi 浪lãng 。 濕thấp 性tánh 同đồng 也dã 。 但đãn 緣duyên 守thủ 心tâm 不bất 固cố 。 隨tùy 緣duyên 成thành 染nhiễm 。 造tạo 業nghiệp 輪luân 迴hồi 。 宿túc 種chúng 所sở 牽khiên 。 今kim 獲hoạch 重trọng 受thọ 。 非phi 性tánh 種chủng 不bất 能năng 相tương 續tục 至chí 今kim 。 無vô 修tu 種chủng 不bất 能năng 遇ngộ 緣duyên 重trọng 受thọ 。 種chủng 雖tuy 本bổn 有hữu 。 望vọng 前tiền 隨tùy 染nhiễm 。 今kim 重trọng/trùng 顯hiển 發phát 。 故cố 云vân 成thành 也dã 。 深thâm 加gia 勝thắng 心tâm 。 業nghiệp 力lực 資tư 熏huân 。 搆câu 攬lãm 無vô 邊biên 善thiện 法Pháp 。 莊trang 嚴nghiêm 。 則tắc 此thử 種chủng 體thể 。 功công 力lực 勝thắng 妙diệu 。 又hựu 復phục 種chủng 子tử 體thể 全toàn 是thị 識thức 此thử 識thức 前tiền 無vô 力lực 用dụng 。 今kim 假giả 熏huân 成thành 。 而nhi 有hữu 功công 力lực 。 能năng 生sanh 後hậu 果quả 。 乃nãi 名danh 種chủng 子tử 。 攝nhiếp 論luận 中trung 義nghĩa 也dã 。

疏sớ/sơ 又hựu 云vân 。 由do 有hữu 本bổn 種chủng 熏huân 心tâm 。 故cố 力lực 有hữu 常thường 。 能năng 牽khiên 後hậu 習tập 。 起khởi 功công 用dụng 。 故cố 於ư 諸chư 過quá 境cảnh 。 能năng 憶ức 。 能năng 持trì 。 能năng 防phòng 。 本bổn 種chủng 熏huân 心tâm 者giả 。 種chủng 即tức 無vô 作tác 為vi 能năng 熏huân 。 心tâm 即tức 八bát 識thức 為vi 所sở 熏huân 。 由do 能năng 受thọ 心tâm 妙diệu 。 所sở 發phát 無vô 作tác 功công 能năng 力lực 用dụng 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 。 一nhất 能năng 熏huân 滌địch 八bát 識thức 妄vọng 染nhiễm 。 二nhị 能năng 發phát 起khởi 後hậu 習tập 。 後hậu 習tập 有hữu 二nhị 。 一nhất 於ư 現hiện 報báo 。 能năng 憶ức 持trì 防phòng 。 二nhị 則tắc 習tập 氣khí 力lực 強cường/cưỡng 。 展triển 轉chuyển 資tư 熏huân 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 或hoặc 受thọ 或hoặc 持trì 。 皆giai 是thị 今kim 日nhật 。 無vô 作tác 力lực 用dụng 作tác 憶ức 持trì 防phòng 。 三tam 據cứ 是thị 隨tùy 作tác 。 行hành 心tâm 運vận 為vi 。 細tế 詳tường 所sở 自tự 。 皆giai 是thị 無vô 作tác 。 功công 力lực 發phát 現hiện 。 當đương 知tri 二nhị 六lục 時thời 中trung 。 起khởi 善thiện 起khởi 惡ác 。 悉tất 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 種chủng 。 任nhậm 運vận 使sử 然nhiên 。 問vấn 。 能năng 熏huân 之chi 義nghĩa 。 唯duy 推thôi 無vô 作tác 。 須tu 隨tùy 行hành 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 受thọ 時thời 無vô 作tác 。 雖tuy 有hữu 功công 能năng 。 還hoàn 須tu 隨tùy 行hành 。 作tác 與dữ 無vô 作tác 。 資tư 顯hiển 受thọ 種chủng 。 同đồng 共cộng 熏huân 滌địch 八bát 識thức 也dã 。 問vấn 。 無vô 作tác 業nghiệp 種chủng 。 既ký 能năng 任nhậm 運vận 防phòng 歒địch 。 何hà 得đắc 更cánh 起khởi 惡ác 念niệm 。 答đáp 。 發phát 心tâm 不bất 妙diệu 。 念niệm 力lực 不bất 堅kiên 。 業nghiệp 種chủng 力lực 弱nhược 。 故cố 被bị 惡ác 欺khi 。 強cường/cưỡng 惡ác 習tập 熟thục 。 觸xúc 境cảnh 而nhi 起khởi 。 如như 古cổ 今kim 達đạt 士sĩ 。 得đắc 處xứ 既ký 深thâm 。 始thỉ 終chung 固cố 守thủ 。 皆giai 無vô 作tác 之chi 力lực 。 如như 鈔sao 云vân 。 上thượng 品phẩm 高cao 達đạt 。 能năng 受thọ 能năng 持trì 者giả 。 是thị 也dã 。 無vô 作tác 熏huân 義nghĩa 。 如như 記ký 自tự 明minh (# 瞥miết 爾nhĩ 有hữu 犯phạm 等đẳng 義nghĩa 。 釋thích 五ngũ 門môn 及cập 答đáp 芿# 師sư 文văn 已dĩ 明minh )# 。

疏sớ/sơ 又hựu 云vân 。 是thị 故cố 行hành 人nhân 。 常thường 思tư 此thử 行hành 。 即tức 攝nhiếp 律luật 儀nghi 。 用dụng 為vi 法pháp 佛Phật 清thanh 淨tịnh 心tâm 也dã 。 上thượng 文văn 雖tuy 論luận 無vô 作tác 功công 力lực 。 若nhược 無vô 行hành 功công 。 何hà 能năng 嚴nghiêm 果quả 。 是thị 故cố 自tự 此thử 以dĩ 下hạ 。 正chánh 明minh 依y 體thể 起khởi 行hành 。 又hựu 復phục 前tiền 文văn 論luận 受thọ 。 須tu 達đạt 境cảnh 緣duyên 。 即tức 妙diệu 唯duy 識thức 。 今kim 明minh 起khởi 行hành 。 須tu 論luận 大đại 小tiểu 無vô 殊thù 。 因nhân 果quả 不bất 二nhị 。 用dụng 斯tư 五ngũ 句cú 。 融dung 會hội 開khai 解giải 。 行hành 方phương 圓viên 妙diệu 。 文văn 局cục 初sơ 聚tụ 章chương 。 義nghĩa 貫quán 下hạ 二nhị 依y 而nhi 作tác 之chi 。 應ưng 云vân 是thị 故cố 行hành 人nhân 。 常thường 思tư 此thử 行hành 。 即tức 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 。 用dụng 為vi 報báo 佛Phật 圓viên 明minh 心tâm 也dã (# 準chuẩn 記ký 應ưng 云vân 自tự 在tại 心tâm 也dã )# 。 是thị 故cố 行hành 人nhân 。 常thường 思tư 此thử 行hành 。 即tức 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 用dụng 為vi 應ưng 佛Phật 。 平bình 等đẳng 心tâm 也dã 。 前tiền 云vân 智trí 知tri 。 今kim 云vân 行hành 人nhân 。 並tịnh 召triệu 能năng 受thọ 能năng 持trì 之chi 士sĩ 。 此thử 行hành 即tức 白bạch 四tứ 所sở 受thọ 。 三tam 聚tụ 行hành 也dã 。 恐khủng 昧muội 宗tông 致trí 。 猶do 同đồng 昔tích 見kiến 。 止chỉ 奉phụng 篇thiên 聚tụ 。 故cố 囑chúc 依y 受thọ 起khởi 行hành 。 圓viên 修tu 三tam 聚tụ 。 文văn 中trung 三tam 聚tụ 。 因nhân 行hành 也dã 。 三tam 佛Phật 果Quả 德đức 也dã 。 既ký 云vân 用dụng 為vi 。 乃nãi 即tức 因nhân 是thị 果quả 也dã 。 三tam 心tâm 體thể 一nhất 。 約ước 義nghĩa 分phần/phân 異dị 。 當đương 知tri 三tam 聚tụ 。 亦diệc 即tức 一nhất 心tâm 。 三tam 佛Phật 亦diệc 即tức 一nhất 心tâm 也dã 。 故cố 文văn 結kết 云vân 清thanh 淨tịnh 心tâm 也dã 。 記ký 文văn 以dĩ 三tam 誓thệ 三tam 聚tụ 三tam 德đức 三tam 佛Phật 。 交giao 絡lạc 融dung 會hội 。 蓋cái 體thể 是thị 唯duy 心tâm 。 融dung 通thông 無vô 礙ngại 。 相tương/tướng 雖tuy 差sai 別biệt 。 如như 水thủy 上thượng 波ba 。 體thể 即tức 真Chân 諦Đế 。 相tương/tướng 即tức 俗tục 諦đế 。 相tương/tướng 全toàn 體thể 起khởi 。 俗tục 不bất 離ly 真chân 。 於ư 上thượng 諸chư 法pháp 。 措thố 舉cử 其kỳ 一nhất 。 無vô 非phi 三tam 諦đế 。 圓viên 融dung 微vi 妙diệu 。 圓viên 受thọ 圓viên 持trì 。 其kỳ 義nghĩa 若nhược 此thử 。 斯tư 即tức 祖tổ 師sư 圓viên 義nghĩa 。 記ký 中trung 明minh 之chi 又hựu 顯hiển 。 且thả 如như 三tam 聚tụ 大đại 小tiểu 通thông 収thâu 。 其kỳ 中trung 小tiểu 行hành 。 在tại 彼bỉ 劣liệt 機cơ 所sở 修tu 。 唯duy 斯tư 脫thoát 苦khổ 。 故cố 為vi 小Tiểu 乘Thừa 。 若nhược 圓viên 機cơ 上thượng 達đạt 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 悉tất 是thị 唯duy 心tâm 。 豈khởi 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 而nhi 非phi 唯duy 心tâm 。 如Như 來Lai 隨tùy 機cơ 。 小tiểu 是thị 似tự 名danh 字tự 說thuyết 。 大đại 乃nãi 契khế 實thật 而nhi 談đàm 。 吾ngô 祖tổ 弘hoằng 律luật 教giáo 乃nãi 囑chúc 小tiểu 。 恐khủng 諸chư 行hành 者giả 。 猶do 滯trệ 權quyền 乘thừa 。 故cố 取thủ 大Đại 乘Thừa 中trung 了liễu 義nghĩa 。 前tiền 決quyết 受thọ 法pháp 。 即tức 一nhất 唯duy 識thức 。 此thử 決quyết 隨tùy 行hành 。 大đại 小tiểu 因nhân 果quả 。 即tức 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 佛Phật 於ư 法pháp 花hoa 雖tuy 已dĩ 決quyết 顯hiển 。 至chí 於ư 傳truyền 演diễn 。 尚thượng 有hữu 滯trệ 情tình 。 故cố 特đặc 稟bẩm 佛Phật 嘉gia 模mô 重trọng/trùng 敷phu 妙diệu 旨chỉ 。 問vấn 。 有hữu 云vân 。 圓viên 受thọ 止chỉ 納nạp 小tiểu 法pháp 。 隨tùy 中trung 方phương 修tu 三tam 行hành 。 其kỳ 義nghĩa 何hà 耶da 。 答đáp 。 此thử 不bất 究cứu 祖tổ 師sư 立lập 法pháp 。 令linh 依y 上thượng 品phẩm 。 且thả 上thượng 品phẩm 心tâm 。 即tức 是thị 大đại 義nghĩa 。 今kim 經kinh 又hựu 依y 多đa 論luận 。 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 既ký 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 。 即tức 納nạp 大Đại 乘Thừa 戒giới 。 況huống 鈔sao 明minh 云vân 為vi 成thành 三tam 聚tụ 。 則tắc 白bạch 四tứ 作tác 法pháp 。 納nạp 三tam 聚tụ 明minh 矣hĩ 。 鈔sao 及cập 今kim 經kinh 並tịnh 無vô 一nhất 言ngôn 。 今kim 受thọ 止chỉ 得đắc 小tiểu 法pháp 。 為vi 後hậu 方phương 便tiện 。 又hựu 無vô 一nhất 言ngôn 。 語ngữ 及cập 善thiện 戒giới 。 從tùng 古cổ 妄vọng 傳truyền 。 蓋cái 失thất 考khảo 祖tổ 文văn 故cố 也dã 。 問vấn 。 前tiền 叚giả 五ngũ 句cú 。 與dữ 後hậu 以dĩ 妄vọng 等đẳng 文văn 。 義nghĩa 有hữu 何hà 別biệt 。 答đáp 。 前tiền 乃nãi 開khai 解giải 。 後hậu 示thị 起khởi 行hành 。 雖tuy 圓viên 人nhân 解giải 妙diệu 。 舉cử 行hành 皆giai 如như 。 至chí 於ư 法pháp 相tướng 。 須tu 識thức 差sai 別biệt 。 歷lịch 行hành 要yếu 須tu 徧biến 周chu 。 斷đoạn 證chứng 不bất 無vô 次thứ 第đệ 。 見kiến 理lý 不bất 無vô 淺thiển 深thâm 也dã 。 學học 者giả 至chí 此thử 。 應ưng 須tu 通thông 曉hiểu 。 餘dư 如như 記ký 中trung 。 問vấn 。 如như 斯tư 論luận 受thọ 。 還hoàn 用dụng 更cánh 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 據cứ 此thử 疏sớ/sơ 記ký 義nghĩa 理lý 分phần/phân 曉hiểu 。 何hà 須tu 更cánh 受thọ 。 如như 前tiền 諸chư 文văn 中trung 。 已dĩ 與dữ 決quyết 顯hiển 。

疏sớ/sơ 又hựu 云vân 。 今kim 識thức 前tiền 緣duyên 。 終chung 歸quy 大Đại 乘Thừa 。 故cố 須tu 域vực 心tâm 於ư 處xứ 矣hĩ 。 今kim 必tất 對đối 昔tích 。 若nhược 在tại 佛Phật 世thế 。 法pháp 花hoa 已dĩ 前tiền 。 並tịnh 名danh 為vi 昔tích 。 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 器khí 。 既ký 昧muội 唯duy 心tâm 。 不bất 明minh 一nhất 實thật 。 為vi 之chi 愚ngu 人nhân 。 法pháp 花hoa 開khai 顯hiển 。 深thâm 悟ngộ 一Nhất 乘Thừa 。 是thị 為vi 今kim 識thức 。 若nhược 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 南nam 山sơn 已dĩ 前tiền 。 故cố 為vi 之chi 昔tích 。 空không 有hữu 異dị 計kế 。 全toàn 昧muội 歸quy 源nguyên 。 故cố 為vi 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 為vi 不bất 識thức 。 立lập 圓viên 融dung 會hội 。 妙diệu 達đạt 諸chư 法pháp 。 即tức 唯duy 一nhất 心tâm 。 大đại 小tiểu 體thể 同đồng 。 受thọ 隨tùy 無vô 別biệt 。 如như 此thử 了liễu 達đạt 。 豈khởi 非phi 今kim 識thức 。 言ngôn 前tiền 緣duyên 者giả 。 指chỉ 戒giới 法pháp 也dã 。 前tiền 云vân 境cảnh 緣duyên 唯duy 識thức 。 決quyết 法pháp 無vô 殊thù 。 次thứ 思tư 此thử 行hành 。 即tức 是thị 三tam 聚tụ 。 顯hiển 行hành 無vô 別biệt 。 今kim 又hựu 斥xích 世thế 不bất 智trí 宗tông 致trí 。 執chấp 受thọ 是thị 小tiểu 。 今kim 須tu 達đạt 法pháp 花hoa 開khai 顯hiển 。 會hội 小tiểu 歸quy 大đại 。 小tiểu 亦diệc 一Nhất 乘Thừa 。 豈khởi 非phi 終chung 歸quy 大Đại 乘Thừa 也dã 。 心tâm 體thể 深thâm 廣quảng 。 微vi 妙diệu 莫mạc 測trắc 。 故cố 云vân 大đại 也dã 。 運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。 直trực 至chí 寶bảo 所sở 。 故cố 云vân 乘thừa 也dã 。 當đương 知tri 大Đại 乘Thừa 。 即tức 一nhất 心tâm 也dã 。 餘dư 義nghĩa 如như 前tiền 常thường 思tư 等đẳng 文văn 。 已dĩ 釋thích 明minh 也dã 。 故cố 須tu 等đẳng 語ngữ 。 正chánh 囑chúc 行hành 者giả 。 用dụng 觀quán 持trì 奉phụng 。 常thường 符phù 妙diệu 理lý 。 一nhất 切thiết 作tác 為vi 。 常thường 置trí 此thử 心tâm 。 於ư 中trung 道đạo 唯duy 識thức 。 如như 理lý 之chi 中trung 。 斯tư 須tu 無vô 妄vọng 。 故cố 云vân 域vực 也dã 。 鈔sao 又hựu 云vân 。 測trắc 思tư 等đẳng 語ngữ 。 前tiền 云vân 智trí 知tri 等đẳng 言ngôn 。 皆giai 受thọ 戒giới 得đắc 處xứ 也dã 。 又hựu 前tiền 常thường 思tư 此thử 行hành 等đẳng 句cú 。 此thử 科khoa 今kim 識thức 前tiền 緣duyên 之chi 文văn 。 並tịnh 隨tùy 行hành 得đắc 處xứ 也dã 。 又hựu 鈔sao 云vân 。 五ngũ 眾chúng 犯phạm 罪tội 。 理lý 事sự 兩lưỡng 緣duyên 等đẳng 。 懺sám 罪tội 得đắc 處xứ 也dã 。 又hựu 復phục 如như 前tiền 。 引dẫn 鈔sao 出xuất 家gia 學học 本bổn 受thọ 戒giới 篇thiên 令linh 開khai 妙diệu 解giải 。 懺sám 篇thiên 無vô 生sanh 明minh 唯duy 識thức 觀quán 。 今kim 疏sớ/sơ 圓viên 宗tông 。 融dung 會hội 受thọ 隨tùy 。 意ý 使sử 以dĩ 唯duy 識thức 妙diệu 理lý 。 為vi 安an 心tâm 之chi 處xứ 。 若nhược 得đắc 此thử 處xứ 。 則tắc 法pháp 法pháp 皆giai 圓viên 。 行hàng 行hàng 皆giai 妙diệu 。 念niệm 念niệm 皆giai 常thường 。 頭đầu 頭đầu 合hợp 道đạo 。 無vô 能năng 所sở 相tương/tướng 。 無vô 因nhân 果quả 相tương/tướng 。 無vô 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 。 無vô 聖thánh 凡phàm 相tương/tướng 。 清thanh 淨tịnh 圓viên 明minh 。 微vi 妙diệu 廓khuếch 徹triệt 。 方phương 得đắc 稱xưng 之chi 。 微vi 妙diệu 大Đại 乘Thừa 。 是thị 謂vị 究cứu 竟cánh 域vực 心tâm 之chi 處xứ 。 前tiền 云vân 常thường 思tư 此thử 行hành 即tức 攝nhiếp 律luật 儀nghi 。 此thử 云vân 今kim 識thức 前tiền 緣duyên 。 終chung 與dữ 大Đại 乘Thừa 。 其kỳ 語ngữ 雖tuy 異dị 。 其kỳ 義nghĩa 實thật 同đồng 。 不bất 可khả 纔tài 逢phùng 此thử 說thuyết 。 便tiện 向hướng 教giáo 相tương/tướng 上thượng 求cầu 。 葛cát 蕂vừng 裏lý 走tẩu 。 須tu 知tri 三tam 聚tụ 大Đại 乘Thừa 。 全toàn 體thể 是thị 何hà 。 嗟ta 乎hồ 學học 者giả 。 動động 經kinh 年niên 﨟# 。 無vô 箇cá 入nhập 頭đầu 。 由do 於ư 謹cẩn 切thiết 提đề 示thị 之chi 言ngôn 。 不bất 能năng 留lưu 心tâm 用dụng 意ý 。 甓# 鷄kê 捕bộ 雀tước 。 徒đồ 自tự 啾thu 啾thu 終chung 無vô 大đại 見kiến 。 沉trầm 屈khuất 己kỷ 靈linh 。 抑ức 絕tuyệt 宗tông 旨chỉ 。 實thật 可khả 痛thống 傷thương 。 問vấn 。 言ngôn 前tiền 緣duyên 者giả 。 指chỉ 何hà 為vi 前tiền 。 答đáp 。 今kim 決quyết 隨tùy 行hành 。 望vọng 受thọ 為vi 前tiền 。 問vấn 。 前tiền 云vân 境cảnh 緣duyên 。 今kim 但đãn 云vân 緣duyên 。 未vị 詳tường 何hà 意ý 。 答đáp 。 前tiền 文văn 論luận 受thọ 。 受thọ 必tất 假giả 境cảnh 。 今kim 明minh 隨tùy 行hành 。 唯duy 指chỉ 制chế 法pháp 。 故cố 但đãn 云vân 緣duyên 也dã 。

疏sớ/sơ 又hựu 云vân 。 大đại 小tiểu 俱câu 心tâm 。 律luật 儀nghi 不bất 異dị 。 上thượng 句cú 即tức 前tiền 智trí 知tri 境cảnh 緣duyên 。 本bổn 是thị 心tâm 作tác 。 等đẳng 義nghĩa 。 下hạ 句cú 。 即tức 前tiền 常thường 思tư 此thử 行hành 。 即tức 攝nhiếp 律luật 儀nghi 等đẳng 義nghĩa 。 前tiền 決quyết 境cảnh 緣duyên 。 小tiểu 法pháp 實thật 唯duy 一nhất 心tâm 。 與dữ 大đại 無vô 別biệt 。 又hựu 決quyết 此thử 行hành 即tức 攝nhiếp 律luật 儀nghi 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 也dã 。 則tắc 顯hiển 大đại 小tiểu 教giáo 門môn 。 體thể 無vô 有hữu 異dị 。 疏sớ/sơ 指chỉ 出xuất 家gia 學học 本bổn 。 即tức 唯duy 識thức 妙diệu 觀quán 。 顯hiển 教giáo 觀quán 相tương/tướng 須tu 。 方phương 成thành 圓viên 受thọ 。 究cứu 竟cánh 一nhất 如như 。 問vấn 。 記ký 云vân 為vi 成thành 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 義nghĩa 者giả 。 此thử 意ý 如như 何hà 。 答đáp 。 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 。 亦diệc 通thông 佛Phật 乘thừa 。 與dữ 圓viên 無vô 別biệt 。 但đãn 教giáo 囑chúc 小tiểu 。 不bất 可khả 混hỗn 濫lạm 。 故cố 須tu 別biệt 立lập 。 扶phù 而nhi 成thành 之chi 。 若nhược 爾nhĩ 。 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 。 可khả 立lập 圓viên 成thành 。 有hữu 宗tông 無vô 大đại 。 圓viên 不bất 可khả 會hội 耶da 。 答đáp 。 此thử 文văn 且thả 據cứ 今kim 受thọ 。 又hựu 是thị 所sở 承thừa 。 而nhi 云vân 扶phù 成thành 本bổn 宗tông 。 通thông 圓viên 空không 有hữu 。 諸chư 文văn 甚thậm 明minh 。 無vô 足túc 疑nghi 矣hĩ 。 又hựu 復phục 纔tài 成thành 本bổn 宗tông 。 便tiện 成thành 有hữu 部bộ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 蓋cái 空không 能năng 兼kiêm 有hữu 故cố 。 嘉gia 熈# 庚canh 子tử 冬đông 。 日nhật 山sơn 出xuất 。

四tứ 諍tranh 要yếu 論luận

問vấn 凡phàm 情tình 迷mê 倒đảo 。 諍tranh 競cạnh 千thiên 差sai 。 何hà 為vi 四tứ 種chủng 。 而nhi 能năng 攝nhiếp 盡tận 。

答đáp 。 君quân 子tử 小tiểu 人nhân 。 諭dụ 義nghĩa 爭tranh 利lợi 。 世thế 分phần/phân 善thiện 惡ác 。 出xuất 家gia 入nhập 道Đạo 。 與dữ 世thế 懸huyền 殊thù 。 諍tranh 因nhân 名danh 利lợi 。 非phi 教giáo 所sở 被bị 。 縱túng/tung 有hữu 諍tranh 論luận 。 捨xả 於ư 教giáo 行hành 。 餘dư 何hà 所sở 評bình 。 惑hoặc 為vi 教giáo 相tương/tướng 而nhi 生sanh 。 或hoặc 因nhân 舉cử 治trị 而nhi 起khởi 。 或hoặc 犯phạm 罪tội 懺sám 評bình 有hữu 濫lạm 。 或hoặc 秉bỉnh 法pháp 被bị 事sự 乖quai 差sai 。 以dĩ 斯tư 四tứ 種chủng 。 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。 察sát 病bệnh 立lập 教giáo 。 數số 極cực 於ư 此thử 。

問vấn 。 四tứ 諍tranh 七thất 滅diệt 。 病bệnh 小tiểu 藥dược 多đa 。 何hà 相tương 當đương 之chi 有hữu 。

答đáp 。 大đại 聖thánh 觀quán 病bệnh 設thiết 藥dược 。 必tất 無vô 差sai 濫lạm 。 病bệnh 分phần/phân 輕khinh 重trọng 。 故cố 九cửu 品phẩm 之chi 不bất 同đồng 。 藥dược 有hữu 總tổng 通thông 。 故cố 分phần/phân 對đối 而nhi 無vô 爽sảng 。 戒giới 疏sớ/sơ 贊tán 云vân 。 病bệnh 藥dược 觀quán 對đối 。 機cơ 用dụng 權quyền 儀nghi 。 得đắc 非phi 是thị 乎hồ 。

問vấn 。 諸chư 文văn 或hoặc 云vân 七thất 藥dược 。 或hoặc 謂vị 七thất 滅diệt 。 藥dược 滅diệt 互hỗ 舉cử 。 其kỳ 義nghĩa 若nhược 何hà 。

答đáp 。 藥dược 從tùng 服phục 食thực 。 調điều 治trị 得đắc 名danh 。 滅diệt 據cứ 藥dược 行hành 。 病bệnh 差sai 立lập 號hiệu 。 故cố 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 毗Tỳ 尼Ni 名danh 滅diệt 。 以dĩ 無vô 為vi 體thể 。 若nhược 對đối 經kinh 文văn 。 現hiện 前tiền 等đẳng 七thất 。 名danh 藥dược 也dã 皆giai 云vân 。 毗Tỳ 尼Ni 即tức 滅diệt 也dã 。

問vấn 。 七thất 皆giai 云vân 藥dược 。 即tức 法pháp 也dã 。 皆giai 云vân 毗Tỳ 尼Ni 。 毗Tỳ 尼Ni 名danh 滅diệt 。 未vị 審thẩm 此thử 二nhị 。 與dữ 現hiện 前tiền 中trung 法pháp 。 與dữ 毗Tỳ 尼Ni 。 何hà 分phần/phân 同đồng 異dị 。

答đáp 。 現hiện 前tiền 中trung 法pháp 與dữ 毗Tỳ 尼Ni 。 與dữ 下hạ 六lục 同đồng 。 諍tranh 起khởi 雖tuy 異dị 。 至chí 於ư 用dụng 滅diệt 。 無vô 非phi 五ngũ 現hiện 前tiền 三tam 現hiện 。 今kim 更cánh 明minh 下hạ 六lục 中trung 。 藥dược 法pháp 同đồng 異dị 。 憶ức 念niệm 。 不bất 癡si 。 罪tội 處xứ 三tam 種chủng 。 藥dược 即tức 是thị 法pháp 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 憶ức 念niệm 等đẳng 三tam 。 法pháp 藥dược 同đồng 體thể 。 是thị 也dã 。 自tự 言ngôn 治trị 者giả 。 若nhược 對đối 下hạ 品phẩm 。 藥dược 只chỉ 即tức 法pháp 。 但đãn 取thủ 自tự 言ngôn 。 即tức 滅diệt 於ư 諍tranh 。 無vô 別biệt 法pháp 故cố 。 若nhược 對đối 中trung 品phẩm 。 法pháp 是thị 揀giản 人nhân 單đơn 白bạch 。 藥dược 即tức 自tự 言ngôn 也dã 。 多đa 人nhân 語ngữ 者giả 。 法pháp 即tức 羯yết 磨ma 。 藥dược 取thủ 多đa 語ngữ 。 草thảo 覆phú 一nhất 種chủng 。 法pháp 藥dược 同đồng 體thể 。 如như 下hạ 對đối 品phẩm 。 更cánh 細tế 明minh 之chi 。

問vấn 。 法pháp 藥dược 同đồng 異dị 。 於ư 斯tư 略lược 悉tất 。 法pháp 滅diệt 先tiên 後hậu 。 其kỳ 相tương/tướng 如như 何hà 。

答đáp 。 如như 前tiền 義nghĩa 中trung 法pháp 藥dược 同đồng 者giả 。 滅diệt 亦diệc 無vô 異dị 。 法pháp 藥dược 殊thù 者giả 。 法pháp 先tiên 滅diệt 後hậu 。 如như 言ngôn 諍tranh 上thượng 中trung 及cập 犯phạm 諍tranh 中trung 品phẩm 法pháp 。 是thị 單đơn 白bạch 必tất 在tại 先tiên 作tác 。 後hậu 用dụng 教giáo 評bình 。 或hoặc 取thủ 多đa 語ngữ 。 或hoặc 取thủ 自tự 言ngôn 。 諍tranh 方phương 滅diệt 也dã (# 上thượng 略lược 決quyết 法pháp 藥dược 滅diệt 三tam 種chủng 。 下hạ 詳tường 示thị 分phần/phân 品phẩm 用dụng 藥dược 及cập 生sanh 事sự 諍tranh )# 。

問vấn 。 言ngôn 覓mịch 犯phạm 三tam 。 約ước 何hà 分phần/phân 品phẩm 。

答đáp 。 覓mịch 諍tranh 三tam 品phẩm 。 能năng 諍tranh 為vi 下hạ 。 狂cuồng 犯phạm 為vi 中trung 。 具cụ 犯phạm 為vi 上thượng 。 詳tường 斯tư 一nhất 諍tranh 。 約ước 境cảnh 分phần/phân 三tam 。 言ngôn 犯phạm 二nhị 諍tranh 。 據cứ 在tại 臨lâm 時thời 。 酙# 酌chước 諍tranh 情tình 。 分phần/phân 上thượng 中trung 下hạ 。 用dụng 藥dược 始thỉ 之chi 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 覓mịch 中trung 三tam 品phẩm 。 上thượng 中trung 下hạ 定định 。 言ngôn 犯phạm 二nhị 諍tranh 。 執chấp 情tình 流lưu 轉chuyển 。 不bất 定định 用dụng 藥dược 無vô 準chuẩn 。 是thị 也dã (# 上thượng 明minh 分phần/phân 品phẩm 。 下hạ 示thị 隨tùy 品phẩm 用dụng 藥dược )# 。

問vấn 。 言ngôn 諍tranh 三tam 品phẩm 。 用dụng 藥dược 如như 何hà 。

答đáp 。 下hạ 品phẩm 情tình 輕khinh 。 三tam 現hiện 即tức 滅diệt 。 諍tranh 情tình 既ký 輕khinh 。 不bất 須tu 集tập 眾chúng 。 但đãn 一nhất 二nhị 德đức 人nhân 。 喚hoán 兩lưỡng 諍tranh 人nhân 。 面diện 對đối 各các 敘tự (# 人nhân 現hiện )# 。 德đức 人nhân 引dẫn 教giáo 證chứng 勸khuyến (# 法pháp 現hiện )# 。 既ký 引dẫn 教giáo 證chứng 。 是thị 非phi 可khả 見kiến 。 諍tranh 情tình 即tức 息tức (# 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 也dã )# 。 由do 彼bỉ 諍tranh 者giả 。 闇ám 教giáo 成thành 競cạnh 。 教giáo 旨chỉ 既ký 明minh 。 疑nghi 暗ám 自tự 遣khiển 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 法pháp 藥dược 體thể 一nhất 。 義nghĩa 不bất 無vô 異dị 。 軌quỹ 度độ 不bất 濫lạm 。 名danh 法pháp 。 勸khuyến 諭dụ 調điều 治trị 。 名danh 藥dược 。 若nhược 對đối 法pháp 滅diệt 。 軌quỹ 用dụng 調điều 諭dụ 。 並tịnh 囑chúc 於ư 法pháp 。 教giáo 明minh 諍tranh 息tức 。 故cố 為vi 滅diệt 也dã 。 中trung 品phẩm 言ngôn 諍tranh 。 情tình 是thị 次thứ 重trọng/trùng 。 須tu 眾chúng 同đồng 詳tường 。 眾chúng 混hỗn 智trí 愚ngu 。 或hoặc 雜tạp 持trì 毀hủy 。 難nan 伏phục 前tiền 人nhân 。 先tiên 作tác 一nhất 白bạch 。 揀giản 集tập 智trí 人nhân 。 後hậu 作tác 一nhất 白bạch 。 出xuất 彼bỉ 破phá 戒giới 。 不bất 誦tụng 戒giới 等đẳng 。 卻khước 喚hoán 兩lưỡng 爭tranh 。 面diện 聚tụ 各các 敘tự (# 人nhân 現hiện )# 。 德đức 人nhân 引dẫn 三tam 藏tạng 教giáo 。 詳tường 而nhi 評bình 之chi (# 并tinh 上thượng 單đơn 白bạch 并tinh 法pháp 現hiện 也dã )# 。 引dẫn 教giáo 明minh 白bạch 。 判phán 息tức 諍tranh 情tình (# 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 也dã )# 。 既ký 須tu 作tác 法pháp 。 六lục 和hòa 無vô 乖quai (# 僧Tăng 現hiện )# 。 既ký 秉bỉnh 羯yết 磨ma 。 應ưng 須tu 法pháp 地địa (# 界giới 現hiện )# 。

問vấn 。 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 。 法pháp 現hiện 須tu 僧Tăng 作tác 法pháp 詳tường 評bình 。 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 前tiền 。 須tu 用dụng 羯yết 磨ma 有hữu 德đức 同đồng 評bình 。 又hựu 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 五ngũ 中trung 法pháp 指chỉ 羯yết 磨ma 。 又hựu 云vân 。 羯yết 磨ma 判phán 滅diệt 。 名danh 毗Tỳ 尼Ni 。 疏sớ/sơ 鈔sao 二nhị 文văn 。 法pháp 與dữ 毗Tỳ 尼Ni 。 語ngữ 似tự 相tương/tướng 濫lạm 。 如như 何hà 明minh 之chi 。

答đáp 。 若nhược 約ước 進tiến 用dụng 。 法pháp 先tiên 滅diệt 後hậu 。 若nhược 以dĩ 義nghĩa 詳tường 。 羯yết 磨ma 揀giản 德đức 。 即tức 兼kiêm 滅diệt 義nghĩa 。 後hậu 正chánh 滅diệt 時thời 。 乃nãi 彰chương 法pháp 用dụng 。 故cố 得đắc 法Pháp 滅diệt 。 文văn 義nghĩa 互hỗ 舉cử 。 如như 義nghĩa 鈔sao 。 法pháp 與dữ 毗Tỳ 尼Ni 更cánh 無vô 別biệt 體thể 。 軌quỹ 用dụng 名danh 作tác 法pháp 。 能năng 滅diệt 名danh 毗Tỳ 尼Ni 者giả 是thị 。

若nhược 爾nhĩ 。 法pháp 現hiện 一nhất 種chủng 。 正chánh 指chỉ 何hà 法pháp 。

答đáp 。 準chuẩn 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 法pháp 者giả 揀giản 集tập 智trí 惠huệ 羯yết 磨ma 。 藥dược 者giả 正chánh 用dụng 三Tam 藏Tạng 教giáo 法Pháp 。 判phán 者giả 是thị 也dã 。 (# 文văn )# 據cứ 此thử 法pháp 藥dược 雖tuy 殊thù 。 義nghĩa 類loại 是thị 同đồng 。 并tinh 囑chúc 法pháp 現hiện 。 斯tư 二nhị 力lực 行hành 。 諍tranh 息tức 無vô 處xứ 。 名danh 為vi 滅diệt 也dã 。

問vấn 。 以dĩ 滅diệt 是thị 毗Tỳ 尼Ni 。 分phần/phân 判phán 為vi 毗Tỳ 尼Ni 。 今kim 五ngũ 現hiện 中trung 。 正chánh 取thủ 何hà 義nghĩa 。

答đáp 。 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 。 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 前tiền 。 有hữu 德đức 同đồng 評bình 等đẳng 。 斯tư 取thủ 分phần/phân 判phán 義nghĩa 也dã 。 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 毗Tỳ 尼Ni 者giả 。 勿vật 不bất 皆giai 是thị 。 諍tranh 無vô 之chi 處xứ 。 此thử 取thủ 滅diệt 義nghĩa 也dã 。 義nghĩa 鈔sao 又hựu 云vân 。 羯yết 磨ma 判phán 滅diệt 。 名danh 毗Tỳ 尼Ni 者giả 。 此thử 雙song 取thủ 判phán 滅diệt 義nghĩa 也dã 。 上thượng 品phẩm 言ngôn 諍tranh 。 兩lưỡng 朋bằng 相tương/tướng 援viện 。 應ưng 集tập 屏bính 處xứ 。 先tiên 作tác 一nhất 白bạch 。 揀giản 集tập 智trí 人nhân 。 破phá 戒giới 無vô 德đức 。 作tác 法pháp 出xuất 之chi 。 評bình 量lượng 兩lưỡng 諍tranh 。 誰thùy 是thị 誰thùy 非phi 。 然nhiên 後hậu 公công 集tập 一nhất 處xứ (# 僧Tăng 現hiện 前tiền 也dã )# 。 喚hoán 兩lưỡng 爭tranh 人nhân 。 面diện 對đối 迷mê 情tình (# 人nhân 現hiện )# 。 白bạch 二nhị 羯yết 磨ma 。 差sai 行hành 壽thọ 人nhân (# 法pháp 現hiện )# 。 顯hiển 露lộ 覆phú 耳nhĩ 。 三tam 種chủng 隨tùy 時thời 。 籌trù 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 完hoàn 一nhất 破phá 。 如như 法Pháp 捉tróc 完hoàn 。 非phi 法pháp 捉tróc 破phá 。 如như 法Pháp 人nhân 多đa 。 道Đạo 理lý 應ưng 是thị (# 此thử 多đa 人nhân 語ngữ 藥dược 也dã )# 。 諍tranh 情tình 即tức 息tức (# 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 前tiền 界giới 現hiện 可khả 知tri )# 。 又hựu 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 如như 法Pháp 多đa 者giả 。 彼bỉ 應ưng 作tác 白bạch 言ngôn 。 諍tranh 事sự 已dĩ 滅diệt (# 準chuẩn 此thử 應ưng 更cánh 作tác 一nhất 單đơn 白bạch 滅diệt 方phương 究cứu 竟cánh )# 。 若nhược 如như 法Pháp 少thiểu 。 應ưng 作tác 亂loạn 起khởi 去khứ 。 待đãi 如như 法Pháp 人nhân 多đa 。 後hậu 更cánh 與dữ 滅diệt 。

問vấn 。 正chánh 行hạnh 籌trù 時thời 。 是thị 非phi 無vô 語ngữ 。 何hà 為vi 多đa 人nhân 語ngữ 耶da 。

答đáp 。 行hành 籌trù 之chi 人nhân 。 應ưng 先tiên 告cáo 之chi 。 如như 是thị 語ngữ 人nhân 捉tróc 完hoàn 籌trù 。 如như 是thị 語ngữ 人nhân 捉tróc 破phá 籌trù 。 後hậu 但đãn 數số 籌trù 。 以dĩ 籌trù 表biểu 語ngữ 也dã 。

問vấn 。 此thử 言ngôn 諍tranh 中trung 。 但đãn 爭tranh 教giáo 理lý 。 未vị 必tất 有hữu 犯phạm 戒giới 。 經kinh 何hà 云vân 多đa 滅diệt 罪tội 相tương/tướng 。

答đáp 。 諍tranh 之chi 既ký 多đa 。 身thân 口khẩu 乖quai 違vi 。 豈khởi 非phi 犯phạm 耶da 。

問vấn 。 覓mịch 諍tranh 三tam 品phẩm 。 用dụng 藥dược 如như 何hà 。

答đáp 。 下hạ 品phẩm 覓mịch 諍tranh 。 清thanh 人nhân 被bị 謗báng 。 或hoặc 有hữu 錯thác 舉cử 。 數số 詰cật 不bất 止chỉ 。 而nhi 生sanh 競cạnh 諍tranh 。 上thượng 座tòa 德đức 人nhân 。 喚hoán 兩lưỡng 爭tranh 人nhân 。 各các 取thủ 自tự 言ngôn 。 清thanh 淨tịnh 無vô 犯phạm (# 人nhân 現hiện )# 。 與dữ 白bạch 四tứ 法pháp (# 法pháp 現hiện )# 。 憶ức 記ký 無vô 犯phạm (# 藥dược 也dã )# 諍tranh 情tình 即tức 息tức (# 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 也dã 。 僧Tăng 界giới 可khả 見kiến )# 。

問vấn 。 用dụng 揀giản 人nhân 單đơn 白bạch 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 據cứ 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 憶ức 念niệm 不bất 癡si 罪tội 處xứ 所sở 中trung 。 僧Tăng 應ưng 揀giản 取thủ 具cụ 不bất 愛ái 等đẳng 四tứ (# 文văn )# 。 準chuẩn 此thử 應ưng 須tu 揀giản 人nhân 。 諸chư 文văn 未vị 見kiến 用dụng 法pháp 。 若nhược 論luận 中trung 品phẩm 。 狂cuồng 時thời 曾tằng 犯phạm 。 狂cuồng 止chỉ 無vô 違vi 眾chúng 。 謂vị 有hữu 犯phạm 數số 。 誥# 舉cử 覓mịch 遂toại 生sanh 其kỳ 諍tranh 。 眾chúng 中trung 德đức 人nhân 。 喚hoán 取thủ 自tự 言ngôn 。 狂cuồng 犯phạm 無vô 心tâm 。 狂cuồng 止chỉ 無vô 犯phạm 。 故cố 與dữ 白bạch 四tứ 。 證chứng 彼bỉ 不bất 癡si 。 實thật 無vô 有hữu 犯phạm 。 上thượng 品phẩm 多đa 犯phạm 。 德đức 人nhân 詰cật 舉cử 。 前tiền 後hậu 語ngữ 逸dật 。 遂toại 生sanh 其kỳ 諍tranh 。 僧Tăng 作tác 白bạch 四tứ 。 徵trưng 取thủ 處xứ 所sở 。 諍tranh 情tình 方phương 息tức 。 未vị 伏phục 本bổn 罪tội 。 又hựu 彼bỉ 剛cang 戾lệ 。 觸xúc 惱não 僧Tăng 多đa 。 白bạch 二nhị 羯yết 磨ma 。 更cánh 重trọng/trùng 治trị 。 奪đoạt 七thất 五ngũ 事sự 。 待đãi 彼bỉ 伏phục 順thuận 。 方phương 與dữ 解giải 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 此thử 中trung 。 亦diệc 云vân 自tự 言ngôn 。

答đáp 。 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 不bất 現hiện 前tiền 。 不bất 自tự 言ngôn 。 皆giai 不bất 如như 法Pháp 。 正chánh 謂vị 憶ức 念niệm 等đẳng 也dã 。 況huống 自tự 言ngôn 乃nãi 治trị 懺sám 常thường 法pháp 。 但đãn 非phi 正chánh 滅diệt 諍tranh 。 故cố 不bất 在tại 藥dược 數số 也dã 。

問vấn 。 犯phạm 諍tranh 三tam 品phẩm 用dụng 藥dược 如như 何hà 。

答đáp 。 下hạ 品phẩm 諍tranh 輕khinh 。 三tam 現hiện 滅diệt 之chi 。 能năng 懺sám 所sở 懺sám 。 議nghị 犯phạm 悞ngộ 濫lạm 。 而nhi 生sanh 其kỳ 諍tranh 。 上thượng 座tòa 德đức 人nhân 。 喚hoán 兩lưỡng 爭tranh 人nhân 。 面diện 對đối 各các 敘tự (# 人nhân 現hiện )# 問vấn 。 取thủ 所sở 懺sám 。 自tự 言ngôn 著trước 實thật (# 法pháp 現hiện 也dã 亦diệc 藥dược 也dã )# 。 自tự 言ngôn 無vô 隱ẩn 。 諍tranh 即tức 息tức 也dã (# 毗Tỳ 尼Ni )# 。

問vấn 。 自tự 言ngôn 是thị 藥dược 。 何hà 云vân 法pháp 現hiện 。

答đáp 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 或hoặc 自tự 言ngôn 懺sám 法pháp 。 名danh 法pháp 者giả 。 是thị 此thử 即tức 法pháp 藥dược 體thể 同đồng 。 約ước 義nghĩa 分phần/phân 異dị 。 軌quỹ 用dụng 名danh 法pháp 。 調điều 治trị 名danh 藥dược 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 自tự 言ngôn 。 為vi 毗Tỳ 尼Ni 現hiện 。

答đáp 。 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 或hoặc 以dĩ 自tự 言ngôn 懺sám 滅diệt 。 名danh 為vi 毗Tỳ 尼Ni 者giả 。 是thị 斯tư 亦diệc 體thể 同đồng 義nghĩa 異dị 。 有hữu 軌quỹ 用dụng 義nghĩa 。 名danh 為vi 法pháp 。 具cụ 決quyết 判phán 義nghĩa 為vi 毗Tỳ 尼Ni 。

問vấn 。 自tự 言ngôn 是thị 藥dược 。 藥dược 但đãn 滅diệt 諍tranh 。 何hà 云vân 懺sám 法pháp 。

答đáp 。 所sở 言ngôn 懺sám 者giả 。 無vô 非phi 彰chương 露lộ 已dĩ 犯phạm 。 斷đoạn 相tương 續tục 心tâm 。 今kim 既ký 自tự 言ngôn 。 情tình 無vô 私tư 隱ẩn 。 知tri 過quá 自tự 悔hối 。 必tất 無vô 續tục 念niệm 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 自tự 言ngôn 草thảo 覆phú 。 罪tội 諍tranh 俱câu 滅diệt 。 是thị 應ưng 單đơn 提đề 下hạ 。 可khả 作tác 此thử 懺sám 。 上thượng 三tam 不bất 得đắc 。

問vấn 。 單đơn 提đề 已dĩ 下hạ 。 可khả 一nhất 向hướng 自tự 言ngôn 懺sám 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 不bất 然nhiên 。 聖thánh 人nhân 立lập 法pháp 。 各các 有hữu 其kỳ 旨chỉ 。 此thử 因nhân 滅diệt 諍tranh 。 情tình 念niệm 決quyết 徹triệt 。 可khả 云vân 但đãn 淨tịnh 。 餘dư 非phi 因nhân 諍tranh 。 還hoàn 須tu 依y 法pháp 。 中trung 品phẩm 次thứ 重trọng/trùng 。 五ngũ 現hiện 滅diệt 之chi 。 應ưng 須tu 集tập 眾chúng (# 僧Tăng 現hiện )# 。 兩lưỡng 爭tranh 面diện 述thuật (# 人nhân 現hiện )# 。 單đơn 白bạch 和hòa 僧Tăng (# 法pháp 現hiện )# 。 其kỳ 所sở 懺sám 者giả 。 自tự 言ngôn 引dẫn 過quá (# 藥dược 也dã )# 。 情tình 既ký 無vô 隱ẩn 。 諍tranh 自tự 息tức 也dã (# 毗Tỳ 尼Ni )# 。

問vấn 。 中trung 品phẩm 自tự 言ngôn 。 亦diệc 滅diệt 罪tội 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 如như 前tiền 已dĩ 示thị 。 提đề 下hạ 可khả 示thị 。 已dĩ 上thượng 不bất 得đắc 。

問vấn 。 如như 鈔sao 云vân 。 若nhược 罪tội 在tại 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 前tiền 懺sám 。 應ưng 至chí 一nhất 清thanh 淨tịnh 比Bỉ 丘Khâu 所sở 。 而nhi 作tác 懺sám 法pháp 。 二nhị 三tam 四Tứ 等Đẳng 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 (# 文văn )# 據cứ 此thử 。 一nhất 人nhân 前tiền 懺sám 。 單đơn 提đề 已dĩ 下hạ 為vi 下hạ 品phẩm 。 二nhị 三tam 四Tứ 等Đẳng 。 捨xả 墮đọa 已dĩ 下hạ 。 為vi 中trung 品phẩm 耶da 。

答đáp 。 此thử 文văn 通thông 敘tự 起khởi 諍tranh 。 不bất 明minh 分phần/phân 品phẩm 。 當đương 智trí 分phần/phân 品phẩm 。 須tu 約ước 諍tranh 情tình 。 且thả 如như 雖tuy 懺sám 單đơn 提đề 。 若nhược 能năng 懺sám 所sở 懺sám 。 各các 有hữu 朋bằng 黨đảng 。 諍tranh 競cạnh 情tình 深thâm 。 可khả 作tác 三tam 現hiện 。 而nhi 得đắc 滅diệt 耶da 。 雖tuy 懺sám 上thượng 篇thiên 。 起khởi 諍tranh 情tình 輕khinh 。 無vô 黨đảng 相tương/tướng 援viện 。 何hà 須tu 五ngũ 現hiện 。 故cố 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 言ngôn 犯phạm 二nhị 諍tranh 。 得đắc 通thông 多đa 少thiểu 人nhân 起khởi 。 此thử 言ngôn 通thông 於ư 中trung 下hạ 二nhị 品phẩm 。 又hựu 前tiền 引dẫn 云vân 。 言ngôn 犯phạm 二nhị 諍tranh 。 執chấp 情tình 流lưu 轉chuyển 。 不bất 定định 。 用dụng 藥dược 無vô 準chuẩn 。 義nghĩa 可khả 見kiến 也dã 。 上thượng 品phẩm 兩lưỡng 朋bằng 鬪đấu 諍tranh 。 歷lịch 爭tranh 情tình 重trọng/trùng 。 過quá 犯phạm 亦diệc 多đa 。 故cố 用dụng 五ngũ 現hiện 。 草thảo 覆phú 滅diệt 之chi 。 用dụng 與dữ 如như 經kinh 註chú 及cập 記ký 文văn 可khả 見kiến (# 已dĩ 上thượng 決quyết 三tam 單đơn 諍tranh 。 已dĩ 下hạ 決quyết 三tam 事sự 諍tranh )# 。

問vấn 三tam 種chủng 單đơn 諍tranh 。 義nghĩa 可khả 粗thô 悉tất 。 各các 生sanh 事sự 諍tranh 。 未vị 知tri 的đích 論luận 。 古cổ 來lai 章chương 藻tảo 。 或hoặc 云vân 用dụng 藥dược 殄điễn 諍tranh 。 評bình 議nghị 此thử 藥dược 。 是thị 非phi 成thành 諍tranh 。 為vi 藥dược 上thượng 生sanh 病bệnh 也dã 。 或hoặc 云vân 用dụng 藥dược 殄điễn 諍tranh 。 秉bỉnh 法pháp 雖tuy 己kỷ 。 仍nhưng 諍tranh 前tiền 事sự 。 此thử 病bệnh 上thượng 生sanh 病bệnh 也dã 。 並tịnh 引dẫn 疏sớ/sơ 鈔sao 評bình 量lượng 已dĩ 起khởi 羯yết 磨ma 等đẳng 文văn 證chứng 之chi 。 未vị 如như 孰thục 是thị 。

答đáp 。 偏thiên 局cục 之chi 見kiến 。 未vị 合hợp 教giáo 意ý 。 如như 前tiền 略lược 敘tự 。 入nhập 道Đạo 之chi 人nhân 。 凡phàm 有hữu 諍tranh 論luận 。 悉tất 從tùng 一nhất 切thiết 犯phạm 制chế 教giáo 行hành 上thượng 起khởi 。 佛Phật 立lập 四tứ 諍tranh 。 攝nhiếp 盡tận 教giáo 行hành 。 如như 疏sớ/sơ 鈔sao 列liệt 敘tự 四tứ 諍tranh 。 前tiền 一nhất 通thông 化hóa 制chế 。 後hậu 三tam 局cục 制chế 教giáo 。 四tứ 種chủng 文văn 相tương/tướng 。 敘tự 事sự 述thuật 義nghĩa 。 四tứ 皆giai 不bất 同đồng 。 攝nhiếp 教giáo 被bị 機cơ 。 無vô 不bất 整chỉnh 足túc 。 若nhược 為vi 從tùng 藥dược 生sanh 病bệnh 。 則tắc 攝nhiếp 教giáo 不bất 盡tận 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 評bình 量lượng 已dĩ 起khởi 百bách 一nhất 羯yết 磨ma 。 又hựu 云vân 。 爭tranh 其kỳ 一nhất 切thiết 已dĩ 作tác 羯yết 磨ma 為vi 事sự 諍tranh 。 若nhược 如như 彼bỉ 云vân 。 除trừ 七thất 藥dược 外ngoại 。 爭tranh 餘dư 羯yết 磨ma 。 何hà 諍tranh 所sở 収thâu 耶da 。 若nhược 從tùng 病bệnh 生sanh 病bệnh 。 則tắc 被bị 機cơ 不bất 足túc 。 如như 用dụng 藥dược 已dĩ 。 前tiền 諍tranh 雖tuy 息tức 。 同đồng 和hòa 理lý 難nạn/nan 。 別biệt 生sanh 諍tranh 競cạnh 。 或hoặc 因nhân 其kỳ 餘dư 羯yết 磨ma 。 而nhi 起khởi 紛phân 諍tranh 。 又hựu 囑chúc 何hà 耶da 。 願nguyện 窮cùng 諍tranh 教giáo 意ý 。 不bất 可khả 情tình 裁tài 。

問vấn 。 謂vị 事sự 諍tranh 者giả 。 從tùng 何hà 得đắc 名danh 。

答đáp 。 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 言ngôn 覓mịch 約ước 因nhân 。 犯phạm 事sự 從tùng 境cảnh 。 斯tư 可khả 見kiến 也dã 。 泛phiếm 論luận 羯yết 磨ma 。 若nhược 不bất 秉bỉnh 行hành 被bị 事sự 。 只chỉ 囑chúc 於ư 教giáo 。 今kim 諍tranh 已dĩ 秉bỉnh 。 縱túng/tung 爭tranh 餘dư 緣duyên 。 還hoàn 歸quy 事sự 攝nhiếp 。 如như 秉bỉnh 羯yết 磨ma 。 名danh 為vi 行hành 事sự 。 又hựu 翻phiên 羯yết 磨ma 。 為vi 之chi 辨biện 事sự 。 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。 義nghĩa 亦diệc 明minh 矣hĩ 。

問vấn 。 上thượng 云vân 四tứ 諍tranh 各các 立lập 。 事sự 義nghĩa 皆giai 殊thù 。 復phục 觀quán 疏sớ/sơ 中trung 三tam 種chủng 事sự 諍tranh 。 與dữ 三tam 單đơn 諍tranh 。 文văn 義nghĩa 亦diệc 別biệt 。 既ký 各các 不bất 同đồng 。 有hữu 何hà 意ý 故cố 。 収thâu 歸quy 上thượng 三tam 。 而nhi 云vân 言ngôn 事sự 。 覓mịch 事sự 。 犯phạm 事sự 。 耶da 。

答đáp 。 一nhất 則tắc 以dĩ 類loại 相tương 從tùng 。 二nhị 則tắc 用dụng 藥dược 無vô 別biệt 。 戒giới 疏sớ/sơ 總tổng 敘tự 三tam 事sự 云vân 。 羯yết 磨ma 被bị 事sự 。 義nghĩa 在tại 順thuận 明minh 。 乃nãi 至chí 各các 執chấp 一nhất 見kiến 。 事sự 法pháp 成thành 壞hoại 。 由do 斯tư 致trí 諍tranh 。 故cố 曰viết 事sự 諍tranh 。 義nghĩa 鈔sao 總tổng 敘tự 云vân 評bình 佗tha 已dĩ 起khởi 百bách 一nhất 羯yết 磨ma 。 彼bỉ 此thử 不bất 和hòa 。 故cố 名danh 事sự 諍tranh 。 (# 文văn )# 但đãn 將tương 一nhất 切thiết 羯yết 磨ma 僧Tăng 法pháp 。 三tam 類loại 分phân 之chi 。 一nhất 切thiết 懺sám 罪tội 羯yết 磨ma 。 則tắc 歸quy 犯phạm 事sự 。 一nhất 切thiết 治trị 舉cử 羯yết 磨ma 。 如như 七thất 治trị 法pháp 。 並tịnh 為vi 覔# 事sự 。 除trừ 此thử 二nhị 種chủng 。 其kỳ 餘dư 羯yết 磨ma 。 並tịnh 囑chúc 言ngôn 事sự 。 但đãn 言ngôn 事sự 則tắc 通thông 。 一nhất 通thông 生sanh 善thiện 滅diệt 惡ác 。 一nhất 切thiết 僧Tăng 法pháp 。 二nhị 通thông 人nhân 法pháp 事sự 處xứ 。 四tứ 緣duyên 是thị 非phi 。 三tam 通thông 本bổn 眾chúng 佗tha 人nhân 。 皆giai 成thành 言ngôn 事sự 。 覔# 犯phạm 則tắc 局cục 。 一nhất 局cục 所sở 被bị 一nhất 緣duyên 。 二nhị 則tắc 覓mịch 局cục 能năng 舉cử 所sở 舉cử 。 犯phạm 局cục 能năng 懺sám 所sở 懺sám 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 但đãn 使sử 爭tranh 其kỳ 一nhất 切thiết 已dĩ 作tác 。 百bách 一nhất 羯yết 磨ma 。 道Đạo 理lý 是thị 非phi 。 事sự 同đồng 見kiến 異dị 者giả 。 是thị 言ngôn 中trung 事sự 作tác 。 若nhược 爭tranh 治trị 人nhân 舉cử 罪tội (# 治trị 人nhân 則tắc 四tứ 羯yết 磨ma 舉cử 罪tội 則tắc 三tam 舉cử 也dã )# 。 能năng 舉cử 證chứng 犯phạm 所sở 舉cử 諍tranh 犯phạm 。 不bất 肯khẳng 引dẫn 過quá 者giả 。 是thị 覔# 中trung 事sự 作tác 。 若nhược 前tiền 人nhân 羯yết 磨ma 。 惡ác 心tâm 懈giải 怠đãi 心tâm 者giả 。 是thị 犯phạm 中trung 事sự 作tác 。 文văn 詳tường 此thử 鈔sao 文văn 。 豈khởi 非phi 言ngôn 事sự 則tắc 通thông 。 覓mịch 犯phạm 則tắc 局cục 。 通thông 局cục 之chi 義nghĩa 。 下hạ 更cánh 點điểm 顯hiển 。

問vấn 。 九cửu 品phẩm 單đơn 諍tranh 。 除trừ 言ngôn 犯phạm 下hạ 品phẩm 。 不bất 秉bỉnh 羯yết 磨ma 。 爭tranh 餘dư 七thất 品phẩm 。 殄điễn 諍tranh 之chi 藥dược 。 歸quy 何hà 諍tranh 攝nhiếp 。

答đáp 。 義nghĩa 鈔sao 既ký 云vân 百bách 一nhất 羯yết 磨ma 。 百bách 一nhất 之chi 言ngôn 。 如như 何hà 不bất 収thâu 。 古cổ 人nhân 所sở 謂vị 。 藥dược 與dữ 非phi 藥dược 。 皆giai 生sanh 事sự 諍tranh 。 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。 如như 三tam 單đơn 諍tranh 。 用dụng 藥dược 殄điễn 除trừ 。 仍nhưng 諍tranh 不bất 已dĩ 。 能năng 舉cử 所sở 舉cử 。 能năng 懺sám 所sở 懺sám 。 唯duy 爭tranh 所sở 被bị 。 則tắc 歸quy 覔# 犯phạm 二nhị 事sự 。 若nhược 餘dư 僧Tăng 人nhân 。 爭tranh 於ư 四tứ 緣duyên 。 並tịnh 歸quy 言ngôn 事sự 。 若nhược 能năng 所sở 爭tranh 餘dư 三tam 緣duyên 。 亦diệc 歸quy 言ngôn 事sự 。 如như 疏sớ/sơ 鈔sao 中trung 。 覔# 事sự 只chỉ 爭tranh 治trị 舉cử 。 三tam 根căn 虗hư 實thật 。 犯phạm 事sự 則tắc 爭tranh 定định 罪tội 輕khinh 重trọng 。 若nhược 爭tranh 餘dư 緣duyên 。 乃nãi 囑chúc 法pháp 相tướng 。 道Đạo 理lý 是thị 非phi 。 豈khởi 非phi 言ngôn 事sự 。 前tiền 云vân 言ngôn 事sự 通thông 者giả 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 前tiền 破phá 古cổ 人nhân 。 藥dược 病bệnh 生sanh 事sự 。 皆giai 是thị 偏thiên 局cục 。 今kim 何hà 取thủ 用dụng 。

答đáp 。 非phi 無vô 此thử 義nghĩa 。 但đãn 古cổ 人nhân 唯duy 就tựu 藥dược 病bệnh 生sanh 事sự 。 故cố 成thành 偏thiên 局cục 。 前tiền 謂vị 攝nhiếp 教giáo 不bất 盡tận 。 被bị 機cơ 不bất 定định 。 豈khởi 不bất 明minh 耶da 。

問vấn 。 若nhược 爭tranh 言ngôn 犯phạm 下hạ 品phẩm 用dụng 藥dược 。 及cập 爭tranh 墮đọa 等đẳng 。 對đối 首thủ 懺sám 法pháp 。 并tinh 袈ca 裟sa 等đẳng 別biệt 法pháp 。 何hà 爭tranh 所sở 収thâu 。

答đáp 。 並tịnh 囑chúc 單đơn 諍tranh 。 準chuẩn 疏sớ/sơ 鈔sao 中trung 。 事sự 諍tranh 唯duy 據cứ 僧Tăng 法pháp 羯yết 磨ma 。 行hành 宗tông 云vân 。 若nhược 非phi 羯yết 磨ma 。 並tịnh 歸quy 上thượng 三tam (# 上thượng 通thông 決quyết 三tam 事sự 。 下hạ 別biệt 決quyết 三tam 事sự )# 。

問vấn 。 言ngôn 諍tranh 之chi 言ngôn 。 為vi 說thuyết 示thị 教giáo 理lý 之chi 言ngôn 。 為vi 諍tranh 論luận 之chi 言ngôn 耶da 。

答đáp 。 乃nãi 說thuyết 示thị 教giáo 理lý 之chi 言ngôn 。 化hóa 制chế 教giáo 門môn 。 理lý 事sự 行hành 相tương/tướng 。 假giả 言ngôn 以dĩ 顯hiển 。 因nhân 爭tranh 此thử 言ngôn 。 為vi 之chi 言ngôn 諍tranh 。 故cố 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 理lý 不bất 自tự 斑ban 。 藉tạ 言ngôn 以dĩ 顯hiển 者giả 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 若nhược 評bình 羯yết 磨ma 。 何hà 亦diệc 云vân 言ngôn 。

答đáp 。 表biểu 彰chương 法pháp 事sự 。 唯duy 據cứ 言ngôn 音âm 。 豈khởi 非phi 言ngôn 事sự 。 以dĩ 類loại 相tương 從tùng 。 得đắc 非phi 是thị 乎hồ 。

問vấn 。 覓mịch 犯phạm 事sự 三tam 。 亦diệc 由do 言ngôn 起khởi 。 何hà 不bất 云vân 言ngôn 。

答đáp 。 各các 有hữu 起khởi 因nhân 。 何hà 得đắc 混hỗn 濫lạm 。 言ngôn 諍tranh 因nhân 言ngôn 。 覔# 諍tranh 因nhân 覔# 。 犯phạm 諍tranh 因nhân 犯phạm 故cố 也dã 。

問vấn 。 若nhược 不bất 因nhân 被bị 事sự 。 餘dư 時thời 泛phiếm 論luận 羯yết 磨ma 四tứ 緣duyên 。 為vi 囑chúc 何hà 諍tranh 。

答đáp 。 此thử 諍tranh 法pháp 相tướng 是thị 非phi 。 囑chúc 草thảo 言ngôn 也dã 。

問vấn 。 疏sớ/sơ 云vân 。 同đồng 和hòa 理lý 難nạn/nan 。 各các 執chấp 一nhất 見kiến 。 (# 文văn )# 此thử 據cứ 本bổn 眾chúng 。 若nhược 有hữu 別biệt 眾chúng 。 或hoặc 外ngoại 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 。 爭tranh 此thử 所sở 秉bỉnh 之chi 法pháp 。 何hà 諍tranh 所sở 収thâu 。

答đáp 。 亦diệc 歸quy 言ngôn 事sự 。 如như 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 若nhược 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 。 爭tranh 尼ni 羯yết 磨ma 。 成thành 與dữ 不bất 成thành 。 在tại 言ngôn 中trung 事sự 。 可khả 例lệ 明minh 也dã 。

問vấn 。 覓mịch 諍tranh 生sanh 事sự 。 其kỳ 相tương/tướng 如như 何hà 。

答đáp 。 謂vị 三tam 舉cử 四tứ 羯yết 磨ma 法pháp 因nhân 前tiền 人nhân 有hữu 犯phạm 。 或hoặc 不bất 見kiến 罪tội 。 或hoặc 見kiến 犯phạm 不bất 懺sám 。 或hoặc 惡ác 邪tà 不bất 捨xả 。 或hoặc 比Bỉ 丘Khâu 俗tục 人nhân 前tiền 倒đảo 說thuyết 四tứ 事sự 。 或hoặc 污ô 家gia 惡ác 行hành 。 犯phạm 該cai 五ngũ 篇thiên 。 三tam 根căn 顯hiển 露lộ 。 眾chúng 中trung 具cụ 五ngũ 德đức 人nhân 。 舉cử 來lai 詣nghệ 僧Tăng 。 若nhược 聞văn 便tiện 伏phục 從tùng 。 此thử 不bất 勞lao 治trị 。 或hoặc 有hữu 拒cự 逆nghịch 應ưng 須tu 治trị 罸# 。 於ư 七thất 治trị 中trung 。 隨tùy 用dụng 何hà 法pháp 。 而nhi 治trị 罸# 之chi 。 前tiền 人nhân 諱húy 舉cử 。 不bất 肯khẳng 引dẫn 過quá 。 與dữ 五ngũ 德đức 人nhân 。 遂toại 生sanh 諍tranh 競cạnh 。 未vị 治trị 前tiền 諍tranh 。 則tắc 囑chúc 單đơn 覓mịch 。 若nhược 經kinh 治trị 法pháp 。 則tắc 歸quy 覓mịch 事sự 。 若nhược 能năng 舉cử 所sở 舉cử 爭tranh 餘dư 三tam 緣duyên 。 或hoặc 有hữu 餘dư 人nhân 。 爭tranh 於ư 四tứ 緣duyên 。 並tịnh 囑chúc 言ngôn 事sự 。 下hạ 犯phạm 事sự 中trung 。 通thông 局cục 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 前tiền 所sở 謂vị 。 言ngôn 事sự 通thông 生sanh 善thiện 滅diệt 惡ác 者giả 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 犯phạm 事sự 之chi 相tướng 。 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。

答đáp 。 犯phạm 中trung 事sự 諍tranh 。 乃nãi 目mục 懺sám 罪tội 。 能năng 懺sám 所sở 懺sám 。 爭tranh 其kỳ 輕khinh 重trọng 。 若nhược 二nhị 三tam 人nhân 懺sám 法pháp 。 及cập 上thượng 篇thiên 未vị 羯yết 磨ma 前tiền 忽hốt 有hữu 諍tranh 競cạnh 。 即tức 囑chúc 單đơn 犯phạm 。 或hoặc 懺sám 上thượng 篇thiên 。 僧Tăng 作tác 羯yết 磨ma 。 其kỳ 所sở 懺sám 者giả 。 忽hốt 生sanh 惡ác 心tâm 懈giải 怠đãi 。 爭tranh 云vân 犯phạm 輕khinh 或hoặc 犯phạm 輕khinh 罪tội 。 眾chúng 中trung 惡ác 心tâm 懈giải 怠đãi 心tâm 生sanh 非phi 法pháp 羯yết 磨ma 。 定định 罪tội 行hành 懺sám 。 所sở 懺sám 諍tranh 爭tranh 。 故cố 囑chúc 犯phạm 事sự 。

問vấn 。 餘dư 時thời 泛phiếm 諍tranh 五ngũ 篇thiên 輕khinh 重trọng 。 為vi 囑chúc 何hà 収thâu 。

答đáp 雖tuy 爭tranh 罪tội 聚tụ 。 只chỉ 囑chúc 教giáo 相tương/tướng 。 還hoàn 歸quy 單đơn 言ngôn 。 不bất 因nhân 行hành 懺sám 。 能năng 所sở 評bình 諍tranh 。 故cố 非phi 單đơn 犯phạm 。 既ký 非phi 羯yết 磨ma 。 又hựu 非phi 犯phạm 事sự 。 略lược 此thử 敘tự 之chi 。 餘dư 見kiến 疏sớ/sơ 鈔sao 。

嘉gia 熈# 庚canh 子tử 季quý 夏hạ 在tại 丹đan 丘khâu 日nhật 山sơn 出xuất

終Chung 南Nam 家Gia 業Nghiệp 卷quyển 中trung (# 本bổn )#

終Chung 南Nam 家Gia 業Nghiệp 卷quyển 中trung (# 末mạt )#

衣y 制chế 格cách 言ngôn

佛Phật 制chế 三tam 衣y 。 統thống 於ư 一nhất 化hóa 。 凡phàm 曰viết 比Bỉ 丘Khâu 。 皆giai 須tu 遵tuân 奉phụng 。 所sở 謂vị 同đồng 一nhất 。 師sư 之chi 氏thị 族tộc 。 等đẳng 三tam 聖thánh 之chi 形hình 儀nghi 者giả 也dã 。 通thông 量lượng 局cục 量lượng 。 律luật 有hữu 正chánh 文văn 。 長trường/trưởng 會hội 廣quảng 增tăng 。 妄vọng 情tình 取thủ 捨xả 。 或hoặc 愚ngu 昧muội 無vô 知tri 。 或hoặc 披phi 文văn 不bất 細tế 。 邪tà 風phong 一nhất 扇thiên/phiến 。 習tập 熟thục 生sanh 常thường 。 南nam 山sơn 芝chi 苑uyển 。 雖tuy 久cửu 正chánh 諸chư 。 奈nại 何hà 深thâm 積tích 弊tệ 情tình 。 卒tuất 難nan 悛# 革cách 。 今kim 先tiên 定định 尺xích 量lượng 次thứ 明minh 披phi 著trước 。 定định 量lượng 則tắc 准chuẩn 九cửu 十thập 過quá 量lượng 三tam 衣y 戒giới 。 披phi 著trước 乃nãi 本bổn 眾chúng 學học 齊tề 整chỉnh 著trước 衣y 戒giới 。 以dĩ 此thử 二nhị 文văn 為vi 本bổn 。 卻khước 引dẫn 疏sớ/sơ 鈔sao 律luật 論luận 明minh 文văn 。 詳tường 其kỳ 進tiến 否phủ/bĩ 。 自tự 然nhiên 明minh 白bạch 。 何hà 勞lao 執chấp 諍tranh 。 初sơ 定định 量lượng 者giả 。 戒giới 本bổn 云vân 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 佛Phật 衣y 等đẳng 量lượng 作tác 。 若nhược 過quá 者giả 波ba 逸dật 提đề 。 是thị 中trung 量lượng 者giả 。 長trường/trưởng 佛Phật 九cửu 搩kiệt 手thủ 。 廣quảng 六lục 搩kiệt 手thủ 。 是thị 名danh 佛Phật 衣y 等đẳng 量lượng 。 此thử 戒giới 因nhân 六lục 群quần 與dữ 佛Phật 等đẳng 作tác 。 而nhi 為vi 制chế 戒giới 緣duyên 起khởi 。 至chí 論luận 結kết 罪tội 。 文văn 約ước 過quá 量lượng 。 問vấn 。 此thử 戒giới 過quá 量lượng 。 約ước 何hà 分phân 齊tề 。 若nhược 據cứ 戒giới 本bổn 。 乃nãi 過quá 佛Phật 衣y 之chi 量lượng 。 則tắc 一nhất 丈trượng 八bát 尺xích 。 無vô 乃nãi 太thái 過quá 乎hồ 。 答đáp 。 凡phàm 佛Phật 制chế 戒giới 。 兼kiêm 通thông 像tượng 末mạt 。

時thời 既ký 迁# 流lưu 。 身thân 亦diệc 漸tiệm 減giảm 。 故cố 以dĩ 佛Phật 身thân 。 而nhi 為vi 准chuẩn 的đích 。 故cố 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 。 弟đệ 子tử 無vô 限hạn 。 不bất 可khả 定định 准chuẩn 。 世thế 唯duy 一nhất 佛Phật 。 故cố 衣y 是thị 定định 。 事sự 鈔sao 釋thích 此thử 戒giới 。 准chuẩn 多đa 論luận 云vân 。 佛Phật 量lượng 丈trượng 六lục 。 常thường 人nhân 半bán 之chi 。 衣y 量lượng 長trường/trưởng 廣quảng 皆giai 應ưng 半bán 也dã 。 鈔sao 又hựu 云vân 。 長trường/trưởng 姬# 周chu 尺xích 丈trượng 八bát 。 廣quảng 丈trượng 二nhị 。 常thường 人nhân 九cửu 尺xích 六lục 尺xích (# 戒giới 疏sớ/sơ 同đồng 此thử )# 。 今kim 須tu 依y 此thử 。 而nhi 定định 持trì 犯phạm 。 又hựu 據cứ 事sự 鈔sao 二nhị 房phòng 戒giới 文văn 。 周chu 以dĩ 十thập 寸thốn 為vi 尺xích 。 唐đường 尺xích 加gia 周chu 二nhị 寸thốn 。 資tư 持trì 云vân 。 今kim 朝triêu 私tư 用dụng 周chu 尺xích 。 公công 用dụng 唐đường 尺xích 。 (# 文văn )# 世thế 中trung 造tạo 衣y 。 無vô 非phi 私tư 用dụng 。 依y 前tiền 多đa 論luận 。 九cửu 六lục 為vi 定định 。 問vấn 。 律luật 有hữu 通thông 量lượng 。 足túc 可khả 任nhậm 情tình 。 何hà 拘câu 尺xích 寸thốn 。 答đáp 。 諸chư 戒giới 成thành 犯phạm 。 各các 有hữu 分phân 齊tề 。 不bất 定định 尺xích 寸thốn 。 何hà 論luận 此thử 戒giới 之chi 持trì 犯phạm 乎hồ 。 制chế 戒giới 為vi 人nhân 。 人nhân 身thân 不bất 定định 。 故cố 有hữu 通thông 量lượng 。 世thế 昧muội 通thông 意ý 。 通thông 之chi 太thái 漫mạn 。 丈trượng 二nhị 長trường/trưởng 會hội 。 悞ngộ 之chi 甚thậm 矣hĩ 。 准chuẩn 前tiền 多đa 論luận 。 佛Phật 身thân 丈trượng 六lục 。 常thường 人nhân 折chiết 半bán 。 佛Phật 世thế 之chi 人nhân 。 而nhi 有hữu 八bát 尺xích 之chi 軀khu 。 末mạt 時thời 渺# 劣liệt 。 身thân 多đa 減giảm 小tiểu 。 佛Phật 慈từ 懸huyền 鑑giám 。 乃nãi 制chế 八bát 尺xích 之chi 人nhân 。 而nhi 著trước 九cửu 六lục 之chi 衣y 。 約ước 此thử 為vi 量lượng 。 自tự 下hạ 視thị 身thân 長trường 短đoản 。 稱xưng 體thể 而nhi 作tác 。 乃nãi 為vi 通thông 也dã 。 故cố 律luật 云vân 。 通thông 量lượng 者giả 度độ 身thân 而nhi 衣y 。 取thủ 足túc 而nhi 矣hĩ 。 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 先tiên 以dĩ 衣y 財tài 。 從tùng 肩kiên 下hạ 地địa 。 踝hõa 上thượng 四tứ 指chỉ 。 以dĩ 為vi 衣y 身thân 餘dư 分phần/phân 葉diệp 相tương/tướng 。 足túc 可khả 相tương 稱xứng 。 請thỉnh 視thị 取thủ 足túc 相tướng 稱xưng 之chi 語ngữ 。 實thật 為vi 通thông 中trung 之chi 局cục 。 又hựu 況huống 鈔sao 中trung 。 引dẫn 通thông 文văn 已dĩ 續tục 云vân 。 雖tuy 爾nhĩ 亦diệc 須tu 揩khai 准chuẩn 。 接tiếp 引dẫn 十thập 誦tụng 等đẳng 諸chư 部bộ 肘trửu 量lượng (# 諸chư 文văn 如như 下hạ 引dẫn 之chi )# 。 此thử 顯hiển 雖tuy 通thông 。 還hoàn 依y 人nhân 量lượng 。 但đãn 言ngôn 通thông 則tắc 不bất 可khả 過quá 於ư 九cửu 六lục 。 言ngôn 局cục 則tắc 不bất 可khả 定định 指chỉ 一nhất 文văn 。 豈khởi 宜nghi 不bất 究cứu 。 一nhất 恣tứ 貪tham 情tình 。 長trường/trưởng 廣quảng 而nhi 作tác 。 以dĩ 致trí 過quá 量lượng 不bất 齊tề 。 犯phạm 長trường/trưởng 等đẳng 罪tội 。 靡mĩ 所sở 不bất 至chí 乎hồ 。 資tư 持trì 又hựu 准chuẩn 多đa 論luận 九cửu 六lục 之chi 數số 。 約ước 身thân 細tế 筭# 。 一nhất 尺xích 之chi 身thân 。 則tắc 衣y 長trường/trưởng 邊biên 得đắc 一nhất 尺xích 一nhất 寸thốn 二nhị 分phần 半bán 。 廣quảng 邊biên 得đắc 七thất 寸thốn 五ngũ 分phần/phân 。 如như 是thị 增tăng 之chi 。 則tắc 五ngũ 尺xích 之chi 身thân 衣y 。 長trường/trưởng 得đắc 五ngũ 尺xích 六lục 寸thốn 二nhị 分phần 半bán 。 廣quảng 得đắc 三tam 尺xích 七thất 寸thốn 半bán 。 六lục 尺xích 之chi 身thân 衣y 。 長trường/trưởng 六lục 尺xích 七thất 寸thốn 三tam 分phần/phân 。 廣quảng 四tứ 尺xích 五ngũ 寸thốn 。 如như 是thị 則tắc 雅nhã 合hợp 取thủ 足túc 之chi 旨chỉ 。 深thâm 符phù 相tương 稱xứng 之chi 文văn 。 若nhược 此thử 論luận 通thông 無vô 違vi 尺xích 量lượng 。 佛Phật 祖tổ 之chi 教giáo 。 必tất 無vô 差sai 濫lạm 。 學học 者giả 麤thô 情tình 。 而nhi 成thành 妄vọng 執chấp 。 問vấn 。 且thả 據cứ 六lục 尺xích 之chi 人nhân 。 忽hốt 得đắc 七thất 尺xích 之chi 衣y 。 所sở 餘dư 二nhị 寸thốn 七thất 分phần 。 而nhi 犯phạm 過quá 量lượng 戒giới 。 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 如như 資tư 持trì 云vân 。 但đãn 取thủ 九cửu 尺xích 已dĩ 內nội 。 足túc 可khả 相tương 稱xứng 。 又hựu 行hành 宗tông 云vân 。 已dĩ 內nội 皆giai 通thông 。 等đẳng 過quá 不bất 得đắc 。 准chuẩn 此thử 二nhị 文văn 。 過quá 九cửu 方phương 犯phạm 。 已dĩ 內nội 不bất 成thành 。 問vấn 。 設thiết 有hữu 此thử 者giả 。 還hoàn 成thành 犯phạm 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 又hựu 准chuẩn 資tư 持trì 隨tùy 身thân 定định 量lượng 。 若nhược 有hữu 過quá 者giả 。 不bất 及cập 九cửu 。 餘dư 但đãn 令linh 說thuyết 淨tịnh 。 不bất 犯phạm 此thử 戒giới 。 問vấn 。 鈔sao 引dẫn 四tứ 分phần/phân 云vân 。 安an 陀đà 會hội 長trường/trưởng 四tứ 肘trửu (# 約ước 人nhân 肘trửu 。 一nhất 肘trửu 長trường/trưởng 一nhất 尺xích 八bát 寸thốn )# 。 廣quảng 二nhị 肘trửu 。 餘dư 二nhị 衣y 長trường/trưởng 五ngũ 肘trửu 。 廣quảng 三tam 肘trửu 。 十thập 誦tụng 上thượng 衣y 長trường/trưởng 五ngũ 廣quảng 三tam 。 下hạ 衣y 長trường/trưởng 四tứ 。 廣quảng 二nhị 肘trửu 半bán 。 七thất 條điều 在tại 上thượng 下hạ 之chi 間gian 。 僧Tăng 祇kỳ 。 二nhị 衣y 各các 有hữu 三tam 品phẩm 。 上thượng 者giả 長trường/trưởng 五ngũ 。 廣quảng 三tam 。 中trung 下hạ 二nhị 品phẩm 。 次thứ 第đệ 減giảm 之chi 。 多đa 論luận 三tam 衣y 。 長trường/trưởng 五ngũ 廣quảng 三tam 。 若nhược 極cực 大đại 者giả 。 長trường/trưởng 六lục 廣quảng 三tam 肘trửu 半bán 。 極cực 小tiểu 者giả 。 長trường/trưởng 四tứ 。 廣quảng 。 二nhị 肘trửu 半bán 。 據cứ 上thượng 諸chư 文văn 。 衣y 量lượng 不bất 定định 。 何hà 拘câu 九cửu 六lục 。 而nhi 為vi 限hạn 齊tề 。 答đáp 。 斯tư 皆giai 如Như 來Lai 。 隨tùy 機cơ 而nhi 設thiết 。 以dĩ 致trí 諸chư 文văn 。 所sở 出xuất 不bất 同đồng 。 祖tổ 師sư 引dẫn 於ư 通thông 文văn 之chi 後hậu 。 為vi 顯hiển 通thông 中trung 之chi 局cục 。 諸chư 文văn 肘trửu 量lượng 不bất 同đồng 。 即tức 是thị 局cục 中trung 之chi 通thông 。 請thỉnh 看khán 諸chư 文văn 。 皆giai 至chí 長trường/trưởng 五ngũ 廣quảng 三tam 。 自tự 下hạ 短đoản 長trường/trưởng 不bất 定định 。 正chánh 使sử 任nhậm 身thân 長trường 短đoản 。 隨tùy 用dụng 皆giai 得đắc 。 問vấn 。 多đa 論luận 極cực 大đại 長trường/trưởng 六lục 。 豈khởi 非phi 過quá 限hạn 。 答đáp 。 論luận 文văn 先tiên 云vân 長trường/trưởng 五ngũ 廣quảng 三tam 。 此thử 是thị 常thường 途đồ 之chi 制chế 。 次thứ 明minh 極cực 大đại 極cực 小tiểu 。 顯hiển 非phi 常thường 途đồ 。 世thế 雖tuy 末mạt 劫kiếp 。 人nhân 有hữu 異dị 報báo 。 如như 孔khổng 子tử 身thân 長trường 九cửu 尺xích 六lục 寸thốn 。 豈khởi 不bất 然nhiên 耶da 。 有hữu 此thử 之chi 人nhân 。 合hợp 此thử 之chi 量lượng 。 身thân 衣y 相tương 稱xứng 。 何hà 為vi 過quá 耶da 。 既ký 言ngôn 極cực 大đại 者giả 。 豈khởi 非phi 約ước 人nhân 而nhi 論luận 。 亦diệc 不bất 違vi 律luật 取thủ 足túc 之chi 義nghĩa 。 若nhược 非phi 九cửu 尺xích 七thất 寸thốn 之chi 身thân 。 難nan 以dĩ 濫lạm 依y 多đa 論luận 極cực 大đại 之chi 量lượng 。 如như 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 定định 出xuất 量lượng 。 人nhân 有hữu 長trường 短đoản 。 不bất 稱xưng 威uy 儀nghi 。 外ngoại 不bất 生sanh 善thiện 。 內nội 無vô 軌quỹ 物vật 。 故cố 隨tùy 身thân 分phần/phân 。 不bất 出xuất 定định 量lượng 。 即tức 用dụng 此thử 語ngữ 。 判phán 前tiền 諸chư 文văn 。 肘trửu 量lượng 不bất 同đồng 。 使sử 隨tùy 身thân 分phần/phân 。 非phi 謂vị 不bất 定định 出xuất 量lượng 。 便tiện 任nhậm 妄vọng 情tình 也dã 。

次thứ 。 明minh 披phi 著trước 者giả 。 如như 戒giới 本bổn 云vân 。 齊tề 整chỉnh 著trước 三tam 衣y 。 應ưng 當đương 學học 。 此thử 戒giới 正chánh 制chế 垂thùy 前tiền 一nhất 角giác 。 如như 象tượng 鼻tị 相tương/tướng 。 名danh 不bất 齊tề 整chỉnh 。 而nhi 犯phạm 吉cát 羅la 。 毗tỳ 奈nại 耶da 云vân 。 不bất 得đắc 垂thùy 三tam 衣y 前tiền 角giác 。 註chú 云vân (# 毗tỳ 奈nại 自tự 註chú )# 。 不bất 排bài 著trước 肩kiên 上thượng 。 而nhi 垂thùy 臂tý 肘trửu 前tiền 。 事sự 鈔sao 於ư 此thử 文văn 下hạ 。 小tiểu 註chú 云vân 。 以dĩ 垂thùy 臂tý 上thượng 。 名danh 象tượng 鼻tị 也dã 。 鈔sao 又hựu 引dẫn 十thập 誦tụng 云vân 。 佛Phật 自tự 教giáo 比Bỉ 丘Khâu 。 施thí 䩙# 紐nữu 法pháp 。 前tiền 去khứ 緣duyên 四tứ 指chỉ 施thí 䩙# 。 得đắc 去khứ 緣duyên 八bát 指chỉ 施thí 紐nữu 。 應ưng 如như 是thị 作tác 。 准chuẩn 此thử 以dĩ 左tả 肩kiên 上thượng 。 常thường 以dĩ 衣y 右hữu 角giác 覆phú 等đẳng 。 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 逼bức 邊biên 緣duyên 。 四tứ 指chỉ 安an 鉤câu 。 擬nghĩ 反phản 向hướng 後hậu 。 八bát 指chỉ 取thủ 紐nữu 以dĩ 覆phú 左tả 肩kiên 等đẳng 。 章chương 服phục 儀nghi 云vân 。 良lương 以dĩ 。 用dụng 衣y 右hữu 角giác 。 掩yểm 覆phú 左tả 肩kiên 。 前tiền 鉤câu 後hậu 紐nữu 。 收thu 束thúc 便tiện 易dị 。 所sở 以dĩ 西tây 來lai 聖thánh 像tượng 。 東đông 土thổ/độ 靈linh 儀nghi 。 衣y 在tại 左tả 肩kiên 。 無vô 垂thùy 肘trửu 膝tất 等đẳng 。 戒giới 本bổn 有hữu 象tượng 鼻tị 之chi 譏cơ 。 毗tỳ 奈nại 不bất 許hứa 垂thùy 臂tý 。 南nam 山sơn 本bổn 此thử 二nhị 文văn 。 而nhi 乃nãi 立lập 言ngôn 垂thùy 訓huấn 。 苦khổ 言ngôn 衣y 角giác 在tại 肩kiên 。 為vi 免miễn 垂thùy 臂tý 不bất 齊tề 之chi 咎cữu 。 今kim 人nhân 違vi 反phản 。 愚ngu 可khả 悲bi 哉tai 。 至chí 於ư 影ảnh 在tại 桑tang 榆# 。 常thường 感cảm 韋vi 天thiên 侍thị 衛vệ 。 衣y 制chế 之chi 所sở 未vị 善thiện 。 律luật 相tương/tướng 之chi 所sở 未vị 明minh 。 天thiên 乃nãi 備bị 言ngôn 。 師sư 皆giai 隨tùy 錄lục 。 名danh 感cảm 通thông 傳truyền 者giả 是thị 也dã 。 蓋cái 此thử 天thiên 深thâm 誓thệ 弘hoằng 贊tán 毗Tỳ 尼Ni 。 佛Phật 凡phàm 制chế 戒giới 。 無vô 論luận 輕khinh 重trọng 。 悉tất 在tại 天thiên 懷hoài 。 如như 袈ca 裟sa 四tứ 制chế 。 諸chư 律luật 未vị 詳tường 。 非phi 此thử 天thiên 無vô 以dĩ 言ngôn 。 非phi 南nam 山sơn 無vô 以dĩ 感cảm 。 故cố 傳truyền 云vân 。 元nguyên 佛Phật 初sơ 度độ 五ngũ 人nhân 。 後hậu 及cập 迦Ca 葉Diếp 兄huynh 弟đệ 。 並tịnh 制chế 袈ca 裟sa 左tả 臂tý 。 坐tọa 具cụ 在tại 袈ca 裟sa 下hạ 。 西tây 土thổ/độ 王vương 臣thần 。 皆giai 披phi 白bạch 氎điệp 。 搭# 左tả 肩kiên 上thượng 。 故cố 佛Phật 制chế 衣y 角giác 。 居cư 臂tý 異dị 俗tục (# 此thử 一nhất 制chế 也dã )# 。 後hậu 徒đồ 侶lữ 漸tiệm 多đa 。 年niên 少thiếu 比Bỉ 丘Khâu 。 儀nghi 容dung 端đoan 美mỹ 。 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 多đa 為vi 女nữ 愛ái 。 由do 是thị 制chế 衣y 角giác 在tại 肩kiên 。 後hậu 為vi 風phong 飄phiêu 。 以dĩ 尼ni 師sư 壇đàn 。 鎮trấn 之chi (# 此thử 二nhị 制chế 也dã )# 。 後hậu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 為vi 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 言ngôn 。 袈ca 裟sa 既ký 為vi 可khả 責trách 。 有hữu 大đại 威uy 靈linh 。 豈khởi 以dĩ 所sở 坐tọa 之chi 布bố 。 而nhi 居cư 其kỳ 上thượng 。 比Bỉ 丘Khâu 不bất 能năng 答đáp 。 以dĩ 事sự 白bạch 佛Phật 。 由do 此thử 佛Phật 制chế 。 還hoàn 以dĩ 衣y 角giác 。 居cư 于vu 左tả 臂tý 。 坐tọa 具cụ 還hoàn 在tại 衣y 下hạ (# 此thử 三tam 制chế 也dã )# 。 於ư 後hậu 比Bỉ 丘Khâu 著trước 衣y 不bất 齊tề 整chỉnh 。 外ngoại 道đạo 譏cơ 言ngôn 。 狀trạng 如như 婬dâm 女nữ 。 猶do 如như 象tượng 鼻tị 。 由do 此thử 始thỉ 制chế 。 上thượng 安an 鈎câu 紐nữu 。 令linh 以dĩ 衣y 角giác 。 達đạt 于vu 左tả 臂tý (# 遠viễn 即tức 到đáo 也dã )# 。 置trí 於ư 腋dịch 下hạ 。 不bất 得đắc 令linh 垂thùy 。 如như 上thượng 過quá 也dã (# 上thượng 並tịnh 傳truyền 文văn )# 。 請thỉnh 觀quán 第đệ 四tứ 達đạt 臂tý 置trí 腋dịch 之chi 言ngôn 。 則tắc 靈linh 芝chi 短đoản 會hội 有hữu 誠thành 據cứ 矣hĩ 。 亦diệc 順thuận 毗tỳ 奈nại 不bất 得đắc 在tại 臂tý 之chi 制chế 。 且thả 免miễn 垂thùy 角giác 象tượng 鼻tị 之chi 愆khiên 。 豈khởi 無vô 益ích 乎hồ 。 竊thiết 觀quán 靈linh 芝chi 諸chư 記ký 。 返phản 非phi 救cứu 失thất 。 皆giai 得đắc 其kỳ 實thật 。 豈khởi 此thử 衣y 訓huấn 。 而nhi 非phi 實thật 耶da 。 苟cẩu 以dĩ 尺xích 量lượng 定định 之chi 。 亦diệc 難nạn/nan 過quá 臂tý 。 如như 六lục 尺xích 之chi 人nhân 。 搭# 六lục 尺xích 七thất 寸thốn 之chi 衣y 。 但đãn 足túc 周chu 身thân 。 將tương 何hà 遶nhiễu 臂tý 。 況huống 律luật 令linh 度độ 身thân 。 若nhược 長trường/trưởng 拖tha 肘trửu 外ngoại 。 何hà 度độ 身thân 之chi 有hữu 。 又hựu 令linh 取thủ 足túc 。 止chỉ 許hứa 周chu 身thân 而nhi 已dĩ 。 臂tý 外ngoại 餘dư 長trường/trưởng 。 豈khởi 為vi 取thủ 足túc 。 禪thiền 教giáo 不bất 知tri 。 猶do 為vi 可khả 恕thứ 。 曾tằng 正chánh 律luật 徒đồ 。 何hà 得đắc 自tự 昧muội 。 汝nhữ 若nhược 考khảo 之chi 得đắc 實thật 。 於ư 心tâm 無vô 嫌hiềm 。 何hà 以dĩ 右hữu 角giác 。 而nhi 藏tạng 衣y 下hạ 。 斯tư 蓋cái 明minh 知tri 非phi 法pháp 。 偽ngụy 設thiết 此thử 端đoan 。 而nhi 杜đỗ 外ngoại 儀nghi 。 外ngoại 儀nghi 可khả 杜đỗ 。 獄ngục 苦khổ 何hà 窮cùng 。 今kim 更cánh 問vấn 汝nhữ 。 右hữu 角giác 藏tạng 於ư 衣y 下hạ 。 出xuất 何hà 經kinh 律luật 。 標tiêu 何hà 祖tổ 文văn 。 既ký 無vô 典điển 據cứ 。 何hà 為vi 世thế 範phạm 。 自tự 陷hãm 陷hãm 他tha 。 實thật 可khả 傷thương 也dã 。 縱túng/tung 妄vọng 訓huấn 遶nhiễu 為vi 達đạt 。 爭tranh 有hữu 置trí 腋dịch 之chi 語ngữ 。 及cập 不bất 得đắc 令linh 垂thùy 等đẳng 文văn 。 又hựu 如như 何hà 耶da 。 借tá 使sử 遶nhiễu 臂tý 。 何hà 預dự 鉤câu 紐nữu 。 究cứu 施thí 鉤câu 紐nữu 之chi 意ý 。 正chánh 為vi 不bất 容dung 達đạt 臂tý 。 右hữu 角giác 無vô 可khả 綴chuế 粘niêm 。 故cố 以dĩ 鉤câu 紐nữu 收thu 束thúc 。 請thỉnh 詳tường 。 前tiền 引dẫn 諸chư 文văn 。 鉤câu 紐nữu 並tịnh 為vi 衣y 角giác 而nhi 設thiết 。 義nghĩa 甚thậm 明minh 矣hĩ 。 勸khuyến 彼bỉ 學học 徒đồ 。 公công 心tâm 斫chước 究cứu 。 莫mạc 順thuận 迷mê 情tình 。 問vấn 。 既ký 有hữu 達đạt 臂tý 置trí 腋dịch 之chi 文văn 。 何hà 以dĩ 疏sớ/sơ 鈔sao 儀nghi 文văn 。 並tịnh 令linh 衣y 角giác 在tại 肩kiên 。 答đáp 。 蓋cái 作tác 疏sớ/sơ 鈔sao 儀nghi 文văn 之chi 時thời 。 未vị 聞văn 天thiên 示thị 。 且thả 據cứ 毗tỳ 奈nại 耶da 文văn 。 而nhi 有hữu 在tại 肩kiên 之chi 訓huấn 。 垂thùy 終chung 雖tuy 聞văn 天thiên 告cáo 。 諸chư 文văn 已dĩ 廣quảng 行hành 世thế 。 所sở 以dĩ 不bất 及cập 改cải 正chánh 。 意ý 使sử 依y 於ư 傳truyền 文văn 也dã 。 問vấn 。 前tiền 鉤câu 後hậu 紐nữu 。 今kim 何hà 倒đảo 之chi 。 答đáp 。 鉤câu 紐nữu 之chi 設thiết 。 意ý 在tại 束thúc 衣y 。 倒đảo 亦diệc 無vô 在tại 。 況huống 是thị 衣y 外ngoại 之chi 物vật 。 何hà 定định 拘câu 制chế 。 問vấn 。 長trường/trưởng 會hội 遶nhiễu 臂tý 。 有hữu 何hà 過quá 耶da 。 答đáp 。 一nhất 犯phạm 過quá 量lượng 。 二nhị 不bất 齊tề 整chỉnh 。 三tam 餘dư 者giả 落lạc 長trường/trưởng 。 四tứ 有hữu 不bất 學học 無vô 知tri 。 犯phạm 因nhân 衣y 生sanh 。 是thị 為vi 罪tội 服phục 。 結kết 犯phạm 歸quy 人nhân 。 人nhân 為vi 獄ngục 囚tù 。 況huống 用dụng 羅la 絹quyên 。 體thể 應ưng 不bất 如như 。 白bạch 及cập 青thanh 黃hoàng 。 色sắc 成thành 非phi 法pháp 。 深thâm 增tăng 貪tham 毒độc 。 俱câu 犯phạm 憲hiến 章chương 。 此thử 若nhược 可khả 忍nhẫn 。 孰thục 不bất 可khả 忍nhẫn 。 豈khởi 不bất 見kiến 。 章chương 服phục 儀nghi 云vân 。 減giảm 量lượng 而nhi 作tác 。 同đồng 儉kiệm 約ước 之chi 儀nghi 。 過quá 限hạn 妄vọng 增tăng 。 有hữu 成thành 犯phạm 之chi 法pháp 。 又hựu 云vân 。 頃khoảnh 載tái 下hạ 流lưu 。 驕kiêu 奢xa 其kỳ 度độ 。 至chí 論luận 儉kiệm 狹hiệp 。 未vị 見kiến 其kỳ 人nhân 。 又hựu 云vân 。 衣y 服phục 立lập 量lượng 。 減giảm 開khai 過quá 制chế 者giả 。 俱câu 抑ức 貪tham 競cạnh 之chi 情tình 也dã 。 又hựu 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 前tiền 垂thùy 一nhất 角giác 。 為vi 象tượng 鼻tị 相tương/tướng 。 人nhân 不bất 思tư 罪tội 。 習tập 以dĩ 謂vị 法pháp 。 煩phiền 惱não 我ngã 執chấp 。 無vô 始thỉ 常thường 習tập 。 可khả 是thị 聖thánh 法pháp 耶da 。 聞văn 義nghĩa 即tức 改cải 。 從tùng 諫gián 若nhược 流lưu 。 斯tư 上thượng 人nhân 也dã 。 (# 疏sớ/sơ 文văn )# 慈từ 訓huấn 若nhược 此thử 。 那na 不bất 思tư 之chi 。 嘉gia 熈# 辛tân 丑sửu 春xuân 。 日nhật 山sơn 云vân 。

論luận 分phần/phân 部bộ

(# 有hữu 圖đồ 別biệt 行hành )# 。

分phần/phân 部bộ 一nhất 門môn 。 見kiến 戒giới 疏sớ/sơ 義nghĩa 鈔sao 。 其kỳ 文văn 甚thậm 詳tường 。 復phục 指chỉ 廣quảng 於ư 宗tông 輪luân 部bộ 執chấp 文Văn 殊Thù 問vấn 等đẳng 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 。 逮đãi 加gia 披phi 撿kiểm 。 始thỉ 末mạt 可khả 明minh 。 但đãn 古cổ 人nhân 章chương 藻tảo 。 凡phàm 五ngũ 六lục 家gia 。 雖tuy 並tịnh 引dẫn 誠thành 文văn 。 不bất 無vô 情tình 計kế 。 守thủ 一nhất 於ư 丙bính 子tử 歲tuế 。 寄ký 跡tích 滄thương 洲châu 。 通thông 究cứu 諸chư 典điển 。 因nhân 示thị 小tiểu 圖đồ 。 以dĩ 備bị 自tự 忘vong 。 有hữu 不bất 同đồng 意ý 。 執chấp 為vi 諍tranh 端đoan 。 盈doanh 文văn 斥xích 逐trục 。 繼kế 有hữu 黜truất 訛ngoa 。 略lược 與dữ 辨biện 明minh 。

時thời 有hữu 高cao 範phạm 。 亦diệc 順thuận 彼bỉ 情tình 。 然nhiên 善thiện 誘dụ 抑ức 揚dương 。 雖tuy 無vô 可khả 不bất 可khả 。 恐khủng 後hậu 學học 相tương/tướng 循tuần 。 有hữu 傷thương 教giáo 化hóa 。 再tái 伸thân 管quản 見kiến 。 問vấn 答đáp 釋thích 通thông 。 識thức 者giả 幸hạnh 無vô 誚tiếu 焉yên 。

問vấn 。 未vị 審thẩm 結kết 集tập 。 因nhân 何hà 分phần/phân 二nhị 。

答đáp 。 據cứ 律luật 文văn 中trung 。 跋bạt 難Nan 陀Đà 自tự 慶khánh 。 諸chư 外ngoại 道đạo 起khởi 謗báng 。 迦Ca 葉Diếp 親thân 聞văn 。 而nhi 興hưng 結kết 集tập (# 別biệt 文văn 有hữu 云vân 。 諸chư 天thiên 白bạch 告cáo 。 上Thượng 座tọa 迦Ca 葉Diếp 。 法pháp 將tương 頹đồi 滅diệt 。 速tốc 興hưng 結kết 集tập )# 。 於ư 是thị 擊kích 犍kiền 地địa 於ư 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 會hội 徒đồ 眾chúng 於ư 王Vương 舍Xá 城Thành 中trung 。 遴# 選tuyển 耆kỳ 年niên 極cực 果quả 。 達đạt 教giáo 無vô 疑nghi 。 於ư 畢tất 鉢bát 窟quật 內nội 。 結kết 集tập 法Pháp 藏tạng 。 餘dư 不bất 在tại 數số 。 別biệt 於ư 窟quật 外ngoại 。 自tự 行hành 結kết 集tập 。 雖tuy 揀giản 人nhân 有hữu 異dị 。 而nhi 情tình 見kiến 無vô 殊thù 。 雖tuy 所sở 集tập 不bất 同đồng 。 而nhi 法pháp 本bổn 無vô 別biệt 。 故cố 宗tông 輪luân 疏sớ/sơ 云vân 。 內nội 有hữu 五ngũ 百bách 應Ứng 真Chân 。 外ngoại 亦diệc 萬vạn 餘dư 應ưng 果quả 。 愽# 閑nhàn 三tam 藏tạng 之chi 旨chỉ 。 結kết 集tập 七thất 葉diệp 之chi 岩# 。

時thời 雖tuy 兩lưỡng 處xứ 弘hoằng 宣tuyên 。 然nhiên 尚thượng 混hỗn 一nhất 知tri 見kiến 。 斯tư 文văn 可khả 准chuẩn 也dã 。

問vấn 。 集tập 法pháp 既ký 分phần/phân 二nhị 處xứ 。 必tất 應ưng 人nhân 法pháp 兩lưỡng 殊thù 。 爾nhĩ 後hậu 傳truyền 弘hoằng 。 應ưng 成thành 二nhị 派phái 耶da 。

答đáp 。 二nhị 處xứ 各các 集tập 。 文văn 句cú 雖tuy 殊thù 。 法pháp 無vô 異dị 轍triệt 。 一nhất 百bách 年niên 內nội 。

時thời 機cơ 純thuần 利lợi 。 善thiện 達đạt 化hóa 源nguyên 。 稟bẩm 承thừa 一nhất 化hóa 教giáo 主chủ 。 同đồng 奉phụng 一nhất 佛Phật 之chi 法pháp 。 不bất 執chấp 內nội 外ngoại 。 不bất 滯trệ 教giáo 詮thuyên 。 所sở 以dĩ 五ngũ 師sư 一nhất 味vị 。 傳truyền 通thông 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 如như 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 。 教giáo 主chủ 是thị 一nhất 。 不bất 相tương 是thị 非phi 者giả 。 是thị 也dã 。 又hựu 行hành 宗tông 云vân 。 非phi 唯duy 佛Phật 在tại 滅diệt 後hậu 百bách 年niên 。 尚thượng 無vô 乖quai 競cạnh 等đẳng 。 豈khởi 不bất 明minh 耶da 。 既ký 云vân 教giáo 主chủ 是thị 一nhất 。 則tắc 百bách 年niên 之chi 內nội 。 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 五ngũ 。 躡niếp 跡tích 任nhậm 持trì 。 為vi 一nhất 化hóa 教giáo 主chủ 明minh 矣hĩ 。 又hựu 云vân 同đồng 奉phụng 一nhất 律luật 。 必tất 應ưng 遵tuân 承thừa 一nhất 佛Phật 之chi 法pháp 明minh 矣hĩ 。 如như 黜truất 訛ngoa 文văn 中trung 所sở 引dẫn 。 部bộ 執chấp 宗tông 輪luân 。 北bắc 山sơn 錄lục 。 文Văn 殊Thù 問vấn 。 法pháp 華hoa 鈔sao 。 百bách 法pháp 鈔sao 等đẳng 。 皆giai 明minh 百bách 年niên 已dĩ 來lai 。 通thông 奉phụng 未vị 分phần/phân 。 與dữ 今kim 戒giới 疏sớ/sơ 教giáo 本bổn 無vô 分phân 之chi 文văn 。 顯hiển 然nhiên 符phù 契khế 也dã 。 又hựu 部bộ 執chấp 論luận 。 乃nãi 隋tùy 朝triêu 真Chân 諦Đế 翻phiên 。 隨tùy 出xuất 疏sớ/sơ 釋thích 。 唐đường 時thời 重trọng/trùng 譯dịch 。 名danh 宗tông 輪luân 論luận 。 慈từ 恩ân 有hữu 疏sớ/sơ 。 正chánh 明minh 分phần/phân 部bộ 。 祖tổ 師sư 指chỉ 云vân 。 三tam 十thập 餘dư 紙chỉ 。 閑nhàn 暇hạ 看khán 之chi 。 行hành 宗tông 引dẫn 云vân 。 其kỳ 十thập 八bát 部bộ 異dị 執chấp 論luận 中trung 。 育dục 王vương 集tập 會hội 論luận 法pháp 成thành 乖quai 等đẳng 。 可khả 見kiến 疏sớ/sơ 鈔sao 及cập 記ký 所sở 明minh 分phần/phân 部bộ 。 乃nãi 通thông 依y 眾chúng 典điển 。 惜tích 乎hồ 學học 者giả 。 不bất 廣quảng 討thảo 論luận 。 罔võng 知tri 來lai 致trí 。 甕úng 雞kê 檐diêm 雀tước 。 徒đồ 自tự 啾thu 啾thu 。

問vấn 。 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 五ngũ 。 皆giai 窟quật 內nội 之chi 同đồng 師sư 。 奉phụng 僧Tăng 祇kỳ 。 亦diệc 窟quật 內nội 之chi 法pháp 。 不bất 涉thiệp 窟quật 外ngoại 。 何hà 為vi 二nhị 部bộ 通thông 傳truyền 。

答đáp 。 子tử 不bất 曉hiểu 通thông 傳truyền 之chi 意ý 。 迷mê 之chi 久cửu 矣hĩ 。 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 人nhân 。 既ký 是thị 一nhất 化hóa 教giáo 主chủ 。 天thiên 下hạ 之chi 僧Tăng 。 無vô 不bất 歸quy 焉yên 。 僧Tăng 祇kỳ 之chi 名danh 。 雖tuy 屬thuộc 窟quật 內nội 。 無vô 非phi 一nhất 佛Phật 之chi 法pháp 。 百bách 年niên 之chi 內nội 。 教giáo 主chủ 是thị 一nhất 。 人nhân 無vô 異dị 見kiến 。 但đãn 遵tuân 一nhất 佛Phật 之chi 法pháp 。 不bất 分phân 內nội 外ngoại 之chi 殊thù 。 通thông 傳truyền 之chi 意ý 。 於ư 斯tư 又hựu 顯hiển 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 以dĩ 戒giới 疏sớ/sơ 教giáo 本bổn 無vô 分phần/phân 文văn 中trung 。 但đãn 說thuyết 五ngũ 部bộ 。 不bất 言ngôn 二nhị 部bộ 耶da 。

答đáp 。 五ngũ 部bộ 在tại 後hậu 。 二nhị 部bộ 在tại 前tiền 。 五ngũ 部bộ 既ký 說thuyết 無vô 分phần/phân 。 二nhị 部bộ 不bất 言ngôn 可khả 知tri 也dã 。 又hựu 復phục 五ngũ 部bộ 。 乃nãi 隨tùy 機cơ 異dị 制chế 。 輕khinh 重trọng 不bất 同đồng 。 二nhị 部bộ 但đãn 是thị 別biệt 集tập 。 法pháp 實thật 無vô 異dị 。 異dị 制chế 尚thượng 不bất 乖quai 離ly 。 一nhất 法pháp 豈khởi 分phần/phân 彼bỉ 此thử 。

問vấn 。 既ký 云vân 百bách 年niên 通thông 奉phụng 。 初sơ 滅diệt 各các 集tập 何hà 為vi 。

答đáp 。 如như 前tiền 已dĩ 示thị 。 揀giản 眾chúng 純thuần 雜tạp 。 而nhi 有hữu 二nhị 處xứ 。 莫mạc 非phi 皆giai 効hiệu 嗣tự 法pháp 之chi 勤cần 。

問vấn 。 分phần/phân 部bộ 各các 傳truyền 。 起khởi 於ư 何hà 時thời 。

答đáp 。 疏sớ/sơ 不bất 云vân 乎hồ 。 一nhất 百bách 十thập 六lục 年niên 。 方phương 出xuất 異dị 執chấp 。 又hựu 義nghĩa 鈔sao 云vân 。 佛Phật 去khứ 世thế 後hậu 百bách 年niên 。 始thỉ 分phần/phân 等đẳng 是thị 也dã 。 據cứ 宗tông 輪luân 論luận 。 百bách 法pháp 鈔sao 等đẳng 文văn 所sở 示thị 。 乃nãi 因nhân 鷄kê 園viên 寺tự 僧Tăng 。 名danh 大đại 天thiên 。 黠hiệt 慧tuệ 巧xảo 辨biện 。 廣quảng 誘dụ 徒đồ 眾chúng 。 惡ác 業nghiệp 所sở 使sử 。 邪tà 言ngôn 濫lạm 正chánh 。 大đại 眾chúng 斥xích 逐trục 。 紛phân 諍tranh 不bất 已dĩ 。 便tiện 將tương 朋bằng 黨đảng 。 遠viễn 承thừa 窟quật 外ngoại 。 自tự 此thử 一nhất 化hóa 。 僧Tăng 分phần/phân 兩lưỡng 朋bằng 。 法pháp 分phần/phân 二nhị 部bộ 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 疏sớ/sơ 鈔sao 。 以dĩ 佛Phật 初sơ 滅diệt 。 便tiện 分phần/phân 二nhị 部bộ 耶da 。

答đáp 。

時thời 雖tuy 分phần/phân 部bộ 。 各các 傳truyền 在tại 後hậu 。 畢tất 竟cánh 部bộ 文văn 之chi 異dị 根căn 。 於ư 初sơ 集tập 文văn 中trung 。 且thả 敘tự 根căn 異dị 。 不bất 說thuyết 後hậu 分phần/phân 。 請thỉnh 究cứu 名danh 體thể 權quyền 實thật 。 雖tuy 聞văn 異dị 制chế 。 不bất 相tương 是thị 非phi 之chi 語ngữ 。 方phương 見kiến 一nhất 百bách 年niên 內nội 。 二nhị 部bộ 五ngũ 部bộ 。 雖tuy 各các 集tập 法pháp 。 未vị 各các 諍tranh 分phần/phân 。 況huống 是thị 迦Ca 葉Diếp 阿A 難Nan 等đẳng 。 佛Phật 親thân 付phó 囑chúc 。 任nhậm 持trì 一nhất 化hóa 之chi 法pháp 。 則tắc 百bách 年niên 之chi 內nội 。 無vô 有hữu 異dị 徒đồ 。 又hựu 復phục 明minh 矣hĩ 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 。 商thương 那na 田điền 提đề 二nhị 師sư 。 並tịnh 化hóa 。 即tức 應ưng 非phi 一nhất 徒đồ 矣hĩ 。

答đáp 。 此thử 雖tuy 殊thù 方phương 異dị 化hóa 。 而nhi 無vô 彼bỉ 此thử 之chi 心tâm 。 稟bẩm 一nhất 師sư 法pháp 。 如như 水thủy 乳nhũ 合hợp 。 又hựu 復phục 此thử 時thời 。 資tư 徒đồ 分phần/phân 化hóa 。 非phi 獨độc 此thử 人nhân 。 請thỉnh 大đại 思tư 之chi 。

問vấn 。 曇đàm 無vô 德đức 五ngũ 部bộ 所sở 出xuất 唯duy 出xuất 窟quật 內nội 耶da 。 通thông 二nhị 部bộ 出xuất 耶da 。

答đáp 。 曉hiểu 疏sớ/sơ 鈔sao 教giáo 本bổn 無vô 分phân 之chi 旨chỉ 。 必tất 應ưng 五ngũ 部bộ 通thông 一nhất 法pháp 出xuất 。 無vô 足túc 疑nghi 矣hĩ 。 或hoặc 果quả 不bất 從tùng 此thử 說thuyết 。 且thả 疏sớ/sơ 鈔sao 所sở 引dẫn 傳truyền 法Pháp 藏tạng 傳truyền 及cập 方Phương 等Đẳng 文văn 。 懸huyền 記ký 滅diệt 後hậu 。 教giáo 分phần/phân 五ngũ 部bộ 。

斯tư 還hoàn 懸huyền 記ký 一nhất 化hóa 之chi 法pháp 。 分phần/phân 五ngũ 部bộ 耶da 。 唯duy 記ký 窟quật 內nội 分phần/phân 五ngũ 部bộ 耶da 。

疏sớ/sơ 云vân 。 二nhị 部bộ 是thị 本bổn 義nghĩa 通thông 五ngũ 見kiến 者giả 。

如như 何hà 說thuyết 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 疏sớ/sơ 云vân 。

若nhược 據cứ 緣duyên 本bổn 。 其kỳ 流lưu 上thượng 座tòa 。 又hựu 云vân 。 於ư 上thượng 座tòa 部bộ 。 搜sưu 括quát 愽# 要yếu 。

又hựu 資tư 持trì 云vân 。 於ư 根căn 本bổn 部bộ 中trung 。 隨tùy 己kỷ 所sở 樂lạc 。 採thải 集tập 成thành 文văn 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 。 皆giai 說thuyết 唯duy 出xuất 窟quật 內nội 耶da 。

答đáp 。 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 五ngũ 。 乃nãi 窟quật 內nội 之chi 人nhân 。 雖tuy 為vi 一nhất 化hóa 教giáo 主chủ 。 弘hoằng 演diễn 一nhất 佛Phật 教giáo 門môn 。 還hoàn 以dĩ 窟quật 內nội 之chi 法pháp 。 而nhi 為vi 其kỳ 主chủ 。 故cố 得đắc 曇đàm 無vô 德đức 等đẳng 。 依y 於ư 窟quật 內nội 。 採thải 集tập 成thành 文văn 。 疏sớ/sơ 推thôi 四tứ 分phần/phân 緣duyên 本bổn 。 故cố 云vân 於ư 上thượng 座tòa 等đẳng 。 百bách 年niên 之chi 內nội 。 未vị 生sanh 異dị 見kiến 。 此thử 等đẳng 五ngũ 師sư 。 但đãn 各các 集tập 法pháp 。 不bất 相tương 是thị 非phi 。 雖tuy 本bổn 窟quật 內nội 之chi 文văn 。 而nhi 無vô 異dị 外ngoại 之chi 見kiến 。 通thông 奉phụng 內nội 外ngoại 。 如như 前tiền 已dĩ 明minh 。

問vấn 。 五ngũ 部bộ 結kết 集tập 。 百bách 年niên 將tương 滿mãn 。 分phần/phân 派phái 各các 傳truyền 。 出xuất 於ư 何hà 時thời 。

答đáp 。 大đại 論luận 分phần/phân 部bộ 。 須tu 人nhân 法pháp 兩lưỡng 殊thù 。 初sơ 集tập 之chi 時thời 。 教giáo 部bộ 雖tuy 別biệt 。 人nhân 同đồng 一nhất 和hòa 。 後hậu 因nhân 異dị 派phái 。 各các 傳truyền 方phương 為vi 分phần/phân 部bộ 。 今kim 之chi 五ngũ 部bộ 。 結kết 集tập 之chi 後hậu 。 至chí 四tứ 百bách 年niên 來lai 。 於ư 十thập 八bát 部bộ 中trung 。 各các 因nhân 諍tranh 競cạnh 。 次thứ 第đệ 分phần/phân 出xuất 也dã 。

問vấn 。 據cứ 下hạ 記ký 及cập 古cổ 人nhân 章chương 文văn 。 引dẫn 宗tông 輪luân 論luận 疏sớ/sơ 百bách 法pháp 鈔sao 等đẳng 。 分phần/phân 二nhị 十thập 部bộ 。 皆giai 有hữu 時thời 節tiết 緣duyên 起khởi 。 三tam 百bách 年niên 中trung 。 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 。 分phần/phân 出xuất 一nhất 部bộ 。 名danh 曇đàm 無vô 德đức 。 且thả 空không 有hữu 之chi 異dị 。 矢thỉ 石thạch 相tương 反phản 。 何hà 以dĩ 曇đàm 無vô 德đức 部bộ 。 出xuất 於ư 薩tát 婆bà 多đa 耶da 。

答đáp 。 斯tư 乃nãi 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 。 先tiên 行hành 於ư 世thế 。 曇đàm 無vô 德đức 部bộ 。 未vị 有hữu 承thừa 用dụng 。 忽hốt 於ư 一nhất 日nhật 。 婆bà 多đa 學học 徒đồ 。 或hoặc 議nghị 行hành 事sự 。 或hoặc 爭tranh 法pháp 相tướng 。 有hữu 謂vị 。 曇đàm 無vô 之chi 是thị 。 薩tát 婆bà 之chi 非phi 。 遂toại 與dữ 朋bằng 黨đảng 。 稟bẩm 承thừa 曇đàm 無vô 之chi 法pháp 。 故cố 云vân 從tùng 婆bà 多đa 出xuất 也dã 。 但đãn 是thị 人nhân 從tùng 彼bỉ 分phần/phân 故cố 。 乃nãi 法pháp 隨tùy 人nhân 顯hiển 。 非phi 如như 五ngũ 部bộ 。 從tùng 僧Tăng 祇kỳ 集tập 出xuất 也dã 。 十thập 八bát 部bộ 中trung 。 彌di 沙sa 迦Ca 葉Diếp 遺di 等đẳng 。 例lệ 皆giai 如như 是thị 。 有hữu 於ư 所sở 學học 部bộ 中trung 。 見kiến 異dị 爭tranh 分phần/phân 者giả 。 如như 雪tuyết 轉chuyển 法pháp 上thượng 等đẳng 。 如như 百bách 法pháp 鈔sao 可khả 見kiến 也dã 。

論luận 僧Tăng 體thể

且thả 僧Tăng 體thể 一nhất 科khoa 。 自tự 古cổ 為vi 難nạn/nan 者giả 。 只chỉ 由do 三tam 處xứ 祖tổ 文văn 少thiểu 異dị 。 致trí 使sử 學học 人nhân 。 情tình 見kiến 未vị 融dung 。 今kim 因nhân 對đối 破phá 他tha 文văn 。 故cố 乃nãi 會hội 而nhi 釋thích 之chi 。

問vấn 。 戒giới 疏sớ/sơ (# 三tam 上thượng 九cửu 紙chỉ )# 云vân 。 明minh 僧Tăng 體thể 者giả 。 有hữu 云vân 。 僧Tăng 和hòa 以dĩ 非phi 色sắc 心tâm 為vi 體thể 。 又hựu 義nghĩa 鈔sao 云vân (# 上thượng 二nhị 六lục 紙chỉ )# 論luận 云vân 。 成thành 實thật 非phi 色sắc 非phi 心tâm 為vi 體thể 。 今kim 律luật 家gia 辨biện 。 僧Tăng 是thị 假giả 名danh 。 攬lãm 四tứ 以dĩ 成thành 僧Tăng 。 四tứ 外ngoại 無vô 別biệt 體thể 。 業nghiệp 疏sớ/sơ (# 一nhất 上thượng )# 云vân 。 四tứ 人nhân 假giả 用dụng 為vi 僧Tăng 之chi 體thể 等đẳng 。 如như 斯tư 三tam 文văn 。 何hà 論luận 同đồng 異dị 。

答đáp 。 三tam 文văn 出xuất 體thể 。 一nhất 家gia 建kiến 立lập 。 何hà 有hữu 異dị 耶da 。 戒giới 疏sớ/sơ 依y 論luận 。 體thể 是thị 非phi 二nhị 。 記ký 家gia 釋thích 云vân 。 即tức 目mục 人nhân 假giả 。 鈔sao 亦diệc 准chuẩn 論luận 。 先tiên 云vân 非phi 二nhị 。 復phục 依y 律luật 出xuất 。 僧Tăng 是thị 假giả 名danh (# 即tức 上thượng 人nhân 假giả )# 。 准chuẩn 上thượng 二nhị 文văn 。 乃nãi 以dĩ 人nhân 假giả 。 為vi 僧Tăng 之chi 體thể 。 即tức 同đồng 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 人nhân 假giả 為vi 體thể 。 及cập 濟tế 緣duyên 云vân 。 自tự 推thôi 假giả 體thể 。 故cố 知tri 僧Tăng 以dĩ 假giả 為vi 體thể 等đẳng 。 是thị 則tắc 三tam 文văn 。 皆giai 無vô 異dị 轍triệt 。 奈nại 緣duyên 人nhân 假giả 。 有hữu 濫lạm 非phi 用dụng 。 如như 不bất 足túc 數số 。 非phi 堪kham 乘thừa 御ngự 者giả 是thị 也dã 。 故cố 於ư 業nghiệp 疏sớ/sơ 終chung 窮cùng 教giáo 內nội 。 簡giản 去khứ 非phi 用dụng 。 特đặc 顯hiển 堪kham 為vi 。 故cố 云vân 假giả 用dụng 為vi 僧Tăng 體thể 也dã 。 又hựu 復phục 對đối 破phá 初sơ 師sư 。 實thật 法pháp 無vô 用dụng 。 假giả 人nhân 有hữu 用dụng 。 故cố 此thử 標tiêu 顯hiển 。

若nhược 爾nhĩ 又hựu 成thành 異dị 耶da 。

答đáp 。 三tam 文văn 皆giai 同đồng 。 有hữu 何hà 所sở 異dị 。 業nghiệp 疏sớ/sơ 以dĩ 假giả 為vi 體thể 。 體thể 必tất 兼kiêm 用dụng 。 彼bỉ 二nhị 不bất 言ngôn 用dụng 者giả 。 如như 濟tế 緣duyên 云vân 。 人nhân 假giả 為vi 體thể 。 且thả 偏thiên 舉cử 耳nhĩ 。 既ký 云vân 偏thiên 舉cử 。 必tất 須tu 兼kiêm 用dụng 。 方phương 成thành 僧Tăng 體thể 。 若nhược 尋tầm 常thường 所sở 論luận 。 體thể 乃nãi 用dụng 家gia 之chi 體thể 。 用dụng 乃nãi 體thể 上thượng 之chi 用dụng 。 則tắc 體thể 用dụng 義nghĩa 別biệt 。 今kim 就tựu 僧Tăng 考khảo 體thể 。 故cố 雙song 取thủ 假giả 用dụng 也dã 。

問vấn 。 依y 論luận 出xuất 體thể 。 非phi 二nhị 便tiện 周chu 。 何hà 須tu 言ngôn 用dụng 。

答đáp 。 論luận 雖tuy 出xuất 體thể 。 律luật 必tất 簡giản 能năng 。 約ước 律luật 准chuẩn 論luận 。 出xuất 體thể 方phương 周chu 。

問vấn 。 非phi 二nhị 與dữ 人nhân 假giả 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。

答đáp 。 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 論luận 。 以dĩ 世thế 間gian 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 三tam 科khoa 收thu 之chi 。 一nhất 色sắc 。 二nhị 心tâm 。 三tam 非phi 色sắc 心tâm 。 非phi 二nhị 乃nãi 攝nhiếp 法pháp 聚tụ 名danh 。 聚tụ 中trung 有hữu 十thập 七thất 種chủng 法pháp 。 此thử 十thập 七thất 法pháp 。 體thể 皆giai 非phi 二nhị 。 其kỳ 間gian 名danh 身thân 一nhất 種chủng 。 即tức 攝nhiếp 人nhân 假giả 。 是thị 則tắc 人nhân 假giả 。 體thể 即tức 非phi 二nhị 。 義nghĩa 無vô 別biệt 也dã 。

問vấn 。 四tứ 分phần/phân 空không 宗tông 。 亦diệc 名danh 假giả 宗tông 。 未vị 審thẩm 此thử 假giả 。 與dữ 人nhân 假giả 何hà 異dị 。

答đáp 。 假giả 體thể 本bổn 同đồng 。 於ư 義nghĩa 有hữu 異dị 。 言ngôn 體thể 同đồng 者giả 。 無vô 非phi 皆giai 是thị 以dĩ 無vô 立lập 名danh 。 為vi 之chi 假giả 名danh 。 言ngôn 義nghĩa 異dị 者giả 。 此thử 乃nãi 對đối 前tiền 色sắc 心tâm 。 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 故cố 指chỉ 人nhân 為vi 假giả 。 今kim 四tứ 分phần/phân 以dĩ 五ngũ 陰ấm 法pháp 體thể 皆giai 是thị 空không 。 故cố 名danh 為vi 假giả 。

問vấn 。 假giả 之chi 與dữ 用dụng 。 其kỳ 體thể 如như 何hà 。

答đáp 。 假giả 即tức 非phi 二nhị 。 如như 前tiền 可khả 見kiến 。 泛phiếm 論luận 於ư 用dụng 。 乃nãi 是thị 作tác 為vi 。 屬thuộc 於ư 色sắc 法pháp 。 此thử 之chi 言ngôn 用dụng 。 乃nãi 體thể 上thượng 功công 能năng 。 雖tuy 則tắc 僧Tăng 以dĩ 人nhân 假giả 為vi 體thể 。 要yếu 須tu 體thể 相tướng 圓viên 淨tịnh 。 具cụ 成thành 僧Tăng 之chi 用dụng 。 或hoặc 有hữu 事sự 起khởi 。 稱xưng 體thể 為vi 之chi 。 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 必tất 於ư 說thuyết 戒giới 等đẳng 法pháp 。 相tương 順thuận 同đồng 崇sùng 。 便tiện 能năng 隨tùy 法pháp 待đãi 用dụng 。 又hựu 云vân 。 欲dục 者giả 表biểu 心tâm 無vô 二nhị 。 以dĩ 應ưng 僧Tăng 體thể 。 清thanh 淨tịnh 無vô 玷điếm 。 實thật 通thông 假giả 用dụng 等đẳng 。 此thử 謂vị 不bất 來lai 之chi 人nhân 。 亦diệc 具cụ 成thành 法pháp 之chi 用dụng 也dã 。 如như 此thử 論luận 用dụng 。 亦diệc 無vô 自tự 體thể 。 還hoàn 屬thuộc 非phi 二nhị 。 若nhược 推thôi 所sở 起khởi 。 用dụng 從tùng 人nhân 假giả 起khởi 。 假giả 從tùng 實thật 法pháp 起khởi 。 如như 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 而nhi 用dụng 無vô 別biệt 體thể 。 還hoàn 以dĩ 陰ấm 本bổn 實thật 法pháp 為vi 體thể 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 對đối 首thủ 心tâm 念niệm 。 一nhất 二nhị 人nhân 法pháp 。 還hoàn 以dĩ 假giả 用dụng 為vi 體thể 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 據cứ 能năng 成thành 業nghiệp 。 一nhất 人nhân 亦diệc 僧Tăng 。 假giả 用dụng 為vi 體thể 。 又hựu 復phục 一nhất 人nhân 。 乃nãi 能năng 成thành 眾chúng 之chi 緣duyên 。 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 眾chúng 無vô 別biệt 體thể 。 還hoàn 攬lãm 緣duyên 成thành 。 故cố 於ư 緣duyên 中trung 。 分phần/phân 兼kiêm 眾chúng 義nghĩa 等đẳng 可khả 見kiến 也dã 。 略lược 辨biện 如như 此thử 。 餘dư 見kiến 別biệt 文văn 。 嘉gia 定định 八bát 年niên 仲trọng 秋thu 。 在tại 滄thương 洲châu 圓viên 潔khiết 齋trai 出xuất 。

-# 雜tạp 心tâm 論luận 出xuất 三tam 有hữu 對đối 文văn 分phần/phân 二nhị

初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu

已dĩ 說thuyết 記ký 無vô 記ký 十thập 二nhị 有hữu 對đối 今kim 當đương 說thuyết 。

-# 二nhị 正chánh 出xuất 三tam 對đối 分phần/phân 二nhị

初sơ 略lược 總tổng 示thị

十thập 二nhị 界giới 有hữu 對đối 二nhị 界giới 說thuyết 少thiểu 分phần (# 六lục 根căn 六lục 識thức 及cập 心tâm 數số 法pháp 。 並tịnh 境cảnh 界giới 對đối )# 十thập 界giới (# 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 障chướng 礙ngại 對đối 也dã )# 七thất 有hữu 對đối 一nhất 少thiểu 分phần 亦diệc 然nhiên (# 六lục 識thức 意ý 根căn 為vi 七thất 心tâm 及cập 一nhất 分phần/phân 心tâm 數số 法pháp 並tịnh 緣duyên 對đối )# 說thuyết 境cảnh 界giới 有hữu 。 對đối 障chướng 礙ngại 及cập 與dữ 緣duyên 。

-# 二nhị 廣quảng 簡giản 釋thích 二nhị

-# 初sơ 示thị 三tam 對đối 正chánh 體thể 二nhị

-# 初sơ 正chánh 出xuất 三tam

初sơ 境cảnh 界giới

眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 界giới 及cập 七thất 心tâm 界giới 說thuyết 有hữu 對đối 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 亦diệc 說thuyết 有hữu 對đối 。

次thứ 障chướng 礙ngại

又hựu 十thập 色sắc 界giới 說thuyết 有hữu 對đối 。

三tam 緣duyên 對đối

七thất 心tâm 界giới 及cập 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 亦diệc 說thuyết 有hữu 對đối (# 法Pháp 界Giới 一nhất 分phần/phân 四tứ 十thập 六lục 心tâm 所sở 也dã )# 。

次thứ 總tổng 結kết

問vấn 此thử 中trung 說thuyết 何hà 等đẳng 有hữu 對đối 答đáp 說thuyết 境cảnh 界giới 有hữu 。 對đối 障chướng 礙ngại 及cập 與dữ 緣duyên 三tam 種chủng 有hữu 對đối 。

-# 次thứ 釋thích 三tam 對đối 名danh 義nghĩa 二nhị

初sơ 標tiêu 列liệt

境cảnh 界giới 有hữu 對đối 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 緣duyên 有hữu 對đối 。

-# 次thứ 簡giản 釋thích 三tam

-# 初sơ 境cảnh 界giới 二nhị

-# 初sơ 釋thích 義nghĩa 二nhị

初sơ 正chánh 敘tự

境cảnh 界giới 有hữu 對đối 者giả 如như 經kinh 所sở 說thuyết 眼nhãn 與dữ 色sắc 對đối 乃nãi 至chí 意ý 與dữ 法pháp 對đối 。

次thứ 結kết 顯hiển

已dĩ 說thuyết 境cảnh 界giới 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 七thất 心tâm 界giới 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。

-# 次thứ 簡giản 體thể 二nhị

初sơ 正chánh 簡giản

十thập 二nhị 界giới 一nhất 界giới 少thiểu 分phần 是thị 有hữu 對đối 五ngũ 外ngoại 界giới 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 是thị 無vô 對đối 。

次thứ 引dẫn 證chứng

如như 彼bỉ 經kinh 說thuyết 若nhược 視thị 陸lục 則tắc 不bất 觀quán 水thủy 如như 此thử 廣quảng 說thuyết 。

-# 次thứ 障chướng 礙ngại 二nhị

初sơ 敘tự 義nghĩa

障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 謂vị 各các 各các 相tương 對đối 。 各các 各các 處xứ 障chướng 礙ngại 若nhược 彼bỉ 有hữu 一nhất 則tắc 無vô 第đệ 二nhị 住trụ 極cực 微vi 聚tụ 故cố 障chướng 礙ngại 故cố 可khả 分phân 別biệt 故cố 緣duyên 處xứ 所sở 故cố 當đương 知tri 。

次thứ 正chánh 簡giản

八bát 無vô 對đối 此thử 中trung 廣quảng 說thuyết 七thất 心tâm 界giới 法pháp 塵trần 。

-# 三tam 緣duyên 對đối 二nhị

初sơ 敘tự 義nghĩa

緣duyên 有hữu 對đối 者giả 心tâm 心tâm 法pháp 於ư 境cảnh 界giới 轉chuyển 應ưng 如như 是thị 言ngôn 。

-# 次thứ 簡giản 體thể 二nhị

初sơ 徵trưng 起khởi

若nhược 法pháp 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 彼bỉ 法pháp 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 耶da 。

-# 次thứ 正chánh 簡giản 二nhị

-# 初sơ 相tương/tướng 因nhân 重trọng/trùng 簡giản 礙ngại 界giới 二nhị

初sơ 立lập 句cú 總tổng 標tiêu

應ưng 作tác 四tứ 句cú 。

次thứ 約ước 句cú 正chánh 簡giản

或hoặc 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 非phi 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 七thất 心tâm 界giới 及cập 心tâm 相tương 應ứng 法Pháp 界Giới 或hoặc 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 非phi 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 者giả 五ngũ 外ngoại 界giới 或hoặc 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 亦diệc 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 者giả 五ngũ 內nội 界giới 或hoặc 非phi 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 亦diệc 非phi 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 者giả 法pháp 入nhập 所sở 攝nhiếp 。 色sắc 無vô 為vi 不bất 相tương 應ứng 行hành 。

-# 次thứ 正chánh 簡giản 緣duyên 對đối 體thể 二nhị

初sơ 徵trưng 起khởi

若nhược 法pháp 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 彼bỉ 法pháp 緣duyên 有hữu 對đối 耶da 。

-# 次thứ 簡giản 取thủ 二nhị

初sơ 正chánh 取thủ

謂vị 緣duyên 有hữu 對đối 是thị 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。

次thứ 簡giản 除trừ

或hoặc 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 非phi 緣duyên 有hữu 對đối 五ngũ 內nội 界giới 。

且thả 夫phu 名danh 有hữu 召triệu 體thể 之chi 能năng 。 體thể 有hữu 應ưng 名danh 之chi 實thật 。 就tựu 論luận 尋tầm 對đối 。 名danh 體thể 無vô 差sai 。 文văn 義nghĩa 不bất 濫lạm 。 言ngôn 境cảnh 界giới 者giả 。 納nạp 六lục 根căn 六lục 識thức 。 取thủ 境cảnh 不bất 濫lạm 。 各các 有hữu 分phân 齊tề 。 故cố 云vân 境cảnh 界giới 。 境cảnh 即tức 前tiền 境cảnh 。 界giới 乃nãi 限hạn 分phần/phân 。 名danh 雖tuy 在tại 所sở 。 體thể 實thật 取thủ 能năng 。 是thị 故cố 前tiền 境cảnh 並tịnh 在tại 所sở 簡giản 。 故cố 文văn 簡giản 云vân 。 五ngũ 外ngoại 界giới 。 法Pháp 界Giới 小tiểu 分phần/phân 。 是thị 無vô 對đối 。 此thử 云vân 法Pháp 界Giới 小tiểu 分phần/phân 者giả 。 即tức 法pháp 塵trần 中trung 。 落lạc 謝tạ 五ngũ 塵trần 。 及cập 無vô 作tác 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 三tam 無vô 為vi 也dã 。 若nhược 法pháp 塵trần 中trung 。 心tâm 數số 法pháp 。 一nhất 分phần/phân 自tự 屬thuộc 此thử 對đối 收thu 論luận 云vân 。 眼nhãn 與dữ 色sắc 對đối 。 乃nãi 至chí 意ý 與dữ 法pháp 對đối 。 此thử 正chánh 示thị 根căn 識thức 取thủ 境cảnh 不bất 濫lạm 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 取thủ 境cảnh 之chi 功công 。 必tất 須tu 心tâm 數số 。 所sở 以dĩ 文văn 中trung 。 兼kiêm 而nhi 明minh 之chi 。 以dĩ 五ngũ 根căn 七thất 心tâm 。 及cập 心tâm 數số 法pháp 。 通thông 有hữu 照chiếu 境cảnh 取thủ 境cảnh 功công 能năng 。 為vi 此thử 對đối 體thể 。 疏sớ/sơ 云vân 五ngũ 根căn 七thất 心tâm 。 記ký 云vân 根căn 識thức 論luận 對đối 。 並tịnh 簡giản 除trừ 塵trần 境cảnh 也dã 。

問vấn 。 疏sớ/sơ 記ký 不bất 明minh 。 心tâm 數số 法pháp 者giả 。

答đáp 。 大đại 底để 起khởi 用dụng 之chi 心tâm 。 必tất 兼kiêm 王vương 數số 。 文văn 雖tuy 不bất 言ngôn 。 義nghĩa 須tu 齊tề 具cụ 。

問vấn 。 且thả 取thủ 境cảnh 不bất 濫lạm 者giả 。 前tiền 五ngũ 可khả 爾nhĩ 。 意ý 根căn 意ý 識thức 。 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 。 約ước 何hà 分phân 齊tề 。 為vi 之chi 不bất 濫lạm 。

答đáp 。 忽hốt 爾nhĩ 起khởi 心tâm 。 思tư 取thủ 前tiền 事sự (# 初sơ 念niệm 屬thuộc 根căn 。 次thứ 念niệm 屬thuộc 識thức )# 。 功công 非phi 前tiền 五ngũ 。 豈khởi 非phi 意ý 家gia 。 取thủ 境cảnh 分phân 齊tề 耶da 。

問vấn 。 諸chư 師sư 章chương 門môn 。 並tịnh 以dĩ 六lục 根căn 為vi 能năng 。 六lục 識thức 為vi 所sở 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。

答đáp 。 若nhược 唯duy 根căn 不bất 能năng 了liễu 境cảnh 。 既ký 能năng 了liễu 境cảnh 。 根căn 必tất 須tu 識thức 。 功công 用dụng 是thị 齊tề 。 何hà 得đắc 強cường/cưỡng 分phần/phân 。 況huống 復phục 論luận 中trung 。 所sở 對đối 自tự 是thị 塵trần 境cảnh 。 即tức 非phi 以dĩ 識thức 為vi 所sở 。 但đãn 境cảnh 在tại 所sở 簡giản 。 此thử 則tắc 唯duy 以dĩ 有hữu 取thủ 境cảnh 照chiếu 境cảnh 之chi 能năng 者giả 。 為vi 之chi 一nhất 類loại 。 以dĩ 作tác 對đối 體thể 也dã 。

問vấn 。 取thủ 境cảnh 照chiếu 境cảnh 。 功công 能năng 之chi 義nghĩa 。 論luận 疏sớ/sơ 不bất 明minh 。 何hà 得đắc 加gia 擅thiện 。

答đáp 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 若nhược 彼bỉ 有hữu 法pháp 。 此thử 有hữu 功công 能năng 。 涉thiệp 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 彼bỉ 法pháp 即tức 六lục 境cảnh 。 此thử 法pháp 即tức 心tâm 心tâm 及cập 色sắc 根căn 。 有hữu 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 等đẳng 。 照chiếu 境cảnh 功công 能năng 。 即tức 說thuyết 彼bỉ 法pháp 。 為vi 此thử 法Pháp 界Giới 。 (# 彼bỉ 文văn )# 此thử 據cứ 古cổ 人nhân 所sở 引dẫn 。 不bất 妨phương 親thân 切thiết 。 障chướng 礙ngại 者giả 。 即tức 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 。 體thể 是thị 實thật 質chất 。 形hình 相tướng 方phương 所sở 。 麤thô 細tế 大đại 小tiểu 。 各các 不bất 通thông 涉thiệp 。 故cố 云vân 障chướng 礙ngại 。 論luận 以dĩ 七thất 句cú 釋thích 義nghĩa 極cực 詳tường 。 文văn 云vân 各các 各các 相tương 對đối 。 疏sớ/sơ 云vân 能năng 所sở 俱câu 對đối 色sắc 。 據cứ 此thử 以dĩ 言ngôn 。 能năng 所sở 不bất 知tri 。 亦diệc 是thị 障chướng 礙ngại 之chi 一nhất 義nghĩa 也dã 。 正chánh 論luận 對đối 體thể 。 但đãn 取thủ 色sắc 質chất 拘câu 礙ngại 者giả 。 為vi 之chi 一nhất 類loại 。 以dĩ 應ưng 名danh 題đề 。 七thất 心tâm 心tâm 數số 法pháp 并tinh 法pháp 塵trần 。 並tịnh 在tại 所sở 簡giản 。 文văn 極cực 分phân 明minh 。 疏sớ/sơ 云vân 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 。 記ký 云vân 根căn 塵trần 論luận 對đối 。 並tịnh 同đồng 論luận 文văn 。 不bất 須tu 他tha 謂vị 。

問vấn 。 有hữu 以dĩ 五ngũ 根căn 為vi 能năng 。 五ngũ 塵trần 為vi 所sở 。 義nghĩa 又hựu 如như 何hà 。

答đáp 。 論luận 疏sớ/sơ 雖tuy 有hữu 此thử 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 顯hiển 於ư 障chướng 礙ngại 。 不bất 可khả 據cứ 此thử 。 局cục 論luận 能năng 所sở 。 如như 前tiền 已dĩ 示thị 。 緣duyên 對đối 者giả 。 即tức 七thất 心tâm 心tâm 數số 。 緣duyên 慮lự 籌trù 度độ 。 為vi 體thể 。 然nhiên 緣duyên 慮lự 之chi 心tâm 。 必tất 托thác 境cảnh 起khởi 。 故cố 論luận 云vân 。 心tâm 心tâm 法pháp 於ư 境cảnh 界giới 轉chuyển 。 心tâm 即tức 七thất 心tâm 。 法pháp 即tức 心tâm 數số 。 境cảnh 界giới 即tức 六lục 塵trần 。 轉chuyển 即tức 相tương 續tục 展triển 轉chuyển 。 籌trù 度độ 之chi 義nghĩa 。 據cứ 此thử 乃nãi 塵trần 為vi 所sở 緣duyên 。 但đãn 今kim 所sở 論luận 。 唯duy 取thủ 體thể 用dụng 。 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 色sắc 。 無vô 為vi 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 體thể 非phi 緣duyên 慮lự 。 並tịnh 在tại 所sở 揀giản 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 論luận 中trung 。 但đãn 揀giản 五ngũ 根căn 。 餘dư 不bất 言ngôn 者giả 。

答đáp 。 境cảnh 界giới 已dĩ 揀giản 。 後hậu 不bất 重trọng/trùng 明minh 。 況huống 正chánh 出xuất 體thể 。 但đãn 云vân 七thất 心tâm 。 及cập 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 可khả 見kiến 。 餘dư 並tịnh 簡giản 除trừ 也dã 。 疏sớ/sơ 云vân 。 能năng 緣duyên 心tâm 。 所sở 緣duyên 有hữu 對đối 者giả 。 心tâm 即tức 論luận 中trung 七thất 心tâm 。 及cập 心tâm 數số 法pháp 。 緣duyên 慮lự 籌trù 度độ 。 王vương 數số 功công 齊tề 。 疏sớ/sơ 不bất 言ngôn 數số 。 理lý 自tự 可khả 知tri 。 但đãn 云vân 所sở 緣duyên 。 不bất 明minh 塵trần 境cảnh 者giả 。 意ý 在tại 揀giản 除trừ 。 故cố 且thả 克khắc 體thể 。 以dĩ 應ưng 題đề 目mục 。

問vấn 。 記ký 文văn 云vân 。 能năng 緣duyên 是thị 意ý 。 所sở 緣duyên 即tức 法pháp 。 即tức 非phi 揀giản 除trừ 耶da 。

答đáp 。 記ký 作tác 斯tư 示thị 。 深thâm 有hữu 旨chỉ 哉tai 。 恐khủng 執chấp 文văn 者giả 。 謂vị 此thử 緣duyên 對đối 體thể 。 但đãn 思tư 度độ 非phi 托thác 境cảnh 起khởi 。 有hữu 違vi 論luận 文văn 於ư 境cảnh 轉chuyển 義nghĩa 。 故cố 特đặc 出xuất 所sở 緣duyên 也dã 。 又hựu 俱câu 舍xá 云vân 。 心tâm 法pháp 執chấp 彼bỉ 而nhi 起khởi 。 彼bỉ 於ư 心tâm 心tâm 等đẳng 。 名danh 為vi 所sở 緣duyên 。 解giải 云vân 。 彼bỉ 即tức 六lục 境cảnh 等đẳng 。 此thử 法pháp 證chứng 記ký 文văn 所sở 緣duyên 即tức 法pháp 之chi 語ngữ 。 極cực 為vi 分phần/phân 曉hiểu 。

問vấn 。 所sở 緣duyên 乃nãi 塵trần 境cảnh 。 記ký 文văn 。 何hà 云vân 法pháp 。

答đáp 。 召triệu 境cảnh 為vi 法pháp 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 前tiền 引dẫn 俱câu 舍xá 。 亦diệc 召triệu 境cảnh 為vi 法pháp 。 又hựu 復phục 對đối 境cảnh 緣duyên 慮lự 。 境cảnh 落lạc 法pháp 塵trần 。 疏sớ/sơ 云vân 。 一nhất 念niệm 色sắc 聲thanh 。 眼nhãn 耳nhĩ 所sở 得đắc 。 相tương 續tục 色sắc 聲thanh 。 法pháp 入nhập 所sở 攝nhiếp 。 意ý 識thức 所sở 得đắc 者giả 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 疏sớ/sơ 之chi 心tâm 字tự 。 一nhất 總tổng 七thất 心tâm 。 二nhị 總tổng 王vương 數số 。 記ký 何hà 特đặc 異dị 。 而nhi 云vân 意ý 法pháp 。

答đáp 。 非phi 特đặc 異dị 也dã 。 雜tạp 心tâm 第đệ 一nhất 。 自tự 有hữu 文văn 云vân 。 緣duyên 有hữu 對đối 者giả 。 意ý 識thức 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 所sở 標tiêu 意ý 字tự 。 據cứ 文văn 。 似tự 局cục 一nhất 界giới 。 約ước 義nghĩa 。 則tắc 通thông 諸chư 心tâm 。 一nhất 通thông 心tâm 意ý 。 名danh 別biệt 體thể 同đồng 。 二nhị 通thông 五ngũ 識thức 。 起khởi 必tất 同đồng 時thời 。 即tức 論luận 云vân 。 眼nhãn 識thức 以dĩ 意ý 界giới 為vi 依y 者giả 。

何hà 故cố 不bất 名danh 意ý 識thức 。

答đáp 。 眼nhãn 是thị 不bất 共cộng 依y 。 意ý 是thị 共cộng 依y 。 以dĩ 六lục 識thức 體thể 。 展triển 轉chuyển 緣duyên 生sanh 故cố 。 意ý 界giới 即tức 六lục 識thức 體thể 。 離ly 是thị 無vô 餘dư 等đẳng (# 據cứ 標tiêu 師sư 所sở 引dẫn 。 未vị 知tri 何hà 論luận )# 。 三tam 通thông 王vương 數số 。 緣duyên 慮lự 功công 齊tề 。 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 言ngôn 思tư 其kỳ 必tất 是thị 心tâm 等đẳng 。 如như 斯tư 點điểm 擸# 。 疏sớ/sơ 論luận 記ký 文văn 。 一nhất 無vô 異dị 轍triệt 。

問vấn 。 六lục 識thức 及cập 心tâm 數số 。 皆giai 有hữu 緣duyên 慮lự 之chi 功công 。 如như 何hà 取thủ 別biệt 。

答đáp 。 前tiền 五ngũ 則tắc 局cục 。 第đệ 六lục 乃nãi 通thông 。 故cố 論luận 云vân 。 於ư 色sắc 二nhị 識thức 。 即tức 眼nhãn 識thức 。 意ý 識thức 。 共cộng 緣duyên 色sắc 境cảnh 等đẳng (# 亦diệc 據cứ 他tha 文văn 所sở 引dẫn 。 未vị 知tri 何hà 論luận 文văn 也dã )# 。 又hựu 復phục 意ý 家gia 根căn 識thức 。 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 。 現hiện 及cập 過quá 未vị 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 色sắc 心tâm 非phi 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。

問vấn 。 有hữu 以dĩ 意ý 根căn 。 為vi 能năng 對đối 。 心tâm 數số 為vi 所sở 對đối 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。

答đáp 。 此thử 但đãn 莊trang 對đối 偶ngẫu 之chi 巧xảo 。 而nhi 不bất 知tri 義nghĩa 趣thú 之chi 乖quai 。 且thả 能năng 所sở 之chi 分phần 殊thù 。 必tất 各các 專chuyên 於ư 一nhất 義nghĩa 。 今kim 意ý 根căn 心tâm 數số 。 緣duyên 慮lự 功công 齊tề 。 何hà 得đắc 強cường/cưỡng 分phần/phân 。

問vấn 。 有hữu 云vân 。 意ý 根căn 心tâm 王vương 為vi 能năng 。 六lục 識thức 等đẳng 數số 為vi 所sở 。 又hựu 如như 何hà 耶da 。

答đáp 。 一nhất 者giả 妄vọng 分phần/phân 能năng 所sở 。 如như 前tiền 已dĩ 破phá 。 二nhị 者giả 大đại 小tiểu 經kinh 論luận 。 諸chư 師sư 章chương 藻tảo 。 並tịnh 以dĩ 意ý 根căn 六lục 識thức 為vi 王vương 。 思tư 欲dục 念niệm 等đẳng 為vi 數số 。 彼bỉ 以dĩ 六lục 識thức 在tại 數số 。 妄vọng 之chi 尤vưu 甚thậm 。

問vấn 。 有hữu 以dĩ 七thất 心tâm 。 為vi 能năng 。 六lục 塵trần 為vi 所sở 。 如như 何hà 。

答đáp 。 一nhất 往vãng 似tự 順thuận 論luận 文văn 。 以dĩ 論luận 有hữu 心tâm 心tâm 法pháp 於ư 境cảnh 界giới 轉chuyển 之chi 語ngữ 。 再tái 詳tường 亦diệc 無vô 可khả 取thủ 。 何hà 耶da 。 且thả 論luận 取thủ 體thể 用dụng 齊tề 者giả 。 為vi 之chi 對đối 體thể 。 塵trần 境cảnh 體thể 別biệt 。 論luận 已dĩ 揀giản 除trừ 。 何hà 不bất 詳tường 審thẩm 。

問vấn 。 文văn 揀giản 對đối 體thể 。 唯duy 取thủ 用dụng 齊tề 。 何hà 以dĩ 五ngũ 根căn 七thất 心tâm 。 及cập 心tâm 數số 法pháp 。 跨khóa 涉thiệp 前tiền 後hậu 耶da 。

答đáp 。 一nhất 者giả 。 五ngũ 根căn 體thể 是thị 色sắc 質chất 。 故cố 歸quy 障chướng 礙ngại 。 又hựu 能năng 生sanh 識thức 取thủ 境cảnh 。 亦diệc 入nhập 境cảnh 界giới 。 二nhị 者giả 。 七thất 心tâm 心tâm 數số 。 以dĩ 照chiếu 境cảnh 邊biên 。 入nhập 於ư 境cảnh 界giới 。 能năng 緣duyên 慮lự 邊biên 。 又hựu 入nhập 緣duyên 對đối 。 五ngũ 塵trần 唯duy 色sắc 。 但đãn 入nhập 障chướng 礙ngại 。 假giả 色sắc 無vô 為vi 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 體thể 非phi 上thượng 三tam 。 故cố 並tịnh 不bất 入nhập 。

問vấn 。 取thủ 境cảnh 緣duyên 慮lự 。 深thâm 淺thiển 如như 何hà 。

答đáp 。 若nhược 約ước 局cục 論luận 。 次thứ 念niệm 取thủ 境cảnh 。 乃nãi 屬thuộc 界giới 對đối 。 相tương 續tục 緣duyên 慮lự 。 即tức 是thị 緣duyên 對đối 。 若nhược 約ước 通thông 論luận 。 取thủ 境cảnh 之chi 時thời 。 豈khởi 無vô 緣duyên 慮lự 。 緣duyên 慮lự 之chi 時thời 。 豈khởi 無vô 照chiếu 取thủ 。 是thị 則tắc 。 照chiếu 取thủ 緣duyên 慮lự 。 二nhị 心tâm 間gian 起khởi 。 但đãn 照chiếu 取thủ 時thời 短đoản 。 緣duyên 慮lự 時thời 長trường/trưởng 。 照chiếu 取thủ 則tắc 局cục 。 緣duyên 慮lự 則tắc 通thông 。 局cục 則tắc 唯duy 在tại 六lục 塵trần 。 通thông 則tắc 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 又hựu 局cục 則tắc 唯duy 對đối 現hiện 境cảnh 。 通thông 則tắc 通thông 於ư 過quá 未vị 。 如như 此thử 分phân 之chi 。 不bất 無vô 深thâm 殘tàn 。

問vấn 。 三tam 種chủng 皆giai 云vân 有hữu 對đối 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。

答đáp 。 障chướng 礙ngại 中trung 對đối 。 對đối 即tức 礙ngại 義nghĩa 。 界giới 緣duyên 二nhị 對đối 。 約ước 境cảnh 得đắc 名danh 。 但đãn 功công 取thủ 類loại 齊tề 。 故cố 境cảnh 在tại 所sở 揀giản 。 是thị 知tri 對đối 字tự 。 即tức 類loại 也dã 。 非phi 對đối 偶ngẫu 之chi 對đối 也dã 。 如như 前tiền 詳tường 敘tự 。 豈khởi 不bất 明minh 耶da 。

問vấn 。 諸chư 師sư 章chương 門môn 。 定định 約ước 能năng 所sở 以dĩ 論luận 。 有hữu 何hà 過quá 失thất 。

答đáp 。 過quá 失thất 乃nãi 多đa 。 略lược 陳trần 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 暗ám 文văn 。 二nhị 昧muội 名danh 體thể 。 三tam 失thất 疏sớ/sơ 意ý 。 且thả 暗ám 文văn 者giả 。 論luận 疏sớ/sơ 之chi 文văn 。 並tịnh 不bất 局cục 約ước 能năng 所sở 。 雖tuy 有hữu 所sở 對đối 。 各các 乃nãi 揀giản 除trừ 。 詳tường 如như 前tiền 示thị 。 茲tư 得đắc 以dĩ 略lược 。 昧muội 名danh 體thể 者giả 。 境cảnh 界giới 據cứ 取thủ 照chiếu 不bất 濫lạm 。 障chướng 礙ngại 約ước 色sắc 質chất 拘câu 塞tắc 。 緣duyên 對đối 取thủ 籌trù 慮lự 思tư 度độ 。 尅khắc 名danh 論luận 體thể 。 用dụng 體thể 顯hiển 名danh 。 絲ti 毫hào 不bất 濫lạm 。 若nhược 局cục 能năng 所sở 而nhi 論luận 。 則tắc 心tâm 色sắc 不bất 分phân 。 名danh 體thể 滑hoạt 混hỗn 。 何hà 以dĩ 顯hiển 假giả 色sắc 之chi 體thể 。 失thất 疏sớ/sơ 意ý 者giả 。 且thả 疏sớ/sơ 出xuất 三tam 對đối 。 本bổn 非phi 他tha 意ý 。 只chỉ 欲dục 顯hiển 無vô 作tác 假giả 色sắc 之chi 體thể 。 一nhất 非phi 障chướng 礙ngại 實thật 質chất 。 二nhị 無vô 照chiếu 取thủ 功công 能năng 。 三tam 者giả 不bất 能năng 緣duyên 慮lự 。 但đãn 緣duyên 假giả 色sắc 。 微vi 隱ẩn 難nan 知tri 。 故cố 以dĩ 此thử 三tam 。 表biểu 而nhi 出xuất 之chi 。 例lệ 如như 空không 宗tông 非phi 二nhị 。 各các 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 。 推thôi 窮cùng 色sắc 心tâm 。 非phi 二nhị 之chi 體thể 。 自tự 然nhiên 見kiến 矣hĩ 。 然nhiên 彼bỉ 諸chư 師sư 。 不bất 得đắc 此thử 意ý 。 簡giản 易dị 而nhi 繁phồn 文văn 。 徑kính 直trực 而nhi 迂# 曲khúc 。 徒đồ 涉thiệp 言ngôn 語ngữ 之chi 多đa 。 終chung 昧muội 假giả 色sắc 之chi 體thể 。 自tự 迷mê 迷mê 他tha 。 知tri 幾kỷ 年niên 矣hĩ 。 紹thiệu 定định 庚canh 寅# 秋thu 。 丹đan 丘khâu 日nhật 山sơn 出xuất 。

受thọ 緣duyên 重trọng/trùng 關quan

(# 謂vị 依y 善thiện 戒giới 。 為vi 後hậu 方phương 便tiện 。 一nhất 重trọng/trùng 關quan 也dã 。 立lập 圓viên 受thọ 具cụ 。 習tập 後hậu 受thọ 大đại 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 關quan 也dã 。 特đặc 與dữ 註chú 決quyết )# 。

事sự 鈔sao (# 上thượng 三tam 受thọ 戒giới 篇thiên )# 云vân 。 毗tỳ 跋bạt 律luật 曰viết 。 發phát 心tâm 我ngã 今kim 求cầu 道Đạo (# 將tương 欲dục 受thọ 戒giới 。 先tiên 標tiêu 所sở 期kỳ 。 為vi 求cầu 成thành 道Đạo 。 此thử 云vân 求cầu 道Đạo 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 四Tứ 果Quả 也dã )# 。 當đương 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 皆giai 惜tích 壽thọ 命mạng (# 小Tiểu 乘Thừa 唯duy 專chuyên 自tự 利lợi 。 此thử 云vân 救cứu 生sanh 。 語ngữ 似tự 利lợi 他tha 。 然nhiên 護hộ 彼bỉ 命mạng 。 意ý 在tại 全toàn 己kỷ 。 使sử 無vô 損tổn 他tha 。 還hoàn 是thị 自tự 利lợi 。 但đãn 諸chư 行hành 中trung 。 護hộ 生sanh 為vi 要yếu 。 故cố 先tiên 標tiêu 之chi )# 。 以dĩ 此thử 事sự 受thọ 。 是thị 下hạ 品phẩm 耎nhuyễn 心tâm (# 志chí 非phi 堅kiên 利lợi 。 心tâm 無vô 節tiết 操thao )# 。 又hựu 云vân 。 云vân 何hà 中trung 品phẩm 。 若nhược 言ngôn 我ngã 今kim 正chánh 心tâm 向hướng 道đạo (# 立lập 志chí 決quyết 徹triệt 。 絕tuyệt 無vô 他tha 念niệm 。 故cố 云vân 正chánh 心tâm 。 此thử 云vân 向hướng 道đạo 。 望vọng 前tiền 為vi 勝thắng 。 望vọng 後hậu 為vi 劣liệt 。 如như 記ký 可khả 見kiến )# 。 解giải 眾chúng 生sanh 疑nghi (# 解giải 疑nghi 之chi 言ngôn 。 非phi 究cứu 竟cánh 度độ 。 中trung 品phẩm 之chi 相tướng 。 於ư 茲tư 可khả 見kiến )# 。 我ngã 為vì 一nhất 切thiết 作tác 津tân 梁lương 。 亦diệc 能năng 自tự 利lợi 。 復phục 利lợi 他tha 人nhân 。 (# 菩Bồ 薩Tát 利lợi 他tha 。 有hữu 深thâm 有hữu 淺thiển 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 。 各các 有hữu 教giáo 量lượng )# 。 受thọ 持trì 正chánh 戒giới (# 發phát 心tâm 所sở 期kỳ 。 戒giới 隨tùy 心tâm 感cảm )# 。 又hựu 云vân 。 云vân 何hà 上thượng 品phẩm 。 若nhược 言ngôn 我ngã 今kim 發phát 心tâm 受thọ 戒giới 。 為vi 成thành 三Tam 聚Tụ 戒Giới 故cố (# 上thượng 品phẩm 發phát 心tâm 。 期kỳ 在tại 白bạch 四tứ 。 納nạp 三tam 聚tụ 也dã 。 後hậu 於ư 正chánh 羯yết 磨ma 前tiền 。 又hựu 云vân 。 今kim 受thọ 此thử 戒giới 。 成thành 就tựu 三Tam 聚Tụ 戒Giới 。 此thử 名danh 上thượng 品phẩm 心tâm 。 妄vọng 執chấp 者giả 言ngôn 。 今kim 白bạch 四tứ 受thọ 。 為vi 後hậu 方phương 便tiện 。 好hảo/hiếu 細tế 詳tường 此thử 文văn )# 。 趣thú 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 正chánh 求cầu 泥Nê 洹Hoàn 果quả (# 即tức 斷đoạn 惡ác 修tu 善thiện 。 二nhị 誓thệ 也dã )# 。 又hựu 以dĩ 此thử 法pháp 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 至chí 涅Niết 槃Bàn (# 即tức 度độ 生sanh 誓thệ 也dã )# 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 (# 行hành 已dĩ 度độ 生sanh 護hộ 法Pháp 。 此thử 三tam 出xuất 家gia 本bổn 務vụ 。 三tam 中trung 度độ 生sanh 冣# 要yếu 。 所sở 以dĩ 此thử 文văn 。 及cập 羯yết 磨ma 經kinh 。 並tịnh 引dẫn 多đa 論luận 。 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 專chuyên 在tại 救cứu 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 後hậu 第đệ 三tam 羯yết 磨ma 之chi 前tiền 。 又hựu 囑chúc 云vân 。 心tâm 緣duyên 救cứu 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 并tinh 護hộ 佛Phật 法Pháp 。 是thị 知tri 度độ 生sanh 護hộ 法Pháp 。 為vi 僧Tăng 己kỷ 任nhậm 。 庶thứ 使sử 正Chánh 法Pháp 。 久cửu 住trụ 於ư 世thế 。 今kim 欲dục 受thọ 戒giới 。 若nhược 不bất 先tiên 建kiến 此thử 心tâm 。 何hà 能năng 納nạp 法pháp 亘tuyên 周chu 。 何hà 能năng 起khởi 行hành 彌di 博bác 。 白bạch 四tứ 雖tuy 是thị 小tiểu 法pháp 。 發phát 大đại 故cố 即tức 納nạp 三tam 聚tụ 。 此thử 本bổn 宗tông 通thông 大đại 之chi 義nghĩa 也dã )# 。

又hựu 羯yết 磨ma 經kinh (# 上thượng 卷quyển 受thọ 戒giới 篇thiên 正chánh 授thọ 戒giới 體thể 前tiền )# 云vân 。 薩tát 婆bà 多đa 論luận 云vân 。 凡phàm 欲dục 受thọ 戒giới 。 先tiên 與dữ 說thuyết 法Pháp 。 引dẫn 導đạo 開khai 解giải 。 令linh 一nhất 切thiết 境cảnh 上thượng 。 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 便tiện 得đắc 增tăng 上thượng 戒giới 。 (# 乃nãi 至chí )# 汝nhữ 無vô 遮già 難nạn/nan 。 定định 得đắc 受thọ 戒giới 。 汝nhữ 當đương 依y 論luận 發phát 增tăng 上thượng 心tâm 。 所sở 謂vị 救cứu 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 等đẳng (# 細tế 詳tường 此thử 文văn 。 引dẫn 論luận 起khởi 慈từ 。 正chánh 為vi 白bạch 四tứ 受thọ 具cụ 。 是thị 為vi 上thượng 品phẩm 心tâm 。 而nhi 納nạp 上thượng 品phẩm 戒giới 。 此thử 經Kinh 立lập 法pháp 與dữ 鈔sao 一nhất 同đồng 。 鈔sao 敘tự 發phát 心tâm 。 而nhi 列liệt 三tam 品phẩm 。 上thượng 品phẩm 一nhất 受thọ 。 直trực 納nạp 三tam 聚tụ 。 此thử 經Kinh 不bất 列liệt 中trung 下hạ 。 唯duy 明minh 上thượng 品phẩm 。 引dẫn 論luận 起khởi 慈từ 。 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 大đại 心tâm 。 意ý 令linh 即tức 納nạp 菩Bồ 薩Tát 大đại 戒giới 。 文văn 中trung 即tức 無vô 起khởi 慈từ 為vi 後hậu 方phương 便tiện 之chi 義nghĩa 。 世thế 中trung 妄vọng 言ngôn 之chi 人nhân 。 皆giai 考khảo 文văn 之chi 不bất 細tế 也dã )# 。

業nghiệp 疏sớ/sơ (# 三tam 下hạ 。 釋thích 前tiền 經kinh 文văn )# 云vân 。 此thử 之chi 戒giới 法pháp 。 出xuất 家gia 本bổn 務vụ 。 素tố 非phi 懷hoài 大đại 。 定định 難nạn/nan 容dung 納nạp 。 深thâm 有hữu 由do 矣hĩ (# 此thử 文văn 贊tán 美mỹ 經kinh 中trung 。 引dẫn 論luận 起khởi 慈từ 。 正chánh 合hợp 機cơ 教giáo 。 教giáo 即tức 此thử 宗tông 。 義nghĩa 當đương 大Đại 乘Thừa 。 鈔sao 中trung 。 上thượng 品phẩm 一nhất 受thọ 。 正chánh 本bổn 此thử 義nghĩa 。 凡phàm 大Đại 乘Thừa 明minh 行hành 。 度độ 生sanh 為vi 先tiên 。 機cơ 即tức 假giả 宗tông 。 知tri 權quyền 不bất 滯trệ 小tiểu 果quả 。 直trực 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 然nhiên 成thành 佛Phật 果quả 。 先tiên 須tu 度độ 生sanh 。 據cứ 斯tư 機cơ 教giáo 。 建kiến 立lập 受thọ 儀nghi 。 所sở 以dĩ 先tiên 令linh 起khởi 慈từ 。 若nhược 不bất 預dự 起khởi 慈từ 悲bi 大đại 心tâm 。 何hà 以dĩ 納nạp 菩Bồ 薩Tát 大đại 戒giới 。 正chánh 合hợp 出xuất 家gia 本bổn 志chí 。 故cố 云vân 深thâm 有hữu 由do 矣hĩ )# 。 文văn 令linh 境cảnh 上thượng 起khởi 慈từ 悲bi 者giả 。 以dĩ 行hành 慈từ 救cứu 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 故cố (# 此thử 釋thích 經kinh 起khởi 慈từ 。 受thọ 具cụ 。 唯duy 在tại 攝nhiếp 生sanh 也dã )# 。 如như 善thiện 戒giới 經kinh 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 本bổn 七thất 眾chúng 所sở 受thọ 者giả 。 是thị 也dã (# 引dẫn 經kinh 證chứng 顯hiển 比Bỉ 丘Khâu 受thọ 具cụ 。 即tức 納nạp 菩Bồ 薩Tát 大đại 戒giới 。 七thất 眾chúng 既ký 許hứa 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 今kim 比Bỉ 丘Khâu 受thọ 具cụ 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 決quyết 無vô 疑nghi 矣hĩ 。 此thử 三tam 句cú 文văn 。 即tức 是thị 引dẫn 證chứng 之chi 語ngữ 。 世thế 人nhân 不bất 曉hiểu 。 妄vọng 謂vị 祖tổ 師sư 令linh 依y 善thiện 戒giới 。 次thứ 第đệ 而nhi 受thọ 。 今kim 之chi 受thọ 具cụ 。 為vi 後hậu 方phương 便tiện 。 余dư 將tương 經kinh 疏sớ/sơ 。 參tham 合hợp 鈔sao 文văn 。 從tùng 前tiền 至chí 後hậu 。 子tử 細tế 詳tường 考khảo 。 即tức 無vô 此thử 義nghĩa 。 且thả 如như 鈔sao 中trung 。 三tam 品phẩm 發phát 心tâm 。 皆giai 為vi 受thọ 具cụ 。 豈khởi 上thượng 品phẩm 一nhất 受thọ 。 反phản 為vi 後hậu 大đại 方phương 便tiện 。 又hựu 依y 律luật 立lập 法pháp 。 為vi 成thành 受thọ 具cụ 。 而nhi 發phát 心tâm 起khởi 慈từ 。 反phản 成thành 後hậu 大đại 。 若nhược 謂vị 記ký 中trung 有hữu 此thử 義nghĩa 者giả 。 然nhiên 今kim 所sở 立lập 。 唯duy 以dĩ 祖tổ 師sư 之chi 文văn 。 考khảo 定định 祖tổ 師sư 立lập 意ý 。 記ký 文văn 或hoặc 得đắc 或hoặc 失thất 。 未vị 可khả 一nhất 槩# 輙triếp 便tiện 依y 用dụng )# 。 向hướng 不bất 緣duyên 慈từ 。 如như 何hà 容dung 大đại 。 意ý 在tại 後hậu 者giả (# 此thử 即tức 前tiền 素tố 非phi 懷hoài 大đại 等đẳng 。 義nghĩa 以dĩ 正chánh 受thọ 望vọng 發phát 心tâm 。 故cố 云vân 向hướng 也dã 。 發phát 心tâm 望vọng 正chánh 受thọ 。 故cố 云vân 後hậu 也dã )# 。

問vấn 。 鈔sao 明minh 三tam 品phẩm 發phát 心tâm 。 本bổn 何hà 教giáo 意ý 。

答đáp 。 本bổn 四tứ 分phần/phân 也dã 。 蓋cái 此thử 律luật 義nghĩa 通thông 深thâm 淺thiển 。 本bổn 教giáo 立lập 法pháp 。 故cố 分phần/phân 三tam 品phẩm 。 下hạ 品phẩm 一nhất 受thọ 。 即tức 本bổn 律luật 兼kiêm 淺thiển 之chi 義nghĩa 。 可khả 收thu 有hữu 門môn 。 中trung 品phẩm 正chánh 是thị 本bổn 律luật 。 空không 門môn 之chi 義nghĩa 。 既ký 達đạt 法pháp 空không 。 融dung 通thông 無vô 滯trệ 。 但đãn 此thử 門môn 空không 義nghĩa 。 亦diệc 通thông 深thâm 淺thiển 。 故cố 記ký 主chủ 云vân 。 深thâm 取thủ 大Đại 乘Thừa 空không 義nghĩa 。 故cố 名danh 經kinh 部bộ 師sư 等đẳng 。 淺thiển 屬thuộc 中trung 品phẩm 。 深thâm 歸quy 上thượng 品phẩm 。 又hựu 復phục 分phần/phân 通thông 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 通thông 深thâm 淺thiển 。 淺thiển 收thu 中trung 品phẩm 。 深thâm 當đương 上thượng 品phẩm 。 是thị 則tắc 中trung 品phẩm 。 亦diệc 是thị 大đại 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 記ký 中trung 。 將tương 對đối 相tương/tướng 空không 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 義nghĩa 可khả 見kiến 也dã 。 上thượng 品phẩm 一nhất 受thọ 。 全toàn 是thị 大Đại 乘Thừa 。 雖tuy 屬thuộc 分phần/phân 通thông 。 乃nãi 通thông 佛Phật 乘thừa 。

故cố 鈔sao 問vấn 云vân 。 此thử 教giáo 宗tông 是thị 何hà 乘thừa 。 而nhi 發phát 大Đại 乘Thừa 志chí 耶da (# 此thử 問vấn 正chánh 決quyết 上thượng 品phẩm 大đại 受thọ )# 。

答đáp 。 此thử 四tứ 分phần/phân 宗tông 。 義nghĩa 當đương 大Đại 乘Thừa 。 戒giới 本bổn 文văn 云vân 。 若nhược 有hữu 為vi 自tự 身thân 。 欲dục 求cầu 於ư 佛Phật 道Đạo 。 及cập 迴hồi 施thí 眾chúng 生sanh 。 共cộng 成thành 佛Phật 道đạo 。 據cứ 此thử 問vấn 答đáp 。 一nhất 證chứng 上thượng 品phẩm 是thị 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 義nghĩa 。 二nhị 證chứng 上thượng 品phẩm 全toàn 是thị 大Đại 乘Thừa 。

問vấn 。 鈔sao 及cập 經kinh 文văn 。 並tịnh 引dẫn 多đa 論luận 慈từ 悲bi 之chi 文văn 。 未vị 知tri 何hà 意ý 。

答đáp 。 為vi 成thành 上thượng 品phẩm 受thọ 也dã 。 上thượng 品phẩm 三tam 誓thệ 。 為vi 成thành 三tam 聚tụ 。 乃nãi 大đại 菩Bồ 薩Tát 之chi 發phát 心tâm 。 必tất 須tu 慈từ 救cứu 為vi 先tiên 。 是thị 故cố 引dẫn 論luận 令linh 先tiên 起khởi 慈từ 也dã 。

問vấn 。 慈từ 悲bi 之chi 文văn 。 遍biến 諸chư 大Đại 乘Thừa 。 何hà 以dĩ 獨độc 引dẫn 多đa 論luận 耶da 。

答đáp 。 今kim 立lập 受thọ 儀nghi 。 乃nãi 依y 律luật 部bộ 。 故cố 引dẫn 律luật 論luận 。 乃nãi 顯hiển 律luật 中trung 。 亦diệc 有hữu 慈từ 濟tế 受thọ 大đại 之chi 義nghĩa 也dã 。

問vấn 。 多đa 論luận 小tiểu 教giáo 。 而nhi 云vân 慈từ 悲bi 。 未vị 審thẩm 何hà 意ý 。

答đáp 。 亦diệc 分phần/phân 通thông 義nghĩa 。 如như 濟tế 緣duyên 云vân 。 施thí 小tiểu 為vi 大đại 。 無vô 非phi 分phần/phân 通thông 。 故cố 諸chư 部bộ 之chi 中trung 。

時thời 有hữu 斯tư 意ý 。 但đãn 四tứ 分phần/phân 立lập 教giáo 。 宗tông 旨chỉ 灼chước 然nhiên 等đẳng 是thị 也dã 。 今kim 上thượng 品phẩm 受thọ 。 正chánh 本bổn 分phần/phân 通thông 。 引dẫn 彼bỉ 證chứng 此thử 。 不bất 妨phương 合hợp 轍triệt 。

問vấn 。 資tư 持trì 云vân 。 上thượng 品phẩm 心tâm 為vi 扶phù 成thành 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 義nghĩa 。 是thị 何hà 意ý 耶da 。

答đáp 。 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 。 雖tuy 全toàn 是thị 大đại 。 不bất 明minh 發phát 心tâm 納nạp 法pháp 之chi 相tướng 。 故cố 立lập 上thượng 品phẩm 。 明minh 發phát 三tam 誓thệ 。 成thành 三Tam 聚Tụ 戒Giới 。 顯hiển 出xuất 分phần/phân 通thông 納nạp 法pháp 究cứu 竟cánh 也dã 。

問vấn 。 據cứ 大đại 教giáo 中trung 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 不bất 出xuất 二nhị 文văn 。 梵Phạm 網võng 頓đốn 受thọ 。 善thiện 戒giới 漸tiệm 受thọ 。 今kim 依y 律luật 受thọ 大đại 。 恐khủng 成thành 濫lạm 作tác 。

答đáp 。 祖tổ 師sư 立lập 法pháp 。 一nhất 推thôi 教giáo 意ý 。 二nhị 體thể 佛Phật 懷hoài 。 豈khởi 為vi 濫lạm 作tác 。 然nhiên 教giáo 門môn 之chi 頓đốn 漸tiệm 大đại 小tiểu 。 皆giai 佛Phật 權quyền 謀mưu 。 祖tổ 師sư 所sở 謂vị 。 斯tư 並tịnh 隨tùy 機cơ 設thiết 化hóa 。 當đương 尋tầm 本bổn 據cứ 。 且thả 諸chư 佛Phật 傳truyền 授thọ 戒giới 唯duy 一Nhất 乘Thừa 。 如Như 來Lai 出xuất 興hưng 。 亦diệc 欲dục 唯duy 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 。 而nhi 為vi 化hóa 本bổn 。 寂tịch 場tràng 頓đốn 受thọ 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 被bị 。 雖tuy 鹿lộc 苑uyển 施thí 小tiểu 。 而nhi 志chí 唯duy 在tại 於ư 大đại 。 小tiểu 智trí 狹hiệp 劣liệt 。 且thả 令linh 受thọ 小tiểu 。 智trí 若nhược 明minh 利lợi 。 不bất 妨phương 受thọ 大đại 。 於ư 小tiểu 座tòa 席tịch 。 有hữu 得đắc 大đại 益ích 者giả 。 亦diệc 佛Phật 不bất 思tư 議nghị 力lực 。 而nhi 使sử 之chi 然nhiên 。 既ký 得đắc 大đại 益ích 。 志chí 必tất 遠viễn 大đại 。 不bất 泥nê 法pháp 相tướng 。 不bất 圖đồ 小tiểu 果quả 。 此thử 即tức 四tứ 分phần/phân 通thông 大đại 之chi 旨chỉ 。 祖tổ 師sư 詳tường 此thử 教giáo 意ý 。 豈khởi 唯duy 局cục 在tại 別biệt 脫thoát 。 故cố 立lập 上thượng 品phẩm 起khởi 慈từ 發phát 心tâm 。 而nhi 納nạp 大đại 戒giới 。 彼bỉ 之chi 善thiện 戒giới 乃nãi 被bị 漸tiệm 入nhập 之chi 機cơ 。 又hựu 與dữ 四tứ 分phần/phân 旨chỉ 起khởi 不bất 同đồng 。 彼bỉ 乃nãi 大đại 中trung 論luận 漸tiệm 。 對đối 梵Phạm 網võng 得đắc 名danh 。 四tứ 分phần/phân 受thọ 大đại 。 乃nãi 小tiểu 中trung 論luận 頓đốn 。 對đối 小tiểu 中trung 漸tiệm 機cơ 得đắc 名danh 。 故cố 所sở 異dị 也dã 。 如như 濟tế 緣duyên 云vân 。 假giả 宗tông 知tri 權quyền 。 不bất 住trụ 方phương 便tiện 者giả 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 前tiền 云vân 業nghiệp 疏sớ/sơ 引dẫn 善thiện 戒giới 七thất 眾chúng 受thọ 大đại 。 而nhi 證chứng 比Bỉ 丘Khâu 受thọ 具cụ 。 得đắc 納nạp 三tam 聚tụ 。 且thả 彼bỉ 經kinh 七thất 眾chúng 所sở 受thọ 。 自tự 屬thuộc 方phương 便tiện 。 今kim 上thượng 品phẩm 受thọ 。 即tức 納nạp 三tam 聚tụ 。 義nghĩa 與dữ 彼bỉ 別biệt 。 何hà 得đắc 引dẫn 證chứng 。

答đáp 。 據cứ 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 欲dục 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。 先tiên 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 。 受thọ 七thất 眾chúng 戒giới 。 既ký 標tiêu 欲dục 受thọ 之chi 心tâm 。 又hựu 發phát 大Đại 乘Thừa 之chi 志chí 。 雖tuy 秉bỉnh 五ngũ 十thập 具cụ 。 不bất 妨phương 自tự 得đắc 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 彼bỉ 經kinh 被bị 漸tiệm 入nhập 之chi 機cơ 。 故cố 以dĩ 七thất 眾chúng 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 後hậu 秉bỉnh 三tam 聚tụ 。 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 。 今kim 之chi 引dẫn 證chứng 。 非phi 彼bỉ 方phương 便tiện 之chi 義nghĩa 。 乃nãi 取thủ 七thất 眾chúng 。 便tiện 得đắc 受thọ 大đại 。 而nhi 證chứng 今kim 受thọ 也dã 。

問vấn 。 白bạch 四tứ 言ngôn 下hạ 。 既ký 納nạp 三tam 聚tụ 別biệt 脫thoát 。 篇thiên 聚tụ 何hà 時thời 而nhi 得đắc 。

答đáp 。 既ký 納nạp 三tam 聚tụ 。 何hà 法pháp 不bất 收thu (# 三tam 聚tụ 法pháp 相tướng 。 如như 前tiền 答đáp 芿# 師sư 文văn 可khả 見kiến )# 。 豈khởi 有hữu 別biệt 脫thoát 而nhi 不bất 具cụ 耶da 。 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 三tam 聚tụ 。 出xuất 家gia 人nhân 受thọ 。 為vi 出xuất 家gia 戒giới 。 在tại 家gia 人nhân 受thọ 。 為vi 在tại 家gia 戒giới 。 梵Phạm 網võng 通thông 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 二nhị 眾chúng 所sở 受thọ 。 善thiện 戒giới 唯duy 出xuất 家gia 人nhân 受thọ 。 所sở 以dĩ 業nghiệp 疏sớ/sơ 引dẫn 善thiện 戒giới 為vi 證chứng 。 即tức 此thử 意ý 也dã 。 但đãn 引dẫn 彼bỉ 證chứng 。 非phi 依y 彼bỉ 受thọ 。 如như 前tiền 已dĩ 決quyết 。

問vấn 。 上thượng 品phẩm 既ký 納nạp 三tam 聚tụ 。 世thế 中trung 何hà 云vân 依y 善thiện 戒giới 為vi 後hậu 方phương 便tiện 。

答đáp 。 從tùng 古cổ 妄vọng 傳truyền 。 蓋cái 失thất 考khảo 文văn 。 今kim 特đặc 引dẫn 鈔sao 及cập 經kinh 疏sớ/sơ 受thọ 緣duyên 之chi 文văn 。 詳tường 細tế 註chú 釋thích 。 欲dục 使sử 學học 者giả 知tri 祖tổ 師sư 所sở 立lập 。 非phi 為vi 後hậu 受thọ 方phương 便tiện 。 請thỉnh 詳tường 究cứu 文văn 。 疑nghi 必tất 釋thích 矣hĩ 。

問vấn 。 受thọ 緣duyên 大đại 受thọ 。 是thị 圓viên 義nghĩa 耶da 非phi 耶da 。

答đáp 。 上thượng 品phẩm 雖tuy 是thị 大Đại 乘Thừa 。 未vị 為vi 圓viên 義nghĩa 。 乃nãi 即tức 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 之chi 大đại 也dã 。 又hựu 復phục 鈔sao 經kinh 乃nãi 業nghiệp 疏sớ/sơ 前tiền 文văn 雖tuy 有hữu 明minh 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 並tịnh 非phi 立lập 圓viên 決quyết 通thông 之chi 處xứ 。 唯duy 義nghĩa 立lập 圓viên 。 會hội 小tiểu 即tức 大đại 。 唯duy 見kiến 業nghiệp 疏sớ/sơ 出xuất 體thể 文văn 中trung 。 講giảng 學học 之chi 家gia 。 不bất 細tế 考khảo 文văn 。 凡phàm 形hình 言ngôn 句cú 。 並tịnh 無vô 分phân 別biệt 。 良lương 可khả 悲bi 歎thán 。

問vấn 。 受thọ 緣duyên 上thượng 品phẩm 。 若nhược 非phi 圓viên 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 記ký 中trung 。 約ước 圓viên 消tiêu 釋thích 。

答đáp 。 祖tổ 師sư 建kiến 立lập 。 義nghĩa 有hữu 次thứ 第đệ 。 前tiền 且thả 依y 宗tông 立lập 法pháp 。 後hậu 方phương 立lập 圓viên 決quyết 通thông 。 若nhược 就tựu 文văn 考khảo 義nghĩa 。 前tiền 後hậu 自tự 殊thù 。 若nhược 以dĩ 後hậu 決quyết 前tiền 。 前tiền 所sở 立lập 法pháp 。 無vô 非phi 圓viên 義nghĩa 。 記ký 主chủ 。 既ký 得đắc 圓viên 意ý 。 不bất 妨phương 以dĩ 圓viên 釋thích 通thông 。 庶thứ 使sử 來lai 者giả 。 依y 圓viên 行hành 受thọ 。

問vấn 。 上thượng 品phẩm 大đại 受thọ 。 納nạp 法pháp 既ký 周chu 。 後hậu 更cánh 立lập 圓viên 。 何hà 益ích 其kỳ 事sự 。

答đáp 。 上thượng 品phẩm 雖tuy 大đại 。 猶do 屬thuộc 分phần/phân 通thông 。 義nghĩa 雖tuy 當đương 大đại 。 教giáo 終chung 屬thuộc 小tiểu 。 又hựu 上thượng 品phẩm 之chi 。 名danh 慈từ 悲bi 之chi 語ngữ 。 並tịnh 出xuất 小tiểu 論luận 。 故cố 須tu 立lập 圓viên 決quyết 偏thiên 小tiểu 。 教giáo 行hành 即tức 一nhất 。 佛Phật 乘thừa 顯hiển 出xuất 。 分phần/phân 大đại 究cứu 竟cánh 圓viên 妙diệu 。 故cố 濟tế 緣duyên 云vân 。 為vi 成thành 本bổn 宗tông 分phần/phân 通thông 義nghĩa 者giả 。 是thị 也dã 。

問vấn 。 祖tổ 師sư 立lập 圓viên 。 為vi 通thông 空không 有hữu 。 唯duy 圓viên 四tứ 分phần/phân 耶da 。

答đáp 。 據cứ 論luận 立lập 圓viên 。 通thông 圓viên 空không 有hữu 立lập 法pháp 既ký 唯duy 依y 四tứ 分phần/phân 。 所sở 以dĩ 且thả 據cứ 所sở 承thừa 。 為vi 圓viên 四tứ 分phần/phân 也dã 。 又hựu 復phục 四tứ 分phần/phân 教giáo 義nghĩa 。 兼kiêm 該cai 深thâm 淺thiển 所sở 以dĩ 纔tài 圓viên 四tứ 分phần/phân 。 便tiện 可khả 兼kiêm 圓viên 於ư 有hữu 門môn 也dã 。

問vấn 。 業nghiệp 疏sớ/sơ 立lập 圓viên 之chi 後hậu 。 引dẫn 律luật 分phần/phân 通thông 文văn 證chứng 。 鈔sao 中trung 。 上thượng 品phẩm 心tâm 後hậu 。 亦diệc 引dẫn 分phần/phân 通thông 文văn 證chứng 。 未vị 知tri 何hà 意ý 。

答đáp 兩lưỡng 文văn 所sở 引dẫn 。 其kỳ 意ý 自tự 別biệt 。 鈔sao 中trung 直trực 引dẫn 其kỳ 文văn (# 文văn 在tại 前tiền 引dẫn )# 。 乃nãi 證chứng 上thượng 品phẩm 。 即tức 分phần/phân 通thông 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 中trung 。 先tiên 以dĩ 圓viên 融dung 會hội 云vân 。 大đại 小tiểu 俱câu 心tâm 。 律luật 儀nghi 不bất 異dị 。 方phương 云vân 。 何hà 況huống 四tứ 分phần/phân 。 通thông 明minh 佛Phật 乘thừa 。 等đẳng 。 斯tư 謂vị 以dĩ 圓viên 決quyết 小tiểu 。 無vô 小tiểu 不bất 圓viên 何hà 況huống 四tứ 分phần/phân 通thông 明minh 佛Phật 乘thừa 。 以dĩ 圓viên 決quyết 顯hiển 。 何hà 疑nghi 之chi 有hữu 。 是thị 則tắc 鈔sao 疏sớ/sơ 兩lưỡng 引dẫn 。 義nghĩa 意ý 天thiên 殊thù 。

問vấn 。 依y 宗tông 立lập 法pháp 。 尚thượng 無vô 後hậu 受thọ 之chi 疑nghi 。 況huống 又hựu 圓viên 決quyết 。 宗tông 旨chỉ 甚thậm 明minh 。 今kim 時thời 臨lâm 受thọ 。 高cao 座tòa 廣quảng 談đàm 。 或hoặc 謂vị 依y 善thiện 戒giới 。 次thứ 第đệ 而nhi 受thọ 。 或hoặc 引dẫn 四tứ 重trọng/trùng 樓lâu 閣các 之chi 喻dụ 。 或hoặc 謂vị 祖tổ 師sư 立lập 圓viên 。 開khai 解giải 受thọ 小tiểu 。 逗đậu 會hội 習tập 後hậu 受thọ 大đại 學học 功công 既ký 淺thiển 。 說thuyết 不bất 知tri 源nguyên 。 玷điếm 辱nhục 宗tông 門môn 。 為vi 害hại 不bất 少thiểu 。 請thỉnh 為vi 決quyết 明minh 。 使sử 開khai 茅mao 塞tắc 。

答đáp 。 詳tường 考khảo 圓viên 宗tông 章chương 中trung 。 決quyết 制chế 法pháp 。 融dung 境cảnh 緣duyên 。 明minh 作tác 法pháp 。 顯hiển 隨tùy 行hành 。 無vô 非phi 以dĩ 開khai 顯hiển 義nghĩa 。 融dung 會hội 教giáo 行hành 。 開khai 蕩đãng 執chấp 情tình 。 使sử 其kỳ 依y 前tiền 受thọ 儀nghi 。 圓viên 導đạo 圓viên 開khai 。 圓viên 受thọ 圓viên 持trì 。 緣duyên 境cảnh 則tắc 。 徹triệt 三tam 際tế 。 亘tuyên 十thập 方phương 。 不bất 離ly 當đương 念niệm 。 納nạp 法pháp 則tắc 即tức 三tam 誓thệ 納nạp 三tam 聚tụ 。 只chỉ 一nhất 唯duy 心tâm 。 豁hoát 開khai 五ngũ 義nghĩa 。 分phần/phân 通thông 揭yết 倒đảo 。 四tứ 重trọng/trùng 樓lâu 閣các 方phương 見kiến 。 吾ngô 祖tổ 教giáo 門môn 。 若nhược 秋thu 蟾# 當đương 空không 。 了liễu 無vô 滯trệ 礙ngại 矣hĩ 。

問vấn 。 或hoặc 云vân 。 一Nhất 乘Thừa 。 或hoặc 云vân 三tam 聚tụ 其kỳ 義nghĩa 若nhược 何hà 。

答đáp 。 一Nhất 乘Thừa 據cứ 體thể 之chi 廣quảng 大đại 。 三tam 聚tụ 約ước 攝nhiếp 法pháp 具cụ 周chu 。 究cứu 竟cánh 廣quảng 愽# 。 故cố 名danh 一nhất 。 軌quỹ 持trì 運vận 載tái 。 故cố 云vân 乘thừa 。 三tam 聚tụ 之chi 法pháp 。 一nhất 一nhất 皆giai 究cứu 竟cánh 廣quảng 愽# 。 一nhất 一nhất 能năng 軌quỹ 成thành 運vận 載tái 。 於ư 差sai 別biệt 中trung 。 了liễu 無vô 差sai 別biệt 。 於ư 有hữu 相tương/tướng 中trung 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 微vi 妙diệu 圓viên 融dung 。 絕tuyệt 思tư 絕tuyệt 議nghị 。 前tiền 受thọ 緣duyên 中trung 。 上thượng 品phẩm 之chi 大đại 。 雖tuy 具cụ 斯tư 義nghĩa 。 而nhi 未vị 彰chương 顯hiển 。 後hậu 圓viên 宗tông 中trung 。 決quyết 顯hiển 受thọ 隨tùy 。 無vô 非phi 唯duy 心tâm 。 方phương 彰chương 三tam 聚tụ 。 圓viên 妙diệu 之chi 義nghĩa 。 文văn 有hữu 先tiên 後hậu 。 義nghĩa 有hữu 淺thiển 深thâm 。 應ưng 須tu 細tế 究cứu 。

終Chung 南Nam 家Gia 業Nghiệp 卷quyển 中trung (# 末mạt )#