Chú Duy Ma Cật Kinh – Quyển 7

注Chú 維Duy 摩Ma 詰Cật 經Kinh
Quyển 7
後Hậu 秦Tần 僧Tăng 肇Triệu 撰Soạn

注Chú 維Duy 摩Ma 詰Cật 經Kinh 卷quyển 第đệ 七thất

後hậu 秦tần 釋thích 僧Tăng 肇triệu 選tuyển

佛Phật 道Đạo 品Phẩm 第đệ 八bát

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。

什thập 曰viết 。 因nhân 上thượng 章chương 天thiên 女nữ 隨tùy 願nguyện 受thọ 身thân 流lưu 通thông 佛Phật 法Pháp 故cố 廣quảng 圓viên 應ưng 之chi 迹tích 以dĩ 明minh 通thông 達đạt 之chi 功công 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 上thượng 云vân 諸chư 佛Phật 之chi 道Đạo 。 以dĩ 無vô 得đắc 為vi 得đắc 。 此thử 道đạo 虛hư 玄huyền 非phi 常thường 行hành 之chi 所sở 通thông 。 通thông 之chi 必tất 有hữu 以dĩ 。 故cố 問vấn 所sở 以dĩ 通thông 也dã 。 生sanh 曰viết 。 應ứng 化hóa 無vô 方phương 為vi 佛Phật 之chi 道đạo 既ký 能năng 體thể 之chi 為vi 通thông 達đạt 矣hĩ 。

維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 於ư 非phi 道đạo 。

什thập 曰viết 。 非phi 道đạo 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 惡ác 趣thú 果quả 報báo 。 二nhị 者giả 惡ác 趣thú 行hành 業nghiệp 。 三tam 者giả 世thế 俗tục 善thiện 業nghiệp 及cập 善thiện 業nghiệp 果quả 報báo 也dã 。 凡phàm 非phi 其kỳ 本bổn 實thật 而nhi 處xứ 之chi 皆giai 名danh 非phi 道đạo 。 處xử 非phi 而nhi 不bất 失thất 其kỳ 本bổn 。 故cố 能năng 因nhân 非phi 道đạo 以dĩ 弘hoằng 道đạo 。 則tắc 通thông 斯tư 通thông 矣hĩ 。 譬thí 如như 良lương 醫y 。 觸xúc 物vật 為vi 藥dược 故cố 醫y 術thuật 斯tư 行hành 遇ngộ 病bệnh 斯tư 治trị 。

是thị 為vi 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。

肇triệu 曰viết 。 夫phu 以dĩ 道đạo 為vi 道đạo 非phi 道đạo 為vi 非phi 道đạo 者giả 。 則tắc 愛ái 惡ác 竝tịnh 起khởi 垢cấu 累lũy/lụy/luy 茲tư 彰chương 。 何hà 能năng 通thông 心tâm 妙diệu 旨chỉ 達đạt 平bình 等đẳng 之chi 道Đạo 乎hồ 。 若nhược 能năng 不bất 以dĩ 道đạo 為vi 道đạo 不bất 以dĩ 非phi 道đạo 為vi 非phi 道đạo 者giả 。 則tắc 是thị 非phi 絕tuyệt 於ư 心tâm 。 遇ngộ 物vật 斯tư 可khả 乘thừa 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 處xứ 是thị 無vô 是thị 是thị 之chi 情tình 。 乘thừa 非phi 無vô 非phi 非phi 之chi 意ý 。 故cố 能năng 美mỹ 惡ác 齊tề 觀quán 履lý 逆nghịch 常thường 順thuận 。 和hòa 光quang 塵trần 勞lao 愈dũ 晦hối 愈dũ 明minh 。 斯tư 可khả 謂vị 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 平bình 等đẳng 佛Phật 道Đạo 也dã 。 生sanh 曰viết 。 既ký 出xuất 其kỳ 表biểu 而nhi 行hành 之chi 者giả 皆giai 應ưng 化hóa 然nhiên 也dã 。 因nhân 天thiên 女nữ 即tức 是thị 其kỳ 事sự 故cố 廣quảng 之chi 焉yên 。

又hựu 問vấn 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 於ư 非phi 道đạo 答đáp 曰viết 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 五ngũ 無vô 間gián 。 而nhi 無vô 惱não 恚khuể 。

什thập 曰viết 。 五ngũ 無vô 間gián 罪tội 業nghiệp 也dã 。 地địa 獄ngục 至chí 餓ngạ 鬼quỷ 惡ác 趣thú 果quả 報báo 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 五ngũ 逆nghịch 罪tội 必tất 由do 惱não 恚khuể 生sanh 。 此thử 罪tội 捨xả 身thân 必tất 入nhập 地địa 獄ngục 。 受thọ 苦khổ 無vô 間gián 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 示thị 行hành 五ngũ 逆nghịch 。 而nhi 無vô 惱não 恚khuể 。 是thị 由do 不bất 以dĩ 逆nghịch 為vi 逆nghịch 故cố 能năng 同đồng 逆nghịch 耳nhĩ 。 若nhược 以dĩ 逆nghịch 為vi 逆nghịch 者giả 孰thục 敢cảm 同đồng 之chi 。

至chí 于vu 地địa 獄ngục 。 無vô 諸chư 罪tội 垢cấu 。

肇triệu 曰viết 。 罪tội 垢cấu 地địa 獄ngục 因nhân 也dã 。 示thị 受thọ 其kỳ 報báo 實thật 無vô 其kỳ 因nhân 。

至chí 于vu 畜súc 生sanh 。 無vô 有hữu 無vô 明minh 。 憍kiêu 慢mạn 等đẳng 過quá 。

肇triệu 曰viết 。 癡si 慢mạn 偏thiên 重trọng 多đa 墮đọa 畜súc 生sanh 。

至chí 于vu 餓ngạ 鬼quỷ 。 而nhi 具cụ 足túc 功công 德đức 。

肇triệu 曰viết 。 慳san 貪tham 無vô 福phước 多đa 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 。

行hành 色sắc 無vô 色sắc 界giới 道đạo 。 不bất 以dĩ 為vi 勝thắng 。

什thập 曰viết 。 梵Phạm 本bổn 云vân 至chí 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 凡phàm 夫phù 生sanh 彼bỉ 則tắc 謂vị 為vi 涅Niết 槃Bàn 第đệ 一nhất 最tối 勝thắng 。 今kim 有hữu 為vi 而nhi 生sanh 不bất 以dĩ 為vi 勝thắng 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 上thượng 二nhị 界giới 道đạo 受thọ 有hữu 之chi 因nhân 。 雖tuy 同đồng 其kỳ 行hành 知tri 其kỳ 卑ty 陋lậu 也dã 。

示thị 行hành 貪tham 欲dục 。 離ly 諸chư 染nhiễm 著trước 。 示thị 行hành 瞋sân 恚khuể 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 恚khuể 閡ngại 。 示thị 行hành 愚ngu 癡si 。 而nhi 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。

肇triệu 曰viết 。 示thị 行hành 三tam 毒độc 而nhi 不bất 乖quai 三tam 善thiện 也dã 。

示thị 行hành 慳san 貪tham 。 而nhi 捨xả 內nội 外ngoại 所sở 有hữu 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 示thị 行hành 毀hủy 禁cấm 。 而nhi 安an 住trụ 淨tịnh 戒giới 。 乃nãi 至chí 小tiểu 罪tội 。 猶do 懷hoài 大đại 懼cụ 。 示thị 行hành 瞋sân 恚khuể 。 而nhi 常thường 慈từ 忍nhẫn 。 示thị 行hành 懈giải 怠đãi 。 而nhi 勤cần 修tu 功công 德đức 。 示thị 行hành 亂loạn 意ý 。 而nhi 常thường 念niệm 定định 。 示thị 行hành 愚ngu 癡si 。 而nhi 通thông 達đạt 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 慧tuệ 。

肇triệu 曰viết 。 示thị 行hành 六lục 弊tệ 而nhi 不bất 乖quai 六Lục 度Độ 也dã 。

示thị 行hành 諂siểm 偽ngụy 。 而nhi 善thiện 方phương 便tiện 。 隨tùy 諸chư 經kinh 義nghĩa 。

什thập 曰viết 。 雖tuy 迹tích 與dữ 諂siểm 同đồng 。 而nhi 實thật 不bất 乖quai 正chánh 。 所sở 謂vị 善thiện 方phương 便tiện 隨tùy 諸chư 經kinh 義nghĩa 也dã 。 肇triệu 曰viết 外ngoại 現hiện 隨tùy 俗tục 諂siểm 偽ngụy 內nội 實thật 隨tùy 經kinh 方phương 便tiện 也dã 。

示thị 行hành 憍kiêu 慢mạn 。 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 橋kiều 梁lương 。

什thập 曰viết 。 言ngôn 其kỳ 謙khiêm 下hạ 為vi 物vật 所sở 凌lăng 踐tiễn 忍nhẫn 受thọ 無vô 慢mạn 。 猶do 如như 橋kiều 梁lương 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 使sử 物vật 皆giai 踐tiễn 我ngã 上thượng 取thủ 卑ty 下hạ 之chi 極cực 也dã 。

示thị 行hành 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 心tâm 常thường 清thanh 淨tịnh 。

肇triệu 曰viết 。 煩phiền 惱não 顯hiển 於ư 外ngoại 。 心tâm 淨tịnh 著trước 於ư 內nội 。

示thị 入nhập 於ư 魔ma 。 而nhi 順thuận 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。

肇triệu 曰viết 。 外ngoại 同đồng 邪tà 教giáo 。 內nội 順thuận 正chánh 慧tuệ 也dã 。

示thị 入nhập 聲Thanh 聞Văn 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 未vị 聞văn 法Pháp 。

什thập 曰viết 。 處xử 非phi 不bất 捨xả 其kỳ 本bổn 則tắc 勝thắng 習tập 愈dũ 明minh 。 故cố 不bất 待đãi 聞văn 而nhi 後hậu 說thuyết 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 不bất 從tùng 人nhân 聞văn 。 不bất 能năng 自tự 悟ngộ 。 況huống 能năng 為vì 人nhân 說thuyết 所sở 未vị 聞văn 。

示thị 入nhập 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 而nhi 成thành 就tựu 大đại 悲bi 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

肇triệu 曰viết 。 大đại 悲bi 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 非phi 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 能năng 行hành 。

示thị 入nhập 貧bần 窮cùng 。 而nhi 有hữu 寶bảo 手thủ 。 功công 德đức 無vô 盡tận 。

什thập 曰viết 。 手thủ 能năng 出xuất 寶bảo 廣quảng 施thí 無vô 盡tận 。 肇triệu 曰viết 。 手thủ 出xuất 自tự 然nhiên 寶bảo 周chu 窮cùng 無vô 盡tận 。

示thị 入nhập 形hình 殘tàn 而nhi 具cụ 諸chư 相tướng 好hảo 。 以dĩ 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 示thị 入nhập 下hạ 賤tiện 。 而nhi 生sanh 佛Phật 種chủng 姓tánh 中trung 。 具cụ 諸chư 功công 德đức 。

什thập 曰viết 。 佛Phật 種chủng 姓tánh 即tức 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 得đắc 是thị 深thâm 忍nhẫn 名danh 曰viết 法pháp 生sanh 。 則tắc 已dĩ 超siêu 出xuất 下hạ 賤tiện 入nhập 佛Phật 境cảnh 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 必tất 繼kế 佛Phật 種chủng 。 名danh 生sanh 佛Phật 種chủng 姓tánh 中trung 也dã 。

示thị 入nhập 羸luy 劣liệt 醜xú 陋lậu 。 而nhi 得đắc 那Na 羅La 延Diên 身thân 。

什thập 曰viết 。 天thiên 力lực 士sĩ 堅kiên 固cố 端đoan 正chánh 身thân 也dã 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 之chi 所sở 樂nhạo 見kiến 。

肇triệu 曰viết 。 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 力lực 士sĩ 名danh 也dã 。 端đoan 正chánh 殊thù 妙diệu 。 志chí 力lực 雄hùng 猛mãnh 。

示thị 入nhập 老lão 病bệnh 。 而nhi 永vĩnh 斷đoạn 病bệnh 根căn 。 超siêu 越việt 死tử 畏úy 。

肇triệu 曰viết 。 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 生sanh 死tử 永vĩnh 盡tận 。 況huống 老lão 病bệnh 乎hồ 。

示thị 有hữu 資tư 生sanh 。 而nhi 恆hằng 觀quán 無vô 常thường 實thật 無vô 所sở 貪tham 。 示thị 有hữu 妻thê 妾thiếp 婇thể 女nữ 而nhi 常thường 遠viễn 離ly 。 五ngũ 欲dục 淤ứ 泥nê 。

什thập 曰viết 。 如như 太thái 子tử 慕mộ 魄phách 比tỉ 也dã 。

現hiện 於ư 訥nột 鈍độn 。 而nhi 成thành 就tựu 辯biện 才tài 。 總tổng 持trì 無vô 失thất 。 示thị 入nhập 邪tà 濟tế 。 而nhi 以dĩ 正chánh 濟tế 。

什thập 曰viết 。 渡độ 處xứ 名danh 為vi 濟tế 也dã 。

度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。

肇triệu 曰viết 。 津tân 河hà 可khả 度độ 處xứ 名danh 正chánh 濟tế 。 險hiểm 難nạn 處xứ 名danh 邪tà 濟tế 。 佛Phật 道Đạo 名danh 正chánh 濟tế 。 外ngoại 道đạo 名danh 邪tà 濟tế 也dã 。

現hiện 遍biến 入nhập 諸chư 道đạo 。 而nhi 斷đoạn 其kỳ 因nhân 緣duyên 。

肇triệu 曰viết 。 遍biến 入nhập 異dị 道đạo 。 豈khởi 曰viết 慕mộ 求cầu 。 欲dục 斷đoạn 其kỳ 緣duyên 耳nhĩ 。

現hiện 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 。

肇triệu 曰viết 。 現hiện 身thân 涅Niết 槃Bàn 而nhi 方phương 入nhập 生sanh 死tử 。 自tự 上thượng 所sở 列liệt 於ư 菩Bồ 薩Tát 皆giai 為vi 非phi 道đạo 而nhi 處xứ 之chi 無vô 閡ngại 。 乃nãi 所sở 以dĩ 為vi 道đạo 。 故cố 曰viết 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 也dã 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 如như 是thị 行hành 於ư 。 非phi 道đạo 是thị 為vi 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 於ư 是thị 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。

什thập 曰viết 。 自tự 相tương 遇ngộ 以dĩ 來lai 維duy 摩ma 獨độc 說thuyết 。 似tự 是thị 辯biện 慧tuệ 之chi 功công 偏thiên 有hữu 所sở 歸quy 。 今kim 令linh 彼bỉ 說thuyết 欲dục 顯hiển 其kỳ 德đức 者giả 也dã 。 亦diệc 云vân 。 推thôi 美mỹ 以dĩ 為vi 供cúng 養dường 也dã 。

何hà 等đẳng 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。

什thập 曰viết 。 種chủng 根căn 本bổn 因nhân 緣duyên 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 。 因nhân 上thượng 大Đại 士Sĩ 隨tùy 類loại 化hóa 物vật 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 固cố 知tri 積tích 惡ác 眾chúng 生sanh 。 能năng 發phát 道Đạo 心tâm 。 能năng 發phát 道Đạo 心tâm 。 則tắc 是thị 佛Phật 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 故cố 問vấn 佛Phật 種chủng 也dã 。 亦diệc 云vân 。 新tân 學học 欲dục 得đắc 佛Phật 而nhi 未vị 知tri 佛Phật 因nhân 。 故cố 問vấn 其kỳ 因nhân 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 既ký 辯biện 佛Phật 道Đạo 所sở 以dĩ 通thông 。 又hựu 問vấn 其kỳ 道đạo 之chi 所sở 出xuất 也dã 。 維duy 摩ma 文Văn 殊Thù 迭điệt 為vi 問vấn 答đáp 應ưng 物vật 而nhi 作tác 。 孰thục 識thức 其kỳ 故cố 。 生sanh 曰viết 。 如Như 來Lai 種chủng 是thị 擬nghĩ 穀cốc 種chủng 為vi 言ngôn 也dã 。 向hướng 以dĩ 示thị 眾chúng 惡ác 為vi 佛Phật 。 今kim 明minh 實thật 惡ác 為vi 種chủng 。 故cố 次thứ 反phản 問vấn 焉yên 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 有hữu 身thân 為vi 種chủng 。

什thập 曰viết 。 有hữu 身thân 謂vị 有hữu 漏lậu 五ngũ 受thọ 陰ấm 也dã 。 義nghĩa 云vân 。 有hữu 身thân 應ưng 是thị 身thân 見kiến 。 身thân 見kiến 三tam 有hữu 之chi 原nguyên 結kết 累lũy/lụy/luy 根căn 本bổn 。 故cố 直trực 言ngôn 身thân 見kiến 。 身thân 見kiến 計kế 我ngã 欲dục 令linh 得đắc 樂lạc 則tắc 能năng 行hành 善thiện 。 故cố 為vi 佛Phật 種chủng 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 有hữu 身thân 身thân 見kiến 。 夫phu 心tâm 無vô 定định 所sở 隨tùy 物vật 而nhi 變biến 。 在tại 邪tà 而nhi 邪tà 在tại 正chánh 而nhi 正chánh 。 邪tà 正chánh 雖tuy 殊thù 其kỳ 種chủng 不bất 異dị 也dã 。 何hà 則tắc 變biến 邪tà 而nhi 正chánh 改cải 惡ác 而nhi 善thiện 。 豈khởi 別biệt 有hữu 異dị 邪tà 之chi 正chánh 異dị 惡ác 之chi 善thiện 超siêu 然nhiên 無vô 因nhân 忽hốt 爾nhĩ 自tự 得đắc 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 正chánh 由do 邪tà 起khởi 善thiện 因nhân 惡ác 生sanh 。 故cố 曰viết 眾chúng 結kết 煩phiền 惱não 為vi 如Như 來Lai 種chủng 也dã 。

無vô 明minh 有hữu 愛ái 為vi 種chủng 。

什thập 曰viết 。 向hướng 總tổng 說thuyết 。 此thử 開khai 為vi 二nhị 門môn 也dã 。 一nhất 切thiết 結kết 屬thuộc 二nhị 門môn 。 故cố 偏thiên 舉cử 二nhị 門môn 也dã 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 次thứ 第đệ 廣quảng 開khai 者giả 也dã 。

貪tham 恚khuể 癡si 為vi 種chủng 。 四tứ 顛điên 倒đảo 為vi 種chủng 。 五ngũ 蓋cái 為vi 種chủng 。

什thập 曰viết 。 四tứ 倒đảo 為vi 因nhân 五ngũ 蓋cái 為vi 果quả 。 是thị 則tắc 名danh 曰viết 。 生sanh 死tử 兩lưỡng 輪luân 。 兩lưỡng 輪luân 既ký 具cụ 六lục 趣thú 斯tư 遊du 。

六lục 入nhập 為vi 種chủng 。

什thập 曰viết 。 義nghĩa 言ngôn 六lục 情tình 愛ái 也dã 。 愛ái 為vi 生sanh 本bổn 故cố 偏thiên 廣quảng 開khai 也dã 。

七thất 識thức 住trụ 為vi 種chủng 。

什thập 曰viết 。 初sơ 禪thiền 中trung 除trừ 劫kiếp 初sơ 梵Phạm 王Vương 及cập 劫kiếp 初sơ 諸chư 小tiểu 梵Phạm 自tự 後hậu 合hợp 為vi 第đệ 一nhất 識thức 住trụ 。 劫kiếp 初sơ 唯duy 有hữu 梵Phạm 王Vương 未vị 有hữu 餘dư 梵Phạm 。 梵Phạm 王Vương 念niệm 欲dục 有hữu 餘dư 梵Phạm 。 餘dư 梵Phạm 爾nhĩ 時thời 遇ngộ 會hội 來lai 生sanh 。 梵Phạm 王Vương 因nhân 起khởi 邪tà 見kiến 謂vị 是thị 己kỷ 造tạo 。 餘dư 梵Phạm 亦diệc 自tự 謂vị 從tùng 梵Phạm 王Vương 生sanh 。 雖tuy 有hữu 精tinh 麁thô 其kỳ 邪tà 想tưởng 不bất 異dị 。 是thị 名danh 異dị 身thân 一nhất 想tưởng 。 第đệ 二nhị 識thức 住trụ 也dã 。 二nhị 禪thiền 形hình 無vô 優ưu 劣liệt 而nhi 心tâm 有hữu 若nhược 干can 。 除trừ 入nhập 解giải 脫thoát 種chủng 種chủng 異dị 念niệm 。 是thị 名danh 一nhất 形hình 異dị 想tưởng 。 是thị 第đệ 三tam 識thức 住trụ 也dã 。 三tam 禪thiền 形hình 無vô 精tinh 麁thô 。 心tâm 無vô 異dị 想tưởng 。 所sở 謂vị 一nhất 樂lạc 想tưởng 。 第đệ 四tứ 識thức 住trụ 也dã 。 并tinh 無vô 色sắc 前tiền 三tam 地địa 是thị 名danh 七thất 識thức 住trụ 也dã 。 識thức 住trụ 識thức 得đắc 安an 住trụ 也dã 。 識thức 念niệm 分phân 明minh 無vô 有hữu 惱não 患hoạn 無vô 壞hoại 者giả 是thị 名danh 為vi 住trụ 。 惡ác 趣thú 則tắc 苦khổ 痛thống 壞hoại 。 四tứ 禪thiền 則tắc 無vô 想tưởng 壞hoại 。 非phi 想tưởng 滅diệt 定định 壞hoại 。 亦diệc 彼bỉ 地địa 心tâm 想tưởng 微vi 昧muội 念niệm 不bất 分phân 明minh 。 故cố 識thức 不bất 安an 住trụ 也dã 。 問vấn 曰viết 。 欲dục 界giới 亦diệc 惡ác 趣thú 所sở 壞hoại 。 云vân 何hà 立lập 識thức 住trụ 也dã 。

答đáp 曰viết 。

取thủ 地địa 壞hoại 不bất 取thủ 界giới 壞hoại 。 欲dục 界giới 惡ác 趣thú 善thiện 趣thú 趣thú 乖quai 地địa 異dị 。 苦khổ 樂lạc 殊thù 致trí 義nghĩa 不bất 相tương 涉thiệp 。 故cố 不bất 相tương 壞hoại 也dã 。 又hựu 義nghĩa 云vân 。 應ưng 為vi 七thất 使sử 也dã 。

八bát 邪tà 法pháp 為vi 種chủng 。 九cửu 惱não 處xứ 為vi 種chủng 。

什thập 曰viết 。 愛ái 我ngã 怨oán 家gia 憎tăng 我ngã 知tri 識thức 惱não 我ngã 己kỷ 身thân 。 一nhất 世thế 則tắc 三tam 。 三tam 世thế 為vi 九cửu 。 義nghĩa 云vân 。 九cửu 結kết 也dã 。

十thập 不bất 善thiện 道đạo 為vi 種chủng 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 及cập 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 是thị 佛Phật 種chủng 。

肇triệu 曰viết 。 塵trần 勞lao 眾chúng 生sanh 即tức 成thành 佛Phật 道đạo 。 更cánh 無vô 異dị 人nhân 之chi 成thành 佛Phật 。 故cố 是thị 佛Phật 種chủng 也dã 。 生sanh 曰viết 。 夫phu 大Đại 乘Thừa 之chi 悟ngộ 本bổn 不bất 近cận 捨xả 生sanh 死tử 遠viễn 更cánh 求cầu 之chi 也dã 。 斯tư 為vi 在tại 生sanh 死tử 事sự 中trung 即tức 用dụng 其kỳ 實thật 為vi 悟ngộ 矣hĩ 。 苟cẩu 在tại 其kỳ 事sự 而nhi 變biến 其kỳ 實thật 為vi 悟ngộ 始thỉ 者giả 。 豈khởi 非phi 佛Phật 之chi 萌manh 芽nha 起khởi 於ư 生sanh 死tử 事sự 哉tai 。 其kỳ 悟ngộ 既ký 長trường/trưởng 其kỳ 事sự 必tất 巧xảo 。 不bất 亦diệc 是thị 種chủng 之chi 義nghĩa 乎hồ 。 所sở 以dĩ 始thỉ 於ư 有hữu 身thân 終chung 至chí 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 者giả 。 以dĩ 明minh 理lý 轉chuyển 扶phù 疎sơ 至chí 結kết 大đại 悟ngộ 實thật 也dã 。

曰viết 何hà 謂vị 也dã 。

肇triệu 曰viết 。 夫phu 妙diệu 極cực 之chi 道đạo 必tất 有hữu 妙diệu 極cực 之chi 因nhân 。 而nhi 曰viết 塵trần 勞lao 為vi 種chủng 者giả 何hà 耶da 。 生sanh 曰viết 。 佛Phật 為vi 至chí 極cực 之chi 慧tuệ 。 而nhi 以dĩ 眾chúng 惡ác 為vi 種chủng 未vị 可khả 孑kiết 孤cô 。 故cố 問vấn 云vân 爾nhĩ 。

答đáp 曰viết 若nhược 見kiến 無vô 為vi 。 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。

什thập 曰viết 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 至chí 羅La 漢Hán 無vô 生sanh 至chí 佛Phật 皆giai 名danh 正chánh 位vị 也dã 。 言ngôn 無vô 為vi 而nhi 入nhập 者giả 。 由do 取thủ 相tương 見kiến 故cố 入nhập 正chánh 位vị 而nhi 取thủ 證chứng 。 又hựu 言ngôn 見kiến 無vô 為vi 無vô 為vi 者giả 盡Tận 諦Đế 。 盡Tận 諦Đế 是thị 其kỳ 證chứng 法pháp 決quyết 定định 分phân 明minh 。 見kiến 前tiền 二nhị 諦đế 時thời 雖tuy 無vô 反phản 勢thế 未vị 決quyết 定định 分phân 明minh 。 言ngôn 據cứ 其kỳ 決quyết 定định 取thủ 證chứng 處xứ 。

不bất 能năng 復phục 發phát 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

生sanh 曰viết 。 以dĩ 現hiện 事sự 明minh 之chi 也dã 。 見kiến 無vô 為vi 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 已dĩ 上thượng 結kết 使sử 已dĩ 斷đoạn 既ký 至chí 其kỳ 所sở 始thỉ 為vi 見kiến 之chi 。 以dĩ 本bổn 欲dục 捨xả 生sanh 死tử 求cầu 悟ngộ 。 悟ngộ 則tắc 在tại 生sanh 死tử 外ngoại 矣hĩ 。 無vô 復phục 不bất 捨xả 即tức 悟ngộ 之chi 義nghĩa 。 故cố 不bất 能năng 復phục 發phát 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。

譬thí 如như 高cao 原nguyên 陸lục 地địa 。 不bất 生sanh 蓮liên 華hoa 。 卑ty 濕thấp 淤ứ 泥nê 。 乃nãi 生sanh 此thử 華hoa 。 如như 是thị 見kiến 無vô 為vi 法Pháp 。 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。 終chung 不bất 復phục 能năng 。 生sanh 於ư 佛Phật 法Pháp 。 煩phiền 惱não 泥nê 中trung 。 乃nãi 有hữu 眾chúng 生sanh 。 起khởi 佛Phật 法Pháp 耳nhĩ 。

生sanh 曰viết 。 諭dụ 入nhập 正chánh 位vị 。

又hựu 如như 殖thực 種chúng 於ư 空không 。 終chung 不bất 得đắc 生sanh 。 糞phẩn 壤nhưỡng 之chi 地địa 。 乃nãi 能năng 滋tư 茂mậu 。 如như 是thị 入nhập 無vô 為vi 正chánh 位vị 者giả 。 不bất 生sanh 佛Phật 法Pháp 。 起khởi 於ư 我ngã 見kiến 。 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。

什thập 曰viết 。 言ngôn 其kỳ 見kiến 深thâm 而nhi 高cao 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 我ngã 心tâm 自tự 高cao 如như 須Tu 彌Di 。 之chi 在tại 眾chúng 山sơn 也dã 。

猶do 能năng 發phát 于vu 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 生sanh 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。

生sanh 曰viết 。 諭dụ 見kiến 無vô 為vi 也dã 。 此thử 二nhị 諭dụ 以dĩ 明minh 萌manh 發phát 其kỳ 事sự 焉yên 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。

什thập 曰viết 。 謂vị 為vì 眾chúng 生sanh 。 無vô 鞅ưởng 數số 劫kiếp 以dĩ 煩phiền 惱não 受thọ 身thân 。 深thâm 入nhập 生sanh 死tử 。 廣quảng 積tích 善thiện 本bổn 兼kiêm 濟tế 眾chúng 生sanh 。 然nhiên 後hậu 得đắc 成thành 佛Phật 道Đạo 。 所sở 以dĩ 為vi 種chủng 也dã 。

譬thí 如như 不bất 下hạ 巨cự 海hải 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 如như 是thị 不bất 入nhập 。 煩phiền 惱não 大đại 海hải 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 寶bảo 。

肇triệu 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 既ký 見kiến 無vô 為vi 安an 住trụ 正chánh 位vị 。 虛hư 心tâm 靜tĩnh 漠mạc 宴yến 寂tịch 恬điềm 怡di 。 既ký 無vô 生sanh 死tử 之chi 畏úy 而nhi 有hữu 無vô 為vi 之chi 樂lạc 。 澹đạm 泊bạc 自tự 足túc 無vô 希hy 無vô 求cầu 。 孰thục 肯khẳng 蔽tế 蔽tế 以dĩ 大Đại 乘Thừa 為vi 心tâm 乎hồ 。 凡phàm 夫phu 沈trầm 淪luân 五ngũ 趣thú 為vi 煩phiền 惱não 所sở 蔽tế 。 進tiến 無vô 無vô 為vi 之chi 歡hoan 退thoái 有hữu 生sanh 死tử 之chi 畏úy 。 兼kiêm 我ngã 心tâm 自tự 高cao 唯duy 勝thắng 是thị 慕mộ 。 故cố 能năng 發phát 迹tích 塵trần 勞lao 標tiêu 心tâm 無vô 上thượng 。 樹thụ 根căn 生sanh 死tử 而nhi 敷phu 正chánh 覺giác 之chi 華hoa 。 自tự 非phi 凡phàm 夫phu 沒một 命mạng 洄hồi 淵uyên 遊du 盤bàn 塵trần 海hải 者giả 。 何hà 能năng 致trí 斯tư 無vô 上thượng 之chi 寶bảo 乎hồ 。 是thị 以dĩ 凡phàm 夫phu 有hữu 反phản 覆phúc 之chi 名danh 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 根căn 敗bại 之chi 恥sỉ 也dã 。 生sanh 曰viết 。 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 是thị 海hải 之chi 所sở 成thành 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 寶bảo 。 亦diệc 是thị 煩phiền 惱não 所sở 作tác 也dã 。 要yếu 入nhập 煩phiền 惱não 海hải 中trung 求cầu 之chi 然nhiên 後hậu 得đắc 矣hĩ 。 此thử 一nhất 諭dụ 以dĩ 明minh 既ký 不bất 捨xả 結kết 有hữu 反phản 入nhập 義nghĩa 焉yên 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 。 歎thán 言ngôn 善thiện 哉tai 。 善thiện 哉tai 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 快khoái 說thuyết 此thử 語ngữ 。 誠thành 如như 所sở 言ngôn 。 塵trần 勞lao 之chi 儔trù 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 不bất 復phục 堪kham 任nhậm 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 乃nãi 至chí 五ngũ 無vô 間gián 罪tội 。 猶do 能năng 發phát 意ý 。 生sanh 於ư 佛Phật 法Pháp 。 而nhi 今kim 我ngã 等đẳng 。 永vĩnh 不bất 能năng 發phát 。 譬thí 如như 根căn 敗bại 之chi 士sĩ 。 其kỳ 於ư 五ngũ 欲dục 。 不bất 能năng 復phục 利lợi 。 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 諸chư 結kết 斷đoạn 者giả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 所sở 復phục 益ích 。 永vĩnh 不bất 志chí 願nguyện 。

肇triệu 曰viết 。 迦Ca 葉Diếp 自tự 知tri 己kỷ 心tâm 微vi 弱nhược 不bất 能năng 。 發phát 大Đại 道Đạo 意ý 。 至chí 於ư 勝thắng 求cầu 乃nãi 後hậu 。 五ngũ 逆nghịch 之chi 人nhân 。 傷thương 己kỷ 無vô 堪kham 。 故cố 善thiện 文Văn 殊Thù 之chi 說thuyết 。

是thị 故cố 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 凡phàm 夫phu 於ư 佛Phật 法Pháp 有hữu 反phản 復phục 而nhi 聲Thanh 聞Văn 無vô 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 凡phàm 夫phu 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 能năng 起khởi 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。 不bất 斷đoạn 三Tam 寶Bảo 。 正chánh 使sử 聲Thanh 聞Văn 。 終chung 身thân 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 永vĩnh 不bất 能năng 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 意ý 。

肇triệu 曰viết 。 凡phàm 夫phu 聞văn 法Pháp 能năng 續tục 佛Phật 種chủng 。 則tắc 報báo 恩ân 有hữu 反phản 復phục 也dã 。 聲Thanh 聞Văn 獨độc 善thiện 其kỳ 身thân 不bất 弘hoằng 三Tam 寶Bảo 。 於ư 佛Phật 法Pháp 為vi 無vô 反phản 復phục 也dã 。 又hựu 法pháp 華hoa 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 中trung 止chỉ 終chung 必tất 成thành 佛Phật 而nhi 此thử 經Kinh 以dĩ 根căn 敗bại 為vi 諭dụ 。 無vô 復phục 志chí 求cầu 。 夫phu 涅Niết 槃Bàn 者giả 道đạo 之chi 真chân 也dã 妙diệu 之chi 極cực 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 結kết 習tập 未vị 盡tận 。 闇ám 障chướng 未vị 除trừ 。 如như 之chi 何hà 以dĩ 垢cấu 累lũy/lụy/luy 之chi 神thần 而nhi 求cầu 真chân 極cực 之chi 道đạo 乎hồ 。 以dĩ 其kỳ 三tam 有hữu 分phần/phân 盡tận 故cố 假giả 授thọ 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 實thật 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 經Kinh 將tương 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 疲bì 厭yếm 生sanh 死tử 。 進tiến 向hướng 已dĩ 息tức 潛tiềm 隱ẩn 無vô 為vi 綿miên 綿miên 長trường 久cửu 。 方phương 於ư 凡phàm 夫phu 則tắc 為vi 永vĩnh 絕tuyệt 。 又hựu 抑ức 揚dương 時thời 聽thính 卑ty 鄙bỉ 小Tiểu 乘Thừa 。 至chí 人nhân 殊thù 應ứng 其kỳ 教giáo 不bất 一nhất 。 故cố 令linh 諸chư 經kinh 有hữu 不bất 同đồng 之chi 說thuyết 也dã 。

爾nhĩ 時thời 會hội 中trung 。 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 普Phổ 現Hiện 色Sắc 身Thân 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 。 居cư 士sĩ 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 親thân 戚thích 眷quyến 屬thuộc 。 吏lại 民dân 知tri 識thức 。 悉tất 為vì 是thị 誰thùy 。 奴nô 婢tỳ 僮đồng 僕bộc 。 象tượng 馬mã 車xa 乘thừa 。 皆giai 何hà 所sở 在tại 。

肇triệu 曰viết 。 淨tịnh 名danh 權quyền 道đạo 無vô 方phương 隱ẩn 顯hiển 難nan 測trắc 。 外ngoại 現hiện 同đồng 世thế 家gia 屬thuộc 。 內nội 以dĩ 法pháp 為vi 家gia 屬thuộc 。 恐khủng 惑hoặc 者giả 見kiến 形hình 不bất 及cập 其kỳ 道đạo 。 故cố 生sanh 斯tư 問vấn 也dã 。 生sanh 曰viết 。 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 以dĩ 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 為vi 迹tích 也dã 。 問vấn 此thử 義nghĩa 者giả 。 欲dục 明minh 其kỳ 事sự 要yếu 必tất 有hữu 本bổn 反phản 于vu 生sanh 死tử 之chi 致trí 。 故cố 能năng 無vô 不bất 入nhập 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 答đáp 終chung 戒giới 品phẩm 便tiện 云vân 所sở 為vi 無vô 方phương 也dã 。

於ư 是thị 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 以dĩ 偈kệ 答đáp 曰viết 。 智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。

生sanh 曰viết 。 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 主chủ 。 而nhi 智trí 慧tuệ 以dĩ 內nội 解giải 為vi 用dụng 。 有hữu 母mẫu 義nghĩa 焉yên 。

方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。

什thập 曰viết 。 窮cùng 智trí 之chi 原nguyên 故cố 稱xưng 度độ 。 梵Phạm 音âm 中trung 有hữu 母mẫu 義nghĩa 故cố 以dĩ 為vi 母mẫu 。 亦diệc 云vân 。 智Trí 度Độ 雖tuy 以dĩ 明minh 照chiếu 為vi 體thể 。 成thành 濟tế 萬vạn 行hạnh 比tỉ 其kỳ 功công 用dụng 不bất 及cập 方phương 便tiện 。 故cố 以dĩ 為vi 母mẫu 。 正chánh 方phương 便tiện 父phụ 。 梵Phạm 音âm 中trung 有hữu 父phụ 義nghĩa 。 方phương 便tiện 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 深thâm 解giải 空không 而nhi 不bất 取thủ 相tương/tướng 受thọ 證chứng 。 二nhị 以dĩ 實thật 相tướng 理lý 深thâm 莫mạc 能năng 信tín 受thọ 要yếu 須tu 方phương 便tiện 誘dụ 引dẫn 。 群quần 生sanh 令linh 其kỳ 漸tiệm 悟ngộ 。 方phương 便tiện 義nghĩa 深thâm 而nhi 功công 重trọng/trùng 。 故cố 為vi 父phụ 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 智trí 為vi 內nội 照chiếu 權quyền 為vi 外ngoại 用dụng 。 萬vạn 行hạnh 之chi 所sở 由do 生sanh 。 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 因nhân 出xuất 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 智trí 為vi 母mẫu 以dĩ 權quyền 為vi 父phụ 。 生sanh 曰viết 。 方phương 便tiện 以dĩ 外ngoại 濟tế 為vi 用dụng 。 成thành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 父phụ 義nghĩa 也dã 。

一nhất 切thiết 眾chúng 導đạo 師sư 。 無vô 不bất 由do 是thị 生sanh 。

什thập 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。 通thông 名danh 導đạo 師sư 。 以dĩ 新tân 學học 謂vị 其kỳ 未vị 離ly 受thọ 生sanh 應ưng 有hữu 父phụ 母mẫu 。 今kim 欲dục 顯hiển 其kỳ 以dĩ 法pháp 化hóa 生sanh 絕tuyệt 於ư 受thọ 身thân 。 故cố 答đáp 之chi 以dĩ 法pháp 也dã 。 生sanh 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 上thượng 至chí 佛Phật 也dã 。

法Pháp 喜hỷ 以dĩ 為vi 妻thê 。

什thập 曰viết 。 如như 二nhị 禪thiền 中trung 自tự 欣hân 離ly 下hạ 地địa 故cố 生sanh 喜hỷ 。 亦diệc 於ư 諸chư 善thiện 及cập 實thật 法pháp 深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 。 發phát 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 此thử 自tự 娛ngu 外ngoại 無vô 餘dư 欣hân 。 喜hỷ 為vi 樂nhạc 具cụ 。 其kỳ 諭dụ 如như 妻thê 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 法Pháp 喜hỷ 謂vị 見kiến 法pháp 生sanh 內nội 喜hỷ 也dã 。 世thế 人nhân 以dĩ 妻thê 色sắc 為vi 悅duyệt 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 法pháp 。 喜hỷ 為vi 悅duyệt 也dã 。 生sanh 曰viết 。 妻thê 以dĩ 守thủ 節tiết 為vi 欣hân 。 失thất 節tiết 則tắc 憂ưu 。 喜hỷ 於ư 法pháp 者giả 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。

慈từ 悲bi 心tâm 為vi 女nữ 。

什thập 曰viết 。 慈từ 悲bi 性tánh 弱nhược 從tùng 物vật 入nhập 有hữu 。 猶do 如như 女nữ 之chi 為vi 性tánh 弱nhược 而nhi 隨tùy 物vật 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 慈từ 悲bi 之chi 情tình 像tượng 女nữ 人nhân 性tánh 。 故cố 以dĩ 為vi 女nữ 。 生sanh 曰viết 。 慈từ 悲bi 以dĩ 外ngoại 適thích 為vi 用dụng 。 有hữu 女nữ 義nghĩa 焉yên 。

善thiện 心tâm 誠thành 實thật 男nam 。

什thập 曰viết 。 誠thành 實thật 之chi 心tâm 於ư 事sự 能năng 辨biện 。 猶do 男nam 有hữu 貞trinh 固cố 之chi 性tánh 濟tế 成thành 於ư 家gia 業nghiệp 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 誠thành 實thật 貞trinh 直trực 男nam 子tử 之chi 性tánh 。 亦diệc 有hữu 為vi 惡ác 而nhi 實thật 。 故cố 標tiêu 以dĩ 善thiện 心tâm 。 生sanh 曰viết 。 其kỳ 心tâm 既ký 善thiện 加gia 以dĩ 誠thành 實thật 。 必tất 能năng 幹cán 濟tế 菩Bồ 薩Tát 家gia 而nhi 成thành 大đại 業nghiệp 。 有hữu 男nam 事sự 焉yên 。 故cố 云vân 誠thành 實thật 男nam 也dã 。

畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 舍xá 。

什thập 曰viết 。 障chướng 蔋# 風phong 雨vũ 莫mạc 過quá 於ư 舍xá 。 滅diệt 除trừ 眾chúng 想tưởng 莫mạc 妙diệu 於ư 空không 。 亦diệc 能năng 絕tuyệt 諸chư 問vấn 難nạn/nan 。 降hàng 伏phục 魔ma 怨oán 。 猶do 密mật 宇vũ 深thâm 重trọng 寇khấu 患hoạn 自tự 消tiêu 。 亦diệc 云vân 。 有hữu 非phi 真chân 要yếu 時thời 復phục 暫tạm 遊du 。 空không 為vi 理lý 宗tông 以dĩ 為vi 常thường 宅trạch 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 堂đường 宇vũ 以dĩ 蔽tế 風phong 霜sương 。 空không 寂tịch 以dĩ 障chướng 塵trần 想tưởng 。 生sanh 曰viết 。 於ư 緣duyên 為vi 有hữu 是thị 外ngoại 有hữu 也dã 。 自tự 性tánh 則tắc 無vô 為vi 內nội 虛hư 也dã 。 可khả 以dĩ 庇tí 非phi 法pháp 風phong 雨vũ 而nhi 障chướng 結kết 賊tặc 之chi 患hoạn 。 是thị 舍xá 之chi 理lý 也dã 。

弟đệ 子tử 眾chúng 塵trần 勞lao 。

什thập 曰viết 。 眾chúng 塵trần 即tức 塵trần 勞lao 眾chúng 生sanh 。 化hóa 使sử 從tùng 己kỷ 令linh 受thọ 正Chánh 道Đạo 也dã 。

隨tùy 意ý 之chi 所sở 轉chuyển 。

什thập 曰viết 。 轉chuyển 令linh 從tùng 己kỷ 化hóa 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 塵trần 勞lao 眾chúng 生sanh 隨tùy 意ý 。 所sở 化hóa 無vô 非phi 弟đệ 子tử 也dã 。 生sanh 曰viết 。 轉chuyển 眾chúng 塵trần 之chi 愚ngu 以dĩ 為vi 。 智trí 慧tuệ 之chi 明minh 。 豈khởi 非phi 從tùng 化hóa 義nghĩa 哉tai 。

道Đạo 品Phẩm 善Thiện 知Tri 識Thức 。

什thập 曰viết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 三tam 乘thừa 通thông 用dụng 。 菩Bồ 薩Tát 兼kiêm 以dĩ 六Lục 度Độ 為vi 道Đạo 品Phẩm 。 取thủ 其kỳ 親thân 附phụ 守thủ 護hộ 。 利lợi 益ích 成thành 就tựu 。 義nghĩa 同đồng 三tam 益ích 。 故cố 類loại 之chi 知tri 識thức 。

由do 是thị 成thành 正chánh 覺giác 。

肇triệu 曰viết 。 成thành 益ích 我ngã 者giả 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 也dã 。 可khả 謂vị 善Thiện 知Tri 識Thức 乎hồ 。 生sanh 曰viết 。 益ích 我ngã 以dĩ 道đạo 。 由do 之chi 而nhi 成thành 善thiện 友hữu 義nghĩa 也dã 。

諸chư 度Độ 法Pháp 等đẳng 侶lữ 。

什thập 曰viết 。 或hoặc 有hữu 雖tuy 為vi 知tri 識thức 不bất 必tất 能năng 為vi 剋khắc 終chung 之chi 伴bạn 。 或hoặc 雖tuy 為vi 伴bạn 而nhi 不bất 為vi 知tri 識thức 。 又hựu 言ngôn 伴bạn 侶lữ 明minh 善thiện 始thỉ 令linh 終chung 必tất 至chí 道Đạo 場Tràng 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 六Lục 度Độ 大Đại 乘Thừa 之chi 要yếu 行hành 。 發phát 心tâm 為vi 侶lữ 。 俱câu 至chí 道Đạo 場Tràng 吾ngô 真chân 侶lữ 也dã 。 生sanh 曰viết 。 我ngã 本bổn 欲dục 到đáo 諸chư 法pháp 彼bỉ 岸ngạn 而nhi 假giả 諸chư 度Độ 得đắc 至chí 。 伴bạn 之chi 良lương 者giả 也dã 。

四tứ 攝nhiếp 為vi 妓kỹ 女nữ 。

什thập 曰viết 。 四tứ 攝nhiếp 聚tụ 眾chúng 。 猶do 眾chúng 妓kỹ 之chi 引dẫn 物vật 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 四tứ 攝nhiếp 悅duyệt 眾chúng 以dĩ 當đương 妓kỹ 女nữ 也dã 。 生sanh 曰viết 。 悅duyệt 以dĩ 取thủ 人nhân 四tứ 攝nhiếp 理lý 也dã 。

歌ca 詠vịnh 誦tụng 法Pháp 言ngôn 。 以dĩ 此thử 為vi 音âm 樂nhạc 。

肇triệu 曰viết 。 口khẩu 詠vịnh 法pháp 言ngôn 以dĩ 當đương 音âm 樂nhạc 。 生sanh 曰viết 。 悅duyệt 耳nhĩ 致trí 樂nhạo/nhạc/lạc 莫mạc 善thiện 於ư 此thử 。

總tổng 持trì 之chi 園viên 苑uyển 。

什thập 曰viết 。 總tổng 持trì 廣quảng 納nạp 為vi 眾chúng 妙diệu 之chi 林lâm 。 奇kỳ 翫ngoạn 娛ngu 心tâm 猶do 如như 園viên 苑uyển 也dã 。 生sanh 曰viết 。 持trì 諸chư 法pháp 使sử 不bất 得đắc 散tán 失thất 為vi 園viên 苑uyển 義nghĩa 也dã 。

無vô 漏lậu 法Pháp 林lâm 樹thụ 。

生sanh 曰viết 。 無vô 漏lậu 之chi 法Pháp 。 既ký 根căn 深thâm 不bất 可khả 拔bạt 。 又hựu 理lý 高cao 而nhi 扶phù 疎sơ 為vi 樹thụ 之chi 像tượng 。 漏lậu 法pháp 不bất 復phục 得đắc 。 間gian 錯thác 其kỳ 間gian 。 林lâm 之chi 義nghĩa 矣hĩ 。

覺giác 意ý 淨tịnh 妙diệu 華hoa 。

什thập 曰viết 。 華hoa 之chi 體thể 合hợp 則tắc 不bất 妙diệu 。 開khai 過quá 則tắc 毀hủy 。 開khai 合hợp 得đắc 適thích 乃nãi 盡tận 其kỳ 妙diệu 也dã 。 調điều 順thuận 覺giác 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 高cao 則tắc 放phóng 散tán 。 下hạ 則tắc 沈trầm 沒một 。 高cao 下hạ 得đắc 中trung 乘thừa 平bình 直trực 往vãng 。 開khai 合hợp 之chi 相tướng 其kỳ 猶do 淨tịnh 華hoa 也dã 。 生sanh 曰viết 。 七thất 覺giác 以dĩ 開khai 悟ngộ 為vi 道đạo 。 無vô 染nhiễm 為vi 淨tịnh 。 華hoa 之chi 法pháp 者giả 也dã 。

解giải 脫thoát 智trí 慧tuệ 果quả 。

什thập 曰viết 。 解giải 脫thoát 無vô 為vi 果quả 也dã 。 智trí 慧tuệ 有hữu 為vi 果quả 也dã 。 生sanh 曰viết 。 結kết 盡tận 為vi 解giải 脫thoát 也dã 。 從tùng 智trí 慧tuệ 生sanh 。 即tức 以dĩ 名danh 之chi 。 終chung 期kỳ 所sở 得đắc 為vi 果quả 矣hĩ 。

八bát 解giải 之chi 浴dục 池trì 。

什thập 曰viết 。 水thủy 之chi 為vi 用dụng 除trừ 垢cấu 去khứ 熱nhiệt 。 解giải 脫thoát 之chi 性tánh 亦diệc 除trừ 執chấp 去khứ 閡ngại 也dã 。 生sanh 曰viết 。 八bát 以dĩ 擬nghĩ 八bát 方phương 也dã 。 解giải 脫thoát 者giả 除trừ 垢cấu 懷hoài 也dã 。 故cố 有hữu 浴dục 池trì 義nghĩa 焉yên 。

定định 水thủy 湛trạm 然nhiên 滿mãn 。

生sanh 曰viết 。 止chỉ 則tắc 能năng 鑒giám 。 水thủy 之chi 義nghĩa 也dã 。 既ký 定định 意ý 足túc 湛trạm 然nhiên 滿mãn 矣hĩ 。

布bố 以dĩ 七thất 淨tịnh 華hoa 。

什thập 曰viết 。 一nhất 戒giới 淨tịnh 。 始thỉ 終chung 淨tịnh 也dã 。 身thân 口khẩu 所sở 作tác 。 無vô 有hữu 微vi 惡ác 。 意ý 不bất 起khởi 垢cấu 。 亦diệc 不bất 取thủ 相tướng 。 亦diệc 不bất 願nguyện 受thọ 生sanh 。 施thí 人nhân 無vô 畏úy 。 不bất 限hạn 眾chúng 生sanh 。 二nhị 心tâm 淨tịnh 。 三tam 乘thừa 制chế 煩phiền 惱não 心tâm 斷đoạn 結kết 心tâm 乃nãi 至chí 三tam 乘thừa 。 漏lậu 盡tận 心tâm 名danh 為vi 心tâm 淨tịnh 。 三tam 見kiến 淨tịnh 。 見kiến 法pháp 真chân 性tánh 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 見kiến 淨tịnh 。 四tứ 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 若nhược 見kiến 未vị 深thâm 當đương 時thời 雖tuy 了liễu 後hậu 或hoặc 生sanh 疑nghi 。 若nhược 見kiến 深thâm 疑nghi 斷đoạn 名danh 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 五ngũ 分phân 別biệt 道đạo 淨tịnh 。 善thiện 能năng 見kiến 是thị 道đạo 宜nghi 行hành 非phi 道đạo 宜nghi 捨xả 。 是thị 名danh 分phân 別biệt 道đạo 淨tịnh 。 六lục 行hành 斷đoạn 知tri 見kiến 淨tịnh 。 行hành 謂vị 苦khổ 難nạn 苦khổ 易dị 樂nhạo/nhạc/lạc 難nạn/nan 樂nhạo/nhạc/lạc 易dị 四tứ 行hành 也dã 。 斷đoạn 謂vị 斷đoạn 諸chư 結kết 也dã 。 學học 地địa 中trung 盡tận 未vị 能năng 自tự 知tri 所sở 行hành 所sở 斷đoạn 。 既ký 得đắc 無Vô 學Học 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 。 悉tất 自tự 知tri 見kiến 所sở 行hành 所sở 斷đoạn 。 通thông 達đạt 分phân 明minh 。 是thị 名danh 行hành 斷đoạn 知tri 見kiến 淨tịnh 。 七thất 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 也dã 。 生sanh 曰viết 。 一nhất 戒giới 淨tịnh 。 二nhị 心tâm 淨tịnh 。 三tam 見kiến 淨tịnh 。 四tứ 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 五ngũ 道đạo 非phi 道đạo 知tri 見kiến 淨tịnh 。 六lục 行hành 知tri 見kiến 淨tịnh 。 七thất 斷đoạn 知tri 見kiến 淨tịnh 。 此thử 七thất 既ký 以dĩ 淨tịnh 好hảo/hiếu 為vi 理lý 。 而nhi 從tùng 定định 水thủy 中trung 出xuất 。 義nghĩa 為vi 水thủy 中trung 華hoa 焉yên 。

浴dục 此thử 無vô 垢cấu 人nhân 。

什thập 曰viết 。 無vô 垢cấu 而nhi 浴dục 者giả 。 為vi 除trừ 熱nhiệt 取thủ 適thích 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 結kết 而nhi 入nhập 八bát 解giải 者giả 。 外ngoại 將tương 為vi 眾chúng 生sanh 內nội 自tự 娛ngu 心tâm 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 總tổng 持trì 強cường 記ký 。 萬vạn 善thiện 之chi 苑uyển 也dã 。 於ư 此thử 苑uyển 中trung 。 樹thụ 無vô 漏lậu 之chi 林lâm 敷phu 七thất 覺giác 之chi 華hoa 。 結kết 解giải 脫thoát 之chi 果quả 。 嚴nghiêm 八bát 解giải 之chi 池trì 。 積tích 禪thiền 定định 之chi 水thủy 湛trạm 然nhiên 充sung 滿mãn 。 布bố 七thất 淨tịnh 之chi 華hoa 羅la 列liệt 水thủy 上thượng 。 然nhiên 後hậu 無vô 垢cấu 之chi 士sĩ 遊du 此thử 林lâm 苑uyển 浴dục 此thử 華hoa 池trì 。 閑nhàn 宴yến 嬉hi 遊du 。 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 至chí 也dã 。 豈khởi 等đẳng 俗tục 苑uyển 林lâm 水thủy 之chi 歡hoan 乎hồ 。 覺giác 意ý 七Thất 覺Giác 意Ý 也dã 。 解giải 脫thoát 有hữu 為vi 無vô 為vi 果quả 也dã 。 智trí 慧tuệ 即tức 果quả 智trí 也dã 。 生sanh 曰viết 。 浴dục 此thử 則tắc 乃nãi 無vô 復phục 垢cấu 矣hĩ 。

象tượng 馬mã 五ngũ 通thông 馳trì 。

什thập 曰viết 。 駕giá 大Đại 乘Thừa 車xa 遊du 於ư 十thập 方phương 。 自tự 在tại 無vô 閡ngại 。 兼kiêm 運vận 眾chúng 生sanh 俱câu 至chí 道Đạo 場Tràng 也dã 。 生sanh 曰viết 。 五ngũ 通thông 不bất 疾tật 而nhi 速tốc 。 以dĩ 諭dụ 象tượng 馬mã 。

大Đại 乘Thừa 以dĩ 為vi 車xa 。

生sanh 曰viết 。 駕giá 以dĩ 大Đại 乘Thừa 車xa 矣hĩ 。

調điều 御ngự 以dĩ 一nhất 心tâm 。

什thập 曰viết 。 一nhất 心tâm 梵Phạm 本bổn 云vân 和hòa 合hợp 。 道Đạo 品Phẩm 心tâm 中trung 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 發phát 動động 二nhị 攝nhiếp 心tâm 三tam 名danh 捨xả 。 若nhược 發phát 動động 過quá 則tắc 心tâm 散tán 。 散tán 則tắc 攝nhiếp 之chi 。 攝nhiếp 之chi 過quá 則tắc 沒một 。 沒một 則tắc 精tinh 進tấn 令linh 心tâm 發phát 動động 。 若nhược 動động 靜tĩnh 得đắc 適thích 則tắc 任nhậm 之chi 令linh 進tiến 。 容dung 豫dự 處xứ 中trung 是thị 名danh 為vi 捨xả 。 捨xả 即tức 調điều 御ngự 。 調điều 御ngự 即tức 和hòa 合hợp 也dã 。 譬thí 如như 善thiện 御ngự 遲trì 則tắc 策sách 之chi 。 疾tật 則tắc 制chế 之chi 。 舒thư 疾tật 得đắc 宜nghi 則tắc 。 放phóng 之chi 令linh 去khứ 。 縱túng/tung 步bộ 夷di 塗đồ 必tất 之chi 所sở 往vãng 也dã 。 生sanh 曰viết 。 一nhất 心tâm 謂vị 捨xả 也dã 。 若nhược 無vô 復phục 高cao 下hạ 遲trì 疾tật 。 便tiện 宜nghi 任nhậm 之chi 以dĩ 一nhất 心tâm 矣hĩ 。

遊du 於ư 八Bát 正Chánh 路Lộ 。

肇triệu 曰viết 。 五ngũ 通thông 為vi 象tượng 馬mã 。 大Đại 乘Thừa 為vi 上thượng 車xa 。 一nhất 心tâm 為vi 御ngự 者giả 。 遊du 於ư 八bát 正Chánh 道Đạo 也dã 。 生sanh 曰viết 。 八bát 正chánh 為vi 通thông 衢cù 而nhi 遊du 其kỳ 上thượng 矣hĩ 。

相tướng 具cụ 以dĩ 嚴nghiêm 容dung 。 眾chúng 好hảo 飾sức 其kỳ 姿tư 。

什thập 曰viết 。 嚴nghiêm 飾sức 足túc 於ư 體thể 不bất 假giả 外ngoại 也dã 。 生sanh 曰viết 。 相tướng 好hảo 為vi 嚴nghiêm 飾sức 具cụ 者giả 也dã 。

慚tàm 愧quý 之chi 上thượng 服phục 。

什thập 曰viết 。 旨chỉ 取thủ 其kỳ 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 。 猶do 衣y 服phục 可khả 以dĩ 禦ngữ 風phong 寒hàn 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 慚tàm 愧quý 。 障chướng 眾chúng 惡ác 。 法Pháp 身thân 之chi 上thượng 服phục 。 生sanh 曰viết 。 衣y 服phục 障chướng 形hình 者giả 恥sỉ 露lộ 其kỳ 醜xú 也dã 。 慚tàm 愧quý 不bất 為vi 惡ác 事sự 此thử 之chi 謂vị 者giả 也dã 。

深thâm 心tâm 為vi 華hoa 鬘man 。

什thập 曰viết 。 深thâm 心tâm 信tín 樂nhạo 。 故cố 能năng 修tu 善thiện 處xứ 善thiện 之chi 先tiên 。 猶do 鬘man 之chi 在tại 首thủ 。 又hựu 云vân 。 深thâm 心tâm 發phát 明minh 眾chúng 善thiện 。 亦diệc 如như 華hoa 鬘man 飾sức 形hình 服phục 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 深thâm 心tâm 法Pháp 身thân 之chi 上thượng 飾sức 。 猶do 華hoa 鬘man 之chi 在tại 首thủ 。 生sanh 曰viết 。 華hoa 鬘man 者giả 既ký 為vi 首thủ 飾sức 。 而nhi 束thúc 髮phát 使sử 不bất 亂loạn 也dã 。 深thâm 心tâm 是thị 檢kiểm 行hành 之chi 初sơ 。 故cố 以dĩ 諭dụ 焉yên 。

富phú 有hữu 七thất 財tài 寶bảo 。

什thập 曰viết 。 信tín 戒giới 聞văn 捨xả 慧tuệ 慚tàm 愧quý 也dã 。 處xử 家gia 則tắc 能năng 捨xả 財tài 。 出xuất 家gia 則tắc 能năng 捨xả 五ngũ 欲dục 及cập 煩phiền 惱não 也dã 。 由do 信tín 善thiện 故cố 持trì 戒giới 。 持trì 戒giới 則tắc 止chỉ 惡ác 。 止chỉ 惡ác 已dĩ 則tắc 進tiến 行hành 眾chúng 善thiện 。 進tiến 行hành 眾chúng 善thiện 要yếu 由do 多đa 聞văn 。 聞văn 法Pháp 故cố 能năng 捨xả 。 能năng 捨xả 則tắc 慧tuệ 生sanh 。 故cố 五ngũ 事sự 次thứ 第đệ 說thuyết 也dã 。 五ngũ 事sự 為vi 寶bảo 。 慚tàm 愧quý 為vi 守thủ 人nhân 。 守thủ 人nhân 於ư 財tài 主chủ 亦diệc 是thị 財tài 。 故cố 七thất 事sự 通thông 名danh 財tài 也dã 。 生sanh 曰viết 。 財tài 寶bảo 有hữu 七thất 。 其kỳ 理lý 無vô 窮cùng 。 富phú 之chi 極cực 者giả 也dã 。

教giáo 授thọ 以dĩ 滋tư 息tức 。

生sanh 曰viết 。 教giáo 授thọ 眾chúng 生sanh 。 是thị 與dữ 人nhân 之chi 長trường/trưởng 善thiện 也dã 。

如như 所sở 說thuyết 修tu 行hành 。 迴hồi 向hướng 為vi 大đại 利lợi 。

什thập 曰viết 。 行hành 自tự 行hành 也dã 。 以dĩ 七thất 財tài 為vi 本bổn 。 又hựu 彼bỉ 我ngã 兼kiêm 利lợi 。 復phục 以dĩ 此thử 福phước 。 迴hồi 向hướng 佛Phật 道Đạo 。 七thất 財tài 彌di 增tăng 則tắc 利lợi 之chi 大đại 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 七thất 財tài 信tín 戒giới 聞văn 捨xả 慧tuệ 慚tàm 愧quý 也dã 。 世thế 人nhân 以dĩ 玉ngọc 帛bạch 為vi 饒nhiêu 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 七thất 財tài 為vi 富phú 。 出xuất 入nhập 法Pháp 寶bảo 與dữ 人nhân 同đồng 利lợi 。 兼kiêm 示thị 以dĩ 滋tư 息tức 之chi 法pháp 。 令linh 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 迴hồi 向hướng 佛Phật 道Đạo 。 此thử 利lợi 之chi 大đại 者giả 也dã 。 生sanh 曰viết 。 如như 所sở 說thuyết 修tu 行hành 。 既ký 收thu 外ngoại 益ích 。 而nhi 可khả 以dĩ 易dị 得đắc 大đại 寶bảo 。 故cố 為vi 大đại 利lợi 也dã 。

四tứ 禪thiền 為vi 床sàng 座tòa 。

什thập 曰viết 。 言ngôn 四tứ 禪thiền 取thủ 其kỳ 似tự 床sàng 座tòa 能năng 離ly 三tam 患hoạn 也dã 。 一nhất 離ly 毒độc 螫thích 。 二nhị 離ly 垢cấu 塵trần 。 三tam 離ly 濕thấp 冷lãnh 。 四tứ 禪thiền 亦diệc 離ly 三tam 患hoạn 也dã 。 離ly 瞋sân 恚khuể 毒độc 。 貪tham 欲dục 塵trần 。 睡thụy 眠miên 冷lãnh 。 離ly 此thử 三tam 患hoạn 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 世thế 人nhân 為vi 毒độc 螫thích 下hạ 濕thấp 所sở 以dĩ 伐phạt 木mộc 為vi 床sàng 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 下hạ 界giới 毒độc 惡ác 故cố 以dĩ 。 四tứ 禪thiền 為vi 床sàng 。 生sanh 曰viết 。 四tứ 以dĩ 擬nghĩ 四tứ 方phương 也dã 。 禪thiền 以dĩ 安an 樂lạc 為vi 理lý 。 床sàng 之chi 象tượng 者giả 也dã 。

從tùng 於ư 淨tịnh 命mạng 生sanh 。

肇triệu 曰viết 。 四tứ 禪thiền 高cao 床sàng 修tu 淨tịnh 命mạng 之chi 所sở 成thành 。 生sanh 曰viết 。 淨tịnh 命mạng 為vi 禪thiền 之chi 巧xảo 功công 。

多đa 聞văn 增tăng 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 為vi 自tự 覺giác 音âm 。

什thập 曰viết 。 向hướng 說thuyết 床sàng 則tắc 眠miên 其kỳ 安an 寢tẩm 。 安an 寢tẩm 則tắc 覺giác 之chi 有hữu 法pháp 。 故cố 次thứ 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 外ngoại 國quốc 貴quý 人nhân 眠miên 時thời 要yếu 先tiên 勅sắc 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 。 明minh 相tướng 出xuất 時thời 。 微vi 奏tấu 樂nhạc 音âm 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 覺giác 。 今kim 以dĩ 多đa 聞văn 法Pháp 音âm 覺giác 其kỳ 禪thiền 寢tẩm 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 外ngoại 國quốc 諸chư 王vương 。 臥ngọa 欲dục 起khởi 時thời 奏tấu 絲ti 竹trúc 。 自tự 覺giác 菩Bồ 薩Tát 安an 寢tẩm 四tứ 禪thiền 。 多đa 聞văn 以dĩ 自tự 覺giác 。 生sanh 曰viết 。 外ngoại 國quốc 貴quý 人nhân 臥ngọa 欲dục 覺giác 時thời 。 作tác 樂nhạc 以dĩ 覺giác 之chi 也dã 。 從tùng 聞văn 而nhi 悟ngộ 者giả 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。

甘cam 露lộ 法Pháp 之chi 食thực 。

什thập 曰viết 。 諸chư 天thiên 以dĩ 種chủng 種chủng 名danh 藥dược 著trước 海hải 中trung 。 以dĩ 寶bảo 山sơn 摩ma 之chi 令linh 成thành 甘cam 露lộ 。 食thực 之chi 得đắc 仙tiên 。 名danh 不bất 死tử 藥dược 。 佛Phật 法Pháp 中trung 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 甘cam 露lộ 令linh 生sanh 死tử 永vĩnh 斷đoạn 。 是thị 真chân 不bất 死tử 藥dược 也dã 。 亦diệc 云vân 。 劫kiếp 初Sơ 地Địa 味vị 甘cam 露lộ 。 食thực 之chi 則tắc 長trường 生sanh 。 佛Phật 法Pháp 中trung 則tắc 實thật 相tướng 甘cam 露lộ 養dưỡng 其kỳ 慧tuệ 命mạng 。 是thị 真chân 甘cam 露lộ 食thực 也dã 。 生sanh 曰viết 。 天thiên 食thực 為vi 甘cam 露lộ 味vị 也dã 。 食thực 之chi 長trường 壽thọ 。 遂toại 號hiệu 為vi 不bất 死tử 食thực 也dã 。 泥Nê 洹Hoàn 是thị 不bất 死tử 之chi 法pháp 。 故cố 以dĩ 諭dụ 焉yên 。

解giải 脫thoát 味vị 為vi 漿tương 。

什thập 曰viết 。 味vị 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 出xuất 家gia 離ly 五ngũ 欲dục 。 二nhị 行hành 禪thiền 離ly 憒hội 亂loạn 煩phiền 惱não 。 三tam 智trí 慧tuệ 離ly 妄vọng 想tưởng 。 四tứ 涅Niết 槃Bàn 離ly 生sanh 死tử 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 。 一nhất 解giải 脫thoát 煩phiền 惱não 。 二nhị 解giải 脫thoát 於ư 閡ngại 也dã 。 亦diệc 云vân 。 愛ái 性tánh 無vô 漏lậu 名danh 之chi 為vi 渴khát 。 愛ái 斷đoạn 則tắc 得đắc 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 止chỉ 愛ái 渴khát 故cố 名danh 漿tương 。 四tứ 味vị 亦diệc 以dĩ 除trừ 愛ái 渴khát 故cố 為vi 漿tương 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 無vô 漏lậu 甘cam 露lộ 以dĩ 充sung 其kỳ 體thể 。 八Bát 解Giải 脫Thoát 法Pháp 。 漿tương 以dĩ 潤nhuận 其kỳ 身thân 也dã 。 生sanh 曰viết 。 愛ái 為vi 縛phược 之chi 本bổn 。 以dĩ 無vô 厭yếm 為vi 懷hoài 。 若nhược 渴khát 之chi 須tu 水thủy 則tắc 大đại 苦khổ 矣hĩ 。 若nhược 解giải 脫thoát 之chi 者giả 。 以dĩ 無vô 渴khát 愛ái 為vi 漿tương 。 無vô 苦khổ 為vi 味vị 也dã 。

淨tịnh 心tâm 以dĩ 澡táo 浴dục 。

什thập 曰viết 。 心tâm 淨tịnh 則tắc 無vô 染nhiễm 。 無vô 染nhiễm 即tức 為vi 浴dục 。 亦diệc 名danh 游du 八bát 解giải 也dã 。 生sanh 曰viết 。 淨tịnh 於ư 心tâm 垢cấu 為vi 澡táo 浴dục 也dã 。

戒giới 品phẩm 為vi 塗đồ 香hương 。

什thập 曰viết 。 淨tịnh 戒giới 除trừ 穢uế 不bất 假giả 香hương 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 淨tịnh 心tâm 為vi 澡táo 浴dục 之chi 水thủy 。 戒giới 具cụ 為vi 塗đồ 身thân 之chi 香hương 。 生sanh 曰viết 。 戒giới 在tại 形hình 而nhi 外ngoại 勳huân 為vi 塗đồ 身thân 香hương 也dã 。

摧tồi 滅diệt 煩phiền 惱não 賊tặc 。

什thập 曰viết 。 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 種chủng 斷đoạn 。 一nhất 遮già 斷đoạn 。 二nhị 永vĩnh 斷đoạn 。 摧tồi 滅diệt 遮già 斷đoạn 也dã 。 下hạ 降giáng 伏phục 四tứ 魔ma 永vĩnh 斷đoạn 也dã 。 上thượng 說thuyết 資tư 養dưỡng 四tứ 體thể 。 體thể 既ký 平bình 健kiện 則tắc 廣quảng 興hưng 事sự 業nghiệp 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 是thị 說thuyết 其kỳ 事sự 業nghiệp 。 生sanh 曰viết 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 明minh 其kỳ 有hữu 所sở 云vân 為vi 。

勇dũng 健kiện 無vô 能năng 踰du 。 降hàng 伏phục 四tứ 種chủng 魔ma 。 勝thắng 幡phan 建kiến 道Đạo 場Tràng 。

什thập 曰viết 。 外ngoại 國quốc 破phá 敵địch 得đắc 勝thắng 則tắc 竪thụ 勝thắng 幡phan 。 道Đạo 場Tràng 降hàng 魔ma 亦diệc 表biểu 其kỳ 勝thắng 相tương/tướng 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 外ngoại 國quốc 法pháp 戰chiến 諍tranh 破phá 敵địch 立lập 幡phan 以dĩ 表biểu 勝thắng 。 菩Bồ 薩Tát 摧tồi 煩phiền 惱não 賊tặc 降giáng/hàng 四tứ 魔ma 怨oán 乃nãi 立lập 道Đạo 場Tràng 建kiến 勝thắng 相tương/tướng 也dã 。

雖tuy 知tri 無vô 起khởi 滅diệt 。 示thị 彼bỉ 故cố 有hữu 生sanh 。 悉tất 現hiện 諸chư 國quốc 土độ 。 如như 日nhật 無vô 不bất 見kiến 。

肇triệu 曰viết 。 知tri 無vô 起khởi 滅diệt 則tắc 得đắc 法Pháp 身thân 。 無vô 復phục 生sanh 分phần/phân 。 為vi 彼bỉ 有hữu 生sanh 。 故cố 無vô 往vãng 不bất 見kiến 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 盡tận 歎thán 菩Bồ 薩Tát 變biến 應ưng 之chi 德đức 。 以dĩ 法pháp 為vi 家gia 故cố 其kỳ 能năng 若nhược 此thử 。

供cúng 養dường 於ư 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 億ức 如Như 來Lai 。 諸chư 佛Phật 及cập 己kỷ 身thân 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 想tưởng 。

肇triệu 曰viết 。 未vị 嘗thường 覺giác 彼bỉ 己kỷ 之chi 異dị 也dã 。

雖tuy 知tri 諸chư 佛Phật 國quốc 。 及cập 與dữ 眾chúng 生sanh 空không 。 而nhi 常thường 修tu 淨tịnh 土độ 。 教giáo 化hóa 於ư 群quần 生sanh 。

肇triệu 曰viết 。 知tri 空không 不bất 捨xả 有hữu 。 所sở 以dĩ 常thường 處xứ 中trung 。

諸chư 有hữu 眾chúng 生sanh 類loại 。 形hình 聲thanh 及cập 威uy 儀nghi 。 無vô 畏úy 力lực 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 時thời 能năng 盡tận 現hiện 。 覺giác 知tri 眾chúng 魔ma 事sự 。 而nhi 示thị 隨tùy 其kỳ 行hành 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 智trí 。 隨tùy 意ý 皆giai 能năng 現hiện 。 或hoặc 示thị 老lão 病bệnh 死tử 。

什thập 曰viết 。 如như 佛Phật 欲dục 化hóa 。 弗Phất 迦Ca 沙Sa 王Vương 。 故cố 現hiện 作tác 老lão 比Bỉ 丘Khâu 。 亦diệc 如như 四tứ 城thành 門môn 所sở 化hóa 比tỉ 也dã 。

成thành 就tựu 諸chư 群quần 生sanh 。 了liễu 知tri 如như 幻huyễn 化hóa 。 通thông 達đạt 無vô 有hữu 閡ngại 或hoặc 現hiện 劫kiếp 盡tận 燒thiêu 。 天thiên 地địa 皆giai 洞đỗng 然nhiên 。 眾chúng 生sanh 有hữu 常thường 想tưởng 。 照chiếu 令linh 知tri 無vô 常thường 。

什thập 曰viết 。 或hoặc 實thật 燒thiêu 或hoặc 不bất 實thật 燒thiêu 。 不bất 實thật 燒thiêu 者giả 。 二nhị 日nhật 乃nãi 至chí 三tam 四tứ 日nhật 出xuất 時thời 。 眾chúng 生sanh 見kiến 燒thiêu 相tương/tướng 即tức 悟ngộ 無vô 常thường 。 還hoàn 攝nhiếp 不bất 燒thiêu 也dã 。

無vô 數số 億ức 眾chúng 生sanh 。 俱câu 來lai 請thỉnh 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 時thời 到đáo 其kỳ 舍xá 。 化hóa 令linh 向hướng 佛Phật 道Đạo 。 經kinh 書thư 禁cấm 咒chú 術thuật 工công 巧xảo 諸chư 伎kỹ 藝nghệ 。 盡tận 現hiện 行hành 此thử 事sự 。 饒nhiêu 益ích 諸chư 群quần 生sanh 。 世thế 間gian 眾chúng 道Đạo 法Pháp 。 悉tất 於ư 中trung 出xuất 家gia 。

什thập 曰viết 。 以dĩ 同đồng 習tập 相tương/tướng 感cảm 先tiên 同đồng 而nhi 後hậu 乖quai 也dã 。 出xuất 家gia 人nhân 有hữu 德đức 為vi 物vật 所sở 宗tông 。 故cố 現hiện 入nhập 出xuất 家gia 修tu 德đức 引dẫn 物vật 也dã 。

因nhân 以dĩ 解giải 人nhân 惑hoặc 。 而nhi 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。

肇triệu 曰viết 。 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。 皆giai 出xuất 家gia 求cầu 道Đạo 。 隨tùy 其kỳ 出xuất 家gia 欲dục 解giải 其kỳ 惑hoặc 。 不bất 同đồng 其kỳ 見kiến 也dã 。

或hoặc 作tác 日nhật 月nguyệt 天thiên 。

什thập 曰viết 。 劫kiếp 初sơ 時thời 未vị 有hữu 日nhật 月nguyệt 亦diệc 。 未vị 有hữu 眾chúng 生sanh 。 幽u 冥minh 處xứ 初sơ 。 不bất 見kiến 日nhật 月nguyệt 。 故cố 為vi 作tác 日nhật 月nguyệt 令linh 得đắc 照chiếu 明minh 也dã 。

梵Phạm 王Vương 世thế 界giới 主chủ 。 或hoặc 時thời 作tác 地địa 水thủy 。 或hoặc 復phục 作tác 風phong 火hỏa 。

什thập 曰viết 。 劫kiếp 初Sơ 地Địa 未vị 成thành 。 以dĩ 神thần 力lực 令linh 六lục 方phương 風phong 來lai 吹xuy 水thủy 結kết 而nhi 成thành 地địa 。 或hoặc 見kiến 人nhân 入nhập 海hải 船thuyền 欲dục 沒một 時thời 。 為vi 化hóa 作tác 地địa 。 令linh 得đắc 安an 隱ẩn 。 至chí 須tu 水thủy 火hỏa 風phong 處xứ 。 皆giai 應ưng 其kỳ 所sở 求cầu 也dã 。 或hoặc 化hóa 作tác 或hoặc 以dĩ 身thân 作tác 也dã 。 食thực 及cập 藥dược 中trung 。 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 遇ngộ 海hải 漂phiêu 人nhân 則tắc 變biến 身thân 為vi 地địa 。 水thủy 火hỏa 風phong 皆giai 隨tùy 彼bỉ 所sở 須tu 。 而nhi 自tự 變biến 形hình 也dã 。

劫kiếp 中trung 有hữu 疾tật 疫dịch 。 現hiện 作tác 諸chư 藥dược 草thảo 。

什thập 曰viết 。 或hoặc 令linh 除trừ 病bệnh 或hoặc 得đắc 昇thăng 仙tiên 。 因nhân 而nhi 化hóa 之chi 。 使sử 入nhập 正Chánh 道Đạo 。 外ngoại 國quốc 有hữu 奇kỳ 妙diệu 藥dược 草thảo 。 或hoặc 似tự 人nhân 形hình 或hoặc 似tự 象tượng 馬mã 形hình 。 似tự 象tượng 馬mã 者giả 有hữu 人nhân 乘thừa 之chi 徑kính 凌lăng 虛hư 而nhi 去khứ 。 或hoặc 但đãn 見kiến 聞văn 此thử 藥dược 眾chúng 病bệnh 即tức 消tiêu 也dã 。

若nhược 有hữu 服phục 之chi 者giả 。 除trừ 病bệnh 消tiêu 眾chúng 毒độc 。 劫kiếp 中trung 有hữu 饑cơ 饉cận 現hiện 身thân 作tác 飲ẩm 食thực 。 先tiên 救cứu 彼bỉ 饑cơ 渴khát 卻khước 以dĩ 法pháp 語ngữ 人nhân 。

肇triệu 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 身thân 于vu 何hà 不bất 為vi 。 或hoặc 為vi 藥dược 草thảo 令linh 服phục 者giả 病bệnh 除trừ 。 或hoặc 為vi 飲ẩm 食thực 令linh 饑cơ 渴khát 者giả 得đắc 飽bão 滿mãn 。

劫kiếp 中trung 有hữu 刀đao 兵binh 。 為vi 之chi 起khởi 慈từ 悲bi 。

什thập 曰viết 。 將tương 來lai 世thế 劫kiếp 盡tận 時thời 。 刀đao 兵binh 起khởi 人nhân 壽thọ 十thập 歲tuế 。 婆bà 須tu 蜜mật 從tùng 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 下hạ 生sanh 王vương 家gia 作tác 太thái 子tử 。 化hóa 眾chúng 人nhân 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 祖tổ 父phụ 。 壽thọ 命mạng 極cực 長trường 。 以dĩ 今kim 瞋sân 恚khuể 無vô 慈từ 故cố 致trí 此thử 短đoản 壽thọ 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 行hành 慈từ 心tâm 。 眾chúng 人nhân 從tùng 命mạng 。 惡ác 心tâm 漸tiệm 薄bạc 。 此thử 後hậu 生sanh 子tử 壽thọ 二nhị 十thập 歲tuế 。 如như 是thị 轉chuyển 續tục 至chí 彌Di 勒Lặc 時thời 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 歲tuế 也dã 。

化hóa 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 住trụ 無vô 諍tranh 地địa 。 若nhược 有hữu 大đại 戰chiến 陣trận 。 立lập 之chi 以dĩ 等đẳng 力lực 。 菩Bồ 薩Tát 現hiện 威uy 勢thế 。 降hàng 伏phục 使sử 和hòa 安an 。

什thập 曰viết 。 兩lưỡng 陣trận 相tương 對đối 助trợ 其kỳ 弱nhược 者giả 。 二nhị 眾chúng 既ký 均quân 無vô 相tướng 勝thắng 負phụ 。 因nhân 是thị 彼bỉ 此thử 和hòa 安an 矣hĩ 。

一nhất 切thiết 國quốc 土độ 中trung 。 諸chư 有hữu 地địa 獄ngục 處xứ 。 輒triếp 往vãng 到đáo 于vu 彼bỉ 。 勉miễn 濟tế 其kỳ 苦khổ 惱não 。 一nhất 切thiết 國quốc 土độ 中trung 。 畜súc 生sanh 相tương 食thực 噉đạm 。 皆giai 現hiện 生sanh 於ư 彼bỉ 。 為vì 之chi 作tác 利lợi 益ích 。

什thập 曰viết 。 如như 過quá 去khứ 世thế 。 時thời 人nhân 無vô 禮lễ 義nghĩa 。 欲dục 殘tàn 害hại 長trưởng 老lão 。 猴hầu 象tượng 及cập 鳥điểu 推thôi 敬kính 長trưởng 老lão 。 令linh 人nhân 修tu 善thiện 咸hàm 相tương 和hòa 須tu 。 如như 大đại 智Trí 度Độ 論luận 中trung 說thuyết 。

示thị 受thọ 於ư 五ngũ 欲dục 。 亦diệc 復phục 現hiện 行hành 禪thiền 。 令linh 魔ma 心tâm 憒hội 亂loạn 。 不bất 能năng 得đắc 其kỳ 便tiện 。

肇triệu 曰viết 。 欲dục 言ngôn 行hạnh 禪thiền 復phục 受thọ 五ngũ 欲dục 。 欲dục 言ngôn 受thọ 欲dục 復phục 現hiện 行hành 禪thiền 。 莫mạc 測trắc 其kỳ 變biến 。 所sở 以dĩ 憒hội 亂loạn 也dã 。

火hỏa 中trung 生sanh 蓮liên 華hoa 。 是thị 可khả 謂vị 希hy 有hữu 。 在tại 欲dục 而nhi 行hành 禪thiền 。 希hy 有hữu 亦diệc 如như 是thị 。

肇triệu 曰viết 。 自tự 非phi 靜tĩnh 亂loạn 齊tề 旨chỉ 者giả 。 孰thục 能năng 為vi 之chi 者giả 也dã 。

或hoặc 現hiện 作tác 婬dâm 女nữ 。 引dẫn 諸chư 好hiếu 色sắc 者giả 。 先tiên 以dĩ 欲dục 鉤câu 牽khiên 。 後hậu 令linh 入nhập 佛Phật 智trí 。

肇triệu 曰viết 。 反phản 欲dục 以dĩ 順thuận 。

或hoặc 為vi 邑ấp 中trung 主chủ 。 或hoặc 作tác 商thương 人nhân 導đạo 。 國quốc 師sư 及cập 大đại 臣thần 。 以dĩ 祐hựu 利lợi 眾chúng 生sanh 。 諸chư 有hữu 貧bần 窮cùng 者giả 。 現hiện 作tác 無vô 盡tận 藏tạng 。 因nhân 以dĩ 勸khuyến 導đạo 之chi 。 令linh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 我ngã 心tâm 憍kiêu 慢mạn 者giả 。 為vi 現hiện 大đại 力lực 士sĩ 。 消tiêu 伏phục 諸chư 貢cống 高cao 。 令linh 住trụ 無vô 上thượng 道Đạo 。

肇triệu 曰viết 。 慢mạn 心tâm 自tự 高cao 如như 山sơn 峯phong 不bất 停đình 水thủy 。 菩Bồ 薩Tát 現hiện 為vi 力lực 士sĩ 服phục 其kỳ 高cao 心tâm 。 然nhiên 後hậu 潤nhuận 以dĩ 法pháp 水thủy 。

其kỳ 有hữu 恐khủng 懼cụ 。 者giả 居cư 前tiền 而nhi 慰úy 安an 。 先tiên 施thí 以dĩ 無vô 畏úy 。 後hậu 令linh 發phát 道Đạo 心tâm 。 或hoặc 現hiện 離ly 婬dâm 欲dục 。 為vi 五ngũ 通thông 仙tiên 人nhân 。 開khai 導đạo 諸chư 群quần 生sanh 。 令linh 住trụ 戒giới 忍nhẫn 慈từ 。

什thập 曰viết 。 世thế 無vô 賢hiền 聖thánh 。 眾chúng 生sanh 下hạ 劣liệt 不bất 入nhập 深thâm 法Pháp 。 故cố 化hóa 以dĩ 戒giới 忍nhẫn 也dã 。

見kiến 須tu 供cung 事sự 者giả 。 現hiện 為vi 作tác 僮đồng 僕bộc 。 既ký 悅duyệt 可khả 其kỳ 意ý 。 乃nãi 發phát 以dĩ 道Đạo 心tâm 。 隨tùy 彼bỉ 之chi 所sở 須tu 。 得đắc 入nhập 於ư 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 力lực 。 皆giai 能năng 給cấp 足túc 之chi 。 如như 是thị 道Đạo 無vô 量lượng 。

生sanh 曰viết 。 應ưng 適thích 無vô 方phương 。 皆giai 是thị 佛Phật 之chi 道đạo 矣hĩ 。

所sở 行hành 無vô 有hữu 涯nhai 。 智trí 慧tuệ 無vô 邊biên 際tế 。 度độ 脫thoát 無vô 數số 眾chúng 。 假giả 令linh 一nhất 切thiết 佛Phật 。 於ư 無vô 數số 億ức 。 劫kiếp 讚tán 歎thán 其kỳ 功công 德đức 。 猶do 尚thượng 不bất 能năng 盡tận 。

肇triệu 曰viết 。 其kỳ 權quyền 智trí 之chi 道đạo 無vô 涯nhai 無vô 際tế 。 雖tuy 復phục 眾chúng 聖thánh 殊thù 勝thắng 辯biện 。 猶do 不bất 能năng 盡tận 。

誰thùy 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 不bất 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 除trừ 彼bỉ 不bất 肖tiếu 人nhân 。 癡si 冥minh 無vô 智trí 者giả 。

肇triệu 曰viết 。 下hạ 士sĩ 聞văn 道đạo 大đại 而nhi 笑tiếu 之chi 。 日nhật 月nguyệt 雖tuy 明minh 。 何hà 益ích 瞽# 者giả 。

注Chú 維Duy 摩Ma 詰Cật 經Kinh 卷quyển 第đệ 七thất