Chú Đại Thừa Nhập Lăng Già Kinh – Quyển 8

Chuẩn
Leave a comment

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh
Quyển 8
宋Tống 寶Bảo 臣Thần 述Thuật

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 卷quyển 第đệ 八bát

無Vô 常Thường 品Phẩm 第đệ 八bát

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 所sở 言ngôn 無vô 常thường 。復phục 有hữu 幾kỷ 種chủng 。因nhân 上thượng 凡phàm 夫phu 虛hư 妄vọng 起khởi 生sanh 滅diệt 見kiến 。非phi 諸chư 聖thánh 人nhân 。謂vị 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。不bất 得đắc 如như 實thật 。而nhi 起khởi 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 妄vọng 見kiến 。故cố 說thuyết 無vô 常thường 。聖thánh 人nhân 得đắc 如như 實thật 理lý 。應ưng 不bất 起khởi 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 妄vọng 見kiến 。世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。亦diệc 言ngôn 諸chư 行hành 無vô 常thường 。是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。未vị 知tri 此thử 說thuyết 孰thục 為vi 邪tà 正chánh 。所sở 言ngôn 無vô 常thường 復phục 有hữu 幾kỷ 種chủng 耳nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 外ngoại 道đạo 說thuyết 有hữu (# 至chí )# 生sanh 已dĩ 不bất 生sanh 無vô 常thường 性tánh 故cố 。有hữu 外ngoại 道đạo 說thuyết 四tứ 大đại 種chủng 性tánh 。無vô 始thỉ 造tạo 作tác 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。作tác 已dĩ 而nhi 捨xả 。即tức 計kế 所sở 作tác 法pháp 是thị 其kỳ 無vô 常thường 。

有hữu 說thuyết 形hình 處xứ 變biến 壞hoại 是thị 名danh 無vô 常thường (# 至chí )# 大đại 種chủng 自tự 性tánh 本bổn 來lai 無vô 起khởi 。自tự 下hạ 牒điệp 釋thích 廣quảng 破phá 妄vọng 計kế 七thất 種chủng 無vô 常thường 也dã 。此thử 初sơ 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 六lục 無vô 常thường 。言ngôn 其kỳ 中trung 物vật 無vô 物vật 無vô 常thường 者giả 牒điệp 計kế 也dã 。謂vị 能năng 造tạo 下hạ 諸chư 句cú 即tức 釋thích 破phá 也dã 。言ngôn 能năng 造tạo 大đại 種chủng 。所sở 造tạo 諸chư 法pháp 。虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。其kỳ 相tương/tướng 滅diệt 壞hoại 。大đại 種chủng 自tự 性tánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。本bổn 來lai 無vô 起khởi 。無vô 起khởi 故cố 無vô 滅diệt 。何hà 有hữu 能năng 造tạo 所sở 造tạo 實thật 法pháp 言ngôn 無vô 常thường 耶da 。

不bất 生sanh 無vô 常thường 者giả 謂vị 常thường 與dữ 無vô 常thường 。至chí )# 則tắc 墮đọa 外ngoại 道đạo 生sanh 無vô 常thường 義nghĩa 。次thứ 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 七thất 無vô 常thường 。言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。非phi 是thị 滅diệt 生sanh 名danh 無vô 常thường 。不bất 覺giác 此thử 者giả 。則tắc 計kế 不bất 生sanh 以dĩ 為vi 有hữu 生sanh 法pháp 滅diệt 。名danh 無vô 常thường 也dã 。

有hữu 物vật 無vô 常thường 者giả 謂vị 於ư 非phi 常thường (# 至chí )# 而nhi 自tự 不bất 壞hoại 。此thử 亦diệc 如như 是thị 。三tam 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 五ngũ 無vô 常thường 。言ngôn 於ư 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 處xứ 。外ngoại 道đạo 不bất 了liễu 。計kế 謂vị 無vô 常thường 。是thị 自tự 生sanh 妄vọng 想tưởng 也dã 。其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 下hạ 。徵trưng 釋thích 譬thí 喻dụ 彼bỉ 妄vọng 計kế 義nghĩa 。如như 經kinh 自tự 明minh 。

大đại 慧tuệ 現hiện 見kiến 無vô 常thường 與dữ 一nhất 切thiết 。法pháp (# 至chí )# 能năng 令linh 諸chư 法pháp 成thành 於ư 無vô 故cố 。此thử 下hạ 如Như 來Lai 正chánh 破phá 彼bỉ 計kế 也dã 。謂vị 現hiện 見kiến 物vật 無vô 常thường 。與dữ 所sở 作tác 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 異dị 體thể 。故cố 云vân 無vô 有hữu 能năng 作tác 所sở 作tác 差sai 別biệt 。既ký 云vân 此thử 是thị 物vật 無vô 常thường 。此thử 是thị 所sở 作tác 法pháp 。無vô 差sai 別biệt 故cố 。能năng 作tác 所sở 作tác 應ưng 俱câu 是thị 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。不bất 見kiến 有hữu 物vật 無vô 常thường 為vi 因nhân 。而nhi 能năng 破phá 壞hoại 所sở 作tác 諸chư 法pháp 。成thành 於ư 無vô 故cố 。

大đại 慧tuệ 諸chư 法pháp 滅diệt 壞hoại 實thật 亦diệc 有hữu 因nhân 但đãn 非phi 凡phàm 愚ngu 之chi 所sở 能năng 了liễu 。以dĩ 外ngoại 道đạo 計kế 除trừ 物vật 無vô 常thường 。無vô 有hữu 能năng 令linh 人nhân 天thiên 。變biến 化hóa 有hữu 無vô 者giả 。是thị 故cố 佛Phật 言ngôn 。人nhân 天thiên 依y 正chánh 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。生sanh 起khởi 滅diệt 壞hoại 實thật 亦diệc 有hữu 因nhân 。但đãn 非phi 凡phàm 愚ngu 之chi 所sở 能năng 了liễu 。謂vị 一nhất 念niệm 妄vọng 想tưởng 是thị 生sanh 起khởi 滅diệt 壞hoại 因nhân 。外ngoại 道đạo 不bất 知tri 。故cố 以dĩ 物vật 無vô 常thường 為vi 因nhân 也dã 。

大đại 慧tuệ 異dị 因nhân 不bất 應ưng 生sanh 於ư 。異dị 果quả (# 至chí )# 云vân 何hà 異dị 因nhân 生sanh 於ư 異dị 果quả 。自tự 下hạ 如Như 來Lai 破phá 轉chuyển 計kế 也dã 。上thượng 言ngôn 無vô 差sai 別biệt 。破phá 計kế 物vật 無vô 常thường 自tự 不bất 滅diệt 壞hoại 。能năng 壞hoại 諸chư 法pháp 。此thử 謂vị 有hữu 別biệt 。復phục 破phá 轉chuyển 計kế 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。故cố 言ngôn 異dị 因nhân 不bất 應ưng 生sanh 於ư 異dị 果quả 。若nhược 實thật 能năng 生sanh 者giả 。一nhất 切thiết 異dị 法pháp 應ưng 皆giai 相tương 生sanh 。如như 粟túc 種chủng 生sanh 麻ma 。荳# 種chủng 生sanh 麥mạch 。情tình 生sanh 無vô 情tình 。無vô 情tình 生sanh 情tình 。彼bỉ 法pháp 此thử 法pháp 。能năng 生sanh 所sở 生sanh 。應ưng 無vô 有hữu 別biệt 。而nhi 世thế 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 有hữu 別biệt 。云vân 何hà 妄vọng 計kế 異dị 因nhân 生sanh 於ư 異dị 果quả 。

大đại 慧tuệ 若nhược 無vô 常thường 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 者giả (# 至chí )# 所sở 無vô 常thường 法pháp 皆giai 應ưng 是thị 常thường 。若nhược 計kế 物vật 無vô 常thường 性tánh 為vi 能năng 生sanh 因nhân 是thị 有hữu 法pháp 者giả 。應ưng 同đồng 所sở 作tác 性tánh 不bất 究cứu 竟cánh 。自tự 是thị 無vô 常thường 也dã 。自tự 無vô 常thường 故cố 。何hà 能năng 滅diệt 壞hoại 生sanh 起khởi 諸chư 法pháp 。所sở 無vô 常thường 法pháp 皆giai 應ưng 是thị 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。既ký 同đồng 所sở 作tác 。而nhi 計kế 常thường 住trụ 自tự 不bất 滅diệt 壞hoại 。故cố 所sở 作tác 法pháp 皆giai 是thị 常thường 也dã 。

大đại 慧tuệ 若nhược 無vô 常thường 性tánh 住trụ 諸chư 法pháp 中trung (# 至chí )# 故cố 其kỳ 自tự 性tánh 亦diệc 不bất 壞hoại 滅diệt 。若nhược 計kế 物vật 無vô 常thường 性tánh 。常thường 住trụ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 之chi 中trung 。而nhi 能năng 有hữu 無vô 生sanh 。滅diệt 諸chư 法pháp 者giả 。既ký 住trụ 諸chư 法pháp 中trung 。應ưng 同đồng 諸chư 法pháp 墮đọa 於ư 三tam 世thế 俱câu 滅diệt 壞hoại 也dã 。自tự 體thể 不bất 有hữu 。豈khởi 能năng 令linh 物vật 無vô 常thường 乎hồ 。一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。妄vọng 計kế 大đại 種chủng 體thể 性tánh 不bất 壞hoại 。言ngôn 造tạo 色sắc 壞hoại 。色sắc 者giả 即tức 是thị 大đại 種chủng 差sai 別biệt 。和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。離ly 異dị 不bất 異dị 。故cố 其kỳ 色sắc 自tự 性tánh 。亦diệc 不bất 壞hoại 滅diệt 耳nhĩ 。

大đại 慧tuệ 三tam 有hữu 之chi 中trung 。能năng 造tạo 所sở 造tạo (# 至chí )# 能năng 生sanh 於ư 物vật 而nhi 不bất 滅diệt 耶da 。此thử 總tổng 結kết 破phá 物vật 無vô 常thường 見kiến 。如như 文văn 可khả 知tri 。以dĩ 上thượng 破phá 物vật 無vô 常thường 竟cánh 。

始thỉ 造tạo 即tức 捨xả 無vô 常thường 者giả 非phi 大đại 種chủng (# 至chí )# 當đương 知tri 是thị 非phi 始thỉ 造tạo 無vô 常thường 。四tứ 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 一nhất 始thỉ 造tạo 即tức 捨xả 無vô 常thường 。謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。不bất 出xuất 互hỗ 自tự 共cộng 三tam 為vi 能năng 造tạo 也dã 。言ngôn 非phi 大đại 種chủng 互hỗ 過quá 大đại 種chủng 以dĩ 各các 別biệt 故cố 者giả 。謂vị 堅kiên 濕thấp 等đẳng 。本bổn 無vô 自tự 性tánh 。其kỳ 用dụng 互hỗ 有hữu 相tương 違vi 。不bất 能năng 更cánh 互hỗ 以dĩ 造tạo 於ư 色sắc 。故cố 破phá 云vân 以dĩ 各các 別biệt 故cố 。如như 下hạ 偈kệ 曰viết 。大đại 種chủng 無vô 自tự 性tánh 。又hựu 云vân 大đại 種chủng 互hỗ 相tương 違vi 。安an 能năng 造tạo 於ư 色sắc 也dã 。言ngôn 非phi 自tự 相tương/tướng 造tạo 。以dĩ 無vô 異dị 故cố 者giả 。自tự 獨độc 也dã 。謂vị 大đại 種chủng 性tánh 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。不bất 能năng 獨độc 起khởi 以dĩ 造tạo 於ư 色sắc 。故cố 破phá 云vân 以dĩ 無vô 異dị 故cố 。如như 下hạ 偈kệ 曰viết 。大đại 種chủng 本bổn 無vô 生sanh 。故cố 無vô 所sở 造tạo 色sắc 也dã 。言ngôn 非phi 復phục 共cộng 造tạo 。以dĩ 乖quai 離ly 故cố 者giả 。共cộng 者giả 同đồng 和hòa 之chi 義nghĩa 。謂vị 四tứ 大đại 種chủng 性tánh 自tự 乖quai 離ly 。遞đệ 相tương 凌lăng 滅diệt 。如như 水thủy 不bất 容dung 火hỏa 等đẳng 。豈khởi 能năng 共cộng 同đồng 而nhi 造tạo 於ư 色sắc 。故cố 破phá 云vân 以dĩ 乖quai 離ly 故cố 。如như 下hạ 偈kệ 曰viết 。火hỏa 乃nãi 燒thiêu 於ư 色sắc 。水thủy 復phục 為vi 壞hoại 爛lạn 。風phong 能năng 令linh 散tán 滅diệt 。云vân 何hà 色sắc 得đắc 生sanh 也dã 。當đương 知tri 非phi 是thị 始thỉ 造tạo 無vô 常thường 者giả 。結kết 破phá 也dã 。

形hình 狀trạng 壞hoại 無vô 常thường 者giả 此thử 非phi 能năng 造tạo (# 至chí )# 比tỉ 見kiến 墮đọa 在tại 數số 論luận 之chi 中trung 。五ngũ 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 二nhị 無vô 常thường 。計kế 但đãn 滅diệt 形hình 狀trạng 長trường 短đoản 等đẳng 見kiến 。不bất 滅diệt 能năng 所sở 造tạo 體thể 。此thử 見kiến 墮đọa 在tại 僧Tăng 佉khư 中trung 也dã 。

色sắc 即tức 是thị 無vô 常thường 。者giả 謂vị 此thử 即tức 是thị 形hình 狀trạng 無vô 常thường (# 至chí )# 唯duy 有hữu 言ngôn 說thuyết 故cố 。六lục 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 三tam 無vô 常thường 。計kế 大đại 種chủng 性tánh 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。為vi 能năng 作tác 者giả 若nhược 亦diệc 無vô 常thường 。則tắc 無vô 世thế 事sự 。如như 是thị 所sở 計kế 墮đọa 於ư 外ngoại 道đạo 盧lô 迦ca 耶da 見kiến 。以dĩ 彼bỉ 妄vọng 見kiến 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 生sanh 。唯duy 有hữu 言ngôn 說thuyết 。無vô 自tự 性tánh 相tướng 故cố 。

轉chuyển 變biến 無vô 常thường 者giả 謂vị 色sắc 體thể 變biến (# 至chí )# 而nhi 金kim 無vô 改cải 。此thử 亦diệc 如như 是thị 。七thất 牒điệp 釋thích 破phá 第đệ 四tứ 無vô 常thường 。計kế 色sắc 質chất 變biến 異dị 名danh 無vô 常thường 。非phi 大đại 種chủng 體thể 名danh 無vô 常thường 也dã 。故cố 舉cử 金kim 作tác 嚴nghiêm 具cụ 喻dụ 之chi 。嚴nghiêm 具cụ 有hữu 變biến 異dị 名danh 無vô 常thường 。而nhi 金kim 無vô 改cải 。非phi 無vô 常thường 也dã 。此thử 色sắc 法pháp 體thể 變biến 異dị 無vô 常thường 亦diệc 如như 是thị 。

大đại 慧tuệ 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。外ngoại 道đạo (# 至chí )# 能năng 造tạo 所sở 造tạo 則tắc 皆giai 斷đoạn 滅diệt 。總tổng 結kết 上thượng 七thất 種chủng 無vô 常thường 。及cập 等đẳng 餘dư 外ngoại 道đạo 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。見kiến 無vô 常thường 性tánh 。如như 彼bỉ 計kế 謂vị 火hỏa 燒thiêu 四tứ 大đại 時thời 。而nhi 不bất 能năng 燒thiêu 諸chư 大đại 自tự 相tương/tướng 。言ngôn 若nhược 能năng 燒thiêu 者giả 。能năng 造tạo 所sở 造tạo 後hậu 應ưng 斷đoạn 滅diệt 。以dĩ 見kiến 不bất 斷đoạn 故cố 。計kế 大đại 種chủng 性tánh 常thường 。

大đại 慧tuệ 我ngã 說thuyết 諸chư 法pháp 。非phi 常thường 無vô 常thường 。至chí 則tắc 不bất 分phân 別biệt 。能năng 所sở 造tạo 故cố 。此thử 明minh 如Như 來Lai 自tự 覺giác 。聖thánh 智trí 所sở 證chứng 實thật 法pháp 。凡phàm 有hữu 說thuyết 示thị 如như 證chứng 而nhi 說thuyết 。不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 常thường 無vô 常thường 見kiến 。何hà 以dĩ 故cố 爾nhĩ 。謂vị 了liễu 外ngoại 法pháp 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。離ly 執chấp 取thủ 故cố 。乃nãi 至chí 離ly 有hữu 無vô 見kiến 。不bất 妄vọng 分phân 別biệt 能năng 所sở 造tạo 故cố 。通thông 有hữu 十thập 義nghĩa 釋thích 成thành 正chánh 理lý 。如như 文văn 可khả 知tri 。

大đại 慧tuệ 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。至chí )# 非phi 諸chư 凡phàm 愚ngu 。之chi 所sở 能năng 知tri 。言ngôn 世thế 出xuất 世thế 間gian 。及cập 出xuất 世thế 間gian 。最tối 勝thắng 上thượng 上thượng 諸chư 法pháp 。皆giai 唯duy 是thị 心tâm 無vô 有hữu 外ngoại 法pháp 。非phi 常thường 無vô 常thường 。若nhược 不bất 能năng 了liễu 則tắc 墮đọa 惡ác 見kiến 。依y 自tự 妄vọng 想tưởng 而nhi 計kế 言ngôn 說thuyết 。計kế 常thường 無vô 常thường 。此thử 三tam 種chủng 法Pháp 。所sở 有hữu 方phương 便tiện 。語ngữ 言ngôn 分phân 別biệt 。亦diệc 非phi 凡phàm 愚ngu 所sở 能năng 覺giác 知tri 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 始thỉ 造tạo 即tức 便tiện 捨xả 形hình 狀trạng 有hữu 轉chuyển 變biến 色sắc 物vật 等đẳng 無vô 常thường 外ngoại 道đạo 妄vọng 分phân 別biệt 。言ngôn 七thất 種chủng 無vô 常thường 。是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。妄vọng 分phân 別biệt 見kiến 。

諸chư 法pháp 無vô 滅diệt 壞hoại 諸chư 大đại 自tự 性tánh 住trụ 外ngoại 道đạo 種chủng 種chủng 見kiến 如như 是thị 說thuyết 無vô 常thường 。是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。故cố 言ngôn 諸chư 法pháp 無vô 滅diệt 壞hoại 。諸chư 大đại 自tự 性tánh 住trụ 。外ngoại 道đạo 不bất 了liễu 。計kế 大đại 種chủng 常thường 。造tạo 色sắc 無vô 常thường 。故cố 言ngôn 外ngoại 道đạo 種chủng 種chủng 見kiến 。如như 是thị 說thuyết 無vô 常thường 。

彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。眾chúng 皆giai 說thuyết 不bất 生sanh 滅diệt 諸chư 大đại 性tánh 自tự 常thường 誰thùy 。是thị 無vô 常thường 法pháp 。離ly 能năng 無vô 所sở 。離ly 所sở 無vô 能năng 。既ký 能năng 造tạo 大đại 種chủng 說thuyết 不bất 生sanh 滅diệt 。其kỳ 性tánh 自tự 常thường 。誰thùy 是thị 無vô 常thường 所sở 造tạo 色sắc 法pháp 。

能năng 取thủ 及cập 所sở 取thủ 一nhất 切thiết 唯duy 是thị 心tâm (# 至chí 。一nhất 切thiết 不bất 可khả 得đắc 。能năng 取thủ 妄vọng 見kiến 。所sở 取thủ 妄vọng 塵trần 。梵Phạm 天Thiên 等đẳng 法pháp 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。離ly 於ư 心tâm 量lượng 皆giai 不bất 可khả 得đắc 耳nhĩ 。

現Hiện 證Chứng 品Phẩm 第đệ 九cửu

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。錯thác 亂loạn 之chi 中trung 。因nhân 上thượng 言ngôn 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。及cập 出xuất 世thế 間gian 。上thượng 上thượng 諸chư 法pháp 。即tức 有hữu 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。斷đoạn 世thế 間gian 生sanh 死tử 。入nhập 出xuất 世thế 間gian 滅diệt 盡tận 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 。及cập 得đắc 諸chư 地địa 次thứ 第đệ 相tương 續tục 相tương/tướng 。故cố 大đại 慧tuệ 舉cử 。滅diệt 盡tận 三tam 昧muội 。及cập 地địa 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。相tương/tướng 請thỉnh 問vấn 如Như 來Lai 。欲dục 顯hiển 三tam 乘thừa 聖thánh 凡phàm 優ưu 劣liệt 。令linh 修tu 勝thắng 行hành 證chứng 佛Phật 果Quả 海hải 。不bất 墮đọa 權quyền 乘thừa 及cập 諸chư 邪tà 見kiến 。迷mê 惑hoặc 中trung 耳nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 諦đế 聽thính 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。至chí 心tâm 意ý 意ý 識thức 。分phân 別biệt 想tưởng 滅diệt 。言ngôn 菩Bồ 薩Tát 至chí 六lục 地địa 。及cập 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。同đồng 斷đoạn 三tam 界giới 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。能năng 入nhập 滅diệt 盡tận 三tam 昧muội 。七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。逈huýnh 異dị 二Nhị 乘Thừa 。念niệm 念niệm 恆hằng 入nhập 。無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。二Nhị 乘Thừa 有hữu 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 可khả 斷đoạn 。故cố 不bất 能năng 念niệm 念niệm 恆hằng 入nhập 。八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。無vô 功công 用dụng 道đạo 。恆hằng 在tại 三tam 昧muội 無vô 出xuất 入nhập 相tương/tướng 。而nhi 同đồng 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 涅Niết 槃Bàn 。滅diệt 妄vọng 想tưởng 心tâm 識thức 也dã 。

始thỉ 從tùng 初Sơ 地Địa 。乃nãi 至chí 六lục 地địa (# 至chí )# 能năng 取thủ 所sở 取thủ 之chi 相tướng 而nhi 生sanh 執chấp 著trước 。明minh 初Sơ 地Địa 至chí 六Lục 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。雖tuy 未vị 盡tận 滅diệt 。心tâm 意ý 意ý 識thức 。已dĩ 能năng 修tu 行hành 。觀quán 察sát 諸chư 法pháp 。由do 分phân 別biệt 有hữu 。麁thô 分phân 別biệt 想tưởng 更cánh 不bất 現hiện 行hành 。凡phàm 愚ngu 不bất 覺giác 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。過quá 惡ác 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 所sở 熏huân 。於ư 自tự 心tâm 變biến 能năng 所sở 取thủ 相tương/tướng 。故cố 起khởi 計kế 著trước 。如như 鐵thiết 孕dựng 垢cấu 而nhi 自tự 毀hủy 傷thương 。

大đại 慧tuệ 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。所sở 得đắc 三tam 昧muội (# 至chí 是thị 故cố 於ư 中trung 。生sanh 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。言ngôn 此thử 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。初sơ 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。覺giác 一nhất 切thiết 法pháp 。如như 幻huyễn 如như 夢mộng 。心tâm 量lượng 妄vọng 想tưởng 息tức 滅diệt 。諸chư 佛Phật 以dĩ 七thất 種chủng 加gia 勸khuyến 。於ư 三tam 昧muội 門môn 。不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 不bất 蒙mông 加gia 勸khuyến 發phát 。即tức 不bất 修tu 行hành 廣quảng 大đại 。行hạnh 願nguyện 悲bi 化hóa 有hữu 情tình 。亦diệc 如như 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。斷đoạn 佛Phật 種chủng 姓tánh 。是thị 故cố 如Như 來Lai 。為vi 示thị 無vô 量lượng 難nan 思tư 功công 德đức 。令linh 其kỳ 滿mãn 足túc 。成thành 佛Phật 果quả 海hải 。無vô 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 於ư 無vô 生sanh 三tam 昧muội 生sanh 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 也dã 。然nhiên 此thử 品phẩm 言ngôn 。聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。是thị 昔tích 菩Bồ 薩Tát 退thoái 菩Bồ 提Đề 願nguyện 者giả 。彼bỉ 定định 性tánh 趣thú 寂tịch 二Nhị 乘Thừa 。尚thượng 不bất 能năng 知tri 。初Sơ 地Địa 之chi 法Pháp 。況huống 能năng 分phần/phân 同đồng 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 耶da 。

大đại 慧tuệ 七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。善thiện 能năng 觀quán 察sát 。至chí )# 漸tiệm 入nhập 諸chư 地địa 。具cụ 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。言ngôn 七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。善thiện 觀quán 心tâm 識thức 妄vọng 想tưởng 斷đoạn 。我ngã 我ngã 所sở 生sanh 滅diệt 自tự 共cộng 相tương 。無vô 礙ngại 辨biện 才tài 善thiện 巧xảo 決quyết 定định 。雖tuy 未vị 能năng 滅diệt 心tâm 識thức 流lưu 注chú 。已dĩ 於ư 三tam 昧muội 。而nhi 得đắc 自tự 在tại 。漸tiệm 入nhập 諸chư 地địa 具cụ 足túc 菩Bồ 薩Tát 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。言ngôn 四tứ 無vô 礙ngại 辨biện 者giả 。謂vị 法pháp 義nghĩa 詞từ 及cập 以dĩ 樂nhạo 說thuyết 。義nghĩa 如như 別biệt 釋thích 。

大đại 慧tuệ 我ngã 恐khủng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 至chí 我ngã 及cập 諸chư 佛Phật 。為vi 如như 是thị 說thuyết 。欲dục 令linh 菩Bồ 薩Tát 。覺giác 陰ấm 界giới 入nhập 。自tự 共cộng 相tương 等đẳng 虛hư 假giả 不bất 實thật 。善thiện 於ư 諸chư 地địa 相tương 續tục 次thứ 第đệ 。對đối 治trị 妄vọng 想tưởng 不bất 墮đọa 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 邪tà 徑kính 。故cố 如như 此thử 說thuyết 。然nhiên 彼bỉ 諸chư 法pháp 。有hữu 無vô 生sanh 滅diệt 。實thật 不bất 可khả 得đắc 。愚ngu 夫phu 不bất 知tri 。是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。皆giai 以dĩ 方phương 便tiện 。作tác 是thị 說thuyết 耳nhĩ 。

大đại 慧tuệ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。至chí 於ư 菩Bồ 薩Tát 至chí )# 生sanh 涅Niết 槃Bàn 覺giác 非phi 寂tịch 滅diệt 慧tuệ 。退thoái 菩Bồ 提Đề 願nguyện 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。於ư 第đệ 八Bát 地Địa 中trung 。味vị 著trước 無vô 生sanh 三tam 昧muội 。為vi 彼bỉ 所sở 醉túy 。不bất 達đạt 三tam 界giới 自tự 共cộng 相tương 虛hư 妄vọng 。妄vọng 緣duyên 人nhân 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 空không 處xứ 。作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。自tự 性tánh 寂tịch 滅diệt 。為vi 真chân 涅Niết 槃Bàn 。

大đại 慧tuệ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 得đắc 於ư 如Như 來Lai 自tự 證chứng 地địa 故cố 。言ngôn 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。雖tuy 見kiến 無vô 生sanh 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 。為vi 本bổn 願nguyện 哀ai 愍mẫn 。大đại 悲bi 成thành 就tựu 。滿mãn 十thập 大đại 願nguyện 。度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。不bất 證chứng 無vô 生sanh 以dĩ 為vi 涅Niết 槃Bàn 。然nhiên 非phi 不bất 起khởi 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 佛Phật 法Pháp 正chánh 因nhân 。隨tùy 於ư 智trí 慧tuệ 。如như 實thật 修tu 行hành 。如như 是thị 故cố 得đắc 入nhập 如Như 來Lai 地địa 也dã 。

大đại 慧tuệ 如như 人nhân 夢mộng 中trung 。方phương 便tiện 度độ 河hà (# 至chí )# 意ý 識thức 夢mộng 中trung 。之chi 所sở 現hiện 耳nhĩ 。覺giác 竟cánh 無vô 水thủy 。船thuyền 栰phạt 非phi 真chân 。夢mộng 時thời 見kiến 河hà 。船thuyền 栰phạt 非phi 妄vọng 。以dĩ 譬thí 得đắc 八bát 地địa 覺giác 已dĩ 。本bổn 無vô 生sanh 死tử 。故cố 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 功công 德đức 非phi 真chân 。七thất 地địa 未vị 覺giác 。心tâm 量lượng 未vị 滅diệt 。故cố 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 功công 德đức 非phi 妄vọng 。但đãn 是thị 無vô 始thỉ 。見kiến 覺giác 聞văn 知tri 。曾tằng 所sở 更cánh 事sự 熏huân 習tập 不bất 斷đoạn 。故cố 心tâm 意ý 識thức 妄vọng 想tưởng 夢mộng 現hiện 。言ngôn 離ly 有hữu 無vô 念niệm 者giả 。考khảo 餘dư 二nhị 本bổn 。當đương 作tác 墮đọa 有hữu 無vô 念niệm 也dã 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。非phi 滅diệt 壞hoại 也dã 。言ngôn 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 。地địa 至chí 七thất 地địa 。增tăng 進tiến 修tu 行hành 。合hợp 上thượng 如như 人nhân 夢mộng 中trung 。方phương 便tiện 度độ 河hà 。入nhập 於ư 第đệ 八bát 。得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。合hợp 上thượng 未vị 度độ 便tiện 覺giác 。見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 已dĩ 下hạ 。合hợp 上thượng 覺giác 已dĩ 思tư 唯duy 等đẳng 。文văn 互hỗ 影ảnh 略lược 更cánh 相tương 映ánh 顯hiển 。可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

大đại 慧tuệ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。無vô 有hữu 次thứ 第đệ (# 至chí 此thử 則tắc 名danh 為vi 。寂tịch 滅diệt 之chi 法Pháp 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。言ngôn 思tư 路lộ 絕tuyệt 。唯duy 自tự 覺giác 智trí 所sở 證chứng 相tương 應ứng 。不bất 得đắc 說thuyết 有hữu 十Thập 地Địa 對đối 治trị 。次thứ 第đệ 相tương 續tục 相tương/tướng 。此thử 則tắc 強cường/cưỡng 名danh 寂tịch 滅diệt 法pháp 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 諸chư 住trụ 及cập 佛Phật 地địa 唯duy 心tâm 無vô 影ảnh 像tượng (# 至chí )# 餘dư 則tắc 我ngã 所sở 得đắc 。住trụ 亦diệc 地địa 也dã 。無vô 影ảnh 像tượng 即tức 無vô 所sở 有hữu 也dã 。七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 總tổng 名danh 心tâm 量lượng 未vị 滅diệt 。八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。名danh 無vô 所sở 有hữu 。十Thập 地Địa 已dĩ 去khứ 方phương 言ngôn 佛Phật 也dã 。故cố 云vân 此thử 二nhị 地địa 名danh 住trụ 。餘dư 則tắc 我ngã 所sở 得đắc 也dã 。

自tự 證chứng 及cập 清thanh 淨tịnh 此thử 則tắc 是thị 我ngã 。地địa (# 至chí )# 或hoặc 有hữu 先tiên 時thời 化hóa 。初sơ 半bán 偈kệ 頌tụng 法Pháp 身thân 。次thứ 一nhất 偈kệ 頌tụng 報báo 身thân 。第đệ 三tam 一nhất 偈kệ 頌tụng 化hóa 身thân 。報báo 化hóa 皆giai 由do 法Pháp 身thân 有hữu 也dã 。

於ư 彼bỉ 說thuyết 三tam 乘thừa 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。地địa (# 至chí 無vô 相tướng 有hữu 何hà 次thứ 。如Như 來Lai 方phương 便tiện 。隨tùy 情tình 說thuyết 法Pháp 。即tức 有hữu 諸chư 乘thừa 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。何hà 有hữu 次thứ 第đệ 。故cố 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。得đắc 諸chư 法pháp 正chánh 性tánh 者giả 。不bất 從tùng 一nhất 地địa 至chí 於ư 一nhất 地địa 。是thị 知tri 以dĩ 實thật 映ánh 權quyền 。方phương 便tiện 相tương/tướng 盡tận 。皆giai 無vô 所sở 有hữu 。

如Như 來Lai 常Thường 無Vô 常Thường 品Phẩm 第đệ 十thập

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 為vi 常thường 為vi 無vô 常thường 。因nhân 上thượng 此thử 是thị 去khứ 來lai 今kim 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 說thuyết 。若nhược 如Như 來Lai 墮đọa 三tam 世thế 者giả 。則tắc 是thị 無vô 常thường 。故cố 問vấn 如Như 來Lai 。應Ứng 。正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。為vi 常thường 為vi 無vô 常thường 也dã 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 如Như 來Lai 。應Ứng 。正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。至chí )# 然nhiên 佛Phật 如Như 來Lai 實thật 非phi 斷đoạn 滅diệt 。言ngôn 佛Phật 是thị 常thường 是thị 無vô 常thường 。俱câu 有hữu 過quá 咎cữu 。云vân 何hà 有hữu 過quá 咎cữu 。若nhược 如Như 來Lai 常thường 者giả 。則tắc 同đồng 外ngoại 道đạo 計kế 神thần 我ngã 等đẳng 為vi 能năng 作tác 者giả 。為vi 能năng 作tác 常thường 。若nhược 無vô 常thường 者giả 。則tắc 同đồng 世thế 間gian 有hữu 為vi 作tác 法pháp 。為vi 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 。畢tất 竟cánh 敗bại 壞hoại 成thành 於ư 無vô 有hữu 。法Pháp 身thân 應ưng 斷đoạn 滅diệt 。然nhiên 佛Phật 如Như 來Lai 實thật 非phi 斷đoạn 常thường 。

大đại 慧tuệ 一nhất 切thiết 所sở 作tác 。如như 瓶bình 衣y 等đẳng (# 至chí 是thị 故cố 如Như 來Lai 。非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 是thị 無vô 常thường 。即tức 同đồng 瓶bình 衣y 一nhất 切thiết 作tác 法pháp 無vô 常thường 過quá 也dã 。所sở 修tu 正chánh 因nhân 。福phước 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。皆giai 空không 無vô 益ích 。然nhiên 佛Phật 如Như 來Lai 。功công 流lưu 萬vạn 世thế 常thường 存tồn 。道đạo 通thông 億ức 劫kiếp 彌di 固cố 。又hựu 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。有hữu 所sở 作tác 法pháp 。皆giai 應ưng 是thị 如Như 來Lai 。以dĩ 同đồng 是thị 作tác 因nhân 生sanh 故cố 。而nhi 言ngôn 如Như 來Lai 是thị 常thường 無vô 常thường 者giả 。有hữu 如như 上thượng 過quá 故cố 。不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 也dã 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 如Như 來Lai 非phi 常thường (# 至chí )# 同đồng 於ư 兔thố 馬mã 魚ngư 蛇xà 等đẳng 角giác 。此thử 復phục 破phá 轉chuyển 計kế 也dã 。若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 。如như 虛hư 空không 常thường 者giả 。則tắc 不bất 待đãi 自tự 覺giác 智trí 所sở 修tu 因nhân 成thành 。以dĩ 虛hư 空không 離ly 四tứ 句cú 邊biên 。分phần/phân 得đắc 譬thí 如Như 來Lai 也dã 。又hựu 若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 。是thị 不bất 生sanh 常thường 者giả 。則tắc 如như 兔thố 馬mã 等đẳng 角giác 本bổn 來lai 無vô 生sanh 也dã 。若nhược 同đồng 虛hư 空không 兔thố 馬mã 言ngôn 常thường 。則tắc 無vô 方phương 便tiện 廣quảng 大đại 益ích 物vật 義nghĩa 。是thị 故cố 不bất 同đồng 也dã 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 以dĩ 別biệt 義nghĩa 故cố (# 至chí )# 然nhiên 非phi 凡phàm 愚ngu 。之chi 所sở 能năng 知tri 。以dĩ 別biệt 義nghĩa 故cố 亦diệc 得đắc 言ngôn 常thường 。謂vị 以dĩ 現hiện 前tiền 離ly 念niệm 明minh 智trí 。證chứng 真chân 常thường 法pháp 故cố 。亦diệc 得đắc 言ngôn 常thường 。此thử 真chân 常thường 理lý 。有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。常thường 住trụ 不bất 變biến 。遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 。非phi 斷đoạn 滅diệt 無vô 。凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 豈khởi 能năng 覺giác 知tri 。故cố 法pháp 華hoa 云vân 。同đồng 共cộng 一nhất 法Pháp 中trung 。而nhi 不bất 得đắc 此thử 事sự 。

大đại 慧tuệ 夫phu 如Như 來Lai 者giả 。以dĩ 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。至chí 如Như 來Lai 不bất 從tùng 妄vọng 分phân 別biệt 生sanh 。言ngôn 如Như 來Lai 者giả 。以dĩ 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 所sở 證chứng 得đắc 名danh 。不bất 以dĩ 心tâm 意ý 識thức 。自tự 共cộng 相tương 法pháp 妄vọng 習tập 得đắc 名danh 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。皆giai 從tùng 不bất 實thật 。妄vọng 想tưởng 所sở 生sanh 。如Như 來Lai 非phi 彼bỉ 生sanh 也dã 。

大đại 慧tuệ 若nhược 有hữu 於ư 二nhị 有hữu 常thường 無vô 常thường 。至chí 二nhị 分phần 別biệt 覺giác 勿vật 令linh 少thiểu 在tại 。有hữu 妄vọng 取thủ 捨xả 。生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。故cố 有hữu 常thường 無vô 常thường 也dã 。如Như 來Lai 所sở 證chứng 。無vô 二nhị 法pháp 故cố 。離ly 常thường 無vô 常thường 不bất 寂tịch 靜tĩnh 見kiến 。學học 者giả 應ưng 滅diệt 二nhị 妄vọng 分phân 別biệt 。令linh 盡tận 無vô 餘dư 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 遠viễn 離ly 常thường 無vô 常thường 而nhi 現hiện 常thường 無vô 常thường (# 至chí )# 是thị 則tắc 無vô 違vi 諍tranh 。此thử 三tam 偈kệ 頌tụng 上thượng 長trường/trưởng 行hành 。經kinh 文văn 自tự 明minh 可khả 知tri 。

如Như 來Lai 藏Tạng 性Tánh 品Phẩm 第đệ 十thập 一nhất

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 不bất 求cầu 盡tận 苦khổ 。不bất 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。因nhân 上thượng 如Như 來Lai 非phi 以dĩ 心tâm 意ý 意ý 識thức 。蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 妄vọng 習tập 得đắc 名danh 。又hựu 佛Phật 常thường 說thuyết 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。故cố 問vấn 唯duy 願nguyện 為vì 我ngã 說thuyết 。蘊uẩn 界giới 處xứ 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。彼bỉ 陰ấm 界giới 入nhập 中trung 。既ký 無vô 有hữu 我ngã 。誰thùy 生sanh 誰thùy 滅diệt 。而nhi 諸chư 凡phàm 愚ngu 依y 於ư 生sanh 滅diệt 不bất 覺giác 苦khổ 盡tận 。不bất 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。無vô 生sanh 滅diệt 法Pháp 。若nhược 無vô 有hữu 我ngã 。誰thùy 知tri 苦khổ 盡tận 。誰thùy 證chứng 涅Niết 槃Bàn 耶da 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。至chí )# 變biến 現hiện 諸chư 趣thú 。離ly 我ngã 我ngã 所sở 。如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。在tại 纏triền 之chi 名danh 也dã 。佛Phật 言ngôn 陰ấm 界giới 入nhập 中trung 雖tuy 無vô 我ngã 。而nhi 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 。能năng 受thọ 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 。故cố 能năng 遍biến 興hưng 造tạo 六lục 道đạo 生sanh 死tử 法pháp 。譬thí 如như 伎kỹ 兒nhi 。依y 咒chú 術thuật 故cố 。變biến 起khởi 六lục 道đạo 形hình 色sắc 法pháp 。無vô 我ngã 我ngã 所sở 。凡phàm 夫phu 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。起khởi 六lục 道đạo 生sanh 死tử 。無vô 我ngã 我ngã 所sở 亦diệc 如như 是thị 。

以dĩ 不bất 覺giác 故cố 三tam 緣duyên 和hòa 合hợp (# 至chí )# 生sanh 於ư 七thất 識thức 。無vô 明minh 住trụ 地địa 。言ngôn 二Nhị 乘Thừa 不bất 覺giác 如Như 來Lai 。藏tạng 無vô 我ngã 故cố 。計kế 根căn 塵trần 識thức 。三tam 緣duyên 和hòa 合hợp 以dĩ 為vi 生sanh 因nhân 。外ngoại 道đạo 不bất 覺giác 如Như 來Lai 。藏tạng 無vô 我ngã 故cố 。計kế 神thần 我ngã 等đẳng 以dĩ 為vi 作tác 者giả 。為vi 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 所sở 熏huân 。名danh 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 藏tạng 識thức 。生sanh 於ư 七thất 識thức 無vô 明minh 住trụ 地địa 也dã 。下hạ 二nhị 句cú 一nhất 作tác 生sanh 。無vô 明minh 住trụ 地địa 。與dữ 七thất 識thức 俱câu 。

譬thí 如như 大đại 海hải 。而nhi 有hữu 波ba 浪lãng (# 至chí )# 復phục 生sanh 於ư 貪tham 若nhược 因nhân 及cập 所sở 緣duyên 。如như 彼bỉ 大đại 海hải 。因nhân 風phong 起khởi 浪lãng 。水thủy 相tương/tướng 波ba 相tương/tướng 。相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。以dĩ 況huống 如Như 來Lai 藏tạng 海hải 。因nhân 無vô 明minh 風phong 起khởi 七thất 識thức 浪lãng 。生sanh 死tử 相tương 續tục 。不bất 斷đoạn 亦diệc 爾nhĩ 。然nhiên 如Như 來Lai 藏tạng 本bổn 來lai 自tự 性tánh 。清thanh 淨tịnh 無vô 垢cấu 。離ly 常thường 無vô 常thường 。及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。我ngã 論luận 過quá 失thất 。其kỳ 餘dư 諸chư 識thức 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。以dĩ 妄vọng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。而nhi 生sanh 三tam 界giới 生sanh 死tử 。不bất 了liễu 色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。自tự 心tâm 所sở 現hiện 。計kế 著trước 名danh 相tướng 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 。感cảm 苦khổ 樂lạc 報báo 。既ký 從tùng 貪tham 生sanh 。復phục 生sanh 於ư 貪tham 。若nhược 因nhân 及cập 緣duyên 。流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。無vô 解giải 脫thoát 期kỳ 。故cố 法pháp 華hoa 云vân 。諸chư 苦khổ 所sở 因nhân 。貪tham 欲dục 為vi 本bổn 也dã 。自tự 此thử 已dĩ 上thượng 。明minh 如Như 來Lai 藏tạng 與dữ 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 。善thiện 惡ác 為vi 因nhân 。

諸chư 取thủ 根căn 滅diệt 不bất 相tương 續tục 生sanh (# 至chí )# 便tiện 妄vọng 生sanh 於ư 得đắc 解giải 脫thoát 想tưởng 。此thử 明minh 若nhược 愛ái 取thủ 諸chư 根căn 滅diệt 不bất 相tương 續tục 生sanh 自tự 惡ác 覺giác 觀quán 分phân 別biệt 苦khổ 樂lạc 受thọ 者giả 。修tu 如như 是thị 行hành 。或hoặc 得đắc 滅diệt 定định 四tứ 禪thiền 。入nhập 四Tứ 諦Đế 解giải 脫thoát 。便tiện 妄vọng 生sanh 得đắc 真chân 解giải 脫thoát 想tưởng 。故cố 法pháp 華hoa 云vân 。但đãn 盡tận 生sanh 死tử 。名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。其kỳ 實thật 未vị 得đắc 。一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 也dã 。自tự 此thử 已dĩ 上thượng 。明minh 如Như 來Lai 藏tạng 與dữ 出xuất 世thế 間gian 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。劣liệt 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 為vi 因nhân 。

而nhi 實thật 未vị 捨xả 未vị 轉chuyển (# 至chí )# 取thủ 於ư 自tự 相tương 及cập 共cộng 相tương 故cố 。言ngôn 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。其kỳ 實thật 未vị 捨xả 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 。即tức 未vị 能năng 轉chuyển 藏tạng 識thức 之chi 名danh 。非phi 真chân 解giải 脫thoát 。若nhược 無vô 藏tạng 識thức 。七thất 識thức 無vô 依y 。習tập 氣khí 亦diệc 滅diệt 。乃nãi 真chân 解giải 脫thoát 。何hà 以dĩ 故cố 爾nhĩ 。因nhân 彼bỉ 藏tạng 識thức 為vi 所sở 依y 止chỉ 。及cập 彼bỉ 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 。餘dư 識thức 生sanh 故cố 。然nhiên 非phi 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 界giới 。以dĩ 彼bỉ 無vô 明minh 法pháp 執chấp 未vị 滅diệt 故cố 。

若nhược 見kiến 如Như 來Lai 。藏tạng 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh (# 至chí )# 應ưng 淨tịnh 如Như 來Lai 藏tạng 藏tạng 識thức 之chi 名danh 。此thử 明minh 能năng 轉chuyển 滅diệt 藏tạng 識thức 見kiến 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。五ngũ 法pháp 三tam 自tự 性tánh 二nhị 無vô 我ngã 等đẳng 。對đối 治trị 法Pháp 門môn 則tắc 滅diệt 。功công 用dụng 惡ác 覺giác 。不bất 能năng 傾khuynh 動động 。住trụ 不bất 動động 地địa 。無vô 功công 用dụng 道đạo 。了liễu 十thập 種chủng 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。如như 夢mộng 度độ 河hà 未vị 度độ 而nhi 覺giác 。為vi 彼bỉ 三tam 昧muội 覺giác 力lực 所sở 持trì 。任nhậm 運vận 修tu 行hành 難nan 思tư 佛Phật 法Pháp 。願nguyện 力lực 廣quảng 大đại 。不bất 住trụ 無vô 為vi 。及cập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。獲hoạch 自tự 覺giác 智trí 不bất 共cộng 餘dư 乘thừa 。而nhi 證chứng 十Thập 地Địa 聖thánh 人nhân 之chi 道Đạo 意ý 生sanh 法Pháp 身thân 。離ly 於ư 功công 用dụng 。諸chư 三tam 昧muội 行hành 。是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。欲dục 得đắc 勝thắng 淨tịnh 微vi 妙diệu 佛Phật 法Pháp 者giả 。應ưng 淨tịnh 妄vọng 習tập 藏tạng 識thức 之chi 名danh 。無vô 如như 二Nhị 乘Thừa 俱câu 斷đoạn 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。便tiện 謂vị 真chân 解giải 脫thoát 也dã 。

大đại 慧tuệ 若nhược 無vô 如Như 來Lai 藏tạng (# 至chí 而nhi 不bất 捨xả 於ư 。勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。若nhược 無vô 藏tạng 識thức 之chi 名danh 。則tắc 無vô 凡phàm 聖thánh 分phần 段đoạn 變biến 易dị 二nhị 種chủng 生sanh 滅diệt 。真chân 修tu 行hành 者giả 。雖tuy 見kiến 自tự 實thật 際tế 。住trụ 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 三tam 昧muội 。不bất 捨xả 方phương 便tiện 。進tiến 趣thú 佛Phật 地Địa 。名danh 聖thánh 人nhân 生sanh 滅diệt 也dã 。

大đại 慧tuệ 此thử 如Như 來Lai 藏tạng 。藏tạng 識thức (# 至chí 如như 觀quan 掌chưởng 中trung 。菴am 摩ma 勒lặc 果quả 。外ngoại 道đạo 妄vọng 覺giác 。二Nhị 乘Thừa 偏thiên 覺giác 。非phi 現hiện 前tiền 見kiến 。菩Bồ 薩Tát 分phần/phân 覺giác 雖tuy 勝thắng 。亦diệc 未vị 究cứu 竟cánh 。如Như 來Lai 現hiện 見kiến 如Như 來Lai 藏tạng 。如như 視thị 掌chưởng 中trung 。菴am 摩ma 勒lặc 果quả 。皎hiệu 然nhiên 非phi 謬mậu 。

大đại 慧tuệ 我ngã 為vi 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 。至chí )# 莫mạc 但đãn 聞văn 已dĩ 便tiện 生sanh 足túc 想tưởng 。言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 藏tạng 。是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 。非phi 諸chư 二Nhị 乘Thừa 。外ngoại 道đạo 所sở 行hành 之chi 處xứ 。當đương 勤cần 觀quán 察sát 。三tam 慧tuệ 備bị 修tu 。勿vật 得đắc 守thủ 聞văn 。而nhi 生sanh 知tri 足túc 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 甚thậm 深thâm 如Như 來Lai 藏tạng 。而nhi 與dữ 七thất 識thức 俱câu 執chấp 著trước 二nhị 種chủng 生sanh 了liễu 知tri 則tắc 遠viễn 離ly 。言ngôn 二nhị 種chủng 生sanh 者giả 。即tức 上thượng 凡phàm 夫phu 及cập 以dĩ 聖thánh 人nhân 悉tất 有hữu 生sanh 滅diệt 也dã 。

無vô 始thỉ 習tập 所sở 熏huân 如như 像tượng 現hiện 於ư 心tâm 若nhược 能năng 如như 實thật 。觀quán 境cảnh 相tướng 悉tất 無vô 有hữu 。如như 鏡kính 因nhân 前tiền 境cảnh 故cố 。有hữu 虛hư 偽ngụy 色sắc 像tượng 現hiện 。亦diệc 如như 如Như 來Lai 。藏tạng 因nhân 七thất 輒triếp 識thức 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 熏huân 故cố 。有hữu 三tam 界giới 依y 正chánh 妄vọng 法pháp 現hiện 。如như 實thật 觀quán 者giả 。一nhất 切thiết 悉tất 無vô 耳nhĩ 。

如như 愚ngu 見kiến 指chỉ 月nguyệt 觀quán 指chỉ 不bất 觀quán 月nguyệt 計kế 著trước 文văn 字tự 者giả 不bất 見kiến 我ngã 真chân 實thật 。智trí 者giả 見kiến 指chỉ 必tất 知tri 有hữu 月nguyệt 。愚ngu 夫phu 反phản 是thị 。故cố 但đãn 觀quán 文văn 字tự 之chi 指chỉ 。不bất 得đắc 真chân 實thật 法pháp 也dã 。

心tâm 如như 工công 伎kỹ 兒nhi 意ý 如như 和hòa 伎kỹ 者giả 五ngũ 識thức 為vi 伴bạn 侶lữ 妄vọng 想tưởng 觀quán 伎kỹ 眾chúng 。言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 藏tạng 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。變biến 起khởi 根căn 身thân 器khí 界giới 。如như 工công 伎kỹ 兒nhi 。染nhiễm 污ô 末mạt 那na 。執chấp 我ngã 法pháp 故cố 。如như 和hòa 伎kỹ 者giả 。前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 取thủ 塵trần 相tương/tướng 資tư 。譬thí 之chi 伴bạn 侶lữ 。第đệ 六lục 意ý 識thức 虛hư 妄vọng 了liễu 別biệt 。類loại 彼bỉ 觀quán 人nhân 。

五Ngũ 法Pháp 門Môn 品Phẩm 第đệ 十thập 二nhị

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 至chí 於ư 如Như 來Lai 。自tự 證chứng 之chi 位vị 。因nhân 上thượng 見kiến 如Như 來Lai 藏tạng 。五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 。諸chư 識thức 無vô 我ngã 。對đối 治trị 法Pháp 門môn 則tắc 滅diệt 。故cố □# 復phục 舉cử 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 。諸chư 識thức 無vô 我ngã 差sai 別biệt 相tương/tướng 。以dĩ 請thỉnh 問vấn 也dã 。

佛Phật 言ngôn 諦đế 聽thính 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。至chí 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 。非phi 諸chư 聖thánh 人nhân 。此thử 五ngũ 法pháp 等đẳng 度độ 眾chúng 生sanh 對đối 治trị 法Pháp 門môn 。若nhược 不bất 修tu 行hành 。治trị 所sở 治trị 障chướng 。入nhập 真chân 實thật 證chứng 。即tức 是thị 凡phàm 夫phu 妄vọng 分phân 別biệt 也dã 。

大đại 慧tuệ 白bạch 言ngôn 云vân 何hà 不bất 了liễu (# 至chí )# 勝thắng 性tánh 而nhi 生sanh 隨tùy 名danh 相tướng 流lưu 。明minh 愚ngu 不bất 了liễu 名danh 是thị 假giả 立lập 。心tâm 隨tùy 流lưu 動động 。見kiến 有hữu 諸chư 法pháp 。計kế 我ngã 我ngã 所sở 。生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。不bất 覺giác 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 等đẳng 性tánh 。唯duy 是thị 自tự 心tâm 妄vọng 分phân 別biệt 起khởi 。離ly 能năng 所sở 取thủ 及cập 生sanh 住trụ 滅diệt 。謂vị 從tùng 自tự 在tại 勝thắng 性tánh 等đẳng 生sanh 。妄vọng 心tâm 外ngoại 緣duyên 隨tùy 塵trần 流lưu 逸dật 。

大đại 慧tuệ 此thử 中trung 相tương/tướng 者giả 謂vị 眼nhãn 識thức 所sở 見kiến (# 至chí 如như 是thị 等đẳng 我ngã 說thuyết 為vi 相tương/tướng 。五ngũ 根căn 六lục 境cảnh 通thông 名danh 為vi 相tương/tướng 。亦diệc 云vân 眼nhãn 識thức 所sở 見kiến 名danh 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 色sắc 。耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。識thức 所sở 得đắc 者giả 名danh 無vô 見kiến 有hữu 對đối 色sắc 。意ý 識thức 所sở 得đắc 者giả 。名danh 無vô 見kiến 無vô 對đối 色sắc 。此thử 三tam 種chủng 色sắc 相tướng 總tổng 名danh 相tướng 也dã 。

分phân 別biệt 者giả 施thi 設thiết 眾chúng 名danh (# 至chí )# 決quyết 定định 不bất 異dị 是thị 名danh 分phân 別biệt 。施thi 設thiết 眾chúng 多đa 名danh 字tự 。顯hiển 示thị 差sai 別biệt 種chủng 種chủng 諸chư 相tướng 。謂vị 有hữu 象tượng 馬mã 等đẳng 名danh 生sanh 。即tức 有hữu 象tượng 馬mã 等đẳng 相tương/tướng 起khởi 也dã 。此thử 事sự 如như 是thị 者giả 。顯hiển 示thị 自tự 相tương/tướng 也dã 。決quyết 定định 不bất 異dị 者giả 。顯hiển 示thị 共cộng 相tương 也dã 。計kế 有hữu 此thử 等đẳng 名danh 相tướng 。是thị 故cố 名danh 為vi 。妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。

正chánh 智trí 者giả 謂vị 觀quán 名danh 相tướng 互hỗ 為vi 其kỳ 客khách (# 至chí 。是thị 名danh 正chánh 智trí 。以dĩ 正chánh 智trí 觀quán 察sát 。物vật 無vô 當đương 名danh 之chi 實thật 。名danh 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 。自tự 性tánh 本bổn 無vô 。俱câu 互hỗ 為vi 客khách 。則tắc 無vô 分phân 別biệt 。名danh 相tướng 識thức 生sanh 。豈khởi 涉thiệp 斷đoạn 常thường 墮đọa 凡phàm 夫phu 地địa 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 我ngã 說thuyết 此thử 法Pháp 。名danh 為vi 如như 如như 。言ngôn 此thử 正chánh 智trí 不bất 取thủ 名danh 相tướng 法pháp 為vi 有hữu 。不bất 捨xả 名danh 相tướng 法pháp 為vi 無vô 。遠viễn 離ly 損tổn 減giảm 增tăng 益ích 二nhị 見kiến 。名danh 相tướng 妄vọng 識thức 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。是thị 故cố 強cường/cưỡng 名danh 為vi 如như 如như 也dã 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 入nhập 於ư 如như 如như 之chi 所sở 獲hoạch 得đắc 。言ngôn 住trụ 如như 如như 者giả 。得đắc 入nhập 無vô 相tướng 寂tịch 靜tĩnh 境cảnh 界giới 。超siêu 勝thắng 解giải 行hành 。昇thăng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 乃nãi 至chí 。功công 德đức 滿mãn 足túc 。於ư 色sắc 究cứu 竟cánh 處xứ 證chứng 如Như 來Lai 地địa 。成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。圓viên 照chiếu 示thị 現hiện 。無vô 量lượng 應ưng 身thân 。隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。體thể 性tánh 清thanh 淨tịnh 。離ly 心tâm 意ý 識thức 。成thành 滿mãn 昔tích 願nguyện 十thập 無vô 盡tận 句cú 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。如như 實thật 修tu 行hành 。五ngũ 法pháp 等đẳng 法pháp 者giả 。得đắc 如như 如như 法Pháp 身thân 。若nhược 不bất 修tu 者giả 。則tắc 生sanh 顛điên 倒đảo 凡phàm 夫phu 。流lưu 轉chuyển 諸chư 趣thú 曠khoáng 野dã 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。是thị 圓viên 成thành 性tánh 。大đại 慧tuệ 前tiền 舉cử 四tứ 門môn 而nhi 問vấn 。如Như 來Lai 但đãn 約ước 五ngũ 法pháp 一nhất 門môn 而nhi 答đáp 。故cố 此thử 再tái 問vấn 為vi 三tam 自tự 性tánh 入nhập 於ư 五ngũ 法pháp 中trung 。為vi 三tam 自tự 性tánh 別biệt 有hữu 自tự 相tương/tướng 耶da 。佛Phật 答đáp 言ngôn 餘dư 三tam 法Pháp 門môn 。悉tất 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 者giả 。以dĩ 但đãn 修tu 一nhất 門môn 。則tắc 諸chư 門môn 備bị 攝nhiếp 。餘dư 三tam 亦diệc 爾nhĩ 。謂vị 其kỳ 中trung 名danh 相tướng 生sanh 妄vọng 計kế 自tự 性tánh 。此thử 妄vọng 計kế 自tự 性tánh 即tức 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 名danh 相tướng 也dã 。若nhược 依y 彼bỉ 分phân 別biệt 。心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。必tất 帶đái 名danh 相tướng 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。譬thí 如như 日nhật 與dữ 光quang 俱câu 。是thị 名danh 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 分phân 別biệt 也dã 。正chánh 智trí 如như 如như 非phi 是thị 作tác 法pháp 。故cố 不bất 可khả 壞hoại 。是thị 圓viên 成thành 性tánh 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 正chánh 智trí 如như 如như 也dã 。已dĩ 上thượng 明minh 三tam 自tự 性tánh 入nhập 五ngũ 法pháp 竟cánh 。

大đại 慧tuệ 於ư 自tự 心tâm 所sở 現hiện (# 至chí )# 悉tất 皆giai 攝nhiếp 入nhập 此thử 五ngũ 法pháp 中trung 。言ngôn 於ư 自tự 心tâm 妄vọng 所sở 現hiện 法pháp 生sanh 執chấp 著trước 時thời 。有hữu 心tâm 意ý 識thức 。八bát 種chủng 分phân 別biệt 。起khởi 此thử 差sai 別biệt 相tương/tướng 。此thử 八bát 名danh 相tướng 。即tức 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 。了liễu 此thử 名danh 相tướng 皆giai 是thị 不bất 實thật 。唯duy 妄vọng 計kế 性tánh 。即tức 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 正chánh 智trí 如như 如như 此thử 明minh 八bát 識thức 入nhập 五ngũ 法pháp 也dã 。施thí 皆giai 不bất 實thật 唯duy 妄vọng 計kế 性tánh 。若nhược 計kế 實thật 有hữu 二nhị 種chủng 我ngã 名danh 。及cập 二nhị 我ngã 相tương/tướng 。即tức 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 名danh 相tướng 分phân 別biệt 。若nhược 能năng 覺giác 彼bỉ 二nhị 我ngã 不bất 實thật 。即tức 得đắc 生sanh 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 智trí 。即tức 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 正chánh 智trí 如như 如như 。此thử 明minh 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 入nhập 五ngũ 法pháp 也dã 。非phi 但đãn 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 餘dư 三tam 門môn 。聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 也dã 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 五ngũ 法pháp 者giả (# 至chí 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。是thị 名danh 分phân 別biệt 。此thử 佛Phật 復phục 明minh 五ngũ 法pháp 義nghĩa 也dã 。相tương/tướng 名danh 二nhị 法pháp 可khả 知tri 。起khởi 心tâm 心tâm 所sở 。緣duyên 念niệm 瓶bình 等đẳng 名danh 相tướng 。則tắc 名danh 分phân 別biệt 。心tâm 法pháp 即tức 八bát 識thức 心tâm 王vương 。心tâm 所sở 法pháp 即tức 六lục 位vị 心tâm 所sở 。亦diệc 曰viết 心tâm 數số 法pháp 。義nghĩa 如như 別biệt 說thuyết 。

彼bỉ 名danh 彼bỉ 相tương/tướng 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。至chí )# 乃nãi 至chí 覺giác 滅diệt 是thị 名danh 如như 如như 。了liễu 彼bỉ 名danh 相tướng 不bất 實thật 。故cố 無vô 妄vọng 想tưởng 覺giác 知tri 。則tắc 名danh 如như 如như 也dã 。

大đại 慧tuệ 真chân 實thật 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 根căn 本bổn 自tự 性tánh 可khả 得đắc (# 至chí 。是thị 名danh 正chánh 智trí 。唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 。故cố 謂vị 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 根căn 本bổn 自tự 性tánh 可khả 得đắc 。餘dư 皆giai 魔ma 事sự 也dã 。是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。隨tùy 順thuận 證chứng 入nhập 。如như 其kỳ 實thật 相tướng 。為vì 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。開khai 示thị 演diễn 說thuyết 。五ngũ 法Pháp 門môn 等đẳng 。令linh 入nhập 如như 實thật 處xứ 。二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 所sở 不bất 能năng 得đắc 。則tắc 名danh 正chánh 智trí 。

大đại 慧tuệ 此thử 五ngũ 種chủng 法pháp 三tam 性tánh 八bát 識thức (# 至chí )# 心tâm 則tắc 決quyết 定định 不bất 隨tùy 他tha 轉chuyển 。言ngôn 當đương 覺giác 正chánh 智trí 如như 如như 。勿vật 隨tùy 名danh 相tướng 分phân 別biệt 所sở 轉chuyển 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 五ngũ 法pháp 三tam 自tự 性tánh 及cập 與dữ 八bát 種chủng 識thức 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 法pháp 普phổ 攝nhiếp 於ư 大Đại 乘Thừa 。頌tụng 上thượng 四tứ 門môn 。普phổ 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 一nhất 切thiết 法pháp 義nghĩa 也dã 。

名danh 相tướng 及cập 分phân 別biệt 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 攝nhiếp 正chánh 智trí 與dữ 如như 如như 是thị 則tắc 圓viên 成thành 實thật 。此thử 頌tụng 三tam 自tự 性tánh 入nhập 五ngũ 法pháp 中trung 。

恆Hằng 河Hà 沙Sa 品Phẩm 第đệ 十thập 三tam

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 為vi 如như 言ngôn 而nhi 受thọ 為vi 別biệt 有hữu 義nghĩa 。大đại 慧tuệ 因nhân 上thượng 現hiện 證chứng 品phẩm 偈kệ 言ngôn 。此thử 是thị 去khứ 來lai 今kim 。諸chư 佛Phật 之chi 所sở 說thuyết 。又hựu 因nhân 上thượng 言ngôn 。其kỳ 身thân 清thanh 淨tịnh 。離ly 心tâm 意ý 識thức 。既ký 離ly 心tâm 識thức 。即tức 不bất 可khả 為vi 譬thí 。故cố 舉cử 餘dư 經kinh 言ngôn 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 。故cố 問vấn 為vi 如như 說thuyết 而nhi 受thọ 。為vi 別biệt 有hữu 餘dư 義nghĩa 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 勿vật 如như 言ngôn 受thọ (# 至chí )# 唯duy 以dĩ 少thiểu 分phần 為vi 其kỳ 喻dụ 耳nhĩ 。

言ngôn 三tam 世thế 如Như 來Lai 。過quá 世thế 間gian 望vọng 。非phi 譬thí 所sở 譬thí 。不bất 可khả 比tỉ 恆Hằng 河Hà 。故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。三tam 界giới 有hữu 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。不bất 能năng 與dữ 佛Phật 為vi 譬thí 喻dụ 。

我ngã 以dĩ 凡phàm 愚ngu 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。至chí 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 。為vi 誘dụ 通thông 凡phàm 愚ngu 外ngoại 道đạo 。令linh 厭yếm 生sanh 死tử 故cố 。說thuyết 化hóa 佛Phật 易dị 見kiến 。如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 。皆giai 已dĩ 得đắc 道Đạo 。汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。受thọ 此thử 生sanh 死tử 。若nhược 說thuyết 諸chư 佛Phật 。如như 優ưu 曇đàm 鉢bát 花hoa 。難nan 得đắc 見kiến 故cố 。此thử 諸chư 人nhân 等đẳng 。便tiện 生sanh 退thoái 怯khiếp 。更cánh 不bất 進tiến 求cầu 。

我ngã 復phục 有hữu 時thời 觀quán 受thọ 化hóa 者giả 說thuyết 佛Phật 難nan 值trị 。如như 優ưu 曇đàm 花hoa 。言ngôn 又hựu 見kiến 受thọ 化hóa 弟đệ 子tử 。不bất 勤cần 精tinh 進tấn 。說thuyết 佛Phật 難nan 值trị 遇ngộ 。如như 優ưu 曇đàm 鉢bát 花hoa 。汝nhữ 今kim 得đắc 值trị 何hà 不bất 精tinh 勤cần 勝thắng 進tiến 。遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。

大đại 慧tuệ 優ưu 曇đàm 鉢bát 花hoa 。無vô 有hữu 曾tằng 見kiến (# 至chí )# 一nhất 切thiết 凡phàm 愚ngu 。不bất 能năng 信tín 受thọ 。言ngôn 優ưu 曇đàm 花hoa 。三tam 世thế 之chi 中trung 。無vô 有hữu 見kiến 者giả 。如Như 來Lai 則tắc 世thế 間gian 悉tất 見kiến 。何hà 得đắc 說thuyết 佛Phật 。如như 優ưu 曇đàm 花hoa 。明minh 為vi 眾chúng 生sanh 如như 是thị 譬thí 喻dụ 。故cố 說thuyết 化hóa 佛Phật 難nan 見kiến 易dị 見kiến 。非phi 說thuyết 自tự 真chân 實thật 法Pháp 故cố 。自tự 法pháp 者giả 。乃nãi 是thị 如Như 來Lai 。所sở 證chứng 境cảnh 界giới 。世thế 無vô 與dữ 等đẳng 。不bất 可khả 為vi 譬thí 。非phi 凡phàm 夫phu 心tâm 識thức 所sở 見kiến 之chi 相tướng 。是thị 皆giai 不bất 能năng 信tín 受thọ 耳nhĩ 。

大đại 慧tuệ 真chân 實thật 如Như 來Lai 超siêu 心tâm 意ý (# 至chí )# 言ngôn 恆Hằng 沙sa 等đẳng 。無vô 有hữu 相tương 違vi 。真chân 實thật 法Pháp 身thân 。離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。非phi 譬thí 所sở 及cập 。然nhiên 亦diệc 有hữu 時thời 而nhi 以dĩ 少thiểu 分phần 為vi 其kỳ 建kiến 立lập 。言ngôn 恆Hằng 沙sa 等đẳng 無vô 相tướng 違vi 咎cữu 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa (# 至chí )# 無vô 有hữu 愛ái 憎tăng 。無vô 分phân 別biệt 故cố 。諸chư 有hữu 智trí 者giả 。以dĩ 譬thí 喻dụ 得đắc 解giải 。如Như 來Lai 方phương 便tiện 。以dĩ 此thử 等đẳng 道Đạo 理lý 比tỉ 恆Hằng 河Hà 沙sa 故cố 。無vô 有hữu 相tương 違vi 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa 是thị 地địa 自tự 性tánh (# 至chí )# 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 終chung 不bất 壞hoại 滅diệt 。恆Hằng 沙sa 不bất 可khả 壞hoại 邊biên 得đắc 比tỉ 法Pháp 身thân 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 。至chí 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。諸chư 佛Phật 大đại 會hội 。言ngôn 照chiếu 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 眾chúng 會hội 。如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 無vô 限hạn 量lượng 邊biên 得đắc 比tỉ 如Như 來Lai 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa 住trụ 沙sa 自tự 性tánh (# 至chí )# 諸chư 有hữu 生sanh 因nhân 悉tất 已dĩ 斷đoạn 故cố 。純thuần 是thị 金kim 沙sa 無vô 有hữu 瓦ngõa 石thạch 。以dĩ 比tỉ 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。無vô 有hữu 生sanh 死tử 。生sanh 滅diệt 等đẳng 沙sa 。謂vị 如Như 來Lai 三tam 有hữu 生sanh 因nhân 悉tất 斷đoạn 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa 取thủ 不bất 知tri 減giảm (# 至chí 法Pháp 身thân 故cố 無vô 滅diệt 壞hoại 。非phi 色sắc 身thân 法pháp 故cố 無vô 增tăng 減giảm 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa 雖tuy 苦khổ 壓áp 治trị (# 至chí 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。大đại 悲bi 心tâm 故cố 。本bổn 願nguyện 大Đại 悲Bi 三Tam 昧Muội 。樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 恆Hằng 沙sa 隨tùy 水thủy 而nhi 流lưu (# 至chí )# 趣thú 義nghĩa 是thị 斷đoạn 凡phàm 愚ngu 莫mạc 知tri 。趣thú 字tự 。宋tống 魏ngụy 二nhị 譯dịch 俱câu 作tác 去khứ 字tự 。言ngôn 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。不bất 隨tùy 諸chư 去khứ 流lưu 轉chuyển 。愚ngu 夫phu 不bất 知tri 諸chư 法pháp 隨tùy 涅Niết 槃Bàn 流lưu 。無vô 有hữu 去khứ 來lai 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí 在tại 生sanh 死tử 中trung 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。若nhược 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。本bổn 際tế 始thỉ 時thời 不bất 可khả 知tri 者giả 。云vân 何hà 後hậu 時thời 。得đắc 解giải 脫thoát 終chung 時thời 可khả 知tri 耶da 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy (# 至chí 是thị 故cố 不bất 得đắc 。言ngôn 無vô 邊biên 際tế 。言ngôn 無vô 始thỉ 妄vọng 習tập 因nhân 滅diệt 。妄vọng 分phân 別biệt 想tưởng 轉chuyển 。所sở 依y 故cố 。即tức 名danh 解giải 脫thoát 。非phi 斷đoạn 滅diệt 邊biên 。是thị 故cố 不bất 得đắc 。言ngôn 無vô 邊biên 也dã 。

大đại 慧tuệ 無vô 邊biên 際tế 。者giả (# 至chí 分phân 別biệt 心tâm 起khởi 了liễu 心tâm 則tắc 滅diệt 。言ngôn 有hữu 無vô 邊biên 際tế 者giả 。不bất 異dị 妄vọng 分phân 別biệt 也dã 。若nhược 離ly 妄vọng 分phân 別biệt 外ngoại 。別biệt 有hữu 眾chúng 生sanh 。即tức 有hữu 眾chúng 生sanh 斷đoạn 生sanh 死tử 得đắc 解giải 脫thoát 。今kim 觀quán 知tri 與dữ 所sở 知tri 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。唯duy 在tại 眾chúng 生sanh 了liễu 不bất 了liễu 耳nhĩ 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 觀quán 察sát 諸chư 導đạo 師sư 譬thí 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa (# 至chí )# 佛Phật 體thể 亦diệc 如như 是thị 。是thị 二nhị 偈kệ 頌tụng 。上thượng 恆Hằng 河Hà 沙sa 七thất 種chủng 譬thí 喻dụ 。如như 文văn 可khả 知tri 。

剎Sát 那Na 品Phẩm 第đệ 十thập 四tứ

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。何hà 等đẳng 諸chư 法pháp 。名danh 有hữu 剎sát 那na 。因nhân 上thượng 以dĩ 有hữu 身thân 故cố 。而nhi 有hữu 滅diệt 壞hoại 。即tức 是thị 說thuyết 陰ấm 界giới 入nhập 無vô 常thường 。故cố 舉cử 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。剎sát 那na 壞hoại 相tương/tướng 以dĩ 請thỉnh 問vấn 也dã 。

佛Phật 言ngôn 諦đế 聽thính 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。至chí )# 有hữu 受thọ 法pháp 無vô 受thọ 法pháp 。如Như 來Lai 將tương 示thị 是thị 非phi 剎sát 那na 。故cố 先tiên 牒điệp 釋thích 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。謂vị 順thuận 正chánh 理lý 益ích 自tự 他tha 故cố 。即tức 名danh 善thiện 法Pháp 。違vi 於ư 正chánh 理lý 損tổn 自tự 他tha 故cố 。名danh 不bất 善thiện 法Pháp 。以dĩ 有hữu 生sanh 滅diệt 繫hệ 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。有hữu 所sở 得đắc 故cố 。名danh 有hữu 為vi 法pháp 。無vô 生sanh 住trụ 滅diệt 繫hệ 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。無vô 所sở 得đắc 故cố 。名danh 無vô 為vi 法pháp 。世thế 即tức 隱ẩn 覆phú 義nghĩa 隱ẩn 覆phú 勝thắng 義nghĩa 故cố 。又hựu 可khả 破phá 壞hoại 義nghĩa 。三tam 世thế 所sở 遷thiên 故cố 。間gian 者giả 墮đọa 虛hư 偽ngụy 中trung 故cố 。隱ẩn 覆phú 之chi 法pháp 即tức 墮đọa 虛hư 偽ngụy 中trung 。世thế 即tức 是thị 間gian 。名danh 世thế 間gian 法pháp 。出xuất 虛hư 偽ngụy 故cố 。名danh 出xuất 世thế 間gian 。有hữu 即tức 三tam 有hữu 。漏lậu 即tức 染nhiễm 污ô 。謂vị 三tam 有hữu 法pháp 性tánh 是thị 染nhiễm 污ô 。名danh 有hữu 漏lậu 法pháp 。無vô 染nhiễm 污ô 故cố 。名danh 無vô 漏lậu 法pháp 。受thọ 即tức 執chấp 受thọ 。有hữu 執chấp 受thọ 故cố 。名danh 為vi 生sanh 死tử 。無vô 執chấp 受thọ 故cố 即tức 名danh 涅Niết 槃Bàn 。斯tư 之chi 五ngũ 對đối 。一nhất 一nhất 普phổ 該cai 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。按án 劉lưu 宋tống 譯dịch 本bổn 。不bất 善thiện 法Pháp 字tự 下hạ 。更cánh 當đương 有hữu 無vô 記ký 法pháp 三tam 字tự 。

大đại 慧tuệ 舉cử 要yếu 言ngôn 之chi 。五ngũ 取thủ 蘊uẩn 法pháp (# 至chí 而nhi 生sanh 分phân 別biệt 。謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。以dĩ 心tâm 意ý 識thức 。妄vọng 習tập 為vi 因nhân 。陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 得đắc 增tăng 長trưởng 者giả 。愚ngu 夫phu 分phân 別biệt 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。是thị 剎sát 那na 也dã 。

聖thánh 人nhân 現hiện 證chứng 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 是thị 則tắc 名danh 為vi 。善thiện 無vô 漏lậu 法pháp 。修tu 三tam 昧muội 為vi 因nhân 。證chứng 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。名danh 為vi 聖thánh 人nhân 善thiện 無vô 漏lậu 法pháp 。非phi 剎sát 那na 也dã 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 善thiện 不bất 善thiện 者giả (# 至chí )# 意ý 及cập 意ý 識thức 并tinh 五ngũ 識thức 身thân 。再tái 欲dục 釋thích 前tiền 。善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。是thị 非phi 剎sát 那na 。故cố 標tiêu 云vân 復phục 次thứ 。故cố 舉cử 八bát 識thức 如Như 來Lai 藏tạng 是thị 。剎sát 那na 非phi 剎sát 那na 因nhân 。然nhiên 此thử 第đệ 八bát 。阿a 賴lại 耶da 識thức 。唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。第đệ 七thất 末mạt 那na 。唯duy 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 通thông 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 三tam 性tánh 。未vị 轉chuyển 依y 位vị 。此thử 八bát 種chủng 識thức 俱câu 名danh 剎sát 那na 。故cố 如Như 來Lai 藏tạng 名danh 剎sát 那na 因nhân 。若nhược 得đắc 轉chuyển 依y 。八bát 識thức 皆giai 是thị 善thiện 無vô 漏lậu 法pháp 。如Như 來Lai 藏tạng 名danh 非phi 剎sát 因nhân 。善thiện 不bất 善thiện 性tánh 依y 無vô 記ký 有hữu 。故cố 無vô 記ký 性tánh 經kinh 文văn 影ảnh 略lược 。非phi 不bất 言ngôn 也dã 。

大đại 慧tuệ 彼bỉ 五ngũ 識thức 身thân 與dữ 意ý 識thức 俱câu (# 至chí )# 無vô 異dị 體thể 生sanh 。生sanh 已dĩ 即tức 滅diệt 。言ngôn 五ngũ 識thức 取thủ 塵trần 。與dữ 六lục 七thất 識thức 共cộng 俱câu 。六lục 識thức 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 相tương/tướng 。展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 。善thiện 惡ác 業nghiệp 習tập 。相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。五ngũ 識thức 身thân 生sanh 。此thử 五ngũ 識thức 身thân 。亦diệc 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。

不bất 了liễu 於ư 境cảnh 自tự 心tâm 所sở 現hiện (# 至chí )# 我ngã 說thuyết 此thử 等đẳng 名danh 剎sát 那na 法pháp 。此thử 明minh 五ngũ 識thức 不bất 覺giác 諸chư 法pháp 自tự 心tâm 現hiện 故cố 。取thủ 種chủng 種chủng 塵trần 。隨tùy 取thủ 即tức 滅diệt 。故cố 言ngôn 次thứ 第đệ 滅diệt 。隨tùy 次thứ 第đệ 滅diệt 時thời 。即tức 六lục 識thức 生sanh 。故cố 言ngôn 別biệt 識thức 生sanh 起khởi 。意ý 識thức 與dữ 彼bỉ 五ngũ 識thức 共cộng 俱câu 。取thủ 於ư 五ngũ 識thức 所sở 取thủ 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 形hình 相tướng 。一nhất 念niệm 時thời 不bất 住trụ 。是thị 名danh 剎sát 那na 也dã 。

無vô 漏lậu 習tập 氣khí 非phi 剎sát 那na 法pháp 此thử 非phi 凡phàm 愚ngu 剎sát 那na 論luận 者giả 。之chi 所sở 能năng 知tri 。言ngôn 無vô 漏lậu 習tập 氣khí 。熏huân 如Như 來Lai 藏tạng 藏tạng 識thức 。離ly 念niệm 相tương 應ứng 。證chứng 得đắc 聖thánh 果Quả 。即tức 非phi 剎sát 那na 。故cố 起khởi 信tín 論luận 云vân 。得đắc 無vô 念niệm 者giả 。則tắc 知tri 心tâm 相tương 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。以dĩ 無vô 念niệm 等đẳng 故cố 。此thử 豈khởi 凡phàm 愚ngu 未vị 曾tằng 離ly 念niệm 。生sanh 滅diệt 戲hí 論luận 能năng 知tri 耶da 。

彼bỉ 不bất 能năng 知tri 一nhất 。切thiết 諸chư 法pháp (# 至chí )# 無vô 為vi 同đồng 諸chư 法pháp 壞hoại 墮đọa 於ư 斷đoạn 見kiến 。凡phàm 愚ngu 不bất 覺giác 是thị 非phi 剎sát 那na 。則tắc 計kế 無vô 漏lậu 真Chân 如Như 無vô 為vi 。同đồng 諸chư 作tác 法pháp 生sanh 滅diệt 敗bại 壞hoại 。墮đọa 於ư 外ngoại 道đạo 。所sở 執chấp 斷đoạn 見kiến 。起khởi 信tín 論luận 云vân 。人nhân 我ngã 見kiến 者giả 。聞văn 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。世thế 間gian 諸chư 法pháp 。畢tất 竟cánh 體thể 空không 。乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。真Chân 如Như 之chi 法Pháp 。亦diệc 畢tất 竟cánh 空không 。離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。以dĩ 彼bỉ 不bất 知tri 為vi 破phá 著trước 故cố 。即tức 謂vị 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 之chi 性tánh 。唯duy 是thị 其kỳ 空không 。豈khởi 非phi 墮đọa 於ư 斷đoạn 滅diệt 見kiến 耶da 。

大đại 慧tuệ 五ngũ 識thức 身thân 非phi 流lưu 轉chuyển 不bất 受thọ 苦khổ 樂lạc 。非phi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。五ngũ 識thức 身thân 。非phi 流lưu 轉chuyển 。一nhất 作tác 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 。言ngôn 彼bỉ 七thất 識thức 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。無vô 自tự 性tánh 故cố 。不bất 能năng 流lưu 轉chuyển 。六lục 道đạo 亦diệc 不bất 知tri 苦khổ 樂lạc 。亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。

如Như 來Lai 藏tạng 受thọ 苦khổ 樂lạc 與dữ 因nhân 俱câu 有hữu 生sanh 滅diệt 。言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 常thường 故cố 。隨tùy 其kỳ 染nhiễm 淨tịnh 熏huân 習tập 轉chuyển 變biến 。為vi 作tác 依y 持trì 。能năng 令linh 諸chư 識thức 知tri 苦khổ 樂lạc 。與dữ 因nhân 俱câu 。若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。

四tứ 種chủng 習tập 氣khí 之chi 所sở 迷mê 覆phú (# 至chí 不bất 能năng 了liễu 知tri 。起khởi 剎sát 那na 見kiến 。凡phàm 愚ngu 為vi 五ngũ 住trụ 熏huân 心tâm 所sở 迷mê 覆phú 故cố 。不bất 知tri 如Như 來Lai 藏tạng 常thường 。起khởi 剎sát 那na 見kiến 言ngôn 四tứ 種chủng 習tập 氣khí 者giả 。即tức 四tứ 住trụ 煩phiền 惱não 。及cập 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 。

大đại 慧tuệ 如như 金kim 金kim 剛cang 佛Phật 之chi 舍xá 利lợi 。是thị 奇kỳ 特đặc 性tánh 終chung 不bất 損tổn 壞hoại 。言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 生sanh 滅diệt 。猶do 如như 金kim 剛cang 。與dữ 佛Phật 骨cốt 也dã 。

若nhược 得đắc 證chứng 法pháp 有hữu 剎sát 那na 者giả 至chí 於ư 一nhất 切thiết 。法pháp 作tác 剎sát 那na 想tưởng 。凡phàm 愚ngu 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 虛hư 妄vọng 。故cố 我ngã 方phương 便tiện 隨tùy 順thuận 為vi 說thuyết 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。剎sát 那na 不bất 住trụ 。無vô 漏lậu 習tập 氣khí 非phi 剎sát 那na 也dã 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí 何hà 者giả 為vi 六lục 。云vân 何hà 滿mãn 足túc 。因nhân 上thượng 修tu 證chứng 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。名danh 為vi 聖thánh 人nhân 善thiện 無vô 漏lậu 法pháp 。故cố 舉cử 餘dư 經kinh 世Thế 尊Tôn 常thường 。說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。若nhược 得đắc 滿mãn 足túc 。便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。故cố 問vấn 何hà 者giả 為vi 六lục 。云vân 何hà 滿mãn 足túc 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧Tuệ 波Ba 羅La 蜜Mật 。者giả (# 至chí 成thành 就tựu 神thần 通thông 。生sanh 於ư 梵Phạm 世Thế 。言ngôn 世thế 間gian 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。計kế 我ngã 我ngã 所sở 。執chấp 取thủ 有hữu 無vô 二nhị 邊biên 惡ác 見kiến 。求cầu 三tam 有hữu 身thân 。貪tham 著trước 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 境cảnh 。行hành 於ư 有hữu 漏lậu 。諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。得đắc 生sanh 富phú 樂lạc 六lục 欲dục 梵Phạm 世Thế 。乃nãi 至chí 無vô 色sắc 。非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。悉tất 不bất 能năng 免miễn 。流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。

大đại 慧tuệ 出xuất 世thế 間gian 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。至chí 如như 是thị 修tu 習tập 。諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。言ngôn 出xuất 世thế 間gian 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。是thị 二Nhị 乘Thừa 人nhân 厭yếm 捨xả 生sanh 死tử 。欣hân 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。求cầu 於ư 自tự 度độ 。修tu 習tập 六lục 種chủng 劣liệt 無vô 漏lậu 行hành 。故cố 不bất 得đắc 作tác 佛Phật 。如như 下hạ 出xuất 世thế 上thượng 上thượng 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。是thị 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。若nhược 得đắc 滿mãn 足túc 。便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。須tu 粗thô 識thức 其kỳ 相tương/tướng 。今kim 依y 先tiên 德đức 略lược 啟khải 十thập 門môn 。一nhất 釋thích 名danh 。二nhị 出xuất 體thể 。三tam 辨biện 相tương/tướng 。四tứ 建kiến 立lập 。五ngũ 次thứ 第đệ 。六lục 相tương/tướng 攝nhiếp 。七thất 修tu 證chứng 。八bát 約ước 教giáo 。九cửu 觀quán 心tâm 。十thập 釋thích 文văn 。初sơ 釋thích 名danh 中trung 。先tiên 通thông 名danh 。後hậu 別biệt 稱xưng 。通thông 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。唯duy 識thức 論luận 云vân 。要yếu 七thất 最tối 勝thắng 。之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。方phương 可khả 建kiến 立lập 。波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。一nhất 安an 住trụ 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 安an 住trụ 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 。二nhị 依y 止chỉ 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 依y 止chỉ 。大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。三tam 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 慈từ 愍mẫn 一nhất 切thiết 。有hữu 情tình 四tứ 事sự 業nghiệp 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 具cụ 行hành 。一nhất 切thiết 事sự 業nghiệp 。五ngũ 巧xảo 便tiện 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 無vô 相tướng 智trí 。之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。六lục 迴hồi 向hướng 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 迴hồi 向hướng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。七thất 清thanh 淨tịnh 最tối 勝thắng 。謂vị 要yếu 不bất 為vi 二nhị 障chướng 間gian 雜tạp 。即tức 三tam 時thời 無vô 悔hối 。若nhược 七thất 隨tùy 闕khuyết 非phi 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。故cố 此thử 六Lục 度Độ 各các 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。其kỳ 別biệt 名danh 者giả 。輟chuyết 已dĩ 惠huệ 人nhân 曰viết 施thí 。防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 曰viết 戒giới 。堪kham 受thọ 諸chư 法pháp 。未vị 能năng 忘vong 懷hoài 名danh 忍nhẫn 。此thử 約ước 生sanh 忍nhẫn 。又hựu 忍nhẫn 即tức 忍nhẫn 可khả 。忍nhẫn 即tức 是thị 慧tuệ 。雙song 忍nhẫn 事sự 理lý 故cố 。練luyện 心tâm 於ư 法pháp 名danh 精tinh 。精tinh 心tâm 務vụ 達đạt 為vi 進tiến 。梵Phạm 音âm 禪thiền 那na 此thử 云vân 靜tĩnh 慮lự 。梵Phạm 音âm 般Bát 若Nhã 。此thử 云vân 智trí 慧tuệ 。二nhị 出xuất 體thể 者giả 。施thí 以dĩ 無vô 貪tham 及cập 彼bỉ 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 。戒giới 以dĩ 受thọ 學học 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。時thời 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 。忍nhẫn 以dĩ 無vô 瞋sân 精tinh 進tấn 審thẩm 慧tuệ 。及cập 彼bỉ 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 。精tinh 進tấn 以dĩ 懃cần 。及cập 彼bỉ 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 。靜tĩnh 慮lự 但đãn 以dĩ 等đẳng 持trì 為vi 性tánh 。智trí 以dĩ 擇trạch 法pháp 為vi 性tánh 。開khai 為vi 十thập 度độ 者giả 。對đối 四tứ 亦diệc 以dĩ 擇trạch 法pháp 為vi 性tánh 。說thuyết 是thị 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 智trí 故cố 。三tam 辨biện 相tương/tướng 者giả 。施thí 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 財tài 施thí 。無vô 畏úy 施thí 。法Pháp 施thí 。戒giới 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 戒giới 。忍nhẫn 有hữu 三tam 種chủng 。耐nại 怨oán 害hại 忍nhẫn 。安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。精tinh 進tấn 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 被bị 甲giáp 精tinh 進tấn 。攝nhiếp 善thiện 精tinh 進tấn 。利lợi 樂lạc 精tinh 進tấn 。靜tĩnh 慮lự 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 安an 住trụ 靜tĩnh 慮lự 。引dẫn 發phát 靜tĩnh 慮lự 。辨biện 事sự 靜tĩnh 慮lự 。智trí 慧tuệ 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 加gia 行hành 無vô 分phân 別biệt 智trí 。正chánh 體thể 無vô 分phân 別biệt 智trí 。後hậu 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。下hạ 餘dư 四tứ 度độ 別biệt 名danh 辨biện 相tương/tướng 。此thử 既ký 無vô 文văn 。如như 別biệt 章chương 說thuyết 。四tứ 建kiến 立lập 者giả 。為vi 十Thập 地Địa 中trung 。對đối 治trị 十thập 障chướng 。證chứng 十thập 真Chân 如Như 。故cố 開khai 有hữu 十thập 。為vi 對đối 六lục 蔽tế 。漸tiệm 修tu 佛Phật 法Pháp 。漸tiệm 熟thục 有hữu 情tình 。故cố 但đãn 說thuyết 六lục 。六lục 中trung 前tiền 三tam 增tăng 上thượng 生sanh 道đạo 。感cảm 大đại 財tài 體thể 。及cập 眷quyến 屬thuộc 故cố 。後hậu 三tam 決quyết 定định 勝thắng 道đạo 。能năng 伏phục 煩phiền 惱não 。成thành 熟thục 有hữu 情tình 。及cập 佛Phật 法Pháp 故cố 。又hựu 前tiền 三tam 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。施thí 財tài 不bất 惱não 。忍nhẫn 彼bỉ 惱não 故cố 。後hậu 三tam 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。勤cần 修tu 加gia 行hành 。永vĩnh 伏phục 永vĩnh 滅diệt 故cố 。又hựu 由do 前tiền 三tam 故cố 。不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。由do 後hậu 三tam 故cố 。不bất 住trụ 生sanh 死tử 。能năng 為vi 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 資tư 糧lương 。開khai 說thuyết 十thập 度độ 後hậu 唯duy 四tứ 者giả 。助trợ 六lục 令linh 滿mãn 故cố 。方phương 便tiện 助trợ 前tiền 三tam 。願nguyện 助trợ 精tinh 進tấn 。力lực 助trợ 靜tĩnh 慮lự 。智trí 助trợ 般Bát 若Nhã 。如như 深thâm 密mật 說thuyết 。五ngũ 次thứ 第đệ 者giả 。謂vị 由do 前tiền 前tiền 引dẫn 發phát 後hậu 後hậu 。及cập 由do 後hậu 後hậu 持trì 淨tịnh 前tiền 前tiền 。又hựu 前tiền 前tiền 麁thô 。後hậu 後hậu 細tế 。易dị 難nạn/nan 修tu 習tập 次thứ 第đệ 如như 是thị 。六lục 相tương/tướng 攝nhiếp 者giả 。此thử 六lục 一nhất 一nhất 皆giai 攝nhiếp 一nhất 切thiết 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。互hỗ 相tương 順thuận 故cố 。般Bát 若Nhã 論luận 云vân 。檀đàn 義nghĩa 攝nhiếp 於ư 六lục 資tư 生sanh 無vô 畏úy 法pháp 等đẳng 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。有hữu 未vị 莊trang 嚴nghiêm 波Ba 羅La 蜜Mật 。即tức 不bất 攝nhiếp 者giả 。有hữu 已dĩ 莊trang 嚴nghiêm 波Ba 羅La 蜜Mật 。即tức 相tương/tướng 攝nhiếp 者giả 。今kim 此thử 經Kinh 文văn 必tất 具cụ 攝nhiếp 故cố 。若nhược 但đãn 說thuyết 六lục 。六lục 攝nhiếp 後hậu 四tứ 。若nhược 開khai 為vi 十thập 。第đệ 六lục 唯duy 攝nhiếp 。無vô 分phân 別biệt 智trí 。後hậu 四tứ 皆giai 是thị 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。七thất 修tu 證chứng 者giả 。五ngũ 位vị 通thông 修tu 。佛Phật 方phương 究cứu 竟cánh 。六lục 約ước 因nhân 位vị 總tổng 有hữu 三tam 名danh 。謂vị 初sơ 無vô 數số 劫kiếp 。施thí 等đẳng 勢thế 力lực 尚thượng 微vi 。被bị 煩phiền 惱não 伏phục 。但đãn 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。多đa 第đệ 二nhị 劫kiếp 去khứ 勢thế 力lực 漸tiệm 增tăng 。能năng 伏phục 煩phiền 惱não 。名danh 近cận 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。第đệ 三tam 僧Tăng 祇kỳ 勢thế 力lực 轉chuyển 勝thắng 。能năng 畢tất 竟cánh 伏phục 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。名danh 大đại 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。故cố 經Kinh 云vân 出xuất 世thế 上thượng 上thượng 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 。八bát 約ước 教giáo 者giả 。諸chư 教giáo 可khả 思tư 。此thử 教giáo 要yếu 須tu 一nhất 一nhất 融dung 攝nhiếp 。徹triệt 果quả 該cai 因nhân 。九cửu 觀quán 心tâm 者giả 。可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。若nhược 不bất 觀quán 心tâm 。非phi 已dĩ 智trí 分phần/phân 。不bất 能năng 開khai 發phát 。自tự 家gia 寶bảo 藏tạng 。縱túng/tung 福phước 智trí 齊tề 修tu 。盡tận 隨tùy 物vật 轉chuyển 。功công 歸quy 生sanh 滅diệt 。無vô 漏lậu 勝thắng 因nhân 。皆giai 不bất 成thành 就tựu 。故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。當đương 於ư 眾chúng 生sanh 。心tâm 行hành 中trung 求cầu 也dã 。次thứ 經kinh 文văn 下hạ 即tức 第đệ 十thập 釋thích 文văn 。

大đại 慧tuệ 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 。波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。至chí )# 而nhi 恆hằng 修tu 。行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。言ngôn 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 。波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。謂vị 大đại 菩Bồ 薩Tát 。而nhi 於ư 自tự 心tâm 內nội 外ngoại 二nhị 法pháp 。覺giác 知tri 唯duy 是thị 妄vọng 分phân 別biệt 現hiện 。不bất 起khởi 施thí 者giả 妄vọng 想tưởng 。不bất 生sanh 受thọ 者giả 執chấp 著trước 。不bất 取thủ 中trung 間gian 施thí 物vật 色sắc 相tướng 。為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。得đắc 無vô 畏úy 安an 樂lạc 。而nhi 恆hằng 行hành 施thí 故cố 論luận 云vân 。以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 體thể 無vô 慳san 貪tham 故cố 。隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。不bất 起khởi 分phân 別biệt 。至chí 是thị 則tắc 名danh 為vi 。禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。論luận 云vân 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 無vô 染nhiễm 。離ly 五ngũ 欲dục 過quá 故cố 。隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 無vô 苦khổ 。離ly 瞋sân 惱não 故cố 。隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 無vô 身thân 心tâm 相tương/tướng 。離ly 懈giải 怠đãi 故cố 。隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 常thường 定định 。體thể 無vô 亂loạn 故cố 。隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

以dĩ 智trí 觀quán 察sát 心tâm 無vô 分phân 別biệt 。至chí 是thị 則tắc 名danh 為vi 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。論luận 云vân 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 體thể 明minh 。離ly 無vô 明minh 故cố 。隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。故cố 華hoa 嚴nghiêm 六lục 地địa 偈kệ 云vân 。不bất 取thủ 眾chúng 相tướng 而nhi 行hành 施thí 。本bổn 絕tuyệt 諸chư 惡ác 堅kiên 持trì 戒giới 。解giải 法pháp 無vô 害hại 常thường 堪kham 忍nhẫn 。知tri 法pháp 性tánh 離ly 具cụ 精tinh 進tấn 。已dĩ 盡tận 煩phiền 惱não 入nhập 諸chư 禪thiền 。善thiện 達đạt 性tánh 空không 分phân 別biệt 法pháp 。此thử 偈kệ 明minh 地địa 上thượng 所sở 修tu 。故cố 直trực 云vân 已dĩ 盡tận 煩phiền 惱não 等đẳng 。論luận 通thông 勝thắng 解giải 行hành 中trung 。發phát 心tâm 修tu 行hành 。但đãn 云vân 隨tùy 順thuận 。又hựu 先tiên 德đức 云vân 。六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。互hỗ 相tương 融dung 攝nhiếp 。成thành 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。皆giai 由do 般Bát 若Nhã 成thành 立lập 故cố 。五ngũ 度độ 如như 盲manh 。般Bát 若Nhã 如như 導đạo 。若nhược 布bố 施thí 無vô 般Bát 若Nhã 。唯duy 得đắc 一nhất 世thế 榮vinh 。後hậu 受thọ 餘dư 殃ương 債trái 。若nhược 持trì 戒giới 無vô 般Bát 若Nhã 。暫tạm 生sanh 上thượng 欲dục 界giới 。還hoàn 墮đọa 泥nê 犁lê 中trung 。若nhược 忍nhẫn 辱nhục 無vô 般Bát 若Nhã 報báo 得đắc 端đoan 正chánh 形hình 。不bất 證chứng 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。若nhược 精tinh 進tấn 無vô 般Bát 若Nhã 。徒đồ 興hưng 生sanh 滅diệt 功công 。不bất 趣thú 真chân 常thường 海hải 。若nhược 禪thiền 定định 無vô 般Bát 若Nhã 。但đãn 行hành 色sắc 界giới 禪thiền 。不bất 入nhập 金kim 剛cang 定định 。若nhược 萬vạn 善thiện 無vô 般Bát 若Nhã 。空không 成thành 有hữu 漏lậu 因nhân 。不bất 契khế 無vô 為vi 果quả 。若nhược 般Bát 若Nhã 不bất 明minh 萬vạn 行hạnh 虛hư 設thiết 。故cố 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 欲dục 得đắc 世thế 出xuất 世thế 間gian 。一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。悉tất 成thành 就tựu 者giả 。一nhất 一nhất 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。是thị 故cố 非phi 真chân 流lưu 之chi 行hành 。無vô 以dĩ 契khế 真chân 。未vị 有hữu 證chứng 真chân 之chi 行hành 。不bất 從tùng 真chân 起khởi 。故cố 云vân 如như 是thị 六Lục 度Độ 。如như 實thật 修tu 行hành 。若nhược 得đắc 滿mãn 足túc 。即tức 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。若nhược 不bất 具cụ 足túc 。則tắc 無vô 能năng 入nhập 。菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 卷quyển 第đệ 八bát