Chú Đại Thừa Nhập Lăng Già Kinh – Quyển 2

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh
Quyển 2
宋Tống 寶Bảo 臣Thần 述Thuật

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 卷quyển 第đệ 二nhị

云vân 何hà 象tượng 馬mã 獸thú 因nhân 何hà 而nhi 捕bộ 取thủ 云vân 何hà 卑ty 陋lậu 人nhân 願nguyện 佛Phật 為vì 我ngã 說thuyết 。 問vấn 象tượng 馬mã 等đẳng 獸thú 。 因nhân 何hà 捕bộ 取thủ 遞đệ 相tương 殺sát 戮lục 。 及cập 問vấn 卑ty 陋lậu 賤tiện 人nhân 。 何hà 業nghiệp 所sở 致trí 。

云vân 何hà 六lục 時thời 攝nhiếp 云vân 何hà 一nhất 闡xiển 提đề 女nữ 男nam 及cập 不bất 男nam 此thử 並tịnh 云vân 何hà 生sanh 。 上thượng 句cú 問vấn 外ngoại 道đạo 有hữu 六lục 節tiết 為vi 師sư 。 又hựu 云vân 西tây 域vực 兩lưỡng 月nguyệt 為vi 時thời 。 年niên 分phần/phân 六lục 節tiết 。 次thứ 句cú 問vấn 一nhất 闡xiển 提đề 。 如như 下hạ 一nhất 闡xiển 提đề 中trung 別biệt 答đáp 。 次thứ 句cú 問vấn 黃hoàng 門môn 男nam 女nữ 。 如như 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 所sở 明minh 。

云vân 何hà 修tu 行hành 。 進tiến 云vân 何hà 修tu 行hành 退thoái 。 問vấn 學học 者giả 修tu 行hành 云vân 何hà 而nhi 有hữu 。 進tiến 退thoái 之chi 異dị 。

瑜du 珈# 師sư 有hữu 幾kỷ 令linh 人nhân 住trụ 其kỳ 中trung 。 瑜du 珈# 此thử 云vân 相tương 應ứng 。 謂vị 與dữ 一nhất 切thiết 乘thừa 境cảnh 行hành 果quả 等đẳng 相tương 應ứng 也dã 。 如như 瑜du 珈# 師sư 地địa 論luận 五ngũ 分phần/phân 十thập 七thất 地địa 中trung 所sở 明minh 。

眾chúng 生sanh 生sanh 諸chư 趣thú 何hà 形hình 何hà 色sắc 相tướng 富phú 饒nhiêu 大đại 自tự 在tại 此thử 復phục 何hà 因nhân 得đắc 。 問vấn 眾chúng 生sanh 諸chư 趣thú 形hình 相tướng 富phú 饒nhiêu 自tự 在tại 之chi 因nhân 。

云vân 何hà 釋Thích 迦Ca 種chủng 云vân 何hà 甘cam 蔗giá 種chủng 。 問vấn 如Như 來Lai 世thế 俗tục 種chủng 姓tánh 事sự 在tại 他tha 經kinh 。 略lược 如như 釋Thích 迦Ca 譜# 方phương 誌chí 等đẳng 所sở 明minh 。

仙tiên 人nhân 長trường 苦khổ 行hành 是thị 誰thùy 之chi 教giáo 授thọ 。 問vấn 仙tiên 人nhân 修tu 苦khổ 行hạnh 。 謂vị 得đắc 長trường 生sanh 。 彼bỉ 師sư 以dĩ 何hà 法pháp 。 教giáo 授thọ 弟đệ 子tử 。

何hà 因nhân 佛Phật 世Thế 尊Tôn 一nhất 切thiết 剎sát 中trung 現hiện 異dị 名danh 諸chư 色sắc 類loại 。 佛Phật 子tử 眾chúng 圍vi 繞nhiễu 。 問vấn 佛Phật 於ư 處xứ 處xứ 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 凡phàm 聖thánh 圍vi 繞nhiễu 。 何hà 因nhân 如như 是thị 。

何hà 因nhân 不bất 食thực 肉nhục 何hà 因nhân 令linh 斷đoạn 肉nhục 食thực 肉nhục 諸chư 眾chúng 生sanh 以dĩ 何hà 因nhân 故cố 食thực 。 問vấn 食thực 肉nhục 制chế 斷đoạn 食thực 肉nhục 因nhân 緣duyên 。 如như 下hạ 斷đoạn 食thực 肉nhục 中trung 別biệt 答đáp 。

何hà 故cố 諸chư 國quốc 土độ 猶do 如như 日nhật 月nguyệt 。 形hình (# 至chí )# 箜không 篌hầu 細tế 腰yêu 鼓cổ 。 問vấn 世thế 界giới 形hình 相tướng 差sai 別biệt 不bất 同đồng 者giả 。 明minh 唯duy 心tâm 所sở 造tạo 故cố 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 種chủng 子tử 差sai 別biệt 故cố 。 果quả 實thật 生sanh 不bất 同đồng 。 行hành 業nghiệp 若nhược 干can 故cố 。 佛Phật 剎sát 種chủng 種chủng 異dị 。 具cụ 如như 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 所sở 明minh 。 因nhân 陀đà 羅la 者giả 。 即tức 帝Đế 釋Thích 別biệt 名danh 也dã 。

云vân 何hà 變biến 化hóa 佛Phật 云vân 何hà 為vi 報báo 佛Phật 真Chân 如Như 智trí 慧tuệ 佛Phật 願nguyện 皆giai 為vi 我ngã 說thuyết 。 問vấn 佛Phật 名danh 義nghĩa 也dã 。 隨tùy 機cơ 赴phó 感cảm 應ứng 化hóa 佛Phật 。 酬thù 其kỳ 往vãng 因nhân 名danh 報báo 佛Phật 。 體thể 性tánh 無vô 二nhị 真Chân 如Như 佛Phật 。 本bổn 覺giác 顯hiển 照chiếu 智trí 慧tuệ 佛Phật 。

云vân 何hà 於ư 欲dục 界giới 不bất 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 至chí )# 誰thùy 當đương 持trì 正Chánh 法Pháp 。 問vấn 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 成thành 菩Bồ 提Đề 界giới 。 及cập 問vấn 涅Niết 槃Bàn 後hậu 誰thùy 持trì 正Chánh 法Pháp 。 略lược 如như 摩ma 訶ha 摩ma 耶da 等đẳng 經kinh 。 及cập 付phó 法Pháp 藏tạng 傳truyền 所sở 明minh 。

世Thế 尊Tôn 住trụ 久cửu 如như 正Chánh 法Pháp 幾kỷ 時thời 住trụ 。 問vấn 如Như 來Lai 住trụ 世thế 久cửu 近cận 。 及cập 正Chánh 法Pháp 住trụ 時thời 分phần/phân 長trường 短đoản 。

悉tất 檀đàn 有hữu 幾kỷ 種chủng 諸chư 見kiến 復phục 有hữu 幾kỷ 。 上thượng 句cú 問vấn 悉tất 檀đàn 。 此thử 云vân 義nghĩa 宗tông 。 下hạ 句cú 問vấn 世thế 諦đế 諸chư 見kiến 。 又hựu 天thiên 台thai 宗tông 有hữu 四tứ 悉tất 檀đàn 。 一nhất 世thế 界giới 。 二nhị 對đối 治trị 。 三tam 為vi 人nhân 。 四tứ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 云vân 若nhược 失thất 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 皆giai 名danh 著trước 法pháp 。 若nhược 得đắc 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 。 自tự 他tha 俱câu 無vô 著trước 。

何hà 故cố 立lập 毘tỳ 尼ni 及cập 以dĩ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 毘tỳ 尼ni 是thị 戒giới 。 比Bỉ 丘Khâu 於ư 此thử 戒giới 中trung 。 分phần 分phần 得đắc 解giải 脫thoát 也dã 。

云vân 何hà 得đắc 世thế 通thông 云vân 何hà 得đắc 出xuất 世thế 。 問vấn 世thế 間gian 五ngũ 通thông 。 及cập 出xuất 世thế 六Lục 通Thông 。 云vân 何hà 而nhi 得đắc 。 言ngôn 六Lục 通Thông 者giả 。 謂vị 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 。 他tha 心tâm 。 宿túc 命mạng 。 神thần 足túc 。 漏lậu 盡tận 也dã 。 此thử 六lục 該cai 三tam 乘thừa 人nhân 。 但đãn 深thâm 淺thiển 明minh 昧muội 有hữu 異dị 。 世thế 間gian 通thông 無vô 漏lậu 盡tận 。 雖tuy 分phần/phân 得đắc 前tiền 五ngũ 。 亦diệc 唯duy 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 。

復phục 以dĩ 何hà 因nhân 故cố 。 心tâm 住trụ 七thất 地địa 中trung 。 問vấn 七thất 地địa 心tâm 量lượng 地địa 。 謂vị 功công 用dụng 位vị 極cực 也dã 。 意ý 該cai 前tiền 後hậu 。

僧Tăng 伽già 有hữu 幾kỷ 種chủng 云vân 何hà 成thành 破phá 僧Tăng 。 問vấn 僧Tăng 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 意ý 明minh 真chân 偽ngụy 。 及cập 問vấn 破phá 壞hoại 僧Tăng 令linh 不bất 和hòa 合hợp 。 獲hoạch 大đại 罪tội 報báo 。 又hựu 或hoặc 說thuyết 二nhị 種chủng 僧Tăng 。 羯yết 磨ma 僧Tăng 。 法Pháp 輪luân 僧Tăng 。 或hoặc 說thuyết 三tam 種chủng 僧Tăng 。 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 假giả 名danh 僧Tăng 。 真chân 實thật 僧Tăng 。 或hoặc 說thuyết 四tứ 種chủng 僧Tăng 。 有hữu 羞tu 僧Tăng 。 無vô 羞tu 僧Tăng 。 啞á 羊dương 僧Tăng 。 真chân 實thật 僧Tăng 也dã 。 破phá 壞hoại 僧Tăng 義nghĩa 。 如như 雜tạp 心tâm 所sở 說thuyết 。

云vân 何hà 為vi 眾chúng 生sanh 廣quảng 說thuyết 醫y 方phương 論luận 。 問vấn 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 醫y 方phương 論luận 也dã 。 各các 有hữu 多đa 方phương 。 故cố 云vân 廣quảng 說thuyết 。

何hà 故cố 大đại 牟Mâu 尼Ni 唱xướng 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 迦Ca 葉Diếp 拘Câu 留Lưu 孫Tôn 拘câu 那na 含hàm 是thị 我ngã 。 餘dư 經kinh 有hữu 此thử 言ngôn 。 故cố 大đại 慧tuệ 問vấn 之chi 。 謂vị 化hóa 迹tích 有hữu 殊thù 。 德đức 體thể 無vô 異dị 。 如như 下hạ 四Tứ 等Đẳng 中trung 別biệt 答đáp 。

何hà 故cố 說thuyết 斷đoạn 常thường 及cập 與dữ 我ngã 無vô 我ngã 何hà 不bất 常thường 說thuyết 實thật 一nhất 切thiết 唯duy 是thị 心tâm 。 問vấn 如Như 來Lai 何hà 不bất 常thường 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 真chân 實thật 法Pháp 。 而nhi 復phục 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 斷đoạn 說thuyết 常thường 。 說thuyết 我ngã 無vô 我ngã 。 妄vọng 想tưởng 心tâm 量lượng 法pháp 何hà 為vi 也dã 。 如như 下hạ 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 諸chư 邪tà 智trí 已dĩ 下hạ 別biệt 答đáp 。

云vân 何hà 男nam 女nữ 林lâm 訶ha 梨lê 菴am 摩ma 羅la 。 問vấn 世thế 間gian 果quả 實thật 何hà 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 訶ha 梨lê 者giả 呵ha 梨lê 勒lặc 果quả 。 菴am 摩ma 羅la 者giả 。 阿a 摩ma 勒lặc 果quả 。

雞kê 羅la 娑sa 輪luân 圍vi 及cập 以dĩ 金kim 剛cang 。 山sơn (# 至chí 願nguyện 佛Phật 為vì 我ngã 說thuyết 。 輪luân 圍vi 亦diệc 云vân 鐵thiết 圍vi 。 乾càn 闥thát 婆bà 者giả 諸chư 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 神thần 也dã 。 後hậu 二nhị 句cú 總tổng 結kết 請thỉnh 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 聞văn 其kỳ 所sở 請thỉnh (# 至chí )# 當đương 次thứ 第đệ 說thuyết 。 即tức 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。 聞văn 大đại 慧tuệ 能năng 問vấn 如như 是thị 。 微vi 妙diệu 心tâm 法pháp 。 故cố 讚tán 善thiện 哉tai 。 誡giới 令linh 審thẩm 諦đế 。 無vô 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 行hành 。 聽thính 實thật 相tướng 法pháp 也dã 。 自tự 後hậu 凡phàm 三tam 十thập 九cửu 偈kệ 。 皆giai 如Như 來Lai 為vi 說thuyết 。

若nhược 生sanh 若nhược 不bất 生sanh 。 涅Niết 槃Bàn 及cập 空không 相tướng 。 流lưu 轉chuyển 無vô 自tự 性tánh 。 言ngôn 大đại 慧tuệ 上thượng 正chánh 問vấn 有hữu 為vi 生sanh 法pháp 無vô 為vi 不bất 生sanh 法pháp 。 涅Niết 槃Bàn 虛hư 空không 剎sát 那na 流lưu 轉chuyển 法pháp 。 皆giai 是thị 妄vọng 想tưởng 所sở 現hiện 。 各các 無vô 自tự 性tánh 。

波Ba 羅La 蜜Mật 佛Phật 子tử 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 外ngoại 道đạo 無vô 色sắc 行hành 。 言ngôn 上thượng 所sở 問vấn 。 正chánh 是thị 人nhân 及cập 人nhân 所sở 行hành 法pháp 也dã 。 佛Phật 子tử 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 外ngoại 道đạo 是thị 人nhân 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 三tam 乘thừa 人nhân 所sở 行hành 法pháp 。 無vô 色sắc 行hành 是thị 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 法pháp 。 言ngôn 此thử 人nhân 及cập 人nhân 所sở 行hành 法pháp 。 皆giai 以dĩ 無vô 自tự 性tánh 結kết 之chi 。 此thử 佛Phật 略lược 答đáp 之chi 微vi 旨chỉ 也dã 。

須Tu 彌Di 巨cự 海hải 。 山sơn 洲châu 渚chử 剎sát 土độ 地địa 。 自tự 下hạ 八bát 行hành 半bán 偈kệ 。 是thị 如Như 來Lai 次thứ 第đệ 牒điệp 領lãnh 大đại 慧tuệ 百bách 八bát 句cú 問vấn 也dã 。 須Tu 彌Di 山Sơn 在tại 大đại 海hải 中trung 。 故cố 言ngôn 須Tu 彌Di 巨cự 海hải 山sơn 。 牒điệp 領lãnh 上thượng 須Tu 彌Di 也dã 。 巨cự 海hải 者giả 上thượng 問vấn 中trung 無vô 。 洲châu 渚chử 剎sát 土độ 地địa 。 領lãnh 上thượng 土thổ/độ 地địa 。

星tinh 宿tú 與dữ 日nhật 月nguyệt 天thiên 眾chúng 阿a 修tu 羅la (# 至chí )# 滅diệt 及cập 如như 意ý 足túc 。 修tu 羅la 力lực 。 如như 意ý 足túc 。 上thượng 問vấn 中trung 無vô 。 義nghĩa 應ưng 有hữu 也dã 。

菩Bồ 提Đề 分phần/phân 及cập 道đạo 禪thiền 定định 與dữ 無vô 量lượng (# 至chí )# 心tâm 生sanh 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 諸chư 蘊uẩn 及cập 往vãng 來lai 。 領lãnh 上thượng 眾chúng 生sanh 生sanh 諸chư 趣thú 。 心tâm 生sanh 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 領lãnh 上thượng 誰thùy 起khởi 於ư 語ngữ 言ngôn 。

心tâm 意ý 識thức 無vô 我ngã 五ngũ 法pháp 及cập 自tự 性tánh (# 至chí )# 眾chúng 生sanh 有hữu 無vô 有hữu 。 大đại 種chủng 上thượng 無vô 文văn 。 一nhất 佛Phật 。 領lãnh 上thượng 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 是thị 我ngã 。 眾chúng 生sanh 有hữu 無vô 有hữu 。 領lãnh 上thượng 我ngã 無vô 我ngã 。

象tượng 馬mã 獸thú 無vô 因nhân 云vân 何hà 而nhi 捕bộ 取thủ (# 至chí )# 伎kỹ 術thuật 諸chư 明minh 處xứ 。 唯duy 心tâm 無vô 境cảnh 界giới 。 領lãnh 上thượng 一nhất 切thiết 唯duy 是thị 心tâm 。 餘dư 皆giai 牒điệp 領lãnh 上thượng 問vấn 。

須Tu 彌Di 諸chư 山sơn 。 地địa 巨cự 海hải 日nhật 月nguyệt 量lượng 上thượng 中trung 下hạ 眾chúng 生sanh 身thân 各các 幾kỷ 微vi 塵trần 。 須Tu 彌Di 諸chư 山sơn 。 地địa 已dĩ 下hạ 凡phàm 九cửu 偈kệ 。 言ngôn 大đại 慧tuệ 既ký 問vấn 名danh 相tướng 。 何hà 以dĩ 不bất 問vấn 。 諸chư 山sơn 大đại 海hải 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 眾chúng 生sanh 剎sát 土độ 。 及cập 由do 旬tuần 。 斗đẩu 斛hộc 斤cân 兩lưỡng 。 四tứ 大đại 諸chư 根căn 。 如như 是thị 塵trần 量lượng 所sở 成thành 。 既ký 言ngôn 我ngã 名danh 大đại 慧tuệ 通thông 達đạt 大Đại 乘Thừa 。 何hà 故cố 不bất 問vấn 此thử 下hạ 正chánh 微vi 塵trần 積tích 聚tụ 。 數số 量lượng 之chi 名danh 。 意ý 為vi 問vấn 有hữu 不bất 周chu 。 又hựu 為vi 遣khiển 物vật 情tình 計kế 。 諸chư 物vật 既ký 積tích 微vi 所sở 成thành 。 何hà 有hữu 體thể 性tánh 。

一nhất 一nhất 剎sát 幾kỷ 塵trần 一nhất 一nhất 弓cung 幾kỷ 肘trửu (# 至chí )# 蟣kỉ 羊dương 毛mao 穬quáng 麥mạch 。 言ngôn 最tối 細tế 微vi 塵trần 名danh 兔thố 毫hào 塵trần 。 七thất 兔thố 毫hào 塵trần 成thành 一nhất 羊dương 毛mao 頭đầu 塵trần 。 七thất 羊dương 毛mao 頭đầu 塵trần 成thành 一nhất 隙khích 中trung 塵trần 。 七thất 隙khích 中trung 塵trần 成thành 一nhất 蟣kỉ 。 七thất 蟣kỉ 成thành 一nhất 虱sắt 。 七thất 虱sắt 成thành 一nhất 穬quáng 麥mạch 。 七thất 穬quáng 麥mạch 成thành 一nhất 指chỉ 。 一nhất 十thập 二nhị 指chỉ 成thành 一nhất 搩kiệt 。 兩lưỡng 搩kiệt 成thành 一nhất 肘trửu 。 四tứ 肘trửu 為vi 一nhất 弓cung 。 五ngũ 百bách 弓cung 名danh 一nhất 拘câu 樓lâu 舍xá 。 十thập 拘câu 樓lâu 舍xá 名danh 一nhất 由do 旬tuần 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 為vi 一nhất 化hóa 佛Phật 剎sát 。 謂vị 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 皆giai 積tích 微vi 成thành 體thể 。 何hà 故cố 不bất 問vấn 各các 具cụ 幾kỷ 塵trần 所sở 成thành 。

半bán 斗đẩu 與dữ 一nhất 斗đẩu 是thị 各các 幾kỷ 穬quáng 麥mạch (# 至chí )# 是thị 等đẳng 各các 幾kỷ 數số 。 此thử 皆giai 是thị 梵Phạm 家gia 積tích 斗đẩu 斛hộc 之chi 名danh 。 或hoặc 云vân 千thiên 萬vạn 那na 由do 他tha 。 名danh 頻tần 婆bà 羅la 。

幾kỷ 塵trần 成thành 芥giới 子tử 幾kỷ 芥giới 成thành 草thảo 子tử (# 至chí )# 云vân 何hà 不bất 問vấn 我ngã 。 此thử 上thượng 皆giai 是thị 如Như 來Lai 說thuyết 也dã 。 言ngôn 如như 是thị 名danh 相tướng 亦diệc 應ưng 問vấn 。

云vân 何hà 得đắc 財tài 富phú 云vân 何hà 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 云vân 何hà 王vương 守thủ 護hộ 。 云vân 何hà 得đắc 解giải 脫thoát 。 從tùng 此thử 以dĩ 下hạ 凡phàm 二nhị 十thập 偈kệ 。 復phục 領lãnh 大đại 慧tuệ 所sở 問vấn 。 財tài 富phú 。 領lãnh 上thượng 富phú 饒nhiêu 。

云vân 何hà 長trường/trưởng 行hành 句cú 婬dâm 欲dục 及cập 飲ẩm 食thực (# 至chí )# 何hà 因nhân 種chủng 種chủng 味vị 。 種chủng 種chủng 味vị 。 上thượng 問vấn 中trung 無vô 。

女nữ 男nam 及cập 不bất 男nam 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 嚴nghiêm 飾sức (# 至chí 云vân 何hà 有hữu 因nhân 作tác 。 無vô 因nhân 作tác 有hữu 因nhân 作tác 。 領lãnh 上thượng 二nhị 俱câu 異dị 。

云vân 何hà 轉chuyển 諸chư 見kiến 云vân 何hà 起khởi 計kế 度độ (# 至chí )# 云vân 何hà 起khởi 三tam 昧muội 。 斷đoạn 諸chư 想tưởng 。 領lãnh 上thượng 云vân 何hà 為vi 想tưởng 滅diệt 。 起khởi 三tam 昧muội 。 領lãnh 上thượng 云vân 何hà 從tùng 定định 覺giác 。

破phá 三tam 有hữu 者giả 誰thùy 何hà 處xứ 身thân 云vân 何hà (# 至chí )# 及cập 所sở 問vấn 非phi 我ngã 。 無vô 身thân 我ngã 。 領lãnh 上thượng 無vô 眾chúng 生sanh 。 相tương/tướng 云vân 何hà 。 領lãnh 上thượng 何hà 因nhân 建kiến 立lập 相tương/tướng 。 非phi 我ngã 。 領lãnh 上thượng 成thành 無vô 我ngã 。

云vân 何hà 為vi 胎thai 藏tạng 及cập 以dĩ 餘dư 支chi 分phần/phân (# 至chí )# 聰thông 明minh 魔ma 施thi 設thiết 。 施thi 設thiết 。 牒điệp 上thượng 云vân 何hà 唯duy 假giả 設thiết 。 聰thông 明minh 魔ma 。 上thượng 問vấn 無vô 。

云vân 何hà 樹thụ 行hành 布bố 是thị 汝nhữ 之chi 所sở 問vấn 。 至chí )# 汝nhữ 今kim 咸hàm 問vấn 我ngã 。 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 七Thất 地Địa 。 是thị 有hữu 心tâm 地địa 。 觀quán 三tam 界giới 心tâm 意ý 識thức 量lượng 。 此thử 者giả 結kết 上thượng 百bách 八bát 問vấn 。 於ư 餘dư 義nghĩa 者giả 。 微vi 塵trần 積tích 數số 等đẳng 。 皆giai 是thị 三tam 界giới 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 是thị 七thất 地địa 所sở 觀quán 法pháp 。 故cố 言ngôn 云vân 何hà 使sử 其kỳ 心tâm 得đắc 住trụ 七thất 地địa 中trung 。 汝nhữ 今kim 咸hàm 問vấn 我ngã 。 總tổng 結kết 所sở 牒điệp 文văn 。

如như 先tiên 佛Phật 所sở 說thuyết 一nhất 百bách 八bát 種chủng 句cú (# 至chí )# 佛Phật 子tử 應ưng 聽thính 受thọ 。 先tiên 佛Phật 所sở 說thuyết 。 離ly 見kiến 相tương/tướng 句cú 。 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。 自tự 然nhiên 遠viễn 離ly 。 諸chư 惡ác 見kiến 過quá 。 亦diệc 離ly 世thế 間gian 言ngôn 所sở 成thành 法pháp 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 誡giới 令linh 諦đế 聽thính 。 故cố 龍long 勝thắng 云vân 。 聽thính 者giả 端đoan 視thị 如như 渴khát 飲ẩm 。 一nhất 心tâm 入nhập 於ư 語ngữ 義nghĩa 中trung 。 聞văn 法Pháp 誦tụng 躍dược 心tâm 悲bi 喜hỷ 。 如như 是thị 之chi 人nhân 可khả 為vi 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 常thường 句cú 非phi 常thường 句cú 。 自tự 下hạ 如Như 來Lai 約ước 心tâm 真Chân 如Như 門môn 答đáp 也dã 。 言ngôn 眾chúng 生sanh 於ư 真chân 實thật 無vô 生sanh 上thượng 。 妄vọng 起khởi 生sanh 見kiến 。 本bổn 自tự 非phi 生sanh 。 故cố 云vân 生sanh 句cú 非phi 生sanh 句cú 。 若nhược 有hữu 生sanh 法pháp 可khả 言ngôn 有hữu 常thường 。 以dĩ 生sanh 無vô 故cố 則tắc 無vô 有hữu 常thường 。 故cố 云vân 常thường 句cú 非phi 常thường 句cú 。 此thử 二nhị 句cú 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 諸chư 句cú 類loại 皆giai 以dĩ 下hạ 句cú 遣khiển 上thượng 句cú 。 妄vọng 見kiến 若nhược 無vô 。 則tắc 真chân 實thật 自tự 現hiện 。

相tương/tướng 句cú 非phi 相tướng 句cú 住trụ 異dị 句cú 非phi 住trụ 異dị 句cú 。 為vi 成thành 生sanh 句cú 相tương 從tùng 而nhi 來lai 。 住trụ 異dị 二nhị 句cú 。 上thượng 問vấn 中trung 無vô 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 名danh 生sanh 。 法pháp 非phi 凝ngưng 然nhiên 名danh 異dị 。 法pháp 有hữu 暫tạm 用dụng 名danh 住trụ 。

剎sát 那na 句cú 非phi 剎sát 那na 句cú (# 至chí )# 恆hằng 句cú 非phi 恆hằng 句cú 。 上thượng 無vô 中trung 句cú 。 凡phàm 有hữu 三tam 常thường 。 一nhất 外ngoại 道đạo 計kế 四tứ 大đại 性tánh 常thường 。 二nhị 業nghiệp 習tập 氣khí 相tương 續tục 。 得đắc 果quả 不bất 斷đoạn 故cố 常thường 。 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 真chân 常thường 住trụ 故cố 常thường 。 此thử 三tam 常thường 皆giai 愚ngu 夫phu 虛hư 妄vọng 見kiến 。 舊cựu 注chú 凡phàm 有hữu 三tam 常thường 不bất 同đồng 。

緣duyên 句cú 非phi 緣duyên 句cú 因nhân 句cú 非phi 因nhân 句cú (# 至chí )# 方phương 便tiện 句cú 非phi 方phương 便tiện 句cú 。 大đại 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 隨tùy 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 。 上thượng 無vô 方phương 便tiện 文văn 。

善thiện 巧xảo 句cú 非phi 善thiện 巧xảo 句cú (# 至chí )# 三tam 輪luân 句cú 非phi 三tam 輪luân 句cú 。 願nguyện 句cú 三tam 輪luân 句cú 。 上thượng 無vô 文văn 。

標tiêu 相tương/tướng 句cú 非phi 標tiêu 相tương/tướng 句cú 有hữu 句cú 非phi 有hữu (# 至chí )# 水thủy 句cú 非phi 水thủy 句cú 。 如như 恆Hằng 河Hà 一nhất 水thủy 四tứ 見kiến 不bất 同đồng 。

弓cung 句cú 非phi 弓cung 句cú 大đại 種chủng 句cú 非phi 大đại 種chủng 句cú (# 至chí )# 果quả 句cú 非phi 果quả 句cú 。 諦đế 句cú 牒điệp 上thượng 如như 實thật 句cú 。 果quả 句cú 上thượng 無vô 文văn 。

滅diệt 句cú 非phi 滅diệt 句cú 起khởi 句cú 非phi 起khởi 句cú (# 至chí )# 相tương/tướng 句cú 非phi 相tướng 句cú 。 相tương/tướng 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 體thể 相tướng 標tiêu 相tương/tướng 法pháp 相tướng 。 前tiền 是thị 形hình 色sắc 體thể 相tướng 。 次thứ 是thị 標tiêu 相tương/tướng 。 此thử 則tắc 法pháp 相tướng 。

支chi 分phần/phân 句cú 非phi 支chi 分phần/phân 句cú 禪thiền 句cú 非phi 禪thiền 句cú (# 至chí )# 記ký 句cú 非phi 記ký 句cú 。 攝nhiếp 受thọ 句cú 記ký 句cú 。 上thượng 無vô 文văn 。

一nhất 闡xiển 提đề 句cú 非phi 一nhất 闡xiển 提đề 句cú (# 至chí )# 味vị 句cú 非phi 味vị 句cú 。 味vị 句cú 上thượng 無vô 文văn 。

作tác 句cú 非phi 作tác 句cú 身thân 句cú 非phi 身thân 句cú (# 至chí )# 因nhân 果quả 句cú 非phi 因nhân 果quả 句cú 。 有hữu 為vi 句cú 因nhân 果quả 句cú 上thượng 無vô 文văn 。

色sắc 究cứu 竟cánh 句cú 非phi 色sắc 究cứu 竟cánh 句cú (# 至chí 種chủng 種chủng 句cú 非phi 種chủng 種chủng 句cú 。 種chủng 種chủng 句cú 上thượng 無vô 文văn 。

演diễn 說thuyết 句cú 非phi 演diễn 說thuyết 句cú (# 至chí )# 文văn 字tự 句cú 非phi 文văn 字tự 句cú 。 住trụ 持trì 句cú 。 求cầu 那na 譯dịch 云vân 處xứ 句cú 也dã 。 上thượng 約ước 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 總tổng 答đáp 一nhất 百bách 八bát 句cú 。 皆giai 言ngôn 非phi 者giả 。 如như 馬mã 鳴minh 云vân 。 當đương 知tri 真Chân 如Như 自tự 性tánh 。 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 非phi 有hữu 相tương/tướng 非phi 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 有hữu 無vô 俱câu 相tương/tướng 。 非phi 一nhất 相tương/tướng 。 非phi 異dị 相tướng 。 非phi 非phi 一nhất 相tương/tướng 非phi 非phi 異dị 相tướng 。 非phi 一nhất 異dị 俱câu 相tương/tướng 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 有hữu 妄vọng 心tâm 念niệm 念niệm 分phân 別biệt 。 皆giai 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 常thường 恆hằng 不bất 變biến 。 淨tịnh 法pháp 滿mãn 足túc 。 亦diệc 無vô 有hữu 相tướng 可khả 取thủ 。 以dĩ 離ly 念niệm 境cảnh 界giới 。 唯duy 證chứng 相tương 應ứng 故cố 。

大đại 慧tuệ 此thử 百bách 八bát 句cú (# 至chí )# 汝nhữ 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。 此thử 是thị 結kết 勸khuyến 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 應ưng 當đương 如như 是thị 。 學học 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 舉cử 先tiên 佛Phật 者giả 。 皆giai 發phát 明minh 誠thành 信tín 故cố 。

大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 集Tập 一Nhất 切Thiết 法Pháp 品Phẩm 第Đệ 三Tam

釋thích 此thử 品phẩm 有hữu 四tứ 門môn 。 一nhất 來lai 意ý 二nhị 解giải 妨phương 難nạn/nan 。 三tam 釋thích 名danh 。 四tứ 釋thích 文văn 。 初sơ 來lai 意ý 者giả 。 上thượng 品phẩm 明minh 總tổng 問vấn 答đáp 竟cánh 。 此thử 下hạ 諸chư 品phẩm 皆giai 別biệt 問vấn 答đáp 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 二nhị 解giải 妨phương 難nạn/nan 云vân 。 一nhất 百bách 八bát 句cú 既ký 已dĩ 總tổng 明minh 。 何hà 故cố 下hạ 諸chư 品phẩm 一nhất 一nhất 別biệt 問vấn 。 詞từ 意ý 皆giai 不bất 出xuất 總tổng 中trung 。 豈khởi 非phi 繁phồn 重trọng/trùng 乎hồ 。 答đáp 總tổng 別biệt 該cai 攝nhiếp 。 斷đoạn 常thường 之chi 見kiến 方phương 銷tiêu 。 真chân 俗tục 圓viên 融dung 。 去khứ 取thủ 之chi 情tình 始thỉ 絕tuyệt 耳nhĩ 。 三tam 釋thích 名danh 者giả 。 論luận 依y 一nhất 心tâm 開khai 二nhị 門môn 。 上thượng 品phẩm 已dĩ 明minh 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 品phẩm 即tức 明minh 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 是thị 二nhị 門môn 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 論luận 云vân 心tâm 生sanh 滅diệt 者giả 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 。 所sở 謂vị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 為vi 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 此thử 識thức 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 法pháp 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 云vân 何hà 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 者giả 不bất 覺giác 義nghĩa 。 所sở 言ngôn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 謂vị 心tâm 體thể 離ly 念niệm 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 依y 此thử 法Pháp 身thân 說thuyết 名danh 本bổn 覺giác 。 依y 本bổn 覺giác 故cố 而nhi 有hữu 不bất 覺giác 。 乃nãi 至chí 三tam 細tế 六lục 麁thô 升thăng 沈trầm 苦khổ 海hải 。 依y 不bất 覺giác 故cố 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 。 又hựu 以dĩ 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 不bất 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 非phi 究cứu 竟cánh 覺giác 。 是thị 故cố 十thập 法Pháp 界Giới 中trung 若nhược 聖thánh 若nhược 凡phàm 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 依y 正chánh 染nhiễm 淨tịnh 舉cử 在tại 是thị 矣hĩ 。 故cố 名danh 集tập 一nhất 切thiết 法pháp 品phẩm 。 次thứ 經kinh 文văn 下hạ 即tức 正chánh 釋thích 文văn 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 諸chư 識thức 有hữu 幾kỷ 種chủng 生sanh 住trụ 滅diệt 。 從tùng 此thử 品phẩm 訖ngật 斷đoạn 食thực 肉nhục 凡phàm 十thập 四tứ 品phẩm 。 明minh 別biệt 問vấn 答đáp 。 故cố 品phẩm 品phẩm 多đa 云vân 重trùng 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 今kim 此thử 首thủ 章chương 。 即tức 別biệt 問vấn 答đáp 心tâm 意ý 識thức 也dã 。 謂vị 初sơ 剎sát 那na 識thức 異dị 於ư 木mộc 石thạch 。 生sanh 得đắc 染nhiễm 淨tịnh 。 各các 自tự 能năng 為vi 無vô 量lượng 。 無vô 數số 染nhiễm 淨tịnh 識thức 本bổn 。 從tùng 初sơ 剎sát 那na 。 不bất 可khả 說thuyết 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 經kinh 一nhất 剎sát 那na 。 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 識thức 。 生sanh 諸chư 有hữu 情tình 色sắc 心tâm 二nhị 法pháp 者giả 。 則tắc 有hữu 染nhiễm 有hữu 淨tịnh 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 此thử 識thức 約ước 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 有hữu 幾kỷ 種chủng 生sanh 住trụ 滅diệt (# 然nhiên 遠viễn 劫kiếp 無vô 始thỉ 。 何hà 名danh 為vi 初sơ 耶da 。 謂vị 此thử 即tức 是thị 忽hốt 起khởi 一nhất 念niệm 之chi 時thời 。 妄vọng 念niệm 違vi 真chân 。 名danh 為vi 初sơ 識thức 。 非phi 是thị 過quá 去khứ 有hữu 識thức 創sáng/sang 起khởi 名danh 為vi 初sơ 識thức 也dã )# 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 諸chư 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 生sanh 住trụ 滅diệt 非phi 臆ức 度độ 者giả 。 之chi 所sở 能năng 知tri 。 真Chân 如Như 妙diệu 性tánh 。 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。 事sự 分phần/phân 起khởi 盡tận 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 成thành 於ư 諸chư 識thức 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 此thử 非phi 凡phàm 小tiểu 及cập 因nhân 位vị 菩Bồ 薩Tát 智trí 慮lự 所sở 知tri 。 故cố 論luận 云vân 。 依y 無vô 明minh 熏huân 習tập 所sở 起khởi 識thức 者giả 。 非phi 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 智trí 慧tuệ 所sở 覺giác 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 究cứu 竟cánh 地địa 。 不bất 能năng 盡tận 知tri 。 唯duy 佛Phật 窮cùng 了liễu 。

所sở 謂vị 相tương 續tục 生sanh 及cập 相tương 生sanh 相tương 續tục 住trụ 及cập 相tương/tướng 住trụ 相tương 續tục 滅diệt 及cập 相tương/tướng 滅diệt 。 相tương 續tục 即tức 流lưu 注chú 也dã 。 一nhất 本bổn 亦diệc 云vân 流lưu 注chú 。 言ngôn 流lưu 注chú 者giả 。 唯duy 目mục 第đệ 八bát 識thức 。 三tam 相tương/tướng 微vi 隱ẩn (# 即tức 業nghiệp 相tương/tướng 轉chuyển 相tương/tướng 現hiện 相tướng 也dã 。 如như 起khởi 信tín 論luận 所sở 明minh )# 種chủng 現hiện 不bất 斷đoạn 。 名danh 為vi 流lưu 注chú 。 由do 無vô 明minh 緣duyên 初sơ 起khởi 業nghiệp 識thức 。 故cố 說thuyết 為vi 生sanh 。 相tương 續tục 長trường/trưởng 劫kiếp 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 到đáo 金kim 剛cang 定định 。 等đẳng 覺giác 一nhất 念niệm 斷đoạn 本bổn 無vô 明minh 。 名danh 流lưu 注chú 滅diệt 。 相tương 生sanh 住trụ 滅diệt 者giả 。 謂vị 餘dư 七thất 識thức 心tâm 境cảnh 麁thô 顯hiển 。 故cố 名danh 為vi 相tương/tướng 。 雖tuy 七thất 緣duyên 八bát 。 望vọng 六lục 為vi 細tế 。 具cụ 有hữu 四tứ 惑hoặc 。 亦diệc 名danh 麁thô 故cố 。 依y 彼bỉ 現hiện 識thức 自tự 種chủng 諸chư 境cảnh 緣duyên 合hợp 生sanh 七thất 。 說thuyết 名danh 相tướng 生sanh 。 長trường/trưởng 劫kiếp 熏huân 習tập 名danh 為vi 相tương/tướng 住trụ 。 從tùng 末mạt 向hướng 本bổn 漸tiệm 伏phục 及cập 斷đoạn 。 至chí 七thất 地địa 滿mãn 。 名danh 為vi 相tương/tướng 滅diệt 。 依y 前tiền 生sanh 滅diệt 立lập 迷mê 悟ngộ 依y 。 依y 後hậu 生sanh 滅diệt 立lập 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 後hậu 短đoản 前tiền 長trường/trưởng 事sự 分phần/phân 二nhị 別biệt 。 即tức 是thị 流lưu 注chú 生sanh 住trụ 滅diệt 。 相tương 生sanh 住trụ 滅diệt 也dã 。

諸chư 識thức 有hữu 三tam 相tướng 。 謂vị 轉chuyển 相tương/tướng 業nghiệp 相tương/tướng 真chân 相tương/tướng 。 上thượng 雖tuy 答đáp 云vân 諸chư 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 生sanh 住trụ 滅diệt 。 未vị 辨biện 何hà 識thức 為vi 生sanh 滅diệt 。 此thử 復phục 言ngôn 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 欲dục 簡giản 諸chư 識thức 之chi 中trung 有hữu 生sanh 滅diệt 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 言ngôn 真chân 相tương/tướng 者giả 。 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 在tại 纏triền 不bất 染nhiễm 。 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 名danh 自tự 真chân 相tương/tướng 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 起khởi 靜tĩnh 令linh 動động 。 動động 為vi 業nghiệp 識thức 。 即tức 是thị 賴lại 耶da 極cực 微vi 細tế 相tương/tướng 。 名danh 為vi 業nghiệp 相tương/tướng 。 轉chuyển 相tương/tướng 者giả 。 依y 前tiền 業nghiệp 相tương/tướng 。 轉chuyển 成thành 能năng 緣duyên 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 。 生sanh 七thất 轉chuyển 識thức 。 同đồng 名danh 轉chuyển 相tương/tướng 。 又hựu 從tùng 靜tĩnh 起khởi 動động 名danh 之chi 為vi 業nghiệp 。 從tùng 內nội 趣thú 外ngoại 名danh 之chi 為vi 轉chuyển 。 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 不bất 可khả 增tăng 減giảm 。 名danh 為vi 真chân 相tương/tướng 。 亦diệc 名danh 真chân 識thức 。 然nhiên 雖tuy 三tam 相tương/tướng 名danh 殊thù 。 同đồng 是thị 一nhất 心tâm 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 之chi 二nhị 義nghĩa 也dã 。 謂vị 真chân 心tâm 不bất 變biến 即tức 隨tùy 緣duyên 。 故cố 名danh 轉chuyển 相tương/tướng 業nghiệp 相tương/tướng 。 以dĩ 隨tùy 緣duyên 即tức 不bất 變biến 故cố 名danh 真chân 相tương/tướng 。 論luận 云vân 是thị 心tâm 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 為vi 無vô 明minh 所sở 染nhiễm 有hữu 其kỳ 染nhiễm 心tâm 。 是thị 不bất 變biến 即tức 隨tùy 緣duyên 也dã 。 又hựu 云vân 雖tuy 有hữu 染nhiễm 心tâm 恆hằng 常thường 不bất 變biến 。 是thị 隨tùy 緣duyên 即tức 不bất 變biến 也dã 。

大đại 慧tuệ 識thức 廣quảng 說thuyết 有hữu 八bát 略lược 則tắc 唯duy 二nhị 謂vị 現hiện 識thức 及cập 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 如Như 來Lai 上thượng 明minh 諸chư 識thức 有hữu 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 是thị 已dĩ 處xứ 中trung 說thuyết 故cố 。 而nhi 此thử 又hựu 明minh 諸chư 識thức 廣quảng 略lược 者giả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 根căn 行hành 不bất 等đẳng 。 受thọ 解giải 緣duyên 別biệt 故cố 也dã 。 言ngôn 廣quảng 說thuyết 有hữu 八bát 者giả 。 一nhất 曰viết 眼nhãn 識thức 了liễu 別biệt 於ư 色sắc 。 二nhị 曰viết 耳nhĩ 識thức 了liễu 別biệt 於ư 聲thanh 。 三tam 曰viết 鼻tị 識thức 了liễu 別biệt 於ư 香hương 四tứ 曰viết 舌thiệt 識thức 了liễu 別biệt 於ư 味vị 。 五ngũ 曰viết 身thân 識thức 了liễu 別biệt 於ư 觸xúc 。 六lục 曰viết 意ý 識thức 了liễu 別biệt 諸chư 法pháp 。 七thất 曰viết 末mạt 那na 識thức (# 此thử 云vân 染nhiễm 污ô 意ý )# 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 唯duy 緣duyên 藏tạng 識thức 見kiến 分phần/phân 。 亦diệc 名danh 傳truyền 送tống 識thức 。 八bát 曰viết 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 此thử 云vân 藏tạng 識thức )# 謂vị 此thử 八bát 識thức 。 各các 是thị 眾chúng 生sanh 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 不bất 了liễu 自tự 心tâm 。 隨tùy 妄vọng 緣duyên 起khởi 。 於ư 中trung 第đệ 八bát 是thị 其kỳ 根căn 本bổn 。 頓đốn 變biến 根căn 身thân 器khí 界giới 種chủng 子tử 。 轉chuyển 生sanh 七thất 識thức 。 各các 能năng 變biến 現hiện 自tự 分phần/phân 所sở 緣duyên 。 (# 所sở 緣duyên 即tức 境cảnh 也dã 。 色sắc 是thị 眼nhãn 識thức 自tự 分phần/phân 所sở 緣duyên 。 乃nãi 至chí 三tam 境cảnh 是thị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 自tự 分phần/phân 所sở 緣duyên 。 終chung 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 能năng 與dữ 心tâm 為vi 緣duyên 。 但đãn 是thị 自tự 心tâm 生sanh 。 還hoàn 與dữ 心tâm 為vi 相tương/tướng )# 此thử 八bát 識thức 外ngoại 實thật 無vô 我ngã 法pháp 。 問vấn 曰viết 如như 何hà 變biến 耶da 。 答đáp 曰viết 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 諸chư 識thức 生sanh 時thời 變biến 似tự 我ngã 法pháp 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 無vô 明minh 覆phú 故cố 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 如như 患hoạn 夢mộng 者giả 。 患hoạn 夢mộng 力lực 故cố 心tâm 似tự 種chủng 種chủng 外ngoại 境cảnh 相tướng 現hiện 。 夢mộng 時thời 執chấp 為vi 實thật 有hữu 外ngoại 境cảnh 。 寤ngụ 來lai 方phương 知tri 唯duy 夢mộng 所sở 變biến 。 我ngã 此thử 身thân 相tướng 。 及cập 外ngoại 世thế 界giới 色sắc 空không 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 識thức 所sở 變biến 。 迷mê 故cố 執chấp 有hữu 我ngã 及cập 諸chư 法pháp 。 悟ngộ 來lai 方phương 知tri 唯duy 心tâm 識thức 變biến 。 以dĩ 如như 實thật 知tri 。 無vô 前tiền 境cảnh 界giới 故cố 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 起khởi 隨tùy 順thuận 行hành 。 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 。 安an 住trụ 祕bí 藏tạng 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 曹tào 溪khê 云vân 。 大đại 圓viên 境cảnh 智trí 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 心tâm 無vô 病bệnh 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 見kiến 非phi 功công 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 同đồng 圓viên 鏡kính 。 五ngũ 八bát 六lục 七thất 果quả 因nhân 轉chuyển 。 但đãn 轉chuyển 其kỳ 名danh 無vô 實thật 性tánh 。 若nhược 於ư 轉chuyển 處xứ 不bất 留lưu 情tình 。 繁phồn 興hưng 永vĩnh 處xứ 那na 伽già 定định 。 即tức 此thử 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 義nghĩa 也dã 。 略lược 則tắc 唯duy 二nhị 。 謂vị 現hiện 識thức 及cập 分phân 別biệt 事sự 識thức 者giả 。 求cầu 那na 譯dịch 本bổn 云vân 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 於ư 現hiện 識thức 上thượng 加gia 一nhất 真chân 識thức 也dã 。 若nhược 作tác 三tam 種chủng 釋thích 者giả 。 真chân 謂vị 性tánh 淨tịnh 本bổn 覺giác 。 現hiện 謂vị 賴lại 耶da 現hiện 識thức 。 餘dư 七thất 俱câu 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 雖tuy 第đệ 七thất 識thức 不bất 緣duyên 外ngoại 塵trần 。 緣duyên 第đệ 八bát 故cố 。 亦diệc 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 真chân 謂vị 本bổn 覺giác 者giả 。 即tức 識thức 實thật 性tánh 也dã 。 此thử 譯dịch 即tức 云vân 。 現hiện 識thức 屬thuộc 賴lại 耶da 。 分phân 別biệt 事sự 識thức 屬thuộc 前tiền 六lục 識thức 。 不bất 言ngôn 第đệ 七thất 者giả 。 謂vị 第đệ 七thất 末mạt 那na 計kế 內nội 為vi 我ngã 。 屬thuộc 賴lại 耶da 。 計kế 外ngoại 為vi 我ngã 所sở 屬thuộc 前tiền 六lục 識thức 。 真chân 即tức 識thức 實thật 性tánh 。 亦diệc 屬thuộc 賴lại 耶da 淨tịnh 分phần/phân 。 是thị 故cố 但đãn 云vân 略lược 則tắc 唯duy 二nhị 。 與dữ 處xứ 中trung 說thuyết 。 數số 無vô 相tướng 濫lạm 。

大đại 慧tuệ 如như 明minh 鏡kính 中trung 。 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 。 現hiện 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 舉cử 喻dụ 合hợp 以dĩ 明minh 現hiện 識thức 也dã 。 謂vị 現hiện 識thức 如như 鏡kính 。 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 如như 像tượng 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 。 三tam 界giới 虛hư 偽ngụy 。 唯duy 心tâm 所sở 作tác 。 離ly 心tâm 則tắc 無vô 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 也dã 。 又hựu 云vân 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 轉chuyển 生sanh 七thất 識thức 。 於ư 中trung 第đệ 六lục 造tạo 引dẫn 滿mãn 業nghiệp 。 感cảm 總tổng 別biệt 報báo 。 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。 毫hào 釐li 不bất 差sai 。 言ngôn 總tổng 別biệt 報báo 者giả 。 一nhất 謂vị 總tổng 報báo 。 屬thuộc 第đệ 八bát 識thức 。 二nhị 謂vị 別biệt 報báo 。 在tại 前tiền 六lục 識thức 。 且thả 以dĩ 有hữu 漏lậu 善thiện 業nghiệp 言ngôn 之chi 。 如như 持trì 五Ngũ 戒Giới 招chiêu 得đắc 人nhân 身thân 。 是thị 總tổng 報báo 業nghiệp 。 由do 於ư 因nhân 中trung 有hữu 瞋sân 忍nhẫn 等đẳng 。 於ư 人nhân 總tổng 報báo 而nhi 有hữu 妍nghiên 醜xú 等đẳng 。 名danh 別biệt 報báo 業nghiệp 。 亦diệc 名danh 引dẫn 滿mãn 業nghiệp 。 即tức 能năng 招chiêu 第đệ 八bát 引dẫn 異dị 熟thục 果quả 。 名danh 為vi 引dẫn 業nghiệp 。 能năng 招chiêu 第đệ 六lục 滿mãn 異dị 熟thục 果quả 。 名danh 為vi 滿mãn 業nghiệp 。 然nhiên 其kỳ 引dẫn 業nghiệp 能năng 造tạo 之chi 思tư 。 要yếu 是thị 第đệ 六lục 意ý 識thức 所sở 起khởi 。 若nhược 其kỳ 滿mãn 業nghiệp 。 能năng 造tạo 之chi 思tư 從tùng 五ngũ 識thức 起khởi 。 雖tuy 造tạo 滿mãn 業nghiệp 亦diệc 非phi 自tự 能năng 。 由do 意ý 識thức 引dẫn 方phương 能năng 作tác 故cố 。 其kỳ 第đệ 七thất 識thức 唯duy 有hữu 俱câu 生sanh 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 。 業nghiệp 障chướng 報báo 障chướng 。 彼bỉ 七thất 俱câu 無vô 。 雖tuy 具cụ 四tứ 惑hoặc 。 但đãn 緣duyên 內nội 故cố 。 屬thuộc 於ư 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 則tắc 不bất 能năng 造tạo 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 。 唯duy 前tiền 六lục 識thức 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 業nghiệp 成thành 難nạn/nan 逃đào 。 感cảm 諸chư 異dị 報báo 。 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 不bất 漏lậu 絲ti 毫hào 。 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 六lục 識thức 造tạo 業nghiệp 。 所sở 招chiêu 惡ác 報báo 。 從tùng 六lục 根căn 出xuất 也dã 。 或hoặc 注chú 此thử 經Kinh 指chỉ 第đệ 七thất 識thức 而nhi 為vi 能năng 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 者giả 。 教giáo 無vô 明minh 文văn (# 唯duy 宗tông 鏡kính 錄lục 七thất 十thập 三tam 卷quyển 首thủ 一nhất 處xứ 因nhân 憑bằng 古cổ 注chú 。 而nhi 云vân 七thất 識thức 造tạo 業nghiệp 。 又hựu 與dữ 本bổn 錄lục 節tiết 次thứ 引dẫn 經kinh 論luận 義nghĩa 明minh 諸chư 識thức 處xứ 皆giai 相tương 違vi 。 斷đoạn 可khả 見kiến 也dã )# 。

大đại 慧tuệ 現hiện 識thức 與dữ 分phân 別biệt 事sự 識thức 此thử 二nhị 識thức 無vô 異dị 相tướng 互hỗ 為vi 因nhân 。 言ngôn 賴lại 耶da 現hiện 識thức 。 及cập 分phân 別biệt 事sự 識thức 無vô 異dị 相tướng 。 皆giai 由do 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 為vi 緣duyên 。 令linh 真Chân 如Như 心tâm 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 成thành 有hữu 。 諸chư 識thức 熏huân 習tập 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 心tâm 意ý 諸chư 情tình 根căn 。 以dĩ 此thử 常thường 流lưu 轉chuyển 。 而nhi 無vô 能năng 轉chuyển 者giả 。 彼bỉ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 。 言ngôn 以dĩ 此thử 者giả 。 謂vị 以dĩ 上thượng 八bát 識thức 自tự 為vi 能năng 所sở 熏huân 。 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 而nhi 常thường 流lưu 轉chuyển 。 無vô 別biệt 我ngã 人nhân 。 故cố 云vân 無vô 能năng 轉chuyển 者giả 。 又hựu 云vân 識thức 外ngoại 無vô 法pháp 亦diệc 為vi 無vô 者giả 。 故cố 曰viết 此thử 二nhị 識thức 無vô 異dị 相tướng 互hỗ 為vi 因nhân 也dã 。

大đại 慧tuệ 現hiện 識thức 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。 熏huân 變biến 為vi 因nhân (# 至chí )# 戲hí 論luận 習tập 氣khí 為vi 因nhân 。 此thử 又hựu 廣quảng 明minh 諸chư 識thức 生sanh 住trụ 因nhân 也dã 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 麁thô 細tế 二nhị 識thức 皆giai 依y 無vô 明minh 住trụ 地địa 而nhi 起khởi 。 以dĩ 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 動động 彼bỉ 靜tĩnh 心tâm 而nhi 起khởi 細tế 識thức 。 依y 此thử 細tế 識thức 轉chuyển 起khởi 麁thô 心tâm 。 故cố 以dĩ 無vô 明minh 通thông 為vi 其kỳ 本bổn 。 若nhược 別biệt 言ngôn 之chi 。 依y 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 生sanh 三tam 細tế 不bất 相tương 應ứng 心tâm 。 依y 境cảnh 界giới 為vi 緣duyên 。 生sanh 三tam 麁thô 相tương 應ứng 心tâm 。 故cố 云vân 麁thô 細tế 二nhị 識thức 。 各các 具cụ 二nhị 因nhân 。 方phương 得đắc 生sanh 住trụ 。 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 熏huân 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 能năng 熏huân 真Chân 如Như 。 不bất 可khả 熏huân 處xứ 而nhi 能năng 熏huân 故cố 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 熏huân 。 又hựu 熏huân 則tắc 不bất 熏huân 。 不bất 熏huân 之chi 熏huân 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 熏huân 。 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 變biến 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 心tâm 受thọ 無vô 明minh 熏huân 。 不bất 可khả 變biến 異dị 而nhi 變biến 異dị 。 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 變biến 。 又hựu 變biến 即tức 不bất 變biến 。 不bất 變biến 之chi 變biến 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 變biến 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 難nan 可khả 了liễu 知tri 者giả 。 謂vị 此thử 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 然nhiên 此thử 熏huân 變biến 。 甚thậm 微vi 且thả 隱ẩn 。 故cố 所sở 起khởi 現hiện 識thức 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 於ư 中trung 亦diệc 有hữu 。 轉chuyển 識thức 業nghiệp 識thức 。 舉cử 麁thô 顯hiển 細tế 。 故cố 但đãn 云vân 現hiện 識thức 。 即tức 起khởi 信tín 云vân 不bất 相tương 應ứng 心tâm 。 言ngôn 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 者giả 。 即tức 是thị 現hiện 識thức 所sở 現hiện 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 還hoàn 能năng 動động 彼bỉ 心tâm 海hải 。 起khởi 諸chư 事sự 識thức 之chi 浪lãng 也dã 。 言ngôn 無vô 始thỉ 戲hí 論luận 習tập 氣khí 者giả 。 即tức 彼bỉ 和hòa 合hợp 心tâm 海hải 之chi 中trung 。 妄vọng 念niệm 戲hí 論luận 習tập 氣khí 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 熏huân 習tập 不bất 斷đoạn 。 未vị 曾tằng 離ly 念niệm 。 故cố 此thử 境cảnh 界giới 及cập 妄vọng 念niệm 戲hí 論luận 。 熏huân 動động 心tâm 海hải 種chủng 種chủng 識thức 生sanh 。 以dĩ 妄vọng 念niệm 及cập 境cảnh 界giới 。 麁thô 而nhi 且thả 顯hiển 。 故cố 所sở 起khởi 分phân 別biệt 事sự 識thức 行hành 相tương/tướng 麁thô 顯hiển 。 即tức 起khởi 信tín 云vân 相tương 應ứng 心tâm 也dã 。 此thử 謂vị 現hiện 識thức 依y 不bất 思tư 議nghị 熏huân 故cố 得đắc 生sanh 。 依y 不bất 思tư 議nghị 變biến 故cố 得đắc 住trụ 。 分phân 別biệt 事sự 識thức 依y 境cảnh 界giới 故cố 得đắc 生sanh 。 依y 心tâm 海hải 故cố 得đắc 住trụ 也dã 。 上thượng 佛Phật 言ngôn 諸chư 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 生sanh 住trụ 滅diệt 已dĩ 下hạ 至chí 此thử 。 謂vị 無vô 明minh 熏huân 習tập 真Chân 如Như 成thành 染nhiễm 緣duyên 起khởi 也dã 。 故cố 論luận 云vân 當đương 知tri 無vô 明minh 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 皆giai 是thị 不bất 覺giác 相tương/tướng 故cố 。

大đại 慧tuệ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 至chí )# 是thị 名danh 相tướng 滅diệt 。 自tự 下hạ 明minh 若nhược 達đạt 妄vọng 源nguyên 成thành 淨tịnh 緣duyên 起khởi 也dã 。 言ngôn 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 和hòa 合hợp 心tâm 海hải 中trung 。 妄vọng 念niệm 分phân 別biệt 種chủng 種chủng 。 習tập 氣khí 若nhược 滅diệt 。 即tức 一nhất 切thiết 根căn 識thức 滅diệt 。 言ngôn 一nhất 切thiết 根căn 者giả 。 謂vị 意ý 根căn 起khởi 識thức 而nhi 能năng 。 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 名danh 一nhất 切thiết 根căn 識thức 。 即tức 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 及cập 所sở 依y 第đệ 七thất 末mạt 那na 現hiện 行hành 識thức 相tương/tướng 滅diệt 。 名danh 相tướng 生sanh 住trụ 滅diệt 識thức 滅diệt 也dã 。 所sở 言ngôn 種chủng 種chủng 習tập 氣khí 者giả 。 約ước 唯duy 識thức 宗tông 。 說thuyết 諸chư 習tập 氣khí 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 別biệt 親thân 種chủng 。 名danh 言ngôn 有hữu 二nhị 。 一nhất 表biểu 義nghĩa 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 詮thuyên 義nghĩa 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 二nhị 顯hiển 境cảnh 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 了liễu 境cảnh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 隨tùy 二nhị 名danh 言ngôn 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 作tác 有hữu 為vi 法pháp 各các 別biệt 因nhân 緣duyên 。 二nhị 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 謂vị 虛hư 妄vọng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 種chủng 。 我ngã 執chấp 有hữu 二nhị 。 一nhất 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 即tức 修tu 所sở 斷đoạn 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 二nhị 分phần 別biệt 我ngã 執chấp 。 即tức 見kiến 所sở 斷đoạn 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 隨tùy 二nhị 我ngã 執chấp 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 令linh 有hữu 情tình 等đẳng 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 三tam 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 謂vị 招chiêu 三tam 界giới 異dị 熟thục 果quả 種chủng 。 有hữu 支chi 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 漏lậu 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 可khả 愛ái 果quả 業nghiệp 。 二nhị 諸chư 不bất 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 非phi 愛ái 果quả 業nghiệp 。 隨tùy 二nhị 有hữu 支chi 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 令linh 異dị 熟thục 果quả 善thiện 惡ác 趣thú 別biệt 。 諸chư 說thuyết 習tập 氣khí 。 皆giai 准chuẩn 應ưng 知tri 。

大đại 慧tuệ 相tương 續tục 滅diệt 者giả (# 至chí )# 謂vị 自tự 心tâm 所sở 見kiến 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 。 言ngôn 所sở 依y 因nhân 及cập 所sở 緣duyên 滅diệt 即tức 相tương 續tục 滅diệt 者giả 。 謂vị 所sở 依y 無vô 始thỉ 根căn 本bổn 無vô 明minh 習tập 氣khí 因nhân 滅diệt 。 及cập 所sở 緣duyên 妄vọng 境cảnh 界giới 染nhiễm 法pháp 緣duyên 滅diệt 。 即tức 微vi 細tế 流lưu 注chú 生sanh 住trụ 滅diệt 識thức 滅diệt 也dã 。 言ngôn 所sở 依y 因nhân 。 謂vị 無vô 始thỉ 戲hí 論luận 習tập 氣khí 。 所sở 緣duyên 謂vị 自tự 心tâm 所sở 見kiến 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 者giả 。 經kinh 自tự 牒điệp 釋thích 所sở 滅diệt 無vô 明minh 。 及cập 妄vọng 境cảnh 界giới 為vi 因nhân 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 故cố 論luận 云vân 以dĩ 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 心tâm 無vô 有hữu 起khởi 。 以dĩ 心tâm 無vô 起khởi 故cố 。 境cảnh 界giới 隨tùy 滅diệt 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 俱câu 滅diệt 故cố 。 心tâm 相tương/tướng 皆giai 盡tận 。 名danh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 成thành 自tự 然nhiên 業nghiệp 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 泥nê 團đoàn 與dữ 微vi 塵trần (# 至chí )# 金kim 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 引dẫn 二nhị 喻dụ 。 喻dụ 上thượng 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 緣duyên 起khởi 也dã 。 一nhất 謂vị 真chân 妄vọng 體thể 非phi 一nhất 異dị 。 二nhị 但đãn 妄vọng 滅diệt 而nhi 真chân 不bất 亡vong 。 義nghĩa 如như 次thứ 文văn 釋thích 之chi 。

大đại 慧tuệ 若nhược 泥nê 團đoàn 與dữ 微vi 塵trần 異dị 者giả (# 至chí )# 泥nê 團đoàn 微vi 塵trần 。 應ưng 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 言ngôn 泥nê 團đoàn 與dữ 微vi 塵trần 實thật 異dị 者giả 。 泥nê 團đoàn 應ưng 非phi 微vi 塵trần 所sở 成thành 。 而nhi 實thật 彼bỉ 成thành 。 故cố 不bất 可khả 言ngôn 異dị 也dã 。 若nhược 實thật 不bất 異dị 者giả 。 則tắc 泥nê 團đoàn 與dữ 微vi 塵trần 。 應ưng 無vô 分phân 別biệt 。 既ký 其kỳ 因nhân 果quả 麁thô 細tế 有hữu 殊thù 。 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 也dã 。

大đại 慧tuệ 轉chuyển 識thức 藏tạng 識thức 若nhược 異dị 者giả (# 至chí )# 然nhiên 彼bỉ 真chân 相tương/tướng 不bất 滅diệt 。 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 。 明minh 非phi 一nhất 異dị 也dã 。 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 與dữ 藏tạng 識thức 若nhược 異dị 者giả 。 依y 無vô 明minh 風phong 熏huân 動động 之chi 時thời 。 藏tạng 識thức 之chi 體thể 應ưng 不bất 隨tùy 緣duyên 。 則tắc 墮đọa 常thường 過quá 。 然nhiên 如Như 來Lai 藏tạng 藏tạng 識thức 是thị 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 非phi 不bất 隨tùy 緣duyên 也dã 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 轉chuyển 識thức 滅diệt 時thời 藏tạng 識thức 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 則tắc 墮đọa 斷đoạn 過quá 。 然nhiên 藏tạng 識thức 真chân 相tương/tướng 竟cánh 不bất 滅diệt 爾nhĩ 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 。 以dĩ 一nhất 切thiết 心tâm 識thức 之chi 相tướng 。 皆giai 是thị 無vô 明minh 。 無vô 明minh 之chi 相tướng 。 不bất 離ly 覺giác 性tánh 。 非phi 可khả 壞hoại 。 非phi 不bất 可khả 壞hoại 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 因nhân 風phong 波ba 動động 水thủy 相tương/tướng 風phong 相tương/tướng 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 而nhi 水thủy 非phi 動động 性tánh 。 若nhược 風phong 止chỉ 滅diệt 動động 相tương/tướng 則tắc 滅diệt 濕thấp 。 性tánh 不bất 壞hoại 故cố 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 心tâm 與dữ 無vô 明minh 。 俱câu 無vô 形hình 相tướng 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 而nhi 心tâm 非phi 動động 性tánh 。 若nhược 無vô 明minh 滅diệt 相tương 續tục 則tắc 滅diệt 智trí 。 性tánh 不bất 壞hoại 故cố 。

大đại 慧tuệ 識thức 真chân 相tương/tướng 不bất 滅diệt (# 至chí )# 即tức 不bất 異dị 外ngoại 道đạo 斷đoạn 滅diệt 戲hí 論luận 。 如như 下hạ 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 惡ác 習tập 所sở 熏huân 。 名danh 為vi 藏tạng 識thức 。 故cố 論luận 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 為vi 具cụ 分phần/phân 賴lại 耶da 藏tạng 識thức 。 是thị 以dĩ 此thử 藏tạng 識thức 中trung 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 淨tịnh 分phần/phân 真chân 相tương/tướng 竟cánh 不bất 滅diệt 。 但đãn 生sanh 滅diệt 染nhiễm 分phần/phân 業nghiệp 相tương/tướng 滅diệt 也dã 。 若nhược 真chân 相tương/tướng 滅diệt 者giả 。 藏tạng 識thức 實thật 性tánh 亦diệc 應ưng 滅diệt 爾nhĩ 若nhược 藏tạng 識thức 實thật 性tánh 滅diệt 。 則tắc 與dữ 外ngoại 道đạo 。 斷đoạn 滅diệt 見kiến 同đồng 。 是thị 故cố 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 滅diệt 者giả 。 唯duy 心tâm 相tương/tướng 滅diệt 。 非phi 心tâm 體thể 滅diệt 。 又hựu 云vân 唯duy 癡si 滅diệt 故cố 。 心tâm 相tương 隨tùy 滅diệt 。 非phi 心tâm 智trí 滅diệt 。

大đại 慧tuệ 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 至chí )# 即tức 無vô 始thỉ 相tương 續tục 識thức 滅diệt 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 見kiến 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 六lục 識thức 不bất 能năng 取thủ 境cảnh 。 一nhất 生sanh 相tương 續tục 。 識thức 隨tùy 四tứ 大đại 緣duyên 離ly 散tán 之chi 時thời 。 即tức 計kế 無vô 始thỉ 相tương 續tục 識thức 永vĩnh 滅diệt 。 更cánh 無vô 業nghiệp 報báo 。 受thọ 生sanh 相tương 續tục 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 墮đọa 落lạc 斷đoạn 見kiến 。 故cố 下hạ 偈kệ 云vân 。 色sắc 識thức 雖tuy 轉chuyển 滅diệt 。 而nhi 業nghiệp 不bất 失thất 壞hoại 。 令linh 於ư 諸chư 有hữu 中trung 。 色sắc 識thức 復phục 相tương 續tục 若nhược 色sắc 識thức 轉chuyển 滅diệt 。 諸chư 業nghiệp 失thất 壞hoại 者giả 。 是thị 則tắc 無vô 生sanh 死tử 。 亦diệc 無vô 常thường 無vô 常thường 。 即tức 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 亦diệc 俱câu 離ly 也dã 。 豈khởi 同đồng 外ngoại 道đạo 妄vọng 計kế 斷đoạn 滅diệt 耶da 。

大đại 慧tuệ 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 說thuyết 相tương 續tục 識thức (# 至chí )# 唯duy 說thuyết 作tác 者giả 為vi 生sanh 因nhân 故cố 。 諸chư 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 六lục 根căn 能năng 取thủ 境cảnh 界giới 之chi 六lục 識thức 。 執chấp 從tùng 神thần 我ngã 邪tà 因nhân 等đẳng 生sanh 不bất 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 。 從tùng 色sắc 等đẳng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 唯duy 計kế 作tác 者giả 為vi 生sanh 因nhân 故cố 。 故cố 名danh 外ngoại 道đạo 。

作tác 者giả 是thị 何hà 彼bỉ 計kế 勝thắng 性tánh 丈trượng 夫phu 自tự 在tại 時thời 及cập 微vi 塵trần 為vi 能năng 作tác 者giả 。 勝thắng 性tánh 亦diệc 云vân 勝thắng 妙diệu 。 是thị 生sanh 梵Phạm 天Thiên 之chi 天thiên 主chủ 也dã 。 丈trượng 夫phu 即tức 我ngã 之chi 別biệt 名danh 。 自tự 在tại 謂vị 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 及cập 計kế 時thời 節tiết 微vi 塵trần 等đẳng 為vi 能năng 作tác 者giả 。 更cánh 餘dư 異dị 計kế 。 如như 下hạ 廣quảng 說thuyết 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 有hữu 七thất 種chủng 自tự 性tánh (# 至chí )# 緣duyên 自tự 性tánh 成thành 自tự 性tánh 。 自tự 下hạ 重trọng/trùng 明minh 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 緣duyên 真chân 妄vọng 識thức 體thể 。 此thử 七thất 自tự 性tánh 。 成thành 上thượng 妄vọng 識thức 生sanh 滅diệt 身thân 也dã 。 謂vị 煩phiền 惱não 體thể 性tánh 。 能năng 集tập 善thiện 惡ác 等đẳng 業nghiệp 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 為vi 集tập 自tự 性tánh 。 既ký 有hữu 集tập 因nhân 。 必tất 有hữu 未vị 來lai 苦khổ 果quả 性tánh 。 故cố 言ngôn 性tánh 自tự 性tánh 。 既ký 有hữu 苦khổ 果quả 。 必tất 有hữu 形hình 相tướng 。 故cố 言ngôn 相tương/tướng 自tự 性tánh 。 既ký 有hữu 形hình 相tướng 。 即tức 從tùng 四tứ 大đại 種chủng 生sanh 。 故cố 言ngôn 大đại 種chủng 自tự 性tánh 。 既ký 有hữu 四tứ 大đại 。 即tức 從tùng 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 故cố 言ngôn 因nhân 自tự 性tánh 。 緣duyên 自tự 性tánh 。 成thành 自tự 性tánh 。 然nhiên 妄vọng 無vô 別biệt 體thể 。 隨tùy 所sở 執chấp 得đắc 名danh 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 有hữu 七thất 種chủng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 至chí 如Như 來Lai 自tự 證chứng 智trí 所sở 行hành 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 道Đạo 理lý 無vô 二nhị 。 為vi 人nhân 不bất 同đồng 證chứng 有hữu 優ưu 劣liệt 。 此thử 七thất 成thành 上thượng 真chân 識thức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 法Pháp 身thân 也dã 。 所sở 行hành 。 一nhất 本bổn 作tác 境cảnh 界giới 。 即tức 所sở 行hành 境cảnh 界giới 也dã 。 謂vị 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 緣duyên 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 法Pháp 。 性tánh 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 故cố 名danh 心tâm 所sở 行hành 勝thắng 解giải 行hành 地địa 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 各các 起khởi 十thập 種chủng 智trí 慧tuệ 。 緣duyên 於ư 真Chân 如Như 。 故cố 名danh 智trí 所sở 行hành 。 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 證chứng 真Chân 如Như 。 見kiến 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 。 故cố 名danh 二nhị 見kiến 所sở 行hành 。 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 起khởi 二Nhị 乘Thừa 。 超siêu 七thất 地địa 。 故cố 名danh 超siêu 二nhị 見kiến 所sở 行hành 。 十Thập 地Địa 超siêu 九cửu 地địa 。 九cửu 地địa 名danh 一nhất 子tử 地địa 。 後hậu 二nhị 所sở 行hành 即tức 佛Phật 地địa 也dã 。

大đại 慧tuệ 此thử 是thị 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 至chí )# 法pháp 自tự 性tánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 。 此thử 七thất 種chủng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 證chứng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 法Pháp 性tánh 。 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 非phi 緣duyên 慮lự 妄vọng 識thức 也dã 。

以dĩ 此thử 心tâm 成thành 就tựu 如Như 來Lai 。 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 最tối 上thượng 法pháp 。 自tự 下hạ 明minh 真chân 心tâm 之chi 德đức 用dụng 也dã 。 以dĩ 有hữu 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 。 故cố 能năng 成thành 就tựu 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 及cập 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 最tối 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 妙diệu 等đẳng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 若nhược 無vô 此thử 心tâm 。 則tắc 不bất 能năng 成thành 。

以dĩ 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。 入nhập 自tự 共cộng 相tương 種chủng 種chủng 安an 立lập 不bất 與dữ 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 共cộng 。 言ngôn 以dĩ 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 種chủng 種chủng 安an 立lập 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 其kỳ 所sở 安an 立lập 悉tất 令linh 悟ngộ 。 入nhập 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 不bất 與dữ 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 同đồng 。 又hựu 云vân 此thử 七thất 種chủng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 。 是thị 聖thánh 人nhân 慧tuệ 眼nhãn 所sở 見kiến 。 建kiến 立lập 七thất 種chủng 不bất 同đồng 為vi 自tự 相tương/tướng 。 共cộng 成thành 法Pháp 身thân 為vi 共cộng 相tương 餘dư 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。

大đại 慧tuệ 云vân 何hà 為vi 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 。 至chí )# 見kiến 有hữu 見kiến 無vô 而nhi 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 此thử 徵trưng 釋thích 惡ác 見kiến 。 謂vị 彼bỉ 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 不bất 知tri 境cảnh 界giới 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 分phân 別biệt 所sở 現hiện 。 於ư 自tự 性tánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 說thuyết 為vi 有hữu 無vô 。

大đại 慧tuệ 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 若nhược 了liễu 境cảnh 如như 幻huyễn (# 至chí )# 及cập 無vô 知tri 愛ái 業nghiệp 緣duyên 。 佛Phật 說thuyết 若nhược 了liễu 自tự 心tâm 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 。 如như 幻huyễn 不bất 實thật 。 則tắc 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 等đẳng 悉tất 滅diệt 也dã 。 言ngôn 三tam 有hữu 苦khổ 者giả 果quả 也dã 。 無vô 知tri 謂vị 無vô 明minh 也dã 。 愛ái 謂vị 煩phiền 惱não 也dã 。 業nghiệp 謂vị 有hữu 漏lậu 善thiện 惡ác 等đẳng 業nghiệp 也dã 。 是thị 三tam 皆giai 因nhân 也dã 。 故cố 論luận 云vân 。 若nhược 離ly 妄vọng 念niệm 。 則tắc 無vô 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 矣hĩ 。

大đại 慧tuệ 有hữu 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 至chí )# 依y 緣duyên 生sanh 住trụ 有hữu 已dĩ 即tức 滅diệt 。 言ngôn 起khởi 邪tà 見kiến 人nhân 。 不bất 越việt 在tại 家gia 出xuất 家gia 二nhị 眾chúng 也dã 。 亦diệc 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 二nhị 眾chúng 也dã 。 非phi 有hữu 者giả 謂vị 計kế 虛hư 空không 自tự 然nhiên 為vi 因nhân 也dã 。 及cập 有hữu 者giả 。 謂vị 計kế 微vi 塵trần 世thế 性tánh 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 為vi 因nhân 也dã 。 即tức 是thị 計kế 無vô 因nhân 邪tà 因nhân 為vi 能năng 生sanh 因nhân 也dã 。 於ư 正chánh 因nhân 果quả 外ngoại 。 計kế 顯hiển 現hiện 諸chư 物vật 。 依y 時thời 而nhi 住trụ 。 皆giai 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 也dã 。 或hoặc 計kế 五ngũ 蘊uẩn 。 十thập 八bát 界giới 。 十thập 二nhị 處xứ 。 依y 因nhân 緣duyên 生sanh 住trụ 。 無vô 常thường 變biến 異dị 。 生sanh 已dĩ 即tức 滅diệt 。 不bất 了liễu 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 所sở 計kế 也dã 。 皆giai 迷mê 自tự 心tâm 所sở 現hiện 耳nhĩ 。

大đại 慧tuệ 彼bỉ 於ư 若nhược 相tương 續tục 若nhược 作tác 用dụng (# 至chí )# 不bất 見kiến 根căn 本bổn 故cố 。 此thử 牒điệp 破phá 也dã 。 言ngôn 若nhược 相tương 續tục 者giả 。 即tức 總tổng 牒điệp 其kỳ 因nhân 果quả 不bất 斷đoạn 也dã 。 若nhược 作tác 用dụng 者giả 。 即tức 牒điệp 其kỳ 生sanh 滅diệt 之chi 間gian 暫tạm 有hữu 用dụng 也dã 。 若nhược 諸chư 有hữu 。 若nhược 陰ấm 界giới 入nhập 滅diệt 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 名danh 道đạo 。 若nhược 有hữu 漏lậu 諸chư 業nghiệp 。 若nhược 修tu 道Đạo 所sở 得đắc 名danh 果quả 。 若nhược 冥minh 初sơ 等đẳng 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 上thượng 皆giai 牒điệp 計kế 也dã 。 言ngôn 是thị 破phá 壞hoại 斷đoạn 滅diệt 論luận 者giả 。 破phá 計kế 也dã 。 謂vị 外ngoại 道đạo 無vô 種chủng 生sanh 。 即tức 是thị 破phá 壞hoại 因nhân 果quả 也dã 。 又hựu 言ngôn 從tùng 有hữu 種chủng 生sanh 。 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 名danh 斷đoạn 滅diệt 論luận 也dã 。 言ngôn 何hà 以dĩ 故cố 等đẳng 者giả 。 徵trưng 結kết 也dã 。 謂vị 上thượng 妄vọng 計kế 即tức 體thể 非phi 有hữu 故cố 云vân 不bất 得đắc 現hiện 法pháp 故cố 。 何hà 獨độc 現hiện 計kế 本bổn 無vô 。 窮cùng 其kỳ 初sơ 因nhân 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 不bất 見kiến 根căn 本bổn 故cố 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 瓶bình 破phá 。 不bất 作tác 瓶bình 事sự 又hựu 如như 燋tiều 種chủng 不bất 能năng 生sanh 芽nha 。 次thứ 引dẫn 喻dụ 明minh 。 言ngôn 如như 瓶bình 已dĩ 破phá 。 不bất 作tác 瓶bình 用dụng 事sự 。 以dĩ 譬thí 無vô 種chủng 則tắc 無vô 法pháp 。 不bất 作tác 陰ấm 界giới 入nhập 因nhân 事sự 。 又hựu 如như 雖tuy 有hữu 燋tiều 種chủng 不bất 作tác 芽nha 事sự 。 以dĩ 譬thí 雖tuy 有hữu 自Tự 在Tại 天Thiên 等đẳng 為vi 種chủng 。 不bất 能năng 作tác 陰ấm 界giới 入nhập 相tương 續tục 生sanh 因nhân 事sự 。

此thử 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 陰ấm 界giới 處xứ 法pháp (# 至chí )# 但đãn 是thị 自tự 心tâm 心tâm 虛hư 妄vọng 所sở 見kiến 。 後hậu 言ngôn 法pháp 合hợp 也dã 。 以dĩ 上thượng 二nhị 因nhân 不bất 成thành 故cố 。 即tức 無vô 陰ấm 界giới 入nhập 性tánh 可khả 滅diệt 。 今kim 外ngoại 道đạo 說thuyết 有hữu 。 陰ấm 界giới 入nhập 性tánh 。 言ngôn 三tam 世thế 中trung 滅diệt 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 也dã 。 彼bỉ 陰ấm 界giới 入nhập 無vô 相tướng 續tục 生sanh 。 以dĩ 有hữu 種chủng 無vô 種chủng 不bất 成thành 因nhân 故cố 故cố 言ngôn 但đãn 是thị 自tự 心tâm 虛hư 妄vọng 所sở 見kiến 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 若nhược 本bổn 無vô 有hữu 識thức (# 至chí )# 而nhi 作tác 事sự 業nghiệp 悉tất 空không 無vô 益ích 。 言ngôn 重trùng 復phục 次thứ 於ư 前tiền 文văn 。 破phá 轉chuyển 計kế 也dã 。 謂vị 彼bỉ 轉chuyển 計kế 所sở 生sanh 。 與dữ 無vô 種chủng 有hữu 種chủng 三tam 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 者giả 。 龜quy 應ưng 生sanh 毛mao 。 沙sa 應ưng 出xuất 油du 。 然nhiên 龜quy 本bổn 無vô 毛mao 。 沙sa 本bổn 無vô 油du 。 合hợp 亦diệc 不bất 生sanh 。 三tam 緣duyên 體thể 空không 。 如như 何hà 生sanh 果quả 。 汝nhữ 宗tông 則tắc 壞hoại 。 違vi 決quyết 定định 義nghĩa 者giả 。 喻dụ 斥xích 不bất 成thành 。 故cố 言ngôn 宗tông 壞hoại 。 以dĩ 違vi 汝nhữ 決quyết 定định 能năng 生sanh 之chi 義nghĩa 。 又hựu 於ư 一nhất 相tương/tướng 中trung 妄vọng 計kế 。 三tam 緣duyên 。 違vi 我ngã 大Đại 乘Thừa 決quyết 定định 之chi 義nghĩa 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 悉tất 空không 無vô 益ích 者giả 。 事sự 即tức 是thị 果quả 。 業nghiệp 乃nãi 是thị 因nhân 。 言ngôn 因nhân 果quả 事sự 業nghiệp 。 並tịnh 唯duy 妄vọng 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

大đại 慧tuệ 三tam 合hợp 為vi 緣duyên 是thị 因nhân 果quả 性tánh (# 至chí )# 熏huân 習tập 餘dư 氣khí 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 此thử 牒điệp 示thị 其kỳ 過quá 也dã 。 謂vị 彼bỉ 外ngoại 道đạo 以dĩ 三tam 合hợp 為vi 緣duyên 。 是thị 因nhân 果quả 性tánh 。 可khả 說thuyết 為vi 有hữu 成thành 三tam 世thế 法pháp 。 此thử 即tức 邪tà 謬mậu 相tương/tướng 承thừa 。 及cập 自tự 惡ác 見kiến 作tác 是thị 說thuyết 耳nhĩ 。

大đại 慧tuệ 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 惡ác 見kiến 所sở 噬phệ (# 至chí )# 妄vọng 稱xưng 一Nhất 切Thiết 智Trí 說thuyết 。 言ngôn 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 。 為vi 惡ác 見kiến 迷mê 醉túy 所sở 噬phệ 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 愚ngu 癡si 無vô 智trí 。 妄vọng 稱xưng 一Nhất 切Thiết 智Trí 說thuyết 。 外ngoại 道đạo 指chỉ 六lục 師sư 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 二Nhị 乘Thừa 執chấp 權quyền 智trí 為vi 實thật 智trí 也dã 。

大đại 慧tuệ 復phục 有hữu 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 至chí 如như 是thị 思tư 惟duy 。 恆hằng 住trụ 不bất 捨xả 。 自tự 下hạ 言ngôn 正chánh 見kiến 人nhân 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 如như 幻huyễn 夢mộng 等đẳng 。 不bất 離ly 自tự 心tâm 。 無vô 能năng 所sở 取thủ 及cập 生sanh 住trụ 滅diệt 。 如như 是thị 觀quán 察sát 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 是thị 名danh 正chánh 觀quán 。

大đại 慧tuệ 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 轉chuyển 依y 次thứ 第đệ 。 成thành 如Như 來Lai 身thân 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 者giả 。 即tức 上thượng 正chánh 見kiến 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 也dã 。 行hành 無vô 相tướng 道đạo 者giả 。 謂vị 萬vạn 行hạnh 齊tề 修tu 三tam 輪luân 體thể 寂tịch 也dã 。 漸tiệm 昇thăng 諸chư 地địa 者giả 。 謂vị 初sơ 登đăng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 乃nãi 至chí 第đệ 七thất 。 遠Viễn 行Hành 地Địa 也dã 。 證chứng 無vô 生sanh 法Pháp 者giả 。 謂vị 得đắc 無vô 功công 用dụng 。 道đạo 登đăng 第đệ 八bát 不bất 動động 地địa 也dã 。 入nhập 金Kim 剛Cang 喻Dụ 三Tam 昧Muội 者giả 。 謂vị 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 創sáng/sang 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 。 二nhị 地địa 至chí 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 如như 實thật 修tu 行hành 。 漸tiệm 斷đoạn 諸chư 障chướng 。 增tăng 勝thắng 功công 德đức 。 第đệ 十thập 一nhất 地địa 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 頓đốn 斷đoạn 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 也dã 。 轉chuyển 依y 次thứ 第đệ 成thành 如Như 來Lai 身thân 者giả 。 即tức 等đẳng 覺giác 後hậu 念niệm 解giải 脫thoát 道đạo 斷đoạn 。 二nhị 障chướng 習tập 氣khí 。 即tức 得đắc 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 及cập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 也dã 。 一nhất 謂vị 轉chuyển 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 二nhị 謂vị 轉chuyển 迷mê 得đắc 悟ngộ 。 又hựu 菩Bồ 提Đề 名danh 生sanh 得đắc 。 二nhị 障chướng 障chướng 不bất 生sanh 。 今kim 斷đoạn 障chướng 得đắc 生sanh 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 顯hiển 得đắc 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 客khách 塵trần 翳ế 故cố 。 今kim 斷đoạn 而nhi 彼bỉ 顯hiển 。 轉chuyển 依y 位vị 別biệt 通thông 有hữu 六lục 種chủng 。 故cố 云vân 轉chuyển 依y 次thứ 第đệ 成thành 如Như 來Lai 身thân 也dã 。 餘dư 義nghĩa 如như 文văn 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 於ư 自tự 悉tất 檀đàn 。 應ưng 善thiện 修tu 學học 。 言ngôn 但đãn 住trụ 心tâm 量lượng 觀quán 察sát 三tam 有hữu 。 又hựu 云vân 令linh 達đạt 唯duy 心tâm 漸tiệm 入nhập 諸chư 地địa 者giả 。 謂vị 此thử 一nhất 心tâm 法Pháp 門môn 。 是thị 凡phàm 聖thánh 之chi 本bổn 。 迷mê 之chi 墮đọa 世thế 間gian 生sanh 死tử 。 悟ngộ 之chi 證chứng 出xuất 世thế 菩Bồ 提Đề 。 故cố 先tiên 聖thánh 曰viết 。 世thế 間gian 不bất 越việt 三tam 科khoa 。 出xuất 世thế 不bất 過quá 二nhị 果quả 。 二nhị 果quả 者giả 即tức 如như 上thượng 釋thích 成thành 如Như 來Lai 身thân 。 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 也dã 。 三tam 科khoa 者giả 。 即tức 此thử 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 諸chư 妄vọng 心tâm 法pháp 也dã 。 故cố 云vân 欲dục 得đắc 佛Phật 身thân 。 應ưng 當đương 遠viễn 離ly 。 乃nãi 至chí 觀quán 察sát 令linh 達đạt 唯duy 心tâm 。 於ư 自tự 心tâm 宗tông 勸khuyến 善thiện 修tu 學học 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 藏tạng 識thức 海hải 浪lãng 法Pháp 身thân 境cảnh 界giới 。 大đại 慧tuệ 於ư 此thử 。 雖tuy 通thông 請thỉnh 說thuyết 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 相tướng 。 意ý 欲dục 如Như 來Lai 且thả 成thành 前tiền 問vấn 。 是thị 故cố 結kết 請thỉnh 但đãn 云vân 。 順thuận 諸chư 佛Phật 說thuyết 藏tạng 識thức 海hải 浪lãng 法Pháp 身thân 境cảnh 界giới 也dã 。 言ngôn 稱xưng 真chân 實thật 義nghĩa 諸chư 佛Phật 教giáo 心tâm 者giả 。 揀giản 非phi 虛hư 妄vọng 心tâm 識thức 也dã 。 凡phàm 言ngôn 心tâm 者giả 。 略lược 示thị 名danh 體thể 通thông 有hữu 四tứ 種chủng 。 梵Phạm 音âm 各các 別biệt 翻phiên 譯dịch 亦diệc 殊thù 。 一nhất 紇hột 利lợi 陀đà 耶da 。 此thử 云vân 肉nhục 團đoàn 心tâm 。 是thị 色sắc 身thân 中trung 五ngũ 藏tạng 心tâm 也dã 。 如như 此thử 方phương 黃hoàng 庭đình 經kinh 五ngũ 藏tạng 論luận 中trung 說thuyết 。 二nhị 緣duyên 慮lự 心tâm 。 此thử 是thị 八bát 識thức 俱câu 能năng 緣duyên 慮lự 自tự 分phần/phân 境cảnh 故cố 。 此thử 八bát 各các 有hữu 心tâm 數số 。 亦diệc 云vân 心tâm 所sở 。 於ư 中trung 或hoặc 無vô 記ký 。 或hoặc 通thông 善thiện 染nhiễm 之chi 殊thù 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 自tự 心tâm 所sở 。 法pháp 總tổng 名danh 心tâm 也dã 。 謂vị 善thiện 心tâm 惡ác 心tâm 等đẳng 。 三tam 質chất 多đa 耶da 。 此thử 云vân 集tập 起khởi 心tâm 。 唯duy 是thị 根căn 本bổn 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 積tích 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 起khởi 現hiện 行hành 故cố 。 四tứ 乾can/kiền/càn 栗lật 陀đà 耶da 。 此thử 云vân 貞trinh 實thật 心tâm 。 亦diệc 云vân 堅kiên 實thật 心tâm 。 此thử 是thị 真chân 實thật 心tâm 也dã 。 然nhiên 第đệ 八bát 識thức 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 但đãn 是thị 真chân 心tâm 。 以dĩ 不bất 覺giác 故cố 。 與dữ 諸chư 妄vọng 想tưởng 而nhi 有hữu 和hòa 合hợp 不bất 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 和hòa 合hợp 義nghĩa 者giả 能năng 含hàm 染nhiễm 淨tịnh 目mục 為vi 藏tạng 識thức 。 不bất 和hòa 合hợp 者giả 體thể 常thường 不bất 變biến 。 目mục 為vi 真Chân 如Như 。 即tức 此thử 離ly 所sở 行hành 相tương 稱xứng 真chân 實thật 義nghĩa 諸chư 佛Phật 教giáo 心tâm 也dã 。 雖tuy 然nhiên 四tứ 種chủng 體thể 同đồng 。 迷mê 悟ngộ 真chân 妄vọng 義nghĩa 別biệt 。 如như 取thủ 真chân 金kim 。 須tu 明minh 識thức 瓦ngõa 礫lịch 及cập 以dĩ 偽ngụy 寶bảo 但đãn 盡tận 除trừ 之chi 縱túng/tung 不bất 識thức 金kim 。 金kim 體thể 自tự 現hiện 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 言ngôn (# 至chí )# 諸chư 色sắc 相tướng 故cố 。

佛Phật 言ngôn 有hữu 四tứ 因nhân 緣duyên 眼nhãn 識thức 轉chuyển 。 轉chuyển 生sanh 也dã 。 一nhất 謂vị 不bất 覺giác 外ngoại 塵trần 是thị 自tự 心tâm 現hiện 而nhi 執chấp 取thủ 故cố 。 二nhị 謂vị 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 取thủ 著trước 於ư 色sắc 妄vọng 想tưởng 熏huân 習tập 不bất 斷đoạn 故cố 。 三tam 謂vị 識thức 本bổn 性tánh 。 如như 是thị 故cố 。 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 四tứ 謂vị 樂nhạo 欲dục 見kiến 諸chư 色sắc 相tướng 故cố 。

大đại 慧tuệ 以dĩ 此thử 四tứ 緣duyên (# 至chí 猶do 如như 猛mãnh 風phong 。 吹xuy 大đại 海hải 水thủy 。 言ngôn 以dĩ 此thử 四tứ 緣duyên 。 令linh 心tâm 水thủy 流lưu 生sanh 轉chuyển 識thức 浪lãng 。 如như 眼nhãn 識thức 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 諸chư 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 根căn 。 微vi 塵trần 毛mao 孔khổng 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 轉chuyển 識thức 或hoặc 頓đốn 生sanh 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 或hoặc 漸tiệm 生sanh 猶do 如như 猛mãnh 風phong 。 吹xuy 大đại 海hải 水thủy 。 前tiền 波ba 起khởi 後hậu 波ba 隨tùy 。 言ngôn 微vi 塵trần 毛mao 孔khổng 者giả 。 即tức 色sắc 塵trần 身thân 根căn 也dã 。

心tâm 海hải 亦diệc 爾nhĩ 境cảnh 界giới 風phong 吹xuy 起khởi 諸chư 識thức 浪lãng 。 相tương 續tục 不bất 絕tuyệt 。 言ngôn 外ngoại 塵trần 風phong 擊kích 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 海hải 。 起khởi 諸chư 識thức 浪lãng 。 造tạo 業nghiệp 感cảm 報báo 。 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 。 亦diệc 如như 之chi 。

大đại 慧tuệ 因nhân 所sở 作tác 相tương/tướng 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 至chí 差sai 別biệt 境cảnh 相tướng 有hữu 意ý 識thức 生sanh 。 此thử 明minh 諸chư 識thức 展triển 轉chuyển 互hỗ 為vi 因nhân 也dã 。 言ngôn 因nhân 所sở 作tác 相tương/tướng 非phi 一nhất 非phi 異dị 者giả 。 因nhân 即tức 第đệ 八bát 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 也dã 。 所sở 作tác 相tương 謂vị 七thất 轉chuyển 識thức 從tùng 第đệ 八bát 所sở 生sanh 也dã 。 非phi 一nhất 者giả 諸chư 識thức 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 也dã 。 非phi 異dị 者giả 同đồng 皆giai 緣duyên 起khởi 無vô 自tự 性tánh 也dã 。 言ngôn 業nghiệp 與dữ 生sanh 相tương/tướng 相tương/tướng 繫hệ 深thâm 縛phược 者giả 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 變biến 起khởi 根căn 身thân 器khí 界giới 名danh 為vi 生sanh 相tương/tướng 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 無vô 明minh 覆phú 故cố 。 由do 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 第đệ 六lục 意ý 識thức 引dẫn 起khởi 前tiền 五ngũ 造tạo 引dẫn 滿mãn 業nghiệp 。 感cảm 諸chư 異dị 報báo 。 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 。 故cố 云vân 業nghiệp 與dữ 生sanh 相tương/tướng 。 相tương/tướng 繫hệ 深thâm 縛phược 。 是thị 皆giai 不bất 了liễu 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 自tự 心tâm 妄vọng 現hiện 。 故cố 五ngũ 識thức 身thân 轉chuyển 也dã 。 大đại 慧tuệ 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 與dữ 五ngũ 塵trần 俱câu 時thời 。 或hoặc 因nhân 了liễu 別biệt 色sắc 等đẳng 差sai 別biệt 境cảnh 相tướng 而nhi 意ý 識thức 生sanh 也dã 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 根căn 身thân 塵trần 境cảnh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 心tâm 妄vọng 識thức 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 之chi 所sở 現hiện 也dã 。 故cố 伽già 陀đà 云vân 。 諸chư 法pháp 於ư 藏tạng 識thức 。 識thức 於ư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 相tương/tướng 。 亦diệc 互hỗ 為vi 果quả 相tương/tướng 。

然nhiên 彼bỉ 諸chư 識thức 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 至chí 無vô 差sai 別biệt 相tướng 。 各các 了liễu 自tự 境cảnh 。 彼bỉ 諸chư 識thức 等đẳng 各các 了liễu 自tự 境cảnh 者giả 。 此thử 明minh 八bát 識thức 俱câu 能năng 了liễu 別biệt 自tự 分phần/phân 境cảnh 故cố 。 不bất 知tri 唯duy 是thị 自tự 心tâm 妄vọng 現hiện 也dã 。 謂vị 色sắc 是thị 眼nhãn 識thức 境cảnh 。 乃nãi 至chí 賴lại 耶da 見kiến 分phân 是thị 第đệ 七thất 識thức 境cảnh 。 根căn 身thân 種chủng 子tử 器khí 界giới 是thị 藏tạng 識thức 境cảnh 。 然nhiên 此thử 八bát 識thức 。 離ly 如Như 來Lai 藏tạng 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 故cố 。 執chấp 為vi 八bát 識thức 之chi 名danh 。 諸chư 佛Phật 證chứng 得đắc 故cố 。 能năng 成thành 四Tứ 智Trí 之chi 用dụng 。 若nhược 昧muội 之chi 則tắc 八bát 識thức 起khởi 執chấp 藏tạng 之chi 號hiệu 。 七thất 識thức 。 得đắc 染nhiễm 污ô 之chi 名danh 。 六lục 識thức 起khởi 遍biến 計kế 之chi 情tình 。 五ngũ 識thức 徇# 根căn 塵trần 之chi 相tướng 。 若nhược 了liễu 之chi 賴lại 耶da 成thành 圓viên 鏡kính 之chi 體thể 。 持trì 功công 德đức 之chi 門môn 。 末mạt 那na 為vi 平bình 等đẳng 之chi 原nguyên 。 一nhất 自tự 他tha 之chi 性tánh 第đệ 六lục 起khởi 觀quán 察sát 之chi 妙diệu 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 之chi 輪luân 。 五ngũ 識thức 興hưng 所sở 作tác 之chi 功công 。 垂thùy 應ứng 化hóa 之chi 迹tích 斯tư 則tắc 一nhất 心tâm 匪phỉ 動động 。 識thức 智trí 自tự 分phần/phân 。 不bất 轉chuyển 其kỳ 體thể 。 但đãn 轉chuyển 其kỳ 名danh 。 不bất 分phân 其kỳ 理lý 而nhi 分phần/phân 其kỳ 事sự 。

大đại 慧tuệ 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 入nhập 於ư 三tam 昧muội 。 至chí )# 名danh 為vi 識thức 滅diệt 。 上thượng 明minh 諸chư 識thức 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 各các 了liễu 自tự 境cảnh 。 妄vọng 想tưởng 流lưu 注chú 。 欲dục 轉chuyển 諸chư 識thức 。 成thành 智trí 用dụng 者giả 。 以dĩ 根căn 本bổn 藏tạng 識thức 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 故cố 舉cử 二Nhị 乘Thừa 修tu 劣liệt 三tam 昧muội 。 不bất 知tri 諸chư 識thức 習tập 氣khí 種chủng 子tử 。 依y 藏tạng 識thức 不bất 滅diệt 。 自tự 謂vị 我ngã 滅diệt 諸chư 識thức 入nhập 於ư 三tam 昧muội 。 而nhi 實thật 未vị 也dã 。 但đãn 伏phục 。 六lục 識thức 不bất 取thủ 塵trần 境cảnh 。 彼bỉ 將tương 為vi 滅diệt 。

大đại 慧tuệ 如như 是thị 藏tạng 識thức 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế (# 至chí )# 定định 慧tuệ 之chi 力lực 。 皆giai 不bất 能năng 知tri 。 此thử 顯hiển 有hữu 能năng 知tri 者giả 。 謂vị 如như 是thị 諸chư 識thức 所sở 依y 藏tạng 識thức 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 唯duy 佛Phật 究cứu 竟cánh 知tri 其kỳ 邊biên 際tế 。 及cập 住trụ 地địa 菩Bồ 薩Tát 方phương 能năng 分phần/phân 知tri 。 其kỳ 餘dư 聲Thanh 聞Văn 。 獨Độc 覺Giác 外ngoại 道đạo 修tu 行hành 。 而nhi 得đắc 三tam 昧muội 智trí 慧tuệ 。 悉tất 不bất 能năng 了liễu 。

唯duy 有hữu 修tu 行hành 如như 實thật 行hạnh 者giả 。 至chí )# 自tự 心tâm 所sở 見kiến 。 能năng 知tri 之chi 耳nhĩ 。 言ngôn 能năng 知tri 難nan 知tri 之chi 。 所sở 以dĩ 也dã 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 。 了liễu 諸chư 地địa 相tương/tướng 善thiện 達đạt 句cú 義nghĩa 者giả 。 有hữu 了liễu 因nhân 也dã 。 無vô 邊biên 佛Phật 所sở 。 廣quảng 集tập 善thiện 根căn 者giả 。 有hữu 緣duyên 因nhân 也dã 。 本bổn 有hữu 正chánh 因nhân 由do 是thị 現hiện 前tiền 。 自tự 然nhiên 明minh 見kiến 妄vọng 習tập 流lưu 注chú 。 故cố 云vân 能năng 知tri 。

大đại 慧tuệ 諸chư 修tu 行hành 人nhân 。 宴yến 處xứ 山sơn 林lâm (# 至chí 如như 實thật 修tu 行hành 。 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 下hạ 中trung 上thượng 修tu 言ngôn 隨tùy 人nhân 分phần/phân 量lượng 也dã 。 分phân 別biệt 流lưu 注chú 即tức 上thượng 二nhị 種chủng 生sanh 住trụ 滅diệt 也dã 。 餘dư 義nghĩa 如như 文văn 。 皆giai 當đương 親thân 。 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 如như 馬mã 鳴minh 曰viết 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 者giả 。 有hữu 因nhân 有hữu 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 具cụ 足túc 乃nãi 得đắc 成thành 辨biện 。 如như 木mộc 中trung 火hỏa 性tánh 。 是thị 火hỏa 正chánh 因nhân 。 若nhược 無vô 人nhân 知tri 。 不bất 假giả 方phương 便tiện 。 能năng 自tự 燒thiêu 木mộc 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 有hữu 正chánh 因nhân 。 熏huân 習tập 之chi 力lực 。 不bất 遇ngộ 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 識thức 。 示thị 教giáo 利lợi 喜hỷ 。 慈từ 悲bi 攝nhiếp 護hộ 以dĩ 之chi 為vi 緣duyên 。 能năng 自tự 斷đoạn 煩phiền 惱não 入nhập 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 則tắc 無vô 是thị 處xứ 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。 汎# 論luận 偈kệ 頌tụng 有hữu 四tứ 種chủng 不bất 同đồng 。 梵Phạm 音âm 亦diệc 異dị 。 仍nhưng 具cụ 八bát 意ý 。 不bất 復phục 備bị 引dẫn 。 今kim 此thử 直trực 明minh 其kỳ 大đại 略lược 。 一nhất 但đãn 字tự 滿mãn 三tam 十thập 二nhị 即tức 為vi 一nhất 頌tụng 。 二nhị 諷phúng 頌tụng 或hoặc 名danh 直trực 頌tụng 。 謂vị 以dĩ 偈kệ 說thuyết 法Pháp 不bất 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 。 三tam 應ưng 頌tụng 。 重trọng/trùng 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 也dã 。 或hoặc 為vi 鈍độn 根căn 重trùng 說thuyết 。 或hoặc 為vi 後hậu 來lai 之chi 徒đồ 。 或hoặc 為vi 增tăng 明minh 前tiền 說thuyết 。 四tứ 集tập 施thí 頌tụng 。 謂vị 以dĩ 少thiểu 言ngôn 攝nhiếp 集tập 多đa 義nghĩa 。 施thí 他tha 誦tụng 持trì 故cố 。 今kim 此thử 經Kinh 內nội 。 於ư 前tiền 四tứ 中trung 二nhị 三tam 所sở 攝nhiếp 。 然nhiên 凡phàm 言ngôn 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 諷phúng 相tương 望vọng 。 有hữu 五ngũ 對đối 之chi 例lệ 。 謂vị 有hữu 無vô 。 廣quảng 略lược 。 離ly 合hợp 。 先tiên 後hậu 。 隱ẩn 顯hiển 。 至chí 文văn 當đương 審thẩm 詳tường 之chi 。

譬thí 如như 巨cự 海hải 。 浪lãng 斯tư 由do 猛mãnh 風phong 起khởi (# 至chí )# 對đối 現hiện 境cảnh 說thuyết 五ngũ 。 此thử 頌tụng 明minh 前tiền 現hiện 識thức 之chi 海hải 性tánh 自tự 常thường 住trụ 為vi 彼bỉ 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 之chi 風phong 所sở 飄phiêu 動động 故cố 。 此thử 七thất 種chủng 識thức 現hiện 識thức 之chi 體thể 以dĩ 為vi 內nội 因nhân 。 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 以dĩ 為vi 外ngoại 緣duyên 。 興hưng 盛thịnh 六lục 種chủng 麁thô 重trọng 相tương/tướng 故cố 。 故cố 云vân 譬thí 如như 巨cự 海hải 浪lãng 。 由do 斯tư 猛mãnh 風phong 起khởi 。 洪hồng 波ba 鼓cổ 溟minh 壑hác 。 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 時thời 。 藏tạng 識thức 海hải 常thường 住trụ 。 境cảnh 界giới 風phong 所sở 動động 種chủng 種chủng 諸chư 識thức 浪lãng 。 騰đằng 躍dược 。 而nhi 轉chuyển 生sanh 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 境cảnh 界giới 之chi 風phong 。 其kỳ 風phong 形hình 狀trạng 當đương 如như 何hà 耶da 。 謂vị 青thanh 赤xích 等đẳng 種chủng 種chủng 顯hiển 色sắc 。 能năng 起khởi 眼nhãn 識thức 。 珂kha 貝bối 等đẳng 珠châu 出xuất 種chủng 種chủng 勝thắng 妙diệu 音âm 聲thanh 。 能năng 起khởi 耳nhĩ 識thức 。 檀đàn 乳nhũ 等đẳng 香hương 熏huân 布bố 種chủng 種chủng 芬phân 芬phân 香hương 氣khí 。 能năng 起khởi 鼻tị 識thức 。 木mộc 羅la 石thạch 蜜mật 等đẳng 諸chư 安an 觸xúc 著trước 和hòa 種chủng 種chủng 善thiện 美mỹ 樂nhạc 具cụ 。 能năng 起khởi 身thân 識thức 。 鹹hàm 淡đạm 等đẳng 味vị 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 出xuất 種chủng 種chủng 味vị 。 能năng 起khởi 舌thiệt 識thức 現hiện 在tại 之chi 花hoa 。 未vị 來lai 之chi 果quả 。 種chủng 種chủng 法pháp 塵trần 。 隨tùy 為vi 彼bỉ 識thức 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 能năng 起khởi 意ý 識thức 。 今kim 此thử 文văn 中trung 。 舉cử 塵trần 取thủ 識thức 應ưng 審thẩm 觀quán 察sát 。 彼bỉ 末mạt 那na 識thức 即tức 是thị 意ý 識thức 微vi 細tế 分phần/phân 位vị 。 無vô 別biệt 體thể 耳nhĩ 。 如như 是thị 六lục 塵trần 。 能năng 動động 心tâm 體thể 令linh 使sử 散tán 亂loạn 。 譬thí 如như 猛mãnh 風phong 故cố 名danh 為vi 風phong 故cố 云vân 青thanh 赤xích 等đẳng 諸chư 色sắc 。 珂kha 貝bối 乳nhũ 石thạch 蜜mật 鹽diêm 味vị 眾chúng 花hoa 果quả 。 如như 是thị 七thất 識thức 。 及cập 與dữ 藏tạng 識thức 。 同đồng 耶da 異dị 耶da 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 離ly 二nhị 邊biên 故cố 。 譬thí 如như 日nhật 與dữ 光quang 明minh 。 水thủy 與dữ 波ba 浪lãng 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 七thất 識thức 藏tạng 識thức 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 義nghĩa 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 云vân 日nhật 月nguyệt 與dữ 光quang 明minh 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 意ý 等đẳng 七thất 種chủng 識thức 。 應ưng 知tri 亦diệc 如như 是thị 。 如như 海hải 共cộng 波ba 浪lãng 。 心tâm 俱câu 和hòa 合hợp 生sanh 。 如như 是thị 七thất 識thức 。 從tùng 何hà 處xứ 所sở 。 來lai 入nhập 藏tạng 識thức 作tác 七thất 種chủng 數số 。 流lưu 轉chuyển 起khởi 動động 。 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 時thời 。 如như 是thị 七thất 轉chuyển 識thức 不bất 從tùng 內nội 來lai 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 不bất 從tùng 中trung 間gian 來lai 。 唯duy 藏tạng 識thức 體thể 變biến 作tác 七thất 識thức 。 譬thí 如như 海hải 水thủy 。 動động 作tác 波ba 浪lãng 故cố 云vân 譬thí 如như 海hải 水thủy 動động 。 種chủng 種chủng 波ba 浪lãng 轉chuyển 。 藏tạng 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 種chủng 種chủng 諸chư 識thức 生sanh 。 心tâm 意ý 及cập 意ý 識thức 。 為vi 諸chư 相tướng 故cố 說thuyết 。 如như 是thị 現hiện 識thức 。 及cập 七thất 轉chuyển 識thức 。 八bát 種chủng 心tâm 識thức 。 唯duy 有hữu 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 相tương/tướng 耶da 。 亦diệc 有hữu 實thật 相tướng 常thường 住trụ 相tương/tướng 耶da 。 如như 是thị 八bát 識thức 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 三tam 際tế 不bất 動động 。 四tứ 相tương/tướng 不bất 遷thiên 。 真chân 實thật 常thường 住trụ 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 功công 德đức 滿mãn 足túc 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 故cố 云vân 八bát 識thức 無vô 別biệt 相tướng 。 無vô 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 。 譬thí 如như 海hải 波ba 浪lãng 。 是thị 則tắc 無vô 差sai 別biệt 。 諸chư 識thức 心tâm 如như 是thị 。 異dị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 識thức 本bổn 寂tịch 。 妄vọng 塵trần 無vô 體thể 。 由do 不bất 覺giác 故cố 。 前tiền 五ngũ 識thức 轉chuyển 。 覽lãm 現hiện 塵trần 境cảnh 。 第đệ 六lục 分phần 別biệt 。 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 第đệ 七thất 傳truyền 送tống 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 能năng 廣quảng 積tích 集tập 。 同đồng 為vi 能năng 熏huân 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 。 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。 積tích 集tập 不bất 亡vong 。 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 云vân 心tâm 能năng 積tích 集tập 業nghiệp 。 意ý 能năng 廣quảng 積tích 集tập 。 了liễu 別biệt 故cố 名danh 識thức 對đối 現hiện 境cảnh 說thuyết 五ngũ 。 是thị 知tri 離ly 心tâm 之chi 境cảnh 。 文văn 理lý 俱câu 虛hư 。 即tức 識thức 之chi 塵trần 詮thuyên 量lượng 有hữu 據cứ 狂cuồng 心tâm 不bất 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 垢cấu 淨tịnh 心tâm 明minh 。 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 頌tụng 問vấn 曰viết 。 自tự 下hạ 三tam 重trùng 問vấn 答đáp 躡niếp 前tiền 而nhi 起khởi 。 總tổng 一nhất 十thập 八bát 偈kệ 。 各các 有hữu 經kinh 家gia 生sanh 起khởi 。 此thử 即tức 初sơ 番phiên 問vấn 生sanh 起khởi 也dã 。 下hạ 准chuẩn 此thử 。

青thanh 赤xích 諸chư 色sắc 像tượng 眾chúng 生sanh 識thức 顯hiển 現hiện 如như 浪lãng 種chủng 種chủng 法pháp 云vân 何hà 願nguyện 佛Phật 說thuyết 。 上thượng 云vân 青thanh 赤xích 等đẳng 塵trần 發phát 生sanh 。 諸chư 識thức 。 如như 海hải 波ba 浪lãng 皆giai 非phi 一nhất 異dị 。 又hựu 云vân 心tâm 積tích 集tập 等đẳng 。 行hành 相tương/tướng 有hữu 殊thù 。 故cố 致trí 斯tư 問vấn 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 頌tụng 答đáp 曰viết 。 青thanh 赤xích 諸chư 色sắc 像tượng 浪lãng 中trung 不bất 可khả 得đắc 言ngôn 。 心tâm 起khởi 眾chúng 相tướng 開khai 悟ngộ 諸chư 凡phàm 夫phu 。 上thượng 二nhị 句cú 明minh 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 次thứ 一nhất 句cú 空không 即tức 是thị 色sắc 。 故cố 起khởi 眾chúng 相tướng 。 下hạ 一nhất 句cú 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。

而nhi 彼bỉ 本bổn 無vô 起khởi 自tự 心tâm 所sở 取thủ 離ly 能năng 取thủ 及cập 所sở 取thủ 與dữ 彼bỉ 波ba 浪lãng 同đồng 。 此thử 一nhất 偈kệ 法pháp 合hợp 重trọng/trùng 明minh 青thanh 赤xích 諸chư 色sắc 像tượng 。 浪lãng 中trung 不bất 可khả 得đắc 二nhị 句cú 也dã 。

身thân 資tư 財tài 安an 住trụ 眾chúng 生sanh 識thức 所sở 現hiện 是thị 故cố 見kiến 此thử 起khởi 與dữ 浪lãng 無vô 差sai 別biệt 。 色sắc 身thân 正chánh 報báo 也dã 。 資tư 生sanh 財tài 物vật 。 及cập 安an 住trú 處xứ 依y 報báo 也dã 。 此thử 一nhất 偈kệ 法pháp 合hợp 重trọng/trùng 明minh 言ngôn 心tâm 起khởi 眾chúng 相tướng 。 造tạo 業nghiệp 感cảm 報báo 依y 正chánh 不bất 同đồng 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 心tâm 妄vọng 現hiện 。

爾nhĩ 時thời 大đại 慧tuệ 復phục 說thuyết 頌tụng 言ngôn 大đại 海hải 波ba 浪lãng 性tánh 鼓cổ 躍dược 可khả 分phân 別biệt 藏tạng 識thức 如như 是thị 起khởi 何hà 故cố 不bất 覺giác 知tri 。 此thử 約ước 法pháp 喻dụ 而nhi 難nạn/nan 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 頌tụng 答đáp 曰viết 。 阿a 賴lại 耶da 如như 海hải 轉chuyển 識thức 同đồng 波ba 浪lãng 為vi 凡phàm 夫phu 無vô 智trí 。 譬thí 喻dụ 廣quảng 開khai 演diễn 。 依y 彼bỉ 大đại 海hải 譬thí 喻dụ 。 演diễn 說thuyết 使sử 愚ngu 夫phu 通thông 曉hiểu 。

爾nhĩ 時thời 大đại 慧tuệ 復phục 說thuyết 頌tụng 言ngôn 譬thí 如như 日nhật 光quang 。 出xuất 上thượng 下hạ 等đẳng 皆giai 照chiếu 世thế 間gian 燈đăng 亦diệc 然nhiên 應ưng 為vi 愚ngu 說thuyết 實thật 。 大đại 慧tuệ 因nhân 上thượng 言ngôn 心tâm 起khởi 眾chúng 相tướng 。 開khai 悟ngộ 諸chư 凡phàm 夫phu 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 方phương 便tiện 不bất 說thuyết 實thật 法pháp 。 故cố 問vấn 如như 日nhật 光quang 出xuất 時thời 。 等đẳng 照chiếu 於ư 萬vạn 物vật 。 如Như 來Lai 既ký 出xuất 世thế 。 應ưng 為vi 諸chư 愚ngu 夫phu 。 平bình 等đẳng 說thuyết 真chân 實thật 。

已dĩ 能năng 開khai 示thị 法pháp 何hà 不bất 顯hiển 真chân 實thật 。 言ngôn 如Như 來Lai 已dĩ 為vì 。 眾chúng 生sanh 開khai 示thị 諸chư 法pháp 。 何hà 故cố 不bất 為vi 愚ngu 夫phu 。 說thuyết 真chân 實thật 法Pháp 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 頌tụng 答đáp 曰viết 。 若nhược 說thuyết 真chân 實thật 者giả 。 彼bỉ 心tâm 無vô 真chân 實thật (# 至chí )# 心tâm 境cảnh 界giới 亦diệc 然nhiên 。 此thử 一nhất 頌tụng 半bán 上thượng 二nhị 句cú 法pháp 說thuyết 。 謂vị 非phi 器khí 不bất 堪kham 聞văn 。 實thật 非phi 不bất 平bình 等đẳng 。 次thứ 三tam 句cú 舉cử 三tam 喻dụ 況huống 彼bỉ 心tâm 無vô 實thật 。 第đệ 三tam 一nhất 句cú 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 。 故cố 云vân 亦diệc 然nhiên 。

境cảnh 界giới 不bất 具cụ 故cố 次thứ 等đẳng 而nhi 轉chuyển 生sanh (# 至chí )# 無vô 有hữu 定định 次thứ 第đệ 。 次thứ 一nhất 頌tụng 半bán 言ngôn 外ngoại 境cảnh 緣duyên 若nhược 不bất 具cụ 足túc 。 內nội 識thức 即tức 次thứ 第đệ 轉chuyển 生sanh 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 依y 止chỉ 根căn 本bổn 識thức 。 諸chư 識thức 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 。 如như 波ba 濤đào 依y 水thủy 。 謂vị 緣duyên 若nhược 同đồng 時thời 具cụ 足túc 即tức 俱câu 現hiện 。 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 。 此thử 偈kệ 明minh 緣duyên 不bất 同đồng 具cụ 即tức 次thứ 第đệ 而nhi 轉chuyển 生sanh 也dã 。 以dĩ 第đệ 六lục 識thức 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 塵trần 。 故cố 云vân 識thức 以dĩ 能năng 了liễu 知tri 。 意ý 緣duyên 阿a 賴lại 耶da 。 起khởi 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 故cố 云vân 意ý 復phục 意ý 謂vị 然nhiên 。 五ngũ 識thức 隨tùy 現hiện 塵trần 。 何hà 有hữu 定định 次thứ 第đệ 。

譬thí 如như 工công 畫họa 師sư 及cập 畫họa 師sư 弟đệ 子tử (# 至chí )# 綺ỷ 煥hoán 成thành 眾chúng 像tượng 。 是thị 二nhị 頌tụng 言ngôn 畫họa 色sắc 本bổn 無vô 形hình 。 隨tùy 形hình 即tức 畫họa 像tượng 。 以dĩ 況huống 如Như 來Lai 本bổn 無vô 法pháp 。 隨tùy 機cơ 即tức 說thuyết 法Pháp 。 豈khởi 得đắc 止chỉ 說thuyết 一nhất 種chủng 法pháp 也dã 。

言ngôn 說thuyết 則tắc 變biến 異dị 真chân 實thật 離ly 文văn 字tự (# 至chí )# 於ư 彼bỉ 為vi 非phi 說thuyết 。 此thử 三tam 頌tụng 半bán 正chánh 明minh 如Như 來Lai 應ứng 機cơ 說thuyết 異dị 也dã 。 上thượng 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 說thuyết 意ý 。 次thứ 五ngũ 句cú 謂vị 對đối 利lợi 根căn 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 真chân 實thật 法pháp 。 次thứ 五ngũ 句cú 謂vị 對đối 餘dư 鈍độn 根căn 說thuyết 種chủng 種chủng 如như 幻huyễn 法pháp 。 一nhất 一nhất 如như 文văn 。 下hạ 二nhị 句cú 謂vị 所sở 說thuyết 法Pháp 不bất 應ứng 機cơ 者giả 翻phiên 為vi 妄vọng 語ngữ 。 故cố 云vân 非phi 說thuyết 。

譬thí 如như 眾chúng 病bệnh 人nhân 良lương 醫y 隨tùy 授thọ 藥dược 如Như 來Lai 為vi 眾chúng 生sanh 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 說thuyết 。 是thị 一nhất 頌tụng 又hựu 以dĩ 良lương 醫y 隨tùy 病bệnh 授thọ 藥dược 不bất 同đồng 。 況huống 如Như 來Lai 應ưng 量lượng 說thuyết 法Pháp 有hữu 異dị 。 故cố 不bất 得đắc 如như 日nhật 平bình 等đẳng 照chiếu 物vật 。 以dĩ 結kết 前tiền 問vấn 。

世thế 間gian 依y 怙hộ 者giả 證chứng 智trí 所sở 行hành 處xứ 。 外ngoại 道đạo 非phi 境cảnh 界giới 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 復phục 然nhiên 。 依y 怙hộ 者giả 即tức 如Như 來Lai 也dã 。

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 卷quyển 第đệ 二nhị