芝Chi 園Viên 集Tập
Quyển 0002
宋Tống 元Nguyên 照Chiếu 作Tác
芝chi 園viên 集tập 下hạ
秀tú 州châu 呂lữ 氏thị 靈linh 骨cốt 贊tán
秀tú 州châu 海hải 鹽diêm 廣quảng 陳trần 鎮trấn 普phổ 照chiếu 院viện 釋thích 智trí 圓viên 母mẫu 喪táng 以dĩ 遺di 骨cốt 盛thịnh 於ư 小tiểu 匣hạp 日nhật 誦tụng 毗tỳ 盧lô 灌quán 頂đảnh 咒chú 加gia 持trì 淨tịnh 土độ 覆phú 于vu 骨cốt 上thượng 殆đãi 至chí 盈doanh 尺xích 一nhất 日nhật 頂đảnh 骨cốt 忽hốt 涌dũng 於ư 土thổ/độ 面diện 初sơ 不bất 以dĩ 為vi 然nhiên 仍nhưng 舊cựu 覆phú 之chi 翌# 日nhật 復phục 爾nhĩ 眾chúng 皆giai 驚kinh 駭hãi 適thích 會hội 武võ 夷di 公công 權quyền 鎮trấn 作tác 記ký 以dĩ 廣quảng 其kỳ 事sự 青thanh 山sơn 安an 忍nhẫn 子tử 復phục 作tác 贊tán 曰viết 。
噫# 彼bỉ 遺di 形hình 兀ngột 如như 無vô 情tình 既ký 積tích 土thổ/độ 而nhi 餘dư 尺xích 何hà 自tự 底để 而nhi 還hoàn 昇thăng 為vi 毗tỳ 盧lô 之chi 本bổn 誓thệ 為vi 濯trạc 頂đảnh 之chi 勝thắng 能năng 為vi 慈từ 母mẫu 之chi 積tích 德đức 為vi 孝hiếu 子tử 之chi 克khắc 誠thành 考khảo 眾chúng 緣duyên 而nhi 罔võng 知tri 所sở 自tự 詰cật 至chí 理lý 而nhi 寂tịch 爾nhĩ 無vô 名danh 不bất 見kiến 所sở 宰tể 孰thục 示thị 斯tư 徵trưng 無vô 師sư 上thượng 智trí 未vị 足túc 測trắc 懸huyền 河hà 妙diệu 辯biện 無vô 以dĩ 評bình 唯duy 其kỳ 莫mạc 測trắc 莫mạc 評bình 兮hề 所sở 以dĩ 為vi 靈linh 。
吾ngô 佛Phật 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 即tức 結kết 上thượng 乘thừa 戒giới 首thủ 曰viết 孝hiếu 順thuận 至chí 道Đạo 之chi 法Pháp 。 次thứ 命mạng 其kỳ 徒đồ 曰viết 我ngã 初sơ 出xuất 家gia 。 與dữ 父phụ 母mẫu 誓thệ 。 若nhược 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 當đương 先tiên 度độ 之chi 逮đãi 還hoàn 本bổn 國quốc 父phụ 王vương 展triển 禮lễ 即tức 踊dũng 身thân 虗hư 空không 七thất 多đa 羅la 樹thụ 。 若nhược 有hữu 所sở 不bất 敢cảm 當đương 也dã 。 尋tầm 昇thăng 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 為vi 母mẫu 一nhất 夏hạ 說thuyết 法Pháp 由do 是thị 二nhị 親thân 皆giai 獲hoạch 果Quả 證chứng 。 父phụ 喪táng 既ký 殮liễm 率suất 難Nan 陀Đà 阿A 難Nan 羅la 云vân 共cộng 舁dư 棺quan 就tựu 葬táng 顧cố 謂vị 眾chúng 曰viết 吾ngô 恐khủng 當đương 來lai 兇hung 暴bạo 不bất 知tri 報báo 恩ân 。 故cố 也dã 其kỳ 苦khổ 勉miễn 深thâm 誡giới 徧biến 見kiến 于vu 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 律luật 論luận 學học 者giả 共cộng 知tri 不bất 復phục 備bị 舉cử 然nhiên 有hữu 晚vãn 輩bối 不bất 從tùng 師sư 範phạm 肆tứ 意ý 狂cuồng 走tẩu 棄khí 親thân 遠viễn 遊du 殊thù 不bất 念niệm 倚ỷ 門môn 延diên 頸cảnh 拊phụ 膺ưng 飲ẩm 淚lệ 積tích 思tư 而nhi 成thành 病bệnh 者giả 往vãng 往vãng 有hữu 之chi 矧# 復phục 知tri 病bệnh 而nhi 不bất 歸quy 省tỉnh 聞văn 訃# 而nhi 不bất 奔bôn 喪táng 臨lâm 喪táng 而nhi 不bất 展triển 哀ai 履lý 時thời 而nhi 不bất 致trí 祭tế 乃nãi 引dẫn 洞đỗng 山sơn 拽duệ 殺sát 母mẫu 玄huyền 沙sa 不bất 救cứu 父phụ 以dĩ 為vi 方phương 外ngoại 達đạt 人nhân 不bất 在tại 是thị 也dã 吁hu 汝nhữ 謂vị 吾ngô 佛Phật 方phương 外ngoại 耶da 方phương 內nội 耶da 達đạt 耶da 不bất 達đạt 耶da 何hà 拳quyền 拳quyền 奉phụng 親thân 不bất 違vi 生sanh 事sự 死tử 葬táng 之chi 禮lễ 乎hồ 哀ai 彼bỉ 二nhị 師sư 但đãn 肆tứ 一nhất 時thời 之chi 特đặc 異dị 不bất 顧cố 後hậu 世thế 。 之chi 冐mạo 濫lạm 害hại 傷thương 名danh 教giáo 不bất 為vi 不bất 甚thậm 且thả 夫phu 辭từ 親thân 割cát 愛ái 者giả 蓋cái 所sở 以dĩ 平bình 親thân 疎sơ 彼bỉ 我ngã 之chi 見kiến 息tức 愛ái 惡ác 取thủ 舍xá 之chi 情tình 然nhiên 後hậu 生sanh 佛Phật 等đẳng 觀quán 怨oán 親thân 無vô 外ngoại 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 孰thục 非phi 吾ngô 親thân 服phục 勤cần 侍thị 養dưỡng 未vị 害hại 為vi 達đạt 是thị 以dĩ 睦mục 州châu 供cung 母mẫu 手thủ 自tự 編biên 蒲bồ 道đạo 紀kỷ 報báo 親thân 肩kiên 常thường 負phụ 擔đảm 安an 有hữu 辜cô 恩ân 悖bội 德đức 而nhi 為vi 達đạt 乎hồ 若nhược 乃nãi 尋tầm 師sư 訪phỏng 道đạo 夕tịch 惕dịch 朝triêu 勤cần 不bất 棄khí 分phần/phân 陰ấm 猶do 不bất 免miễn 過quá 而nhi 況huống 任nhậm 性tánh 嬉hi 遊du 爛lạn 眠miên 飽bão 食thực 則tắc 無vô 間gian 極cực 苦khổ 未vị 足túc 為vi 報báo 嘗thường 覽lãm 呂lữ 氏thị 靈linh 骨cốt 記ký 愛ái 其kỳ 所sở 謂vị 報báo 恩ân 求cầu 法Pháp 兩lưỡng 存tồn 而nhi 並tịnh 行hành 有hữu 以dĩ 見kiến 武võ 夷di 簿bộ 公công 不bất 獨độc 知tri 圓viên 師sư 之chi 所sở 存tồn 是thị 亦diệc 深thâm 契khế 吾ngô 佛Phật 垂thùy 訓huấn 之chi 意ý 有hữu 足túc 警cảnh 寤ngụ 於ư 吾ngô 曹tào 也dã 因nhân 題đề 贊tán 末mạt 以dĩ 廣quảng 其kỳ 致trí 云vân 。
考khảo 妣# 墓mộ 誌chí 銘minh
考khảo 君quân 唐đường 姓tánh 諱húy 祐hựu 世thế 居cư 錢tiền 唐đường 祖tổ 父phụ 皆giai 為vi 公công 吏lại 遂toại 承thừa 其kỳ 業nghiệp 君quân 仁nhân 慈từ 寬khoan 厚hậu 出xuất 於ư 天thiên 性tánh 公công 勤cần 廉liêm 慎thận 上thượng 位vị 多đa 任nhậm 之chi 凡phàm 典điển 廂sương 鎮trấn 里lý 巷hạng 鬪đấu 訟tụng 止chỉ 以dĩ 善thiện 言ngôn 和hòa 解giải 至chí 有hữu 置trí 酒tửu 勉miễn 其kỳ 去khứ 嘗thường 歉# 歲tuế 差sai 散tán 米mễ 濟tế 飢cơ 民dân 而nhi 公công 倉thương 出xuất 給cấp 必tất 有hữu 費phí 耗hao 他tha 皆giai 削tước 其kỳ 升thăng 合hợp 君quân 乃nãi 別biệt 籴# 陰ấm 以dĩ 益ích 之chi 由do 是thị 在tại 處xứ 皆giai 目mục 為vi 佛Phật 子tử 君quân 雖tuy 吏lại 人nhân 坐tọa 必tất 儼nghiễm 如như 行hành 必tất 緩hoãn 步bộ 口khẩu 不bất 談đàm 非phi 議nghị 足túc 不bất 履lý 非phi 所sở 公công 筵diên 餞# 迓# 紛phân 華hoa 滿mãn 眼nhãn 君quân 獨độc 俛miễn 首thủ 未vị 嘗thường 窺khuy [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 輕khinh 薄bạc 輩bối 以dĩ 為vi 取thủ 笑tiếu 少thiểu 孤cô 事sự 兄huynh 亮lượng 亮lượng 性tánh 嚴nghiêm 小tiểu 有hữu 忤ngỗ 意ý 輒triếp 加gia 敺# 叱sất 君quân 怡di 然nhiên 遜tốn 謝tạ 沒một 齒xỉ 無vô 怨oán 訴tố 凡phàm 家gia 貲ti 不bất 入nhập 私tư 室thất 盡tận 以dĩ 付phó 兄huynh 聽thính 其kỳ 裁tài 置trí 或hoặc 勉miễn 與dữ 兄huynh 析tích 居cư 君quân 曰viết 吾ngô 無vô 他tha 親thân 獨độc 一nhất 老lão 兄huynh 而nhi 已dĩ 骨cốt 血huyết 離ly 異dị 非phi 吾ngô 所sở 忍nhẫn 為vi 也dã 有hữu 日nhật 族tộc 人nhân 強cường/cưỡng 之chi 且thả 使sử 草thảo 狀trạng 君quân 執chấp 筆bút 墮đọa 淚lệ 不bất 忍nhẫn 書thư 遂toại 擲trịch 筆bút 而nhi 罷bãi 於ư 是thị 兄huynh 弟đệ 聚tụ 首thủ 終chung 老lão 晚vãn 年niên 休hưu 退thoái 日nhật 唯duy 課khóa 念niệm 元nguyên 祐hựu 四tứ 年niên 秋thu 染nhiễm 疾tật 至chí 十thập 月nguyệt 十thập 一nhất 日nhật 稱xưng 佛Phật 揑niết 印ấn 而nhi 終chung 享hưởng 壽thọ 七thất 十thập 五ngũ 娶thú 郡quận 人nhân 竺trúc 氏thị 生sanh 男nam 四tứ 曰viết 簡giản 曰viết 齊tề 曰viết 照chiếu 從tùng 釋Thích 氏thị 曰viết 式thức 早tảo 世thế 五ngũ 女nữ 皆giai 出xuất 適thích 後hậu 月nguyệt 十thập 二nhị 日nhật 葬táng 于vu 北bắc 山sơn 青thanh 枝chi 塢ổ 。
先tiên 妣# 竺trúc 氏thị 自tự 處xứ 室thất 已dĩ 能năng 篤đốc 信tín 佛Phật 理lý 洎kịp 歸quy 先tiên 君quân 執chấp 勞lao 敬kính 難nạn/nan 如như 婢tỳ 事sự 主chủ 女nữ 工công 婦phụ 事sự 凶hung 喜hỷ 禮lễ 度độ 鄉hương 隣lân 取thủ 之chi 為vi 法pháp 主chủ 家gia 嚴nghiêm 毅nghị 慨khái 然nhiên 有hữu 丈trượng 夫phu 志chí 與dữ 人nhân 柔nhu 順thuận 凡phàm 姻nhân 戚thích 無vô 表biểu 裏lý 無vô 豪hào 賤tiện 皆giai 包bao 容dung 矜căng 恤tuất 至chí 於ư 婢tỳ 僕bộc 群quần 小tiểu 低đê 顏nhan 輭nhuyễn 語ngữ 若nhược 恐khủng 有hữu 所sở 失thất 奩# 無vô 餘dư 畜súc 隨tùy 有hữu 即tức 散tán 于vu 投đầu 借tá 貸thải 無vô 不bất 周chu 給cấp 造tạo 像tượng 供cung 僧Tăng 尤vưu 無vô 所sở 惜tích 中trung 年niên 棄khí 生sanh 事sự 絕tuyệt 首thủ 飾sức 齋trai 戒giới 蔬# 素tố 專chuyên 慕mộ 淨tịnh 業nghiệp 辰thần 夕tịch 禮lễ 誦tụng 言ngôn 音âm 清thanh 朗lãng 過quá 門môn 者giả 往vãng 往vãng 駐trú 足túc 傾khuynh 耳nhĩ 遲trì 遲trì 不bất 去khứ 鍼châm 縷lũ 澣# 濯trạc 至chí 老lão 不bất 許hứa 人nhân 兼kiêm 紹thiệu 聖thánh 二nhị 年niên 春xuân 得đắc 疾tật 六lục 月nguyệt 十thập 日nhật 卒thốt 於ư 臥ngọa 寢tẩm 移di 時thời 身thân 暖noãn 神thần 色sắc 不bất 變biến 指chỉ 結kết 佛Phật 印ấn 堅kiên 不bất 可khả 解giải 壽thọ 七thất 十thập 七thất 明minh 年niên 正chánh 月nguyệt 十thập 八bát 日nhật 拊phụ 于vu 先tiên 君quân 之chi 塋# 吁hu 父phụ 母mẫu 生sanh 我ngã 其kỳ 恩ân 已dĩ 為vi 罔võng 極cực 而nhi 況huống 遣khiển 我ngã 脫thoát 塵trần 拔bạt 俗tục 學học 佛Phật 知tri 道đạo 則tắc 其kỳ 恩ân 尚thượng 可khả 報báo 耶da 銘minh 曰viết 。
於ư 戲hí 考khảo 妣# 。 積tích 行hành 可khả 紀kỷ 。 後hậu 世thế 弗phất 聞văn 。 人nhân 子tử 所sở 耻sỉ 。
顧cố 茲tư 鞠cúc 育dục 。 實thật 惟duy 怙hộ 恃thị 。 厥quyết 德đức 罔võng 窮cùng 。 厥quyết 心tâm 曷hạt 已dĩ 。
孰thục 有hữu 為vi 弟đệ 。 事sự 兄huynh 猶do 父phụ 。 孰thục 有hữu 為vi 婦phụ 。 事sự 夫phu 猶do 主chủ 。
生sanh 則tắc 偕giai 老lão 。 死tử 兮hề 同đồng 土thổ/độ 。 勒lặc 銘minh 幽u 泉tuyền 。 用dụng 昭chiêu 終chung 古cổ 。
台thai 州châu 左tả 君quân 墓mộ 銘minh
君quân 諱húy 伸thân 字tự 君quân 儀nghi 世thế 為vi 臨lâm 海hải 人nhân 謙khiêm 恭cung 端đoan 直trực 平bình 易dị 安an 靜tĩnh 行hành 無vô 疾tật 趍# 語ngữ 不bất 輕khinh 發phát 治trị 家gia 營doanh 生sanh 不bất 以dĩ 非phi 義nghĩa 剋khắc 人nhân 毫hào 髮phát 之chi 利lợi 為vi 人nhân 所sở 犯phạm 未vị 嘗thường 形hình 色sắc 聞văn 人nhân 之chi 過quá 未vị 嘗thường 形hình 齒xỉ 知tri 人nhân 有hữu 善thiện 敬kính 慕mộ 如như 不bất 及cập 性tánh 喜hỷ 佛Phật 理lý 見kiến 其kỳ 徒đồ 不bất 問vấn 賢hiền 不bất 肖tiếu 皆giai 盡tận 誠thành 致trí 禮lễ 年niên 未vị 壯tráng 從tùng 東đông 掖dịch 山sơn 神thần 照chiếu 法Pháp 師sư 求cầu 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 法Pháp 師sư 對đối 眾chúng 稱xưng 賞thưởng 摩ma 頂đảnh 與dữ 記ký 自tự 是thị 嚴nghiêm 奉phụng 淨tịnh 禁cấm 凡phàm 臨lâm 齋trai 日nhật 中trung 食thực 之chi 外ngoại 有hữu 形hình 湯thang 藥dược 不bất 復phục 進tiến 口khẩu 適thích 有hữu 親thân 族tộc 宴yến 會hội 請thỉnh 君quân 預dự 焉yên 雖tuy 苦khổ 言ngôn 篤đốc 迫bách 終chung 不bất 曲khúc 從tùng 乃nãi 曰viết 吾ngô 豈khởi 徇# 人nhân 意ý 而nhi 欺khi 佛Phật 制chế 乎hồ 如như 是thị 四tứ 十thập 年niên 至chí 死tử 不bất 易dị 刻khắc 西tây 方phương 三tam 聖thánh 像tượng 不bất 與dữ 匠tượng 者giả 較giảo 其kỳ 直trực 誦tụng 法pháp 華hoa 三tam 千thiên 四tứ 百bách 餘dư 過quá 金kim 剛cang 二nhị 萬vạn 餘dư 過quá 起khởi 橋kiều 甃# 路lộ 賑chẩn 給cấp 孤cô 寒hàn 略lược 無vô 所sở 惜tích 娶thú 大đại 田điền 黃hoàng 氏thị 柔nhu 淑thục 有hữu 賢hiền 行hành 亦diệc 頗phả 向hướng 佛Phật 生sanh 男nam 六lục 曰viết 太thái 微vi 業nghiệp 儒nho 場tràng 屋ốc 有hữu 聲thanh 曰viết 良lương 王vương 孝hiếu 友hữu 泛phiếm 愛ái 不bất 幸hạnh 早tảo 世thế 曰viết 太thái 怡di 曰viết 完hoàn 曰viết 較giảo 一nhất 為vi 釋Thích 氏thị 曰viết 淨tịnh 圓viên 女nữ 三tam 皆giai 出xuất 適thích 黃hoàng 氏thị 既ký 逝thệ 不bất 復phục 再tái 娶thú 獨độc 居cư 東đông 山sơn 之chi 別biệt 業nghiệp 禮lễ 誦tụng 之chi 餘dư 疊điệp 足túc 凭bằng 机cơ 宴yến 居cư 終chung 日nhật 申thân 申thân 如như 也dã 有hữu 謂vị 君quân 曰viết 所sở 居cư 無vô 乃nãi 寂tịch 寥liêu 乎hồ 君quân 曰viết 按án 有hữu 佛Phật 書thư 堂đường 有hữu 佛Phật 像tượng 何hà 寂tịch 寥liêu 之chi 有hữu 一nhất 日nhật 當đương 經kinh 桉# 處xứ 有hữu 鷰# 欲dục 巢sào 其kỳ 上thượng 君quân 曰viết 爾nhĩ 巢sào 于vu 此thử 恐khủng 穢uế 吾ngô 經kinh 少thiểu 頃khoảnh 鷰# 徙tỉ 他tha 所sở 其kỳ 感cảm 物vật 如như 此thử 紹thiệu 聖thánh 二nhị 年niên 秋thu 臥ngọa 疾tật 不bất 起khởi 預dự 命mạng 僧Tăng 朝triêu 晚vãn 懺sám 念niệm 君quân 強cường/cưỡng 起khởi 厲lệ 聲thanh 誦tụng 佛Phật 不bất 已dĩ 將tương 啟khải 手thủ 足túc 命mạng 淨tịnh 圓viên 發phát 法pháp 華hoa 首thủ 題đề 增tăng 菩Bồ 薩Tát 大đại 戒giới 尋tầm 夢mộng 三tam 偉# 人nhân 顏nhan 采thải 瑩oánh 潔khiết 立lập 于vu 江giang 皐# 召triệu 君quân 登đăng 舟chu 瞥miết 然nhiên 西tây 邁mại 君quân 以dĩ 為vi 三tam 聖thánh 導đạo 引dẫn 之chi 先tiên 容dung 自tự 是thị 盡tận 出xuất 所sở 愛ái 物vật 分phần/phân 遺di 長trưởng 幼ấu 急cấp 召triệu 僧Tăng 諷phúng 彌di 陀đà 經kinh 未vị 徹triệt 乃nãi 曰viết 吾ngô 已dĩ 有hữu 證chứng 生sanh 淨tịnh 土độ 必tất 矣hĩ 侍thị 人nhân 曰viết 何hà 所sở 證chứng 耶da 曰viết 我ngã 已dĩ 得đắc 佛Phật 光quang 矣hĩ 遂toại 沐mộc 浴dục 更cánh 衣y 叱sất 退thoái 左tả 右hữu 嚴nghiêm 誡giới 勿vật 泣khấp 恐khủng 亂loạn 吾ngô 意ý 稱xưng 佛Phật 揑niết 印ấn 泊bạc 然nhiên 而nhi 終chung 實thật 其kỳ 年niên 九cửu 月nguyệt 十thập 二nhị 日nhật 也dã 享hưởng 壽thọ 七thất 十thập 二nhị 諸chư 孤cô 卜bốc 明minh 年niên 某mỗ 月nguyệt 某mỗ 日nhật 葬táng 于vu 江giang 南nam 之chi 子tử 方phương 隩# 禮lễ 也dã 予# 元nguyên 祐hựu 中trung 嘗thường 寓# 台thai 城thành 日nhật 與dữ 左tả 氏thị 子tử 弟đệ 遊du 淨tịnh 圓viên 以dĩ 予# 知tri 君quân 之chi 詳tường 遂toại 登đăng 涉thiệp 溪khê 山sơn 不bất 遠viễn 千thiên 里lý 而nhi 至chí 且thả 欲dục 請thỉnh 銘minh 以dĩ 表biểu 其kỳ 墓mộ 辭từ 不bất 獲hoạch 免miễn 直trực 筆bút 編biên 次thứ 若nhược 夫phu 考khảo 姓tánh 氏thị 之chi 所sở 出xuất 事sự 文văn 辭từ 之chi 華hoa 麗lệ 則tắc 吾ngô 不bất 如như 老lão 儒nho 矣hĩ 銘minh 曰viết 。
於ư 戲hí 君quân 儀nghi 。 資tư 性tánh 天thiên 成thành 。 居cư 敬kính 行hành 簡giản 。 閑nhàn 邪tà 存tồn 誠thành 。
視thị 其kỳ 所sở 養dưỡng 。 既ký 壽thọ 且thả 寧ninh 。 觀quán 其kỳ 所sở 終chung 。 厥quyết 證chứng 迺nãi 明minh 。
夫phu 謀mưu 生sanh 者giả 。 不bất 得đắc 其kỳ 死tử 。 而nhi 達đạt 死tử 者giả 。 獨độc 全toàn 其kỳ 生sanh 。
君quân 其kỳ 全toàn 矣hĩ 。 吾ngô 敢cảm 不bất 銘minh 。
新tân 市thị 姚diêu 君quân 墓mộ 銘minh
姚diêu 氏thị 之chi 子tử 喪táng 其kỳ 父phụ 已dĩ 三tam 年niên 一nhất 日nhật 泣khấp 告cáo 於ư 予# 曰viết 先tiên 君quân 以dĩ 元nguyên 祐hựu 元nguyên 年niên 十thập 月nguyệt 十thập 七thất 夜dạ 終chung 于vu 所sở 居cư 享hưởng 年niên 七thất 十thập 有hữu 五ngũ 娶thú 梅mai 林lâm 沈trầm 氏thị 有hữu 二nhị 子tử 即tức 明minh 與dữ 弟đệ 時thời 也dã 六lục 孫tôn 漸tiệm 沖# 澂# 源nguyên 浹# 淵uyên 卜bốc 今kim 年niên 三tam 月nguyệt 二nhị 十thập 三tam 日nhật 。 依y 西tây 方phương 法pháp 火hỏa 葬táng 二nhị 十thập 五ngũ 日nhật 瘞ế 餘dư 骨cốt 于vu 祖tổ 母mẫu 之chi 塋# 皆giai 先tiên 君quân 之chi 志chí 也dã 竊thiết 惟duy 父phụ 母mẫu 有hữu 善thiện 子tử 不bất 能năng 稱xưng 之chi 於ư 禮lễ 所sở 謂vị 不bất 孝hiếu 且thả 先tiên 君quân 平bình 生sanh 為vi 善thiện 唯duy 師sư 知tri 之chi 願nguyện 銘minh 其kỳ 墓mộ 俾tỉ 無vô 墜trụy 焉yên 予# 哀ai 其kỳ 有hữu 喪táng 又hựu 愛ái 其kỳ 父phụ 之chi 為vi 人nhân 故cố 為vi 敘tự 曰viết 君quân 諱húy 映ánh 世thế 居cư 湖hồ 州châu 德đức 清thanh 縣huyện 新tân 市thị 鎮trấn 其kỳ 先tiên 家gia 微vi 而nhi 能năng 竭kiệt 力lực 以dĩ 事sự 父phụ 母mẫu 謹cẩn 身thân 節tiết 用dụng 展triển 大đại 其kỳ 業nghiệp 以dĩ 至chí 為vi 豪hào 族tộc 父phụ 喪táng 奉phụng 遺di 言ngôn 化hóa 之chi 洎kịp 母mẫu 喪táng 哀ai 慕mộ 不bất 已dĩ 乃nãi 窆biếm 于vu 近cận 舍xá 之chi 園viên 林lâm 間gian 搆câu 亭đình 宇vũ 終chung 身thân 居cư 之chi 歲tuế 時thời 追truy 福phước 以dĩ 酬thù 罔võng 極cực 凡phàm 語ngữ 及cập 父phụ 母mẫu 輒triếp 涕thế 淚lệ 不bất 止chỉ 其kỳ 純thuần 孝hiếu 如như 此thử 中trung 年niên 以dĩ 家gia 事sự 付phó 其kỳ 子tử 燕yên 居cư 養dưỡng 志chí 閱duyệt 佛Phật 書thư 持trì 佛Phật 名danh 六lục 齋trai 五Ngũ 戒Giới 至chí 老lão 以dĩ 為vi 常thường 業nghiệp 。 崇sùng 塔tháp 像tượng 葺# 寺tự 宇vũ 供cung 聖thánh 飯phạn 僧Tăng 不bất 可khả 勝thắng 計kế 。 嚴nghiêm 冬đông 歉# 歲tuế 賑chẩn 給cấp 孤cô 寒hàn 以dĩ 至chí 輿dư 梁lương 義nghĩa 井tỉnh 凡phàm 有hữu 惠huệ 於ư 人nhân 者giả 皆giai 率suất 先tiên 為vi 之chi 而nhi 輸du 其kỳ 貲ti 帛bạch 若nhược 無vô 所sở 惜tích 其kỳ 樂nhạo 施thí 如như 此thử 沈trầm 氏thị 既ký 喪táng 誓thệ 不bất 復phục 娶thú 而nhi 鰥quan 居cư 獨độc 處xứ 怡di 然nhiên 自tự 得đắc 雖tuy 親thân 族tộc 篤đốc 勉miễn 之chi 終chung 不bất 能năng 迴hồi 。 其kỳ 志chí 曰viết 吾ngô 豈khởi 恣tứ 己kỷ 所sở 私tư 而nhi 貽# 子tử 孫tôn 之chi 患hoạn 耶da 其kỳ 清thanh 慎thận 如như 此thử 早tảo 暮mộ 臨lâm 食thực 必tất 三tam 復phục 拳quyền 跽kị 媿quý 謝tạ 於ư 天thiên 又hựu 令linh 舉cử 家gia 皆giai 倣# 之chi 君quân 雖tuy 富phú 有hữu 常thường 若nhược 不bất 給cấp 每mỗi 謂vị 人nhân 曰viết 吾ngô 家gia 起khởi 於ư 微vi 今kim 雖tuy 財tài 食thực 苟cẩu 完hoàn 然nhiên 且thả 不bất 敢cảm 忘vong 其kỳ 始thỉ 晚vãn 年niên 宗tông 族tộc 既ký 盛thịnh 而nhi 居cư 室thất 尚thượng 卑ty 其kỳ 子tử 乃nãi 選tuyển 材tài 拓thác 其kỳ 第đệ 宇vũ 而nhi 君quân 終chung 不bất 樂nhạo 曰viết 於ư 吾ngô 甚thậm 非phi 分phần/phân 矣hĩ 其kỳ 守thủ 己kỷ 如như 此thử 君quân 為vi 鄉hương 中trung 父phụ 老lão 然nhiên 未vị 嘗thường 恃thị 己kỷ 陵lăng 物vật 至chí 於ư 寒hàn 賤tiện 皆giai 溫ôn 顏nhan 與dữ 語ngữ 若nhược 無vô 高cao 下hạ 。 故cố 居cư 則tắc 雖tuy 婢tỳ 僕bộc 皆giai 愛ái 之chi 出xuất 則tắc 雖tuy 強cường/cưỡng 很# 皆giai 畏úy 之chi 隣lân 里lý 或hoặc 有hữu 所sở 爭tranh 殆đãi 不bất 可khả 已dĩ 者giả 必tất 求cầu 於ư 君quân 君quân 往vãng 與dữ 一nhất 言ngôn 無vô 不bất 平bình 息tức 其kỳ 服phục 物vật 如như 此thử 君quân 未vị 終chung 預dự 數sổ 月nguyệt 忽hốt 多đa 置trí 槀# 薦tiến 或hoặc 問vấn 其kỳ 故cố 則tắc 曰viết 吾ngô 不bất 久cửu 逝thệ 矣hĩ 必tất 命mạng 浮phù 圖đồ 者giả 禮lễ 誦tụng 用dụng 以dĩ 藉tạ 之chi 貴quý 其kỳ 精tinh 潔khiết 耳nhĩ 又hựu 囑chúc 其kỳ 子tử 曰viết 吾ngô 歿một 後hậu 宜nghi 修tu 崇sùng 以dĩ 資tư 吾ngô 報báo 其kỳ 他tha 無vô 益ích 事sự 雖tuy 古cổ 今kim 所sở 尚thượng 慎thận 勿vật 為vi 之chi 人nhân 初sơ 或hoặc 未vị 信tín 至chí 期kỳ 果quả 如như 其kỳ 言ngôn 。 其kỳ 令linh 終chung 如như 此thử 夫phu 純thuần 孝hiếu 仁nhân 也dã 樂nhạo 施thí 義nghĩa 也dã 清thanh 慎thận 禮lễ 也dã 守thủ 己kỷ 智trí 也dã 服phục 物vật 信tín 也dã 所sở 以dĩ 令linh 終chung 者giả 此thử 也dã 且thả 人nhân 有hữu 一nhất 善thiện 猶do 足túc 稱xưng 之chi 矧# 備bị 此thử 數số 者giả 而nhi 述thuật 耶da 銘minh 曰viết 。
至chí 哉tai 五ngũ 常thường 。 天thiên 性tánh 本bổn 爾nhĩ 。 蒸chưng 民dân 倥# 侗# 。 訓huấn 諸chư 名danh 理lý 。
有hữu 一nhất 于vu 是thị 。 適thích 為vi 君quân 子tử 。 矧# 夫phu 若nhược 人nhân 。 克khắc 備bị 斯tư 美mỹ 。
惟duy 形hình 有hữu 亡vong 。 惟duy 德đức 不bất 死tử 。 永vĩnh 錫tích 孫tôn 謀mưu 。 百bách 世thế 可khả 軌quỹ 。
秀tú 州châu 沈trầm 君quân 墓mộ 銘minh
君quân 諱húy 延diên 祿lộc 世thế 為vi 嘉gia 興hưng 人nhân 本bổn 家gia 于vu 白bạch 苧# 鄉hương 晚vãn 徙tỉ 居cư 郡quận 城thành 未vị 幾kỷ 別biệt 卜bốc 他tha 舍xá 施thí 舊cựu 第đệ 為vi 本bổn 覺giác 廨# 宇vũ 君quân 為vi 人nhân 長trường/trưởng 厚hậu 少thiếu 小tiểu 克khắc 嗣tự 家gia 業nghiệp 有hữu 如như 成thành 人nhân 其kỳ 事sự 親thân 以dĩ 孝hiếu 其kỳ 治trị 家gia 以dĩ 禮lễ 其kỳ 守thủ 己kỷ 無vô 所sở 渝du 其kỳ 與dữ 人nhân 無vô 所sở 競cạnh 故cố 為vi 鄉hương 人nhân 之chi 善thiện 者giả 所sở 稱xưng 每mỗi 事sự 必tất 投đầu 誠thành 於ư 佛Phật 而nhi 法pháp 華hoa 一nhất 經kinh 尤vưu 所sở 駐trú 意ý 命mạng 僧Tăng 讀đọc 誦tụng 歲tuế 時thời 不bất 輟chuyết 自tự 持trì 大đại 悲bi 消tiêu 災tai 密mật 言ngôn 以dĩ 為vi 常thường 業nghiệp 。 供cung 聖thánh 飯phạn 僧Tăng 不bất 可khả 計kế 數sổ 。 元nguyên 豐phong 四tứ 年niên 十thập 月nguyệt 二nhị 十thập 六lục 日nhật 得đắc 疾tật 終chung 于vu 所sở 居cư 壽thọ 七thất 十thập 九cửu 始thỉ 娶thú 周chu 氏thị 先tiên 逝thệ 晚vãn 娶thú 丁đinh 氏thị 長trường/trưởng 男nam 曰viết 文văn 雅nhã 次thứ 曰viết 文văn 益ích 二nhị 女nữ 並tịnh 歸quy 他tha 族tộc 孫tôn 男nam 曰viết 宗tông 道đạo 曰viết 宗tông 且thả 曰viết 宗tông 敏mẫn 者giả 從tùng 釋Thích 氏thị 孫tôn 女nữ 三tam 人nhân 尚thượng 處xứ 室thất 六lục 年niên 三tam 月nguyệt 二nhị 十thập 二nhị 日nhật 將tương 從tùng 火hỏa 葬táng 予# 以dĩ 法Pháp 會hội 因nhân 過quá 秀tú 城thành 諸chư 孤cô 具cụ 錄lục 其kỳ 事sự 從tùng 之chi 乞khất 銘minh 予# 哀ai 其kỳ 有hữu 喪táng 辭từ 不bất 獲hoạch 免miễn 銘minh 曰viết 。
以dĩ 義nghĩa 而nhi 富phú 。 以dĩ 仁nhân 而nhi 壽thọ 。 厥quyết 始thỉ 有hữu 聞văn 。 厥quyết 終chung 益ích 茂mậu 。
積tích 善thiện 于vu 今kim 。 餘dư 慶khánh 于vu 後hậu 。
崇sùng 德đức 呂lữ 府phủ 君quân 墓mộ 銘minh
忠trung 亶đẳng 君quân 之chi 諱húy 也dã 子tử 厚hậu 字tự 也dã 世thế 居cư 義nghĩa 禾hòa 錢tiền 氏thị 有hữu 國quốc 時thời 遠viễn 祖tổ 皆giai 為vi 仕sĩ 洎kịp 納nạp 土thổ/độ 歸quy 田điền 無vô 復phục 繼kế 者giả 行hành 琛# 曾tằng 祖tổ 也dã 仁nhân 悰# 祖tổ 也dã 文văn 滉hoảng 父phụ 也dã 君quân 幼ấu 孤cô 能năng 治trị 家gia 逮đãi 成thành 人nhân 而nhi 家gia 業nghiệp 大đại 成thành 先tiên 娶thú 陳trần 氏thị 生sanh 二nhị 男nam 曰viết 宗tông 古cổ 早tảo 世thế 曰viết 宗tông 顏nhan 克khắc 嗣tự 父phụ 業nghiệp 一nhất 女nữ 適thích 邑ấp 人nhân 蔣tưởng 芳phương 孫tôn 男nam 五ngũ 曰viết 京kinh 曰viết 亢kháng 曰viết 永vĩnh 曰viết 亨# 其kỳ 一nhất 從tùng 釋Thích 氏thị 曰viết 慧tuệ 滋tư 曾tằng 孫tôn 十thập 有hữu 四tứ 玄huyền 孫tôn 一nhất 舉cử 家gia 五ngũ 十thập 餘dư 凡phàm 五ngũ 世thế 而nhi 君quân 皆giai 見kiến 之chi 晚vãn 娶thú 劉lưu 氏thị 先tiên 逝thệ 君quân 稟bẩm 賦phú 沉trầm 厚hậu 姿tư 貌mạo 落lạc 落lạc 望vọng 之chi 若nhược 可khả 畏úy 然nhiên 與dữ 人nhân 溫ôn 恭cung 而nhi 無vô 競cạnh 中trung 年niên 為vi 疾tật 所sở 苦khổ 耳nhĩ 目mục 昏hôn 塞tắc 遂toại 求cầu 悔hối 於ư 浮phù 圖đồ 敬kính 持trì 密mật 語ngữ 未vị 幾kỷ 輒triếp 愈dũ 自tự 是thị 謝tạ 絕tuyệt 人nhân 事sự 杜đỗ 門môn 不bất 出xuất 。 者giả 僅cận 三tam 十thập 年niên 子tử 孫tôn 皆giai 孝hiếu 敬kính 侍thị 養dưỡng 有hữu 常thường 君quân 家gia 雖tuy 富phú 豪hào 而nhi 謙khiêm 卑ty 節tiết 儉kiệm 常thường 若nhược 不bất 足túc 每mỗi 臨lâm 衣y 食thực 必tất 擎kình 拳quyền 慚tàm 謝tạ 然nhiên 後hậu 乃nãi 進tiến 。 嘗thường 訓huấn 子tử 孫tôn 曰viết 吾ngô 家gia 財tài 穀cốc 苟cẩu 足túc 汝nhữ 宜nghi 知tri 幸hạnh 勿vật 自tự 驕kiêu 傲ngạo 而nhi 奉phụng 養dưỡng 過quá 度độ 此thử 又hựu 見kiến 君quân 之chi 為vi 人nhân 也dã 元nguyên 祐hựu 改cải 元nguyên 歲tuế 首thủ 忽hốt 自tự 感cảm 曰viết 吾ngô 宜nghi 去khứ 矣hĩ 遂toại 絕tuyệt 葷huân 血huyết 而nhi 課khóa 佛Phật 至chí 三tam 月nguyệt 且thả 神thần 色sắc 不bất 亂loạn 屈khuất 指chỉ 為vi 印ấn 奄yểm 然nhiên 謝tạ 世thế 享hưởng 年niên 九cửu 十thập 三tam 越việt 明minh 年niên 二nhị 月nguyệt 初sơ 吉cát 葬táng 于vu 邑ấp 之chi 西tây 南nam 隅ngung 予# 嘗thường 過quá 是thị 邑ấp 而nhi 諸chư 孤cô 狀trạng 其kỳ 事sự 號hào 泣khấp 叩khấu 首thủ 求cầu 為vi 之chi 銘minh 銘minh 曰viết 。
噫# 彼bỉ 君quân 子tử 。 聞văn 于vu 鄉hương 里lý 。 以dĩ 直trực 而nhi 生sanh 。 以dĩ 壽thọ 而nhi 死tử 。
有hữu 初sơ 有hữu 終chung 。 盡tận 善thiện 盡tận 美mỹ 。 貽# 厥quyết 孫tôn 謀mưu 。 庶thứ 乎hồ 不bất 已dĩ 。
廣Quảng 陳Trần 馬Mã 氏Thị 禮Lễ 經Kinh 錄Lục
清thanh 信tín 女nữ 馬mã 氏thị 世thế 居cư 秀tú 州châu 海hải 鹽diêm 縣huyện 廣quảng 陳trần 鎮trấn 父phụ 諱húy 喜hỷ 生sanh 而nhi 柔nhu 順thuận 長trường/trưởng 歸quy 鎮trấn 人nhân 陳trần 世thế 華hoa 躬cung 勤cần 婦phụ 事sự 協hiệp 和hòa 親thân 族tộc 夙túc 植thực 所sở 資tư 篤đốc 奉phụng 佛Phật 教giáo 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 恤tuất 物vật 節tiết 用dụng 好hiếu 施thí 至chí 有hữu 僧Tăng 道đạo 過quá 門môn 孤cô 寒hàn 投đầu 謁yết 皆giai 能năng 輟chuyết 己kỷ 給cấp 人nhân 所sở 欲dục 年niên 甫phủ 三tam 十thập 忽hốt 若nhược 自tự 悟ngộ 輒triếp 慨khái 女nữ 報báo 極cực 為vi 鄙bỉ 濁trược 深thâm 厭yếm 勞lao 生sanh 無vô 足túc 可khả 樂lạc 乃nãi 曰viết 年niên 光quang 易dị 去khứ 薄bạc 命mạng 難nạn 保bảo 苟cẩu 為vi 躭đam 湎miện 世thế 樂lạc 不bất 自tự 策sách 修tu 一nhất 旦đán 長trường/trưởng 往vãng 前tiền 途đồ 何hà 恃thị 全toàn 玉ngọc 雖tuy 貴quý 不bất 足túc 延diên 齡linh 骨cốt 肉nhục 至chí 親thân 。 豈khởi 能năng 相tương/tướng 代đại 由do 是thị 削tước 去khứ 塵trần 事sự 掃tảo 治trị 淨tịnh 室thất 誓thệ 禮lễ 佛Phật 經kinh 以dĩ 為vi 常thường 課khóa 香hương 燈đăng 繼kế 日nhật 孜tư 孜tư 弗phất 暇hạ 逮đãi 于vu 垂thùy 暮mộ 役dịch 奉phụng 愈dũ 勤cần 所sở 遇ngộ 經kinh 懺sám 無vô 問vấn 豐phong 約ước 皆giai 一nhất 字tự 一nhất 禮lễ 歷lịch 年niên 滋tư 多đa 遂toại 盈doanh 卷quyển 帙# 以dĩ 字tự 校giáo 禮lễ 殆đãi 不bất 勝thắng 數số 又hựu 常thường 奉phụng 六lục 齋trai 終chung 身thân 不bất 缺khuyết 累lũy/lụy/luy 受thọ 五ngũ 八bát 戒giới 守thủ 持trì 頗phả 嚴nghiêm 元nguyên 豐phong 五ngũ 年niên 仲trọng 夏hạ 間gian 微vi 疾tật 不bất 起khởi 忽hốt 見kiến 一nhất 沙Sa 門Môn 。 合hợp 掌chưởng 而nhi 至chí 俄nga 頃khoảnh 失thất 之chi 翌# 日nhật 將tương 午ngọ 顧cố 謂vị 侍thị 人nhân 曰viết 日nhật 當đương 午ngọ 耶da 又hựu 見kiến 沙Sa 門Môn 迎nghênh 前tiền 相tương/tướng 命mạng 乃nãi 整chỉnh 容dung 趺phu 坐tọa 屈khuất 指chỉ 為vi 印ấn 奄yểm 然nhiên 而nhi 化hóa 是thị 月nguyệt 十thập 七thất 日nhật 也dã 享hưởng 壽thọ 六lục 十thập 六lục 生sanh 三tam 男nam 曰viết 惟duy 照chiếu 次thứ 曰viết 惟duy 恭cung 早tảo 亡vong 又hựu 次thứ 曰viết 惟duy 正chánh 三tam 女nữ 皆giai 已dĩ 出xuất 適thích 明minh 年niên 正chánh 月nguyệt 二nhị 十thập 一nhất 日nhật 。 葬táng 于vu 本bổn 邑ấp 之chi 華hoa 亭đình 鄉hương 諸chư 子tử 號hào 泣khấp 以dĩ 謂vị 慈từ 母mẫu 積tích 善thiện 有hữu 足túc 聞văn 者giả 而nhi 不bất 能năng 稱xưng 之chi 非phi 孝hiếu 道đạo 也dã 遂toại 狀trạng 其kỳ 實thật 從tùng 予# 丐cái 文văn 以dĩ 識thức 之chi 予# 曰viết 吾ngô 佛Phật 之chi 教giáo 廣quảng 大đại 宏hoành 遠viễn 無vô 往vãng 不bất 利lợi 其kỳ 教giáo 之chi 所sở 被bị 無vô 士sĩ 女nữ 無vô 豪hào 賤tiện 無vô 老lão 幼ấu 無vô 賢hiền 愚ngu 至chí 有hữu 篤đốc 信tín 者giả 焉yên 躬cung 行hành 者giả 焉yên 然nhiên 後hậu 於ư 無vô 所sở 得đắc 。 中trung 而nhi 無vô 不bất 得đắc 由do 來lai 不bất 為vi 不bất 多đa 矣hĩ 若nhược 馬mã 氏thị 之chi 事sự 佛Phật 雖tuy 莫mạc 知tri 其kỳ 膚phu 奧áo 考khảo 其kỳ 世thế 善thiện 令linh 終chung 亦diệc 可khả 謂vị 有hữu 得đắc 矣hĩ 儒nho 謂vị 女nữ 子tử 小tiểu 人nhân 是thị 為vi 難nạn/nan 養dưỡng 吾ngô 以dĩ 為vi 人nhân 不bất 可khả 以dĩ 類loại 取thủ 在tại 其kỳ 志chí 而nhi 已dĩ 且thả 人nhân 有hữu 倥# 侗# 不bất 可khả 教giáo 者giả 雖tuy 可khả 教giáo 而nhi 能năng 不bất 自tự 守thủ 者giả 。 於ư 親thân 不bất 能năng 盡tận 其kỳ 養dưỡng 於ư 君quân 不bất 能năng 盡tận 其kỳ 忠trung 吝lận 財tài 荒hoang 色sắc 酣# 酒tửu 嗜thị 音âm 醺# 醺# 終chung 日nhật 空không 空không 卒thốt 世thế 彼bỉ 雖tuy 丈trượng 夫phu 非phi 丈trượng 夫phu 也dã 此thử 雖tuy 婦phụ 人nhân 非phi 婦phụ 人nhân 也dã 後hậu 世thế 覽lãm 此thử 尚thượng 不bất 能năng 一nhất 思tư 齊tề 耶da 嗚ô 呼hô 。
四tứ 明minh 孫tôn 氏thị 禮lễ 佛Phật 錄lục
四tứ 明minh 慈từ 溪khê 清thanh 信tín 女nữ 孫tôn 氏thị 自tự 中trung 年niên 寡quả 居cư 厭yếm 塵trần 習tập 去khứ 女nữ 飾sức 唯duy 篤đốc 信tín 佛Phật 法Pháp 。 蔬# 素tố 齋trai 戒giới 課khóa 念niệm 禮lễ 誦tụng 餘dư 三tam 十thập 年niên 至chí 老lão 不bất 懈giải 常thường 手thủ 製chế 衣y 衾khâm 襪vạt 履lý 施thí 僧Tăng 前tiền 後hậu 不bất 知tri 數số 凡phàm 羞tu 齋trai 設thiết 會hội 必tất 親thân 執chấp 事sự 以dĩ 盡tận 其kỳ 敬kính 遣khiển 子tử 從tùng 釋Thích 氏thị 曰viết 如như 昪# 住trụ 支chi 山sơn 定định 慧tuệ 蘭lan 若nhã 適thích 因nhân 本bổn 居cư 起khởi 造tạo 喧huyên 闠hội 乃nãi 往vãng 昪# 所sở 寓# 居cư 幾kỷ 半bán 載tái 凡phàm 僧Tăng 物vật 至chí 於ư 茶trà 水thủy 未vị 始thỉ 輒triếp 啖đạm 是thị 時thời 昪# 方phương 期kỳ 三tam 年niên 長trường/trưởng 懺sám 以dĩ 賽tái 願nguyện 而nhi 親thân 臨lâm 撿kiểm 舉cử 不bất 容dung 縱túng/tung 怠đãi 昪# 頗phả 憚đạn 之chi 忽hốt 頻tần 夢mộng 佛Phật 僧Tăng 愈dũ 加gia 精tinh 至chí 一nhất 日nhật 微vi 恙dạng 見kiến 異dị 人nhân 立lập 臥ngọa 牀sàng 前tiền 囑chúc 曰viết 宜nghi 勤cần 持trì 誦tụng 不bất 可khả 慢mạn 也dã 。 次thứ 夢mộng 八bát 僧Tăng 旋toàn 遶nhiễu 懺sám 室thất 自tự 見kiến 身thân 掛quải 縵man 袈ca 裟sa 隨tùy 僧Tăng 行hành 道Đạo 少thiểu 頃khoảnh 又hựu 見kiến 當đương 中trung 有hữu 一nhất 木mộc 龕khám 漆tất 飾sức 明minh 瑩oánh 既ký 覺giác 乃nãi 知tri 將tương 逝thệ 之chi 相tướng 遂toại 命mạng 僧Tăng 懺sám 念niệm 曰viết 吾ngô 當đương 歸quy 淨tịnh 土độ 矣hĩ 叱sất 退thoái 親thân 屬thuộc 勿vật 相tương/tướng 擾nhiễu 乱# 索sách 香hương 湯thang 澡táo 浴dục 。 著trước 淨tịnh 衣y 專chuyên 誦tụng 彌di 陀đà 經kinh 於ư 大đại 眾chúng 前tiền 。 加gia 趺phu 結kết 印ấn 執chấp 念niệm 珠châu 幡phan 脚cước 誦tụng 至chí 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 語ngữ 昪# 曰viết 助trợ 我ngã 誦tụng 之chi 氣khí 將tương 盡tận 矣hĩ 言ngôn 訖ngật 奄yểm 然nhiên 而nhi 逝thệ 異dị 香hương 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 近cận 遠viễn 皆giai 聞văn 停đình 七thất 日nhật 鄉hương 人nhân 聚tụ 香hương 木mộc 化hóa 之chi 遺di 骨cốt 葬táng 于vu 某mỗ 山sơn 年niên 七thất 十thập 八bát 平bình 居cư 禮lễ 誦tụng 經Kinh 佛Phật 皆giai 自tự 紀kỷ 其kỳ 數số 今kim 刻khắc 石thạch 留lưu 于vu 後hậu 世thế 使sử 觀quán 者giả 知tri 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 不bất 信tín 既ký 信tín 不bất 可khả 不bất 修tu 既ký 修tu 必tất 有hữu 善thiện 相tương 隨tùy 之chi 則tắc 知tri 吉cát 凶hung 禍họa 福phước 。 因nhân 果quả 報báo 應ứng 如như 影ảnh 響hưởng 如như 符phù 節tiết 無vô 毫hào 髮phát 之chi 差sai 聞văn 者giả 見kiến 者giả 得đắc 不bất 自tự 勉miễn 哉tai 。
論luận 增tăng 戒giới 書thư
某mỗ 月nguyệt 日nhật 釋thích 元nguyên 照chiếu 謹cẩn 熏huân 滌địch 裁tài 書thư 獻hiến 于vu
權quyền 府phủ 運vận 使sử 門môn 下hạ 貧bần 道đạo 自tự 齠# 齓# 出xuất 家gia 冠quan 年niên 比tỉ 試thí 獲hoạch 中trung 洎kịp 落lạc 髮phát 稟bẩm 戒giới 潛tiềm 心tâm 於ư 佛Phật 乘thừa 十thập 有hữu 六lục 載tái 自tự 度độ 庸dong 昧muội 區khu 區khu 於ư 卷quyển 策sách 間gian 雖tuy 不bất 能năng 深thâm 造tạo 聖thánh 人nhân 之chi 淵uyên 蘊uẩn 然nhiên 亦diệc 粗thô 領lãnh 萬vạn 分phần 之chi 一nhất 。 二nhị 今kim 不bất 避tị 狂cuồng 斐# 輙triếp 敢cảm 言ngôn 於ư 左tả 右hữu 夫phu 佛Phật 之chi 教giáo 大đại 率suất 指chỉ 萬vạn 化hóa 而nhi 歸quy 一nhất 心tâm 即tức 一nhất 心tâm 而nhi 見kiến 自tự 性tánh 且thả 性tánh 之chi 為vi 體thể 湛trạm 寂tịch 虗hư 曠khoáng 朗lãng 徹triệt 無vô 礙ngại 。 其kỳ 高cao 不bất 可khả 踰du 其kỳ 廣quảng 不bất 可khả 際tế 無vô 生sanh 佛Phật 焉yên 無vô 依y 正chánh 焉yên 無vô 死tử 生sanh 焉yên 無vô 去khứ 來lai 焉yên 無vô 愚ngu 智trí 焉yên 無vô 物vật 我ngã 焉yên 平bình 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 是thị 謂vị 法Pháp 界Giới 焉yên 常thường 住trụ 焉yên 真Chân 如Như 焉yên 實thật 相tướng 焉yên 如Như 來Lai 藏tạng 焉yên 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 焉yên 般Bát 若Nhã 焉yên 涅Niết 槃Bàn 焉yên 種chủng 種chủng 異dị 號hiệu 其kỳ 實thật 一nhất 也dã 聖thánh 人nhân 覺giác 之chi 謂vị 之chi 菩Bồ 提Đề 眾chúng 生sanh 昧muội 之chi 謂vị 之chi 煩phiền 惱não 聖thánh 人nhân 將tương 以dĩ 其kỳ 所sở 覺giác 而nhi 覺giác 其kỳ 所sở 昧muội 於ư 是thị 無vô 像tượng 而nhi 像tượng 現hiện 百bách 億ức 之chi 容dung 儀nghi 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 出xuất 大Đại 千Thiên 之chi 經Kinh 卷quyển 機cơ 分phần/phân 異dị 類loại 說thuyết 有hữu 殊thù 途đồ 要yếu 其kỳ 所sở 歸quy 無vô 越việt 三tam 藏tạng 所sở 謂vị 經kinh 律luật 論luận 也dã 示thị 其kỳ 所sở 修tu 則tắc 有hữu 三tam 學học 所sở 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 也dã 戒giới 也dã 者giả 所sở 以dĩ 軌quỹ 範phạm 於ư 身thân 口khẩu 也dã 定định 慧tuệ 也dã 者giả 所sở 以dĩ 融dung 冶dã 於ư 性tánh 情tình 也dã 然nhiên 陟trắc 遠viễn 者giả 未vị 始thỉ 不bất 自tự 於ư 邇nhĩ 入nhập 室thất 者giả 未vị 始thỉ 不bất 由do 於ư 戶hộ 是thị 故cố 三tam 藏tạng 三tam 學học 必tất 推thôi 戒giới 律luật 為vi 首thủ 焉yên 伊y 昔tích 南nam 山sơn 律luật 師sư 專chuyên 以dĩ 此thử 學học 為vì 己kỷ 任nhậm 操thao 觚cô 著trước 撰soạn 大đại 倡xướng 其kỳ 要yếu 一nhất 家gia 部bộ 帙# 計kế 三tam 百bách 餘dư 軸trục 貧bần 道đạo 雖tuy 不bất 敏mẫn 嘗thường 從tùng 事sự 於ư 此thử 宗tông 矣hĩ 且thả 知tri 夫phu 戒giới 者giả 截tiệt 苦khổ 海hải 之chi 舟chu 航# 發phát 萬vạn 善thiện 之chi 端đoan 緒tự 三tam 乘thừa 聖thánh 賢hiền 之chi 所sở 尊tôn 敬kính 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 之chi 所sở 傳truyền 通thông 但đãn 受thọ 之chi 者giả 心tâm 有hữu 明minh 昧muội 學học 有hữu 精tinh 粗thô 而nhi 不bất 能năng 一nhất 揆quỹ 故cố 有hữu 初sơ 受thọ 者giả 焉yên 重trọng/trùng 增tăng 者giả 焉yên 故cố 律luật 明minh 發phát 心tâm 則tắc 有hữu 三tam 品phẩm 一nhất 者giả 唯duy 期kỳ 脫thoát 苦khổ 專chuyên 求cầu 自tự 利lợi 名danh 為vi 下hạ 品phẩm 此thử 二Nhị 乘Thừa 心tâm 也dã 二nhị 者giả 為vi 物vật 解giải 疑nghi 自tự 他tha 兼kiêm 濟tế 名danh 為vi 中trung 品phẩm 此thử 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 心tâm 也dã 三tam 者giả 忘vong 己kỷ 利lợi 生sanh 福phước 智trí 雙song 運vận 了liễu 達đạt 本bổn 性tánh 求cầu 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 名danh 為vi 上thượng 品phẩm 此thử 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 也dã 審thẩm 知tri 初sơ 受thọ 但đãn 發phát 中trung 下hạ 佛Phật 開khai 重trọng/trùng 增tăng 轉chuyển 為vi 上thượng 品phẩm 此thử 所sở 謂vị 增tăng 戒giới 也dã 桉# 梁lương 高cao 僧Tăng 傳truyền 宋tống 元nguyên 嘉gia 十thập 一nhất 年niên 有hữu 梵Phạm 僧Tăng 名danh 僧Tăng 伽già 跋bạt 摩ma 為vi 祇kỳ 桓hoàn 寺tự 慧tuệ 義nghĩa 等đẳng 五ngũ 十thập 許hứa 人nhân 度độ 蔡thái 州châu 岸ngạn 駕giá 船thuyền 江giang 中trung 重trọng/trùng 增tăng 戒giới 法pháp 又hựu 準chuẩn 戒giới 壇đàn 圖đồ 經kinh 唐đường 乾can/kiền/càn 封phong 二nhị 年niên 南nam 山sơn 律luật 師sư 於ư 京kinh 兆triệu 府phủ 為vi 諸chư 岳nhạc 瀆độc 沙Sa 門Môn 春xuân 夏hạ 二nhị 時thời 再tái 行hành 重trọng 受thọ 以dĩ 至chí 四tứ 分phần/phân 律luật 成thành 實thật 論luận 師sư 資tư 傳truyền 等đẳng 並tịnh 明minh 重trọng/trùng 增tăng 之chi 法pháp 實thật 佛Phật 教giáo 之chi 常thường 儀nghi 僧Tăng 徒đồ 之chi 本bổn 事sự 耳nhĩ 然nhiên 彼bỉ 諸chư 師sư 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 相tương/tướng 與dữ 鼓cổ 惑hoặc 鬪đấu 搆câu 紛phân 紜vân 者giả 蓋cái 亦diệc 有hữu 說thuyết 焉yên 貧bần 道đạo 熈# 寧ninh 間gian 自tự 溫ôn 台thai 遊du 方phương 還hoàn 本bổn 受thọ 業nghiệp 院viện 在tại 祥tường 符phù 寺tự 之chi 東đông 南nam 隅ngung 閉bế 戶hộ 專chuyên 業nghiệp 謝tạ 去khứ 人nhân 事sự 乘thừa 閑nhàn 揮huy 麈# 讚tán 述thuật 戒giới 律luật 無vô 何hà 謬mậu 為vi 人nhân 所sở 知tri 遂toại 有hữu 遠viễn 方phương 之chi 朋bằng 負phụ 笈cấp 日nhật 至chí 而nhi 就tựu 學học 焉yên 每mỗi 患hoạn 正Chánh 法Pháp 下hạ 衰suy 人nhân 情tình 鄙bỉ 薄bạc 僧Tăng 綱cương 解giải 紐nữu 非phi 一nhất 日nhật 矣hĩ 輙triếp 不bất 自tự 料liệu 頗phả 有hữu 意ý 於ư 扶phù 持trì 故cố 夫phu 來lai 者giả 必tất 博bác 之chi 以dĩ 禪thiền 智trí 約ước 之chi 以dĩ 法pháp 律luật 持trì 盂vu 丐cái 食thực 以dĩ 充sung 其kỳ 口khẩu 腹phúc 疎sơ 布bố 裁tài 衣y 以dĩ 蔽tế 其kỳ 形hình 苦khổ 日nhật 加gia 朔sóc 引dẫn 夕tịch 增tăng 勵lệ 修tu 出xuất 處xứ 語ngữ 默mặc 率suất 遵tuân 於ư 佛Phật 制chế 如như 是thị 數số 年niên 間gian 罔võng 敢cảm 自tự 怠đãi 然nhiên 將tương 行hành 古cổ 道đạo 必tất 反phản 常thường 情tình 往vãng 往vãng 同đồng 儔trù 輩bối 以dĩ 為vi 矯kiểu 異dị 駭hãi 眾chúng 而nhi 窺khuy 伺tứ 短đoản 失thất 者giả 有hữu 矣hĩ 竊thiết 自tự 解giải 曰viết 孔khổng 子tử 云vân 事sự 君quân 盡tận 禮lễ 人nhân 以dĩ 為vi 諂siểm 也dã 予# 事sự 佛Phật 盡tận 誠thành 人nhân 以dĩ 為vi 詐trá 不bất 亦diệc 宜nghi 乎hồ 。 且thả 孔khổng 子tử 聖thánh 人nhân 也dã 言ngôn 無vô 口khẩu 過quá 行hành 無vô 怨oán 惡ác 然nhiên 猶do 不bất 免miễn 世thế 俗tục 之chi 憎tăng 嫉tật 故cố 嘗thường 疑nghi 於ư 桓hoàn 魋# 辱nhục 於ư 陽dương 虎hổ 畏úy 於ư 匡khuông 人nhân 困khốn 於ư 陳trần 蔡thái 況huống 一nhất 末mạt 下hạ 庸dong 僧Tăng 學học 古cổ 背bối/bội 俗tục 而nhi 不bất 為vi 人nhân 之chi 所sở 惡ác 者giả 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 以dĩ 致trí 彼bỉ 徒đồ 率suất 因nhân 行hành 事sự 有hữu 所sở 不bất 同đồng 夙túc 懷hoài 忿phẫn 慍uấn 乃nãi 乘thừa 是thị 增tăng 戒giới 之chi 勢thế 以dĩ 致trí 鬪đấu 訟tụng 其kỳ 意ý 無vô 他tha 直trực 欲dục 以dĩ 無vô 辜cô 之chi 人nhân 陷hãm 於ư 縲luy 絏# 之chi 中trung 耳nhĩ 自tự 念niệm 與dữ 時thời 寡quả 合hợp 一nhất 無vô 勢thế 援viện 獨độc 力lực 不bất 能năng 加gia 眾chúng 厥quyết 或hoặc 枉uổng 遭tao 刑hình 戮lục 。 固cố 無vô 惜tích 於ư 一nhất 身thân 但đãn 恐khủng 遏át 絕tuyệt 律luật 風phong 使sử 無vô 聞văn 於ư 後hậu 世thế 耳nhĩ 恭cung 惟duy 權quyền 府phủ 運vận 使sử 負phụ 伊y 周chu 之chi 才tài 佐tá 唐đường 虞ngu 之chi 主chủ 文văn 聲thanh 治trị 術thuật 卓trác 出xuất 于vu 群quần 英anh 仁nhân 政chánh 德đức 風phong 下hạ 臨lâm 於ư 庶thứ 物vật 願nguyện 垂thùy 明minh 鑒giám 少thiểu 賜tứ 哀ai 矜căng 苟cẩu 得đắc 戒giới 法pháp 流lưu 通thông 三Tam 寶Bảo 住trụ 世thế 則tắc 涅Niết 槃Bàn 所sở 謂vị 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 以dĩ 正Chánh 法Pháp 付phó 囑chúc 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 斯tư 言ngôn 殆đãi 有hữu 所sở 寄ký 也dã 荷hà 法pháp 事sự 重trọng/trùng 繄# 叩khấu 情tình 深thâm 冐mạo 瀆độc 尊tôn 嚴nghiêm 豈khởi 勝thắng 戰chiến 汗hãn 不bất 宣tuyên 。
論luận 慈từ 愍mẫn 三tam 藏tạng 集tập 書thư
某mỗ 月nguyệt 日nhật 釋thích 元nguyên 照chiếu 謹cẩn 齋trai 沐mộc 裁tài 書thư 獻hiến 于vu
權quyền 府phủ 朝triêu 奉phụng 明minh 公công 貧bần 道đạo 嘗thường 聞văn 律luật 佛Phật 所sở 制chế 也dã 教giáo 佛Phật 所sở 說thuyết 也dã 。 禪thiền 佛Phật 所sở 示thị 也dã 是thị 三tam 者giả 皆giai 出xuất 於ư 佛Phật 曰viết 三tam 學học 曰viết 六Lục 度Độ 故cố 為vi 佛Phật 者giả 不bất 可khả 滯trệ 於ư 一nhất 端đoan 威uy 儀nghi 軌quỹ 度độ 持trì 犯phạm 開khai 遮già 皆giai 見kiến 於ư 律luật 非phi 學học 無vô 以dĩ 自tự 明minh 權quyền 實thật 偏thiên 圓viên 觀quán 行hành 因nhân 果quả 皆giai 見kiến 於ư 教giáo 非phi 學học 無vô 以dĩ 自tự 辨biện 識thức 心tâm 達đạt 本bổn 。 忘vong 筌thuyên 離ly 相tương/tướng 皆giai 見kiến 於ư 禪thiền 非phi 學học 無vô 以dĩ 自tự 悟ngộ 經kinh 曰viết 歸quy 源nguyên 性tánh 無vô 二nhị 方phương 便tiện 有hữu 多đa 門môn 。 是thị 則tắc 律luật 與dữ 教giáo 與dữ 禪thiền 同đồng 出xuất 而nhi 異dị 名danh 殊thù 途đồ 而nhi 一nhất 貫quán 所sở 謂vị 同đồng 出xuất 者giả 出xuất 於ư 一nhất 心tâm 也dã 一nhất 貫quán 者giả 會hội 於ư 一nhất 性tánh 也dã 心tâm 性tánh 也dã 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 見kiến 前tiền 覺giác 知tri 之chi 體thể 也dã 其kỳ 量lượng 虗hư 寂tịch 其kỳ 用dụng 亘tuyên 廣quảng 潛tiềm 于vu 萬vạn 化hóa 之chi 際tế 見kiến 于vu 動động 用dụng 之chi 中trung 四tứ 相tương/tướng 流lưu 而nhi 不bất 遷thiên 三tam 惑hoặc 覆phú 而nhi 常thường 照chiếu 柰nại 何hà 漚âu 生sanh 覺giác 海hải 雲vân 點điểm 大đại 清thanh 岸ngạn 逐trục 舟chu 移di 花hoa 因nhân 眚sảnh 發phát 熾sí 然nhiên 妄vọng 動động 矒# 然nhiên 昏hôn 塞tắc 紛phân 然nhiên 馳trì 散tán 非phi 一nhất 朝triêu 一nhất 夕tịch 矣hĩ 吾ngô 佛Phật 哀ai 之chi 將tương 使sử 復phục 其kỳ 本bổn 也dã 於ư 是thị 制chế 其kỳ 妄vọng 動động 故cố 謂vị 之chi 律luật 闢tịch 其kỳ 昏hôn 塞tắc 故cố 謂vị 之chi 教giáo 攝nhiếp 其kỳ 馳trì 散tán 故cố 謂vị 之chi 禪thiền 以dĩ 是thị 觀quán 之chi 。 律luật 亦diệc 心tâm 也dã 教giáo 亦diệc 心tâm 也dã 禪thiền 亦diệc 心tâm 也dã 三tam 者giả 皆giai 我ngã 自tự 心tâm 豈khởi 容dung 是thị 非phi 彼bỉ 此thử 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 不bất 然nhiên 則tắc 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 未vị 契khế 佛Phật 祖tổ 上thượng 乘thừa 之chi 旨chỉ 也dã 是thị 以dĩ 自tự 古cổ 知tri 識thức 節tiết 行hành 超siêu 邁mại 未vị 始thỉ 不bất 稟bẩm 於ư 律luật 博bác 涉thiệp 經kinh 論luận 未vị 始thỉ 不bất 知tri 於ư 教giáo 希hy 夷di 淡đạm 泊bạc 未vị 始thỉ 不bất 通thông 於ư 禪thiền 歷lịch 觀quán 三tam 代đại 高cao 僧Tăng 傳truyền 至chí 有hữu 木mộc 食thực 草thảo 衣y 孤cô 節tiết 苦khổ 行hạnh 卓trác 然nhiên 風phong 霜sương 不bất 改cải 其kỳ 操thao 鏗khanh 然nhiên 憂ưu 喜hỷ 未vị 達đạt 其kỳ 心tâm 故cố 得đắc 振chấn 清thanh 望vọng 於ư 當đương 時thời 垂thùy 令linh 模mô 於ư 史sử 籍tịch 近cận 世thế 慧tuệ 林lâm 孝hiếu 本bổn 法pháp 雲vân 大đại 秀tú 皆giai 釋thích 門môn 之chi 豪hào 傑kiệt 舉cử 揚dương 宗tông 風phong 激kích 勵lệ 修tu 奉phụng 天thiên 下hạ 緇# 儒nho 雲vân 奔bôn 草thảo 偃yển 率suất 從tùng 其kỳ 化hóa 自tự 是thị 其kỳ 徒đồ 稍sảo 知tri 頓đốn 悟ngộ 漸tiệm 修tu 之chi 門môn 藉tạ 教giáo 悟ngộ 宗tông 之chi 理lý 但đãn 古cổ 今kim 學học 者giả 自tự 有hữu 黨đảng 宗tông 蔽tế 曲khúc 之chi 淨tịnh 謂vị 了liễu 心tâm 見kiến 性tánh 何hà 假giả 修tu 行hành 認nhận 放phóng 蕩đãng 為vi 通thông 方phương 嗤xuy 持trì 守thủ 為vi 執chấp 相tướng 殘tàn 毀hủy 正chánh 教giáo 瞖ế 罔võng 來lai 蒙mông 故cố 慈từ 愍mẫn 三tam 藏tạng 文văn 集tập 於ư 是thị 乎hồ 作tác 也dã 斯tư 實thật 救cứu 一nhất 時thời 之chi 訛ngoa 弊tệ 護hộ 佛Phật 法Pháp 之chi 紀kỷ 綱cương 耳nhĩ 而nhi 況huống 一nhất 破phá 一nhất 立lập 或hoặc 抑ức 或hoặc 揚dương 乃nãi 釋thích 門môn 述thuật 作tác 之chi 通thông 規quy 義nghĩa 學học 討thảo 論luận 之chi 常thường 事sự 也dã 西tây 天thiên 諸chư 論luận 大đại 小tiểu 相tương/tướng 攻công 或hoặc 空không 有hữu 爭tranh 馳trì 或hoặc 性tánh 相tướng 勍# 敵địch 二nhị 部bộ 五ngũ 部bộ 十thập 八bát 五ngũ 百bách 異dị 執chấp 支chi 離ly 于vu 今kim 不bất 絕tuyệt 此thử 方phương 傳truyền 教giáo 華hoa 嚴nghiêm 賢hiền 首thủ 天thiên 台thai 慈từ 恩ân 互hỗ 相tương 斥xích 奪đoạt 章chương 疏sớ/sơ 競cạnh 行hành 亦diệc 猶do 儒nho 家gia 魯lỗ 史sử 春xuân 秋thu 學học 開khai 五ngũ 傳truyền 國quốc 風phong 雅nhã 頌tụng 分phân 為vi 四tứ 詩thi 孟# 氏thị 辭từ 闢tịch 於ư 楊dương 墨mặc 子tử 雲vân 無vô 取thủ 於ư 老lão 莊trang 鄭trịnh 玄huyền 王vương 肅túc 師sư 資tư 形hình 矛mâu 盾# 之chi 談đàm 劉lưu 向hướng 劉lưu 歆# 父phụ 子tử 有hữu 異dị 同đồng 之chi 論luận 至chí 如như 宗tông 門môn 自tự 達đạt 磨ma 西tây 來lai 衣y 鉢bát 相tương/tướng 傳truyền 迨đãi 于vu 五ngũ 祖tổ 而nhi 下hạ 則tắc 南nam 北bắc 分phần/phân 宗tông 其kỳ 後hậu 各các 建kiến 門môn 庭đình 而nhi 五ngũ 家gia 派phái 別biệt 雲vân 門môn 臨lâm 濟tế 當đương 世thế 盛thịnh 行hành 然nhiên 各các 據cứ 師sư 承thừa 互hỗ 相tương 嗤xuy 笑tiếu 又hựu 如như 古cổ 今kim 語ngữ 錄lục 謂vị 佛Phật 身thân 為vi 屎thỉ 橛quyết 指chỉ 大đại 藏tạng 為vi 故cố 紙chỉ 薄bạc 講giảng 學học 為vi 入nhập 海hải 筭# 沙sa 貶biếm 聽thính 習tập 為vi 分phân 別biệt 名danh 相tướng 徧biến 在tại 禪thiền 策sách 不bất 復phục 具cụ 舉cử 即tức 應ưng 講giảng 學học 之chi 師sư 執chấp 為vi 謗báng 己kỷ 而nhi 興hưng 於ư 諍tranh 訟tụng 耶da 蓋cái 不bất 知tri 古cổ 賢hiền 為vi 物vật 情tình 深thâm 方phương 便tiện 苦khổ 口khẩu 使sử 求cầu 魚ngư 觀quán 月nguyệt 不bất 滯trệ 於ư 筌thuyên 指chỉ 耳nhĩ 貧bần 道đạo 少thiếu 小tiểu 辭từ 親thân 冠quan 年niên 從tùng 道đạo 尋tầm 師sư 務vụ 學học 負phụ 笈cấp 橫hoạnh/hoành 經kinh 于vu 茲tư 三tam 十thập 一nhất 臘lạp 矣hĩ 不bất 料liệu 寡quả 薄bạc 謬mậu 為vi 師sư 首thủ 在tại 處xứ 養dưỡng 徒đồ 晨thần 夕tịch 講giảng 訓huấn 上thượng 酬thù 佛Phật 祖tổ 開khai 悟ngộ 之chi 恩ân 次thứ 報báo 王vương 臣thần 存tồn 護hộ 之chi 德đức 頃khoảnh 以dĩ 前tiền 任nhậm 太thái 守thủ 王vương 公công 修tu 撰soạn 持trì 遣khiển 公công 符phù 邀yêu 命mạng 至chí 此thử 俾tỉ 於ư 南nam 寺tự 重trùng 建kiến 戒giới 壇đàn 方phương 欲dục 糺củ 募mộ 豪hào 族tộc 發phát 首thủ 興hưng 工công 無vô 何hà 諸chư 師sư 見kiến 忌kỵ 異dị 論luận 鋒phong 起khởi 以dĩ 謂vị 慈từ 愍mẫn 集tập 乃nãi 貧bần 道đạo 自tự 撰soạn 假giả 彼bỉ 名danh 字tự 排bài 我ngã 宗tông 門môn 曾tằng 不bất 知tri 此thử 文văn 得đắc 於ư 古cổ 藏tạng 編biên 于vu 舊cựu 錄lục 不bất 省tỉnh 寡quả 聞văn 輙triếp 懷hoài 私tư 忿phẫn 以dĩ 至chí 訟tụng 于vu 公công 府phủ 干can 長trưởng 吏lại 直trực 欲dục 投đầu 諸chư 深thâm 穽tỉnh 加gia 以dĩ 大đại 石thạch 恐khủng 愶# 督# 迫bách 幾kỷ 不bất 能năng 免miễn 竊thiết 惟duy 古cổ 人nhân 有hữu 言ngôn 出xuất 乎hồ 爾nhĩ 者giả 反phản 乎hồ 爾nhĩ 者giả 我ngã 既ký 無vô 心tâm 於ư 物vật 物vật 豈khởi 能năng 加gia 於ư 我ngã 故cố 唯duy 緘giam 默mặc 坐tọa 視thị 未vị 始thỉ 一nhất 辭từ 辨biện 之chi 然nhiên 恐khủng 官quan 司ty 未vị 委ủy 情tình 實thật 謹cẩn 賷# 元nguyên 得đắc 古cổ 本bổn 文văn 集tập 并tinh 敘tự 始thỉ 末mạt 三tam 于vu 左tả 右hữu 是thị 否phủ/bĩ 枉uổng 直trực 惟duy 明minh 公công 裁tài 之chi 不bất 宣tuyên 。
送tống 衣y 鉢bát 書thư
某mỗ 月nguyệt 日nhật 比Bỉ 丘Khâu 元nguyên 照chiếu 謹cẩn 裁tài 書thư 獻hiến 于vu
淨tịnh 慈từ 圓viên 照chiếu 禪thiền 師sư 元nguyên 照chiếu 早tảo 嘗thường 學học 律luật 知tri 佛Phật 制chế 比Bỉ 丘Khâu 必tất 備bị 三tam 衣y 一nhất 鉢bát 坐tọa 具cụ 漉lộc 囊nang 是thị 為vi 六lục 物vật 上thượng 中trung 下hạ 根căn 。 制chế 令linh 遵tuân 奉phụng 故cố 從tùng 其kỳ 門môn 者giả 不bất 可khả 輙triếp 違vi 違vi 之chi 則tắc 抵để 逆nghịch 上thượng 訓huấn 非phi 所sở 謂vị 師sư 資tư 之chi 道đạo 也dã 三tam 衣y 者giả 何hà 一nhất 曰viết 僧Tăng 伽già 棃lê 謂vị 之chi 大đại 衣y 入nhập 聚tụ 應Ứng 供Cúng 登đăng 座tòa 說thuyết 法Pháp 則tắc 著trước 之chi 二nhị 曰viết 鬱uất 多đa 羅la 僧Tăng 謂vị 之chi 中trung 衣y 隨tùy 眾chúng 禮lễ 誦tụng 入nhập 堂đường 受thọ 食thực 則tắc 著trước 之chi 三tam 曰viết 安an 陀đà 會hội 謂vị 之chi 下hạ 衣y 道đạo 路lộ 往vãng 來lai 寺tự 中trung 作tác 務vụ 則tắc 著trước 之chi 是thị 三tam 種chủng 衣y 必tất 以dĩ 麤thô 疎sơ 麻ma 苧# 為vi 其kỳ 體thể 青thanh 黑hắc 木mộc 蘭lan 染nhiễm 其kỳ 色sắc 三tam 肘trửu 五ngũ 肘trửu 為vi 其kỳ 量lượng 裂liệt 碎toái 還hoàn 縫phùng 所sở 以dĩ 息tức 貪tham 情tình 也dã 條điều 葉diệp 分phân 明minh 所sở 以dĩ 示thị 福phước 田điền 也dã 言ngôn 其kỳ 相tương/tướng 則tắc 三tam 乘thừa 聖thánh 賢hiền 而nhi 同đồng 式thức 論luận 其kỳ 名danh 則tắc 九cửu 十thập 六lục 道đạo 所sở 未vị 聞văn 敘tự 其kỳ 功công 則tắc 人nhân 得đắc 免miễn 凶hung 危nguy 之chi 憂ưu 龍long 被bị 逃đào 金kim 翅sí 之chi 難nạn/nan 備bị 存tồn 諸chư 大đại 藏tạng 未vị 可khả 以dĩ 卒thốt 舉cử 也dã 一nhất 鉢bát 者giả 具cụ 云vân 鉢bát 多đa 羅la 此thử 云vân 應ứng 器khí 鐵thiết 瓦ngõa 二nhị 物vật 體thể 如như 法Pháp 也dã 烟yên 熏huân 青thanh 翠thúy 色sắc 如như 法Pháp 也dã 三tam 斗đẩu 斗đẩu 半bán 量lượng 如như 法Pháp 也dã 蓋cái 是thị 諸chư 佛Phật 之chi 標tiêu 幟xí 而nhi 非phi 廊lang 廟miếu 之chi 器khí 用dụng 矣hĩ 昔tích 者giả 迦Ca 葉Diếp 如Như 來Lai 。 授thọ 我ngã 釋Thích 迦Ca 本bổn 師sư 智trí 論luận 所sở 謂vị 十thập 三tam 條điều 麤thô 布bố 僧tăng 伽già 梨lê 是thị 也dã 洎kịp 至chí 垂thùy 滅diệt 遣khiển 飲ẩm 光quang 尊tôn 者giả 持trì 之chi 於ư 雞kê 足túc 山sơn 以dĩ 待đãi 彌Di 勒Lặc 有hữu 以dĩ 見kiến 佛Phật 佛Phật 之chi 所sở 尊tôn 也dã 祖tổ 師sư 西tây 至chí 六lục 代đại 相tương/tướng 付phó 表biểu 嗣tự 法pháp 之chi 有hữu 自tự 此thử 又hựu 祖tổ 祖tổ 之chi 所sở 尚thượng 也dã 今kim 有hữu 講giảng 下hạ 僧Tăng 在tại 原nguyên 奉phụng 持trì 制chế 物vật 有hữu 年niên 數số 矣hĩ 近cận 以dĩ 病bệnh 卒thốt 將tương 啟khải 手thủ 足túc 囑chúc 令linh 以dĩ 衣y 鉢bát 坐tọa 具cụ 奉phụng 于vu 禪thiền 師sư 實thật 以dĩ 賴lại 其kỳ 慈từ 廕ấm 資tư 其kỳ 冥minh 路lộ 故cố 也dã 恭cung 惟duy 禪thiền 師sư 道đạo 邁mại 前tiền 脩tu 德đức 歸quy 庶thứ 物vật 黑hắc 白bạch 蟻nghĩ 慕mộ 遐hà 邇nhĩ 雲vân 奔bôn 天thiên 下hạ 叢tùng 林lâm 莫mạc 如như 斯tư 盛thịnh 竊thiết 謂vị 事sự 因nhân 時thời 舉cử 道đạo 假giả 人nhân 弘hoằng 果quả 蒙mông 暫tạm 屈khuất 高cao 明minh 俯phủ 從tùng 下hạ 意ý 許hứa 容dung 納nạp 受thọ 特đặc 為vi 奉phụng 持trì 如như 是thị 則tắc 大đại 聖thánh 之chi 嚴nghiêm 制chế 可khả 行hành 諸chư 祖tổ 之chi 遺di 風phong 未vị 墜trụy 謹cẩn 遣khiển 僧Tăng 賷# 衣y 鉢bát 共cộng 五ngũ 事sự 修tu 書thư 以dĩ 道đạo 其kỳ 意ý 可khả 否phủ/bĩ 間gian 惟duy 禪thiền 師sư 裁tài 之chi 不bất 宣tuyên 。
讒sàm 議nghị
曰viết 讒sàm 與dữ 謗báng 同đồng 耶da 異dị 耶da 曰viết 讒sàm 必tất 假giả 謗báng 而nhi 成thành 蓋cái 有hữu 謗báng 而nhi 不bất 讒sàm 者giả 未vị 見kiến 讒sàm 而nhi 不bất 謗báng 者giả 也dã 夫phu 讒sàm 之chi 生sanh 也dã 其kỳ 始thỉ 因nhân 於ư 憎tăng 嫉tật 而nhi 終chung 成thành 於ư 輕khinh 信tín 為vi 之chi 者giả 諂siểm 侫# 小tiểu 人nhân 也dã 古cổ 之chi 人nhân 有hữu 輸du 忠trung 以dĩ 輔phụ 君quân 者giả 盡tận 孝hiếu 以dĩ 事sự 親thân 者giả 抱bão 義nghĩa 以dĩ 結kết 友hữu 者giả 雖tuy 君quân 臣thần 之chi 相tướng 得đắc 父phụ 子tử 之chi 相tướng 愛ái 朋bằng 友hữu 之chi 相tướng 親thân 一nhất 日nhật 為vi 人nhân 所sở 讒sàm 則tắc 反phản 目mục 攘nhương 臂tý 擯bấn 逐trục 離ly 間gian 至chí 於ư 相tương 視thị 如như 冦# 讎thù 雖tuy 在tại 古cổ 聖thánh 賢hiền 所sở 不bất 能năng 免miễn 也dã 然nhiên 有hữu 初sơ 不bất 能năng 辯biện 久cửu 而nhi 後hậu 明minh 者giả 有hữu 生sanh 不bất 能năng 辯biện 死tử 而nhi 後hậu 明minh 者giả 有hữu 至chí 死tử 不bất 能năng 辯biện 終chung 古cổ 不bất 能năng 明minh 者giả 不bất 可khả 勝thắng 數số 。 矣hĩ 子tử 游du 曰viết 事sự 君quân 數số 斯tư 辱nhục 矣hĩ 朋bằng 友hữu 數số 斯tư 疏sớ/sơ 矣hĩ 此thử 所sở 以dĩ 誡giới 人nhân 遠viễn 讒sàm 也dã 嗚ô 呼hô 讒sàm 與dữ 謗báng 不bất 可khả 不bất 察sát 也dã 且thả 經kinh 史sử 載tái 之chi 不bất 為vi 不bất 明minh 學học 者giả 覽lãm 之chi 莫mạc 不bất 知tri 其kỳ 非phi 。 往vãng 往vãng 身thân 自tự 陷hãm 於ư 讒sàm 口khẩu 噎ế 鬱uất 至chí 死tử 不bất 能năng 自tự 明minh 者giả 是thị 必tất 怒nộ 受thọ 讒sàm 者giả 不bất 察sát 為vi 讒sàm 者giả 之chi 謟siểm 侫# 也dã 至chí 有hữu 群quần 小tiểu 至chí 其kỳ 前tiền 復phục 讒sàm 於ư 他tha 人nhân 則tắc 又hựu 聽thính 之chi 以dĩ 為vi 然nhiên 是thị 可khả 謂vị 聦# 明minh 乎hồ 蓋cái 善thiện 為vi 讒sàm 者giả 巧xảo 便tiện 鬬đấu 搆câu 迎nghênh 合hợp 蒙mông 蔽tế 使sử 其kỳ 瞢măng 然nhiên 如như 為vi 鬼quỷ 所sở 魅mị 至chí 有hữu 終chung 身thân 不bất 能năng 察sát 者giả 孔khổng 子tử 曰viết 浸tẩm 潤nhuận 之chi 譖trấm 膚phu 受thọ 之chi 塑tố 言ngôn 其kỳ 浸tẩm 潤nhuận 之chi 來lai 不bất 使sử 人nhân 預dự 覺giác 雖tuy 曾tằng 參tham 至chí 孝hiếu 母mẫu 必tất 疑nghi 其kỳ 殺sát 人nhân 市thị 非phi 林lâm 藪tẩu 人nhân 必tất 疑nghi 其kỳ 有hữu 虎hổ 間gian 有hữu 不bất 行hành 焉yên 者giả 則tắc 謂vị 之chi 明minh 遠viễn 君quân 子tử 矣hĩ 予# 以dĩ 愚ngu 拙chuyết 疎sơ 懶lãn 不bất 喜hỷ 諂siểm 附phụ 妄vọng 悅duyệt 於ư 人nhân 遂toại 多đa 為vi 人nhân 所sở 讒sàm 謗báng 予# 聞văn 之chi 竊thiết 自tự 省tỉnh 曰viết 彼bỉ 言ngôn 果quả 是thị 歟# 吾ngô 當đương 改cải 過quá 彼bỉ 則tắc 我ngã 師sư 也dã 彼bỉ 言ngôn 果quả 非phi 歟# 彼bỉ 亦diệc 徒đồ 為vi 耳nhĩ 焉yên 能năng 浼# 我ngã 哉tai 於ư 是thị 耳nhĩ 雖tuy 聞văn 之chi 而nhi 口khẩu 未vị 嘗thường 辯biện 士sĩ 君quân 子tử 察sát 不bất 察sát 在tại 彼bỉ 才tài 識thức 明minh 不bất 明minh 耳nhĩ 吾ngô 孰thục 能năng 申thân 其kỳ 枉uổng 直trực 求cầu 知tri 於ư 人nhân 哉tai 然nhiên 且thả 不bất 知tri 久cửu 而nhi 後hậu 明minh 耶da 後hậu 世thế 而nhi 後hậu 明minh 耶da 終chung 古cổ 不bất 明minh 耶da 文văn 中trung 子tử 曰viết 何hà 以dĩ 息tức 謗báng 曰viết 無vô 辯biện 吾ngô 常thường 事sự 斯tư 語ngữ 矣hĩ 。
博bác 奕dịch 解giải
論luận 語ngữ 云vân 飽bão 食thực 終chung 日nhật 。 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 難nạn/nan 矣hĩ 哉tai 不bất 有hữu 博bác 奕dịch 者giả 乎hồ 為vi 之chi 猶do 賢hiền 乎hồ 已dĩ 解giải 曰viết 此thử 孔khổng 子tử 勉miễn 人nhân 之chi 為vi 學học 非phi 所sở 以dĩ 使sử 人nhân 博bác 奕dịch 也dã 凡phàm 人nhân 所sở 以dĩ 異dị 於ư 草thảo 木mộc 土thổ 石thạch 。 者giả 以dĩ 其kỳ 有hữu 識thức 故cố 也dã 所sở 以dĩ 異dị 於ư 禽cầm 畜súc 者giả 以dĩ 其kỳ 最tối 靈linh 故cố 也dã 所sở 以dĩ 異dị 於ư 眾chúng 人nhân 者giả 以dĩ 其kỳ 為vi 學học 故cố 也dã 所sở 以dĩ 異dị 於ư 輩bối 流lưu 者giả 以dĩ 其kỳ 自tự 強cường 不bất 息tức 故cố 也dã 是thị 故cố 為vi 人nhân 不bất 可khả 不bất 為vi 學học 為vi 學học 不bất 可khả 不bất 自tự 勉miễn 豈khởi 宜nghi 飽bão 食thực 嬉hi 遊du 而nhi 不bất 知tri 為vi 學học 一nhất 混hỗn 於ư 眾chúng 人nhân 縱túng/tung 學học 而nhi 無vô 所sở 成thành 業nghiệp 未vị 殊thù 於ư 輩bối 流lưu 乎hồ 自tự 古cổ 聖thánh 賢hiền 急cấp 於ư 為vi 學học 孜tư 孜tư 矻# 矻# 無vô 暇hạ 於ư 其kỳ 他tha 尚thượng 恐khủng 虗hư 擲trịch 其kỳ 時thời 陰ấm 而nhi 有hữu 所sở 不bất 至chí 而nhi 彼bỉ 罔võng 然nhiên 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 悠du 悠du 以dĩ 終chung 老lão 者giả 不bất 知tri 何hà 以dĩ 自tự 處xứ 而nhi 度độ 其kỳ 永vĩnh 日nhật 耶da 此thử 聖thánh 人nhân 所sở 以dĩ 感cảm 歎thán 故cố 曰viết 難nạn/nan 矣hĩ 哉tai 也dã 不bất 有hữu 博bác 奕dịch 者giả 為vi 之chi 猶do 賢hiền 乎hồ 已dĩ 者giả 此thử 舉cử 市thị 井tỉnh 鄙bỉ 事sự 以dĩ 較giảo 之chi 將tương 使sử 知tri 耻sỉ 而nhi 思tư 為vi 學học 故cố 也dã 且thả 夫phu 群quần 聚tụ 博bác 戲hí 爭tranh 先tiên 鬪đấu 勝thắng 殆đãi 非phi 賢hiền 者giả 所sở 宜nghi 為vì 然nhiên 且thả 有hữu 所sở 用dụng 心tâm 雖tuy 不bất 肖tiếu 猶do 足túc 以dĩ 為vi 賢hiền 以dĩ 見kiến 飽bão 食thực 虗hư 度độ 不bất 務vụ 學học 者giả 尚thượng 不bất 逮đãi 於ư 博bác 戲hí 小tiểu 人nhân 況huống 君quân 子tử 乎hồ 此thử 蓋cái 激kích 勵lệ 之chi 深thâm 切thiết 非phi 所sở 謂vị 稱xưng 美mỹ 博bác 奕dịch 使sử 人nhân 為vi 之chi 也dã 安an 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 教giáo 誘dụ 人nhân 於ư 不bất 義nghĩa 哉tai 儒nho 者giả 說thuyết 曰viết 為vi 其kỳ 無vô 所sở 據cứ 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 生sanh 婬dâm 欲dục 故cố 且thả 使sử 之chi 博bác 奕dịch 耳nhĩ 此thử 不bất 唯duy 毀hủy 滅diệt 聖thánh 人nhân 垂thùy 訓huấn 之chi 旨chỉ 陷hãm 人nhân 於ư 不bất 義nghĩa 之chi 中trung 抑ức 其kỳ 言ngôn 復phục 何hà 鄙bỉ 俚# 之chi 甚thậm 乎hồ 每mỗi 讀đọc 至chí 此thử 未vị 嘗thường 不bất 為vi 之chi 慨khái 歎thán 也dã 何hà 平bình 叔thúc 猶do 以dĩ 為vi 諸chư 家gia 之chi 善thiện 者giả 黃hoàng 侃# 邢# 昺# 之chi 徒đồ 又hựu 不bất 能năng 考khảo 其kỳ 善thiện 否phủ/bĩ 相tương/tướng 沿duyên 舊cựu 說thuyết 無vô 所sở 辨biện 正chánh 致trí 使sử 古cổ 今kim 儒nho 冠quan 釋thích 服phục 競cạnh 習tập 博bác 奕dịch 以dĩ 為vì 己kỷ 能năng 往vãng 往vãng 廢phế 棄khí 所sở 業nghiệp 忽hốt 慢mạn 人nhân 事sự 竟cánh 日nhật 徹triệt 旦đán 失thất 食thực 忘vong 寢tẩm 精tinh 神thần 耗hao 眊# 色sắc 力lực 疲bì 頓đốn 以dĩ 至chí 成thành 疾tật 猶do 不bất 知tri 止chỉ 而nhi 卒tuất 無vô 成thành 益ích 且thả 仁nhân 人nhân 君quân 子tử 言ngôn 行hạnh 動động 止chỉ 必tất 審thẩm 其kỳ 損tổn 益ích 而nhi 後hậu 行hành 之chi 何hà 為vi 無vô 益ích 世thế 伎kỹ 所sở 役dịch 獨độc 不bất 思tư 之chi 乎hồ 予# 嘗thường 極cực 言ngôn 以dĩ 勉miễn 之chi 彼bỉ 拒cự 之chi 曰viết 孔khổng 子tử 尚thượng 稱xưng 為vi 賢hiền 子tử 何hà 昧muội 而nhi 見kiến 罪tội 耶da 予# 乃nãi 退thoái 思tư 先tiên 儒nho 之chi 謬mậu 妄vọng 有hữu 誤ngộ 於ư 來lai 者giả 不bất 為vi 不bất 甚thậm 故cố 特đặc 為vi 之chi 別biệt 解giải 冀ký 負phụ 識thức 君quân 子tử 或hoặc 有hữu 取thủ 焉yên 。
四tứ 子tử 要yếu 言ngôn 序tự
天thiên 道đạo 體thể 剛cang 而nhi 用dụng 柔nhu 地địa 道đạo 體thể 柔nhu 而nhi 用dụng 剛cang 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 間gian 稟bẩm 天thiên 地địa 二nhị 氣khí 而nhi 為vi 體thể 固cố 當đương 法pháp 天thiên 地địa 而nhi 為vi 行hành 古cổ 先tiên 聖thánh 王vương 能năng 盡tận 天thiên 地địa 之chi 理lý 法pháp 天thiên 之chi 柔nhu 所sở 以dĩ 教giáo 人nhân 。 行hành 仁nhân 也dã 法pháp 地địa 之chi 剛cang 所sở 以dĩ 教giáo 人nhân 。 為vi 義nghĩa 也dã 是thị 故cố 仁nhân 主chủ 於ư 慈từ 愛ái 義nghĩa 主chủ 於ư 果quả 斷đoạn 此thử 人nhân 倫luân 之chi 大đại 本bổn 儒nho 教giáo 之chi 宗tông 極cực 也dã 孔khổng 子tử 祖tổ 述thuật 堯# 舜thuấn 憲hiến 章chương 文văn 武võ 豈khởi 有hữu 他tha 哉tai 故cố 曰viết 吾ngô 道đạo 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 忠trung 恕thứ 而nhi 已dĩ 忠trung 豈khởi 非phi 義nghĩa 耶da 恕thứ 豈khởi 非phi 仁nhân 耶da 則tắc 知tri 孔khổng 子tử 言ngôn 行hạnh 動động 靜tĩnh 雖tuy 用dụng 舍xá 萬vạn 異dị 而nhi 未vị 始thỉ 出xuất 於ư 仁nhân 義nghĩa 矣hĩ 予# 嘗thường 閱duyệt 諸chư 子tử 書thư 獨độc 愛ái 荀# 孟# 楊dương 王vương 能năng 宗tông 孔khổng 子tử 之chi 道đạo 知tri 儒nho 教giáo 之chi 本bổn 故cố 孟# 子tử 對đối 梁lương 惠huệ 王vương 曰viết 何hà 必tất 曰viết 利lợi 亦diệc 有hữu 仁nhân 義nghĩa 而nhi 已dĩ 文văn 中trung 子tử 曰viết 仁nhân 義nghĩa 其kỳ 教giáo 之chi 本bổn 乎hồ 荀# 子tử 曰viết 唯duy 仁nhân 之chi 為vi 守thủ 唯duy 義nghĩa 之chi 為vi 行hành 楊dương 子tử 曰viết 太thái 玄huyền 為vi 仁nhân 義nghĩa 而nhi 作tác 所sở 以dĩ 四tứ 子tử 之chi 書thư 不bất 混hỗn 於ư 異dị 端đoan 者giả 此thử 也dã 孟# 子tử 文văn 中trung 皆giai 門môn 人nhân 所sở 錄lục 荀# 子tử 楊dương 子tử 乃nãi 秉bỉnh 筆bút 所sở 撰soạn 其kỳ 文văn 富phú 其kỳ 事sự 繁phồn 非phi 博bác 綜tống 於ư 儒nho 業nghiệp 者giả 不bất 可khả 備bị 覽lãm 故cố 於ư 其kỳ 間gian 採thải 摭# 簡giản 當đương 精tinh 要yếu 之chi 言ngôn 有hữu 足túc 訓huấn 世thế 者giả 總tổng 為vi 一nhất 集tập 題đề 曰viết 四tứ 子tử 要yếu 言ngôn 然nhiên 在tại 言ngôn 雖tuy 簡giản 而nhi 為vi 學học 為vi 道đạo 為vi 人nhân 為vi 政chánh 君quân 臣thần 父phụ 子tử 。 百bách 行hành 五ngũ 常thường 之chi 義nghĩa 亦diệc 已dĩ 盡tận 矣hĩ 學học 而nhi 思tư 之chi 得đắc 無vô 補bổ 於ư 心tâm 術thuật 哉tai 。
高cao 麗lệ 李# 相tương/tướng 公công 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 集tập 序tự
予# 昔tích 見kiến 海hải 東đông 使sử 臣thần 經kinh 從tùng 吾ngô 鄉hương 名danh 山sơn 勝thắng 槩# 率suất 多đa 題đề 詠vịnh 觀quán 其kỳ 格cách 致trí 則tắc 與dữ 夫phu 大đại 國quốc 文văn 軌quỹ 頗phả 同đồng 後hậu 見kiến 僧Tăng 統thống 所sở 留lưu 篇thiên 什thập 語ngữ 句cú 平bình 易dị 思tư 味vị 幽u 遠viễn 復phục 知tri 僧Tăng 統thống 又hựu 知tri 詩thi 之chi 深thâm 者giả 比tỉ 以dĩ 朝triêu 辭từ 迴hồi 杭# 艤# 舟chu 府phủ 亨# 忽hốt 持trì 李# 相tương/tướng 國quốc 詩thi 集tập 為vi 示thị 發phát 卷quyển 一nhất 覽lãm 愛ái 其kỳ 學học 贍thiệm 而nhi 識thức 遠viễn 辭từ 直trực 而nhi 理lý 詣nghệ 大đại 率suất 稽khể 於ư 釋thích 典điển 宗tông 於ư 理lý 性tánh 皆giai 超siêu 拔bạt 物vật 外ngoại 之chi 論luận 非phi 所sở 謂vị 世thế 俗tục 文văn 筆bút 也dã 處xứ 富phú 貴quý 而nhi 慕mộ 真chân 寂tịch 故cố 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 命mạng 其kỳ 題đề 居cư 塵trần 染nhiễm 而nhi 守thủ 清thanh 節tiết 故cố 以dĩ 婆bà 塞tắc 標tiêu 其kỳ 號hiệu 以dĩ 夫phu 道đạo 無vô 不bất 在tại 故cố 其kỳ 言ngôn 觸xúc 事sự 而nhi 發phát 隨tùy 物vật 而nhi 應ưng 存tồn 乎hồ 梗# 槩# 且thả 錄lục 百bách 篇thiên 足túc 以dĩ 弘hoằng 贊tán 佛Phật 乘thừa 啟khải 迪# 來lai 裔duệ 豈khởi 與dữ 夫phu 雕điêu 虫trùng 刻khắc 篆# 嘲# 風phong 詠vịnh 月nguyệt 者giả 同đồng 日nhật 而nhi 語ngữ 哉tai 然nhiên 彼bỉ 國quốc 文văn 士sĩ 能năng 詩thi 者giả 甚thậm 眾chúng 而nhi 僧Tăng 統thống 獨độc 愛ái 此thử 集tập 將tương 命mạng 鏤lũ 板bản 流lưu 通thông 於ư 世thế 向hướng 所sở 謂vị 僧Tăng 統thống 知tri 詩thi 之chi 深thâm 為vi 不bất 誣vu 矣hĩ 觀quán 是thị 詩thi 者giả 當đương 體thể 斯tư 意ý 。
送tống 聞văn 伯bá 龍long 歸quy 太thái 學học 序tự
余dư 學học 佛Phật 外ngoại 嘗thường 閱duyệt 先tiên 儒nho 書thư 觀quán 古cổ 聖thánh 人nhân 立lập 言ngôn 垂thùy 法pháp 大đại 率suất 使sử 人nhân 修tu 己kỷ 治trị 性tánh 立lập 身thân 行hành 道Đạo 且thả 與dữ 夫phu 眾chúng 人nhân 異dị 焉yên 柰nại 何hà 後hậu 世thế 學học 者giả 資tư 性tánh 有hữu 淳thuần 薄bạc 所sở 習tập 有hữu 高cao 下hạ 雖tuy 皆giai 讀đọc 書thư 為vi 儒nho 而nhi 有hữu 修tu 者giả 焉yên 有hữu 不bất 修tu 者giả 焉yên 則tắc 君quân 子tử 小tiểu 人nhân 。 見kiến 矣hĩ 孔khổng 子tử 謂vị 子tử 夏hạ 曰viết 汝nhữ 為vi 君quân 子tử 儒nho 無vô 為vi 小tiểu 人nhân 儒nho 今kim 之chi 業nghiệp 儒nho 者giả 誦tụng 其kỳ 書thư 不bất 為vi 不bất 多đa 與dữ 之chi 議nghị 論luận 落lạc 落lạc 可khả 聽thính 發phát 為vi 文văn 章chương 郁uất 郁uất 可khả 觀quán 然nhiên 以dĩ 才tài 俊# 自tự 負phụ 輕khinh 浮phù 貢cống 傲ngạo 嬉hi 遊du 縱túng/tung 誕đản 無vô 所sở 而nhi 不bất 至chí 是thị 故cố 求cầu 其kỳ 為vi 君quân 子tử 儒nho 者giả 或hoặc 寡quả 矣hĩ 余dư 素tố 未vị 識thức 聞văn 君quân 已dĩ 見kiến 長trưởng 者giả 稱xưng 其kỳ 性tánh 行hành 時thời 輩bối 服phục 其kỳ 才tài 業nghiệp 及cập 一nhất 見kiến 之chi 聽thính 其kỳ 言ngôn 觀quán 其kỳ 行hành 果quả 如như 余dư 所sở 聞văn 每mỗi 謂vị 人nhân 曰viết 此thử 所sở 謂vị 君quân 子tử 儒nho 也dã 宜nghi 乎hồ 貴quý 矣hĩ 適thích 聞văn 促xúc 裝trang 將tương 復phục 于vu 大đại 學học 故cố 直trực 書thư 以dĩ 勉miễn 之chi 庶thứ 有hữu 所sở 補bổ 焉yên 。
長trường/trưởng 蘆lô 賾trách 禪thiền 師sư 文văn 集tập 序tự
佛Phật 教giáo 所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 師sư 者giả 蓋cái 有hữu 上thượng 根căn 利lợi 智trí 勇dũng 厲lệ 丈trượng 夫phu 頓đốn 了liễu 自tự 心tâm 旁bàng 達đạt 諸chư 法pháp 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 一nhất 切thiết 皆giai 如như 。 無vô 性tánh 緣duyên 生sanh 廣quảng 大đại 悉tất 備bị 安an 住trụ 實thật 際tế 。 得đắc 大đại 總tổng 持trì 。 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 出xuất 生sanh 無vô 盡tận 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 應ưng 現hiện 無vô 差sai 秉bỉnh 智trí 慧tuệ 刀đao 被bị 弘hoằng 誓thệ 鎧khải 。 入nhập 生sanh 死tử 海hải 。 遊du 濁trược 惡ác 世thế 徧biến 微vi 塵trần 剎sát 歷lịch 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 化hóa 導đạo 群quần 生sanh 。 六Lục 度Độ 四tứ 弘hoằng 三tam 聚tụ 四tứ 攝nhiếp 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 無vô 捨xả 無vô 著trước 。 終chung 日nhật 說thuyết 法Pháp 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 終chung 日nhật 度độ 生sanh 無vô 生sanh 可khả 度độ 眾chúng 生sanh 。 無vô 盡tận 悲bi 智trí 願nguyện 行hành 寧ninh 有hữu 盡tận 乎hồ 業nghiệp 惑hoặc 無vô 窮cùng 身thân 土thổ/độ 壽thọ 量lượng 寧ninh 有hữu 窮cùng 乎hồ 發phát 此thử 心tâm 者giả 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 行hành 此thử 行hạnh 者giả 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 行hành 傳truyền 此thử 法pháp 者giả 號hiệu 大Đại 乘Thừa 師sư 也dã 然nhiên 則tắc 功công 高cao 而nhi 業nghiệp 廣quảng 任nhậm 重trọng/trùng 而nhi 道đạo 遠viễn 自tự 非phi 識thức 洞đỗng 天thiên 人nhân 之chi 際tế 道đạo 超siêu 區khu 宇vũ 之chi 表biểu 孰thục 能năng 荷hà 三Tam 寶Bảo 之chi 重trọng/trùng 寄ký 為vi 四tứ 生sanh 之chi 良lương 導đạo 乎hồ 是thị 以dĩ 在tại 昔tích 高cao 僧Tăng 學học 優ưu 才tài 贍thiệm 節tiết 高cao 行hành 苦khổ 至chí 有hữu 食thực 不bất 耕canh 鋤# 衣y 無vô 繒tăng 纊khoáng 忍nhẫn 人nhân 之chi 所sở 不bất 忍nhẫn 行hành 人nhân 之chi 所sở 。 不bất 行hành 扶phù 顛điên 持trì 危nguy 闢tịch 邪tà 禦ngữ 侮vũ 其kỳ 濟tế 物vật 也dã 視thị 形hình 骸hài 如như 朽hủ 木mộc 其kỳ 護hộ 法Pháp 也dã 輕khinh 性tánh 命mạng 若nhược 鴻hồng 毛mao 與dữ 夫phu 獨độc 善thiện 偷thâu 安an 猒# 誼# 求cầu 寂tịch 者giả 日nhật 劫kiếp 相tương 倍bội 。 未vị 足túc 校giáo 其kỳ 優ưu 劣liệt 矣hĩ 賾trách 老lão 禪thiền 師sư 河hà 北bắc 洛lạc 水thủy 人nhân 少thiểu 業nghiệp 儒nho 文văn 晚vãn 從tùng 釋Thích 氏thị 志chí 節tiết 超siêu 邁mại 學học 問vấn 宏hoành 博bác 徧biến 歷lịch 叢tùng 林lâm 飽bão 參tham 宗tông 匠tượng 天thiên 機cơ 既ký 洩duệ 學học 眾chúng 雲vân 從tùng 三tam 處xứ 住trụ 持trì 六lục 時thời 精tinh 苦khổ 門môn 墻tường 壁bích 峻tuấn 規quy 矩củ 霜sương 嚴nghiêm 著trước 述thuật 盈doanh 編biên 播bá 流lưu 寰# 海hải 傳truyền 聞văn 有hữu 日nhật 尚thượng 或hoặc 持trì 疑nghi 比tỉ 得đắc 斯tư 文văn 喟vị 然nhiên 驚kinh 歎thán 不bất 意ý 後hậu 世thế 復phục 有hữu 大Đại 乘Thừa 師sư 耶da 觀quán 乎hồ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 要yếu 則tắc 知tri 修tu 行hành 發phát 足túc 不bất 踐tiễn 於ư 小tiểu 道đạo 也dã 觀quán 乎hồ 自tự 警cảnh 銘minh 則tắc 知tri 篤đốc 志chí 在tại 道đạo 無vô 暇hạ 於ư 世thế 論luận 也dã 觀quán 乎hồ 百bách 二nhị 十thập 問vấn 則tắc 知tri 晨thần 夕tịch 自tự 檢kiểm 不bất 容dung 於ư 妄vọng 慮lự 也dã 觀quán 乎hồ 誡giới 洗tẩy 麵miến 文văn 則tắc 知tri 節tiết 儉kiệm 清thanh 苦khổ 不bất 以dĩ 口khẩu 腹phúc 費phí 於ư 僧Tăng 物vật 也dã 觀quán 乎hồ 在tại 家gia 行hành 儀nghi 以dĩ 至chí 公công 門môn 十thập 勸khuyến 則tắc 知tri 憫mẫn 物vật 情tình 深thâm 不bất 擇trạch 於ư 高cao 下hạ 也dã 觀quán 乎hồ 枯khô 骨cốt 頌tụng 則tắc 知tri 達đạt 妄vọng 窮cùng 真chân 不bất 為vi 世thế 相tương/tướng 所sở 動động 也dã 觀quán 乎hồ 蓮liên 華hoa 勝thắng 會hội 序tự 勸khuyến 念niệm 佛Phật 頌tụng 則tắc 知tri 決quyết 了liễu 死tử 生sanh 靈linh 神thần 有hữu 所sở 歸quy 也dã 觀quán 乎hồ 坐tọa 禪thiền 儀nghi 則tắc 知tri 志chí 尚thượng 修tu 習tập 不bất 徒đồ 於ư 言ngôn 句cú 也dã 噫# 正Chánh 道Đạo 難nan 聞văn 知tri 音âm 罕# 遇ngộ 方phương 圖đồ 欵khoản 扣khấu 以dĩ 盡tận 所sở 懷hoài 俄nga 聞văn 暮mộ 秋thu 奄yểm 歸quy 真chân 寂tịch 沉trầm 吟ngâm 感cảm 槩# 長trường/trưởng 鼾hãn 永vĩnh 日nhật 惜tích 乎hồ 得đắc 非phi 吾ngô 道đạo 衰suy 替thế 不bất 使sử 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 久cửu 住trụ 世thế 耶da 古cổ 人nhân 有hữu 言ngôn 百bách 年niên 影ảnh 殂tồ 千thiên 載tái 心tâm 在tại 覧# 斯tư 集tập 者giả 則tắc 禪thiền 師sư 之chi 心tâm 可khả 鑒giám 矣hĩ 。
釋thích 門môn 登đăng 科khoa 記ký 序tự (# 越việt 州châu 餘dư 姚diêu 縣huyện 龍long 泉tuyền 寺tự )#
三tam 代đại 僧Tăng 史sử 十thập 科khoa 取thủ 人nhân 讀đọc 誦tụng 一nhất 門môn 功công 業nghiệp 尤vưu 重trọng/trùng
皇hoàng 朝triêu 著trước 令linh 帝đế 王vương 誕đản 辰thần 天thiên 下hạ 度độ 僧Tăng 用dụng 延diên 聖thánh 祚tộ 尊tôn 崇sùng 吾ngô 教giáo 宣tuyên 布bố 真chân 風phong 自tự 古cổ 皆giai 然nhiên 於ư 茲tư 尤vưu 盛thịnh 方phương 今kim 州châu 縣huyện 淨tịnh 侍thị 寔thật 繁phồn 每mỗi 歲tuế 選tuyển 人nhân 必tất 量lượng 經kinh 業nghiệp 開khai 場tràng 考khảo 試thí 合hợp 格cách 精tinh 通thông 公công 牓# 星tinh 羅la 獎tưởng 平bình 生sanh 之chi 勤cần 苦khổ 綸luân 恩ân 露lộ 墜trụy 許hứa 畢tất 世thế 以dĩ 安an 閑nhàn 外ngoại 被bị 田điền 衣y 內nội 懷hoài 戒giới 寶bảo 為vi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 作tác 人nhân 天thiên 師sư 不bất 事sự 耕canh 桑tang 端đoan 受thọ 信tín 施thí 栖tê 心tâm 物vật 外ngoại 旅lữ 泊bạc 寰# 中trung 釋Thích 子tử 之chi 榮vinh 豈khởi 復phục 過quá 此thử 近cận 世thế 出xuất 俗tục 多đa 無vô 正chánh 因nhân 反phản 欲dục 他tha 營doanh 不bất 崇sùng 本bổn 業nghiệp 唯duy 圖đồ 進tiến 納nạp 濫lạm 預dự 法pháp 流lưu 或hoặc 倚ỷ 恃thị 宗tông 親thân 或hoặc 督# 迫bách 師sư 長trưởng 至chí 有hữu 巡tuần 街nhai 打đả 化hóa 袖tụ 疏sớ/sơ 干can 求cầu 送tống 惠huệ 追truy 陪bồi 強cường/cưỡng 顏nhan 趨xu 謁yết 頻tần 遭tao 毀hủy 辱nhục 備bị 歷lịch 艱gian 辛tân 為vi 者giả 百bách 千thiên 成thành 無vô 數sổ 十thập 豈khởi 有hữu 榮vinh 身thân 良lương 筞# 安an 樂lạc 法Pháp 門môn 斯tư 由do 當đương 本bổn 昧muội 出xuất 家gia 心tâm 抑ức 亦diệc 為vi 人nhân 無vô 丈trượng 夫phu 志chí 況huống 蓮liên 華hoa 妙diệu 典điển 鷲thứu 嶺lĩnh 極cực 談đàm 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 是thị 諸chư 佛Phật 降giáng/hàng 靈linh 本bổn 致trí 實thật 群quần 生sanh 悟ngộ 入nhập 津tân 途đồ 無vô 量lượng 國quốc 中trung 不bất 知tri 名danh 字tự 幸hạnh 而nhi 聞văn 見kiến 那na 不bất 誦tụng 持trì 豈khởi 獨độc 辜cô 恩ân 誠thành 為vi 忘vong 本bổn 奉phụng 勉miễn 未vị 度độ 者giả 宜nghi 加gia 精tinh 至chí 早tảo 冀ký 變biến 通thông 已dĩ 達đạt 者giả 莫mạc 廢phế 溫ôn 尋tầm 終chung 為vi 道đạo 業nghiệp 百bách 金kim 供cúng 施thí 實thật 亦diệc 能năng 消tiêu 四tứ 輩bối 瞻chiêm 依y 諒# 無vô 慚tàm 德đức 幻huyễn 軀khu 有hữu 盡tận 實thật 行hạnh 不bất 亡vong 故cố 有hữu 舌thiệt 相tướng 粲sán 若nhược 紅hồng 渠cừ 身thân 骨cốt 碎toái 如như 珠châu 顆khỏa 具cụ 書thư 傳truyền 錄lục 識thức 者giả 備bị 聞văn 況huống 般Bát 若Nhã 有hữu 經kinh 耳nhĩ 之chi 緣duyên 法pháp 華hoa 校giáo 隨tùy 喜hỷ 之chi 福phước 幸hạnh 依y 聖thánh 訓huấn 勿vật 棄khí 時thời 陰ấm 近cận 期kỳ 於ư 削tước 髮phát 為vi 僧Tăng 遠viễn 冀ký 於ư 破phá 魔ma 成thành 佛Phật 若nhược 能năng 如như 此thử 。 夫phu 復phục 何hà 言ngôn 所sở 患hoạn 為vi 僧Tăng 不bất 應ưng 於ư 十thập 科khoa 事sự 佛Phật 徒đồ 消tiêu 於ư 百bách 載tái 古cổ 賢hiền 深thâm 誡giới 寧ninh 不bất 動động 心tâm 哉tai 。
芝chi 園viên 集tập 下hạ (# 終chung )#