真言四釋 ( 真chân 言ngôn 四tứ 釋thích )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）一行之大日經疏，處處以淺略釋與深秘釋解教義，又不可思議（僧名）之供養次第法疏末，就阿字本不生之說者立三重之秘釋，因而總合二者開四重之釋義，是真言一家之釋例也。一淺略釋，解阿字為梵王之說（顯教中處處說之）是也。二秘密釋，如解毘盧遮那佛說阿字本不生是也。三秘密中秘釋，如解阿字自說本不生是也。四秘秘中秘釋，如解本不生之理自有理智，自覺本不生而說之是也。今以鐵鉢釋之，謂其鐵為堅牢，其圓取格好，是淺略釋也。謂其圓為菩提心之標相，其鐵表示心之堅固，是秘密釋也。更謂鐵為南天之鐵塔，圓為周徧法界，是秘密中之秘釋也。更謂鐵表金剛界，圓表胎藏界之圓檀，是金胎兩界之標幟，則是秘中秘釋也。大日經供養法疏下曰：「問阿誰向本怯呼造本不生耶？答：有三種：一秘密釋，二秘密中秘釋，三秘秘中秘釋。一秘密釋者，毘盧遮那佛說本不生故。二秘密中秘釋者，阿字自說本不生故。三秘秘中秘釋者，本不生理自有理智，自覺本不生故。」日本安然之菩提心義一曰：「大日經義釋有三種釋：如云於此經文有淺略釋有深秘釋，於深秘中亦有淺深。若供養法疏亦有三種：一深秘釋，（中略）兩文相合即成四種。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 一nhất 行hành 之chi 大đại 日nhật 經kinh 疏sớ 處xứ 處xứ 以dĩ 淺thiển 略lược 釋thích 與dữ 深thâm 秘bí 釋thích 解giải 教giáo 義nghĩa ， 又hựu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 （ 僧Tăng 名danh ） 之chi 供cúng 養dường 次thứ 第đệ 法pháp 疏sớ 末mạt ， 就tựu 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 之chi 說thuyết 者giả 立lập 三tam 重trọng 之chi 秘bí 釋thích ， 因nhân 而nhi 總tổng 合hợp 二nhị 者giả 開khai 四tứ 重trọng 之chi 釋thích 義nghĩa ， 是thị 真chân 言ngôn 一nhất 家gia 之chi 釋thích 例lệ 也dã 。 一nhất 淺thiển 略lược 釋thích ， 解giải 阿a 字tự 為vi 梵Phạm 王Vương 之chi 說thuyết （ 顯hiển 教giáo 中trung 處xứ 處xứ 說thuyết 之chi ） 是thị 也dã 。 二nhị 秘bí 密mật 釋thích ， 如như 解giải 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 佛Phật 。 說thuyết 阿a 字tự 本bổn 不bất 生sanh 是thị 也dã 。 三tam 秘bí 密mật 中trung 秘bí 釋thích ， 如như 解giải 阿a 字tự 自tự 說thuyết 本bổn 不bất 生sanh 是thị 也dã 。 四tứ 秘bí 秘bí 中trung 秘bí 釋thích ， 如như 解giải 本bổn 不bất 生sanh 之chi 理lý 自tự 有hữu 理lý 智trí ， 自tự 覺giác 本bổn 不bất 生sanh 而nhi 說thuyết 之chi 是thị 也dã 。 今kim 以dĩ 鐵thiết 鉢bát 釋thích 之chi ， 謂vị 其kỳ 鐵thiết 為vi 堅kiên 牢lao ， 其kỳ 圓viên 取thủ 格cách 好hảo ， 是thị 淺thiển 略lược 釋thích 也dã 。 謂vị 其kỳ 圓viên 為vi 菩Bồ 提Đề 心tâm 之chi 標tiêu 相tướng ， 其kỳ 鐵thiết 表biểu 示thị 心tâm 之chi 堅kiên 固cố ， 是thị 秘bí 密mật 釋thích 也dã 。 更cánh 謂vị 鐵thiết 為vi 南nam 天thiên 之chi 鐵thiết 塔tháp ， 圓viên 為vi 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 是thị 秘bí 密mật 中trung 之chi 秘bí 釋thích 也dã 。 更cánh 謂vị 鐵thiết 表biểu 金kim 剛cang 界giới ， 圓viên 表biểu 胎thai 藏tạng 界giới 之chi 圓viên 檀đàn ， 是thị 金kim 胎thai 兩lưỡng 界giới 之chi 標tiêu 幟xí ， 則tắc 是thị 秘bí 中trung 秘bí 釋thích 也dã 。 大đại 日nhật 經kinh 供cúng 養dường 法Pháp 疏sớ 下hạ 曰viết ： 「 問vấn 阿a 誰thùy 向hướng 本bổn 怯khiếp 呼hô 造tạo 本bổn 不bất 生sanh 耶da ？ 答đáp 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 秘bí 密mật 釋thích ， 二nhị 秘bí 密mật 中trung 秘bí 釋thích ， 三tam 秘bí 秘bí 中trung 秘bí 釋thích 。 一nhất 秘bí 密mật 釋thích 者giả 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 佛Phật 。 說thuyết 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 秘bí 密mật 中trung 秘bí 釋thích 者giả ， 阿a 字tự 自tự 說thuyết 。 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 三tam 秘bí 秘bí 中trung 秘bí 釋thích 者giả ， 本bổn 不bất 生sanh 理lý 自tự 有hữu 理lý 智trí ， 自tự 覺giác 。 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 」 日nhật 本bổn 安an 然nhiên 之chi 菩Bồ 提Đề 心tâm 義nghĩa 一nhất 曰viết ： 「 大đại 日nhật 經kinh 義nghĩa 釋thích 有hữu 三tam 種chủng 釋thích ： 如như 云vân 於ư 此thử 經Kinh 文văn 有hữu 淺thiển 略lược 釋thích 有hữu 深thâm 秘bí 釋thích ， 於ư 深thâm 秘bí 中trung 亦diệc 有hữu 淺thiển 深thâm 。 若nhược 供cúng 養dường 法Pháp 疏sớ 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 深thâm 秘bí 釋thích ， （ 中trung 略lược ） 兩lưỡng 文văn 相tướng 合hợp 即tức 成thành 四tứ 種chủng 。 」 。