CÂY ĐÈN KỲ LẠ

Vua A Xà Thế một ngày
Cúng dường Đức Phật lễ đầy trang nghiêm,
Hôm sau vua họp tôi hiền
Cùng ngồi bàn chuyện cúng thêm dâng ngài.
Các quan đồng loạt tâu bày:
“Cơm chay, y phục vừa đây cúng rồi
Giờ thêm đèn đuốc mà thôi
Dâng lên ánh sáng tỏa nơi Phật đài
Tượng trưng trí tuệ cao vời
Soi đường giác ngộ cho người trần gian
Hào quang Đức Phật chói chang
Tiêu trừ tội lỗi, xóa tan mê mờ!”
Vua nghe vui vẻ vô bờ
Truyền quan sắm sửa lễ cho chu toàn
Mai lên tịnh xá Kỳ Hoàn
Cúng dường Đức Phật và hàng chư Tăng.
*
Có bà lão nọ xin ăn
Chiều hôm lê bước muộn mằn về thôn
Sống nghèo, thân xác mỏi mòn
Nhưng lòng kính đức Chí Tôn vô cùng,
Bà hành khất thấy người đông
Ngựa xe, lính tráng trên đường đi mau
Rộn ràng chở những thùng dầu
Cùng đèn đủ kiểu phô mầu đẹp xinh,
Lão bà thăm hỏi sự tình
Biết là lễ vật dâng trình của vua
Lão bà lòng chợt suy tư
Buồn vì công đức mình chưa có gì
Nghĩ thầm nên sắm chút chi
Thành tâm, cung kính đem đi cúng liền
Suốt ngày xin được chút tiền
Lão bà hoan hỉ dừng bên lề đường
Ghé vào một quán bán hàng
Bỏ mua dầu thắp cúng dường đêm nay,
Nhà hàng nghe cảm động thay
Lòng thành xin góp, đong đầy dầu thêm
Lại cho mượn một cây đèn
Tối nay bà thắp mang lên cúng dường.
*
Đêm về tịnh xá Kỳ Hoàn
Đèn vua ngàn chiếc rỡ ràng khắp nơi
Đàn ca, nhã nhạc chơi vơi
Bà con dự lễ tươi cười bước mau.
Lão bà châm chiếc đèn dầu
Thành tâm phát nguyện, cúi đầu, chắp tay:
“Xin dâng Phật ánh sáng này
Mong hàng giáo hội nơi đây trường tồn
Phò con minh mẫn luôn luôn
Đuốc cao trí tuệ soi đường dài lâu!”
Tuy đèn chỉ có ít dầu
Nhưng bà thầm nguyện phép mầu hiện ra:
“Nếu mà quả thật thân ta
Sau này giác ngộ, thoát qua luân hồi
Thì xin đèn cháy mãi thôi
Hào quang rực rỡ chiếu soi suốt đời!”
Bà treo đèn phía vườn ngoài
Sau khi lễ Phật khoan thai ra về.
*
Đèn vua giăng khắp bốn bề
Người lo thay bấc, kẻ đi châm dầu
Nhưng đèn tắt giữa đêm thâu
Ít đèn cháy sáng được lâu được dài
Riêng đèn bà lão cháy hoài
Lung linh phô sắc rạng ngời trong đêm
Dầu không hao, bấc vẫn bền
Hào quang phá vỡ màn đêm mịt mùng.
*
Hôm sau vừa mới hừng đông
Mặt trời lấp ló ánh dương khắp miền
Phật truyền ngài Mục Kiền Liên
Dạo quanh tìm cách tắt đèn hết đi,
Đèn còn cháy chẳng nhiều chi
Quạt qua liền tắt không gì khó khăn,
Riêng đèn bà lão xin ăn
Quạt càng cho mạnh lại càng sáng thêm
Thật là kỳ lạ vô biên
Mọi người bàn tán ngạc nhiên vô vàn,
Phật vừa đến mới dạy rằng:
“Đèn này khó tắt, tỏa vàng muôn nơi
Hào quang công đức rạng ngời
Là đèn của Phật trong thời tương lai!”
*
Sau khi dò hỏi mọi nơi
Biết đèn dầu của một người ăn xin
Vua A Xà Thế ngạc nhiên
Hỏi quần thần biết vì duyên cớ nào:
“Trẫm đây công đức biết bao
Cúng đèn cửa Phật kể sao cho vừa
Phật không thọ ký bây giờ
Mà ngài thọ ký bà già. Lạ thay?”
Đại thần chẳng dám tâu bày
Lệnh vua bèn phán: “Trẫm đây lòng thành
Muốn tìm hiểu rõ ngọn ngành
Để rồi nguyện với trời xanh sửa mình!”.
Đại thần mạnh dạn tâu trình:
“Đại vương đã dạy thần đành xin thưa
Cúng dường quý ở động cơ
Đại vương có lẽ lòng chưa chí tình
Thiếu lời thệ nguyện quang minh
Cho nên công đức mong manh không nhiều
Bà già hành khất tuy nghèo
Tuy ít phẩm vật, nhưng nhiều thành tâm
Đèn bà chiếu sáng vô ngần
Tan sương mờ ám, vén màn u minh
Soi đường giải thoát chúng sinh
Suy tôn giáo hội, vinh danh Phật Đà!”

Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng theo TRUYỆN CỔ PHẬT GIÁO)