高山頓說 ( 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (雜語)華嚴經乃世尊成道最初集高位菩薩最上之說法,猶如日出東天時,先照高山,是謂之高山頓說。高山譬菩薩之機,頓說謂不歷次第階級頓說大乘之法也。玄義一上曰:「雖高山頓說不動寂場,而遊化鹿苑。」八十華嚴經五十如來出現品曰:「譬如日光出現時,先照山王次餘山,後照高原及大地,而日未始有分別。善逝光明亦如是,先照菩薩次緣覺,後照聲聞及眾生,而佛本來無動念。」四教儀曰:「第一頓教者,即華嚴經也。(中略)此經中云:譬如日出先照高山。」

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 雜tạp 語ngữ ) 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 乃nãi 世Thế 尊Tôn 成thành 道Đạo 最tối 初sơ 集tập 高cao 位vị 菩Bồ 薩Tát 最tối 上thượng 之chi 說thuyết 法Pháp 猶do 如như 日nhật 出xuất 。 東đông 天thiên 時thời 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 是thị 謂vị 之chi 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết 。 高cao 山sơn 譬thí 菩Bồ 薩Tát 之chi 機cơ , 頓đốn 說thuyết 謂vị 不bất 歷lịch 次thứ 第đệ 階giai 級cấp 頓đốn 說thuyết 大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 也dã 。 玄huyền 義nghĩa 一nhất 上thượng 曰viết : 「 雖tuy 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết 不bất 動động 寂tịch 場tràng , 而nhi 遊du 化hóa 鹿lộc 苑uyển 。 」 八bát 十thập 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 五ngũ 十thập 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 品phẩm 曰viết 譬thí 如như 日nhật 光quang 。 出xuất 現hiện 時thời , 先tiên 照chiếu 山sơn 王vương 次thứ 餘dư 山sơn , 後hậu 照chiếu 高cao 原nguyên 及cập 大đại 地địa , 而nhi 日nhật 未vị 始thỉ 有hữu 分phân 別biệt 。 善Thiện 逝Thệ 光quang 明minh 亦diệc 如như 是thị 。 先tiên 照chiếu 菩Bồ 薩Tát 。 次thứ 緣Duyên 覺Giác 後hậu 照chiếu 聲thanh 聞văn 及cập 眾chúng 生sanh 。 而nhi 佛Phật 本bổn 來lai 無vô 動động 念niệm 。 」 四tứ 教giáo 儀nghi 曰viết : 「 第đệ 一nhất 頓đốn 教giáo 者giả , 即tức 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 也dã 。 ( 中trung 略lược ) 此thử 經Kinh 中trung 云vân 譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 」 。