高麗藏 ( 高cao 麗lệ 藏tạng )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（雜名）高麗國彫刻之大藏經也。又稱麗藏，高麗本，麗本或鮮本。案高麗藏經，如前後凡有三幅：一、顯宗二年為退治契丹兵之難發願而刻者。二、為文宗朝所刻者。三為高宗二十四年為蒙兵退散祈願而刻者。顯宗之板本，據義天之諸宗教藏雕印疏所言，為五千軸。藏於符仁寺。高宗二十年，為蒙兵所焚。文宗之刻本，雕造之年次不詳。據諸宗教藏雕印疏言「文考乃鐫千萬頌之契經。」又寄日本諸法師求教藏疏言「其開元釋教錄，智昇所撰。貞元續開元釋教錄，圓照所撰。兩本所收之經律論等，洎大宋新翻之經論，總六千來卷，並已雕鏤施行。」可略知其卷數。高宗之板本，自二十四年至三十八年，凡閱十六年而刻成。今朝鮮海印寺所藏之經板，即此本也。當勘校之任者為開泰僧統守其，對照宋本契丹本等，校合同異，實為善本。其卷帙總為大乘經五百二十一部，二千一百六十四卷。大乘律二十六部，五十三卷。大乘論九十七部，五百二十四卷。小乘經二百四十部，六百十四卷。小乘律五十四部，四百三十九卷。小乘論三十六部，七百○二卷。西土聖賢集六十八部，一百八十六卷。此土撰述四十部，三百六十三卷。續入四百三十九部，一千五百四十四卷。總計六百三十九函，一千五百二十一部，六千五百八十九卷。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 雜tạp 名danh ） 高cao 麗lệ 國quốc 彫điêu 刻khắc 之chi 大đại 藏tạng 經kinh 也dã 。 又hựu 稱xưng 麗lệ 藏tạng ， 高cao 麗lệ 本bổn ， 麗lệ 本bổn 或hoặc 鮮tiên 本bổn 。 案án 高cao 麗lệ 藏tạng 經kinh ， 如như 前tiền 後hậu 凡phàm 有hữu 三tam 幅 ： 一nhất 、 顯hiển 宗tông 二nhị 年niên 為vi 退thoái 治trị 契khế 丹đan 兵binh 之chi 難nạn/nan 發phát 願nguyện 而nhi 刻khắc 者giả 。 二nhị 、 為vi 文văn 宗tông 朝triêu 所sở 刻khắc 者giả 。 三tam 為vi 高cao 宗tông 二nhị 十thập 四tứ 年niên 為vi 蒙mông 兵binh 退thoái 散tán 祈kỳ 願nguyện 而nhi 刻khắc 者giả 。 顯hiển 宗tông 之chi 板bản 本bổn ， 據cứ 義nghĩa 天thiên 之chi 諸chư 宗tông 教giáo 藏tạng 雕điêu 印ấn 疏sớ 所sở 言ngôn ， 為vi 五ngũ 千thiên 軸trục 。 藏tạng 於ư 符phù 仁nhân 寺tự 。 高cao 宗tông 二nhị 十thập 年niên ， 為vi 蒙mông 兵binh 所sở 焚phần 。 文văn 宗tông 之chi 刻khắc 本bổn ， 雕điêu 造tạo 之chi 年niên 次thứ 不bất 詳tường 。 據cứ 諸chư 宗tông 教giáo 藏tạng 雕điêu 印ấn 疏sớ 言ngôn 「 文văn 考khảo 乃nãi 鐫 千thiên 萬vạn 頌tụng 之chi 契Khế 經Kinh 。 」 又hựu 寄ký 日nhật 本bổn 諸chư 法Pháp 師sư 求cầu 教giáo 藏tạng 疏sớ 言ngôn 「 其kỳ 開khai 元nguyên 釋thích 教giáo 錄lục ， 智trí 昇thăng 所sở 撰soạn 。 貞trinh 元nguyên 續tục 開khai 元nguyên 釋thích 教giáo 錄lục ， 圓viên 照chiếu 所sở 撰soạn 。 兩lưỡng 本bổn 所sở 收thu 之chi 經kinh 律luật 論luận 等đẳng ， 洎kịp 大đại 宋tống 新tân 翻phiên 之chi 經kinh 論luận ， 總tổng 六lục 千thiên 來lai 卷quyển ， 並tịnh 已dĩ 雕điêu 鏤lũ 施thi 行hành 。 」 可khả 略lược 知tri 其kỳ 卷quyển 數số 。 高cao 宗tông 之chi 板bản 本bổn ， 自tự 二nhị 十thập 四tứ 年niên 至chí 三tam 十thập 八bát 年niên ， 凡phàm 閱duyệt 十thập 六lục 年niên 而nhi 刻khắc 成thành 。 今kim 朝triêu 鮮tiên 海hải 印ấn 寺tự 所sở 藏tạng 之chi 經kinh 板bản ， 即tức 此thử 本bổn 也dã 。 當đương 勘khám 校giáo 之chi 任nhậm 者giả 為vi 開khai 泰thái 僧Tăng 統thống 守thủ 其kỳ ， 對đối 照chiếu 宋tống 本bổn 契khế 丹đan 本bổn 等đẳng ， 校giáo 合hợp 同đồng 異dị ， 實thật 為vi 善thiện 本bổn 。 其kỳ 卷quyển 帙 總tổng 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 五ngũ 百bách 二nhị 十thập 一nhất 部bộ ， 二nhị 千thiên 一nhất 百bách 六lục 十thập 四tứ 卷quyển 。 大Đại 乘Thừa 律luật 二nhị 十thập 六lục 部bộ 五ngũ 十thập 三tam 卷quyển 。 大Đại 乘Thừa 論luận 九cửu 十thập 七thất 部bộ ， 五ngũ 百bách 二nhị 十thập 四tứ 卷quyển 。 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 二nhị 百bách 四tứ 十thập 部bộ ， 六lục 百bách 十thập 四tứ 卷quyển 。 小Tiểu 乘Thừa 律luật 五ngũ 十thập 四tứ 部bộ ， 四tứ 百bách 三tam 十thập 九cửu 卷quyển 。 小Tiểu 乘Thừa 論luận 三tam 十thập 六lục 部bộ ， 七thất 百bách ○ 二nhị 卷quyển 。 西tây 土thổ 聖thánh 賢hiền 集tập 六lục 十thập 八bát 部bộ 一nhất 百bách 八bát 十thập 六lục 卷quyển 。 此thử 土thổ 撰soạn 述thuật 四tứ 十thập 部bộ 三tam 百bách 六lục 十thập 三tam 卷quyển 。 續tục 入nhập 四tứ 百bách 三tam 十thập 九cửu 部bộ ， 一nhất 千thiên 五ngũ 百bách 四tứ 十thập 四tứ 卷quyển 。 總tổng 計kế 六lục 百bách 三tam 十thập 九cửu 函hàm ， 一nhất 千thiên 五ngũ 百bách 二nhị 十thập 一nhất 部bộ ， 六lục 千thiên 五ngũ 百bách 八bát 十thập 九cửu 卷quyển 。