迦留陀夷 ( 迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（人名）Kālodayin，比丘名。亦名烏陀夷。譯曰起時，黑曜，黑光。婆羅門種。悉達太子在宮時之師，出家為比丘，六群比丘之一。嘉祥法華經義疏九曰：「迦留陀夷者，迦留，此翻時。陀夷，名之為起。十八部疏云：迦留者黑，陀夷者上，謂悉達太子在宮時師也。」慈恩彌陀經疏曰：「迦留陀夷者，正法華云：此名黑曜。毘奈耶律云：名黑光。增一阿含云：迦留陀夷，其身極黑，夜行乞食，時天大闇。而至他家，天有閃電。彼家婦人，身正懷孕，於電光中，見謂是黑鬼，怖而墮胎。乃謂之曰：汝何鬼耶？答曰：我瞿曇弟子，今來乞食。彼女人即發聲惡罵。如來知之，即勅比丘：從今已後，不得過中食，不得豫乞食。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 人nhân 名danh ） 比Bỉ 丘Khâu 名danh 。 亦diệc 名danh 烏Ô 陀Đà 夷Di 。 譯dịch 曰viết 起khởi 時thời ， 黑hắc 曜diệu ， 黑hắc 光quang 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 在tại 宮cung 時thời 之chi 師sư ， 出xuất 家gia 為vi 比Bỉ 丘Khâu 六lục 群quần 比Bỉ 丘Khâu 之chi 一nhất 。 嘉gia 祥tường 法pháp 華hoa 經kinh 義nghĩa 疏sớ 九cửu 曰viết 迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di 。 者giả ， 迦ca 留lưu ， 此thử 翻phiên 時thời 。 陀đà 夷di ， 名danh 之chi 為vi 起khởi 。 十thập 八bát 部bộ 疏sớ 云vân ： 迦ca 留lưu 者giả 黑hắc ， 陀đà 夷di 者giả 上thượng ， 謂vị 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 在tại 宮cung 時thời 師sư 也dã 。 」 慈từ 恩ân 彌di 陀đà 經kinh 疏sớ 曰viết 迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di 。 者giả 正Chánh 法Pháp 華hoa 云vân ： 此thử 名danh 黑hắc 曜diệu 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 律luật 云vân ： 名danh 黑hắc 光quang 。 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 云vân 迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di 。 其kỳ 身thân 極cực 黑hắc ， 夜dạ 行hành 乞khất 食thực 時thời 天thiên 大đại 闇ám 。 而nhi 至chí 他tha 家gia ， 天thiên 有hữu 閃thiểm 電điện 。 彼bỉ 家gia 婦phụ 人nhân ， 身thân 正chánh 懷hoài 孕dựng ， 於ư 電điện 光quang 中trung ， 見kiến 謂vị 是thị 黑hắc 鬼quỷ ， 怖bố 而nhi 墮đọa 胎thai 。 乃nãi 謂vị 之chi 曰viết 。 汝nhữ 何hà 鬼quỷ 耶da ？ 答đáp 曰viết ： 我ngã 瞿Cù 曇Đàm 弟đệ 子tử ， 今kim 來lai 乞khất 食thực 。 彼bỉ 女nữ 人nhân 即tức 發phát 聲thanh 惡ác 罵mạ 。 如Như 來Lai 知tri 之chi ， 即tức 勅sắc 比Bỉ 丘Khâu 從tùng 今kim 已dĩ 後hậu 。 不bất 得đắc 過quá 中trung 食thực ， 不bất 得đắc 豫dự 乞khất 食thực 。 」 。