菩薩摩訶薩 ( 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）具名菩提薩埵摩訶薩埵（Bohdhisattva Mahāsattva），菩提薩埵作道眾生，新譯曰覺有情。摩訶薩埵作大眾生，新譯曰大有情。求道果之眾生，故云道眾生，求道果者通於聲聞緣覺，故為簡別於彼，更曰大眾生也。又菩薩有中高下之諸位，但為示地上之菩薩，更曰摩訶薩。佛地論二曰：「菩薩摩訶薩者，謂諸薩埵求菩提故。此通三乘。為簡取大故。須復說摩訶薩言。（中略）此通諸位。今取地上諸大菩薩。是故復說摩訶薩言。」法華嘉祥疏二曰：「摩訶薩埵者。摩訶云大。十地論云：大有三種。願大行大度眾生大。薩埵云眾生，即大眾生也。（中略）摩訶薩者簡異二乘，亦求小道。今明求於大道，故名大眾生。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 具cụ 名danh 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 埵Đóa 。 （ Bohdhisattva Mahāsattva ） 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 作tác 道đạo 眾chúng 生sanh ， 新tân 譯dịch 曰viết 覺giác 有hữu 情tình 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 埵Đóa 。 作tác 大đại 眾chúng 生sanh ， 新tân 譯dịch 曰viết 大đại 有hữu 情tình 。 求cầu 道Đạo 果quả 之chi 眾chúng 生sanh ， 故cố 云vân 道đạo 眾chúng 生sanh 求cầu 道Đạo 果quả 者giả 通thông 於ư 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 故cố 為vi 簡giản 別biệt 於ư 彼bỉ ， 更cánh 曰viết 大đại 眾chúng 生sanh 也dã 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 有hữu 中trung 高cao 下hạ 之chi 諸chư 位vị ， 但đãn 為vi 示thị 地địa 上thượng 之chi 菩Bồ 薩Tát 更cánh 曰viết 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 佛Phật 地địa 論luận 二nhị 曰viết 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 者giả ， 謂vị 諸chư 薩tát 埵đóa 求cầu 菩Bồ 提Đề 故cố 。 此thử 通thông 三tam 乘thừa 。 為vi 簡giản 取thủ 大đại 故cố 。 須tu 復phục 說thuyết 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。 （ 中trung 略lược ） 此thử 通thông 諸chư 位vị 。 今kim 取thủ 地địa 上thượng 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 故cố 復phục 說thuyết 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。 」 法pháp 華hoa 嘉gia 祥tường 疏sớ 二nhị 曰viết 摩Ma 訶Ha 薩Tát 埵Đóa 者giả 。 摩ma 訶ha 云vân 大đại 。 十Thập 地Địa 論luận 云vân ： 大đại 有hữu 三tam 種chủng 。 願nguyện 大đại 行hành 大đại 度độ 眾chúng 生sanh 大đại 。 薩tát 埵đóa 云vân 眾chúng 生sanh ， 即tức 大đại 眾chúng 生sanh 也dã 。 （ 中trung 略lược ） 摩Ma 訶Ha 薩Tát 者giả 簡giản 異dị 二nhị 乘thừa ， 亦diệc 求cầu 小tiểu 道đạo 。 今kim 明minh 求cầu 於ư 大Đại 道Đạo 故cố 名danh 大đại 眾chúng 生sanh 。 」 。