Bồ Đề Tư Lương Luận – Quyển 1

Chuẩn
Leave a comment

菩Bồ 提Đề 資Tư 糧Lương 論Luận
Quyển 1
龍Long 樹Thụ 本Bổn 自Tự 在Tại 比Bỉ 丘Khâu 釋Thích 隋Tùy 達Đạt 磨Ma 笈Cấp 多Đa 譯Dịch

菩Bồ 提Đề 資Tư 糧Lương 。論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 本bổn 。比Bỉ 丘Khâu 自tự 在tại 釋thích 。

大đại 隋tùy 南nam 印ấn 度độ 三tam 藏tạng 達đạt 磨ma 笈cấp 多đa 譯dịch

今kim 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。合hợp 掌chưởng 而nhi 頂đảnh 敬kính 。

我ngã 當đương 如như 教giáo 說thuyết 。佛Phật 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。

佛Phật 者giả 。於ư 一nhất 切thiết 所sở 應ưng 知tri 中trung 得đắc 覺giác 。此thử 為vi 佛Phật 義nghĩa 。如như 所sở 應ưng 知tri 而nhi 知tri 故cố 。又hựu 於ư 無vô 智trí 睡thụy 眠miên 中trung 覺giác 故cố 。覺giác 者giả 。覺giác 寤ngụ 為vi 義nghĩa 。以dĩ 離ly 無vô 智trí 睡thụy 故cố 。又hựu 諸chư 釋Thích 梵Phạm 等đẳng 不bất 覺giác 此thử 覺giác 。唯duy 是thị 名danh 聲thanh 普phổ 遍biến 三tam 界giới 者giả 。所sở 能năng 覺giác 故cố 。一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。乃nãi 覺giác 此thử 覺giác 。以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。遍biến 智trí 唯duy 佛Phật 所sở 知tri 。非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。獨Độc 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 不bất 共cộng 法pháp 具cụ 足túc 故cố 。諸chư 者giả 。無vô 闕khuyết 故cố 。謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 等đẳng 。頂đảnh 者giả 上thượng 分phần/phân 故cố 。合hợp 掌chưởng 者giả 。攝nhiếp 手thủ 故cố 敬kính 者giả 。向hướng 禮lễ 故cố 。我ngã 說thuyết 者giả 。自tự 分phân 別biệt 故cố 。如như 教giáo 者giả 。彼bỉ 彼bỉ 經kinh 中trung 種chủng 種chủng 已dĩ 說thuyết 。今kim 亦diệc 如như 彼bỉ 教giáo 說thuyết 故cố 。佛Phật 者giả 。離ly 無vô 智trí 故cố 。菩Bồ 提Đề 者giả 。一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 故cố 。資tư 糧lương 者giả 。能năng 滿mãn 菩Bồ 提Đề 法Pháp 故cố 。譬thí 如như 世thế 間gian 。瓶bình 盈doanh 釜phủ 盈doanh 等đẳng 。盈doanh 是thị 滿mãn 義nghĩa 。如như 是thị 以dĩ 滿mãn 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。為vi 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。又hựu 以dĩ 持trì 為vi 義nghĩa 。譬thí 如như 世thế 間gian 。共cộng 行hành 日nhật 攝nhiếp 於ư 熱nhiệt 月nguyệt 攝nhiếp 於ư 冷lãnh 。攝nhiếp 是thị 持trì 義nghĩa 。如như 是thị 以dĩ 持trì 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。為vi 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。言ngôn 資tư 糧lương 者giả 即tức 是thị 持trì 義nghĩa 。又hựu 以dĩ 長trưởng 養dưỡng 為vi 義nghĩa 。譬thí 如như 世thế 間gian 。有hữu 能năng 滿mãn 千thiên 或hoặc 百bách 或hoặc 十thập 。或hoặc 唯duy 自tự 滿mãn 或hoặc 難nạn/nan 自tự 滿mãn 。菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。以dĩ 長trưởng 養dưỡng 菩Bồ 提Đề 為vi 義nghĩa 。又hựu 以dĩ 因nhân 為vi 義nghĩa 。如như 舍xá 城thành 車xa 等đẳng 因nhân 中trung 說thuyết 言ngôn 舍xá 資tư 糧lương 城thành 資tư 糧lương 車xa 資tư 糧lương 。如như 是thị 於ư 生sanh 菩Bồ 提Đề 因nhân 緣duyên 法pháp 中trung 。說thuyết 名danh 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。又hựu 以dĩ 眾chúng 分phần/phân 具cụ 足túc 為vi 義nghĩa 。譬thí 如như 祭tế 祀tự 分phần/phân 中trung 杓chước 火hỏa 等đẳng 具cụ 足túc 名danh 為vi 祭tế 祀tự 。非phi 不bất 具cụ 足túc 。亦diệc 如như 身thân 分phần/phân 頭đầu 手thủ 足túc 等đẳng 具cụ 足túc 得đắc 名danh 為vi 身thân 。非phi 不bất 具cụ 足túc 。施thí 分phần/phân 亦diệc 如như 是thị 。施thí 者giả 施thí 物vật 。受thọ 者giả 迴hồi 向hướng 。此thử 等đẳng 具cụ 足túc 名danh 施thí 資tư 糧lương 。非phi 不bất 具cụ 足túc 。戒giới 等đẳng 資tư 糧lương 亦diệc 如như 是thị 。是thị 故cố 眾chúng 分phần/phân 具cụ 足túc 義nghĩa 。是thị 資tư 糧lương 義nghĩa 。如như 是thị 我ngã 說thuyết 。菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。是thị 能năng 滿mãn 者giả 。持trì 者giả 。長trưởng 養dưỡng 者giả 。菩Bồ 提Đề 因nhân 者giả 。菩Bồ 提Đề 分phần/phân 具cụ 足túc 者giả 。皆giai 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

何hà 能năng 說thuyết 無vô 闕khuyết 。菩Bồ 提Đề 諸chư 資tư 糧lương 。

唯duy 獨độc 有hữu 諸chư 佛Phật 。別biệt 得đắc 無vô 邊biên 覺giác 。

何hà 能năng 者giả 。何hà 力lực 也dã 。若nhược 聲Thanh 聞Văn 若nhược 菩Bồ 薩Tát 。少thiểu 分phần 覺giác 知tri 無vô 力lực 能năng 故cố 。若nhược 欲dục 說thuyết 諸chư 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。無vô 闕khuyết 無vô 餘dư 。唯duy 是thị 諸chư 佛Phật 別biệt 得đắc 無vô 邊biên 覺giác 者giả 。言ngôn 無vô 邊biên 覺giác 。謂vị 非phi 少thiểu 分phần 覺giác 故cố 。以dĩ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。於ư 無vô 邊biên 應ưng 知tri 義nghĩa 中trung 覺giác 知tri 無vô 礙ngại 。是thị 故cố 佛Phật 名danh 無vô 邊biên 覺giác 者giả 。又hựu 於ư 欲dục 樂lạc 及cập 自tự 疲bì 苦khổ 斷đoạn 常thường 有hữu 無vô 等đẳng 邊biên 見kiến 中trung 。覺giác 而nhi 不bất 著trước 。以dĩ 所sở 覺giác 無vô 邊biên 。是thị 故cố 佛Phật 名danh 無vô 邊biên 覺giác 者giả 。問vấn 何hà 故cố 資tư 糧lương 唯duy 佛Phật 能năng 說thuyết 。餘dư 人nhân 不bất 能năng 答đáp 。

佛Phật 體thể 無vô 邊biên 德đức 。覺giác 資tư 糧lương 為vi 根căn 。

是thị 故cố 覺giác 資tư 糧lương 。亦diệc 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。

佛Phật 體thể 者giả 。即tức 佛Phật 身thân 也dã 。以dĩ 彼bỉ 佛Phật 體thể 具cụ 足túc 無vô 邊biên 功công 德đức 故cố 。說thuyết 佛Phật 體thể 無vô 邊biên 德đức 。功công 德đức 者giả 。謂vị 可khả 稱xưng 讚tán 義nghĩa 。若nhược 可khả 稱xưng 讚tán 則tắc 名danh 功công 德đức 。又hựu 是thị 數sác 數sác 作tác 義nghĩa 。譬thí 如như 數sác 數sác 誦tụng 習tập 經kinh 書thư 。彼bỉ 則tắc 說thuyết 名danh 。作tác 功công 德đức 者giả 。又hựu 是thị 牢lao 固cố 義nghĩa 。譬thí 如như 作tác 繩thằng 。或hoặc 合hợp 二nhị 為vi 功công 。或hoặc 合hợp 三tam 為vi 功công 。又hựu 是thị 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。譬thí 如như 息tức 利lợi 。或hoặc 增tăng 二nhị 為vi 功công 。或hoặc 增tăng 三tam 為vi 功công 。又hựu 是thị 依y 止chỉ 義nghĩa 。譬thí 如như 諸chư 物vật 各các 以dĩ 依y 止chỉ 為vi 功công 。如như 是thị 佛Phật 體thể 為vi 戒giới 定định 等đẳng 無vô 邊biên 差sai 別biệt 功công 德đức 依y 止chỉ 故cố 。說thuyết 佛Phật 體thể 有hữu 。無vô 邊biên 功công 德đức 。覺giác 資tư 糧lương 為vi 根căn 者giả 。彼bỉ 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。與dữ 佛Phật 體thể 無vô 邊biên 功công 德đức 。為vi 根căn 本bổn 故cố 。根căn 者giả 建kiến 立lập 義nghĩa 。菩Bồ 提Đề 者giả 智trí 也dã 。根căn 即tức 資tư 糧lương 。以dĩ 彼bỉ 資tư 糧lương 能năng 建kiến 立lập 一nhất 切thiết 智trí 智trí 。是thị 故cố 資tư 糧lương 為vi 佛Phật 體thể 根căn 本bổn 。良lương 由do 佛Phật 體thể 有hữu 。無vô 邊biên 功công 德đức 。須tu 以dĩ 無vô 邊biên 功công 德đức 。成thành 彼bỉ 佛Phật 體thể 。是thị 故cố 資tư 糧lương 。亦diệc 無vô 邊biên 際tế 。

當đương 說thuyết 彼bỉ 少thiểu 分phần 。敬kính 禮lễ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。次thứ 佛Phật 應ưng 供cúng 養dường 。

彼bỉ 諸chư 資tư 糧lương 無vô 邊biên 而nhi 智trí 有hữu 邊biên 。是thị 以dĩ 說thuyết 彼bỉ 資tư 糧lương 不bất 能năng 無vô 闕khuyết 。故cố 言ngôn 當đương 說thuyết 彼bỉ 少thiểu 分phần 敬kính 禮lễ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 問vấn 應ưng 禮lễ 佛Phật 。以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。中trung 最tối 勝thắng 故cố 。何hà 義nghĩa 此thử 中trung 亦diệc 禮lễ 菩Bồ 薩Tát 。答đáp 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。次thứ 佛Phật 應ưng 供cúng 養dường 故cố 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。乃nãi 至chí 覺giác 場tràng 。皆giai 應ưng 供cúng 養dường 。菩Bồ 薩Tát 有hữu 七thất 種chủng 。一nhất 初sơ 發phát 心tâm 。二nhị 正chánh 修tu 行hành 。三tam 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。四tứ 灌quán 頂đảnh 。五ngũ 一Nhất 生Sanh 所Sở 繫Hệ 。六lục 最tối 後hậu 生sanh 。七thất 詣nghệ 覺giác 場tràng 。此thử 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。於ư 諸chư 佛Phật 後hậu 次thứ 應ưng 供cúng 養dường 。以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 。及cập 外ngoại 物vật 等đẳng 。而nhi 供cúng 養dường 之chi 。初sơ 發phát 心tâm 者giả 未vị 得đắc 地địa 。正chánh 修tu 行hành 者giả 。乃nãi 至chí 七Thất 地Địa 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。者giả 住trụ 第đệ 八Bát 地Địa 。灌quán 頂đảnh 者giả 住trụ 第đệ 十Thập 地Địa 。一Nhất 生Sanh 所Sở 繫Hệ 。者giả 方phương 入nhập 兜Đâu 率Suất 陀đà 。最tối 後hậu 生sanh 者giả 兜Đâu 率Suất 陀đà 處xứ 住trụ 。詣nghệ 覺giác 場tràng 者giả 欲dục 受thọ 用dụng 。一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。於ư 七thất 種chủng 菩Bồ 薩Tát 中trung 。初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 應ưng 禮lễ 敬kính 。何hà 況huống 餘dư 者giả 。

何hà 以dĩ 故cố 。深thâm 心tâm 寬khoan 大đại 故cố 。如Như 來Lai 教giáo 量lượng 故cố 。初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 時thời 。於ư 十thập 方phương 分phần/phân 無vô 減giảm 諸chư 佛Phật 土độ 無vô 減giảm 諸chư 眾chúng 生sanh 無vô 減giảm 。以dĩ 慈từ 遍biến 滿mãn 。發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。若nhược 未vị 度độ 眾chúng 生sanh 。我ngã 當đương 度độ 之chi 。未vị 解giải 脫thoát 者giả 。我ngã 當đương 解giải 脫thoát 。未vị 穌tô 息tức 者giả 我ngã 當đương 蘇tô 息tức 。未vị 寂tịch 滅diệt 者giả 我ngã 當đương 寂tịch 滅diệt 。應ưng 聲Thanh 聞Văn 者giả 我ngã 當đương 令linh 入nhập 。聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。應ưng 獨Độc 覺Giác 者giả 我ngã 當đương 令linh 入nhập 獨Độc 覺Giác 乘thừa 中trung 。應ưng 大Đại 乘Thừa 者giả 我ngã 當đương 令linh 入nhập 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。悉tất 得đắc 寂tịch 滅diệt 。非phi 為vi 寂tịch 滅diệt 。少thiểu 分phần 眾chúng 生sanh 。以dĩ 是thị 深thâm 心tâm 寬khoan 大đại 故cố 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 應ưng 禮lễ 敬kính 。何hà 者giả 為vi 如Như 來Lai 教giáo 量lượng 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 迦Ca 葉Diếp 。譬thí 如như 新tân 月nguyệt 便tiện 應ưng 作tác 禮lễ 。非phi 為vi 滿mãn 月nguyệt 。如như 是thị 迦Ca 葉Diếp 。若nhược 信tín 我ngã 者giả 。應ưng 當đương 禮lễ 敬kính 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。非phi 為vi 如Như 來Lai 。

何hà 以dĩ 故cố 。從tùng 於ư 菩Bồ 薩Tát 出xuất 如Như 來Lai 故cố 。又hựu 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 亦diệc 說thuyết 。

於ư 彼bỉ 知tri 法Pháp 者giả 。若nhược 老lão 若nhược 年niên 少thiếu 。

應ưng 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。如như 梵Phạm 志Chí 事sự 火hỏa 。

以dĩ 是thị 故cố 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。次thứ 於ư 佛Phật 後hậu 。皆giai 應ưng 供cúng 養dường 。如như 偈kệ 說thuyết 。

紹thiệu 持trì 佛Phật 種chủng 者giả 。勝thắng 餘dư 少thiểu 分phần 行hành 。

是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

慈từ 與dữ 虛hư 空không 等đẳng 。普phổ 遍biến 諸chư 眾chúng 生sanh 。

是thị 故cố 最Tối 勝Thắng 子tử 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 類loại 。大đại 悲bi 猶do 如như 子tử 。

是thị 故cố 此thử 佛Phật 子tử 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

悲bi 心tâm 利lợi 眾chúng 生sanh 。無vô 二nhị 似tự 虛hư 空không 。

是thị 故cố 無vô 畏úy 者giả 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

一nhất 切thiết 時thời 如như 父phụ 。增tăng 長trưởng 諸chư 眾chúng 生sanh 。

是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

猶do 如như 地địa 水thủy 火hỏa 。眾chúng 生sanh 常thường 受thọ 用dụng 。

是thị 故cố 施thí 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

唯duy 為vì 利lợi 眾chúng 生sanh 。捨xả 離ly 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。

是thị 故cố 彼bỉ 一nhất 切thiết 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

佛Phật 及cập 佛Phật 之chi 餘dư 。皆giai 從tùng 初sơ 心tâm 出xuất 。

是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。次thứ 佛Phật 後hậu 供cúng 養dường 。

問vấn 尊tôn 者giả 已dĩ 正chánh 說thuyết 資tư 糧lương 教giáo 緣duyên 起khởi 。今kim 應ưng 說thuyết 資tư 糧lương 體thể 。答đáp 。

既ký 為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。亦diệc 為vi 諸chư 佛Phật 母mẫu 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 覺giác 初sơ 資tư 糧lương 。

以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 故cố 。為vi 菩Bồ 提Đề 初sơ 資tư 糧lương 。

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 最tối 勝thắng 故cố 。如như 諸chư 身thân 根căn 中trung 眼nhãn 根căn 最tối 勝thắng 。諸chư 身thân 分phần 中trung 。頭đầu 為vi 最tối 勝thắng 。諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。最tối 勝thắng 亦diệc 如như 是thị 。以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 最tối 勝thắng 故cố 。為vi 初sơ 資tư 糧lương 。又hựu 前tiền 行hành 故cố 。如như 諸chư 法pháp 中trung 信tín 為vi 前tiền 行hành 。諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。前tiền 行hành 亦diệc 如như 是thị 。以dĩ 彼bỉ 陀đà 那na 若nhược 不phủ 。迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。則tắc 非phi 陀đà 那na 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 是thị 尸thi 羅la 等đẳng 不bất 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。亦diệc 非phi 尸thi 羅la 等đẳng 波Ba 羅La 蜜Mật 。迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。即tức 是thị 般Bát 若Nhã 。由do 般Bát 若Nhã 前tiền 行hành 故cố 能năng 迴hồi 向hướng 。以dĩ 是thị 前tiền 行hành 故cố 。諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 提Đề 初sơ 資tư 糧lương 。又hựu 是thị 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。三tam 輪luân 淨tịnh 因nhân 體thể 故cố 。以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。三tam 輪luân 淨tịnh 因nhân 體thể 。是thị 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 提Đề 初sơ 資tư 糧lương 。三tam 輪luân 淨tịnh 者giả 。菩Bồ 薩Tát 於ư 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。行hành 布bố 施thí 時thời 。不bất 念niệm 自tự 身thân 。以dĩ 離ly 取thủ 自tự 身thân 故cố 。不bất 念niệm 受thọ 者giả 差sai 別biệt 。以dĩ 斷đoạn 一nhất 切thiết 處xứ 分phân 別biệt 故cố 。不bất 念niệm 施thí 果quả 。以dĩ 諸chư 法pháp 不bất 來lai 不bất 出xuất 相tương/tướng 故cố 。如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。得đắc 三tam 輪luân 淨tịnh 施thí 。如như 淨tịnh 施thí 淨tịnh 戒giới 。等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 彼bỉ 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。三tam 輪luân 淨tịnh 因nhân 體thể 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 提Đề 初sơ 資tư 糧lương 。又hựu 大đại 果quả 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。大đại 果quả 勝thắng 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 經kinh 說thuyết 。

菩Bồ 提Đề 心tâm 福phước 德đức 。及cập 以dĩ 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。

於ư 空không 若nhược 信tín 解giải 。價giá 勝thắng 十thập 六lục 分phần 。

鞞bệ 羅la 摩ma 經kinh 中trung 大đại 果quả 因nhân 緣duyên 。此thử 中trung 應ưng 說thuyết 。以dĩ 是thị 大đại 果quả 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 提Đề 初sơ 資tư 糧lương 。

問vấn 何hà 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。得đắc 為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。

答đáp 以dĩ 能năng 生sanh 故cố 。方phương 便tiện 所sở 攝nhiếp 。般Bát 若Nhã 生sanh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。令linh 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。不bất 求cầu 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。以dĩ 是thị 生sanh 佛Phật 體thể 因nhân 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。又hựu 置trí 於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 故cố 。如như 言ngôn 冥minh 鉢bát 囉ra 膩nị 波ba 低đê 也dã 。冥minh 為vi 性tánh 。鉢bát 囉ra 膩nị 波ba 低đê 為vi 誦tụng 。即tức 此thử 性tánh 相tướng 是thị 為vi 摩ma 多đa (# 摩ma 多đa 翻phiên 為vi 母mẫu 於ư 字tự 聲thanh 論luận 中trung 摩ma 多đa 字tự 從tùng 冥minh 鉢bát 囉ra 膩nị 波ba 低đê 語ngữ 中trung 出xuất 冥minh 是thị 摩ma 多đa 體thể 性tánh 鉢bát 囉ra 膩nị 波ba 低đê 是thị 誦tụng 摩ma 多đa 義nghĩa 鉢bát 囉ra 膩nị 波ba 低đê 正chánh 翻phiên 為vi 置trí 故cố 以dĩ 置trí 為vi 母mẫu 義nghĩa )# 。

譬thí 如như 母mẫu 生sanh 子tử 。

時thời 或hoặc 置trí 床sàng 敷phu 。或hoặc 置trí 地địa 上thượng 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。生sanh 彼bỉ 求cầu 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 薩Tát 時thời 。置trí 於ư 施thí 等đẳng 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。以dĩ 能năng 置trí 求cầu 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 薩Tát 故cố 。說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。又hựu 以dĩ 量lượng 故cố 。如như 言ngôn 茫mang 摩ma 泥nê 也dã 。茫mang 為vi 性tánh 摩ma 泥nê 為vi 誦tụng 。即tức 此thử 性tánh 相tướng 是thị 為vi 摩ma 多đa (# 於ư 字tự 聲thanh 論luận 中trung 摩ma 多đa 字tự 又hựu 從tùng 茫mang 摩ma 泥nê 語ngữ 中trung 出xuất 茫mang 亦diệc 是thị 體thể 性tánh 摩ma 泥nê 是thị 誦tụng 其kỳ 義nghĩa 摩ma 泥nê 正chánh 翻phiên 為vi 量lượng 故cố 以dĩ 量lượng 為vi 母mẫu 義nghĩa )# 。譬thí 如như 母mẫu 生sanh 子tử 已dĩ 。隨tùy 時thời 籌trù 量lượng 。如như 是thị 我ngã 子tử 以dĩ 此thử 食thực 故cố 身thân 增tăng 。以dĩ 此thử 故cố 損tổn 減giảm 。菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。自tự 量lượng 其kỳ 身thân 。我ngã 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。我ngã 應ưng 如như 是thị 持trì 戒giới 等đẳng 。以dĩ 是thị 自tự 量lượng 因nhân 緣duyên 故cố 。說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。又hựu 以dĩ 斟châm 量lượng 故cố 。譬thí 如như 量lượng 物vật 有hữu 鉢bát 邏la 薩tát 他tha 。有hữu 阿a 宅trạch 迦ca 。有hữu 突đột 嚧rô 挐# 。有hữu 佉khư 梨lê 底để 等đẳng (# 如như 此thử 間gian 合hợp 升thăng 斗đẩu 斛hộc 之chi 類loại )# 斟châm 量lượng 諸chư 。菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。此thử 初sơ 發phát 心tâm 。此thử 修tu 行hành 。此thử 得đắc 忍nhẫn 等đẳng 。以dĩ 斟châm 量lượng 因nhân 緣duyên 故cố 。說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。又hựu 以dĩ 修Tu 多Đa 羅La 中trung 誦tụng 故cố 。所sở 謂vị 於ư 諸chư 。經kinh 中trung 作tác 母mẫu 名danh 誦tụng 。彼bỉ 等đẳng 經kinh 中trung 有hữu 名danh 稱xưng 遍biến 諸chư 佛Phật 國quốc 菩Bồ 薩Tát 。名danh 毘tỳ 摩ma 羅la 吉cát 利lợi 帝đế 。說thuyết 伽già 他tha 言ngôn 。舊cựu 云vân 維duy 摩ma 詰cật 者giả 不bất 正chánh )# 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。菩Bồ 薩Tát 仁nhân 者giả 母mẫu 。

善thiện 方phương 便tiện 為vi 父phụ 。慈từ 悲bi 以dĩ 為vi 女nữ 。

復phục 有hữu 餘dư 經kinh 。亦diệc 如như 是thị 誦tụng 。以dĩ 修tu 多đa 羅la 量lượng 故cố 說thuyết 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。

問vấn 何hà 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 為vi 諸chư 佛Phật 母mẫu 。

答đáp 以dĩ 出xuất 生sanh 及cập 顯hiển 示thị 。無vô 障chướng 礙ngại 智trí 故cố 。過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。由do 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 阿a 含hàm 故cố 。煩phiền 惱não 已dĩ 盡tận 當đương 盡tận 今kim 盡tận 以dĩ 是thị 出xuất 生sanh 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 諸chư 佛Phật 母mẫu 。顯hiển 示thị 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 者giả 。以dĩ 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。顯hiển 示thị 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。皆giai 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 顯hiển 。以dĩ 是thị 顯hiển 示thị 。無vô 障chướng 礙ngại 智trí 故cố 。諸chư 佛Phật 亦diệc 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 母mẫu 此thử 中trung 有hữu 輸du 盧lô 迦ca 。

由do 大đại 悲bi 相tương 應ứng 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

於ư 無vô 為vi 險hiểm 岸ngạn 。佛Phật 子tử 能năng 超siêu 過quá 。

得đắc 到đáo 無vô 等đẳng 覺giác 。利lợi 攝nhiếp 諸chư 眾chúng 生sanh 。

智Trí 度Độ 為vi 母mẫu 故cố 。大đại 人nhân 能năng 如như 是thị 。

由do 得đắc 智Trí 度Độ 故cố 。乃nãi 得đắc 成thành 佛Phật 體thể 。

故cố 為vi 諸chư 佛Phật 母mẫu 。勝thắng 仙tiên 之chi 所sở 說thuyết 。

何hà 故cố 此thử 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。以dĩ 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。獨Độc 覺Giác 共cộng 故cố 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。於ư 上thượng 更cánh 無vô 。所sở 應ưng 知tri 故cố 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。此thử 智trí 到đáo 一nhất 切thiết 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。餘dư 無vô 能năng 勝thắng 故cố 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。三tam 世thế 平bình 等đẳng 故cố 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。虛hư 空không 無vô 邊biên 平bình 等đẳng 故cố 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 是thị 等đẳng 勝thắng 因nhân 緣duyên 。如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 中trung 說thuyết 。故cố 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 已dĩ 略lược 說thuyết 菩Bồ 提Đề 初sơ 資tư 糧lương 。第đệ 二nhị 資tư 糧lương 今kim 應ưng 說thuyết 。

施thí 戒giới 忍nhẫn 進tiến 定định 。及cập 此thử 五ngũ 之chi 餘dư 。

皆giai 由do 智Trí 度Độ 故cố 。波Ba 羅La 蜜Mật 所sở 攝nhiếp 。

此thử 中trung 陀đà 那na 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 第đệ 二nhị 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。以dĩ 般Bát 若Nhã 前tiền 行hành 故cố 。菩Bồ 薩Tát 為vi 菩Bồ 提Đề 而nhi 行hành 布bố 施thí 。是thị 故cố 施thí 為vi 第đệ 二nhị 資tư 糧lương 。於ư 中trung 生sanh 他tha 身thân 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。因nhân 名danh 布bố 施thí 。非phi 為vi 作tác 苦khổ 。彼bỉ 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 財tài 施thí 法Pháp 施thí 。財tài 施thí 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 共cộng 識thức 不bất 共cộng 識thức 。共cộng 識thức 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 內nội 及cập 外ngoại 。若nhược 施thí 自tự 身thân 支chi 節tiết 。若nhược 全toàn 身thân 施thí 。是thị 為vi 內nội 施thí 。若nhược 施thí 男nam 女nữ 妻thê 妾thiếp 及cập 二nhị 足túc 四tứ 足túc 等đẳng 。是thị 為vi 外ngoại 施thí 。不bất 共cộng 識thức 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 可khả 食thực 不bất 可khả 食thực 。此thử 有hữu 多đa 種chủng 若nhược 施thí 身thân 內nội 受thọ 用dụng 。飲ẩm 食thực 等đẳng 物vật 。是thị 為vi 可khả 食thực 。若nhược 施thí 身thân 外ngoại 受thọ 用dụng 香hương 鬘man 所sở 攝nhiếp 金kim 銀ngân 珍trân 寶bảo 。衣y 服phục 土thổ/độ 田điền 財tài 物vật 園viên 池trì 遊du 戲hí 處xứ 等đẳng 。是thị 為vi 不bất 可khả 食thực 。然nhiên 可khả 受thọ 用dụng 法Pháp 施thí 。亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。若nhược 因nhân 法Pháp 施thí 。於ư 流lưu 轉chuyển 中trung 。舊cựu 云vân 生sanh 死tử 者giả 非phi 正chánh 翻phiên 名danh 今kim 改cải 為vi 流lưu 轉chuyển 也dã 已dĩ 後hậu 諸chư 云vân 流lưu 轉chuyển 者giả 皆giai 是thị 此thử 義nghĩa )# 出xuất 生sanh 可khả 愛ái 身thân 根căn 境cảnh 界giới 。是thị 為vi 世thế 間gian 。若nhược 因nhân 法Pháp 施thí 果quả 報báo 。越việt 度độ 流lưu 轉chuyển 。是thị 為vi 出xuất 世thế 間gian 。彼bỉ 財tài 施thí 法Pháp 施thí 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 有hữu 著trước 無vô 著trước 。若nhược 為vì 自tự 身thân 。若nhược 為vi 資tư 生sanh 。若nhược 為vi 勝thắng 果quả 。悕hy 望vọng 相tương 續tục 以dĩ 財tài 法Pháp 施thí 。是thị 為vi 有hữu 著trước 。若nhược 為vì 利lợi 益ích 。安an 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。若nhược 為vi 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。是thị 為vi 無vô 著trước 。其kỳ 餘dư 更cánh 有hữu 。無vô 畏úy 施thí 等đẳng 。亦diệc 隨tùy 順thuận 入nhập 財tài 施thí 中trung 。彼bỉ 二nhị 種chủng 施thí 果quả 及cập 餘dư 氣khí (# 謂vị 津tân 液dịch 也dã )# 具cụ 如như 大Đại 乘Thừa 經Kinh 說thuyết 。此thử 中trung 當đương 略lược 說thuyết 偈kệ 。

飲ẩm 食thực 及cập 被bị 服phục 。隨tùy 須tu 皆giai 布bố 施thí 。

亦diệc 施thí 花hoa 鬘man 燈đăng 。末mạt 香hương 與dữ 音âm 樂nhạc 。

或hoặc 施thí 諸chư 美mỹ 味vị 。藥dược 物vật 及cập 猗ỷ 枕chẩm 。

養dưỡng 病bệnh 之chi 所sở 須tu 。并tinh 醫y 人nhân 給cấp 侍thị 。

男nam 女nữ 與dữ 妻thê 妾thiếp 。奴nô 婢tỳ 及cập 倉thương 庫khố 。

莊trang 飾sức 諸chư 婇thể 女nữ 。隨tùy 須tu 皆giai 布bố 施thí 。

所sở 有hữu 諸chư 寶bảo 物vật 。種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。

象tượng 馬mã 車xa 乘thừa 等đẳng 。妙diệu 物vật 盡tận 施thí 之chi 。

園viên 林lâm 修tu 道Đạo 處xứ 。池trì 井tỉnh 集tập 會hội 堂đường 。

土thổ/độ 田điền 并tinh 雜tạp 物vật 。客khách 舍xá 等đẳng 皆giai 施thí 。

若nhược 二nhị 足túc 四tứ 足túc 。若nhược 復phục 一nhất 洲châu 渚chử 。

村thôn 落lạc 與dữ 國quốc 都đô 。及cập 王vương 境cảnh 悉tất 施thí 。

施thí 所sở 玩ngoạn 好hảo/hiếu 物vật 。利lợi 樂lạc 悕hy 須tu 者giả 。

為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 依y 。怖bố 者giả 施thí 無vô 畏úy 。

施thí 其kỳ 所sở 難nan 捨xả 。手thủ 足túc 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 。

亦diệc 施thí 心tâm 與dữ 頭đầu 。舉cử 身thân 悉tất 能năng 捨xả 。

修tu 行hành 布bố 施thí 時thời 。常thường 於ư 受thọ 者giả 所sở 。

應ưng 生sanh 福phước 田điền 想tưởng 。亦diệc 如như 善thiện 眷quyến 屬thuộc 。

布bố 施thí 諸chư 果quả 報báo 。具cụ 足túc 善thiện 聚tụ 集tập 。

迴hồi 向hướng 為vi 自tự 他tha 。成thành 佛Phật 及cập 淨tịnh 土độ 。

菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 施thí 。正chánh 迴hồi 向hướng 佛Phật 體thể 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 陀đà 那na 。得đắc 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。

若nhược 彼bỉ 若nhược 此thử 岸ngạn 。亦diệc 無vô 能năng 說thuyết 者giả 。

施thí 果quả 到đáo 於ư 彼bỉ 。說thuyết 為vi 施thí 彼bỉ 岸ngạn 。

今kim 說thuyết 施thí 主chủ 差sai 別biệt 。

不bất 貪tham 於ư 愛ái 果quả 。悲bi 故cố 三tam 輪luân 淨tịnh 。

正chánh 覺giác 說thuyết 彼bỉ 施thí 。是thị 為vì 求cầu 菩Bồ 提Đề 。

我ngã 已dĩ 作tác 此thử 事sự 。正chánh 作tác 當đương 亦diệc 作tác 。

若nhược 作tác 如như 是thị 捨xả 。傭dong 賃nhẫm 非phi 布bố 施thí 。

貪tham 增tăng 施thí 果quả 故cố 。隨tùy 須tu 即tức 能năng 捨xả 。

說thuyết 為vi 息tức 利lợi 人nhân 。智trí 念niệm 非phi 施thí 主chủ 。

不bất 貪tham 增tăng 益ích 果quả 。唯duy 以dĩ 悲bi 心tâm 施thí 。

此thử 名danh 真chân 施thí 主chủ 。餘dư 皆giai 是thị 商thương 販phán 。

如như 大đại 雲vân 遍biến 雨vũ 。諸chư 處xứ 等đẳng 心tâm 施thí 。

此thử 名danh 大đại 施thí 主chủ 。餘dư 皆giai 是thị 少thiểu 分phần 。

施thí 及cập 施thí 果quả 報báo 。哀ai 愍mẫn 與dữ 須tu 者giả 。

施thí 主chủ 於ư 眾chúng 人nhân 。猶do 如như 其kỳ 父phụ 母mẫu 。

不bất 念niệm 所sở 施thí 物vật 。受thọ 者giả 及cập 施thí 者giả 。

而nhi 常thường 樂nhạo 布bố 施thí 。此thử 名danh 為vi 施thí 主chủ 。

若nhược 不bất 分phân 別biệt 佛Phật 。菩Bồ 提Đề 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。

而nhi 為vi 菩Bồ 提Đề 施thí 。彼bỉ 當đương 速tốc 成thành 佛Phật 。

問vấn 已dĩ 解giải 釋thích 陀đà 那na 波Ba 羅La 蜜Mật 。今kim 應ưng 說thuyết 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。答đáp 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。如như 前tiền 解giải 釋thích 。尸thi 羅la 義nghĩa 今kim 當đương 說thuyết 。以dĩ 尸thi 羅la 故cố 說thuyết 為vi 尸thi 羅la 。言ngôn 尸thi 羅la 者giả 謂vị 習tập 近cận 也dã 。此thử 是thị 體thể 相tướng 。又hựu 本bổn 性tánh 義nghĩa 。如như 世thế 間gian 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 戒giới 苦khổ 戒giới 等đẳng 。又hựu 清thanh 涼lương 義nghĩa 。為vi 不bất 悔hối 因nhân 離ly 心tâm 熱nhiệt 憂ưu 惱não 故cố 。又hựu 安an 隱ẩn 義nghĩa 。能năng 為vi 他tha 世thế 樂lạc 因nhân 故cố 。又hựu 安an 靜tĩnh 義nghĩa 。能năng 建kiến 立lập 止Chỉ 觀Quán 故cố 。又hựu 寂tịch 滅diệt 義nghĩa 。得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 因nhân 故cố 。又hựu 端đoan 嚴nghiêm 義nghĩa 。以dĩ 能năng 莊trang 飾sức 故cố 。又hựu 淨tịnh 潔khiết 義nghĩa 。能năng 洗tẩy 惡ác 戒giới 垢cấu 故cố 。又hựu 頭đầu 首thủ 義nghĩa 。能năng 為vi 入nhập 眾chúng 無vô 怯khiếp 弱nhược 因nhân 故cố 。又hựu 讚tán 歎thán 義nghĩa 。能năng 生sanh 名danh 稱xưng 故cố 。此thử 戒giới 是thị 身thân 口khẩu 意ý 善thiện 。行hành 所sở 轉chuyển 生sanh 。於ư 中trung 遠viễn 離ly 殺sát 生sanh 。不bất 與dữ 取thủ 欲dục 邪tà 行hành 等đẳng 。是thị 三tam 種chủng 身thân 戒giới 。遠viễn 離ly 妄vọng 語ngữ 。破phá 壞hoại 語ngữ 麁thô 惡ác 語ngữ 雜tạp 戲hí 語ngữ 等đẳng 。是thị 四tứ 種chủng 口khẩu 戒giới 。遠viễn 離ly 貪tham 瞋sân 邪tà 見kiến 等đẳng 。是thị 三tam 種chủng 意ý 戒giới 。如như 是thị 等đẳng 身thân 口khẩu 意ý 善thiện 。行hành 所sở 轉chuyển 生sanh 十thập 種chủng 戒giới 。與dữ 貪tham 瞋sân 癡si 所sở 生sanh 十thập 種chủng 惡ác 行hành 為vi 對đối 治trị 。彼bỉ 十thập 種chủng 惡ác 行hành 下hạ 中trung 上thượng 常thường 習tập 近cận 故cố 。墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。畜súc 生sanh 閻Diêm 摩Ma 世thế 等đẳng 。如như 前tiền 數sổ 十thập 種chủng 善thiện 行hành 戒giới 。若nhược 不bất 與dữ 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 。下hạ 中trung 上thượng 常thường 習tập 近cận 故cố 。隨tùy 福phước 上thượng 上thượng 差sai 別biệt 。當đương 得đắc 天thiên 人nhân 差sai 別biệt 。若nhược 與dữ 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 十thập 種chủng 善thiện 行hành 。戒giới 上thượng 上thượng 常thường 習tập 近cận 多đa 作tác 。故cố 當đương 得đắc 聲Thanh 聞Văn 地địa 及cập 菩Bồ 薩Tát 地Địa 。中trung 轉chuyển 勝thắng 差sai 別biệt 。又hựu 此thử 菩Bồ 薩Tát 戒giới 聚tụ 。有hữu 六lục 十thập 五ngũ 種chủng 無vô 盡tận 。如như 無vô 盡tận 意ý 經kinh 中trung 說thuyết 當đương 知tri 。又hựu 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 戒giới 。謂vị 平bình 等đẳng 種chủng 蒔thi 戒giới 。不bất 平bình 等đẳng 種chủng 蒔thi 戒giới 。平bình 等đẳng 種chủng 蒔thi 戒giới 者giả 。以dĩ 此thử 善thiện 身thân 口khẩu 意ý 積tích 聚tụ 故cố 。於ư 生sanh 生sanh 中trung 種chủng 蒔thi 。若nhược 界giới 若nhược 富phú 樂lạc 。若nhược 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。若nhược 相tương/tướng 報báo 若nhược 淨tịnh 土độ 若nhược 。成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。若nhược 正chánh 遍biến 覺giác 等đẳng 。彼bỉ 皆giai 說thuyết 名danh 平bình 等đẳng 種chủng 蒔thi 戒giới 。與dữ 此thử 相tương 違vi 。名danh 不bất 平bình 等đẳng 種chủng 蒔thi 戒giới 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。戒giới 謂vị 有hữu 作tác 戒giới 無vô 作tác 戒giới 。若nhược 於ư 有hữu 作tác 中trung 。有hữu 所sở 作tác 者giả 。名danh 有hữu 作tác 戒giới 。與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 無vô 作tác 戒giới 。

復phục 有hữu 九cửu 種chủng 戒giới 。謂vị 凡phàm 夫phu 戒giới 。外ngoại 道đạo 五ngũ 通thông 戒giới 。人nhân 戒giới 。欲dục 界giới 天thiên 子tử 戒giới 。色sắc 界giới 天thiên 子tử 。戒giới 無vô 色sắc 界giới 天thiên 子tử 戒giới 。諸chư 學học 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 戒giới 。獨Độc 覺Giác 戒giới 。菩Bồ 薩Tát 戒giới 。凡phàm 夫phu 戒giới 者giả 。入nhập 生sanh 處xứ 故cố 盡tận 。外ngoại 道đạo 五ngũ 通thông 戒giới 者giả 。神thần 通thông 退thoái 故cố 盡tận 。人nhân 戒giới 者giả 。十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 盡tận 故cố 盡tận 。欲dục 界giới 天thiên 子tử 戒giới 者giả 。福phước 盡tận 故cố 盡tận 。色sắc 界giới 天thiên 子tử 戒giới 者giả 。禪thiền 那na 盡tận 故cố 盡tận 。無vô 色sắc 界giới 天thiên 子tử 戒giới 者giả 。三tam 摩ma 鉢bát 帝đế 盡tận 故cố 盡tận 。諸chư 學học 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 戒giới 者giả 。究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 故cố 盡tận 。獨Độc 覺Giác 戒giới 者giả 。闕khuyết 大đại 悲bi 故cố 盡tận 。菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。則tắc 無vô 有hữu 盡tận 。以dĩ 此thử 戒giới 能năng 顯hiển 明minh 諸chư 戒giới 故cố 。種chủng 子tử 相tương 續tục 無vô 盡tận 故cố 。菩Bồ 薩Tát 相tương 續tục 無vô 盡tận 故cố 。如Như 來Lai 戒giới 無vô 盡tận 故cố 。以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。說thuyết 名danh 無vô 盡tận 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 故cố 。說thuyết 名danh 戒Giới 波Ba 羅La 蜜Mật 。此thử 中trung 有hữu 輸du 盧lô 迦ca 。

猶do 如như 父phụ 愛ái 功công 力lực 子tử 。亦diệc 如như 自tự 身thân 愛ái 壽thọ 命mạng 。

出xuất 離ly 有hữu 愛ái 戒giới 亦diệc 爾nhĩ 。大đại 心tâm 健kiện 者giả 之chi 所sở 愛ái 。

此thử 戒giới 牟Mâu 尼Ni 習tập 近cận 已dĩ 。解giải 脫thoát 於ư 欲dục 離ly 有hữu 愛ái 。

似tự 烏ô 凡phàm 人nhân 所sở 棄khí 捨xả 。智trí 者giả 常thường 當đương 愛ái 此thử 戒giới 。

此thử 戒giới 利lợi 益ích 於ư 自tự 他tha 。令linh 身thân 端đoan 嚴nghiêm 離ly 憂ưu 乏phạp 。

此thử 世thế 他tha 世thế 勝thắng 莊trang 嚴nghiêm 。是thị 戒giới 智trí 者giả 當đương 所sở 愛ái 。

此thử 戒giới 不bất 由do 於ư 他tha 力lực 。非phi 不bất 可khả 得đắc 非phi 乞khất 求cầu 。

皆giai 因nhân 自tự 力lực 而nhi 得đắc 之chi 。是thị 故cố 上thượng 人nhân 愛ái 此thử 戒giới 。

財tài 物vật 國quốc 境cảnh 并tinh 土thổ/độ 地địa 。自tự 身thân 肌cơ 肉nhục 及cập 以dĩ 頭đầu 。

皆giai 能năng 捨xả 之chi 不bất 捨xả 戒giới 。為vi 欲dục 淨tịnh 彼bỉ 勝thắng 菩Bồ 提Đề 。

假giả 使sử 從tùng 天thiên 墜trụy 於ư 地địa 。設thiết 令linh 自tự 地địa 昇thăng 於ư 天thiên 。

為vi 滿mãn 離ly 垢cấu 無vô 染nhiễm 地địa 。應ưng 當đương 決quyết 定định 不bất 移di 動động 。

若nhược 已dĩ 滿mãn 足túc 戒giới 方phương 便tiện 。此thử 時thời 即tức 得đắc 第đệ 二nhị 地địa 。

既ký 得đắc 離ly 垢cấu 清thanh 淨tịnh 地địa 。是thị 時thời 成thành 就tựu 心tâm 所sở 欲dục 。

若nhược 復phục 天thiên 人nhân 修tu 羅la 世thế 。及cập 畜súc 生sanh 中trung 可khả 化hóa 者giả 。

善thiện 知tri 教giáo 化hóa 方phương 便tiện 已dĩ 。隨tùy 念niệm 往vãng 彼bỉ 利lợi 益ích 之chi 。

或hoặc 以dĩ 布bố 施thí 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。或hoặc 以dĩ 愛ái 語ngữ 入nhập 其kỳ 意ý 。

或hoặc 復phục 與dữ 其kỳ 安an 隱ẩn 利lợi 。或hoặc 與dữ 同đồng 事sự 助trợ 其kỳ 力lực 。

或hoặc 在tại 人nhân 中trung 為vi 其kỳ 主chủ 。或hoặc 居cư 天thiên 眾chúng 而nhi 自tự 在tại 。

彼bỉ 彼bỉ 方phương 便tiện 引dẫn 導đạo 之chi 。悉tất 當đương 安an 置trí 於ư 白bạch 法Pháp 。

具cụ 足túc 實thật 戒giới 神thần 通thông 故cố 。便tiện 能năng 乾can 竭kiệt 於ư 大đại 海hải 。

世thế 間gian 盡tận 時thời 火hỏa 增tăng 盛thịnh 。於ư 剎sát 那na 頃khoảnh 悉tất 能năng 滅diệt 。

觀quán 於ư 世thế 間gian 種chủng 種chủng 惱não 。惱não 而nhi 生sanh 病bệnh 由do 離ly 親thân 。

智trí 者giả 有hữu 戒giới 通thông 方phương 便tiện 。為vi 世thế 親thân 依y 示thị 勝thắng 道đạo 。

問vấn 已dĩ 解giải 釋thích 。尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。今kim 應ưng 說thuyết 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。答đáp 此thử 中trung 羼sằn 提đề 者giả 。若nhược 身thân 若nhược 心tâm 。受thọ 諸chư 苦khổ 樂lạc 。其kỳ 志chí 堪kham 忍nhẫn 不bất 高cao 不bất 下hạ 。心tâm 無vô 染nhiễm 濁trược 。此thử 名danh 略lược 說thuyết 羼sằn 提đề 。若nhược 自tự 在tại 說thuyết 。則tắc 施thi 設thiết 為vi 三tam 。謂vị 身thân 住trụ 持trì 。心tâm 住trụ 持trì 。法pháp 住trụ 持trì 。於ư 中trung 身thân 住trụ 持trì 忍nhẫn 者giả 。謂vị 身thân 所sở 遭tao 苦khổ 。若nhược 外ngoại 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。不bất 愛ái 之chi 觸xúc 。所sở 生sanh 身thân 苦khổ 堪kham 忍nhẫn 不bất 計kế 。此thử 名danh 身thân 住trụ 持trì 忍nhẫn 外ngoại 所sở 生sanh 者giả 。謂vị 以dĩ 食thực 因nhân 緣duyên 故cố 起khởi 怖bố 瞋sân 癡si 。及cập 蚊văn 虻manh 蛇xà 虎hổ 師sư 子tử 熊hùng 等đẳng 二nhị 足túc 四tứ 足túc 多đa 足túc 。諸chư 有hữu 心tâm 物vật 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 。逼bức 惱não 於ư 身thân 。或hoặc 復phục 來lai 乞khất 手thủ 足túc 耳nhĩ 鼻tị 。頭đầu 目mục 支chi 節tiết 。而nhi 割cát 截tiệt 之chi 。於ư 此thử 惡ác 事sự 心tâm 無vô 悶muộn 亂loạn 亦diệc 無vô 動động 異dị 。此thử 名danh 身thân 住trụ 持trì 忍nhẫn 。又hựu 暴bạo 風phong 盛thịnh 日nhật 寒hàn 熱nhiệt 雨vũ 雹bạc 擊kích 觸xúc 因nhân 緣duyên 。諸chư 無vô 心tâm 物vật 來lai 逼bức 惱não 時thời 。遍biến 身thân 苦khổ 切thiết 而nhi 能năng 安an 受thọ 。此thử 亦diệc 名danh 忍nhẫn 。又hựu 內nội 身thân 所sở 起khởi 界giới 動động 因nhân 緣duyên 故cố 。風phong 黃hoàng 痰đàm 癊ấm 。及cập 起khởi 所sở 生sanh 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。極cực 為vi 身thân 苦khổ 。於ư 逼bức 惱não 時thời 能năng 忍nhẫn 不bất 計kế 。亦diệc 名danh 身thân 住trụ 持trì 忍nhẫn 。於ư 中trung 心tâm 住trụ 持trì 忍nhẫn 者giả 。若nhược 有hữu 罵mạ 詈lị 。瞋sân 嫌hiềm 呵ha 責trách 毀hủy 謗báng 挫tỏa 辱nhục 欺khi 誑cuống 等đẳng 不bất 愛ái 語ngữ 道đạo 。來lai 逼bức 惱não 時thời 。其kỳ 心tâm 不bất 動động 。亦diệc 無vô 濁trược 亂loạn 。此thử 名danh 心tâm 住trụ 持trì 忍nhẫn 。又hựu 八bát 種chủng 世thế 法pháp 所sở 觸xúc 。謂vị 得đắc 利lợi 失thất 利lợi 好hảo/hiếu 名danh 惡ác 名danh 譏cơ 譽dự 苦khổ 樂lạc 中trung 。心tâm 無vô 高cao 下hạ 。不bất 動động 如như 山sơn 。是thị 名danh 心tâm 住trụ 持trì 忍nhẫn 。又hựu 斷đoạn 順thuận 眠miên 瞋sân 故cố 。無vô 殺sát 害hại 心tâm 。無vô 結kết 恨hận 心tâm 。無vô 鬪đấu 諍tranh 心tâm 。無vô 訴tố 訟tụng 心tâm 。自tự 護hộ 護hộ 他tha 。於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。慈từ 心tâm 相tương 應ứng 。與dữ 悲bi 共cộng 行hành 起khởi 歡hoan 喜hỷ 意ý 恆hằng 作tác 捨xả 心tâm 。此thử 等đẳng 亦diệc 名danh 心tâm 住trụ 持trì 忍nhẫn 。於ư 中trung 法pháp 住trụ 持trì 忍nhẫn 者giả 。於ư 內nội 於ư 外ngoại 。如như 實thật 觀quán 察sát 故cố 。外ngoại 者giả 。謂vị 罵mạ 詈lị 殺sát 害hại 等đẳng 。罵mạ 詈lị 者giả 。聲thanh 字tự 和hòa 合hợp 同đồng 時thời 不bất 散tán 。以dĩ 剎sát 那na 故cố 。字tự 空không 故cố 。聲thanh 如như 響hưởng 故cố 。不bất 可khả 說thuyết 次thứ 第đệ 相tương 應ứng 義nghĩa 。此thử 中trung 無vô 有hữu 罵mạ 詈lị 。但đãn 諸chư 餘dư 凡phàm 夫phu 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。而nhi 生sanh 瞋sân 怒nộ 。若nhược 字tự 與dữ 聲thanh 自tự 性tánh 義nghĩa 中trung 知tri 不bất 可khả 得đắc 。心tâm 則tắc 隨tùy 順thuận 。不bất 相tương 違vi 背bội 。平bình 等đẳng 忍nhẫn 受thọ 。此thử 名danh 法pháp 住trụ 持trì 忍nhẫn 。又hựu 於ư 殺sát 害hại 者giả 所sở 。當đương 作tác 是thị 念niệm 。身thân 非phi 害hại 者giả 。身thân 若nhược 無vô 心tâm 。則tắc 如như 草thảo 木mộc 壁bích 影ảnh 等đẳng 故cố 。心tâm 亦diệc 非phi 害hại 者giả 。以dĩ 心tâm 非phi 色sắc 。無vô 所sở 觸xúc 礙ngại 故cố 。於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。無vô 殺sát 害hại 者giả 。作tác 是thị 觀quán 時thời 。不bất 見kiến 殺sát 害hại 。堪kham 能năng 忍nhẫn 之chi 。此thử 名danh 法pháp 住trụ 持trì 忍nhẫn 。內nội 者giả 。謂vị 觀quán 內nội 法pháp 時thời 。作tác 如như 是thị 念niệm 。色sắc 如như 聚tụ 沫mạt 。從tùng 緣duyên 而nhi 起khởi 。無vô 動động 作tác 故cố 。不bất 自tự 生sanh 故cố 。空không 故cố 。離ly 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。受thọ 如như 泡bào 。想tưởng 如như 陽dương 焰diễm 。行hành 如như 芭ba 蕉tiêu 。識thức 如như 幻huyễn 。從tùng 緣duyên 而nhi 起khởi 。無vô 動động 作tác 故cố 。不bất 自tự 生sanh 故cố 。剎sát 那na 生sanh 滅diệt 故cố 。空không 故cố 。離ly 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。於ư 中trung 色sắc 非phi 我ngã 。色sắc 非phi 我ngã 所sở 。如như 是thị 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。識thức 非phi 我ngã 識thức 非phi 我ngã 所sở 。此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 。若nhược 從tùng 緣duyên 生sanh 則tắc 自tự 性tánh 無vô 生sanh 。若nhược 自tự 性tánh 無vô 生sanh 則tắc 。無vô 能năng 害hại 者giả 。如như 是thị 觀quan 時thời 。若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。皆giai 不bất 可khả 得đắc 。此thử 名danh 法pháp 住trụ 持trì 忍nhẫn 。若nhược 於ư 身thân 心tâm 法pháp 中trung 。作tác 自tự 性tánh 觀quán 時thời 。即tức 是thị 順thuận 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。此thử 名danh 略lược 說thuyết 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 修Tu 多Đa 羅La 中trung 具cụ 說thuyết 。此thử 中trung 有hữu 聖thánh 者giả 頌tụng 。

怨oán 親thân 及cập 中trung 人nhân 。悲bi 念niệm 常thường 平bình 等đẳng 。

瞋sân 因nhân 尚thượng 無vô 有hữu 。何hà 得đắc 瞋sân 眾chúng 生sanh 。

善thiện 修tu 習tập 常thường 慈từ 。眾chúng 生sanh 同đồng 己kỷ 體thể 。

平bình 等đẳng 無vô 有hữu 二nhị 。云vân 何hà 怒nộ 眾chúng 生sanh 。

心tâm 常thường 捨xả 離ly 瞋sân 。多đa 生sanh 於ư 愛ái 喜hỷ 。

健kiện 者giả 既ký 無vô 礙ngại 。云vân 何hà 與dữ 世thế 違vi 。

於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 所sở 。常thường 求cầu 作tác 利lợi 祐hựu 。

云vân 何hà 無vô 瞋sân 恚khuể 。得đắc 加gia 眾chúng 生sanh 惡ác 。

世thế 間gian 八bát 法pháp 觸xúc 。其kỳ 心tâm 不bất 動động 搖dao 。

譬thí 如như 口khẩu 吹xuy 山sơn 。應ưng 知tri 彼bỉ 得đắc 忍nhẫn 。

深thâm 心tâm 離ly 諸chư 垢cấu 。礙ngại 事sự 不bất 能năng 污ô 。

如như 泥nê 泥nê 虛hư 空không 。應ưng 知tri 彼bỉ 得đắc 忍nhẫn 。