Bồ-đề Tâm
Từ Điển Đạo Uyển
菩提心; S: bodhicitta; t: byang chub kyi sems; còn được gọi là Giác tâm (覺心);
Tâm hướng về Giác ngộ, một trong những thuật ngữ quan trọng của Ðại
thừa. Theo cách định nghĩa của Phật giáo Tây Tạng thì Bồ-đề tâm có hai
dạng, tương đối và tuyệt đối. Bồ-đề tâm tương đối lại được chia làm hai
cấp bậc: 1. Xuất phát từ lòng từ bi, hành giả quyết tâm giải thoát để
cứu độ chúng sinh; 2. Hành giả hành trì thiền định, mục đích đạt được
phương tiện thiện xảo, để biến ước mơ thành hành động.
Bồ-đề tâm tuyệt đối chính là sự chứng ngộ được tính Không của mọi hiện
tượng. Ðó là một dấu hiệu chứng tỏ rằng, hành giả đã bắt đầu bước vào
cấp Kiến đạo (見道; s: darśanamārga) của Ngũ đạo, đã trở thành một Thánh
nhân và từ lúc này trở đi, mỗi khi hành giả trực nhận được tính Không
thì tâm thức nội tại lúc ấy của họ chính là Bồ-đề tâm tuyệt đối.
Luận sư A-đề-sa là người đã đưa ra nhiều phương cách để tu dưỡng tâm
Bồ-đề, có nhiều ảnh hưởng lên truyền thống Phật giáo Tây Tạng.
Khác với quan niệm nói trên, truyền thống Mật tông tại Tây tạng xem
Bồ-đề tâm là một sự thật cụ thể. Sự tiếp cận với sự thật này có thể đưa
đến một dạng giác ngộ mà toàn thân thể của một hành giả có thể cảm nhận
thật sự.