菩Bồ 提Đề 心Tâm 論Luận 問Vấn 題Đề
Quyển 2
日Nhật 本Bổn 釋Thích 善Thiện 珠Châu 撰Soạn
菩Bồ 提Đề 心Tâm 論Luận 問Vấn 題Đề 卷quyển 下hạ
快khoái 全toàn 。 口khẩu 。
問vấn 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh (# 文văn )# 所sở 言ngôn 藏tạng 者giả 含hàm 藏tạng 義nghĩa 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 覆phú 藏tàng 義nghĩa 也dã 。
難nạn/nan 云vân 自tự 宗tông 意ý 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 事sự 以dĩ 含hàm 藏tạng 義nghĩa 名danh 之chi 見kiến 如Như 來Lai 藏tạng 。 者giả 六lục 大đại 四tứ 曼mạn 三tam 密mật 本bổn 有hữu 三tam 大đại 可khả 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 尒# 者giả 包bao 含hàm 諸chư 德đức 義nghĩa 以dĩ 可khả 名danh 藏tạng 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 所sở 任nhậm 隱ẩn 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 顯hiển 名danh 法Pháp 身thân 文văn 也dã 隨tùy 而nhi 當đương 段đoạn 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 但đãn 以dĩ 妄vọng 想tưởng 等đẳng 文văn 尤vưu 被bị 隱ẩn 煩phiền 惱não 不bất 顯hiển 現hiện 義nghĩa 見kiến 隨tùy 於ư 自tự 宗tông 為vi 煩phiền 惱não 被bị 覆phú 事sự 大đại 日nhật 經kinh 疏sớ/sơ 為vi 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 戲hí 論luận 重trùng 雲vân 之chi 所sở 覆phú 障chướng 。 (# 文văn )# 又hựu 大đại 師sư 褰khiên 霧vụ 見kiến 光quang 無vô 盡tận 寳# (# 文văn )# 仍nhưng 藏tàng 覆phú 藏tạng 義nghĩa 也dã 但đãn 諸chư 德đức 包bao 含hàm 義nghĩa 不bất 可khả 強cường/cưỡng 遮già 之chi 雖tuy 尒# 如Như 來Lai 藏tạng 得đắc 名danh 是thị 約ước 隱ẩn 覆phú 也dã 。
難nạn/nan 云vân 自tự 宗tông 意ý 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 是thị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 也dã 故cố 經Kinh 云vân (# 理lý 趣thú 釋thích 經kinh 外ngoại 金kim 剛cang 會hội 品phẩm )# 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 如Như 來Lai 藏tạng 。 以dĩ 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 同đồng 一nhất 體thể 也dã (# 文văn )# 此thử 意ý 指chỉ 普phổ 賢hiền 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 見kiến 然nhiên 第đệ 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 名danh 普phổ 賢hiền 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 釋thích 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 時thời 。 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 能năng 包bao 藏tàng 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 法pháp 故cố 。 (# 文văn )# 是thị 以dĩ 含hàm 藏tạng 義nghĩa 名danh 藏tạng 見kiến 但đãn 聞văn 分phần/phân 自tự 宗tông 釋thích 必tất 非phi 覆phú 藏tàng 釋thích 歟# 次thứ 隱ẩn 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 釋thích 一nhất 徃# 也dã 實thật 如Như 來Lai 藏tạng 義nghĩa 有hữu 多đa 義nghĩa 也dã 。
會hội 云vân 。
問vấn 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 執chấp 著trước (# 文văn )# 所sở 云vân 三tam 種chủng 其kỳ 體thể 各các 別biệt 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 執chấp 著trước 共cộng 是thị 煩phiền 惱não 通thông 名danh 也dã 可khả 知tri 一nhất 法pháp 以dĩ 三tam 種chủng 名danh 說thuyết 之chi 事sự 隨tùy 說thuyết 離ly 惑hoặc 顯hiển 得đắc 義nghĩa 若nhược 離ly 妄vọng 想tưởng (# 文văn )# 此thử 意ý 三tam 種chủng 名danh 不bất 同đồng 其kỳ 法pháp 體thể 同đồng 故cố 云vân 妄vọng 想tưởng 歟# 如như 何hà 。
答đáp 妄vọng 想tưởng 能năng 生sanh 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 顛điên 倒đảo 執chấp 著trước 枝chi 末mạt 煩phiền 惱não 也dã 即tức 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 也dã 仍nhưng 三tam 種chủng 不bất 同đồng 也dã 以dĩ 妄vọng 想tưởng 為vi 能năng 生sanh 事sự 下hạ 夫phu 迷mê 途đồ 之chi 法pháp ○# (# 文văn )# 若nhược 同đồng 體thể 者giả 三tam 名danh 各các 別biệt 舉cử 之chi 事sự 豈khởi 非phi 繁phồn 言ngôn 過quá 失thất 耶da 但đãn 下hạ 若nhược 離ly 妄vọng 想tưởng 等đẳng 御ngự 釋thích 根căn 本bổn 盡tận 故cố 枝chi 末mạt 皆giai 無vô 意ý 也dã 若nhược 又hựu 舉cử 一nhất 示thị 一nhất 說thuyết 歟# 次thứ 煩phiền 惱não 通thông 名danh 也dã 事sự 實thật 尒# 也dã 但đãn 三tam 名danh 重trọng/trùng 舉cử 之chi 可khả 別biệt 屬thuộc 也dã 仍nhưng 無vô 失thất 。
問vấn 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 。 (# 文văn )# 此thử 一nhất 句cú 指chỉ 安an 樂lạc 當đương 分phần/phân 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 又hựu 於ư 大đại 悲bi 門môn 中trung 已dĩ 下hạ 正chánh 釋thích 安an 樂lạc 義nghĩa 見kiến 又hựu 於ư 言ngôn 是thị 對đối 利lợi 益ích 段đoạn 詞từ 也dã 尒# 者giả 至chí 謂vị 行hành 人nhân ○# 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 。 承thừa 來lai 上thượng 利lợi 益ích 段đoạn 為vi 安an 樂lạc 段đoạn 起khởi 因nhân 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 。 一nhất 句cú 屬thuộc 安an 樂lạc 當đương 分phần/phân 事sự 至chí 成thành 佛Phật 故cố 是thị 承thừa 來lai 釋thích 也dã 是thị 則tắc 於ư 安an 樂lạc 段đoạn 不bất 輕khinh 行hành 大đại 悲bi 門môn 二nhị 段đoạn 見kiến 若nhược 取thủ 此thử 一nhất 句cú 上thượng 承thừa 來lai 者giả 上thượng 利lợi 益ích 釋thích 無vô 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 。 義nghĩa 若nhược 無vô 之chi 者giả 何hà 可khả 云vân 承thừa 來lai 乎hồ 隨tùy 解giải 釋thích 意ý 覺giác 知tri 畢tất 竟cánh 成thành 佛Phật 。 故cố 今kim 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 。 見kiến 故cố 言ngôn 置trí 不bất 字tự 上thượng 尤vưu 其kỳ 由do 也dã 但đãn 今kim 又hựu 於ư 言ngôn 對đối 不bất 輕khinh 行hành 見kiến 何hà 對đối 上thượng 利lợi 益ích 段đoạn 乎hồ 若nhược 對đối 利lợi 益ích 段đoạn 行hạnh 願nguyện 心tâm 共cộng 是thị 大đại 悲bi 心tâm 也dã 又hựu 於ư 大đại 悲bi 言ngôn 難nan 得đắc 意ý 可khả 知tri 對đối 不bất 輕khinh 行hành 事sự 。
難nạn/nan 云vân 又hựu 於ư 大đại 悲bi 言ngôn 事sự 對đối 利lợi 益ích 段đoạn 事sự 尤vưu 分phân 明minh 也dã 然nhiên 共cộng 大đại 悲bi 門môn 故cố 難nan 思tư (# 云vân 云vân )# 但đãn 雖tuy 共cộng 大đại 悲bi 門môn 也dã 上thượng 大đại 悲bi 中trung 智trí 也dã 故cố 覺giác 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 成thành 佛Phật 。 尤vưu 約ước 智trí 今kim 不bất 簡giản 善thiện 惡ác 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 大đại 悲bi 中trung 大đại 悲bi 也dã 若nhược 又hựu 上thượng 大đại 悲bi 利lợi 益ích 段đoạn 不bất 得đắc 度độ 人nhân 又hựu 大đại 悲bi 中trung 安an 樂lạc 段đoạn 得đắc 度độ 之chi 得đắc 意ý 無vô 相tướng 違vi 若nhược 又hựu 上thượng 利lợi 益ích 段đoạn 大đại 悲bi 抜# 苦khổ 今kim 大đại 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 義nghĩa 見kiến 無vô 相tướng 違vi 也dã 次thứ 上thượng 不bất 輕khinh 義nghĩa 不bất 見kiến 事sự 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 佛Phật 義nghĩa 文văn 不bất 分phân 明minh 而nhi 云vân 皆giai 含hàm 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 故cố 以dĩ 義nghĩa 承thừa 來lai 之chi 然nhiên 者giả 今kim 不bất 輕khinh 義nghĩa 雖tuy 文văn 不bất 分phân 明minh 可khả 以dĩ 義nghĩa 得đắc 意ý 也dã 故cố 言ngôn 事sự 上thượng 段đoạn 不bất 輕khinh 義nghĩa 知tri 畢tất 竟cánh 成thành 佛Phật 。 故cố 意ý 也dã 如như 何hà 。
會hội 云vân 上thượng 段đoạn 文văn 義nghĩa 共cộng 不bất 輕khinh 義nghĩa 不bất 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 成thành 佛Phật 事sự 文văn 義nghĩa 共cộng 分phân 明minh 也dã 承thừa 來lai 故cố 文văn 言ngôn 不bất 同đồng 歟# 次thứ 故cố 言ngôn 事sự 上thượng 有hữu 不bất 輕khinh 義nghĩa 者giả 可khả 尒# 文văn 無vô 之chi 故cố 猶do 潤nhuận 色sắc 也dã 。
問vấn 又hựu 於ư 大đại 悲bi 門môn 中trung (# 文văn )# 尒# 者giả 對đối 利lợi 益ích 段đoạn 又hựu 言ngôn 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 可khả 對đối 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 行hành 也dã 。
問vấn 隨tùy 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 ○# 方phương 便tiện 引dẫn 進tiến (# 文văn )# 尒# 者giả 付phó 此thử 一nhất 段đoạn 分phần/phân 四tứ 攝nhiếp 行hành 事sự 如như 何hà 。
答đáp 隨tùy 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 ○# 使sử 令linh 悅duyệt 樂lạc 布bố 施thí 既ký 親thân 近cận 已dĩ 信tín 任nhậm 師sư 言ngôn 愛ái 語ngữ 因nhân 其kỳ 相tương 親thân 亦diệc 可khả 教giáo 導đạo 利lợi 行hành 眾chúng 生sanh 愚ngu 矇# 不bất 可khả 強cường/cưỡng 度độ 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 方phương 便tiện 引dẫn 進tiến 同đồng 事sự 也dã 。
問vấn 隨tùy 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 (# 文văn )# 尒# 者giả 以dĩ 邪tà 法pháp 隨tùy 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 與dữ 之chi 義nghĩa 有hữu 之chi 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 依y 一nhất 義nghĩa 者giả 可khả 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 行hạnh 願nguyện 大đại 悲bi 意ý 令linh 眾chúng 生sanh 入nhập 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 見kiến 然nhiên 若nhược 為vì 眾chúng 生sanh 。 與dữ 邪tà 法pháp 者giả 眾chúng 生sanh 弥# 沈trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 不bất 可khả 出xuất 離ly 尒# 者giả 難nan 思tư 如như 何hà 。
答đáp 約ước 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 本bổn 意ý 者giả 但đãn 以dĩ 真chân 言ngôn 醍đề 醐hồ 玅# 藥dược 可khả 度độ 生sanh 然nhiên 為vi 不bất 堪kham 之chi 人nhân 今kim 大đại 悲bi 門môn 前tiền 以dĩ 世thế 出xuất 世thế 教giáo 與dữ 之chi 也dã 尒# 者giả 縱túng/tung 雖tuy 惡ác 法pháp 先tiên 與dữ 之chi 後hậu 誘dụ 機cơ 根căn 可khả 令linh 入nhập 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 當đương 段đoạn 眾chúng 生sanh 愚ngu 朦# 等đẳng 御ngự 釋thích 尤vưu 此thử 意ý 也dã 但đãn 聞văn 分phân 為vi 方phương 便tiện 與dữ 之chi 故cố 無vô 相tướng 違vi 。
問vấn 又hựu 於ư 大đại 悲bi 門môn ○# 方phương 便tiện 引dẫn 進tiến (# 文văn )# 尒# 者giả 此thử 一nhất 段đoạn 能năng 化hóa 教giáo 但đãn 以dĩ 真chân 言ngôn 上thượng 種chủng 種chủng 教giáo 法pháp 與dữ 之chi 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 已dĩ 能năng 化hóa 人nhân 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 也dã 何hà 所sở 與dữ 教giáo 法pháp 可khả 通thông 顯hiển 教giáo 法Pháp 門môn 乎hồ 然nhiên 者giả 可khả 悉tất 真chân 言ngôn 上thượng 教giáo 法pháp 大đại 日nhật 經Kinh 云vân 或hoặc 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 道đạo 或hoặc 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 道đạo 或hoặc 大Đại 乘Thừa 道đạo 或hoặc 五ngũ 通thông 智trí 道đạo 或hoặc 願nguyện 生sanh 天thiên 或hoặc 生sanh 人nhân 中trung 。 及cập 龍long 夜dạ 叉xoa 乾càn 闥thát 婆bà 乃nãi 至chí 說thuyết 生sanh 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 。 法pháp (# 文văn )# 此thử 意ý 隨tùy 種chủng 種chủng 性tánh 欲dục 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 法Pháp 門môn 有hữu 之chi 見kiến 今kim 真chân 言ngôn 上thượng 通thông 別biệt 方phương 便tiện 教giáo 法pháp 隨tùy 機cơ 與dữ 之chi 義nghĩa 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 當đương 段đoạn 御ngự 釋thích 意ý 乃nãi 至chí 身thân 命mạng 。 而nhi 不bất 恡lận 惜tích (# 文văn )# 是thị 尤vưu 與dữ 顯hiển 行hành 義nghĩa 分phân 明minh 也dã 隨tùy 應ứng 機cơ 故cố 不bất 可khả 限hạn 祕bí 密mật 若nhược 有hữu 顯hiển 機cơ 可khả 與dữ 顯hiển 教giáo 法pháp 也dã 但đãn 大đại 日nhật 經kinh 文văn 若nhược 彼bỉ 唯duy 密mật 可khả 得đắc 意ý 所sở 化hóa 機cơ 可khả 但đãn 密mật 機cơ 故cố 今kim 可khả 對đối 顯hiển 機cơ 故cố 相tương/tướng 替thế 也dã 若nhược 彼bỉ 文văn 大đại 師sư 引dẫn 第đệ 三tam 住trụ 心tâm 意ý 者giả 自tự 元nguyên 對đối 顯hiển 機cơ 說thuyết 顯hiển 法Pháp 門môn 可khả 見kiến 故cố 無vô 過quá 。
問vấn 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 自tự 性tánh (# 文văn )# 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 總tổng 句cú 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 雖tuy 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 不bất 同đồng 共cộng 觀quán 諸chư 法pháp 無vô 自tự 性tánh 。 尒# 者giả 今kim 說thuyết 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 自tự 性tánh 二nhị 段đoạn 總tổng 句cú 也dã 覺giác 意ý 勝thắng 義nghĩa 心tâm 一nhất 段đoạn 初sơ 表biểu 菩Bồ 提Đề 心tâm 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 已dĩ 下hạ 釋thích 其kỳ 義nghĩa 此thử 中trung 初sơ 總tổng 釋thích 凡phàm 夫phu 執chấp 著trước 下hạ 別biệt 釋thích 別biệt 釋thích 中trung 分phần/phân 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 二nhị 段đoạn 見kiến 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 旨chỉ 陳trần 總tổng 句cú 下hạ 表biểu 又hựu 深thâm 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 自tự 性tánh 云vân 何hà 等đẳng 尒# 者giả 今kim 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 等đẳng 局cục 相tương/tướng 說thuyết 總tổng 句cú 見kiến 但đãn 雖tuy 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 通thông 今kim 先tiên 別biệt 屬thuộc 相tương/tướng 說thuyết 總tổng 句cú 可khả 見kiến 也dã 次thứ 文văn 段đoạn 事sự 初sơ 表biểu 觀quán 一nhất 切thiết 下hạ 別biệt 釋thích 此thử 中trung 初sơ 相tương/tướng 說thuyết 後hậu 旨chỉ 陳trần 也dã 此thử 中trung 各các 有hữu 總tổng 釋thích 別biệt 釋thích 可khả 得đắc 意ý 也dã 仍nhưng 無vô 過quá 。
難nạn/nan 云vân 準chuẩn 行hạnh 願nguyện 心tâm 釋thích 初sơ 釋thích 初sơ 行hạnh 願nguyện 者giả 等đẳng 畧lược 釋thích 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 二nhị 義nghĩa 所sở 言ngôn 利lợi 益ích 已dĩ 下hạ 二nhị 段đoạn 各các 別biệt 釋thích 之chi 見kiến 尒# 者giả 三tam 門môn 一nhất 具cụ 得đắc 意ý 今kim 可khả 通thông 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 也dã 但đãn 下hạ 旨chỉ 陳trần 總tổng 表biểu 別biệt 舉cử 旨chỉ 陳trần 總tổng 表biểu 歟# 例lệ 如như 釋thích 摩ma 訶ha 衍diễn 論luận 總tổng 問vấn 何hà 故cố 名danh 生sanh 乃nãi 至chí 名danh 滅diệt 。
答đáp 彼bỉ 初sơ 釋thích 生sanh 相tương/tướng 得đắc 名danh 後hậu 住trụ 相tương/tướng 已dĩ 下hạ 別biệt 又hựu 問vấn 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 住trụ 等đẳng 釋thích 其kỳ 義nghĩa 。
問vấn 三tam 毒độc (# 文văn )# 此thử 三tam 毒độc 同đồng 時thời 俱câu 起khởi 。 義nghĩa 有hữu 之chi 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 六lục 十thập 心tâm 同đồng 時thời 起khởi 故cố 也dã 。
問vấn 二nhị 勝thắng 義nghĩa 者giả ○# (# 文văn )# 尒# 者giả 今kim 此thử 勝thắng 義nghĩa 無vô 自tự 性tánh 觀quán 門môn 但đãn 觀quán 法pháp 歟# 又hựu 可khả 云vân 人nhân 觀quán 無vô 自tự 性tánh 乎hồ 。
答đáp 人nhân 法pháp 共cộng 觀quán 也dã 。
難nạn/nan 云vân 二nhị 勝thắng 義nghĩa 者giả 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 自tự 性tánh (# 文văn )# 或hoặc 又hựu 深thâm 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 自tự 性tánh (# 文văn )# 大đại 師sư 御ngự 釋thích (# 戒giới 序tự )# 諸chư 法pháp 皆giai 從tùng 緣duyên 生sanh 無vô 自tự 性tánh (# 文văn )# 仍nhưng 勝thắng 義nghĩa 無vô 自tự 性tánh 觀quán 但đãn 局cục 法pháp 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 可khả 通thông 人nhân 與dữ 法pháp 也dã 依y 之chi 五ngũ 大đại 院viện 等đẳng 一nhất 徃# 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 分phần/phân 人nhân 空không 觀quán 法pháp 空không 觀quán 見kiến 隨tùy 見kiến 解giải 釋thích 初sơ 表biểu 凡phàm 夫phu 執chấp 著trước 或hoặc 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo (# 等đẳng 文văn )# 或hoặc 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 (# 等đẳng 文văn )# 是thị 等đẳng 意ý 必tất 不bất 局cục 法pháp 也dã 但đãn 被bị 表biểu 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 自tự 性tánh 事sự 非phi 人nhân 法pháp 分phân 別biệt 法pháp 也dã 是thị 則tắc 萬vạn 法pháp 總tổng 云vân 法pháp 仍nhưng 總tổng 名danh 也dã 意ý 人nhân 實thật 依y 他tha 法pháp 故cố 也dã 次thứ 大đại 師sư 御ngự 釋thích 此thử 意ý 也dã 隨tùy 次thứ 下hạ (# 戒giới 序tự )# 是thị 故cố 異dị 生sanh 羝đê 羊dương 凡phàm 夫phu ○# (# 文văn )# 仍nhưng 無vô 失thất 。
難nạn/nan 云vân 今kim 表biểu 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 是thị 為vi 取thủ 所sở 具cụ 法pháp 也dã 故cố 云vân 外ngoại 道đạo 之chi 法pháp 或hoặc 云vân 勤cần 修tu 本bổn 法pháp 等đẳng 或hoặc 云vân 智trí 慧tuệ 狹hiệp 劣liệt 又hựu 云vân 所sở 習tập 法pháp 教giáo 是thị 等đẳng 一nhất 具cụ 取thủ 法pháp 也dã 尒# 者giả 以dĩ 總tổng 表biểu 一nhất 切thiết 法pháp 文văn 是thị 為vi 本bổn 釋thích 故cố 限hạn 法pháp 見kiến 雖tuy 舉cử 人nhân 是thị 正chánh 舉cử 法pháp 能năng 具cụ 人nhân 也dã 所sở 取thủ 者giả 可khả 所sở 具cụ 也dã 。
問vấn 云vân 何hà 無vô 自tự 性tánh (# 文văn )# 依y 此thử 問vấn 所sở 舉cử 法pháp 何hà 乎hồ 。
答đáp 。
問vấn 行hành 三tam 毒độc 五ngũ 欲dục (# 文văn )# 尒# 者giả 此thử 行hành 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 可khả 厭yếm 患hoạn 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 凡phàm 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 應ưng 所sở 化hóa 機cơ 根căn 與dữ 教giáo 法pháp 令linh 利lợi 益ích 是thị 尤vưu 通thông 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 用dụng 心tâm 別biệt 真chân 言ngôn 功công 能năng 也dã 厭yếm 行hành 三tam 毒độc 五ngũ 欲dục 人nhân 豈khởi 非phi 漏lậu 機cơ 乎hồ 又hựu 上thượng 安an 樂lạc 段đoạn 意ý 隨tùy 眾chúng 生sanh (# 等đẳng 文văn )# 違vi 前tiền 文văn 段đoạn 釋thích 如như 何hà 。
答đáp 所sở 任nhậm 解giải 釋thích 也dã 但đãn 今kim 非phi 遮già 人nhân 也dã 捨xả 劣liệt 得đắc 勝thắng 時thời 厭yếm 三tam 毒độc 五ngũ 欲dục 惡ác 心tâm 義nghĩa 也dã 若nhược 大đại 悲bi 門môn 時thời 此thử 人nhân 以dĩ 方phương 便tiện 可khả 引dẫn 進tiến 之chi 也dã 次thứ 上thượng 御ngự 釋thích 大đại 悲bi 門môn 前tiền 故cố 以dĩ 方phương 便tiện 。 攝nhiếp 機cơ 也dã 此thử 時thời 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 行hành 三tam 毒độc 等đẳng 事sự 不bất 可khả 有hữu 之chi 也dã 。
問vấn 或hoặc 助trợ 以dĩ 藥dược 物vật (# 文văn )# 尒# 者giả 以dĩ 藥dược 力lực 助trợ 前tiền 業nghiệp 延diên 壽thọ 命mạng 義nghĩa 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 助trợ 身thân 命mạng 義nghĩa 也dã 。
難nạn/nan 云vân 依y 前tiền 業nghiệp 力lực 感cảm 現hiện 世thế 果quả 故cố 於ư 身thân 命mạng 者giả 可khả 治trị 定định 何hà 以dĩ 現hiện 世thế 藥dược 力lực 可khả 延diên 壽thọ 命mạng 乎hồ 若nhược 尒# 者giả 身thân 命mạng 可khả 非phi 異dị 熟thục 法pháp 可khả 知tri 以dĩ 藥dược 力lực 助trợ 先tiên 世thế 業nghiệp 得đắc 長trường 壽thọ 身thân 事sự 。
答đáp 任nhậm 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 戀luyến 其kỳ 身thân 命mạng 御ngự 釋thích 意ý 以dĩ 藥dược 物vật 助trợ 身thân 命mạng 見kiến 但đãn 聞văn 分phần/phân 非phi 相tướng 違vi 其kỳ 故cố 以dĩ 藥dược 力lực 助trợ 身thân 命mạng 事sự 以dĩ 藥dược 物vật 力lực 引dẫn 發phát 古cổ 業nghiệp 延diên 壽thọ 命mạng 故cố 推thôi 功công 是thị 藥dược 力lực 所sở 為vi 也dã 若nhược 又hựu 俱câu 舍xá 經kinh 部bộ 師sư 妙diệu 音âm 師sư 以dĩ 壽thọ 命mạng 通thông 非phi 異dị 熟thục 法pháp 性tánh 相tướng 立lập 之chi 尒# 者giả 如như 何hà 。
問vấn 仙tiên 宮cung 住trụ 壽thọ (# 文văn )# 尒# 者giả 得đắc 仙tiên 宮cung 住trụ 壽thọ 事sự 但đãn 依y 藥dược 力lực 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 當đương 段đoạn 御ngự 釋thích 意ý 舉cử 仙tiên 宮cung 住trụ 壽thọ 二nhị 類loại 應ưng 觀quán 彼bỉ 等đẳng 業nghiệp 力lực (# 等đẳng 文văn )# 此thử 意ý 依y 業nghiệp 力lực 見kiến 隨tùy 案án 性tánh 相tướng 意ý 以dĩ 命mạng 根căn 為vi 異dị 熟thục 果quả 無vô 彼bỉ 能năng 感cảm 業nghiệp 力lực 者giả 何hà 得đắc 長trường 壽thọ 乎hồ 尒# 者giả 尤vưu 可khả 依y 過quá 去khứ 業nghiệp 力lực 如như 何hà 。
答đáp 依y 藥dược 力lực 得đắc 長trường 壽thọ 事sự 是thị 所sở 任nhậm 解giải 釋thích 也dã 其kỳ 上thượng 案án 道Đạo 理lý 人nhân 中trung 果quả 報báo 。 不bất 幾kỷ 一nhất 期kỳ 壽thọ 限hạn 尪uông 弱nhược 也dã 若nhược 得đắc 仙tiên 身thân 不bất 轉chuyển 生sanh 可khả 得đắc 多đa 歲tuế 尒# 者giả 依y 先tiên 業nghiệp 所sở 感cảm 果quả 報báo 是thị 决# 定định 故cố 是thị 已dĩ 後hậu 壽thọ 命mạng 可khả 依y 藥dược 力lực 也dã 但đãn 下hạ 云vân 業nghiệp 力lực 等đẳng 事sự 藥dược 力lực 是thị 業nghiệp 因nhân 云vân 業nghiệp 必tất 非phi 云vân 前tiền 業nghiệp 也dã 次thứ 以dĩ 命mạng 根căn 定định 異dị 熟thục 果quả 故cố 若nhược 無vô 先tiên 世thế 業nghiệp 力lực 者giả 不bất 可khả 延diên 壽thọ 命mạng (# 云vân 云vân )# 是thị 實thật 疑nghi 難nan 分phân 明minh 也dã 付phó 之chi 經kinh 部bộ 釋thích 延diên 壽thọ 行hành 云vân 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 。 由do 此thử 自tự 在tại 三tam 摩ma 地địa 。 力lực 轉chuyển 宿túc 住trụ 業nghiệp 所sở 生sanh 異dị 熟thục 諸chư 根căn (# 文văn )# 依y 此thử 意ý 者giả 以dĩ 藥dược 力lực 實thật 轉chuyển 過quá 厺# 業nghiệp 延diên 壽thọ 命mạng 歟# 準chuẩn 彼bỉ 羅La 漢Hán 延diên 壽thọ 行hành 仙tiên 人nhân 如như 此thử 歟# 又hựu 俱câu 舍xá 師sư 中trung 以dĩ 命mạng 根căn 非phi 異dị 熟thục 定định 之chi 歟# 此thử 意ý 者giả 不bất 依y 前tiền 業nghiệp 事sự 可khả 有hữu 之chi 也dã 。
難nạn/nan 云vân 若nhược 以dĩ 現hiện 世thế 藥dược 力lực 延diên 壽thọ 命mạng 者giả 非phi 異dị 熟thục 果quả 段đoạn 分phân 明minh 也dã 尒# 以dĩ 命mạng 根căn 為vi 異dị 熟thục 果quả 此thử 總tổng 報báo 或hoặc 置trí 第đệ 八bát 識thức 或hoặc 置trí 第đệ 六lục 識thức 不bất 同đồng 有hữu 之chi 付phó 之chi 經kinh 部bộ 師sư 妙diệu 音âm 師sư 以dĩ 命mạng 根căn 通thông 非phi 異dị 熟thục 一nhất 義nghĩa 立lập 之chi 違vi 常thường 性tánh 相tướng 故cố 難nan 思tư 其kỳ 上thượng 其kỳ 意ý 何hà 事sự 乎hồ 尒# 者giả 以dĩ 藥dược 力lực 助trợ 先tiên 業nghiệp 感cảm 今kim 生sanh 延diên 命mạng 可khả 得đắc 意ý 也dã 何hà 偏thiên 依y 藥dược 力lực 乎hồ 。
會hội 云vân 任nhậm 一nhất 師sư 所sở 立lập 義nghĩa 者giả 於ư 其kỳ 道Đạo 理lý 實thật 難nạn/nan 覺giác 悟ngộ 也dã 羅La 漢Hán 等đẳng 修tu 延diên 壽thọ 法pháp 時thời 住trụ 無vô 貪tham 行hành 之chi 延diên 壽thọ 命mạng 見kiến 必tất 依y 過quá 去khứ 業nghiệp 所sở 不bất 見kiến 也dã 可khả 思tư 之chi 。
問vấn 沈trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 (# 文văn )# 尒# 者giả 墮đọa 苦khổ 海hải 業nghiệp 力lực 於ư 上thượng 界giới 造tạo 之chi 耶da 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 於ư 上thượng 界giới 者giả 作tác 生sanh 下hạ 地địa 業nghiệp 不bất 可khả 有hữu 之chi 其kỳ 故cố 業nghiệp 必tất 依y 煩phiền 惱não 已dĩ 於ư 上thượng 界giới 能năng 發phát 煩phiền 惱não 無vô 之chi 何hà 有hữu 所sở 發phát 業nghiệp 乎hồ 是thị 則tắc 性tánh 相tướng 定định 也dã 如như 何hà 。
答đáp 小Tiểu 乘Thừa 性tánh 相tướng 尒# 也dã 但đãn 大Đại 乘Thừa 意ý 不bất 尒# 於ư 上thượng 界giới 能năng 發phát 煩phiền 惱não 可khả 有hữu 之chi 故cố 又hựu 可khả 得đắc 意ý 所sở 發phát 業nghiệp 也dã 隨tùy 今kim 惡ác 念niệm 旋toàn 起khởi (# 文văn )# 隨tùy 一nhất 師sư 釋thích 於ư 上thượng 界giới 作tác 下hạ 地địa 業nghiệp 受thọ 報báo 必tất 起khởi 邪tà 見kiến 來lai 生sanh 地địa 獄ngục (# 文văn )# 大đại 方phương 大Đại 乘Thừa 意ý 雖tuy 伏phục 現hiện 行hành 生sanh 上thượng 界giới 種chủng 子tử 猶do 存tồn 之chi 故cố 可khả 有hữu 發phát 業nghiệp 煩phiền 惱não 歟# 唯duy 識thức 論luận 云vân 。
問vấn 沈trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 (# 文văn )# 所sở 言ngôn 苦khổ 海hải 局cục 三tam 惡ác 趣thú 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 可khả 通thông 六lục 趣thú 也dã 。
難nạn/nan 云vân 今kim 解giải 釋thích 意ý 業nghiệp 力lực 若nhược 盡tận (# 等đẳng 文văn )# 此thử 意ý 盡tận 業nghiệp 力lực 位vị 未vị 離ly 三tam 界giới 惡ác 念niệm 旋toàn 起khởi 沈trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 見kiến 尒# 者giả 指chỉ 三tam 界giới 外ngoại 苦khổ 海hải 見kiến 隨tùy 以dĩ 六lục 趣thú 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。 時thời 以dĩ 人nhân 天thiên 為vi 樂lạc 處xứ 仍nhưng 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 盡tận 所sở 墮đọa 苦khổ 海hải 局cục 三tam 途đồ 見kiến 隨tùy 依y 惡ác 念niệm 墮đọa 可khả 見kiến 之chi 如như 何hà 。
會hội 云vân 婆bà 娑sa 論luận 釋thích 退thoái 沒một 處xứ 有hữu 說thuyết 生sanh 地địa 獄ngục 有hữu 說thuyết 生sanh 惡ác 趣thú 如như 是thị 說thuyết 說thuyết 不bất 定định 也dã 欲dục 界giới 處xứ 所sở 不bất 定định 或hoặc 生sanh 惡ác 趣thú 。 或hoặc 天thiên 或hoặc 人nhân (# 文văn )# 。
問vấn 又hựu 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 ○# 不bất 可khả 樂lạc (# 文văn )# 尒# 者giả 今kim 此thử 一nhất 段đoạn 大đại 師sư 引dẫn 何hà 住trụ 心tâm 乎hồ 。
答đáp 四tứ 五ngũ 住trụ 心tâm 也dã 。
難nạn/nan 云vân 四tứ 五ngũ 住trụ 心tâm 偏thiên 明minh 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 當đương 分phần/phân 行hành 相tương 依y 之chi 所sở 依y 大đại 日nhật 經kinh 中trung 說thuyết 沈trầm 人nhân 空không 湛trạm 寂tịch 理lý 義nghĩa 說thuyết 初sơ 劫kiếp 分phần/phân 劑tề 不bất 及cập 大Đại 乘Thừa 初sơ 門môn 義nghĩa 然nhiên 當đương 段đoạn 論luận 文văn 明minh 二Nhị 乘Thừa 廻hồi 心tâm 向hướng 大đại 旨chỉ 述thuật 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 僧Tăng 祇kỳ 行hành 是thị 於ư 大Đại 乘Thừa 行hành 有hữu 漸tiệm 悟ngộ 頓đốn 悟ngộ 二nhị 類loại 中trung 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 也dã 見kiến 仍nhưng 今kim 論luận 文văn 共cộng 明minh 大Đại 乘Thừa 中trung 頓đốn 漸tiệm 行hành 見kiến 初sơ 明minh 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 行hành 次thứ 又hựu 有hữu 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 下hạ 明minh 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 行hành 見kiến 尒# 者giả 大đại 師sư 御ngự 引dẫn 證chứng 深thâm 意ý 如như 何hà 。
答đáp 所sở 偏thiên 任nhậm 御ngự 引dẫn 證chứng 解giải 釋thích 也dã 但đãn 至chí 論luận 文văn 者giả 實thật 如như 所sở 難nạn/nan 但đãn 明minh 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 行hành 相tương/tướng 時thời 不bất 明minh 廻hồi 心tâm 義nghĩa 趣thú 本bổn 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 為vi 究cứu 竟cánh (# 文văn )# 仍nhưng 本bổn 意ý 當đương 分phần/phân 也dã 明minh 廻hồi 心tâm 義nghĩa 事sự 是thị 二Nhị 乘Thừa 已dĩ 後hậu 廻hồi 心tâm 也dã 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 經kinh 三tam 祇kỳ 久cửu 遠viễn 成thành 果quả 釋thích 之chi 為vi 弥# 顯hiển 當đương 分phần/phân 狹hiệp 劣liệt 意ý 趣thú 故cố 當đương 段đoạn 所sở 用dụng 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 也dã 依y 之chi 引dẫn 之chi 也dã 隨tùy 結kết 釋thích 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 智trí 慧tuệ 狹hiệp 劣liệt 亦diệc 不bất 可khả 樂lạc 。 (# 文văn )# 若nhược 取thủ 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 者giả 何hà 可khả 但đãn 云vân 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 乎hồ 仍nhưng 無vô 過quá 。
難nạn/nan 云vân 文văn 段đoạn 意ý 趣thú 事sự 實thật 難nan 計kế 雖tuy 尒# 明minh 二Nhị 乘Thừa 事sự 是thị 釋thích 明minh 二Nhị 乘Thừa 廻hồi 小tiểu 入nhập 大đại 事sự 論luận 釋thích 意ý 趣thú 必tất 廻hồi 心tâm 義nghĩa 非phi 本bổn 意ý 道Đạo 理lý 猶do 以dĩ 難nạn/nan 極cực 歟# 尒# 者giả 大đại 師sư 御ngự 引dẫn 證chứng 深thâm 意ý 不bất 顯hiển 歟# 但đãn 結kết 釋thích 云vân 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 智trí 慧tuệ 狹hiệp 劣liệt 事sự 從tùng 本bổn 立lập 名danh 也dã 意ý 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 廻hồi 心tâm 成thành 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 云vân 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 必tất 非phi 當đương 分phần/phân 也dã 若nhược 又hựu 取thủ 當đương 分phần/phân 意ý 趣thú 者giả 大đại 師sư 何hà 可khả 引dẫn 明minh 廻hồi 心tâm 文văn 段đoạn 乎hồ 。
會hội 云vân 若nhược 如như 所sở 難nạn/nan 者giả 非phi 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 次thứ 闕khuyết 二Nhị 乘Thừa 乎hồ 次thứ 引dẫn 當đương 觀quán 已dĩ 下hạ 事sự 非phi 正chánh 證chứng 為vi 顯hiển 捨xả 劣liệt 得đắc 勝thắng 義nghĩa 引dẫn 之chi 歟# 若nhược 又hựu 論luận 文văn 意ý (# 如như 本bổn )# 。 次thứ 從tùng 本bổn 立lập 名danh 會hội 釋thích 事sự 今kim 前tiền 後hậu 無vô 其kỳ 例lệ 也dã 。
問vấn 明minh 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 觀quán 見kiến 尒# 者giả 如như 次thứ 淺thiển 深thâm 觀quán 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 四Tứ 諦Đế 觀quán 門môn 盡tận 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 因nhân 果quả 立lập 之chi 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 偏thiên 盡tận 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 剩thặng 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 猶do 淺thiển 見kiến 何hà 淺thiển 深thâm 次thứ 第đệ 可khả 云vân 乎hồ 隨tùy 緣Duyên 覺Giác 正Chánh 斷Đoạn 惑hoặc 時thời 用dụng 四Tứ 諦Đế 觀quán 見kiến 是thị 以dĩ 佗tha 師sư 釋thích 云vân 此thử 但đãn 據cứ 加gia 行hành 位vị 說thuyết 若nhược 當đương 入nhập 聖thánh 必tất 作tác 諦đế 觀quán (# 文văn )# 此thử 釋thích 意ý 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 所sở 加gia 行hành 位vị 用dụng 觀quán 相tương/tướng 也dã 正chánh 以dĩ 四Tứ 諦Đế 斷đoạn 惑hoặc 見kiến 如như 何hà 。
會hội 云vân 大đại 師sư 依y 當đương 段đoạn 文văn 為vi 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 二nhị 箇cá 住trụ 心tâm 尤vưu 可khả 淺thiển 深thâm 但đãn 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 事sự 雖tuy 明minh 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 微vi 細tế 分phần/phân 十thập 二nhị 釋thích 故cố 是thị 深thâm 也dã 四Tứ 諦Đế 麤thô 分phân 之chi 故cố 淺thiển 也dã 但đãn 無vô 無vô 漏lậu 因nhân 果quả 事sự 還hoàn 滅diệt 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 即tức 無vô 漏lậu 因nhân 果quả 可khả 得đắc 意ý 也dã 次thứ 緣Duyên 覺Giác 觀quán 四Tứ 諦Đế 斷đoạn 惑hoặc 事sự 是thị 又hựu 通thông 三tam 乘thừa 共cộng 觀quán 之chi 故cố 無vô 相tướng 違vi 歟# 若nhược 又hựu 大đại 師sư (# 十thập 住trụ 心tâm 論luận 第đệ 五ngũ )# 於ư 最tối 後hậu 身thân 。 值trị 佛Phật 為vi 說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 而nhi 得đắc 悟ngộ 道đạo 釋thích 之chi 淨tịnh 影ảnh 師sư (# 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 十thập 七thất )# 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。 而nhi 得đắc 道Đạo 者giả 齊tề 稱xưng 緣Duyên 覺Giác 判phán 之chi 是thị 等đẳng 意ý 非phi 依y 十thập 二nhị 緣duyên 乎hồ 尒# 者giả 一nhất 師sư 釋thích 不bất 可khả 依y 用dụng 。
問vấn 明minh 諦đế 緣duyên 修tu 行hành 見kiến 如như 次thứ 局cục 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 修tu 行hành 歟# 將tương 互hỗ 通thông 修tu 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 可khả 通thông 修tu 也dã 。
難nạn/nan 云vân 處xứ 處xứ 釋thích 文văn 各các 別biệt 舉cử 之chi 如như 何hà 。
答đáp 智trí 證chứng 云vân 但đãn 中trung 乘thừa 觀quán 多đa 遂toại 因nhân 緣duyên 悟ngộ 道đạo 非phi 是thị 不bất 觀quán 無vô 常thường 。 等đẳng 四Tứ 諦Đế 若nhược 聲Thanh 聞Văn 多đa 先tiên 觀quán 四Tứ 諦Đế 得đắc 道Đạo 非phi 不bất 觀quán 因nhân 緣duyên (# 文văn )# 吽hồng 字tự 義nghĩa 緣Duyên 覺Giác 亦diệc 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 四Tứ 諦Đế 方phương 便tiện (# 等đẳng 文văn )# 又hựu 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương (# 卷quyển 十thập 七thất )# 緣Duyên 覺Giác 雖tuy 觀quán 因nhân 緣duyên 亦diệc 別biệt 因nhân 緣duyên 作tác 四Tứ 諦Đế 觀quán (# 文văn )# 但đãn 聞văn 分phần/phân 一nhất 徃# 分phân 別biệt 也dã 。
問vấn 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。 畢tất 竟cánh 磨ma 滅diệt (# 文văn )# 尒# 者giả 二Nhị 乘Thừa 一nhất 分phần/phân 得đắc 法Pháp 空không 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 今kim 御ngự 釋thích 意ý 斷đoạn 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。 見kiến 淨tịnh 影ảnh 釋thích 云vân 小tiểu 見kiến 法pháp 空không (# 文văn )# 又hựu 如như 六lục 宗tông 中trung 諸chư 法pháp 但đãn 名danh 宗tông 豈khởi 非phi 斷đoạn 法pháp 執chấp 乎hồ 。
答đáp 當đương 段đoạn 雖tuy 破phá 人nhân 執chấp (# 等đẳng 文văn )# 或hoặc 破phá 眾chúng 生sanh 執chấp (# 文văn )# 疏sớ/sơ 謂vị 如như 是thị 解giải 唯duy 蘊uẩn 無vô 我ngã (# 等đẳng 文văn )# 但đãn 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。 御ngự 釋thích 析tích 法pháp 空không 歟# 意ý 為vi 空không 人nhân 我ngã 析tích 破phá 法pháp 也dã 如như 大đại 日nhật 經kinh 疏sớ/sơ 第đệ 三tam 釋thích 若nhược 又hựu 云vân 畢tất 竟cánh 磨ma 滅diệt 指chỉ 入nhập 無vô 餘dư 位vị 歟# 淨tịnh 影ảnh 釋thích 執chấp 取thủ 計kế 名danh 中trung 計kế 名danh 為vi 所sở 知tri 障chướng 釋thích 之chi 歟# 若nhược 又hựu 可khả 遮già 之chi 歟# 。
問vấn 但đãn 淨tịnh 意ý 識thức 不bất 知tri 其kỳ 他tha (# 文văn )# 所sở 言ngôn 意ý 識thức 悉tất 淨tịnh 之chi 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 大đại 師sư 御ngự 釋thích 無vô 七thất 八bát (# 文văn )# 當đương 段đoạn 不bất 知tri 其kỳ 他tha (# 文văn )# 是thị 等đẳng 意ý 分phân 明minh 淨tịnh 第đệ 六lục 識thức 見kiến 就tựu 中trung 第đệ 六lục 識thức 人nhân 執chấp 相tướng 應ưng 識thức 體thể 也dã 二Nhị 乘Thừa 斷đoạn 人nhân 執chấp 何hà 不bất 悉tất 淨tịnh 之chi 乎hồ 。
答đáp 於ư 第đệ 六lục 意ý 識thức 相tương 續tục 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 實thật 不bất 悉tất 淨tịnh 之chi 也dã 若nhược 又hựu 法pháp 無vô 我ngã 未vị 淨tịnh 故cố 人nhân 無vô 我ngã 亦diệc 不bất 清thanh 淨tịnh 。 意ý 者giả 實thật 人nhân 執chấp 不bất 悉tất 淨tịnh 歟# 仍nhưng 無vô 失thất 。
問vấn 二Nhị 乘Thừa 人nhân 知tri 七thất 識thức 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
問vấn 勤cần 修tu 本bổn 法pháp (# 文văn )# 所sở 云vân 本bổn 法pháp 何hà 法pháp 乎hồ 。
答đáp 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 也dã 。
難nạn/nan 云vân 聲thanh 緣duyên 二Nhị 乘Thừa 所sở 觀quán 法Pháp 門môn 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 四Tứ 諦Đế 也dã 隨tùy 而nhi 當đương 段đoạn 上thượng 舉cử 之chi 又hựu 大đại 師sư 御ngự 釋thích 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 為vi 二Nhị 乘Thừa 所sở 觀quán 何hà 不bất 指chỉ 彼bỉ 乎hồ 。
答đáp 經kinh 中trung 云vân 又hựu 大đại 師sư 御ngự 釋thích 云vân 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 為vi 道đạo 助trợ (# 文văn )# 聞văn 分phần/phân 必tất 非phi 本bổn 法pháp 歟# 。
問vấn 久cửu 久cửu 成thành 果quả 位vị (# 文văn )# 所sở 云vân 果quả 位vị 指chỉ 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 二Nhị 乘Thừa 中trung 一nhất 生sanh 成thành 果quả 相tương/tướng 有hữu 之chi 何hà 可khả 云vân 久cửu 久cửu 乎hồ 知tri 今kim 果quả 指chỉ 佛Phật 果Quả 也dã 故cố 一nhất 生sanh 證chứng 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 久cửu 久cửu 可khả 至chí 佛Phật 果Quả 故cố 云vân 久cửu 久cửu 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 果quả 位vị 見kiến 廻hồi 心tâm 以dĩ 後hậu 果quả 下hạ 別biệt 釋thích 之chi 也dã 但đãn 一nhất 生sanh 機cơ 根căn 事sự 小tiểu 分phần/phân 也dã 仍nhưng 今kim 約ước 多đa 分phần 也dã 是thị 則tắc 經kinh 三tam 生sanh 六lục 十thập 四tứ 生sanh 百bách 劫kiếp 入nhập 無vô 餘dư 故cố 云vân 久cửu 久cửu 也dã 。
問vấn 劫kiếp 限hạn 等đẳng 滿mãn (# 文văn )# 所sở 云vân 劫kiếp 悉tất 盡tận 涅Niết 槃Bàn 經kinh 五ngũ 果quả 廻hồi 心tâm 法pháp 花hoa 一nhất 念niệm 楞lăng 伽già 時thời 分phần/phân 說thuyết 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 當đương 段đoạn 意ý 定định 入nhập 無vô 餘dư 劫kiếp 數số 見kiến 此thử 中trung 何hà 悉tất 不bất 盡tận 之chi 乎hồ 。
答đáp 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 可khả 有hữu 之chi 歟# 如như 楞lăng 伽già 香hương 象tượng 元nguyên 曉hiểu 等đẳng 釋thích 揔# 相tương/tướng 說thuyết 總tổng 說thuyết 八bát 六lục 四tứ 二nhị 萬vạn 十thập 千thiên 劫kiếp 時thời 分phần/phân 見kiến 次thứ 法pháp 花hoa 一nhất 念niệm 廻hồi 心tâm 正chánh 文văn 不bất 分phân 明minh 歟# 仍nhưng 付phó 定định 說thuyết 者giả 指chỉ 八bát 六lục 四tứ 二nhị 萬vạn 等đẳng 時thời 分phần/phân 可khả 見kiến 也dã 。
問vấn 宿túc 信tín 佛Phật 故cố (# 文văn )# 尒# 者giả 廻hồi 心tâm 直trực 因nhân 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 以dĩ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 加gia 持trì 力lực 為vi 直trực 因nhân 廻hồi 心tâm 見kiến 過quá 去khứ 信tín 佛Phật 非phi 直trực 因nhân 如như 何hà 。
答đáp 以dĩ 過quá 去khứ 信tín 佛Phật 為vi 內nội 因nhân 以dĩ 今kim 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 加gia 持trì 為vi 外ngoại 緣duyên 廻hồi 心tâm 也dã 是thị 以dĩ 五ngũ 教giáo 章chương 云vân 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 力lực 為vi 內nội 熏huân 因nhân 故cố 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 力lực 外ngoại 緣duyên 不bất 捨xả 故cố (# 文văn )# 。
問vấn 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 智trí 慧tuệ 狹hiệp 劣liệt (# 文văn )# 被bị 簡giản 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 當đương 分phần/phân 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 舉cử 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 經kinh 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 成thành 佛Phật 義nghĩa 舉cử 之chi 結kết 成thành 之chi 凡phàm 對đối 真chân 言ngôn 者giả 尤vưu 可khả 簡giản 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 也dã 尒# 者giả 何hà 除trừ 彼bỉ 乎hồ 。
答đáp 當đương 段đoạn 意ý 為vi 簡giản 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 舉cử 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 劣liệt 事sự 故cố 約ước 本bổn 意ý 結kết 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 歟# 若nhược 又hựu 雖tuy 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 並tịnh 結kết 一nhất 義nghĩa 事sự 常thường 事sự 也dã 仍nhưng 可khả 通thông 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 事sự 還hoàn 難nan 思tư 若nhược 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 者giả 可khả 云vân 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 云vân 聲thanh 緣duyên 乎hồ 。
問vấn 八bát 六lục 四tứ 二nhị 萬vạn 十thập 千thiên 劫kiếp 劫kiếp 數số 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 經kinh 之chi 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 香hương 象tượng 五ngũ 教giáo 章chương 云vân 入nhập 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 起khởi 廻hồi 心tâm 修tu 十thập 信tín 行hành 信tín 滿mãn 心tâm 已dĩ 堪kham 入nhập 十thập 住trụ 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 位vị 已dĩ 來lai 隨tùy 根căn 利lợi 鈍độn 各các 逕kính 彼bỉ 劫kiếp 未vị 必tất 一nhất 向hướng 在tại 涅Niết 槃Bàn 中trung 逕kính 尒# 許hứa 劫kiếp 也dã 如như 直trực 徃# 人nhân 既ký 逕kính 一nhất 萬vạn 劫kiếp 修tu 信tín 滿mãn 足túc 堪kham 能năng 發phát 心tâm 彼bỉ 獨Độc 覺Giác 人nhân 根căn 最tối 利lợi 故cố 亦diệc 似tự 直trực 徃# 人nhân 逕kính 一nhất 萬vạn 劫kiếp 餘dư 四tứ 鈍độn 根căn 又hựu 差sai 別biệt 故cố (# 文văn )# 又hựu 淨tịnh 影ảnh 釋thích 云vân (# 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 第đệ 十thập 七thất )# 。
答đáp 云vân 大đại 師sư 釋thích (# 十thập 住trụ 心tâm 論luận 第đệ 四tứ )# 云vân 。 香hương 象tượng 釋thích 云vân 此thử 上thượng 七thất 位vị 並tịnh 是thị 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 要yếu 入nhập 寂tịch 已dĩ 方phương 乃nãi 廻hồi 心tâm (# 文văn )# 又hựu 經kinh 文văn 云vân 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 八bát 萬vạn 六lục 萬vạn 四tứ 萬vạn 二nhị 萬vạn 一nhất 萬vạn 住trú 處xứ 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 (# 文văn )# 又hựu 天thiên 台thai 妙diệu 樂lạc 釋thích 云vân 復phục 經kinh 八bát 萬vạn 劫kiếp 畢tất 方phương 發phát 大đại 心tâm (# 文văn )# 寳# 師sư 釋thích 云vân 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 入nhập 小Tiểu 乘Thừa 無vô 餘dư 過quá 八bát 萬vạn 劫kiếp 者giả 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 劫kiếp 數số (# 文văn )# 但đãn 淨tịnh 影ảnh 釋thích 異dị 上thượng 來lai 說thuyết 文văn 也dã 次thứ 香hương 象tượng 釋thích 表biểu 又hựu 有hữu 義nghĩa 等đẳng 故cố 非phi 自tự 義nghĩa 歟# 。
問vấn 劫kiếp 限hạn 等đẳng 滿mãn (# 文văn )# 所sở 言ngôn 劫kiếp 涅Niết 槃Bàn 經kinh 所sở 說thuyết 八bát 六lục 四tứ 二nhị 萬vạn 刧# 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 涅Niết 槃Bàn 所sở 說thuyết 時thời 分phần/phân 不bất 愚ngu 法pháp 二Nhị 乘Thừa 廻hồi 心tâm 善thiện 趣thú 位vị 所sở 經kinh 時thời 分phần/phân 也dã 尒# 者giả 今kim 劫kiếp 限hạn 等đẳng 滿mãn 義nghĩa 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 入nhập 無vô 餘dư 劫kiếp 數số 也dã 何hà 舉cử 不bất 定định 性tánh 人nhân 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 劫kiếp 數số 可khả 云vân 乎hồ 隨tùy 香hương 象tượng 大đại 師sư 等đẳng 一nhất 義nghĩa 八bát 六lục 四tứ 二nhị 萬vạn 等đẳng 時thời 為vi 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 所sở 經kinh 淨tịnh 影ảnh 師sư 意ý 尤vưu 此thử 意ý 也dã 如như 何hà 。
答đáp 涅Niết 槃Bàn 所sở 說thuyết 劫kiếp 數số 入nhập 無vô 餘dư 劫kiếp 數số 也dã 事sự 處xứ 處xứ 釋thích 文văn 分phân 明minh 也dã 如như 上thượng 引dẫn 之chi 尒# 者giả 今kim 是thị 可khả 指chỉ 彼bỉ 也dã 若nhược 不bất 尒# 者giả 何hà 劫kiếp 數số 乎hồ 但đãn 至chí 香hương 象tượng 一nhất 義nghĩa 者giả 會hội 釋thích 如như 前tiền 論luận 義nghĩa 淨tịnh 影ảnh 師sư 釋thích 事sự 涅Niết 槃Bàn 經kinh 文văn 取thủ 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 所sở 經kinh 歟# 然nhiên 經Kinh 文văn 分phân 明minh 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 人nhân 未vị 來lai 。 過quá 八bát 萬vạn 劫kiếp 便tiện 當đương 得đắc 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 (# 文văn )# 違vi 經kinh 文văn 相tương 連liên 故cố 彼bỉ 師sư 釋thích 難nạn/nan 依y 用dụng 也dã 。
難nạn/nan 云vân 今kim 劫kiếp 數số 可khả 依y 楞lăng 伽già 說thuyết 也dã 隨tùy 大đại 師sư 吽hồng 字tự 義nghĩa 决# 定định 二Nhị 乘Thừa ○# (# 文văn )# 此thử 意ý 依y 楞lăng 伽già 說thuyết 云vân 沈trầm 醉túy 昧muội 酒tửu 不bất 覺giác 不bất 醒tỉnh 然nhiên 舉cử 决# 定định 不bất 定định 尤vưu 是thị 與dữ 當đương 段đoạn 同đồng 也dã 尒# 者giả 如như 淨tịnh 影ảnh 一nhất 師sư 釋thích 者giả 八bát 六lục 等đẳng 時thời 分phân 是thị 可khả 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 時thời 分phần/phân 凡phàm 得đắc 意ý 道Đạo 理lý 時thời 入nhập 無vô 餘dư 盡tận 三tam 界giới 惑hoặc 身thân 心tâm 都đô 滅diệt 依y 之chi 云vân 無vô 餘dư 尒# 者giả 何hà 此thử 位vị 可khả 存tồn 八bát 六lục 等đẳng 不bất 同đồng 乎hồ 但đãn 經kinh 文văn 事sự 準chuẩn 淨tịnh 影ảnh 釋thích 見kiến 之chi 強cường/cưỡng 無vô 苦khổ 歟# 假giả 令linh 彼bỉ 經kinh 文văn 意ý 實thật 取thủ 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 也dã 然nhiên 文văn 前tiền 後hậu 得đắc 意ý 也dã 隨tùy 涅Niết 槃Bàn 經kinh 意ý 不bất 說thuyết 不bất 定định 性tánh 人nhân 入nhập 無vô 餘dư (# 云vân 云vân )# 若nhược 彼bỉ 文văn 定định 性tánh 人nhân 入nhập 無vô 餘dư 義nghĩa 者giả 似tự 彼bỉ 經kinh 闕khuyết 不bất 定định 性tánh 如như 何hà 。
會hội 云vân 若nhược 如như 所sở 難nan 見kiến 之chi 者giả 定định 性tánh 人nhân 廻hồi 心tâm 是thị 尤vưu 規quy 模mô 也dã 何hà 不bất 明minh 定định 性tánh 人nhân 廻hồi 心tâm 乎hồ 還hoàn 難nan 思tư 次thứ 大đại 師sư 御ngự 釋thích 楞lăng 伽già 說thuyết 自tự 元nguyên 八bát 六lục 等đẳng 總tổng 說thuyết 也dã 故cố 約ước 總tổng 說thuyết 以dĩ 楞lăng 伽già 說thuyết 意ý 釋thích 之chi 歟# 香hương 象tượng 大đại 師sư 并tinh 新tân 羅la 元nguyên 曉hiểu 等đẳng 云vân 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 也dã 次thứ 今kim 劫kiếp 云vân 無vô 量lượng 劫kiếp 不bất 覺giác 義nghĩa 今kim 云vân 限hạn 以dĩ 劫kiếp 數số 故cố 不bất 同đồng 也dã 仍nhưng 無vô 失thất 次thứ 身thân 心tâm 都đô 滅diệt 事sự 宿túc 信tín 佛Phật 故cố 義nghĩa 也dã 。
難nạn/nan 云vân 已dĩ 雖tuy 無vô 量lượng 劫kiếp 也dã 廻hồi 心tâm 時thời 無vô 相tướng 違vi 歟# 例lệ 如như 三tam 乘thừa 時thời 分phần/phân 或hoặc 說thuyết 無vô 數số 劫kiếp 或hoặc 云vân 多đa 劫kiếp 然nhiên 起khởi 信tín 論luận 云vân 皆giai 經kinh 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 也dã 。
-# 此thử 論luận 義nghĩa 等đẳng 為vi 得đắc 意ý 同đồng 事sự 記ký 之chi 也dã 肝can 要yếu 淨tịnh 影ảnh 八bát 六lục 四tứ 二nhị 萬vạn 等đẳng 為vi 不bất 愚ngu 法pháp 人nhân 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 時thời 分phần/phân 以dĩ 楞lăng 伽già 無vô 量lượng 劫kiếp 不bất 覺giác 為vi 定định 性tánh 入nhập 無vô 餘dư 時thời 愚ngu 法pháp 與dữ 不bất 愚ngu 法pháp 是thị 雖tuy 有hữu 異dị 義nghĩa 指chỉ 定định 不bất 定định 歟# 得đắc 意ý 八bát 六lục 四Tứ 等Đẳng 時thời 分phần/phân 事sự 勘khám 文văn 集tập 之chi 可khả 有hữu 稽khể 古cổ 。
-# 嘉gia 祥tường 大đại 師sư 等đẳng 經kinh 八bát 萬vạn 等đẳng 廻hồi 心tâm 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 所sở 到đáo 位vị 釋thích 四tứ 十thập 心tâm 中trung 十thập 信tín 也dã 。
問vấn 復phục 經kinh 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 (# 文văn )# 第đệ 六lục 佗tha 緣duyên 大Đại 乘Thừa 心tâm 菩Bồ 薩Tát 悉tất 經kinh 三tam 祇kỳ 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 。 萬vạn 差sai 修tu 行hành 時thời 分phần/phân 非phi 一nhất 也dã 何hà 悉tất 經kinh 三tam 祇kỳ 可khả 云vân 乎hồ 是thị 以dĩ 慈từ 恩ân 釋thích 云vân 不bất 經kinh 僧Tăng 祇kỳ 經kinh 十thập 六lục 劫kiếp 。 (# 文văn )# 彼bỉ 宗tông 本bổn 論luận 疏sớ/sơ 上thượng 云vân 精tinh 進tấn 菩Bồ 薩Tát 。 超siêu 眾chúng 多đa 大đại 劫kiếp (# 文văn )# 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 對đối 上thượng 廻hồi 心tâm 菩Bồ 薩Tát 三tam 無vô 數số 云vân 復phục 經kinh 明minh 知tri 漸tiệm 悟ngộ 直trực 徃# 共cộng 經kinh 三tam 祇kỳ 事sự 是thị 以dĩ 大đại 師sư 御ngự 釋thích 三tam 祇kỳ 證chứng 法Pháp 身thân (# 文văn )# 或hoặc 六Lục 度Độ 萬vạn 行hành 三tam 劫kiếp 習tập (# 文văn )# 瑜du 伽già 論luận 云vân 即tức 經kinh 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 方phương 乃nãi 圓viên 證chứng (# 文văn )# 彼bỉ 宗tông 决# 定định 無vô 轉chuyển 無vô 數số 大đại 劫kiếp 。 (# 文văn )# 但đãn 慈từ 恩ân 釋thích 只chỉ 經kinh 地địa 前tiền 十thập 六lục 劫kiếp 入nhập 初Sơ 地Địa 意ý 也dã 十thập 六lục 劫kiếp 者giả 地địa 前tiền 一nhất 僧Tăng 祇kỳ 分phần/phân 十thập 六lục 也dã 不bất 經kinh 僧Tăng 祇kỳ 者giả 生sanh 死tử 無vô 邊biên 餘dư 心tâm 劫kiếp 數số 也dã 餘dư 心tâm 劫kiếp 者giả 無vô 記ký 心tâm 等đẳng 位vị 所sở 經kinh 劫kiếp 不bất 入nhập 僧Tăng 祇kỳ 善thiện 心tâm 相tương 續tục 。 已dĩ 上thượng 入nhập 僧Tăng 祇kỳ 也dã 仍nhưng 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 不bất 經kinh 此thử 餘dư 心tâm 劫kiếp 無vô 記ký 心tâm 入nhập 初Sơ 地Địa 意ý 也dã 次thứ 超siêu 大đại 劫kiếp 者giả 超siêu 中trung 劫kiếp 義nghĩa 也dã 善thiện 戒giới 經Kinh 云vân 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 勤cần 精tinh 進tấn 者giả 能năng 轉chuyển 無vô 量lượng 中trung 劫kiếp (# 文văn )# 地địa 持trì 論luận 云vân 若nhược 菩Bồ 薩Tát 增tăng 上thượng 精tinh 進tấn 能năng 轉chuyển 中trung 劫kiếp 不bất 能năng 轉chuyển 大đại 劫kiếp (# 文văn )# 仍nhưng 無vô 失thất 。
難nạn/nan 云vân 彼bỉ 宗tông 意ý 約ước 依y 他tha 如như 幻huyễn 理lý 何hà 無vô 亂loạn 時thời 義nghĩa 耶da 是thị 以dĩ 彼bỉ 宗tông 問vấn 此thử 時thời 長trường 遠viễn 何hà 日nhật 成thành 佛Phật (# 引dẫn 攝nhiếp 論luận )# 答đáp 此thử 義nghĩa 處xứ 夢mộng 謂vị 經kinh 年niên 悟ngộ 乃nãi 須tu 臾du 頃khoảnh 故cố 時thời 雖tuy 無vô 量lượng 攝nhiếp 在tại 一nhất 剎sát 那na (# 文văn )# 此thử 意ý 三tam 祇kỳ 攝nhiếp 一nhất 念niệm 見kiến 但đãn 大đại 劫kiếp 文văn 指chỉ 中trung 劫kiếp (# 云vân 云vân )# 是thị 又hựu 彼bỉ 本bổn 論luận 云vân 或hoặc 有hữu 能năng 轉chuyển 眾chúng 多đa 中trung 劫kiếp 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 轉chuyển 多đa 大đại 劫kiếp (# 文văn )# 豈khởi 非phi 轉chuyển 大đại 劫kiếp 乎hồ 。
會hội 云vân 如như 幻huyễn 理lý 各các 別biệt 也dã 是thị 已dĩ 攝nhiếp 一nhất 念niệm 三tam 無vô 數số 大đại 劫kiếp 。 也dã 次thứ 彼bỉ 宗tông 本bổn 論luận 文văn 事sự 引dẫn 彼bỉ 釋thích 云vân 名danh 上thượng 精tinh 進tấn 。 或hoặc 轉chuyển 眾chúng 多đa 中trung 劫kiếp 大đại 劫kiếp 决# 定định 無vô 轉chuyển 無vô 數số 大đại 劫kiếp 。 (# 文văn )# 仍nhưng 無vô 失thất 。
問vấn 六Lục 度Độ 萬vạn 行hành (# 文văn )# 所sở 云vân 六Lục 度Độ 萬vạn 行hành 不bất 同đồng 如như 何hà 。
答đáp 。
問vấn 復phục 經kinh 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 (# 文văn )# 所sở 云vân 復phục 言ngôn 對đối 何hà 法pháp 乎hồ 。
答đáp 對đối 上thượng 漸tiệm 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 也dã 。
難nạn/nan 云vân 今kim 解giải 釋thích 意ý 於ư 第đệ 六lục 住trụ 心tâm 初sơ 述thuật 修tu 行hành 軌quỹ 則tắc 對đối 彼bỉ 云vân 復phục 經kinh 三tam 祇kỳ 意ý 也dã 何hà 文văn 段đoạn 各các 別biệt 指chỉ 上thượng 可khả 云vân 乎hồ 下hạ 亦diệc 超siêu 十Thập 地Địa 亦diệc 言ngôn 對đối 一nhất 段đoạn 中trung 也dã 。
答đáp 迂# 廻hồi 直trực 徃# 不bất 同đồng 共cộng 經kinh 三tam 祇kỳ 故cố 對đối 彼bỉ 事sự 尤vưu 其kỳ 義nghĩa 分phân 明minh 也dã 但đãn 文văn 段đoạn 各các 別biệt 也dã 事sự 不bất 尒# 又hựu 有hữu 眾chúng 生sanh 。 又hựu 言ngôn 對đối 上thượng 各các 別biệt 文văn 段đoạn 也dã 仍nhưng 無vô 失thất 。
問vấn 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 (# 文văn )# 通thông 上thượng 復phục 經kinh 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 與dữ 修tu 六Lục 度Độ 萬vạn 行hành 二nhị 義nghĩa 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 案án 具cụ 足túc 言ngôn 是thị 約ước 修tu 行hành 見kiến 若nhược 指chỉ 劫kiếp 數số 可khả 云vân 皆giai 經kinh 何hà 可khả 云vân 具cụ 足túc 乎hồ 隨tùy 前tiền 後hậu 解giải 釋thích 皆giai 劫kiếp 數số 或hoặc 云vân 復phục 經kinh 或hoặc 云vân 三tam 無vô 數số 劫kiếp 如như 何hà 。
答đáp 上thượng 舉cử 所sở 經kinh 修tu 行hành 云vân 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 何hà 可khả 除trừ 時thời 分phần/phân 乎hồ 隨tùy 次thứ 下hạ 久cửu 遠viễn 而nhi 成thành 斯tư 由do 所sở 習tập 法pháp 教giáo 致trí 有hữu 次thứ 第đệ (# 文văn )# 此thử 已dĩ 舉cử 二nhị 何hà 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 義nghĩa 局cục 修tu 行hành 乎hồ 皆giai 悉tất 言ngôn 修tu 行hành 所sở 經kinh 二nhị 故cố 云vân 皆giai 悉tất 歟# 修tu 行hành 一nhất 種chủng 者giả 不bất 可khả 及cập 云vân 皆giai 悉tất 歟# 但đãn 具cụ 足túc 事sự 實thật 一nhất 徃# 似tự 修tu 行hành 但đãn 此thử 菩Bồ 薩Tát 若nhược 不bất 經kinh 劫kiếp 數số 可khả 闕khuyết 三tam 祇kỳ 對đối 不bất 經kinh 之chi 人nhân 經kinh 三tam 祇kỳ 云vân 具cụ 足túc 何hà 相tương 違vi 乎hồ 。
問vấn 無vô 不bất 遍biến 修tu (# 文văn )# 悉tất 遍biến 修tu 行hành 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 如như 五ngũ 相tương/tướng 三tam 密mật 是thị 真chân 言ngôn 行hạnh 也dã 又hựu 性tánh 宗tông 已dĩ 上thượng 行hành 體thể 是thị 又hựu 不bất 可khả 修tu 行hành 如như 何hà 。
問vấn 如như 前tiền 觀quán 已dĩ (# 文văn )# 指chỉ 何hà 文văn 乎hồ 。
答đáp 指chỉ 二Nhị 乘Thừa 釋thích 段đoạn 也dã 。
難nạn/nan 云vân 指chỉ 上thượng 又hựu 有hữu 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 下hạ 一nhất 段đoạn 文văn 意ý 也dã 意ý 今kim 法pháp 相tướng 大Đại 乘Thừa 人nhân 經kinh 三tam 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 六Lục 度Độ 萬vạn 行hành 故cố 不bất 可khả 樂lạc 此thử 人nhân 觀quán 已dĩ 解giải 釋thích 意ý 也dã 如như 何hà 。
答đáp 指chỉ 二Nhị 乘Thừa 釋thích 段đoạn 可khả 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 取thủ 廻hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 釋thích 也dã 意ý 廻hồi 心tâm 二Nhị 乘Thừa 已dĩ 是thị 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 相tương/tướng 同đồng 今kim 菩Bồ 薩Tát 故cố 指chỉ 彼bỉ 云vân 觀quán 已dĩ 歟# 若nhược 又hựu 可khả 準chuẩn 據cứ 釋thích 二Nhị 乘Thừa 人nhân 智trí 慧tuệ 狹hiệp 劣liệt 故cố 不bất 可khả 樂lạc 今kim 大Đại 乘Thừa 觀quán 可khả 得đắc 意ý 意ý 趣thú 歟# 但đãn 可khả 對đối 上thượng 又hựu 有hữu 眾chúng 生sanh 。 事sự 必tất 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 彼bỉ 文văn 不bất 顯hiển 歟# 。
問vấn 又hựu 有hữu 眾chúng 生sanh 。 ○# 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 境cảnh 界giới (# 文văn )# 今kim 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 明minh 勝thắng 義nghĩa 無vô 自tự 性tánh 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 如như 前tiền 觀quán 己kỷ 者giả 是thị 則tắc 指chỉ 行hạnh 願nguyện 菩Bồ 提Đề 心tâm 意ý 如như 前tiền 行hạnh 願nguyện 心tâm 觀quán 十thập 方phương 含hàm 識thức 猶do 如như 己kỷ 身thân 觀quán 已dĩ 發phát 行hạnh 願nguyện 大đại 悲bi 心tâm 可khả 得đắc 意ý 也dã 尒# 者giả 非phi 勝thắng 義nghĩa 無vô 。 自tự 性tánh 如như 何hà 。
答đáp 如như 前tiền 者giả 非phi 指chỉ 行hạnh 願nguyện 心tâm 也dã 前tiền 二Nhị 乘Thừa 段đoạn 歟# 尒# 者giả 如như 前tiền 二Nhị 乘Thừa 今kim 真chân 言ngôn 行hạnh 人nhân 可khả 觀quán 無vô 自tự 性tánh 意ý 也dã 但đãn 聞văn 分phần/phân 勝thắng 義nghĩa 無vô 自tự 性tánh 觀quán 中trung 舉cử 第đệ 六lục 住trụ 心tâm 不bất 說thuyết 無vô 自tự 性tánh 過quá 有hữu 之chi 故cố 無vô 相tướng 違vi 。
問vấn 無vô 餘dư 眾chúng 生sanh 界giới 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 (# 文văn )# 所sở 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 指chỉ 能năng 化hóa 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 今kim 解giải 釋thích 意ý 無vô 餘dư 眾chúng 生sanh 界giới 是thị 所sở 化hóa 生sanh 界giới 也dã 上thượng 行hạnh 願nguyện 段đoạn 無vô 餘dư 有hữu 情tình 界giới (# 文văn )# 彼bỉ 全toàn 同đồng 也dã 然nhiên 者giả 今kim 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 能năng 化hóa 心tâm 也dã 意ý 利lợi 樂lạc 無vô 餘dư 有hữu 情tình 界giới 發phát 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 心tâm 意ý 也dã 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 可khả 信tín 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 故cố 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 。 有hữu 心tâm 堅kiên 固cố 菩Bồ 提Đề 。 名danh 薩tát 埵đóa (# 文văn )# 今kim 論luận 法pháp 尒# 應ưng 住trụ 普phổ 賢hiền 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 有hữu 薩tát 埵đóa (# 文văn )# 如như 何hà 。
會hội 云vân 上thượng 云vân 界giới 故cố 約ước 依y 報báo 歟# 下hạ 取thủ 能năng 居cư 人nhân 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 若nhược 又hựu 上thượng 總tổng 廣quảng 舉cử 之chi 下hạ 為vi 顯hiển 不bất 漏lậu 一nhất 人nhân 義nghĩa 重trọng/trùng 舉cử 之chi 歟# 。
問vấn 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị (# 文văn )# 尒# 者giả 佛Phật 位vị 者giả 指chỉ 真chân 言ngôn 佛Phật 果Quả 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 入nhập 佛Phật 位vị 者giả 是thị 對đối 顯hiển 乘thừa 行hành 體thể 真chân 言ngôn 意ý 修tu 佛Phật 地địa 三tam 昧muội 道đạo 故cố 雖tuy 因nhân 位vị 約ước 所sở 修tu 行hành 云vân 佛Phật 位vị 也dã 必tất 非phi 證chứng 位vị 也dã 上thượng 云vân 修tu 瑜du 伽già 勝thắng 上thượng 法pháp 尤vưu 此thử 意ý 也dã 大đại 師sư 一nhất 處xứ 御ngự 釋thích 云vân 所sở 修tu 之chi 行hành 。 也dã 非phi 謂vị 所sở 得đắc 之chi 果Quả 。 (# 文văn )# 此thử 意ý 尤vưu 依y 當đương 段đoạn 釋thích 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 指chỉ 真chân 言ngôn 頓đốn 成thành 旨chỉ 時thời 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị (# 文văn )# 是thị 則tắc 不bất 轉chuyển 肉nhục 身thân 等đẳng 釋thích 意ý 也dã 下hạ 若nhược 人nhân 求cầu 佛Phật 慧tuệ 。 ○# (# 文văn )# 第đệ 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 釋thích 云vân 欲dục 求cầu 妙diệu 道đạo ○# (# 文văn )# 或hoặc 若nhược 心tâm 决# 定định 如như 教giáo 修tu 行hành 。 ○# (# 文văn )# 但đãn 聞văn 分phần/phân 一nhất 徃# 尒# 也dã 但đãn 隨tùy 機cơ 雖tuy 入nhập 佛Phật 地địa 行hành 不bất 證chứng 果Quả 人nhân 可khả 有hữu 之chi 雖tuy 尒# 今kim 論luận 意ý 明minh 頓đốn 悟ngộ 故cố 可khả 準chuẩn 知tri 上thượng 下hạ 文văn 也dã 次thứ 大đại 師sư 御ngự 問vấn 答đáp 御ngự 釋thích 事sự 。
問vấn 今kim 論luận 約ước 行hạnh 願nguyện 心tâm 所sở 超siêu 云vân 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 約ước 三tam 摩ma 地địa 云vân 十Thập 地Địa 真chân 言ngôn 意ý 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 共cộng 可khả 超siêu 常thường 途đồ 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 。 十Thập 地Địa 如như 何hà 如như 此thử 釋thích 之chi 乎hồ 。
答đáp 且thả 約ước 一nhất 邊biên 顯hiển 一nhất 邊biên 歟# 。
問vấn 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa (# 文văn )# 分phân 齊tề 如như 何hà 。
答đáp 世thế 閒gian/nhàn 三tam 種chủng 住trụ 心tâm 聲thanh 緣duyên 二Nhị 乘Thừa 也dã 。
問vấn 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 自tự 性tánh (# 文văn )# 尒# 者giả 捨xả 劣liệt 得đắc 勝thắng 觀quán 限hạn 勝thắng 義nghĩa 心tâm 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 案án 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 不bất 同đồng 行hạnh 願nguyện 心tâm 是thị 大đại 悲bi 化hóa 他tha 勝thắng 義nghĩa 心tâm 捨xả 劣liệt 得đắc 勝thắng 無vô 自tự 性tánh 觀quán 也dã 第đệ 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 五ngũ 部bộ 祕bí 觀quán 三tam 密mật 妙diệu 行hạnh 是thị 也dã 尒# 者giả 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 各các 別biệt 也dã 何hà 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 可khả 通thông 二nhị 種chủng 乎hồ 。
答đáp 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 一nhất 徃# 分phân 別biệt 也dã 尒# 者giả 於ư 行hạnh 願nguyện 心tâm 大đại 悲bi 決quyết 定định 故cố 過quá 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 如như 三tam 摩ma 地địa 修tu 瑜du 伽già 勝thắng 上thượng 法pháp 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị 事sự 非phi 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 境cảnh 界giới 是thị 等đẳng 豈khởi 非phi 行hạnh 願nguyện 三tam 摩ma 地địa 上thượng 捨xả 劣liệt 得đắc 勝thắng 義nghĩa 乎hồ 但đãn 聞văn 分phần/phân 一nhất 徃# 也dã 。
問vấn 當đương 段đoạn 舉cử 行hạnh 願nguyện 三tam 摩ma 地địa 明minh 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 意ý 如như 何hà 。
答đáp 顯hiển 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 各các 具cụ 三tam 種chủng 不bất 離ly 義nghĩa 也dã 。
問vấn 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị (# 文văn )# 明minh 一nhất 生sanh 頓đốn 悟ngộ 義nghĩa 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 期kỳ 佛Phật 果Quả 人nhân 皆giai 從tùng 凡phàm 次thứ 第đệ 轉chuyển 昇thăng 至chí 佛Phật 位vị 此thử 至chí 佛Phật 果Quả 中trung 閒gian/nhàn 經kinh 次thứ 位vị 教giáo 教giáo 不bất 同đồng 可khả 有hữu 之chi 也dã 尒# 者giả 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị 解giải 釋thích 必tất 不bất 顯hiển 頓đốn 悟ngộ 經kinh 多đa 劫kiếp 雖tuy 成thành 果quả 不bất 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị 者giả 如như 何hà 證chứng 入nhập 乎hồ 如như 何hà 。
答đáp 今kim 解giải 釋thích 不bất 轉chuyển 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 血huyết 肉nhục 身thân 入nhập 佛Phật 果Quả 義nghĩa 也dã 。
問vấn 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị (# 文văn )# 頓đốn 漸tiệm 超siêu 三tam 機cơ 共cộng 具cụ 有hữu 之chi 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 今kim 解giải 釋thích 意ý 自tự 凡phàm 位vị 入nhập 佛Phật 果Quả 義nghĩa 故cố 具cụ 經kinh 諸chư 位vị 至chí 佛Phật 果Quả 漸tiệm 機cơ 等đẳng 難nan 得đắc 意ý 尒# 者giả 約ước 頓đốn 超siêu 二nhị 機cơ 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 自tự 最tối 初sơ 安an 住trụ 佛Phật 地địa 三tam 昧muội 道đạo 作tác 自tự 心tâm 即tức 佛Phật 觀quán 解giải 故cố 三tam 機cơ 共cộng 可khả 有hữu 之chi 也dã 若nhược 又hựu 雖tuy 中trung 閒gian/nhàn 經kinh 諸chư 位vị 一nhất 生sanh 閒gian/nhàn 至chí 佛Phật 果Quả 故cố 云vân 從tùng 凡phàm 入nhập 佛Phật 位vị 有hữu 何hà 相tương 違vi 乎hồ 。
問vấn 深thâm 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 ○# (# 文văn )# 所sở 云vân 深thâm 言ngôn 簡giản 上thượng 相tương/tướng 說thuyết 菩Bồ 提Đề 心tâm 詞từ 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 大đại 師sư 一nhất 處xứ 御ngự 釋thích 意ý 必tất 簡giản 相tương/tướng 說thuyết 詞từ 不bất 見kiến 證chứng 相tương/tướng 說thuyết 十thập 住trụ 心tâm 時thời (# 以dĩ 下hạ 戒giới 序tự 釋thích 文văn )# 為vi 欲dục 簡giản 擇trạch 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 教giáo 發phát 第đệ 三tam 勝thắng 義nghĩa 心tâm 亦diệc 名danh 深thâm 般Bát 若Nhã 心tâm (# 文văn )# 至chí 終chung 為vi 知tri 此thử 乘thừa 差sai 別biệt 發phát 深thâm 般Bát 若Nhã 勝thắng 義nghĩa 心tâm (# 文văn )# 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 如như 相tương/tướng 說thuyết 約ước 假giả 相tương/tướng 觀quán 之chi 故cố 淺thiển 觀quán 也dã 今kim 旨chỉ 陳trần 菩Bồ 提Đề 心tâm 約ước 性tánh 觀quán 之chi 是thị 則tắc 深thâm 觀quán 也dã 仍nhưng 為vi 顯hiển 此thử 起khởi 盡tận 至chí 旨chỉ 陳trần 段đoạn 置trí 深thâm 言ngôn 見kiến 但đãn 大đại 師sư 御ngự 釋thích 深thâm 般Bát 若Nhã 妙diệu 慧tuệ 上thượng 有hữu 相tương/tướng 旨chỉ 二nhị 段đoạn 故cố 約ước 總tổng 釋thích 之chi 歟# 然nhiên 論luận 主chủ 今kim 別biệt 約ước 旨chỉ 陳trần 置trí 深thâm 言ngôn 也dã 。
問vấn 旨chỉ 陳trần 段đoạn 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 無vô 自tự 性tánh 觀quán 也dã 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 思tư 大đại 師sư 住trụ 心tâm 御ngự 引dẫn 證chứng 以dĩ 今kim 此thử 文văn 為vi 七thất 八bát 二nhị 心tâm 了liễu 轉chuyển 深thâm 轉chuyển 妙diệu 皆giai 是thị 因nhân (# 文văn )# 此thử 外ngoại 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 釋thích 真chân 言ngôn 密mật 教giáo 法Pháp 身thân 說thuyết (# 文văn )# 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 是thị 明minh 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 無vô 自tự 性tánh 觀quán 見kiến 隨tùy 大đại 師sư (# 戒giới 序tự )# 以dĩ 深thâm 般Bát 若Nhã 觀quán 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 自tự 然nhiên 離ly 一nhất 切thiết 惡ác 。 修tu 一nhất 切thiết 善thiện 饒nhiêu 益ích 自tự 佗tha 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 三tam 聚tụ 妙diệu 戒giới 具cụ 足túc 無vô 缺khuyết 。 住trụ 祕bí 密mật 三tam 摩ma 地địa 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 住trụ 此thử 乘thừa 者giả 以dĩ 此thử 戒giới 檢kiểm 知tri 自tự 身thân 心tâm 教giáo 化hóa 他tha 眾chúng 即tức 是thị 祕bí 密mật 三tam 摩ma 耶da 佛Phật 戒giới 也dã (# 文văn )# 但đãn 大đại 師sư 御ngự 引dẫn 證chứng 淺thiển 畧lược 一nhất 邊biên 亘tuyên 常thường 途đồ 故cố 也dã 。
問vấn 論luận 文văn 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không ○# 心tâm 源nguyên 空không 寂tịch (# 文văn )# 大đại 師sư 證chứng 何hà 住trụ 心tâm 乎hồ 。
答đáp 證chứng 第đệ 七thất 住trụ 心tâm 也dã 。
難nạn/nan 云vân 案án 論luận 文văn 意ý 上thượng 引dẫn 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 為vi 虗hư 空không 相tướng 文văn 了liễu 釋thích 成thành 當đương 知tri 等đẳng 尤vưu 大đại 師sư 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 等đẳng 經kinh 文văn 證chứng 第đệ 八bát 住trụ 心tâm 其kỳ 義nghĩa 同đồng 也dã 何hà 况# 不bất 見kiến 身thân 心tâm ○# 真chân 實thật 之chi 智trí 文văn 全toàn 同đồng 儀nghi 軌quỹ 不bất 見kiến 於ư 身thân 心tâm 住trụ 寂tịch 滅diệt 。 平bình 等đẳng 究cứu 竟cánh 真chân 實thật 。 智trí 文văn 然nhiên 彼bỉ 儀nghi 軌quỹ 次thứ 下hạ 指chỉ 彼bỉ 位vị 云vân 汝nhữ 之chi 所sở 證chứng 處xứ 是thị 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 等đẳng 尒# 者giả 尤vưu 符phù 順thuận 第đệ 八bát 住trụ 心tâm 今kim 何hà 大đại 師sư 證chứng 第đệ 七thất 乎hồ 。
答đáp 任nhậm 大đại 師sư 御ngự 引dẫn 證chứng 也dã 隨tùy 已dĩ 悟ngộ 法pháp 本bổn 無vô 生sanh 。 句cú 同đồng 經kinh 覺giác 自tự 心tâm 本bổn 不bất 生sanh 。 文văn 也dã 但đãn 至chí 難nạn/nan 者giả 上thượng 引dẫn 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 等đẳng 經kinh 文văn 了liễu 結kết 名danh 勝thắng 義nghĩa 菩Bồ 提Đề 心tâm 當đương 知tri 已dĩ 下hạ 各các 別biệt 文văn 故cố 無vô 相tướng 違vi 若nhược 又hựu 雖tuy 轉chuyển 釋thích 上thượng 為vi 第đệ 七thất 住trụ 心tâm 事sự 無vô 相tướng 違vi 例lệ 如như 轉chuyển 釋thích 佛Phật 莊trang 嚴nghiêm 藏tạng 次thứ 至chí 儀nghi 軌quỹ 文văn 者giả 實thật 是thị 第đệ 八bát 住trụ 心tâm 也dã 但đãn 以dĩ 彼bỉ 為vi 第đệ 七thất 住trụ 心tâm 義nghĩa 可khả 有hữu 之chi 次thứ 當đương 段đoạn 御ngự 釋thích 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 住trụ 於ư 如như 實thật 際tế 。 義nghĩa 門môn 事sự 自tự 元nguyên 此thử 道Đạo 理lý 通thông 第đệ 七thất 第đệ 八bát 然nhiên 今kim 證chứng 第đệ 七thất 見kiến 無vô 相tướng 違vi 歟# 。
-# 此thử 事sự 可khả 有hữu 沙sa 汰# 只chỉ 今kim 依y 無vô 稽khể 古cổ 不bất 委ủy 記ký 之chi 也dã 。
問vấn 今kim 以dĩ 旨chỉ 陳trần (# 文văn )# 旨chỉ 陳trần 得đắc 名danh 如như 何hà 。
答đáp 旨chỉ 陳trần 本bổn 旨chỉ 義nghĩa 也dã 。
難nạn/nan 云vân (# 云vân 云vân )# 。
問vấn 迷mê 途đồ 之chi 法pháp (# 文văn )# 所sở 云vân 途đồ 指chỉ 法pháp 性tánh 正Chánh 道Đạo 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 迷mê 途đồ 所sở 生sanh 枝chi 末mạt 煩phiền 惱não 也dã 然nhiên 者giả 二nhị 字tự 共cộng 可khả 屬thuộc 煩phiền 惱não 也dã 隨tùy 大đại 師sư 十thập 住trụ 心tâm 論luận (# 第đệ 一nhất )# 來lai 途đồ 無vô 始thỉ 歸quy 舍xá 幾kỷ 日nhật (# 文văn )# 又hựu 下hạ 對đối 治trị 迷mê 津tân (# 文văn )# 是thị 等đẳng 意ý 一nhất 具cụ 也dã 如như 何hà 。
答đáp 凡phàm 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 迷mê 正Chánh 道Đạo 故cố 起khởi 見kiến 不bất 對đối 正Chánh 道Đạo 者giả 何hà 有hữu 迷mê 義nghĩa 乎hồ 是thị 以dĩ 釋thích 摩ma 訶ha 衍diễn 論luận 云vân (# 第đệ 四tứ )# 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 若nhược 尅khắc 其kỳ 本bổn 無vô 自tự 體thể 相tướng 依y 止chỉ 本bổn 覺giác 而nhi 得đắc 成thành 立lập 譬thí 如như 迷mê 道đạo 路lộ 人nhân 依y 道đạo 路lộ 迷mê 若nhược 離ly 道đạo 路lộ 無vô 迷mê 亂loạn 事sự (# 文văn )# 本bổn 論luận 眾chúng 生sanh 亦diệc 尒# 依y 覺giác 故cố 迷mê 若nhược 離ly 覺giác 性tánh 則tắc 無vô 不bất 覺giác (# 文văn )# 但đãn 下hạ 御ngự 釋thích 是thị 當đương 段đoạn 一nhất 具cụ 津tân 約ước 正Chánh 法Pháp 可khả 得đắc 意ý 也dã 大đại 師sư 釋thích 寂tịch 滅diệt 之chi 津tân 故cố 次thứ 來lai 途đồ 等đẳng 御ngự 釋thích 對đối 歸quy 舍xá 來lai 途đồ 共cộng 為vi 妄vọng 流lưu 轉chuyển 歟# 當đương 段đoạn 事sự 異dị 歟# 。
問vấn 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 ○# 輪luân 廻hồi 六lục 趣thú (# 文văn )# 何hà 不bất 舉cử 業nghiệp 乎hồ 。
答đáp 舉cử 煩phiền 惱não 兼kiêm 業nghiệp 也dã 。
問vấn 煩phiền 惱não 自tự 妄vọng 想tưởng 生sanh 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 實thật 教giáo 意ý 談đàm 真Chân 如Như 緣duyên 起khởi 何hà 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 今kim 準chuẩn 法pháp 相tướng 歟# 若nhược 又hựu 隨tùy 上thượng 下hạ 二nhị 轉chuyển 有hữu 力lực 無vô 力lực 。 不bất 同đồng 也dã 下hạ 轉chuyển 緣duyên 起khởi 時thời 妄vọng 法pháp 有hữu 力lực 故cố 約ước 為vi 靣# 釋thích 之chi 歟# 。
問vấn 若nhược 覺giác 悟ngộ 已dĩ 。 (# 文văn )# 何hà 今kim 自tự 細tế 麁thô 次thứ 第đệ 斷đoạn 惑hoặc 乎hồ 。
答đáp 必tất 非phi 約ước 斷đoạn 時thời 次thứ 第đệ 也dã 。
難nạn/nan 云vân 對đối 上thượng 流lưu 轉chuyển 明minh 還hoàn 滅diệt 相tương/tướng 何hà 不bất 約ước 斷đoạn 時thời 次thứ 第đệ 乎hồ 。
答đáp 覺giác 悟ngộ 位vị 總tổng 離ly 煩phiền 惱não 義nghĩa 釋thích 之chi 時thời 以dĩ 根căn 本bổn 盡tận 故cố 枝chi 末mạt 皆giai 無vô 意ý 釋thích 之chi 仍nhưng 斷đoạn 時thời 正chánh 從tùng 麁thô 至chí 細tế 可khả 斷đoạn 之chi 也dã 。
問vấn 能năng 生sanh 云vân 止chỉ 除trừ 所sở 生sanh 云vân 法pháp 滅diệt 其kỳ 不bất 同đồng 有hữu 之chi 乎hồ 。
答đáp 必tất 不bất 尒# 也dã 。
問vấn 諸chư 法Pháp 門môn 。 (# 文văn )# 此thử 中trung 有hữu 法Pháp 身thân 說thuyết 法Pháp 真chân 言ngôn 密mật 教giáo 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 然nhiên 也dã 。
難nạn/nan 云vân 上thượng 釋thích 從tùng 真chân 起khởi 用dụng 彼bỉ 真chân 者giả 自tự 性tánh 身thân 用dụng 者giả 報báo 應ứng 二nhị 身thân 也dã 尒# 此thử 二nhị 身thân 對đối 機cơ 說thuyết 法Pháp 釋thích 諸chư 法Pháp 門môn 見kiến 何hà 此thử 中trung 有hữu 真chân 言ngôn 密mật 教giáo 乎hồ 。
答đáp 體thể 用dụng 相tương 望vọng 有hữu 重trọng 重trọng/trùng 故cố 若nhược 於ư 法Pháp 身thân 上thượng 得đắc 意ý 體thể 用dụng 者giả 無vô 相tướng 違vi 若nhược 又hựu 自tự 宗tông 意ý 四tứ 種chủng 法Pháp 身thân 具cụ 陳trần 斯tư 道đạo 故cố 無vô 過quá 。
問vấn 應ứng 病bệnh 與dữ 藥dược 。 (# 文văn )# 尒# 者giả 自tự 宗tông 有hữu 對đối 機cơ 說thuyết 法Pháp 義nghĩa 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã (# 此thử 事sự 如như 常thường )# 。
問vấn 如như 大đại 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 經kinh (# 等đẳng 文văn )# 尒# 者giả 通thông 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 二nhị 段đoạn 引dẫn 證chứng 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 。
難nạn/nan 云vân 上thượng 釋thích 相tương/tướng 說thuyết 旨chỉ 陳trần 二nhị 段đoạn 了liễu 引dẫn 經kinh 文văn 結kết 作tác 是thị 觀quán 已dĩ 。 名danh 勝thắng 義nghĩa 菩Bồ 提Đề 心tâm 何hà 局cục 旨chỉ 陳trần 乎hồ 其kỳ 上thượng 相tương/tướng 說thuyết 段đoạn 無vô 引dẫn 證chứng 可khả 知tri 今kim 經kinh 文văn 通thông 二nhị 段đoạn 證chứng 事sự 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 因nhân 旨chỉ 陳trần 釋thích 引dẫn 今kim 經kinh 隨tùy 經kinh 文văn 意ý 說thuyết 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 尤vưu 可khả 限hạn 旨chỉ 陳trần 也dã 相tương/tướng 說thuyết 約ước 人nhân 假giả 相tương/tướng 說thuyết 之chi 故cố 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 相tương/tướng 替thế 也dã 但đãn 相tương/tướng 說thuyết 段đoạn 無vô 引dẫn 證chứng 事sự 其kỳ 義nghĩa 麁thô 顯hiển 故cố 歟# 若nhược 又hựu 引dẫn 證chứng 有hữu 無vô 必tất 不bất 可khả 成thành 由do 歟# 次thứ 作tác 是thị 觀quán 已dĩ 。 等đẳng 結kết 釋thích 總tổng 結kết 上thượng 二nhị 段đoạn 歟# 仍nhưng 無vô 失thất 。
問vấn 旨chỉ 陳trần 段đoạn 有hữu 第đệ 八bát 住trụ 心tâm 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 見kiến 大đại 師sư 引dẫn 證chứng 靣# 以dĩ 論luận 文văn 屬thuộc 當đương 無vô 之chi 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 以dĩ 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 等đẳng 文văn 可khả 得đắc 意ý 也dã 別biệt 不bất 引dẫn 論luận 文văn 事sự 直trực 引dẫn 大đại 日nhật 經kinh 文văn 故cố 不bất 引dẫn 歟# 。
難nạn/nan 云vân 今kim 此thử 經Kinh 文văn 證chứng 第đệ 八bát 住trụ 心tâm 故cố 可khả 有hữu 第đệ 八bát 住trụ 心tâm (# 云vân 云vân )# 釋thích 義nghĩa 引dẫn 證chứng 可khả 一nhất 具cụ 然nhiên 經kinh 文văn 說thuyết 之chi 者giả 論luận 文văn 可khả 有hữu 之chi 若nhược 論luận 釋thích 無vô 之chi 者giả 所sở 引dẫn 經kinh 文văn 不bất 可khả 有hữu 之chi 。
答đáp (# 云vân 云vân )# 。
問vấn 萬vạn 德đức 斯tư 具cụ 妙diệu 用dụng 無vô 窮cùng (# 文văn )# 大đại 師sư 證chứng 何hà 住trụ 心tâm 乎hồ 。
答đáp 第đệ 九cửu 住trụ 心tâm 也dã 。
難nạn/nan 云vân 心tâm 源nguyên 空không 寂tịch 義nghĩa 已dĩ 亘tuyên 七thất 八bát 二nhị 心tâm 今kim 二nhị 句cú 何hà 限hạn 第đệ 九cửu 乎hồ 隨tùy 論luận 意ý 談đàm 佛Phật 果Quả 萬vạn 德đức 義nghĩa 述thuật 適thích 化hóa 無vô 方phương 。 義nghĩa 依y 之chi 大đại 師sư 以dĩ 性tánh 德đức 圓viên 滿mãn 本bổn 智trí 具cụ 足túc 論luận 文văn 證chứng 之chi 如như 何hà 。
答đáp 深thâm 意ý 叵phả 測trắc 但đãn 心tâm 源nguyên 空không 寂tịch 義nghĩa 同đồng 三tam 論luận 一nhất 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 言ngôn 亡vong 慮lự 絕tuyệt 妙diệu 理lý 也dã 萬vạn 德đức 斯tư 具cụ 妙diệu 用dụng 無vô 窮cùng 尤vưu 花hoa 嚴nghiêm 圓viên 融dung 無vô 㝵# 具cụ 德đức 故cố 證chứng 第đệ 九cửu 歟# 但đãn 三tam 論luận 性tánh 德đức 其kỳ 義nghĩa 相tương/tướng 異dị 歟# 大đại 師sư 指chỉ 第đệ 七thất (# 寳# 鑰thược 下hạ 卷quyển )# 萬vạn 德đức 始thỉ 顯hiển 一nhất 心tâm 稍sảo 現hiện (# 文văn )# 指chỉ 修tu 得đắc 義nghĩa 歟# 。
難nạn/nan 云vân 若nhược 約ước 修tu 得đắc 義nghĩa 者giả 第đệ 六lục 住trụ 心tâm 可khả 有hữu 此thử 義nghĩa 仍nhưng 性tánh 德đức 邊biên 證chứng 第đệ 七thất 事sự 釋thích 論luận 文văn 分phân 明minh 也dã 隨tùy 大đại 師sư 又hựu 以dĩ 清thanh 淨tịnh 本bổn 覺giác 引dẫn 第đệ 九cửu 住trụ 心tâm 其kỳ 上thượng 於ư 同đồng 性tánh 德đức 內nội 分phần/phân 不bất 同đồng 者giả 其kỳ 不bất 同đồng 如như 何hà 又hựu 當đương 段đoạn 萬vạn 德đức 等đẳng 二nhị 句cú 異dị 第đệ 七thất 住trụ 心tâm [打-丁+羕]# 也dã 如như 何hà 。
問vấn 妄vọng 心tâm 若nhược 起khởi (# 文văn )# 局cục 八bát 迷mê 戲hí 論luận 可khả 云vân 乎hồ 。
答đáp 不bất 尒# 也dã 。
難nạn/nan 云vân 對đối 心tâm 源nguyên 空không 寂tịch 三tam 論luận 獨độc 空không 畢tất 竟cánh 理lý 云vân 妄vọng 心tâm 等đẳng 可khả 知tri 局cục 八bát 迷mê 事sự 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 今kim 論luận 文văn 明minh 真chân 言ngôn 行hạnh 者giả 觀quán 相tương/tướng 故cố 不bất 可khả 限hạn 八bát 迷mê 但đãn 引dẫn 第đệ 七thất 事sự 遮già 情tình 一nhất 邊biên 亘tuyên 故cố 也dã 。
問vấn 萬vạn 德đức 斯tư 具cụ ○# (# 文văn )# 證chứng 何hà 住trụ 心tâm 乎hồ 。
答đáp 第đệ 九cửu 住trụ 心tâm 也dã 。
難nạn/nan 云vân 萬vạn 德đức 斯tư 具cụ 等đẳng 義nghĩa 是thị 顯hiển 祕bí 密mật 莊trang 嚴nghiêm 本bổn 具cụ 見kiến 如như 何hà 。
答đáp 約ước 實thật 可khả 尒# 今kim 以dĩ 一nhất 分phần/phân 同đồng 方phương 為vi 第đệ 九cửu 歟# 。
問vấn 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 無vô 別biệt (# 文văn )# 文văn 意ý 如như 何hà 。
答đáp 如như 文văn 。
難nạn/nan 云vân 發phát 心tâm 初sơ 心tâm 畢tất 竟cánh 究cứu 竟cánh 。 也dã 何hà 無vô 二nhị 乎hồ 。
答đáp 雖tuy 初sơ 心tâm 究cứu 極cực 異dị 大đại 悲bi 心tâm 同đồng 也dã 若nhược 又hựu 歎thán 發phát 心tâm 功công 能năng 也dã 。
問vấn 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 何hà 同đồng 果quả 地địa 大đại 悲bi 乎hồ 經kinh 中trung 說thuyết 我ngã 慈từ 悲bi 未vị 滿mãn 足túc (# 文văn )# 尒# 者giả 如như 何hà 。
答đáp 分phần/phân 同đồng 義nghĩa 歟# 釋thích 論luận 一nhất 分phần/phân 智trí 用dụng 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 (# 文văn )# 此thử 意ý 也dã 。
菩Bồ 提Đề 心Tâm 論Luận 問Vấn 題Đề 卷quyển 下hạ (# 終chung )#
旹# 寬khoan 文văn 六lục 歲tuế 次thứ 丙bính 午ngọ 仲trọng 春xuân 吉cát 旦đán 剞# 劂# 氏thị 中trung 野dã 氏thị 小tiểu 左tả 衛vệ 門môn 尉úy 刺thứ
(# 虗hư 白bạch 子tử 雲vân 農nông 操thao 觚cô 焉yên )#