bồ đề phần

Phật Quang Đại Từ Điển

(菩提分) Phạm: Bodhyaíga, Pàli: bodhipakkhiya. Cũng gọi Giác chi, Giác phần. Phần nghĩa là chi phần, là nhân. Bồ đề phần giải thích theo nghĩa rộng là chỉ chung 37 phẩm trở đạo, là những phương pháp tu hành để tìm cầu trí tuệ, gồm: Tứ niệm trụ, Tứ chính cần, Tứ như ý túc, Ngũ căn, Ngũ lực, Thất giác chi, Bát chính đạo v.v… Vì 37 pháp này đều thuận tới bồ đề, cho nên đều gọi là bồ đề phần pháp. Bồ đề phần giải thích theo nghĩa hẹp thì chỉ riêng cho Thất giác chi (Thất bồ đề phần) trong 37 phẩm trợ đạo, tức là: 1. Niệm giác chi, trong tâm sáng láng, thường nhớ thiền định và trí tuệ. 2. Trạch pháp giác chi, nương vào trí tuệ có thể lựa chọn lấy pháp chân thực, vứt bỏ pháp hư dối. 3. Tinh tiến giác chi, siêng tu chính pháp, không biếng nhác. 4. Hỉ giác chi, được chính pháp mà vui mừng. 5. Khinh an giác chi, chỉ cho trạng thái thân tâm nhẹ nhàng yên ổn. 6. Định giác chi, vào thiền định tâm không tán loạn. 7. Xả giác chi, tâm không chấp trước thiên lệch, luôn giữ được thế quân bình. [X. kinh Nhân vương hộ quốc bát nhã ba la mật đa Q.hạ; Đại thừa nghĩa chương Q.16]. (xt. Thất Giác Chi, Tam Thập Thất Đạo Phẩm).