辯Biện 中Trung 邊Biên 論Luận
Quyển 2
世Thế 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
辯Biện 中Trung 邊Biên 論Luận 卷quyển 中trung
世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo
大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 真Chân 實Thật 品Phẩm 第đệ 三tam
已dĩ 辯biện 其kỳ 障chướng 。 當đương 說thuyết 真chân 實thật 。 頌tụng 曰viết 。
真chân 實thật 唯duy 有hữu 十thập 。 謂vị 根căn 本bổn 與dữ 相tương/tướng 。
無vô 顛điên 倒đảo 因nhân 果quả 。 及cập 麁thô 細tế 真chân 實thật 。
極cực 成thành 淨tịnh 所sở 行hành 。 攝nhiếp 受thọ 并tinh 差sai 別biệt 。
十Thập 善Thiện 巧xảo 真chân 實thật 。 皆giai 為vi 除trừ 我ngã 見kiến 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 真chân 實thật 唯duy 有hữu 十thập 種chủng 。 一nhất 根căn 本bổn 真chân 實thật 。 二nhị 相tương/tướng 真chân 實thật 。 三tam 無vô 顛điên 倒đảo 真chân 實thật 。 四tứ 因nhân 果quả 真chân 實thật 。 五ngũ 麁thô 細tế 真chân 實thật 。 六lục 極cực 成thành 真chân 實thật 。 七thất 淨tịnh 所sở 行hành 真chân 實thật 。 八bát 攝nhiếp 受thọ 真chân 實thật 。 九cửu 差sai 別biệt 真chân 實thật 。 十Thập 善Thiện 巧xảo 真chân 實thật 。 此thử 復phục 十thập 種chủng 。 為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 十thập 我ngã 見kiến 故cố 。 十Thập 善Thiện 巧xảo 者giả 。 一nhất 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 。 二nhị 界giới 善thiện 巧xảo 。 三tam 處xứ 善thiện 巧xảo 。 四tứ 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。 五ngũ 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 。 六lục 根căn 善thiện 巧xảo 。 七thất 世thế 善thiện 巧xảo 。 八bát 諦đế 善thiện 巧xảo 。 九cửu 乘thừa 善thiện 巧xảo 。 十thập 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 善thiện 巧xảo 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 根căn 本bổn 真chân 實thật 。 謂vị 三tam 自tự 性tánh 。 一nhất 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。 二nhị 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 三tam 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 。 依y 此thử 建kiến 立lập 餘dư 真chân 實thật 故cố 。 於ư 此thử 所sở 說thuyết 三tam 自tự 性tánh 中trung 。 許hứa 何hà 義nghĩa 為vi 真chân 實thật 。 頌tụng 曰viết 。
許hứa 於ư 三tam 自tự 性tánh 。 唯duy 一nhất 常thường 非phi 有hữu 。
一nhất 有hữu 而nhi 不bất 真chân 。 一nhất 有hữu 無vô 真chân 實thật 。
論luận 曰viết 。 即tức 於ư 如như 是thị 。 三tam 自tự 性tánh 中trung 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 常thường 非phi 有hữu 。 唯duy 常thường 非phi 有hữu 。 於ư 此thử 性tánh 中trung 許hứa 為vi 真chân 實thật 。 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 。 依y 他tha 起khởi 相tướng 。 有hữu 而nhi 不bất 真chân 。 唯duy 有hữu 非phi 真chân 。 於ư 依y 他tha 起khởi 許hứa 為vi 真chân 實thật 。 有hữu 亂loạn 性tánh 故cố 。 圓viên 成thành 實thật 相tướng 。 亦diệc 有hữu 非phi 有hữu 。 唯duy 有hữu 非phi 有hữu 。 於ư 此thử 性tánh 中trung 許hứa 為vi 真chân 實thật 。 有hữu 空không 性tánh 故cố 。 云vân 何hà 相tương/tướng 真chân 實thật 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 法pháp 數số 取thủ 趣thú 。 及cập 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。
有hữu 非phi 有hữu 性tánh 中trung 。 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 見kiến 。
知tri 此thử 故cố 不bất 轉chuyển 。 是thị 名danh 真chân 實thật 相tương/tướng 。
論luận 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 所sở 有hữu 增tăng 益ích 及cập 損tổn 減giảm 見kiến 。 若nhược 知tri 此thử 故cố 彼bỉ 便tiện 不bất 轉chuyển 。 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 真chân 實thật 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 所sở 取thủ 能năng 取thủ 法pháp 中trung 所sở 有hữu 增tăng 益ích 及cập 損tổn 減giảm 見kiến 。 若nhược 知tri 此thử 故cố 彼bỉ 便tiện 不bất 轉chuyển 。 是thị 名danh 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 真chân 實thật 相tướng 。 於ư 有hữu 非phi 有hữu 。 所sở 有hữu 增tăng 益ích 及cập 損tổn 減giảm 見kiến 。 若nhược 知tri 此thử 故cố 彼bỉ 便tiện 不bất 轉chuyển 。 是thị 名danh 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 真chân 實thật 相tương/tướng 。 此thử 於ư 根căn 本bổn 真chân 實thật 相tướng 中trung 。 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 。 名danh 相tướng 真chân 實thật 。 無vô 顛điên 倒đảo 真chân 實thật 者giả 。 謂vị 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 性tánh 。 由do 此thử 治trị 彼bỉ 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 無vô 常thường 等đẳng 依y 彼bỉ 根căn 本bổn 真chân 實thật 立lập 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 性tánh 與dữ 生sanh 滅diệt 。 垢cấu 淨tịnh 三tam 無vô 常thường 。
所sở 取thủ 及cập 事sự 相tướng 。 和hòa 合hợp 苦khổ 三tam 種chủng 。
空không 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 無vô 異dị 自tự 性tánh 。
無vô 相tướng 及cập 異dị 相tướng 。 自tự 相tương/tướng 三tam 無vô 我ngã 。
如như 次thứ 四tứ 三tam 種chủng 。 依y 根căn 本bổn 真chân 實thật 。
論luận 曰viết 。 無vô 常thường 三tam 者giả 。 一nhất 無vô 性tánh 無vô 常thường 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 此thử 常thường 無vô 故cố 。 二nhị 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 謂vị 依y 他tha 起khởi 。 有hữu 起khởi 盡tận 故cố 。 三tam 垢cấu 淨tịnh 無vô 常thường 。 謂vị 圓viên 成thành 實thật 。 位vị 轉chuyển 變biến 故cố 。 苦khổ 三tam 種chủng 者giả 。 一nhất 所sở 取thủ 苦khổ 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 法pháp 執chấp 所sở 取thủ 故cố 。 二nhị 事sự 相tướng 苦khổ 。 謂vị 依y 他tha 起khởi 。 三tam 苦khổ 相tương/tướng 故cố 。 三tam 和hòa 合hợp 苦khổ 。 謂vị 圓viên 成thành 實thật 。 苦khổ 相tương/tướng 合hợp 故cố 。 空không 有hữu 三tam 者giả 。 一nhất 無vô 性tánh 空không 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 此thử 無vô 理lý 趣thú 可khả 說thuyết 為vi 有hữu 。 由do 此thử 非phi 有hữu 說thuyết 為vi 空không 故cố 。 二nhị 異dị 性tánh 空không 。 謂vị 依y 他tha 起khởi 。 如như 妄vọng 所sở 執chấp 不bất 如như 是thị 有hữu 。 非phi 一nhất 切thiết 種chủng 。 性tánh 全toàn 無vô 故cố 。 三tam 自tự 性tánh 空không 。 謂vị 圓viên 成thành 實thật 。 二nhị 空không 所sở 顯hiển 為vi 。 自tự 性tánh 故cố 。 無vô 我ngã 三tam 者giả 。 一nhất 無vô 相tướng 無vô 我ngã 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 此thử 相tương/tướng 本bổn 無vô 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 即tức 此thử 無vô 相tướng 說thuyết 為vi 無vô 我ngã 。 二nhị 異dị 相tướng 無vô 我ngã 。 謂vị 依y 他tha 起khởi 。 此thử 相tương/tướng 雖tuy 有hữu 而nhi 不bất 如như 彼bỉ 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 故cố 名danh 異dị 相tướng 。 即tức 此thử 異dị 相tướng 說thuyết 為vi 無vô 我ngã 。 三tam 自tự 相tương/tướng 無vô 我ngã 。 謂vị 圓viên 實thật 成thành 。 無vô 我ngã 所sở 顯hiển 以dĩ 為vi 自tự 相tương/tướng 。 即tức 此thử 自tự 相tương/tướng 說thuyết 為vi 無vô 我ngã 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 四tứ 種chủng 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 依y 根căn 本bổn 真chân 實thật 各các 分phân 為vi 三tam 種chủng 。 四tứ 各các 三tam 種chủng 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 因nhân 果quả 真chân 實thật 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 云vân 何hà 此thử 依y 根căn 本bổn 真chân 實thật 。 頌tụng 曰viết 。
苦khổ 三tam 相tương/tướng 已dĩ 說thuyết 。 集tập 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。
謂vị 習tập 氣khí 等đẳng 起khởi 。 及cập 相tương/tướng 未vị 離ly 繫hệ 。
自tự 性tánh 二nhị 不bất 生sanh 。 垢cấu 寂tịch 二nhị 三tam 滅diệt 。
遍biến 知tri 及cập 永vĩnh 斷đoạn 。 證chứng 得đắc 三tam 道Đạo 諦Đế 。
論luận 曰viết 。 苦Khổ 諦Đế 有hữu 三tam 。 謂vị 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 各các 三tam 相tương/tướng 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 集Tập 諦Đế 三tam 者giả 。 一nhất 習tập 氣khí 集tập 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 執chấp 習tập 氣khí 。 二nhị 等đẳng 起khởi 集tập 。 謂vị 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 三tam 未vị 離ly 繫hệ 集tập 。 謂vị 未vị 離ly 障chướng 真Chân 如Như 。 滅Diệt 諦Đế 三tam 者giả 。 一nhất 自tự 性tánh 滅diệt 。 謂vị 自tự 性tánh 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 二nhị 取thủ 滅diệt 。 謂vị 所sở 取thủ 能năng 取thủ 二nhị 不bất 生sanh 故cố 。 三tam 本bổn 性tánh 滅diệt 。 謂vị 垢cấu 寂tịch 二nhị 。 即tức 擇trạch 滅diệt 及cập 真Chân 如Như 。 道Đạo 諦Đế 三tam 者giả 。 一nhất 遍biến 知tri 道đạo 。 二nhị 永vĩnh 斷đoạn 道đạo 。 三tam 證chứng 得đắc 道Đạo 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 於ư 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 唯duy 有hữu 遍biến 知tri 。 於ư 依y 他tha 起khởi 有hữu 遍biến 知tri 及cập 永vĩnh 斷đoạn 。 於ư 圓viên 成thành 實thật 有hữu 遍biến 知tri 及cập 證chứng 得đắc 。 故cố 依y 此thử 三tam 建kiến 立lập 道Đạo 諦Đế 。 麁thô 細tế 真chân 實thật 。 謂vị 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 云vân 何hà 此thử 依y 根căn 本bổn 真chân 實thật 。 頌tụng 曰viết 。
應ưng 知tri 世thế 俗tục 諦đế 。 差sai 別biệt 有hữu 三tam 種chủng 。
謂vị 假giả 行hành 顯hiển 了liễu 。 如như 次thứ 依y 本bổn 三tam 。
勝thắng 義nghĩa 諦đế 亦diệc 三tam 。 謂vị 義nghĩa 得đắc 正chánh 行hạnh 。
依y 本bổn 一nhất 無vô 變biến 。 無vô 倒đảo 二nhị 圓viên 實thật 。
論luận 曰viết 。 世thế 俗tục 諦đế 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 假giả 世thế 俗tục 。 二nhị 行hành 世thế 俗tục 。 三tam 顯hiển 了liễu 世thế 俗tục 。 此thử 三tam 世thế 俗tục 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 依y 三tam 根căn 本bổn 真chân 實thật 建kiến 立lập 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 亦diệc 三tam 種chủng 。 一nhất 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 真Chân 如Như 勝thắng 智trí 之chi 境cảnh 名danh 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 二nhị 得đắc 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 是thị 勝thắng 果quả 亦diệc 義nghĩa 利lợi 故cố 。 三tam 正chánh 行hạnh 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 。 以dĩ 勝thắng 法Pháp 為vi 義nghĩa 故cố 。 此thử 三tam 勝thắng 義nghĩa 應ưng 知tri 但đãn 依y 三tam 根căn 本bổn 中trung 圓viên 成thành 實thật 立lập 此thử 圓viên 成thành 實thật 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 無vô 為vi 有hữu 為vi 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 無vô 為vi 總tổng 攝nhiếp 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 變biến 異dị 故cố 名danh 圓viên 成thành 實thật 。 有hữu 為vi 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 聖thánh 道Đạo 。 於ư 境cảnh 無vô 倒đảo 故cố 亦diệc 名danh 圓viên 成thành 實thật 。 極cực 成thành 真chân 實thật 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 世thế 間gian 極cực 成thành 真chân 實thật 。 二nhị 者giả 道Đạo 理lý 極cực 成thành 真chân 實thật 。 云vân 何hà 此thử 二nhị 依y 彼bỉ 根căn 本bổn 真chân 實thật 立lập 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
世thế 極cực 成thành 依y 一nhất 。 理lý 極cực 成thành 依y 三tam 。
論luận 曰viết 。 若nhược 事sự 世thế 間gian 共cộng 所sở 安an 立lập 。 串xuyến 習tập 隨tùy 入nhập 覺giác 慧tuệ 所sở 取thủ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 同đồng 執chấp 此thử 事sự 。 是thị 地địa 非phi 火hỏa 色sắc 非phi 聲thanh 等đẳng 。 是thị 名danh 世thế 間gian 。 極cực 成thành 真chân 實thật 。 此thử 於ư 根căn 本bổn 三tam 真chân 實thật 中trung 。 但đãn 依y 遍biến 計kế 所sở 執chấp 而nhi 立lập 。 若nhược 有hữu 理lý 義nghĩa 聰thông 叡duệ 賢hiền 善thiện 能năng 尋tầm 思tư 者giả 。 依y 止chỉ 三tam 量lượng 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 施thi 設thiết 建kiến 立lập 。 是thị 名danh 道Đạo 理lý 極cực 成thành 真chân 實thật 。 此thử 依y 根căn 本bổn 三tam 真chân 實thật 立lập 。 淨tịnh 所sở 行hành 真chân 實thật 。 亦diệc 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 煩phiền 惱não 障chướng 淨tịnh 智trí 。 所sở 行hành 真chân 實thật 。 二nhị 所sở 知tri 障chướng 淨tịnh 智trí 。 所sở 行hành 真chân 實thật 。 云vân 何hà 此thử 二nhị 依y 彼bỉ 根căn 本bổn 真chân 實thật 而nhi 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
淨tịnh 所sở 行hành 有hữu 二nhị 。 依y 一nhất 圓viên 成thành 實thật 。
論luận 曰viết 。 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 淨tịnh 智trí 。 所sở 行hành 真chân 實thật 。 唯duy 依y 根căn 本bổn 三tam 真chân 實thật 中trung 圓viên 成thành 實thật 立lập 。 餘dư 二nhị 非phi 此thử 淨tịnh 智trí 境cảnh 故cố 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 真Chân 如Như 正chánh 智trí 攝nhiếp 在tại 根căn 本bổn 三tam 真chân 實thật 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
名danh 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 相tương/tướng 分phân 別biệt 依y 他tha 。
真Chân 如Như 及cập 正chánh 智trí 。 圓viên 成thành 實thật 所sở 攝nhiếp 。
論luận 曰viết 。 相tương/tướng 等đẳng 五ngũ 事sự 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 攝nhiếp 在tại 根căn 本bổn 三tam 種chủng 真chân 實thật 。 謂vị 名danh 攝nhiếp 在tại 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 。 及cập 分phân 別biệt 攝nhiếp 在tại 依y 他tha 。 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 真Chân 如Như 正chánh 智trí 。 差sai 別biệt 真chân 實thật 略lược 有hữu 七thất 種chủng 。 一nhất 流lưu 轉chuyển 真chân 實thật 。 二nhị 實thật 相tướng 真chân 實thật 。 三tam 唯duy 識thức 真chân 實thật 。 四tứ 安an 立lập 真chân 實thật 。 五ngũ 邪tà 行hành 真chân 實thật 。 六lục 清thanh 淨tịnh 真chân 實thật 。 七thất 正chánh 行hạnh 真chân 實thật 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 七thất 真chân 實thật 依y 三tam 根căn 本bổn 真chân 實thật 立lập 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
流lưu 轉chuyển 與dữ 安an 立lập 。 邪tà 行hành 依y 初sơ 二nhị 。
實thật 相tướng 唯duy 識thức 淨tịnh 。 正chánh 行hạnh 依y 後hậu 一nhất 。
論luận 曰viết 。 流lưu 轉chuyển 等đẳng 七thất 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 攝nhiếp 在tại 根căn 本bổn 三tam 種chủng 真chân 實thật 。 謂vị 彼bỉ 流lưu 轉chuyển 安an 立lập 邪tà 行hành 。 依y 根căn 本bổn 中trung 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 及cập 依y 他tha 起khởi 。 實thật 相tướng 唯duy 識thức 清thanh 淨tịnh 正chánh 行hạnh 。 依y 根căn 本bổn 中trung 圓viên 成thành 實thật 立lập 。 善thiện 巧xảo 真chân 實thật 謂vị 為vi 對đối 治trị 。 十thập 我ngã 見kiến 故cố 。 說thuyết 有hữu 十thập 種chủng 云vân 何hà 於ư 蘊uẩn 等đẳng 起khởi 。 十thập 我ngã 見kiến 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 蘊uẩn 等đẳng 我ngã 見kiến 。 執chấp 一nhất 因nhân 受thọ 者giả 。
作tác 者giả 自tự 在tại 轉chuyển 。 增tăng 上thượng 義nghĩa 及cập 常thường 。
雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 依y 。 觀quán 縛phược 解giải 者giả 性tánh 。
論luận 曰viết 。 於ư 蘊uẩn 等đẳng 十thập 法pháp 起khởi 十thập 種chủng 我ngã 見kiến 。 一nhất 執chấp 。 一nhất 性tánh 。 二nhị 執chấp 因nhân 性tánh 。 三tam 執chấp 受thọ 者giả 性tánh 。 四tứ 執chấp 作tác 者giả 性tánh 。 五ngũ 執chấp 自tự 在tại 轉chuyển 性tánh 。 六lục 執chấp 增tăng 上thượng 義nghĩa 性tánh 。 七thất 執chấp 常thường 性tánh 。 八bát 執chấp 染nhiễm 淨tịnh 所sở 依y 性tánh 。 九cửu 執chấp 觀quán 行hành 者giả 性tánh 。 十thập 執chấp 縛phược 解giải 者giả 性tánh 。 為vi 除trừ 此thử 見kiến 修tu 十Thập 善Thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 十thập 種chủng 。 善thiện 巧xảo 真chân 實thật 依y 三tam 根căn 本bổn 真chân 實thật 建kiến 立lập 。 以dĩ 蘊uẩn 等đẳng 十thập 無vô 不bất 攝nhiếp 在tại 三tam 種chủng 根căn 本bổn 自tự 性tánh 中trung 故cố 。 如như 何hà 攝nhiếp 在tại 三tam 自tự 性tánh 中trung 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 所sở 執chấp 分phân 別biệt 。 法pháp 性tánh 義nghĩa 在tại 彼bỉ 。
論luận 曰viết 。 此thử 蘊uẩn 等đẳng 十thập 各các 有hữu 三tam 義nghĩa 。 且thả 色sắc 蘊uẩn 中trung 有hữu 三tam 義nghĩa 者giả 。 一nhất 所sở 執chấp 義nghĩa 色sắc 。 謂vị 色sắc 之chi 遍biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 。 二nhị 分phần 別biệt 義nghĩa 色sắc 。 謂vị 色sắc 之chi 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 此thử 中trung 分phân 別biệt 以dĩ 為vi 色sắc 故cố 。 三tam 法pháp 性tánh 義nghĩa 色sắc 。 謂vị 色sắc 之chi 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 如như 色sắc 蘊uẩn 中trung 有hữu 此thử 三tam 義nghĩa 。 受thọ 等đẳng 四tứ 蘊uẩn 界giới 等đẳng 九cửu 法pháp 各các 有hữu 三tam 義nghĩa 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 如như 是thị 蘊uẩn 等đẳng 由do 三tam 義nghĩa 別biệt 無vô 不bất 攝nhiếp 入nhập 彼bỉ 三tam 性tánh 中trung 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 十Thập 善Thiện 巧xảo 真chân 實thật 。 皆giai 依y 根căn 本bổn 三tam 真chân 實thật 而nhi 立lập 。 如như 是thị 雖tuy 說thuyết 為vi 欲dục 對đối 治trị 十thập 種chủng 我ngã 見kiến 故cố 修tu 蘊uẩn 等đẳng 善thiện 巧xảo 。 而nhi 未vị 說thuyết 此thử 蘊uẩn 等đẳng 別biệt 義nghĩa 。 且thả 初sơ 蘊uẩn 義nghĩa 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 頌tụng 曰viết 。
非phi 一nhất 及cập 總tổng 略lược 。 分phân 段đoạn 義nghĩa 名danh 蘊uẩn 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 蘊uẩn 義nghĩa 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 非phi 一nhất 義nghĩa 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 等đẳng 。 若nhược 過quá 去khứ 若nhược 未vị 來lai 若nhược 現hiện 在tại 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 若nhược 麁thô 若nhược 細tế 。 若nhược 劣liệt 若nhược 勝thắng 。 若nhược 遠viễn 若nhược 近cận 。 二nhị 總tổng 略lược 義nghĩa 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 略lược 為vi 一nhất 聚tụ 。 三tam 分phân 段đoạn 義nghĩa 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 說thuyết 名danh 色sắc 蘊uẩn 等đẳng 各các 別biệt 安an 立lập 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 聚tụ 義nghĩa 蘊uẩn 義nghĩa 得đắc 成thành 。 又hựu 見kiến 世thế 間gian 聚tụ 義nghĩa 名danh 蘊uẩn 。 已dĩ 說thuyết 蘊uẩn 義nghĩa 。 界giới 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
能năng 所sở 取thủ 彼bỉ 取thủ 。 種chủng 子tử 義nghĩa 名danh 界giới 。
論luận 曰viết 。 能năng 取thủ 種chủng 子tử 義nghĩa 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 六lục 內nội 界giới 。 所sở 取thủ 種chủng 子tử 義nghĩa 。 謂vị 色sắc 等đẳng 六lục 外ngoại 界giới 。 彼bỉ 取thủ 種chủng 子tử 義nghĩa 。 謂vị 眼nhãn 識thức 等đẳng 六lục 識thức 界giới 。 已dĩ 說thuyết 界giới 義nghĩa 處xứ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
能năng 受thọ 所sở 了liễu 境cảnh 。 用dụng 門môn 義nghĩa 名danh 處xứ 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 能năng 受thọ 受thọ 用dụng 門môn 義nghĩa 。 謂vị 六lục 內nội 處xứ 。 若nhược 所sở 了liễu 境cảnh 受thọ 用dụng 門môn 義nghĩa 。 是thị 六lục 外ngoại 處xứ 。 已dĩ 說thuyết 處xứ 義nghĩa 。 緣duyên 起khởi 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
緣duyên 起khởi 義nghĩa 於ư 因nhân 。 果quả 用dụng 無vô 增tăng 減giảm 。
論luận 曰viết 。 於ư 因nhân 果quả 用dụng 若nhược 無vô 增tăng 益ích 及cập 無vô 損tổn 減giảm 。 是thị 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 增tăng 益ích 因nhân 者giả 。 執chấp 行hành 等đẳng 有hữu 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 。 損tổn 減giảm 因nhân 者giả 。 執chấp 彼bỉ 無vô 因nhân 。 增tăng 益ích 果quả 者giả 。 執chấp 有hữu 我ngã 行hành 等đẳng 緣duyên 無vô 明minh 等đẳng 生sanh 。 損tổn 減giảm 果quả 者giả 。 執chấp 無vô 明minh 等đẳng 無vô 行hành 等đẳng 果quả 。 增tăng 益ích 用dụng 者giả 。 執chấp 無vô 明minh 等đẳng 於ư 生sanh 行hành 等đẳng 有hữu 別biệt 作tác 用dụng 。 損tổn 減giảm 用dụng 者giả 。 執chấp 無vô 明minh 等đẳng 於ư 生sanh 行hành 等đẳng 全toàn 無vô 功công 能năng 。 若nhược 無vô 如như 是thị 三tam 增tăng 減giảm 執chấp 。 應ưng 知tri 彼bỉ 於ư 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。 已dĩ 說thuyết 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 處xử 非phi 處xứ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 非phi 愛ái 愛ái 淨tịnh 。 俱câu 生sanh 及cập 勝thắng 主chủ 。
得đắc 行hành 不bất 自tự 在tại 。 是thị 處xứ 非phi 處xứ 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 義nghĩa 略lược 由do 七thất 種chủng 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。 一nhất 於ư 非phi 愛ái 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 由do 惡ác 行hành 雖tuy 無vô 愛ái 欲dục 。 而nhi 墮đọa 惡ác 趣thú 。 二nhị 於ư 可khả 愛ái 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 由do 妙diệu 行hạnh 雖tuy 無vô 愛ái 欲dục 而nhi 昇thăng 善thiện 趣thú 。 三tam 於ư 清thanh 淨tịnh 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 不bất 斷đoạn 五ngũ 蓋cái 不bất 修tu 七Thất 覺Giác 支chi 。 決quyết 定định 不bất 能năng 。 作tác 苦khổ 邊biên 際tế 。 四tứ 於ư 俱câu 生sanh 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 一nhất 世thế 界giới 無vô 二nhị 如Như 來Lai 二nhị 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 俱câu 時thời 出xuất 現hiện 。 五ngũ 於ư 勝thắng 主chủ 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 女nữ 不bất 作tác 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 等đẳng 。 六lục 於ư 證chứng 得đắc 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 女nữ 不bất 證chứng 獨Độc 覺Giác 。 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 七thất 於ư 現hiện 行hành 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 見kiến 諦Đế 者giả 必tất 不bất 現hiện 行hành 害hại 生sanh 等đẳng 事sự 。 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 容dung 可khả 現hiện 行hành 。 多đa 界giới 經kinh 中trung 廣quảng 說thuyết 此thử 等đẳng 。 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 是thị 處xứ 非phi 處xứ 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 處xứ 非phi 處xứ 義nghĩa 。 根căn 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
根căn 於ư 取thủ 住trụ 續tục 。 用dụng 二nhị 淨tịnh 增tăng 上thượng 。
論luận 曰viết 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 依y 於ư 六lục 事sự 增tăng 上thượng 義nghĩa 立lập 。 謂vị 於ư 取thủ 境cảnh 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 命mạng 根căn 於ư 住trụ 一nhất 期kỳ 相tương 續tục 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 於ư 續tục 家gia 族tộc 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 於ư 能năng 受thọ 用dụng 善thiện 惡ác 業nghiệp 果quả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 根căn 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 於ư 世thế 間gian 淨tịnh 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 於ư 出xuất 世thế 淨tịnh 未vị 知tri 等đẳng 根căn 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 已dĩ 說thuyết 根căn 義nghĩa 。 世thế 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
因nhân 果quả 已dĩ 未vị 用dụng 。 是thị 世thế 義nghĩa 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 因nhân 果quả 已dĩ 未vị 受thọ 用dụng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 三tam 世thế 義nghĩa 別biệt 。 謂vị 於ư 因nhân 果quả 俱câu 已dĩ 受thọ 用dụng 。 是thị 過quá 去khứ 義nghĩa 。 若nhược 於ư 因nhân 果quả 俱câu 未vị 受thọ 用dụng 。 是thị 未vị 來lai 義nghĩa 。 若nhược 已dĩ 受thọ 用dụng 因nhân 未vị 已dĩ 受thọ 用dụng 果quả 。 是thị 現hiện 在tại 義nghĩa 。 已dĩ 說thuyết 世thế 義nghĩa 。 諦đế 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
受thọ 及cập 受thọ 資tư 糧lương 。 彼bỉ 所sở 因nhân 諸chư 行hành 。
二nhị 寂tịch 滅diệt 對đối 治trị 。 是thị 諦đế 義nghĩa 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 諦đế 者giả 即tức 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 一nhất 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 謂vị 一nhất 切thiết 受thọ 及cập 受thọ 資tư 糧lương 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 受thọ 皆giai 是thị 苦khổ 故cố 。 受thọ 資tư 糧lương 者giả 。 謂vị 順thuận 受thọ 法pháp 。 二nhị 集tập 聖Thánh 諦Đế 。 謂vị 即tức 彼bỉ 苦khổ 所sở 因nhân 諸chư 行hành 。 三tam 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。 謂vị 前tiền 二nhị 種chủng 究cứu 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 四tứ 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 謂vị 即tức 苦khổ 集tập 能năng 對đối 治trị 道đạo 。 已dĩ 說thuyết 諦đế 義nghĩa 。 乘thừa 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
由do 功công 德đức 過quá 失thất 。 及cập 無vô 分phân 別biệt 智trí 。
依y 他tha 自tự 出xuất 離ly 。 是thị 乘thừa 義nghĩa 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 乘thừa 者giả 。 謂vị 即tức 三tam 乘thừa 。 此thử 中trung 如như 應ưng 。 顯hiển 示thị 其kỳ 義nghĩa 。 若nhược 從tùng 他tha 聞văn 涅Niết 槃Bàn 功công 德đức 生sanh 死tử 過quá 失thất 。 而nhi 起khởi 此thử 智trí 。 由do 斯tư 智trí 故cố 得đắc 出xuất 離ly 者giả 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 不bất 從tùng 他tha 聞văn 。 涅Niết 槃Bàn 功công 德đức 生sanh 死tử 過quá 失thất 。 自tự 起khởi 此thử 智trí 。 由do 斯tư 智trí 故cố 得đắc 出xuất 離ly 者giả 。 是thị 獨Độc 覺Giác 乘thừa 。 若nhược 自tự 然nhiên 起khởi 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 由do 斯tư 智trí 故cố 得đắc 出xuất 離ly 者giả 。 名danh 無Vô 上Thượng 乘Thừa 。 已dĩ 說thuyết 乘thừa 義nghĩa 。 云vân 何hà 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 義nghĩa 。 頌tụng 曰viết 。
有hữu 為vi 無vô 為vi 義nghĩa 。 謂vị 若nhược 假giả 若nhược 因nhân 。
若nhược 相tương/tướng 若nhược 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 彼bỉ 所sở 觀quán 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 假giả 謂vị 名danh 等đẳng 。 因nhân 謂vị 種chủng 子tử 所sở 攝nhiếp 藏tạng 識thức 。 相tương 謂vị 器khí 身thân 并tinh 受thọ 用dụng 具cụ 。 及cập 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 意ý 取thủ 思tư 惟duy 。 意ý 謂vị 恆hằng 時thời 思tư 量lượng 性tánh 識thức 。 取thủ 謂vị 五ngũ 識thức 取thủ 現hiện 境cảnh 故cố 。 思tư 惟duy 即tức 是thị 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 以dĩ 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 境cảnh 故cố 。 如như 是thị 若nhược 假giả 若nhược 因nhân 若nhược 相tương/tướng 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 總tổng 名danh 有hữu 為vi 。 若nhược 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 謂vị 所sở 證chứng 滅diệt 及cập 能năng 證chứng 道đạo 。 能năng 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 彼bỉ 所sở 觀quán 義nghĩa 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 。 是thị 寂tịch 靜tĩnh 道đạo 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 若nhược 諸chư 寂tịch 靜tĩnh 若nhược 所sở 觀quán 義nghĩa 總tổng 名danh 無vô 為vi 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 緣duyên 蘊uẩn 等đẳng 十thập 義nghĩa 所sở 起khởi 正chánh 知tri 。 名danh 蘊uẩn 等đẳng 善thiện 巧xảo 。
真chân 實thật 總tổng 義nghĩa 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 即tức 能năng 顯hiển 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 能năng 顯hiển 真chân 實thật 。 謂vị 即tức 最tối 初sơ 三tam 種chủng 根căn 本bổn 。 能năng 顯hiển 餘dư 故cố 。 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 謂vị 後hậu 九cửu 種chủng 。 是thị 初sơ 根căn 本bổn 。 所sở 顯hiển 示thị 故cố 。 所sở 顯hiển 九cửu 者giả 。 一nhất 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 二nhị 對đối 治trị 顛điên 倒đảo 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 三tam 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 出xuất 離ly 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 四tứ 無vô 上thượng 乘thừa 出xuất 離ly 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 由do 麁thô 能năng 成thành 熟thục 細tế 。 能năng 解giải 脫thoát 故cố 。 五ngũ 能năng 伏phục 他tha 論luận 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 依y 喻dụ 導đạo 理lý 降hàng 伏phục 他tha 故cố 。 六lục 顯hiển 了liễu 大Đại 乘Thừa 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 七thất 入nhập 一nhất 切thiết 種chủng 所sở 知tri 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 八bát 顯hiển 不bất 虛hư 妄vọng 真Chân 如Như 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。 九cửu 入nhập 我ngã 執chấp 事sự 。 一nhất 切thiết 祕bí 密mật 。 所sở 顯hiển 真chân 實thật 。
辯Biện 修Tu 對Đối 治Trị 品Phẩm 第đệ 四tứ
已dĩ 辯biện 真chân 實thật 。 今kim 次thứ 當đương 辯biện 修tu 諸chư 對đối 治trị 。 即tức 修tu 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 此thử 中trung 先tiên 應ưng 說thuyết 修tu 念niệm 住trụ 。 頌tụng 曰viết 。
以dĩ 麁thô 重trọng 愛ái 因nhân 。 我ngã 事sự 無vô 迷mê 故cố 。
為vi 入nhập 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 修tu 念niệm 住trụ 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 麁thô 重trọng 由do 身thân 而nhi 得đắc 顯hiển 了liễu 。 故cố 觀quán 察sát 此thử 入nhập 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 身thân 以dĩ 有hữu 麁thô 重trọng 諸chư 行hành 為vi 相tương/tướng 故cố 。 以dĩ 諸chư 麁thô 重trọng 即tức 行hành 苦khổ 性tánh 。 由do 此thử 聖thánh 觀quán 有hữu 漏lậu 皆giai 苦khổ 。 諸chư 有hữu 漏lậu 受thọ 說thuyết 為vi 愛ái 因nhân 。 故cố 觀quán 察sát 此thử 入nhập 集tập 聖Thánh 諦Đế 。 心tâm 是thị 我ngã 執chấp 所sở 依y 緣duyên 事sự 。 故cố 觀quán 察sát 此thử 入nhập 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。 怖bố 我ngã 斷đoạn 滅diệt 由do 斯tư 離ly 故cố 。 觀quán 察sát 法pháp 故cố 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 遠viễn 離ly 愚ngu 迷mê 入nhập 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 是thị 故cố 為vi 入nhập 。 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 理lý 。 最tối 初sơ 說thuyết 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 觀quán 。 已dĩ 說thuyết 修tu 念niệm 住trụ 。 當đương 說thuyết 修tu 正Chánh 斷Đoạn 。 頌tụng 曰viết 。
已dĩ 遍biến 知tri 障chướng 治trị 。 一nhất 切thiết 種chủng 差sai 別biệt 。
為vi 遠viễn 離ly 修tu 集tập 。 勤cần 修tu 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。
論luận 曰viết 。 前tiền 修tu 念niệm 住trụ 。 已dĩ 能năng 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 障chướng 治trị 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 今kim 為vi 遠viễn 離ly 所sở 治trị 障chướng 法pháp 。 及cập 為vi 修tu 集tập 能năng 對đối 治trị 道đạo 。 於ư 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 如như 說thuyết 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 令linh 斷đoạn 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 已dĩ 說thuyết 修tu 正Chánh 斷Đoạn 。 當đương 說thuyết 修tu 神thần 足túc 。 頌tụng 曰viết 。
依y 住trụ 堪kham 能năng 性tánh 。 為vi 一nhất 切thiết 事sự 成thành 。
滅diệt 除trừ 五ngũ 過quá 失thất 。 勤cần 修tu 八bát 斷đoạn 行hành 。
論luận 曰viết 。 依y 前tiền 所sở 修tu 離ly 集tập 精tinh 進tấn 。 心tâm 便tiện 安an 住trụ 。 有hữu 所sở 堪kham 能năng 。 為vi 勝thắng 事sự 成thành 。 修tu 四Tứ 神Thần 足Túc 。 是thị 諸chư 所sở 欲dục 勝thắng 事sự 因nhân 故cố 。 住trụ 謂vị 心tâm 住trụ 。 此thử 即tức 等đẳng 持trì 故cố 。 次thứ 正Chánh 斷Đoạn 說thuyết 四Tứ 神Thần 足Túc 。 此thử 堪kham 能năng 性tánh 。 謂vị 能năng 滅diệt 除trừ 五ngũ 種chủng 過quá 失thất 修tu 八bát 斷đoạn 行hành 。 何hà 者giả 名danh 為vi 。 五ngũ 種chủng 過quá 失thất 。 頌tụng 曰viết 。
懈giải 怠đãi 忘vong 聖thánh 言ngôn 。 及cập 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。
不bất 作tác 行hành 作tác 行hành 。 是thị 五ngũ 失thất 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 合hợp 為vi 一nhất 失thất 。 若nhược 為vi 除trừ 滅diệt 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 不bất 作tác 加gia 行hành 。 或hoặc 已dĩ 滅diệt 除trừ 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 復phục 作tác 加gia 行hành 俱câu 為vi 過quá 失thất 。 為vi 除trừ 此thử 五ngũ 修tu 八bát 斷đoạn 行hành 。 云vân 何hà 安an 立lập 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
為vi 斷đoạn 除trừ 懈giải 怠đãi 。 修tu 欲dục 勤cần 信tín 安an 。
即tức 所sở 依y 能năng 依y 。 及cập 所sở 因nhân 能năng 果quả 。
為vi 除trừ 餘dư 四tứ 失thất 。 修tu 念niệm 智trí 思tư 捨xả 。
記ký 言ngôn 覺giác 沈trầm 掉trạo 。 伏phục 行hành 滅diệt 等đẳng 流lưu 。
論luận 曰viết 。 為vi 滅diệt 懈giải 怠đãi 修tu 四tứ 斷đoạn 行hành 。 一nhất 欲dục 二nhị 正chánh 勤cần 三tam 信tín 四tứ 輕khinh 安an 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 即tức 所sở 依y 等đẳng 。 所sở 依y 謂vị 欲dục 勤cần 所sở 依y 故cố 。 能năng 依y 謂vị 勤cần 依y 欲dục 起khởi 故cố 。 所sở 因nhân 謂vị 信tín 是thị 所sở 依y 。 欲dục 生sanh 起khởi 近cận 因nhân 。 若nhược 信tín 受thọ 彼bỉ 便tiện 希hy 望vọng 故cố 。 能năng 果quả 謂vị 安an 是thị 能năng 依y 。 勤cần 近cận 所sở 生sanh 果quả 。 勤cần 精tinh 進tấn 者giả 得đắc 勝thắng 定định 故cố 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 後hậu 四tứ 過quá 失thất 。 如như 數số 修tu 餘dư 四tứ 種chủng 斷đoạn 行hành 。 一nhất 念niệm 二nhị 正chánh 知tri 三tam 思tư 四tứ 捨xả 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 即tức 記ký 言ngôn 等đẳng 。 記ký 言ngôn 謂vị 念niệm 能năng 不bất 忘vong 境cảnh 。 記ký 聖thánh 言ngôn 故cố 。 覺giác 沈trầm 掉trạo 者giả 謂vị 即tức 正chánh 知tri 。 由do 念niệm 記ký 言ngôn 。 便tiện 能năng 隨tùy 覺giác 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 二nhị 過quá 失thất 故cố 。 伏phục 行hành 謂vị 思tư 。 由do 能năng 隨tùy 覺giác 沈trầm 掉trạo 失thất 已dĩ 。 為vi 欲dục 伏phục 除trừ 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。 滅diệt 等đẳng 流lưu 者giả 。 謂vị 彼bỉ 沈trầm 掉trạo 既ký 斷đoạn 滅diệt 已dĩ 。 心tâm 便tiện 住trụ 捨xả 平bình 等đẳng 而nhi 流lưu 。 已dĩ 說thuyết 修tu 神thần 足túc 。 當đương 說thuyết 修tu 五ngũ 根căn 。 所sở 修tu 五ngũ 根căn 云vân 何hà 安an 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
已dĩ 種chủng 順thuận 解giải 脫thoát 。 復phục 修tu 五ngũ 增tăng 上thượng 。
謂vị 欲dục 行hành 不bất 忘vong 。 不bất 散tán 亂loạn 思tư 擇trạch 。
論luận 曰viết 。 由do 四Tứ 神Thần 足Túc 心tâm 有hữu 堪kham 能năng 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 滿mãn 已dĩ 。 復phục 應ưng 修tu 習tập 五ngũ 種chủng 增tăng 上thượng 。 一nhất 欲dục 增tăng 上thượng 。 二nhị 加gia 行hành 增tăng 上thượng 。 三tam 不bất 忘vong 境cảnh 增tăng 上thượng 。 四tứ 不bất 散tán 亂loạn 增tăng 上thượng 。 五ngũ 思tư 擇trạch 增tăng 上thượng 。 此thử 五ngũ 如như 次thứ 第đệ 即tức 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 已dĩ 說thuyết 修tu 五ngũ 根căn 。 當đương 說thuyết 修tu 五Ngũ 力Lực 。 何hà 者giả 五Ngũ 力Lực 次thứ 第đệ 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
即tức 損tổn 障chướng 名danh 力lực 。 因nhân 果quả 立lập 次thứ 第đệ 。
論luận 曰viết 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 有hữu 勝thắng 勢thế 用dụng 復phục 說thuyết 為vi 力lực 。 謂vị 能năng 伏phục 滅diệt 不bất 信tín 障chướng 等đẳng 。 亦diệc 不bất 為vị 彼bỉ 。 所sở 陵lăng 雜tạp 故cố 。 此thử 五ngũ 次thứ 第đệ 依y 因nhân 果quả 立lập 。 以dĩ 依y 前tiền 因nhân 引dẫn 後hậu 果quả 故cố 。 謂vị 若nhược 決quyết 定định 。 信tín 有hữu 因nhân 果quả 。 為vi 得đắc 此thử 果quả 。 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 勤cần 精tinh 進tấn 已dĩ 便tiện 住trụ 正chánh 念niệm 。 住trụ 正chánh 念niệm 已dĩ 心tâm 則tắc 得đắc 定định 。 心tâm 得đắc 定định 已dĩ 。 能năng 如như 實thật 知tri 。 既ký 如như 實thật 知tri 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。 故cố 此thử 次thứ 第đệ 依y 因nhân 果quả 立lập 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 既ký 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 復phục 修tu 五ngũ 根căn 。 何hà 位vị 修tu 習tập 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 為vi 五ngũ 根căn 位vị 五Ngũ 力Lực 位vị 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
順thuận 決quyết 擇trạch 二nhị 二nhị 。 在tại 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。
論luận 曰viết 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 暖noãn 頂đảnh 二nhị 種chủng 在tại 五ngũ 根căn 位vị 。 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 在tại 五Ngũ 力Lực 位vị 。 已dĩ 說thuyết 修tu 五Ngũ 力Lực 。 當đương 說thuyết 修tu 覺giác 支chi 。 所sở 修tu 覺giác 支chi 云vân 何hà 安an 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
覺giác 支chi 略lược 有hữu 五ngũ 。 謂vị 所sở 依y 自tự 性tánh 。
出xuất 離ly 并tinh 利lợi 益ích 。 及cập 三tam 無vô 染nhiễm 支chi 。
論luận 曰viết 。 此thử 支chi 助trợ 覺giác 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 由do 此thử 覺giác 支chi 位vị 在tại 見kiến 道đạo 。 廣quảng 有hữu 七thất 種chủng 。 略lược 為vi 五ngũ 支chi 。 一nhất 覺giác 所sở 依y 支chi 。 謂vị 念niệm 。 二nhị 覺giác 自tự 性tánh 支chi 。 謂vị 擇trạch 法pháp 。 三tam 覺giác 出xuất 離ly 支chi 。 謂vị 精tinh 進tấn 。 四tứ 覺giác 利lợi 益ích 支chi 。 謂vị 喜hỷ 。 五ngũ 覺giác 無vô 染nhiễm 支chi 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 謂vị 安an 定định 捨xả 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 無vô 染nhiễm 為vi 三tam 。 頌tụng 曰viết 。
由do 因nhân 緣duyên 所sở 依y 。 自tự 性tánh 義nghĩa 差sai 別biệt 。
故cố 輕khinh 安an 定định 捨xả 。 說thuyết 為vi 無vô 染nhiễm 支chi 。
論luận 曰viết 。 輕khinh 安an 即tức 是thị 無vô 染nhiễm 因nhân 緣duyên 。 麁thô 重trọng 為vi 因nhân 生sanh 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 輕khinh 安an 是thị 彼bỉ 近cận 對đối 治trị 故cố 。 所sở 依y 謂vị 定định 自tự 性tánh 即tức 捨xả 故cố 。 此thử 無vô 染nhiễm 義nghĩa 別biệt 有hữu 三tam 。 說thuyết 修tu 覺giác 支chi 已dĩ 。 當đương 說thuyết 修tu 道Đạo 支chi 。 所sở 修tu 道Đạo 支chi 云vân 何hà 安an 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
分phân 別biệt 及cập 誨hối 示thị 。 令linh 他tha 信tín 有hữu 三tam 。
對đối 治trị 障chướng 亦diệc 三tam 。 故cố 道đạo 支chi 成thành 八bát 。
論luận 曰viết 。 於ư 修tu 道Đạo 位vị 建kiến 立lập 道đạo 支chi 。 故cố 此thử 道đạo 支chi 廣quảng 八bát 略lược 四tứ 。 一nhất 分phân 別biệt 支chi 。 謂vị 正chánh 見kiến 。 此thử 雖tuy 是thị 世thế 間gian 而nhi 出xuất 世thế 後hậu 得đắc 。 由do 能năng 分phân 別biệt 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 自tự 所sở 證chứng 故cố 。 二nhị 誨hối 示thị 他tha 支chi 。 謂vị 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 一nhất 分phần/phân 等đẳng 起khởi 。 發phát 言ngôn 誨hối 示thị 他tha 故cố 。 三tam 令linh 他tha 信tín 支chi 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 。 四tứ 對đối 治trị 障chướng 支chi 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 正chánh 定định 。 由do 此thử 道đạo 支chi 略lược 四tứ 廣quảng 八bát 。 何hà 緣duyên 後hậu 二nhị 各các 分phân 為vi 三tam 。 頌tụng 曰viết 。
表biểu 見kiến 戒giới 遠viễn 離ly 。 令linh 他tha 深thâm 信tín 受thọ 。
對đối 治trị 本bổn 隨tùy 惑hoặc 。 及cập 自tự 在tại 障chướng 故cố 。
論luận 曰viết 。 正chánh 語ngữ 等đẳng 三tam 如như 次thứ 表biểu 已dĩ 。 見kiến 戒giới 遠viễn 離ly 令linh 他tha 信tín 受thọ 。 謂vị 由do 正chánh 語ngữ 論luận 議nghị 決quyết 擇trạch 。 令linh 他tha 信tín 知tri 。 已dĩ 有hữu 勝thắng 慧tuệ 。 由do 正chánh 業nghiệp 故cố 不bất 作tác 邪tà 業nghiệp 令linh 他tha 信tín 知tri 。 已dĩ 有hữu 淨tịnh 戒giới 。 由do 正chánh 命mạng 故cố 。 應ưng 量lượng 應ứng 時thời 如như 法Pháp 乞khất 求cầu 衣y 鉢bát 等đẳng 物vật 令linh 他tha 信tín 。 已dĩ 有hữu 勝thắng 遠viễn 離ly 。 正chánh 精tinh 進tấn 等đẳng 三tam 如như 次thứ 對đối 治trị 本bổn 隨tùy 二nhị 煩phiền 惱não 及cập 自tự 在tại 障chướng 。 此thử 所sở 對đối 治trị 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 謂vị 修tu 所sở 斷đoạn 。 二nhị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 謂vị 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 三tam 自tự 在tại 障chướng 。 謂vị 障chướng 所sở 引dẫn 勝thắng 品phẩm 功công 德đức 。 此thử 中trung 正chánh 精tinh 進tấn 別biệt 能năng 對đối 治trị 。 初sơ 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 勤cần 修tu 道Đạo 故cố 。 正chánh 念niệm 別biệt 能năng 對đối 治trị 。 第đệ 二nhị 繫hệ 念niệm 安an 住trụ 止chỉ 等đẳng 相tương/tướng 中trung 。 遠viễn 離ly 惛hôn 沈trầm 及cập 掉trạo 舉cử 故cố 。 正chánh 定định 別biệt 能năng 對đối 治trị 。 第đệ 三tam 依y 勝thắng 靜tĩnh 慮lự 。 速tốc 能năng 引dẫn 發phát 諸chư 神thần 通thông 等đẳng 。 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 修tu 治trị 差sái 別biệt 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 頌tụng 曰viết 。
有hữu 倒đảo 順thuận 無vô 倒đảo 。 無vô 倒đảo 有hữu 倒đảo 隨tùy 。
無vô 倒đảo 無vô 倒đảo 隨tùy 。 是thị 修tu 治trị 差sái 別biệt 。
論luận 曰viết 。 此thử 修tu 對đối 治trị 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 顛điên 倒đảo 順thuận 無vô 顛điên 倒đảo 。 二nhị 無vô 顛điên 倒đảo 有hữu 顛điên 倒đảo 隨tùy 。 三tam 無vô 顛điên 倒đảo 無vô 顛điên 倒đảo 隨tùy 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 修tu 治trị 差sái 別biệt 。 如như 次thứ 在tại 異dị 生sanh 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 修tu 對đối 治trị 有hữu 差sai 別biệt 相tướng 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 頌tụng 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 習tập 。 由do 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。
證chứng 得đắc 殊thù 勝thắng 故cố 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 差sai 別biệt 。
論luận 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 以dĩ 自tự 相tương 續tục 身thân 等đẳng 為vi 境cảnh 而nhi 修tu 對đối 治trị 。 菩Bồ 薩Tát 通thông 以dĩ 自tự 他tha 相tương 續tục 身thân 等đẳng 為vi 境cảnh 而nhi 修tu 對đối 治trị 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 於ư 身thân 等đẳng 境cảnh 。 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 行hành 相tương/tướng 思tư 惟duy 而nhi 修tu 對đối 治trị 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 身thân 等đẳng 境cảnh 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 行hành 相tương/tướng 思tư 惟duy 而nhi 修tu 對đối 治trị 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 修tu 念niệm 住trụ 等đẳng 。 但đãn 為vi 身thân 等đẳng 速tốc 得đắc 離ly 繫hệ 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 念niệm 住trụ 等đẳng 。 不bất 為vi 身thân 等đẳng 速tốc 得đắc 離ly 繫hệ 。 但đãn 為vi 證chứng 得đắc 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 所sở 修tu 對đối 治trị 。 由do 此thử 三tam 緣duyên 故cố 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。
修tu 對đối 治trị 總tổng 義nghĩa 者giả 。 謂vị 開khai 覺giác 修tu 損tổn 減giảm 修tu 瑩oánh 飾sức 修tu 發phát 上thượng 修tu 隣lân 近cận 修tu 。 謂vị 隣lân 近cận 見kiến 道đạo 故cố 。 證chứng 入nhập 修tu 增tăng 勝thắng 修tu 初sơ 位vị 修tu 中trung 位vị 修tu 後hậu 位vị 修tu 有hữu 上thượng 修tu 無vô 上thượng 修tu 謂vị 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 至chí 得đắc 殊thù 勝thắng 。
辯Biện 修Tu 分Phần/phân 位Vị 品Phẩm 第đệ 五ngũ
已dĩ 說thuyết 修tu 對đối 治trị 。 修tu 分phần/phân 位vị 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
所sở 說thuyết 修tu 對đối 治trị 。 分phần/phân 位vị 有hữu 十thập 八bát 。
謂vị 因nhân 入nhập 行hành 果quả 。 作tác 無vô 作tác 殊thù 勝thắng 。
上thượng 無vô 上thượng 解giải 行hành 。 入nhập 出xuất 離ly 記ký 說thuyết 。
灌quán 頂đảnh 及cập 證chứng 得đắc 。 勝thắng 利lợi 成thành 所sở 作tác 。
論luận 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 修tu 諸chư 對đối 治trị 。 差sai 別biệt 分phần/phân 位vị 有hữu 十thập 八bát 種chủng 。 一nhất 因nhân 位vị 。 謂vị 住trụ 種chủng 性tánh 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 二nhị 入nhập 位vị 。 謂vị 已dĩ 發phát 心tâm 。 三tam 加gia 行hành 位vị 。 謂vị 發phát 心tâm 已dĩ 未vị 得đắc 果quả 證chứng 。 四Tứ 果Quả 位vị 。 謂vị 已dĩ 得đắc 果quả 。 五ngũ 有hữu 所sở 作tác 位vị 。 謂vị 住trụ 有hữu 學học 。 六lục 無vô 所sở 作tác 位vị 。 謂vị 住trụ 無Vô 學Học 。 七thất 殊thù 勝thắng 位vị 。 謂vị 已dĩ 成thành 就tựu 。 諸chư 神thần 通thông 等đẳng 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 八bát 有hữu 上thượng 位vị 。 謂vị 超siêu 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 已dĩ 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 地Địa 。 九cửu 無vô 上thượng 位vị 。 謂vị 已dĩ 成thành 佛Phật 。 從tùng 此thử 以dĩ 上thượng 。 無vô 勝thắng 位vị 故cố 。 十thập 勝thắng 解giải 行hành 位vị 。 謂vị 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 一nhất 證chứng 入nhập 位vị 。 謂vị 極cực 喜hỷ 地địa 。 十thập 二nhị 出xuất 離ly 位vị 。 謂vị 次thứ 六lục 地địa 。 十thập 三tam 受thọ 記ký 位vị 。 謂vị 第đệ 八Bát 地Địa 。 十thập 四tứ 辯biện 說thuyết 位vị 。 謂vị 第đệ 九cửu 地địa 。 十thập 五ngũ 灌quán 頂đảnh 位vị 。 謂vị 第đệ 十Thập 地Địa 。 十thập 六lục 證chứng 得đắc 位vị 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 身thân 。 十thập 七thất 勝thắng 利lợi 位vị 。 謂vị 受thọ 用dụng 身thân 。 十thập 八bát 成thành 所sở 作tác 位vị 。 謂vị 變biến 化hóa 身thân 。 此thử 諸chư 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 雖tuy 多đa 應ưng 知tri 。 略lược 說thuyết 但đãn 有hữu 三tam 種chủng 。 其kỳ 三tam 者giả 何hà 頌tụng 曰viết 。
應ưng 知tri 法Pháp 界Giới 中trung 。 略lược 有hữu 三tam 分phần/phân 位vị 。
不bất 淨tịnh 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 清thanh 淨tịnh 隨tùy 所sở 應ưng 。
論luận 曰viết 。 於ư 真chân 法Pháp 界Giới 位vị 略lược 有hữu 三tam 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 攝nhiếp 前tiền 諸chư 位vị 。 一nhất 不bất 淨tịnh 位vị 。 謂vị 從tùng 因nhân 位vị 乃nãi 至chí 加gia 行hành 。 二nhị 淨tịnh 不bất 淨tịnh 位vị 。 謂vị 有hữu 學học 位vị 。 三tam 清thanh 淨tịnh 位vị 。 謂vị 無Vô 學Học 位vị 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 依y 前tiền 諸chư 位vị 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 頌tụng 曰viết 。
依y 前tiền 諸chư 位vị 中trung 。 所sở 有hữu 差sai 別biệt 相tương/tướng 。
隨tùy 所sở 應ưng 建kiến 立lập 。 諸chư 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 依y 前tiền 諸chư 位vị 別biệt 相tướng 。 如như 應ưng 建kiến 立lập 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 此thử 住trụ 種chủng 性tánh 。 此thử 已dĩ 發phát 心tâm 等đẳng 。
修tu 分phần/phân 位vị 總tổng 義nghĩa 者giả 。 謂vị 堪kham 能năng 位vị 即tức 種chủng 性tánh 位vị 。 發phát 趣thú 位vị 即tức 入nhập 加gia 行hành 位vị 。 不bất 淨tịnh 位vị 淨tịnh 不bất 淨tịnh 位vị 。 清thanh 淨tịnh 位vị 有hữu 莊trang 嚴nghiêm 位vị 遍biến 滿mãn 位vị 。 謂vị 遍biến 滿mãn 十Thập 地Địa 故cố 無vô 上thượng 位vị 。
辯Biện 中Trung 邊Biên 論Luận 卷quyển 中trung